ONGESCHIKT

DONADARIAnieuws THEMANIEUWSBRIEF VAN KENNISCENTRUM EMANCIPATIE ROTTERDAM JAARGANG 8, NUMMER 41, SEPTEMBER 2013

Speelt je sekse nog een rol bij de keuze voor een beroep? MAN, VROUW OF UNISEX

GESCHIKT / ONGESCHIKT

GENDER BEWUST OF ONBEWUST

Segregatie

Sturen of sturen

Voor deze nieuwsbrief interviewden wij Catherine Bij de Vaate over vrouwen in mannenberoepen en vice versa toen en nu. Catherine is beleidsadviseur Werk Inkomen en Zorg & Europa bij Atria, Kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.

Kunt u een auto besturen, vroeg een werkgever aan zijn sollicitante. Ja, natuurlijk, zei de sollicitan­ te. Op mijn 18e heb ik mijn rijbewijs gehaald. Kunt u ook een vorkheftruck besturen, vervolgde de werkgever. Oh jee, antwoordde de dame in kwes­ tie. Dat zou ik eerst eens moeten proberen, want dat heb ik nog nooit gedaan. Dank u wel, mevrouw. Volgende sollicitant. Meneer X kunt u een auto besturen. Ja, hoor sinds mijn 18e rij ik en tot nog toe schadevrij. Kunt u ook een vorkheftruck besturen, meneer? Ja, natuurlijk. Ik ben een goede chauffeur, dus dat heb ik zo onder knie. Geen probleem voor mij. Oké, meneer kunt u morgen beginnen? Is dit de dagelijkse praktijk van de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke sollicitanten? Ach, het zou zo maar kunnen. Voor een werkgever is de keuze in dit soort gevallen nogal voor de hand liggend. Waarom zou ik moeilijk doen als het makkelijk kan? En dat lijkt me nou juist de uitdaging voor de komende tijd. Het arbeidspotentieel slinkt, ook jongens willen het liefst banen waar zelfs de schijn van een vuile hand vermeden wordt. Dan is het economisch gezien wel zo wijs om de kansen voor vrouwen, ook in wat traditioneel gezien mannenberoepen zijn, te vergroten. Via de arbowetgeving is er controle op het voorkomen van fysiek zware of gevaarlijke arbeidsomstandigheden. Die verlichting van zware arbeid zorgt voor opheffing van dit soort belemmeringen voor vrouwen in bepaalde beroepen. Het zijn dus eerder denkbeelden over wie de meest geschikte kandidaat voor een functie is, dan dat er biologische belemmeringen zijn. Mijn vader werkte in de haven. Ja hij verrichtte fysiek zware arbeid. Hij zou ons, noch mijn broers noch mij en mijn zus aangeraden hebben, in de haven werk te zoeken. Maar die tijd is voorbij. Hele dagen achter een bureau zitten is voor velen niet aantrekkelijk, dynamisch en uitdagend genoeg. Niet voor veel mannen en ook niet voor veel vrouwen. Voor die vrouwen liggen volop leuke kansen in de ‘traditioneel’ mannelijke beroepen. Helaas voor het zover is, dat het niks meer uitmaakt bij de keuze voor een beroep of je man of vrouw bent, moet er nog heel veel water door de Maas stromen. Maar het begin is er! Het is een kwestie van sturen en sturen.

