Onderzoeksprojecten ( van 29735)

www.researchportal.be - 18 Jun 2016 22:52:33

Onderzoeksprojecten (17000 - 17500 van 29735) Apoikia en metropolis: onderzoek naar de vroegste Griekse kolonisatie (2010-2011) Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de modersteden Chalkis (op Euboia) en het cycladische Naxos van de vroegste Griekse kolonie op Sicilië, Naxos: in welke mate beïnvloedde de kolonie de vorming van identiteit van de moedersteden/moederland? Hielp ze een identiteit kristalliseren? Was men opportunistisch in het smeden van (imaginaire) banden bv. Politieke situatie of had de kolonie enkel een praktisch nut? Organisaties: • Vakgroep Archeologie

Onderzoekers: • Roald Docter

Relatie tussen kiemgetallen, microbiële, metabolietvormingen en sensorische kwaliteit van levensmiddelen Universiteit Gent Abstract: objectieven: naar bederforganismen zich verder toespitsen op: - Het onderlinge verband tussen kiemgetallen van specifieke bederforganismen eigen aan het levensmiddel en de sensorische kwaliteit (al of niet aanvaardbaar) aan de hand van sensorische proeven (panel) en de bepaling van vluchtige bederfmetabolieten - Het in kaart brengen van de intrinsieke en extrinsieke invloedsfactoren op de microbiële groei, meer specifiek in relatie tot de specifieke bederfmechanismen en de ontwikkeling van de daarmee gepaard gaande vluchtige metabolieten voor specifieke productgroepen, eigen aan de deelnemende bedrijven Naar pathogenen zich toespitsen op: - De invloed van restzuurstof op de uitgroei van specifieke pathogenen bij verschillende gas- en T -bewaarcondities Beide luiken moeten uiteindelijk resulteren in een alternatieve, meer accurate methodologie of set van parameters voor het bepalen van de houdbaarheid van specifieke mild geconserveerde levensmiddelen als alternatief voor de algemene klemgetallen Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Frank Devlieghere

Opleiding accounting voor ESS Universiteit Gent Abstract: Opleiding accounting voor ESS Organisatie opleiding accounting-auditing voor de inspectiedienst Erkende Sociale Secretariaten (ESS) RSZ Organisaties: • Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering

Onderzoekers: • Johan Christiaens

Geschiedenis in overheidsopdracht en de versmelting van geschiedschrijving en jurisdictie. Een comparatieve en geschiedfilosofische analyse van vier officiële historische commissies in Europa na 1989 Universiteit Gent Abstract: In verscheidene landen zijn sinds het einde van de koude oorlog historische commissies opgericht om met het pijnlijke verleden af te rekenen. Dit project zet een comparatieve analyse op van vier post-1989 Europese historische commissies (de Duitse Enquete-commissie; de Zwitserse Bergier-commissie, het Nederlandse Srebrenica onderzoek en de Belgische Lumumba commissie) die bestudeerd zullen worden vanuit een empirisch en metahistorisch perspectief. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis

Onderzoekers: • Gita Deneckere

Arbeid, arbeidsrelaties en beroepsindentiteiten in Brusselse hotels, restaurants en cafés (1910-1940). Vrije Universiteit Brussel Abstract: De geschiedenis van het dagelijks leven op de werkvloer is een onderontwikkeld terrein en dat geldt zeker voor de horeca. Dit project, dat tot een doctoraat moet leiden, zal de dagelijkse praktijken op de werkvloer in de Brusselse horeca (1910-1940) bestuderen evenals de expliciete en impliciete, geschreven en ongeschreven regels die er het functioneren stuurden. Daarvoor zal gebruik worden gemaakt van verzoeningsdossiers, vonnissen en persoonlijke brieven van werkgevers en werknemers die zich in de archieven van de werkrechtersraden bevinden. Zij geven een idee van het dagelijkse reilen en zeilen en de manier waarop klagers en verweerders hun taken, hun rechten, hun plichten en hun arbeidsrelatie definieerden. Eveneens gebruikmakend van het bronnenmateriaal van de bevoegde vakbondscentrales en ego-documenten zal het ondoorzichtig statuut van verschillende categorieën binnen het horecapersoneel (koks, maîtres d'hôtel, kelners, serveersters) worden onderzocht, evenals het loonsysteem, de aard van de arbeidsconflicten en de modaliteiten inzake het einde van de werkrelatie. Er zal ook worden nagegaan hoe koks, maîtres d'hôtel, kelners en serveersters hun beroepsidentiteit construeerden. Daarbij zal de aandacht o.m. gaan naar de verschillen tussen de koks die in de coulissen werkten en het zaalpersoneel dat front stage opereerde en van dienstbaarheid zijn broodwinning maakte. Ook zal het belang worden onderzocht van on the job training en gender in de constructie van een beroepsidentiteit. Organisaties: • Politieke Wetenschappen

Onderzoekers: • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT

Ex Machina Universiteit Hasselt Abstract: Dit project omvat een haalbaarheidsstudie voor de valorisatie van een raamwerk voor het bouwen van mobiele gidsen, in eerste instantie voor de culturele sector. Het gaat hierbij om mobiele ICT toepassingen die de bezoekerservaring verrijken en een plezierige, sociale, verrassende en persoonlijk zinvolle ervaring aanbieden. Door bezoekers onder te dompelen in de verhalen van de instelling en hen te stimuleren om zowel met hun medebezoekers als met de omgeving te interageren willen we de tevredenheid bij bezoekers verhogen en bovendien hun motivatie verhogen om enerzijds deze specifieke instelling opnieuw te bezoeken of anderzijds om gelijksoortige sites en musea te gaan ontdekken. Voor de realisatie van de mobiele ICT toepassingen is er binnen het Expertisecentrum voor Digitale Media (EDM) een software raamwerk ontwikkeld tijdens die gesubsidieerd werden door zowel lokale, regionale als Europese overheden met het oog op toegepast onderzoek. Dit software raamwerk maakt het mogelijk om op een flexibele manier mobiele gidsen te ontwikkelen op maat van een specifieke instelling en haar specifieke noden. Om de te volgen valorisatiestrategie goed te kunnen inschatten wordt er binnen dit project een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Kris LUYTEN

Organext: ' Nanomaterialen en innovatieve depositietechnieken voor nieuwe generatie opto-elektronische toepassingen en dunne-film zonnecellen'. Universiteit Hasselt Abstract: De algemene doelstelling van het ORGANEXT-project is het oprichten van een aangepaste kennisinfrastructuur en gecoördineerde, interdisciplinaire ORGANEXT cluster, bestaande uit industriële partners (KMOs en grote bedrijven), beleidsmakers en kennisinstellingen, om de Euregio Maas-Rijn te stimuleren in een verdere ontwikkeling tot een toptechnologische regio in het gebied van organische opto-elektronica en zonnecellen. Dit platform zal aangedreven worden door een kern van top-niveau onderzoekscentra uit de Euregio Maas-Rijn, Eindhoven en Leuven met gerenommeerde expertise in het domein van nanotechnologie, nieuwe materialen, zonnecellen en economische analyse/valorisatie. Het project beoogt kennisoverdracht en nauwe samenwerking omtrent de verschillende technologie- en economie-gerelateerde aspecten van de waarde-keten voor organische opto-elektronica en zonnecellen : nanomaterialen, depositietechnieken, een Euregio Nanomaterialen Analyse lab en de productie en integratie van demonstratoren. Organisaties: • Milieueconomie • Materiaalfysica • Organische en Bio-polymere Chemie • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Dirk VANDERZANDE • Jean MANCA • Steven VAN PASSEL

Studie naar de potentiële rol van primaire humane pro-angiogene cellen in betaceltransplantatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: PROBLEEMSTELLING Diabetes mellitus (DM) is een ernstige metabole ziekte die bijna 250 miljoen mensen over de hele wereld treft , en ontstaat door een tekort aan het hormoon insuline in het lichaam. Dit resulteert in een verhoogde bloedsuikerspiegel met risico op secundaire complicaties ter hoogte van nieren, ogen, zenuwen en vasculatuur. De huidige standaardbehandeling is substitutietherapie waarbij de patiënt zich meerdere malen per dag injecteert met recombinant humaan insuline. Deze therapie leidt echter niet tot een stabiele normoglycemische toestand en kan dus de diabetes-gerelateerde complicaties niet voorkomen. Daarom wordt gezocht naar alternatieve behandelingsmethoden waarbij de betacelfunctie endogeen onderhouden kan worden. Aangezien het onderzoek naar de aanmaak zowel in vitro als in vivo van nieuwe, volledig functionele betacellen nog onvoldoende gevorderd is voor klinische toepassing , , , is de meest toepasbare techniek transplantatie van donoreilandjes van Langerhans . Ook deze behandeling heeft echter een aantal belangrijke beperkingen. Zo is er onderdrukking van het immuunsysteem vereist, wat een verhoogd risico op infectie met zich meebrengt. Verder werd in verschillende lange termijn studies de functie van de eilandent nagegaan en kwam men tot de conclusie dat er een progressieve afname in metabole controle optreedt met de tijd. Om een normoglycemische toestand te bereiken dient initieel dan ook een zeer groot aantal donoreilandjes getransplanteerd te worden, wat grootschalige toepassing van deze methode voorlopig niet haalbaar maakt gezien het tekort aan orgaandonoren. Een van de voornaamste oorzaken van onvoldoende controle van de glycemie is celdood door onvoldoende revascularisatie van de ent kort na transplantatie. Mijn doctoraatsonderzoek wil de afname van glycemische controle voorkomen door revascularisatie van de ent te verbeteren door co-transplantatie met pro-angiogene cellen. De celtypes waarop we ons zullen concentreren zijn perifeer-bloedafgeleide "blood outgrowth endothelial cells" (BOEC's) en beenmergafgeleide mesenchymale stamcellen (MSC's), beide afkomstig van humane donoren. BOEC's zijn endotheliale cellen die in in vitro cultuur gevormd worden uit in het bloed circulerende mononucleaire cellen. Recent werd aangetoond dat deze zowel in vitro als in vivo in een wondmodel ter hoogte van de huid nieuwvorming van bloedvaten en wondheling bevorderen (A. Luttun, ongepubliceerde data). MSC's zijn beenmerg-afgeleide cellen met een breed differentiatiepotentieel die zowel pro-angiogene als immuunmodulerende eigenschappen worden toegekend, en die het adjuvant gebruik van dit celtype binnen een context van type 1 DM en betacel transplantatie zeer aantrekkelijk maken . Zowel BOEC's als MSC's zijn relatief makkelijk te isoleren uit één donor en kunnen in vitro geëxpandeerd worden, wat autologe transplantatie binnen type 1 DM patiënten zou moeten toelaten. Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • Henry HEIMBERG

Selectieve het-sequenering van miRNA genen in neuroblastoom Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project is het verhogen van de kennis over de betrokkenheid van microRNA genen in de ontwikkeling van neuroblastoom. Mutaties in deze regulatorische genen werden reeds bij verschillende andere types tumoren beschreven en gerelateerd aan ziekte. Door het systematisch her-sequeneren van alle miRNAs in een cohorte tumoren zullen we een beeld verkrijgen van welke van deze miRNAs betrokken zijn bij deze neuroblastoom.

Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Jo Vandesompele

Optimalisatie van de single embryo transfer (SET) strategie bij de mens via groepscultuur en proteoomanalyse van embryogeconditioneerd medium, gebaseerd op een bovien embryomodel. Universiteit Gent Abstract: In vitro condities kunnen de in vivo situatie nooit volledig nabootsen: in vivo worden embryo?s blootgesteld aan autocriene, paracriene en endocriene factoren. In vitro vinden we enkel autocriene factoren, deze zijn oorzaak van een betere ontwikkeling bij groepscultuur. In dit onderzoeksproject willen we, deze autocriene factoren identificeren en nagaan of het supplementeren van deze factoren het humane cultuurmedium kan verbeteren Organisaties: • Vakgroep Verloskunde, voortplanting en bedrijfsdiergeneeskunde

Onderzoekers: • Ann Van Soom

Compensatoire mechanismen voor de gestoorde motorische controle bij de ziekte van Parkinson: inzicht in de relatie tussen cueing, cognitie en de onderliggende hersenactiviteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Freezing is een episodische en onwillekeurig optredende fase vanblokkering van stappatroon van personen met de ziekte van Parkinson (PD) optredend bij ongeveer 50% van de patiënten. Het globale onderzoeksproject (in samenwerking tussen KUL en VUB) poogt een bijdrage te leveren aan de ontrafeling van het onderlinge mechanisme van freezing. De VUB-onderzoeksgroep (samenwerking tussen revalidatiewetenschappen en cognitievepsychologie) heeft als doel: 1)nagaan of een verschil bestaat tussen het executief functioneren van freezers en non-freezers, 2) het effect nagaan van een dubbeltaak en cueing in een voorspelbare vingerbewegingtaak om het voorkomen van freezing in de bovenste ledematen na te gaan, 3) het effect nagaan van een dubbeltaak op het leren van een ieuwe motorische sequentie bij freezers en nonfreezers. Het neuropsychologisch profiel van freezers en non-freezers wordt bestudeerd aan de hand van conventionele neuropsychologische tests (SCOPA-COG, Stroop color-word test, TOWER of London, Controlled word association test) en de mogelijkheid tot het leren van een motorische sequentie aan de hand van een seriële reactietijd taak (naar Nissen & Bullemer, 1987) met een gekende en een ongekende sequentie en als een enkelvoudige of met het tellen van akoestische tonen als dubbeltaak. Organisaties: • Experimentele en Toegepaste Psychologie

Onderzoekers: • ERIC SOETENS

Jacques-Nicolas Lemmens: leven en werk van een Belgisch organist, gezien vanuit de 19e-eeuwse orgelpraktijk en met focus op de École d'Orgue basée sur le plain-chant romain (1862). Universiteit Antwerpen Abstract: Jacques-Nicolas Lemmens (1823-1881) wordt algemeen beschouwd als een sleutelfiguur voor de ontwikkeling van de orgelmuziek in de 19e eeuw: zijn invloed als pedagoog, virtuoos en componist reikte tot ver buiten de landsgrenzen. In schril contrast met zijn roem staat de beperkte informatie die er over hem te vinden is. Een diepgravend artistiek onderzoek naar zijn betekenis en invloed, samen met de kadering van zijn werk binnen de Europese orgelcontext, en met focus op zijn École d'Orgue basée sur le plain-chant romain (1862) kan een belangrijke bijdrage leveren tot het praktijkonderzoek naar de 19e-eeuwse orgelmuziek in België. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis

Onderzoekers: • Henk de Smaele

Drosophila modellen voor TDP-43 en FUS proteïnopathie, nieuwe therapeutische doelwitten voor neurodegeneratie KU Leuven Abstract: TDP-43 is gekend als een nucleair RNA/DNA bindend proteïne, betrokken in RNAmetabolisme. TDP-43 is het causale neurotoxische proteïne in een belangrijk percentagepatiënten dat lijdt aan amyotrofe lateraalsclerose (ALS) en frontotemporale dementie (FTD).Daarnaast wordt TDP-43 proteïnopathie ook aangetroffen in meer dan 30% van de patiëntenmet de ziekte van Alzheimer, waaruit blijkt dat TDP-43 een brede rol speelt inneurodegeneratie. Het belangrijkste kenmerk van TDP-43 proteïnopathie is de aanwezigheidvan TDP-43 positieve inclusies, die zich meestal in het cytoplasma van de zenuwcellenbevinden en samengaan met een verlies van TDP-43 in de nucleus. Daarnaast zijn er ookmutaties beschreven in TDP-43 die aanleiding geven tot ALS en in sommige gevallen FTD.Ondanks het feit dat deze proteïnopathie ongeveer acht jaar geleden ontdekt is, is hetziektemechanisme nog steeds niet beschreven. Een belangrijke vraag binnen het TDP-43onderzoeksveld, ofdat deze TDP-43 gemedieerde neurotoxiciteit wordt Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Patrick Callaerts • Lies Vanden Broeck

De vissige melkzwammen (Lactifluus volemus sens lato), cryptische soroten met een lang en wereldwijd verleden Universiteit Gent Abstract: Lactifluus volemus is een traditionele morfologische soort, gemakkelijk herkenbaar door verscheidene unieke macro- en micromorfologische kenmerken. Toch werd een uitzonderlijk grote genetische divergentie waargenomen. We hebben hier duidelijk te maken met een complex van verschillende cryptische soorten. Een morfologische en moleculaire studie zal het fylogeografisch verleden van deze groep en het aantal taxa met hun morfologische en geografische grenzen trachten op te helderen. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Annemieke Verbeken

Bestrijding van mebraanfouling door transparante exopolymeer partikels (TEP) met behuulp van nanopartikels. Universiteit Gent Abstract: Bij membraanfiltratie voor waterbehandeling blijft membraanfouling (vervuiling) een groot probleem. Fouling wordt o.a. veroorzaakt door micro-organismen en door de kleverige exopolymeer partikels (TEP) die ze produceren. In dit onderzoek zal het belang an de afwezigheid van TEP

in afval en oppelvlaktewater en de invloed hiervan op membraanfouling worden onderzocht. Verschillende wegen zullen worden gevolgd om deze TEP-problemen te voorkomen. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Nico Boon

Frequentie synthese voor millimeter-Golf CMOS gebaseerde communicatiesystemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie over frequentie synthese voor millimeter-Golf CMOS gebaseerde communicatiesystemen. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • Piet WAMBACQ

Karakterisering van het vermoeiingsgedrag van vezelversterkte kunststoffen door versnelde vermoeiingstesten van balken plaatvormige composiet proefstukken m.b.v. elektromagnetische shakers. Universiteit Gent Abstract: De doelstellingen van dit project zijn tweeërlei: (1) karakterisering van het vermoeiingsgedrag van vezelsterkte kunststoffen d.m.v. versnelde vermoeiingsproeven onder uni-axiale en meerassige spanningstoestanden m.b.v. electrodynamische shakers . Balken en platen worden getest bij een welbepaalde resonantiefrequentie en bijhorende resonantiemode, en als er stijfheidsdegradatie optreedt, wordt de shakerfrequentie zodanig bijgestuurd dat het proefstuk in resonantie blijft, (2) de ontwikkeling en het gebruik van inverse methoden om de distributie van de (gedegradeerde) plaatstijfheden te identificeren via de gemeten trillingmodes en hiermee de calibratie van meerassige schademodellen voor vermoeiing van composietmaterialen mogelijk te maken. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Materiaalwetenschappen

Onderzoekers: • Wim Van Paepegem

Geïntegreerde besluitvorming voor rittenplanningsproblemen met meerdere beslissingsniveaus. Universiteit Antwerpen Abstract: De oplossing van rittenplanningsproblemen blijkt in de praktijk vaak beslissingen te vereisen die de complexiteit van traditionele rittenplanningsvraagstukken in de literatuur over het operationeel onderzoek veroverstijgen. Praktische planningsproblemen vergen, bovenop de rittenplanning zelf, vaak ook nog beslissingen over de locatie van distributiecentra, bushaltes, of intermediaire depots, al naargelang de specifieke toepassing. In heel wat praktische problemen beslaat de planningshorizon ook nog eens meerdere perioden (shifts, dagen, weken, ¿) wat de complexiteit verder doet toenemen. Het is duidelijk dat een optimale oplossing van dergelijke vraagstukken hoge eisen stelt aan de oplossingsmethoden, die simultaan meerdere beslissingen moeten nemen. Het ontwikkelen van krachtige oplossingsmethoden voor dergelijke rittenplanningsvraagstukken is de doelstelling van dit project. Organisaties: • Engineering Management

Onderzoekers: • Kenneth Sörensen • Peter Goos

Gecombineerde actieve anti-retrovirale microbiciden (CHAARM). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU . UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Pieter Paula Frans Van Der Veken • Koen Augustyns • Jurgen Joossens

Horen, zien en voelen ... weten of geloven? Universiteit Gent Abstract: In dit project proeft het publiek, van jong (8j) tot ouder, op een meeslepende manier van de bakermat van de wetenschappelijke kennis: de observatie en kritische denkwijze! Met interactieve opdrachten leren de deelnemers hoe misleidend onze ogen zijn, de kracht van onze andere zintuigen en hoe belangrijk het is al de zintuigen te gebruiken voor objectieve observatie. In de eindoefening moeten de deelnemers hun observatievermogen en kritisch denken combineren waardoor ze de kracht van de wetenschappelijke redenering en methode ter plaatse kunnen aanvoelen. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Dominique Adriaens

Optimalisatie van het behoud van de fertiliteit na gonadotoxische therapieën. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De spermatogoniale stamceltransplantatie (SSCT) en de testiculaire weefselgraft zijn twee veelbelovende technieken ter preventie van infertiliteit na gonadotoxische therapieën. Verdere optimalisatie en onderzoek naar de efficiëntie zijn echter nodig vooraleer de stap naar een klinische toepassing gezet kan worden. In een eerste onderzoeksluik zal getracht worden de efficiëntie van de xenogene transplantatie met humaan prepubertair weefsel te optimaliseren. Hiertoe zal een humaan prepubertair testisstukje worden getransplanteerd naar de testis van een immunodeficiënte muis. Vier en negen maand na transplantatie zal testisweefsel gecollecteerd en geëvalueerd worden. Zowel overleving van spermatogoniale stamcellen als hun functionaliteit en maturatie van de nichecellen zal worden geëvalueerd. Via toediening van humaan recombinant follikel stimulerend hormoon zal nagegaan worden of overleving, proliferatie en differentiatie kan worden geïnduceerd in humane spermatogonia, gegraft in de muriene testiculaire omgeving. In een tweede onderzoeksluik zal nagegaan worden of apoptotische mechanismen de efficiëntie van de SSCT en grafting beinvloeden. Op verschillende tijdstippen na transplantatie (SSCT en graft) zal daartoe apoptose worden bestudeerd via vroege en late apoptotische merkers. In een derde onderzoeksluik zal de rol van anti-apoptotische middelen op de apoptose en de

efficiëntie van transplantatie onderzocht worden. Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica

Onderzoekers: • KAREN SERMON • HERMAN TOURNAYE

Hyperspectrale karakterisatie van een (eco-)hydrologische processen in randstedelijke zones. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het objectief van dit onderzoek bestaat erin het potentieel van hyperspectrale data voor hydro-ecologisch onderzoek in suburbane zones en voor biomonitoring van stedelijke vijvers te onderzoeken, met de bedoeling processen van runoff, voorkomen van grondwaterafhankelijke ecosystemen, en afwisselingen tussen heldere en turbiede toestanden van vijvers in stedelijke gebieden beter te begrijpen. Methodologisch onderzoek op vlak van hyperspectrale beeldanalyse zal gekoppeld worden aan de ontwikkeling van nieuwe benaderingen voor gedistribueerde hydrologische modellering, optimaal gebruik makend van de informatie afgeleid uit hyperspectrale data. Het potentieel van hyperspectrale reflectantieanalyse voor het onderscheiden van diverse heldere en turbiede toestanden van vegetatie in stedelijke vijvers zal worden geanalyseerd door het koppelen van spectroscopische data aan metingen van vegetatieabundantie, fysische en chemische variabelen, ten behoeve van een verbeterde biomonitoring en herstel van stedelijke vijvers. Organisaties: • Cartografie en Geo-informatiekunde • Elektronica en Informatica • Biologie • Hydrologie en Waterbouwkunde • Geografie

Onderzoekers: • Luca DEMARCHI • HICHEM SAHLI • OKKE BATELAAN • FRANK CANTERS • LUDWIG TRIEST • Cheung Wai CHAN

Spin-gepolariseerde conceptuele "density functional theory": toepassing in radicalaire en fotochemische reacties Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project staat het gebruik centraal van descriptoren uit de zogenaamde conceptuele DFT in de studie van eigenschappen en reactiviteit van spin-gepolarizeerde systemen, zoals radicalen en systemen in de aangeslagen toestand. In een eerste luik zullen eigenschappen van systemen in de aangeslagen toestand, gebruik makend van enerzijds klassieke indices zoals atomaire ladingen en de moleculaire elektrostatische potentiaal en reactiviteit in de spin-gepolarizeerde versie van conceptuele DFT anderzijds bestudeerd worden. In een tweede luik worden deze reactiviteitsindices gebruikt in de studie van de regioselectiviteit van fotochemische en radicalaire reacties. De combinatie van deze twee luiken beooogt een stevige basis te geven voor de aanwending van conceptuele DFT. Organisaties: • Scheikunde

Onderzoekers: • Frank DE PROFT

Platform voor geavanceerde 3D??-Gestapelde Image Sensors (3SIS) Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Industriële Technologie en Constructie

Onderzoekers: • Peter Veelaert

Onderzoeksbeurs voor wetenschappelijk onderzoek aan Tomas Bos. (Stichting Emmanuel Van der Schueren) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Vlaamse Liga tegen Kanker heeft gelden beschikbaar voor de financiering van wetenschappelijk onderzoek dat bijdraagt tot de verbetering van de overlevingskansen en de levenskwaliteit van kankerpatiënten. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • Tomas BOS

Opbouw van een vergelijkingsbestand van typografische kenmerken van het handgedrukte boek geproduceerd tussen ca. 1470 en ca. 1815 in de buurregio's van Vlaanderen Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project voegt een dimensie toe aan het postdoc onderzoek "De typografie van het handgedrukte boek in Vlaanderen (1473-ca. 1815). Genres, evoluties en factoren" door een uitbreiding van het geografisch selectiecriterium. Er wordt een vergelijkings- en toetsingsinstrument opgebouwd door registratie van typografische kenmerken van 250à 300 zorgvuldig geselecteerde handgedrukte boeken geproduceerd tussen 1470-1815 in buurregio's van Vlaanderen. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)

Onderzoekers: • Goran Proot

SmartKas: rendabel ecofysiologisch-energetisch telen in een intelligent gecontroleerde kasomgeving Universiteit Gent Abstract: Telen van tomaten in ?geconditioneerde kassen? levert een belangrijke energiebesparing op, maar ook nieuwe klimaatscondities. In het SmartKas project wordt met plantsensoren de reactie van de tomatenplant op een veranderend microklimaat geregistreerd. Via een mechanistisch en geïntegreerd plantmodel worden deze plantmetingen gekoppeld met als doel inzicht te verwerven in de globale plantreactie en om suboptimale condities voor productie te detecteren.

