Op! Nog één keer Dagblad De Pers ... Word abonnee! Vrijdag depers.nl. We gaan het gewoon proberen:

Vrijdag 30.03.2012 depers.nl

Tussenstand abonnees

Word ! abonnee

Dagen te gaan

10860 01 We gaan het gewoon proberen: www.reddepers.nl

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Op! LUMINE.NL

Nog één keer Dagblad De Pers ....

Pagina 2 t/m 52

2

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Zoals het hier was, wordt het nooit meer.

Dagblad De Pers

Marcel, bedankt! Ben Rogmans Amsterdam

Marcel Boekhoorn is met afstand de bijzonderste man die ik ooit ben tegengekomen. Hij is op alle gebieden extreem – de overtreffende trap van alles. Extreem intelligent, snel, optimistisch, positief, gul, hartelijk en attent. Tegenslagen wringt hij uit tot meevallers en als dat niet lukt is hij ze een seconde later vergeten: je moet een mooie toekomst niet laten bederven door het verleden. Ik heb hem nooit boos of chagrijnig gezien, ook niet toen zijn investeringen in deze krant zo tegen de zestig miljoen liepen en de kans groot was dat hij die allemaal zou kwijtraken. Een van zijn mindere eigenschappen is dat hij met al die snelheid en intelligentie soms de neiging heeft om wat al te impulsief te handelen. Zoals die keer dat hij in Taiwan overhaast voor een groot bedrag een zeldzame witte krokodil kocht voor zijn dienrentuin in Rhenen. Na twee weken in de Hollandse regen werd het zeldzame beest tamelijk groen. Boekhoorn was belazerd, en er is niemand die dit verhaal met meer smaak kan vertellen dan hij zelf. Om te veel van dat soort ongelukken te voorkomen heeft Boekhoorn een team met ervaren rotten op allerlei gebied om zich heen verzameld, die hem (soms met de grootst mogelijke moeite) waar nodig een beetje afremmen. Het is dat team dat sinds oktober 2006 niet alleen fors heeft geïnvesteerd in deze krant, maar dat ons ook met raad en daad terzijde heeft gestaan. En dat ons altijd heeft gesteund waar het ging om de journalistieke kwaliteit en journalistieke onafhankelijkheid van de krant. Er is nooit discussie geweest over specifieke artikelen, er is zelden discussie geweest over de formule: we hebben vanaf het begin in alle vrijheid kunnen werken aan de optimistische, afwijkende kwaliteitskrant die we wilden maken. Daar komt nu helaas een einde aan. De mannen van team-Boekhoorn hebben de afgelopen twee weken allen meerdere malen gebeld en gemaild om te informeren hoe de stemming was. We waren verdrietig en trots. Boekhoorn cs hebben ingestemd met een zeer, zeer nette regeling voor het personeel, die ze uit eigen zak moeten betalen. Dat is van een kwaliteit en klasse waarvan we hier bij de krant soms even stil worden. We hebben vijf jaar lang in een ontzettend fijn bedrijf gewerkt, met moedige en betrokken financiers, enthousiaste lezers en creatieve en gepassioneerde journalisten. Binnenkort staan we op straat. Ondanks de zeer slechte arbeidsmarktsituatie in de mediawereld zullen de meesten van ons binnen enige tijd wel weer een baan vinden. Maar zoals het hier was? Dat wordt het nooit meer.

425 miljoen

High Tech Campus Bij Boekhoorn gaat alles in het groot. Op de dag dat we deze krant maakten, werd bekend dat hij de High Tech Campus Eindhoven heeft gekocht voor 425 miljoen euro. Kijk, dat vinden we wel erg stoer. Het is de grootste transactie van een stuk vastgoed uit de Nederlandse ge-

schiedenis. Het gebied is uitgeroepen tot het slimste plekje van de wereld. Het wemelt er van toptalent en hightech start-ups – sorry voor het jargon – en daar is de man dol op. Eind vorig jaar verkocht hij een van de grond af aan opgebouwd bedrijf in vliegtuigsimula-

toren aan Lockheed-Martin. Het bedrijf, Sim Industries, groeide in een paar jaar tijd vanuit het niets tot wereldmarktleider. Op de hightech campus zullen ongetwijfeld soortgelijke, fantastische bedrijven ontstaan. Waar allerlei types vooral praten over innovatie en kennis-

economie, die zo nodig zijn voor de toekomst van Nederland, gebeurt het in Eindhoven en Boekhoorn zal daar een stevige slinger aan gaan geven. Wij van De Pers behoorden tot zijn schaarse iets minder succesvolle ondernemingen, maar we zijn wel trots dat we erbij hoorden.

Bikini doet wonderen

Niet de moeite

Drank van DAG

Rob Heilbron (eigenaar Sapph) noemde Jojanneke van den Berge ooit een ‘kutfeministe’. Toen ze een Sapph-bikini aantrok, maakte dat niet meer uit.

Een Rabobank-bankier wilde de ontslagen redacteuren geen banksparen uitleggen. Twee miljoen euro (waarde sociaal plan) vond hij te weinig.

Een oud-collega van DAG kwam op de laatste werkdag een kratje drank brengen. Uit ervaring weten deze collega’s dat zoiets helpt.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

We zijn heel blij en tegelijk erg verdrietig.

Dagblad De Pers

3

Een krant om van te houden Ben Rogmans Directeur/uitgever

O

p 28 augustus 2006, twintig weken voor het verschijnen van de eerste editie van Dagblad De Pers, schreef ik als beoogd hoofdredacteur een korte notitie over de inhoud van de krant ten behoeve van onze investeerders: Marcel Boekhoorn en zijn team. De notitie heette ‘Over de operationalisering van het woord kwaliteitskrant’. Als ik dat verhaal nu, ruim vijf jaar later herlees, is het een prettige verrassing om te zien hoe de gedachten daarin inmiddels zijn verankerd in het DNA van de krant. Kranten, zo schreef ik in 2006, zijn er in soorten en maten en sommige daarvan noemen we ‘kwaliteitskrant’, terwijl niemand precies weet wat we daarmee bedoelen. En verder, uit die notitie: ‘We moeten in de krant niet zuinig zijn met het verkennen van de grenzen van de journalistieke genres. Er moet een literaire ambitie in zitten, een zekere mate van wereldvreemdheid, intellectualisme, drang tot ontsporen. Beter of minstens spannender dan wat de traditionele dagbladen brengen.(...) De vormgeving moet ouderwetse kwaliteit uitstralen, het beeld moet top zijn (anders geen beeld), de indeling verrassend, de zuivere observatie tot kunst verheffen, de tone-of-voice helder, eloquent, zo nu en dan ironisch, humoristisch, niet neerbuigend, zuur, op de hurken etc. Intelligente verbazing is vele malen beter dan betweterig gemok. (…) In kort bestek is dit de geest waarin je die nieuwe krant zou moeten maken. Heel veel moet worden uitgewerkt, maar met een paar originele geesten, een paar jonge honden en een paar toegewijde ambachtslieden kom je een heel eind.’

Heel goed gelukt Dat was het idee in 2006 en dat is heel erg goed gelukt. We hebben school gemaakt met literaire journalistiek. De columns van Middendorp zijn uniek omdat ze alledaagse

actualiteit verbinden met literatuur. Dat geldt nog meer voor zijn grote verhalen, zoals De Totale Ferry. In een van de eerste sportverslagen van Thijs Zonneveld was nog net te lezen over welke sport het ging, maar de uitslag? Onbelangrijk. Het prachtige verhaal over wat er zich op de tribune afspeelde was oneindig veel interessanter. Zuivere observatie, intelligente verbazing. Het zijn technieken die Middendorp en Zonneveld tot in de puntjes beheersen en die alle journalisten van De Pers hebben geïnspireerd. Heel veel verhalen in onze krant hebben een twist, een gebbetje, een losse tone-of-voice. Een opvallende kop: ‘Bos draait kont kabinet in’, hoewel die misschien over het randje was. Iedereen probeert altijd van elk verhaal iets bijzonders te maken en vaak lukt dat. Fokko Ebbens interviewt het paard Bonfire. Eva Ludemann schrijft over Ahmadjinejas. Mark van Assen over zijn familie in voormalig Joegoslavië. Marcel Hulspas met zijn stukken over wetenschap en religie en zijn blog over de PVV. Een hoogtepunt is het krachtige, persoonlijke en uitstekend geschreven pleidooi van vier pagina’s van Kustaw Bessems voor de vrijheid van meningsuiting. Het is een verhaal waar je stil van wordt als je het hebt gelezen. Het is volkomen terecht genomineerd voor de Tegel, de belangrijkste journalistieke prijs in Nederland. Als je door de vijf jaargangen van De Pers bladert is het opmerkelijk om te zien hoe vaak we hebben gekozen voor participerende journalistiek als we een onderwerp wilden behandelen. De gang van Camil Driessen naar een door Chinese dames gedreven massagesalon waarover het gerucht ging dat er wel wat meer gebeurde dan dat er alleen vermoeide spieren werden gemasseerd, is een klassieker, zeker bij ons op de redactie. Hoewel hij het er ook in het rookhok nooit heel erg concreet over heeft gehad, twijfelt niemand eraan dat Camil daar op kosten van de krant zijn happy end

heeft genoten. Fokko Ebbens, een begenadigd voetballer, wilde wel eens weten of het nog mogelijk is om voetbalprof te worden en vertrok naar Engeland om het te proberen. Dick Nieuwboer volgt een opvoedcursus. Maaike Boersma probeert voetbalvrouw te worden. Floor van Dijck laat zich met honderden anderen in de Marnixgarage naakt fotograferen. Thijs Zonneveld fietst daags na de vreselijke val van Johnny Hoogerland in de Tour de France een stukje met hem op. Thijs draagt het wielershirt van Dagblad De Pers! Foto uiteraard op de voorpagina.

Buitenwereld Pinokkio is een gaaf voorbeeld van een door ons ontwikkeld genre waarmee we ingewikkelde onderwerpen op een luchtige manier behandelen. We kunnen trots zijn op columnisten als Tommy Wieringa, Hans Wiegel, Nico Dijkshoorn en Kustaw Bessems. Hoewel we in het begin nog zoekende waren naar onze eigen manier om het woord kwaliteitskrant te operationaliseren heeft de buitenwereld meteen begrepen waar het ons om te doen was. We hebben een paar duizend lyrische reacties van lezers gekregen en behoorlijk positieve recensies in de andere media.  Toen ik tot mijn stomme verbazing eind 2007 werd uitgeroepen tot Journalist van het Jaar, luidde de motivering: ‘Hij verrijkte Nederland op 23 januari met een gratis kwaliteitsdagblad, waarin optimisme, onaangepastheid en enthousiasme de toon aangeven.’ Dat hadden ze goed gezien, vonden we toen. Uit de tienduizenden reacties die we de afgelopen weken hebben binnengekregen na het nieuws over onze opheffing blijkt dat dat krantje van ons echt wel een dingetje was. Daar zijn we heel blij mee – en tegelijkertijd erg verdrietig om. En verder geldt: It’s better to have loved and lost, than not have loved at all.

Onder de toonbank

Trust

Amstel Hotel

De sigarenboer bij station Zaandam over De Pers: ‘Ik verstop de kranten ’s ochtends onder de toonbank, anders neemt zomaar iedereen er een mee.’

Had De Pers ooit winst gemaakt, dan was de belasting ontweken door de aandeelhouders. De uitgever hing onder een trustkantoor op Curaçao.

De sollicitatiegesprekken van oprichter Cornelis van den Berg met Arnold Karskens vonden plaats in het Amstel Hotel, besprenkeld met dure wijn.

4

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Dagblad De Pers

Argus Cartoon Argus

Nederland verliest gratis kwaliteitskrant

Lotus

Adverteerder

Erotiek

De Pers-oprichter Cornelis van den Berg beweerde dat zijn geliefde Lotus zo hard ging, dat je ermee ondersteboven kon rijden in een tunnel.

‘Hoeveel heeft die adverteerder betaald?’, vroeg aandeelhouder Cees van der Hoeven, toen Van den Berg voor zijn eigen uitgeverij adverteerde.

Een schrijfster van erotische verhalen met bijbehorende tekeningen had wel een idee hoe de krant is te redden: haar eigen werk publiceren.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

‘Ik ben jou’, zei je, ‘en jij bent mij.’

Dagblad De Pers

5

Liefste, ngend, zeg je. praten, zeg je. Het is dri echt niet, don’t me een berichtje. Je wil e, je ‘Ne ur n. stu late uur los t 58 nie 12. Maandag 12 maart. Om je het precies over wil hebben wil je dan nog en. En weer uw tro ver r naa jfel van twi . Waar 15.00 uur in de keuken e minuten lang klap ik van angst naar hoop, met waar ik mee bezig was. Maar de n troebebother’. Twee uur en twe te verzetten, door te gaa ar ze mijn gedachten ver probeer mijn gedachten l naar mijn hoofd, wa sne end terug. Wat is er toch? Ik raz gen er. vlie filt ag de in mijn ma ere, tot aan zwarte nachtvlinders De ene peuk na de and len. Roken dan maar. fie, praeten, met een kop kof fste’, daar vaker hebben gez we ‘Lie ls ers. zoa l, and tafe het is de r Op kee de keuken. . Deze keer niet. Deze sen. akt ma Kot m. ege 15.00 uur. We zitten in me ade n den gee ik had g n krij dingen die we ilm hoor ik niet meer. Eve héf telt clic ver al of tend over het nieuws of an ma alle rom rna tige er.’ Wat je daa net als in elke middelma zeg je. ‘Het gaat niet me t. Ik sluit mijn ogen en nie t luk j. dat rbi ook voo ar n wij Ik wil kotsen, ma schiet je voorbij, schiete naar iemand met ‘lef’, geplaatst. Was op zoek leven in de war zou Jij had een advertentie et. iale ern soc int zijn het dat s via wa aar g t ban We ontmoetten elk Fuck, wat was ik akter’. Iemand die nie e. kar eltj t ink sias Sch hou ‘t é ent caf en in n af met een ‘opgewekt st in de ogen. Al na en reageerde. We sprake eer ken het r pro voo ges aar aan elk me we raken. Ik voelde taxichauffeurs – keken is ‘t. nde che lun de sen tus genoeg: dit zenuwachtig. Daar – drie biertjes wisten we nen. Waar jij moesten aan elkaar wen heid miste, n goed in het begin. We ken eve jd rok bet alti t t nie kan g w gin jou het ijk onzeker. Waar ik van overden we Eerlijk is eerlijk, liefste, enl ver eig en ik s Sam wa ai. s, dra wa e erd onz sse we dacht dat ik ongeïntere gelijk vrij laten. Maar na een tijdje vonden paar haakjes een aan nog kem stie l mo rdijn grapten we wilde jij me juist zo vee r Tallinn, waar we zagen dat het IJzeren Go ij mee, en op Curaçao naa verkiezingen van dichtb en backstage op Lowlands en de de wereld. We reisden dom ron e ass imp we de kwam hing. In België maakten in roze overhemden. We festivalterrein. bruine Nederlanders lauw bier over het en cynisch over de veel te uk gel van n nke zwalkten dro eltje. Elke vrijdag in ‘t Schink met geval niet aan gelegen. er we ied blij in hoe het t ft juis hee of ar kon Da er den we wel. 00 t we vonden dat er bet 21. Wa . om pen nd Ja liefste. Drinken kon lap avo e uitf elk g gen gin Jij wel eens wat din al sliepen nooit samen. we dan je is: s r wa raa Dan wilden we er nog tje nds bee hte Oc een ‘s dat misschien n meepikken. elkaar waren. Het enige er voetbal was, dat wilde je altijd nog wel eve behandelden de mensen je als een s als n en treinstations. Som Je dook op in uur naar bed, behalve ging je langs de kioske dikker dan de andere. voor dag en dauw op en s iedereen blij met je verschijning, de ene dag met je aan de haal. atig elm reg ook wa l ze esta gen eede Kamer gin stuk vuil, maar me lders-proces en in de Tw ’ de rechtbank bij het Wi n beste zelf. ‘Ik ben jou pen; met jou was ik mij n spraken we onze room van me af te wer ede sch gel de en n, ove and gel ma r te f En nog maar een paa in Baarlo had Je leerde mij in mezel ment, ‘en jij bent mij’. ens ons weekendje weg zei je op een gegeven mo r elkaar uit. Maar daarna werd het stil. Tijd me kunnen gaan bij e letj bel een voo had de keren. onvoorwaardelijke lief vroeger, niet over nu of over de toekomst. Er r en – net als al die andere je het alleen maar ove het wel goed zou kom dat in en uw tro ver er rinkelen, maar ik had er. Door mijn en en ik jou ook niet me t me niets meer te vertell nog naar Spanje gaan. Op zoek naar heb Je . stil het is n ope Als ik mijn ogen weer len hebben. We zouden no tienen mucho sentido.’ Zo is het, komst die we nooit zul como siguen las cosas que t zo veel zin hebben. hoofd schiet nu de toe ió, sigu a vid la ‘Y g: t zon nie Joaquín Sabina, die ooi gaat door, zoals al die dingen doorgaan die liefste: het leven . Die was niet te zuipen sen. Die koffie van je. Eén ding ga ik niet mis Liefs, SHUT TERSTOCK

Julien Althuisius

Pimp

Baarlo

We dronken...

Onze redactie-Casanova (who shall remain nameless) verschalkte 5 vrouwen. Redactievrouwen dus. En ja, dat is inclusief stagiaires ja.

Toen De Pers 5 jaar bestond (in januari) gingen we met de complete redactie een weekendje naar Baarlo. Dat ging best goed (zie rechts)

432 bier, 67 flessen wijn en 1 latte macchiato. We betaalden 12.500 euro borg. En kregen geen cent terug. Grapje. Nee, toch niet. Nee echt, grapje.

ates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine o sche Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale C Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Car stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdracht e Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Youn s Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGraduate w&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Ca eid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristenco Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhousedagen business raduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magaz ridische Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationa Best Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures H oek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdr landse Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Bes ssionals Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGr w&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Ca eid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristenco Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhousedagen business raduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magaz ridische Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationa Best Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures H oek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdr landse Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Bes ssionals Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGr w&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Ca eid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristenco Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhousedagen business raduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magaz ridische Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationa Best Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures H oek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdr landse Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Bes ssionals Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGr Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law rebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nation es solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhouse courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships M zine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspre nale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityW Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & We pdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates sollicitatietips c en Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Carrièreda raduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professi 0 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken He encongres solliciteren Carrièrebeurs Zorg & Welzijn afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen usiness courses BestGraduates sollicitatietips carrièrebeurzen Best Young Professionals Top 100 trainee ry Magazine oriënteren De Juridische Carrièredag solliciteren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkg ties De Nationale Carrièrebeurs Best Young Professionals Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgeve s vacatures Het Carrière Jaarboek stageplekken Het Nationaal Juristencongres solliciteren Carrièrebeurs n afstudeeropdrachten De Nederlandse Carrièredagen Inhousedagen business courses BestGraduates so rebeurzen Best Young Professionals Top 100 traineeships Memory Magazine oriënteren De Juridische Ca teren BestGraduates Law Vrouw&Carrière werkgeverspresentaties De Nationale Carrièrebeurs Best You s Law Top 50 Carrièrebeurs Overheid werkgevers DiversityWorks vacatures Het Carrière Jaarboek sta

Vraag naar de voorwaarden en beschikbaarheid.

- VAKKUNDIG ADVIES - GRATIS PARKEREN - ALLE SOORTEN VERF, LAK, BEITS EN TOEBEHOREN

N mett Nu gratis m monteur 41,-

37,50 p/mnd

Werkt in je voordeel

telfort.nl 0800 1707 Telfort winkels

Met gestoffeerde matrassen, topper en hoofdbord Compleet vlak Electrisch verstelbaar

€ 1999,€ 2999,-

Gratis en vakkundig geplaatst in de regio.

ZIE VOOR ACTUELE INFORMATIE

www.henkbosmanbedden.nl

HENK N BEDDEN MA DEN HAAG BOSPrinsestraat 10d, 070 - 366 80 53 Maandag gesloten

Wat weet jij van darmkanker?

Ga naar DarmkankerNederland.nl

“Namens RECCEN Recruitment Center bedank ik onze contactpersoon, Jolanda Toorop, van De Pers voor haar hulp, oprechte adviezen, inzet en last but not least geduld”

JOLANDA BEDANKT! P.S.: De taart voor jou en jouw collega’s van het salesteam is onderweg

Marco Prins RECCEN Recruitment Center

Gratis toestel bij de aangegeven bundel i.c.m. een 2-jarig abonnement. Actieprijs geldt voor gebruik binnen de bundel de eerste 3 maanden. Aansluitkosten éénmalig 29,95. Kijk voor de voorwaarden op telfort.nl

EL ORDE ENVO IJ T R T EN PA RECH IN UT CTIES LET A NTER L U A O P C DIS WEEK VERF - MODERNE MENGCOMPUTERS ELKE TSTE GROO 100.000 KLEUREN

BOXSPRINGSET

T 0184 - 42 51 41 | E info @ reccen.nl | RECCEN.NL

Nu 250 minuten plus 1GB internet op je mobiel

Eye Care Foundation werkt aan het voorkomen en bestrijden van oogaandoeningen in ontwikkelingslanden

de eerste drie maanden

0,39,90

p/mnd

Met gratis Samsung Galaxy SII

Werkt in je voordeel

telfort.nl 0800 1707 Telfort winkels

giro 5 25 25 0900-7000 600 0800-8003 (lokaal tarief)

www.eyecarefoundation.nl

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Er moeten weer wat mensen wakker worden geschud.

Dagblad De Pers

Michel Naessens Occupier

7

#Occupy Ze hoopten op een revolutie. Maar de Occupiers dropen af. In Amsterdam werden ze weggestuurd. In Den Haag is Michel Naessens de laatste echte fulltime occupier.

De laatste occupier Remco Tomesen Den Haag

gen – de general assembly’s – waren voor veel occupiers een afknapper, zegt Michel. ‘Die hadden we drie keer per dag, ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds. En meestal liepen die allemaal in elkaar over. En het ging elke keer over hetzelfde.’ Ze hadden het volgens hem dan bijna niet over financiële hervormingen, bonussen, of nieuwe samenlevinsgvormen, nee, in plaats daarvan ging het over praktische zaken, over het opruimen van rommel, geluidsoverlast in de nachten. Ook vertrokken occupiers vanwege onderlinge ruzies. Door vermoeidheid. Omdat het in januari ijskoud werd. Michel trekt een vies gezicht: ‘En er ging een stelletje weg dat elkaar hier had ontmoet. Ze wilden tijd aan hun relatie besteden.’

Na stormen, nachten van bijna -20 graden, ruzies, diefstallen, gedoe met agressieve junks, vier rechtszaken, uit elkaar gewaaide tenten en veel frustratie, staat hij er nog steeds. Terwijl z’n mede-occupiers het kamp een voor een verlieten, het enthousiasme voor Occupy verdween, verplaatste hij telkens weer z’n tentje. Nu houdt hij naar eigen zeggen zo ongeveer in z’n eentje het kamp draaiende. Michel Naessens – donker haar, donkere kleding, baardje – is de laatste echte fulltime occupier in Den Haag. Een van de laatsten van Nederland. Ja, er is in Den Haag ook nog Gavin, een Ierse straatmuzikant die hier al vanaf het begin elke nacht slaapt, en veel helpt, maar die is ook vaak in de stad om muziek te maken. De 22-jarige Michel is hier vanaf het begin dag en nacht. Alleen op zaterdagavond gaat hij even weg, dan gaat hij met z’n vrienden stappen in Leidschendam. Dan wil-ie ‘even afstand nemen’. Maar dat lukt ‘m niet goed. ‘Wat doe je nou, vragen ze dan. En daar gaat het gesprek weer over Occupy.’ De ene na de andere peuk steekt hij op, in z’n ruime tent, hier op het Malieveld. Michel zit op z’n matras. Moe is hij. In de steek gelaten voelt hij zich. En het leek allemaal zo mooi, toen het begon, halverwege oktober. Die eerste dag, op zaterdag 15 oktober, zag hij op televisie al die duizenden mensen in Amsterdam, en in Den Haag. ‘Ik had Occupy Wall Street gevolgd en hoopte stiekem dat het hier ook zou gebeuren. Dat hier die bom ook zou barsten.’ Toen dat gebeurde, kon hij niets anders dan zich aansluiten. Hij wilde bij die groep mensen horen ‘met diezelfde ideeën over de maatschappij’.

Klein clubje In Amsterdam moesten de laatste kamperende occupiers vorige week het Beursplein verlaten. Op enkele andere plekken in Nederland zijn er nog wat kamperende occupiers.

Windscherm Op de zondag nadat Occupy was geland in Nederland kwam Michel het Malieveld oplopen. Een tent had hij niet bij zich, wel een dichtritsbaar windscherm. Dat zette hij op. Daarna ging hij ‘chillen’ met wat bekenden. Z’n windscherm waaide de eerste nacht al weg. Maar hij had de mazzel dat iemand een tent kwam doneren, de volgende dag. Daarmee redde hij het, tot een grote storm in november. Michel wordt nóg blij als hij denkt aan die eerste dinsdagochtend, toen ze hoorden dat iemand 5.000 euro had gedoneerd voor het in de lucht brengen van een livestream. Uit de hele stad kwamen mensen naar het kamp, met eten, kleding, jerrycans. Elke dag stonden er meer tentjes. Al

Occupier Michel Naessens is bezig met een webcast. FRANK GROELIKEN

snel waren het er zo’n vijftig. Elke dag sloten nieuwe mensen zich aan. Een groep Spanjaarden meldde zich, indignados, die de occupiers de kneepjes van het bezetten en het in gang zetten van een revolutie bijbrachten. Tot ’s nachts laat werd er gepraat. Jongens en meisjes, mannen en vrouwen, die jarenlang hadden gehoopt op Verandering, op iets Bijzonders, voelden dat dít hun moment was. Alles zou anders worden, dachten de

occupiers. De revolutie, ja, die hing in de lucht, zeiden ze tegen elkaar. Ogen glansden. Zij hier, op het Malieveld, waren de toekomst. En zij, daar in de stad, zouden daar snel achterkomen. Het financiële systeem zouden ze omver blazen. En dat niet alleen: de hele maatschappij, het Totale Systeem. Hij is toe aan vakantie. Even een paar daagjes weg, wil-ie. ‘Ik ben mijn kamer aan het verwaarlozen.’ Maar

hij kan niet weg. ‘Gavin en ik houden het kamp in stand.’ Ja, er zijn nog een paar anderen die overdag helpen, of af en toe langskomen, soms alleen vanachter hun computer meedenken. ‘Maar in plaats van hun tent op te zetten, gaan ze weer weg.’ De keukenploeg, de ordedienst, politiewoordvoering, de welkomscommissie, alles rust op zijn schouders. ‘Ik ben zeven teams in mijn eentje.’ De ellenlange algemene vergaderin-

Michel is geen denker, Gavin ook niet. ‘Er zijn hier alleen nog doeners, geen denkers.’ Occupyen is nu overleven. Telkens moeten ze hun tenten van de burgemeester verplaatsen naar een andere hoek van het Malieveld. Maar zin in iets anders heeft hij niet. Als hij stopt met kamperen, moet hij terug naar zijn huis, hier niet ver vandaan. ‘Ik woon onder begeleiding, omdat ze het stempel op me hebben geplakt van licht verstandelijk gehandicapt.’ Komt door een IQ-test die hij ooit deed, en waar een volgens hem verkeerde uitslag uitrolde. Van zijn begeleiders moet hij werken, solliciteren. ‘Maar dat ga ik weer doen als ik vind dat het de tijd daarvoor is.’ Voordat hij bij Occupy kwam, werkte hij in een bakkerij. Dit is nu zijn thuis. ‘In het begin voelde het als vakantie, nu voel ik me in deze tent meer thuis dan thuis. Ik heb hier de vrijheid. Niemand zegt me wat ik moet doen.’ Nee, hij is nog niet klaar met Occupy. Hij heeft nog dezelfde idealen. Hij en Gavin houden het vuurtje brandend. Totdat ze weer komen, de medestanders. Todat het vuur weer volop gaat branden. ‘Er moeten alleen weer wat mensen worden wakkergeschud.’

Tentloos Occupy

Geen woorden, maar tenten

Occupied Nederland

Volgens sommige occupiers betekent het einde van de tentenkampen niet dat de beweging verdwijnt. ‘We gaan verder in andere vormen.’

De Rotterdamse occupiers moeten van de burgemeester het Beursplein deze maand verlaten. Ze vechten dit aan bij de rechter.

Op het hoogtepunt van de occupy-beweging in Nederland waren er kampen en manifestaties op 30 plekken verspreid over het hele land.

8

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Dat is een volslagen normale gang van zaken.

Dagblad De Pers

Woordvoerder Poetin na de fopduik van zijn baas

#RareJongens Elk volk heeft de leider die het verdient. En zo is het maar net. Er zijn veel te veel mensen die alles voor zoete koek slikken.

Natuurlijk gaan we naar de maan Mark van Assen Amsterdam

En dan volgt hier een speciaal bericht van de woordvoerder van de Russische premier (d.d. november 2011), een week na een bijzondere gebeurtenis op de bodem van de Zwarte Zee (zie filmpje): ‘Vladimir Poetin heeft die twee amfora’s die al duizenden jaren op de bodem lagen niet zelf gevonden. Dat is natuurlijk duidelijk. Die vazen zijn daar neergelegd om door hem gevonden te worden. Dat is een volslagen normale gang van zaken.’ Deze mededeling van overheidswege is om twee redenen bijzonder verontrustend: 1) Dat Poetin het blijkbaar ‘volslagen normaal’ vindt om de gewone Rus te foppen. 2) Dat de overduidelijk gefopte gewone Rus dat zelf niet in de gaten heeft. Of wel, maar dat het hem niet kan schelen. Ander voorbeeld. We zijn in Martinsburg, West Virginia. Het is 2008, ergens in de maanden vóór de presidentsverkiezingen van 2008. De Democraten moeten dan nog kiezen tussen Hillary Clinton en Barack Obama. Vraag van een journalist aan een mevrouw met een bril: ‘Wie moet het worden?’ ‘Nou, niet Obama, want ik vind dat de VS geleid moeten worden door iemand uit de VS.’ ‘Maar... Obama komt toch uit de VS? Hij is hier geboren en grootgebracht.’ ‘Hij is een moslim.’

‘Een moslim? Waarom denkt u dat? Hij is niet opgevoed als moslim.’ ‘Dat kan wel zijn, maar daar ben ik het niet mee eens.’ Laat die laatste zin op u inwerken. ‘Daar ben ik het niet mee eens.’ De mevrouw, die zo te zien redelijk bij haar verstand is, heeft geen boodschap aan de feiten. De bewering van veel Republikeinen en zelfs ook Democraten (nu, vier jaar later nog steeds!) dat Obama een moslim is, is controleerbaar niet waar. Maar dat doet er niet toe. Men is het er gewoon niet mee eens.

Nee, echt! Dit zijn natuurlijk geen incidenten. Overal ter wereld zijn er politici die liegen dat het gedrukt staat. En overal ter wereld zijn er mensen die dat voor zoete koek slikken. Ook bij ons? Ja, natuurlijk! Denk maar eens aan Geert Wilders, die letterlijk de dag voor de laatste verkiezingen met een standvastig gezicht verkondigde dat de AOWleeftijd, nee echt, een absoluut breekpunt was voor hem. Onmiddellijk na de uitslag, dus nadat iedereen op hem gestemd had, liet hij weten dat er best te praten viel over die AOW. Werden al die bedrogen kiezers toen boos? Nope. Wilders kreeg er in de peilingen zelfs kiezers bij. Hoe kan dat nou? De Amerikaanse psycholoog Ronald Riggio vroeg zich ooit hetzelfde af na een onwezenlijke uitspraak van Jon Kyl, een senator uit Arizona. Die had gezegd dat 90 procent van het budget voor geboortebeperking wordt uitgegeven aan abortussen.

Dat was een leugen. Het werkelijke percentage was 3. Zijn excuus: ‘Het was niet bedoeld als een feitelijke uitspraak.’ Riggio verbaast zich er vooral over dat politici zo gemakkelijk wegkomen met het foppen van burgers of met uitspraken die niet bedoeld zijn als feitelijk. Volgens hem zijn wij, dus u ook, veel te goed van vertrouwen. Daar kunnen we niks aan doen, dat is zo van nature. Onze leiders (en Nigeriaanse internetfraudeurs) maken daar lafhartig misbruik van. Dan, zo vermoedt Riggio (terwijl hij toegeeft dat hij er ook maar een

Vladimir Cousteau Kijk hoe president Poetin totaal onverwacht twee oude Griekse vazen opduikt. X www.depers.nl/qr5

slag naar slaat), vallen wij als een blok voor de ‘stoutmoedige leugen’. Als iemand iets zegt waarvan iedereen denkt ‘tjeezus’, maar die iemand is een leider, dan denken wij ‘nou, dan zal het wel waar zijn’. Ook lijden we aan ‘cognitieve luiheid’. We vermoeden misschien wel dat iets niet klopt, maar zijn te beroerd om het te checken. Het is misschien wel zoals een Amerikaanse opiniepeiler ooit zei: ‘De eerste les voor elke opiniepeiler is dat de mensen dom zijn.’

