Op weg naar het eindexamen havo

Op weg naar het eindexamen havo Oktober 2015

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave .......................................................................................................................... blz. 1 1.

Inleiding ........................................................................................................................ blz. 2

2.

De overgangsregeling ................................................................................................... blz. 3

3.

De profielen in klas 4 ................................................................................................... blz. 4

4.

Welk profiel kan ik het beste kiezen? .......................................................................... blz. 6

5.

Is een overstap van het ene naar het andere profiel mogelijk? .................................... blz. 7

6.

Wat informatie over nieuwe vakken ............................................................................ blz. 8

7.

7 quizvragen ................................................................................................................. blz. 9

8.

Nawoord ....................................................................................................................... blz. 9 Antwoorden op de quiz .............................................................................................. blz. 10

Bijlage: Vooropleidingseisen hoger onderwijs: van havo naar hbo (bron: DeDecaan.net)

HOOFDSTUK 1

INLEIDING

De meeste leerlingen van 3 havo zullen dit jaar een profiel en een keuzevak moeten kiezen. Sommige leerlingen zullen echter niet aan de overgangsnormen voldoen en zullen klas 3 havo over moeten doen. Dit boekje is bedoeld om jou informatie te geven over de profielen en de vervolgmogelijkheden en over de overgangsregeling die voor klas 3 havo geldt. Lees dit boekje daarom goed en laat het ook thuis lezen! Wat is een profiel eigenlijk? Een profiel is een samenhangend onderwijsprogramma dat voorbereidt op een groep van verwante opleidingen in het hoger onderwijs. Leerlingen kunnen kiezen uit vier profielen: -cultuur en maatschappij (CM) -economie en maatschappij (EM) -natuur en gezondheid (NG) -natuur en techniek (NT) Het is belangrijk om te weten dat alle vakken die je krijgt, meetellen voor het examen. Zo is bijvoorbeeld lichamelijke opvoeding voor iedereen een verplicht vak. Kun je om medische redenen niet meedoen, dan zal je in overleg met de LO-docent een werkstuk moeten maken.

Let op: je hebt tot uiterlijk 7 april 2016 de tijd om een profiel en keuzevak te kiezen!

-1-

HOOFDSTUK 2

DE OVERGANGSREGELING

De volgende overgangsregels gelden (deze staan ook beschreven op de SGL-website en in de schoolgids):  voor de overgang geldt dat op het laatste rapport de cijfers worden afgerond op hele getallen.  je hebt niet meer dan 3 tekorten (een 5 is 1 tekort, een 4 is 2 tekorten enz.). Als je tekorten hebt, moet je rapportgemiddelde minimaal een 6 zijn. Je mag geen 3 op je rapport hebben.  je hebt een voldoende voor LO.  je mag maximaal één 5 in de kernvakken (Nederlands, Engels en wiskunde) hebben.  als je 3 tekorten hebt (maximaal één in de kernvakken) ben je in principe over, maar als deze 3 tekorten allemaal in het door jou gekozen profieldeel zitten, dan mag je dit profiel niet kiezen. Voorbeeld: je kiest havo NT (zie tabel op bladzijde 5). Je hebt voor wiskunde B, natuurkunde en scheikunde alle drie een 5. Verder heb je alleen maar voldoendes op je rapport en voldoende compensatie. Je hebt dus 3 tekorten en bent dus over, maar omdat je de 3 tekorten in het profieldeel van NT hebt, mag je geen NT kiezen en zul je dus een ander profiel moeten kiezen. Bij 2 of minder tekorten kun je elk profiel kiezen.  De cijfers voor de vakken drama en muziek tellen mee, maar mogen niet gebruikt worden als compensatie voor tekorten bij de overige vakken.

Indien je niet aan de overgangsnormen voldoet, dan zul je volgend jaar 3 havo nog een keer over moeten doen (doubleren). Het lerarenteam kan echter ook adviseren om je schoolloopbaan voort te zetten in de theoretische leerweg (TL).

Vóór 7 april 2016 moet je kiezen welk profiel en welk keuzevak je volgend jaar gaat doen. Jouw keuze wordt tijdens het mentorgesprek gemaakt. Is de keuze die je tijdens het mentorgesprek maakt definitief of kan er nog iets gewijzigd worden? Dat hangt van de overgangsvergadering af, die helemaal aan het einde van het schooljaar gehouden wordt. Vóór 7 april 2016 wil de SGL om organisatorische redenen in grote lijnen weten wat elke leerling volgend jaar gaat doen. Voor de meeste leerlingen ligt de keuze dan vast. Als de overgangsvergadering echter een ander beeld van je resultaten geeft dan de vergadering van april 2016, dan zal je keuze gewijzigd kunnen worden. Voorbeeld: in april heb je teveel tekorten om over te gaan naar 4 havo. Op de trajectkaart wordt tijdens het mentorgesprek aangegeven dat je volgend jaar 3 havo nog een keer over gaat doen. Je mag nog geen profiel kiezen. Bij de overgangsvergadering in juli heb je de tekorten echter weten weg te werken. Je gaat dan alsnog een profiel kiezen.