“Zou je je de huidige Nederlandse samenleving kunnen voorstellen zonder vrouwelijke huisartsen?” vraagt Catherine bij de Vaate, beleidsadviseur bij Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. “Toch kreeg Nederland pas op 3 april 1878 de eerste vrouwelijke arts: Aletta Jacobs (1854-1929). Dat Aletta Jacobs medicijnen mocht studeren was verre van vanzelfsprekend en zelfs de expliciete steun van minister Thorbecke was er voor nodig. Vandaag is 41% van de huisartsen in Nederland een vrouw (NIVEL, 2011). In de periode 2001-2011 is het aantal vrouwelijke huisartsen met 72% gegroeid, terwijl het aantal mannelijke huisartsen in diezelfde periode met 8% is afgenomen.” Is er nog steeds sprake van vrouwen- en mannenberoepen in Nederland? Er is toch een lange weg gegaan sinds de tijd van Aletta Jacobs. De Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid werd in 1898 in Den Haag gehouden. Het doel van de tentoonstelling was enerzijds een uitbreiding van de werkkring voor vrouwen te realiseren en anderzijds de omstandigheden en de betaling van het werk dat vrouwen al deden te verbeteren. Rond 1900 had arbeid van vrouwen in alle sociale klassen een laag aanzien. Betaald werk was zelfs taboe voor vrouwen uit de midden- en hogere klassen. Arbeidsters, naaisters en dienstboden werden schrijnend onderbetaald. De tentoonstelling was een ongelooflijk succes en markeert een belangrijk moment in de vrouwenbeweging in Nederland. Op deze Tentoonstelling van Vrouwenarbeid werd een opgeplakte tekening van zeventien beroepen getoond, waarin vrouwen niet, of slechts bij hoge uitzondering werkzaam waren. Dit bevindt zich nu in het archief van Atria. Zo weten we dat er in 1898 geen vrouwelijke advocaten in Nederland waren. Anno 2013 is er sprake van een toenemende feminisering in

Gerda Nijssen

2

op de arbeidsmarkt? de advocatuur. 42,6% van de advocaten is vrouw en hun aantal en aandeel stijgt. (Bron: De stand van de advocatuur 2013, SDU uitgevers).

cate? Huh? Lachwekkend niet? Maar vraag je eens af: wellicht houden we er anno 2013 net zulke, voor toekomstige generaties, lachwekkende opvattingen over de beroepen die we aan vrouwen en mannen verbinden, op na. Vrouwen in de techniek? Vrouwen in de haven? Dat is normaal. Toch?

Postvrouwen Soms was werk in eerste instantie mannenwerk om vervolgens vrouwenwerk te worden. In de publicatie ‘Vrouwen op hun Post, meer dan een eeuw vrouwen bij de PTT’ (Lansdorp, 1988), wordt beschreven hoe door de tijd heen de discussies over typisch vrouwen- en mannenwerk verliepen. Sommige functies, zoals telegrafist en typist, evolueerden van mannen- naar vrouwenfuncties als het technische nieuwtje eraf was. Of bepaalde functies voor vrouwen toegankelijk waren, hing vooral af van tekorten aan mannelijk personeel. Bovendien waren vrouwen goedkoper omdat zij een lagere beloning ontvingen. Boven een bepaald niveau werd het vaak ongepast gevonden dat een vrouw een functie bekleedde, vooral in leidinggevende functies (Atria, 2009). Nog steeds verdienen werknemers in mannensectoren meer dan werknemers in vrouwensectoren (De Graaf, Hoff en Van Klaveren, 2008). Als vrouwen oververtegenwoordigd zijn in een sector dan gaat de beloning (en het prestige) van het beroep omlaag.

Is er sprake van een denkbeeldenswitch, vraag ik Catherine? “Nog steeds is het vanzelfsprekender dat vrouwen meer thuis zijn en de zorg voor de kinderen op zich nemen en dat mannen meer buitenshuis zijn. Onderzoek in Noorwegen wees uit dat als een vrouwelijke student het heel goed doet op de universiteit dat mensen dan dachten: ‘zij werkt heel heel hard’ en als een mannelijke student het goed doet, men denkt: ‘oh die is heel slim’. Deze vorm van stereotypering bestaat nog steeds. We moeten blijven uitdagen.” Kostwinner ‘Mijn vrouw hoeft niet te werken’, was in mijn jeugd een overheersende opvatting over mannelijkheid. Hoe is dat nu, vraag ik aan Bij de Vaate? Dat ook heeft met opvattingen over mannelijkheid van doen. Het kostwinner model is langzaam aan het veranderen, maar komt nog het meest voor. Vrouwen werken vaak in deeltijd, met alle negatieve financiële gevolgen van dien. Hoe ontwikkelt die kostwinner gedachte zich? “Onbewust kan die gedachte een rol bij een beslissing over salarisverhoging spelen. Bij een man wordt vaak gedacht ‘oh die vader heeft de zorg voor een gezin’ en bij een vrouw ‘ach, zij heeft een goed verdienende partner’.

