OOGST #01 OOGST # Inspirators Op de fiets met Gert Jonkers, Tracy Metz en Piet Oudolf. 08 Hoofdstuk 1 Destination Groningen

#01

OOGST #01

inhoudsopgave

18

OOGST #01 32

44

04

Inspirators Op de fiets met Gert Jonkers, Tracy Metz en Piet Oudolf

08

Hoofdstuk 1 Destination Groningen

14

Column Tracy Metz Draaien met de kaart

16

Interview Bastiaan / Marquant

18

Hoofdstuk 2 Shopping

28

Interview Ward & Dorien / Walnut Mixstore

30

Beeldverhaal Gert Jonkers

32

Hoofdstuk 3 Eten, drinken & slapen

42

Interview Tim / Goud Heerlijk

44

Hoofdstuk 4 Buiten spelen

52

Meet the bloggers Lian en Dennis

58

Colofon

52

03

OOGST #01

OOGST #01

04

Gert Jonkers een tijdschrift over Groningen laten maken lag teveel voor de hand. Gaandeweg ontstond het idee een drietal ‘inspirators’ een frisse blik op de Groninger binnenstad te laten geven. Oftewel, Gronin­ gen met andere ogen bekeken. Naast Gert viel de keuze op Piet Oudolf en Tracy Metz, stuk voor stuk drie zeer inspirerende per­ soonlijkheden die in hun eigen domein excelleren.­ Gedrieën kwamen op een koude, regenachtige donderdag in maart. Toeval­ ligerwijs bleek Piet net geïnterviewd voor het spring/summer 2012-nummer van Gerts Fantastic Man en maakten Piet en Tracy beiden deel uit van de adviescommis­ sie voor het toekomstige Singelpark in Leiden. Geen volslagen vreemden, een ­goede match! Piet droeg een warme Dries van Noten jas, de rest had zich iets minder goed voorbereid op het gure weer. PIET OUDOLF Piet Oudolf uit Hummelo is een van ’s werelds vermaardste tuinarchitecten. ­‘Perennial Movement’ is het etiket dat zijn werk krijgt, vanwege de natuurlijke, ecolo­ gische, bijna minimalistische manier van ontwerpen. Oudolf werkt aan beide zijden van de Atlantische Oceaan als ontwerper van bescheiden particuliere tot grootscha­ lige projecten in de openbare ruimte. In Chi­ cago werkte hij met Frank Gehry aan de Lurie Gardens, in Londen met Peter Zumthor aan een tijdelijke tuin in de Ser­ pentine Gallery. Met zijn projecten in New York werd hij bij een breder publiek bekend. Met de Gardens of Remembrance in het Battery Park, de herdenkplaats voor de slachtoffers én overlevenden van de aanslag van 11 september 2001. Maar vooral met de beplanting van de The High Line, een stads­ park op een in onbruik geraakte verhoogde

spoorlijn in Manhattan. In 2011 kwamen 4 miljoen ­bezoekers naar Piets gecomponeerde landschap dat elke twee weken van karakter verandert. Want een tuin of landschap moet altijd de moeite waard zijn, vindt hij. Ze moeten iets op­ roepen, je confronteren met de seizoenen en het wegtikken van de tijd, met schoonheid en vergankelijkheid. Het gaat over leven en dood, bloei en verval. Dan tellen niet alleen bloemen, maar ook zaden, ‘skeletten’ en dode bladeren. Naast een mooi plaatje is het ecologische aspect belangrijk: planten moeten zich prettig voelen op de plek waar je ze gebruikt.­ Hadden wij in Groningen maar een landschap van Piet Oudolf.­ Voorlopig moeten we het in onze nabijheid doen met de tuinen van het entreegebouw van het (heropende) vakan­ tiepark Hof van Saksen in het Drentse Nooitgedacht. En er is een privétuin van 350 m² bij de voormalige doopsgezinde pastorie in Sneek. Deze woning aan de Singel 30 staat te koop! TRACY METZ Tracy Metz is journalist en auteur, uit Amsterdam. Ze schrijft over de stad, over stedenbouw en -planning, architectuur en kunst. Voor onder meer NRC Handelsblad, De Groene Am­ sterdammer en het Amerikaanse tijdschrift Architectural Record. De laatste jaren hield ze zich op verschillende ma­ nieren bezig met het water. Zo adviseerde Metz als lid van de Deltacommissie de regering over waterveiligheid. En or­ ganiseerde ze als initiator en visiting fellow aan Harvard University een samenwerking tussen deze Amerikaanse top­ universiteit en de (toenmalige) ministeries van Verkeer & Waterstaat en VROM op het gebied van water en klimaat. In 2012 verscheen Zoet&Zout: Water en de Nederlanders (En­ gelse editie: Sweet&Salt: Water and the Dutch). 05

inspirators

inspirators

BUTT magazine

Met veel belangstelling las ik altijd de stukken van moderedacteur Gert Jonkers in het Volkskrant-magazine. Voor mij was hij de King of Cool, met een vleugje afstandelijkheid, niet te frivool. In de loop der jaren kocht ik bijna al zijn tijdschriften, RE Magazine, BUTT, The Gentlewoman. Soms realiseerde ik me niet dat Jonkers de motor (hoofdredacteur) was achter een aantal andere interessante prachtig vormgegeven bladen. Met goed gekozen onderwerpen en onver­ wachte fotografie, bijvoorbeeld blvd en Carp*. En als er een Champions League was in tijdschriftenland dan won Fantastic Man altijd de cup. Zo’n tijdschrift dat je nooit weggooit, maar bij voorkeur ergens mooi in het zicht bewaart. Gert Jonkers is een echte inspirator. Hoe kon ik deze man eens naar Groningen halen? Dat bleek niet eens zo ingewikkeld, gewoon via een Facebook message. En hij wilde graag komen, naar de stad waar hij vroeger wel eens nachten had doorgehaald.

GERT JONKERS Gert Jonkers is met Jop van Bennekom ver­ antwoordelijk voor de beste (mode)­ tijdschriften ter wereld. Wereldfaam ver­ wierven ze met het op roze papier gedrukte BUTT, a pocket size magazine for and about faggots. Dat bevatte grappige interviews en een flinke dosis ranzigheid. Uitgeverij Taschen, niet vies van bloot, bundelde de eerste vijf jaren van het cult tijdschrift in een 550 pagina’s tellend Buttbook. Vanaf eind 2011 ging BUTT verder als online maga­ zine. Fantastic Man: the gentleman’s style jour­ nal is een halfjaarlijkse Engelstalige uit­ gave, anno 2005, van Nederlandse bodem. Hierin koppelen Gert en Jop mannenmode aan allerlei vraagstukken die met datzelfde ‘genieten’ te maken hebben, van kunst tot koken. Dat alles op een journalistieke wijze, met veel gevoel voor stijl, traditie en humor. En prachtig vormgegeven. Het gaat niet alleen­ om de laatste mode, maar bovenal om de mensen die deze mode dragen. An­ ders dan je bij een modetijdschrift zou ver­ wachten bevat Fantastic Man veel tekst en lange interviews met sterke persoon­ lijkheden, mannen als Tom Ford, Gus Van Sant, Rem Koolhaas, Yotam Ottolenghi en Piet Oudolf. Een bebrilde David Beckham sierde de ­cover van de spring/summer 2011-editie. David meldde zich zelf. Het ‘merk’ Beckham, dat één Europese en één Amerikaanse cover per jaar doet, verkoos het avantgardistisch in Amsterdam gevestigde Fantastic Man boven de hoofdredacties van de chique glossy’s in Parijs en Londen. Er is inmiddels ook een vrouwelijk equiva­ lent van Fantastic Man: The Gentlewoman. Daarbovenop zijn ze nu verantwoordelijk voor COS Magazine, het tijdschrift van de gelijknamige winkelketen.

OOGST #01

Tracy Metz beschrijft hierin de metamorfose die het Neder­ landse landschap ondergaat en hoe we zoeken naar nieuwe manieren om met het water te leven. Een boek om van te watertanden. Net als de eerdere publicaties PRET! Leisure en landschap, over de invloed van de vrijetijdsindustrie op onze omgeving (2002), Nature as Artifice, over hedendaagse landschapsfotografie (2008) en Huis in Frankrijk: Neder­ landers en hun maison de campagne (2010).

DE FIETS TOCHT 1 Gedempte Zuiderdiep 98 Via de Ubbo Emmiusstraat en 2 Ubbo Emmiussingel bereiken we het glazen ­Tschumi paviljoen op het Here­ plein. Het gebouwtje uit 1990 is gebouwd ter gelegenheid van de 950ste verjaardag van de stad in het kader van de kunst- en architectuurmanifestatie What a Wonderful World! Music Video’s in Architecture. In vijf paviljoens, waaronder die van architecten Zaha Hadid, Rem Kool­ haas en Bernard Tschumi, onderzochten gemeente en museum gezamenlijk de samenhang en grenzen tussen kunst, beeldcultuur, video, architectuur en openbare ­ruimte. Piet constateert dat het gras in slechte staat is en niet echt wil groeien onder het gebouwtje en de hoge bomen. Regen noopt ons tot een tussenstop op 3 CS Groningen. De warme en gezellige schuilplaatsen, heel belangrijk in een stad, blijken hoogtepunten op onze fiets­ tocht. We gaan voor cappuccino’s bij Starbucks, Gert neemt een Chai Latte. Team Metz-Oudolf-Jonkers aan­ schouwt de grote leegte op het Stadsbalkon. Waar is ie­ dereen? Waarom gebeurt hier niets? Het blijkt een terug­ kerend thema: lege stenige pleinen met weinig groen. En is het Groninger Museum nou wel of niet duurzaam mooi?! Via het 4 Emmaplein fietsen we naar de Wester­ haven. Langs de videobushalte van Rem Koolhaas, ook een overblijfsel van What a Wonderful World!, stoppen

06

we net voorbij de Museumbrug op de 5 Westerkade. Het team concludeert: een trechtervormige kale rode vlakte die niet verleidt en uitnodigt je richting winkel­ centrum te begeven. Geen hoge bomen als welkom, amper versiering. Via Brug­ straat, Vismarkt en Oude Boteringestraat rijden we over gele steentjes richting 6 Ossenmarkt. Goed idee die gele stenen, geeft bovendien kleur aan het grauwe weer vinden ze gedrieën. De Ossen­ markt: nog een leeg plein! Tracy wil de spiraalvormige ondergrondse parkeer­ garage uit 1998 nog eens bewonderen. De ondergrondse toiletvoorziening is mooi meegenomen. Een lichtontwerp van kunstenaar Peter Struycken projec­ teert verschillende kleuren op de muren. Conclusie: veel moois is in Groningen verstopt. 7 Lunch bij Goud Heerlijk aan de Nieuwe Ebbingestraat 22. Fijne, com­ fortabele stadse plek waar het eten goed smaakt. Op loopafstand ligt het Open Lab Ebbinge: spannend voorbeeld van tijdelijk ruimtegebruik! Over de Ebbinge­ straat en het Kwinkenplein fietsen we naar het verscholen 8 Martinikerkhof. Er zijn weinig mensen, een paar scholieren, een paar mannen met halve liters Schul­ tenbrau van de Aldi. Nog een zo goed als leeg plein in Groningen. Het gras groeit slecht, de padenstructuur is rommelig, het meubilair en de prullenbakken heb­ ben weinig allure. De vrijstaande ‘zerk’ blijkt een kunstwerk van filosoof Paul Virilio. Het staat er wat verloren bij. Nie­ mand herkent het, duiding ontbreekt. Het gaat hier om het tiende teken uit de serie Stadsmarkeringen uit 1990. De an­ dere negen staan aan de uitvalswegen van de stad. Het team concludeert dat het Martinikerkhof veel meer potentie heeft en wel een kwaliteitsimpuls ver­ dient. 9 Eindpunt Informatiecentrum Grote Markt. Vanuit het Informatiecen­ trum overzien Gert, Piet en Tracy de Grote Markt. Het eerste dat hen opvalt, is de materialisering van het plein: er

zijn rode en gele steentjes, er ligt asfalt en uiteraard het plaveisel met ster van stadsarchitect Bouma uit 1932. Heel veel steen! Door het gebruik van al die ver­ schillende materialen is de begrenzing van de Grote Markt onduidelijk. Er is zowel gebrek aan intimiteit als grandeur, de hoge lichtmasten dragen wat dat be­ treft ook niet echt bij. Gert e-mailt later die week over de Hooghoudt reclame. “Ik word ook wat nostalgisch bij de gedachte aan de enorme Hooghoudt reclame aan de Grote Markt. Die reclame, en dat pand, staan mij als een ankerpunt van de stad in het geheugen gegrift. Als je mijn interesse in de bovenkant koppelt aan mijn verbazing over de bestrating, dan zou je daar een interessante discre­pantie in kunnen zien. Zoveel moois in de lucht, en ietwat rommelig aan de basis. Geef lichtreclames monumentale status!”

7 6

8 9 inspirators

inspirators

Wat als Piet Oudolf in Groningen iets zou doen? Wat zou Groningen moeten doen om Tracy’s en Gert’s hart te stelen? Enthousiasme over de stad was er op voorhand: een leven­ dige en cultureel actieve stad, men kwam er vaker en graag! Mede door het onbehagelijke weer en de maartse buien was er natuurlijk een kritische blik. Dat bleek op ons rondje bin­ nenstad: op de fiets met Gert Jonkers, Piet Oudolf en Tracy Metz!

OOGST #01

5

DE FIETS TOCHT

­

4

2

3

Het beeldverslag van de fietstocht, gefotografeerd door Gert Jonkers, staat op pagina 30.

07

1

OOGST #01

OOGST #01

Splendid Isolation? Nee, dank u. Connectivity zou het buzzword voor Groningen moeten zijn. Alle mogelijke verbindingen tussen Groningen en de rest van de wereld, die vormen de sleutel. Te land, ter zee en in de lucht. En onder de grond - glasvezel! Dat is goed voor onszelf, zodat we geïnspireerd raken door al dat moois buiten de stad. Dat is fijn voor alle (internationale) studenten die papa en mama ook eens kunnen laten overkomen. Het is goed voor onze cultuurinstellingen, omdat toeristen steeds vaker op cultureel aanbod selecteren bij het plannen van een citytrip. Voor wie is het eigenlijk niet goed? Dagjesmensen dienen Groningen als serieuze optie te overwegen, schreef De Volkskrant in zijn reiskatern dit najaar. Inderdaad: Groningen is niet zomaar een Europese stad. Groningen is een destination.



