ledenblad van Natuurpunt Dilbeek – jaargang 4 nr. 6 – november 2006
Activiteitenkalender zondag 5 november 2006 – 14 u Natuurwandeling in de Wolfsputten Afspraak: Ingang CC Westrand, Kamerijklaan z/n, 1700 Dilbeek zondag 3 december 2006 – 14 u Natuurwandeling op de Thaborberg Afspraak: Parking Michielsheem, Kattebroekstraat 199, 1700 Dilbeek (Ring afrit 12, richting Brussel) zondag 7 januari 2007 - 14 u Nieuwjaarswandeling en -borrel op de Thaborberg Afspraak: Michielsheem, zie 3/12/06 zaterdag 27 januari 2007 - 20 u Algemene vergadering Afspraak: Kasteel La Motte, Lumbeekstraat 20, 1700 Sint-Ulriks-Kapelle zondag 11 februari 2007 - 9 u tot 19 u Wintervogels in de IJzervallei Afspraak: Westrand, zie 5/11 Bijdrage: Kostendelend vervoer zondag 25 maart 2007 - 14 u Natuur langs het Wolfsputtenwandelpad (8 km) Afspraak: Westrand, zie 5/11/2006 Deelname: gratis voor leden, 1€ voor niet-leden, tenzij anders aangegeven.
Natuurpunt-kalender 2007 De Natuurpunt kalender voor 2007 is beslist een aanrader. Twaalf prachtige foto’s brengen je maandelijks een blik op een prachtig stuk Vlaams natuurschoon. Het beeldmateriaal is dit jaar van de hand van drie Vlaamse topfotografen: Misjel Decleer, Rollin Verlinde en Yves Adams. Een mooi idee voor een eindejaarscadeautje. De kalender kost 7,5 €. Bestel je voorraad bij Louis De Leeuw ( 02/569 27 28 of
[email protected]). Of geef voor eindejaar een lidmaatschap cadeau. Info op hetzelfde adres... Contactpersonen: Algemeen: Eric De Jonge 02/567 04 38 –
[email protected] Natuur•ket (jongerenwerking): Ignes Verstraete 02/466 55 85 –
[email protected] Thaborberg: Lien van Besien 0497/83 43 39 –
[email protected] Persrelaties: Myriam Wouters & Erik Loosveldt 02/567 25 11 –
[email protected] Inschrijving voor activiteiten: Louis De Leeuw 02/569 27 28 –
[email protected] rekening: 000-3250101-19 natuur•contact, website, melding waarnemingen: Marc Bruneel – 02/466 63 28
[email protected] website: www.natuurpunt-dilbeek.be
Thaborberg erkend!
Van een opsteker gesproken: op 31 juli jongstleden, vroeger dan verwacht, keurde Minister Peeters de erkenningsaanvraag voor de Thaborberg goed. Hiermee krijgt Dilbeek er een nieuw erkend natuurreservaat bij, na de Wolfsputten en het Begijnenborrebos.
Ï Conservator Lien van Besien knipt symbolisch het lintje door bij de “officiële openstelling” van de Thaborberg.
Deze erkenning betekent dat het bijbehorende beheersplan door de eigenaar (vzw De Bergen) en de beheerder (Natuurpunt Dilbeek) voluit kan uitgevoerd worden.Het beheer streeft naar de instandhouding en de verdere ontwikkeling van de biodiversiteit én naar de toegankelijkheid voor de bewoners van het Michielsheem. Op het gewestplan staan twee kleine stukjes van de Thaborberg nog ingekleurd als zone voor gemeenschapsvoorzieningen, maar na de erkenning zou niets de herbestemming van het hele gebied (in totaal 6ha 10 a 78ca) tot natuurgebied nog in de weg mogen staan. Ook de noordelijk gelegen uitbreidingszone tussen de Thaborreservaat en het Kattebroekreservaat in Sint-Agatha-Berchem is goedgekeurd. Dit betekent dat in deze zone (ook ongeveer 6 ha), voornamelijk bestaande uit weiland en valleibos, een
recht op voorkoop voor het Vlaams Gewest geldt, wat perspectieven biedt voor een effectieve uitbreiding. In oostelijke richting hopen we, samen met Michielsheem, een groene corridor aan te leggen die aansluit op het Brusselse Scheutbos.Maar daarvoor moet eerst de nieuwbouw van Michielsheem aan de Kasterlindestraat af zijn. Wij danken iedereen die bijdroeg tot de erkenning: de eigenaar die ons het gebied toevertrouwde, Carlos van Natuurpunt die het dossier opstelde, de administraties die positief adviseerden en de Minister die ondertekende... 4
Natuurreservaat Thaborberg A Reservaatzone B Uitbreidingszone Noord C Uitbreidingszone Zuid 1 Michielsheem 2 Thaborstraat 3 Kerselarenstraat 4 Dilbeekstraat 5 Kattebroekstraat
5
B 3
1
2
C
A
Dilbeek
natuur• in actie Natuurpunt zit niet stil. Op deze pagina een terugblik in woord en vooral beeld van de recente gebeurtenissen en realisaties. Plus het overzicht van de belangrijkste eerstkomende activiteiten.