Beroepensegregatie De scheiding tussen ‘vrouwenwerk’ en ‘mannenwerk’, is niet statisch. Dat is een van de eerste lessen uit de geschiedenis. Ten tweede is duidelijk dat het vooral gaat om opvattingen over wat mannen-en vrouwenwerk is. Zie bijvoorbeeld een artikel in het Franse tijdschrift voor artsen van de 19e eeuw: ‘Om van een vrouw een arts te maken, moeten we haar haar gevoeligheid, verlegenheid, haar schaamte afnemen en haar harden door haar de meest vreselijke dingen te laten zien. Als een vrouw daar eenmaal doorheen is, wat blijft er dan nog van haar over? Een wezen dat geen meisje meer is, geen vrouw, geen echtgenote en geen moeder’. Het is duidelijk: vrouwen hoorden toen vooral een echtgenote, een moeder te zijn en zich met het huishouden bezig te houden. Het gaat dus niet zozeer om de seksuele en biologische verschillen, maar meer om de interpretatie van de rollen van mannen en vrouwen en de beelden in de samenleving over wat mannelijk en wat vrouwelijk is. In jargon wordt dat ‘gender’ genoemd. Dat is het interessante van de geschiedenis. Met wat afstand kijken we anders: zou een vrouw geen huisarts worden? Of advo-

Top 3 vrouwenberoepen, 2009 1. winkelbediende en verkoper 2. lerares basisonderwijs 3. medewerker huishoudelijke dienst Top 3 mannenberoepen, 2009 1. vrachtwagenchauffeur 2. systeemanalysten en programmeurs 3. lader, losser of verhuizer

Trend Meer vrouwen dan mannen volgen hoger onderwijs. In Nederland waren er 108 vrouwelijke studenten op honderd mannen. Slechts 5,3 procent van de vrouwelijke studenten kiest voor een opleiding in techniek, wiskunde, natuurkunde of informatica - het laagste percentage van alle EU-landen (Eurostat). Gelukkig kiezen dankzij de inzet van o.a. VHTO en het Platform Bèta Techniek, steeds meer meisjes voor het profiel natuur en techniek. 43,7% in 2012 tegenover 18,1% in 2007-2008. Er zijn tekorten in de bèta- en technische beroepen. Dat maakt het arbeidsperspectief goed. Waarom zouden havenwerkgevers meer vrouwen aantrekken, mannen werven, is toch gemakkelijker, vraag ik? “Tegenwoordig gaat het niet meer om fysieke kracht. Bovendien klopt het dat

Nieuw in de top 10 van 2009 in mannen/vrouwen beroepen Vrouwen: receptionisten / baliemedewerkers Mannen: maatschappelijk of sociaal-cultureel werkers Er bestaat meer variatie in mannenberoepen dan in vrouwenberoepen. In de top 10 van vrouwenberoepen werkte in 2009 ruim 28% van alle vrouwen, tegenover 18% van alle mannen in de top 10 van mannenberoepen. Bron: www.cbs.nl

3

Bronnen: www.atria-kennisinstituut.nl: Factsheet “Vrouwen in mannen­ beroepen”(2009) www.benchmarkemancipatie.nl/werkgevers/WERK_tabel_08.php www.alettajacobs.org Brouns M, en A. Schokker (1990). Arbeidsvraagstukken en sekse, Trendrapport 2 STEO. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid DOP. Graaf, D. de, Hof, B. en Van Klaveren, C. (2008). De diverse loop­ banen van bèta’s. Bètaloopbaanmonitor. PlatformPocket 10 [online document], geraadpleegd op 2 mei 2009. Beschikbaar via http://www.platformbetatechniek.nl/ content/files/SITE1/PP10%20Loopbanen.pdf

het gemakkelijker is met alleen mannen? Kijk naar onderzoeken die erop wijzen dat een meer gemengd team een betere bedrijfscultuur oplevert. Meer vrouwen in de haven is dus ook beter voor de mannen. Met het oog op de arbeidskrapte in de techniek is het zeker economisch slim om in een grotere vijver van potentiele werknemers te zoeken, dus mét vrouwen. Aanbeveling Jongens moeten meer gestimuleerd worden voor een baan in de zorg of het onderwijs of in de kinderopvang. Dit is inderdaad hard nodig, want het doorbreken van segregatie moet van twee kanten komen. Verder is het belangrijk dat meisjes/vrouwen een goed beeld hebben van de carrièremogelijkheden en van de technische en béta beroepen en zicht hebben op de financiële aspecten bij de keuze van een beroep.