Maar ach De politicus zelf, of hij nou Wilders heet of Poetin of Berlusconi of Gingrich (zie zometeen), huldigt eigenlijk maar één standpunt: het doel heiligt de middelen. Alles mag, als ik maar win. Het volk wil een sterke man, dus als ik met een kruisboog een tijger ‘afschiet’ of twee stokoude amfora’s ‘opduik’, dan is dat oké. Newt Gingrich, een Republikeinse presidentskandidaat, meent dat zijn kiezers behoefte hebben aan een sterke man met visie. Dus die zullen ze krijgen ook. Zijn visie is de volgende: de Verenigde Staten moeten z.s.m. een kolonie op de maan vestigen. (Dit verkondigde hij overigens in Florida, waar sinds kort duizenden mensen werkloos zijn, omdat het spaceshuttleprogramma is gestopt.) Dit kost vele miljarden in een tijd van crisis, maar ach. Gingrich is inderdaad nog altijd een presidentskandidaat voor de Republikeinen. Er blijven gewoon mensen op hem stemmen.

AFP

Politifact

Pants on fire

As we know it

In de Amerikaanse verkiezingen struikelt de ene leugen over de andere. Gelukkig is daar Politifact, de site die zo ongeveer elke uitspraak checkt.

Wie liegt dat het gedrukt staat, en dat zijn er schokkend veel, krijgt zonder pardon het vernietigende predikaat ‘liar, liar, pants on fire’.

De meest recente grove leugen is van Mitt Romney: ‘President Barack Obama is ending Medicare as we know it.’ Helemaal niks van waar.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Deals met kroongetuigen zijn gedrochten.

Dagblad De Pers

Merel van Leeuwen Rechtbankverslaggever

9

Omdat het echt ergens over gaat #Rechtspraak Het liquidatieproces is niks zonder kroongetuige Peter la Serpe, maar ook niks met.

Zo kijken journalisten naar rechtbankvoorzitter Frits Lauwaars en zijn mederechters. FRANK GROELIKEN

Merel van Leeuwen Amsterdam

‘Moet je nu alweer naar de bunker?’ Het is een vraag die me vaak werd gesteld op de redactie als ik aankondigde dat ik weer naar Amsterdam-Osdorp wilde voor het liquidatieproces. Op 9 februari 2009 was ik erbij toen de inhoudelijke behandeling begon, maar ik zal het einde van het proces voor Dagblad De Pers niet meemaken. Dat de rechtszaak zó lang zou duren, inmiddels bijna 150 zittingsdagen, had niemand van tevoren kunnen bedenken. Ik heb veel over de rechtszaak geschreven en regelmatig vroegen mensen mij waarom ze het nog zouden moeten volgen. De meesten zijn de draad allang kwijt. Maar de rol die kroongetuige Peter la Serpe speelt in dit proces en hoe het Openbaar Ministerie met hem omgaat, maakt deze zaak zo interessant. Want het OM zegt dat het types als La Serpe nodig heeft om de georganiseerde misdaad aan te pakken. Justitie wil graag af van het beeld dat criminelen elkaar kunnen afknallen zonder dat de verantwoordelijken worden gestraft. La Serpe, die in het OM eerst een bondgenoot zag, heeft zich inmiddels tegen dat OM gekeerd. Als hij in

2006 had geweten wat hij nu weet, was hij nooit met justitie in zee gegaan. Het bot dat ze hem toentertijd voorhielden, is niet groot genoeg meer. La Serpe probeert de boel te chanteren. Als het OM zijn aanvullende eisen niet inwilligt, werkt hij gewoon niet meer mee. Op zijn beurt beticht La Serpe het OM van bedreiging en afpersing. Dat deed hij gisteren nog. Als een mammoettanker op ramkoers, zo lijkt hij af te stevenen op de ondergang van het proces. ‘Ik ben afgeperst om te verklaren conform de wensen van het OM.’ Hij wil dat de rechtbank zijn beschuldigingen uitzoekt. Dat zijn houding ook zijn eigen ondergang kan worden, beseft hij volgens zijn civiele advocaat Richard Korver terdege. ‘Maar La Serpe is een man in nood, die geen andere uitweg meer ziet.’ Het probleem met getuigenbescherming zit hem in het feit dat La Serpe met twee onderdelen van het Openbaar Ministerie te maken heeft. Aan de ene kant zijn er de zaaksofficieren die de strafzaak behandelen, aan de andere kant zijn er de OMmensen van het team getuigenbescherming met wie hij onderhandelt over zijn leven na detentie. Dat laatste onderdeel is geheim. La Serpe heeft een geheimhoudings-

Liquidatieproces

Hoe zit het ook alweer In totaal staan tien verdachten terecht voor elf zaken, waaronder vijf liquidaties met zeven slachtoffers. Sommige moorden zijn ‘recent’ gepleegd, zoals die op vastgoedhandelaar Kees Houtman in 2005 en kroegbaas Thomas van der Bijl in 2006. Andere dateren uit 1993. De verklaringen van kroongetuige Peter la Serpe, over wie wat heeft gedaan, vormen de rode draad. Hij

zegt dat hij zelf Houtman heeft doodgeschoten, samen met Jesse R. In 2006 stapte La Serpe naar de politie, hij wilde uit het criminele milieu. In ruil voor zijn verklaringen sloot het OM een deal met hem. De aanklagers zullen geen zestien jaar celstraf tegenhem eisen, maar acht jaar. Na detentie kan La Serpe in het buitenland onder een andere identiteit een nieuw leven beginnen.

plicht en mag niet over de getuigenbescherming uit de school klappen. Niet alleen voor zijn veiligheid en dat van zijn familie, maar ook in verband met andere kroongetuigen. La Serpe neemt het echter niet zo nauw met die geheimhouding, tot grote ergernis van het OM. De overheid heeft een zorgplicht en mag een kroongetuige niet zomaar aan zijn lot overlaten. Maar als iemand bij herhaling de afspraken aan zijn laars lapt, houdt het ook voor de overheid een keer op.

‘Een betrekkelijk normaal proces’, waren de woorden van officier van justitie Betty Wind drie jaar geleden op de eerste zittingsdag. Een bijna lachwekkende opmerking nu, gezien het verloop en de duur. Je kunt je voorstellen dat Wind en haar collega’s inmiddels spijt hebben ooit met La Serpe in zee te zijn gegaan. Het is geen domme jongen, manipuleren kan hij als de beste. Op 10 april zou het Openbaar Ministerie beginnen met het requisitoir en de strafeisen bekendmaken. Maar

de planning kan voor de zoveelste keer de prullenbak in. De advocaten van de medeverdachten willen dat de rechtbank eerst uitzoekt of het klopt dat La Serpe na zijn detentie 1,4 miljoen euro meekrijgt om zijn eigen veiligheid te regelen, zoals de NOS beweert. Advocaat Sander Janssen was onlangs heel duidelijk: ‘Als de rechtbank dit accepteert, is het blijkbaar zo dat je onder de noemer getuigenbescherming als een God in Frankrijk of Thailand zou kunnen wonen. Met een huis dat is verstrekt door de staat en met een inkomen boven de balkenendenorm.’ Zes jaar geleden stapte La Serpe naar de politie en werd kroongetuige. Formeel heeft hij zijn straf in juni uitgezeten, als het OM de afgesproken acht jaar celstraf tegen hem zal eisen. En hoezeer het OM het misschien heeft gehad met La Serpe, een hogere straf kunnen ze niet eisen. Dan zal geen enkele crimineel in de toekomst bereid zijn om als kroongetuige een deal te sluiten met justitie. Aan de andere kant is het nog maar de vraag of rechter Lauwaars en zijn collega’s La Serpe ook zullen veroordelen tot de gevraagde acht jaar. Dit liquidatieproces maakt één ding pijnlijk duidelijk, dat deals met kroongetuigen gedrochten zijn.

Zuidermolenweg 1

Hakkelaar

C&A

De best beveiligde rechtbank in Nederland staat in Amsterdam-Osdorp.Het gebouw telt slechts één zittingszaal. Pers en publiek zitten achter glas.

In 1997 werd de bunker voor het eerst gebruikt, in het proces tegen drugsbaas Johan V., alias de Hakkelaar. Dat beviel zo goed dat de bunker bleef.

De bunker was eerst een distributiecentrum van C&A. Het stoffige bedompte interieur werd een paar jaar geleden vervangen door klinisch wit.

WE'LL

MEET

SAPPH BEDANKT HET PERS-TEAM VO

T

AGAIN

OR DE FANTASTISCHE SAMENWERKING

12

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Populisten kunnen een verrijking zijn van de politiek.

Dagblad De Pers

Peter Wierenga vindt dat de PVV die fase wel voorbij is.

#Democratie Misschien was het u al opgevallen, maar de parlementaire redactie van De Pers had een geheime missie. Vijf jaar lang hebben de redacteuren geprobeerd de ontspoorde Nederlandse democratie te redden. Nu maken ze de balans op. Illustratie Lumine.nl

Genoeg van de gedoogblues #Democratie

Het experiment met de PVV heeft lang genoeg geduurd. Nooit meer zo’n gedoog-gedrocht. Peter Wierenga

Van nature koester ik sympathie voor de underdog. Voor hen die tegen de stroom inroeien. Voor hen die lachen om taboes. De eenzame strijder Geert Wilders, gun hem zijn plek onder de zon. Smijt niet met aangiften als hij de islam beschimpt, bevecht de man in het debat. Toen de schare puppy’s om hem heen steeds groter werd, mocht dat best beloond. Democratie nietwaar? Na Fortuyn werd het hoog tijd ook. Dat Rutte en Verhagen dat in de vorm van een gedoogsconstructie goten, omdat de PVV de islam niet als religie maar als een (fascistische) ideologie beschouwt, alle begrip. Maar inmiddels is het tijd om de balans op te maken. Werkt het een beetje? Het wordt geen vrolijk verhaal. Om te beginnen een anekdote. Hero Brinkman is inderdaad niet de enige PVV’er die niet zo blij was met het Polen-meldpunt, vertelt een betrokkene off the record. Maar die had het meldpunt niet tegengehouden. ‘Want goed, ik heb zelf ook een project. Dan stem je niet zo snel tegen een initiatief van een collega.’ Ook dát explosieve project zal lawaai veroorzaken, misschien ook internationaal. Maar bij lawaai zal het blijven. Zo werkt het dus. Iedereen in de Partij voor de Vrijheid heeft recht op een eigen buitenparlementair munitiefabriekje en publicitair bommetje. Met de zegen van Wilders. Het houdt de partij in de picture. Goed voor de peilingen. Dat is kennelijk belangrijker dan in het parlement zakendoen. Hoe hypocriet Brinkman misschien is door na jaren mee te blèren in het koor van de islambashers (‘Geen hoofddoekjes in de bus!’) nu opeens de Job Cohen uit te hangen, hij heeft gelijk dat de PVV zich wel bijzonder weinig bestuurderig opstelt. Want wie meeregeert en onderhandelt over miljarden euro’s, die ga je toch langs een andere lat leggen. Die mag wel wat hoger springen. Niet omdat een journalist van een ten dode opgeschreven krantje dat schrijft, maar omwille van al die PVV-stemmers. Die verwachten dat je iets voor elkaar krijgt voor ze. Hoger springen? No way. Wilders en de zijnen graven zich steeds dieper in. Hoewel ze al anderhalf jaar feitelijk de baas zijn, spreken ze nog steeds over ‘de elite’ alsof dat aliens van

Mars zijn. Alsof zíj nog steeds de buitengeslotenen zijn. En ze vatten dat behoorlijk persoonlijk op. Want of je deel uitmaakt van die elite, hangt vooral af van je mening over de PVV. Ben je iets te kritisch geweest in het verleden, dan blokkeren ze je benoeming bij de Hoge Raad (rechter Diederik Aben) of bij de Raad van Europa (PvdA’er Frans Timmermans). Dan hebben we het even niet over de kritiek op de rechtspraak in het algemeen. Pas na zijn eigen vrijspraak kon er een goedkeurend oordeel van Wilders vanaf. Hetzelfde liedje met de vrijheid van meningsuiting: ze komen terecht op voor Kurt Westergaard die gevaar loopt om zijn Mohammed-cartoons, maar hakken genadeloos in op de Thomas von der Dunks van deze wereld als een tekst ze niet aanstaat. Intussen sluiten ze in het parlement in stilte best dealtjes met partijen van de oude linkse elite die ze verketteren. Dat is op zichzelf lovenswaardig, maar tegelijk hypocriet. Houd dan ook een keer op met die flauwe – en sinds de aanslag van Breivik sinistere – woordgrap over de Partij van de Arabieren. Het is vooral de aanhoudende onwil om verantwoording af te leggen die na anderhalf jaar opvalt.Daarom drukten we na het ‘uitgekotst stuk halalvlees’-incident een lijst onbeantwoorde vragen aan Wilders af. Die kwam nog wel pro forma opdraven bij Frits Wester, maar opende daar doodleuk de aanval op de SP. In het parlement zelf is de standaardreactie van de PVV op kritiek dat het allemaal ‘selectieve verontwaardiging’ is. Want worden ze zelf niet keer op keer uitgemaakt voor bruinhemden? Voor NSB’ers? Nee, ze zijn geen fascisten, geen racisten. De meesten zijn keurige mensen. Maar wel behept met de onbedwingbare neiging om te rellen, ook al zitten ze zelf aan het roer. ‘Populisten’ kunnen een verrijking zijn: ze houden de boel scherp, brengen thema’s onder de aandacht die de gevestigde orde heeft laten liggen. Dat heeft de PVV zeker gedaan, maar dat is het dan ook wel. Nu zijn ze geslotener dan traditionele partijen zelf ooit zijn geweest en janken ze als verwende kinderen zodra er een vinger naar hen wijst. Een écht minderheidskabinet zou verfrissend zijn, maar een gedoogconstructie geeft één partij bovenmatig veel macht, zonder verantwoordelijkheid. Het is tijd voor een nieuwe lading populisten. Zonder gedoog-gedrocht alstublieft. Dank u wel.

Kappen over #Democratie

Ministers verzwijgen informatie om beleid er doorheen te jassen. Journalisten laten dit gebeuren. Kap nou over relletjes, proefballonnen en tweets. Journalisten, trek je eigen plan! En politici: nok a.u.b. met halve waarheden!

‘Mevrouw Marcia’ (Nieuwenhuis)

Wekelijks verzamelt vrijwel dezelfde kluwen journalisten zich bij ‘de patatbalie’, voor de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Vlijtig schrijven zij of nemen zij dan dezelfde quotejes op. Een relletje zus, een proefballon zo, gedoe over een tweet van PVV-leider Geert Wilders: bijna altijd is er wel iets waar journalisten gezamenlijk op af gaan. Een wonderlijk ritueel.

Achter elkaar aan hollen Vijf jaar sla ik dat geheel gade, maar ik verbaas me er nog steeds over. Waarom toch? Waarom laten journalisten zich verleiden om zo achter elkaar aan te hollen? Natuurlijk, nieuws moet worden gebracht. Maar veel meer nog is het de taak van journalisten om zélf nieuws te maken. Uitzoeken hoe dingen echt zitten.

Off the record

Off the record

Off the record

Volgens een vrouwelijke parlementariër vertelde VVD-premier Mark Rutte aan haar dat hij onder een dekbed met dolfijnen slaapt.

Op het Nieuwspoortfeest in december ging PVV-Kamerlid Richard de Mos uit zijn dak in een knaloranje ‘Doe eens ff normaal man’-T-shirt.

D66-leider Pechtold: ‘Spinnen, daar doe ik niet aan.’ Onzin! Intussen zijn D66-spindoctors er juist een kei in om andere partijen zwart te maken.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Bijna altijd is er wel iets waar journalisten samen op af gaan.

Dagblad De Pers

Het kuddegedrag verbaast ‘mevrouw Marcia’ na 5 jaar nog.

13

rellen en tweets. Zoek het uit! Hoezeer dat nodig is, werd deze week weer pijnlijk duidelijk. Zelfs na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) door RTL Nieuws had het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van Edith Schippers (VVD) willen achterhouden dat de kosten voor het organiseren van de Olympische Spelen in Nederland kunnen oplopen tot 8 miljard euro. Saillant detail: dat getal stond onder de tekst die het ministerie zwart maakte, om hem ondanks het beroep op de wet voor openbaarheid nóg te verdoezelen. Enkel omdat de ambtenaar niet de kopie, maar de originele gezwarte tekst opstuurde, en deze vervolgens tegen het licht is gehouden, werd deze passage alsnog onthuld.

Kosten JSF onvindbaar Om beleid door de Kamer te kunnen jassen, schetsen bewindspersonen

geregeld een te rooskleurig beeld. Deze week nog vertrouwde een ambtenaar van defensieminister Hans Hillen (CDA) me toe dat aan brieven voor de Kamer over de kosten van de Joint Strike Fighter zo lang is gesleuteld dat het eindresultaat in de verste verte niet lijkt op het origineel. Zoiets schreeuwt om meer onderzoek.

Doden op de koop toe Dat gold ook voor de invoering van de nieuwe maximumsnelheid van 130 kilometer per uur. Slechts veertien regeltjes werden er in het 55 pagina’s tellende 130-rapport gewijd aan veiligheid. Via een beroep op de Wob onthulde deze krant dat op het ministerie toen al maanden heen en weer gemaild werd over ‘hoge gevarenrisico’s op plaatsen waar op proef al 130 gereden mocht worden’. Zelfs de exacte locaties van die gevaarlijke

plekken waren bekend, bleek uit 129 stukken. Dus ook als het gaat om leven en dood, presenteert een minister – in dit geval Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur (VVD) – de halve waarheid.

Perspolitie Als er een onwelgevallig stuk in De Pers staat over animalcops, omdat het woord dieren in het opleidingsplan amper voorkomt en de dierenpolitie zich vooral zal richten op huisdieren, dan is er nota bene een Kamerlid dat in het parlement oproept tot een heuse ‘perspolitie’, voor ‘Mevrouw Marcia’ in het bijzonder. Het betreffende Kamerlid, Dion Graus van de PVV, was zelf overigens vóór publicatie niet bereikbaar voor commentaar, ondanks herhaaldelijk verzoek. Perspolitie, wat een nonsens. De verhouding tussen voorlichters en

journalisten is er de afgelopen jaren al zo veel slechter op geworden. Zo concludeerde journalist Nick Davies van The Guardian al in 2008 in Flat Earth News (dat in Nederland te krijgen is onder de titel Gebakken lucht) dat uit onderzoek blijkt dat maar 12 procent van de berichten in Engelse kranten een ‘eigen verhaal’ was. De rest was aangereikt of ingestoken via een persbureau, lobbyisten, pr- of communicatieadviseurs.

Real Madrid - SBV Excelsior Mediawetenschappers van de Universiteit van Amsterdam deden in 2010 onder de noemer Gevaarlijk Spel dat kunstje over voor Nederland. Zij schatten het groeiende aantal pr-professionals in Nederland op zo’n 150.000. Dat staat in schril contrast met de tien- tot vijftienduizend journalisten, van wie er zo’n vijfduizend

ook commerciële klanten bedienen. Zelfs als je alle medewerkers die zich alleen richten op interne communicatie erafhaalt, blijft het lijken op de verhouding Real Madrid versus de Kralingse voetbalclub SBV Excelsior. De werkdruk op de resterende journalisten neemt toe door de afwezigheid van adverteerders, een afkalvend aantal abonnees, en bezuinigingen van diezelfde politici op de publieke omroep. Reden te meer om als journalist juist je eigen plan te trekken. Trek ten strijde tégen de bewindspersonen die de waarheid onder de mat vegen! Maar dames en heren politici, zo gemakkelijk komen jullie niet van me af. Want de uitspraak ‘don’t blame the messenger’, daar kan ik niet omheen. Als jullie beleid door willen voeren, wees dan ook mans genoeg om met hart en ziel de héle waarheid te verdedigen.

Off the record

Off the record

Off the record

Jeroen de Graaf, ex-CDA-mannetjesmaker van Jan Peter Balkenende (thans directeur communicatie bij SNS) bij de Burger King. ‘Ook niet ontbeten?’

In zijn vrije tijd ontwikkelt politiek commentator van RTL Frits Wester zijn paranormale gaven. Hij vindt vermisten en doet aan handoplegging.

PVV-Statenlid Frijters na ‘Ik lul me vast’-stuk: ‘Het reflecteert een tweegesprek tussen een gevestigde politicus en nieuwkomer op treffende wijze.’

14

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Het is een slecht idee om op de democratie te bezuinigen.

Dagblad De Pers

Voor verbetering is Den Haag #Democratie

Enkele ingrepen zouden onze democratie (nog) beter maken. Kamerleden durven niet, want dat betekent kritisch naar de Kamer en jezelf kijken.

Camil Driessen

Als er Kamervragen worden gesteld over hooligan Wesley die op het veld van de Arena springt (PvdA), over een freaking ooievaar met de naam Freedom (PvdD) en over of Rutte wel vrij neemt voor de Elfstedentocht (PVV), dan zullen ze over dit verhaal in Den Haag zeker aan de bel trekken dacht ik eind januari. Guess again. Ik had beter kunnen en moeten weten. Off the record waren de Kamerleden die ik voor het verhaal sprak het roerend met me eens. Maar om dat dan ook met naam en toenaam in de krant te zeggen. ‘Dan gaat je kop eraf’, verwoordde eentje het heersende sentiment. We hadden het over de rare, vanzelfsprekende vorm van masochisme die over het Binnenhof waart. Bezuinigen op de democratie in plaats van

er de broodnodige investeringen in te doen. ‘Snijden in eigen vlees’ noemt het kabinet het. De Kamer met vijftig mensen verkleinen terwijl die het nu al moeilijk genoeg heeft om de controlerende functie goed uit te voeren. De subsidie voor politieke partijen met een miljoen euro verlagen, dat soort voorstellen.

Kruideniersmentaliteit In mijn artikel plaatsten deskundigen de Nederlandse parlementaire ondersteuning ‘in de onderste regionen van toeschietelijkheid’. Kamerleden hebben vaak maar één inhoudelijke-/beleidsmedewerker die ze ondersteunt. Samen moeten ze het beleid van het kabinet controleren. De regering, die van duizenden ambtenaren hulp krijgt. Dozen beleidsdocumenten doorspitten, het land in om gevoel

met de samenleving te houden, experts raadplegen, enzovoorts. Door het gebrek aan mankracht is die controle van de regering nu verre van volledig. ‘Je moet kiezen’, reageerden Kamerleden gelaten op de situatie dat ze zich slechts in bepaalde dossiers echt kunnen verdiepen. Kom op, dat is toch niet hoe de ideale volksvertegenwoordiging eruitziet!? Ons slappe aftreksel daarvan heeft het bovendien in verhouding al niet breed. ‘In de meeste omringende landen heeft de Kamer betere ondersteuning’, legde Remco Nehmelman (Universiteit Utrecht) uit. Het parlement lijdt ‘voor zijn bestaffing onder een ernstige kruideniersmentaliteit’, constateerde emeritus hoogleraar Parlementaire Geschiedenis Joop van den Berg. Beiden riepen op tot een vergelijkend onderzoek met andere lan-

den. Kamerleden niet, die leken niet geïnteresseerd in verbetering van hun controlerende taak. Bang om uitgemaakt te worden voor zakkenvullers.

Fractiediscipline In Den Haag gaan sommige dingen zoals ze gaan omdat ze nu eenmaal al tijden zo gaan. Veranderen zou beter zijn voor Nederland, voor de democratie. Maar dat staat het ‘systeem’ niet toe. Neem de ijzeren fractiediscipline. Tweede Kamerleden mogen geen eigen mening hebben. Dat viel al geregeld op, maar de cijfers waren onthutsend. In tien jaar tijd werden in de Kamer zo’n 2.300 wetten in stemming gebracht, maar vrijwel nooit stemden Kamerleden anders dan hun fractie: slechts in 13(!) gevallen. De stemmingen over moties gaven een even treurig beeld, bij 0,5 procent van de ruim

Off the record

Off the record

Off the record

De financieel woordvoerder van het CDA, Elly Blanksma, komt over alsof ze er niks van snapt. Klopt, zeggen ze bij de VVD. Gênant, vinden ze.

Mariko Peters was zelf zo sceptisch over de Kunduz-missie dat ze andere partijen vroeg om onrealistische GL-voorwaarden te schrappen.

Tegenstanders van Ab Klink of Maxime Verhagen voerden de geruchten tijdens de CDA-crisis flink op: beide heren zouden het buiten de deur doen.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Het is onzin, een mythe, vaak onderbouwd door leugens.

Dagblad De Pers

15

Schuilen achter de majesteit #Democratie

Het kan over een paar maanden al weer zo ver zijn. Kan de volgende formatie van een kabinet eindelijk zonder de koning? Dirk Jacob Nieuwboer

doodsbang 12.000 moties waren er ‘dissidenten’, zoals Ineke van Gent, die wel tegen de Kunduz-missie stemde. Makke schapen, alsof ieder partijlid precies hetzelfde denkt en vindt. Tuurlijk niet. Maar mensen zoals Paul Kalma (PvdA), die voor een referendum over het Verdrag van Lissabon was, of Rendert Algra (CDA), die uitgeprocedeerde asielzoekers in Nederland wilde laten blijven, werden daarna kaltgestellt door hun partij. Simpel, je zet ze op een onverkiesbare plaats op de kieslijst. Uit lijfsbehoud slikken anderen hun eigen mening dus wel in. Als die überhaupt nog in ze opkomt. Het is een slecht idee om op de democratie te bezuinigen, die moeten we juist versterken. Krimp de Kamer niet in, breidt deze uit met extra staf en ondersteuning. Zorg ervoor dat

ons parlement echt een vuist kan maken tegen de regering. En hou op met die foute masochistische zelfkastijding. Overtuig ons dat we die 150 Kamerleden meer dan nodig hebben. Hoe? Een tipje. Het zou helpen als Kamerleden vaker iets langer nadachten en als ze op zouden houden met ontzettend dom doen. Een voorbeeldje. Een tijdje terug stelde CDA’er Madeleine van Toorenburg voor om hackers (!) van Anonymous in te zetten tegen kinderporno. Experts kraakten dat plannetje, en terecht. Natuurlijk kinderporno, brrr, maar een stelletje losgeslagen hackers inschakelen. In de toekomst even tot tien tellen was ons welgemeende advies. Van Toorenburgs reactie op Twitter sprak boekdelen. ‘Zeg dat maar tegen de kinderen (tot 10 tellen)’.

Perfect toch, zo’n ongekozen staatshoofd dat boven de partijen staat? Zo’n neutraal persoon die niet deel uitmaakt van het eeuwige politieke gekonkel. En die daarom bij uitstek geschikt is om de formatie van een nieuw kabinet in goede banen te leiden. Het is het vaste riedeltje van de voorstanders van een politieke rol van de koning (m/v). Het is onzin. Een hardnekkige mythe. Die vaak wordt onderbouwd met leugens. Deze week nog door oud-Kamervoorzitter Frans Weisglas in een opiniestuk in de Volkskrant. De koningin is volgens hem tijdens de formatie ‘een neutrale, boven de partijen staande procesbegeleider, niet meer en niet minder’. En: ‘De koningin volgt altijd de openbare adviezen op van de fractievoorzitters.’ Was het maar waar. Bij de laatste formatie wilde een meerderheid van de Kamer na de eerste ronde van Uri Rosenthal twee informateurs van VVD en PvdA. Beatrix besloot iets anders: zij benoemde haar eigen vertrouweling Herman Tjeenk Willink. Na het mislukken van Paars Plus (VVD, PvdA, D66 en GroenLinks) maakte ze het nog bonter: ze besloot helemaal geen advies in te winnen en benoemde Ruud Lubbers tot informateur. Ons ongekozen staatshoofd stelt zich dus helemaal niet op als een nederige dienaar van gekozen politici. Nee, zij neemt besluiten die indruisen tegen wat zij willen. Daar kun je vóór zijn, maar democratisch is het zeker niet. Dat zou dus eigenlijk anders moeten, vindt ook een Kamermeerderheid. Al heel lang, en toch gebeurt het maar niet. Een paar maanden na de chaotische formatie van het huidige kabinet sprak ik een linkse fractievoorzitter. We hadden het over ons staatshoofd. En dat het toch merkwaardig is dat een ongekozen persoon in een democratie zo veel macht heeft. Daar was de fractievoorzitter het natuurlijk helemaal mee eens, logisch voor een leider van een partij – alle linkse partijen willen dat – die die macht wil inperken. Maar toen kwam die ene zin. Het was waar hoor, dat het eigenlijk niet goed was, dat het niet klopte en dat de praktijk ook liet zien dat het ondemocratisch was. ‘Maar ik moet zeggen

dat het me wel behaagde dat de majesteit onze zorgen over het opkomende populisme deelde.’ Zo neutraal is onze koningin dus. Zij heeft het niet op de PVV, waar 1.454.493 Nederlanders op stemden. Geen wonder ook, want Geert Wilders hakt in op zo’n beetje alles waarvoor zij zich tijdens haar koningschap juist heeft ingezet (kunst & cultuur, ontwikkelingssamenwerking, het milieu, de multiculturele samenleving). Natuurlijk gruwt zij daarvan. Veel erger is het opportunisme van deze fractievoorzitter. Het opportunisme dat helaas typerend is voor heel veel Nederlandse politici. Namelijk die politici die in theorie de rol van de koning willen inperken, maar niet doorpakken als het erop aankomt. Als het staatshoofd tijdens de formatie tegen de meerderheid van de Kamer in gaat, zwijgen ze, omdat dat ondemocratische besluit ze die ene keer misschien wel goed uitkomt. Of omdat ze de populaire Beatrix niet voor het hoofd willen stoten. Of omdat ze, in al hun naïviteit, hopen dat met haar hulp misschien wel lukt waar zij zelf maar niet in slagen: ‘het opkomende populisme’ indammen.

Halfslachtig Mede daarom lukt het steeds maar niet om de rol van het staatshoofd echt in te dammen. Er is de afgelopen jaren uitvoerig over gedebatteerd. Alle varianten – van ceremonieel koningschap tot de koning uit de regering en de Raad van State – zijn langsgekomen, maar zulke verregaande voorstellen halen het niet. Slechts een halfslachtig plan kwam er door. En zelfs dat voorstel moest eerst nog worden afgezwakt. Dinsdag besloot de Tweede Kamer dat voortaan de Kamer zelf, en dus niet de koning, het voortouw neemt tijdens de formatie. Na de verkiezingen gaan de fractievoorzitters niet eerst langs de koning, maar komt er eerst een debat in de Kamer. Het doel: informateurs of formateurs aanstellen. Maar niet te vroeg gejuicht. Want in dit voorstel zit een achterdeur. De Kamer wilde zichzelf niet verplichten (in)formateurs te benoemen. Als ‘het doel’ niet haalbaar is, kan er een bemiddelaar van buitenaf worden ingeschakeld. En is er geen enkele reden dat dat niet de koning zou kunnen zijn. De drempel is iets hoger, maar pas bij de volgende formatie weten we of onze politici echt zelf hun verantwoordelijkheid durven nemen. Maar niemand hoeft verbaasd te zijn als ze zich liever verschuilen achter de ‘behaaglijke’ rug van de ongekozen majesteit.

Off the record

Off the record

Off the record

Een ervaren CDA’er analyseert de ideologie van zijn partij: ‘Het christendom is een kapstok waar je alles aan op kunt hangen.’

Tijdens de vorige formatie was de muur van Diederik Samsom bijna volledig bedekt met schema’s van partijprogramma’s.

Bij GroenLinks houden ze keurig bij wie van de Kamerleden het best scoort in de media. Van die ranking worden sommigen behoorlijk nerveus.

16

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Zo werkt het hier nu eenmaal.