Jong en oud aan de slag op Thabor
Dilbeekse natuur in de kijker zondag 5 november 2006 - 14 u Natuurwandeling Wolfsputten Helaas voor de vooroordelen: de winter is geen doodse periode in de natuur. Integendeel. Het is de voorbereiding op een jubelende heropstanding, waarvan vele tekenen al zichtbaar zijn rond deze tijd. Zo zitten aan de bomen de bladeren voor volgend jaar al kant en klaar verpakt in ingenieus gebouwde knoppen. Dit is ook het ideale moment om door het bos de bomen te zien en de geologische structuur van de Wolfsputten eens van naderbij te bekijken. zondag 3 december 2006 - 14 u Natuurwandeling Thaborberg Als de winter de bosrand ontdoet van zijn sluier van groen, begrijp je waarom deze heuveltop verschillende keren als militaire observatiepost heeft gediend. Denk de bomen weg en het panorama reikt kilometers ver. Meestal was het gebruik van de Thaborberg echter vreedzaam. Maar sommige gebruikers lieten wel sporen na in het reliëf en de begroeiing. Die ontmoeten we tijdens deze wandeling .
Ï Jong en oud zetten samen hun beste beentje voor om de ruigtes op de Thaborberg te maaien.
Ð De kersverse poel aan de Plankenbeek
Op de beheersdag van 21 oktober staken jong en oud samen fluks de handen uit de mouwen. In een mum van tijd was het werk af. Maar goed ook, want er stond nog méér op het programma. De natuur•ketten (spreek uit: natuurpunt-ketten) ontvingen het getuigschrift waar ze heel het jaar voor hadden gewerkt uit de handen van Gerd Demandt, directeur van het Michielsheem dat eigenaar is van de Thaborberg. En nu het gebied officëel als natuurreservaat is erkend, moest er uiteraard ook een officiële openstelling komen. Conservator Lien van Besien knipte symbolisch het lin-
Een boeiende avond “Insecten in de tuin”
Nieuwe amfibieënpoelen Het Dilbeekse Poelenplan zorgt dit jaar nog voor drie nieuwe voortplantingsplaatsen voor amfibieën. Die aan de Plankenbeek te Sint-Martens-Bodegem is al helemaal klaar. Ook aan het Neerhof en in de Honsemstraat komt er een nieuwe plas. Het totaal komt daarmee op twaalf. Een puike prestatie die aantoont dat samenwerking tussen natuurverenigingen en overheden mooie resultaten kan opleveren.
Ruim dertig belangstellenden, waaronder talrijke leden van co-organisator VELT, tekenden present op de informatieavond van 29 september. Kris Struyf maakte er in zijn gebruikelijke vlotte vertelstijl een boeiende avond van, rijkelijk geïllustreerd met soms uitzonderlijke beelden, zoals de video van de fraaie wespspin die een prooi vangt. Ook het bezoekje aan de didactische ‘Vieze Beesten’-tentoonstelling, die begrip wil kweken voor de minder charmante medebewoners van onze huizen, bleek de moeite waard.Hoewel de tentoonstelling bedoeld is voor kinderen, konden ook volwassenen de speelse, maar heel doeltreffende, presentatie bijzonder waarderen.
tje door dat werd vastgehouden door Gerd Demandt en Eric De Jonge, voorzitter van Natuurpunt Dilbeek (zie voorpagina).
Het Droogveld bestaat niet? Een delegatie van Natuurpunt Asse en Natuurpunt Dilbeek legde Vlaams-Brabants gedeputeerde Jean-Pol Olbrecht (zie foto) uit waarom het geen goed idee is producent van bakkerijproducten Puratos ondiep grondwater te laten oppompen in de Molenbeekvallei op de grens van Zellik en Groot-Bijgaarden. Dat belette niet dat de vergunning in een oogwenk werd toegekend. Merkwaardig is dat de adviserende administratie beweert dat in de nabijheid geen natuurgebieden liggen. Nochtans bedraagt de afstand tot het Droogveld – toch nog altijd een erkend natuurreservaat – maar luttele honderden meters. Het besluit is dus genomen op basis van manifest foutieve gegevens! Natuurpunt overweegt daarom in beroep te gaan.
Dilbeek
Tijdens de donkere wintermaanden is er minder voedsel voor onze tuinvogels. Bovendien krijgen ze door de kortere dagen minder tijd om voedsel te zoeken. En dat precies op het ogenblik dat ze heel veel energie nodig hebben om de kou te doorstaan. Het is dus een harde tijd voor hen. Daarom is het een goed idee ze een handje te helpen. Enkele tips.
doorheen.Het draadje even verwarmen,dat maakt het makkelijker.Het stokje voorkomt dat de bol valt en biedt de vogel een makkelijk zitje. Je kan het vetmengsel ook op een dennenkegel smeren of gewoon op de schors van een boom.Naast zaden zijn ook keukenrestjes welkom: kaaskorstjes (zonder plastiek randjes), kruimels van cake, gebak en brood, gekookte aardappelen en rijst... Overrijp fruit, bessen, gewelde rozijnen... zorgen voor extra suikers.