CONGRESSEN IN GRONINGEN

1 USP: Noord-Nederland is 35% voordeliger dan de  Randstad. Daarnaast biedt Groningen een com­ pacte universiteitsstad, wat betekent dat voor wetenschappelijke verenigingen altijd een counter­ part in de stad te vinden is. En er is veel ruimte, zowel qua locaties als qua omgeving!  2 In 2011 organiseerde Groningen 53 nationale en 12 internationale congressen. 3 Een congresbezoeker geeft gemiddeld 495 euro per  dag uit (een toerist 75 euro). 4 Slogan: “Groningen, congresstad in hartje Noord  ­Europa”.

08

DEDICATED SHOPPING DESTINATION Volgens Baptist Brayé, oud-directeur van Locatus (marktleider op het gebied van winkel­informatie in de Benelux) vindt er de komende jaren een ingrijpende herschik­ king van het winkellandschap plaats. We gaan steeds meer winkelen op steeds min­ der plekken die ook nog eens groter zijn en meer te bieden hebben. Binnen tien jaar, voorspelt Brayé, is een kwart van de winkel­ concentraties verdwenen, over 25 jaar zijn er van de huidige 2500 centra in Nederland misschien nog maar 500 over. De grote steden in Nederland hoeven zich wat betreft hun overlevingskansen weinig zorgen te maken. Dat geldt ook voor Groningen als metropool van het Noorden met zijn belang­ rijke troeven universiteit en historische binnen­stad. Wel zorgelijk is de gelijkma­ tigheid en eenvormigheid van het winkel­ bestand in de Nederlandse binnensteden. Overal dezelfde ketens, nogal voorspelbaar en gewoontjes. Nederland speelt in de inter­ nationale retail dan ook geen rol van beteke­ nis. We zijn volgend, niet trendsettend. Dat weet de consument ook. Die oriënteert zich

in toenemende mate internationaal. We vin­ den het steeds gewoner om met de hoge­ snelheidstrein of het vliegtuig inkopen te doen in Europese hotspots zoals Berlijn, Barcelona of Londen. We selecteren op be­ stemmingen die spannend, bijzonder en een beetje ‘stout’ zijn. Groningen als ‘dedi­ cated shopping destination’? Ja graag. Maar dan valt er nog een wereld te winnen, met meer diversiteit, kwaliteit, verrassing en verleiding. Meer inspiratie in hoofdstuk 2: Shopping. GAE De baanverlenging van Groningen Airport Eelde biedt perspectief. Met de komst van nieuwe carriers als Vueling, Corendon en opnieuw Ryanair wordt de stad rechtstreeks verbonden met Europese kernen zoals Mi­ laan en Barcelona. Dat smaakt naar meer, naar nog meer (lowcost) lijndienstverbin­ dingen met Europese steden. Handig uiter­ aard voor noorderlingen die bij wijze van spreken hun citytrip op de fiets kunnen be­ ginnen. Koffertje achterop: een stuk hand­ bagage is vaak al voldoende voor een week­ endje weg. De baanverlenging is bovenal een oppepper voor de lokale en regionale economie. Groningen kan zich als interna­ tionale citytrip bestemming positioneren en (veel) meer internationale toeristen lokken. De toeristische mogelijkheden houden niet op bij de stad. Vakantie vier je in heel NoordNederland met al zijn landschappelijke, stedelijke en culturele kwaliteiten.

Van werelderfgoed Waddenzee tot aan Plopsaland in Dalen, van Europees Geopark de Hondsrug tot aan Infoversum en van de Sneekweek tot de TT in Assen. Toeristen denken niet in provincie- of landsgrenzen, die stellen hun eigen ‘pak­ ketje’ samen. Met de stad uiteraard als de allerbelangrijkste destination! Groningen Airport Eelde als volwaardige regionale lucht­ haven van nationale betekenis is ook gunstig voor de zake­ lijke markt die beter bediend kan worden (lucratieve con­ gresmarkt). Vooral als er vanaf GAE een verbinding is naar een grote internationale opstapluchthaven, bijvoorbeeld Frankfurt, Amsterdam of Londen Heathrow. Waar je over­ stapt op een andere (intercontinentale) vlucht. Om nieuwe luchtverbindingen vanuit onze regio te behouden en uit te breiden moeten we als regio durven investeren in inkomend toerisme. Laten we de gelande gasten op GAE zo goed mogelijk verwelkomen. Kwestie van marketing en gas­ tvrijheid. Dat begint eigenlijk al in de regio van vertrek: Groningen promotie in de regio van Milaan, Barcelona enzo­ voort. Customized voor de Italiaanse markt (Groningen: de meest Italiaanse stad ten noorden van de Alpen) en de Spaanse (tapasrestaurants plenty in de stad).

ID EE De Merlin Entertainments Group onderzoekt of in Neder­ land een plek is voor een Legolandpark. Waarom niet in Groningen? Een grote toeristische gezinsattractie met (inter)nationale uitstraling kan de stad goed gebruiken. Van Lego kun je alles maken!

09

Het Infoversum is het eerste volledig digitale 3D dome theater in Nederland en opent najaar 2013

hoofdstuk 1

OOGST #01

FLYOVER

TREIN

London

Een andere vorm van vervoer door de lucht is de kabelbaan, in goed Gronings flyover. Londen heeft er sinds de zomer eentje van een kilometer lang. Bezoekers kunnen vanuit de gondels tussen Greenwich en Royal Docks een blik werpen op het Olympic Park, het financiële hart Canary Wharf en de Thames Barrier. De kabelbaan is onderdeel van plannen om Oost-Londen te veranderen in een levendige, nieuwe wijk. Groningen studeert al een tijdje op een flyover tussen het Europa­park en de binnenstad (via Sontplein en UMCG). Voorstanders zien een creatieve en praktische verkeers­ oplossing, die de drukbezochte plekken in de stad verbindt met parkeerterreinen en treinstation buiten het centrum. Misschien een duurzaam, efficiënt, flexibel en relatief goedkoop vervoersalternatief - maar in elk geval krijgt de stad er een eersteklas toeristische trekpleister en landmark bij.

In Groningen is de situatie helemaal penibel. Er rijden geen nachttreinen richting de Randstad. Terwijl er voldoende marktpotentieel is. Immers Groningen is de jongste stad van Nederland (50.000 studenten), de tweede cultuurstad van Nederland met veel aanbod in de avonduren en Groningen hanteert geen sluitings- of toegangstijden in de horeca.

ID EE Laten we zoveel mogelijk feiten en cijfers van de gemeente­ op een creatieve manier toegankelijk maken voor bewoners en bezoekers door ondernemers en kennisinstellingen apps te laten ontwikkelen. Dat wil Neelie Kroes ook. Groningen loopt achter met het open data beleid. Kom op! We leven in een informatiemaatschappij. Dus waar vind ik de dichtstbijzijnde wc, welke voorstellingen kan ik bezoeken en waar parkeer ik goedkoop?

ID EE Met het Niedersachsen Ticket van Deut­ sche Bahn reis je voor 21 euro een hele dag met alle regionale treinen en het openbaar ­ vervoer door deelstaat Nedersaksen en Bremen en Hamburg. De tweede tot en met de vijfde persoon betalen 4 euro per persoon. Om het grensoverschrijdend toe­risme te bevorderen en te vergemakke­ lijken zou je het Niedersachsen Ticket kunnen uitbreiden met alle Arriva spoorlijnen in Noord-Nederland. Vanaf Groningen kun je dan direct je dagkaart kopen en doorreizen naar Hamburg of Hannover. Met Deutsche Bahn als eigenaar van Arriva lijkt­ dit haalbare kaart. Anne Hettinga, doe je best!

Bezoekers aan de stad moeten na het bijwonen van een lezing, een theatervoorstelling, een avondvergadering of een avondje/nachtje stappen met de trein thuis kunnen komen. En de Groningers moeten Schiphol kunnen bereiken voor de vroege vluchten, zonder uren op nachtelijk Schiphol te vertoeven of een extra hotelovernachting te boeken. Voor zakenreizigers is de dagrandverbinding van belang: in de ochtend vliegen zij naar hun bestemming, aan het eind van de middag of begin van de avond vliegen zij terug om vervolgens met de trein naar huis te komen. Tenminste als die nog rijdt! Te zien is ook dat hogeropgeleiden meer gaan pendelen, in ieder geval over langere afstanden. Nacht­ treinen kunnen een zetje geven aan die werknemers wier partners niet mee kunnen verhuizen naar Groningen, bijvoorbeeld omdat ze geen baan kunnen vinden in Noord-Nederland. Onnodig te zeggen: we leven in een 24-uurs-maatschappij die steeds verder globaliseert. De wereld houdt niet op bij Groningen. Het Hoofdstation ligt op een internationale route, tussen Randstad en Hamburg/Kopenhagen. Met het ingaan van de nieuwe dienstregeling vanaf december 2012 verbetert de verbinding richting Duitsland en de aansluiting op verder gelegen bestemmingen. Voortaan rijdt er doordeweeks elk uur een trein naar Leer. Dat is alvast winst. Het traject tussen Groningen en Leer kreeg zelfs een speciale naam: Wiederline.

11

inspiratie

inspiratie

ID EE Laten we de route Sontplein / Ikea naar de binnenstad tot een attractie maken door de inzet van een elektrisch aangedreven amfibiebus die over de weg en door het water kan. Prettige plons! Een watertaxi kan natuur­lijk ook.

10

Randstad

In de Randstad rijden zeven dagen per week nachttrei­ nen. De Brabantse steden zijn dankzij financiële steun van de provincie en de Brabantse steden, op vrijdag- en zaterdagnacht tot circa 4 uur ‘s nachts aangesloten op het NS-nachtnet. Maar de laatste twee uren staan ter discussie, zodat de Brabanders weer als Assepoester op de klok moeten letten.

ID EE Bied via het internet personalised themaroutes en producten aan, waar gelijksoortige mensen ook interesse in hadden. Zoals webwinkels met ‘Liefhebbers van dit artikel bestelden ook’ doen. Groningen voor kinderen (van speelgoedwinkels Asbran en Toy Toy naar het Pannenkoekschip of de kinderboerderij), Groningen voor expats en Groningen voor minima / de nieuwe armen (kringloopwinkel route, budget maaltijden). En een schoenenwinkelroute. Speciaal voor Duitse dames die naar Groningen komen vanwege modieuzer en goedkoper aanbod! Zouden ze schoenenwinkel Venice Schoenmode aan de Oude Ebbingestraat, die Jan Jansen schoenen verkoopt, al kennen?

OOGST #01

OOGST #01

OOGST #01

Mission Dolores Park San Francisco

HOTSPOTLIJSTJES Steden concurreren met elkaar om talent, werkgelegenheid, economische groei en om de toerist. In de strijd om kritische citytrippers is elke vorm van media-aandacht meegenomen. Gretig doken de (internationale) media op Lonely Planets nieuwe toeristische hotspots voor 2013. Amsterdam deed goede zaken en staat op nr. 2 (na San Francisco) van favoriete bestemmingen voor 2013. ‘Lots of birthday cake’ schrijft de toonaangevende reisgids in zijn aanbeveling om volgend jaar een bezoek te brengen aan de hoofdstad. Wat valt er te vieren? De vierhonderdjarige grachten, de veertigste verjaardag van het Van Gogh ­Museum, het Concertgebouworkest dat zijn 125-jarig bestaan viert, Artis dat 175 kaarsjes uitblaast en het Rijksmuseum dat de deuren weer zal hebben geopend. De uitslagen van de top 10 in de verschillende (online) reisgidsen wisselen elk jaar. En zoals met alle ranglijsten geldt: daar kun je flink wat invloed op uitoefenen. Levert een hoge notering extra toeristisch bezoek? Vermoedelijk wel. Het Amsterdam Toerisme en Congres Bureau reageerde in ­ieder geval verheugd op de verkiezing: “mooi dat onze in­ spanningen om het jubeljaar internationaal onder de aandacht te brengen zijn doorgedrongen.” De toeristische status van Groningen is natuurlijk niet te vergelijken met die van Amsterdam of San Francisco. We kunnen wel meeliften met de Amsterdamse uitverkie­ zing. Nederland is maar een klein landje, toeristen kunnen Groningen er best bij doen. De toeristische sector is belangrijk voor de economie van de stad, ze zorgen voor dynamiek en drukte. Hoe hoger het aantal toeristen, hoe hoger de inkomsten voor de stad, winkels, horeca en culturele instellingen. Toeristen en dagbe­ zoekers willen beleving, informatie en variëteit! We willen gedenkwaardige, bijzondere en unieke vakantie-ervaringen die we al twitterend en op facebook delen met onze vrienden. Daarbij zappen we impulsief door het aanbod. Soms zijn onze wensen tegengesteld. Enerzijds willen we zoveel mogelijk ervaringen in een zo kort mogelijk tijdsbestek ­opdoen en anderzijds willen we gemak, comfort en ontspanning om uit te rusten van de dagelijkse hectiek. We worden steeds kritischer en veeleisender. Door een overkill aan informatie (televisie, internet, billboards, fol­ ders) over vakantiemogelijkheden zoeken we gebundelde 12

in het artistieke Neukölln. Je krijgt er een middag of avond met een local bij, die je op sleeptouw neemt door de wijk: een soort van platonische escortservice.

specifieke informatie. In tijden van globalisering moet je jezelf blijven. Landen en steden gaan steeds meer op elkaar lijken. In de concurrentie om bewoners, bezoekers en bedrijven is authenticiteit het sleutelwoord. Die moet zich niet beperken tot de ‘verpakking’ maar ook inhoudelijk de lading dekken. Hooghoudt Experience in het centrum van Groningen? Ja, dat zou goed passen. Het aanbod moet zo gevarieerd en verrassend mogelijk zijn: want we hebben alles al gezien. Kom met iets nieuws en creatiefs, met aanbod op maat, met avontuur. En een beetje stout! You can never make the first impression twice!