persoonlijk Politievrouw: Vierkant, maar fantastisch! Naam: Karin de Groen Organisatie: Politie RotterdamRijnmond Functie: Wijkagent Spangen-Oost

ruimte voor ‘vrouwenonderwerpen’ zoals de kinderen en het huishouden. De werkcultuur binnen de politie is dus zeker vrouwvriendelijk.” Als wijkagent draag je een uniform. Hoe bevalt dat? “Je ziet er uit als een halve vent: Blauwe lange broek, lelijke zwarte schoenen, een overhemd en je oogt vierkant door je veiligheidsvest en de uitrusting op je heupen. Je silhouet wordt er niet appetijtelijker op, zeg maar. Ik vind het niet echt flatteus. Om toch een vrouwelijke touch aan het geheel te geven, draag ik een sjaaltje in plaats van een stropdas en zorg ik dat ik altijd wat make-up op heb. Je merkt ook dat mensen anders op je reageren als je in uniform bent, dan wanneer je in je burgerkloffie loopt. Het uniform straalt een bepaalde autoriteit uit. Daarom kies ik afhankelijk van de klus of ik in uniform of in burger verschijn.”

Je werkt al 22 jaar bij de politie en hebt het nog altijd ontzettend naar je zin. Wat is er zo leuk aan werken bij de politie? “Het is de meest fantastische baan die er is! Politiewerk is enorm afwisselend. Geen dag is hetzelfde. Wisselende diensten zijn voor mij een verademing. Ik zou doodongelukkig worden in een van negen tot vijf baan. Het is ook spannend. Als wij uitgenodigd worden is het nooit voor een feestje. Althans, niet voor de gezelligheid van het feestje. Ik heb elke dag weer het gevoel dat ik een verschil kan maken als wijkagent. Dat geeft enorme voldoening.”

Wat moeten meiden en vrouwen die interesse hebben in politiewerk weten? “Een misverstand is dat politiewerk veel fysieke kracht vergt en grote veiligheidsrisico’s met zich meebrengt. Ik heb in 22 jaar politiewerk bij verschillende eenheden, maar een enkele keer moeten vechten. De kunst is juist om de situatie zonder geweld te de-escaleren.Je moet in die zin stevig in je schoenen staan. Je moet wel tegen een spatje bloed kunnen, hier en daar een blauwe plek kunnen verdragen en mentaal jezelf herpakken na een spannende gebeurtenis. Verder is politiewerk samenwerken. Je moet een teamplayer zijn, zorgen voor elkaar, zodat jij en je collega’s veilig thuiskomen. De politie biedt legio mogelijkheden voor doorstroom. Je kunt intern alle kanten op. Zoals ik al zei, het is gewoon de meest fantastische baan die er is!”

Traditioneel was politiewerk toch een beetje een mannenberoep. De afgelopen jaren is flink geïnvesteerd in diversiteit binnen de politie, met succes. Maar, hoe zit het met de cultuur binnen de organisatie? “Toen ik net begon, heerste er meer een mannencultuur dan nu. De investeringen in diversiteit, in geslacht maar ook in etniciteit, hebben tot resultaat dat de politie nu veel meer een afspiegeling van de samenleving is. Dat klinkt door in de cultuur. In onze wijk zijn vier wijkagenten, twee mannen en twee vrouwen. Bij het indelen van het rooster wordt niet gekeken naar geslacht. Dus de ene keer werk je met een man, de andere keer met een vrouw. Gender speelt daar totaal geen rol bij, je bent gewoon collega’s. Man of vrouw, gevoelens worden geuit. Je kunt gewoon jezelf zijn.Gebeurt er iets heftigs, dan steun je elkaar. Ook in de kantine is best

4

Samen staan we sterk

De haven is nog steeds geen populaire carrièreplek voor vrouwen. Van oudsher is het een mannenbolwerk en de haven wordt nog steeds geplaagd door de (inmiddels achterhaalde) clichés van: ‘het is zwaar, sjouw werk’, ‘je wordt vies’ en ‘je wordt slecht betaald’.