Dagblad De Pers

Meest gehoorde zin in Den Haag

Een beetje normaal praten kan wél #Democratie Kramp voor de camera doet onze van nature ingebouwde bullshit-detector alarmerend uitslaan. Kustaw Bessems Amsterdam

Het kan wél. Onze politieke leiders kunnen wél een beetje normaal praten. Wetenschappelijk onderzoek heb ik niet gedaan maar ik ben ervan overtuigd dat de manier waarop politici nu communiceren slecht is voor het vertrouwen onder de bevolking. Vertrouwen in de politiek, maar ook vertrouwen in Nederland, in de toekomst. Ik denk dat je met taal en interactie kunt helpen de werkelijkheid naar je hand te zetten. En ik denk dat je er ook schade mee kunt aanrichten. En het laatste gebeurt. Nederland was een ander land geweest als wij niet acht jaar lang, in een tijd van terrorisme en crisis, met Jan Peter Balkenende een minister-president hadden gehad die geen drie fatsoenlijke zinnen achter elkaar kon zetten. En we zouden een ander land

worden als Mark Rutte niet zijn dagen sleet met tactisch zwijgen. Het ogenschijnlijk tegenstrijdige is dat er waarschijnlijk geen plek is waar zo veel wordt nagedacht over hoe een boodschap over te brengen als het Binnenhof. Politici denken om te beginnen al voortdurend na over de vraag of ze iets wel kúnnen zeggen. Druist het niet tegen een partijlijn in? Schoffeert het geen coalitiepartner? En last but not least: hoe valt het in de media? Dat is een obsessie. Om de politici heen, vooral rond de kopstukken, hangt een zwik belangrijkdoenerige mannetjes en vrouwtjes wier werk het is om beeldvorming te verzinnen en te bewaken. Het devies: elk risico vermijden. Dat leidt tot kramp. En potsierlijk amateurtheater. Waarbij ons vaak wordt voorgehouden dat er maar een paar smaken zijn: het gehakkel van Job Cohen, de oneliners van Alexander Pechtold en/of het bruuske een-

richtingverkeer van Geert Wilders. ‘Zo werkt het hier nu eenmaal.’ Dat is het zinnetje dat ik in mijn Haagse periode het vaakst hoorde als ik vroeg waarom iets was zoals het was. Het was ook het antwoord op de vraag hoe het komt dat mensen daar spreken zoals ze spreken. Waarom het zo funest is? Veel mensen volgen misschien de politiek niet op de voet, maar beschikken wel over een van nature ingebouwde bullshitdetector. Ik denk dat ze het zien, voelen, ruiken als weer iemand voor de camera iets staat te beweren wat hij niet vindt. Omdat het moet van zijn partij. Of enkel omdat het vermoeden bestaat dat zoiets mediageniek is, electoraal goed valt. Als de strategische motieven er vanaf druipen. Dat versterkt de verwoestende indruk dat we worden bestuurd door een onbetrouwbaar zootje. Zouden we het er niet op kunnen wagen? Zouden veel kiezers het niet

aankunnen als iemand rustig uitlegt dat hij weliswaar van een bepaalde partij is, maar toch ergens afwijkend over denkt? Zouden kiezers het niet kunnen waarderen als iemand zegt dat hij iets niet weet, zich heeft vergist of een fout heeft gemaakt? Kunnen kiezers het echt niet volgen als iemand op grond van nieuwe informatie of argumenten tot een ander standpunt is gekomen? Het gaat tegen alle Haagse mores in, maar ik denk dat het wél kan. En om open te zijn, om geen regent te zijn hoef je ook weer niet te kruipen. Een fractievoorzitter kan weigeren als een presentator hem vraagt zichzelf een cijfer te geven voor een debat. Je hoeft niet te verstenen als een onbeschofte tv-maker op je af komt, maar nog erger is het amechtig grijnzen en schouderkloppen waartoe politici nu – de angst zichtbaar in de ogen – hun toevlucht nemen.

Je moet je neus niet ophalen voor sociale media. Maar je hoeft ook niet te twitteren over je rondje hardlopen, je laatste fysieke ongemak of de alcoholische versnapering die je drinkt. Evenmin kan het de toekomst hebben om je tweets de wereld in te smijten zonder ooit te antwoorden of filmpjes op YouTube te zetten waarin je over het hoofd van lastige journalisten heen propaganda uitstrooit. Ik geloof dat er meer smaken zijn. Dat ter zake doende, waardevolle communicatie met kiezers mogelijk is, met volop interactie. Lastig, tijdrovend, vermoeiend en het scoort niet meteen en toch denk ik dat het loont. En belangrijk is. En dat het wél kan. Ik denk dat je als leider mensen mee kunt nemen met taal. Niet door te speechen als een nep-Obama. Ook weer niet door in de eerste drie zinnen van elk betoog vijf keer ‘centraal planbureau’ te zeggen. Maar door een beetje normaal te praten.

Off the record

Off the record

Off the record

Sms’je minister uit Vak K bij slechte Algemene Beschouwingen Balkenende (2009): ‘Ruzie met z’n vrouw of z’n vriendin. Schijnt een beest te zijn.’

Meestal zitten journalisten achter politici aan, maar voor de immer spinnende Ronald Plasterk duiken ze juist wel eens weg. ‘Heb je hem weer!’

Volgens Mark Rutte was niet hij maar Wouter Bos de slimste politicus van zijn generatie. Maar ook een man die zich door niemand echt liet kennen.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Mag de regering een zorgverzekering verplichten? Het Supreme Court geeft deze zomer antwoord.

Dagblad De Pers

Pinokkio XL

‘Obamacare kost twee keer zoveel als gezegd’ Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Sinds 29 november 2010 onderwierp hij 313 beweringen aan een genadeloze analyse. President Obama belt met een bedankje.

Petra Janbroers Amsterdam

Wat is de bewering? ‘De wet op de volksgezondheid (beter bekend als ‘Obamacare’, red.) krijgt een fors prijskaartje, van 1,76 biljoen dollar. Dat is twee maal zoveel als aanvankelijk werd beweerd.’

Wie zegt dat? De Republikeinse Partij. Om precies te zijn, het National Republican Senatorial Committee (NRSC), het politieke comité dat als enig doel heeft om zoveel mogelijk Republikeinen in de Senaat te krijgen.

Waar zeggen ze dat? In een nieuwe internet campagne op hun NRSC-site. De advertentie ging 22 maart van start onder de naam Obamacare Fact Check en wordt vergezeld van een petitie om ‘Obamacare’ te verwerpen.

Hoe zat het ook alweer? Slechts één op de vijf Amerikanen zou zich een adequate ziektekostenverzekering kunnen veroorloven. De meeste Amerikanen met een ziektekostenverzekering zijn verzekerd via hun werkgever. Daarnaast bestaat er een vangnet voor ouderen en gehandicapten, in de vorm van Medicare, en voor de allerlaagste inkomens, in de vorm van Medicaid. Naar schat-

ting zestig miljoen Amerikanen hebben helemaal geen zorgverzekering. Door de oplopende werkloosheid neemt dat aantal jaarlijks toe. En door de vergrijzing en toename van chronische ziektes stijgen de kosten van Medicaid fors. In 2010 bedroeg de totale zorgrekening 2,6 biljoen dollar (1,96 biljoen euro), tien keer zoveel als in 1980. Dat is als percentage van het totale inkomen van de VS het hoogste van alle VN-landen, met uitzondering van Oost-Timor. Bijna de helft van alle persoonlijke faillissementen in de VS wordt veroorzaakt door medische schulden. Al sinds het prille begin wil Barack Obama enerzijds de kosten terugdringen en anderzijds alle Amerikanen aan een zorgverzekering helpen. Als bewoner van een continent waar (hoewel niet aan bezuinigingen lijkt te ontkomen) zorgverzekeringen behoorlijk normaal worden gevonden, verbaast Pinokkio zich steeds weer over de weerstand die deze pogingen oproepen bij een groot publiek. Het is te duur, en de regering heeft al miljarden uitgegeven om de autoindustrie en bankwereld te redden, is een argument. Religieuze organisaties en individuen zijn tegen omdat in een verplichte verzekering dingen als de anticonceptiepil inclusief zijn. Dat is geheel tegen hun principes. Er zijn mensen die vinden dat de overheid zich überhaupt niet moet bemoeien met hoe, dan wel of, een per-

17

Niet waar / Deels waar / Waar

soon zich verzekert. En er zijn Amerikanen die zeggen dat de wet ongrondwettelijk is. Heeft de regering wel de macht om haar bevolking op te dragen iets te kopen; in casu een zorgverzekering. Bovendien wil Obama mensen die niet verzekerd zijn, beboeten met een soort belasting. De vraag of Obama’s Patient Protection And Affordable Care Act, die pas in 2014 van kracht wordt, ongrondwettelijk is, werd deze week in het Supreme Court, het Hooggerechtshof in Washington, behandeld. Buiten stonden duizenden demonstranten in een van de grootste protestacties voor het Hof ooit. Aan de ene kant veel Tea Partiers, de conservatieven die gruwen van overheidsbemoeienis en de wet ongrondwettelijk vinden, aan de andere veel pro-Obama-aanhangers. Het Hof zal naar verwachting eind juni uitspraak doen – midden in de verkiezingsstrijd. En dan is er de vraag wat de werkelijke kosten zullen zijn. Obama heeft de stemmen van twijfelaars (in zijn eigen partij) in het Congres gepaaid met de bewering dat de kosten van zijn plan beneden ‘a trillion dollar ‘ (1 biljoen euro) per jaar voor tien jaar zouden blijven en dat daartegenover een even grote vermindering van het begrotingstekort staat. Het Begrotingsbureau van het Congres (CBO) berekende overigens dat het precies 940 miljard (708 miljard euro) kost, per jaar, tot 2019. Omdat de wet pas

in 2014 ingaat, is het CBO onlangs echter opnieuw gaan rekenen. Begin deze maand kwam het met ’1,76 trillion dollar’ (1,3 biljoen euro), voor de periode nu tot 2022. Daar sprongen de Republikeinen direct bovenop.

Wat is waar? Het CBO heeft wel de zorgkosten over een nieuwe periode berekend, maar niet de verwachte groei van het bbp, of het effect van nieuwe bezuinigingen. Bovendien gaat de nieuwe berekening over elf, niet tien begrotingsjaren. Het CBO heeft inmiddels een verklaring afgelegd waarin het zegt dat de kosten van Obamacare in elk geval stijgen, maar niet per se twee keer zoveel zullen bedragen.

Eindoordeel Dat Obamacare ‘twee keer zo duur wordt’ is (volgens de experts) niet waar. Dat het meer gaat kosten dan 900 miljard dollar, staat buiten kijf.

Reactie ‘You’re very right in pointing out that both the Republicans as well as my own administration were wrong about the future costs of Obamacare. Indeed, I’d like to thank Pinokkio for making the art of fact checking fashionable internationally, as it has been imitated by several national and foreign newspapers, including some Dutch newspaper (Next?). Wishing you all the best!’ Obama.

ILLUSTRATIE: NOURDIN KOUCH

Federaal

Levenslang

Obama loves Elena

Iedere Amerikaanse staat heeft zijn eigen hooggerechtshof. Met de Supreme Court wordt meestal het federale Hof in Washington D.C. bedoeld.

Het Supreme Court bestaat uit acht rechters (Associate Justices) en een opperrechter (Chief Justice). De benoeming is voor het leven.

De president nomineert kandidaat-rechters, de Senaat keurt goed. In 2010 benoemde Barack Obama partijgenote Elena Kagan.

Gewoon Prepaid nu te koop bij PostNL Postkantoor Nieuw!

• Bellen op het netwerk van KPN

• Geen starttarief en betalen per seconde

• Behoud van eigen nummer • Opwaarderen bij ruim 2000 Postkantoren en online

Ga naar post.nl/locatiewijzer voor het dichtsbijzijnde Postkantoor.

LEZERSAANBIEDING

NEWCASTLE UNITED

4-daagse voetbalreis naar de Premier League

MANCHESTER CITY Beleef de ontknoping van de Premier League live in het St. James’ Park,

De reis

de thuishaven van de gigant uit Newcastle. Op 6 mei speelt Newcastle United thuis tegen titelkandidaat Manchester City. Al vanaf € 199 per persoon ben je er bij.

Een wedstrijd van Newcastle United bezoeken met DFDS Seaways

De wedstrijd Voor de ene club staat er Europees voetbal op het spel en voor de ander het kampioenschap. Het belooft dan ook een spannende wedstrijd te

is méér dan 90 minuten plezier. Je voetbalreis begint al zodra je in IJmuiden aan boord stapt. Geniet van een heerlijk diner en drink een biertje in onze nachtclub. De volgende dag is het tijd voor de wedstrijd en een nacht in het altijd bruisende Newcastle. De volgende dag slaap je uit of bezoek je het gezellige centrum met al haar bezienswaardigheden. Op de terugweg naar Nederland is het tijd voor de nabeschouwing.

worden waarbij de fans Newcastle United flink zullen steunen. Tijdens de eerdere ontmoeting van dit seizoen won Newcastle in Manchester met 3-1. Kom jij Newcastle supporten?

• • •

2 nachten aan boord in een 2 pers. hut met eigen douche en toilet 1 hotelovernachting met ontbijt in het Engelse Newcastle Transfers terminal – Newcastle centrum v.v.

•

Wedstrijd ticket Newcastle United – Manchester City

WWW.DFDS.NL/CITY

€

199

pp

Informatie en reserveringen www.dfds.nl/CITY (geen reserveringskosten) of bel 0255 � 54 66 66 o.v.v. CITY. Voor deze aanbieding zijn flexibele tarieven van toepassing, gebaseerd op vraag en aanbod.

Inbegrepen

IJMUIDEN-NEWCASTLE

Spetterende slotaanbieding voor lezers van De Pers normaal 339,- nu al vanaf

DFDS Seaways is officieel partner van Newcastle United

Hoe eerder u boekt, hoe goedkoper u reist.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Op geen enkele andere plek schreef ik zo onbevangen.

Dagblad De Pers

19

Nico Dijkshoorn Column Nico Dijkshoorn

Einde

D

it is de laatste column die ik hier schrijf. Het was mijn lievelingsplek. Zo’n hoek in het huis waar niemand je kan vinden. Soms maak je een geluid en je hoort, diep in het huis, iemand zeggen: was dat Nico nou die we hoorden? Zo een plek was dit. Jaren geleden ben ik door De Pers binnen gehaald als Wilde Stukjes-schrijver. Dat werd zo niet gezegd, maar stilzwijgend begrepen we elkaar. Ik mocht wekelijks iemand keihard onder zijn ballen schoppen. Dat deed ik graag in die tijd. Als je maar een beetje wijdbeens ging staan dan zat mijn voet al onder je scrotum. Heel langzaam is de toon van deze column veranderd. Het werd allemaal steeds kleiner. Het ging opeens een hele column lang over een bepaalde vrouw die ik zo en zo tegen een deur had zien leunen. Het ging over lieve diertjes, kleine ongemakjes, minuscule observatietjes en af en toe volgde er nog een uitbarsting. Ik vermaakte me. De redactie van De Pers heeft daar nooit een woord over gezegd. Ze hebben me hier, in deze krant, rustig mijn gang laten gaan. Dat is voor mij van onschatbare waarde geweest. Op geen en-

kele andere plek schreef ik zo onbevangen. Toen ik twee jaar geleden een selectie moest maken voor de verhalenbundel Kleine Dingen merkte ik dat een groot deel van die bundel gevuld zou gaan worden met columns die ik voor De Pers had geschreven. U, de lezer, hebt mij zo ontzettend geholpen. Ik vond het zo heerlijk om voor u te schrijven. We waren een romantisch stel, u en ik. U, zo ontzettend lief, met toch weer een veel te warme jas en een opvouwbaar fietsje in de trein en ik thuis, in mijn schrijfbaarmoeder. De dag was ook zo mooi. De vrijdag. Dan gaan studenten met zakken vol wasgoed een weekend naar huis. Dan wachten ouders op hun kinderen. Dan komt het salaris. En dan las u mij, terwijl het landschap aan u voorbijschoot. Een groter geluk is niet denkbaar. Het ga u goed. Wees gelukkig. Word gelukkig. Kus!

Nico Dijkshoorn is dichter/schrijver/muzikant.

Topteam 1

Topteam 2

Topteam 3

Het kwam voor dat minstens twee redactieleden een hele dag zoet waren met het in de krant krijgen van een ergens zoekgeraakte advertentie.

U las hun namen misschien nooit, maar De Pers was De Pers niet geweest zonder de eind- en beeldredacteuren en vormgevers.

En waar u ook nooit over las, maar wie minstens net zo belangrijk waren: de IT, de dames en heer van de receptie en de man van de administratie.

berichtjes

Persberichtjes

berichtjes

Persberichtjes zijn rubrieksadvertenties in Dagblad De Pers

Regel rubrieksadvertenties Informatie over sluitingstijden, tarieven en leveringsvoorwaarden:

Kantoor Houten

T (030) 600 74 88 E [email protected]

Worden geplaatst over één kolom met één woord in hoofdletters

Millimeter rubrieksadvertenties

Worden geplaatst over één of twee kolommen breed, met één of meer

Regiodating Contact 140

LIEVE vrouw zoekt man. Hallo ik ben Janneke. Ik ben op zoek naar een lieve man om samen iets mee op te bouwen. Luister naar mijn oproep. 0906-50.20.529 box: 521044.

‹Ž Œ‹Œ •‡Ž …‘–ƒ…– ‡– ‡‡ Ž‡—‡ •‹‰Ž‡ǫ

‡Ž ͲͻͲ͸ǦͷͲǤʹͲǤͷʹͻ Ͷͷ…’

ȗ ‹‡• ‡‡ Ͷ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡— ȗ ‘‡–• — Š‡– „‘š—‡” ‹ †ƒ– „‹Œ †‡ ƒ†˜‡”–‡–‹‡ •–ƒƒ–Ǥ ‘‘” ‘‰ ‡‡” Ž‡—‡ ˜”‘—™‡ —‹– Œ‘—™ ’”‘˜‹…‹‡ ‹‡• Œ‡ ‡‡ ʹ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡—Ǥ Žƒ–‡•‡”˜‹…‡ǣ ͶͿͶͶǦͷ͸͹ ͸͸ ͹͹

LEUKE spontane man gezocht. Ik ben een leuke vrouw van 42 jaar. Ik wil graag in contact komen met een leuke en spontane man. Interesse? 0906-50.20.529 box: 555388. WEDUWVROUW 63 jaar. Ik ben een weduwvrouw van 63 en ik kan niet langer tegen de eenzaamheid. Niet jonger dan 60 jaar. Reageer je nu?0906-50.20.529 box: 787220. MIDDEN van het land. Ik vind het leuk om iemand te leren kennen voor vriendschap en als het klikt wil ik misschien meer. Ik hoor van je. 090650.20.529 box: 886888. Getinte VROUW. Ik getinte vrouw van 40+ zoekt een leuke Hollandse man om mee door het leven te gaan. Ik wil een leuke relatie. Jij ook? 0906-50.20.529 box: 107500.

‹Ž Œ‹Œ •‡Ž …‘–ƒ…– ‡– ‡‡ Ž‡—‡ •‹‰Ž‡ǫ

Onroerend Goed

‡Ž ͲͻͲ͸ǦͷͲǤʹͲǤͷͳͶ Ͷͷ…’

544 Onroerend Goed Algemeen Eenmalig

Regio UTRECHT. Ik ben een leuke en goed uitziende vrouw van 50 jr. Ik heb blond haar, bruine ogen en ben slank. Ik zoek een lief maatje. 0906-50.20.529 box: 427026. ECHTE mannen gezocht. Hallo, ik zoek een echte kerel om lief te hebben. Ik zie er goed uit. Hoe, wat en wanneer dat zien we wel. Bel 0906-50.20.529 box: 436803.

Familie & Relatie

™™™Ǥ’”‘˜‹…‹‡Ǧ†ƒ–‹‰ǤŽ

LAT-relatie. Mijn naam is Will 60 jaar. Ik ben op zoek naar een lieve man voor een lat-relatie. Ik hou van veel gezelligheid. Interesse? 0906-50.20.529 box: 683203.

Provincie UTRECHT. Ik ben een lieve en gezellige vrouw van 56 jaar. Ik ben op zoek naar een leuke man voor vriendschap en als het klikt meer. 0906-50.20.529 box: 130770. Omgeving ROTTERDAM. Hallo ik ben Nellie en ik kom uit Rotterdam. Ik zoek iemand voor een leuke date in de buurt van waar ik woon. Bel je? 0906-50.20.529 box: 908164.

501 Onroerend Goed Te Koop Eenmalig

(Eenmalige dienst, € 1,50 per sms, info: www.woningwijs.nl.)

4,50 €/item

sms HUIS + [postcode] en [huisnummer] naar 7575

WETEN WAT UW HUIS WAARD IS?

Privé & Erotiek SMS diensten Contact 140 Eenmalig 5,00 €/chat

sms MAMA + JE POSTCODE naar 5060 MAMA ZOEKT SEXMAATJES!

901 Privé Lijnen

Bel gratis:

0800-4122

HETE SEKS IN HET WEEKEND

www.provincie-dating.nl

‘‘” ‘‰ ‡‡” Ž‡—‡ ˜”‘—™‡ —‹– Œ‘—™ ’”‘˜‹…‹‡ ‹‡• Œ‡ ‡‡ ʹ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡—Ǥ ™™™Ǥ’”‘˜‹…‹‡Ǧ†ƒ–‹‰ǤŽ

HOE VEILIG IS JOUW BUURT?

Spreek gratis jouw advertentie in en kom in contact met leuke mannen.

Žƒ–‡•‡”˜‹…‡ǣ ͶͿͶͶǦͷ͸͹ ͸͸ ͹͹

DAG hete mannen ik ben Ilse een lieve hete meid van 28 jaar. Hou jij ook van standje 69, lekker op zijn hondjes? Bel je me vandaag? 090650.20.514 box: 357559.

LEKKERE meid 30 jaar. Ik heb mooie volle rondingen en ben heel sexy. Ik heb veel hete fantasieen. Jij ook? Bel mij dan op. Nu aanwezig! 0906-50.20.514 box: 876991.

Rijpe ANITA. Hoi ik ben Anita en ik ben 63 jaar en wil graag mannen verwennen. Heb jij zin om verwend te worden? Reageer dan even. Kusje 0906-50.20.514 box: 570044.

VREEMDGAAN. Ik wil door een oudere man als een heet meisje behandeld worden. Ik ben gebonden maar vind het erg spannend. Wil je meer weten. 0906-50.20.514 box: 509770.

OUDERE mannen gezocht. Ik ben een jong meisje van 22 Hun foto's? sms FOTO NAAM jaar. Ik ben op zoek naar ou- Uitdagende meid (23) wil geil dere mannen om lekker mee vol mondje: vraag mijn 06-nr af te spreken. Lijkt het je wat. 0906-50.20.514 box: 171275. sms Minke via 7700 Eenz. zakenvrouw zkt wip. Ik LEKKER babbelen. Hallo leu- betaal E 150 voor anonimiteit ke mannen van NL, ik ben een vrouw van 42 jaar en ik sms Ester naar 9060 heb wel zin in een leuk ge- Eef 29j, single cup E geeft in sprek, lekker babbelen. 1 smsje thuisadres voor sex. 0906-50.20.514 box: 244532. sms Eef naar 6556

>> 0906 - 0145 <<

Horeca Opleidingen? horecaacademie.nl

0800-4122

Open dag: 8 mei

Auto & Vervoer 663 Auto's Algemeen

0906-80.33 Eenmalig €1,50 per sms

Black and Beautiful >> 0906906.906.4 << Rijpe en jonge negerinnen! Voor ieder wat wils!

sms KEN + [kenteken] naar 7575 DE HUIDIGE WAARDE VAN EEN AUTO WETEN?

IK ben zo heet. Hoi ik ben zo heet dat ik het middelpunt wil zijn van een spannende party met veel mensen. Doe jij ook mee? Bel me nu. 090650.20.514 box: 881537.

Nu 50% korting op al onze shared hosting pakketten

Zin in hete webcamsex?

WWW.CAMGENOT.NL Kom nu snel kijken!

webhosting refreshe d

PRIJZEN DOMEINNAMEN

XL .nl

L M S

€10,€7,-

€5,€3,-

€2,50

€1,50

€3,50

€5,p.m.

.com .be .net .org .info .de

€14,95

.eu

€16,95

.nu

€34,95

p.m.

.me .it

€29,95

.tk

€0,95

.tv

€55,-

.fm

100 MB 1 GB

500 MB 5 GB

Korting alleen geldig in het 1e jaar

www.orangelemon.nl/actie ACTIECODE: DEPERS

€9,95

p.m.

p.m.

schijfruimte dataverkeer

ͻͻ…’

SHANTI wil je. Ik ben Shanti. smsbordello.nl 18+ 150c/sms Ik ben vreselijk heet en zoek een man die mij lekker wil verwennen. Ik ben voor veel DAMES OPGELET spannende dingen in. 0906Voor snel en discreet contact (0,8pm) Spreek gratis jouw adver50.20.514 box: 598738. tentie in en kom in contact Binnen 20 Sec LIVE! >> GAY-DIRECT-APART! met leuke mannen. 0906-666.00.66 << Inclusief Jongens willen nu Sex. AMSTERDAM e.o. Hoi met Lisa 26 jr. en stewardess. Ik 100 nieuwe seksverhalen! 0906-8011 (25 cpm). ben dol op spannende geBel gratis: (0,8pm) Erotische dating 915 Privé Contacten sprekken en ben slank. Lijkt het jou ook spannend, bel WANDELEN in het bos. Hallo me. 0906-50.20.514 box: 15 cpm VROUWEN van 18 t/m 55 zoeken gratis sex... wat wil ik graag met jou naar 648544. www.provincie-dating.nl het bos en daar lekker span0906-0102. nende dingen doen. Wat zou jij met mij doen? Bel je me 905 Privé Sites 35cpm oudere VROUWEN Geven Telnr. voor gratis sex. 0906-50.20.514 box: 288070.

Werk & Inkomen

(Eenmalige dienst, € 1,50 per sms, info: www.kensms.nl.)

€1,50 per sms

sms VEILIG + [postcode] naar 7575

(18+, 1:1 chat, € 5,- per chat, info: www.pdat.nl)

DAMES OPGELET

ͻͻ…’

(Eenmalige dienst, € 1,50 per sms, info: www.kensms.nl.)

ȗ ‹‡• ‡‡ Ͷ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡— ȗ ‘‡–• — Š‡– „‘š—‡” ‹ †ƒ– „‹Œ †‡ ƒ†˜‡”–‡–‹‡ •–ƒƒ–Ǥ

1 GB 10 GB

3 GB 15 GB

of scan de QR code

.lu

€89,95 €25,-

.es .gr .name .at

€19,95

.co

€39,95

.fr

€49,-

(prijzen zijn per jaar en ex. btw)

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Iedere redacteur kan geruisloos vervangen worden. De hoofdredactie merkt het niet.

Dagblad De Pers

21

Kwaliteit blijkt niet te bestaan #Illusie Wordt het ‘hard’ nieuws of roddel? Analyse of satire? De journalistiek maakt zich er graag druk om, maar de lezer ziet het verschil niet. Marcel Hulspas Amsterdam

De Pers profileerde zich vijf jaar lang als de enige gratis kwaliteitskrant van Nederland. Gratis was ze zeker – wellicht té gratis. Maar had De Pers ook kwaliteit? Kunnen lezers én krantenredacties kwaliteit herkennen? Onderzoek laat zien dat dat een illusie is. Bijvoorbeeld dat van Ann-Marie Westwood van de universiteit van Albany. In opdracht van de lokale krant The Albanian peilde ze de behoefte aan een kwaliteitskrant in de regio. The Albanian hoopte dat ze zou aantonen dat de inwoners hun krant hoger aansloegen dan de in roddel gespecialiseerde Albany Inquirer. Westwood organiseerde een lezerspanel dat een aantal artikelen las, zonder te weten uit welke krant ze kwamen. Als hen gevraagd werd om de herkomst te raden, gokten ze maar wat. Hun waardering voor een stuk stond vrijwel los van de stijl. ‘Literair’ dan wel stampvol clichés: het maakte geen verschil. Er waren wel vuistregels: artikelen die moeilijk te volgen waren, werden toegeschreven aan de ‘kwaliteitskrant’ The Albanian. Volstrekt slordige Inquirer-stukken werden dus ook aan de Albanian toege-

86 procent De meeste Nederlanders denken bij het woord ‘kwaliteit’ als eerste aan pure chocoladepaaseitjes.

schreven. Tweede vuistregel: zodra een artikel opende met een beschrijving van een enkel personage, moest het afkomstig zijn uit de kletserige Albany Inquirer. Slecht nieuws voor hoofdredacties die redacteuren vragen hun artikelen toch vooral op die manier te openen. Kwaliteit, constateerde Westwood, zegt de lezers niks. Westwoods conclusie staat niet op zichzelf. Veelzeggend is een incident acht jaar geleden in de Franse stad Nantes. De stad kent twee kranten, die als kemphanen tegenover elkaar staan, en elkaars berichtgeving regelmatig onderuit proberen te halen. De deftige Nantes ce Soir wordt echter op dezelfde persen gedrukt als de Dernier Cri (de Nantes), en drie jaar geleden verwisselde de drukkerij per ongeluk een aantal pagina’s van beide kranten, gewijd aan het lokale nieuws – de plek bij uitstek waar beide kranten elkaar proberen te overtroeven. Op de redacties heerste die dag blinde paniek – maar er kwam geen enkele klacht binnen. Verreweg de

FRANK GROELIKEN

meeste lezers lazen slechts één krant, en konden wel vertellen waarom de andere krant ‘slecht’ zou zijn, maar in feite zijn ze niet op de hoogte van wat erin staat. Zoiets werpt een ander licht op alle loftuitingen van verstokte lezers aan het adres van De Pers. Niet alleen lezers, ook journalisten weten nauwelijks wat ‘kwaliteit’ inhoudt. Uit een onderzoek aan de universiteit van Brussel bleek dat als journalisten wordt gevraagd wat ‘kwaliteit’ betekent, ze vrijwel allemaal wijzen op hun superieure ‘persoonlijke’ schrijfstijl, op hun ‘kritisch vermogen’ en op de onderwerpen waarover ze schrijven. Journalisten van kwaliteitskranten, zo constateerden de Belgische onderzoekers licht geamuseerd, ‘beschouwen zich merkwaardig onaantastbaar en onvervangbaar. De vraag is of deze vorm van zelfbevrediging terecht is’.

Stand-in Let de hoofdredactie op die vermeende persoonlijke kwaliteit? Een Amerikaans onderzoek (door de universiteit van Seattle) liet zien dat vrijwel iedere redacteur geruisloos vervangen kon worden door een stand-in van buiten. Het kan tot een jaar duren voordat bij de hoofdredactie het vermoeden ontstaat dat hun redacteur ‘misschien veranderd’ is. De enige voorwaarden zijn dat de stand-in geen grote taalfouten maakt, en dat hij over dezelfde onderwerpen schrijft. Het kritisch vermogen waar hij prat op gaat, speelt ook geen rol: wanneer de stand-in plots van mening veranderde, werd dat maar zelden opgemerkt. Het herhalen van dezelfde thema’s is voldoende om de hoofdredactie tevreden te houden. Hoofdredacties zijn schizofreen, constateerden de onderzoekers. Naar buiten toe hebben ze de mond vol over ‘hun’ kwaliteit, maar tijdens redactievergaderingen overheerst de reactieve journalistiek. Alle overleg begint met de eeuwige vraag ‘schreven de andere kranten hierover, en zo ja: wat?’ Als andere kranten er niet over schreven, is het onderwerp al snel ‘geen nieuws’. En als ze dat per ongeluk wél hebben gedaan, dan moet de redacteur op zoek naar een ‘originele’ invalshoek. Het resultaat van deze kokervisie wordt als ‘kwaliteit’ bestempeld. Zoals een bekende hoofdredacteur het eens formuleerde: ‘Bij ons krijgt de lezer dagelijks minstens vijf artikelen die hij nergens anders leest.’ Alsof de lezer niks anders te doen heeft dan kranten lezen. Kwaliteit, constateerden ze in Seattle, is vooral een marketingtruc. De kwaliteitsopvatting van journalisten is gebaseerd op eigenwaan, en voor de hoofdredactie is de kreet ‘kwaliteit’ vooral geschikt om zich deftig voor te doen, en om een bepaald type adverteerders binnen te halen. Maar ook dat werkt niet altijd, zoals we bij De Pers inmiddels weten.

Best Fiction

Schokkend, dus waar

Never check a good story

Jack Kelly was sterverslaggever van USA Today, en kreeg in 2002 bijna een Pulitzer Prize. Totdat duidelijk werd dat hij alles uit zijn duim zoog.

In 1975 schreef Nik Cohn voor New York Magazine over de ruige jeugd van Brooklyn. Het inspireerde tot Saturday Night Fever, maar was nep.

Jayson Blair werkte vijf jaar lang voor de New York Times en werd de lieveling van de hoofdredactie. Totdat hij onthulde dat hij al zijn verhalen verzon.

22

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Als het lukt, hebben we gewoon een krant gered

RedDePers.nl

Stephan Alspeer Een van de mannen van Reddepers

Bizar om een krant te redden #WeGaanDoor Terwijl de

dingen doen: weggaan of invullen dat je interesse hebt om abonnee te worden van de opvolger van De Pers.

redactie van De Pers zat te treuren over de dood van hun krant, bedachten drie mannen een reddingsactie. ‘Het was mooi dat ‘t wat deed bij jullie.’