ID EE Toeristen betalen voor een stadsplattegrond €1,95 bij het Informatiecentrum op de Grote Markt. Dat kan gastvrijer. ­Gewoon gratis. Doen ze in andere steden ook!

ID EE Groningen ontbreekt in tal van online city guides (en bijbehorende apps). Soms wordt de stad wel genoemd maar is de informatie beperkt, achterhaald of onjuist. Kwestie van goed bijhouden, maar wie is verantwoordelijk? Klik je op de site van Ryanair op ‘destination Groningen’ dan verschijnt: ‘content coming soon’. Het toevoegen van reviews of ­geheimtips op city guides zoals frommers.com en lonelyplanet.com (sinds februari 2009 niet meer bijgewerkt) is ook altijd een stimulans voor een bezoekje door de (buitenlandse) toerist. De beste ideeën en tips komen altijd van lokale experts! Websites zoals spot­ tedbylocals.com of likealocalguide.com spelen hierop in. Groningen maakt nog geen onderdeel uit van deze sites. Het kan nog persoonlijker! In Berlijn kun je via plusoneberlin.com een studio huren

Richard Florida benoemde het al: ‘the more gay-friendly a city is, the more likely it will prosper.’ Groningen als top gay destination van Nederland? Misschien een goede nummer twee? Na Amsterdam, de stad die zich van ouds­ her gaycapital noemt, maar in feite haar voorhoederol al lang heeft verspeeld aan steden als Barcelona en Berlijn.­ Voor de toeristische sector is de gay community een belangrijke - kapitaalkrachtige - doelgroep die veel citytrips onderneemt en daarbij ook veel spendeert. Laten we alvast beginnen met een jaarlijkse Christopher Street Day in Groningen, zoals Duitse steden (Oldenburg!) ook doen. Zijn we de eerste van het land.

Tijd is vaak een ondergeschoven aspect. Door een geraffineerd tijdenbeleid kun je de benuttingsgraden verhogen. Zie het succes van de zondagsopening van Nederlandse grootste Jumbo in de Euroborg en de bibliotheek. Ikea, Intratuin en de Hema gebruiken slim het goedkope ontbijt als lokkertje. Zo zijn deze winkels in de vroege ochtend al goed gevuld. De ontbijtjes trekken vooral veel senioren: een interessante koopkrachtige doelgroep die we nog beter kunnen bedienen. Laten we de sexy­senior-citizens in de watten leggen met speciale shoppingtours, op tijden dat het wat rustiger is in de binnenstad, of een aparte koopavond. Gecombineerd met speciale kortingsbonnen, loyaltycards, passend vervoer en/of parkeergelegenheid.

13

OOGST #01

OOGST #01

14

15

column

OOGST #01

OOGST #01 interview

Zwanestraat 9

Onder de vlag van Marquant varen in Groningen vier winkels. Tot voor kort waren dat er nog vijf, maar Donna Marquant aan de Grote Markt is onlangs gestopt: de winkels aan het Waagstraatcomplex hebben het moeilijk (zelfs La Place zit lang niet altijd vol, ondanks geweldig uitzicht!). Vlaggenschip sinds 1975 is de vestiging aan de Oude Boteringestraat 3 die als eerste in Nederland het merk Diesel verkocht. Renzo Rosso kwam er destijds regelmatig voor naar Stad. ‘Ik word groter dan Levi’s.’ vertelde hij toen al aan Marquant’s eigenaar Wim. Zeker zo vooruitziend op modegebied is Bastiaan Klap (28) die aan de Zwanestraat mannenmodewinkel Marquant Scotch (van Scotch & Soda) uitbaat. Hoewel aan de Grote Markt nu een eigen prachtig vormgegeven S&S filiaal is gevestigd, verkoopt Bastiaan de grootste herenselectie van het merk in de stad. Daarop voortbordurend vertelt hij dat er helaas geen afstemming over het assortiment is tussen de landelijke winkelketens en de onafhankelijke winkeliers. Bastiaan: ‘Dat zou veel gestructureerder kunnen, gefocust op ieders verschillende klantengroepen. Zo zie je niet steeds overal hetzelfde hangen, positioneer je een merk beter en wordt de binnenstad een interessantere, gelaagdere shopping destination! Je kunt hier een verbeterslag maken die voor alle partijen goed uitpakt.’ Bastiaan barst van de goede (retail)ideeën met een goede neus voor wat wel/niet werkt in Grunn. ‘We lopen minimaal een half jaar achter, de spekzolen van Clarks Originals (desertboots) zijn hier bijvoorbeeld nu pas doorgebroken.’ Voor inspiratie checkt hij (online) magazines en blogs: Link, Jak and Jil.com, Freshnessmag en Denimhunters zijn favorieten. Maar hij volgt ook trouw een clubje Groningse modeblogger, waaronder Lian Galliard van Fashionhoax en Gale­ riemoderne van Dennis Elzinga. Formules

die zich wat hem betreft linea recta in Gro­ ningen kunnen vestigen: Urban Outfitters, American Apparel, Topshop/Topman en All Saints. En snel het ABN Amro pand aan de Grote Markt tegen de grond en daar een volwaardige Bijenkorf laten verrijzen. Voor Urban Outfitters ziet Bastiaan het pand van de Drie Gezusters wel zitten. ‘Dat zou een enorme trekker zijn aan de zuidzijde van de Grote Markt. Bovendien zit daar al genoeg vergelijkbare horeca. Groningen dat voor Amsterdam de primeur van de eerste Urban Outfitters in Nederland wegkaapt: goed plan!’ Bijzonder dat deze Amerikaanse keten zo’n grote schare (mannelijke) fans heeft in de stad. Immers: de dichtstbijzijnde vestiging zit in Antwerpen, niet toevallig een van Bastiaans favoriete bestemmingen. Lievelingsstad in Nederland is Haarlem. ‘Heel knus met juiste combinatie van veel kleine winkels en lekker eten. Buiten Gro­ ningen is er in Noord-Nederland bijna niets. Sneek is leuk en Jolijt is een fijne winkel in Leeuwarden.’ American Apparel, een echte ‘fashiondarling’­ met spannende controversiële reclamecampagnes, zit wel in Nederland, in Amsterdam. 16

Zou niet misstaan in het Ebbingekwartier! De plek waar Bastiaan het liefst een eigen zaak zou beginnen. Wel eerst de jackpot winnen voor een mooi oud fabriekspand aan het Boterdiep. Denk: supercool jeans Walhalla. In de stijl van 14 oz in Berlijn of ‘denimandstuffmarket’ Clinic op ’t Zuid in Antwerpen. In Groningen kun je stappen van dusk till dawn. Maar in the city that never sleeps valt nog wel wat te verbeteren, vindt Bastiaan. ‘Het is nu één pot nat en teveel op jongeren gericht. De stad mist een goede club én zaken voor de young professionals. Voor de 25+ groep die nog niet richting de Ellebogen afzakt, maar die in een goed ingerichte zaak met cocktails, fijne zitplekken en een DJ wil stappen. Lichtpuntje: de vooruitstrevende muziek en crème de la crème van Groningen op de Jägerland feesten in Simplon.’



BASTIAAN’S FAVORIETEN

1 Stardust, Oude Boteringestraat. Liefde voor mode  omgezet in nieuw commercieel winkelconcept.  2 2 the Max aan de Nieuweweg. Unieke sneakers! 3 Vismarkt. Versmarkt! Waarom keren de kramen zich  niet om naar de winkels? 4 Simon Levelt. Goed personeel met verstand van  zaken. Spannende nieuwe lekkernijen! 5 Vera. Icoon. Alles klopt: programmering, sfeervol,   ademt geschiedenis, prachtige posters. 6 Toko Semarang aan het Gedempte Zuiderdiep.  Fantastisch Indisch eten. 7

Big fat Alley Cat. Hipsters op remloze fietsen.

17

OOGST #01

OOGST #01

hoofdstuk 2

Het is al een tijdje aan de gang. Winkels en binnen­ steden veranderen als gevolg van een aantal ontwikkelingen. Vaak genoemd: de opkomst van een constante internettoegang (online shoppen), de wereldwijde economische crisis, vergrij­zing en krimp.

waar iedereen het over heeft. Tussendoor wordt er gewin­ keld. Niet voor de praktische aankopen, maar voor de lol en bij bijzondere winkels en boetieks. De dertien-in- een-dozijn winkelcentra die overal in Nederland te vinden zijn hebben te weinig onderscheidend vermogen en authenticiteit om de mensen uit hun luie stoel te lokken. Winkels dienen andere bezigheden aan zich te binden en zich aan te passen aan het nieuwe klimaat: een duidelijk visitekaartje afgeven!

Shoppen in de binnenstad blijft ieders ­raison d’être. Winkels in de (binnen)steden moeten wel aan de bak om relevant (spannend) en een bezoek waard te blijven. Vermaak is misschien wel de belangrijkste reden om inkopen te doen in de stadscentra. Winkelen is onderdeel van het consumeren van bele­ venissen. ’s Ochtends een kop koffie op een terras aan de kade, ’s middags lunchen in een hip tentje waar de bladen vol mee staan en borrelen tussen de mooie stadse mensen, ‘s avonds een etentje bij een toppertje gevonden op iens.nl en dan naar de film 18

Winkeliers zullen naar de klant moeten komen in plaats van an­ dersom. Dat kan door actief te investeren in relaties met klanten via Facebook, Twitter en e-mail. C&A gebruikt in zijn Braziliaanse vestigingen speciale Facebook-kleerhangers met een display dat het aantal ‘likes’ vermeldt voor dat product op de C&A Face­ bookpagina. Het winkelpubliek ziet dus real time hoe populair de kledingcollectie online is. Maar het allerbelangrijkste aspect blijft­ in de toekomst service. Of het nu gaat om online of offline: we vinden persoonlijke service, aandacht, integriteit en vertrou­ wen steeds belangrijker.

ID EE

Jan Boelo

MINI Brandstore Amsterdam

Fysieke winkels, webshops, mobiel shop­ pen: het bestaat allemaal al naast elkaar. We navigeren moeiteloos door zowel de off­ line als de online wereld. Overal en altijd is er vrij toegankelijk internet. Want de klant wil directe bevrediging. Mensen willen iets en wel meteen! Online shoppen (mits goed opgezet) past bij deze mentaliteit en groe­it­ gestaag door. Maar ‘stenen’ winkels zullen nooit verdwijnen. Wel zijn er, omdat op meerdere kanalen gekocht kan worden, minder en andersoortige ‘stenen’ winkels nodig. Merken nemen het heft in eigen hand en openen hun merkwinkels in de vorm van brandstores, conceptstores, showrooms en store-in-stores. Hier kunnen ze een beeld, een gevoel, een identiteit laten zien. Bijvoor­ beeld de MINI Brandstore aan het Leidse­ plein in Amsterdam. Ook zie je steeds vaker tijdelijke winkels (guerrilla- en pop-up stores).

Eindhoven organiseert jaarlijks tijdens de Dutch Design Week een aantal etalageroutes, waarbij ruim 100 winkels hun eta­lage beschikbaar stellen voor presentaties (mode)ontwerpers. Laten we dat in Groningen ook doen. De mogelijkheden liggen voor het oprapen. Eventueel te combineren met een wedstrijd: welke winkel verzorgt de mooiste kerstetalage? Groningen zou een vergelijkbaar thema kunnen kiezen, maar er zijn natuurlijk genoeg andere mogelijkheden. Eventueel te combineren met een wedstrijd: welke win­ kel verzorgt de mooiste kerstetalage?

19

OOGST #01

Maison Martin Margiela voor H&M

OOGST #01

We willen kunnen zitten met een tijdschrift, een drankje en zelfs naar de wc. De kracht van de ‘traditionele’ winkels ligt vooral in geïnteresseerd personeel en de meerwaarde van hun kennis: personeel dat op de hoogte is van de laatste trends. Dat gaat verder dan vriendelijk aanspreken. We willen werkelijk contact, het gevoel hebben dat iemand be­grijpt wat we zoeken en niet handelt volgens de regels uit een boekje. Werken in een winkel is geen baantje maar een vak.

Benadruk de uniciteit van de plek, zorg voor een goede sfeer, wees authentiek. Je moet het niet alleen bedenken, je moet het voelen en uitstralen. Veel winkels zitten vast aan traditio­ nele conventies en regels waardoor ze allemaal op elkaar lijken. Winkeliers kunnen zich onderscheiden van webshops met hun collectie. Durf bijzondere items in te kopen en de consument te prikkelen. Winkeliers (ook de filiaalhouders) zouden daarvoor meer gebruik moeten maken van hun lo­ kale faciliteiten en partners. Nodig eens een lokale celebrity (topmodel Ymre Stiekema), ontwerper (Jan Boelo) of fashion blogger uit. Laat klanten samen met de chef van een lokaal toprestaurant koken, organiseer workshops met barristas en parfumadviseurs. Dat hoeft niet alleen. Werk samen met collega-ondernemers, organiseer modeshows, prijsacties en creëer een uniek winkelgebiedje. Alleen creatief is niet genoeg en alleen commercieel ook niet. Het gaat om de kruisbestuiving. Speel met die conventies; investeer in beleving; weg van de uniformiteit, naar diversiteit. 20

ID EE Twintig jaar geleden verbaasden we ons nog over de Duitsers die op zaterdag op het drukste moment van de dag de win­ kels sloten. Dat is nu anders, sinds 2003 mogen ze tot 8 uur open zijn. In Duits­ land ligt het zwaartepunt van de verkopen nu tussen zes en half acht. Devies: ga uit van de behoefte van de consument. Open wanneer de klanten tijd hebben en sluit wanneer niemand winkelt. Het gaat niet per se om meer uren maar om andere uren. Een winkel met een bovenregio­ nale of landelijke uitstraling, zoals Vos Interieur, zou eigenlijk zondags open moeten zijn. Juist dan heeft de doelgroep tijd om te reizen. De Albert Heijn aan de Vismarkt sluit om 21:45 uur, nodeloos ­verwarrend en geen consument die het snapt.

