IP/09/1716 Brussel, 16 november 2009
O&O-investeringen van ondernemingen: mondiale stijging waarbij EU-ondernemingen leiden voor VS en Japan Volgens het “EU-scorebord van industriële O&O-investeringen” van 2009 zijn, ondanks de economische crisis, in 2008 de O&Oinvesteringen van ondernemingen wereldwijd met 6,9% gestegen. Met een stijging van 8,1% ligt de groei van de O&O-investeringen van EUondernemingen – in de zin van ondernemingen die hun hoofdkwartier in de EU hebben – voor het tweede jaar op rij fors hoger dan die van Amerikaanse (5,7%) en Japanse (4,4%) ondernemingen. Er staan twee EU-ondernemingen in de top tien: Volkswagen, op de 3e plaats, met O&O-investeringen van 5,93 miljard euro,en Nokia, op de 8e plaats. ‘s Werelds grootste investeerder in O&O was Toyota Motor, met 7,61 miljard euro. Uit het verslag blijkt ook dat de O&O-investeringen van ondernemingen uit opkomende landen het hardst groeien. “Het is goed nieuws dat tegen de achtergrond van de economische crisis in 2008 de O&O-investeringen van EU-ondernemingen hoog zijn gebleven. Dit is de beste strategie om sterker uit de crisis te voorschijn te komen. Wij moeten de inspanningen van EU-ondernemingen ondersteunen en prikkels geven om de onderzoeksintensieve sectoren van de EU te versterken. Het opbouwen van een echt Europese onderzoeksruimte is een deel van het antwoord samen met EU-acties om slimme investeringen in O&O te bevorderen. Ook juich ik de stijging toe van de O&O-investeringen van EUondernemingen die op het gebied van koolstofarme energietechnologieën actief zijn. Zij vertegenwoordigen nieuwe bronnen van EU-groei en –banen”, aldus Europees commissaris voor Wetenschap en onderzoek, Janez Potočnik. Uit het EU-scorebord van industriële O&O-investeringen van de Europese Commissie blijkt dat ondanks de economische crisis de O&O-investeringen van ondernemingen wereldwijd toch nog 6,9% bedragen tegenover 9,0% in 2007 (figuur 1). De EU-ondernemingen zijn erin geslaagd de groei van hun O&O-investeringen zo goed als onveranderd te houden (8,1% tegenover 8,8% in 2007), terwijl de groei van de O&O-investeringen van VSondernemingen van 8,6% in 2007 tot 5,7% in 2008 is gedaald. In opkomende economieën gevestigde ondernemingen bleven de hoogste O&O-groei vertonen: aan de leiding staat China met een stijging van 40%, gevolgd door India (27,3%), Taiwan (25,1%) en Brazilië (18,6%). Hoewel de impact van de crisis nog niet volledig in de O&O-investeringen van ondernemingen doorwerkt, is hij zichtbaarder in andere door het scoreboard verzamelde indicatoren, zoals de bedrijfswinsten van ondernemingen, die voor EUondernemingen met 30,5% en voor VS-ondernemingen met 19,1% gedaald zijn.
Ondernemingstrends In de top tien van O&O-investeerders staan twee EU-ondernemingen, Volkswagen en Nokia, vijf ondernemingen uit de VS, waaronder Microsoft, General Motors en Pfizer, en een uit Japan, Toyota, dat bovenaan staat. In de top 50 van O&O-investeerders staan 16 EU-ondernemingen en 18 VSondernemingen, telkens twee minder dan in 2007, maar 13 Japanse ondernemingen, dit is vier meer dan in 2007. De EU-ondernemingen in de top 50 hadden echter een hogere gemiddelde O&O-intensiteit (O&Oinvesteringen als percentage van de omzet) dan de niet-EU-ondernemingen: 7,8% tegenover 6,8% (figuur 2).