-2-

HOOFDSTUK 3

DE PROFIELEN IN KLAS 4

Elk profiel heeft een gemeenschappelijk deel, een aantal profielvakken, een of twee door de SGL verplicht gestelde keuzevakken en een extra examenvak. HAVO: Cultuur en Maatschappij (CM): Je krijgt de volgende vakken in het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels maatschappijleer lichamelijke opvoeding culturele kunstzinnige vorming Je krijgt de volgende profielvakken: geschiedenis kies uit Frans, Duits of Spaans als tweede taal (Spaans alleen mogelijk als je dit in klas 3 gevolgd hebt) Je krijgt de volgende verplichte keuzevakken: aardrijkskunde kunstvak Je kiest (verplicht) één extra examenvak: kies uit wiskunde A, economie of een derde taal (Frans, Duits of Spaans*) *Spaans alleen mogelijk als je dit in klas 3 gevolgd hebt.

HAVO: Economie en Maatschappij (EM): Je krijgt de volgende vakken in het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels maatschappijleer lichamelijke opvoeding culturele kunstzinnige vorming Je krijgt de volgende profielvakken: wiskunde A economie geschiedenis Je krijgt het volgende verplichte keuzevak: management en organisatie (M & O) Kies één (verplicht) extra examenvak uit: aardrijkskunde Frans Duits Spaans (alleen mogelijk als je dit in klas 3 gevolgd hebt)

-3-

HAVO: Natuur en Gezondheid (NG)

zie ook pagina 7 over dubbelprofielen Je krijgt de volgende vakken in het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels maatschappijleer lichamelijke opvoeding culturele kunstzinnige vorming Je krijgt de volgende profielvakken: kies uit wiskunde A of wiskunde B (door de SGL wordt wiskunde B aanbevolen, dit biedt meer mogelijkheden) biologie scheikunde Kies één verplicht keuzevak uit: natuurkunde, aardrijkskunde, O&O* (technasium)

* O&O alleen mogelijk als je dit in de 3e klas gevolgd hebt

Kies één (verplicht) extra examenvak uit: natuurkunde aardrijkskunde O&O* (technasium) * O&O alleen mogelijk als je dit in de 3e klas gevolgd hebt economie wiskunde D

HAVO: Natuur en Techniek (NT):

zie ook pagina 7 over dubbelprofielen Je krijgt de volgende vakken in het gemeenschappelijk deel: Nederlands Engels maatschappijleer lichamelijke opvoeding culturele kunstzinnige vorming Je krijgt de volgende profielvakken: wiskunde B natuurkunde scheikunde Kies één verplicht keuzevak uit: wiskunde D, natuur, leven en technologie (NL & T), O&O* (technasium) * O&O alleen mogelijk als je dit in de 3e klas gevolgd hebt Kies één (verplicht) extra examenvak uit: wiskunde D natuur, leven en technologie (NL & T) O&O* (technasium) * O&O alleen mogelijk als je dit in de 3e klas gevolgd hebt biologie aardrijkskunde

-4-

HOOFDSTUK 4

WELK PROFIEL KAN IK HET BESTE KIEZEN?