New Balance by Colette

Winkels zijn meer dan alleen een verkooppunt, maar worden ontmoetingsplaats: van places to buy naar places to be. Waar je een kop koffie kunt drinken of stylingadvies krijgt. Waar het lekker geurt en over de inrichting echt is nage­ dacht. Met de uitbreiding van Google Business Photo’s als service bij Google Streetview kun je straks zelfs digitaal de atmosfeer van een winkel ervaren.

ARTIFICIAL SCARCITY Steeds meer producten, diensten en belevenissen verheffen kunstmatige schaarste tot een zorgvuldig gekoesterde ex­ clusiviteit. Bedoeld voor consumenten die willen opvallen, anders zijn, liefst door iets te doen of te hebben wat de (meeste) anderen niet doen of bezitten. Sneakerstore ­2theMax aan de Nieuweweg snapt dat heel goed. Daar verkopen ze speciale edities gympen, zoals New Balance by Colette. 2theMax kreeg - exclusief voor de Benelux - zeven­ tien paar die binnen twee dagen waren verkocht. Meest via de website en Facebook, aan kopers over de hele wereld. Sneakerfans houden het internet bijzonder goed in de gaten! Ook de limited designercollecties van H&M passen in deze trend. Los van het feit of de stukken - die in slechts vijf steden in Nederland (Groningen niet, Maastricht wel!) han­ gen - nou de winkels uitvlogen of niet, de gratis publiciteit die de designers-uitverkoop genereert is voor Hennes & Mauritz onbetaalbaar. Nog een voorbeeld uit Chicago: The Doughnut Vault sluit zijn deuren zodra alle donuts van die dag zijn verkocht. Ze openen pas de volgende dag als een nieuwe lading klaarligt.

21

OOGST #01

OOGST #01

ANTHROPOLOGIE

London

Stockholm

Consumenten gaan andere waarden her­­waarderen, zoals de opkomst van de coöperatie en hergebruik. Vintage mode en design worden steeds populairder. Om op deze behoefte in te spelen zie je steeds meer merken die hun eigen tweedehandswinkels starten. De Zweedse winkelketen Weekday verkoopt bijvoorbeeld budgetkleding gemixt met vintage items. Ooit begonnen in een piepkleine winkel in een kelder in een buitenwijk van Stockholm valt Weekday nu onder de paraplu van Hennes & Mauritz. De eerste Nederlandse vestiging zit aan het Rokin in Amsterdam. Vooralsnog geen Weekday in Groningen, maar gelukkig brengt Stardust aan de Oude Boteringestraat een vergelijkbare mix van oud en nieuw. Noemenswaardig zijn ook de vele Gro­ ninger kringloopwinkels, een vestiging in de binnenstad zou niet misstaan. Ook de mix van mode, meubels, kunst en design, zoals je in de hippe Amsterdamse winkel SPRMRKT ziet, is nog niet echt doorgedrongen in Groningen.

Weekday

SUKHA

miniwarenhuis in Amsterdam

Het miniwarenhuis Sukha aan een van de leukste winkelstraten (bedankt winkelstraatmanager Nel de Jager) van Nederland: de Haarlemmerstraat in Amsterdam. Ook bij Sukha in Amsterdam kun je van alles beleven. Daar ligt handwerk naast designerkleding en spullen die de eigenares op reis is tegenkomen.

22

Anthropolgie

VINTAGE MODE EN DESIGN WORDEN STEEDS POPULAIRDER 23

inspiratie

inspiratie

Een goed voorbeeld van een winkel die bezoekers inspireert is Anthropolgie (in de VS en in Londen) waar kleding, schoenen, accessoires en interieurspulletjes in een glamoureuze, brocante omgeving worden verkocht. Een bezoek aan deze winkel is niet te evenaren­ met het internet.

WEEKDAY

OOGST #01

SPRMRKT

OOGST #01

MARQT

Amsterdam

Laten we Marqt naar Groningen halen! Voorlopig zit deze groene, duurzame en maatschappelijk betrokken grutter nog enkel in de Randstad. Maar het kan niet lang meer duren voordat de rest van Ne­ derland aan de beurt is. Vooral nu steen­ rijke Belgische investeerders een flink belang hebben genomen is het een kwestie van tijd. Het zijn nooit standaardpandjes waar Marqt zit; kijk maar naar de filialen in Amsterdam, Den Haag en Haarlem, ­allemaal karakteristieke panden in de binnenstad. Marqt zou niet misstaan in de Korenbeurs, het oude DvhN gebouw aan het Gedempte Zuiderdiep of het voormalig postkantoor aan de Munnekholm. Uit­­e­ raard mag de Whole Foods Market (de Amerikaanse variant van Marqt) ook komen! Zijn we gelijk de eerste in Nederland. Ook fijn: organic slow food bij Causses in Parijs. Voor deze drie geldt dat alle details kloppen: van de locatie tot de mensen, de presentatie, de uitstraling, de marke­ ting en de aanvullende diensten. Fun en feelgood shopping ten top!

De winkelstructuur verandert ook door demografische ontwikkelingen met meer eenpersoonshuishoudens en toenemende vergrijzing. De daarbij behorende levens­stijl verandert, waardoor traditionele winkels een mismatch riskeren tussen aanbod en de behoefte van de consument. Winkeliers zouden daarom moeten kijken naar nieuwe combinaties en hybride functies, zoals een winkel die kapsalon en café ineen is. Je ziet al een aantal van deze hybride winkels, zoals de Douwe Egberts formule aan de Vismarkt. Maar het kan nog funkier. Zoals in Londen waar je bij Look Mum, No Hands, kleding kunt kopen, koffie kan drinken, een broodje eten en ook nog je fiets kunt laten repareren. Zo’n merkwaardige mix aan ingrediënten, dat versterkt elkaar. In de toekomst zullen we dit soort concepten steeds vaker zien.

SPRMRKT

NIEUWE COMBINATIES EN HYBRIDE FUNCTIES SPRMRKT

CAUSSES

24

MARQT

MARQT

25

inspiratie

inspiratie

Het assortiment van SPRMRKT is net zo veelzijdig als in een gewone supermarkt, vindt eigenaar Nelleke Strijkens. ‘Maar SPRMRKT heeft een eigenwijze vorm, is er niet voor de massa.’ De winkel begon ooit met meubels: vintage en unica met een eigen identiteit. Daarna volgde tweedehands kleding. Nu is SPRMRKT vooral een winkel met een steeds wisselende en bijzondere collectie modelabels - van Acne en Hope tot Margiela en Rick Owens -, tonen kunstenaars hun werk, zijn er optredens en wordt de zaak verhuurd als plek voor feesten. Nelleke Strijkens: ‘We doen alles wat we leuk vinden. Dat houdt het spannend. Buitenlan­ders komen zelfs terug naar ons. Inmiddels worden we een concept store genoemd’.

Randstad

OOGST #01

OOGST #01

WISHLIST WINKELCONCEPTEN Muji

Urban Outfitters Amerika

inspiratie

inspiratie

Japan

Muji. De Japanse Hema met een grote schare fans Urban Outfitters. Amerikaanse keten voor mode,

LOOK MUM, NO HANDS

London

De jongens van Look Mum, No Hands: ‘We like riding our bikes and drinking coffee. We had an idea about combining stuff we like to make something special. We found a great space in a great location, cleaned it up and called it ‘look mum no hands!’ We show films and cycle sport on our big projector screen. We have a workshop and two great mechanics who fix bikes. We have people who are really into making good food and coffee. We sell BEER!’ Geweldig idee! Dat willen we ook in Groningen, immers fietsstad nummer een van de wereld.

26

zit overal ter wereld, maar nog niet in Nederland. Graag de eerste vestiging in Groningen!

interieurspullen, boeken, cd’s. Opent in 2013 in Amsterdam.

Primark. Ierse winkelmagneet verkoopt goedkope Brompton Junction. In Amsterdam, Hamburg en mode. Is voor velen een dagtocht waard.

Kobe.

Uniqlo. De Japanse H&M. Niet in Nederland, wel in River Island. Engelse modegigant voor mannen, Londen en Parijs.

vrouwen en kinderen.

Lush. Verse handgemaakte cosmetica en zeep uit Jutka & Riska. Vintage, eigen werk, ‘customised’ en Engeland. 7 keer in Nederland, ook in Oldenburg!

jonge ontwerpers. In Antwerpen, Amsterdam, Haarlem en Heemstede.

Inditex. Alles van Inditex, zoals Pull & Bear en Ber-

Monki en COS. Uit de Hennes & Mauritz stal.

schka.

27

OOGST #01

OOGST #01

interview

Expats zijn vooral erg enthousiast over de winkel, blijkt uit de reacties zowel in de winkel als online. Schijnbaar voor­ziet dit type winkel met dit assortiment in een behoefte. Met Google statistics kunnen Dorien en Ward ook traceren waar de bezoekers van ilovewalnut.nl vandaan komen. Opvallend is dat er een vaste kern uit Barcelona blijkt te zijn. Zal de rechtstreekse vliegverbinding vanaf Gro­ningen Airport Eelde naar Barcelona met Vueling daar een rol in spelen?

Oude Boteringestraat 14

Openingstijden: woe t/m vr 11.00 - 18.00 / za 11.00 - 17.00 ‘Wat een geweldige winkel’. Dorien en Ward, eigenaren en bedenkers van mini-warenhuis Walnut Mix­store, horen dat vaak. Meestal gevolgd door twee standaardvragen: ‘Is dit een tijdelijke winkel?’ en ‘Zitten jullie hier al lang?’ Het antwoord op de laatste vraag luidt: anno juni 2011. De eerste vraag is wat ingewikkelder. Want de winkel is gevestigd in een locatie die te huur staat: de bordjes van de makelaar hangen gewoon aan de gevel. Hoe zit dat? Toen Dorien en Ward serieus overwogen een winkel te starten wilden ze dat in eerste instantie doen met geleend geld van de bank. Geschikte pandjes in de Folkinge-, Steentil- en Oude Kijk in’t Jatstraat hadden beiden al op het oog. Maar de combinatie van nogal rigide huurcontracten -je legt je vast voor een periode van vijf jaren- en de complexe financiering vonden ze een te grote stap. Gelukkig was er een andere optie: een tijdelijk winkelpand via het Jonge Ondernemers Plan (JOP) van Karina Bakx. Voor een bepaald deel van de huurprijs kunnen ondernemende creatievelingen hun plannen testen en verwezenlijken in ruimtes die gewoon te huur blijven: de ‘te huur’posters en borden blijven dus hangen. Als de makelaar het pand alsnog regulier verhuurt, is er een maand opzegtermijn voor de tijdelijke gebruikers. Zo zingen Dorien en Ward het al ruim anderhalf jaar uit. Een eventuele verhuizing is geen onoverkomelijk probleem. Met al die leegstand in de stad is er hopelijk snel weer een nieuwe plek gevonden.

www.ilovewalnut.nl



Walnut is een juweeltje. Dat vindt de lande­lijke pers ook. Van de Elle tot aan de De Volkskrant: de winkel wordt stee­ vast een must-see bestemming genoemd. Volgens De Volks­ krant zijn Walnut en de bovenburen Stardust de twee leukste winkels van de stad. ‘In elke prijscategorie hebben ze wel iets speciaals, wat Walnut een uitstekende plek maakt om opgelucht een speurtocht naar een goed cadeau te eindigen.’ Uit liefde voor mooie spullen. Zo ontstond de winkel. Bij Walnut Mixstore is voornamelijk Nederlands design te vinden. De winkel staat vol met prachtige ontwerpen voor je interieur, kledingkast of voor aan de muur. Het is een mix­ store waarin kleding, schoenen, sieraden, interieur, kunst, boeken & tijdschriften samenkomen in een inspire­rende omgeving. Nieuw in Walnut is het Bring Your Own lunch café. Hier mag je je eigen lunch mee naar toe nemen, studeren, inspiratie opdoen uit de magazines die er liggen of op zaterdagochtend een krant lezen. Op vrijdagen en zaterdagen zijn de jongens van Koffiestation te gast in het café waar ze hun eigen vers gebrande koffie schenken. Walnut is opgezet volgens een multichannel strategie. ­Naast de fysieke verkoop in de winkel die van woensdag tot 28

WARD & DORIEN’S FAVORIETEN

1 Wongema in Hornhuizen, een  prachtige inspirerende plek! 2 Fietsje aan het A-kerhof, van een  oude opoefiets tot een hippe fixed gear bike.

DE WINKEL IS ONTSTAAN UIT LIEFDE VOOR MOOIE SPULLEN en met zaterdag is geopend is er ook een online shop. En er wordt actief ingezet op social media. Zo kunnen (potentiële) klanten vrij bewegen tussen de verschillende kanalen. Oriën­teren op het internet (via pc, tablet of smartphone), daarna ‘voelen’ en kijken in de winkel aan de Oude Bote­ ringestraat en vervolgens thuis via de online shop bestellen. 29

 3 We love it when a plan comes toge­ ther in de Oude Kijk in ‘t Jatstraat, meer dan alleen een designstudio.  4 Mr BonBon in de Oude Boteringe­ straat, de lekkerste bonbons uit de stad en ook nog eens fairtrade!  5 Antiquariaat Berger & De Vries in de  Pelsterstraat, we houden van oude boeken en prenten.  6 Paradigm, Berlijn-achtig uitgaan. 7 Ons eigen BYO lunch café, met de  ­lekkerste koffie van Koffiestation.

OOGST #01

OOGST #01

30

31

beeldverhaal Gert Jonkers

OOGST #01

OOGST #01

hoofdstuk 3

Ondanks de crisis brengt een vernieuwende aanpak en stijl wel succes. Vaak op nieuwe, niet of nauwelijks ontgonnen locaties, waar de panden nog rauw en ongepolijst zijn en de huren laag. Dat is ook een deel van de truc natuurlijk. Als de huur lager is kun je meer geld uit geven aan het eten en de aankle­ ding. Zo heeft de recessie voor de creatieve voorhoede en jonge ondernemers nog een feestelijke kant. Juist zij weten de markt aan te spreken: de zaak zit altijd vol. Wie lef heeft kan dromen verwezenlijken!

