8/10/2015
De preconceptieconsultatie van het UZ Gent Gezondheidsvoorlichting en – bevordering vóór organogenese
Ongoing and future research collaborations ILSE DELBAERE
Nieuwe impuls voor verbeteren van perinatale gezondheid Opsporen van potentiële vruchtbaarheidsproblemen Postdoctorale onderzoekslijn FREA
Januari 2010 – April 2011 4 patienten/week Minimum 30 min./ patient Vroedvrouw + gynaecoloog
1
8/10/2015
Research activities First collaboration: a literature review on preconception care and existing guidelines in six European countries (Shawe et al., 2014). Development of a questionnaire with a validated instrument measuring pregnancy planning enabling comparison between countries. (Backhausen et al., 2014) Evaluation of a preconception consultation instrument, a “Reproductive Life Plan” (Stern et al., 2013).
MARIA EKSTRAND, MALMÖ UNIVERSITY
Vives University College
Fertility awareness in the Flemish population
Ilse Delbaere
[email protected]
Tine Vanderplancke Annick Bogaerts Veerle Provoost Petra De Sutter Tanja Tydén
Optimism can be disadvantageous
2
8/10/2015
Method
Vives University College
Swedish Fertility Awareness Questionnaire (Lampic 2006)
Ilse Delbaere
[email protected]
At what age is there a marked decrease in women’s ability to become pregnant?
Vives University College Ilse Delbaere
[email protected]
60
Adolescents
989 adolescents
***
Students
50
• Mean age: 15 years • Recruited at school (different education types)
People of reproductive age 40
348 students • Mean age: 23 years • Recruited at Universities and University colleges (different disciplines)
30
* 20
374 persons of reproductive age
***
***
0
< 25
Vives University College
90
*
10
• Mean age: 35 years • Recruited at shops, sport facilities, playgrounds, ..
What is the chance of having a child with IVF?
***
Ilse Delbaere
[email protected]
25‐29
30‐34
35‐39
40‐44
45‐49
≥ 50
Lack of fertility awareness in Flemish population
Vives University College Ilse Delbaere
[email protected]
***
80
Adolescents 70
Students People of reproductive age
60 50
*
Unrealistic optimism about assisted reproduction
40 30
**
20 10
Unrealistic optimism about female fertility
**
***
***
20‐29%
30‐39%
0
0‐19%
40‐100%
3
8/10/2015
4
8/10/2015
RLP: to be continued - RCT to evaluate the effect of RLP in contraceptive counselling on a general population of women in one county council - Continued study of the long term implementation of the RLP in one county council - RCT to evaluate the effect of RLP in STI testing on men - A qualitative study about midwives role in mens sexual and reproductive health (planned) - A qualitative study about ethical aspects in using the RLP in contraceptive counselling (planned) - Development of Swedish RLP-website
5
8/10/2015
Pregnancy planning: the SWEPP‐study (the Swedish Pregnancy Planning-Study) - Cohort profile article on longitudinal study with pregnant women registring at antenatal clinics with follow ups in pregnancy week 33 and 1 year after planned delivery - Article about the influence of level of pregnancy planning on lifestyle during and after pregnancy (planned) - Article about the influence of level of pregnancy planning on depression, anxiety and stress during and after pregnancy (planned) - Article about subfertile womens psychological health in comparison with women with spontenaus pregnancy - Psycometric comparison between the Swedish pregnancy planning scale and the LMUP - Article about the importance of relationship quality and pregnancy planning - Article about partner lifestyle related to pregnancy planning - Article about preconception genetic carrier screening
Pregnancy planning in Belgium VS (2006) 49% van de zwangerschappen ongepland Nl (2012) 20% van de zwangerschappen ongepland CRZ (2011) 1 op 3 zwangerschappen ongepland Sexpert (2013) 1 op 4 zwangerschappen ongepland
Profiel van vrouwen met een ongeplande ZS
Enkele begrippen Geplande ZS = ◦ op het juiste moment ◦ later dan gewenst
Onbedoelde ZS ◦ Ongewenste ZS = geen kinderen (meer) gewenst ◦ Verkeerd getimede ZS = eerder dan verwacht
Zwangerschaps‐ intentie
Burgerlijke status
Ongeplande ZS = ◦ tijdens anticonceptie‐gebruik ◦ ‘unmet need for contraception’
Partnergeweld
Verkeerd getimede of ongeplande ZS zijn niet noodzakelijk ongewenst!