Remco Tomesen Amsterdam

‘Als het lukt, dan hebben we gewoon een krant gered. Dat is wel bizar’. Terwijl op een industrieterreintje de redactie van De Pers werkt aan de laatste papieren De Pers, vertellen Stephan Alspeer (30), Lennert van der Laan (29) en Max Fossen (31) op een terras in de Amsterdamse binnenstad over hoe zij de afgelopen tweeen-een-halve week bezig zijn geweest ‘De Pers te redden’. Op de maandagavond nadat bekend was geworden dat de krant zou stoppen, dronken journalisten van De Pers verweesd biertjes in café ’t Schinkeltje – nog steeds op dat industrieterreintje. Maar wat ze daar aan die

sombere rand van Amsterdam niet wisten, was dat op diezelfde zwarte maandag even verderop in Amsterdam drie jongemannen met elkaar aan het webchatten waren. Onderwerp van gesprek: hoe gaan we De Pers redden. Stephan: ‘Ik las erover en dacht: dit is vervelend. En ik dacht ook: dit is helemaal niet nodig’. Hij twitterde ‘De Pers stopt ermee. Jammer’. Hij zag dat zijn vrienden Lennert en Max ongeveer hetzelfde twitterden. Max schreef bovendien: ‘Red de Pers’. Die kreet sloeg meteen aan bij Stephan, die niet alleen krantenlezer is, maar ook marketeer en eigenaar van het bedrijfje Young Strategy. Hier moeten we werk van maken, dacht hij. Een paar uur later bedacht hij

Snel

met Lennert en Max een plan. Lennert, ontwerper, maakte diezelfde avond een logo. Een reddingsboei. ‘De eerste associatie moest het zijn’. Diezelfde avond hadden ze ook een Facebookpagina in de lucht. Max, interim consultant, vroeg facebookers mee te denken over businessmodellen. De Reddepers-website was de volgende middag online, door Stephan zelf in elkaar gezet. Je kon twee

Toen ging het snel. Op Facebook en Twitter kwamen die dinsdagmiddag veel reacties binnen.Eerst honderden, toen duizenden. En kort nadat de reddeperssite online was gegaan, verschenen er artikelen over, onder meer in NRC. Langzaam drong ook bij de redactie van De Pers door dat er iets aan de hand was. Er gingen ’s avonds mailtjes rond op de redactie met de vraag: wie zijn de mannen achter deze reddingsactie? Een clubje dat in ’t Schinkeltje z’n kater van de vorige dag stond weg te drinken, zei tegen zichzelf: waarom ook niet, waarom kan er geen doorstart komen? Op woensdagochtend besloot de redactie: wij doen mee met de actie. De voorpagina van de dag erna werd bedacht: Jezus lukte het ook. De depressieve sfeer van dinsdag sloeg om. Stephan: ‘Opeens kreeg ik een bericht van jullie hoofdredacteur: ‘Neem contact op!’ Een paar uur later, op woensdagavond, waren Stephan, Lennert en Max op de redactie, en werd afgesproken: we gaan samen De Pers redden. We gaan door, was het motto van de redactie. Max: ‘Het was mooi dat onze actie wat deed bij jullie.’ Donderdagochtend 15 maart, drie dagen na het ‘doodsbericht’, kondigde De

Pers op de voorpagina aan dat ze door wilde gaan. ‘Ik werd om zeven uur wakker gebeld door BNR’, zegt Stephan. Wat volgde was een mediastormpje: het ANP, de Volkskrant, WNL, Radio 1, PowNews en andere media volgden. ’s Avonds zaten vier journalisten van De Pers bij De Wereld Draait Door. Sindsdien geven dagelijks honderden mensen aan dat ze lid willen worden van een ‘nieuwe De Pers’. Het virale effect deed z’n werk. De teller ging naar de 10.000. Er meldden zich potentiele investeerders. De aandacht op de actie was gevestigd, daarna was het een kwestie van mensen warmhouden op Facebook en Twitter. Lezers werd gevraagd na te denken over een nieuwe naam, acties en businessmodellen. Weer duizenden reacties.

Losmaken Lennert: ‘Het vetste is dat ik in de trein mensen een verhitte discussie hoorde voeren over De Pers. Het ging over businessmodellen. Moeten ze door op papier, op internet? Het is bijzonder dat het zo veel losmaakt’. De komende weken, maanden, blijven de mannen actie voeren voor De Pers. Max: ‘Het is belangrijk om de lezers daarbij betrokken te houden. Het is niet alleen een initiatief van ons, maar van al die mensen die hebben meegedacht. Het is mooi om te zien hoe mensen in beweging komen’.

Wel een berg, geen krant?

Papier is duur

Abonnees

Max Fossen (reddepers.nl): ‘Ik dacht, hoe kan het dat die berg er kan komen, maar dat ze niet een krant kunnen redden?

Een opvolger van De Pers zal waarschijnlijk uitsluitend van bits en bytes zijn. We hebben de laatste jaren gemerkt dat papier ‘aan de dure kant is’.

Op de website www.reddepers.nl kunnen lezers aangeven of ze interesse hebben in een abonnement op een opvolger van De Pers.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

De Pers heeft met mij het beste in huis gehaald.

Dagblad De Pers

Arnold Karskens Oorlogsverslaggever

23

Weg met de kluitjesjournalistiek #Veldwerk De Pers maakte school met reportages uit Afghanistan, Libië en Syrië. Oorlogsverslaggeving pur sang.

Arnold Karskens Tarin Kowt/Tripoli/Homs/Ingolstadt/ Ons Dorp

Faber

Waar je mee omgaat, raak je mee besmet. De lakmoesproef voor iedere oorlogsverslaggever is dan ook het gemak waarmee hij ruzie maakt. Let wel: het inhoudelijk dispuut over de do’s and don’ ts van het vak. Welnu, De Pers heeft met mij het beste in huis gehaald. Met bijna alle collega’s heb ik voor zeer korte of zeer lange tijd onenigheid gehad. En zo hoort het ook. Weg met de consensusjournalistiek waarbij iedereen het werk van de ander ‘geweldig’ moet vinden. Fantastische oorlogsverhalen bestaan niet, en al helemaal niet geschreven door je concullega’s.

De Pers maakte ook school bij het zoeken naar nieuwe oorlogsjournalistieke invalshoeken. Lezers werden opgeroepen om de verslaggever naar het meest vergeten conflict te sturen. Zo konden ze unieke verslagen lezen van de decennialang voor autonomie vechtende Naga’s op het grensgebied tussen Birma en India. Maanden zijn vrijgemaakt voor de zoektocht naar nieuwe bewijzen van de betrokkenheid van oud-SS’er Klaas Carel Faber bij moorden in de Tweede Wereldoorlog. We vonden ze uiteindelijk in onder andere Duitse archieven. Politici en juristen wezen we op het onrecht dat nabestaanden is aangedaan. Mocht het uiteindelijk tot de levenslange strafuitvoering komen van deze laatste grote voortvluchtige Nederlandse oorlogsmisdadiger, dan is dat zeker dankzij De Pers. Voor de krant bestond geen adagium ‘Licht op straat, donker binnen’. Wars van chauvinisme en sociaal correct gewauwel zetten we de schijnwerper op nationale gebreken in de serie ‘Oorlog achter de dijken’. Van probleemwijken als in Helmond, Culemborg en Gouda werd een hard, maar eerlijk beeld geschetst van de spanning en angsten die leven in onze eigen steden. In menig oog confronterend en ongewenst, maar alledaagse terreur gezien door de bril van een conflict elders bevordert de discussie.

De missie Het zicht op de roedel Nederlandse oorlogsjourno’s geeft alle reden voor antipathie. Neem de ‘embedded journalistiek’. Anders dan andere vaderlandse media heeft De Pers nimmer een convenant ondertekend, met welke strijdmacht van welk land dan ook, waarbij de krant akkoord ging met censuur en beloofde ‘de missie’ niet in diskrediet te brengen. Dankzij ongebondenheid kon De Pers vrij berichten uit de Afghaanse provincie Uruzgan, waarbij door Nederlands optreden (2006-2010) ongewapende burgers om het leven kwamen. Zo vroeg als juli 2008 waarschuwde de krant over de gigakosten plus nazorg van drie miljard euro. Lef gaf sowieso voorsprong. Berekeningen uit januari 2011 zoals ‘Een agent van een half miljoen’, over het prijskaartje aan de politieopleiding in de noordelijke provincie Kunduz, stond met nagenoeg dezelfde berekening een half jaar later in een ander landelijk dagblad. Bij oorlogsverslaggeving bepaalt de situatie de handeling. Je staat immers niet op het Binnenhof met zijn talloze meninkjes op de vierkante meter. Toch werd de eerste journalistieke les: hoor en wederhoor langs de frontlinie zo veel mogelijk toegepast. Terwijl in het voorjaar van 2011 NAVO-bommen vielen op woonwijken in steden als Tripoli was van de Nederlandse kranten alleen De Pers aanwezig om de schade – die uit onze naam werd aangericht – op te nemen. Van ‘journalism of attachment’, die deskundigheid én betrokkenheid suggereert en één zijde in een conflict

Not to be liked

Arnold Karskens in actie in Afghanistan, Irak en Oeganda.

kiest, moest de krant niks hebben. Zeker niet als die opmerkelijke gelijkenis vertoonde met de mening van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Wapensmokkel, sektarische moorden en de complexiteit van de inmiddels een jaar oude oorlog in Syrië werden door De Pers als eerste gesignaleerd. Vermomd als toerist trokken we door opstandige steden als

Homs en Hama en bleven we hameren op de keerzijde van het conflict. Het devies van De Pers luidde: ‘Afstand houden van kluitjesjournalistiek.’ Dus niet schouder aan schouder met collega’s tijdens de ‘Arabische Lente’ demonstranten interviewen op het Tahrirplein van Caïro of een bezoek aan de Libische rebellenstad Benghazi. Wél in Libië aandacht vragen voor de minder belichte Gaddafi-

zijde en de opstandelingen in de westelijke Nafusa-bergen. Zeg niet dat dit prachtwerk kon worden verricht dankzij een gigantisch reisbudget. Dat was namelijk nul komma nul. Maar in samenwerking met actualiteitenrubrieken van TROS/AVRO, EO en een enkele keer Pauw & Witteman, die daarvoor credits verdienen, bleek oorlogsverslaggeving naar de beste traditie mogelijk.

Hoe vullen de collega’s het gat dat De Pers achterlaat? Uiteraard door bovenstaande lessen in acht te nemen. Maar ook door de noodzaak in te zien van vrije geesten op een redactie die niet gelieerd zijn aan politieke stromingen. Die afkerig zijn van geslijm. Die het enige juiste credo van de oorlogsverslaggever hoog in het vaandel hebben staan: ‘I am not in the business to be liked’. Een krant en een hoofdredactie die een eigen verslaggever flink stampei laten maken over de invulling en alle vrijheid geven bij uitvoering van het vak is voor een democratie van grote betekenis, zeker als het oorlog betreft.

Hoor

Wederhoor

Nederlandse stijl

Bij de Golfoorlog van 2003 belichtten honderden Nederlandse medialui de zijde van de ‘coalition of the willing’.

Allemaal zochten ze naar massavernietigingswapens. Aan de Irakese zijde, in Bagdad, bevond zich toen welgeteld één journalist.

De publieke omroepen, zoals de NOS, verboden toen Nederlandse berichtgeving van Irakese zijde.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

We hebben een code. Van wat de wereld aankan.

Dagblad De Pers

Gé van der Aa en Martin Pol

25

‘We kijken te weinig naar de winst’, zegt Gé van der Aa (links). Rechts: Martin Pol. BAS QUAEDVLIEG

De ander de ander laten zijn #LangeLiefde De grondlegger van ‘Roze Zaterdag’ is 40 jaar samen met zijn man. ‘Overal waren we ‘de jongens’.’ Eveline Domevscek Maastricht

Toen Gé van der Aa (68) en Martin Pol (59) twaalf jaar geleden net in Maastricht woonden, stond een groepje kinderen voor de deur. De stoerste durfde aan te bellen. ‘Meneer, bent u homo?’ vroeg datzelfde kind. ‘Jazeker’, zei Van der Aa. ‘Oké!’ En weg waren ze. Van der Aa en Pol kijken elkaar lachend aan. ‘Toen dat weggepeste homostel uit Utrecht in het nieuws was, belde mijn zus: of wij dat ook wel eens hadden meegemaakt?’ zegt Pol. Zwijgend kijken de mannen elkaar aan. Nee. In de veertig jaar die ze nu samen zijn, werden ze in elke buurt geaccepteerd. Ze waren ‘de jongens’. In het dorpje Gulpen woonden ze op een berg. Dus waren ze ‘de jongens van de berg’. Pol ontvluchtte op 17-jarige leeftijd zijn boerenfamilie in het Gelderse Teuge na een ‘depressieve puberteit’. In Limburg ging hij een opleiding tot maatschappelijk werker volgen. Daar kwam hij uit de kast. ‘Mijn moeder had het wel aangevoeld. Ik was niet bepaald superman. Ik stond liever te strijken dan dat ik op onze tractor reed.’ Hij lacht, dan serieuzer: ‘Ze was bezorgd. Dat ik crimineel zou worden. Homoseksuelen

waren namelijk chantabel, omdat ze hun geaardheid geheim wilden houden. Mijn moeder las dat soort dingen weer in de plaatselijke krant.’ Na 2,5 jaar leerde Pol Van der Aa kennen bij de Maastrichtse Jongerenwerkgroep (een voorloper van het COC). ‘We werden heel sterk verliefd.’ Na drie maanden trok Pol bij hem in. Toen werd ook de Tilburgse moeder van Van der Aa ‘hard geconfronteerd’ met de homoseksualiteit van haar zoon. ‘Tot dan toe negeerde ze het. Ik was de zoon van de bakker en misdienaar, dus in het zwaar katholieke Tilburg kende men je. Als ik dan thuiskwam van een homobar, vroeg ze: ‘Waar ben je geweest? Je zussen hebben je niet in de kroeg gezien, wat moeten de mensen wel niet denken!’ Pas toen Van der Aa in Den Haag klassieke talen ging studeren en vervolgens theologie in Heerlen, kwam hij openlijk voor zijn geaardheid uit. De ogen van Van der Aa glinsteren. ‘Ik studeerde aan de Hogeschool voor Theologie en Pastoraat in Heerlen. Dat was een progressief bolwerk van katholieken. Ik was openlijk homo, daar had niemand problemen mee. Ik wilde priester worden, net als mijn klasgenoten. Maar wij gingen het heel anders doen. Het celibaat? Pfff, daar deden wij toch niet aan?’

Maar in 1972 werd de aartsconservatieve bisschop Gijsen benoemd. ‘Vanaf toen paste het katholieke geloof me niet meer. Door die lul van een Gijsen werd de klok vanuit Rome teruggedraaid’, zegt de nette Van der Aa opvallend vurig. Uit protest tegen Gijsen, die in 1979 in een interview homoseksuelen ‘geen volwaardige leden van de

1973 Oprichting COC Limburg In 1973 werd uit de Maastrichtse Jongerenwerkgroep COC Limburg opgericht. In ‘49 werd het landelijke COC opgericht.

katholieke kerk’ noemde, organiseerden Van der Aa met drie vrienden een ‘kleine protestdemonstratie’ in Roermond. Na Witte Donderdag en Goede Vrijdag, volgde er dat jaar ‘Roze Zaterdag’. In plaats van de verwachte 500 kwamen er duizenden op af. In die tijd kwam Van der Aa ook op tv.

Meteen hing zijn moeder aan de lijn. ‘Moet dat nou zo nodig? Wil je zo bekend worden?’ zei ze.’ Toch staat Van der Aa niet bekend als grondlegger van ‘Roze Zaterdag’. ‘Voor Roermond hadden ze in Amsterdam nooit van roze gehoord. De homogeschiedenis doet alsof die naam is uitgevonden in Amsterdam, op de laatste zaterdag van juni. Zelfs in de homo-encyclopedie staat het verkeerd!’ Ondanks de prominente rol die vooral Van der Aa binnen de homoemancipatie had, hebben ze nooit nare ervaringen gehad. Nou, bijna nooit. Pol gaat verzitten en neemt een teug van zijn sigaar. ‘Ik ben één keer in elkaar getimmerd. In de VS, toen ik uit een kroeg kwam. Dat was eng.’ Enger was echter de Roze Zaterdag in 1982 in Amersfoort, waar homo’s massaal in elkaar werden geslagen door conservatieve christelijke jongeren. Pol ‘wilde terugtimmeren’, maar werd tegengehouden door Van der Aa. ‘Ik dacht alleen: dit laat ik me nóóit meer gebeuren. Nooit’, zegt hij. De twee gingen op zelfverdediging, die naar aanleiding van de rellen werd aangeboden aan homo’s en lesbo’s. Pol zwaait met zijn handen: ‘In plaats van hysterisch te gillen, wisten we vanaf toen hoe we moesten slaan.’

Het bleek nooit meer nodig. Van der Aa en Pol zagen Nederland homovriendelijker worden. Een gezamenlijke hypotheek en adoptie, wat voor hen in de jaren ‘70 nog onmogelijk was, werd mogelijk. Wel hebben ze door de jaren heen ‘een code’ ontwikkeld. Pol: ‘Een code wat de wereld aankan.’ Hand in hand lopen deden ze al bijna nooit, nu nooit meer. Ze halen tegelijkertijd hun schouders op. ‘We kijken in Nederland te weinig naar de winst. Ouders zijn gemakkelijker geworden, op scholen zijn allerlei allianties waar kinderen elkaar aanspreken als de één de ander ‘homo’ naroept. Er is veel meer voorlichting over homoseksualiteit.’ Met het homohuwelijk hebben Van der Aa en Pol niet zo veel. Toch trouwden ze in 2006. ‘Een moetje’, grinnikt Pol. ‘Omdat we er door het herseninfarct van Gé achterkwamen dat je anders juridisch medisch niets over elkaar te zeggen hebt. Dus zijn we naar het gemeentehuis gegaan.’ Reden voor een feest was het niet. Dat hielden ze wél toen ze 35 jaar samen waren. Een mijlpaal die ze volgens voorspellingen van vrienden nooit zouden halen. Hun geheim? ‘De ander de ander laten’, zegt Pol. Zijn man knikt. Zwijgend nemen ze een trek van hun sigaar.

21plus-seks

Homotrots

Roze Haarlem

In ’69 werd op het Binnenhof gedemonstreerd tegen het wetsartikel (uit 1911) dat de leeftijdsgrens voor homoseks op 21 jaar stelde.

Roze Zaterdag moet niet worden verward met de Gay Pride Amsterdam, die het eerst in ’96 door Gay Business Amsterdam werd georganiseerd.

Dit jaar mag Haarlem Roze Zaterdag organiseren, anders dan de traditie niet op de laatste zaterdag van juni, maar op de eerste van juli.

26

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Nog drie weken quotejes halen en wachten in mixed zones.

Dagblad De Pers

#Doorgaan Maandag 12 maart, 15:00 uur: De Pers stopt. Maar de redactie draaide nog drie weken door. Quotejes halen bij de Vogue-lancering, wachten in de mixed zone bij FC Twente en redactievergaderingen. De schoonmaker stofzuigde als een dolle. Niet vanwege het einde, trouwens. Want als hem op de een-na-laatste dag wordt gevraagd wat hij vindt van het stoppen van De Pers, antwoordt hij: ‘Hoezo? Stoppen jullie dan?’ Tekst Redactie Foto’s Frank Groeliken

De wereld draaide door, alsof

Even voorstellen

Ontslagen

Intervention

De meneer die al deze mooie foto’s heeft gemaakt heet Frank Groeliken. Hij is 43 jaar oud en is one sexy motherfucker.

Frank fotografeert relatief gezien nog niet zo heel lang. Hij maakte eerst carrière met mensen ontslaan als HR-manager.

Maar op een gegeven moment had Frank het daar helemaal mee gehad en ging hij doen wat hij echt leuk vond: foto’s maken, zoals u ziet.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Hoezo? Stoppen jullie dan?

Dagblad De Pers

De schoonmaker die zuigt als een dolle.

27

er amper iets loos was

Seks

Inventief

Beatles of Stones?

Frank heeft het vaak over seks, of eigenlijk het gebrek daaraan. ‘Frank hoe ging ’t?’ ‘Shit, man weer geen seks gehad vannacht’.

Op Curaçao (we waren aan het werk, echt) werd de fotocamera van Frank gejat. Hij maakte de rest van z’n foto’s op z’n iPhone met Hipstamatic.

Aan iedereen van wie hij een portretfoto maakte voor MSM, vroeg Frank: ‘Beatles of Stones’? We vroegen het hem zelf: ‘Beatles!’

Reizen

Uw bestemming voor effectief adverteren.

NUNSPEET, HOTEL 'HET JAGERSHOF'

Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen

Uniek gelegen midden in het groene hart van de Veluwe en nabij het dorpscentrum. Ideaal fiets en wandelgebied. Diverse voorjaarsaanbiedingen. o.a. 4-daags verblijf halfpension voor € 144.50 p.p. Info: tel.no.: 0341-252393 of www.hetjagershof.nl

Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers wekelijks een bron van inspiratie.

STEDENTRIPS

U bereikt met uw advertentie ruim 3,2 miljoen lezers*

Reedriderstocht...?

3, 4 en 5 dagen

4 en 5 dagen

Berlijn v.a.

€ 119,-

Voor informatie en reserveringen:

Wegener NieuwsMedia Postbus 26 7300 HB Apeldoorn [email protected]

Dat is Fries voor 'schaatstocht'. En de tocht der tochten is de Elfstedentocht. Het bureau voor toerisme van Friesland heeft prachtige Elfsteden fiets- en wandelarrangementen met koffervervoer en pech-onderweg-service, sloep-, autoen motorarrangementen en een Elfstedencruise voor 50-plussers. Kijk op www.frieslandhollandtravel.nl en www.elfstedenroute.nl. Brochure? Bel 0561-615364 (ook in het weekend en 's avonds) of mail [email protected]

4 en 5 dagen

Londen v.a.

€ 149,-

4 dagen

Kopenhagen v.a.

€ 159,De mooiste Fietscruisevakanties van Fitál

7 dgn Fietscruise vanuit Lelystad

FIETSREIZEN 5 dagen

Sauerland v.a. € 294,10 dagen

Slovenië v.a. € 569,11 dagen

Kroatië v.a. € 639,-

via Friese Meren, Texel en Noord-Holland. Per comfortabel Hotelschip Alegria***+ ook elektrische fietsen kunnen mee aan boord. Vertrek 28 juli v.a. f 659

9 dgn fietscruise over Moldau & Elbe

Per MPS Princess, Vanuit Praag langs Dresden naar Wittenberg. Nog enkele plaatsen beschikbaar Vertrek 19 april v.a. f 899

Fietsen langs het IJzeren Gordijn? Wijnproeven met de fiets? GA TOCH FIETSEN ! in Midden-Duitsland. www.gatochfietsen.eu

Last-minute Reizen LAST MINUTE meiweek 2012 Val Thorens v.a. € 150,- p.p. www.ski4u.nl 06-22227607

MINI kloosterwandeling

AANBIE

DING

EXCURSIEREIZEN 8 dagen

Rome, Florence & Venetië v.a. € 399,-

Weekend 12-13 mei Keuze uit Mini Twente, of Mini Weert Wandelen o.l.v. gids Afgestemd op dagritme van het klooster. Info 06-12549135 www.dewandelmaat.nl

5 DAGEN PARIJS / PRAAG/BERLIJN/LONDEN

v.a. € 89,-

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

11 dagen

Rondreis Roemenië v.a. € 479,11 dagen

Slowakije v.a. € 569,-

Er een paar dagen tussen uit. Hotel Pension Bergrust**

* NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag

LAST MINUTE meiweek 2012 Val Thorens v.a. € 150,- p.p. www.ski4u.nl 06-22227607 Meivakantie 2012 skiën! www.ski4u.nl tel.06-22227607

10 JAAR

vakantie specialist

Meer informatie & andere vakanties

LAUWERSMEER: Friesland/ Groningen verkennen? Huis bij water. Tel.: 0182-614601 www.zuideroog.com Uniek! Watersport- Bungalowpark 'DE PHARSHOEKE' Kom de Paasdagen vieren aan het Heegermeer in Friesland! In één van onze mooie bungalows aan het water met een eigen aanlegsteiger voor de deur! Vraag naar de mogelijkheden! Kijk op: www. pharshoeke.nl of mail info@ pharshoeke.nl 0515-442314

 078-6920115 of

fital.nl

Kunst & Cultuurvakanties

Binnenland Algemeen

Sinds 1931 een vertrouwd Familiehotel Geniet van het Limburgse landschap en de gastvrijheid Voorjaar aanbieding: 4 dagen 3 overnachtingen LO € 96,00 HP € 144,00 p.p. Inclusief ontbijtbuffet en 4-gangendiner Emmaberg 8, Valkenburg. Tel 0436012755 b.g.g 0455219254 www.hotelbergrust.nl [email protected] Nieuw in Gulpen www.hoevedeburgh.nl  043 - 4500153

Camping met zwembad bij Drents-Friese Wold. t.h.chalets Tussen Valkenburg & Maastr. stacarav./zomerh.0521-387258 luxe stacar. 4* camp. 55+ kort. binnen/buitenbad 045-5459088 www.deblauwelantaarn.nl www.vakantiecaravans.com Gezellig hotel in Midden-Drenthe div. arr. v.a. € 99.- 0593 552429 VALKENBURG a/d GEUL, gezelwww.hotelwitteveen.eu lige 2-p. vakantieappartementen op 5 min. loopafst. van het Roden, klein park, 2-4-6-12p. bruisende centrum, tel. 043bung’s / trekkersh. / camping. 6012119 www.bergzicht.com 050-5019261 www.dorado.nl

www.bungalowpark-nuilerveld.nl 4**** ANWB Appartementen Luxe vrijst.bungalows t.h. prijs Centrale ligging in Mergel/ v.a. € 178,- p.w. Info 020-4412491 Heuvelland. Nieuw: ontbijtservice. Info? bel: 043 - 458 3070 Voorjaarszon in Drenthe!! www.schuttershuuske.nl € 168,50 HP PP 5 dgn(april) www.hotelhetwapenvanaelden.nl Gasthof Euverem. Gezellig, 0591371241 (10 km v Emmen). voordelig familiehotel met Fiets- en Wandelarr. h.p. lekker eten, tussen Gulpen en 4 dgn. arrangement p.p. €149,- Slenaken. Div.arrangementen. Tel: 043-4503715, 0599 - 512 204 Drenthe www.gasthofeuverem.nl WWW.HOTELNIEVEEN.NL

Voorjaarsvoordeel tot 45% *www.cpt-cultuurreizen.nl* Ook Meivakantie, Anvr/Sgr Per luxe touringcar 'Royal Vacansoleil.nl / 0800-0022 Class' langs oude pelgrimswegen, waar mogelijk mijden we de snelweg. Geniet van een glas op een gezellig terras. Een 3-tal thema's tijdens een boeiende rondreis door ZW-Frankrijk en NO-Spanje. Werelderfgoed als Vezelay, lePuy en Velay, Moissac, Conques, Condom; zie steden als Metz, Bourges, Barcelona, Parijs. Het verhaal van de Catharen met hun vesting in Carcassonne en op Mont Ségur. Tenslotte in Spanje de Romeinse havenstad Tarragona en de Cistersiencer route, Poblet, het beroemde jongenskoor in Monsserrat. Boeiende verhalen van uw reisleider en locale gidsen, vriendelijke hotels, culinaire genoegens. Ontmoet gelijkgestemde vlotte senioren. Laat U door ons verwennen. Geen administratiekosten, extra geld voor gidsen of facultatieve excursies of zo… 'All inclusive' op basis van HP. Deze 16 daagse cultuurreis vertrekt definitief op 5 Mei; € 1.550,= (1 pers. k.toeslag Hoofddorp slechts € 25,- p.n.) Lid van Noord-Holland (NL) SGR en Calamiteitenfonds onder nr: 3069. Goede aan- en afVan der Valk voerregeling. Gratis langparkeren. Bekijk de website, Amsterdam Airport vraag info via 0493-318261 of mail: info@cpt-cultuurreizen. • Nabij Amsterdam nl of schrijf naar postbus 27, • Luxe hotel met wellness center 5750 AA Deurne. • Inclusief ontbijt en gratis parkeren Tip: shoppen in Amsterdam of Haarlem

Htl 't Vlinderhöfke bij M'stricht MOOI PAASARRANGEMENT 0434081203 www.natuurhotel.nl 'T PLATEAU, vak. app. omgeving Slenaken, 2 / 8-pers. Tel. 043-4573360 www.plateau.nl

Slapen in Nederlands enige BERGDORPJE Hotel Vijlerhof prachtig gelegen! 043-3061710 www.vijlerhof.nl VALKENBURG Hotel Pension Oranje. L.O. € 31,- / H.P. mog. Tel. 043 - 601 3094 www.hotelpensionoranje.com 3dg genieten in een prachtig hotel in LIMBURG voor maar € 119,50 p.p. Ook Hemelvaartarr. en fietsarr. GRATIS kl.folder?

0478-511466 of www.asteria.nl Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p. + LANDHUIZEN 6 tot 30 pers. LASTMINUTE korting, 0434501180 www.dewijngaard.nl

Slechts 48 uur boekbaar nergens voordeliger klantwaardering

€ 119,-

klantwaardering

Parijs v.a.

EPE, th 4-6p bung klein park rust Achterh. Landgoed De Bollert wand fietsen www.rabbithill.nl T.h. 8 luxe 2-10 p. FINSE nr 27 en 30 0341-253836 BUNG'S in prachtig natuurgeb. 6 & 10 p. met sauna! Red. prijs. Voor natuur, rust en veel 0545-291472 www.debollert.nl fiets- en wandelplezier Voor vak. en/of woonr. t.h. BOK'S BUNGALOWPARK luxe bung. omg. Apeldoorn/ Putterweg 76, Garderen, Harderwijk 0577-401231 Telefoon: 0577 - 461 362 www.boksbungalowpark.nl www.uddelermeer.com

8,2

2 nachten vanaf € 59,50 p.p. 3 nachten vanaf € 69,50 p.p.

8,7

Sneek Friesland (NL) Van der Valk Hotel Sneek

Nú

23, 15

• Stijlvolle kamers en incl. ontbijt • Beste winkelstad boven de grote rivieren Tip: boottocht over het Sneekermeer 2 nachten vanaf € 59,50 p.p. 3 nachten vanaf € 69,50 p.p.

Nú

23, 15

Boek nu via www.HotelSpecials.nl/48uursactie Kijk op effeweg.nl óf bel: 0529 46 96 67

Prijzen zijn per persoon en excl. reserveringskosten. Fouten voorbehouden.

Te boeken tot maandag 2 april 2012 09.00 uur! Aankomst t/m december 2012, inclusief vakantieperiodes De getoonde prijzen zijn vanafprijzen. Kijk voor onze voorwaarden op HotelSpecials.nl

0900-45 83 577 ....en .. we gaan er weer even tussenuit

| 25 ct. p.m.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Orthodoxe rabbijnen hebben het jodendom gegijzeld.

Dagblad De Pers

Julie Schonfeld Rabbijn in New York

#Extremisme Ultra-orthodoxe joden

in Israël radicaliseren, wat in dat land steeds vaker tot schermutselingen met andersdenkenden leidt. Hoe zit het met de orthodoxe joden in Nederland? ‘De vromen worden steeds vromer.’

29

De enige goede jood is een orthodoxe jood

Eva Ludemann Amsterdam

Op het schoolplein trappen een paar jongetjes een bal rond. De kinderen dragen zwarte keppeltjes en hebben peyes, pijpenkrullen. Ze gaan gekleed in zwarte broeken, wit overhemd en zwarte jassen. Achter een gazen hek fietsen enkele meisjes rondjes op het plein, zij dragen lange, donkere rokken en dikke maillots. Op het Amsterdamse Cheider, de enige ultra-orthodox joodse basis- en middelbare school in Nederland, zijn jongens en meisjes strikt gescheiden, al vanaf de kleuterjaren. In klasjes van zeven à tien leerlingen worden de kinderen klaargestoomd tot ultravrome joden. Voor de jongens wordt een leven vol studie van de Tora en de Talmud uitgestippeld, de meisjes zijn voorbestemd tot moeder van zoveel mogelijk kinderen. Het ideale ultra-orthodox joodse gezin bestaat uit zo’n tien tot vijftien personen. Hier, in hartje Buitenveldert draait het leven om de orthodoxe beleving van de joodse wet. En die beleving wordt steeds strikter. Vrouwelijke bezoekers van de sjoel in Amstelveen klagen dat ze steeds verder worden uitgesloten van de dienst, ze moeten achterin zitten, achter een hoog hek. Opperrabbijn Aryeh Ralbag schaarde zich achter een verklaring waarin homoseksuelen worden aangemoedigd in therapie te gaan. Vanwege de grote ophef die ontstond is Ralbag op non-actief geplaatst, maar, zo zeggen rabbijnen die niet bij naam willen worden genoemd, ‘iedereen hier denkt zo over homofielen’. ‘De streng gelovigen profileren zich steeds meer’, zegt Ronnie Eisenmann, voorzitter van de NederlandsIsraëlitische Hoofdsynagoge. ‘Zij zijn de sterkste groep, ze zien elkaar zeker drie keer per dag om te bidden, ze drukken een fiks stempel op joods Amsterdam. Ook volgens rabbijn Raphael Evers worden de vromen steeds vromer. ‘Het lukt streng orthodoxen steeds minder harmonieus met andersdenkenden samen te leven.’ Diverse niet-joodse inwoners van Buitenveldert voelen zich ongemakkelijk in het orthodox joodse deel van de wijk. ‘Ik voel me de laatste tijd weggekeken’, zegt een vrouw die er al 36 jaar woont. ‘Ze laten heel duidelijk merken dat ze geen enkele interactie met je willen.’

Moshe EInhorn uit Amstelveen met zijn vrouw Chaya en hun baby in The coolest kids in town.