Zekiye Yilmaz: "Samen voor meer diversiteit in de haven" hoe pak je dat aan? Wat is er te doen in de haven? Power in de haven: interviews met dames die in de haven werken, een technisch of logistiek beroep uitoefenen of opleiding volgen. Verder vertelt Wethouder Korrie Louwes waarom zij graag meer vrouwen in de Rotterdamse haven ziet. Havenvrouwen is een uitgave van Dona Daria en Gemeente Rotterdam. De glossy werd op 3 september tijdens een feestelijke en drukbezochte happening gelanceerd door Zekiye en wethouder Korrie Louwes. Ook hierdoor hoopt Zekiye meer vrouwen te interesseren voor werken in de haven. De eerste oplage van 10.000 stuks wordt uitgedeeld tijdens de Wereldhavendagen en daarna breed verspreid in Rotterdam. Als winnaar van Jong Haventalent 2013 en dus ook ambassadeur van de Rotterdamse haven wil Zekiye nog veel mensen bereiken. Ze komt graag langs om voor een groep meer te vertellen over haar werk en ervaringen. Over vrouwen en de vooroordelen kan ze in ieder geval kort zijn: “er zijn al veel vrouwen werkzaam in de haven en kan er nog meer bij. Ik ervaar geen belemmeringen en ik let niet echt op vooroordelen. Ik doe gewoon mijn werk en met plezier.”

Zekiye Yilmaz, haventalent 2013 en cargadoor voor Evergreen in Rotterdam, beaamt dit. ‘Toen ik mijn ouders vertelde dat ik een opleiding ging doen op het Scheepvaart en Transportcollege waren ze niet echt enthousiast. Mijn opa had ook in de haven gewerkt en dat was niet zo positief. Er kwam heel wat overtuigingskracht bij kijken om ze gerust te stellen”. Immers zij zagen hun dochter liever niet in een geharde mannenwereld. Inmiddels zijn haar ouders enorm trots en steunen ze hun dochter in haar verdere ontwikkeling in de Port of Rotterdam. Zekiye zelf wil nu vooral andere jongeren stimuleren om in de haven van Rotterdam te gaan werken. Het is belangrijk dat ze zien dat er volop mogelijkheden zijn, op verschillende niveaus. Ondanks de crisis is er in de haven nog steeds economische groei, dus waarom zou je niet verder kijken. Ze schreeuwen om nieuwe medewerkers en ook in de haven is het belang van diversiteit doorgedrongen. Maar als vrouw is het belangrijk dat je ook zelf de kansen gaat inzien. Hoe pakt Zekiye dit aan? Zekiye zoekt de publiciteit op en vertelt waar mogelijk over haar ervaringen in de haven en haar route er naar toe. De clichés moeten de wereld uit. En waar kun je bijvoorbeeld terecht voor de juiste opleidingen enzovoort. Het komend najaar geeft Zekiye veel voorlichtingen op basisscholen en op middelbare scholen. Ze wil hierbij ook de ouders bereiken, zij hebben namelijk ook een belangrijke invloed op hun kinderen. Ook buurthuizen en andere locaties waar vrouwen en jongeren in het algemeen aanwezig zijn komen aan bod. Verder heeft Zekiye meegewerkt aan de Glossy Havenvrouwen. De Glossy is speciaal voor meiden en vrouwen die meer willen weten over werken in de haven en hoe je dit aan moet pakken. De Glossy staat boordevol leuke artikelen over o.a: Werken in de Haven:

Dona Daria brengt Zekiye in contact met diverse netwerken en organisaties. Werkt u met jongeren of vrouwengroepen en kan Zekiye een inspiratiebron zijn? Neem dan contact op met Nathalie van Wingerden via [email protected]. Gezamenlijk kunnen we de mogelijkheden voor een meeting bespreken. Bekijk de glossy Havenvrouwen op www.donadaria.nl. Liever een papieren versie? Stuur een verzoekje naar info@ donadaria.nl en je ontvangt, zolang de voorraad strekt, een exemplaar.