Organisaties: • Vakgroep Voeding, Genetica en Ethologie

Onderzoekers: • Kathy Steppe

Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting 2010. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is het inventariseren en systematiseren van bestaand materiaal over armoede en sociale uitsluiting en het opsporen en aanvullen van lacunes. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)

Onderzoekers: • Danielle Dierckx

BetaCellTherapy. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische & Experimentele Endocrinologie

Onderzoekers: • Chantal Mathieu

Dirichlet-branen: schakels tussen elementaire deeltjesfysica en kosmologie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een beter begrip van de oerknal is belangrijk voor het verbinden van fundamentele theorie met waargenomen deeltjesfysica. Zo is het mogelijk dat het "landschap" van snaartheorie-oplossingen sterk uitgedund zal worden door consistentievoorwaarden gerelateerd met de oerknal singulariteit. Een veelbelovend kader voor de studie van kosmologische singulariteiten zijn holografische beschrijvingen van snaartheorie, zoals de AdS/CFTcorrespondentie en matrix theorie. Beide ontstonden uit de studie van D(irichlet)-branen, solitonische objecten waarvan de vrijheidsgraden gegeven worden door open snaren die erop eindigen. In dit project bestuderen we kosmologische aspecten van snaartheorie, met de nadruk op kosmologische singulariteiten maar met ook aandacht voor het late heelal, in het bijzonder modellen voor donkere energie. Voor de studie van kosmologische singulariteiten werken we in het kader van zowel de AdS/CFTcorrespondentie als matrix-theorie. Voor de studie van donkere energie gebruiken we modellen geïnspireerd door snaarveldentheorie. Daarnaast bestuderen we de klassieke en kwantumgeometrie van D-branen. Bijzondere aandacht gaat hier naar braanconfiguraties in aanwezigheid van fluxen, die een belangrijke rol spelen in discussies van modulistabilisatie en dus van het landschap van snaartheorie-oplossingen. Organisaties: • Natuurkunde

Onderzoekers: • ALEXANDRE SEVRIN • BEN CRAPS

Experimentele meting van het mechanisch gedrag van composietmaterialen en samengestelde materialen onder verschillende vormen van impactbelasting Universiteit Gent Abstract: Een oscilloscoop (100 MHz samplefrequentie, 8 kanalen) werd aangekocht met een Krediet aan Navorsers voor instrumentatie van volgende onderzoeksprojecten: ? Experimentele en numerieke studie van golfimpact op vervormbare composiet structuren ? Energieabsorberend vermogen van gepultrudeerde composiet buizen en kokers ? Experimentele en numerieke studie van vensterglas met veiligheidsfilm ? Vogelimpact van composiet platen en schalen Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Materiaalwetenschappen

Onderzoekers: • Joris Degrieck • Wim Van Paepegem

Duurzame multimodale transportplanning met toepassing in de chemische industrie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Engineering Management

Onderzoekers: • Kenneth Sörensen • Sylvie Busschaert

Simulatie van elektrodevormveranderingen in Elektrochemische processen beschreven door Multi-Ion transport en reactie modellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit doctoraat stelt zich tot doel om numerische methodes te ontwikkelen en te gebruiken waarmee het mogelijk wordt om met aanvaardbare rekentijden (op een parallel rekenplatform) simulaties uit te voeren van tijdsafhankelijke driedimensionale Organisaties: • Elektrotechniek-Energietechniek

Onderzoekers: • GERT NELISSEN

Kwantitatieve elektronenmicroscopie: van experimentele metingen tot precieze getallen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het voorgestelde project is ongekende structuurparameters zoals atoomposities, concentraties van atomen, atoomtypen en energieniveaus op een kwantitatieve manier te bepalen uit experimentele metingen verkregen door middel van elektronenmicroscopie. Hiervoor zal

gebruik gemaakt worden van statistische parameterschattingstheorie wat een aanzienlijke verbetering in nauwkeurigheid, precisie en reproduceerbaarheid moet opleveren in vergelijking met conventionele ad-hoc methoden. Het uitgangspunt van statistische parameterschattingstheorie is de beschikbaarheid van een parametrisch model dat de verwachtingswaarden beschrijft van de experimentele metingen. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Johan Verbeeck • Sandra Van Aert

Koppeling van optische beeldverwerving en 2D-modellering voor studie aan ruimtelijke heterogeniteit in begroeide beken en rivieren. Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel van dit project is het ontwikkelen en toepassen van nieuwe gebiedsdekkende optische meettechnieken met hoge ruimtelijke en temporele resoluties voor karakterisering van plantstromingsinteracties in rivierecosystemen en het geïntegreerde gebruik ervan in te ontwikkelen 2D-numerieke modellering binnen het STRIVE-pakket (het beschikbare rivierecosysteemmodel). Twee onderzoeksvelden worden onderscheiden: het hydraulische gericht op stroming, het biologische gericht op macrofyten. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Patrick Meire • Stijn Temmerman

Fundamenteel onderzoek van waterstofopslag in wolfram onder fusie-relevante condities Universiteit Gent Abstract: Eén van de overblijvende problemen in verband met het gebruik van wolfram als eerste-wandmateriaal in fusireactoren is de opslag van waterstof onder fusie-relevante condities (aanwezigheid van helium, neotronenbestraling, thermische schok etc). De plasmasimulator VISION I aan het SCK.CEN produceert een plasma met hoge temperatuur en lage flux, zal de unieke mogelijkheid verschaffen vvor onderzoek van radioactieve materialen, neutronen-bestraalde monsters en tritiumplasma. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste fysica

Onderzoekers: • Guido Van Oost

Verbeelde monarchie: Heraldisch vertoon en vertoog in de vroegmoderne monarchie, 16de-17de eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: In de maatschappij van het Ancien Régime functioneren wapenschilden als signalen van macht en gezag. Op die manier vormen ze een spiegel van de vroegmoderne staatsvorming. De monarchieën veranderen nauwelijks wat aan hun middeleeuws heraldisch patrimonium, maar ze interpreteren en herinterpreteren het voortdurend. Op dit raakvlak van vertoon en vertoog ontwikkelt zich bovendien een heel intense kruisbestuiving tussen de heraldiek en de wereld van de emblemata. Het is een proces van toe-eigening dat het mogelijk maakt om vooraf vastgelegde tekens voortdurend dynamisch te herinterpreteren. Dit onderzoek wil de mechanismen van toeeigening die hieraan ten grondslag liggen, projecteren op processen van vorstelijke machtsopbouw in de vroegmoderne samenleving. Het heraldische en para-heraldische vertoon genereert nieuwe betekenissen, bedient zich van een waaier aan media en wordt op strategische wijze ingezet. Kortom: betekenissen worden machtsinstrumenten. Op die manier heeft men een uitgelezen basis voor een vernieuwend onderzoek naar de politieke cultuur van de vroegmoderne monarchie. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis

Onderzoekers: • Luc Duerloo

Een systematische studie van de samenhang tussen psychologische behoeftebevrediging en slaappattroon Universiteit Gent Abstract: Mensen hebben voldoende en een goede kwaliteit van slaap nodig om fysiek en psychisch te herstellen. Het voorliggende project beoogt de wederkerige relatie tussen de bevrediging van de psychologische behoeftes aan autonomie, competentie en relationele verbondenheid enerzijds en subjectieve en objectieve slaapkwaliteit anderzijds doorheen een reeks van cross-sectionele, dagboek- en longitudinale studies in diverse steekproeven na te gaan. Organisaties: • Vakgroep Ontwikkelings-, persoonlijkheids- en sociale psychologie

Onderzoekers: • Maarten Vansteenkiste

Moleculaire architectuur van de omgevingsadaptatie in natuurlijke poppulaties van de nematode Caenorhabditis elegans (NEMADAPT) Universiteit Gent Abstract: Het project zal omgevingsadaptatie in al zijn facetten behandelen, gaande van evolutionaire en fenotypische responsen tot geassocieerde trade-offs en de onderliggende genomische en transcriptomische architectuur. Onze doelstellingen zijn: 1. het belang van twee adaptieve responsen te evalueren 2. de geassocieerde life-history trade-offs kwantificeren 3. de onderliggende genomische architectuur ontrafelen. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Bart Braeckman

Evaluatie van de proeftuinprojecten voor minderjarige meisjes 'Switch' en 'JEZ11', zoals opgenomen in het Globaal Plan Jeugdzorg, doelstelling 22. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het agentschap Jongerenwelzijn wilt met het proeftuinproject de opvang van minderjarige vrouwelijke delictplegers en zeer moeilijk te begeleiden meisjes op nieuwe sporen te zetten met een zeer gespecialiseerd aanbod, bestaande uit een verblijf in een leefgroep waarbij na de

residentiële fase wordt overgegaan naar de context. 2 doelstellingen staan centraal - Een grondige analyse van het programma theorie - Het meten de effectiviteit Organisaties: • Klinische- en Levenslooppsychologie

Onderzoekers: • JOHAN VANDERFAEILLIE

De publieke rol van kunst. Universiteit Antwerpen Abstract: Kunst is een wezenlijke menselijke activiteit die de bescherming van de wet verdient. De meest hedendaagse grondwetten garanderen een bijzondere bescherming van kunstzinnige uitdrukking als een belangrijk grondwettelijk goed, en erkennen dus de sleutelrol van kunst in het ontplooien van individuen en gemeenschappen. Het project wil licht werpen op de rol van kunst in de publieke sfeer van een democratische polis en conclusies trekken over de bescherming die ze van de staat verdient. Hierbij worden de leden van de locale en internationale hedendaagse kunstgemeenschap gevraagd om de natuur van kunst te heronderhandelen en worden de leden van de rechtsgemeenschap en van het algemene publiek uitgenodigd om hun opvattingen te herzien over de beperkingen en de waarde van kunstzinnige uitdrukking binnen een democratische polis. Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Georgios Pavlakos

Academic Grant Systeemsclerose Universiteit Gent Abstract: Standardized care for patients with systemic sclerosis and prospective cohort study. Specific focus on capillaroscopy findings and antinuclear antibodies. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Filip De Keyser

Differentiatie van stamcellen en embryo's. Vrije Universiteit Brussel Abstract: 2010 Matching project: Antero-posterieure patroonvorming door signalisatie factoren in een muis model van de gastrulatie. Gebaseerd op onze gepubliceerde resultaten en onze vergaarde kennis door studies in andere organismen stellen we voor dat Nodal een bonafide morfogen is in de muisgastrula dat ontstaat in de anterieure primitieve streep en ageert als een gradiënt om verschillende soorten mesoderm te induceren langsheen de antero-posterieure as. We stellen ook voor dat de antero-posterieure patroonvorming van het embryo vastgesteld is door de gecoördineerde actie van Bmp4 en Nodal met een rol van FGF signalen in de epithelial-mesenchymal transitie. Dit model is gebaseerd op onze gepubliceerde resultaten met ES. Ons eerste doel is nieuwe genen identificeren die betrokken zijn in deze A/P patroonvorming en in de inductie van de verschillende celtypes tijdens gastrulatie. Ten tweede, zullen we de rol van deze genen functioneel bestuderen door het gebruik van cDNA overuitdrukking of siRNA aanpakken om ze te op-en onderreguleren tijdens de ES differentiatie. Organisaties: • Biologie

Onderzoekers: • Luc LEYNS

Genetische basis van corticale malformaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De vorming van de cerebrale cortex is erg complex maar kan worden ingedeeld in verschillende stadia die elkaar opvolgen en deels overlappen. Verstoring van één of meerdere van deze processen door externe factoren of genetische afwijkingen resulteert in het ontstaan van corticale malformaties. Deze vormen een belangrijke oorzaak van mentale en motorische handicap, ernstige epilepsie, leerstoornissen en autisme. Voor de grote meerderheid van deze patiënten en families kan tot op heden geen enkele uitspraak gedaan worden over oorzaak of herhalingsrisico. Patiënten hebben een levenslange nood aan multidisciplinaire opvolging. Behandeling betsaat tot op heben louter uit sympoonbestrijding. Het doel ba, deze studie bestaat erin de genen die aan de basis liggen van deze malformaties verder in kaart te brengen. Er wordt beroep gedaan op een reeks van meer dan 110 multicentrisch gerecruteerde patiënten met corticale malformaties om nieuwe kandidaatregio's te definiëren, bestaande kandidaatintervallen te verkleinen, en genotype-fenotype correlaties te definiëren. Dit onderzoeksproject zal bijdragen tot een vroegere en betere diagnosestelling en is momenteel de enige manier om herhaling binnen eenzelfde familie te voorkomen. Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica • Pediatrie • Maatschappelijke Gezondheidszorg

Onderzoekers: • WILLY LISSENS • Anna JANSEN • SARA SENECA • LINDA DE MEIRLEIR

Unicef Leerstoel Kinderrechten. Universiteit Antwerpen Abstract: Krachtens het Kinderrechtenverdrag moeten professionelen ingeleid worden in de letter en geest van het Verdrag, en moeten zij in staat gesteld worden om zich hierin verder te bekwamen. Universiteiten hebben hiertoe een bijzondere verantwoordelijkheid. Ook Unicef heeft hier een opdracht. De oprichting en instandhouding van een leerstoel kinderrechten als gezamenlijk initiatief van de Universiteit Antwerpen en Unicef België is een krachtige uitdrukking van het opnemen van deze verantwoordelijkheid. De leerstoel heeft zijn eigen onderzoeksprogramma, en stimuleert ook actief een kinderrechtencomponent in andere onderzoeksprogramma's. In het eigen onderzoeksprogramma wordt de nadruk gelegd op conceptuele thema's (in het bijzonder op de wederzijdse versterking en verrijking van

kinderrechten en mensenrechten), en op economische, sociale en culturele rechten van kinderen. Migratie, armoede en kindsoldaten zijn prioritaire thema's voor 2010-2012. Bijzondere aandacht wordt ook besteed aan kinderrechten in ontwikkelings(samenwerking). De introductie van een kinderrechtenperspectief in andere onderzoeksagenda's wordt vooral gerealiseerd door expertseminaries met wetenschappers uit andere studiegebieden. Organisaties: • Recht en Ontwikkeling

Onderzoekers: • Wouter Vandenhole

Metagemeenschapsecologie van aquatische microbiële gemeenschappen langsheen sterke ecologische gradiënten Universiteit Gent Abstract: In dit project willen we via een combinatie van veld- en experimenteel onderzoek inzicht verwerven in de processen die de metagemeenschapsstructuur van microbiële gemeenschappen bepalen. Zowel biofilm-geassocieerde als vrijlevende planktonische gemeenschappen worden bestudeerd in ondiepe mesotrofe vijvers die als modelhabitat fungeren. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Wim Vyverman • Katleen Van Der Gucht

De Nepantla generatie: het identiteitsdiscours in de essays van de tweede generatie Spaanse ballingen in Mexico. Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt het identiteitsdiscours in de essayistische teksten geschreven door de kinderen van de Republikeinse ballingen in Mexico. Deze zogenaamde ?Nepantla? generatie, naar het Nahuatl woord voor ?tussen twee werelden? wordt gekenmerkt door haar complexe en meervoudige culturele identiteit. Door middel van de discoursanalyse van de essays van een representatieve groep van auteurs van deze generatie wordt er onderzocht hoe deze Spaans-Mexicaanse schrijvers erin slaagden een identiteit te construeren vanuit de spanning tussen Europese en de Amerikaanse cultuur. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)

Onderzoekers: • Eugenia Houvenaghel

Verlichten van het lijden in de laatste levensfase. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderwerp: Verdovende middelen bij palliatieve patiënten worden meer en meer gebruikt als laatste redmiddel tijdens de laatste levensfase. Dit wordt hevig bekritiseerd door de gelijkenis met Euthanasie. De Klinische kenmerken zijn vaak verkeerdelijk begrepen. Grote verschillen in de frequentie bij terminale verdoving overal in Europa duid aan dat het gebruik niet alleen bepaald wordt door de ernst van het lijden bij de patiënten, maar ook door andere factoren. Organisaties: • Medische Sociologie

Onderzoekers: • Judith Anna Cathari RIETJENS • LUC DELIENS

Timing en plasticiteit in het olivo-cerebrale systeem (CEREBNET). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Theoretische neurobiologie en neuroengineering

Onderzoekers: • Erik De Schutter

De actieve plaats: van katalysator tot reactor. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Centr. vr Oppervlaktechemie & Katalyse

Onderzoekers: • Johan Martens

Rol van inflammatoire neovascularisatie in betacelregeneratie Vrije Universiteit Brussel Abstract: PROBLEEMSTELLING Wereldwijd lijden ongeveer 250 miljoen mensen aan diabetes mellitus. Voor België wordt de actuele prevalentie geschat op ongeveer 8% en verwacht wordt dat deze zal stijgen tot 10% in 2025 (Vlaamse Diabetes Vereniging / Belgian Diabetes Register). Pathofysiologisch wordt de ziekte ingedeeld in 2 groepen met name diabetes mellitus type 1 en type 2 waarin respectievelijk een auto-immune destructie van de insulineproducerende betacellen en insulineresistentie ter hoogte van de insulinegevoelige weefsels met onvoldoende compensatie van de functionele betacelmassa aan de basis liggen van het ziektebeeld. Diabetes mellitus wordt algemeen gekenmerkt door een verhoogde bloedsuikerspiegel met verhoogd risico op hart- en vaataandoeningen. Orale anti-diabetica en/of insuline-injecties kunnen diabetes slechts in beperkte mate controleren en secundaire complicaties verlagen de levenskwaliteit van de patiënten en betekenen een zware socio-economische belasting. De nood aan nieuwe therapeutische strategieën dringt zich daarom op. Ondanks het succes van transplantatietherapie met endocriene cellen uit donor pancreassen is deze therapie niet op grote schaal toepasbaar wegens een algemeen tekort aan donororganen (Sahu et al., 2009; Shapiro et al., 2006). Een alternatieve strategie is in situ stimulering van betacelregeneratie. Interessante, zij het controversiële, resultaten zijn verkregen met het gebruik van beenmergstamcellen. In muismodellen werd aangetoond dat deze stamcellen de vorming van nieuwe insuline-positieve cellen kunnen initiëren zowel in normoglycemische (Ianus et al., 2003) als diabete muizen (Hess et al., 2003). Bovendien werd een zekere mate van normalisatie van de glycemie geobserveerd zowel in diabete muizen (Hess et al., 2003) als mensen (Couri et al., 2009). De onderliggende mechanismen zijn echter zeer onduidelijk. Terwijl Ianus et al. melden dat getransplanteerde beenmergstamcellen transdifferentiëren in betacellen, geven andere studies aan

dat de beenmergstamcellen betacelregeneratie ondersteunen door differentiatie in vasculaire endotheelcellen (Hess et al., 2003) of dat de stamcellen differentiëren in cellen positief voor hematopoïetische merkers (Taneera et al., 2006). Recent toonde onze onderzoeksgroep aan dat injectie van een monoklonale hematopoietische stamcellijn in de pancreas van diabete, betacelgedepleteerde muizen een proces van betacelregeneratie met volledige normalisatie van glycemie initieert (De Leu et al., onder revisie). Deze betacelregeneratie was het gevolg van activering van eilandprogenitorcellen (Xu et al., 2008) en (pre)betacel proliferatie. De rol van de geïnjecteerde beenmergcellen bleek het uitlokken van een inflammatoire reactie met rekrutering van monocyten/macrofagen die neovascularisatie stimuleren (De Leu et al., onder revisie). Aan de hand van interferentie-experimenten werd aangetoond dat dit laatste cruciaal was voor betacelregeneratie. In het kader van dit IWT voorstel willen we enerzijds de inflammatoire reactie verder karakteriseren en anderzijds nagaan of ook met primaire cellen van humane oorsprong een gelijkaardig regeneratieproces kan geïnitieerd worden. Identificatie van (i) cytokines en groeifactoren belangrijk voor betacelprogenitor activering en proliferatie en (ii) alternatieven voor het gebruik van de stamcellijn - die een oncogen constitutief uitdrukt en dus niet kan overwogen worden in klinische trials - kunnen leiden tot nieuwe strategieën om betacelneogenese in vivo te stimuleren. Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • Henry HEIMBERG

Intelligente coöperatieve methoden in virtuele MIMO gebaseerde multi-hop draadloze netwerken Universiteit Gent Abstract: In dit projectvoorstel zal onderzoek worden verricht naar geavanceerde technieken voor coöperatie op en tussen de netwerk-, link- en fysische laag in een virtueel MIMO systeem. Om de coöperatie op een vlotte wijze te laten verlopen, zal eerst een globale systeemarchitectuur worden opgesteld, waarbij wordt bepaald wie informatie zal uitwisselen met welke component. Verder zal worden uitgegaan van realistische kanaalmodellen en synchronisatieparameters, zullen nieuwe coöperatieve MAC protocollen ontwikkeld, en routeringsprotocollen worden opgesteld. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Ingrid Moerman

High throughput analyse van Taenia excretie/secretie produkten voor een verbeterd inzicht in gastheer-parasiet interacties en optimalisatie van immunodiagnostische testen in Taenia solium cysticercose Universiteit Gent Abstract: Taenia solium cysticercose is de voornaamste oorzaak van epilepsie in ontwikkelingslanden. T. solium scheidt excretie/secretie producten (ESP) uit op de interface tussen parasiet en gastheer. Hun biologische functie is weinig bekend. We stellen een massa spectrometrische analyse voor van ESP met als doel een beter inzicht te verwerven in hun rol in gastheer-parasiet interacties en bestaande immunodiagnostische testen te verfijnen. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Pierre Dorny • Bruno Goddeeris

Vetzuren in melkvee in relatie tot gezondheid van mens en dier Universiteit Gent Abstract: FWO-onderzoeksgemeenschap bestaande uit verschillende onderzoeksgroepen, met complementaire expertise binnen het geïntegreerde onderzoek naar vetmetabolisme van melkvee. Vier krachtlijnen worden odnerscheiden met focus respectievelijk op vetmetabolisme in de pens, effect van vetzuren op vruchtbaarheid en gezondheid van het dier, vetzuurtransfer naar en -metabolisme in de uier en gezondheidswaarde van zuivelproducten in functie van hun melkvetsamenstelling Organisaties: • Vakgroep Dierlijke productie

Onderzoekers: • Veerle Fievez

Meer inzicht in werkgerelateerd leren: de rol van individuele en werkplekgerelateerde factoren Universiteit Antwerpen Abstract: In dit voorstel staat de vraag naar de relatie tussen jobkenmerken, zelfgerelateerd leren en werkgerelateerd leren centraal. We vertrekken daarbij vanuit data die in 3 contexten verzameld werden, gebruik makend van gevalideerde instrumenten gebaseerd op een uitbreiding van het 'jobdemand-control-support' model. In dit project koppelen we de gegevens aan elkaar om de resultaten van de analyses aan te bieden aan 4 internationale tijdschriften. Organisaties: • EduBROn

Onderzoekers: • David Gijbels

Beleidsvoorbereidend onderzoek VUB (BVO): Universitair Expertisecentrum PPS (PPS Leerstoel) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Publiek-Private Samenwerking, kortweg PPS, is een samenwerkingsverband waarbij de publieke en de private sector samen een project uitvoeren met de bedoeling om een bepaalde meerwaarde te realiseren: projecten zijn van dezelfde kwaliteit tegen een lagere prijs of zijn van betere kwaliteit tegen een gelijke prijs. Het vormt een alternatief voor de traditionele manier van samenwerken. De overheid maakt gebruik van de denk- en innovatiekracht van de private sector. De private sector kan rekenen op een contract voor een lange periode. Organisaties: • Business • Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid

Onderzoekers: • Elvira HAEZENDONCK • Steven DE SCHEPPER

Ontwikkeling van een virtuele simulatie-omgeving voor biomechanisch onderzoek naar minimaal invasieve behandeling vna halsslagadervernauwing

Universiteit Gent Abstract: De belangrijkste doelstelling van dit project is het ontwikkelen van een computermodel dat toelaat om minimaal invasieve carotide stenose behandelingen te onderzoeken.Concreet betekent dit het simuleren van het plaatsen van stents vergezeld van filters in een drie dimensioneel model van een vernauwde carotide met inbegrip van de bloeddoorstroming en een realistische beschrijving van de mechanica van de bloedvatwand. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Benedict Verhegghe • Frank Vermassen • Patrick Segers • Matthieu De Beule

Neuroglobine: een neuroprotectief eiwit. Universiteit Antwerpen Abstract: Neuroglobine, een zenuw specifiek heemeiwit, bindt reversiebel aan O2, CO en NO en promoot cel overleving in vivo en in vitro na hypoxische en ischemische schade. Het mechanisme van deze neuroprotectie is echter nog niet gekend. Neuroglobine zou een belangrijke rol kunnen spelen tijdens ischemische beroerte en kan beschouwd worden als een doel voor behandeling en/of preventie van neuronale ischemische schade. Neuroglobine beschermt neuronen niet enkel na blootstelling aan globale hypoxie of focale ischemie maar beschermt ook tegen oxidatieve schade en neurodegeneratieve ziekten. Dit suggereert een meer algemeen werkingsmechanisme in tegenstelling tot een bescherming enkel tegen cellulaire hypoxie. In dit project onderzoeken we: (i) de rol van neuroglobine gedurende globale en focale hypoxie/ischemie gebruikmakend van transgene muismodellen (in vivo) en cellen (in vitro) (overexpressie en knock-out modellen); (ii) de rol van neuroglobine op gedrag en dag-nachtritme in muizen; (iii) the structuur/functie relatie van vis neuroglobine in evolutionaire relatie met humaan en muis neuroglobine; (iv) de interacties van humaan neuroglobine met andere eiwitten. Organisaties: • Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES)

Onderzoekers: • Sylvia Dewilde • Wendy Van Leuven

Analyse van de onderliggende mechanismen van risicovol rijgedrag bij adolescenten en strategieën voor training door middel van rijsimulatie Universiteit Hasselt Abstract: In dit onderzoeksvoorstel staat risicovol rijgedrag bij adolescenten (17-22 jaar) centraal, omdat deze groep van jonge onervaren bestuurders oververtegenwoordigd is zowel op vlak van falende vaardigheden als op vlak van overtredingen. Het doel van dit voorstel is de verklarende mechanismen achter het verhoogde risico op falende vaardigheden (project 1) en overtredingen (project 2) bij adolescenten te verkennen en om daarnaast trainingsmodules te ontwikkelen en te testen die kunnen bijdragen tot reductie en preventie van risicovol rijgedrag bij jonge onervaren bestuurders (project 3). Meer in detail zal de rol van neurocognitieve systeem van executief functioneren als onderliggend mechanisme voor risicovol rijgedrag onderzocht worden. Dit systeem is van centraal belang bij de regulatie van complex gedrag en behelst zowel het uitvoeren van gepast gedrag als het onderdrukken van ongepast gedrag. Het executieve systeem is nog niet volledig ontwikkeld tijdens de adolescentie en het daaruit volgende gebrek aan executieve controle zou kunnen leiden tot risicovol rijgedrag, zowel direct (i.e., falende vaardigheden) als indirect, wanneer het affectieve systeem geprikkeld wordt (i.e., overtredingen). Trainingsmodules gericht op executieve functies en resulterend in de verbetering van het regulerend vermogen zullen worden gecombineerd en vergeleken met trainingsmodules in de simulator. De rijsimulator staat centraal in elk van de voorgestelde projecten. Daarnaast maakt apparatuur voor de registratie van oogbewegingen en (psycho)fysiologische responsen, multidimensionele metingen van (rij)prestatie mogelijk. Organisaties: • Verkeersveiligheid • Verplaatsingsgedrag • Instituut voor Mobiliteit

Onderzoekers: • Tom BRIJS • Gerhard WETS • Kris BRIJS • Ellen JONGEN

De status van (her-)vertaalde tussentitels bij de restauratie en presentatie van stille film. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de restauratie van stille films met vertaalde tussentitels worden filmarchieven geconfronteerd met etische, esthetische en praktische problemen. Bij gebrek aan wetenschappelijk onderzoek naar de status van de vertaalde ondertitels zijn de restauratieprocedures vaak ad hoc, waarbij een uniforme of wetenschappelijke benadering ontbreekt. Dit onderzoek wil door het beschrijven, categoriseren en analyseren van bestaande stille films en hun vertaalde tussentitels, procedures ontwikkelen die een verantwoorde restauratie van het beeld- én tekstmateriaal mogelijk maken. Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica

Onderzoekers: • Tom Paulus

Metaal-isolator overgangen in gecorreleerde elektron systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Theorie van de gecondenseerde materie

Onderzoekers: • Francois Peeters

Gevorderde algoritmen voor geintegreerde EEG-fMRI dataverwerking

Universiteit Gent Abstract: Om beter de complexe spatio-temporele interacties tussen hersengebieden te visualiseren en beter de onderliggende neurofysiology te interpreteren, zijn multimodale metingen nodig. Hier leggen we de nadruk op EEG en fMRI. Om de voordelen van deze modaliteiten volledig uit te buiten, zijn geschikte wiskundige analysetechnieken vereist. In dit project breiden we tensortechnieken en methodologieën voor dipool bronlokalisatie uit om beter de ruimtelijke informatie van fMRI te integreren bij de EEG analyses. Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers: • Ignace Lemahieu

De interne EU coördinatie van het Europees standpunt in de G7, G8 en G20 Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoekt in welke mate en waarom de Europese lidstaten en instellingen al dan niet coördineren in de context van de G7, G8 en G20 vergaderingen. Organisaties: • Vakgroep Politieke wetenschappen

Onderzoekers: • Hendrik Coolsaet • Dries Lesage • Jan Orbie

VIB-Moleculaire genetica van Lewy Body dementie. Universiteit Antwerpen Abstract: Via erfelijkheidsonderzoek in zeldzame families waarin hersenziekten worden doorgegeven van de ene generatie naar de volgende heeft men ontdekt dat veranderingen in specifieke eenheden (genen) van het erfelijk materiaal kunnen leiden tot het ontstaan van deze ziekten. Onze huidige kennis over de mechanismen die aan de basis liggen van hersenziekten komt voornamelijk voort uit de studie van deze veranderingen en hun effect op de bijhorende eiwitten. De zeldzame families waarbinnen deze hersenziekten worden overgeërfd zijn dus cruciaal voor het vergaren van deze kennis. 'Lewy body' dementie behoort tot een groep van hersenziekten die gekenmerkt worden door specifieke letsels in de hersenen, 'Lewy bodies' genaamd. Deze hersenletsels komen ook frequent voor in de hersenen van patiënten met de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer. Dit doet vermoeden dat de onderliggende ziektemechanismen gelijkenissen vertonen of gedeeltelijk overlappen. Momenteel zijn wij op zoek naar het gendefect dat leidt tot een gemengd ziektebeeld van dementie en parkinsonisme in een grote Belgische familie met een erfelijke vorm van 'Lewy body' dementie. We gaan hierbij op zoek naar veranderingen in het erfelijk materiaal die de functie, activiteit of hoeveelheid van belangrijke eiwitten beïnvloeden maar. De identificatie van de erfelijke drager van deze aandoening in deze Belgische familie zal in de toekomst leiden tot een snellere en meer accurate diagnose van 'Lewy body' dementie. Dit onderzoek zal tevens bijdragen tot onze kennis van de mechanismen die aan de basis liggen van deze vorm van dementie alsook van deze van overlappende hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Jessie Theuns

VIB-Identificatie van nieuwe FTLD-TDP genen door moleculaire genomische analyse van een 9p-gekoppelde FTLD-TDP familie. Universiteit Antwerpen Abstract: Frontotemporale kwab degeneratie (FTLD) is een ernstige neurodegeneratieve hersenziekte met een gelijkaardige prevalentie als de ziekte van Alzheimer in patiënten met een vroege aanvang van de ziekte. Een therapie is echte nog niet beschikbaar. Klinische kenmerken van FTLD gaan dikwijls gepaard met symptomen van amyotrofe lateraal sclerose (ALS). Pathologisch vertonen de meeste patiënten TDP-43-positieve inclusies in de hersenen (FTLD-TDP). Genetische factoren spelen een essentiële rol in the etiologie van de ziekte aangezien mutaties geïdentificeerd werden in verschillende sleutelgenen MAPT, GRN, VCP en CHMP2B en koppeling gevonden werd met een regio op chromosoom 9p13-p21 in verschillende FTLD-ALS families wereldwijd. FTLD-TDP neuropathologie werd beschreven in GRN en VCP mutatie dragers en in 9p13-p21 gekoppelde families. Daarom zijn deze genen waarschijnlijk betrokken in gemeenschappelijke ziektemechanismen. Verder worden niet alle patiënten met TDP-43 inclusies verklaard door mutaties in één van de gekende genen wat er op wijst dat er nog andere ongekende genen moeten betrokken zijn in de pathway(s) die tot TDP-43 pathologie leiden. Het doel van dit project is om een nieuw FTLD-TDP gen te identificeren als een belangrijke factor van de FTLD-TDP pathway(s). Dit zal bekomen worden via de identificatie van het genetisch defect in een FTLD-ALS familie met FTLD-TDP pathologie, gekoppeld met de gekende FTLD-ALS locus op chromosoom 9p, door middel van een moleculair genomische aanpak. Dit onderzoek zal sterk bijdragen tot de opheldering van biologische processen en ziektemechanismen betrokken in FTLD, ALS en aanverwante neurodegeneratieve aandoeningen. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Ilse Anne-Maria Leo Gijselinck

Initiële interactie van antigenen/microorganismen met intestinale epthele cellen en intestianle dendritische cellen: ontwikkeling van een nieuw innovatief oral afgiftesysteem Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft tot doel de vroege responsen van epitheliale cellen en dendritische cellen (DCs) ter hoogte van de darmmucosa te besturen na contact met verschillende antigenen of microorganismen. Het tolerogene ovalbumine, de sterke immunogenen F4, CT, en CT-B en het weinig immunogene F18 zijn antigenen die getest zullen worden. F4+ enterotoxigene E. coli en de niet pathogenen E.coli HB101 en Lactococcus lactis. Responsen zullen bestudeerd worden met een micro-array en opname en transport van antigeen/microorganismen door epitheel en DCs zal bestudeerd worden met behulp van 2-photon microscopie Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Jean Remon

Interleukine-34: een boeiende wending in de activatie van de humane Colony Stimulating Factor 1 Receptor Universiteit Gent Abstract: Wij stellen een interdisciplinair onderzoeksprogramma voor dat moleculair en structureel biologisch, celbiologisch en immunologisch basisonderzoek verenigt om de interactiemodus en werking te ontrafelen van een recent ontdekt cytokine, interleukine 34 (IL-34), met zijn hematopoëtische receptor tyrosine kinase III (RTKIII) receptor, Colony Stimulating Factor -1 Receptor (CSF-1R of c-fms).

Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Savvas Savvides

Analyse leerbehoeften Universiteit Hasselt Abstract: Vooralsnog bestaan er amper gegevens omtrent de deelnemers aan volwasseneneducatie, zeker binnen Limburg. Er is dan ook nood om de bestaande cursistenpopulatie in kaart te brengen. Via een profielbepaling wordt duidelijk wie deelneemt aan volwasseneneducatie. Bovendien kan via een vergelijking met de bevolking nagegaan worden welke groepen we niet terugvinden in het volwassenenonderwijs. Daarnaast kan naar faciliterende en hinderlijke factoren tot het volgen van volwasseneneducatie gepeild worden. Deze factoren zijn de hefbomen om de toekomstige deelname te verhogen. Organisaties: • Diversiteit • Identity, Diversity & Inequality Research

Onderzoekers: • Patrizia ZANONI

Fructanen en sucrose: een rol in vacuolaire antioxidatie mechanismen? Universiteit Hasselt Abstract: Door een samenwerking van het Labo voor Moleculaire Plantenfysiologie (K.U.Leuven), de Onderzoeksgroep Milieubiologie (UHasselt) en het Labo voor Plantensystematiek (K.U.Leuven) streven we 3 concrete doelstellingen na: 1. Het Sucrose: Sucrose 1-fructosyl transferase (1-SST) enzym is essentieel voor het initiëren van fructan biosynthese in planten. We zullen fructansynthese verhinderen door het silencen en/of muteren van het 1-SST gen (s1-SST/m1-SST planten) in witloof en tarwe. Vervolgens wordt gezocht naar fenotypes onder verschillende stress condities (droogte, koude, oxidatieve stress) om het specifieke voordeel van fructan accumulatie onder stress aan te tonen. 2. Fructanen en sucrose kunnen, naast andere componenten, massaal accumuleren in plant vacuolen. Als werkhypothese (Van den Ende & Valluru, 2009) postuleren we dat die componenten op een directe wijze betrokken zijn bij het neutraliseren van vacuolaire reactieve zuurstofradicalen (ROS). Bovendien veronderstellen we een duidelijke koppeling tussen vacuolaire en cytoplasmatische antioxidatiemechanismen. We vergelijken daarom de ROS opvang capaciteit van fructanen (en het vacuolair sap van fructanplanten) in vitro met andere, meer gekende radikaalvangers. We bestuderen ook de aard van de gevormde radicalen (of de polymerisatieproducten daarvan afgeleid). 3. De werkhypothese wordt verder getest door meten van suikers en antioxidanten en gerelateerde enzymactiviteiten op protoplasten, vacuolen en tonoplasten van s1-SST/m1-SST en controle planten, onder verschillende stress condities. De rol van een mogelijk tonoplastisch NADPH oxidase wordt onderzocht in Arabidopsis. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Jaak VANGRONSVELD • Ann CUYPERS

Versteviging van dragende betonconstructies met extern opgelijmde cementmatrix composieten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In België, zowel als in de meeste geïndustrialiseerde landen zijn de bouwkundige constructies zoals bruggen en kantoorgebouwen voor een groot gedeelte uitgebouwd. Toch ontstaan er steeds nieuwe noden en vereisten aan dewelke deze constructies moeten voldoen (veranderen van functie, toenemend gebruikt, ...). Tevens bestaat de nood aan het herstellen van de draagkracht van constructie onderdelen (corroderen van de stalen wapeningen, brandschade, aardbevingen, oorlogen, ...). Momenteel gebruikt men vezelverstevigde polymeren (FRP) om aan deze problemen een oplossing te bieden. De techniek kent echter nog enkele nadelen zoals het vroegtijdig falen van zowel de verbindingslijm als van het matrixmateriaal bij een verhoogde temperatuur, een bros gedrag, koolstof- en aramidevezels hebben een incompatibele thermische uitzettingscoëfficiënt met beton, de epoxy matrix degradeert onder UV stralen, de redelijk hoge kostprijs van de basismaterialen, ... Deze nadelen zouden kunnen weggewerkt worden door gebruik te maken van recente ontwikkelingen in textiel verstevigd beton (TRC), waarbij in dit onderzoek glasvezelmatten zullen ingebed worden in een cementachtig matrixmateriaal. Een van de belangrijkste argumenten is dat door het gebruik van glasvezels in plaats van koolstofvezels er kan bespaard worden op de materiaalkosten. De hoofddoelstelling van dit onderzoek is het ontwikkelen van een systeem vervaardigd uit textiel verstevigd beton ter versteviging van betonnen constructie elementen. Dit systeem zal, afhankelijk van het gebruik (versteviging van buiging of dwarskracht), enkele verbeteringen inhouden ten opzichte van het huidig systeem. In deze studie zullen betonnen balken verstevigd worden om te weerstaan aan zowel buiging als aan dwarskracht. De essentiële aspecten van het systeem zullen nader bekeken worden. Zo zal de benodigde dwarsdoorsnede aan TRC wapening analytisch berekend worden. Dit zal volledig binnen het kader van Eurocode 2 gebeuren, steunende op het FIB bulletin 14 "Externally bonded FRP reinforcement for RC structures". Gezien het zeer verschillende spanning-rek gedrag van FRP en TRC zal deze berekening waar nodig moeten aangepast worden, steunende op experimentele gegevens. Deze analytische berekeningen zullen op reële schaal geverifieerd worden aan de hand van experimenten. Organisaties: • Mechanica van Materialen en Constructies

Onderzoekers: • JAN WASTIELS

Innovatieve medische beeldvorming voor neurologische aandoeningen (iMIND). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de IBBT. UA levert aan de IBBT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Bio-imaging

Onderzoekers: • Anne Marie Van Der Linden

Lange-termijn monitoring van geneesmiddelen resistentie van viscerale leishmaniasis veroorzaakt door Leishmania infantum bij HIV-patiënten.

Universiteit Antwerpen Abstract: Bepaling van de geneesmiddel-gevoeligheid van Leishmania stammen afkomstig van patiënten met HIV co-infectie, gebruik makend van een combinatie van biologische in vitro gevoeligheidstesten (LMPH) en moleculair biologische methoden. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Louis Maes • Paul F R C M Cos

Land en zee Samenbrengen Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Alain De Wulf • Philippe De Maeyer

Studie van de rol van nieuwe kandidaat autoantigenen in Multiple Sclerosis Universiteit Hasselt Abstract: In deze studie worden de biologische eigenschappen van SPAG16 en de relevantie van dit nieuwe kandidaat antigen in het ziekteproces van MS bestudeerd. In de eerste sectie wordt bepaald waar het SPAG16 eiwit tot expressie komt en hoe de expressie in de hersenen verschilt tussen gezonde controles en MS-patiënten. In het tweede onderdeel wordt de antilichaamrespons tegen recombinant SPAG16 verder gekarakteriseerd in serum/CSV van MS-patiënten en verschillende controlegroepen. Ten slotte wordt nagegaan hoe de T-celreactiviteit tegen SPAG16 en enkele SPAG16-afgeleide peptiden verschilt in MS-patiënten versus gezonde controles. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Pieter STINISSEN • Veerle SOMERS

Hot-spots in biologische transformatie van silica (Hobits). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoek moet leiden tot een beter inzicht in de biologische buffer voor silicium in tropische ecosystemen. Het project richt zich op grote tropische wetlands: de Okavango Delta (Botswana) en de Fly River (Papua New Guinea), waar een intense biologische cyclering van silicium plaatsvindt. Het onderzoek past binnen het groeiende besef dat de siliciumcyclus op globale en lokale schaal gecontroleerd wordt door biota, en niet enkel door minerale verwering. Een onvoldoende kennis van deze biologische Si buffer verhindert de correcte kwantificering van geassocieerde mariene en terrestrische koolstofopslag. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Patrick Meire • Eric Struyf

(Onderzoek naar) veilligheid en ontwikkelingscapaciteit van gevitrificeerde immature ovariële follikels met verbeterde verlengde kultuurtechniek en nieuwe biomoleculaire merkers (HOPE-project) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De mogelijkheden die moeten geboden worden aan prepubaire- en geslachtsrijpe vrouwelijke kankerpatiënten om hun fertiliteit veilig te stellen voor oncotherapie (Guidelines van ASCO, BFS e.a.) gaan door een aantal recente technologische verwezenlijkingen een beloftvolle toekomst tegemoet. In de voorbije 4 jaren werden volgende punten verwezenlijkt: 1) na transplantatie van oviaal corticaal weefsel werden 6 gezonde kinderen geboren; 2) de vitrificatie van eicellen/ follikels werd uitgewerkt; 3) verbeterde follikelculturen bij primaten werden opgezet door aanwending van biomaterialen als extracellulaire matrix. Daar er reeds een langdurige samenwerking VUb/UCL bestand die heeft geleid tot de geboorte van het eerste kind na ovariële cortex transplantatie, werd er besloten om expertise in het domein 'fertiliteitsbewaring' te bundelen in een onderzoeksplan dat werd gehonoreerd door de Stichting tegen Kanker voor 50% van de noodzakelijk middelen in elke instelling. De profesionalisering van het domein fertiliteitspreservatie op Belgisch niveau vraagt middelen om de organisatorische aspecten vereist door de recente decreten van de Europese Commissie (EU Tissue and Cells Directives) te implementeren in de kliniek en om een stapsgewijze integratie naar een centrale weefselbank te kunnen opzetten. Het opzetten van deze logistiek zowel als het uitgebreide multidisciplinaire onderzoeksluik vraagt een contributie van verschillende competenties in elke instelling. Vandaar dat bestaande vorsers van FOBI/VUB deeltijds (a rato van 5%) expertise zullen bieden en dat een voltijds (100%) wetenschappelijk medewerker noodzakelijk is om op dagdagelijkse basis het kostbaar onderzoeksmateriaal dat afkomstig is vanuit de fertiliteits- en gyneacologische kliniek te kunnen processen naar de verschillende experimenten gaande van het cryopreserveren tot en met het onderhouden van de langdurige eicel- en follikelculturen. Het luik onderzoek dat door het VUB Lab (FOBI) zal uitgewerkt worden omcat het opzetten van testen 1) om nieuwe biomaterialen voor verlengde follikelculturen uit te testen; 2) om nieuwe prognostische testen uit te werken voor routinegebruik (bvb AMH-assay gevoeligheid opdrijven) die moeten dienen voor longituinale follow-up studies van met chemo-/radiotherapie behandelde vrouwen; 3) om innovatieve experimentele protectie methoden tegen ioniserende stralen op in vitro gekweekte follikels uit te testen in preklinische fase en 4) om de chromosomale constitutie en het imprintingspatroon in volgroeide eicel vanaf gevitrificeerde ovariële cortex of follikel na te gaan. Dit project past in de strategie van de VUB om de instelling verder te profileren als een Center of Excellence binnen het fertiliteitsgebeuren en brengt door de externe samenwerking complementaire expertise in. Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica

Onderzoekers: • JOHAN SMITZ

In-huis lesgeven : experimenteel ontwerp en data analyse Vrije Universiteit Brussel Abstract: In-huis lesgeven : experimenteel ontwerp en data analyse Organisaties:

• Analytische Scheikunde en Farmaceutische Technologie

Onderzoekers: • Yvan VANDER HEYDEN

Gewasgebaseerde systemen voor duurzaam risicogebaseerd landbeheer voor economisch marginale verloederde gebieden, Fase II: Demonstratieprojecten en evaluatie van het Decision Support Tool. Universiteit Hasselt Abstract: Het doel van het project Rejuvenate 2 is om een transparant en robuust beslissingsproces mogelijk te maken om zo het verantwoordelijke, duurzame en gepaste gebruik te faciliteren van verontreinigde marginale grond voor de productie van biobrandstof of andere biomassa. Een consistente beslissingsbenadering zal de stijging in het grondgebied voor de groei van biobrandstofgewassen ondersteunen, door the effectiviteit van het beslissingsproces te verbeteren en een gemeenschappelijk platform te voorzien voor de verschillende stakeholders, bv. landeigenaars, ontwikkelaars, planners en overheden, om in discussie te treden. Het project Rejuvenate 2 is gebaseerd op het project Rejuvenate 1, dat een set van modelprocedures heeft ontwikkeld om het beslissingsproces om marginale grond opnieuw in gebruik te brengen voor dergelijke niet-voedingsgewassen te ondersteunen (zogenaamd Decision Support Tool (DST)). Dit project zal het DST toepassen op praktische casestudies op realistische schaal. Op basis van deze testen, zijn de doelstellingen van dit project om i) het beslissingskader te valideren en optimaliseren, ii) in gedetailleerde casestudies te voorzien voor het hergebruik van verontreinigde grond voor de productie van biobrandstofgewassen in het bijzonder voor secundaire biobrandstoffen, en iii) de reikwijdte van het DST te verruimen door het toe te passen en te valideren in twee nieuwe jurisdicties (Nederland en Roemenië). Het Centrum voor Milieukunde staat in voor het juridische en het economische luik van het project. Organisaties: • Milieueconomie • Centrum Overheid en Recht • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Bernard VANHEUSDEN • Nele WITTERS

Merkers van endotheliale disfunctie bij de kritisch zieke patiënt: de evolutie van de functionele capaciteit van endotheliale progenitorcellen in patiënten met sepsis. Universiteit Antwerpen Abstract: Endotheliale disfunctie staat centraal in sepsis, de hoofdoorzaak van overlijden op de afdeling intensieve zorgen. Endotheliale progenitor cellen en endotheliale micropartikels zijn nieuwe merkers van endotheliale beschadiging. Bij sepsis is er een toename van beide merkers, doch hun relatie met de klinische progressie is niet éénduidig. In dit onderzoek bestuderen we de evolutie van deze merkers bij patiënten met sepsis. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Viviane Conraads

Data-gestuurde modellering van de impact van vervroegde, grootschalige HIV behandeling voor de incidentie van HIV in Zuidelijk Afrika Universiteit Gent Abstract: Dit project hanteert zowel statistische als wiskundige modellen om HIV transmissie en interventies ter behandeling van HIV te modelleren in complexe seksuele netwerken. Het betreft een samenwerking tussen onderzoekers van ICRH en de onderzoeksgroep Statistiek aan de vakgroep Toegepaste Wiskunde en Computerwetenschappen, beide aan de Universiteit Gent, Censtat aan de Universiteit Hasselt, en SACEMA aan de Universiteit van Stellenbosch. Organisaties: • Vakgroep Uro-gynaecologie

Onderzoekers: • Marleen Temmerman

Arbeid, Gezin & Sociaal Beleid. Een analyse van socio-economische differentiatie in gezinsvorming op basis van een Administratief Socio-Demografisch Panel (ASDP) voor België. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt - analoog met onderzoek in Denemarken en Duitsland - de aanvraag van administratieve panelgegevens van Sociale Zekerheid en Rijksregisters in België voor de analyse van i) recente trends in vruchtbaarheid en ii) socio-economische differentiatie in de combinatie van gezin en arbeid. De resultaten worden geïnterpreteerd in het licht van de literatuur rond welvaartstaatregimes en onderzoek naar ongelijk gebruik van voorzieningen. Organisaties: • Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (CELLO)

Onderzoekers: • Karel Neels

Ontwikkeling van C-terminale peptidengebaseerde proteoomanalytische technologieën en de extensieve catalogering van granzyme protease substraten Universiteit Gent Abstract: Dit project omvat de verdere ontwikkeling van een proteoomanalytische strategie voor de isolatie van C-terminale peptiden. Hierdoor wordt de staalcomplexiteit tot een maximum gereduceerd daar elk eiwit finaal slechts door één enkel peptide vertegenwoordigd wordt. Door gecombineerd gebruik van N- and C-terminale COFRADIC, kan men een zo uitgebreid mogelijke proteoomdekking bekomen en wordt een extensievere catalogering van protease-substraten mogelijk. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Kris Gevaert • Petra Van Damme

Urinair kreatine als biologische merker voor volledigheid van de 24-u urinecollectie Universiteit Gent Abstract: Het doel van deze studie is om na te gaan in hoeverre urine-kreatinine uit twee onafhankelijke 24-u urinecollecties een valide indicator is van de volledigheid van urine-collecties door de duplicate 24-u kreatinine uitscheiding te vergelijken met PABA recuperatie in de urine.

Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Stefaan De Henauw

Het optimaliseren van de detectie van criminele intentie en deceptie in criminele netweken: de rol van response inhibitie Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt de rol van responsinhibitie bij liegen en de implicaties voor leugendetectie. De hypothese is dat liegen steeds veronderstelt dat de waarheid op een bepaald moment geactiveerd is, waarop een onderdrukking ervan dient te volgen. In een reeks experimenten met gedrags- en neurofysiologische maten wordt deze hypothese onderzocht. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Geert Crombez

Schrijvers uit de Hispano-Amerikaanse canon in het hedendaags verhalend proza van de Spaanstalige Caraïben, Argentinië en Chili (1990-2010). Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zal de rol worden onderzocht van de Hispano-Amerikaanse canon (vooral dan met betrekking tot preboomschrijvers (1940/50) en boomschrijvers (1960)) in een representatieve selectie uit het verhalend proza van de Spaanstalige Caraïben, Argentinië en Chili (Cono Sur) tussen 1990 en 2010. Het uitgangspunt is dat de Hispano-Amerikaanse literatuur bij uitstek een herschrijvende literatuur is. Er zal voornamelijk worden ingegaan op de expliciete intertextuele aanwezigheid van relevante figuren uit de nationale en transnationale HispanoAmerikaanse canon, de selectie, de mate waarin en wijze waarop (instemmend, kritisch, parodiërend¿) ze literair worden gerepresenteerd en hun functie. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit

Onderzoekers: • Rita De Maeseneer

Epigenetische regulatie en multipel myeloma: identificatie van potentiële targets. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel Myeloma (MM) is een B cel maligniteit welke de tweede meest voorkomende hematologische kanker vertegenwoordigt. Ondanks recente therapeutische intwikkelingen blijft MM een ongeneeslijke ziekte en dit vooral door chemotherapeutische resistentie. Hetd oel van de huidige situatie is de indentificatie van epigenetische regulatie (acetylatie of methylatie) van sleutelmoleculen in MM cellen en na te gaan of het targeten van deze epigenetische regulatie met ofwel HDAC inhibitoren en/ofwel methylatie inhibitoren leidt tot nieuwe therapeutische strategieën. Deze studie zal zowel in vitro als in vivo uitgevoerd worden (in een muizenmodel voor MM), waarna de resultaten zullen bevestigd worden met humane MM cellen. Bovendien zullen we tracten de drugresistentie te verminderen door agentia te combineren die verschillende pathways gebruiken die betrokken zijn in MM progressie. Organisaties: • Hematologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN

Woorden in het vizier - Een psycholinguïstische studie van noticing in de verwerving van woordenschat in een vreemde taal. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Woorden in het vizier - Een psycholinguïstische studie van noticing in de verwerving van woordenschat in een vreemde taal. Organisaties: • Taal- en Letterkunde

Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD • Alexis HOUSEN

Sociale re-integratie - een mythe? Een studie van de leefwereld van ex-gedetineerden tijdens hun processen van herintrede en re-integratie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het verlaten van de totale instelling gevangenis en terugkeren naar de samenleving is een moeilijke overgang. Het aanwezige onderzoek naar ex-gedetineerden is meestal gericht op de publieke veiligheid en de criminogene noden. Dit voorstel daarentegen kijkt door een quality of life bril naar de sociale re-integratie als een dynamisch sociaal proces van (her)aansluiting via meervoudige rollen/identiteiten, waarbij de exgedetineerde basisbehoeften tracht in te vullen. Dit hangt af van de beschikbare kansen en van het aanwezige sociaal en menselijk kapitaal, die we benaderen vanuit de leefwereld van ex-gedetineerden. Deze studie gaat daarom op zoek naar hoe ex-gedetineerden hun leven heropbouwen doorheen meervoudige rollen/identiteiten met een bepaalde levenskwaliteit voor ogen, en in welke mate stigmatisering en sociaal kapitaal hierbij een rol spelen. De studie hanteert een kwalitatieve narratieve methodologie en een longitudinaal onderzoeksontwerp. Narrative inquiry staat voor de studie van ervaringen gebracht in de vorm van verhalen en is zowel beschrijvend als interpretatief. Als onderzoeksobject gebruiken we 12-14 gedetineerden (en hun significante anderen) die minstens 5 jaar opsluiting achter de rug hebben, waarbij we verschillende methoden van dataverzameling hanteren: narratieve interviews, reflexieve dagboek(en) en non-participerende observaties. Organisaties: • Criminologie

Onderzoekers: • SONJA SNACKEN

FLEmisch Models of Simulation Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het FLEMOSI ("FLEmish MOdels of SImulation") project werken vijf internationale partners nauw samen om geavanceerde simulatiemodellen te bouwen. We starten vanuit het Europese EUROMOD-model en breiden dit model uit met specifieke Vlaamse competenties. Deze modellen worden gebruikt om de effecten van beleidswijzigingen in kaart te brengen, voordat ze omgezet worden in de praktijk. Deze modellen zijn gericht op 3 verschillende doelgroepen:

Beleidsmakers zullen de budgettaire impact van nieuwe beleidsmaatregelen kunnen inschatten, net als het verwachte effect op armoede en welvaart; De civiele maatschappij en het brede publiek kunnen online een vereenvoudigde versie van de modellen gebruiken. Dit maakt het publieke debat over nieuwe beleidsmaatregelen rijker en interessanter; De academische wereld kan de FLEMOSI-modellen gebruiken om het complexe Vlaamse belastingsysteem te integreren in theoretische en empirische modellen. De partners van het FLEMOSI-project zijn het Centrum voor Economische Studiën (CES, KULeuven), het Centrum voor Sociaal Beleid (CSB, Universiteit van Antwerpen), de Interface Demografie van de VUB, het Center of Research in Public Economics and Population Economics (ULg, Universiteit van Luik) en de afdeling Microsimulatie van het Institute for Economic and Social Research (ISER, Universiteit van Essex) Organisaties: • Sociaal Onderzoek

Onderzoekers: • PATRICK DEBOOSERE

Hogere order visuele verwerking van levende en niet-levende objecten. KU Leuven Abstract: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; Onzewereld bestaat uit levende - dieren en mensen en niet-levende objecten. Primaten kunnen objecten grijpen en manipuleren. Deze grijpbareobjecten hebben een 3D structuur en de analyse van hun 3D structuur is kritisch voor het stellen van grijpbewegingen en manipulatie. Daarnaast stellen primaten ook andere acties, waaronder locomotie en communicatieve acties. De visuele modaliteit geeft essentiele informatie met betrekking tot levende en niet-levende objecten en acties. Vorig onderzoek heeftaangetoond dat de visuele eigenschappen van levende, niet-levende objecten en acties voorgesteld zijn in verschillende hogere-orde corticale areas in de temporale and parietale visuele cortex en in de frontale cortex. We zullen de visuele verwerking van levende, niet-levende objecten enacties in deze hogereorde cortices bestuderen. We maken daarbij gebruik van een multidisciplinaire aanpak: een combinatie van humane fMRI, apen fMRI, unicellulaire registraties bij de aa Organisaties: • Lab voor Neuro- en Psychofysiologie

Onderzoekers: • Rufin Vogels • Wim Vanduffel • Marc Van Hulle • Peter Janssen

Onderzoek naar supramoleculaire structuren in vloeibare toestand door middel van diffusie geordende (DOSY) NMR. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Nano-deeltjes worden gebruikt in technologische toepassingen. Inzicht in de oppervlaktechemie is onmisbaar om eigenschappen doelgericht te sturen. In de onderzoeksgroep HNMR-VUB werd expertise opgebouwd rond organisch-gefunctionaliseerde anorganische nanodeeltjes en micellen. Uitgaande van nano-cluster modellen zullen, in dit project, eerst vorming en dimensiebepaling van supramoleculaire nanostructuren onderzocht worden in functie van interactie- en partikeltype. Vervolgens zal aandacht uitgaan naar micellen en liposomen. Tenslotte, zullen die verschillende types nano-structuren gecombineerd worden, met de doelstelling zowel macromoleculen als gefunctionaliseerde nanoclusters te integreren in micellen en liposomen. Zulke systemen vertonen belangrijke medische, katalytische en diagnostische eigenschappen. Daarom zal doorheen de analytische studie hun responsgedrag op allerlei parameters onderzocht worden. De laatste jaren werd in de groep HNMR diffusie NMR uitgediept in onderzoek op nano-deeltjes. Verkennendemetingen op supramoleculaire nano-structuren, op deeltjesgroottes ongeveer 10 maal zo groot als hun bouwstenen, vormen de aanzet tot dit project. NMR verschaft informatie over zowel samenstelling als ruimtelijke structuurbezetting in zulke systemen. De bepaling van de translationele diffusiecoëfficiënt, verbonden aan de deeltjesgrootte, is uitgegroeid tot een waardevolle methodologie voor mengselanalyse, waar onze groep toe bijdroeg. Gebruik makend van een elektronisch referentiesignaal, zullen deze supramoleculaire nano-structuren kwantitatief of semi-kwantitatief verkend en gekarakteriseerd worden, op vlak van ruimtelijke structuur alsook reactiekinetica en thermodynamica. Organisaties: • Materialen & chemie

Onderzoekers: • RUDOLPH WILLEM

Studie van de activiteit van endotheliaal stikstofoxide synthase in muizenmodellen voor atherosclerose. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de mens daalt de biologische beschikbaarheid van stikstofoxide (NO) bij hypercholesterolemie en andere risicofactoren voor atherosclerose. Daarentegen blijft de receptorgestimuleerde, calciumafhankelijke endotheliale stikstofoxidesynthase (eNOS) activiteit in bloedvaten van hypercholesterolemische apolipoproteïne E deficiënte (apoE-/-) muizen behouden zolang er geen plaques zijn ontstaan. Maar de beschikbaarheid van 'basaal' gevormd NO, dat wil zeggen zonder receptorstimulatie, daalt wel sterk. In dit project onderzoeken we of het verschil tussen 'spontane' en receptorgeïnduceerde NO biosynthese een gevolg is van schuifkrachten ("shear forces"). Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Paul Fransen • Hidde Bult

Multicriteria-exploratie van de compileroptimalisatieruimte Universiteit Gent Abstract: Hedendaagse compilers zijn complex gezien het groot aantal geïmplementeerde optimalisaties en hun complexe interacties, die bovendien een verschillende en soms tegenovergestelde impact hebben op prestatie, vermogen- en energieverbruik, geheugenverbruik, enz. In het kader van dit onderzoeksproject wensen we te onderzoeken hoe compilers ingesteld kunnen worden teneinde meerdere kostfuncties te simultaan te optimaliseren, in tegenstelling tot eerder werk dat gebruik maakt van heuristieken en unicriteria-optimalisatie. In het kader van dit onderzoek bestuderen we zowel statische als dynamische compilers (virtuele machines). Organisaties: • Vakgroep Elektronica en informatiesystemen

Onderzoekers:

• Bjorn De Sutter • Lieven Eeckhout

Food fermentation processes: ecosystem analysis Vrije Universiteit Brussel Abstract: De alliantieonderzoeksgroep heeft tot doel nieuwe, onontgonnen gefermenteerde levensmiddelenecosystemen te ontrafelen met het oog op: Screening naar en isolatie en classificatie/identificatie van food-grade micro-organismen, alsook de beschrijving van nieuwe taxa (melkzuurbacteriën, azijnzuurbacteriën, stafylococcen, bacillen, gisten, ...). Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Luc DE VUYST

Moleculaire pathomechanismen van HSPB1 en HSPB8 mutaties in motorische neuropathieën: studie van eiwit-eiwit interacties en axonaal transport in cel- en diermodellen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject bestuderen we hoe mutaties in HSPB1 en HSPB8 bijdragen tot cellulaire stress in motorneuronen. Hiervoor gaan we de biochemische implicaties van de HSPB1 en HSPB8 mutaties bepalen. Door middel van proteoomtechnologie zullen we interagerende moleculaire partners identificeren voor mutant en wild type (wt) HSPB1 en HSPB8. Ons preliminair onderzoek heeft aangetoond dat mutant HSPB1 een toegenomen interactie vertoont met tubuline. Het project heeft als doel deze specifieke HSPB1-tubuline interactie verder te onderzoeken in cellulaire modellen en transgene muizen. Daarenboven zal de impact van de HSPB1 en HSPB8 mutaties onderzocht worden op het niveau van het axonaal transport. Deze interagerende proteïnes zullen ons tot nieuwe inzichten brengen in de pathomechanismen van motorische neuropathieën en ons ook toelaten nieuwe ziektegeassocieerde genen te identificeren. Organisaties: • VIB DMG - Perifere Neuropathieën

Onderzoekers: • Vincent Timmerman

Beleidsvoorbereidend onderzoek VUB (BVO): Werkgroep "stages/eerste werkervaring" Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft een aanvraag gekregen van enkele vooraanstaande HR dienstverleners om samen te werken in de doorstroming van studenten van de VUB naar de arbeidsmarkt. Een zichtbare doorstroming van VUB studenten naar de arbeidsmarkt draagt immers mogelijk bij aan het verhogen van de instroom aan de VUB. In dit onderzoek wordt een overzicht gegeven van de dagelijkse processen gerelateerd aan een eerste werkervaring van studenten. Vervolgens wordt een inventarisatie gemaakt van noden en behoeften in dit kader. Ten slotte wordt een voorstel gedaan tot mogelijke verbeteringen in het licht van een doelmatiger aanwending van middelen gerelateerd aan processen verbonden aan een eerste werkervaring van studenten aan de VUB. Organisaties: • Business

Onderzoekers: • Michael DOOMS

Vaag answer set programmeren 2.0 Universiteit Gent Abstract: Vaag answer set programmeren heeft als doel om declaratief te kunnen redeneren over expertkennis in domeinen waar gradaties een belangrijke rol spelen. In dit project zullen we de fundamenten van dit formalisme uitbreiden, om het toepasbaar te maken voor de imperfecte kennis die, op een automatische manier, uit web 2.0 systemen kan gehaald worden. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Martine De Cock

454 sequencing-gebaseerde identificatie van causale varianten voor schizofrenie en bipolaire stoornis in multigenerationele families. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)

Onderzoekers: • Bernard Sabbe • Maarten Van Den Bossche

Predictieve merkers voor het gebruik van anti-EGFR biotherapeutica bij hoofdhalskanker: de generatie van resistente cellijnen met het oog op microarray-based comparative genomic hybridization. Universiteit Antwerpen Abstract: Gezien het potentiële succes van anti-EGFR biotherapeutica bij hoofdhalskanker, is het verkrijgen van merkers die een effectieve behandeling voorspellen van groot belang. Door uit een cellijn die gevoelig is voor anti-EGFR biotherapeutica, een resistente dochtercellijn te ontwikkelen, en deze beide te gebruiken voor microarray-based comparative genomic hybridization, kunnen genen worden opgespoord die verschillend tot expressie komen. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Bea Pauwels

Onderbezette grote woningen in Vlaanderen. Een onderzoek naar architecturale en gebruiksstrategieën in het licht van demografische bewegingen en ecologische beperkingen.