Op de bovenstaande vraag kan uiteraard niet zomaar antwoord worden gegeven. Belangrijk is het om in ieder geval met twee zaken rekening te houden: 1. Wat kan ik zelf aan? Voor de profielen Natuur en Gezondheid (NG) en Natuur en Techniek (NT) moet je goed zijn in exacte vakken (wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie). Als je bijvoorbeeld heel veel moeite hebt met wiskunde en toch het NG-profiel of het NT-profiel kiest, dan zou je wel eens hele grote problemen kunnen krijgen. Onderschat dit niet! Kies een profiel dat goed aansluit bij de dingen waar jij goed in bent. 2. Welk profiel vragen de vervolgopleidingen? Om antwoord op deze vraag te krijgen, zul je jezelf goed moeten voorlichten. Achterin dit boekje kun je in de tabellen zien welk profiel bij welke opleiding past. Soms is het zo dat de profielen Natuur en Gezondheid en Natuur en Techniek ook toegang verschaffen tot opleidingen waarvoor de profielen Cultuur en Maatschappij of Economie en Maatschappij bedoeld zijn. Andersom is dit meestal niet het geval: voor technische opleidingen heb je beslist het NT- of NG-profiel nodig! Een zeer beknopte opsomming: profiel Cultuur en Maatschappij: agogische opleidingen (o.a. maatschappelijk werk, hulpverlening, personeelswerk) artistieke opleidingen (o.a. kunstacademie, conservatorium, theaterschool) onderwijs (niet-exacte vakken, basisschool) profiel Economie en Maatschappij: marketing opleidingen economische opleidingen (o.a. accountancy, kantoorautomatisering, bestuurskunde) horecaopleidingen toeristische opleidingen onderwijs (niet-technische vakken, basisschool) profiel Natuur en Gezondheid: agrarische opleidingen (o.a. landbouw, veehouderij, diermanagement, milieu) gezondheidszorg (o.a. verpleging, diergeneeskunde, geneeskunde, verloskunde) onderwijs (exacte vakken) profiel Natuur en Techniek: techniek (o.a. bouwkunde, informatica, luchtvaart, scheepsbouw, elektro) maritieme opleidingen laboratoriumopleidingen onderwijs (exacte vakken) Nogmaals, dit overzicht is beknopt en dus lang niet volledig. Raadpleeg de tabellen achterin dit boekje of vraag je decaan om meer informatie. Overigens organiseren we in januari profielvoorlichtingsdagen en is er voor ouders én leerlingen op 19 januari 2016 een voorlichtingsavond over de profielen.

-5-

HOOFDSTUK 5 IS EEN OVERSTAP VAN HET ENE NAAR HET ANDERE PROFIEL MOGELIJK? Overstappen van het ene naar het andere profiel is in principe niet mogelijk. De verschillen tussen de profielen zijn te groot om een eventuele overstap te kunnen maken. Je zit vast aan de keuze die je dit jaar als derdeklasser gaat maken. Tussen de profielen Natuur en Gezondheid (NG) en Natuur en Techniek (NT) bestaat echter niet zo veel verschil. Leerlingen die NT of NG kiezen, hebben vaak een z.g. dubbelprofiel.

Voor leerlingen die Natuur en Gezondheid (NG) kiezen, geldt het volgende:  als je voor wiskunde B kiest en ook natuurkunde in je vakkenpakket opneemt, dan heb je een dubbelprofiel (je hebt dan dus ook Natuur en Techniek). Voor leerlingen die Natuur en Techniek (NT) kiezen, geldt het volgende:  als je biologie in je vakkenpakket kiest, dan heb je een dubbelprofiel (je hebt dan dus ook Natuur en Gezondheid).

Voor je latere studiekeuze maakt het niet veel uit of je een enkel- of een dubbelprofiel hebt. Als je het echter leuk vindt om twee profielen op je diploma te hebben, dan moet je dus met bovenstaande rekening houden. Samengevat:  

NG + wiskunde B + natuurkunde = dubbelprofiel NT + biologie = dubbelprofiel

-6-

HOOFDSTUK 6

WAT INFORMATIE OVER NIEUWE VAKKEN

In de lessentabellen kom je ook vakken tegen die je dit jaar niet gehad hebt: management en organisatie (M&O), natuur, leven en technologie (NL & T), maatschappijleer en 3 soorten wiskunde (A, B en D). Op deze bladzijde vind je wat beknopte informatie over deze vakken. M&O (management en organisatie) is een economisch vak. Iedere leerling van het havo/vwo komt later in een middenkader- of hogere kaderfunctie terecht. Dan wordt er van je verwacht dat je op organisatiegebied wat kunt. Je bent dan een manager. In de dagelijkse praktijk heb je al veel daarmee te maken. Het vak M&O probeert je daarbij te helpen en leert je een aantal vaardigheden. Die komen je later bij het uitoefenen van je beroep van pas. Je moet dan denken aan: wat zijn juridische aspecten van verenigingen, bedrijven enz.; hoe leg je financiële gegevens vast; op welke manier bereken ik verkoopprijzen; wat is de rol van de overheid bij dit alles. Bij M&O ga je met deze onderwerpen aan de slag. NL & T is het nieuwe vak natuur, leven en technologie. In dit vak worden de zogenaamde bètavakken geïntegreerd. Het vak heeft als doel om leerlingen op een uitdagende manier kennis te laten maken met onderwerpen die raakvlakken hebben met biologie, natuurkunde, fysische geografie, scheikunde en wiskunde. Maatschappijleer omvat een aantal thema's: multiculturele samenleving, mens en werk (arbeid), politieke besluitvorming, massamedia en criminaliteit en strafrecht. Vooral actualiteit is een onderdeel waar veel aandacht aan besteed wordt. Maatschappijleer probeert leerlingen kritisch te laten kijken naar de maatschappij waarin zij leven. Tijdens de lessen ontstaan vaak discussies, waarbij het belangrijk is dat je je mening kunt formuleren. Wiskunde A, B en D: waarschijnlijk heb je tijdens de wiskundelessen van dit jaar al van je docent informatie gekregen over de verschillende soorten wiskunde die aangeboden worden. We zullen er daarom in dit boekje niet verder op ingaan. Vraag je wiskundedocent om meer informatie. Voor alle nieuwe vakken geldt: we zullen als SGL ons best doen om jullie dit schooljaar zo goed mogelijk voor te lichten, zodat je tot een verantwoorde keuze van een profiel kunt komen. Op 19 januari 2016 organiseren we voor ouders en leerlingen een voorlichtingsavond over de profielkeuze en in diezelfde week zijn er voor de leerlingen profielvoorlichtingsdagen. Je zult hier op een later tijdstip uitgebreid over geïnformeerd worden.