5

het netwerk

Het Bouwnetwerk

13 september 14.00 - 17.00 uur Wat: Taalkunst en Beeldvorming Festival “Schrijven en Voorlees Café” Door: St. Fundacao das Mulheres Angolanas en Amigas de Angola Voor: Iedereen Waar: Dona Daria, Gerard Scholtenstraat 129, 3035 SJ Rotterdam Info: [email protected]

LINKen in een nieuwe werkelijkheid Het hebben van een goed en relevant netwerk is tegenwoordig erg belangrijk. Er zijn dan ook verschillende netwerkorganisaties en zo ook in de bouwsector. Ditmaal het Bouwnetwerk in beeld. “Juist nu het werk niet vanzelf komt, ontstaat ruimte voor nieuwe ideeën en andere manieren van samenwerken. Projecten worden niet alleen top-down, maar ook bottom-up ontwikkeld en de eindgebruiker zit al vroeg aan tafel. LINKen is daarom belangrijker dan ooit; alleen door kennis te bundelen, elkaar op te zoeken en partijen aan elkaar te binden rondom een gezamenlijke ambitie ontstaan kansen voor succesvolle projecten’. Bouwnetwerk organiseert in 2013 bijeenkomsten die je inspiratie geven en je stimuleren tot linken. Naast zes inspirerende bijeenkomsten en de buitenlandexcursie is er ook dit jaar weer een netwerkborrel, zodat we ook meer Werk uit ons netWerk halen’’. Zie de site www.bouwnetwerk.net voor de actuele data van de bijeenkomsten.

17 september 13.30 - 15.30 uur Wat: Train de Trainer “Genderbewust Opvoeden” Door: Kenniscentrum Dona Daria in samenwerking met stichting Asiye Voor: Vrijwilligers Waar: Buurthuis De Dam, Persoonsdam 142, 3071 EE Rotterdam Info: [email protected] 19 september 19.30 - 23.00 uur Wat: Open Mind Debat “Werken aan een manifest” Door: Open Mind Rotterdam Voor: Iedereen Waar: Arminius, Museumpark 3, 3015 CB Rotterdam Info: [email protected] 19 september 12.00 - 17.00 uur Wat: Werkconferentie “Jonge ouders met een verstandelijke beperking” Door: Expertisecentrum voor Jeugd, Samenleving en Ontwikkeling in samenwerking met Middin en Humanitas Homerun Voor: - medewerkers van verschillende instellingen die met jonge ouders met een verstandelijke beperking werken; - medewerkers van het CJG, zorg- of netwerkcoördinatoren; - ambtenaren van grotere gemeentes. Waar: Parkoers, Marie Heinenweg 3, Den Haag (Zuiderpark) Info: Kosten: € 50,- (inclusief netwerklunch of broodje) Aanmelden: www.jso.nl

Wat is Bouwnetwerk? Bouwnetwerk bestaat sinds 1984. Het is een pluriform vakinhoudelijk netwerk met circa 170 leden. Alle disciplines uit de bouwwereld zijn vertegenwoordigd: de architect, projectontwikkelaar en aannemer maar ook de jurist en notaris. Op de bijeenkomsten kunnen de leden op diverse manieren ervaringen uitwisselen en kennis delen. We streven naar een netwerk met voldoende variatie in achtergronden, functies en bedrijven.