The coolest kids in town De Joodse omroep volgde vijf ultra-orthodoxe Nederlandse jongens . X www.depers.nl/qr6

Sociale armoede Het is een trend die de ontwikkelingen in Israël volgt. ‘Ons grootste probleem is joods extremisme’, zei onlangs Efraim Halevy, voormalig leider van Israëls geheime dienst Mossad. ‘De radicalisering van ultraorthodoxe joden vormt een grotere bedreiging dan de Iraanse president Ahmadinejad.’ De afgelopen maanden kwamen de haredim, zoals de volgens extreem streng religieuze voorschriften levende joden worden

genoemd – regelmatig in opspraak. Ze vallen joodse vrouwen lastig, omdat die zich naar hun zin niet zedig en onderdanig genoeg opstellen. Ze eisen seksuele segregatie van delen van de openbare ruimte in West-Jeruzalem. Onlangs sloopte een groep radicale joden een ijswinkel, omdat het likken van ijs zou uitnodigen tot promiscuïteit. ‘Het joodse geloof draait alleen nog maar om de almaar fundamenta-

listischer interpretatie van de joodse geschriften, debat is niet meer mogelijk’, waarschuwt de Amerikaanse conservatieve rabbijn Julie Schonfeld. ‘De orthodoxe rabbijnen hebben het jodendom gegijzeld.’ Het aantal streng gelovige joden in Amsterdam is klein. Het neemt niet tot nauwelijks toe, voornamelijk omdat de kinderen van de ultra-orthodoxen naar het buitenland vertrekken, om daar aan een yeshiva te leren, een Talmoedschool waar alleen streng religieus onderwijs wordt gegeven. Het Cheider is hen niet orthodox genoeg. ‘De leerlingen van het Cheider vertrekken steeds jonger’, zegt Eisenmann. ‘Eerst haalden ouders hen rond hun veertiende van school, nu verdwijnen de jongens rond hun twaalfde of dertiende jaar. Mijn zoon is de enige die nu nog havo volgt aan het Cheider, zijn klasgenoten zijn allemaal van school gehaald.’ Zoals ook Moshe Einhorn (24). En Zalmi Evers (22) en zijn klasgenoten Jechiel en Ruben. Hun voorvaderen

zijn ultra-orthodoxe joden, van hen wordt hetzelfde verwacht. Geloof en traditie zijn belangrijker dan een diploma. ‘Natuurlijk moeten ze zo jong mogelijk naar het buitenland, naar een yeshiva’, zegt rabbijn Jacobs, bestuurslid van het Cheider en vader van een tiental kinderen. Zijn zonen hebben vanaf 14 jaar yeshiva gedaan, zijn dochters zijn gekoppeld en moeders geworden. ‘In Nederland is het joodse netwerk te klein, het is hier voor ons sociale armoede.’

Leerplichtontduiking De afgelopen vijf rapporten van de schoolinspectie stellen stuk voor stuk dat ‘voor de jongensafdeling geldt dat een deel van de leerlingen na het tweede leerjaar de school verlaat voor een vervolg aan een Talmoedschool in het buitenland’. Het Cheider geeft geen interviews, maar twee rabbijnen die niet bij naam willen worden genoemd, zeggen dat de school het vertrek van jongens zelfs aanmoedigt. Is dit geen ontduiking van de leer-

plicht? ‘Nee, zegt de leerplichtambtenaar voor Amsterdam-Zuid. ‘Als de kinderen worden uitgeschreven uit het Nederlandse bevolkingsregister, kunnen we niets doen.’ ‘Onderwijs is een recht voor kindereren. Ouders, laat de opleiding van je kind in vredesnaam niet lijden onder identiteit en geloof’, zei wethouder van Onderwijs Lodewijk Asscher vorige zomer, toen het Islamitisch College Amsterdam werd gesloten en islamitische ouders hun kinderen thuis wilden gaan onderwijzen. Geldt dat niet ook voor joodse ouders die hun kinderen naar yeshiva’s sturen? ‘Het Cheider heeft een status aparte’, stelt Asscher. ‘En de gemeente heeft haar leerplichtbeleid op dit punt de laatste jaren aangescherpt. Het contact tussen de school en Bureau Leerplicht is goed.’ Zalmi Evers wilde na de yeshiva niet rabbi of ritueel slachter worden. Hij woont weer in Amsterdam en probeert een bedrijf op te zetten. Een diploma heeft hij niet.

Joods Nederland

Orthodox

Strenge leer

In Nederland wonen naar schatting in totaal zo’n 52.000 joden, van wie ruim 18.000 in Amsterdam. In Buitenveldert wonen circa 6.000 joden.

Het Cheider werd in 1975 opgericht, omdat de joodse school Rosj Pina niet orthodox genoeg zou zijn. Op het Cheider zitten dit jaar 36 leerlingen.

In 2008 heeft het Beth Hamidrash – het Media Instituut voor Joodse Studies in Buitenveldert – de orthodoxe Pinchas Padwa als rabbijn aangesteld.

30

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Dagblad De Pers

BAS van de zuidas Cartoon BAS van de zuidas

Bas werkt op de steenhouwerij

Empathie

Studie

Snoepfiasco

Mail van reclamebureau gisteren: ‘Ik weet dat het rommelig is bij jullie, maar kun je nog aandacht besteden aan supermarkt Plus?’

Hoofdredacteur Jan Jaap mag nooit meer bij sollicitatiegesprekken van de UvA-studie journalistiek zitten, omdat hij een student weg heeft gekaapt.

Twee ex-Quote-boys hingen ooit een snoepmachine op in de keuken van De Pers. Het werd een fiasco, want al snel vonden we hun voorraadkast.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

We hebben heel gekke briefjes gevonden. In code.

Dagblad De Pers

Dick Loorbach houdt rekening met afpersing.

31

Kooistra heeft mijn hele leven verknald

Dick Loorbach (rechts) in betere tijden met echtgenoot Sjoerd Kooistra. FRISO KEURIS/HOLLANDSE HOOGTE

#Kooistra Was het wel zelfmoord? En is hij afgeperst? Weduwnaar Dick Loorbach spreekt na lang zwijgen over zijn man en horecamagnaat Sjoerd Kooistra, die zichzelf in juni 2010 met een overdosis pillen van het leven beroofde. Henk Willem Smits M.m.v. Joost van Kleef Marbella

Kort na de zelfmoord in juni 2010 van zijn grote liefde, kroegentycoon Sjoerd Kooistra, trok Dick Loorbach naar Spanje om zijn wonden te likken. Onlangs verbrak Loorbach zijn lange stilzwijgen en gaf hij ‘voor de eerste en de laatste keer’ een interview, aan de auteurs van de biografie van de cafékeizer. Hieronder een exclusieve voorpublicatie. Wat doe je tegenwoordig? ‘Ik werk in een bootcamp. Dat wil zoveel zeggen als: mensen met obesitas in twee weken laten afvallen en een andere levensstijl aanmeten. Heel gedoe. Veranderen van levensstijl is lastig. Ik weet er alles van. Maar als ik het kan, kan iedereen het. Dat bootcamp is tijdelijk. Binnenkort ga ik naar Brazilië, les in kitesurfen geven. Er zijn daar heel weinig Engelssprekende trainers. Een gat in de markt. Ik kom er vaak, ik ken de weg. In Nederland heb ik weinig meer te zoeken. Ik kreeg het allemaal op mijn dak. Ik zag er soms geen gat meer in, dat mag je best weten. Moet je je voorstellen. Van de ene op de andere dag was ik alles kwijt. Mijn man,

mijn leven, het hele circus donderde in elkaar.’ Je zegt dat jullie gelukkig waren. Maar toch had je een ander. ‘Leo. Was geen enkel probleem. Leo en Sjoerd waren gek op elkaar. Die konden hartstikke goed met elkaar opschieten. We zijn met elkaar op vakantie geweest. Ik denk dat Sjoerd Leo wel zag als een soort zoon. En Sjoerd hield zoveel van mij, dat hij mij dat toeliet. Wat veel mensen niet weten: ik heb jaren in eenzaamheid geleefd. De eerste jaren zat ik hier alleen in Spanje keurig op Sjoerd te wachten. Hij kwam wel eens een weekend of een week, maar de rest van de tijd zat ik hier toch alleen.’ Zijn jullie nog bij elkaar? ‘Nee. Al het gedoe heeft ertoe geleid dat de relatie niet heeft standgehouden. We zijn wel vrienden, maar we zijn niet meer bij elkaar. Voor Leo was het natuurlijk ook een vreselijke tijd.’ Jij had Leo. En Kooistra? ‘Kijk, je bent allebei een kerel. Daar hoef je niet flauw over te doen. Je hebt bepaalde gevoelens. Dus als hij mij tien dagen, twee weken niet zag, natuurlijk deed hij wel eens wat. Maar ja, dat is toch anders binnen een

homorelatie. Dan ga je daar niet hysterisch over lopen doen. En ik gunde het hem ook, dat hij het leuk en gezellig had als hij in Holland zat. Ik had ook mijn vrienden hier, dus waarom zou hij het niet leuk hebben met zijn vrienden daar? En als dat af en toe iets seksueels was, nou ja, prima.’

Boek Het hele interview staat in de geactualiseerde editie van het boek De Zaak Kooistra, Opkomst en ondergang van een horecamagnaat, vanaf 8 april in de boekhandel voor 15 euro.

Kooistra zou zijn afgeperst, door die ‘vrienden’... ‘Dat verhaal met die Portugees? Raar verhaal. Er bestaat een Rúben. Ik ken hem niet, ik heb hem nooit gezien, maar er gaan verhalen in de Reguliersdwarsstraat (de uitgaansstraat voor homo’s in Amsterdam - red.) En Sjoerd heeft mij ook geschreven dat hij met die jongen omging. Maar ik

wist daar dus niks van. Dus ik kan er weinig over zeggen, ik was er niet bij.’

zijn overlijden doorgeschreven aan zijn afscheidsbrieven.’

Advocaat Oscar Hammerstein suggereert dat die Rúben Kooistra heeft afgeperst. ‘Nou, er zijn een aantal aanwijzingen, dat mijn broer en ik gedacht hebben: misschien is het wel waar. We hebben bijvoorbeeld heel gekke briefjes gevonden in het appartement in de Amsterdamse Mahlertoren. In code. Echt dat je denkt: daar klopt iets niet. Die heb ik keurig gescand en bij de politie afgeleverd, niks meer van gehoord. Volgens mij denken ze bij de politie: het is afgelopen, laat maar.’

Daarin schrijft Kooistra niks over een eventuele afpersing? ‘Nee. Ik ben bang dat een groot gedeelte van zijn motivatie om het te doen schaamte is geweest naar mij toe. Omdat hij het zo voor mij... had verpest, eigenlijk. Hij heeft mijn hele leven nu verknald. Daar komt het wel op neer. Weet je dat ik bedreigd ben nadat Sjoerd was overleden? De aannemer was bang dat hij geen cent meer zou zien. Op een gegeven moment was zelfs in Spanje bekend dat Sjoerd geen stuiver meer had. Toen ben ik echt fysiek bedreigd.’

Was het dan wel zelfmoord? ‘Tja, honderd procent zekerheid heb je natuurlijk nooit. Er zijn mensen bij Sjoerd in huis geweest dat weekend. Ik denk dat hij van die mensen die daarbij geweest zijn hulp heeft gekregen. Dat ze misschien hebben meegebracht wat nodig was om het daadwerkelijk te doen. Pillen. Het was van alles door elkaar. In een mix met alcohol. Ik heb het idee dat iemand op internet heeft opgezocht wat je moet gebruiken om zeker te weten te overlijden. Geleden heeft hij volgens mij niet. Hij heeft bijvoorbeeld tot vlak voor

Mis je Kooistra? ‘Ja, natuurlijk. Sjoerd was de liefde van mijn leven. Ik ben natuurlijk heel boos geweest, heel lang. Ik heb hem echt wel eens uitgescholden voor, nou ja, van alles en nog wat. Het graf waar Sjoerd in ligt is een dubbel graf, de andere plek is voor mij. Ik heb nog wel eens getwijfeld of ik met hem daar wil liggen. Maar op dit moment in mijn leven is hij toch nog steeds voor mij de belangrijkste persoon geweest. Voor mij was hij een ontzettend lieve man.’

Expatkind

Ontmoeting

Model

Diplomatenzoon Dick Loorbach is in 1970 geboren in Dar es Salaam, Tanzania. Hij groeit deels op in Afrika, hij woont ook nog een tijd in Ivoorkust.

Loorbach is 23 als hij de 19 jaar oudere Kooistra ontmoet. Dat gebeurt tijdens een vakantie in een Club Med op Gran Canaria.

Loorbach is op Gran Canaria voor zijn werk als model, een fotoshoot voor H&M. Daarnaast studeerde hij rechten en Amerikanistiek.

32

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Over tien jaar is dit het centrum van de stad.

Dagblad De Pers

Rob Post Stadsdeelvoorzitter Amsterdam-Noord

#ShellToren In Nederland staat 6,3 miljoen vierkante meter kantoorruimte leeg. De Pers inspecteerde tienduizend vierkante meter leegstand aan het Amsterdamse IJ.

Te koop: toren, leeg opgeleverd, € 10 miljoen Tekst Edward Deiters Foto’s Frank Groeliken

‘Wij hebben geen behoefte om aan het door u geschetste artikel mee te werken. Voor het betreffende pand zijn er regelmatig kandidaten. Wij kijken momenteel of we gaan renoveren of dat we de locatie gaan herontwikkelen.’ Het verzoek om een al jaren leegstaande kantoorkolos nabij de Amsterdamse Zuidas te bezichtigen wordt door de eigenaar netjes afgewimpeld. En zoals deze volgen nog meer keurige, maar resolute afwijzingen om rond te mogen kijken in lege kantoorpanden in Diemen, het kantoorpark Beukenhorst West in Hoofddorp (leegstand zo’n 30 procent) of Zoetermeer (waar in totaal zo’n 200 grote en kleine kantoorpanden leegstaan). Het is duidelijk; leegstand is niet iets waar de gemiddelde pandjesbaas graag over praat. De gemeente Amsterdam, of liever gezegd, het stadsdeel Amsterdam Noord, doet minder moeilijk. Maar die hebben dan ook echt iets te verkopen. Voor maar tien miljoen euro (en een goed plan) is hij van jou: de Toren Overhoeks, pal aan het IJ aan de overkant van Amsterdam CS.

Het gebouw was toen oliereus Shell het eind jaren zestig neerzette de eerste Amsterdamse ‘wolkenkrabber’. Met zijn tachtig meter was het lange tijd zelfs het hoogste gebouw van de stad. En door zijn dwarsgeplaatste ligging en olie-achtig glimmende ramen ook meteen een van de meest opvallende. In 1971 betrokken Shell-werknemers de tienduizend vierkante meter vloeroppervlak. En daar bleven ze zitten tot 2009. Na tal van ambitieuze, maar niet gerealiseerde plannen nam de gemeente Amsterdam het gebouw over. En zette het begin deze maand te koop. Een bezoek aan de toren begint tegenwoordig met een stalen hek en een herdershond die je zorgvuldig besnuffelt. Eenmaal binnen is het alsof je de jaren zeventig binnenstapt. Op de begane grond biedt een serie verschoten geel-rode Shell-gordijnen toegang tot het auditorium. Hier ging het de afgelopen decennia over olie en gas. Nu is het er vooral stil en stoffig. Vale schrootjes regeren en ergens in die zee van hout huist nog een heuse Siemens Bildmeister-televisie (model 1968). Lampen, vloe-

ren, stoelen, eigenlijk ademt alles die voorbije tijd waarin de benzine een paar kwartjes kostte.

Inbraakpoging In de buurt van een bedieningspaneel, waar ooit de bewaking op de knoppen drukte, wordt de bezoeker met een A4’tje weer ruw het heden ingetrokken: ‘Inbraakpoging 12 februari, zilveren Opel Corsa, vier man, politie gebeld’. Leegstand is lastig. De rest van het pand is voornamelijk lelijk. Ooit moet het gerenoveerd zijn; alles is volgepropt met systeemwandjes- en dito plafonds. Verder hangen her en der zware stalen lampen die in de jaren tachtig wellicht hip waren, maar nu vooral armoedig ogen. Eigenlijk is het bijna niet te geloven dat hier nog tot 2009 Shellmedewerkers dagelijks hun werk deden. Absolute blikvanger is de stalen panoramakamer die op de hoogste verdieping aan het dak hangt. Ook hier de Zweedse saunalook, maar het uitzicht is er spectaculair. ‘Kijk nou, hier ligt Amsterdam toch aan je voe-

ten?’, zegt stadsdeelvoorzitter Rob Post. ‘Over tien jaar is dit het centrum van de stad’, zegt hij, wijzend op het nog goeddeels braakliggende gebied rond de toren. ‘Het moet hier inderdaad wat worden opgeknapt’, vervolgt hij. Uit de losse pols schat hij dat de kopers van de Overhoeks-toren ‘zo’n beetje nog een keer het aankoopbedrag’ kwijt zijn aan renovatie. Maar dan hebben ze ook wat, meent Post. ‘Dit is toch een van de mooiste plekken in Amsterdam waar je je als bedrijf kunt vestigen. ‘Voor dit gebouw mikken we op een mix van kantoor, hotel en horeca. Dit wordt een nieuwe hotspot aan de Noordelijke IJ-oever’, zegt hij. Aan belangstelling is in ieder geval geen gebrek. Gisteren werd nog maar eens een extra kijkdag voor potentiële kopers ingelast en de afgelopen maanden bezichtigden al zeker 300 gegadigden het gebouw. Allemaal mogen ze een plan indienen. Dat moet wel passen binnen de voorwaarden van het stadsdeel. Zo moeten de bovenste verdieping en de begane grond publiekstoegankelijke

functies krijgen. ‘Dat maakt dit een tamelijk lastige propositie’, meent de executive director van een van de grootste kantoorverhuurders van Nederland. ‘Een multinational sluit je daarmee al uit.’ Daarnaast noemt hij de prijs tamelijk hoog. ‘Duizend euro de vierkante meter is stevig. Op veel andere locaties kom je niet veel verder dan 200 à 300 euro per vierkante meter’. En dan zijn er nog wat andere haken en ogen. Asbest bijvoorbeeld, en het feit dat in de gevel van het gebouw diverse betonschades zijn aangetroffen. ‘Ik denk dat er een veelvoud van het aankoopbedrag nodig is voor renovatie’, zegt de kantorenexpert. ‘Aan de andere kant, qua locatie en gebouw is dit natuurlijk absoluut een object met potentie. In ieder geval meer dan een hoop andere lege kantoren’. Post blijft optimistisch. Volgens hem meldde zich onder meer een aantal internationale hotelketens. En dat zou passen in een trend. Alleen al in Amsterdam openen dit jaar zeven nieuwe hotels in oude kantoorgebouwen.

Boem!

Au!

Sssst!

‘De leegstand van kantoren, winkels en andere bedrijfspanden is een financiële tijdbom’, aldus SP-Tweede Kamerlid Paulus Jansen vorig jaar.

De stuurgroep Actieprogramma Leegstand Kantoren berekende dat banken en beleggers 7 miljard euro moeten afschrijven op de kantorenmarkt.

In Nederland ontstaan langzaam ‘spookwijken’ vol lege kantoren. In sommige kantoorparken staat de helft leeg, landelijk is dat 14 procent.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Dit lijkt mij een tamelijk lastige propositie. Executive director bij een grote kantoorverhuurder

Dagblad De Pers

33

Leegstand

Slapen in plaats van werken Met de toren aan het IJ kan het volgens experts nog wel iets worden. Voornamelijk vanwege de goede locatie. Maar elders? In Nederland staat momenteel vier miljoen vierkante meter kantoorruimte te boek als structurele leegstand. Dat betekent dat de kantoren in kwestie al meer dan 3 jaar leeg staan. Volgens het Economisch Bureau voor de Bouwnijverheid zal deze voorraad lege kantoren tegen 2020 zijn verdubbeld. Nog meer hopeloze gevallen dus. De opties? Slopen of ombouwen. In Amsterdam werden de afgelopen jaren al 16 lege kantoorpanden omgetoverd tot hotel.

Te koop op een unieke locatie en volledig naar eigen smaak in te richten: toren aan het IJ.

Nogal dwars

Dynamiet

Plakkerig

De Overhoeks Toren werd door architect Arthur Staal 45° gedraaid neergezet ten opzichte van de IJ-oever. Hieraan ontleent de toren zijn naam.

De bouw van de fundering duurde bijna twee jaar. Bij een eerste poging bleek het beton poreus en moest worden opgeblazen met dynamiet.

Toen het gebouw in 1971 af was, droeg het een tijdlang de bijnaam: Vapona-strip, vanwege de gelijkenis met een veelverkochte vliegenstrip.

De mooiste cruises boekt u bij cruisewinkel.nl € 799,-

va.

va.

€ 1.259,-

Incl. fooien & drankenpakket!

Griekse Eilanden

Van Rome naar Amsterdam

Venetië, Corfu, Santorini, Mykonos, Katakolon (Olympia), Venetië

Rome, Monte Carlo, Barcelona, Alicante, Gibraltar, Lissabon, Zeebrugge, Amsterdam

Norwegian Jade ****+

ms Eurodam *****

Vertrek: Diverse data van 28 apr t/m 6 okt Duur: 8 dagen Incl. vlucht vanaf Brussel

Vertrek: 11 mei Duur: 11 dagen Incl. vlucht en transfer

cruisewinkel.nl heeft voor u een aantal bijzondere reizen geselecteerd! Wilt u binnenkort al op reis, of heeft u uw zomervakantie nog niet geboekt? Op onze website vindt u ons complete aanbod! U bent uiteraard ook van harte welkom in onze winkel in Amsterdam!

Boek op cruisewinkel.nl • Bel 020 421 11 15 Weesperstraat 103 - Amsterdam

va.

€ 1.296,-

va.

€ 3.739,-

va.

€ 699,-

va.

€ 1.095,-

Route ook van Venetië naar Barcelona!

Incl. fooien & All Inclusive verblijf!

Incl. All Inclusive drankenpakket!*

Noorse Fjorden & Noordkaap

Westelijke Middellandse Zee

Oostelijke Middellandse Zee

Van Barcelona naar Venetië

Amsterdam, Hellesylt/Geiranger, Honningsvag, Tromso, Leknes, Trondheim, Andalsnes, Bergen, Amsterdam

Monte Carlo, St. Tropez, Bonifacio, Cagliari, Trapani, Xlendi/Gozo, Valletta, Lipari, Sorrento, Ponza, Rome

Venetië, Bari, Corfu, Santorini, Kusadasi, Katakolon, Venetië

Barcelona, Toulon, Livorno, Rome, Napels, Mykonos, Istanbul, Izmir, Athene, Venetië

Costa Deliziosa ****+

Seabourn Legend ******

Splendour of the Seas ****

Norwegian Spirit ****

Vertrek: 25 mei, 5, 16, 27 jun, 8 jul, 2, 13 aug Duur: 12 dagen

Vertrek: 7, 27 jul, 16 aug, 5, 25 sep Duur: 11 dagen Incl. vlucht en transfers

Vertrek: diverse data van 28 april t/m 10 november Duur: 8 dagen Incl. vlucht vanaf Brussel

Vertrek: Diverse data van 28 april t/m 25 oktober Duur: 13 dagen Incl. vlucht

*vraag naar de voorwaarden

Reizen

Kamperen & Bungalowverhuur

Vakantie in 't sprookjesachtige ZWARTE WOUD 3x HP € 114, 7x HP € 252 pp Ruime 2-p. kamer m. bad of douche/wc/ tv/balkon, ontbijtbuffet. Fam. Stoffer, Oberdorfstr. 48, D-72270 Baiersbronn GASTHOF HOTEL RAPPEN Tel: 0049-7442-2332 (nl-eig.) www.hotel-rappen.de

Camping m. overdekt zwemb. en speeltuin heeft vrije jaar seizoen en toeristische plaatsen, Direct a/d Vecht te Ommen arrangementen en prijzen v.a. Boek uw seizoensplaatsen 2012 8,95 p.n. [email protected] www.arendshorst.nl 0541-229368 www.rammelbeek.nl

 0529 45 32 48

De Pelikaan Texel Hotel, Appartementen en Bungalows www.depelikaan.nl of Tel. 0222-317202

Luxe villa's en app. met zeezicht! Kijk op Texelvakanties.nl Meer informatie of gratis brochure tel: 0222 - 317 542

Vier het voorjaar op Texel! Bekijk & boek direct online!

OOTMARSUM div.vak.huizen v.a. € 180,- p.w. 0546-576632 www.krikhaarvakanties.nl

T.h. 2 pers. vakantiewoning nabij Duitse grens. Natuurrijke omgeving. Tubbergen - Ootmarsum. Info: 0546 - 681214. Geen huisdieren.

4d Berlijn budget va € 119 5d Berlijn aanb. va € 159 5d Eifel en Ahrdal va € 199 5d Paltser Woud va € 209 5d Altmühldal va € 264 5d Brandenburg va € 269 VACANTIEOORD - DE VECHT- 5d Single Bodensee va € 289 THÜRINGEN omg. JENA € 304 Landelijk gel. Nederlands Hotel VALLEI (super voor iedereen) 5d Fietsreis Rijn NIEUWSGIERIG?? 0523-251800 8d Single Thüringen va € 329 6 dgn incl. HP € 149,- pp of www.devechtvallei.nl Vraag de gratis brochure aan! Tel. 0049 - 36692 - 22218 Tel. 0529-469667 ANVR / SGR www.silberthal.de Diepenheim - Twente. Hotel 't Holt. Arrangement 3 dagen/ Landidyll Hotel 2 nachten va. € 105,- p.p. Tel. ### – superior– 0547-351844. www.hoteltholt.nl

Maarblick

Het Puur-Natuurhotel met creatieve smul-keuken in het geo-park Vulkaaneifel – dir. aan het Meerfelder Maar. Lift, cosmetic, wellness, saunalandschap met bio-sauna, stoomgrot en nog veel meer

Alle Arrangementen:www.HotelTatenhove.nl Tel: 0222-317274 TEXEL, DE KOOG ***HOTEL BOSCHRAND 4-Dg arr. à € 185,- p.p. (3 overnachtingen, halfpension) incl. gratis 1 dag gebruik fiets + 1x gratis sauna. Tot 25 april (m.u.v. Pasen) vergoeden wij uw totale bootkosten. Informeer ook naar onze mogelijkh. voor Pasen!  0222317281 www.hotelboschrand.nl

Paas-Arrangement 06 april - 10 april 2012! Wie nu boekt krijgt "GRATIS" bedlinnen erbij!!! Luxe app. aan de Westerschelde of een vak.woning vlakbij zee! Voor meer info: 0117 38 3940 of neem een kijkje op onze website www.zee-en-land.com. U bent van harte Welkom!

TEXEL Betaalbare bungalows Ruime keuze op de mooiste plekjes van het eiland. WWW.TEXELSELECT.NL

Arrangement “Eifelsprookje” 5 dgn./4 overn. incl. 1x begroetingscoctail, 4 sprookjeasachtige nachten incl. groot ontbijtbuffet, 4x 4-gangen-smulmenu naar keuze, € 15,- wellnesswaardebon per persoon | vanaf € 267.- per pers./2-pers.-kamer

Texel Hotel Op Diek 3 nachten luxe kamer met bad incl. logies/ontbijt € 144,- p.p. 0222319262 www.hotelopdiek.nl TEXEL, vrij gel vak won bij part vr naar 55+ of last min kort hermanshoeve.nl 0222-312672 ASKJA REIZEN Topreis naar het hoge noorden! vertr. 6 jun & 10 jul. 11 dgn compleet va € 2395 www.askja.nl anvr-sgr

Camping de Nolle Vlissingen Daar geniet je van zon, zee, zand. Wij verhuren stacaravans/vakantiewoning www.denolle.nl 0118-414371 Renesse aan zee: bungalows, chalets, camping 0111-461231 www.vakantieparkschouwen.nl

10 dgn ANDORRA

v.a. € 399,-

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl

 (0318) 58 09 58 Zeeuws-Vlaanderen, 120 vaCadzand-Bad, bung. en app. 50- kantiewoningen direct aan zee. Lid ANVR/SGR 500m v.strand  0117-391514/ Meer info: www.nieuwvliet.nl www.voogdtverhuur.nl of 0117-372180. Zon, Zee, Zand Te huur luxe bungalows aan de Kom slapen en genieten op Zeeuwse kust, 500 m van het Werelderfgoed BAMBERG het strand. 06-13120095 strand. www.rivageverhuur.nl Wereld-tuinbouw-tentoonst. www.slaapstrandhuisje.nl 0117-372439 26.04.-7.10.2012: 5d/4x logies/ontb. + 4x 3-g. avondmenu p.p. v.a. € 149,tel.0049-9544-9240 www.hotel-rosenhof.com HEILOO Bungalowpark Het Sauerland & Eifel 2-34 pers. Caendorp Ruim opgezet park vakantiehuizen / pensions v.a. met veel privacy, vrijst. 4-6 € 210,- pw. Tel. 0546-576632 pers. bungalows. Info / folder: of www.krikhaarvakanties.nl 072-5330512/www.caendorp.nl

D-54531 Meerfeld/Vulkaneifel · Tel. 0049 - 6572 - 4494 · www.naturpurhotel.de

-----------WWW.AARO.NL----------- Hotel-Pension in 't Waldecker Ardennen: mooi vrijstaande Land, Gezinsaanb. 2 volw. + tot vak. huizen voor 2 tot 30 pers. 3 kind. VP € 118,- Sauna, De mooiste vakantiehuizen en zwembad, kegelen, speelprachtige vakantieparken met plaats en speelkamer. zwembad. Keuze uit meer dan T: 0049.5694.432 of kijk op: 800 accommodaties.  0570- www.hotel-hanebeck.de 615994 www.ardennenplezier.nl THÜRINGEN - RENNSTEIG, comf.vak. app *** 2-5 p., 2 p. v.a. € 28,/dag. Folder tel. 0049.3686.309277 www.fewo-waffenrod.de DE CYPRUS SPECIALIST Naar Cyprus voor de beste prijs? Ga met Paradise op reis! Bel 030-6592160 of decyprusspecialist.nl SGR

>SAUERLAND - WILLINGEN< Ned. pens. va. € 31,50, APR. AANB. Ma-vrijd 4x HP incl. drankjes € 167,50. T: 0049 5632-6209 www.amhirschsprung.de www.moezelvakantie.de Hotel "ZUR KUPFERKANNE" tel. 0049-2607-342 Water, bergen, bossen! www.gasthofdiemeltal.nl 0049.2991.200 HP € 30,-.

Van der Valk

VAKANTIE!

5 dgn MOEZEL / ZWARTE WOUD / DRESDEN RÜGEN / BAYEREN / SAUER LAND/ LEIPZIG WEIMAR / MÜNCHEN ALTMUHLTAL / ROMANTISCHE STRASSE

v.a. € 229,-

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58 Lid ANVR/SGR

SAUERLAND-WILLINGEN Vakantieapp. 4 pers. per direct vrij. Tel. 0049.2591.994492 Harz, hotel "Waldfrieden", logies/ ontbijt € 29 p.p., Tel.0049.5523.537 www.harzferienhotel.de

Undeloh in het hart van de heide 5x hp vanaf € 212,-/p.p., tel. 0049 4189/813360, www.witteshotel.de

2 x overnachting 2 x ontbijtbuffet 1 x dinerbuffet 1 x fietshuur p.p. al voor

€

89,-

Van der Valk

Moers · Duitsland Tel. 0049.2841.1460 www.vandervalk.de

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Het komt erop aan slimmer om te gaan met allerlei middelen.

Dagblad De Pers

35

En ga nu heel snel uit de startblokken #Crisis De tijden van snelle economische groei en stijgende welvaart zijn voorbij. Dat biedt kansen op een nieuwe start. Jan-Hein Strop Amsterdam

Laten we beginnen met een paar vragen. Ten eerste, zullen uw kinderen welvarender zijn dan u? Is er op uw 66e – of veel later – nog wel wat over in uw pensioenpot? Gaat uw huis weer in waarde stijgen? Bestaat de euro nog wel over tien jaar? Gaat de Nederlandse economie ooit weer stevig groeien? Blijft energie betaalbaar? En: is doorgaan met de verwoesting van het milieu mogelijk zonder rampen te veroorzaken? Vier jaar geleden zouden de meeste vragen niet eens in ons zijn opgekomen. Inmiddels is er een nieuw tijdperk aangebroken, waarin onze zekerheden zijn ingeruild voor een ongewisse toekomst. De financiële crisis en daaropvolgende diepe recessie hebben een einde gemaakt aan alles wat decennialang vanzelfsprekend was.