Pariteit
6
8/10/2015
Steekproef Prenatale centra ◦ ◦ ◦ ◦ ◦
AZ Zeno AZ Sint‐Lucas Brugge Wijkgezondheidscentrum De Kaai Gent Huisartsenpraktijk De Heirnis Gent Zelfstandige vroedvrouw Menen
Meetinstrument Vragenlijst ‘preconceptionele gezondheid en zorg’ verschillende prenatale centra
Checklist abortuscentra alle Vlaamse abortuscentra
Alle Vlaamse abortuscentra ◦ ◦ ◦ ◦ ◦
Gent Oostende Antwerpen Hasselt Brussel
7
8/10/2015
Resultaten prenatale centra
Resultaten abortuscentra
32,7% van de zwangerschappen zijn ongepland
95,8% van de zwangerschappen zijn ongepland
26,5% ambivalente gevoelens
33,2% van de zwangerschappen zijn ongewenst
Vooral vrouwen met een ongeplande zwangerschap ◦ zoeken geen informatie op vóór de ZS (p<0.001) ◦ nemen geen foliumzuur (p<0.05) en vitaminen (p<0.05) in vóór de ZS ◦ drinken alcohol tijdens de ZS (p<0.05)
Bijna de helft van de vrouwen tussen 20 en 30 jr Vooral vrouwen < 30 jr hebben nog kinderwens Geplande ZS afgebroken owv ◦ Relationele of familiale redenen (63%) ◦ Medische redenen (19%) ◦ Financiële of materiële redenen (19%)
8
8/10/2015
Aanbevelingen voor verder onderzoek
Doctoraatsonderzoek Joline Goossens
Monitoring van foliumzuurgebruik: nood aan middelen
‐ De rekrutering voor onderzoeksluik 1 (ongeplande/geplande zwangerschap) gebeurt door 2 studenten (Yasmine Van Den Branden en Laura Van der Sluys). De ontwikkeling en validering is door ons gebeurd.
Zoeken naar manieren om vrouwen met lagere SES te bereiken met medewerking van Kind & Gezin): nood aan middelen en geschikte methodiek. Zoeken naar manieren om het aantal ongeplande zwangerschappen te reduceren (Feasibility nagaan van een ‘Reproductive Life Plan’, zoals in VS of Zweden).
‐ Onderzoeksluik 2 werd volledig door ons ontwikkeld en uitgevoerd. Momenteel zijn we ook aan het rekruteren in Gentse wijkgezondheidscentra, maar er helaas een zeer lage respons ‐ Onderzoeksluik 3 wordt nog steeds uitgevoerd door masterproefstudente Sara Laureys. Er lopen/liepen ook nog masterproeven rond PCC: de attitude en praktijkvoering mbt PCC door de eerstelijn (een kwali oz van Talitha Teughels ‐ ingediend), het educatiepakket testen in secundair onderwijs (Patricia Van Waeyenberg / Eva Maes ‐ lopend), een onderzoek naar of het googlen van preconceptiezorg resulteert in resultaten die evidence based zijn (Marissa De Meester ‐ ingediend).
1. Onderzoeksluik 1: “Onderzoek naar de incidentie, determinanten en zwangerschapsoutcome van ongeplande zwangerschappen in Vlaanderen” 2013 – 2014: ontwikkeling vragenlijst 2014‐2015: validatie vragenlijst aan de hand van een dubbele Delphi procedure met zes experten. Nagaan van de leesbaarheid en begrijpbaarheid bij zes vrouwen die representatief zijn voor de onderzoekspopulatie. April 2015: datacollectie in zes West‐ en Oost‐Vlaamse ziekenhuizen (AZ Sint‐Lucas & Volkskliniek Gent, O.L.V. Van Lourdes Waregem, AZ Alma Eeklo, AZ Jan Palfijn Gent, ASZ Aalst, AZ Nikolaas Sint‐Niklaas). Er wordt gestreefd naar een steekproefgrootte van 700 vrouwen. Tot op heden hebben 179 vrouwen de vragenlijst ingevuld.
2. Onderzoeksluik 2: “Onderzoek naar factoren en determinanten die een invloed hebben op het gebruik van preconceptiezorg bij Vlaamse vrouwen en mannen” Ontwikkeling vragenlijst (op basis van een literatuurstudie, een kwalitatief onderzoek en het ASE‐ model) Validatie aan de hand van een dubbele Delphi procedure met negen (inter)nationale experten. Na de validering werd de leesbaarheid en begrijpbaarheid bepaald bij negen vrouwen die representatief zijn voor de onderzoekspopulatie. Mei 2015: online verspreiding via sociale media en werd tot op heden door 284 vrouwen ingevuld. In een volgende fase worden de vragenlijsten voor mannen en vrouwen verspreid worden in wachtzalen van huisartsen, scholen, openbare plaatsen, bedrijven en organisaties. Op dit moment wordt de rekrutering in Oost‐Vlaamse wijkgezondheidscentra opgestart.