19 september 09.00 - 12.30 uur Wat: Expertmeeting Sport: Vraaggericht werken Door: Gemeente Rotterdam Voor: Iedereen Waar: Zuiderparkweg 300, 3085 BW Rotterdam Info: [email protected] 20 september 15.00 - 20.00 uur Wat: Conferentie “Samen staan we sterker” Door: Spior Voor: Iedereen Waar: De Essalam Moskee, Colosseumweg 4c, Rotterdam Info: [email protected]

Behalve netwerken onderling staat het Bouwnetwerk ook voor stimulans van de doorstroom van vrouwen naar de top. Zo heeft Bouwnetwerk het onderzoek 'Getallen op Tafel' opgezet dat de participatie van vrouwen in hogere functies in de bouw weergeeft. Naar aanleiding hiervan zijn bouwbedrijven benaderd met de vraag en uitdaging iets aan de tegenvallende resultaten te doen. Hierover is het ook het boekje ‘Bouwen op hakken, vrouwen in de bouw’ verschenen. De pdf van dit boekje kan gedownload worden via de website van het bouwnetwerk.

20 september 14.00 - 17.00 uur Wat: Taalkunst en Beeldvorming Festival “Schilderen, tekenen/ collage maken en exposeren” Door: St. Fundacao das Mulheres Angolanas en Amigas de Angola Voor: Iedereen Waar: Dona Daria,Gerard Scholtenstraat 129, 3035 SJ Rotterdam Info: [email protected]

Maak kennis met Bouwnetwerk Bent u een vrouw met een afgeronde HBO-opleiding of hoger met minstens vijf jaar werkervaring na de studie en werkt u op leidinggevend of beleidsbepalend niveau. Dan kunt u zich aanmelden bij het Bouwnetwerk. Als u aan de toelatingseisen voldoet is het ook mogelijk gratis en vrijblijvend een bijeenkomst bij te wonen. Op die manier kunt u zelf ervaren hoe het Bouwnetwerk functioneert.

23 september 13.45 - 17.00 uur Wat: Congres “Een andere kijk op prostitutie” Door: Stichting Open Ogen Voor: Iedereen Waar: Tweede Kamer, Den Haag Info: Inschrijven is verplicht en kan via www.ckm-fier.nl/Agenda-1.ashx 26 september 14.00 - 17.30 uur Wat: “Economisch zelfstandigheid” Prinsjesdagborrel Door: Atria Kennisinstituut Voor: Iedereen Waar: Sociaal Economische Raad (SER) Bezuidenhoutseweg 60, Den Haag (vlakbij C.S Den Haag) Info: www.atria-kennisinstituut.nl Aanmelden: [email protected]

Wil je meer weten over het Bouwnetwerk? Bekijk dan www.bouwnetwerk.net Of stuur een mailtje naar [email protected]

6

10 oktober Conferentie Inclusief burgerschap: Van eigen kracht naar gedeelde kracht 10.00 - 14.00 uur De Machinist, Rotterdam Burgerschapsbeleid nodigt burgers uit tot zelfredzaamheid en affectief burgerschap. Dit van ‘eigen kracht’ uitgaande beleid stimuleert burgers sociale, politieke en bureaucratische vaardigheden te ontwikkelen en actief te participeren in de samenleving. Zo ook in de gemeente Rotterdam. Maar welke randvoorwaarden zijn nodig voor inclusief Rotterdams burgerschapsbeleid? Het programma omvat onder andere een toespraak van Wethouder Louwes en inleidingen. Justus Uitermark (Erasmus Universiteit) en Baukje Prins (Haagse Hogeschool) laten hun licht schijnen over burgerschapsbeleid en het effect daarvan op de sociale cohesie, emancipatie en talentontwikkeling van burgers, in het bijzonder vrouwen. Wilt u het volledige programma of direct aanmelden? Stuur dan een mailtje naar Aisha de Jong: [email protected] of Carola Dogan [email protected]. Aanmeldingen gaan o.v.v. naam, organisatie en wel/geen lunch via [email protected]. Waarom komen? Uw stem telt. De uitkomsten van de conferentie vormen samen met een aanvullend onderzoek de basis voor een advies aan de gemeente Rotterdam. Twitter mee: #inclusiefburgerschap

Thema Week van de Opvoeding:

'Word spelenderwijs!' Van 7 tot 13 oktober 2013 staat Nederland voor de derde keer in het teken van de Week van de Opvoeding. Ouders, mede-opvoeders, kinderen en jongeren krijgen die week weer volop de gelegenheid om elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen over opvoeden en opgroeien. Een positieve benadering staat daarbij voorop. Thema voor de Week van de Opvoeding 2013 is ‘Word spelenderwijs!’. Met deze keuze sluit de Week van de Opvoeding aan bij het thema sport en spel van de Kinderboekenweek 2013, die met de Week van de Opvoeding overlapt.