Wanneer starten en stoppen? Wat moet je vermijden?
Pas als de eerste vorst komt, begin je met voederen. Vroeger is niet nodig. Als je voedertafel niet permanent blijft staan, plaats je hem best half oktober, vóór de eerste vriesnachten, zodat de vogels er aan kunnen wennen. Bij de eerste tekenen van de
Wintervogels voeren lente bouw je het voedselaanbod af.Te lang doorgaan kan gevaren met zich mee brengen.Mezen voederen hun kroost dan soms met pinda’s. Die verteren traag, zodat het jong gedurende enkele uren geen hongergevoel heeft, dus niet meer gaat bedelen en daardoor kan afkoelen en sterven.
Waar voederen? Voor de soorten die op de grond voedsel zoeken, zoals merels, lijsters en vinken, zoek je best een plekje waar de vogels een goed zicht hebben op eventuele belagers en tegelijk snel beschutting vinden bij gevaar. Mussen, roodborstjes en spreeuwen komen graag naar een voederplank. Voor de veiligheid plaats je die minstens 1,5 meter boven de grond en uit de buurt van bomen, tuinhuisjes of pergola’s zodat de kat er niet bij kan komen. Een zonnige en windarme plaats is ideaal. Een afdakje zorgt ervoor dat het voeder niet nat wordt of verdwijnt onder een sneeuwbui. Vetbollen, pindasnoeren en voedersilo’s voor mezen hang je voldoende hoog in struiken of bomen.
Wanneer voederen? Voeder bij voorkeur zowel laat in de namiddag als vroeg in de morgen. Zo kunnen de vogels nog snel even energie bijtanken vooraleer ze de lange, koude nacht ingaan en bij het ontwaken hun reserves meteen weer aanvullen. Voeder elke dag op
hetzelfde uur. De vogels verwachten je en zullen misschien te laat ergens anders eten gaan zoeken als je niet tijdig opdaagt.
Wat voederen? Vooral zetmeel en suikers zijn belangrijk om de verbranding op peil te houden. Wat niet meteen wordt verbruikt, wordt omgezet in vetreserves. Die zorgen voor energie tijdens periodes waarin niet gefourageerd kan worden. Ook vet is een belangrijke voedselbron.Het “universele”voer is daarom een granenmengsel met veel oliehoudende zaden. Je vindt dat kant en klaar in de winkel,maar je kan het ook zelf samenstellen met b.v.gierst, gepelde haver,gebroken mais, lijnzaad, hennepzaad, maanzaad, stukjes pinda en vooral veel zonnebloempitten.Probeer zwarte zonnebloempitten te pakken te krijgen.Die zijn kleiner dan de gestreepte en daardoor ook geschikt voor kleinere vogels. Je kan het zaad mengen met gesmolten vet – liefst rundsvet of “ossewit”– om er vetbollen mee te maken. Laat het vet niet te heet worden, net vloeibaar maken volstaat. Roer er de zaden onder en giet in kleine blikjes of potjes. Die gaan dan even op de vensterbank buiten of in de diepvries om af te koelen. Je krijgt de bol makkelijk los uit de vorm als je die even in heet water zet. Je kan de bollen ophangen in een netje of in een vetbolhouder uit metaalgaas. Of je prikt er een dun ijzerdraadje waaraan een stokje is bevestigd,
Ï Wintervoedering is belangrijk als we onze tuinvogels voorspoedig willen zien gedijen.
Voedsel dat te lang blijft liggen trekt muizen en ratten aan. Ook raakt het bevuild met uitwerpselen, wat de verspreiding van ziektes in de hand werkt. Voeder dus gepast en maak geregeld schoon.Vermijd ook bepaalde voedingsmiddelen.Boter of margarine bezorgt de vogels diarree. Ongekookte rijst en gedroogde kokosnoot zal in de vogelmaag gaan opzwellen. Van zout krijgen ze dorst en dan gaan ze hun maag vullen met water in plaats van het broodnodige voedsel. Met deze tips krijg je gegarandeerd interessant bezoek in de tuin. En scoor je zeker goed tijdens het tuinvogeltelweekend “Vogels voeren en beloeren” dat volgend jaar doorgaat op 3 en 4 februari. Neem gerust de proef op de som!