9
8/10/2015
3. Onderzoeksluik 3: onderzoek naar praktijkvoering, kennis en attitude van Vlaamse eerstelijnshulpverleners m.b.t. preconceptiezorg Systematische literatuurstudie naar determinanten en factoren die een invloed hebben op het aanbieden van preconceptiezorg door eerstelijnshulpverleners. Op basis van literatuur en richtlijnen werd een vragenlijst ontwikkeld om de kennis, attitude en praktijkvoering te meten t.a.v. preconceptiezorg bij eerstelijnshulpverleners. Dit instrument wordt momenteel gevalideerd in een dubbele Delphi procedure met 5 experten. In een volgende fase wordt het instrument getest in een pilootstudie met 200 eerstelijnshulpverleners (vroedvrouwen en huisartsen).
Gezondzwangerworden.be PASCALE MOKANGI, ILSE DELBAERE, HANS DE STEUR
Wat is het probleem? JOnG!‐ studie (2010): 86,4% van de Vlaamse moeders heeft foliumzuur tijdens de zwangerschap ingenomen 13,6% neemt geen foliumzuur tijdens de zwangerschap slechts 36,3% neemt foliumzuur correct in 40,8% van de vrouwen start te laat 7,2% van de vrouwen stopt te vroeg
Waarom leefstijlaanpassingen voor de zwangerschap? Roken: Invloed op de vruchtbaarheid, ook IVF is minder succesvol bij rokers (dit geldt ook voor de mannen) Rokende zwangere vrouwen hebben 23% meer kans op een miskraam (Pineless 2014) en 50% meer kans op perinatale sterfte (NHG). Andere complicaties die zich vaker voordoen bij rokende zwangeren: vroeggeboorte (70% meer kans), laag geboortegewicht (2 tot 3 maal meer kans) en loslating van de placenta. Het risico neemt af, indien men (liefst) voor of vroeg in de zwangerschap stopt met roken. Drinken: Alcoholgebruik is nadelig voor de vruchtbaarheid en de ontwikkeling van de foetus tijdens de zwangerschap.
Risciogroepen voor het niet of niet correct innemen van foliumzuur: Vrouwen die ongepland zwanger worden (+/‐ 30%, Sexpert 2013) Vrouwen met lagere socio‐economische status
Dagelijks gebruik van 1 tot 2 eenheden alcohol per dag tijdens de zwangerschap leidt tot een toename van het aantal miskramen en doodgeboorten. Geen veilige ondergrens ‐> vermijd alcohol en stop alcohol tijdens de zwangerschap Binge drinken is zowel preconceptioneel als tijdens de zwangerschap afgeraden
10
8/10/2015
Waarom deze website?
Waarom deze website?
Voor koppels met een kinderwens:
Voor zorgverleners:
Koppels dienen voor hun zwangerschap geïnformeerd te worden over het belang van foliumzuur en de gevolgen van roken, alcohol en andere schadelijke leefstijlfactoren op hun vruchtbaarheid en hun prille zwangerschap. Vrouwen met vooraf bestaande epilepsie, hypertensie en diabetes mellitus moeten geïnformeerd worden over het belang van specialistische begeleiding voor de conceptie. Deze website is een laagdrempelig communicatieplatform, waar koppels gericht informatie kunnen opzoeken.
Deze website heeft eveneens tot doel om zorgverleners (huisartsen, gynaecologen, vroedvrouwen, apothekers) te ondersteunen bij preconceptionele consultaties en adviezen. Zorgverleners vinden er evidence based informatie rond topics waar ze mogelijks niet dagdagelijks mee worden geconfronteerd, bijvoorbeeld: preconceptionele voedingsadviezen voor veganisten of vrouwen die bariatrische chirurgie hebben ondergaan advies rond vitamine D suppletie preconceptionele adviezen bij bepaalde aandoeningen (rheumatoïde artritis, lupus e.a.)
Methode Bundelen van informatie uit nationale en internationale richtlijnen. Bij gebrek aan preconceptionele richtlijnen werden eveneens prenatale richtlijnen gebruikt. Selectie van relevante topics met behulp van experten Uitschrijven van de inhoud website aan de hand van geselecteerde richtlijnen Validering van deze inhoud met behulp van experten Opmaak van de website Pilootstudie: test van de website bij doelpubliek Aanpassing van de website
Belangrijkste boodschappen Vrouwen die zwanger willen worden of pas zwanger zijn:
Neem foliumzuur Vermijd alcoholgebruik vóór de zwangerschap en stop tijdens de zwangerschap Stop met roken Leef gezond (algemene gezondheidsinformatie)
Partners van vrouwen die zwanger willen worden: Een gezonde leefstijl heeft een positief effect op de vruchtbaarheid Ondersteun je partner om gezond te leven, dat werkt voor beide partners motiverend: Een gezonde leefstijl komt de vruchtbaarheid en de gezondheid van jullie toekomstige baby ten goede.
Lancering website voorjaar 2015
11
8/10/2015
3rd European Congress on Preconception Health and Care http://www.pubcare.uu.se/ecphc2016/
www.gezondzwangerworden.be
12