Ook Dona Daria organiseert in aanloop naar de Week van de Opvoeding een aantal Opvoedtafel sessies in Rotterdam. Meer informatie over de inhoud en locaties? Houd de komende tijd onze website in de gate. Inspireert het thema u of uw organisatie? Laat ons uw activiteiten weten en Twitter mee: #weekvandeopvoeding. Meer informatie: www.weekvandeopvoeding.nl en www.donadaria.nl

COLOFON

kenniscentrum emancipatie Gerard Scholtenstraat 129 3035 SJ Rotterdam telefoon 010 - 465 92 96 fax 010 - 465 87 37 www.donadaria.nl [email protected]

Uitgave van: Dona Daria, September 2013

Ontwerp: Pressure Line, Rotterdam

Redactie: Gerda Nijssen, Ireny Pinto, Aisha de Jong

Druk: Grafisch Kralingen

Aan dit nummer werkten mee: Carola Dogan en Nathalie van Wingerden

Deze nieuwsbrief wordt mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam.

7

Stelling: De emancipatiemonitor laat een positievere trend zien. Jonge meiden kiezen nu meer voor technische opleidingen dan een paar jaar geleden. Het lijkt alsof de inzet van scholen, VHTO (Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek ) en overige instanties zijn vruchten aan het afwerpen is. In vergelijking met andere landen is de arbeidsparticipatie van vrouwen in Nederland vrij hoog. De hoge arbeids­ participatie heeft er niet toe geleid dat vrouwen terecht komen in andere beroepen. Sterker nog in Nederland is de beroepensegregatie tussen vrouwen en mannen hoger dan in andere landen. Daarnaast werken mannen naar verhouding vaker in vrouwenberoepen dan vrouwen in mannenberoepen.

eens

Setkin Sies gemeenteraadslid, fractievoorzitter ChristenUnie-SGP Rotterdam Het is ontegenzeggelijk waar dat door de stimuleringsprogramma’s jongeren in het algemeen bewuster en breder kiezen m.b.t. hun beroepskeuze, in beginsel is dit ook een wenselijke ontwikkeling. Beroepskeuze moet namelijk gestoeld zijn op interesses en capaciteiten van het individu. De verbreding van de beroepskeuzemogelijkheden is dan ook een goede ontwikkeling vanuit het perspectief van de individuele ontwikkeling.

Neutraal

Janka de Vries Directeur Stichting Walanta Ik heb echt geen idee of meisjes voor meer technische beroepen kiezen en of dat dan ook al positieve veranderingen/verbeteringen met zich meebrengt. Misschien een goed idee om me daar eens in te verdiepen. Wel vind ik het opvallend dat vrouwelijke chefkoks geen ‘chef’ worden genoemd als ze leiding geven aan een keuken, maar gewoon kokkin.

EENS

Harlow Brammerloo Bestuursvoorzitter deelgemeente Noord Er is inderdaad een stijgende lijn zichtbaar, maar er het is nog niet wat het wezen moet. Er moeten nog veel inspanningen geschieden om het aantal vrouwen op de arbeidsmarkt te vergroten. Daarnaast moeten de oude rolpatronen verdwijnen, zodat het voor vrouwen vanzelfsprekender is dat ze ‘mannen’beroepen vervullen. Want vrouwen doen het uitstekend binnen technische beroepen. Maar het is een kwestie van een lange adem.

Wil je reageren op een artikel of je mening met ons delen? Tweet, Post of mail ons dan een berichtje! [email protected]

Facebook/DonaDariaRdam @DonaDariaRdam Dona Daria, Kenniscentrum emancipatie

Je kunt ook op de poll reageren op donadaria.nl