Oorzaken van netverliezen
Seminar: Meetverschillen en netverliezen gas 21 november 2013 René Hermkens Kiwa Technology
De onderwerpen Netverliezen Welke zijn dat?
Hoe groot zijn ze? Wat kunnen we er aan doen?
Overzicht
Netverliezen
Netverliezen
Niet technische
Fraude/diefstal
Administratieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
Bron: Marcogaz; Unaccounted for gas, final report 2013
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Fraude / Diefstal
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Moeilijk exact vast te stellen Daar waar veel verbruikt wordt, is fraude interessant
Bv. rijden op aardgas / thuis tanken, tankstations Uitvoeringsvorm: Metermanipulatie
Overbruggen meter
Opsporingsmethode: Digitaal: vergelijken verbruik Inspectie verdachte adressen
Netverlieze n
Vb. fraude bestrijding
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
CNG pompstations São Paulo (IGU 2012 José Carlos Oliver) Netverliezen (schatting tot 200.000 m3/dag) Aanpak: Stap 1: verzamelen informatie • Verbruiksgegevens, reputatie et cetera
Stap 2: media aandacht Stap 3: veld inspecties • Controle apparatuur/ speciale training personeel
Stap 4: inval (met bevoegd gezag)
Netverlieze n
Vb. fraude bestrijding
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Administratieve fouten
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Ontbreken registraties in database Foute registratie van verbruik, foute meterstand (zowel positief als negatief) Gashoeveelheid hiermee gemoeid: onbekend Opsporing door check database, vergelijk met historische verbruiken of profielen
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Administratieve fouten
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
Moment van bepaling netverliezen Volume invoeding =
Volume levering + netverliezen Voorbeeld • Volume invoeding continu gemeten, • Volume levering (consumenten) jaarlijks gemeten (gebruik van profielen voor schatting) • Schatting volume levering DUS Schatting netverliezen
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Ontbreken gasmeters
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
In het verleden veelal van toepassing bij “Kookgas” Komt nu nog maar zeer weinig voor Bijdrage in het totale netverlies te verwaarlozen
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Emissie Bestaat uit: Lekken Permeatie van kunststoffen Onderhoudswerkzaamheden
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Emissie; lekken
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Methaan emissie: E=∑ (EF x K) E= Emissie
EF= Emissie Factor • 610 m3 methaan/km per jaar (grijs gietijzer) • 120 m3 methaan/km per jaar (overige materialen)
K= netlengte (km) • Lengte grijs gietijzer • Lengte overige leidingmaterialen
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Emissie; lekken
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
~ 17,5 miljoen m3 aardgas ~ 5 -12 miljoen € ~ 0,1% van de jaarlijkse hoeveelheid gedistribueerd gas Opmerking: slechts grove benadering van de werkelijkheid Verbetering inschatting door verfijndere methode o.a. rekening houden met drukken
Netverlieze n
Ieder lek is verschillend Heerlen 19 maart 2013 (nu.nl) Ede 8 juli (Matthias Moll) Raerd 6 februari 2013 (omroep Friesland)
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Maatregelen tegen lekken
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Frequenter lekzoeken (en repareren) Eerder vervangen frequent lekkende leidingen Dynamisch netbeheer: verlagen druk bij laag verbruik Weggelekte volume V ~∆P Voorbeeld: ∆P1= 8 bar; gaat naar ∆P2=3 bar V1 ~ 8 V2 ~ 3 reductie van 62%
Netverlieze n
Emissie; permeatie
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Alleen bij kunststoffen leidingen Permeatie coefficient PE: bij grondtemperatuur ~ 10 ml·mm/m2/bara/dag (bron: Scholten, Plastic Pipes XIV, 2008)
Permeatie voor het Nederlandse gasnet ~15.000 m3/jaar ~0,0001% van de jaarlijkse hoeveelheid gedistribueerd gas
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Emissie; onderhoud
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Streven: geen gas uitstoot tijdens werkzaamheden. Soms gasontsnapping niet te voorkomen: Ter voorkoming van een te hoge druk Afregelen veiligheden en regelaars (vooral tijdens laag verbruik) Uit bedrijf name van leidingen/netdelen
Schatting volume:??
Meetfouten
In bedrijf stellen
Netverlieze n
Meetfouten
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Emissie
Meetfouten
De onzekerheid in de bepaling van het lekverlies van een RNB wordt bepaald door de systematische afwijkingen in de hoeveelheidsmetingen Ruwe schatting van de onzekerheid: 0,45% Netverlies (schatting NL-totaal): 0,5 – 0,6%
In bedrijf stellen
Netverlieze n
In bedrijf stellen
Niet technische
Fraude/dief stal
Administrat ieve fouten
technische
Ontbreken gasmeters
Nieuwe leidingen Opnieuw op druk zetten na onderhoud/reparatie Volume Nederlandse distributienet: 124.000 km: 101.500 km <200mbar 8.500 km 1
~2,5 miljoen m3 < 0,01% van de jaarlijks hoeveelheid gedistribueerd gas
Emissie
Meetfouten
In bedrijf stellen
Overzicht netverliezen Factor
Bijdrage
Orde grootte bijdrage
Niet Technisch Diefstal
+
Administratieve fout
+/-
Ontbreken gasmeter
+/-
Emissie
+
0,1 %
Meetfouten
+/-
0,5 – 0,6 %
In bedrijf stellen
+
0,01 %
+/-
0,8 %
0- 0,5 %
Technisch
Totaal/gemiddeld
Acties tegen netverliezen Administratieve reductie (beter inzicht) Verbetering meetmethode
Opsporen fouten in eigen administratie/database Verbeteren methaanemissie bepaling
Werkelijke beperking verlies van gas Frequenter lekzoeken en repareren. Verminderen van het aantal ongevallen / snel reageren Dynamisch netbeheer Eventuele fraude/diefstal opsporen