VELT activiteiten Zondag 17 november, 20.00 uur Tramstatie Eizeringen, Ninoofse steenweg 57, Lennik
Energiezuinig huishouden Deze manier om ons huishouden te runnen is voor iedereen belangrijk. Het milieu vaart er wel bij want we proberen zo weinig mogelijk te verbruiken.Als dit kan zonder aan comfort in te boeten en het onze rekening minder zwaar maakt, is dit zeker goed meegenomen.Al gehoord van de ecologische voetafdruk? Kom dus luisteren naar vele tips en ervaringen. En breng je eigen tips mee. Ingrid Pauwels, medewerker van Ecolife vertelt er ons meer over. Prijs: €1 leden; €2 niet-leden Vrijdag 8 december, 20.00 uur Tramstatie Eizeringen, Ninoofse steenweg 57, Lennik
Eindejaarsversiering uit de tuin en voorstelling van ons jaarprogramma bij een drankje. We geven een demonstratie van 4 stukjes die makkelijk te maken zijn. Je kan ook ter plaatse een paar dingen uitproberen. Meebrengen: snoeischaar, een wikkelklosje binddraad, een paar dunne stokjes (dunner dan potlood), 3 tot 4 klimopbladeren van 4 cm en minder, zaaddoos of besjes en zeil om tafel te beschermen. Kinderen kunnen ook meedoen en brengen 2 broodzakken mee vol met gekleurd blad, dat goed kan indrogen (Amerikaanse eik, wingerd). Kinderen moeten vóór 1december inschrijven bij Liesbeth Dothee (02/ 466 61 93 of
[email protected]) Prijs: €2 niet-leden
Dilbeek
vallei in ’t vizier
De Broekbeek: natuurontwikkeling en waterbeheersing combineren De Broekbeekvallei ligt in een erg verstedelijkt deel van Dilbeek, ongeveer tussen de Ninoofsesteenweg en de Itterbeeksebaan. Langs de beek tref je o.a. de Royal Baudouin tennisclub aan langs de Weidestraat, de bonsaiserres van Bauwens aan de Kalenbergstraat en een woonwijk rond de Lambrechtslaan, waar de beek overwelfd werd. Stroomafwaarts de Bronstraat loopt de waterloop nog in haar natuurlijke bedding in een brede vallei met op de linkeroever aan de Dilbeekse kant
de Theresiawijk en op de rechteroever de Anderlechtse Goede Lucht-wijk. Aan de Ring verdwijnt de Broekbeek definitief in het Brussels riolensysteem dat uitmondt in de Zenne. Langs de Broekbeek is een afvalwatercollector aangelegd, die een belangrijk gedeelte van het afstromend oppervlaktewater, komende van Dilbeek (via de Dorploop) en van Itterbeek opvangt.
Ï De landbouw is de Broekbeekvallei aan het verlaten en dat schept kansen voor “nieuwe natuur”.
Gelukkig zijn er nog voldoende sporen van hoe de Broekbeekvallei er vroeger Í De biologische waarderingskaart klasseert de Broekbeekvallei in de categorie van matig (lichtgroen) tot zeer waardevol (donkergroen).
moet uitgezien hebben. Het geklasseerde Neerhof, een Brusselse kinderboerderij, teelt biologisch en houdt alle waardevolle landschapselementen, zoals meidoornhagen en knotbomenrijen, rond het hof goed in stand. Onlangs kwam er nog een veedrinkpoel bij. Die zal ongetwijfeld een rol gaan spelen bij de voortplanting van amfibieën. Af en toe wordt er namelijk amfibieëntrek genoteerd in de vallei. Wie er zich ook goed thuis voelt is de vos. De kippen in de buurt kunnen zijn komst niet navertellen... In de graasweiden rond het Neerhof tref je o.a. gewone hoornbloem, reukgras, gestreepte witbol, timoteegras en paardenbloem aan. De verstedelijking heeft een toename van verharde oppervlakten meegebracht en samen met de inbuizing van de waterloop leidt dit bij hevige regenval steevast tot overstromingen. De bewoners van de Bronstraat zijn er keer op keer slachtoffer van, al moet gezegd dat er in die straat eigenlijk beter geen woningen waren ge-
Dilbeek
komen en zeker geen rechtstreekse aansluitingen van afvalwaters op een ingebuisde beek... De wateroverlastproblemen zullen nog toenemen als de verstedelijking in de dorpskern van Itterbeek, waar 2 nieuwe grote verkavelingen gepland zijn, zich doorzet. Aan de ellende kan een einde gesteld worden door het hemelwater af te koppelen van de afvalwatercollector en naar de beek te leiden, die zoveel mogelijk haar natuurlijke bedding terug te geven en de vallei weer zijn natuurlijke overstromingsfunctie te laten vervullen. Mits afkoppeling van het afvalwater kan dit prachtige flora opleveren, zoals wordt aangetoond in het overstromingsbekken aan de Oosthoekstraat in Sint-MartensBodegem. Het gaat hier niet voor niets om de Broekbeek (broek = moeras). Dat is best mogelijk in de door de landbouw verlaten weilanden afwaarts de Bronstraat. Hier tref je nu al interessante floraelementen aan met o.a. kattenstaart, zilverschoon, ruige zegge, tormentil, moeraszegge, rietgras, smeerwortel, pitrus naast algemene soorten als akkerdistel, witte klaver, timoteegras, paardenbloem, brandnetel, speerdistel, kruipende boterbloem, rode klaver, gewone hoornbloem, heermoes, haagwinde, kleine klaver en ridderzuring. Meer stroomafwaarts, tussen de Broekstraat en de Broekbeek wordt het weiland ruiger met bosbies, haagwinde, kattenstaart, paardenbloem, berenklauw, rietgras, grote vossenstaart, smeerwortel, hondsdraf, valeriaan, moerasspirea, gestreepte witbol, ruige zegge, krulzuring, heermoes, wilgeroosje, basterdwe-
Een stem voor de natuur Over natuur hebben we weinig gehoord tijdens de kiescampagne die de gemeenteraadsverkiezing in oktober voorafging. Het ging veeleer over onderhoud van wegen en over fietspaden, ook belangrijk natuurlijk, en vooral over wie burgemeester zou worden. Nochtans zijn vele Dilbekenaren gevoelig voor het behoud van open ruimten, als is het maar voor hun “zicht” en als hondentoilet.