-7-

HOOFDSTUK 7

QUIZVRAGEN

Het is heel belangrijk dat je alle informatie uit dit boekje begrijpt. Wat zijn je keuzemogelijkheden, welke studie kan je met je diploma gaan volgen enz. enz. Daarom 7 vragen om te kijken of je de informatie begrepen hebt. Antwoorden op de volgende bladzijde. 1. 2. 3. 4.

Vóór welke datum moet jij dit schooljaar je keuze gemaakt hebben? In april 2016 kies je voor 4 havo CM. Mag je in juni 2016 je keuze nog wijzigen? In havo 4, profiel CM, krijg je wiskunde. Ja of nee? Als je gekozen hebt voor EM en je vindt het tijdens het vierde jaar toch niet zo leuk als je gedacht had, dan kun je voor de kerstvakantie nog van profiel veranderen. Ja of nee? 5. Je wilt de hbo-studie logistiek en economie gaan volgen. Je hebt een havo NT diploma. Kan dit? (raadpleeg de tabellen uit de bijlage achterin dit boekje) 6. Je wilt de hbo-studie fysiotherapeut gaan volgen. Je hebt een havo CM diploma. Kan dit? (raadpleeg de tabellen uit de bijlage achterin dit boekje) 7. Je wilt de hbo-studie verloskunde gaan volgen. Je hebt een havo NT diploma. Kan dit? (raadpleeg de tabellen uit de bijlage achterin dit boekje)

HOOFDSTUK 8

NAWOORD

Al met al is dit een heel uitgebreid boekje geworden. Ik kan me goed voorstellen dat het je allemaal een beetje is gaan duizelen. Ik hoop in ieder geval dat het je duidelijk is geworden dat je jezelf in de derde klas goed moet oriënteren over je toekomst. Mochten er nog vragen zijn, wend je dan tot je mentor of decaan. Wijs je ouders erop dat ook zij een afspraak kunnen maken met de decaan. Indien je volgend jaar je opleiding in de theoretische leerweg van het vmbo (TL) voortzet, haal dan even bij het decanaat een boekje op over de vakkenpakketten van TL. In klas 3TL moeten leerlingen namelijk 3 vakken kiezen uit Frans, Duits, geschiedenis, aardrijkskunde en natuur/scheikunde2. Bij het kiezen van deze vakken is het belangrijk om alvast met de examenpakketten rekening te houden. Dit staat allemaal in het boekje Op weg naar klas 3 beschreven, af te halen in J7. Nick Duncan, decaan e-mail: [email protected] oktober 2015 wijzigingen voorbehouden

-8-

Antwoorden van de vorige bladzijde. 1. vóór 7 april 2016 2. nee, de keuze die je vóór 7 april gemaakt hebt, is definitief (tenzij de overgangsvergadering een ander beeld geeft dan het rapport van april 2016, zie blz. 3) 3. ligt eraan of je dit als extra examenvak gekozen hebt 4. nee 5. nee (want je kunt op de SGL in dit havoprofiel geen economie of m&o kiezen) 6. ja 7. dat ligt eraan of je biologie als extra examenvak hebt gekozen (zonder biologie kun je deze studie niet volgen)

TABEL DOORSTROOMRECHTEN HAVO-HBO Op de volgende bladzijden kun je in de tabellen aflezen welk profiel je nodig hebt om een bepaalde studie te kunnen gaan volgen. Het zijn officiële tabellen die voor heel Nederland gelden. Bron: DeDecaan.net.

-9-