Cookies Cream in Berlijn

HET BERLIJN GEVOEL Neem het vegetarische restaurant Coo­kies Cream aan de Behrenstrasse in Berlijn. Waar je niet alleen kunt eten, maar ook dan­ sen en cocktails drinken in een grote maar gezellige fabrieksruimte. Elke avond zit deze zaak stampensvol met een breed gescha­ keerd publiek. Niet enkel strenge vegeta­ riërs. Men komt omdat het eten, gemaakt van plusminus 80% seizoensgroenten, lek­ ker is. De bediening in trendy tshirts en sneakers (niet van die saaie voorbedrukte werkpolo’s) is aantrekkelijk. Overigens moet je wat moeite­ doen om er te komen. Zoals wel vaker in Berlijn met haar voorkeur voor 32

Badeschiff in Berlijn

fabrieksmetamorfose op Strijp-S, het voormalige fabrieks­ terrein van Philips en nu Eindhovens creatieve hub. De in­ dustriële sfeer in Radio Royaal bleef behouden, je ziet dat dit een voormalige machinekamer is, er staan nog machines. De tafels zijn gedekt met wit kraakhelder linnen en je zit op stoelen die vroeger in de aula van de basisschool stonden. De industriële sfeer, het verzorgde, het lekkere eten en het ontzettend vriendelijke personeel, maken het echt een fijne plek om te vertoeven. Ideetje voor het Suikerunieterrein? Graag in combinatie met een drijvend openlucht zwembad in het ruim van een oud binnenvaartschip in het Hoendiep, met hangmatten en dj’s. Uiteraard naar voorbeeld van het Badeschiff in Berlijn.

Radio Royaal in Eindhoven

Waarom is er toch zo weinig echt hippe, spannende, vooruitstrevende (goedkope!) horeca in Groningen? Is Groningen belegen en zelfgenoegzaam geworden? Waar niets kan (te hoge huren) en niets mag (teveel regeltjes)? Gebrek aan creativiteit, smaak mis­ schien? Alleen al het woord ‘horeca’ -voor hotel-restaurant-café- is een gruwel. Maar de bedrijfstak die alle eet- en drinkgelegenheden en hotels omvat is wel uitermate belangrijk voor hoe wij de stad erva­ ren: het zijn echte sfeerbepalers. Niets ten nadele van bestaan­de zaken en uitzonderingen daargelaten, maar Groningen heeft een ernstig gebrek aan horeca met echt grootstedelijke, internationale allure. Plekken waar locals, zzp-ers, expats en studenten zich happy voelen. Ingewikkeld hoeft het niet eens te zijn: een simpel huiskamercafé (alles tweedehands) met goede producten (beetje onderscheidend graag) en sexy bediening. That’s all it takes!

anonieme underground-atmosfeer, is de en­ tree nogal verstopt en een beetje groezelig. Alsof je een gebruikersruimte betreedt. De website is al net zo spannend. Staat Cook­ ies Cream symbool voor het ‘Berlijn-gevoel’, waar iedereen het steeds over heeft? Niet zo ingewikkeld te kopiëren lijkt me. Een neus voor wat hip en happening is, dat hebben ze: de bedenkers van Hotel De Goudfazant en Café Modern in Amsterdam en Radio Royaal in Eindhoven. Klinkende na­ men met een knipoog, want het gaat hier om restaurants. Radio Royaal is een geslaagde

THIRD SPACE Welkom in ‘Third Space’, de Derde Ruimte: de informele comfortabele werk- en ontmoetingsplek die niet onze werkplek is (‘Second Space’) en niet ons thuis (‘First Space’). Third Space rukt op, ook in Groningen. Loop op een doordeweekse dag een willekeurige horecagele­ genheid voorzien van free wifi binnen. Grote kans dat je meerdere kantoornomaden aantreft. Kenmerken: laptop op tafel, kop koffie ernaast, telefoon in de aanslag en een stapel papieren in de hand. Overal in Nederland duiken ze op, deze flexwerkers of ZZP-ers. In horecagelegen­ heden, openbare bibliotheken en op locaties die geheel ingericht zijn voor deze flexwerkers. De voorspelling dat de behoefte aan face-to-face contact zou afnemen dankzij allerlei technologische ontwikkelingen bleek onjuist. Integendeel. De wens tot persoonlijke ontmoe­ tingen neemt toe en die spelen zich meer en meer af in grootsteedse ruimtes zoals (grand)cafés, bibliotheken, musea en parken. Het zijn volgens stadssocioloog Ray Oldenburg de ankers van het gemeenschappelijk leven. De plekken waar we ideeën en informatie uitwisselen, waar we kunnen werken en studeren. Starbucks werd er groot mee, met ruimtes vol comfortabele zetels, stop­ contacten en tafels, waaraan je kon werken zo lang je wilde zonder de druk te voelen iets te bestellen. Third Space is als feelgood- en ontmoetingsplek een kans voor winkels en horeca in de binnenstad, het Groninger ­Forum en het Stationsgebied.

33

OOGST #01

OOGST #01

BLUMENCAFE

Berlijn

In Prenzlauerberg waar je bijkans struikelt over de kinderwagens, zit het Blumencafé. Kaffee und Kuchen zoals je die alleen in Duitsland krijgt. Het betere Konditorei-gevoel ervaar je op het terras met uitzicht op U-Bahnhof Schönhauser Allee, of binnen tussen de geurende bloemen en planten en twee rondscharrelende papegaaien. Uiteraard kun je ook gewoon een bosje bloemen voor je liefje kopen.

10 COMO CORSO BLUMENCAFE

Milaan

inspiratie

DE WASBAR

inspiratie

In Milaan zit 10 Como Corso. Dit allesin-één-concept (winkel/restaurant/café/ shop) is opgericht door Carla Sozzani, zus van de hoofdredactrice van de Ita­liaanse Vogue. Zit gevoel voor trends in de familie, of heeft zuslief 10 Corso Como in haar tijdschrift lopen ophemelen? In ieder geval behoort deze gelegenheid al ruim twee decennia tot de hipste plekken van Milaan. Een prestatie van formaat in een stad waar geldt: “one day you’re in, the next day you’re out”.

Gent

Net geopend in hipsterstad Gent: de Wasbar. Nooit eerder kon je de was doen in zo’n prachtig kader: een tikkie retro en huiselijke plek. Terwijl de wasmachine draait kun je een pintje drinken of de haren laten knippen voor democratische prijzen (vanaf 10 euro). Op vaste dagen in de week zijn er extraatjes: dinsdag is doedag met workshops, donderdag is er een podium voor jong talent, op vrijdag aperitieven met buffet (een ideetje uit Milaan) en op zondag combineer je de was met een brunch.

DE WASBAR

34

10 10 COMO COMO CORSO CORSO 35

OOGST #01

OOGST #01

Wongema

ROMANTIEK & NOSTALGIE, HET NOMADISCHE BESTAAN EN HET LANDSCHAP

36

Het door trend forecaster Lidewij Edelkoort samengestelde Zomergasten geeft een intro­ ductie van wat ons volgens haar te wachten staat. Rode draad: romantiek en nostalgie, het nomadische bestaan en het landschap, meer specifiek: het willen zien van de hori­ zon. Edelkoort signaleert ook een behoefte aan kleinschalig toerisme. Allemaal koren op de Groningse molen met haar grootste vergezichten en de mooist denkbare luchten in een karakteristiek landschap. Het Old­ ambt met zijn oneindige horizon! Eten kun je er ook. De provincie Groningen herbergt een aantal fantastische eetgelegenheden. Drie grootse voorbeelden in ieniemienie dorpjes.

In wierdendorp Houwerzijl (250 zielen) staat de Theefabriek, wellicht het meest bijzondere theebedrijf ter wereld. Het herbergt Nederlands enige theemuseum, er is een theewin­ kel en uiteraard een tearoom met ruim 300 soorten en de lekkerste scones van Nederland. De stad Groningen heeft geen gespecialiseerde theeschenkerij of tearoom, een groot gemis. Een gat in de markt? Misschien dat er een depen­ dance / verkooppunt van de Theefabriek in de stad geopend kan worden - in de Prinsentuin bijvoorbeeld?

Chefkok Dick Soek kookt in de Piloerse­ maborg in Den Ham (267 zielen). Begin dit jaar verruilde hij de groene singels en grachten van Verhildersum voor de enige overgebleven borgboerderij van de provincie. Andere locatie, maar zelfde keuken met eten van het land en vooral producten van lokale leveranciers. De kwaliteit van de nabijheid! Alle adresjes voor zijn vlees, vis, groenten, fruit en kaas ontdekte Soek zelf door rond te rijden op het noordelijke platteland. De kaart zou je het best kunnen omschrijven als ‘Gronings eten op z’n Italiaans bereid’: puur, biologisch en lokaal. Pluspunt van de ver­ huizing is dat je nu kunt eten en overnachten op één plek. Roland Duong (Keuringsdienst van Waarde) noemt De Piloersemaborg het beste restaurant van Nederland. Op num­ mer 67 in de Lekker top 100.

Dan is er Wongema! Niet zozeer een eetplek, maar meer een doe-plek. In Hornhuizen (200 zielen), het laatste dorpje voor het wad. Wongema is een meerdaagse werkplek voor kunst- en ontwerponderwijs en een tijdelijk onderkomen voor allerhande werkers en vergaderaars. De Design Aca­ demie uit Eindhoven en de Gerrit Rietveld Academie uit Am­ sterdam zijn er regelmatig te gast. Modeontwerper Monique van Heist ontwierp een minicollectie voor het personeel, maar ook de gasten kunnen de kleren lenen: Wongema Home Wear! Daarnaast is er voor iedereen in de weeken­ den een schuur te huur met werkruimte, keuken, slaap­ gelegenheid en een pingpong-tafel. Naast al het andere is Wongema ook een dorpscafé waar op vrijdagavond iedereen met de pot mee mag eten. Bedenker van al dit moois is Erik Wong. Hij werd geïnspireerd door het plezier van Charles en Ray Eames, de Zweedse jaren zeventig en de ‘sociale archi­ tectuur’ van Aldo van Eyck en Herman Hertzberger. Hij ziet Wongema als een 3D-tijdschrift: waar inhoud en vorm, den­ ken en doen samenkomen. 37

OOGST #01

OOGST #01

1

Chefkok Dick Soek

3

De Theefabriek in Houwerzijl

Wongema

5 7 9

38

OP GROTE HOOGTE

Hooggelegen horeca is een trekker. Met uitzondering van La Place op de vierde verdieping van V&D ontbreekt er in Gro­ ningen een echte place-to-be op hoogte. Het is nog even wachten op het Forum (circa 45 meter).

MOBIELE / POP UP RESTAURANTS, CAFES, BARS

Geplande spontaniteit, buiten en binnen en op onverwachte locaties! Pop-up restaurants en zelfs hotels zijn een wereldwijde trend. Ze komen en gaan. Goede Gro­ningse voorbeelden: de twee zwagers Emiel en Douwe van Koffiestation en de gepofte kastanjes in het Noorderplantsoen van Michiel Ludolphij alias de kastanjeman.

GLOBAL NOMADS

Korean BBQ, American pancakes, Halloumiburgers van Cyprus.

HEALTH

­

Zonder schuldgevoel snacken, smoothiebars (al dan niet mobiel), vitaminewater, dieet sensitief eten (glutenvrij, goed voor hart en vaten, weinig zout, caloriebewust).

CULINAIR TOERISME

Naast shoppen en museumbezoek staat uit-eten in de top 3 van het lijstje dingen die je moet doen op stedentrip. In Scandinavië snappen ze dat; `s werelds beste restaurant Noma in Kopenhagen is een culinaire reisbestemming. De New Nordic Cuisine, gebaseerd op regionale producten, verbindt gastronomie met gezondheid: een thema dat ook in Groningen past (healthy ageing!).

39

2

THE ANTI –STARBUCKS REVOLUTION

4

ECO BEWUST

6

SOPHISTAKIDS

8

HAUTE BOULANGERIE

Gespecialiseerde bakjes koffie in connoisseur- boutique- ‘cult’ coffeeshop. Goed Gronings voorbeeld: Black & Bloom aan de Oude Kijk in’t Jatstraat. Maar uiteraard is een Starbucks in het centrum van Gro­ ningen zeer gewenst.

Lokaal is het nieuwe biologisch! Restaurateurs koken uit de eigen moestuin, werken samen met lokale aanbieders (streekproducten) en koken op basis van de seizoenen.

Kinderen willen ook wel eens iets anders dan een pannenkoek of een avondje Yankee Doodle. Ouders zoeken moderne eetgelegenheden waar ze kunnen afspreken met (kinderloze) vrienden. Vooralsnog wordt hier weinig op ingespeeld.

Hoeveel warme bakkers zijn er nog in Gro­ ningen? We willen ontbijtcafés / bakkerij­ cafés in Groningen, zoals Le Pain Quotidien, Vlaamsch Broodhuys of De Bakkerswinkel. Elke dag ambachtelijk vers gebakken brood en lekker ontbijten buiten de deur (ook op zondag!). Duits brood is in de VS en Australië al populair, maar waar blijven de Duitse bakkers in Groningen? Duitsers in Groningen smachten erom! En hun aantal neemt explosief toe: op 1 januari 2012 stonden 5620 Duitsers ingeschreven, ruim 800 méér dan in 2010. In Tel Aviv kun je bij ontbijtrestaurant Benedict zelfs 24/7 ontbijten, zoiets past natuurlijk bij uitstek in uitgaansstad Groningen.

OOGST #01

OOGST #01

WISHLIST HORECACONCEPTEN Proef! Proef!

Vlaamsch Broodhuys Vlaamsch Broodhuys

Restaurant naarRestaurant concept van Marije Vogelzang van Marije Vogelzang

Bakkerijcafé Bakkerijcafé

inspiratie

inspiratie

BOUTIQUE HOTELS Het is een wereldwijde hoteltrend: exit mondiale eenheidsworst, welkom regiogevoel. In Amsterdam opende onlangs Andaz in de voormalige openbare bi­ bliotheek aan de Prinsengracht. Marcel Wanders kreeg er carte blanche voor de inrichting van het hotel dat mikt op een jonge trendy doealgroep. In de lobby loopt alles naadloos in elkaar over: bar, café, restaurant en bibliotheek en je kunt er 24/7 eten en drinken.