derik sp., kaardebol, pitrus, wilgopslag, riet, japanse duizendknoop en zuringsoorten. Alles bij elkaar voldoende vochtindicatoren om van deze weilanden, voor zover ze nog niet zijn opgehoogd, iets prachtigs te maken, door een combinatie van maaien met late en extensieve begrazing. Deze weilanden zijn nog agrarisch bestemd op het gewestplan. De landbouw is er echter al lang weggetrokken. Eén professionele tuinbouwer blijft over, maar die bezet de hoger gelegen gronden langs de Broekstraat. Een groene herbestemming van de valleigronden mag dan ook geen probleem vormen. In deze dichtbevolkte omgeving is de vallei uitermate geschikt om in de toekomst, naast een rol in het natuurbehoud en de lokale waterbeheersing, ook een natuurrecreatieve en -educatieve functie te vervullen. Als de gemeente en de belangrijkste eigenaars en beheerders meewillen, moet dit lukken !
In een verhakkelde open ruimte heeft de natuur het moeilijk om zich stand te houden, zeker als die open ruimte bevolkt wordt door paarden, die alles wegvreten en geen boom of struik in hun buurt dulden. Het is daarom belangrijk dat er verder uitvoering wordt gegeven aan het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan. Naast het instellen van verantwoord natuurbeheer in elk gebied met hoge biologische waarde – onze vereniging kan daarbij een bescheiden rol spelen – zal er in de nabije toekomst vooral werk moeten gemaakt worden van natuurverbindingen. Voor een aantal soorten die het moeilijk hebben (amfibieën, kerkuilen, akkervogels...) zullen soortbeschermende maatregelen noodzakelijk zijn buiten de bestaande natuurreservaten. Het gemeentelijk poelenplan is hiervan een goed voorbeeld. Maar het heeft natuurlijk geen zin om hiermee verder te gaan om tegelijk wordt toegestaan dat bestaande poelen worden gedempt en nat weiland opgehoogd, zoals recent nog aan de Zierbeek in Sint-Martens-Bodegem. Overheidsmaatregelen vormen dan een doekje voor het bloeden. Elke eigenaar en beheerder van biologisch waardevolle gronden zou moeten inzien dat hij/zij een verantwoordelijkheid draagt voor de instandhouding van een stukje natuurlijk erfgoed. Een correcte toepassing van het Natuurbehoudsdecreet met o.a. een vergunningsplicht voor het kappen van houtkanten en het draineren van gronden is daarbij cruciaal. Vrijwel niemand kent deze wetgeving. Misschien is het dan ook zinvol om te werken met valleicontracten – het gaat meestal om laaggelegen gronden – waarbij de belangrijkste actoren (gemeente, eigenaars, landbouwers, Natuurpunt) afspreken hoe ze de natuurwaarden in hun vallei in de toekomst zullen vrijwaren en verder ontwikkelen en hoe de toegankelijkheid ervan best geregeld wordt, b.v. via voetwegen. De gemeente kan daarbij een sensibiliserende, bemiddelende en ondersteunende rol spelen, bv. welke subsidiekanalen eigenaars en landbouwers kunnen aanspreken, maar ook zelf initiatieven nemen, zoals bv. gebeurd is aan de Zeypweg in Schepdaal. In het artikel over de Broekbeek worden in dit verband enkele ideeën gegeven. Naast het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan is het van belang dat een natuurgericht ruimtelijk structuurplan wordt goedgekeurd. Met name in valleigebieden moet de natuur voorop staan en zouden landbouw en recreatie (paardenhouderij) maar een nevenfunctie mogen vervullen. Dit vergt de groene herbestemming van een aantal nu al biologisch waardevolle zones, zoals beschreven in een vorig nummer van natuur•contact. Benieuwd of onze voorstellen voor deze herbestemmingen in het ontwerp van ruimtelijk structuurplan terug te vinden zullen zijn...
Dilbeek
weetjes/waarnemingen Deze pagina staat open voor mensen die graag hun kennis en hun waarnemingen met anderen delen. Stuur uw bijdragen naar Marc Bruneel (zie voorpagina voor contactgegevens).
De huisspin:’n griezel in huis? weer binnenshuis zal vertoeven. Gewoon haar gang laten gaan is dus de beste optie. De huisspin maakt een dicht horizontaal web (zoals een mat), met aan één kant een woonbuis, waarin ze zich verschuilt. Een prooi, die over de mat loopt raakt met zijn poten tussen de niet-klevende draden verward. De spin schiet dan snel uit de woontrechter om de prooi te grijpen.
