e e n so u n d lo cato r vo o r d e sch o le n ge me e n s ch ap V in ce nt van Go gh
Jeroen Bisscheroux 2015
Vanaf de 17de eeuw zijn er wetenschappers die zich bezig houden met het opvangen en het versterken van geluiden. In de architectuur is het voortbrengen of demping van het geluid een belangrijk onderdeel van de architectonische opgave; in het verleden maar ook nu. Geluidsoverlast is bij iedereen wel bekend maar bij het ontwerp van een concertzaal wil je juist een kwalitatieve versterking van het geluid. Een soundlocator is een luistertoestel dat ontwikkeld is in het begin van de tweede wereldoorlog. In Japan had men onder keizer Hirohito zelfs een apart programma en legeronderdeel in het leven geroepen om geluiden op te vangen en in kaart te brengen. De gedachte was om vijandelijke vliegtuigen voortijdig te lokaliseren en de bevolking in veiligheid te brengen, de soundlocators leverde een tijdwinst van drie minuten op. Met de komst van de veel effectievere radar is men met de ontwikkeling van de Soundlocators gestopt. Qua vorm maar ook functioneel (het opvangen van geluiden en het luisteren naar iets dat niet te zien is) blijft het idee van de Soundlocator tot de verbeelding spreken.
OOR (2013) Het kunstwerk OOR staat op het talud langs de A50 ter hoogte van Son en Breugel. Op het talud bij de wijk Sonnius is duidelijk te zien dat de omgeving rond Son en Breugel ooit een oud en een aaneengesloten groen gebied was. De A50 doorklieft letterlijk het gebied en daarmee ontstaan er twee gebieden. Fysiek is het niet meer mogelijk om van het ene gebied naar het andere te lopen. OOR verbindt deze twee gebieden weer met elkaar. OOR maakt een niet-fysieke brugverbinding met de overkant: je kan plaatsnemen in OOR en luisteren naar wat mensen zeggen aan de overkant van de A50, bij het tankstation, 150 m. verderop.
OOR is voor de bewoners van de wijk in ontwikkeling Sonnius. Een toekomstige woonwijk waarin mensen van verschillende afkomst en achtergrond elkaar tegenkomen en een soort van relatie met elkaar aangaan. OOR kan hierin de verbindende factor zijn, een ontmoetingsplek, een uitkijkpunt, maar ook een landmark bij thuiskomst. .
TOON
, een soundlocator voor de scholengemeenschap Vincent van Gogh
Zintuiglijke ervaringen en de buitenruimte van de school. TOON is een Soundlocator, een luistermachine op het schoolplein. In het zicht van TOON staat een ‘sterrenkoepel’ die gebruikt werd als ondersteuning voor de lessen natuur –en sterrenkunde. Een klein gebouwtje, in restauratie na een brand en in de toekomst toegankelijk voor de leerlingen. De ‘sterrenkoepel’ is voor het zicht; om te kijken.....TOON is voor het luisteren; beiden voor de verbeelding. TOON staat in het centrum van het schoolplein en verbindt 3 zones van de school met elkaar. De zones zijn de in -en uitgang van de school, de sportvelden die prominent en belangrijk zijn op het schoolplein én het park dat aan de school grenst. De leerlingen van het Van Gogh kunnen plaatsnemen in TOON en luisteren naar de geluidsmix van de drie zones die samenkomt in TOON.
TOON, de luistermachine TOON bestaat uit drie grote toeters. Ze monden alle drie uit in het centrum van de installatie; daar is een zitelement gemaakt. Deze hangt als het ware tussen de toeters in. Als je plaats neemt heb je vrij uitzicht op de omgeving, je kijkt richting het centrum van de stad Assen. De twee grote hoorns zijn in het verlengde van de oren gepositioneerd, de derde hoorn ter hoogte van het achterhoofd van degene die op het zitelement van de installatie zit. Het geluid wordt opgepakt en versterkt door de drie grote conische hoorns die allen afzonderlijk gericht zijn naar plekken die auditief ver uit elkaar liggen; eigenlijk plekken die qua geluid niets met elkaar gemeen hebben.
Situatieschets en luisterrichting TOON t.o.v schoolgebouw
De uit -en ingang van de school
De sportvelden.
Het Park
Bij de uitgang van de school wordt afscheid genomen, afspraken gemaakt, telefoon gesprekken gevoerd, is er haast of juist niet, is men blij of juist geïrriteerd of teleurgesteld; kortom het is een plek waar men een soort van afscheid neemt en iets totaal anders gaat doen. Andere regels en afspraken, andere mensen wellicht, andere omgeving en een andere structuur. Een soort van overgangsgebied van de ene realiteit naar de andere realiteit.
De sportvelden zijn een plek waar energie de vrije loop krijgt. Je kan er rennen, springen en stoeien, klimmen, hangen, liggen, etc. Een plek waar de mentale toestand van de leerlingen een andere lading krijgt. Op de sportvelden zijn diegene die met elkaar bezig zijn ook degene die de regels bepalen, hun eigen regels maken en daar gehoor aan geven. Men neemt daarmee eigen verantwoordelijkheid. De focus ligt op een heel ander niveau waarbij de nadruk ligt op het lichamelijke. Het zijn ook plekken waar geexperimenteerd wordt, waar vetes geslecht worden en waar frustraties wegvloeien. Soms zelfs een plek waar nieuwe liefdes ontstaan.
Het park is een groengebied achter de school. Voor de school is het een uitwijkmogelijkheid om buiten te sporten een verlengstuk van de gymzaal. Voor buurtbewoners is het park een buffer tussen woonfunctie en school, een groot openbaar gebied, vrij toegankelijk, waar men op een eigen manier invulling aan kan geven. Het gebruik varieert van hondenuitlaatplek tot ontmoetingsplek voor buurtbewoners, kleinschalige feesten, picknick, of gewoon wandelgebied. Het is een verhoudingsgewijs groot gebied met grasvelden, lichte accenten, en mooie grote bomenpartijen. Ruim opgezet en niet aangeharkt. Zeer geschikt voor eigen invulling en gebruik.
Auditieve kenmerken: Hoofdzakelijk jonge stemmen, opgewonden stemmen, geladen groepjes, duo's met plan, korte kreten, getelefoneer, …..
Auditieve kenmerken: Geschreeuw en geroep, gevloek, opgewondeheid en hilariteit, gejuich en uitbundig gelach en vrolijkheid, gejen en gepest, uitdaging, gegil……
Auditieve kenmerken: Geblaf, roepen van namen, conversatie tussen twee mensen, geruis van bomen, pratende groepjes, spelgeluiden tussen baas en hond, geluid van water,.…..
Materialisatie en kleur: @ Constructie, verbindingen, conische hoorns zijn van staal S2 @ het zitelement is van KLP 28 mm, gerecycled kunststof @ Coating: gestraald, industriële 2 componenten Sigma Dur 520 @ roosters: geperforeerde plaat, gestraald en gecoat alle materialen zijn onderhoudsarm, graffity -en vandaalbestendig. @ staal: RAL 8012 (roodbruin) @ KLP zitelement: zwart
Jeroen Bisscheroux 2015