Universiteit Hasselt Abstract: Vanuit ecologisch perspectief dienen vraagtekens geplaatst te worden bij het hoge aantal onderbezette woningen in Vlaanderen. De opdracht om de energieconsumptie en de CO² uitstoot te minimaliseren staat immers haaks op het gegeven van grote, onderbenutte woningen die bovendien ook vaak in erg verspreide bebouwing voorkomen. Dit brengt een hoge directe (verwarming) en indirecte (transport) energiekost met zich mee, die niet strookt met de principes van duurzaam bouwen. Afbreken ligt echter niet voor de hand, gezien ondermeer de affectieve band van veel bewoners met hun woning. Dit onderzoeksvoorstel wil een fundamentele bijdrage leveren aan het inzicht in deze problematiek door in te zoomen op drie niveaus. Een eerste, geografisch luik van het onderzoek beoogt de aard en omvang van de onderbezetting preciezer in kaart te brengen welke woningen zijn precies groot en onderbezet, waar bevinden ze zich, wie woont er in, wat is de prijszetting ervan? Een tweede luik voorziet kwalitatief bewoningsonderzoek met woningbezoeken en bewonersinterviews, om vanuit concrete gevallenstudies een beter beeld te krijgen van de woonervaringen en vooruitzichten van de bewoners, gekoppeld aan een architecturale analyse van de betrokken woningen. Een derde luik gebruikt de inzichten uit de twee eerste luiken om met behulp van typologisch en ontwerpmatig onderzoek strategieën te ontwikkelen om deze woningen aan te passen aan toekomstige condities. Organisaties: • ArcK • Niet onderzoeksgroep gebonden projecten

Onderzoekers: • Koenraad VAN CLEEMPOEL

Klimaatkamer voor onderzoek op Vlaamse elitesporters en beloftevolle jongeren die deel uitmaken van de Vlaamse atletenlijst. KU Leuven Abstract: Klimaatkamer voor onderzoek op Vlaamse elitesporters en beloftevolle jongeren die deel uitmaken van de Vlaamse atletenlijst. Het opmeten van de gevoeligheid van de individuele atleten voor hoogte of voor dehydratatie met het oog op het uitwerken van een preventieve strategie; acclimatisatietraining van atleten in de directe voorbereiding op competitiesop hoogte of in een warme omgeving; hypoxietraining bij atleten ter verbetering van de prestaties in de directe voorbereiding op competities opzeeniveau of op hoogte. Organisaties: • Inspanningsfysiologie

Onderzoekers: • Peter Hespel

Rol van Sirtuin 1 in pancreas exocriene celdifferentiatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek van pancreas acinaire celdifferentiatie is belangrijk gezien de gededifferentiëerde acini vermoedelijk aan de basis liggen van pancreaskanker, maar ook omdat deze celpopulatie een bron is van nieuwe beta-cel vorming in vitro. Studies van acinaire celdifferentiatie hebben zich voornamelijk gericht op het ontrafelen van een transcriptiefactor netwerk dat de acinaire cellijn determineert tijdens de embryonale ontwikkeling en dat de stabiele differentiatie als functionele enzyme-secreterende acini regelt. Er is echter weinig inzicht in de epigenetische regulatie van deze genexpressie. Sirtuines, een klasse van histon-deacetylases die ook niet-histonen als doelwitproteïnes hebben, zijn nooit in deze context bestudeerd. Sirtuines worden geïnhibeerd door nicotinamide, een eindproduct van hun katalytische reactie. Wij vonden dat nicotinamide zorgt voor een sterk behoud van acinaire cendifferentiatie in vitro. Wij wensen de expressie en de werking van sirtuines in dit cultuursysteem te bestuderen, en de proteines te identificeren die worden gedeacetyleerd en dus cruciaal zijn voor acinaire dedifferentiatie. Het doel van deze studie is ook de expressie en de rol van sirtuines na te gaan in de embryonale fase. Zowel effecten op sirtuine activiteit als expressie zullen worden nagegaan, respectievelijk door het gebruik van een gekende inhibitor en activator van sirtuines, en anderzijds een transgeen muis model met conditionele sirtuine deficiëntie en lentivirale gentransfer. Dit onderzoek zal nieuwe inzichten creëren in de epigenetische regulatie van acinaire celdifferentiatie. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • ILSE ROOMAN

Ladingsoverdracht in halfgeleidende polymeer / CVD diamant heterostructuren. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit projectvoorstel is de vorming van heterostructuren gebaseerd op dunne CVD diamantfilms in combinatie met electroactieve kleine organische moleculen, en halfgeleidende oligomeren en polymeren. In een breder kader past dit onderzoek in de fundamentele studie naar de omzetting van zonlicht gebruik makend van nieuwe zichzelf organiserende mono- of multilagen van organische moleculen en het grensvlak met anorganische oppervlakken. Via de preparatie van nieuwe organische/anorganische systemen zal het ladingsoverdrachtmechanisme tussen deze materialen onderzocht worden, terwijl kennis gegenereerd wordt die onmisbaar is voor toekomstige nieuwe foto-voltaïsche zonnecellen, moleculaire schakelaars en andere electroactieve componenten. Organisaties: • Experimentele fysica van de gecondenseerde materie (ECM)

Onderzoekers: • Etienne Goovaerts

Hergebruik en optimalisatie van warmte- en windversterkte lagedrukventilatiesystemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Kenmerkend voor de 19de eeuw is de aandacht voor de hygiëne en het welzijn. Speciale technieken deden hun intrede in de bouwwereld. Aandacht werd besteed aan de toetreding van daglicht, de verwarming en de verluchting. In openbare gebouwen zoals schoolgebouwen en zwembaden werden ingenieuze verluchtingsinstallaties voorzien die werkten onder kleine drukverschillen omdat ventilatoren toen nog niet gebruikt werden. In de winter was het natuurlijke temperatuurverschil tussen binnen- en buitenlucht voldoende om de verse lucht naar de lokalen te voeren en de verontreinigde lucht uit de lokalen te voeren. In de zomer werden kachels ingezet om trek in de luchtkanalen te creëren. Slecht afgestelde systemen konden aanleiding geven tot tegenstroom, tocht en geluidslekken. Stilaan werden de lagedrukventilatiesystemen verdrongen door mechanische systemen die beter beheersbaar en regelbaar zijn, en ruimtebesparend zijn door hun kleinere kanaalsecties. De ventilatiekanalen werden niet meer gebruikt. Het verschuiven van de aandacht van 'hygiëne en gezondheid' in de 19de eeuw naar 'energiebesparing' in de 20ste eeuw zorgde ervoor dat de ventilatiekanalen definitief werden afgedicht. Tegenwoordig wordt er opnieuw belang besteed aan het ventileren (nieuwe ventilatienormen en EPB). De verbeterde numerieke simulatie van luchtstromingen (CFD) en van dynamische energiebalansen maakt een accurate dimensionering en herberekening van de oude lagedrukkanaalsystemen mogelijk zodat men vat krijgt op nadelige effecten zoals tocht en tegenstroom.

De elektrische hulpenergie voor ventilatie vertegenwoordigt een belangrijk aandeel in de energiebalans van een gebouw. De mogelijkheden om energie in te zetten als drijvende kracht voor ventilatiesystemen werd in het begin van de twintigste eeuw slechts empirisch geëxploreerd in een toenemende aandacht voor binnenluchtkwaliteit en hygiëne. Met de hedendaagse computertechnieken is een uitgebreider onderzoek via simulaties mogelijk. Dit geeft ons de mogelijkheid om de efficiëntie van de bestaande 19de eeuwse natuurlijke ventilatiesystemen opnieuw te onderzoeken, maar ook na te gaan welke energiezuinige hulpmiddelen we kunnen toevoegen (hybride systeem) om het systeem beter te sturen. Met dit onderzoek willen we inzicht verschaffen in de vergeten technieken die de 19de eeuwse ingenieur hanteerde bij het ontwerp van de ventilatievoorzieningen om hierin verdere stappen te zetten. We willen de ongemakken van de vroegere lagedrukventilatiesystemen oplossen door het systeem aan te sturen via energiezuinige warmte- en windregeling. Dit gebeurt door lagedrukkanaalsystemen te ontwerpen en te modelleren. Tevens worden de ontwikkelde luchtvloeistof warmtewisselingssystemen geoptimaliseerd om tot een maximale warmterecuperatie van de ventilatielucht te komen. De positionering en vormgeving van deze wind- en warmteversterkte dakafvoersystemen wordt onderzocht en geoptimaliseerd. Organisaties: • Architectonische ingenieurswetenschappen

Onderzoekers: • INE WOUTERS • Filip DESCAMPS

Separometrie: bijdragen tot snellere en efficiëntere methodeontwikkeling en -validatie van farmaceutisch-analytische scheidingsmethodes. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Separometrie is het gebruik van chemometrische methodes in scheidingstechnieken. Onderzoek zal verricht worden naar (a) het gebruik van minimale en weinig courante experimentele designs in methodeontwikkeling en robuustheidstesten, en naar (b) de multivariante analyse van fingerprints. (a) screening designs laten toe de factoren met de meeste invloed op de respons te identificeren. De frequents gebruikte zijn de fractionele factoriële en Plackett-Burman designs. Response surface designs laten toe de respons te modelleren teneinde optimale voorwaarden te voorspellen. Meest gebruikt zijn de central composite designs. In het project zullen minimale en minder courant gebruikte designs (kleinere designs met minder experimenten) onderzocht worden. Supersaturated designs werden reeds onderzocht en een nieuwe methode (FEAR) voor het schatten van de factoreffecten werd reeds gedefinieerd. Deze designs zullen nog verder geëvalueerd worden. Daarnaast zullen D-optimale en Rechtschaffner designs als screening designs, en optimale en uniforme designs als response surface designs onderzocht worden. Woor dit onderzoek komen alle applicaties die toelaten snelle analyses te bekomen in aanmerking. Naast HPLC analyses, zullen in deze context ook UPLC analyses interessant zijn. UPLC zou toelaten een betere resolutie en sensitiviteit in kortere analysetijden te bekomen, en dus een verhoogde analyse-throughput opleveren, wat extreem nuttig is in de context van het vergelijken van verschillende experimentele-design resultaten. (b) Chromatografische fingerprints zijn chromatogrammen, karakteristiek voor een complex staal. Eerst dienen fingerprints ontwikkeld te worden. Hierbij zijn een maximaal aantal componenten gescheiden. Daarna wordt de relevante informatie geëxtraheerd uit de fingerprints. Naast HPLC, zijn ook UPLC systemen interessant, aangezien UPLC toelaat meer pieken basislijn gescheiden te krijgen in een korter tijdsinterval. Vooral bij analyse van complexe stalen , zoals kruiden en planten-extracten, zou dit een enorm voordeel zijn. Organisaties: • Analytische Scheikunde en Farmaceutische Technologie

Onderzoekers: • Bieke DEJAEGHER

Identificatie en interactie van regulatorische signaaltransductiewegen voor aanpassing van Rhizobium etli aan niet-groeiende condities Universiteit Hasselt Abstract: Probleemstelling. De overgang van groeiende naar niet-groeiende condities is onlosmakelijk verbonden met de levenscyclus van bacteriën en vormt een essentiële stap in de succesvolle aanpassing van bacteriën aan uiteenlopende niches. In de levenscyclus van rhizobia, stikstoffixerende bacteriën die nodules induceren op hun legumineuze gastheerplant, is een overgang naar een niet-groeiende toestand vereist zowel tijdens overleving in de bodem als tijdens infectie van de gastheerplant. De symbiotische interactie leidt immers tot de vorming van gedifferentieerde bacteriën in de nodules, bacteroïden genoemd. Deze bacteroïden zorgen voor de omzetting van atmosferische stikstof naar een voor de plant bruikbare vorm (6, 22) en bevinden zich hierbij in een nietgroeiende toestand. Hoewel bepaalde aspecten van de bacteroïde toestand reeds intensief bestudeerd werden in de voorbije jaren, is het globaal beeld over hoe genexpressie het differentiatieproces beïnvloedt en bijdraagt tot het behoud van de bacteroïde toestand ver van duidelijk. Bovendien is er weinig geweten over de factoren die belangrijk zijn voor de overleving van rhizobia in vrijlevende condities. In dit voorstel wensen we met behulp van gecombineerde genexpressie/fenotypische analyses de basis te leggen voor het beter begrijpen van de fysiologie van deze verschillende niet-groeiende toestanden. Bovendien beogen we de factoren die de overgang bepalen tussen de groeiende en niet-groeiende condities te identificeren. Organisaties: • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Ivo LAMBRICHTS

Negatieve regulatie van de aangeboren immuunrespons in de perifere zenuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Acute neurodegeneratie leidt tot een sterke inductie van de aangeboren immuunrespons in de perifere zenuw. Er zijn sterke aanwijzingen dat deze immuunrespons bijdraagt tot zenuwherstel en regeneratie. Daarnaast zijn er echter ook indicaties dat een té sterke inflammatoire reactie zou kunnen leiden tot weefselschade en een versnelling van het neurodegeneratieve proces. Daarom vermoedden we dat de geïnduceerde immuunrespons in de perifere zenuw na axotomie (zenuwbeschadiging) een sterk gecontroleerde respons is. Via RT-qPCR konden we aantonen dat sommige inflammatoire genen weliswaar tot 120.000-voudige niveau's worden opgereguleerd, maar dat dit slechts een zeer transiënt fenomeen is. 72 u na axotomie worden opnieuw de oorspronkelijke basisniveau's bereikt. Om na te gaan welke negatieve regulatoren hierbij een rol zouden kunnen spelen, hebben we de expressie van verschillende van deze regulatorische eiwitten na neurodegeneratie gemeten. Hieruit bleek dat vooral SIGIRR, SOCS1 en A20 sterk geïnduceerd worden. Via samenwerkingen met de Universiteit van Milaan (Italië) en Gent kunnen we aan muis knockout modellen voor Sigirr en A20 geraken. In deze muismodellen wensen we de rol van deze modulatoren bij de fijnregeling van de immuunrespons na neurodegeneratie te onderzoeken. Tevens wensen we na te gaan wat het lange-termijn-effect is van het uitschakelen van deze modulatoren op zenuwherstel van de perifere zenuw na axotomie.

Organisaties: • VIB DMG - Perifere Neuropathieën

Onderzoekers: • Sophie Janssens

Tumor-microomgeving interacties in multiple myeloom: regulatie door epigenetische veranderingen en hypoxie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel myeloom (MM) is een B cel maligniteit die voornamelijk voorkomt in het beenmerg (BM). Binnen deze BM microomgeving is de tumor sterk afhankelijk van wederzijdse interacties met de BM stromale cellen. Dit resulteert enerzijds in de overleving en groei van de MM cellen en anderzijds in veranderingen binnen de BM microomgeving leidend tot angiogenese en inductie van botziekte. Binnen dit project wensen we de regulatie van deze interacties verder te bestuderen en meer speci=iek op de rol van epigenetische modificaties (met nadruk op ethylatie, acetylatie en miRNA) in MM cellen en mesenchymale stamcellen en het effect van het hypoxisch BM op UPR en Notch signaling. Organisaties: • Hematologie

Onderzoekers: • Eline MENU • Ivan VAN RIET • Karin VANDERKERKEN

Ontwerp van Haven Oostende: Numerieke Modellering van Golfvoortplanting Universiteit Gent Abstract: Numerieke modellering van golfindringing, golfvoortplanting en golfdiffractie voor de nieuwe Haven van Oostende, doorheen alle ontwerpfases van de nieuwe golfbrekers en de geometrie van de binnenhaven. De tijdsdomein modellen SimWave (Boussinesq) and MILDwave (mild-slope) zijn aangewend binnen een integrale studie van de Haven Oostende, en zijn gecalibreerd/gevalideerd d.m.v. laboratorium proeven met schaalmodellen en prototype data uit een meetcampagne. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Peter Troch

Co-extrusie als innovatieve productietechniek voor het ontwikkelen van multi-layer fixed-dose combination geneesmiddelvormen Universiteit Gent Abstract: Via het co-extrusie zullen innovatieve multi-layer doseringsvormen ontwikkeld worden die gebruik maken van specifieke polymeren om geïncorporeerde geneesmiddelen met verschillende snelheid vrij te stellen en/of incompatibele geneesmiddelen te combineren. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Jean Remon • Chris Vervaet

Reclame in digitale spellen: attitudes, persuasieve impact, en modererende factoren Universiteit Antwerpen Abstract: Digitale spellen zijn het snelst groeiende reclamemedium. Dit maakt reclame in digitale spellen een zeer relevant onderzoekstopic. Dit project beoogt algemene attitudes van spelers ten aanzien van deze nieuwe en populaire reclamevorm na te gaan. Ten tweede, heeft het project als doel om te onderzoeken hoe de persuasieve impact van reclame in digital spellen wordt gemodereerd door emotionele en contextuele factoren zoals digitale gamebeleving. Organisaties: • Media & ICT/Interpersoonlijke relaties in Organisaties & Samenleving (MIOS)

Onderzoekers: • Karolien Poels

Vroege gebeurtenissen in de interactie van antigenen / microorganismen met intestinale epitheliale cellen en dendritische cellen : ontwikkeling van nieuwe innovatieve orale levering systeem . Universiteit Gent Abstract: Vaccinatie wordt beschouwd als de meest efficiënte en rendabele manier om infectie te voorkomen . Vaccin ontwerp richt zich tegenwoordig over de uitvoering van veiliger recombinant subunit vaccins . Echter, deze recombinant subunit antigenen zijn vaak slecht immunogenen en verschillende strategieën zijn momenteel onderzocht om de immunogeniciteit te verbeteren . Het inkapselen van de antigenen in biodegradeerbare microdeeltjes systemen lijkt een veelbelovende strategie om hun stimuleren immunogeniciteit . Hier , evalueren we de capaciteit van polyelektrolyt microdeeltjes ( PEM ) , vervaardigd door stap sproeidrogen , om antigenen te leveren aan dendritische cellen varkens en hoe deze deeltjes beïnvloeden de functionele rijping van dendritische cellen ( DCs ) . Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Claude Cuvelier • Jean Remon • Eric Cox • Bruno De Geest

Moleculaire mechanismen betrokken bij de regulatie van het paracaspase MALT1 in T cel receptor signaaltransductie Universiteit Gent Abstract: MALT1 is een intracellulair eiwit dat een cruciale rol speelt als signaalmolecule in de antigen geïnduceerde activering van 'nucleaire factor-kB' (NF-kB) afhankelijke genexpressie en T en B lymfocyten, dewelke een sleutelrol spelen in ons immuunsysteem. Ongecontroleerde MALT1 activering kan resulteren in autoimmuunziekten en sommige lymfonen. Dit project heeft als doelstelling de intracellulaire regulatiemechanismen van MALT1 te ontrafelen. Organisaties:

• Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert

Moleculair-genetisch en functioneel onderzoek naar de rol van Wnt-signaaltransductie in de ontstaansmechanismen van osteoporose en obesitas. Universiteit Antwerpen Abstract: De algemene doelstellingen van het voorgestelde project zijn drieledig: - Verwerven van verdere inzichten in de rol van wnt-signaaltransductie in botvorming - Onderzoek naar de rol van wnt-signaaltransductie in adipogenese - Evalueren van het effect van canonieke en niet-canonieke wnt signaaltransductie op de differentiatie van mesenchymale stamcellen richting osteoblasten of adipocyten Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)

Onderzoekers: • Wim Van Hul

Metabolisme van designersteroïden en prohormonen met de chimere muis met humane lever. Universiteit Gent Abstract: Het metabolisme van 'nieuwe' anabole steroïden moet gekend zijn om misbruik ervan te kunnen opsporen. Toediening van deze steroïden aan vrijwilligers is echter verboden omdat de toxische eigenschappen onvoldoende gekend zijn. Een vorig project toonde de superieure eigenschappen van een muismodel aan om dit te bestuderen en zal nu ingezet worden om het metabolisme van deze steroïden op te helderen. Organisaties: • Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie

Onderzoekers: • Peter Van Eenoo

Nieuwe applicaties van Camelidae enkel-keten antilichamen (nanobodies) als onderzoeksinstrument en potentieel therapeuticum. Universiteit Gent Abstract: Gebruik van enkel keten antilichamen (nanobodies) als antagonisten van structurele polypeptiden in cellen met als doel hun activiteit te neutraliseren/blokkeren. Dit gebeurt in de context van kankercel motiliteit. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Jan Gettemans

Bruikbaarheid van CALUX voor depositiemetingen van dioxines en PCB's Vrije Universiteit Brussel Abstract: Depositiemetingen zeggen iets over de kwaliteit van de omgevingslucht en over de verspreiding van dioxines en PCB's in het milieu. Depositiemetingen bieden een uitstekend instrument om niet-industriële, diffuse en/of ongekende bronnen op te sporen. Door de sanering en sluiting van diverse industriële installaties, neemt het aandeel van de diffuse bronnen immers toe. Dit impliceert dat het belang van depositemetingen alsmaar stijgt. Vlaanderen heeft momenteel een vrij uitgebreid depositiemeetnet waar de groep van 17 toxische dioxines en PCB126 gemeten wordt. Op de meest locaties wordt er slechts tweemaal per jaar een depositiemeting uitgevoerd. De analyse gebeurt mte HR-GC/MS, wat een vrij dure techniek is, en een vrij lange analysetijd vraagt. De Calux-methode is een vrij goedkope en snelle analysetechniek die momenteel gebruikt wordt om voederstalen te screenen op de aanwezigheid van dioxines en PCB's. Dit project heeft als doel na te gaan of de Calux-methode ingeschakeld kan worden voor de analyse van depositiestalen. Indien deze methode geschikt bevonden zou worden na optimalisatie en validatie, dan zouden er met eenzelfde budget meer meetplaatsen continu bemonsterd kunnen worden. Een vergelijking van de meetresultaten bekomen via de Caluxmethode en HR-GC/MS maakt deel uit van dit project. Organisaties: • Scheikunde

Onderzoekers: • WILLY BAEYENS

Stroming rond de carapax van zwemmende koffervissen (Ostraciidae en Aracanidae): interspecifieke variatie en evolutie in hydrodynamische eigenschappen Universiteit Antwerpen Abstract: Voorgaand onderzoek toonde aan dat de carapax van koffervissen uitzonderlijke hydrodynamische eigenschappen heeft tijdens het zwemmen (lage weerstand, hoge potentiële stijgkracht, stabiliserende capaciteit). Het voorgestelde project heeft tot doel het effect van interspecifieke morfologische variatie in de carapax op hydrodynamische prestatie te onderzoeken via numerieke vloeistofdynamica, en de evolutiegeschiedenis hiervan te reconstrueren. Organisaties: • Functionele morfologie

Onderzoekers: • Sam Van Wassenbergh

De rol van de transcriptie factor ZIC2 in Canonical Wnt signalling. KU Leuven Abstract: Recente data uit onze onderzoeksgroep hebben een nieuwe rol in het licht gesteld voor ZIC2 in een cruciale signalisatie pathway, de canonical Wnt pathway. Deze data hebben aangetoond dat ZIC2 de functie heeft van transcriptionele repressor van het TCF4/beta-catenine complex, dat acteertals regulatorisch complex in de Wnt pathway. In de Xenopus animal cap assay kon co-injectie van ZIC2 de activatie door betacatenine van directe Wnt target genen zoals siamois en Xnr3 volledig abrogeren en de doubleaxis formation van beta-catenin volledig onderdrukken. Cruciaal voor verder onderzoek is nu de identificatie van het mechanisme waarmee ZIC2 zorgt voor de Wnt gemedieerde repressie. Organisaties:

• Moleculaire Digestieve Oncologie

Onderzoekers: • Danny Huylebroeck • Sabine Tejpar • Rob Houtmeyers

Decenniumdoelen 2017. Actualisering van indicatoren voor de opvolging van het beleid en ondersteuning bij de ontwikkeling van beleidsadvies. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is een vervolg-barometer opstellen die de vooruitgang/achteruitgang van de 6 decenniumdoelen ten opzichte van de nulmeting weergeeft, en tevens de evolutie in de secundaire indicatoren. Daarnaast ook een verklaring geven van de verschillende factoren die bij de evoluties een rol spelen, met de nadruk op de beleidsinspanningen, en ondersteuning bij de ontwikkeling van beleidsadvies. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)

Onderzoekers: • Jean Vranken • Danielle Dierckx

Eco-evolutionaire dynamieken in natuurlijke en anthropogene gemeenschappen. KU Leuven Abstract: Doorheen de geschiedenis van onze planeet gebeurden evolutionaire processen grotendeels zonder tussenkomst van de mens. Pas recent wordt begrepen dat evolutionaire en ecologische processen en veranderingen op dezelfde tijdsschaal gebeuren. Dus kunnen ze ook op elkaar inwerken, en zo zorgen voor co-evolutionaire dynamieken, vooral als de selectieve actoren sterk zijn. Dit heeft nooit eerder geziene kwalitatieve en ruimtelijke evolutionaire gevolgen voor natuurlijke populaties en ecosystemen. De menselijke invloed leidt tot gewijzigde milieugradiënten en kan regimewijzigingen in ecosystemen veroorzaken. De identificatie, het ontrafelenen begrijpen van hoe mens-bepaalde evolutionaire processen en responseninterageren met ecologische processen vormt een zeer belangrijke uitdaging voor de mensheid om de negatieve invloed op ecosysteemdiensten te verminderen en biodiversiteit te behouden. De Onderzoeksgemeenschap ECO-EVO brengt Belgische en internationale teams samen op dit snijvlak van ecol Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud

Onderzoekers: • Filip Volckaert • Luc Brendonck

Ontwikkeling van methotrextaat-conjugaten voor identificatie van nieuwe intracellulaire doelwitten via de Maspit technologie Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt om via MASPIT (mammalian small molecule protein interaction trap)niewe intracellulaire therapeutische doelwitten te ontdekken.MASPIT gebruikt een dihydrofolaat reductase fusie proteïne om het methotrexate (MTX) deel van een MTX-aas conjugaat te binden en de aas aan de cytoplasmatische omgeving te presenteren.Een aas-prooi interactie zal de JAK2-STAT3 signalisatie activeren en kan makkelijk getecteerd worden via een reporter proteïne (bv. luciferase), waarvan de expressie gecontrolleerd wordt door een STAT3-responsieve promotor.Het doel van dit project is om een passende strategie te ontwikkelen voor de synthese van MTX-aas conjugaten om nog onbekende doelwitten te identificeren van therapeutisch interessante kleine moleculen. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Jan Tavernier • Serge Van Calenbergh

Nutritionele en microbiologische studies in Larvale aquacultuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Ronny Blust • Gudrun De Boeck

Onderzoek in de kanstheorie Vrije Universiteit Brussel Abstract: onderzoek in de kanstheorie Organisaties: • Toegepaste Wiskunde • Wiskunde

Onderzoekers: • UWE EINMAHL

Ontwikkeling van een zelfevaluatie-instrument beleidsvoerend vermogen van scholen. Universiteit Antwerpen Abstract: We willen met dit project een instrument ontwikkelen om hun beleidsvoerend vermogen te kunnen evalueren en te versterken in samenwerking met de begeleidingsdiensten. Het zwaartepunt van de kwaliteitszorg ligt in de school: zij is verantwoordelijk om de kwaliteit van haar onderwijs voortdurend te evalueren en bij te sturen. Organisaties: • EduBROn