Nullijn Want zo is het toch? Sinds midden jaren tachtig werden we alsmaar rijker en rijker. Met enkele korte onderbrekingen groeide de economie, ste-

gen de huizenprijzen en de lonen, nam de welvaart op alle fronten toe. De vooruitzichten en die van onze kinderen verbeterden tot een historisch hoogtepunt. Nederland is af, zo hoorde je sommige prominente denkers verkondigen. Voor al deze optimisten is er slecht nieuws: Nederland staat weer in de steigers. De kans is groot dat we een langdurige periode van op zijn best economische stagnatie tegemoet gaan. Waarom is het feest ten einde? Omdat de kredietcrisis en de daaropvolgende eurocrisis het systeem van almaar toenemende schulden om de groei mee aan te wakkeren, tot stilstand hebben gebracht. Vooral huishoudens hebben door absurd grote hypotheekleningen veel te veel schuld, zoveel als nooit tevoren. En al zouden ze nog meer schuld willen, het kan niet: banken zijn wars van risico in een dalende huizenmarkt. Aflossen is het nieuwe toverwoord. Dit heeft grote invloed op de consumptie, die alsmaar daalt en de economie terug in recessie heeft geduwd. Alleen een sterke koopkrachtstijging zou de trend kunnen

keren, maar daar is voorlopig geen zicht op. Loonstijgingen bij zowel de overheid als het bedrijfsleven zullen de nullijn benaderen, zolang er geen uitzicht is op groei en de inflatie laag is. Bovendien is het gat in de begroting zo groot, dat er nog eens miljarden aan lastenverzwaringen aan zitten te komen.

Schaarste Want overheden in heel Europa willen en kunnen niet langer op de pof leven, zeker nu de vergrijzing hard gaat toeslaan. Dat geldt ook voor Nederland, dat zo maar eens zijn felbegeerde AAA-status van kredietwaardigheid zou kunnen verliezen. Naast lastenverzwaring wachten ons daarom bezuinigingen en hervorming van de woning- en arbeidsmarkt. Ook een vast contract is daarom een van die vanzelfsprekendheden die verdwijnen, de flexibilisering zet door. Uw inkomenssituatie wordt permanent onzeker. En terwijl we met zijn allen langzaam achteruit kachelen, blijft de olieprijs ontzagwekkend hoog. Dat maakt alles simpelweg duurder, aangezien de landbouw, transport en

een groot deel van de industrie volledig van olie afhankelijk zijn. Dure olie betekent ook dat veel geld weglekt naar olie-exporterende landen, geld dat we anders hadden uitgegeven in onze eigen economie – opnieuw reden voor stagnatie. In deze tijden hebben we juist lage olieprijzen nodig om uit het slop te komen. Maar dit keer weigert olie tijdens een recessie goedkoop te worden, wat iedereen aan het denken zou moeten zetten over een economie die minder afhankelijk is van fossiele brandstof. Het lijkt er namelijk sterk op dat we tegen de grenzen aan lopen van de voorraad betaalbaar te winnen olie, waar we zo sterk van afhankelijk zijn. Olie is maar één voorbeeld van de grondstoffenschaarste die de groei bedreigt – de lijst is veel langer. Die maakt duidelijk dat we in een fysiek begrensde wereld wonen, waarin we niet alsmaar meer kunnen consumeren, zonder het milieu volledig te verwoesten. Je kunt sceptisch zijn over klimaatverandering, en volhouden dat we op de huidige voet kunnen doorgaan, schaarste en oplopende werkloosheid zullen hoe dan

ook een einde maken aan de vanzelfsprekendheid van oneindige groei. Als de ontkenningsfase voorbij is – waar we nu nog middenin zitten – volgt woede en uiteindelijk erkenning. Dat is het moment dat de noodzakelijke transitie van start gaat, dat er van links tot rechts opeens veranderingen mogelijk zijn die nu nog ondenkbaar zijn. Hoe vervelend en rumoerig zo’n proces ook is, het biedt ook kansen. Zonder vanzelfsprekendheden moet je opnieuw nadenken over je toekomst. In tijden van schaarste komt het erop aan slimmer, creatiever en efficiënter om te gaan met de middelen die we hebben. Dan draait het om samenwerking, om netwerken.

Uitvinden Het is een beetje zoals iemand die net ontslagen is en gedwongen is zich aan te passen aan de nieuwe realiteit. Bevrijd van de ketenen van het vanzelfsprekende inkomen ontstaat vaak iets nieuws. Dan zie je de waarde van je netwerk. En het is een beetje zoals het einde van een gratis kwaliteitskrant, die zichzelf opnieuw moet uitvinden.

GETTY IMAGES

Na Dip1 nu Dip2

Geduld, mensen

Kaboutergroei

Dat we nu in een dubbeldip zitten is niet vreemd: dat gebeurt vaker na een zware financiële crisis, leert de geschiedenis.

Na een financiële crisis is het ook gebruikelijk dat het economisch herstel langer duurt dan na een ‘normale recessie’. Soms wel tien jaar.

Het Centraal Planbureau voorspelt weer groei na dit jaar. Maar bij een oplopende werkloosheid hoef je daar niet echt vrolijk van te worden.

36

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Zonder adverteerders houdt toch geen enkele krant het uit? Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws www.speld.nl

Ron de Bont hoofd productie van Wegener

De ondergang van het Retorisch Dagblad: ‘Is het niet doodzonde?’ Dit artikel is nader te bepalen

EEN VERFRISSENDE, ORIGINELE TITEL LEGT HET LOODJE. DE REDACTIE ZIT ALWEER BOORDEVOL NIEUWE, WILDE PLANNEN. EEN INTERNETKRANT BIJVOORBEELD.

De redactie Amsterdam

Alexander Brandenburg en de redactie Apeldoorn

De inhoud van dit artikel is ten tijde van publicatie nog niet bekend. Het uitblijven van een onderwerp zal geen gevolgen hebben voor het aantal woorden. De hoofdredactie begrijpt niets van de ontstane ophef. ‘Het lijkt allemaal veel ernstiger dan het is. We hebben te maken met deadlines, dan is het niet altijd haalbaar om de inhoud van het artikel er al in te verwerken. Nieuws moet groeien en zich ontwikkelen, net als dit stuk.’ Ondervraagden reageren desgevraagd met een reactie: ‘Wat ik ervan vind? Ik heb geen idee waar ik over praat, maar uiteindelijk is het wel zo.’ De eindredactie ontkent dat er fouten zijn gemaakt in de voorbereiding: ‘We doen altijd ons best het onderwerp van een artikel zo snel mogelijk te achterhalen, bij voorkeur nog voordat we het gaan schrijven. Kwaliteit blijft echter voorop staan.’ Toch is er ook kritiek, met name uit de hoek van critici: ‘Ik ben het er vooralsnog niet mee eens, eigenlijk om twee redenen: het is niet haalbaar en het is niet wenselijk. Zodra het onderwerp bekend is, zal ik nog wat concrete voorbeelden noemen om dit aan te tonen.’ Ook de deelnemers aan een gerelateerd opinieonderzoek konden niet op tijd op de hoogte worden gebracht van het onderwerp. Zeven mensen wilden desondanks meewerken. Een kleine meerderheid was verdeeld. Insiders verwachten dat het onderwerp van dit artikel over twee weken bekend zal worden gemaakt. Ook moet dan duidelijk worden waar de redactie al die tijd mee bezig is geweest.

Het Retorisch Dagblad stopt per 30 april aanstaande de persen. Hoewel de krant in de journalistieke wereld van meet af aan als verfrissend en origineel werd betiteld, bleef de hoeveelheid abonnees structureel achter bij de verwachtingen. De breed ingezette reclamecampagne ‘U wordt toch ook abonnee?’ hielp de krant niet aan de broodnodige extra abonnees, waarna het failliet onvermijdelijk bleek. Ron de Bont, hoofd productie van Wegener, spreekt van een pijnlijk, maar onontkoombaar besluit. ‘Het is vervelend, maar zo’n beslissing neem ik toch niet zomaar? Zonder adverteer-

Volgens sommige lezers roepen de artikelen meer vragen op dan antwoorden. Dat leest toch niet fijn? Ron de Bont

ders houdt toch geen enkele krant het uit? Moet ik het dan uit mijn eigen zak gaan betalen?’ De Bont uit ook kritiek: ‘Volgens sommige lezers roepen de artikelen meer vragen op dan antwoorden. Dat leest toch niet fijn? Moeten we zulke klachten negeren?’ Ook Jack van Gelder, hoofdredacteur Sport bij het Retorisch Dagblad, verlaat de krant met pijn in het hart. ‘Denk je dat Nederland zonder mijn interviews kan? Ik stel toch goeie vragen? Ik weet het nog goed, toen ik voor een reportage voor het Retorisch Dagblad aan Advocaat vroeg: “Die wissel van Bosvelt voor Robben, dat was zeker niet de meest briljante wissel?” Wie anders kan zo’n vraag stellen?’

Mogelijk komt er een digitale doorstart. ‘Het internet is de toekomst, toch?’

Eindredacteur Jos de Mos is teleurgesteld in het besluit: ‘Zou jij het leuk vinden als je je baan kwijtraakt? Zoiets verwacht je toch niet? De laatste editie van de krant verschijnt nu net twee weken voor het tweejarig bestaan. We hadden allemaal mooie plannen voor de jubileumeditie, maar die kunnen nu weer terug in de ijskast, naast de champagne. Dat is toch eeuwig zonde?’

De Mos hoopt voorzichtig op een digitale doorstart voor enkele succesvolle onderdelen van het Retorisch Dagblad. Volgens de plannen zullen de weerrubriek ‘Lekker weertje, niet?’, de misdaadcolumn ‘Vind je dat misdadigers op kosten van de staat vertroeteld moeten worden?’ en de sportcolumn ‘Wie houdt er nou niet van voetbal?’ online voortgezet worden. ‘Het internet is de toekomst, toch?’ aldus De Mos.

SCHOTLAND

OOSTENRIJK / WENEN

LUXE ZEECRUISE MSC

2e PERS. HALVE PRIJS!

OOSTENRIJK / TIROL 4

'+ )#*. '
/(
 4
 ' " )
$)
 /.-#
)$%
 ! ' 4
 ,
-# ,+
" +,$%-
''
)'/-$0
0&).$ 

4
&
& ))$-
( .
$),/&1 && )
#*.') 4
0 ,.*#.
),
 1-.'
00
( .
 
 124
**$
".*#. )
( .
*
 3* &
)
$)/,"#


 -.&/-.
)
$"#')-

Aankomst: dagelijks van mei t/m okt.

Vertrek: 09/05, 06/06 en 12/09

Zie www.vandervalkvakanties.nl/au383

Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu253

5/8-daagse autoreis 6-daagse busreis incl. o.b.v. All Inclusive 5x ontbijt, 3x diner v.a. p.p. v.a. p.p. Zondag 1 april a.s. open dag aan boord MS Switzerland II, Westerkade in Rotterdam. $
0**,
( ,
$)!*,(.$
*)3
1 -$. 

€ 129

€ 369

4
*+, $-
),
 ) )
( .
''
#**". +/). ) 4
3* &
)
$++$3) ,
-.'' )

*+ ,

#5),/))
)
( , 4
 ,'$%!
$)

#*. '
$)
 ) )

4
 ,

).-$

+' )$

+ , 4
$ '')-
 
**,-
%*, )
'.$-#
.. ) 4
Nu 2e persoon 50% korting!! 4
$%&
0**,

0**,1, )
*+
*)3
1 -$.

Vertrek: 15/04 (gegarandeerd vertrek!) en 07/10

Vertrek: vele geselecteerde data in 2012

Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu258

Zie www.vandervalkvakanties.nl/cruises

7-daagse busreis incl. halfpension

8/9/11-daagse cruise o.b.v. volpension

v.a.

€ 699

p.p.

€ 489

v.a.

p.p.

Voor meer informatie/boekingen 0172 - 46 96 96 of kijk op: www.vandervalkvakanties.nl Bill Gates

Bangalijst

Kabinet

Bill Gates heeft een oproep gedaan aan Mark Rutte om zo snel mogelijk een virusscanner op zijn pc te zetten.

In de Tweede Kamer is ophef ontstaan over het uitlekken van de bangalijst. De positie van Gerdi Verbeet zou onhoudbaar zijn geworden.

Als het kabinet gevallen is na het opmaken van deze pagina graag dit bericht plaatsen. Anders niet.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Word ik gevolgd door bedrijven. Persis door mensen.

Dagblad De Pers

Maarten Bloem ex-De Perser

37

Persis Bekkering en Maarten Bloem in actie bij Vogue. FRANK GROELIKEN

#WerkGezocht Maarten Bloem en Persis Bekkering waren onafscheidelijk. Nu schrijven ze rouwend elkaars sollicitatiebrief. Zij: luncht met mes en vork. Hij: ruimt zijn bureau op.

Te huur: journ. m+v (bieden) Persis Bekkering Amsterdam

Kranten- en bladenbazen, waarom hebben jullie Maarten Bloem (1976) nog niet állemaal gebeld? Als er iemand is die de deze week gepubliceerde HOI-cijfers een Davidsslinger omhoog kan geven, is het mijn bijzondere kleega en professionele wederhelft wel. Want wat heeft deze ras-Mokummer húmor. Ik werd er vaak om berispt, als ik hinnikend en stikkend van de lach de rust op de burelen verstoorde. Hij is een fenomenale goochelaar met woorden. Ik overdrijf niet als ik beweer dat ik wekelijks een obscuur, lang vergeten verbum van Bloem heb geleerd. Niet alleen in de omgang, ook in zijn stukjes zitten gebbetjes. Zijn kritiek op andere media is dan ook dikwijls dat hij het te dor vindt. In zijn Amsterdamse accent lispelt hij dan: ‘Is toch geen ruk aan?’ Hoe zijn brein werkt, fascineert mij nog steeds. Hij weet waarschijnlijk meer dan Wikipedia. Noem een naam, hij lepelt alle schandaaltjes, vorige baantjes en huidige salaris op. Dagelijkse dingen, zoals mijn mededelingen over welke afspraken ik die dag heb, neigt hij daardoor te vergeten, want er moet toch ergens ruimte bezuinigd worden in dat brein. Bloem heeft voorts zo’n voorbeeldig arbeidsethos dat u het

bijna niet zult geloven, maar ik sta er voor in. Hij houdt van structuur en een strakke planning, is altijd op tijd op kantoor (dat moet ik maar geloven, want ik ben een chronische laatkomer) en durft niemand te bedriegen. Hij zal nog geen dag vrij nemen zonder dat netjes te melden. Hij komt op voor de zwakkeren, zeker als het harige konijntjes of miss Piggy betreft, en zet zich woest af tegen geldgraaiers die roekeloos bokjespringen over andermans roodgeslagen rug. Ja, dit is een goed mens. Dat zeg ik gewoon, omdat hij een idealistische afkeer heeft van promotie. Zou dat de reden zijn waarom hij geen Facebook heeft? Waarvoor kunt u deze hard beulende stukjestikker tot slot bellen? - bij creatieve droogte; Maarten is een borrelende ideeënmachine; - verhalen over film en tv, daar heeft hij voor gestudeerd (weer zoiets, maak ik een interview over Ibiza, kent hij een film uit 1969 met Aart Staartjes over dat eiland); - zeer geestige columns en essays over een van de wonderlijke tanden des tijds; - persreisjes (hij heeft zijn rijbewijs, een van de weinigen op de Pers-redactie); - coördinator van uw redactie; - als u eens wilt lachen. Moet u wel eerst drie Turandot-opdrachten uitvoeren als losprijs, want eigenlijk wil ik hem niet laten gaan.

Maarten Bloem Amsterdam

Beste potentiële werkgever van Persis Bekkering (1987), help mij. Mijn grootste angst is namelijk dat Persis wordt blootgesteld aan het leed dat vacaturewebsite heet. Daarom som ik, ter voorkoming, allerlei kwaliteiten op. Ik roer daar natuurlijk ook wat kritische dingetjes door, want zo gaat dat met dit soort wervende schrijfsels. Ik prijs een hardwerkend mensch aan, geen robot. De naam Persis komt uit de bijbel. Een boek dat een rol speelt in de achtergrond van Bekkering zonder dat u er in het dagelijkse last van heeft. De introductie van deze in Houten geboren dame weet ik nog goed. Weggekaapt bij de voorselectie voor een Master Journalistiek, al een boek geschreven over een familie én blond. ‘Ik kan inpakken’ was de eerste reactie. Persis nam die angst weg met haar lieve, bijdehante karakter. In den beginne, we schrijven anderhalf jaar terug, was er nog een drang naar verhalen over literatuur met een grote L en types onder de dertig die Rode Hoeden en De Balies frequenteren. Dat heb ik er met liefde al voor u uitgeramd. Entertainmentschrijverij was hier immers de opdracht. Persis nam die sprong zoals ik dat niet durf. Op vakantie temperatuur ik met een teen de kilte van het zwemwater. Persis

springt. Persis is een sociale kameleon. Een beurs met bejaarden, een partij met CBN’ers. Persis werkt het af, lachend en kletst met iedereen. Verwar dat niet met allemansvriend, de eigen mening is er altijd. Met de ‘communicatieve vaardigheden’ zoals dat (denk ik) in HR-termen heet, zit het snor. Waar ik nooit iets hoor over mijn interviews, krijgt Persis nog net geen dozen chocola. Word ik op Twitter gevolgd door bedrijven, Persis door mensen. Stukken schrijft Persis overigens met links, met vulpen, snel en foutloos met op de blonde kop een Sennheiser. Daar klinkt Radio 4 uit. Want ‘popmuziek is vreselijk’. Dat klinkt geborneerd, is niet zo. Dat is staan voor je smaak. La Bekkering, zoals ik haar noem, of Persis Hilton, heeft heimelijke ambities om iets te doen met literatuur. Daar heeft ze verstand van. ‘Ik las laatst het boek van Atte Jongstra’ hoor ik dan en dan knik ik beleefd. Die ambities zijn latent, dus laat het u niet stoppen. Persis leest De Groene maar ook de Grazia. Een omnivoor dus, het multitalent dat je moet hebben. Inzetbaar bij Libelle, alsmede De Gids. Ik vergeet nu kritisch te doen. Komt ‘ie: Persis is half bezig met een bachelor Klassieke Talen en doet soms stoer met dode taal, maar zelden foutloos. En ze luncht met mes en vork, maar gaapt zonder haar hand voor haar mond te houden.

U kunt ons mailen

Bloem-Bekkering

Uitbreidingsmogelijkheden

Maarten Bloem is, nu de Pers-accounts sluiten, te bereiken op [email protected], Persis Bekkering op [email protected].

Bloem en Bekkering overwegen samen een bureautje te beginnen, eigenlijk vooral omdat hun achternamen zo lekker allitereren.

Als het écht moet, kunt u Mark Koster ook in het pakket erbij huren. Dankzij hem heet deze rubriek ‘Marks Soort Mensen’.

Reizen

Neem uw eigen voertuig mee naar IJsland! Kijk voor vaarschema en tarieven op www. smyril-line.nl of bel met Generaal Agent Nederland, Troll Travel 078-6198525.

Gîtes & Villa’s in Frankrijk zomer.fi.nl 020 428 59 99 Familiepark Village Le Chat voor een super vakantie! www.villagelechat.com 3d Parijs va € 119 4d Disney Parijs va € 209 5d Parijs va € 225 8d Geneve, Châtel va € 397 8d Cote d'Azur va € 439 8d Normandië va € 449 8d Fiets Côte d'Azur va € 687 Vraag de gratis brochure aan! Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR

De Côte D'Azur specialist. Voor folder 043-2010107 WWW.DUMAREIZEN.NL Côte d'Azur luxe kamperen. Stacaravans te huur. 0522-475311 www.murrezonvakanties.nl

ASKJA REIZEN anvr-sgr Veel complete groepsreizen met gegarandeerd vertrek! Kijk op www.askja.nl 026-352 93 90

ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Kijk op www. askja.nl of bel 026-352 93 90 ASKJA REIZEN anvr-sgr Alles over IJsland op onze speciale infodag op 14 apr in Arnhem. Kijk op www.askja.nl DJOSER rondreizen IJsland 14 dgn v.a. € 1995,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

WWW.GUDETOSCANA.COM Driehoek Pisa-Florence-Siena Vakantiehuizen 020-6895266

10/12 DAGEN ITALIË BLOEMENRIVIÈRA / ELBA UMBRIË / FLORENCE / VENETIË/ROME/SOTTO MARINA GARDAMEER

v.a. € 499,-

Luxe villa's en sfeervolle huizen met zwembad van 2-30 pers. 072-5116111 www.cazebonne.nl

____________________________________________________________________________________________________

Agriturismo & mooie huizen. WWW.ITREIZEN.NL, N-Italië t/m Sicilië, 0529-432745, SGR.

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

10/12 DGN ISTRIË OPATIJA / ROVINJ / VRSAR / PRIMOSTEN / DALMATIË

10/15 DGN RONDREIS NOORWEGEN / NOORDKAAP

v.a. € 399,-

v.a. € 699,-

____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

Lid ANVR/SGR

Lid ANVR/SGR

AGRITURISMO in heel Italia. Luxe villa's en sfeervolle huizen Ook individuele rondreizen. Tel. 0416-69 66 05 of met zwembad van 2-30 pers. www.gigitravel.nl SGR) 072-5116111 www.cazebonne.nl

Lid ANVR/SGR

Uw droomvakantie, schitterend domein 9.4 waardering bij 5p. vak. app. Salzkammergut Zoover www.brisebois.fr € 250-350 p.w. 0316-227291 Voorjaarsvoordeel tot 45% [email protected] St. Tropez en Provence, luxe Ook Meivakantie Anvr/sgr stacaravans 0598-350532 SGR 8/10 DAGEN WENEN / Vacansoleil.nl / 0800-0022 www.perfectholidays.nl SALZBURG / TARRENZ PARIJS.Voorjaarsvoordeel KUFSTEIN / NAUDERS/  WWW.GITES.NL  tot 45% Anvr/Sgr Meivak. DRAUTAL / KIRCHBERG Vakantiehuizen voor Vacansoleil.nl / 0800-0022 v.a. € 379,levensgenieters. Bijna 3000 Prachtige huizen & villa's in huizen te huur en te koop. www.bolderman.nl héél Frankrijk. 026-3519198  (0318) 58 09 58 www.drome-vakantiehuizen.nl 5/8 DAGEN NORMANDIË/ Lid ANVR/SGR BRETAGNE / LOIRE DAL Wintersport GÉRARDMER VOGEZEN Frankrijk www.ski4u.nl tel. 06-22227607 v.a. € 259,-

5d Musikparade va € 299 8d Tirol, Kufstein va € 369 8d Wenen e.o. va € 399 6d Musikherbst va € 455 11d Tirol, Kirchberg va € 499 10d Salzburgerland va € 549 10d Karinthië va € 549 8d Musikparade va € 623 Luxe busreis 10d Spanje 14x buffet Hotel Reymar/pl*** op Vraag de gratis brochure aan! boulevard to strand Malgrat,kamer bad/douche, toilet,airco,tv, Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR balkon apr 23 € 149 apr 27+mei 7-11-14 € 175 apr 30 € 119 mei 4 € 128 juli 6-13 € 299 app va € 79 Camp+tent juli € 149 Benidorm Hotel Montpark*** apr 6-9 € 209 apr23 € 198 App € 99 Gratis Gids RC € 25 045-5227777 boek online+bespaar € 6 www.boosten.nl DJOSER rondreizen Rusland ASKJA REIZEN Kleinschalige ** Lanzarote-La Palma ** 14-21 dgn v.a. € 1495,Tallship reis rond Spitsbergen. huisjes+huurauto+vlucht/SGR Brochure? www.djoser.nl of Laatste plekken op 21/08! 0165-364522 yaizatravel.nl 071-5126400 www.askja.nl anvr-sgr ** Lanzarote-La Palma ** va € 409 huisjes+huurauto+vlucht/SGR 8d Andorra va € 399 0165-364522 yaizatravel.nl 8d Barcelona, Kust 10d Andorra va € 479 10d Mallorca va € 589 15 DAGEN SPANJE-PORTUGAL 10 DAGEN BARCELONA 10 DAGEN POLEN / GDANSK 11d Single Barc. va € 659 / COSTA'S EN ANDALUSIË COSTA BRAVA MAZUREN / KRAKOW 15d Portugal, Spanje va € 699 v.a. € 699,v.a. € 399,v.a. € 449,11d Single Barcelona va € 659 15d Andalusië va € 699 www.bolderman.nl www.bolderman.nl www.bolderman.nl 10d Fiets Mallorca va € 739  (0318) 58 09 58  (0318) 58 09 58  (0318) 58 09 58 Vraag de gratis brochure aan! Lid ANVR/SGR Lid ANVR/SGR Lid ANVR/SGR Tel. 0529-469667 ANVR / SGR ____________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________

Karakteristieke huizen & wijnen culinaire reizen 072-5116111 www.cazebonne.nl

www.bolderman.nl  (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

8 DGN ZUID ENGELAND / WALES / ENGELSE RIVIÈRA TORQUAY

8/10 DAGEN HONGARIJE BALATONMEER/BOEDAPEST

v.a. € 379,-

v.a. € 499,-

____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

Lid ANVR/SGR

Lid ANVR/SGR

____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

bolderman.nl excursiereizen wint publieke award ‘beste reisorganisatie’ 5 DAGEN ZWARTE WOUD EN MAINAU

5 DAGEN GÉRARDMER VOGEZEN slechts v.a.

slechts v.a.

259,-

249,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  4 nachten in hotel Schondelgrund in Hornberg, comfortabele kamer met douche en toilet  Dagelijks goed verzorgd ontbijt en 3gangendiner  Excursies met bus (excl. entreegeld)  Luxe touringcar, chauffeur/reisleider  Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  4 overnachtingen in hotel ‘La Route Verte’  Dagelijks goed verzorgd ontbijtbuffet en 3-gangendiner  Comfortclass touringcar  Excursies met bus (excl. entreegeld)  Goed verzorgd afscheidsbuffet  Dagdeel stadsgids voor Strasbourg  Alle tol- en parkeergelden

8 DAGEN DRIELANDENREIS EN BODENSEE slechts v.a.

465,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  7 overnachtingen in Landgasthof Adler in een comfortabele kamer met douche, toilet, telefoon, tv en lift  Ontbijt en 3-gangendiner  Excursies met bus (excl. entreegeld)  Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider  Goed verzorgd afscheidsbuffet

U REIST COMFORTCLASS 8 DAGEN BRETAGNE EN NORMANDIË MET DE INVASIESTRANDEN slechts v.a.

499,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  7 nachten in hotel Ariane aan de rand van Pontorson. Lift, bar, restaurant en zonneterras. Kamers v.v. badkamer met bad/douche, toilet, haardroger, tel. en tv.  Ontbijtbuffet en 3-gangendiner  Excursies met bus (excl. entreegelden)  Luxe comfortclass touringcar met chauffeur/ reisleider  Goed verzorgd afscheidsbuffet in Nederland

8 DAGEN ZUID-ENGELAND BOURNEMOUTH slechts v.a.

499,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  7 nachten in Hotel Durly Dean te Bournemouth, kamer v.v. douche en toilet. Het hotel is v.v. lift en zwembad  Ontbijt en 3-gangen diner  Excursies met de touringcar (excl. entreegelden)  Comfortclass touringcar  Goed verzorgd afscheidsbuffet in Nederland

Vertrekdata: 23 april / 7, 21 mei / 18 juni / 16, 30 juli / etc.

Vertrekdata: 14 mei / 4, 25 juni / 16 juli / etc.

Vertrekdata: 23 april / 7, 21 mei / 11, 25 juni / 9, 30 juli / etc.

Vertrekdata: 30 april / 28 mei / 25 juni / 23 juli / etc.

Vertrekdata: 30 april / 28 mei / 25 juni / 23 juli / etc.

8 DAGEN WALES LLANBERIS SNOWDONIA NATIONAL PARK

10 DAGEN LEVICO TERME, DOLOMIETEN EN MEREN

10 DAGEN LAGO MAGGIORE

12 DAGEN DALMATISCHE KUST

12 DAGEN VENETIË EN DALMATIË

slechts v.a.

slechts v.a.

slechts v.a.

499,-

599,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  Overtocht Calais - Dover v.v.  2 nachten in 3* hotel omgeving Londen comfortabele kamer met douche en toilet  5 nachten in 3* hotel Royal Victoria in Llanberis, of gelijkwaardig, comfortabele kamer v.v. bad/douche en toilet  Ontbijt en 3-gangen diner  Excursies met de bus (excl. entreegeld)  Comfortclass touringcar  Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  2 nachten in Z-Duitsland o.b.v. halfpension, kamer met bad/douche, toilet  7 nachten in hotel Ambassador in Levico Terme, o.b.v. halfpension, corfortabele kamer met bad/douche en toilet  Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider  Ontbijt en diner  Excursies met bus (excl. entreegeld)  Goed verzorgd afscheidsbuffet

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  2 nachten omg. Zuid-Duitsland o.b.v. halfpension  7 nachten in hotel Beau Rivage. Kamers v.v. sat. tv, telefoon, douche/bad, haardroger, zwembad en lift.  Ontbijtbuffet en 3-gangen diner  Excursies met bus (excl. entreegelden)  Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider  Goed verzorgd afscheidsbuffet

Vertrekdata: 14 mei / 11 juni / 9 juli / etc.

Vertrekdata: 14 mei / 18 juni / 9 juli / etc.

Vertrekdata: 30 april / 28 mei / 25 juni / 23 juli / etc.

LITEIT WA M

Voor onze reizen geldt een brandstoftoeslag van € 1,- p.p. per dag.

K

Genomineerd voor: Stem op ons voor mooie prijzen!

E

499,-

T:

slechts v.a.

599,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  2 nachten Zuid-Duitsland  1 nacht omgeving Opatija  4 nachten hotel in Primosten  3 nachten hotel in Gradac  1 nacht hotel Carlstad Karlovac  Verzorging op basis van halfpension  Excursies met bus (excl. entreegeld)  Comfortclass touringcar  Goed verzorgd afscheidsbuffet Vertrekdata: 23 april / 7, 21 mei / 4, 18 juni / 2, 16 juli / etc.

Voor brochure en boekingen

(0318) 58 09 58

www.bolderman.nl

slechts v.a.

599,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN  Overnachting heen- en terugreis in Z-Duitsland  2 nachten in de omgeving van Venetië  3 nachten in 3* hotel Pula in Pula  4 nachten in de omgeving van Sibenik in het Solaris Resort  Verzorging op basis van halfpension  Excursies met bus (excl. entreegelden)  Comfortclass touringcar, reisleider/chauffeur  Goed verzorgd afscheidsbuffet Vertrekdata: 30 april / 28 mei / 25 juni / etc.

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Het zou enorm opluchten als u iets doet wat u leuk vindt.

Dagblad De Pers

Mark Koster had een missie.

#ShowbizzBlues Dank u,

beste mensen, dat was het dan. En vooral dank je Johan Derksen en Wilfred Genee voor de wijze lessen in de showbizzblues.

39

Als je verliest, heb je vrienden

Mark Koster Amsterdam

Tja, wat doe je als je afscheid neemt? Niets natuurlijk! Je werkt door tot je niet meer mag. In boekhandel Waanders te Zwolle begraven we vandaag – gelijktijdig met onze allerlaatste klus – deze rubriek. We staan bij de presentatie van een biografie die een titel draagt die ook boven deze pagina had kunnen staan: Showbizz Blues. Want, dat was het natuurlijk wel een beetje, dit hoekje, een tragi-komische knipoog naar de vermaakwereld. Vijf jaar lang deden we een poging om de bordkartonnen achterkant van de entertainmentindustrie te beschrijven, tot op de laatste seconden, zoals u merkt. In Waanders treffen we vandaag VI-aanvoerder Johan Derksen. Hij neemt deze namiddag de bio in ontvangst, waarin het levensverhaal van de Zwolse drummer Hans La Faille wordt verteld. Derksen, die La Faille kent uit de tijd dat hij manager was van bluesband Cuby & The Blizzards, is al jaren de Japie Krekel van deze pagina. Zijn credo is ook onze levensstijl geworden: stel je niet aan, doe normaal je werk en zeg fuck tegen fakelui. Echte ontroering zit in oprechte schoonheid, niet in neppige tekentafelbedenksels van hebberige tv-producenten of hitsige uitgevers met geborneerde dikke brilmonturen. Showbizz Blues, het zal hopelijk een bestseller worden, is een boek over – en nu gebruiken we voor een keer heel dikke woorden – een odyssee naar het oprechte leven. (Zo, da’s eruit!) Dit is ongeveer wat we wilden uitdrukken met onze stukjes: het zou enorm opluchten als u iets doet wat u leuk vindt en niet meeloopt met de massa of luistert naar uw schoonmoeder.