Sectortrends In de VS groeien de O&O-investeringen vooral in sectoren met een hoge O&O-intensiteit, waaronder de farma- en biotech en de IT-industrie, terwijl in de EU de groei in O&O-investeringen gelijkmatiger over alle sectoren gespreid is. De VS-ondernemingen hebben hun leidende positie in de sector met een hoge O&O-intensiteit versterkt door de laatste vier jaar hun investeringen met 35% te verhogen, terwijl de investeringen van EU-ondernemingen slechts met 13,6% zijn gestegen (figuur 3). Hoewel de hele Amerikaanse sector met hoge O&O-intensiteit op het stuk van O&O-investeringen tweemaal zo groot is als die van de EU, hebben de EU-ondernemingen in deze sector op het punt van O&O en desbetreffende indicatoren soortgelijke prestaties als de Amerikaanse concurrenten neergezet. De EU-ondernemingen leiden in de sectoren met een middellage en middelhoge O&O-intensiteit, zoals de sectoren automobiel en onderdelen, elektronische en elektrische apparatuur of chemische stoffen. De farma- en biotechsector versterkt zijn positie als topinvesteerder in O&O zowel wereldwijd als in de VS, en neemt respectievelijk 18,9% en 25% voor zijn rekening. Veel farmabedrijven vertoonden een sterke toename in O&Oinvesteringen: bv. Takeda Pharm. (+42.7%), Boehringer Ingelheim (+21.9%), Schering-Plough (+20.6%). De O&O-investeringen van Merck (VS), Johnson & Johnson en Pfizer zijn echter 1 à 2% gedaald. De auto- en onderdelensector is de derde sector in de wereld, en neemt daar 17,1% voor zijn rekening, maar de eerste sector in de EU en Japan, waar hij respectievelijk 25,0% en 27,0% voor zijn rekening neemt. Ondanks het feit dat de automobielsector de eerste sector is die door de economische crisis werd getroffen, hebben sommige automobielbedrijven het laatste jaar een O&O-groei van 10% en meer gekend: Volkswagen (+20.4%), Peugeot (+14.4%) en Fiat (+14.1%). Andere automobielbedrijven hebben hun O&Oinvesteringen fors verminderd, bv. Renault (-9.2%), Daimler (-9.1%), BMW (8.9%), Ford Motor (-2.7%), en General Motors (-1.2%). Het scoreboard van dit jaar bevestigt de uitgebreide O&O-activiteiten van ondernemingen die actief zijn op het gebied van hernieuwbare energietechnologieën. De zes EU-ondernemingen uit deze sector hebben de laatste drie jaar een indrukwekkende groei van de O&O-investeringen laten zien (figuur 4).
2
Achtergrond Het EU-scorebord 2009 van industriële O&O-investeringen verstrekt informatie over de investeringen in O&O tijdens het laatste verslagjaar van de top 1000 EU-ondernemingen en top 1000 niet-EU-ondernemingen. Het wordt jaarlijks door de Europese Commissie gepubliceerd. Het scorebord en andere IRMA (Industrial Research Investment Monitoring and Analysis) verslagen zijn te downloaden op http://iri.jrc.ec.europa.eu/. Zie ook MEMO/09/503 Vragen & antwoorden
3
Figure 1. R&D investment growth of the Scoreboard companies 12% 2003
2004
2005
2006
2007
2008 10.0%
10% 9.0%
nominal growth
8% 7.0%
6.9%
6% 4.8%
4%
2%
1.8%
0%
Note: The different Scoreboards are not directly comparable because of changes in the sample composition.
Source: The EU Industrial R&D Investment Scoreboards (of 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009) European Commission, JRC/DG RTD.