Onderzoekers: • Peter Van Petegem • Jan Vanhoof

Molecular wires probing and understanding their electronic and mechanical properties Universiteit Hasselt Abstract: Dit voorstel richt zich op de studie van de elektrische en mechanische eigenschappen van draadvormige moleculen die een bijzondere functie in biologische context vervullen: DNA-fragmenten als dragers van de erfelijke informatie, proteïnen die als antilichamen de basis vormen van ons immuunsysteem, en elektrisch geleidende polymeren die in staat zijn biomoleculen te binden vanuit waterige middens. Bij biosensoren is er doorgaans sprake van grote ensembles van dergelijke moleculen maar in deze aanvraag focussen we specifiek op het gedrag van individuele moleculeketens. De centrale experimentele uitdaging bestaat in het handling van individuele ketens en het aanbrengen van contacten, die zowel als elektrische aansluitingen dienen als voor de mechanische manipulatie. Hierbij zullen we een beroep doen op de combinatie van eigen expertise (immobilisatie van biomoleculen op oppervlakken) en de C-AFM-techniek, d.w.z. atomaire kracht-microscopie met een elektrisch geleidende tip. Hierdoor kunnen verschillende extrinsieke factoren voor het geleidings- en hybridisatiegedrag van DNA (temperatuur, pH, zoutconcentratie, trekspanning) op systema-tische wijze worden ontleed. Voorts zullen op analoge wijze de geleidingseigenschappen van polymeerketens worden onderzocht en de invloed van bindingen die ontstaan bij herkenningsreacties tussen deze polymeren en proteïnen. Ten slotte richten we ons tot de moleculaire mechanica van antilichaam-antigen interacties en onderzoeken in hoeverre het bindingsgedrag zich laat beïnvloeden door lokale elektrische velden. Organisaties: • Materiaalfysica • Organische en Bio-polymere Chemie • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Patrick WAGNER • Hans-Gerhard BOYEN • Wouter MAES

Nanobodies als chaperonnes voor de kristallisatie van complexe biomedische targets. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Om de informatie die in steeds hogere snelheid vrijkomt uit de genoomprojecten optimaal te benutten voor biomedische doeleinden, is er nood aan gedetailleerde structurele en functionele informatie over de eiwitten die gecodeerd worden door de gesequeneerde open leesramen. Door de technische moeilijkheden die gepaard gaan met de experimentele behandeling van slecht oplosbare eiwitten, intrinsiek ongestructureerde eiwitten, membraaneiwitten en multi-proteïnecomplexen blijft de structuuropheldering van dergelijke, vaak medisch belangrijke eiwitten echter achter. Een van de belangrijke ontdekkingen in onze onderzoeksgroep was het bestaan van volledig functionele antilichamen zonder lichte ketens in Camilidae, die hun antigenen binden via één enkel variabel domein, het VHH domein of de Nanobody (Nb). In de voorbije jaren werd reeds de proof of principle geleverd dat Nanobodies gebruikt kunnen worden als kristallisatie-chaperonnes voor de structuuropheldering van intrinsiek ontvouwen eiwitten en voor de studie van het mechanisme van amyloid vormende eiwitten. Met van het huidige project willen we de unieke eigenschappen van de Nanobodies verder gaan aanwenden als hulpmiddel bij de productie, de zuivering, de kristallisatie en de functionele karakterisering van vertegenwoordigers van elk van de hierboven vermelde eiwitgroepen, waarvan de experimentele studie bepaalde specifieke technische moeilijkheden met zich meebrengt: GPCRs, MDRs, IDPs, protein-protein complexen en aggregerende eiwitten. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • JAN STEYAERT

CHAARM KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Moleculaire Virologie en Gentherapie

Onderzoekers: • Zeger Debyser

De karakterisatie en exploitatie van het mycothiol redox systeem van Mycobacterium tuberculosis. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het eindrapport van Europese commissie ter voorbereiding van het volgende Framework programma staat duidelijk te lezen dat de onderzoeksgebieden als Malaria, HIV/AIDS en Tuberculose meer aandacht nodig hebben in de toekomst [1]. Met ons project willen we een bijdrage leveren bij het zoeken naar nieuwe doeleiwitten en nieuwe drugs ter bestrijding van tuberculose (TB). TB heeft een enorm dodentol, om de 20 seconden sterft er iemand aan TB. TB wordt veroorzaakt door Mycobacterium tuberculosis [2]. M. tuberculosis is zeer inventief, en weet de huidige drugs te omzeilen. Daardoor ontwikkelen zich al maar meer multi- en extreem drug resistente stammen. Door de opkomst van resistente stammen, is het noodzakelijk om het portfolio aan drugs uit te breiden. Er zijn vandaag de dag al meerdere drugs op de markt gericht tegen de celwandsynthese, en tegen nucleinezuursynthese van M. tuberculosis [3]. In de zoektocht en de design van nieuwe drugs, zoek je naar unieke reactiewegen karakteristiek voor M. tuberculosis en duidelijk verschillend van de mens. Zulk een reactieweg is de mycothiol redox reactieweg in M. tuberculosis. M. Tuberculosis gebruikt mycothiol om het redoxpotentiaal in de cel op peil te houden, terwijl bij de mens glutathione deze taak op zich neemt [4]. Structureel zijn mycothiol en glutathione totaal verschillende moleculen. Glutathione is een tripeptide bestaande uit cysteine, glycine en gamma-glutaminezuur, daarentegen is mycothiol een suikerthiol bestaande uit cysteine, inositol en N-glucosamine [5]. Door deze structurele verschillen zijn de enzymen betrokken in beide reactiewegen ook erg verschillend. In dit project richten we onze aandacht op mycoredoxine. Dit nieuw enzyme maakt deel van een pas geidentificeerde mycothiol redox reactieweg en kan beschouwd worden als de glutaredoxine anloog in Actinobacteriën [6]. Mycoredoxine maakt deel uit van de mycothiol redox reactieweg en speelt bovendien een belangrijke rol in de bescherming tegen oxidatieve stress. Mycothiol beschermt eiwitten tegen ongewenste oxidatie door op thiolen van cysteines in eiwitten reversibele te binden en een mixed disulfide te vormen. Tijdens deze mycothiol beschermende fase zijn al deze enzymen inactief. Mycoredoxine zal zeer specifiek de mycothiol groep van het enzyme verwijderen waardoor het enzyme geactiveerd wordt. Preliminaire experimenten hebben reeds aangetoond dat mycoredoxine geen glutathione herkent en dat dit enzyme heel specifiek is voor mycothiol. Het idee is om die mycothiolverwijderingsreactie specifiek te blokkeren, zodat we op die manier enzymes betrokkken in verschillende metabolische en energetische circuits in M. tuberculosis lam leggen en M. tuberculosis uitschakelen. In de zoektocht naar mogelijke doeleiwitten van de mycoredoxine reactieweg en drugs dienen we deze electronentransferweg in een testbuisje opnieuw samenstellen. Dit is nu net de expertise van het lab van Dr. Joris Messens, waar ik mijn onderzoekproject ga uitvoeren [6] [7-9]. Met behulp van deze in vitro mycothiol redox reactieweg kunnen we niet alleen deze reactieweg bestuderen, maar ook een heel gamma aan organische verbindingen screenen op een eventueel inhiberend effect. Deze organische verbindingen zullen we bovendien ook testen op een M. tuberculosis cultuur en kunnen zo de basis vormen van een nieuw type drug tegen M. tuberculosis. Bovendien is de structuur en het reactiemechanisme van mycoredoxine nog niet gekend en kan deze kennis bijdragen tot een meer rationele ontwikkeling van een drug die mycoredoxine inhibeert. Verder is er tot op heden nog geen enkel enzyme waarmee mycoredoxine interageert geïdentificeerd.

Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Joris MESSENS

Constructie van een bodembioreactor voor afbraak van het gasvormige polluent zwavelhexafluoride Universiteit Antwerpen Abstract: Zwavelhexafluoride (SF6) is een sterk broeikasgas dat evenwel slechts in lage concentraties voorkomt in de atmosfeer. Een bruikbare methode voor de degradatie van dit gas is evenwel nog niet bekend. In dit project construeren we een reactor om de capaciteit te testen van verschillende vervuilde bodems om SF6 af te breken. Tegelijk wordt het verloop van relevante fysische en chemische parameters van deze bodems onder SF6 begassing bepaald. Organisaties: • Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)

Onderzoekers: • Geert Potters

Wat zijn de publieke voordelen van Open Access? Evaluatie van de sociale kosten en baten van stadsvezelnetwerken Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt de incentives die worden gegenereerd door publiek-private partnerschappen in volgende-generatie toegangsnetwerken. UGent doet hierbij onderzoek naar de ontwikkeling van een kosten-baten model voor het uitrollen van stadsnetwerken, waarbij de socioeconomische voordelen worden mee opgenomen. Uitgebreide evaluatie technieken zoals multi-actor analyse met een sterke focus op kost en risico allocatie, en real-option analyse zullen worden beschouwd for het onderbouwen van de leefbaarheid van de verschillende uitrol-modellen. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Piet Demeester

Karakterisering van circulerende dendritische cellen (DC) in multiple sclerose (MS): bepaling van subtypes en functionaliteit. Universiteit Antwerpen Abstract: Tot op heden is er weinig geweten over de verdeling van myeloïde en plasmacytoïde (pDC) dendritische cellen in de circulatie van MSpatiënten. Om de hypothese te staven dat een verschillende verdeling van DC subtypes en/of functie bijdraagt tot een verstoring van de regulatie van de balans tussen immuniteit en tolerantie, zullen we zowel aantal, fenotype als functie van DC in het perifeer bloed van MS-patiënten en gezonde individuen bepalen. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Nathalie Cools

Onderzoek naar de regulering van de spatio-temporele gerestricteerde expressie van Wnt-responsieve genen in het embryo Universiteit Gent Abstract: We willen mechanistisch inzicht verwerven in de selectieve inductie van de doelwitgenen van een evolutionair sterk geconserveerde signaaltransductieweg. Het is opvallend dat tijdens de embryogenese dergelijke signaalweg telkens een andere transcriptionele respons genereert afhankelijk van de plaats en tijdstip.We willen de moleculaire basis van de spatiotemporele differentiële respons op een gelijkwaardig signaal onderzoeken gebruik makend van het Xenopus model. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Kris Vleminckx

De rol van VHHs of Nanobodies tijdens de eindstrijd van poliovirus eradicatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project zal de bruikbaarheid en toepassing van een nieuwe generatie van recombinante antilichaam fragmenten, nl Nanobodies of VHHs, als een nieuwe klasse van antivirale moleculen tegen het poliovirus worden onderzocht. Uit een pool van geïsoleerde VHHs met bindingscapaciteit voor het poliovirus zullen de meest potente en toepasbare VHHs geselecteerd en geoptimaliseerd worden. De bekomen VHH(s) kunnen dan ook als model dienen voor de strijd tegen andere belangrijke humane picornavirussen zoals het hepatitis A virus (geelzucht) of rhinovirussen (verkoudheden). Organisaties: • Analytische Scheikunde en Farmaceutische Technologie • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • BARTHOLOMEUS ROMBAUT • Yvan VANDER HEYDEN

Flexibele vergelijking van oorbiometrische kenmerken Universiteit Gent Abstract: Met dit project wordt fundamenteel onderzoek verricht om de kenmerkgebaseerde basistechniek voor biometrische oorvergelijking via foto?s, gebaseerd op het Iannarelli systeem verder te verbeteren. Meer specifiek wordt onderzocht hoe problemen van imperfecties door partiële zichtbaarheid, herschaling en heroriëntatie (gedeeltelijk) kunnen worden verholpen. Daartoe zoeken wij naar nieuwe, innovatieve oplossingen die voortvloeien uit het combineren en integreren van technieken uit de flexibele objectvergelijking en technieken uit de (3D) objectmodellering van anatomische structuren. Organisaties: • Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking

Onderzoekers: • Guy De Tré

Impact van specifieke antibiotische therapie op de prevalentie van resistente bacteriën van een menselijke gastheer (SATURN). Universiteit Antwerpen Abstract: SATURN (Impact of Specific Antibiotic Therapies on the prevalence of hUman host ResistaNt bacteria; 2010-2014) is een collaboratief onderzoeksproject dat gefinancierd wordt door de EU en kadert binnen het Zevende Kaderprogramma. SATURN streeft naar een verbetering van methodologische standaarden en naar onderzoek dat meer duidelijkheid moet brengen omtrent de impact van antibioticagebruik op het verwerven, de selectie en de transmissie van antimicrobiële resistentie (AMR) in verschillende omgevingen, m.b.v. zowel ecologische data, alsook analyses op moleculair en individueel patiëntenniveau. A.h.v. de beoogde resultaten worden mogelijks klinische en beleidsmatige beslissingen genomen die uiteindelijk zullen leiden tot een vermindering van AMR in Europa. Verschillende klinische studies, uitgevoerd door zowel ziekenhuizen als lokale artsen, zullen fungeren als een platform voor microbiologisch en farmacologisch onderzoek, dat verricht zal worden door meerdere academische instellingen binnen Europa. De Universiteit Antwerpen coördineert hierbij het werkpakket (WP) 'bacteriële genetica en functionele studies'. De hoofddoelstelling van dit WP bestaat erin de mogelijkheid te onderzoeken van verscheidene antibiotica om te selecteren voor resistentie in de respiratoire en intestinale flora van patiënten en hun contactpersonen of in onbehandelde controles en hierbij de persistentie van de geselecteerde resistente bacteriën periodisch te vergelijken na toediening van antibiotica. De geplande functionele en genetische studies zullen gebruik maken van zowel in vitro als in vivo modellen om het humaan microbioom te ontleden. Verdere studies omtrent populatiebiologie, klonale fitness en virulentie van antibiotica-resistente en antibioticasensitieve bactieriën zullen meer inzicht creëren in de onderliggende mechanismen van de succesvolle verspreiding van belangrijke AMR klonen in Europa. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Herman Goossens • Surbhi Malhotra

Speeded Up Processing and Reconstruction of Tomograms (SUPERCT). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het SuperCT project is 1) de rekentijd te reduceren van verschillende tomografische reconstructie-algoritmen. In het bijzonder zullen we ons richten op iteratieve reconstructietechnieken voor CT en SPECT. De meeste van de versnellingen zullen verkregen worden via het parallelliseren en distribueren van de algoritmen, in combinatie met een gepaste hardware architectuur (GPU). 2) de ontwikkeling en implementatie van snelle tomografische beeldverwerkingsalgoritmen die de beschikbare projectiedata optimaal benutten. In het bijzonder zullen we ons richten op segmentatie, beam hardening correctie, visualisatie, en uitlijning van de gemeten projecties. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Jan Sijbers

De jeugdrechter en het 'Problematische' kind in tijden van verharding. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Binnen de hedendaagse (jeugd)criminologie wordt volop gedebatteerd en onderzoek verricht naar de invloed van 'maatschappelijke verharding' op de ('verscherpte') aanpak van 'delinquente' kinderen binnen de jeugdbescherming. Dit project wenst echter na te gaan of en hoe die 'maatschappelijke verharding' zich (ook) laat voelen vis-a-vis de 'problematische kinderen' die evenzeer in de jeugdbescherming belanden. Deze probleemstelling wordt vertaald in twee deelvragen die het onderzoek structureren: 1. Hoe en waarom evolueert de figuur van het 'problematische kind' in tijden van verharding? 2. Hoe en waarom evolueert de ral van de jeugdrechter vis-à-vis deze kinderen? Verder bouwend op het doctorale onderzoek (Dumortier, 2006), willen we deze vragen ten eerste onderzoeken via een uitgebreide literatuurstudie die verduidelijking moet brengen op drie vlakken: 1) het begrip 'maatschappelijke verharding', 2) de visies op 'probleemgedrag van kinderen' en 3) beschikbare kwantitatieve gegevens over 'problematische' kinderen binnen de jeugdbescherming. Via een kwalitatieve analyse van de gerechtelijke dossiers van de Anwerpse jeugdrechter over de periode 1990 tot nu wensen we, ten tweede, inzicht te krijgen in wie en wat voor gedrag er achter de figuur van het 'problematische kind' schuilgaat en of en hoe de rol van de jeugdrechter vis-à-vis deze kinderen de laatste 20 jaar wijzigt. Organisaties: • Criminologie

Onderzoekers: • Kevin GORIS • Els DUMORTIER

Van protease inhibitoren met een verlengde doelwitinteractie tot activiteit-gebaseerde probes: nuttige instrumenten in verschillende gebieden van het geneesmiddelenonderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit onderzoeksproject is het ontwikkelen van protease inhibitoren die over geschikte eigenschappen beschikken om als chemische "tools" ingezet te worden in verschillende deelaspecten van het geneesmiddelenonderzoek. Meer specifiek hebben deze "tools" het potentieel om gebruikt te worden in het onderzoek naar en de validatie van nieuwe targets, bij "hit" en "lead" identificatie, maar ook voor de bepaling van off-target effecten, de kwantificering van biomerkers en voor moleculaire beeldvorming. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Pieter Paula Frans Van Der Veken • Koen Augustyns • Jurgen Joossens

Invloed van de korrelverdeling van cement en fillers op de verse en verharde eigenschappen van beton Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit onderzoeksproject is om de invloed van de korrelverdeling van het fijne materiaal in beton op zowel de verse als de verharde eigenschappen te onderzoeken. Dit onderzoek is gebaseerd op vorige ervaringen en gevonden leemtes in de vorige projecten. Een opsplitsing wordt gemaakt tussen de verse en de verharde eigenschappen van het beton. Organisaties: • Vakgroep Bouwkundige constructies

Onderzoekers: • Geert De Schutter

De Kabinetskaart van Ferraris onder de loupe, nieuw onderzoek in het licht van nieuwe technieken Universiteit Gent Abstract: Ferraris? Kabinetskaart (1770-1778) is de oudste grootschalige, gebiedsdekkende topografische kaart van onze regio. In een eerste fase worden de semiologie, semantiek, geometrische vervormingen en geodetische grondslag van de kaart onder de loep genomen en filiaties uit en naar ander kaartmateriaal bestudeerd. De zo opgedane kennis wordt gebruikt om de kaart te integreren in een historisch G.I.S. met vage elementen. Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Erik Thoen • Philippe De Maeyer • Nico Van de Weghe

Vaag Answer Set Programmeren 2.0. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In een lopend FWO-onderzoeksproject ontwikkelen we vaag answer set programmeren (FASP; fuzzy answer set programming) om op een declaratieve manier te kunnen redeneren over expertkennis in domeinen waar gradaties een belangrijke rol spelen. Het voorgestelde project heeft als doel om de toepasbaarheid van dit formalisme uit te breiden naar contexten waar kennis op alternatieve manieren bekomen wordt. In de eerste plaats zullen we ons hierbij toespitsen op kennis die gehaald wordt uit metadata van web 2.0 systemen. Hierdoor moeten een aantal aannames rond vaag answer set programmeren opnieuw bekeken worden, zoals de minimaliteitsvoorwaarde van xpunten in de de nitie van answer sets. Bovendien speelt ook onzekerheid een veel belangrijkere rol, aangezien de betrouwbaarheid van de ge extraheerde informatie zal vari eren naargelang de gebruikte bron en techniek. Ten slotte moet extra aandacht geschonken worden aan uiterst e ci ente algoritmen, gezien de schaal van het web. Om dit te realiseren, argumenteren we dat een evolutie in de FASP-methodologie noodzakelijk is, die vergelijkbaar is met de evolutie van de idee van een semantisch web (de focus van het lopend onderzoeksproject over FASP) naar het web 2.0. Vandaar ook de titel van het voorgestelde project: fuzzy answer set programming 2.0. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • DIRK VERMEIR

Invloed van vruchtwisseling en N-bemesting op de wortelontwikkeling van maïs en het effect op de nutriëntenopnameefficiëntie Hogeschool Gent Abstract: Toegepast onderzoeksproject in het kader van het Landbouwcentrum voor Voedergewassen Doelstelling: -Effect van vruchtwisseling en N-bemesting op de groeisnelheid van maïswortels en de wortelpatronen in de bodem -Relatie tussen wortelontwikkeling van maïs en opbrengst en nutriëntenopname van maïs Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie

Onderzoekers: • Geert Haesaert • Greet Verlinden

De geleende blik. Een onderzoek naar de 'verplaatsing' in tijd en ruimte van het fotografische beeld in de schilderijen van Karin Hanssen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe in de hedendaagse schilderkunst gebruik wordt gemaakt van de 'flashback' door de werking ervan te definiëren en af te bakenen naar vorm, inhoud en inzet - dit zowel in de praktijk als in de theorievorming. Het onderzoek naar het formuleren en het gebruik van de fotografische terugblik (flashback) zal gebeuren aan de hand van het beeldende werk (nieuw en bestaand) van Karin Hanssen in vergelijking met dat van verwante kunstenaars. Het soort beeld dat in deze context als bronmateriaal dienst doet, is het publieke, conventionele fotografische beeld uit het recente verleden (ca.1950-ca.1980). Organisaties: • Onderzoekscentrum Visuele Poëtica

Onderzoekers: • Kurt Vanhoutte

Translationeel onderzoek naar de rol van Damage Molecular Patterns (DAMPs) in de pahogenese van Chronisch Obstructief Bronchiaal lijden (COPD). Universiteit Gent Abstract: Zowel in een muismodel van COPD (in vergelijking met rokers zonder obstructief longlijden) zullen we de expressie van multipele DAMPs nagaan, en dit zowel op mRNA-niveau dmv RT-PCR als op eiwit-niveau door immunhistochemie, flowcytometrie, western blotting an/of ELISA. De functionele rol van DAMPs zal bestudeerd worden door gebruik te maken van specifieke knock-out (KO) muizen in het muismodel van COPD, waarbij na 4 weken blootstelling aan sigarettenrook de invloed op inflammatie thv luchtwegen en longen zal nagegaan worden, en na 6 maanden ook de effecten op emfyseem, remodelering van de luchtwegen en lymfoïd neogenese zal onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Guy Joos • Guy Brusselle • Kurt Tournoy

Trypanosomen in beeld: een vernieuwend model voor in vivo opvolging van Trypanosoma brucei infecties via bioluminescentie en magnetische resonantie beeldvorming. Universiteit Antwerpen Abstract: Objectief van het project: ontwikkelen van een in vivo BLI/MRI model voor experimenteel onderzoek op slaapziekte, gebaseerd op bioluminescente muizen, geïnfecteerd met bioluminescente en met biomagnetische T. brucei. Verwacht resultaat: een innovatief infectiemodel van T. brucei in muis voor immunologisch en therapeutisch onderzoek met

uitbreidingsmogelijkheden naar andere gastheren en protozoaire parasietsoorten. Organisaties: • Bio-imaging

Onderzoekers: • Anne Marie Van Der Linden

FISystems (in vivo fluorescence imaging analysis) Universiteit Hasselt Abstract: Dit project kadert in de voorbereiding voor de oprichting van de spin-off "FISystems". Deze spin-off zal zich richten op de verkoop van een meettoestel en consulting in het domein van predictieve en niet-destructieve meting van plantvitaliteit. FISystems bevindt zich in het laatste stadium voorafgaand aan de oprichting van een volwaardige UHasselt spin-off, waarbij enerzijds UHasselt de technologie en de IPR zal inbrengen tegen een bepaald percentage van de aandelen, en anderzijds een externe investeerder het nodige opstartkapitaal zal inbrengen. Deze IOF-financiering zal concreet gebruikt worden om de software op punt te stellen vooraleer naar externe investeerders gegaan kan worden. Organisaties: • Moleculaire en Fysische Plantenfysiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Roland VALCKE

De rol van de locus coeruleus en hippocampale noradrenerge transmissie in het anti-epileptisch effect van nervus vagus stimulatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Nervus vagus stimulatie (NVS) bij patiënten met moeilijk behandelbare epilepsie leidt tot een gemiddelde aanvalsreductie die varieert tussen 25% en 55% en sterk verschilt van patiënt tot patiënt. Het preciese aanvalsonderdrukkend werkingsmechanisme van NVS is tot op heden niet opgehelderd. Recent bewijs in de literatuur en een studie uitgevoerd in onze laboratoria wijzen op een rol van de locus coeruleus (LC) en noradrenerge transmissie in het werkingsmechanisme van NVS. In dit project zal de rol van de LC neuronen en hippocampale noradrenerge transmissie bij NVS verder worden onderzocht door gebruik te maken van selectieve laesies en specifieke antagonisten. Daarnaast zal activatie van noradrenerge transmissie als potentiële biomerker voor doeltreffendheid van NVS worden geëvalueerd in een model met spontane epileptische aanvallen. Bij dit onderzoek zal neuronale activiteit en neurotransmitter secretie geëvalueerd worden met behulp van state-of-the art neurofysiologische en biochemische technieken. Het verder ontrafelen van het werkingsmechanisme van NVS kan leiden tot een optimalisatie van NVS parameters en de doeltreffendheid van de behandeling. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis

Onderzoekers: • Alfred MEURS • Ilse Julia SMOLDERS • Ralph CLINCKERS

"Economies of quality" en de materiële renaissance. De vergeten consumptierevolutie van de Lage Landen in de "Lange Zestiende Eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project worden de transformaties van de materiële cultuur van de Lage Landen tijdens de lange zestiende eeuw voor het eerst systematisch geanalyseerd en dit vanuit een in meerdere opzichten geïntegreerd perspectief. Voor drie exemplarische clusters van producten die een grote invloed uitoefenden op en ondergingen van veranderende gedragsrepertoires (kledij, tafelgerei en meubilair/binnenhuisdecoratie) zal de volledige productlijn van ontwerp, grondstof, productie, distributie, consumptie, bezit, toe-eigening, recyclage, tot herverkoop, smeltkroes en afvalput bestudeerd worden. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Bruno Blondé • Bert De Munck

Identificatie en karakterisatie van nieuwe causale genen en risicofactoren voor 'Lewy body' hersenziekten. Universiteit Antwerpen Abstract: De Lewy body hersenziekten (LBD) vormen een klinisch en pathologisch spectrum gaande van de ziekte van Alzheimer (AD) over Lewy body dementie (DLB) tot de ziekte van Parkinson (PD). Ondanks de relatief hoge prevalentie van LBD, blijft de genetische etiologie van deze neurodegeneratieve hersenziekten grotendeels onverklaard. Het ontrafelen van de genetische factoren betrokken in complexe aandoeningen is een van de belangrijkste uitdagingen in het domein van de moderne menselijke genetica. Met dit onderzoeksproject willen we een significante bijdrage leveren aan het onderzoek naar LB geassocieerde neurodegeneratie door gebruik te maken van state-of-the-art moleculair genetische en functioneel genomische technologieën. De identificatie van nieuwe causale genen (familie-gebaseerd) en genetische risicofactoren (populatiegebaseerd), alsook de verkenning van het mutatiespectrum van gekende LBD geassocieerde genen in een gedetailleerd gefenotypeerde patiëntenpopulatie, zal ons een beter inzicht verschaffen in de moleculair genetische etiologie van LBD. Bovendien zal een grondigere kennis van de onderliggende oorzaken van LBD een grote stap voorwaarts zijn in de ontwikkeling van doeltreffende behandelingen en/of preventieve maatregelen. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Jessie Theuns • Christine Van Broeckhoven • Bram Meeus

Identificatie en karakterisering van Virale en Gastheerfactoren betrokken bij de pathogeniciteit van Influenza A Virus Universiteit Gent Abstract: De pathogenese van influenza A virussen wordt bepaald door de genetische constellatie vna het virus en de gastheer maar is nog grotendeels ongekend. Door een vergelijkende genetische en proteoomanalyse van het infectieproces van een laag- en een hoog-pathogeen influenza A virus zal getracht worden om nieuwe pathogenesedeterminanten te identificeren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers:

• Xavier Saelens

Nieuwe tijdsgeresolveerde spectroelectrochemische instrumentatie Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel een nieuwe XEOL-microscoop te ontwikkelen, die gekoppeld kan worden aan een elektro-of milieu (environmental) chemische cel -zogenaamde eCell- voor het gebruik aan synchrotroninfrastructuur. Het project voorziet eveneens de ontwikkeling van afgeleiden van de bestaande eCell met als doel chemische en elektrochemische processen op lange termijn te kunnen bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Analytische chemie

Onderzoekers: • Annemie Adriaens

De invloed van testosteron en stress op de zangontwikkeling en zangexpressie bij adulte mannelijke spreeuwen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Ethologie

Onderzoekers: • Marcel Eens • Alain Van Hout

Het beheer van de regulerende driehoeksverhouding. Over hoe toezichthouders manoeuvreren tussen politieke principalen en maatschappelijke belangen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit onderzoek is te verklaren hoe de reguleringscapaciteit van toezichthouders wordt beïnvloed door de relaties van toezichthouders zowel met stakeholders als met ministeries en parlement (zowel op nationaal als op Europees niveau). Daartoe ontwikkelen en testen we een verklarend model op basis van de motieven van toezichthouders om stakeholders toegang te verschaffen en hoe deze principalen de relaties van toezichthouders met stakeholders reguleren. Organisaties: • Instituties en Meerlagige Politiek (ACIM)

Onderzoekers: • Jan Beyers • Caelesta Braun

Identificatie van nieuwe aan het celoppervlak uitgedrukte factoren betrokken bij virulentie en biofilmvervorming van methicilline-resistente Staphylococcus aureus. Universiteit Antwerpen Abstract: Een eerst doelstelling van het project is de identificatie van genen die coderen voor nieuwe virulentiefactoren die worden uitgedrukt op het bacteriële oppervlak van MRSA. Een tweede doelstelling is het verschil tussen het vermogen van HA-MRSA en CA-MRSA om biofilms te vormen te onderzoeken in aanwezigheid en afwezigheid van antibioticumselectie. Een derde objectief van het project is te verklaren waarom bepaalde MRSA klonen zeer epidemisch zijn. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Herman Goossens • Surbhi Malhotra

Antwerpse Monitor Jongeren, Alcohol en drugs (AMJAD II): Jongeren en middelengebruik in een lokale context (2011) Universiteit Gent Abstract: In navolging van de Antwerpse Drug- en Alcoholmonitor uit 2007 groeide, vanuit het Stedelijk Overleg Drugs Antwerpen (SODA), de nood aan relevante en betrouwbare gegevens over het middelengebruik van bepaalde jongeren in de stad Antwerpen. De eerste uitvoering van de Antwerpse Monitor Jongeren Alcohol en Drugs vond plaats in 2009. Deze tweede editie bouwt hierop verder. Dit monitoring systeem wil tegemoet komen aan een behoefte aan betrouwbare en relevante cijfers op lokaal niveau met het oog op een evidence-based lokaal drugsbeleid. De jeugdmonitor heeft als bedoeling (periodiek) gegevens omtrent de levensomstandigheden van jongeren en jongvolwassenen, de aard en patronen van hun gebruik, de toegankelijkheid en beoordeling van lokale hulpverlening en de aanwezigheid van risicofactoren te verzamelen. De specifieke focus wordt hierbij gelegd op volgende doelgroepen: Dak ? en thuisloze jongeren, jongeren in de prostitutie, spijbelaars, hardekernjongeren en allochtone jongeren. AMJAD bestaat uit drie kwalitatieve onderdelen die elkaar wederzijds aanvullen. Een eerste luik bestaat uit open diepte-interviews met een panel bestaande uit sleutelfiguren uit diverse sectoren;. Daarnaast is er het veldwerk door ?community fieldworkers. Een derde luik bestaat uit het etnografisch veldwerk door de onderzoeker zelf. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie

Onderzoekers: • Tom Decorte

lexibilisering van het recht van de personenvennootschappen, in het bijzonder de BVBA Universiteit Gent Abstract: Het hoofddoel van het project is om na te gaan of er een behoefte bestaat om het Belgische recht van de personenvennootschappen, en in het bijzonder dat van de BVBA, flexibeler te maken. Dit moet uitmonden in concrete voorstellen die bruikbaar zijn voor de Belgische beleidsmakers. Organisaties: • Vakgroep Economisch Recht

Onderzoekers: • Hans De Wulf

Selectie van bioactieve chinoïden en analyse van een gecombineerde chemotherapie en immunoprofylaxis voor de controle van tuberculose

Universiteit Gent Abstract: Chinonen zijn natuurproducten met biologische activiteiten zoals antimicrobiële en antitumor activiteit, waardoor ze waardevol zijn voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Tuberculose is een ernstige infectieziekte en de opkomst van multiresistente Mycobacteria maakt voortdurend onderzoek naar nieuwe antibiotica noodzakelijk. In dit kader beoogt het huidige onderzoeksvoorstel de synthese en biotesting tegen verschillende Mycobacteria van nieuwe 2-aza-antrachinonen, benzofenantridinedionen en octahydrobenzofenantridinedionen. Organisaties: • Vakgroep Duurzame Organische Chemie en Technologie

Onderzoekers: • Norbert De Kimpe

Synthese van potentieel biologisch actieve aza-heterocyclische verbindingen via organometaal-bemiddelde reacties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching FWO Project: Reactiviteitsstudie van polyfunctionele gehalogeneerde aminen, gesynthetiseerd via de Lewiszuur bemiddelde boor-Mannich reactie van gehalogeneerde aldiminen. De 1,2- additie van nucleofielen aan iminen is een belangrijke en ingeburgerde reactie in de organicsche synthese. Hierbij worden nieuwe C-C bindingen en stereogene centra gevormd in dezelfde stap. Allylaminen, propargylaminen en homoallylaminen zijn zeer belangrijke synthons in de organische synthese. De Petasisreactie of de organoboorzuur Mannich reactie (BAM) is een één-pots reactie van een amine, een aldehyde en een alkenylboorzuur, en wordt gebruikt voor de synthese van allylaminen en alkenyl-aminozuren. In dit project zal een systematische uitbreiding van dez lexiszuur bemiddelde Mannichreactie uitgewerkt worden, die gebruik maakt van niet-enoliseerbare halogeen, dihalogeen en trihalogeenaldiminen. De synthese van gehalogeneerde iminen met een chirale stikstofsubstituent zal eveneens aan bod komen met de bedoeling de asymmetrische additie aan de C=N binding te evalueren. In een volgend luik zal de tandem kationische 2-aza-Cope omlegging -Lewis zuur bemiddeld organoboor-Mannich reactie van N-homoallyl iminen onderzocht worden. Een derde deel van dit project zal de condensatiereacttie van fenylacetyleen met N-alkyliminen, onderzoeken. Op deze wijze zouden immers gesubstitueerde allylaminen beschikbaar komen. Deze fundamentele reacties zullen verder toegepast worden bij de synthese van enkele specifieke doelmoleculen zoals polyoximezuur en anisomycine (fungiciden), brood- en rijstaroma, lactams, aza-suikers en Asperparaline A analoga. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Kourosch ABBASPOUR TEHRANI

Oorzaken en gevolgen van variatie in complexe secundair seksuele zangkenmerken: een longitudinale en multidisciplinaire benadering door integratie van gedragsmatige, fysiologische en moleculaire data. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen wij op een geïntegreerde manier de oorzaken en gevolgen van variatie in een grote verscheidenheid van zangkenmerken bestuderen bij de koolmees, Parus major. Door gebruik te maken van automatische zangregistratiesystemen zullen we alle mogelijke aspecten van de zang van minimaal 300 vrijlevende koolmezen gedetailleerd registreren en kwantificeren. Hierbij zal getracht worden om zo veel mogelijk mannetjes gedurende hun ganse leven te volgen. Deze unieke dataset zal dan de basis vormen voor verdere cross-sectionele en longitudinale analyses. Door gebruik te maken van fysiologische, immuno-endocriene, en state-of-the-art moleculaire technieken, evenals van persoonlijkheids- en leertesten én van erfelijkheidsanalyses, zullen wij de oorzaken van verschillen in zanggedrag op een geïntegreerde manier bestuderen. Organisaties: • Ethologie

Onderzoekers: • Marcel Eens

Watertransport in planten: elke druppel telt Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt een nauwkeurige(re) bepaling van de sapstroom in bomen en een beter begrip van het dynamisch watertransport. Wereldwijd worden sapstroommetingen gebruikt om het watergebruik van boomgedomineerde ecosystemen te schatten/valideren of om de ecosysteemrespons op klimaatsveranderingen (droogte, hittegolven, ?) beter te begrijpen. Nauwkeurige sapstroommetingen zijn bovendien ook van cruciaal belang voor een correcte bepaling van bijvoorbeeld de stamrespiratie (gerelateerd aan het interne CO2 transport in stammen) of om speciale fenomenen zoals hydraulische redistributie beter te begrijpen. In het voorliggend project staan twee belangrijke sapstroommethodes centraal: de Heat Ratio Method en de Heat Field Deformation methode. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie

Onderzoekers: • Kathy Steppe

Onderzoek van de epigenetische stabiliteit en veiligheid van geassisteerde voortplantingstechnieken. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veel koppels met vruchtbaarheidsproblemen worden geholpen met geassisteerde voortplantingstechnieken (ART). Sinds enkele jaren wordt een associatie vermoed tussen ART en epigenetische defecten. Epidemiologische studies bij de mens en gegevens van diermodellen suggereren dat epigenetische defecten in de vroege ontwikkeling kunnen leiden tot een gewijzigd fenoytype zoals een laag geboortegewicht of een verhoogd voorkomen van metabole en cardiovasculaire aandoeningen op latere leeftijd. Door epigenetisch onderzoek in menselijke gameten, vroege embryo's, navelstrengbloed en placenta stalen, na ART en na spontane concepties (SC), kan inzicht verkregen worden in de fundamentele epigenetische herprogrammeringsprocessen bij de mens alsook in de invloed van ART op het epigenoom. In gameten en vroege embryo's zullen chromatine configuratie en globale DNA methylatie patronen nagegaan worden, alsook de expressie en lokalisatie van DNA methyltransferases. In een tweede luik worden de expressie en DNA methylatie patronen van specifieke genen ("imprinted" zowel als "non-imprinted") betrokken bij groei en nutritie tijdens de foetale en placentaire ontwikkeling vergeleken. Deze resultaten kunnen gelinkt worden aan parameters via de gegevensbank van de follow-up studies van de ART kinderen (geboortegewicht, alsook data van cardiovasculaire en metabole biomerkers). Organisaties: • Hematologie • Embryologie en Menselijke Genetica

Onderzoekers: • Hilde VAN DE VELDE • Michel DE VOS • MARTINE DE RYCKE • INGEBORG LIEBAERS • MARY-LOUISE BONDUELLE

Beleidsvoorbereidend onderzoek VUB (BVO): Universitair expertisecentrum PPS (PPS Leerstoel) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het uitvoeren en het financieren van grootschalige projecten, bijvoorbeeld in infrastructuur , is een belangrijke zorg voor overheden, gezien de impact die deze projecten hebben op de economische groei en maatschappelijke activiteit en, (in voorkomend geval), tevens beogen om te voorzien in essentiële (overheids)diensten. In vele landen hebben de beperkingen van overheidsfondsen of -budgetten geleid tot het uitnodigen van de private sector om deel te nemen in lange termijn contractuele overeenkomsten voor het financieren, bouwen en/of operationaliseren van kapitaalintensieve projecten. De publiek-private samenwerking (PPS) wordt vaak beschouwd als een afgeleide vorm van de privatiseringsbeweging in Westerse geliberaliseerde regimes. Nochtans worden ook andere argumenten worden aangehaald om PPS - vormen in het leven te roepen of te rechtvaardigen zoals efficiëntieverhoging van de (federale, regionale of lokale) overheid, het hefboomeffect voor overheidsinvesteringen, meerwaardecreatie voor zowel overheid als de private sector, lange termijn zorgmanagement in plaats van episodisch management, etc. Er is echter ook een schaduwzijde aan het PPS - begrip omdat soms ook andere - minder lofwaardige - redenen kunnen meespelen zoals debudgettering. Sommige PPS projecten kregen dan ook een negatieve conotatie in de media, bijvoorbeeld door een gebrekkig stakeholder management. Fundamenteler is echter dat het begrip PPS op zich tot controverse kan leiden omdat het de rol van de private sector vergroot in de domeinen van publieke dienstverlening, zoals onderwijs, publiek transport, (wegen)infrastructuur, watervoorziening, zorg- en rusthuisvoorzieningen, stadsontwikkeling, etc. Bovendien is een PPS-project vaak zeer complex en zijn vele publieke en private entiteiten betrokken hetgeen tot verhoogde studiekosten leidt. Terwijl het aantal publiek-private samenwerkingsprojecten sterk toeneemt over de laatste jaren, rijst toch de vraag of deze projecten succesvol zijn voor alle betrokken partijen, of de complexiteit geen afbreuk doet aan het beoogde resultaat of aan de risicoanalyse en -evaluatie, en of dit wel een duurzame vorm betreft voor het investeringsbeleid in bepaalde sectoren. Voor België bevinden we ons nog aan het begin van de leercurve en vertonen overheden, private partners en investeerders een sterke interesse in meer onderzoek betreffende dit investeringsvehikel. De PPS - projecten die lopen, enkele uitzonderingen buiten beschouwing gelaten, bevinden zich hetzij in de fase van het "in de markt plaatsen", hetzij in de fase van de conceptualisering resp. het bouwen van de infrastructuur; het aantal gevallen waarin men zich in de (lange termijn-) exploitatiefase bevindt en die soms twintig tot dertig jaar of méér bestrijkt, zijn eerder beperkt. In dit visiedocument worden op een beknopte wijze enkele potentiële onderzoeksdomeinen geïdentificeerd die verder kunnen worden geëxploreerd en uitgewerkt binnen het kader van het Universitair Expertisecentrum PPS aan de Vrije Universiteit Brussel, dat einde januari 2010 werd opgericht (Leerstoel PPS: VUB i.s.m. de partners Deloitte, Laga en Grontmij). De inleiding zal onder meer ingaan op het ontstaan van de publiek-private samenwerking (PPS) in Europa waarbij enkele landen enige ervaring hebben opgebouwd terzake, onder meer het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Portugal en Nederland. Daarbij zijn landen met een eerder continentale visie en/of traditie betrokken evenals landen met een eerder Angelsaksische visie en/of traditie betrokken. Het begrip PPS wordt kort toegelicht en enkele noden voor onderzoek in dit kader worden aangehaald. Er wordt vervolgens aangegeven welke doelen het Universitair expertisecentrum PPS voor ogen heeft en hoe het academisch team dit doel zal realiseren. De timing binnen de Leerstoelperiode van 5 jaar wordt beschreven en het budget om dit waar te maken wordt aan de hand van enkele scenario's voorgesteld. Organisaties: • Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid

Onderzoekers: • Elvira HAEZENDONCK

Vlaams interuniversitair project voor sructuurstudie van harde en zachte gecondenseerde materie met behulp van synchrotronstraling - De rol van viscositeit en onzuiverheden in de kinetiek van eiwitkristalisatie (tijdelijke titel) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit betreft een breed project rond materiaalstudies, die gebruik maken van Europese synchrotron faciliteiten. Het is geformuleerd door de groepen die reeds in het verleden het voortouw hadden genomen voor de implementatie van synchrotron-radiatie in een waaier van disciplines. Op Europees vlak gaan een aantal baanbrekende initiatieven van start. Voor de ESRF, de eerste 6 GeV derde generatie "storage-ring" lichtbron, werd door de RvB een upgrade goedgekeurd en de argumenten hiervoor zijn gesteld in een "Long Term Strategy" (LTS) schema; 2007-2014 (zie ESRF document 2006). Ook het EMBL-outstation Hamburg (DESY-ring), waarop zoals voor ESRF federaal wordt ingetekend, heeft recent grote nieuwe initiatieven afgewerkt en op de PETRA-III ring werden belangrijke nieuwe ontwikkelingen goedgekeurd. Het Grenoble LTS voorziet in de bouw van een reeks nanofocus bundellijnen, implementeert en vernieuwt detectoren en optiek, construeert unieke sample omgevingen en positioneringsmethoden. De in deze aanvraag voorgestelde projecten kaderen in een aantal van deze hoofdlijnen. Technologisch is een rode draad deze van de ontwikkeling van nanofocus technieken (bundels tot 20nm), een essentiele ontwikkeling in vele wetenschapsgebieden ("designed" nano-materialen, electronische componenten, in de soft condensed matter-biologische of synthetische, hierarchisch gestructureerd zijn, is een begrijpen van structuur en dynamiek op alle schaalgroottes tot aan het moleculaire, en atomaire toe een vereiste. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • LODE WYNS

Innovatief micro RNA gebaseerde differentiatiestrategie om metabolisch stabiele langetermijns hepatociete culturen te ontwikkelen die toepasbaar zijn in vroege preklinische medicatie onderzoek Vrije Universiteit Brussel Abstract: Innovatief micro RNA gebaseerde differentiatiestrategie om metabolisch stabiele langetermijns hepatociete culturen te ontwikkelen die toepasbaar zijn in vroege preklinische medicatie onderzoek Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • Tamara VANHAECKE

Ontwikkeling van diagnostische, biochemische en moleculaire methoden, de preventie en de studie van behandelingsmogelijkheden bij OXPHOS deficiënties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Defecten van de oxidatieve fosforylatie liggen aan de basis van een heterogene groep van erfelijke aandoeningen, beter gekend als mitochondriale cytopathiëen. De incidentie werd lang sterk onderschat, maar de morbiditeit en mortaliteit van deze aandoeningen hebben een belangrijke impact op de publieke gezondheid. Honderden proteïnen betrokken in vorming en werking van deze vijf enzymatische complexen staan onder duale genetische controle, maar er is geen eenduidige correlatie tussen fenotype en genotype. Hoewel gedurende de laatste dertig jaar talrijke mitochondriale en nucleaire mutaties werden geïdentificeerd, hypothekeren deze aspecten de bevestiging van een klinische diagnose via biochemisch en moleculair onderzoek in een grote patiëntengroep. Met de ontwikkeling van nieuwe en de uitbouw van bestaande analysemethoden, wil dit complementair interuniversitair samenwerkingsproject Brussel-Gent bijdragen in het onderzoek naar de oorzakelijke

onderliggende mechanismen van geïsoleerde en gecombineerde complex deficiënties. Het biochemische luik zal, naast de studie van afwijkende mitochondriale morfologie, zich vooral concentreren op identificatie en kwantificatie van subeenheden van defecte complexen (BN-PAGEproteomics). In een moleculair luik zal het accent eerder worden gelegd op qPCR, sequencing en het ontrafelen van defecten van de mitochondriale translatie machinerie. Ook de aanzet tot de ontwikkeling van een behandeling en de preventie van deze patiëntenproblematiek vraagt de nodige aandacht. Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica • Pediatrie

Onderzoekers: • WILLY LISSENS • SARA SENECA • LINDA DE MEIRLEIR

Prestatie-indicatoren voor havens: selectie en meting (PRISM). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • ITMMA

Onderzoekers: • Theo Notteboom

Rol van het dystrophine-geassocieerd eiwitcomplex in contractie van leverstellaatcellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Portale hypertensie is een gevreesde complicatie van cirrose en wordt gekenmerkt door een verhoogde druk in de vena portae. Het wordt algemeen aanvaard dat leverstellaatcellen (LSC) een centrale rol spelen in de pathogenese van portale hypertensie: door contractie verhogen ze de vasculaire weerstand. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te verwerven in de mechanismen die leiden tot contractie van LSC. Opdat een cel contractiele krachten zou kunnen overbrengen zijn er 3 voorwaarden: aanwezigheid van functionele motorproteïnen, een stevig cytoskelet en verankering met de extracellulaire matrix. Wij toonden aan dat er is LSC twee types non-muscle myosine aanwezig zijn die een verschillende lokalisatie en functie hebben. Wij hebben eveneens de expressie van de intermediaire filamenten synemine en syncoiline aangetoond. In skeletspiercellen is het dystrophine-geassocieerd proteïne complex (DAPC) de fysische en functionele link tussen de extracellulaire matrix en actine-myosine filamenten enerzijds en intermediaire filamenten anderzijds. We toonden aan dat verschillende elementen van het DAPC opgereguleerd worden tijdens activatie van LSC. Wij willen nu verder onderzoeken of de toename van de contractiliteit van de LSC mede te wijten is aan de opregulatie van het DAPC, en zo ja via welke mechanisme. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Hendrik REYNAERT

Atomen tellen. Universiteit Antwerpen Abstract: Door gebruik te maken van een unieke elektronenmicroscoop binnen het EMAT onderzoekscentrum zal men voor het eerst in staat zijn zowel structurele, chemische als elektronische informatie te verkrijgen op atomair niveau. Met een dermate fijne elektronenbundel (doormeter < 100 picometer) en het inlassen van een monochromator (resolutie 100 meV) is bijzonder gedetailleerde en lokale informatie beschikbaar. Zowel experiment als interpretatie zijn echter niet voor de hand liggend. Wij zullen proberen aantonen dat individuele (vreemde) atomen binnen een matrix kunnen gelokaliseerd worden. Verbeterde experimentele data (door middel van het nieuwe EMAT microscoop) gecombineerd met statistische parameterschatting moet toelaten een betere precisie te bereiken. Het afschatten van het aantal atomen binnen een atoomkolom zal kwantitatief behandeld worden. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Dirk Van Dyck • Gustaaf Van Tendeloo

Evaluatie van intestinale oxalaat- en fosfaatbinding als preventiestrategie voor renale calcificaties. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Stef Robijn

Een cognitief-neurowetenschappelijke benadering van stressweerbaarheid bij depressie: de verwerking van positieve informatie Universiteit Gent Abstract: e doelstelling is om de invloed van positieve emoties op stressweerbaarheid te onderzoeken bij herstelde depressieve mensen binnen een cognitief-neurowetenschappelijke benadering, gebruik makende van experimentele paradigma's, Event Related Potentials om de spatiotemporele dynamiek van conflict detectie en het implementeren van cognitieve controle te onderzoeken, en fMRI om de neurale netwerken in kaart te brengen die betrokken zijn bij emotieregulatie. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Rudi De Raedt

31/Pancake-project-EFSA-onderaanneming - "Verzamelen van voedselconsumptiegegevens, nutriënten bij kinderen in Europa: pilootstudie" Universiteit Gent

Abstract: Ontwikkelen, testen en evalueren van methodes en procedures in het kader van een pan-Europese voedselconsumptiepeiling bij zuigelingen, kinderen, jongeren en borstvoedende moeders. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Stefaan De Henauw

Eco-evolutionaire dynamieken in natuurlijke en anthropogene gemeenschappen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Erik Matthysen

Analyse van en rapporteren over de data aangebracht door de Stobbe in het kader van het project Gezinsdiagnostiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds een privé-instelling. UA levert aan de privé-instelling de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)

Onderzoekers: • Dirk Deboutte

Karakterisering van het risicoverhogende effect van progranuline missense mutaties aan de hand van in vitro celmodellen Universiteit Antwerpen Abstract: Nulmutaties in progranuline (GRN) werden geïdentificeerd als oorzaak van frontaalkwabdegeneratie (FTLD). Daarnaast werden ook missense mutaties gevonden, maar de bijdrage van deze mutaties tot het risico op neurodegeneratie blijft onduidelijk. In dit project zullen we in vitro celmodellen ontwikkelen die toestaan polymorfismen en pathogene mutaties te onderscheiden, wat belangrijke implicaties heeft voor DNA diagnostiek. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Nathalie Brouwers

De Kracht van de Minnesota Multiphasic personality Inventory -2- Restructured Form (MMPI-2-RF) als screeningsinstrument bij de differentiaaldiagnose van melancholische versus niet-melancholische depressieve patiënten en bij het meten van behandelingsui... Vrije Universiteit Brussel Abstract: De centrale focus van dit project betreft het exploreren van de kracht van de Minnesota Multiphasic Personality Inventory -2- Restructured Form (MMPI-2-RF) in het onderzoek naar melancholische versus niet-melancholische depressie. De MMPI werd initieel ontwikkeld als screeningsinstrument voor de differentiatie van verschillende vormen van psychopathologie. In het bijzonder werd schaal 2, depressie, geconstrueerd met het oog op het identificeren van klinische depressie. De MMPI-2-RF, een verkorte en geherstructureerde versie van de herziene Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI-2), telt 338 items en bevat naast de 'Restructured Clinical' (RC) schalen, vernieuwde validiteitschalen, hogere orde schalen, specifieke probleemschalen en PSY-5-r schalen. Onze doelstelling is in de eerste plaats om het discriminatievermogen en de voorspellende waarde van de MMPI-2-RF schalen te onderzoeken bij differentiaaldiagnostiek tussen een groep melancholisch en niet-melancholisch depressieve patiënten. Bijzondere aandacht gaat uit naar de geherstructureerde schaal 2, nu RC2, die een veel betere specifiekere indicator is van majeure depressieve stoornis. Daar deze differentiatie behandelimplicaties heeft, wensen we in de tweede fase van dit project de mate te onderzoeken waarin de MMPI-2-RF in staat is verandering na behandeling in kaart te brengen. Organisaties: • Klinische- en Levenslooppsychologie

Onderzoekers: • GINA ROSSI

Regulatie en functie van niet-coderende RNAs die vroege humane T ce ontwikkeling mediëren. Universiteit Gent Abstract: T-lymfocyten ontstaan uit hematopoëtische stamcellen en hun differentiatieproces is afhankelijk van de integratie van verschillende transcriptionele regulatoren die downstream genexpressie controleren. In dit project onderzoeken we, tijdens het proces van normale humane T cel ontwikkeling, hoe deze factoren interageren en wat de functie is van de niet-coderende RNAs waarvan ze de expressie reguleren. Organisaties: • Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie

Onderzoekers: • Tom Taghon

Hypervigilantie en pijnperceptie: ontwikkeling van nieuwe onderzoeksmethodes Universiteit Gent Abstract: Hypervigilantie voor lichamelijke sensaties wordt vaak naar voor geschoven als een cruciale factor in pijnperceptie. Ondanks de potentiële bruikbaarheid wordt het construct hypervigilantie geplaagd door onduidelijke conceptualizering en verkeerde operationalizatie. Doel van dit project is het onderzoek naar hypervigilantie voor lichamelijke sensaties vooruit te helpen door het ontwikkelen van nieuwe onderzoeksparadigma's, in samenwerking met Prof. Spence (Oxford University, UK). Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Geert Crombez

De arbeidsmarktpositie en -mobiliteit van migranten, en de baat van de welvaartsstaat. Universiteit Antwerpen

Abstract: Dit onderzoeksproject situeert zich op dit snijpunt met de volgende tweeledige vraagstelling. 1) Wat zijn de determinanten van de kloof tussen immigranten en autochtonen inzake arbeidsmarktpositie en ¿mobiliteit? 2) In welke mate kan immigratie een bijdrage leveren tot het financiële draagvlak voor de sociale zekerheid in het algemeen en voor België in het bijzonder, gegeven de arbeidsmarktpositie en ¿transities van immigranten? Organisaties: • Centrum voor sociaal beleid Herman Deleeck (CSB)

Onderzoekers: • Ive Marx • Gerlinde Verbist

Ladingsoverdracht in halfgeleidende polymeer / CVD diamant heterostructuren Universiteit Hasselt Abstract: Het doel van dit projectvoorstel is de vorming van heterostructuren gebaseerd op dunne CVD diamantfilms in combinatie met electroactieve kleine organische moleculen, en halfgeleidende oligomeren en polymeren. In een breder kader past dit onderzoek in de fundamentele studie naar de omzetting van zonlicht gebruik makend van nieuwe zichzelf organiserende mono- of multilagen van organische moleculen en het grensvlak met anorganische oppervlakken. Via de preparatie van nieuwe organische/anorganische systemen zal het ladingsoverdrachtmechanisme tussen deze materialen onderzocht worden, terwijl kennis gegenereerd wordt die onmisbaar is voor toekomstige nieuwe foto-voltaïsche zonnecellen, moleculaire schakelaars en andere electroactieve componenten. Het projectvoorstel is opgebouwd rond twee grote delen: I) de vorming van organische materiaal/diamant heterostructuren en de structurele en morfologische karakterisering, uitgevoerd door UHasselt-IMO, II) de (opto-)elektronische karakterisering van de heterostructuren met zeer gevoelige spectroscopische technieken met focus op het ladinsgstransfermechanisme tussen beide materiaalsystemen, een taak waarvoor UA-ECM de nodige apparatuur en expertise in huis heeft. Het project, gebaseerd op de huidige expertise van deze twee deelnemende onderzoeksgroepen, zal leiden tot een verdere positionering van beide partners binnen het zeer competitieve internationale onderzoeksveld van koolstofgebaseerde materialen. Organisaties: • Materiaalfysica • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Ken HAENEN

Bijdrage tot de bouw van het voorwaarts Muon RPC detectie systeem voor het CMS experiment nabij de LHC te CERN. Universiteit Antwerpen Abstract: Het Compact Muon Solenoïde experiment heeft bewust de nadruk gelegd op de detectie en identificatie van muonen, de enige geladen penetrerende deeltjes die we kennen. Bij de LHC zal de botsingsfrequentie 40 MHz bedragen hetgeen, bij de nominale luminositeit van 10^34cm-2s-1, overeen komt met 800 miljoen proton-proton botsingen per seconde. Om de 25 nsec worden aldus een duizendtal deeltjes uitgezonden in het hart van de CMS spectrometer. In minder dan 3 ¿sec (de trigger latency) dient een eerste niveau voorselectie (trigger) deze hoeveelheid terug te brengen tot ongeveer 100 kHz zonder potentieel interessante botsingen te verliezen voor verdere analyse. Bij deze taak, zonder dewelke het onderzoeksprogramma onmogelijk is, staat het muon detectiesysteem centraal. De bouw van het voorwaarts RPC systeem van CMS voor de eerste fase nadert zijn voltooiing en omvat 432 detectors. Alle gas gaps werden gebouwd en getest in Seoul waar een gas gap productie eenheid werd opgebouwd als alternatief voor de firma GT in Italië die tot dan het wereldmonopolie bezat voor deze taak en waar de RPC werden gebouwd voor L3, Babar, ATLAS en de CMS "barrel". Station 1 (144 RPC's) werd te CERN vervaardigd en getest met behulp van mankracht uit China. Stations 2 en 3 (288 RPC's) werden in Islamabad geassembleerd en te CERN getest. Voor het finale testen van de RPC's voor de CMS "endcaps", werd in CERN een kosmische hodoscoop opgebouwd waarin tot 10 RPC's gelijktijdig getest kunnen worden. Deze infrastructuur blijft voor de uitbouw van het voorwaarts RPC systeem operationeel. Intussen werden alle 432 kamers op het CMS juk gemonteerd en terug getest. De afwerking van het voorwaarts RPC systeem voor fase 2 vereist de bouw van 288 bijkomende RPCc's voor ! "1.6 en 180 RPC's voor 1.6 " ! " 2.1. De gas gap productie zal in Seoul verder gezet worden, terwijl detector assemblage in China, Pakistan, Indië en Belgie zou gebeuren. Het finale testen van het geleverd systeem zou verder in de CERN kosmische hodoscoop gebeuren. Zoals hoger vermeld wordt de kost voor afwerking van het voorwaarts RPC systeem op 6 MCHF geraamd en streeft men naar een gelijke verdeling tussen de partners hetgeen voor Vlaanderen ca. 1MCHF zou betekenen. In de praktijk zouden honderdzestig RPC kamers gebouwd worden te Gent en Brussel, terwijl Antwerpen zich zal toeleggen op de uitleeselectronica. Organisaties: • Elementaire-Deeltjesfysica

Onderzoekers: • Nick Van Remortel • Eddi De Wolf

Multiple Sclerose, een multidisciplinaire benadering Universiteit Hasselt Abstract: Multiple sclerose (MS) is een demyeliniserende aandoening van het centrale zenuwstelsel met een inflammatoire en neurodegeneratieve component. Het is de meest voorkomende neurologische aandoening bij jonge mensen in West-Europa die zowat 1 op 1000 personen treft. De ziekte is ongeneeslijk en heeft een grote medische en socio-economische impact. Hierbij moeten teams met een wetenschappelijke expertise in diverse deelaspecten op een multi- en interdisciplinaire wijze samenwerken om inzicht te krijgen in het ziektemechanisme en betere behandelingen te kunnen ontwikkelen. Hoewel er in onze buurlanden een sterk uitgebouwd netwerk van MS-onderzoeksgroepen bestaat, is dit in Vlaanderen niet het geval. Nochtans zijn er ook in Vlaanderen meerdere uitmuntende onderzoeksgroepen die elk op verschillende aspecten van MS werken. Helaas is er op dit moment weinig samenwerking en interactie tussen deze groepen, ondanks enkele meestal bilaterale samenwerkingsverbanden. De oprichting van een interdisciplinaire onderzoeksgemeenschap rond onderzoek naar MS zou daarom een enorme vooruitgang betekenen voor het MS-onderzoek in Vlaanderen en op internationaal niveau. Een nauwere samenwerking tussen onderzoeksgroepen actief op verschillende niveaus zal er voor zorgen dat er meer mogelijkheden voor therapie ontwikkeling worden aangegrepen en dat de weg naar een nieuwe therapie sneller wordt doorlopen. De krachtlijnen van de samenwerking binnen deze aangevraagde Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap zijn: -Het samenbrengen van kennis over verschillende aspecten van MS, hetgeen zal leiden tot nieuwe inzichten.