September krioelde van de hazelwormen Krioelen is misschien lichtelijk overdreven, maar twee meldingen in één maand tijd terwijl er meestal jaren tussen ligt, dat kan tellen. Een exemplaar werd helaas levensloos aangetroffen aan de Ketelheidestraat. Het andere was in een afwateringsrooster gesukkeld aan de ingang van de Wolfsputten nabij de bloemenzaak op de Kloosterstraat. Vreemd dat ze zich altijd laten zien aan de rand van de Wolfsputten. Willen ze erin? Of eruit?
Ï Griezelig? Ach, nee! Kriebelt alleen een beetje.
Sleedoornpage in de Wolfsputten
Iedereen is ze thuis al wel eens tegen gekomen: de huisspin.We vinden ze vooral rond deze tijd wel eens in de wasbak of in bad. Ze kunnen er niet meer uit omdat de wanden te glad of te steil zijn.In elk hygiënisch huis vertoeven al gauw minstens 1000 spinnen. Vooral op zolder en in de kelder dan, maar eigenlijk is elke holle ruimte in een muur of plafond een potentiële verblijfplaats voor spinnen. Een huisspin of een ander spin die je toevallig binnenshuis tegenkomt doden is geen oplossing. Door het elimineren van spinnen heeft de overgebleven spinnenfamilie extra voedsel, waardoor deze meer eieren gaan leggen. Maak je geen illusies: je huis zit vol met spinnen, en dat is een goede zaak.Ze eten (eventueel schadelijke) insecten en zijn zo eigenlijk belangrijke opruimers. Wat doe je dan best wel met een gevonden huisspin? Je kan ze buiten zetten, maar weet dan ook dat ze in een mum van tijd
Tijdens het actieweekend van de Jeugdbond voor Natuur en Milieu van midden september werd een mooi vrouwtje sleedoornpage waargenomen in de Wolfsputten. De sleedoornpage staat op de Vlaamse Rode Lijst als “bedreigd” vermeld. Het belangrijkste probleem is het verdwijnen van sleedoornhagen door schaalvergroting in de landbouw en bestrijding van het perevuur. De soort is altijd al zeldzaam geweest en haar verspreidingsgebied in Vlaanderen beperkt zich tot de Leemstreek. Op Europese schaal komt de Sleedoornpage voor van Zuid-Frankrijk tot Zuid-Scandinavië en is de soort niet bedreigd. De sleedoornpage krijg je niet vaak te zien als volwassen vlinder. Meestal zijn het de eitjes die zijn aanwezigheid verraden. Die worden afgezet op de grens tussen oud en jong hout in de oksels van takken van sleedoorns of andere Prunus-soorten. Als de boom zijn bladeren verliest, zijn de eitjes makkelijk op te sporen.
Er komen bij ons in huis 3 soorten huisspinnen voor: • De Grote huisspin, waarvan de lichaamslengte tot 22 mm kan bedragen en die ellenlange poten heeft (soms tot 7 cm voor het eerste potenpaar). • De Gewone huisspin wordt wat minder groot: tot 18 mm maar valt eveneens op door lange poten. Deze soort komt het meest voor in onze streken. • De Grijze huispin komen we slechts zelden tegen. Dit diertje valt ook nauwelijks op met zijn 11 mm grootte.
Wasplatenweelde in de Wolfsputten Wasplaten zijn de orchideeën onder de paddestoelen. Ze houden alleen van weinig voedselrijke situaties en vormen zo een indicatie voor de natuurpotentieel van een gebied. De vondst eind oktober van papegaaizwammetje, zwartwordende wasplaat en gele wasplaat (te bevestigen) bewijst nog maar eens de enorme natuurwaarde van de Wolfsputten.
Breng je lege inktpatronen en tonercassettes naar onze containers! De eerste vind je in de Westrand in de gang naar de bibliotheek. De tweede staat voor de deur bij René Vlamir, Dr. R. Lambrechtslaan 57 1700 Dilbeek en is 7 dagen op 7 de klok rond bereikbaar...