Koster voor het laatst in actie voor deze rubriek, met Johan Derksen in boekhandel Waanders in Zwolle. FOTO’S: FRANK GROELIKEN

Helden MSM, en vooral de naamgever van deze rubriek, stuitte bij het doorlezen van Showbizz Blues op enkele helden die hun hele leven hun hart volgden. We lazen over de dikke middelvinger die Harry Muskee, de vorig jaar gestorven blueszanger, opstak naar alle commerciële platenbobo’s die hem wilden exploiteren in het treurige goud-van-oud-circuit. M. dacht daarbij aan de anekdote van oom Jan, die hem ooit opbiechtte dat ‘Harry’ vaak aan de keukentafel bij hem kwam uithuilen als zijn vriendin hem weer eens had verlaten. Familievriend for life! We stuitten op muzikale anekdotes over de Groningse hardboppianist Rein de Graaff, de witste neger op aarde. Ook zo’n rebel die schijt had

aan sociale conventies en altijd in Veendam bleef wonen, en daarmee meer gezag opbouwde in de mondiale jazzscene dan zo’n Mokumse conservatoriumjongen met zijn bladpapieren ritmiek. Ach, ja, onze voorliefde voor zulke maatschappelijke verzetsstrijders had er misschien ook mee te maken dat je ze kende. ‘Reintje’ had nog bij moeders in de klas gezeten op de HBS en met hem voldoendes bij elkaar gespiekt bij Herr Streurman, die mollige homoseksuele leraar Duits die meisjes toebeet dat ze beter ‘strumpfe’ konden ‘striecken’ dan naar school te gaan. Dit waren jongens die geen pr-adviseurs nodig hadden om te overleven. Dit waren types die soms bloed-

chagrijnig waren omdat er opnames waren mislukt en dan knorrig zeiden dat je niet welkom was. Dit waren de mannen die geld bij elkaar sprokkelden voor de kunsten.

Heilig smoeltje Kom er maar eens om. Zal John Williams echt geroerd zijn als hij bij huilende stellen langsgaat waar de man te veel klust? Is Brecht van Hulten echt gelukkig dat ze Kassa presenteert? Gelooft Antoinette Hertsenberg werkelijk in de boosaardigheid van al die bedrijven die ze zo gelijkhebberig aanpakt? Of speelt ze gewoon een tv-toneelstukje voor de kijkcijfers? Ze zullen het niet toegeven, zeker niet als ze een heilig smoeltje trek-

ken, want gezichtsverlies en verval van status zijn de grootste doemdromen voor de sterren. Hebben we vrienden gemaakt? Laten we het zo zeggen: we hebben er niet naar gestreefd. W.F. Hermans, een auteur die stoïcijns bleef roken tot hij stierf, sprak ooit wijze woorden over onze beroepshouding. ‘Je schrijft of je hebt vrienden’, stelde hij. Toch zijn we niet helemaal geslaagd in deze opzet. Van sommige bronnen kregen we bedankjes en loftuitingen (die hebben we meteen verscheurd). Van anderen complimenten over onze doorvraagtactieken (Myrna, we gaan nog een keer afspreken, beloofd) en van sommigen briefjes met oprechte belangstelling.

Meest ontroerend was een handgeschreven opdracht van Wilfred Genee, een man die zelf ook al eens kapotging toen hij werd ontslagen bij RTL. ‘Voor mijn beste vriend’, schreef hij in een boek gebundelde Margrietcolumns aan M. De VI-host moest het wel menen, want toen het bericht landde dat De Pers stopte, sms’te hij vrijwel direct: ‘Sterkte.’ Ja, dan kan het harnas van onaantastbaarheid uit. Dan is even alles naakt, en denk je aan Herman Brood en Henny Vrienten en grinnik je. ‘Als je wint heb je vrienden’, zongen ze. Gelul was dat natuurlijk van die twee opportunisten. Als je verliest, heb je vrienden. Echte, echte vrienden.

Citroenpers scheldt nog eens

Brains scheldt nog meer

En we hebben fans

Onze geliefde hatemailer Citroenpers ramde tot het laatste moment zuur op ons af vanaf de digitale snelweg. ‘Waardeloos’, zei ze over MSM.

Wat inzender Brains weer tot de volgende oneliner bracht: ‘Nog waardelozer dan wat Citroenpers schrijft, en dat is al knap waardeloos.’

‘Ik ben 72 jr en woon in een dorp. Elke dag loop ik 30 minuten naar het kwaliteitskrantje en terug, goed voor mijn botten. Geen doel meer’, J. Karbet.

Reizen

Reizen in India zoals jij het wilt! Overnacht in Maharadja paleis Stel zelf je eigen reis samen Kijk op india2go.nl - anvr/sgr

Door Maleisië zoals jij het wilt! Regenwoud, Iban's en strand Stel zelf je eigen reis samen Kijk op maleisie2go.nl -anvr/sgr

Door Indonesië zoals jij het wilt!

Reizen in Nepal zoals jij het wilt! Tempels en Himalaya pieken Stel zelf je eigen reis samen Kijk op nepal2go.nl - anvr/sgr

Borobudur en bounty stranden

12 DGN ROEMENIË

v.a. € 599,-

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58 Lid ANVR/SGR

10 DAGEN MEER VAN LUGANO / SAAS GRUND / LAGO MAGGIORE

v.a. € 565,-

____________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 58 09 58

Stel zelf je eigen reis samen Kijk op indonesie2go.nl - sgr

Australië & Nieuw-Zeeland SGR Op maat Reizen & Aanbiedingen Gratis offerte: bel 035-6833708 AbOriginalBoundTravel.com

DJOSER rondreizen Nepal 23 dgn v.a. € 1695,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 Fly drives op maat va. € 750 Tickets va. € 375 010-2827242 www.promisedlands.nl (SGR)

Lid ANVR/SGR

Door Sri Lanka zoals jij het wilt! Tempels, olifanten en wit strand DJOSER rondreizen Japan 22 Stel zelf je eigen reis samen dgn v.a. € 3595,Brochure? Kijk op srilanka2go.nl - anvr/sgr www.djoser.nl of 071-5126400 Reizen in Japan zoals jij het wilt! Ryokan, mt. Fuji en shinkansen

Voor Azië kiest u de specialist!

KONING AAP Rondreizen Kenia, Ethiopië, Tanzania, Madagaskar of Zuidelijk-Afrika 2, 3 of 4 wkn, va € 2245. Ook familiereizen en motorreizen. koningaap.nl

REISVACCINATIES door gespec. huisartsen. Vergoeding door zorgverzekeraar. Afspraak via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL

SHOESTRING Rondreizen Ethiopië, RONDREIZEN MET JE GEZIN in Kenia, Tanzania, Madagascar of Kenia, Tanzania of Zuid(elijk)- Zuidelijk-Afrika. 1,2,3 of 4 wkn, va Afrika. 2 of 3 weken, va € 1795. € 1499. shoestring.nl KONINGAAPKIDZ.NL

DJOSER rondreizen Namibië/ DJOSER rondreizen Mali/ Botswana/Zambia 24 dgn v.a. Senegal 25 dgn v.a. € 3020,- € 2495,- Brochure? Brochure? www.djoser.nl of www.djoser.nl of 071-5126400 071-5126400

Al meer dan 20 jaar zijn wij de betrouwbare aanbieder van volledig verzorgde (rond-) reizen in Indonesië, Thailand, Vietnam, Cambodja, Sri Lanka en China. Ook voor strandvakanties!

www.schonestreven.nl 058-2137706 KONING AAP Rondreizen India, Sri Lanka,China, Japan,Vietnam, Armenië Thailand,Myanmar,Indonesië of Centraal-Azië. 2, 3 of 4 wkn, va € 1395. Ook familiereizen en DJOSER rondreizen Armenië en Georgië 16 dgn v.a. motorreizen. koningaap.nl € 1895,- Brochure? SHOESTRING Rondreizen China, www.djoser.nl of 071-5126400 Japan, India, Nepal, Sri Lanka, Vietnam, Thailand, Myanmar, Indonesië of Maleisië. 1, 2, 3 of 4 wkn, va € 849. shoestring.nl RONDREIZEN MET JE GEZIN in Door Myanmar zoals jij het wilt! Indonesië, Thailand, Maleisië, Gouden Rots en Inle-meer Vietnam, India, Sri Lanka, Ne- Stel zelf je eigen reis samen pal of China. 2 of 3 weken, va Kijk op myanmar2go.nl - anvr/sgr € 1495 KONINGAAPKIDZ.NL

Marokko Door Marokko zoals jij het wilt! TANZANIA SPECIALIST Privé Muntthee, mozaïeken en souks reizen op maat . 055-5332550 Stel zelf je eigen reis samen of www.exploretanzania.com Kijk op marokko2go.nl - anvr/sgr

Cambodja zoals jij het nu wilt! Zonsondergang bij Angkor Wat Stel zelf je eigen reis samen Kijk op cambodja2go.nl - anvr/sgr

Stel zelf je eigen reis samen Kijk op japan2go.nl - anvr/sgr

DJOSER rondreizen Jordanië 10 dgn v.a. € 1245,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

Door Thailand zoals jij het wilt! Spicy food en bounty stranden Stel zelf je eigen reis samen Kijk op thailand2go.nl - anvr/sgr

Reizen in Korea zoals jij het wilt! Op bezoek in een Gesloten Land Stel zelf je eigen reis samen Kijk op noordkorea2go.nl - sgr

DJOSER rondreizen Thailand/ Laos 15-28 dgn v.a. € 1695,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

Libanon DJOSER rondreizen Libanon 8 dgn v.a. € 1195,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

Reizen in Tibet zoals jij het wilt! Yaks op het Dak van de wereld Stel zelf je eigen reis samen Kijk op tibet2go.nl - anvr/sgr

KONING AAP Rondreizen Marokko,Egypte,Israël,Jordanië, Libanon,Oost-Turkije,Iran of Oman. 8/16/22/29 dg, va € 795. Ook Reizen in China zoals jij het wilt! familiereizen. koningaap.nl Beleef het land van de Draak nu SHOESTRING Rondreizen Marokko, Egypte en/of Jordanië, Stel zelf je eigen reis samen Kijk op china2go.nl - anvr/sgr 9/16/22 dg va € 499. shoestring.nl

Door Vietnam zoals jij het wilt! Ervaar de Parel van Indochina Stel zelf je eigen reis samen Kijk op vietnam2go.nl - anvr/sgr/cf

Egypte Voordeel! Hurghada

El Gouna

4* Sunny Days Palma de Mirette Resort

4* Panorama El Gouna

All Inclusive

All Inclusive

van

635 voor

Vanaf-prijzen per persoon o.b.v. 2 personen zijn gebaseerd op 8 dagen. Zet-/drukfouten voorbehouden. Vertrekperiode april 2012 t/m oktober 2012.

562 voor

449

Sharm el Sheikh

5* Prima Life Makadi

4* Hilton Sharks Bay

Resort

Resort

Ultra All Inclusive

All Inclusive

573 voor

Boek online of bel www.skytours.nl

van

Makadi Bay

van

023-5548500

419

Hotel & Bungalows

449

van

693 voor

469

Sharm el Sheikh

Sharm el Sheikh

5* Royal Albatros Moderna Resort

4* Prima Life Club

All Inclusive

All Inclusive

van

685 voor

499

Faraana Heights

van

597 voor

419

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Sommige relaties horen niet langer dan een nacht te duren. Andrew Haigh ziet graag overal de waarde van in.

Dagblad De Pers

41

#Romantisch Met Weekend overstijgt Andrew Haigh de homo-hetero hoempapa. ‘Ik wilde gewoon een authentiek, modern liefdesverhaal maken.’

Twee dagen verliefd Tisha Eetgerink Amsterdam

Sommige relaties horen kort te duren. Maakt dat ze minder waardevol? Andrew Haigh (38) is zeker van niet. ‘We leren van kleins af aan hoe het hoort: je ontmoet iemand, wordt verliefd en leeft nog lang en gelukkig. Alles wat daar niet aan voldoet is minder goed. Terwijl het soms niet meer hoort te zijn dan een weekend. Of een nacht. Of zes jaar. Alle relaties brengen je verder en zijn evenveel waard, alleen zien we dat jammer genoeg op het moment zelf niet omdat we op zoek zijn naar dat eeuwige.’ Wijze woorden van de Brit (hippe baard, Nikes) die als assistent werkte aan grote Amerikaanse producties als Gladiator en nu wereldwijd succes oogst met zijn zelfgeschreven lowbudget film Weekend, komende week hier in de bioscoop. Verhaal gaat over Russell (Tom Cullen) en Glen (Chris New) die elkaar vrijdag tijdens het uitgaan ontmoeten en bij elkaar in bed belanden. Wat volgt is een weekend vol drank, drugs, seks en eerlijke conversaties. Zondag, als Glen naar Amerika emigreert, hebben ze er een relatie op zitten waar menig bejaard stel jaloers op kan zijn. De intensiteit is bijna omgekeerd

evenredig met de duur van het contact. ‘Zo werkt het, net als op vakantie. Als je weet dat het eindig is en je die persoon nooit meer ziet, word je relaxter. Zodra je gaat denken ‘o god dit zou wel eens een relatie kunnen worden’ word je voorzichtig en krampachtig. Je bent meer bezig met een bepaald beeld van jezelf creëren dan met jezelf zijn.’

Liefdesideaal De film wordt al de gay-versie van Ethan Hawke-Julie Delpy klassieker Before Sunrise (’95) genoemd. Het liefdesideaal waar we mee opgroeien in boeken, films en reclame is nu eenmaal manvrouw en niet man-man (of vrouw-vrouw). Weekend

gaat weliswaar over de relatie tussen twee mannen, maar een ‘homofilm’ is het niet. Volgens Haigh staat die op zichzelf al dubieuze term bij hetero’s voor wat ze níet hoeven te zien; prima hoor, maar niet voor mijn deur. Homo’s denken meer aan grappige, campy films á la Priscilla Queen of the Desert (’94). ‘Geloof me, dat is net zo frustrerend als een heteropubliek dat niet naar homo’s wil kijken.’ Zijn doel was bovenal een eerlijk, intiem en authentiek liefdesverhaal.

De film zit vol lange, dromerige shots waardoor het publiek zelf kan beslissen waarnaar het kijkt. ‘Het mocht niet judgmental zijn. Glen is niet beter dan Russell, die worstelt met zijn imago. Er is geen goed of fout, ze doen het allebei zo goed ze kunnen.’ Het verhaal speelt in Nottingham. ‘Een normale stad, niet mooi maar ook niet afschuwelijk. Twee gewone jongens, in een gewone stad, met normale banen. Kortom, gemiddelde mensen. Ik ben die grauwe en gewelddadige Britse films behoorlijk zat. Het lijkt wel alsof je alleen internationaal succes kunt hebben met verhalen over mensen die hun hond doodtrappen of hun vrouw verkrachten. Goddank niet de realiteit.’

‘Straight acting’ Ook al was het niet zo bedacht, voor het realiteitsgehalte hielp ’t dat Tom Cullen, die Russell speelt, hetero is. ‘Ik wilde eigenlijk twee homoseksuele acteurs, maar bij audities ga je niet naar iemands seksleven vragen. Achteraf hielp het juist omdat

Trailer Donderdag kun je naar de bioscoop, maar hier is de trailer vast te bekijken. X www.depers.nl/qr2

Toms karakter niet openlijk gay durft te zijn. Ik zocht vooral iemand die hetero lijkt, ongeacht of dat klopt of niet. In ’t Engels noemen ze dat straight acting, niet typisch gay dus. Stom hè? Alsof alle homo’s camp en flamboyant zijn.’ Weekend is een confronterende film. In de eerste plaats omdat, ondanks onze ogenschijnlijk zo vrije maatschappij, duidelijk wordt hoe overheersend de heterostandaard is. Meer nog omdat het een verhaal is over twee jonge mensen die de ruimte verkennen tussen hoe ze denken te moeten zijn en hoe ze zijn. Bang om zich bloot te geven. En dat is herkenbaar voor iedereen, of je nu op mannen of vrouwen valt.

MYRTHCO.COM

Ervaren

Schaamrood

Vluggertje

Andrew Haigh: ‘Ik heb zelf ook zo’n weekend meegemaakt. We hebben nog 1 x gemaild. Ach, het had toch niet gewerkt. Hij woonde in New York.’

‘Amsterdam zou mooier zijn zonder Britse toeristen. Die vrijgezellenfeestjes zijn verschrikkelijk! Dronken in de gracht lazeren. Ik schaam me dood.’

Zondag naar de voorpremière in Filmhuis Den Haag of Cinecenter Amsterdam? Bel vandaag vóór 14.00 uur 0900-2025362 o.v.v. Glamcult.

42

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Een muzikant is een satelliet, die doorgeeft wat hij hoort.

Dagblad De Pers

Patrick Watson Satelliet

Patrick Watson: subtiele liedjes

#PerfecteLiedje Patrick

Watson brengt mensen in vervoering met zijn organische popmuziek en ijle stem. Ter inspiratie sluit hij zich op met Debussy, Radetzky en Schönberg. ‘Ik ga de klassieken met een hamer te lijf om ideeën te winnen.’

Tekst Arjan Terpstra Foto Frank Groeliken

Patrick Watson flikt het weer. De Canadese zanger/componist heeft binnenkort een nieuwe plaat in de schappen, Adventures In Your Own Backyard, en die komt zacht gezegd nogal binnen als je baantje/bestaantje plotseling op de helling gaat. Op Adventures staan namelijk nummers die zo, pfoef!, je ziel inschieten, je emoties beroeren, zich indringend met je Ik gaan lopen bemoeien. Onbewogen aanhoren gaat niet. Leave the light on in the wild/ It’s hard coming in a little blind/ Dreamer of a lighthouse in the woods/ Shine a little light/ To bring us back home Aldus de opener, Lighthouse. Een fluweelzacht gespeelde pianomelodie roept een Eric Satie-achtige sfeer op.

Op dat klassieke tapijtje komt vanuit de verte Watsons ijle zang opzetten. Veel lucht op de stembanden, licht hees en zoekend komen de eerste regels aanwaaien van een lied over een plek in het bos, een plek van thuiskomen. Een lied dat als fluistervertelling begint maar allengs steviger wordt, om op te werken naar een prachtig outro met drums, violen en – wie Watsons werk kent verbaast het niets – Mexicaanse trompetten.

Balans Is dit dan het perfecte liedje, die heilige graal waar fotograaf Frank Groeliken en ondergetekende in deze serie maandenlang naar op zoek zijn geweest? Het lied met eeuwigheidswaarde, met de perfecte balans van constructie, vorm, toon, inhoud, impact? In het Amsterdamse Lloyd Ho-

tel lacht Watson (1979) om de suggestie. ‘Ze zijn er wel hoor, perfecte liedjes. Tonnen. A Day in the Life van The Beatles, Eric Saties Gymnopédies, werk van Chopin. Maar om er als muzikant eentje te maken – wow. Er moet dan zoveel tegelijkertijd gebeuren: de juiste mensen om je heen, de juiste omstandigheden, de juiste inspiratie. Daar hoop je op, daar werk je aan, maar om dat te laten gebeuren? Er is zoveel wat je niet controleert in dat proces.’ Iemand die we eerder spraken in deze serie, Gregory Page, noemde het perfecte liedje een ‘gelukkig ongeluk’. ‘Ja, dat is het ook. En zelfs al overkomt het je, dan nog weet je dat soms niet eens. Ik krijg de meeste respons op het liedje To Build a Home, dat ik

maakte met The Cinematic Orchestra. Toen het klaar was, vond ik het redelijk geslaagd, maar omdat iedereen er maar op terug blijft komen en er zoveel verhalen en emoties bij ervaart, ben ik er met andere ogen naar gaan kijken. Eigenlijk snap ik de kracht van dat lied nu pas, achteraf. Maar dat betekent niet dat ik nu grip heb op de regels om tot zo’n aansprekend nummer te komen, want ik zou werkelijk niet weten hoe ik een tweede lied met zo’n impact zou moeten schrijven.’ Watson herhaalt het een paar keer in het gesprek: muzikanten hebben veel minder controle over hun product dan mensen over het algemeen denken. Een eerlijk en opvallend antwoord. Eerlijk omdat muzikanten soms nogal stoer doen over hoe gemakkelijk het gaat, terwijl iedereen

die weleens in een bandje heeft gespeeld, weet dat dat niet klopt. Opvallend omdat de muziek van Watson zo organisch en naturel uit de speakers komt dat het lijkt of er geen constructie of proces achter zit. Van coupletten en refreinen is geen sprake, liedjes bestaan uit aanzwellende en afstervende thema’s, uit lagen instrumenten die het gedrag van een vlucht spreeuwen nabootsen: het ene moment wordt de piano nerveus op de hielen gezeten door drums en gitaar, het volgende schiet iedereen zijn eigen kant uit, op jacht naar een eigen patroon.

Hamer ‘Ik ben geen coupletten-en-refreinenman’, zegt Watson over zijn muzikale stijl. ‘Al zou ik het willen, ik kan het niet. Mijn stijl is wat je noemt ‘door-

Vroegertje

Komt dat zien!

Jammer, jammer

Watsons nieuwe plaat, Adventures In Your Own Backyard, komt 16 april uit. Dit interview had rond die datum moeten verschijnen, maar ja.

21 april staat Watson met band op het Motel Mozaique Festival in Rotterdam, de 28e is de Amsterdamse Melkweg aan de beurt.

De promotie rond Watson was zo’n beetje het laatste wapenfeit van Munich Records, dat na veertig jaar failliet ging. Sterkte Ingmar!

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Ik ben geen couplettenen-refreinenman. Patrick Watson Muzikant

Dagblad De Pers

43

van de man met de hamer

Het laatste liedje Arjan Terpstra gaat op zoek naar het perfecte liedje. In deze voorlopig laatste aflevering van een serie spreekt hij Patrick Watson, de Canadese zanger/ componist die in tien seconden klassiek meer inspiratie vindt dan in een popnummer van vijf minuten.

gecomponeerd’, wat bij klassieke muziek veel gebruikelijker is dan bij popmuziek. Als je mijn geheim zou willen ontrafelen, begin dan bij de klassieke componisten waar ik naar luister. Ter voorbereiding van een nieuwe plaat sluit ik mij een tijd op met vroeg-moderne componisten als Debussy of Radetzky, en borrelen er als vanzelf nieuwe ideeën op.’ ‘Als ik bij het schrijven vastzit dan pak ik een denkbeeldige hamer en ga ik Schönberg te lijf. In tien seconden klassieke muziek zit doorgaans evenveel inspiratie, idee en klasse als in een heel popnummer van vijf minuten, zoveel gebeurt er. Die muziek breek ik dan helemaal af tot de losse componenten. Af en toe komen er twee, drie maten langs die perfect zijn, daar wil ik dan alles van weten. Die kennis sla je op, als een soort van

legoblokjes. Als je daarna weer zelf aan de slag gaat, kun je daar gebruik van maken, door een andere invalshoek te kiezen voor een muzikaal probleem. Wat je eigenlijk doet: je forceert botsingen in je systeem, omdat Schönberg, de reus van de atonale muziek, het per definitie zo anders doet dan jij.’

Bossen We praten door over Watsons songteksten. Neem Lighthouse, waar we het eerder over hadden. De tekst is klein en beeldend; veel meer dan een verlangen naar een veilig plekje in een donker bos spreekt er niet uit. En toch staat het lied bol van de culturele associaties: met de romantische terug-naar-de-natuurbeweging van Thoreau en Frederik van Eeden, met de onbereikbare vuurtoren uit het

boek van Virginia Woolf of met Hans en Grietje-achtige sprookjes. Zijn dat ook bij Watson de associaties? ‘Het is praktischer dan dat. Lighthouse is eigenlijk autobiografisch. Ik ben opgegroeid in de bossen rond Montréal, dat is mijn thuis. Muziek is voor mij altijd gebleven wat het als tiener was: met een walkman op je kop over een verlaten treinspoor naar huis lopen, diep in de nacht, dwars door het bos. Die plek, die omstandigheden, daar kun je hevig naar verlangen als je daar niet bent en opgaat in je drukke muzikantenleven. Ik schreef dat nummer toen ik het opnemen even helemaal zat was en dacht: ik ga gewoon iets heel anders doen en een soort solo-pianoproject beginnen, zonder iets op te nemen. En voor ik het wist zat ik te zingen: ‘Come into the wild.’ Daarin zat een gevoel, een

emotie, iets oprechts dat ik even miste bij andere nummers waar ik mee bezig was. En daar borduur je dan op verder.’ Geen Thoreau dus... ‘Nee, maar ik vind het mooi als teksten openingen bieden voor wijdere interpretaties dan wat de muzikant er in steekt: het onderstreept wat ik zei over de beperkte controle die je hebt over de betekenis van je muziek. Als de luisteraar er niet het zijne in kan leggen, ben ik eigenlijk geen goede muzikant, snap je? Communiceren gaat altijd twee kanten op, ook als ik je vanaf een plastic schijfje toezing.’ ‘En daarbij’ – er breekt een schuldige lach door het gezicht – ‘Daarbij ben ik niet zo’n schrijver als Bob Dylan, die zeven strofen tekst in een nummer stopt, boordevol ideeën en

superzinnen. Wat ik wel kan is een beeld oproepen waar mensen zelf een hoop bij kwijt kunnen, zodat mijn tekort door de luisteraar wordt aangevuld.’ Watson is zich ervan bewust dat zijn uitleg wat vaag is. Maar tegelijk kan hij niet anders. ‘Je komt bij het in woorden beschrijven van muziek altijd op beelden en metaforen uit, omdat het creatieve proces zich maar in beperkte zin laat bevatten. Mijn vader zei ooit: een muzikant is een satelliet, die pikt op wat hij in zijn omgeving opvangt en stuurt het door. Je bent een soort antenne die altijd openstaat voor nieuwe geluiden, melodieën, gevoelens en ervaringen die zich in muziek laten vertalen. Af en toe draai je die antenne wat bij, maar meer kun je niet doen. En ik denk dat mijn vader gelijk had.’

Nooit alleen

Twisting by the pool

Que?

‘Patrick Watson’ is zowel de naam van Watson zelf als van zijn band, die naast Patrick uit drie mensen bestaat.

De zanger kende, voor zijn muziek werd opgepikt, een aardige carrière als ‘waterspecialist’ bij een spa/zwembadcomplex in Hudson, Quebec.

‘Muziek tussen indierock en klassiek’ is vaak de omschrijving van de muziekpers. Wat meer zegt over de muziekpers dan over Watsons muziek.

Reizen

supervoordelige busreizen rek! Gegarandeerd vert

GO 2 USA & CANADA ASKJA REIZEN Canada. Nain 2012 ZOMER en WINTER tuurlijk, 19 dgn. top groepsmet JAN DOETS reis, alle vertrekken gegaranNew York 5 dg € 876,deerd: 30/06 18/07 05/08 23/08 West Canada Camper 15 dgn. 10/09 Zie www.askja.nl € 1055,-Vancouver West USA DJOSER rondreizen Canada Camper 16 dgn. € 1118,-. 23 dgn v.a. € 2595,- Brochure? LA, Las Vegas of San Franciswww.djoser.nl of 071-5126400 co. Kom langs of kijk op Kijk voor auto- & camper aan- www.jandoets.nl/aanbieding Bel 072-5753333 biedingen naar Canada op: of e-mail: [email protected] WWW.WRC.NL Jan Doets America Tours ASKJA REIZEN anvr-sgr Alles over Canada op onze speciale infodag op 14 apr in Arnhem. Kijk op www.askja.nl

Reizen in Cuba zoals jij het wilt! Salsa, sigaren en witte stranden Stel zelf je eigen reis samen Kijk op cuba2go.nl - anvr/sgr DJOSER rondreizen Cuba 11-21 dgn v.a. € 1595,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

Door Mexico zoals jij het wilt! Weekmarkt, Maya's en strand Stel zelf je eigen reis samen Kijk op mexico2go.nl - anvr/sgr

69,van 5 r voo

519,

Nu met €50,korting p.p.*

Slovenië, het meer van Bled 10 daagse busreis – Vertrek op 28 april

Costa Rica zoals jij het nu wilt! Jungle, vulkanen en wit strand Stel zelf je eigen reis samen Kijk op costarica2go.nl - anvr/sgr

RONDREIZEN MET JE GEZIN in Cuba, Mexico, Guatemala, Costa Rica, Ecuador, Brazilië of Suriname. 2 of 3 weken, va € 1750. KONINGAAPKIDZ.NL

Laat u verrassen door de overweldigende natuur van één van de groenste landen van Europa!

INCLUSIEF      

Kijk voor auto- & camper aan- SHOESTRING Rondreizen biedingen naar Canada op: Canada/Verenigde Staten, 20/21/ 23 dg, va € 2299. shoestring.nl WWW.WRC.NL

K0NING AAP, Écht op reis!

Vermeld bij boeking

de boekcode 9013 en 9 hotelovernachtingen uw korting wordt 9x ontbijt en diner automatisch verrekend Toeristenbelasting Stadswandeling Maribor en Piran o.l.v. een gids Begeleiding door uw chauffeur, tevens reisleider Vervoer per GRATIS Comfort Class touringcar

Fietsreis Sauerland

Rondreis Noordkaap

5 daagse busreis Vertrek o.a. op 7 mei en 4 juni

15 daagse busreis Vertrek o.a. op 21 mei en 27 juli

rek! Gegarandeerd vert

Infodagen 2012

ten!

Incl. excursie Lofo

Bezoek één van onze infodagen en ontvang € 35,-korting per persoon! 14 april Amsterdam

Meld je aan via www.koningaap.nl

SHOESTRING Rondreizen Cuba, Mexico,Costa Rica,Peru,Ecuador of Brazilië 1, 2 of 3 wkn, va €1399. shoestring.nl

16 dgs. groepsreis naar o.a. Rocky Mountains, Mount Rushmore en Yellowstone. Ned. reisbegeleiding vanaf Schiphol. Vertrek 10 juni. Nog 6 plaatsen beschikbaar. Brochure bel: 035 538 4015 www.arizonaplus.nl (SGR)

slecht

,294

f

vana

,1399

effeweg.nl | 0529 – 46 96 67

Kijk voor auto- en camper aan- DJOSER rondreizen Peru 21 biedingen naar de USA op: dgn v.a. € 2595,- Brochure? WWW.WRC.NL www.djoser.nl of 071-5126400

Reizen in Peru zoals jij het wilt! In de voetsporen van de Inca's Stel zelf je eigen reis samen Kijk op peru2go.nl - anvr/sgr

s

KONING AAP Rondreizen Mexico, Cuba,Costa Rica,Peru,Ecuador, Columbia,Suriname of Brazilië. 2, 3 of 4 wkn, va € 1750. Ook familiereizen. koningaap.nl

Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf, per persoon en inclusief brandstoftoeslag. Exclusief €18,- reserveringskosten per boeking.

Ecuador zoals jij het nu wilt! Amazonewoud en Galapagos Stel zelf je eigen reis samen

*Deze korting is alleen geldig op een nieuwe boeking gemaakt met de boekcode 9013. De korting is geldig tot en met 7 april.

Kijk op ecuador2go.nl - anvr/sgr

SUPER LASTMINUTE PRIJZEN VOOR APRIL & MEI

SLIM NAAR DE ZON

PRACHTIGE BAAIEN & GOUDEN STRANDEN

DE ALGARVE Praia da Rocha Hotel Rocha **** / Logies & Ontbijt

Tavira Golden Club Cabanas ***+ / All Inclusive

Rocha is een nieuw complex met ruime en moderne appartementen. Daarbij ligt het complex in het gezellige Praia da Rocha aan het strand en vlakbij de haven. Rocha is een uitstekende uitvalsbasis voor uw vakantie aan de prachtige Portugese kust. Rocha ligt in het centrum van Praia da Rocha en wordt door een straatje van het strand gescheiden.

Vertrek 9 april t/m 25 april

€349,-

(4 pers. studio)

3 persoons studio €359 2 persoons studio €379

Albufeira Aparthotel Luna Alpinus **** / All Inclusive

Het mooi gelegen 3-sterren plus Golden Club Cabanas is een heerlijk resort voor een ontspannen vakantie in de Algarve. Het ruim opgezette en stijlvolle resort beschikt over vele faciliteiten, waaronder zwembaden, sauna, entertainment en diverse sportmogelijkheden die uw zonvakantie compleet maken!

Een modern appartementencomplex met faciliteiten van een hotel voor een zeer comfortabel verblijf. Het uitgestrekte strand, winkels, bars en restaurants vindt u in de directe omgeving of in het gezellige Albufeira dat gemakkelijk is te bereiken. Het fraaie strand van Falesia ligt op ca. 800 meter en kunt u bereiken via een licht hellende weg.

9 april t/m 25 april

30 april t/m 30 mei

9 april t/m 20 april

23 april

€399,-

€449,-

€399,-

€499,-

extra week €229 extra week €259 familiekamer 2 volw. + 2 kind. €1349 familiekamer 2 volw. + 2 kind. €1499 kinderprijs 2 t/m 13 jaar €249 kinderprijs 2 t/m 13 jaar €249

www.corendon.nl  023-751 06 06

Vilamoura Vila Gale Ampalius **** / All Inclusive Dit comfortabele hotel biedt vele faciliteiten en heeft een centrale maar toch rustige ligging direct aan het zandstrand. U bent snel in de mondaine jachthaven van Vilamoura waar u heerlijk kunt flaneren langs de vele winkels, restaurants en gezellige bars. Een gokje kunt u wagen in het casino dat naast het hotel ligt. Kortom een prima uitvalsbasis!

Vertrek 9 april t/m 25 april

extra week €169 extra week €257 familiekamer 2 volw. + 2 kind. €1383 familiekamer 2 volw. + 2 kind. €1699 kinderprijs 2 t/m 11 jaar €249 kinderprijs 2 t/m 11 jaar €249

Prijzen zijn gebaseerd op 2 pers. bezetting voor 8 dagen, exclusief evt. weekend- of vakantietoeslag. • Druk- en zetfouten voorbehouden

€399,-

Extra week €173 1 persoons kamertoeslag €99 Kinderprijs 2 t/m 11 jaar €249

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Hup, daar ging de voet omhoog en heb je opeens wulpse sfeer!