Figure 2. Ranking of the world top 50 R&D companies by their total R&D investment in the 2009 Scoreboard (€ million). R&D investment (€ million)
0
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
7 000
1. To yo ta M o to r, Japan (4, 6, 6, 4) 2. M icro so ft, USA (1, 4, 5, 7) 3. Vo lkswagen, Germany (9, 14, 14, 10) 4. Ro che, Switzerland (8, 15, 19, 19) 5. General M o to rs (no w M o to rs Liquidatio n (aka General M o to rs)), USA (2, 9, 3, 6) 6. P fizer, USA (3, 1, 2, 2) 7. Jo hnso n & Jo hnso n, USA (6, 3, 7, 14) 8. No kia, Finland (5, 17, 17, 13) 9. Fo rd M o to r, USA (7, 2, 1, 3) 10. No vartis, Switzerland (14, 16, 13, 20) 11. Ho nda M o to r, Japan (20, 22, 20, 18) 12. Sano fi-A ventis, France (11, 12, 16, 12) 13. Daimler, Germany (10, 5, 4, 1) 14. M atsushita Electric (no w P anaso nic), Japan (18, 19, 15, 8) 15. IB M , USA (16, 13, 11, 9) 16. So ny, Japan (24, 21, 18, 15) 17. Intel, USA (15, 11, 12, 16) 18. Ro bert B o sch, Germany (17, 20, 25, 22) 19. Siemens, Germany (22, 8, 8, 5) 20. Glaxo SmithKline, UK (13, 7, 10, 11) 21. Cisco Systems, USA (26, 25, 30, 32) 22. Nissan M o to r, Japan (29, 29, 29, 27) 23. A straZeneca, UK (19, 27, 28, 24) 24. Samsung Electro nics, So uth Ko rea (12, 10, 9, 17) 25. M erck, USA (23, 18, 21, 21) 26. Hitachi, Japan (33, 31, 26, 25) 27. A lcatel-Lucent, France (21, 42, -, -) 28. To shiba, Japan (36, 37, 33, 30) 29. Ericsso n, Sweden (28, 26, 31, 29) 30. Cano n, Japan (38, 45, 42, 40) 31. M o to ro la, USA (27, 24, 22, 36) 32. B M W, Germany (25, 23, 23, 23) 33. NEC, Japan (44, -, 44, 39) 34. Eli Lilly, USA (37, 36, 32, 38) 35. EA DS, The Netherlands (30, 28, 34, 33) 36. B ayer, Germany (31, 34, 46, 31) 37. B o eing, USA (32, 33, 47, 55) 38. B risto l-M yers Squibb, USA (39, 39, 37, 42) 39. Hewlett-P ackard, USA (34, 30, 24, 26) 40. Schering-P lo ugh, USA (45, 53, 56, 62) 41. Denso , Japan (51, 54, 52, 49) 42. Wyeth, USA (41, 38, 36, 44) 43. P eugeo t (P SA ), France (42, 41, 40, 37) 44. Renault, France (35, 35, 39, 41) 45. Takeda P harmaceutical, Japan (69, 72, 74, -)
EU USA Japan
46. A mgen, USA (40, 32, 45, 50) 47. General Electric, USA (43, 40, 27, 35) 48. NTT, Japan (53, 44, 38, 34)
South Korea Switzerland
49. B o ehringer Ingelheim, Germany (49, 56, 61, 60) 50. Fujitsu, Japan (56, 58, 51, 45)
Note:
The numbers in brackets after the names of the companies indicate their rankings in past Scoreboards.
Source: The 2008 EU Industrial R&D Investment Scoreboard, European Commission, JRC/DG RTD.
2
8 000
Figure 3. R&D investment for the EU and the US Scoreboard companies from 2005-2008 by sectors defined according to R&D intensity EU
US
high
medium-high
medium-low
low
20
40
60
80
100
120
20
40
60
80
100
120
2008 R&D investment (€ bn) 2007 2006 2005
Note: For comparable companies. Sectors are split into four groups by R&D intensity of the sector worldwide: High R&D intensity sectors (intensity above 5%) include e.g. Pharmaceuticals & biotechnology; Health care equipment & services; Technology hardware & equipment; Software & computer services. Medium-high R&D intensity sectors (between 2% and 5%) include e.g. Electronics & electrical equipment; Automobiles & parts; Aerospace & defence; Industrial engineering & machinery; Chemicals; Personal goods; Household goods; General industrials; Support services. Medium-low R&D intensity sectors (between 1% and 2%) include e.g. Food producers; Beverages; Travel & leisure; Media; Oil equipment; Electricity; Fixed line telecommunications. Low R&D intensity sectors (less than 1%) include e.g. Oil & gas producers; Industrial metals; Construction & materials; Food & drug retailers; Transportation; Mining; Tobacco; Multi-utilities. Source: The EU Industrial R&D Investment Scoreboards (of 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 and 2009).
Figure 4. Alternative energy companies with fastest R&D growth Solon (3223), R&D € 5 mn Q-Cells (863), R&D € 31 mn
Normalised R&D investment (2005=100)
300
Vestas Wind Systems R&D €223mn
250 REpow er Systems R&D €22mn
200 SMA Solar Technology R&D €33mn Energy total R&D €12.1 bn
150 SolarWorld R&D €11mn
100 2005
2006
Source: The 2009 EU Industrial R&D Investment Scoreboard European Commission, JRC/DG RTD.
2007
2008