HOTEL MODEZ

Arnhem

Fashionistas (m/v) kunnen logeren in Arnhems nieuwste hotspot Modez. Het project is een initiatief van modeillustrator Piet Paris en woningcorporatie Volkshuisvesting Arnhem, die sinds begin 2000 met bewoners werkt aan de opwaardering van de wijk Klarendal. Zo kwam het Modekwartier tot stand: een buurt vol winkels en ateliers van jong ontwerptalent en gevestigde namen. De twintig 20 kamers van Modez telt, zijn ingericht door modeontwerpers van wie een groot deel studeerde aan ArtEZ of een atelier heeft in de stad. Er zijn kamers van onder andere Sjaak Hullekes (met nachtkastjes van oude reiskoffers), Bas Kosters (met levensgrote poppen), en rising star Michael van der Ham.

40

Jacketz. Baked potato shop inBurger Leiden. Bar

Hamburgers uit Amsterdam

Burger Bar. InTaco Amsterdam. Bell Kwaliteits hamburgers. Tex-mex fastfoodketen

Koreaanse BBQ. Met een ingebouwd (electrisch) Vapiano. Duitse pasta- en pizzaformule. In Den Koreaanse BBQ Jacketz bbq-tje in de tafel. Koreaans eten is een hit! Haag, Rotterdam, Amsterdam (en Oldenburg). Koreaans bbq-en aan tafel

Baked potato shop in Leiden

Le Pain Quoutidien. Internationaal gezonde fastfoodketen. Maken ook Leon succesverhaal Leon. Britse Vapiano Gezond Engelse uit België. Ontbijten en lunchen aan fastfood een grote gemeenschappelijke tafel. In Amsterdam inmiddels op Le Pain Qoutidien drie locaties. Ontbijten & luchen in Amsterdam

Châteraisé. Japanse patisserieketen sinds 2012

in Nederland en met grootse uitbreidingsplannen. Le Pain Qoutidien. Voorlopig in TilburgInternationaal en Maastricht.succesverhaal Zeer welkom uit in Belgie. Ontbijten luchen aan eenjegrote gemeenGroningen. Goedeenpatisserie moet in Groningen schappelijke tafel. In zoeken, Amsterdam inmiddels drie met een vergrootglas vooral sinds Deop Bijenlocaties. korf haar taarten verving door zonnebrillen. Goed nieuws voor taart-adepten: hotel De Prinsenhof aan het Martinikerkhof heeft een eigen patisserie kok in dienst genomen!

pasta enHet pizza formule mooieDuitse kookboeken. bedrijf gaf onlangs Leon-obli­ gaties uit om geld in te zamelen onder haar trouwe klantenkring. Châteraisé Met het geld wil de keten uitbreiden en Japanse pattiserieketen nieuwe restaurants openen. Geldschieters ontvangen rente en allerlei voordeeltjes.

Châteraisé. Japanse pattiserieketen sinds in Restaurant Vandaag. In Nederland zijn we2012 er nog Nederland met grootse uitbreidingsplannen. niet zo aan en gewend: betalen voor de tijd die je inZeer een welkom in Groningen, er isAmerikaans een groot gebrek restaurant verblijft. Ditwant typisch fenoaan taartjes, vooral sinds de Bijenkorf haar bakkerij meen hanteren ze bij Restaurant Vandaag, waar ze sloot. Voorlopig in Tilburg enrestaurantconcepten Maastricht. een mix van best practice uit de hele wereld hebben samengevoegd. In Utrecht en Amsterdam. 41 21

OOGST #01

OOGST #01

interview



1 De warenmarkt op de Vismarkt. Geen enkele plek in  Noord-Nederland kan hieraan tippen. 2 Amazing Oriental. De grootste Aziatische supermarkt  van Groningen aan de Korreweg.

Nieuwe Ebbingestraat 22

3 Vos Interieur vooral vanwege designlabel B&B Italia. 4 De Folkingestraat, leukste winkelstraat van  Groningen.  5 Kamphuis Kookgereedschap: de mooiste en beste kookwinkel van Groningen aan de Brugstraat. 6 Maress hair en skin care. De overburen van Tim  aan de Nieuwe Ebbingestraat 25.

Goud Heerlijk aan de Nieuwe Ebbingestraat 22 is zo’n onverwachte ‘urban’ hippe plek waar elke kosmopoliet, creatieveling, optimist, nadenker en hippe vogel direct blij van wordt. Een plek waar je zin krijgt in de toekomst. De horeca-hotspot van het Ebbingekwartier! Wat maakt dit café annex winkel, restaurant en take-away van gastheer en eigenaar Tim Craig toch tot zo’n geweldige zaak? De plek is prachtig, daar op de hoek met de Marktstraat noordzijde, in een prachtig zeventiende-eeuws pand. Met voor en langs­ zij een pui met veel glas en prachtig glasin-lood, dat tijdens de laatste grote verbouwing in 1923 is aangebracht. Niet voor niets een gemeentelijk monument. ­ Licht valt via de voormalige winkelruiten (van ­krui­denierszaak H. Doesburg) makkelijk naar binnen. Goud Heerlijk is een mooi voorbeeld van Third Space, de perfecte informele ontmoetingsplek en - met gratis wifi - de ideale werk- en studeerplek. Verscholen achter je laptop kun je ook ongegeneerd naar het rumoer en de voorbijgangers op straat kijken. Zien en gezien worden kan ook buiten, want er is een terras. Toch opvallend dat de hipste terrassen meestal rotanvrij zijn, zoals de binnenplaatsen van Puur en Zomers en de oranje retro stoeltjes van de collega’s van House of Spice. Tim hoopt snel zijn terras met een extra rij uit te breiden aan de kant van de Markstraat, vergelijkbaar met Elmers een paar straathoeken verderop. “Er is ruimte, de stoep is breed zat.” Wie weet komt Groningen dan eens

7 Stadskoffie Branderij aan de Splisluizen 12:  the best beans in town!

in de Misset Horeca Terras Top 100, Sneek stond er in 2012 wel drie keer in!

een prachtig logo, ontworpen door David Jones Design uit Londen, dat op menukaarten, personeelsschorten en eti­ ketten terugkeert.

Globetrotter Tim groeide op bij Liverpool en woonde in Australië, Seoul en Amsterdam en sinds een aantal jaren op het Drentse platteland. Al dat gereis zie je terug en dat verklaart misschien de populariteit van de zaak bij expats en buitenlandse studenten. Goud Heerlijk ademt het Newyorkse deligevoel, heeft een snufje rauw Berlijn en een touch of Sydney. Maar bovenal Gronings: eerlijk, puur en lokaal. Tim noemt dat glocal, were global meets local. Dat voert hij tot in detail door. Uiteraard met veel Engelse charme en very tongue-in-cheek. “Goud Heerlijk heeft alles met ‘branding’ te maken, met het aanbieden van een goed doordacht end-to-end product.” Dat begint al met het smaakvolle interieur. Je ziet meteen: hier werkt iemand met stijl. De industriële look, het meubilair, het kleurenpalet met veel grijs en wittinten (‘just like home’) en het servies (ook te koop!). Zelfs de kleur van de servetten matcht. Natuurlijk is er 42

TIM’S FAVORIETEN

EEN MOOI VOORBEELD VAN THIRD SPACE

En last but not least, de raison d’être van elke horecazaak, het eten en drinken. Dat kun je bij Goud Heerlijk ter plekke genieten (ook in de vorm van ‘private dinner parties’), meenemen voor thuis (take-away) of laten bezorgen (catering). Tim kookt en bakt heerlijk! Naar eigen recept of eentje van chefs als Yotam Ottolenghi, de kookboeken zijn te koop! Bij het bereiden worden zoveel mogelijk seizoensgebonden biologische en regionale producten verwerkt. Er is (h) eerlijke worst van de jongens van Brandt en Levi en fantastische olijfolie uit Abruzzo die alle toprestaurants in Amsterdam gebruiken. Wat ook niet ontbreekt is de oogst uit eigen moestuin of die van vrienden: van rabarber, pruimen en vijgen maakt Tim chutney en jam. Uiteraard is al dat (home-made) lekkers, van zelfgemaakte ‘delicious’ pastasauzen en soepjes tot koffiebonen, voor thuis -ideaal cadeautje- verkrijgbaar. Openingstijden: ma t/m woe 10.00 - 20.00 / do 10.00 - 21.00 / vrij 10.00 - 20.00 / za 10.00 - 17.00 www.goud-heerlijk.nl 43

OOGST #01

OOGST #01

Pbmct bootcamp in Noorderplantsoen

hoofdstuk 4

Als we niet binnen zijn, dan spelen we buiten! In de stad fietsen, sporten of tuinieren we. Soms gaan we naar een feestje in de buitenlucht, bezoe­ ken we de rommelmarkt of drinken we glühwein op de kerstmarkt. In dit hoofdstuk een aantal trends en kansen voor de stad.

DE FIETS De fiets gaat de stad redden! Cycle Space, het boek van hoogleraar en fietsfanaat Ste­ ven Fleming, is een lofzang op de stad bezien vanuit het perspectief van de fietser. In fietsstad Groningen zijn we al een eind op weg, met dank aan onze compactheid en de uitstekende infrastructuur voor tweewie­ lers. Maar het kan altijd beter, want nadat we in 2002 fietsstad van Nederland werden, zijn we een beetje ingedut en worden we links en rechts ingehaald.

Fashionblogger met fiets

Fietsen is in Nederland zo gewoontjes (het wordt ons met de paplepel ingegoten) dat we soms vergeten hoe hip en gezond (healthy ageing!) het eigenlijk is dat we ons massaal met de fiets verplaatsen. Schone lucht, gratis lichaamsbeweging (mooie benen!), parkeren voor de deur: allemaal dankzij ons getrap op de pedalen. In Denemarken zijn ze wat dat betreft slim­ mer: daar hebben ze zich zelfbewust op de kaart gezet door Kopenhagen als ultieme fiets­stad te presenteren. Wie in Kopenhagen (of Berlijn, Tel Aviv of Londen) kiest voor de fiets, toont dat hij thuis is in de stedelijke jungle, oog heeft voor het milieu en toekan met minder maar wel slimmere materie. De fiets als statussymbool is terug! Nu liggen de Denen inderdaad mijlenver voor op ­Ne­derland als het gaat over windenergie. Maar als het op fietsgebruik aankomt, is Nederland toch echt nummer 1. En binnen Nederland is Groningen de ultieme fiets­ 44

kampioen, want wij fietsen mensen het meest van allemaal (CBS). Groningen kan zich dus terecht positioneren als de ultieme fietshoofdstad van de wereld. Invloedrijk tijd­ schrift Monocle benoemde dat al in 2007: ‘The small Dutch city is now seen as a living manifesto for how to get people in the sad­ dle. This is how it became Europe’s twowheeled capital.’ Groningen: Start spreading the news! Vooral nu overal ter wereld slimme stadsbesturen de belangen van fietsers erkennen en op zoek gaan naar fietsoplossingen die de steden leefbaar houden.

ID EE Fietsen = Fashion. Beroemde streetstyle bloggers posten opvallend vaak foto’s van goed geklede stedelingen met hun fiets. Ook Scott Schumann, de koning van de streetstyle fotografie en de man achter thesartorialist.com, voorziet steeds va­ ker foto’s van het label ‘bicycles’. Grondlegger van de cycling fashion blogs is Mikael Colville-Andersen. Hij begon vijf jaar geleden copenhagencyclechic. com. Het resultaat daarvan verscheen onlangs in boekvorm: Cycle Chic (uit­ gever Thames & Hudson). Hoog tijd voor een Gronings blog!

URBAN GYM Groningen profileert zich als healthy ageing stad. Gezond eten, niet roken en veel bewegen: het zijn eenvoudige pre­ ventieve stappen om gezond ouder te worden. Politici in meer en meer steden zien een voortrekkersrol voor zichzelf om de opmars van zwaarlijvigheid af te remmen en de in­ woners aan het bewegen te krijgen. Het gaat erom dat licha­ melijke activiteit leuk, makkelijk, toegankelijk en normaal wordt. Veel mensen mijden de sportschool (zelfs als ze lid zijn). Sporten in de buitenlucht is iets anders. Waarom een duur fitnessabonnement als het ook goedkoop in het Noorder­ plantsoen of op het Martinikerkhof kan? Het is een trend: de stad als urban gym! Hardlopen combineer je met kracht­ trainingen, gebruik makend van stadse objecten die op de route liggen. Bankjes, hekken, trappen, lantaarnpalen en klimrekken fungeren als fitnesstoestellen door slim gebruik te maken van lichaamsgewicht en zwaartekracht. Zo kun je met minimale middelen eigenlijk heel efficiënt trainen! Bovendien is de buitenlucht gezond en biedt de natuurlijke omgeving extra weerstand. Wereldwijd worden in steden openbare sportvoorzieningen gebouwd. Nadat burgemeester Bloomberg van New York eer­ der de verkoop van grote bekers suikerhoudende frisdrank en het roken in openbare ruimtes, zoals parken, stranden en zelfs in voetgangerszones verbood, wil hij nu de New Yorkers van de bank krijgen. Op twintig plekken laat hij sportfacili­ teiten bouwen: voor iedereen gratis toegankelijke outdoor gyms. Vaak in de nabijheid van een atletiekbaan, basket­ balveldje of een speeltuin. 45

OOGST #01

OOGST #01

Musée du quai Branly Parijs door Patrick Blanc

Groningen kan natuurlijk niet achterblijven! Naast de al en masse georganiseerde bootcampclubs, kun je stadsrondlei­ dingen (cityrunningtours.com) organiseren die je trimmend of ‘nordic walkend’ doet. Of door sportscholen georgani­ seerde klasjes (aerobics, bommen) in de openlucht, bijvoor­ beeld op het dak bij Shoppingcentre Westerhaven. Ook fijn: de Friday Fun Skate. Elke vrijdag van half april tot half sep­ tember op rolschaatsen (inline skates) een mooie tocht door stad en ommeland. Fitnesstoestellen in de openbare ruimte ontbreken helaas nog. En basketbalstad Groningen verdient meer basketbalveldjes (met netjes) in of nabij de binnen­ stad. URBAN GREEN De Floriade 2022 werd niet aan Groningen gegund. Jammer, maar in het door de stad opgestelde bidbook staan evengoed prachtige beelden en plannen voor een Floriade die is in­ gebed in de gezelligheid van de historische binnenstad met het Suikerunieterrein als hoofdpodium. Bloemen, bomen en planten verbinden het centrum met het voormalige fabrieks­ terrein. Alsnog uitvoeren! Want zeker, veel groen in de stad: daar houden mensen van. Wat je in een stad met de open­ bare ruimte moet doen, is eeuwen geleden al uitgedacht. Zet er bomen neer! Maar bomen vinden we vaak te duur. Toch een pleidooi voor alles wat groen is. Want het stelt gerust, vermindert stress en angst. Volgens evolutiepsy­ chologen komt dat door onze prehistorisch geprogram­ meerde hersenen. Onze ontwikkeling vond immers plaats in een savanneachtige omgeving, waar bomen als schuilplek en uitkijkpost fungeerden en planten als voedsel dienden.