Dagblad De Pers

Klaas Jan van der Weij houdt van actrices.

‘Geen BN’ers die egoboost nodig hebben’ Fotograaf Klaas Jan van der Weij

45

Eerlijk gezegd is deze serie portretten van acteurs in decor een van de leukste opdrachten die ik ooit heb gedaan, superjammer dat het ophoudt. Gouden idee van verslaggever Dirk Koppes en de beeldredactie van De Pers. Een tijdsbeeld van de toneelwereld anno nu. Totaal anders dan wat ik hiervoor heb geschoten. Ik ben bekend geworden met sportfotografie, maar heb ook Gorbatsjov in het Kremlin vastgelegd. Bij sporters werkt het heel anders. Van een wielrenner krijg ik dertig seconden, ‘ik moet nu eten’ roept die, en dan zorg ik voor een mooie achtergrond, zodat toch een mooi beeld ontstaat. In de theaters was daarentegen alles goed geregeld. Acteurs nemen er echt de tijd voor, het zijn geen BN’ers die uit zijn op een egoboost. In die situatie heb ik maar vijf minuten nodig, en dan ben ik er. Het grappige is dat het decor in deze serie het tweede personage in beeld vormt. Soms flamboyant, soms ingetogen. Carine Crutzen op een schaakbord vond ik een van de mooiste. De Zangeres zonder Naam heeft een uitzinnige achtergrond, waarna ik reacties krijg dat ik zo’n goede foto heb gemaakt. Maar dat heb ík niet gedaan! Het is veel moeilijker om Mike Boddé met een armetierig laken toch strak in het frame te krijgen. Gitaar aan de kant, het moest geen vent in een rommelig decor worden. De kwaliteit van een portret zit in meerdere dingen. Gelukkig denken acteurs goed mee. Tamar van den Dop zat op een decorstuk. ‘Beetje stijf’, riep ik. Hup, daar ging de voet omhoog en heb je een totaal andere, wulpse sfeer. Een echte actrice naar mijn hart!

Acteurs in beeld

Nog meer acteurs in beeld

Zing, huil, lach, leef!

Sanne den Hartogh speelde in Hamlet, Mike Boddé in Wil je in ons groepje? en Marijn Klaver in De eenzaamheid van de priemgetallen.

Tamar van den Dop staat in Schuldeisers, Sanne Wallis de Vries acteerde in Woest Water en Mark Rietman vertolkt Rijkman Groenink in De Prooi.

Ellen Pieters ‘deed’ Mary Servaes, Carine Crutzen zette Gijsbrecht van Amstel schaakmat, Thomas Cammaert was Frits van Egters in De Avonden.

Waterbus Routekaart St. Jobshaven Aqualiner

Heijplaat-RDM

Katendrecht

20 Rotterdam Erasmusbrug

a/d IJssel 20 Krimpen Stormpolder

Ridderkerk De Schans 20

Krimpen a/d Lek Rijsdijk Kinderdijk Veerdam

Driehoeksveer

20 Alblasserdam Kade H.I. Ambacht Veerweg 20 Zwijndrecht Veerplein

24 21 21

Dordrecht Hooikade

Papendrecht

20 Westeind 20 22 24 23

Dordrecht Merwekade

Papendrecht

22 Veerdam

Papendrecht Oosteind

23

23

Sliedrecht

23 Middeldiep

Dordrecht Hollandse Biesbosch

Vanaf maandag 9 april zomerdienstregeling met extra afvaarten avonden en weekenden! Kijk voor meer informatie op www.waterbus.nl

Neem uw fiets gratis mee aan boord!

Reisinformatie: www.waterbus.nl Klantenservice: 0800 023 25 45

OV reisinformatie: 0900 9292 OV-chipkaart vragen: www.ovchipkaart.nl

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Jij begrijpt mij, jij ziet en proeft waar ’t echt om gaat in ’t leven.

Dagblad De Pers

Jack Wouterse huilt bij het zien van een Texelse lamsschouder.

47

Zero budget koken met Koppes

#Proletariaatsprak

kant voorzichtig plat (even de uitstekende aardappelstukjes terug duwen). Zet het vuur laag. Na 3 minuten tortilla omkeren. Laat weer 3 minuten garen.

Na vijf rijke jaren bij De Pers volgen vijf arme zonder truffel, oesters of Oosterscheldekreeft. Een eurovrij menu voor onze favoriete foodie.

Gebakken lever met rode biet

Lekker eten hoeft niet duur te zijn, roept elke sterrenchef als je hem/haar vraagt naar het gebruik van luxe ingrediënten. En verwijst naar dat ene recept met pastinaak op zijn menukaart, die amuse met roggebrood. Goed nieuws, want mijn vijf rijke jaren bij De Pers zijn voorbij. Koken met Bekende Nederlanders staat niet meer op de agenda. Corry Konings beliefde geen venusschelpen met sherry, maar Jack Wouterse snikte bij het zien van een prachtige lamsschouder dat ik hem begreep, dat ik wist waar het om gaat in het leven. Enter de vijf povere jaren. Ook met een XS budget moet je eenvoudig edoch voedzaam kunnen koken. Een proletariaatsprak met panache.

Wie bij de Cubanen thuis eet, krijgt meestal pollo, pollo of pollo op zijn bord. Wanstaltige plofkip van eigen bodem. Het enige betaalbare alternatief op het eiland is een fikse plak lever. Hier een tropische variant, gecombineerd met onze eigen oergezonde rode biet. 1 pond lever; 1 ui; 2 tenen knoflook; 2 el bakolie; 100 gr kokosmelk; 4 rode bieten Lever smaakt zoet en teer, wat goed samengaat met kokos en rode bieten uit de oven. Bak een uitje kort in de oven. Daarna het vuur hoog en dobbelstenen lever kort bakken en dichtschroeien. Heel kort 50 gr kokosmelk erbij. Oven op 150 graden voorverwarmen. Rode bieten in de oven in 40 minuten gaar laten worden. Halverwege de lever in een schaal in de oven zetten en mee laten garen. Bieten uit de oven halen en schillen. Serveer met lever en sprenkel de overgebleven 50 gr kokosmelk erover.

Roggebrood met haring

Vruchtensla met tijm en gember

Rogge groeit overal en op elke ondergrond. Als sinds de Middeleeuwen ideaal armeluisvoedsel. Ook haringen waren voor het gepeupel, al was Bismarck eveneens een liefhebber. 4 sneetjes roggebrood; 125 gr zure haring; 50 gram crème fraîche; 1 tl suiker; 1 el mosterd; 2 tl limoensap; 1 el mayonaise; 1 el geknipte dille Laat de haringen goed uitlekken, halveer ze overlangs en snijd de helften in reepjes van ca. 2,5 cm. Klop de mosterd en de mayonaise door de zure room en meng de dille erdoor. Schep de haring door het mosterdroomsausje en laat de smaken, afgedekt, in de koelkast ongeveer 1 uur intrekken. Serveer op roggebrood.

Licht gezond nagerecht, desgewenst met grote schaal yoghurt. Het voorjaar is begonnen, haal fruit van de markt en je crisiskostje is gekocht. Vrij naar Gordon Ramsay. 3-4 pruimen, 2 appels; 1 bloedsinaasappel; 1 zakje vanillesuiker; 1 steranijs; 1/2 tl korianderzaad; enkele takjes tijm; 3 cm verse gemberwortel, geschild, in plakjes; 100 gr tafelsuiker; 100 ml water Maak eerst de tijm-gembersiroop: verhit de ingrediënten al roerend in een pan op laag vuur tot de suiker opgelost is. Zet het vuur hoger en laat het mengsel ongeveer 10 minuten sudderen, tot de siroop enigszins dikker is. Snijd intussen de pruimen doormidden en verwijder de pit. Snijd de appels en peren in vieren en verwijder het klokhuis. Leg alle vruchten in een grote kom. Schenk de gloeiend hete siroop erover en schep de vruchten om tot ze goed bedekt zijn. Laat het geheel afkoelen en zet het voor het serveren minstens 30 minuten in de koelkast.

Dirk Koppes Amsterdam

Kokkels met peterselie Kokkels, mossels, oesters: met een beetje goede wil vang je ze zelf aan onze kust. Kokkels uit de Waddenzee zijn het lekkerst, maar verdwijnen meestal naar onze Belgische buren. 1 kg kokkels, gewassen; 10 gr boter; 1 sjalotje, gesnipperd; 2 el droge witte wijn; 2 el peterselie, fijngehakt; peper

Culikoppes in betere tijden. CHRISTIAAN KROP

Verwarm de boter in een steelpan op hoog vuur en begin het sjalotje te smoren. Zorg ervoor dat het goed gaart maar niet kleurt. Maal er wat peper door. Blus af met de witte wijn. Voeg de kokkels toe. Doe een deksel op de pan. Zet het vuur op halfhoog. Haal elke 30 seconden het deksel van de pan en schud de kokkels om. Voeg na 1 keer schudden de peterselie toe. Herhaal het schudden totdat alle kokkels open staan. Dit re-

cept is nog goedkoper met mosselen uit de supermarkt. Recept uit Bart van Olphens Het Nederlands Viskookboek.

Tortilla De Italianen hebben de cucina povera met klassiekers als de spaghetti carbonara. Als een Spanjaard echt geen geld meer heeft, kan hij altijd nog een tortilla tevoorschijn toveren. Tijdrovend, maar goede caloriebasis. 4 eieren; 1 gesnipperde ui; 2 tenen knoflook; 1 kilo mooie aardappelen in dunne plakjes; 1deciliter olijfolie; zout; peper Bak de aardappelschijfjes in 1 decili-

ter olijfolie in 20 minuten gaar. Keer ze af en toe. Laat ze uitlekken en bestrooi met 1 theelepel zout. Fruit de uien in nog wat olijfolie zachtjes tot ze goudgeel zijn, doe na één minuut eventueel de knoflook erbij. Klop de eieren een beetje op met 1 theelepel zout en wat peper. Schep de aardappelschijfjes en de ui erdoor. Verhit 1 deciliter olijfolie in een grote anti-aanbakkoekepan. Giet het eimengsel erin en maak de boven-

Aardappel & kaviaar

Marokkaanse tomatensla

Pitapizza met spinazie

Kaviaar en truffel passen het best bij cheapo potato. Zoete zachte aardappel met zilte complexe visseneitjes: goddelijk en zakcentje waard.

Aan het eind van de maand: rooster tomaten en paprika’s. Vruchtvlees aanmaken met knoflook, koriander, komijn, olie en limoensap.

Voor de snelle trek: snij pitabroodjes doormidden, bedek helften met gesmoorde spinazie, hüttenkäse en olie. Kort bakken in de oven.

48

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

De uiteindelijke film verschijnt voor ons in het hiernamaals.

Dagblad De Pers VideoVolt Herbert Blankesteijn

De Pers in de media

Elke dag de beste video’s van het web

#Teruggevonden Op 12 maart

werd bekend dat De Pers er mee op zou houden. Het bericht ging niet ongemerkt voorbij. Lezersacties werden op touw gezet, #DePers was even trending topic op Twitter – mondiaal! – en de media stortten zich op dit baanbrekende nieuws. Als u deze krant uit heeft, zult u nooit meer een papieren De Pers kunnen openslaan. Maar op internet staan bakken informatie gewijd aan het einde van de krant. Let wel, de papieren krant. Op dit moment wordt achter de schermen nog hard gewerkt aan een eventuele doorstart. Vooralsnog moeten we het doen met de berichtgeving die rest op internet. Wellicht als voorproefje op de toekomst? Een bloemle-

Alfabet van de dood #Drama Een jongetje wacht angstig zing: het NOS en RTL Journaal van 12 maart, De Wereld Draait Door en Pownews van 15 maart, De Waan van de Dag van 16 maart en op Radio 1 De Overnachting van 17 maart. Genoeg stof om je mee te vermaken. Totdat De Nieuwe Pers weer vrolijk verder gaat. Tot ziens! Pamela Wilhelmus

De digitale revolutie van Louis CK #DownloadVanDeDag Het kan opeens heel hard gaan. Het ene moment huilt iedereen om het hardst dat internetters nooit ergens voor willen betalen, het volgende staat er een pionier op die het tegendeel bewijst. Als je maar iets nieuws durft te proberen.  Louis CK nam die gok en verkoopt zijn voorstelling Live at the Beacon Theater gewoon op zijn eigen site voor vijf dollar. In de woorden van deze standupcomedian: ‘Geen DRM, geen regiorestricties, geen gezeur. Download het, kijk het, zet het op een dvd, wat je wil’. De verkoop was zo succesvol dat hij binnen twee weken meer dan een miljoen verdiende. Artiest blij, downloaders blij. En hopelijk het

begin van een heel nieuw distributiemodel. Collega’s volgen zijn voorbeeld in ieder geval al wel. Ook Aziz Ansari (Parks en Recreation), Joe Rogan en Jim Gaffigan willen hun nieuwe show zelf digitaal verkopen. Dat internet gaat zo nog eens heel groot worden. Jorien Beukers

Twitter Volg De Pers op Twitter: twitter.com/De_Pers Facebook Word vriend van De Pers: facebook.com/DePers Hyves Krabbel De Pers: dagbladdepers.hyves.nl De Pers Nieuws Lees het laatste nieuws met de app De Pers Nieuws

op de tandenfee. Een assistent van Magere Hein raakt in gewetensnood. Vrienden organiseren een lugubere surpriseparty voor een jarige vrouw. Het zijn de gegevens voor drie van de 171 korte films op de site 26th.theabcsofdeath.com. Deze webstek lijkt een grafmonument voor een filmproject. 26 keer heeft hier een wedstrijd plaatsgevonden. Regisseurs moesten een film maken over de dood op grond van één letter van het alfabet. De 26 winnaars mochten bijdragen aan de lange film ABCs of Death – een soort aap-noot-mies van de dood. Om een of andere reden was de T de laatste letter waar vorig jaar om werd gestreden. Van deze laatste competitie staan alle 171 inzendingen nog online. Thema’s zijn bijvoorbeeld Table, Tomato, Time en Turbo. De winnaar is op VideoVolt trouwens al eens vertoond: de meesterlijke klei-anima-

tie T is for Toilet (20/9). VideoVolt biedt u als slotakkoord zeven top-tien-Tfilms van zo’n vijf minuten elk. Verrassende wendingen, grappige en minder grappige onthoofdingen, prima dialogen, uitstekende acteurs, doeltreffende montages en ongelooflijk veel bloed. Wat is er geworden van die film,

ABCs of Death? Hij is er nog niet, maar er zijn wel 26 regisseurs uitverkoren. Er is zelfs een trailer – die bieden we u ook aan. De uiteindelijke film moet u zelf in de gaten houden. Die verschijnt voor ons in het hiernamaals.

De godvergeten pterodactylus

De kletskoekdetector

Sterven in schoonheid n 2

#Animatie Satirisch liedje The Motherfucking Pterodactyl van animator The Oatmeal en zangeres Sarah Donner ontspoort al bij de eerste regel tekst. Zit vol uitdagende woede: mooie elementen als lieve baby’s, glimwormen en feestdagen worden besmeurd met poep, pies en krachttermen. Remember his song.

#Interview Michael Schermer van Skeptic Magazine presenteert zijn ‘baloney detection kit’. Vergaande claims kunnen worden getest met tien vragen. Bijvoorbeeld: hoe betrouwbaar is de bron? Is de bewering geverifieerd? ‘Je geest moet openstaan voor nieuwe ideeën maar niet zo open dat je hersens eruitvallen.’

#Zomaar Australische technomacho besluit zijn plasma-tv ter dood te brengen door er een spanning van een paar duizend volt op te zetten met een transformator uit een magnetronoven. Het resultaat is een spetterende lichtshow van bijna een kwartier. Op de achtergrond is de maker erg tevreden over zichzelf.

00:02:56

00:14:41

00:35:23

00:14:56

Bekijk de video’s op depers.nl/videovolt Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl

Keuze uit verschillende smaken, bonen of gemalen koffie! Wekelijks vers geroosterde koffiebonen uit eigen branderij en origine theesoorten

KOFFIE OF THEE IN VERZENDVERPAKKING lekker PAASKADO

Bestel aan het begin van de week in onze webwinkel en geniet in het weekend thuis van een verse kop koffie of thee. Proefpakketten Story’ worden zonder verzendkosten verzonden!

Dorpsstraat 80 - 2761 AG Zevenhuizen (ZH) T 06 - 43 76 27 68 of 0180 - 63 13 33 E fl[email protected]

www.mastersteaandcoffee.nl

FIVE KINGS. ONE THRONE. Aflevering 1 & 2. Vanaf 2 april op HBO GO. Bekijk ook de Game of Thrones Special op www.HBOgo.nl.

www.itsHBO.nl

© 2012. HBO all rights reserved.

‘Colourful Coffee’ of ‘Tea

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Al onze lezers: goede reis, maar blijf alert en eigenwijs!

WIN! Deze week:

ZWEEDS RAADSEL    

    




 



Dagblad De Pers

 

  





Huisgenoten Dirkjan en Bert zijn al tien jaar lang de beste vrienden. Tien jaar aan confrontaties met kabouters, vergeefse versierpogingen en opgestapelde afwas –Dat moet gevierd worden!

    



   !"

Fabel op vrijdag Wim Meyles

Voor 15 winnaars: Dirk Jan en Bert ‘Dikke vrienden’



#$%     

Daarom is er nu ‘Dikke vrienden’, met de leukste grappen uit de afgelopen tien jaar.





 

   &

WIN! Vandaag: Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs

## #%





Deze week voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.





6 3 5 1 4 2 5 1 2 4 6 3

ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704 (À 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing naar 3553 (À 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het

-A-M--A-BEUK-DD -S-VLOEI HET-I-MA -N-PSALM ETNA-BOA -I-GABON LEVE-EST ELKEEN

Zweeds raadsel (vorige week vrijdag)

REUZEMOP A---X-OMONSTERS M-O-R--EER-EEST L-M-E-TALARMBEL A-A---URELEVANT

Cryptogram

3 8 5 7 1 2 6 9 4 2 3 7 5 8 9 4 6 1 6 9 8 1 2 4 5 7 3 4 5 1 3 7 6 8 2 9

Sudoku

1 4 6 8 9 5 7 3 2

9 7 2 4 6 3 1 5 8

7 6 9 2 4 8 3 1 5

5 2 4 6 3 1 9 8 7

8 1 3 9 5 7 2 4 6

OPLOSSINGEN

BEL 0909-5010704 OF SMS NAAR: 3553

4 2 3 6 1 5

6

1 5 6 3 2 4

5

2 6 4 5 3 1

4

T&O

3

3 4 1 2 5 6

2

Mini-sudoku

1



CRYPTOGRAM

gebruik van uw mobiele telefoon).

De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

© Puzzelland/Leen Groeneveld

1 Horizontaal: 1. Geweldig deuntje voor de grap (8); 4. Proefdieren (8); 6. De glorie is verleden tijd (3); 7. Een vloer is meestal niet zo gek 4 (4); 9. Die rinkelt bij gevaar (8); 10. Vertalen kan van belang zijn (8).

Verticaal: 1. Hongerig konijn (9); 2. Uiterst gewezen molentrechter (7); 3. Orgaan om aan te naaien (3); 5. Geen super eten in de gevangenis (7); 8. Zucht om bijstand (5).

2

SUDOKU   

3

6

7 5 3 8

5

6

6

9 6

7

8

8

9

5 7

10

9

49

9 5 3 1 5 2

2 8 4 6

De vrije vogel

E

r was eens een vogel die stad en land afreisde. Overal waar hij een kooi of volière zag, hield hij halt om zijn verhaal te vertellen. ‘Blijf niet zitten waar je zit!’ riep hij alle parkieten, kanaries en zebravinken toe. ‘Buiten is frisse lucht, afwisseling en avontuur!’ ‘Wat voor vogel ben jij?’ vroegen de parkieten argwanend. ‘Een oproerkraaier misschien?’ ‘Mijn soort doet er niet toe’, antwoordde de boodschapper. ‘Ik laat me niet in een hokje stoppen. Noem me maar een vrije vogel.’ ‘Vrije vogel,’ smaalden de kanaries. ‘Vogelvrij zul je bedoelen! Nee, wij zitten hier prima. Voer en veiligheid, dat is waar het om draait in het leven.’ De vrije vogel liet zich niet ontmoedigen door de kooizitters. Met dubbele energie trok hij het land door. Maar na een jaar of vijf voelde hij dat zijn krachten begonnen te tanen. En toen een strenge winter de natuur in zijn greep kreeg, besefte hij dat zijn einde nabij was. ‘Zie je wel!’ schamperden de zebravinken. ‘Je had minder moeten kwetteren en beter moeten luisteren!’ De vrije vogel schudde zijn kop.

‘Geen sprake van!’ zei hij beslist. ‘Ik heb in mijn korte leven niets gedaan waar ik spijt van heb. Beter vijf jaar geleefd dan tien jaar gekooid!’

Het leven zal wat saaier zijn: voortaan geen Pers meer in de trein. Al onze lezers: goede reis, maar blijf alert en eigenwijs!

De fabels van Wim Meyles zijn voortaan te lezen op zijn blog (wimmeyles.exto.nl). Bij uitgeverij Elikser zijn zeven bundels met fabels van Wim Meyles verschenen (9,50 euro per stuk; www.elikser.nl). Nieuwste titel: De aard van het beestje (40 fabels over de Nederlandse identiteit).

Het weer Vandaag en morgen

Temperatuur doet een stapje terug

SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers

& & & & &

Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam Tel: 020 - 3460560 Fax: 020 - 3460596 Website www.depers.nl (behorende tot Wegener Media)

Distributie [email protected] 088-0131836 Sales [email protected] 088-0138801 Uitgever Ben Rogmans

Redactie [email protected] 020-3460550

Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

Marketing [email protected]

Art direction Koos Jeremiasse

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.

&  

              
 





  &&   & &&&&& !& &#!"&!&& &!!&!&&!&! &!&!& &&% &$& && & &!&#

&!& &&$ ! !&!& &
&  

Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek

Vandaag

Morgen

Er drijven voortdurend wolkenvelden over en er is weinig ruimte voor de zon. In het oosten kan een beetje regen vallen. Het wordt 10 graden op de Wadden en 13 in het binnenland. Daarbij staat een matige tot vrij krachtige noordwestenwind.

Het is bewolkt en met name in de ochtend en begin van de middag valt wat lichte regen of motregen. Verder waait de wind vrij stevig uit het noordwesten en stijgt de temperatuur naar een graad of 12. Na het weekend blijft het grijs.

50

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Ik ben boos op heel veel mensen.

Dagblad De Pers

#Monique Van een dwarslaesie en een rolstoel

naar een contract bij Rabobank: Monique van der Vorst deed overal haar verhaal. Maar het blijkt toch iets anders te liggen dan ze zelf vertelde.

Thijs Zonneveld ‘s-Gravenmoer

‘En ineens voelde ik een tinteling in mijn been’, zei ze. De tranen stonden in haar ogen. Dertien jaar had Monique van der Vorst in een rolstoel gezeten. Eerst vanwege dystrofie als gevolg van een operatie, daarna kreeg ze er nog een dwarslaesie overheen toen ze werd aangereden door een auto. Ze had zich ermee verzoend dat ze nooit meer een stap zou kunnen zetten. Maar na een nieuwe aanrijding kwam het gevoel terug. Ineens. Zomaar. Hoe en waarom, dat wist ze niet. Het leek ook niet uit te maken. Overal vertelde ze haar verhaal. Bij Nieuwsuur, bij Pauw & Witteman; buitenlandse media liepen de deur bij haar plat. De geschiedenis van de tweevoudig zilveren medaillewinnares op de Paralympische Spelen die weer kon lopen ging de wereld over. Het werd nog extremer toen ze ook nog een contract tekende bij de vrouwenploeg van Rabobank. Van Paralympiër tot profwielrenster binnen anderhalf jaar: het leek een wonder. Twee maanden geleden had ik een interview met Monique van der Vorst. Het ging over haar nieuwe leven. Dat interview gepubliceerd op 25 januari. De dag erna kreeg ik een mail. De vraag: of ik geloofde in Sinterklaas. De afzender van de mail vond het verhaal van Van der Vorst op z’n zachtst gezegd ongeloofwaardig. Hij beargumenteerde zijn stelling. En hij stelde me vragen waarop ik geen antwoord wist. Een paar dagen later kreeg ik nog een mail van iemand die vraagtekens had bij het verhaal dat Van der Vorst vertelde in de media. En nog één. En nog één. En daarna nog meer. Sommige mails kwamen van rolstoelatleten, andere van begeleiders, stafleden of van mensen die in hetzelfde dorp woonden. Ik vroeg ze naar voorbeelden, naar bewijs. Ze deden getuigenissen als deze: ‘Ik heb Monique ontmoet tijdens het NTB-congres in november 2009, waar zij gehuldigd is. Zij ging gelijk met mij daar weg. Zij was al buiten en had net haar rolstoel in haar auto gezet en sloeg de achterdeur dicht. Zij stond toen, en dat weet ik 100 procent zeker, op minimaal één been. Wat mij verbaasde. Maar ik wist op dat moment eigenlijk ook niet eens wat zij mankeerde en of dit normaal was. In ieder geval heb ik toen tegen haar gezegd “oh, jij kan lopen?”.’ En deze:

‘Het klopt niet wat ik gezegd heb’

‘Toen zei M, ja nou, ik kan ook gewoon lopen hoor en ze liep zonder moeite naar de douche en heeft zich ook staand gedoucht. Beetje raar als je dan later in de krant leest en haar zelf op tv hoort zeggen, dat ze 13 jaar niet heeft kunnen lopen.’ Er was meer. Zo bestempelden verschillende artsen het als ‘onmogelijk’ dat ze met een complete of incomplete dwarslaesie ter hoogte van T4 op haar knieën in een handbike kon zitten omdat ze met een dergelijke dwarslaesie geen rompbalans zou hebben. Bij nader onderzoek bleek Van der Vorst in het archief van haar eigen website ook te ontkennen dat ze een dwarslaesie had: ‘The problem was that there is some edeme at my spine T4, that one is damaged, and I was very lucky again that I didn’t got a spinal cord inury!’ Ik snapte er niet veel meer van. Er was maar één oplossing: Monique zelf vragen om commentaar. Twee maanden na het eerste interview zitten we weer tegenover elkaar, in het bijzijn van haar manager. Ze is zichtbaar aangedaan, nog voor de eerste vraag gesteld is. Haar ogen schieten alle kanten uit. Ze vertelt dat de afgelopen dagen heel moeilijk zijn geweest. ‘Ik heb voor deze confrontatie mijn hele dossier verzameld. Ik heb gezien wat er gebeurd is, van 1998 tot nu. Al die ongelukken, al die erge dingen. Het heeft me heel veel gedaan. Eigenlijk is gisterenochtend het kwartje gevallen.’ Welk kwartje? ‘Ik heb heel erge dingen meegemaakt in mijn leven. Bij mijn geboorte had ik een navelstreng om mijn nek en kreeg mijn moeder een hartstilstand, ik ben in een rolstoel beland, ik heb een bijna-doodervaring gehad. Ik heb tussen leven en dood geleefd. Daardoor heb ik een overlevingsstrategie ontwikkeld: sport was voor mij de manier om om te gaan met mijn emoties. Ik zette de knop om als ik moest presteren, maar ik ontkende andere dingen. Het is zo zwaar geweest, ik ben door een hel gegaan. De ongelukken, de bijna-doodervaring – … ik zie mezelf nog op de badkamervloer van het ziekenhuis liggen, zonder gevoel in mijn lijf. Ik, ik... De afgelopen tijd zie ik steeds beter wat er gebeurd is. Wie ik ben. Ik heb het gevoel dat de puzzel in elkaar valt.’ En wat zie je als je naar de puzzel kijkt? ‘Dat ik jarenlang niet begrepen ben.

‘Ik zie mezelf niet als een wonder.’ MAARTJE GEELS/HOLLANDSE HOOGTE

Door niemand. De doktoren hebben niet erkend wat me mankeerde. Sommigen zeiden dat ik een incomplete dwarslaesie had zonder het goed uit te leggen, anderen behandelden me alsof ik gek was. Pas nu krijg ik een beeld van wat er mis met me was. Ik had wel degelijk verlammingsverschijnselen. Dat werd niet veroorzaakt door problemen in mijn ruggenmerg, maar door de aansturing van boven. Mijn huidige revalidatie-

arts vergelijkt het met een auto: mijn motor was niet stuk, maar ik wist niet meer hoe ik auto moest rijden.’ Maar soms lukte het wel. ‘Soms waren de verlammingsverschijnselen weg. Dan kon ik even staan. Of lopen. Maar het duurde nooit lang.’ Waar wordt zoiets door veroorzaakt?

‘Door een diep trauma. Mijn geboorte, de ongelukken, de bijna-doodervaring – ik weet niet precies wat het geweest is.’ Waarom vertelde je in de media dat je dertien jaar in een rolstoel hebt gezeten en nooit kon lopen? Heb je gelogen? ‘Ik heb niet gelogen, ik heb het niet goed verwoord. Achteraf klopt het niet wat ik gezegd heb, maar ik wist

Alex Pastoor

Magere yoghurt

WVF

Alles was vijf jaar bespreekbaar tijdens de wekelijkse vergadering van de sportredactie. Alleen op de naam Alex Pastoor volgde een week schorsing.

In de 1.432 dagen dat Thijs Zonneveld in dienst was als sportredacteur, verorberde hij 376 pakken magere yoghurt. Dat blijft hij doen.

Grote winnaar van het verdwijnen van Dagblad De Pers is het eerste elftal van WVF. Daar sluit Fokko Ebbens zich maandag weer aan.

Dagblad De Pers Vrijdag 30 maart 2012

Ik heb alles alleen moeten doen.

niet beter. Ik was me er niet van bewust dat ik daarvoor soms op mijn benen stond. Ik had nooit in de media moeten komen, denk ik. Ik was nog zo in de war van alles wat er gebeurd was. Ik wist niet wat me overkwam. Hoe moest ik iets uitleggen wat ik zelf niet snapte? En niemand vroeg goed door, dus ik kon het ook niet beter vertellen.’ Denk je dat wij – de media – soms

Dagblad De Pers

jouw verhaal voor je hebben verteld? Het verhaal van het wonder? ‘Misschien wel. Maar ik zie mezelf niet als een wonder. Ik ben gewoon een harde werker. Ik heb mezelf uit de hel gevochten.’ Als de artsen jouw ziektebeeld eerder hadden erkend, had je dan eerder gelopen? ‘Ik denk het wel. Ik had deze week een revalidatiearts aan de telefoon die me

vroeger begeleidde – die huilde alleen maar en zei dat ze het verkeerd hadden gedaan. Ik ben boos op heel veel mensen. Ik heb alles alleen moeten doen. Ik heb jarenlang niet kunnen lopen terwijl ik dat misschien wel had gekund. Alles wat ik bereikt heb als Paralympiër, de medailles, de wereldkampioenschappen, de successen – ik zou het allemaal inruilen als ik eerder uit de hel had kunnen stappen.’

Ben je bang om voor gek te worden uitgemaakt? ‘Nee. En ik zou tegen iedereen willen zeggen: stop met etiketten opplakken. Of het nu een junk is, of een schoonmaakster, of ik – ga eerst eens echt met iemand praten voordat je diegene bestempelt.’ Slik. Daar heeft ze een punt. Ze heeft onwaarheden verteld, ze is wellicht meegesleept door de aandacht –

51

maar misschien moeten we de hand ook in eigen boezem steken. Ze gaf honderden interviews, maar niemand kreeg het echte verhaal boven tafel. Dat lag zeker aan haar, maar ook een beetje aan ons. We hebben er een wonder van gemaakt. Maar Monique van der Vorst is geen wonder. Ze is een mens met een eigen verhaal dat misschien wel veel ingewikkelder is dan we allemaal wilden geloven.

Jamaica

Salaris

Mail ons!

Het meest voorgestelde idee op de sportredactie was een reportage van een week over de Jamaicaanse sprinters. ‘Tickets kosten niks joh.’

Het gemiddelde salaris van vijf sportredacteuren bij De Pers was 3.372 euro bruto. Dat ligt straks een tikkeltje lager.

Voor iedereen die ons tips en nieuwtjes uit de sportwereld wil blijven geven, blijven wij gewoon beschikbaar: [email protected]

Vrijdag 30.03.2012 depers.nl

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

....

Pagina x

Nog een rondje?

LUMINE.NL

Bedankt! Alle lezers, adverteerders, drukkers, distributeurs, uitdelers, mediapartners, freelancers, aandeelhouders en iedereen die we hier vergeten: Bedankt, en hopelijk tot snel!

En nu?

Wilt u allen op de hoogte blijven over het vervolg van Dagblad De Pers, installeer dan de app De Pers Krant (Apple en Android) of ga naar www.i-pers.nl (ook voor het archief van de krant). Voor eind april laten we weten of we verder gaan.