Dilbeek
natuur•dilbekenaren In deze rubriek kon je achtereenvolgens kennismaken met Willy Paessens, Margaretha De Ridder, René Vlamir, Luc Hanssens, André Van Overberge, Ignes, Hugo en Ineke Leon en Marc Eeckhoudt. Maar het wordt moeilijk nog mensen te vinden met voldoende zelfvertrouwen om zichzelf op deze pagina’s te kijk te stellen. Als besluit van de reeks laten we daarom alle nog niet vermelde actievelingen uit de huidige Natuurpunt-kern hieronder de revue passeren. Zo krijg je meteen ook een indruk hoe we georganiseerd zijn . Zonder voorafgaand interview publiceren we hieronder hun “portret”. Marc Bruneel: onze secretaris, maar ook wandelende natuurencyclopedie en professioneel webmaster en layoutman. Is ook officieel conservator van het Begijnenborrebos (erkend natuurreservaat). Al 25 jaar actief in de milieu- en natuurbeweging. Mede-oprichter van de Werkgroep Wolfsputten en MilieuOverlegPajottenland (MOP). Initieerde o.a. een groen BPA voor de Wolfsputten. (Wie alles wil weten over zijn glorieus verleden leze “Het vet op de soep”, een boekje van Opbouwwerk Pajottenland over 30 jaar acties voor een leefbaar Pajottenland. Kostprijs: 12,5 € + 3 € verzendingskosten. Te bestellen via
[email protected].) Marc houdt zich momenteel bezig met paddenstoelen. De rest kent hij al ;-). Louis De Leeuw: penningmeester, ledenadministrator en inspringer/gatenvuller. Bakt ook broodjes in het Neerhof, is compostmeester en duikt soms op als boskabouter. Werkte in de bibliotheek van de Stichting Leefmilieu van de Kredietbank. Geniet nu van een bijzonder actief pensioen. Lien van Besien: conservator van de Thaborberg. Maakte een werk over de toegankelijkheid van bossen voor mindervaliden, een perfecte voorbereiding voor waar we naartoe willen met het kersverse natuurreservaat. Lieven Roesems: insectenkenner uit Sint-Ulriks-Kapelle. Brengt, met veel geduld, alle insecten van de Thaborg op naam. Sabine de Coninck van Noyen: onze toevlucht voor toelichting en duiding bij
The best of the rest...
jurisch abracadabra, maar ook taartenbakster en samen met haar gezin present op natuurbeheerdagen Jan Degroote: sportieve ronddrager van dit blad.Zet ook al eens een promotiestandje op en hielp met de amfibieënwerkgroep. Joris Bekaert en Kristien De Meerleer, Yves Bruneel en Veerle Vandamme, Erik Loosveldt en Myriam Wouters: nog rondragers van deze uitgave.(We hebben inmiddels 371 leden en dus evenveel blaadjes te bussen.) Deze jonge (of iets minder jonge) gezinnetjes werken druk aan een volgende generatie natuur-
links, van boven naar onder: Marc, Lien, Lieven, Erik en Jan. midden, van boven naar onder: Louis, Sabine, Yves & Veerle, Kristien, Myriam rechts, van boven naar onder: Eric, Jasper, Joris
puntertjes. Joris is gespecialiseerd in nestkastbouw en Kristien regelt de financieën op de hoofdzetel van Natuurpunt. Erik en Myriam zijn ook natuurgids. Eric en Jasper De Jonge: respectievelijk voorzitter – dus ook inspringer/gatenvuller – en zoon. Richtten samen De Groene Specht op, die in 2002 fuseerde met de Werkgroep Wolfsputten tot Natuurpunt Dilbeek. De werking van De Groene Specht kent een vervolg in de Natuur•ket-cursus (zie verderop), maar misschien komt De Groene Specht nog wel terug. Wie weet...
Dilbeek
NATUUR•KETTEN GEDIPLOMEERD
Als bekroning van het jaar kregen de deelnemers aan de natuur•ket-cursus een echt diploma. Dat gebeurde tijdens de beheersdag van 21 oktober op de Thaborberg. Daarmee is de eerste cursus helemaal afgelopen.Er was van alles te beleven: braakballen pluizen, compostbakken onderzoeken, wilde vruchten zoeken en zelfs een heuse “moord in de poel” oplossen. Ook voor volgend jaar heeft Natuurpunt Dilbeek een heel pak activiteiten voor na-
tuur•ketten op stapel staan. Dan komt er onder meer een uitstap met de kruidenfee en een spannende nacht op de Thaborberg. In totaal zijn er niet minder dan negen activiteiten, allemaal even interessant. Van januari tot en met juli valt er iedere maand wat te beleven.In oktober en november volgen nog de afsluitende activiteiten. Wil je er alles over weten, contacteer dan Ignes Verstraete op 02/466.55.85 of
[email protected].
Ð De natuur• ketten tonen fier hun diploma.
Kijk altijd op http://www.jnm.be/pajottenland/ voor het laatste nieuws over deze activiteiten Za 4 november 2006, 14-17 u: Piepers en indianen bosspel [piep] In een diep en donker woud leeft een stam indianen. Het zijn zeer vredelievende mensen; ze vinden kinderen lief, ze respecteren de natuur en ze maken nooit ruzie. Maar er is iets ergs gebeurd! De indianenstam is hun schat kwijt!!! Iedereen is in alle staten! Het opperhoofd heeft ons, de JNM, gevraagd om te helpen om de schat terug te vinden. Wil je deze indianen helpen? Kom dan naar het 'piepers en indianen-bosspel'! Afspraak aan de kerk van Gooik (Dorpsstraat) Za 18 november 2006, 9-17 u: Dag van de natuur [ini + gewoon] In de Halse Berendries wordt weer duchtig gewerkt op de dag van de natuur. Samen met JNM Zuidwest Brabant steken we een handje toe. Meer info later op de website. Za 2 december 2006, 14-17 u: Knutselnamiddag [piep] Er waren eens 6 dwergen die reusachtig veel zin hadden in een creatieve namiddag. Ze gingen met z'n allen al zingend op zoek naar "Paddenbroek". Ze wandelden over Pajotse heuveltjes en door kleine straatjes. In hun gereedschapskoffertje hadden ze een kloppend hamertje, enkele puntige spijkertjes en lijmerige lijm mee. Eens ze aangekomen waren, konden zij aan de slag. Beginnen jouw handen plots enorm hard te kriebelen? Kom dan zeker op 2 december deze dwergen helpen! Want luidt de spreuk niet: "Als het kriebelt, moet je knutselen!!!"Hou de website www.jnm.be/pajottenland zeker in het oog, indien je zelf nog iets van materiaal zou moeten meebrengen. Afspraak: natuureducatief centrum Paddenbroek (Paddenbroekstraat 12, Gooik)
Beste natuurvriendjes: ze zijn geboren!