46

In Groningen zijn tal van plekken die wel een gevelgroen-oppepper kunnen gebruiken zo­ als de parkeergarage Haddingestraat, de zijgevel van de Pathé bioscoop aan de Ubbo Emmiusstraat en de dichtgeplamuurde ge­ vels aan de Bruine Ruiterstraat. In de bin­ nenstad kunnen groene gevels ook werken op plekken die graffiti- en vandalismegevoe­ lig zijn.

Bewoners aan de Gaffelstraat in Rotterdam maakten van dit gebied in 2010 De Tussentuin: een kijk-, verblijf-, hobby- en muziektuin met bloembedden en moestuintjes omgeven door hagen van boompjes. Het hele terrein wordt door de Oudewestenaren zelf bewerkt, ingeplant en onderhouden. Leerlingen van de Asch van Wijkschool en de Augustinus­ school kweekten tomaten, erwten, mint, selderij, pompoen, mais, slabiet en radijzen. De bijen van de heer Bouna zijn aan hun 3e koningin toe. Tientallen Oudewestenaren en an­ dere Rotterdammers genoten al van de honing. Naast de ‘boom van tante Anna’ is een podium van sloophout gebouwd voor muziekoptredens, Entertuinment noemen ze dat! In Glasgow heb je een vergelijkbaar project: Westmoreland Gardens ‘a tempororary greenspace’.

Gevelgroen is multifunctioneel. Naast de esthetische waarde, vormt het een efficiënt middel om lucht te zuiveren (fijn stof deeltjes en koolstofdioxide), verhoogt het de biodi­ versiteit én de economische waarde van vastgoed. Er zijn twee hoofdtypes bij verticaal groen: groene gevels en living wall systemen.

De Tussentuin

Groen om te kijken, te struinen, te spelen en te oogsten. Ver­ ticaal en horizontaal. Met struiken en bomen, met bloembor­ ders en rietkragen. Van groene daken en stadslandbouw tot terrains vagues. Groen is goed voor de gezondheid (healthy ageing!) en het welzijn, draagt bij aan biodiversiteit en de sociale omgang en is bovendien esthetisch. De mogelijk­ heden zijn eindeloos!

Groene gevels In de binnenstad staat de ruimte per defini­ tie onder druk. Het vergroenen van daken en gevels kan in de zeer compacte stedelijk ruimte, iets toevoegen. Elke kale muur kan omgetoverd worden tot een verticale tuin en zo een biotoop worden voor flora en fauna. Het fenomeen is niet nieuw. Huizen en ge­ bouwen liet men in de Middeleeuwen al ­bewust begroeien met klimplanten als natuur­lijke klimaatregulators. Door de isolerende eigenschappen van verticaal groen vermindert het energieverbruik. In de winter beschermt het groen tegen de kou en in de zomer functioneert het als natuurlijk koelsysteem. Vegetatie kan ook de wind­ snelheid langs gevels verminderen.

Groene gevels zijn begroeid door klimplan­ ten, hetzij rechtstreeks groeiend tegen een muur of indirect groeiend met hulpcon­ structies. Living wall systemen zijn geïnte­ greerde of prefab-systemen die zijn aange­ bracht op een constructie of hulpframe waarin de planten wortelen.

Tussentijds groen Groningen is een voorloper op het gebied van tijdelijk ruim­ tegebruik. Het Open Lab Ebbinge en het Suikerunieterrein zijn onze paradepaardjes. Ook in andere steden zitten ze niet stil en zie je steeds vaker tijdelijke groen-oplossingen voor braakliggende terreinen. Bijvoorbeeld in Rotterdam en Glasgow. Daar is door de sloop van woningen voor een tus­ sentijd van enkele jaren een open ruimte ontstaan.

47

OOGST #01

THE HIGH LINE

OOGST #01

SPANNEND EVENEMENT: DINER EN BLANC

New York

The High Line. Van dood spoor tot New Yorks meest succesvolle openbare ruimte! Dit 2,2 kilometer lang verhoogd park, gemaakt op een in onbruik geraakt stuk goederenspoorrails, trekt jaarlijks meer dan 2 miljoen bezoekers. Het park, een particulier initiatief, functioneert als landmark en is een nieuw icoon in de citymarketing van het gebied. Door het aantrekkelijk werk- en verblijfsklimaat van The High Line schieten vastgoedprojecten langszij als paddenstoelen uit de grond; koop- en huurprijzen rijzen de pan uit.

Het Diner en Blanc is een uit de hand gelopen familietraditie. Zesentwintig jaar geleden nodigde een Parijzenaar wat ­vrienden uit om te picknicken in het wit, zoals dat gebruikelijk was bij familie op Tahiti. Gewoon zomaar, om de zomer te vieren. Hij besloot er een jaarlijks samenkomen van te maken met vrienden en vrienden van vrienden. Sindsdien nemen er ieder jaar meer mensen deel aan de etentjes op bijzondere locaties, zoals op de Avenue des Champs Elysées of onder de Eifeltoren. Afgelopen juni kwamen er 12.000 naar het oudste plein van Parijs, Place des Vosges.

THE HIGH LINE FUNCTIONEERT ALS LANDMARK EN NIEUW ICOON IN DE CITYMARKETING Antwerpen heeft ook een nieuwe trekpleister en park to be: Park Spoor Noord. Deze langgerekt stadsoase op een ongebruikt rangeerterrein is een overrompelend succes. Het is niet alleen een favoriete plek voor Antwerpenaren, in toenemende mate komen ook de toeristen naar het park. Bijvoorbeeld voor de veelbesproken tentoonstelling van Jan Fabre in de Parkloods.

THE HIGH LINE

Het park heeft weinig bomen en struikgewas. Dat was op verzoek van de buurtbewoners die als de dood waren dat de donkere bosjes nog meer criminelen zou aantrekken. De betrokkenheid van de buurt was groot, veel wensen werden ingewilligd. Het park telt sportvelden, ligweiden en een openbare barbeque. Voor de kids zijn er speeltuinen, zandbakken en een pierebadje. Jongeren kregen een jeugdhuis, een graffitiwand en de beste skatebaan van Europa. Uiteraard is er een trendy zomerbar met stadsstrand: Cargo, de plek om te zien en gezien te worden.

Diner en Blanc gaat bewust geen commerciële banden aan. Deelnemers beta­ len alleen geld voor de bus. Wanneer vindt het eerste Diner en Blanc (boet’n bikken ien’t wit) in Groningen plaats?

DINER EN BLANC PARIJS 48

Het concept verspreidt zich over de hele wereld, er zijn al Diners en Blanc in de VS, Duitsland, Rwanda en Australië. Met een massale opkomst en tegelijkertijd nog­al geheimzinnig. Sinds 2009 bestaat het evenement ook in Nederland. Deelnemers weten tot op het laatste moment niet waar ze naar toe gaan. Een paar weken van te voren ontvangen deelnemers een brief. Daarin staan de datum en de opstapplaats voor de bus. En verder dat iedereen tafels, stoelen en servies dient mee te nemen (geen plastic!) en uiteraard een maaltijd van niveau en goede wijn. Aangekomen op de bestemming ontvangen deelnemers de coördinaten waar ze hun tafels in lange rijen moeten neerzetten. Als de posthoorn klinkt, doet iedereen een stap opzij om zo bij de door de buurman bereide maaltijd te belanden. Om tien uur steekt iedereen sterretjes aan. Een dj zet muziek op en er mag worden gedanst.

DINER EN BLANC VANCOUVER 49

inspiratie

inspiratie

Het beplantingsconcept voor The High Line is van Piet Oudolf en geïnspireerd op de overwoekering van oude treinsporen. Oudolf voegde er planten aan toe die voorkomen in Amerikaanse landschappen. Niet alleen zorgt dit voor een grote diversiteit aan flora in de stad, maar het trekt ook veel insecten en vogels aan.

OOGST #01

OOGST #01

ZONDAGSE ROMMELMARKTEN ZORGEN VOOR AMBIANCE

inspiratie

Rommelmarkt op Boxhagener Platz

JAPAN Groen heeft weinig ruimte nodig. Hier geldt niet ‘ less is more’ maar ‘less is a bore!’

ROOFTOP GARDENING Tuinieren op het dak: de moge­ lijkheden voor Groningen zijn ongekend!

ELKE ZONDAG ROMMELMARKT! Op zondag kan het in Groningen behoorlijk uitgestorven zijn. Studerend Groningen heeft op vrijdag al de stad massaal verlaten. Koopzondag begint pas om 12:00 en voorals­ nog niet vaker dan zestien keer jaarlijks. Op een enkele naar huis fietsende nachtbraker na kun je zondagochtend een kanon afschie­ ten. De ideale oplossing voor wat extra reu­ ring en een garantie voor succes en gezel­ ligheid op zondag, is een wekelijkse vlooienmarkt. Niet in een hal, maar op een plein in de open lucht, zomers en ‘s win­ ters! Dat weten ze in Berlijn ook, waar het voor velen een traditie is om op zondag een van de bekende vlooienmarkten te bezoeken met aansluitend een bezoekje aan een eetgelegenheid voor koffie met taart of een uitgebreide brunch. De place to be voor koopjesjagers, antiekzoekers, slenteraars en toeristen in Berlijn is de vlooienmarkt op de Boxhagener Platz in Friedrichshain. Ook in veel andere Europese steden zorgen zondagse rommelmarkten voor ambiance. El Rasto in Madrid en het Vossenplein in Brussel zijn echte toeristenmagneten. In Groningen zou het Damsterplein een op­ tie kunnen zijn: parkeergelegenheid genoeg en ook de horeca is al aanwezig.

50

KERSTMARKT Een echte kerstmarkttraditie wil in Groningen maar niet van de grond komen. Elk jaar ontstaat er een nieuwe discussie over wel of niet een kerstmarkt in de stad en het resultaat (aankleding!) is meestal niet optimaal. Vooralsnog steken de Groningers voor het ultieme kerstgevoel de grens over. Ze gaan met hele busladingen (of met de Wieder Line) richting Bremen, Oldenburg, Leer of Aurich. De Duitsers starten bovendien vroeger, Weihnachtszeit begint in Duitsland met de adventstijd, wij wachten tot Sinterklaas vertrekt. Wat betreft sfeer hoeft het jaarlijkse winterevenement Win­ terWelVaart in de binnenstad van Groningen niet onder te doen voor de Lambertimarkt in Oldenburg. De combinatie van kraampjes en glühwein op de kades van Hoge en Lage der A en Pottebakkersrijge met de tientallen (historische) charterschepen geeft het evenement een typisch Gronings tintje. Helaas duurt WinterWelVaart veel te kort. Slechts één weekend kunnen stadjers en toeristen last-minute kerst­ cadeautjes inslaan, genieten van intieme (huiskamer) con­ certen of meedoen aan proeverijen en kinderactiviteiten. Je zou wensen dat de feeërieke atmosfeer van WinterWelVaart meteen na Sinterklaas begint en dan voortduurt tot en met de kerstvakantie periode of nog langer: tot Eurosonic. 51

OOGST #01

OOGST #01

Q&A

Lian / 26 jaar webshop medewerker horloges.nl fashionhoax.creatorsofdesire.com Waarom blog je? Ik blog om mensen te inspireren, zoals ik zelf ook word geïnspireerd door blogs. Ik houd van schrijven en van mode, een blog is dan het perfecte middel om me te uiten. Sinds wanneer blog je? Sinds herfst 2010, maar serieus sinds maart 2012. Verdient het wat? Niet veel, maar ik doe het ook niet hele­ maal voor niets. Geld verdienen was niet mijn eerste intentie. Het is een fijne bijkom­ stigheid. De verdiensten investeer ik in mijn kledingkast, waar ik natuurlijk erg blij van word!

Bloggen is terug van nooit weggeweest. Vooral de weblogs over specifieke onderwerpen, geschreven door experts of liefhebbers beleven een onstuitbare opmars. Waar voorheen neergekeken werd op bloggers die hun meningen lukraak op het internet verkondigen, zitten fashionbloggers nu frontrow, staan beautybloggers boven aan lijstjes van pr-bureaus en wordt angstvallig de mening van technologiebloggers afgewacht. Modeliefhebbers laten zich allang niet meer enkel inspi­ reren door een willekeurig modeblad met pagina’s vol onbetaalbare mode dat maar eens in de maand verschijnt. Nee, een beetje fashionminded persoon verslindt blogs van trendbepalende modebloggers die veel makkelijker de snelheid van elkaar opvolgende trends kunnen bijbenen. De bloggers maakten de modewereld toegankelijk. Ze zorgen voor inspiratie en laten zien hoe je met beperkte middelen toe kunt. De democratisering van de mode!

en gebruiken hun enorme bereik binnen de sociale media. Modemagazines strikken de streetstyle fotografen voor editorials en linken vanaf hun eigen website door naar de beste blogs. Succesvolle blogs gene­reren geld, waarmee een nieuwe outfit wordt aangeschaft die op straat gefotografeerd als nieuwe ‘post’ kan dienen. De fashionblogger is onderdeel van het systeem!