Torretje had de rest van de avond doorgebracht met keitjes slijpen. Hij had ze mooi glad gepolijst: zo glad dat de kindjes later op hun blote voetjes konden lopen zonder zich pijn te doen. Al die keitjes in alle mogelijke vormen en kleuren in mekaar laten passen was niet makkelijk geweest, maar nu lag de vloer er schitterend bij. "Net een schilderij, al die kleurtjes", zei hij toen Muisje kwam kijken. "Je bent een echte schat, maar dat wist je natuurlijk al", zei Muisje zacht.. "De muren zijn zo glad en licht bruin. Zal ik indigo blauwe gordijntjes naaien ?"" vroeg muisje." "Dat zal prachtig zijn schat", zei Torretje. "Wat een goede smaak en wat een fijn gevoel voor kleur heb je toch. Maar dat wist je natuurlijk al ." Torretje voelde zich moe: eerst naar Lientje om haar pootje te verzorgen, dan nog die vloer… Hij had wel trek in een drankje, daarna nog een pijpje roken. In huis kon dat nu niet: tabaksrook is erg ongezond voor kinderen, als hij nu binnen zijn pijp zou aansteken, zou Muisje die tabakslucht inademen en zo zou toch nog wat tabak in de kindjes hun bloed terechtkomen. Dat mocht beslist niet.
Kabouters krijgen altijd tweelingen: een jongen en een meisje.
Het werd nog een gezellige avond. Torretje dronk nog een paar glaasjes frambozenwijn, Muisje dronk bessensap. "Lekker nog wat vitamientjes voor de kindjes", zei ze. "Weet je nog wel dat ik nu al meer dan 11 maanden zwanger ben?", vroeg Muisje. "Dan gaan ze wel gauw geboren worden, niet?", vroeg Torretje. "Dat kan nu zowat elke dag gebeuren!", antwoordde Muisje. "Ik ben zo nieuwsgierig om ze te zien; ze in mijn armen houden, ze melk laten drinken, hun warme dijtjes op mijn arm…ik droom het telkens weer…". "Ach liefje, liefje", zei Torretje en gaf haar een zoentje. meer kon hij niet zeggen, hij voelde zich zo gelukkig, daarvoor vond hij de geschikte woorden niet . Het kinderkamertje was nu helemaal in orde. "Wat kan ik nu nog maken?" vroeg Torretje zich af "O ja, een vloerkleedje". Torretje kende een speciale techniek: het rondweven. Op een grote ronde plank bond hij koorden van boven naar beneden. Het zag eruit als een spinnenweb. Daartussen was hij strohalmen aan het weven. Het vloerkleedje was bijna klaar toen Muisje riep. "Kom gauw Torretje, ik denk dat het gaat gebeuren, de kindjes…". Torretje snel-
de naar Muisje. "Gaat het liefje? Ga maar even liggen, ik blijf bij jou wachten." Nu moet je weten dat een geboorte bij de kabouters erg snel gaat. De zwangerschap duurt wel 12 maanden, maar de geboorte zelf slechts 10 minuutjes. "Ik voel het, Torretje, ze komen, ze komen.", riep Muisje. Torretje was erg kalm gebleven, hij had de hele tijd zitten kijken om toch maar geen momentje te missen en nu… Ja, daar kwamen ze, twee kleine kabouterkindjes, nog helemaal vochtig. Het eerste wat ze deden was huilen. "Het zijn een jongen en een meisje en ze hebben al honger en hun navelstreng zit er nog aan, zal ik ze toch al in je armen leggen, moeten we ze wassen?" Torretje had nog nooit zoveel zinnen na elkaar gezegd, hij was helemaal in de war. "Geef ze maar", zei Muisje, "Zijn het geen schatjes?". Muisje nam de kindjes in haar armen, veegde ze schoon met een paar linnen doekjes, beet de navelstreng door (ja, zo doen kaboutermoeders dat) en legde ze zachtjes aan haar borst; de kindjes werden meteen stil, hun mondjes zochten heel eventjes en begonnen de heerlijke melk van hun mama te drinken!