Dit bleef niet onopgemerkt in de mode-industrie die de almaar toenemende invloed van de (streetstyle) modeblogs incorporeert. Bedrijven nemen trends van ‘de straat’ op in kledingcollecties, kopen advertentieruimte in bij blogs, laten bloggers als ambassadeur van hun merken fungeren

Natuurlijk wordt er in Groningen ook geblogd. Twee inspirerende modebloggers uit Groningen stellen zich voor.

52

Hoeveel tijd besteed je aan fashionhoax? Ongeveer 15-20 uur wekelijks. Met een full­ time job is dat best pittig! Ik ben verantwoordelijk voor de styling, mijn vriend of een vriendin maakt de foto’s. De shoots doen we in het weekend, dan gaan we op pad met een stuk of drie setjes die we ergens op locatie in de binnenstad foto­ graferen. Ik probeer redelijk neutrale ‘urban’ plekken in het centrum te zoeken, een foto bij de Martinitoren leidt af van de kleding. Via welk platform blog je? Ik begon bij Google’s blogspot. Sinds een aantal weken ben ik onderdeel van Crea­ tors of Desire, een Nederlands platform voor modebloggers. Ik was erg blij hiervoor gevraagd te worden! Hoe vaak post je? Dagelijks. Mijn bezoekers verwachten iets. Hoeveel bezoekers trekt Fashionhoax? Sinds ik een ‘Creator of Desire’ ben is het aantal unieke bezoekers toegenomen. Dat zijn er nu circa 600 per dag.

Hoe shop je je outfits bij elkaar? In Groningen zijn Zara, H&M (de trend-lijn!) en Mango vaste adressen, maar ik kom ook geregeld bij Stardust en af en toe bij Mamamini voor vintage items. Online shoppen vind ik eigenlijk veel interessanter, vanwege het uitgebreidere aan­ bod. Dat geldt ook voor de ketens die ik in de stad bezoek. Zo is het aanbod bij Zara aan de Herestraat vaak te beperkt, de site daarentegen is juist heel goed. Naast Zara en H&M shop ik ook graag online bij bijvoorbeeld Nelly. Af en toe kijk ik op Net-a-porter, maar designer items koop ik eigenlijk alleen in de uitverkoop. Accessoires koop ik bij de webshop Come get Fashion van goede vriendin (en mede-blogster) Mirte. Zalando? Nee! Hoeveel zonnebrillen en winterjassen heb je? Een stuk of zeven winterjassen, de favoriete -een zes maten te grote zwarte wollen jas van H&M- draag ik nu het meest. En zeker tien zonnebrillen. Allemaal goedkope, want verlies ze of ze gaan kapot, omdat ik er per ongeluk op ga zitten. 53

OOGST #01

OOGST #01

Hoeveel besteed je maandelijks aan kleding? Gemiddeld 150-200 euro.

Dennis / 21 jaar fulltime student rechten en kunstgeschiedenis galeriemondaine.com

Met al het geld van de wereld, wat zijn je favoriete merken? Marc by Marc Jacobs / Isabel Marant / Balmain / Alexander Wang.

Waarom blog je? Het begon met de behoefte dingen te delen die ik mooi en interessant vind. Nu is het meer inspireren en informeren over mode, kunst en lifestyle. Ofwel voor een ‘preppy lifestyle with an avant-garde twist’.

Heb je een vaste kapper? Als ik een nieuwe coupe wil ga ik naar Tony & Guy, voor het ‘bijhouden’ vind ik ze te prijzig, daar heb ik een ander adresje voor. Nog andere favoriete adresjes in de stad? Ik ben dol op lunchadresjes en koffietentjes, zoals Puur en Starbucks, daarvoor ga ik speciaal naar het station. Na een bezoek aan New York raak je enigszins bagelverslaafd, Ba­ gels & Beans is in Groningen dan de enige optie. PS! heeft fantastische scones en thee. Brasserie Groen is mooi inge­ richt en heeft heerlijke cheesecake. De Coffee Company aan de Carolieweg is een ideale plek om met een kop koffie mijn blog bij te werken. Inspiratie? Uiteraard andere blogs en een abonnement op de Elle. Ook streetstyle vind ik erg inspirerend, vooral in New York. Dit jaar ben ik er maar liefst twee keer geweest, met dank aan mijn vriend die naar een congres moest. In New York vind je niet alleen op elke hoek een Starbucks, maar ook stijl­ volle mensen. Een half uur op een Newyorks terras staat gelijk aan 200 keer je hoofd draaien naar inspirerende voor­ bijgangers. Los van de mensen is deze stad erg inspirerend op zich. Wat mist Groningen? Groningen is niet echt een Fashion Capital, soms meer een boerendorp. Je bent hier al snel ‘overdressed’ of teveel ge­ plamuurd en dan voel je de blikken op straat. Op winkelge­ bied kan de stad nog wel een mode-impuls gebruiken. Ik mis bijvoorbeeld Monki, New Yorker en Topshop. Primark is niet helemaal mijn ding, maar die zou het vast erg goed doen in Groningen. En waar wordt Marc by Marc Jacobs verkocht? Er is ook een groot gebrek aan fashion-events, er wordt amper iets georganiseerd, winkels zouden meer hun nek moeten uitsteken. Er waren grootse plannen voor een mode-weekend, maar daar hoor ik nu niets meer van.

Sinds wanneer blog je? Galerie Mondaine bestaat sinds mei 2009. Ik gebruik het format van blogspot, maar wil graag overstappen op een persoonlijker format. Helaas heb ik de technische ken­ nis niet in huis om zelf iets te bouwen, daar moet ik dus een list op vinden. Verdient het wat? Nee! Wel geprobeerd via Google ads, maar dat leverde niets op.

Lians adressen

Zara, Herestraat 83 Mango, Herestraat 20 Hennes & Mauritz, Vismarkt en Grote Markt Stardust, Oude Boteringestraat 14 Mamamini, Noorderbinnensingel 100, Damsterdiep 307, Helperoostsingel 15-29 en 32 Tony & Guy Hairdressing, Herestraat 95 Puur, Folkingestraat 13 Bagel & Beans, Zwanestraat 30 PS! Koffie kunst & Chocola, Oude Kijk in ’t Jatstraat 24 Brasserie Groen, Carolieweg 16 Coffee Company, Carolieweg 33 en Oude Ebbingestraat 39 Starbucks, Stationsplein 3

Online tips:

comegetfashion.com nelly.com net-a-porter.com

Wat zijn musthaves voor de winter van 2012-2013? Oversized en puntschoenen. 54

Hoeveel tijd besteed je aan galeriemondaine? Als ik alle research, reizen en bezoekjes aan openingen meetel, dan is het al gauw 20 uur per week. In het weekend maak ik de foto’s samen met mijn broer Jeffrey, die grafische vormgeving doet. In Elburg of all places! Hoe vaak post je? 2, 3 keer per week. Hoeveel bezoekers trekt galeriemondaine? Ik heb tussen de 3000 en 4000 bezoekers per maand. De meesten uit de VS, daarna Nederland, UK, Frankrijk, Canada, Italië, Duitsland, Portugal en Rusland. Feedback krijg ik soms via persoonlijke e-mails of ‘likes’ op Facebook. Rechtstreeks commen­ taar leveren op het blog is niet mogelijk. Hoe shop je je outfits bij elkaar? Ik ga heel gericht naar bepaalde winkels. Minstens een keer per week naar H&M en Zara. De nieuwe Vic aan de Brugstraat is

een aanwinst en heeft een goed conceptueel sfeertje. En ze verkopen Filippa K! Stigmatic bezoek ik voor een vleugje ur­ ban wear, Stardust voor vintage. Online shoppen prefereer ik boven de binnenstad, er is zoveel meer keuze! Ik koop veel via Asos, Freshcotton en Topman. Op Marktplaats zoek ik vooral kunst en design. Van Sjaak Hullekens kreeg ik de tip verkeerd te spellen bij een zoekactie. Zo kom je uit bij aan­ bieders die zich niet heel bewust zijn van hun aanbod en heb je een kans op een koopje! Shop je veel in andere steden? In Nederland zijn Amsterdam en Den Haag de meest in­ teressante winkelsteden. Den Haag is tijdloos, klassiek en conservatief, Amsterdam hipper en creatiever. Hoewel ik in het weekend niet ver van Zwolle zit, sla ik die stad over: te saai. Rotterdam heeft wel een goed aanbod, maar de Lijn­ baan vind ik verschrikkelijk. En vlak Maastricht niet uit. Een keer of twee per jaar bezoek ik vrienden in Londen voor een mix van musea, stappen en shoppen. Vaste adressen zijn COS en Topman op Oxford Circus en uiteraard Brick Lane voor tweedehands. En de levendigheid van Covent Garden 55

OOGST #01

OOGST #01

Vic

met boetieks, retailers en cafés. De laatste keer dat ik in Londen was had ik mijn zinnen gezet op een chino met ge­ borduurde doodskoppen uit de Rugby-lijn van Ralph Lauren. Ik had deze broek op gq.com gezien en kon mijn slag slaan in de speciale Rugby by RL winkel die overigens binnenkort alweer sluit. Zalando? Euh...nee! Hoeveel zonnebrillen en schoenen heb je? De klassieke Ray Bans (Wayfarer, Aviator en een Clubmas­ ter), een Persol en nog twee andere. Ik heb zeker 40 paar schoenen, sneakers en slippers, die ik allemaal netjes in schoenendozen bewaar. De duurste zijn van Prada, Gucci en Givenchy. Sokken draag ik nooit. Hoeveel besteed je maandelijks? 200 euro.

Wat mist Groningen? Het mag in Groningen allemaal wat meer ‘cutting edge’. Meer conceptstores! En de ketens COS (heel graag naar Gronin­ gen), River Island, Forever 21 en Berschka.

Met al het geld van de wereld, wat zijn je favoriete merken? Givenchy / 3.1 Phillip Lim / Dries van Noten.

Wat zijn musthaves voor de winter van 2012-2013? Leer, neon, army en burgundy.

Heb je een vaste kapper? Minimaal een keer per maand bezoek ik de Barbershop by Capelli, een geweldig nieuwerwetse traditionele herenkap­ per. Nog andere favoriete adresjes in de stad? Op uitgaansgebied is de techno van Paradigm onovertrof­ fen. Als ik bezoekers aan Groningen zou rondleiden dan nam ik ze mee op een tour van het Groninger Museum via de Folkingestraat en het A-Kerkhof naar Opium op de hoek A-straat en Hoge der A om iets te eten. De Scotch & Soda winkel aan de Grote Markt is uniek, vooral vanwege de lekkere geur die daar rond-zweeft, die herken­ bare geur die al van meters afstand is te ruiken. Het werkt, want ik heb Barfly (het betreffende S&S parfum) gekocht! Inspiratie? Tijdschriften en blogs! Fantastic Man zit altijd in mijn tas. Verder allerlei mode-, kunst- en interieurbladen, zoals Dansk, Blend, Residence, MTC (More Than Classic) en Kunstbeeld. Favoriete blogs: The Sartorialist, Jak and Jil, Grungy Gentle­ man en Men in This Town. 56

Dennis’ adressen

Hennes & Mauritz, Grote Markt 9 Zara, Herestraat 83 Vic, Brugstraat 28 Stigmatic, Gelkingestraat 37 Stardust, Oude Boteringestraat 14 Barbershop by Capelli, Westersingel 9 Paradigm, Helsinkistraat 7 Groninger Museum, Museumeiland 1 Opium, A-straat 1 Scotch & Soda, Grote markt 48

Online tips:

asos.com freshcotton.com topman.com marktplaats.nl thesartorialist.com jakandjil.com grungygentleman.com meninthistown.com

Oogst #1 is een inspiratiedocument.

Het werd ontwikkeld op het Beleidslab van de afdeling Beleid & Programmering van de dienst RO/EZ van de gemeente Groningen. Het Beleidslab onderzoekt actief nieuwe ideeën voor de stad en deelt die via seminars, lezingen en publica­ ties.

Voor nog meer inspiratie, check:

pinterest.com/oogst of www.oogstgroningen.nl

Voor reacties, vragen en tips mail naar: [email protected]

57

OOGST #01

colofon

Oogst #1 is het zesde deel in de serie Labcahiers van de afdeling Beleid & Programmering van de dienst RO/EZ van de gemeente Groningen. Eerder verschenen:

idee / tekst

Jeroen Berends / gemeente Groningen

grafisch ontwerp

Dorien Dolsma / wij zijn kees

fotografie

Cover & Wongema: Jitske Hagens i.s.m. Frank Visser wij zijn kees / Studio IJm Portretten interviews: Jitske Hagens / wij zijn kees Look Mum, No Hands: Joyce Wang Portret Dick Soek: Marie Cecile Thijs

bedankt!

Gerard Tolner, Jan ter Beek, Alfred Kazemier, Bastiaan Klap, Dorien Dolsma, Ward Klijzing, Dennis Elzinga, Lian Galliard, Gert Jonkers, Piet Oudolf, Tracy Metz, Jonas van Dorp, Jasper Schweigman, Tim Craig

Nr.1 Foodtopia: naar een regionale voedselvisie / Foodtopia: Towards a Regional Food Vision Auteur: Carolyn Steel 2010 Nr. 2 Stadsgetijden / City Tides Auteur: Kris Oosting 2011 Nr. 3 Rapportage Onderzoek Behoefteanalyse: De creatieve sector in Groningen / Research Report on Needs Analysis: The Creative Sector in Groningen Auteur: Onderneem ‘t Januari 2012 Nr. 4 UDI Auteur: Rob van Gemert Juni 2012 / alleen NL-versie Nr. 5 Time Based Interventions Auteur: temp.architecture.urbanism September 2012 / tweetalig beschikbaar

Niet alle auteursrechten van de foto’s konden worden vastgesteld. Belangheb­ benden worden verzocht zich te melden bij: [email protected]

Oogst #1 Groningen, december 2012 58

De cahiers zijn online beschikbaar via de gemeente Gro­ ningen en te bestellen via het secretariaat van de afdeling Beleid en Programme­ring: 050 367 82 55.

pinterest.com/oogst www.oogstgroningen.nl

#01