-Het samenbrengen van materiaal, technieken en methoden. Een doel van de voorgestelde onderzoeksgemeenschap is het makkelijker beschikbaar maken van technieken en methoden tussen de groepen onderling. -Het vertalen van fundamenteel onderzoek naar een therapeutische toepassing. -Internationale profilering. Binnen deze onderzoeksgemeenschap zal er intensief samengewerkt worden met partners in Wallonië en Nederland. De oprichting van een MS-platvorm in Vlaanderen zal tevens leiden tot samenwerking met MS-onderzoeksgroepen en MS-consortia in andere landen. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Pieter STINISSEN • Niels HELLINGS • Jerome HENDRIKS • Bart VAN WIJMEERSCH • Sven HENDRIX • Veerle SOMERS

Moleculaire plantenfysiologie en biotechnologie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching FWO project: Meiotische restitutie in microsporen van hogere planten. De vorming van haploïde (n) mannelijke gameten bij bloeiende planten volgt een goed gedefinieerd ontwikkelingspatroon waarbij een twee- of driecellig pollen wordt gevormd. De meïose of reductiedeling zorgt voor de vorming van een haploïde cel die tijdens de microgametogenese verder mitotisch deelt waarbij een vegetatie cel ontstaat die twee spermacellen insluit. Afwijkingen van de meïotische reductiedeling, waarbij het chromosomen aantal behouden blijft (2n), liggen aan de basis van natuurlijke polypliïdisatie en dragen bij tot de evolutie van plantengenomen. Ook voor de veredeling van gewassen zal de mogelijkheid om ongereduceerde (2n) gameten te bekomen zeer interessant zijn. Welke genen verantwoordelijk zijn voor de reductie van het chromosomenaatal tijdens meïose is echter grotendeels onbekend. Het onderhavige project heeft als doel genetische elementen uit Petunia en Arabidopsis te identificeren die door mutatie of misexpressie aanleiding geven tot de vorming van gameten die een chromosomen aantal bevatten dat gelijk is aan dat van somatische cellen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • GEERT ANGENON

Radiosensibiliserend potentieel van M1-gepolariseerde macrofagen in colorectale kanker: de rol van de door NO gemedieerde inhibitie van cellulaire respiratie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Radiosensibilisatie van tumoren door geëxpandeerde T lymfocyten: NO en CO als determinanten van radiosensibiliteit via IFN-? signaaltransductie Inleiding A. Immuniteit en bestralingsgevoeligheid. Tumoren hebben vaak een gebrekkige vascularisatie waardoor ze hypoxisch zijn, wat radioresistentie en immunosuppressie in de hand werkt. Naast bacteriële immunoadjuvants (vb. CpG ODN) en antitumorale vaccins, duikt radiotherapie op als een alternatief middel om de tumorale immuniteit te bevorderen, via de creatie van een pro-inflammatoir milieu en de vrijmaking van tumor specifieke antigenen (1). De groep van Luka Milas toonde in een muis sarcoom model aan dat de toediening van CpG ODN gedurende radiotherapie niet alleen een belangrijke radiosensibilisatie veroorzaakt maar ook tumor rejectie via adaptieve T-cel reacties (2). B. Radiosensibilisatie door stikstofmonoxide (NO). Ons labo heeft het radiosensibiliserend potentieel van NO aangetoond, na vrijstelling door NOdonors en na endogene productie door het cytokine/LPS induceerbaar NOsynthase (iNOS, 3). Andere groepen beschreven een toegenomen bestralings-gevoeligheid van tumorcellen met iNOS overexpressie en chemosensibiliserende mechanismen (4,5). Wij toonden nadien aan dat lipid A en zijn derivaat OM-174, een immunoadjuvants in klinisch gebruik, hypoxische tumorcellen radiosensibiliseert via de secretie van cytokines door immuuncellen, gevolgd door iNOS inductie in tumorcellen (6-8). Deze immunoadjuvants, die derivaten zijn van bacterieel LPS, interageren met TLR4 receptoren op antigen presenterende cellen, maar niet op T cellen. Onze recente hypothese was dat de TLR4 signaaltransductie doorgegeven werd van antigenpresenterende cellen naar T cellen via de IL-2/IL-12/IL-18 cytokine cascade, en dat de geactiveerde T cellen tumorcellen radiosensibiliseren via secretie van interferon (IFN)-? en inductie van iNOS (8). Onze recente data bevestigen dat muriene CD8+ cellen, na beperkte expansie en activatie d.m.v. geïmmobiliseerde anti-CD3/CD28 antilichamen zowel een IFN-?+ fenotype als radiosensibiliserende eigenschappen hebben (9). C. NO signaaltransductie naar heme oxygenase-1 (HO-1). Het HO-1 enzym dat geïnduceerd wordt bij stress, converteert haem naar biliverdine en koolstofmonoxide (CO). Dit gen wordt frequent geïnduceerd na iNOS inductie, als beschermingsmechanisme tegen NO radicalen (10). Dezelfde beschermende effecten werden aangetoond voor de CORMs, een groep van chemische CO donors (11). HO-1 wordt eveneens geactiveerd door hypoxie-reoxygenatie, wat relevant is voor het dynamisch karakter van tumorale hypoxie, te wijten aan tijdelijke occlusies van tumorale bloedvaten en veranderingen in oxygenatie tijdens radiotherapie. Men suggereert dat CO/biliverdine aërobe tumorcellen kan beschermen tegen bestraling via anti-apoptotische mechanismen. Het valt echter niet uit te sluiten dat CO een opponerend effect heeft in hypoxie, en onder deze omstandigheden tumorcellen kan radiosensibiliseren via inhibitie van mitochondriale respiratie en bijgevolg sparen van zuurstof, een cellulair mechanisme dat beschreven werd in 1% zuurstof. D. Colorectale kanker. Preoperatieve (chemo)radiotherapie is "standard of care" in stadium II & III rectumkanker, maar is geassocieerd met acute en laattijdige graad 3 en 4 toxiciteit bij respectievelijk 27% en 14% van de patiënten. Eén manier om deze toxiciteit te verminderen is de creatie van conformele dosisdistributies die nauw aansluiten rond het planningsdoelvolume, via bv. gebruik van intensiteitsgemoduleerde radiotherapie (IMRT, 12). Image-guided radiotherapy (IGRT) laat toe om het bestraald volume omgevende organen verder te verminderen, daar het een reductie toelaat van de veiligheidsmarge die dient genomen te worden om te compenseren voor dagelijkse set-up fouten en beweging van organen (vb. Blaasvulling, 13). Wij onderzoeken in een fase II studie in hoeverre de dagelijkse implementatie van IMRT + IGRT de toxiciteit kan verminderen en of een geïntegreerde simultane bestralingsboost op de tumor, de radiosensibiliserende effecten van 5-FU kan vervangen (14). Een andere manier om de therapeutische ratio te verbeteren is gebruik te maken van specifieke eigenschappen van het tumorale micromilieu, nl. hypoxie en het proinflammatoir tumor infiltraat. Rigoureuze analyse van de operatiestukken van de Nederlandse TME studie toonde aan dat patiënten met een uitgebreid pro-inflammatoir tumor infiltraat een significant lager risico hadden voor locoregionaal herval en voor de ontwikkeling van metastasen (15). Bovendien suggereert onze experimentele data dat het pro-inflammatoir iNOS enzym kan gebruikt worden voor radiosensibilisatie. Binnen deze context is het belangrijk te benadrukken dat de functie van het darmepitheel en de ontwikkeling van colorectale kanker nauw verbonden is met de expressie van iNOS, wellicht als gevolg van de continue blootstelling aan intraluminaal LPS, aanwezig in de celwand van gram- bacteriën (16).

E. Hypothese. Recente ontwikkelingen maken het mogelijk om T cellen op grote schaal ex vivo te expanderen door polyclonale stimulatie via CD3TCR (T-cel receptor), het CD28 molecule en IL-2. Deze aanpak werd ontwikkeld voor adaptieve immunotherapie 17,18). Commercieel verkrijgbare kits met CD3/CD28 beads (alternatief voor geïmmobiliseerde antilichamen) zijn verkrijgbaar voor humane en muriene T-cel expansie, al dan niet gecombineerd met priming door tumor specifieke antigenen. Wanneer deze CD4+ en CD8+ T cellen gerestimuleerd worden, vertonen ze naast IFN- ?+, een granzymeB/porfirine+ (markers van cytotoxiciteit) fenotype. Organisaties: • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • GUY STORME • Dirk VERELLEN • Mark DE RIDDER

Biomedische Ingenieurstechnieken voor een Verbeterde Diagnose en Patiënt-specifieke Behandeling van Aorta Aneurysma (AA) en Dissectie Universiteit Gent Abstract: - inschatting risico op ruptuur AA en gedissecteerde aorta via geïntegreerde en patiënt-specifieke analyse van de biologische (moleculaire beeldvorming) en biomechanische actoren- simulatie-gebaseerde pre-operatieve planning van behandelingsstrategie- fundamenteel onderzoek naar (moleculair) biologische en biomechanische actoren en hun interactie bij het ontstaan en progressie van AA/dissectie- verbeterd, patiëntspecifiek ontwerp van prothesen en onderzoek naar nieuwe en/of verbeterde biomaterialen Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Patrick Segers

Studie van verftechnologische geschiedenis in de 19de en 20ste eeuw: onderzoek van historische paletten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil de tijdslijn van het pigmentgebruik in de laat 19de en vroeg 20ste-eeuwse schilderkunst verfijnen. Door het onderzoek van nog bestaande historische paletten en verftubes met behulp van instrumentele analysetechnieken (XRF, lichtmicroscopie, electronenmicroscopie), kunnen analyses van pigmenten in schilderijen correcter worden geïnterpreteerd waardoor ook een betere interpretatie van de technologische evolutie van het pigmentgebruk mogelijk wordt. Organisaties: • AXES

Onderzoekers: • Koen Janssens

VIB-Neurotropische factoren in de pathofysiologie van depressie: focus op VEGF (DEPVEGF). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • VIB DMG - Toegepaste Moleculaire Genomica

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Jurgen Del-Favero

Impact van het promoten van Ricinodendron heudelotii (Baill.) Pierre ex Pax. noot commercialisatie op de welvaart en welzijn van landbouwers in Kameroen Universiteit Gent Abstract: Impact analyse van de promotie van Ricinodendron heudelotii noot (njansang) commercialisatie op de welvaart en het welzijn van landbouwers. De commercialisatie werd gepromoot door het World Agroforestry Centre in rurale gebieden in Kameroen. Dit onderzoek beschouwd de Multi-dimensionele impact op de landbouwers uitgaande van vijf grote peilers: financieel, sociaal, menselijk, natuurlijk en fysisch. Organisaties: • Vakgroep Plantaardige productie

Onderzoekers: • Patrick Van Damme

VIB-Identificatie van differentiële eiwit-eiwit interactie netwerken in CMT. Universiteit Antwerpen Abstract: VIB-Identificatie van differentiële eiwit-eiwit interactie netwerken in CMT. Organisaties: • VIB DMG - Perifere Neuropathieën

Onderzoekers: • Vincent Timmerman

Vrouwen met een uitzonderlijke overlevingsstrategie? De levenslopen van prostituees in Brugge (1750-1790) Universiteit Gent Abstract: In dit project worden de levenslopen van prostituees die werkzaam waren in Brugge tussen 1750 en 1790 bestudeerd. Dit gebeurt aan de hand van gerechtelijke bronnen, parochieregisters, staten van goed, etc. Hierdoor wordt empirisch bewijs toegevoegd aan de hypotheses van verschillende historici en wordt bijgedragen aan de discussies omtrent de agency van prostituees en hun plaats binnen de samenleving. Organisaties: • Vakgroep Nieuwe geschiedenis

Onderzoekers: • Isabelle Devos

De rol van miRNA's tijdens de pre-implantatie ontwikkeling van runderembyo's Universiteit Gent Abstract: Ondanks de vooruitgang in de productie van in vitro embryo's zijn deze embryo's van beduidend slechtere kwaliteit dan in vitro embryo's. Dit blijkt uit een verstoorde embryonale genexpressie, met problemen tijdens de foetale en postnatale ontwikkeling tot gevolg.

Studies naar regulatie van de embryonale genexpressie suggereren dat naast transcriptiefactoren ook epigenetische modificaties en microRNA's belangrijke regulatoren zijn van de genexpressie Organisaties: • Vakgroep Voeding, Genetica en Ethologie

Onderzoekers: • Luc Peelman • Ann Van Soom • Jo Vandesompele

Netwerk Evolutie en Menselijk Gedrag (NEMG). KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG Marketing Leuven

Onderzoekers: • Siegfried Dewitte

Optimaliseren van de teelttechniek van baobabboomgaarden (Adansonia digitata L.) in Mali. Universiteit Antwerpen Abstract: Baobab is een reusachtige boom, die van nature voorkomt in de drogere gebieden van tropisch Afrika. Lokale rurale gemeenschappen zijn afhankelijk van de hulpbronnen die deze 'multipurpose tree' levert om in hun levensonderhoud te voorzien. De verschillende plantendelen (bladeren, vruchten, zaden, bast,...) kennen namelijk allerhande toepassingen (vb. voedselgebruiken, touwproductie, traditionele geneeskunde, verhandelen en verkopen van producten op de markt). Deze studie richt zich op de screening van verbeterd plantmateriaal in termen van groei, biomassaproductie, droogteresistentie en voedingswaarde. Deze informatie zal erg waardevol zijn voor toekomstige baobabaanplantingen. Organisaties: • Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)

Onderzoekers: • Roeland Samson • Nina Van den Bilcke

Het effect van aërobe training op de fysieke fitheid en zelfredzaamheid na een cerebrovasculair accident. Universiteit Antwerpen Abstract: Patiënten met een cerebrovasculair accident vertonen vaak jaren na het insult motorische en functionele beperkingen, die een grote impact hebben op het dagelijks functioneren en de levenskwaliteit. Dit resulteert in een verminderde aerobe capaciteit met een verhoogd risico op cardiovasculair lijden. Het korte en het lange termijn effect van aerobe training op de fysieke fitheid en de zelfredzaamheid werd tot op heden slechts beperkt gedocumenteerd bij CVA-patiënten. Maar ook schrijven dat je dit gaan doen ! zijn het vijf regels of zinnen, want nu heb je er nog maar drie zinnen Organisaties: • Translationele Neurowetenschappen (TNW)

Onderzoekers: • Patrick Cras

Wind energie in Europa onder toekomstige klimaatscondities. De statistische downscaling van CMIP5 klimaatmodellen KU Leuven Abstract: Normal 0 21 false false false NL-BE X-NONE X-NONE line-height:normal;mso-hyphenate:auto;tab-stops:35.4pt">12.0pt;font-family:'Times New Roman','serif';mso-fareast-font-family:'Times New Roman';color:windowtext;mso-ansi-language:NL-BE;mso-fareast-language:NL-BE;mso-bidilanguage:AR-SA">Vandaag de dag is windenergie uitgegroeid tot een belangrijke bron vanhernieuwbare energie. 'Times New Roman','serif';msofareast-font-family:'Times New Roman';color:windowtext;mso-ansi-language:NL;mso-fareast-language:NL-BE;mso-bidi-language:AR-SA" lang="NL">Dehoeveelheid energie in de wind is echter gevoelig voor veranderingen in hetwindklimaat. Klimaatmodellen, die gebruikt worden om klimaatsveranderingen temodeleren, voorspellen potentiële veranderingen in het windklimaat van detoekomst. Het is echter nog onbekend of/hoe deze veranderingen de hoeveelheidbeschikbare windenergie over Europa zullen beïnvloeden. line-height:normal;mso-hyphenate:auto;tabstops:35.4pt">'Times New Roman';color:windowtext;mso Organisaties: • Afdeling Geografie

Onderzoekers: • Nicole Van Lipzig • Annemarie Devis

Een nieuwe XEL-microscoop voor synchrotrontoepassingen Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel een XEOL-microscoop te ontwikkelen, die gekoppeld kan worden aan een elektro- of milieu (environmental) chemische cel voor het gebruik aan synchrotroninfrastructuur. De microscoop zal in-situ, tijdsgeresolveerde moleculaire beelden en spectra kunnen maken van oppervlakken die blootgesteld worden aan een brede waaier van omgevingen. De laterale resolutie zal variëren van 1 tot 50 ?m. Organisaties: • Vakgroep Analytische chemie

Onderzoekers: • Annemie Adriaens

Relatieve groeisnelheid en strategie van invasieve exotische wateronkruiden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Biologie

Onderzoekers: • LUDWIG TRIEST

Van middeleeuwse standenvertegenwoordiging naar modern parlement. Een onderzoek naar de politieke participatie op gewestelijk en centraal niveau in de Nederlanden

Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil op zoek gaan naar de oorsprong van een moderne parlementaire cultuur. De doelstelling van dit project moet worden bereikt door te kijken naar de afgevaardigden van Mechelen op gewestelijk en centraal niveau tussen 1350 en 1850. De gegevens over deze afgevaardigden zal in relatie worden gebracht met de bestaande databanken over lokale ambtenaren, politieke mandatarissen, bestuursleden van verenigingen en sociale groepen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Maarten Van Dijck

De rol van Glutathion en Ascorbaat in de regulatie van superoxide dismutase na Cadmium- en Koperstress in Arabidopsis thaliana Universiteit Hasselt Abstract: Industriële en landbouwontwikkelingen hebben geleid tot de huidige, wereldwijde metaalvervuiling. Planten kunnen metalen opstapelen, wat een ernstige bedreiging vormt voor de voedselketen en bijgevolg ook voor de gezondheid van mens, dier en plant. Het is daarom van belang om de impact van de aanwezige historische vervuiling op de omgeving in te schatten, alsook de metaalblootstelling te verminderen. Een belangrijke factor van het celmetabolisme is de cellulaire redoxstatus, een evenwicht tussen pro- en antioxidanten dat verstoord wordt door externe stressfactoren zoals metalen. Reactieve zuurstofvormen vormen een belangrijk deel van de pro-oxidanten terwijl het antioxidatief verdedigingssysteem bestaat uit enzymen zoals superoxide dismutasen en metabolieten zoals glutathion en ascorbaat. De pathway van superoxide dismutase-regulatie bij cadmium- en koperstress bevat significante hiaten die opgehelderd dienen te worden. In mijn masterthesis werd bovendien een interactie ontdekt tussen antioxidatieve enzymen en metabolieten. Onderzoek in een multipollutie context is eveneens erg belangrijk vanwege het veelal gecombineerd voorkomen van verschillende metalen. Kennis hieromtrent is echter zeer beperkt. Dit onderzoek beoogt het gebruik van glutathion en ascorbaat enerzijds om de kwaliteit en bewaarbaarheid van voedsel te meten en anderzijds als aanvullende parameters voor de bepaling van de plant fitness na een korte blootstelling met een predictieve waarde voor de potentiële biomassaproductie op langere termijn. Hiertoe wordt Arabidopsis thaliana blootgesteld aan cadmium en koper. Met deze studie trachten we de kennis omtrent de regulatie van superoxide dismutase bij cadmium- en koperstress te vervolledigen en inzicht te verwerven in de rol van de essentiële metabolieten glutathion en ascorbaat binnen deze regulatie. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Ann CUYPERS

Histoire Croisée en culturele kruisbestuiving tussen België en Groot-Brittannië: Laurence Binyon, Olivier Destrée, en hun netwerken en periodieken, 1890-1930 Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek zal het netwerk van dichter en oriëntalist Laurence Binyon (1869-1943) in kaart brengen, met bijzondere aandacht voor zijn Belgische contacten. Binyon was een invloedrijk figuur in Groot-Brittannië rond de eeuwwisseling. Zijn twee interesses, Noord-Europese kunst en Aziatische kunst vormden de basis voor zijn connecties met kunstenaars wereldwijd. Om dat in kaart te brengen zullen we histoire croisée methode volgen, een methodologie die nog vrij nieuw is in literaire kritiek. Organisaties: • Vakgroep Engels

Onderzoekers: • Maryse Demoor

Capita selecta inzake het gebruik van de blokfluit bij de uitvoering van geestelijke muziek (ca. 1500-1650): variaties op een thema. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt de historische rol van de blokfluit in de uitvoering van geestelijke muziek tussen 1500 en 1650. Via gevalsstudies wordt onderzoek verricht naar geselecteerde uitvoeringsparameters die niet expliciet aanwezig waren in de oorspronkelijke muziekbronnen. Bij gevolg wordt ook de rol van de contemporaine musicus bij de uitvoering van deze composities centraal gesteld. De muziek wordt uitgevoerd op verschillende manieren, zodat op basis van comparatief onderzoek nieuwe, praktijk-georiënteerde edities worden gerealiseerd. Historisch onderzoek en onderzoek inzake uitvoeringspraktijk worden dus op elkaar afgestemd. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Bruno Blondé

Language games voor het taalonderwijs. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De kennis van vreemde talen is noodzakelijk om te functioneren in de geglobaliseerde wereld waarin we leven. Om een competentie te verwerven die aanleunt bij moedertaalsprekers, moet de taalleerder vaak lerenhoe dezelfde taalstrategie (bijvoorbeeld het uitdrukken van positie/plaats) op een andere manier geconceptualiseerd wordt. Zo zeggen Nederlandstaligen 'de melk zit in de fles', terwijl Franstaligen geen positiewerkwoord zoals 'zitten' gebruiken maar in plaats daarvan de neutrale variant 'être' (zijn). De gemengde achtergrond van leerlingen in het Vlaamse onderwijs, zorgt er soms voor dat leerlingen met een taalachterstand ook buiten de taallessen achterop blijven. In dit onderzoek willen we software ontwikkelen waarmee een robot samen met een taalleerder een language game (taalspel) speelt op basis van een model dat opgebouwd werd van de taalleerder. De artificiële agent beheerst het taalsysteem dat de leering wil aanleren (bijvoorbeeld de Engelse werkwoordstijden) en presenteert hem geleidelijk aan moeilijkere oefeningen. De leerling zal ook op zijn fouten gewezen worden en gaat zich door de frequente mondelinge communicatie zelfzekerder voelen in de doeltaal. De technologie die gedurende de voorbije tien jaar ontwikkeld werd in het AI labo aan de VUB is op dit moment zodanig ver gevorderd dat de systemen (Fluid Construction Grammar (De Beule), Internal Recruitment Language (Van den Broeck)) klaar zijn om gebruikt te worden in meer toegepast onderzoek. De basismethode van dit onderzoek blijft het language game paradigma. Eens dat een specifiek taalsysteem gekozen is (bv. modaliteit in het Frans) en getest op artificiële agents zal deze basismethodologie uitgebreid worden naar een situatie waarin één van de agents humaan is. Organisaties: • Artificiele Intelligentie • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers:

• Katrien BEULS • LUC STEELS

Geografische verspreiding en weefseldistributie van de opkomende vlamvertragers HBCD (hexabroomcyclododecaan) en TBBPA (tetrabromobisfenol A). Universiteit Antwerpen Abstract: Recent heeft het intensieve gebruik van de gebromeerde vlamvertragers hexabromocyclodecaan (HBCD) en tetrabromobisfenol A (TBBPA) geleid tot hun wereldwijde verspreiding in het milieu. Informatie over concentraties en mogelijke effecten is dus van groot belang. Vogels worden al sinds de jaren 1960 succesvol gebruikt als biomonitor. In dit project zullen we gebruik maken van roofvogels om geografische patronen en weefseldistributie na te gaan. Organisaties: • Ethologie

Onderzoekers: • Veerle Jaspers

Genetische studie van de melanocortine signaaltransductie betrokken bij de pathogenese van obesitas. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject zal getracht worden een significante bijdrage te leveren tot het begrip omtrent het ontstaansmechanisme van obesitas. Enerzijds zal het onderzoek toegespitst worden op de melanocortine signaaltransductie met reeds betrokkenheid en anderzijds zal beoogd worden om nieuwe kandidaatgenen te identificeren. Dit zal gebeuren door mutatieanalyse en associatiestudies. Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)

Onderzoekers: • Wim Van Hul • Doreen Zegers

Geavanceerde schaalbare videocodering. Vrije Universiteit Brussel Abstract: H.264/AVC en zijn schaalbare uitbreiding H.264/AVC SVC worden momenteel beschouwd als de state-of-the-art in videocoderingstechnologie. Echter, met de toenemende verspreiding van hoge-definitie (HD) bronnen, werd al snel duidelijk dat deze standaarden geen optimale compressieperformantie konden leveren voor hogeresolutiemateriaal. Bovendien is er in de nabije toekomst een overstap naar nog hogere resoluties te verwachten. Bijkomend zijn een aantal fundamentele onderzoeksrichtingen in videocodering momenteel onvoldoende geëxploiteerd, waardoor een diepgaande exploratie ervan gerechtvaardigd is. In dit project wordt daarom onderzocht of het exploiteren van spatiale directionaliteit in video, door middel van spatiale voorspelling en directionele transformaties, de compressieperformantie van de huidige standaarden kan verbeteren, specifiek voor hoge-resolutiemateriaal. Daarnaast wordt verwacht dat adaptieve quantisatiestrategieën ook de compressie-efficiëntie kunnen verhogen in vergelijking met klassieke signaalonafhankelijke quantisatie. Verder wordt onderzocht of betere spatio-temporele afhankelijkheidsmodellen voor schaalbare video codecs kunnen bijdragen tot een efficiëntere bitdebietallocatie. Ten slotte zullen nieuwe methodes ontwikkeld worden om de efficiëntie van spatiale resolutieschaalbaarheid in SVC te verbeteren door rekening te houden met aliasing, spatiale adaptiviteit en het progressief verfijnen van het bewegingsmodel tussen verschillende spatiale lagen. Organisaties: • Elektronica en Informatica

Onderzoekers: • JOERI BARBARIEN • PETER SCHELKENS

Moleculair epidemiologische aanpak in een translationele studie naar de complexe vorm van Alzheimer dementie. Universiteit Antwerpen Abstract: Alzheimer dementie (AD) is een veelvoorkomende, ongeneeslijke aandoening. Door veranderende demografie neemt de prevalentie van AD snel toe. Dit project beoogt door gebruik van state-of-the-art technieken tot een beter begrip te komen van de genetische etiologie van deze ziekte, onder andere door middel van exploratieve associatie studies van genen in hun biologische netwerken, en ultra high throughput sequencing om allelische heterogeniteit in kaart te brengen. Naast AD zullen we het voorstadium van mild cognitive impairment onderzoeken om genetische factoren te detecteren die al vroeg in de pathologische cascade een rol spelen. Daarnaast stellen wij in dit onderzoeksproject een geïntegreerde aanpak voor van genetica en proteoom analyse. Doordat de genetische en proteomische analyses op dezelfde individuen worden uitgevoerd, kunnen we ook onderzoeken of de 'prognostische' genen ook eenvoudig te meten kwantitatieve biomarkers (zoals verschillen in eiwit expressie) kunnen bepalen. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Kristel Sleegers

Project TST Tools voor het Nederlands als Webservices in een Workflow (TTNWW). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het project is om allerlei bestaande componenten die ontwikkeld zijn in CGN en STEVIN in te passen in een workflowsysteem voor web services dat ontwikkeld wordt in CLARIN-verband, en dit geheel te laten draaien op servers van erkende CLARINcentra, met als doel faciliteiten aan te bieden voor onderzoekers uit de HSS met geen of weinig technische bagage. Deze faciliteiten moeten 1) hen in staat stellen hun onderzoeksvragen beter of makkelijker aan te pakken en 2) mogelijkheden bieden voor het formuleren van nieuwe typen onderzoeksvragen, i.e. onderzoeksvragen die voor CLARIN niet gesteld konden worden of niet doelmatig te beantwoorden waren. Organisaties: • Media, middenveld en politiek (M2P)

Onderzoekers: • Stefaan Walgrave

Biomedische Ingenieurstechnieken voor een Verbeterde Diagnose en Patiënt-specifieke Behandeling van Aorta Aneurysma (AA) en Dissectie Universiteit Gent

Abstract: ? inschatting risico op ruptuur AA en gedissecteerde aorta via geïntegreerde en patiënt-specifieke analyse van de biologische (moleculaire beeldvorming) en biomechanische actoren ? simulatie-gebaseerde pre-operatieve planning van behandelingsstrategie ? fundamenteel onderzoek naar (moleculair) biologische en biomechanische actoren en hun interactie bij het ontstaan en progressie van AA/dissectie ? verbeterd, patiënt-specifiek ontwerp van prothesen en onderzoek naar nieuwe en/of verbeterde biomaterialen Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Stefaan Vandenberghe

Ethische problemen bij grensoverschrijdende vruchtbaarheidsbehandelingen Universiteit Gent Abstract: ): Het project beoogt een normatieve analyse van enkele problemen die voortkomen uit de globalisering van de gezondheidszorg en in het bijzonder de grensoverschrijdende vruchtbaarheidsbehandelingen. Het richt zich op de rechten en plichten van de verschillende actoren. Het bevat tevens een empirisch luik waarin de directe betrokkenen worden geïnterviewd. Dit onderdeel van de ?empirische bio-ethiek? fungeert als een hulpmiddel om de normatieve analyse te contextualiseren. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap

Onderzoekers: • Guido Pennings

De kerk in het midden. Een onderzoek naar de stedelijke parochie en parochiekerk in de Zuidelijke Nederlanden (ca. 14501700). Universiteit Antwerpen Abstract: De opzet van dit project is een onderzoek naar de betekenis van de stadsparochie en de stedelijke parochiekerk in de Zuidelijke Nederlanden in de periode van ca. 1450 tot 1700. Daarbij zullen de archieven die deze instituties zelf genereerden en/of bewaarden centraal worden gesteld en zal in hoofdzaak het perspectief van de parochianen worden gehanteerd. Daartoe zullen twee casestudies worden uitgewerkt, met name de Sint-Jacobskerk in Gent en de Sint-Jacobskerk in Antwerpen. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Guido Marnef

Karakterisering van nieuwe muismodellen voor frontotemporale kwabdegeneratie (FTLD) en amyotrofe laterale sclerose (ALS). Universiteit Antwerpen Abstract: Recent werden geubiquitineerde en N-terminaal getrunceerde vormen van het TAR DNA-bindend eiwit (TDP-43) geïdentificeerd als voornaamste eiwitcomponent van nucleaire en cytoplasmatische inclusies bij patiënten met frontotemporale kwabdegeneratie (FTLD) en amyotrofe laterale sclerose (ALS). Tot nu toe zijn haast alle gekende TDP-43 mutaties geïdentificeerd in patiënten met sporadische en familiale vormen van ALS. Daarnaast veroorzaken mutaties in het valosine bevattend eiwit (VCP) en progranuline (GRN) gen eveneens FTLD, waarbij pathologisch ook TDP-43 positieve inclusies worden aangetroffen. Onze onderzoeksgroep heeft al een aantal transgene muismodellen ontwikkeld voor deze genen om onderzoek te kunnen voeren naar de onderliggende mechanismen van neurodegeneratie of TDP-43 opstapeling bij deze patiënten. De specifieke doelstellingen van dit project bestaan uit de karakterisering van mutant mens TDP-43 (M337V) en mutant mens VCP (R159H) overexpressie muizen als een potentieel FTLD en/of ALS model. Deze muizen zullen zowel op het vlak van gedrag, biochemie en neuropathologie geanalyseerd worden om na te gaan of ze voornamelijk in corticale en/of ruggenmerg motorneuronen neuronaal verlies vertonen en of ze beweging, cognitieve of andere gedragstoornissen ontwikkelen die ernstiger zijn dan bijwt-hTDP-43 of wt-hVCP muizen respectievelijk. Tenslotte zal ook een progranuline knock-out (Grn-/-) x wt-hTDP-43 overexpressie muismodel ontwikkeld worden om de relevantie van Grn verlies te begrijpen t.o.v. een gehumaniseerde TDP-43 achtergrond. Deze muizen kunnen dienen als belangrijk ziektemodel voor FTLD of ALS. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Jonathan Janssens

Structurele en Functionele Evolutie van een Feromoon/Verdedigingssysteem in Amphibia. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Proteïnen kunnen tijdens hun evolutie een diversificatie van functies ondergaan aan de hand van duplicatie-events en neofunctionalisaties. Sodefrin Precursor Factor (SPF) is een proteïne dat tot nu toe alleen beschreven is in salamanders, waar het twee feromoonfuncties bezit. Om de structurele en functionele evolutie van SPF in amfibieën te ontrafelen, zullen nieuwe SPF-precursoren vooreerst geïdentificeerd worden aan de hand van transcriptoomanalyses. Een evolutieve reconstructie van het SPF-systeem zal, aan de hand van de geïdentificeerde SPF-precursoren en proteïnen in diverse amfibieën, en de functionele variatie geobserveerd in de modelsoorten, gemaakt worden. Evolutieve veranderingen in SPF-diversiteit, structurele veranderingen en functionele shifts zullen gereconstrueerd worden op recent gepubliceerde fylogenetische bomen voor amfibieën. Organisaties: • Biologie

Onderzoekers: • Franky BOSSUYT

Synthese van bicyclische azaheteroaromaten gebaseerd op C-N bindingsvorming via transitiemetaal-gekatalyseerde C(sp2)-H activering. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt de ontwikkeling van nieuwe synthesemethodologieën voor azaheteroaromaten. Het is de bedoeling om de C-N binding tot stand te brengen met behulp van transitiemetaal gekatalyseerde C-H activering. Door gebruik te maken van C-H activering is geen preactivering meer nodig, wat dus het aantal synthesestappen inkort en minder afval creëert. Organisaties: • Organische synthese

Onderzoekers:

• Bert Maes • Mattijs Baeten

Ontwikkeling van functionele en stabiele hepatocytenculturen, inzetbaar in geneesmiddelenonderzoek, via epigenetische modificatiemechanismen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Bij onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen worden vooral in de preklinische ontwikkelingsfase in vitro modellen in high throughput screening opstelling ingezet om snel een idee te krijgen over de mogelijke toxische effecten en de efficiëntie qua farmacologische werking van de moleculen onder studie. Het hier voorgestelde project situeert zich in het domein van de geneesmiddelenontwikkeling en het testen van bestaande moleculen, namelijk is het de bedoeling om een robuust en functioneel lange-termijn cultuurmodel van hypocyten te ontwikkelen dat stabiel blijft in functie van de tijd waarmee nieuwe (en bestaande) moleculen kunnen getest worden. De eerste stappen tot dit innovatief onderzoek werden reeds gezet in vorige FWO-projecten, namelijk Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • VERA ROGIERS

Netwerk evolutie en menselijk gedrag. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Management

Onderzoekers: • Carolyn Declerck

Evolutionaire ecotoxicologie met Daphnia: genomische, transcriptomische en fysiologische mechanismen van tolerantie voor en adaptatie aan cadmium en cyanobacteriële stress Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit onderzoek is om (1) de adaptatie aan Cd stress te begrijpen, in Noord-Amerikaanse Daphnia pulex uit meren verontreinigd met zware metalen, en dit op genomisch, transcriptomisch en fysiologisch niveau; (2) de cross-tolerantie van deze populaties aan cyanobacteriële stress te onderzoeken; en (3) om deze bevindingen te valideren met de Europese watervlo-soort Daphnia magna. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie

Onderzoekers: • Colin Janssen

Default mode netwerk interferentie bij ADHD Universiteit Gent Abstract: Er is groeiende evidentie dat het default mode netwerk verstoord is bij personen met ADHD. Personen met ADHD hebben moeite dit netwerkt te onderdrukken tijdens het doen van taken en mogelijks hebben ze problemen met het maken van de transitie van rust naar taak. In dit project wordt met behulp van fMRI en EEG getracht meer zicht te krijgen op de transitie van rust naar taak bij volwassenen met ADHD. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Herbert Roeyers • Eric Achten • Jan Wiersema

Gegevens comprimeren om de meest interessante patronen te vinden. Universiteit Antwerpen Abstract: We stellen voor om technieken te ontwikkelen en te bestuderen die compressie te gebruiken om compacte groepen van patronen te vinden die zeer karakteristiek zijn voor de te bestuderen gegevens. Het is een poging om een van de meest belangrijke open vraagstukken binnen data mining te beantwoorden: hoe vinden we de meest interessante en bruikbare patronen? Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Jilles Vreeken

Welvaartsarchitectuur en solidariteit: Impact van hybride organisatie op de vrijwillige inzet van burgers. Universiteit Gent Abstract: Hoewel continentale welvaartsstaten steeds gekenmerkt zijn door een publiek-private welvaartsmix, voltrekt zich een historisch nieuwe fase van institutionele hybridisering. Dit project bestudeert de impact hiervan op de vrijwillige inzet van burgers. Voor het empirisch onderzoek worden een ?klassieke? en een ?hybride? non-profit organisatie geselecteerd, en wordt er een analyse uitgevoerd op meerdere niveaus, gericht op vrijwilligers, professionelen, en cliënten. Organisaties: • Vakgroep Sociologie

Onderzoekers: • Lesley Hustinx

Functionele genomics-studie in zebravis over de rol van schildklierhormonen en dejodasen in de vroege embryonale ontwikkeling. Universiteit Antwerpen Abstract: De algemene doelstelling van het voorgestelde onderzoek is te ontdekken welke rol THs spelen in de embryonale ontwikkeling van zebravissen, en van vertebraten in het algemeen, in de stadia vooraleer de embryonale schildklier zelf actief wordt. Meer in het bijzonder willen we aantonen hoe veranderingen in intracellulaire T3-beschikbaarheid als gevolg van het uitschakelen van beide activerende Ds belangrijke processen als gastrulatie, neurulatie en organogenese beïnvloeden. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Ronny Blust • Dries Knapen

Nieuwe instrumenten en benaderingen om Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS) te controleren in de EU en Azië Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Hans Nauwynck

CONGRAN - Confinement in Graphene Nanostructures. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Theorie van de gecondenseerde materie

Onderzoekers: • Francois Peeters

KWANTUMCHEMIE Vrije Universiteit Brussel Abstract: Conceptuele Density Functional Theorie: alternatieve berekeningswijze van reactiviteitsdescriptoren en toepassingen op moleculen, vaste stoffen en biologische systemen. IN het kader van het centrale thema van het onderzoek in ALGC, Conceptuele Density Functional Theorie, wordt in een methodologisch luik voorgesteld reactiviteitsdescriptoren op een alternatieve wijze te berekenen om problemen met afgeleiden m.b.t. het aantal elektronen te omzeilen. Via een maxwell relatie kunnen deze afgeleiden omgezet worden naar fuctionaal afgeleiden m.b.t. de externe potentiaal waarvoor een storingsmethode door ons ontwikkeld werd. Evaluatie van de Fukui functie, de duale descriptor en de zg. lineaire respons functie (tot hiertoe niet numeriek berekend) en descriptoren in het gebied van spingepolariseerde DFT zullen in dit luik aan bod komen. In het toegepaste luik worden de voordelen van de perturbationele aanpak gebruikt om reacties aan oppervlakken te bestuderen (katalytische werking vaan aardalkalimetaaloxides en gedragen transitiemetaaloxiden), werk in samenwerking met Prof. B. Weckhuyzen (Utrecht). Anderzijds wordt, in opvolging van een vroegere samenwerking met ULTR, het redoxgedrag van enzymen onderzocht met bijzondere aandacht voor de invloed van de omgeving op redoxkoppels. Organisaties: • Scheikunde

Onderzoekers: • PAUL GEERLINGS

Connexine en pannexine kanalen: regulatie, functie en toepassingen Universiteit Gent Abstract: Onderzoeksvragen: (i) Wat is de moleculaire regulatie van Cx/Panx hemikanalen en is deze verschillend van gap juncties ? (ii) Is selectieve hemikanaal inhibitie mogelijk ? (iii) Wat is de rol van hemikanalen en gap juncties in celdood ? (iv) Wat is de in vivo rol en functie van hemikanalen ? Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Luc Leybaert

ITTP, Beoordelen, tutoriale structuren en initiële lerarenopleiding van stagiair studenten binnen de onderwerpen Politieke/Civiele Onderwijs, Sociale/Culturele Studies en Geschiedenis in Europa - een vergelijkende studie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project is gericht op het produceren van een vergelijkende studie over beginselen, structuren en normen van de initiële opleiding voor docenten in de onderwerpen politieke/burgereducatie, sociale/culturele studies en geschiedenis in Europa. Organisaties: • Lerarenopleiding • Metajuridica

Onderzoekers: • HERLINDA VAN LOOY • MACHTELD DE METSENAERE

De studie van de directe cel-naar-cel transmissie van het hepatitis C virus en evaluatie van nieuwe antivirale strategieën Universiteit Gent Abstract: Eindstadium leverziekte veroorzaakt door chronische hepatitis C virus (HCV) is de belangrijkste indicatie voor levertransplantatie in de westerse wereld. Helaas, bijna onmiddellijk na de transplantatie de circulerende virussen infecteren de donor lever leidt tot vernietiging van de geënte orgaan binnen 5 jaar. In dit project onderzoeken we nieuwe strateies om de overdracht van dit virus te voorkomen. Organisaties: • Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie

Onderzoekers: • Geert Leroux-Roels • Philip Meuleman

Validatie van nieuwe antigenen voor reumatoïde artritis Universiteit Hasselt Abstract: Binnen het onderzoek naar reumatoïde artritis is er nood aan nieuwe ziektemerkers die gebruikt kunnen worden voor een snelle diagnose-stelling van de ziekte en die bijdragen tot een betere kennis van het onderliggend ziekteproces. Om dergelijke ziektemerkers te identificeren, hebben we in een recente studie de antilichaamprofielen geanalyseerd van vroege RA-patiënten en RA-patiënten die seronegatief zijn voor de 2 belangrijkste serologische RA-merkers. Dit onderzoek leidde tot de identificatie van 14 nieuwe RA-geassocieerde humorale antigenen. Door toevoeging van dit panel van antigenen aan serologische testen voor RA diagnose werd de sensitiviteit met 25% verhoogd waardoor de

diagnostische relevantie van het panel aangetoond werd. Het doel van deze studie is de verdere validatie van de geïdentificeerde antigenen op 2 niveaus. Allereerst zal de diagnostische relevantie van de antigenen verder onderzocht worden door screening van antilichaamreactiviteit tegen het panel in grotere groepen RA-patiënten en controles. Daarnaast zal de biologische relevantie van de geïdentificeerde antigenen in het RA-ziekteproces verder onderzocht worden. Om dit doel te bereiken zal de weefselexpressie van de antigenen bepaald worden in RA en controle synoviaal weefsel. Hun rol in het RA-ziekteproces zal eveneens -in vivo- bepaald worden door toediening van deze antigenen en antilichamen gericht tegen deze antigenen in artritis-diermodellen. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Veerle SOMERS

Ondernemingsheterogeniteit en de vraag- en aanbodzijde van spillover-effecten van buitenlandse directe investeringen Universiteit Gent Abstract: Dit project analyseert de spillover-effecten van de aanwezigheid van buitenlandse op lokale ondernemingen. Drie groepen kenmerken bepalen de grootte en richting spillover-effecten. Positieve spillovers zijn dus conditioneel en niet vanzelfsprekend. We beschouwen kenmerken aan de vraagzijde (kenmerken binnenlandse ondernemingen), aan de aanbodzijde (kenmerken buitenlandse ondernemingen) en omgevingskenmerken (industrie, regio, land). Organisaties: • Vakgroep Algemene economie

Onderzoekers: • Bruno Merlevede

Experimenteel onderzoek in deeltjesfysica en astrodeeltjesfysica Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie van hoge-energie galactische en extra galactische neutrino's met behulp van de IceCube Cherenkov detector geplaatst diep in het Antarctische ijs nabij de Zuidpool. IceCube is de grootste neutrino detector ter wereld en wordt momenteel geinstalleerd op de Zuidpool. Hiermee start een wereldwijde inspanning voor de observatie van hoge-energie neutrino's afkomstig van kosmische fenomenen. Neutrino's zijn speciale astronomische boodschappers; zij zijn de enige die informatie kunnen overbrengen van de verste uithoeken in het heelal. De hoofddoelstelling van IceCube is de zoektocht naar hoge-energie neutrino's (orde 100-10 8 GeV) afkomstig van Actieve Galactische kernen (AGNs), of Gamma Ray Bursts (GRBs) in de buurt van dewelke hevige schokgolven optreden die deeltjes versnellen tot extreem hoge energie. Voor de detectie van deze neutrino's wordt diep in het ijs op de Zuidpool een rooster met 4800 foton vermenigvuldigers, gespreid over 80 KM-lange kabes, geinstalleerd. Een andere ontbrekende schakel in ons begrip van het heelal is de aard van donkere materie. Observaties tonen aan dat slechts 5% van de materie in het heelal opgebouwd is uit gekende deeltjes, 70% bestaat uit donkere energie, en 25% uit donkere materie. Een populaire kandidaat voor donkere materie is het neutralino, dat geposuleerd wordt in de zgn SuperSymmetrie theorie. Neutralinos kunnen gevangen worden in zware objecten als bvb de zon. Uit interacties van deze deeltjes kunnen neutrino's ontstaan met GeV-TeV energieën. Om de gevoeligheid van IceCube te verbeteren voor neutrino's met zulke 'lage' energie, wordt het observatorium uitgebreid met een dense kern, Deep Core. De Deep Core detector wordt door de Europese partners gefinancierd. België wenst één kabel van 60 sensoren te financieren, 50/50 verdeeld over FWO en FNRS Organisaties: • Natuurkunde

Onderzoekers: • CATHERINE DE CLERCQ

Beleidsgegevens over psychiatrische diensten en instellingen: permanente registratie van klinische en sociale variabelen. Overeenkomst inzake de ondersteuning van registratiesysteem: "Minimale Psychiatrische Gegevens" Universiteit Hasselt Abstract: Op intiatief van de Federale Overheid wordt in alle Belgische residentiële psychiatrische instellingen een uniforme set van patiëntgegevens verzameld: de Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG). Deze nationale databank moet beleidsondersteunend onderzoek toelaten. Censtat is verantwoordelijk voor de ondersteuning van de instellingen in het uitvoeren van de dataverzameling. Organisaties: • Centrum voor Statistiek • Centrum voor Statistiek

Onderzoekers: • Marc AERTS • Herbert THIJS

Commissioning van de reconstructie, trigger en simulatie methoden ontwikkeld voor de CMS detector door middel van de eerste laag energetische protonbotsingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het op punt stellen van de werking van de opgebouwde CMS detector en de technieken om de proton botsingen te reconstrueren, is primordiaal voor een succesvolle exploitatie van de CMS detector bij de LHC te CERN. De laag energetische protonbotsingen die in 2009 en 2010 geregistreerd worden, zullen we gebruiken om zowel de verschillende subdetectoren te calibreren en om de performantie van diverse trigger-, simulatie- en reconstructietechnieken te bestuderen. Hiervoor gaan we uit van onze gecombineerde kennis van de detector en de fysica fenomenologie verworven via andere FWO projecten. Samen met deze andere projecten vormt dit project een natuurlijk en coherent geheel om tot een optimale exploitatie van de CMS detector te komen. Organisaties: • Elementaire-Deeltjesfysica

Onderzoekers: • Pierre M S J Van Mechelen • Nick Van Remortel

EvoSym: (ERA-Net Complexity-Net) Oorsprong en evolutie van biologische symbool systemen. (Emergence and Evolution of Biological Symbol Systems). Vrije Universiteit Brussel

Abstract: EvoSym is a collaborative European research project supported under the Complexity-NET 2009 pilot funding call, Interdisciplinary Challenges for Complexity Science. Complexity-NET is the European Network for the Coordination of Complexity Research and Training Activities. The project applies methods and techniques of complexity science to understand the emergence and evolution of biological "symbol systems" (also called "biosemiotic systems"), such as genetic coding (DNA-protein), RNA editing, cell signalling, etc. It also investigates potential technological applications in distributed agent-based software and robotics. It aims two anser two key questions: (1) How do complex representational and communicative coding systems emerge, self-organise and evolve, from micro to macro levels, in the natural biosphere? and (2) How can this biological understanding be applied to the artificial evolution of complex coding systems in computational and/or robotic systems? The project is further structured into three major work packages: WP1 builds on previous work in modelling prebiotic molecular evolution in spatially extended individual-based systems. It specifically considers whether or how "RNA coding" could evolve in such an environment (Lead partner: Bioinformatics Group, Universiteit Utrecht). WP2 is a complementary investigation of the origin and evolution of evolvable coding and translation in purely computational systems specifically "coreworlds" (e.g., tierra , nanopond etc.) and "artificial chemistries", which can model evolving software agents in networked computer systems (Lead partner: Artificial Life Lab, Rince Institute.) WP3 bridges between the other two workpackages, to apply principles of language evolution in collective robotic systems to the emergence of complex (i.e., compositional and grammatical) languages in models of chemical communication among biological cells. (Lead partner: Artificial Intelligence Laboratory, Vrije Universiteit Brussel.) Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • LUC STEELS

Coëxploratie van Vrije Standpuntvideo in Sportscènes met Occlusieafhandeling via Spatiotemporele Bewegingsschatting en Ad-hoc Kalibratie op Parallelle Architecturen Universiteit Hasselt Abstract: In het huidige technologische landschap wordt er veel aandacht besteed aan hoog-kwalitatieve distributie van sportmateriaal. Jammer genoeg zijn de beelden beperkt tot de posities van de echte camera's; belangrijke gebeurtenissen en acties worden gemist of slecht in beeld gebracht. Daarom is het wenselijk dat de kijkpositie vrij gekozen kan worden, zowel door de distributeur als de kijker. Deze positie is dan niet beperkt door de posities van de opnameapparatuur, en kan uitgebuit worden om nieuwe en ongewone beelden te genereren, bijvoorbeeld het volgen van een speler vanaf de schouderpositie. Deze vorm van immersie is een krachtige verrijking van de belevenis van de kijker. Om dit soort effecten te bereiken, moeten er algoritmen beschikbaar zijn die vrije standpunten voor virtuele camera's kunnen genereren. Bestaande algoritmen gebruiken 3D reconstructie of afbeeldingsgebaseerde interpolatie, maar deze zijn niet altijd toepasbaar voor sportwedstrijden. Dit doctoraat zal zich richten op het ontwikkelen van deze vrije standpuntalgoritmen, waarbij de volgende factoren in rekening worden gebracht. De camera's staan zeer ver uit elkaar en vaak kan er niet precies gekozen worden waar de camera's staan. Bovendien wordt de meerderheid van de camera's gericht op de actie, waardoor de beelden niet stil zullen staan en de zoomfactor sterk kan verschillen van camera tot camera en van beeld tot beeld. Dit heeft gevolgen voor de kalibratie, omdat de cameraeigenschappen niet constant zijn. Vooraf kalibreren hierop heeft dus geen zin. Daarom wordt er een automatische en ad-hoc kalibratie ontwikkeld. In een sportwedstrijd is occlusie een veel voorkomend probleem en is een belemmering voor het gebruik van de huidige vrije standpuntalgoritmen, zelfs met occlusieafhandeling. De camera's staan te ver uit elkaar om eenduidige informatie te bepalen. Dit doctoraat zal gebruik maken van bewegingsschattingsalgoritmen in het spatiotemporele domein om het occlusieprobleem aan te pakken. Meer specifiek wordt occlusie gedetecteerd in het temporele domein door middel van bewegingsschatting en wordt het spatiale domein gebruikt voor het opvangen van deze occlusies. Als laatste zal de ontwikkeling van de algoritmen gebeuren met behulp van parallelle architecturen om tot een real-time oplossing te komen, zodat dit onderzoek praktisch bruikbaar zal zijn in bestaande opstellingen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Philippe BEKAERT

Calorimetrie en upscaling van organische opto-elektronische materialen. Universiteit Antwerpen Abstract: In het voorgestelde project wordt de upscaling van drie reacties bestudeerd die aanleiding geven tot PPV-oligomeren met aangetoonde opto-elektronische eigenschappen, met het doel de meest verantwoorde synthesemethode en meest geschikte reactieproduct te kunnen bepalen. Bovendien zal een methode worden uitgewerkt voor het berekenen van reactiewarmten a.d.h.v. kwantumchemische berekeningen, en zal aan de hand van de calorimetrische experimenten fundamenteel inzicht verworven worden in de reactiemechanismes van de bestudeerde reacties.

Organisaties: • Structuurchemie

Onderzoekers: • Frank Blockhuys

WRITINGpro: Kenniscentrum voor schrijfprocesonderzoek Universiteit Antwerpen Abstract: Om schrijfprocesonderzoek een platform te bieden, willen we een digitaal kenniscentrum voor schrijfprocesonderzoek ontwikkelen: WRITINGpro. De belangrijkste doelen van dit kenniscentrum zijn de methodologische kennis voor schrijfprocesonderzoek samenbrengen en hier tevens een databank van schrijfprocesdata aan te koppelen (cf. CHILDES). Website: loggingprogramma's, databank schrijfprocesdata, dataverzameling, data-analyse, FAQ en referenties. Organisaties: • Management

Onderzoekers: • Mariëlle Leijten

Karakterisatie van T. vivax sialidase als doelwit in de bestrijding van trypanosomiase. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Karakterisatie van T. vivax sialidase als doelwit in de bestrijding van trypanosomiase. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Stefan MAGEZ

Onderzoek naar de relatie tussen pakkingskwaliteit en gradiënt-piekcapaciteit van gepakte en monolithische kolommen voor vloeistofchromatografie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Om aan de vraag naar scheidingen van meer complexe mengsels te kunnen beantwoorden, vormen capillaire kolommen een mogelijk antwoord. Voor complexe scheidingen kan niet meer gewerkt worden onder isocratische condities, maar zal op de samenstelling van het solvent een gradiënt in de tijd worden opgelegd. Het opzet is om een gedetailleerde studie te maken van het effect van de pakkingstructuur die verschillend zal zijn ten opzichte van normal-bore kolommen, op de piekcapaciteit onder gradiënt-elutie-condities van capillaire kolommen. Organisaties: • Chemische Ingenieurstechnieken en Industriele Scheikunde

Onderzoekers: • Jeroen BILLEN • GERT DESMET

Onderzoek naar schaalveranderingen en scenario's voor optimalisering Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde • Vakgroep Bestuur en beleid

Onderzoekers: • Philippe De Rynck • An Decorte

De controlecultuur verscherpt: de Belgische overlastaanpak. Universiteit Gent Abstract: Patronen van hedendaagse criminaliteitscontrole en hun sociale en culturele uitgangspunten, zijn een belangrijk aandachtspunt binnen de hedendaagse criminologie. De laatmoderne samenleving en haar kenmerken werden uitvoerig beschreven door diverse Anglo-saksische auteurs. De theorie van de 'controlecultuur' van Garland (2001) over Engeland en Amerika wordt beschouwd als één van de meest belanghebbende analyses van de strafrechtbedeling en de criminaliteitscontrole en neemt een prominente plaats in bij analyses van de ontwikkeling van de punitieve risicosamenleving. In dit project wordt zijn theorie getest in een niet Anglo-saksische continentale setting, en worden diverse hypothesen gesteld en getoetst aan de Belgische overlastaanpak. Organisaties: • Vakgroep Strafrecht en criminologie

Onderzoekers: • Tom Vander Beken

Invloed van de combinatie van milde verhitting en andere levensmiddeleigen conserveringsparamteres op het gedrag van psychotrofe, sporenvormende bederfveroorzakende bacteriën in levensmiddelen. Universiteit Gent Abstract: Verhitting wordt reeds lang gebruikt als een van de belangrijkste voedselconserveringstechnieken om de microbiële stabiliteit en veiligheid van voedingsproducten te verlengen. Echter verhitting heeft, afhankelijk van de intensiteit en de duur van de behandeling, een schadelijke invloed op de organoleptische en nutrionele kwaliteit van voedingsmiddelen. Het laatste decennium worden steeds meer minimaal verhitte, koelverse levensmiddelen op de markt gebracht, mede door de stijgende vraag van de consument naar verse, smakelijke gemajsvoeding. De milde hittebehandeling in combinatie met meestal gekoelde bewaring heeft er toe geleid dat psychrotrofe sporenvormers zeer belangrijke determinanten worden voor de veiligheid en microbiële stabiliteit van zulke producten. Tot nu toe hebben verschillende studies over sporenvormers in deze voedingsproducten zich geconcentreerd op pathogenen, voornamelijk Bacillus cereus and Clostridium botulinum. Hierdoor is er zeer weinig gekend over de ecologie van bederfsporenvormers in producten die een milde hittebehandeling ondergaan, evenals over de belangrijkheid van deze sporenvormers in het bederven en de houdbaarheid van deze producten. Uit recent onderzoek, verricht op pathogene psychrotrofe sporenvormers blijkt dat de eventuele sublethale beschadiging van de sporen door verhitting in combinatie van andere stresserende factoren tijdens de verhitting en de daaropvolgende bewaring van het levensmiddel een zzer relevante vertraging van de kieming van de sporen kan opleveren wat aldus een verlenging van de houdbaarheid zou kunnen betekenen. Over de invloed van de verhittingsintensiteit, de intrinsieke en extrinsieke factoren tijdens de verhitting en tijdens de bewaring op de snelheid van kiemen van bederfveroorzakende sporen zijn echter heel weinig kwantitatieve gegevens ter beschikking. Dit onderzoek wenst daarom het volgende in kaart te brengen: Isolatie en karakterisatie van psychotrofe bederfveroorzakende sporenvormers uit diverse levensmiddelen in welke mate diverse factoren tijdens de

verhitting en tijden de bewaring de snelheid van kieming beïnvloeden en aldus de microbiële houdbaarheid van mild verhitte levensmiddelen. Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Frank Devlieghere

IGF-1 in tumor progressie van multipel myeloom: effecten op celcyclus en UPR respons. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel myeloom (MM) is een ongeneeslijke plasmacel kanker, waarbij de normale cyclus controles verloren zijn gegaan waardoor de cellen het fenotype van "actieve" of delende PC's krijgen. MM cellen verblijven in het beenmerg (BM) waar zij interageren met de stromale componenten via adhesie moleculen en cytokines (IL-6 en IGF-1) om noodzakelijke groei en overlevingssignalen te ontvangen. In recente jaren is het duidelijk geworden dat vooral IGF-1 een multifunctionele rol in MM ontwikkeling speelt. In dit project gaan we in een eerste luik na welke effecten IGF-1 op de celcyclus heeft. We zullen onderzoeken of IGF-1 nieuwe protëïnen aanschakelt of dat het de activatie van de reeds actieve proteïnen verandert. Verder zullen we nagaan of contact met BM stromale cellen, die een beschermend effect op MM cellen hebben, dezelfde effecten induceren. In een tweede luik willen we de effecten van IGF-1 op de "unfolded protein response" bestuderen. Deze "UPR" behoudt het evenwicht tussen het ritme van proteïne aanmaken krijgt het ER een stress signaal dat leidt tot activatie van de UPR. Deze kan ofwel het evenwicht terug herstellen en een overlevingssignaal sturen ofwel faalt dit wat dan uiteindelijk leidt tot een apoptose signaal. Aangezien de UPR zowel pro als anti-apoptotisch wegen heeft, is het niet duidelijk of het ook een rol speelt bij drug resistentie en/of groeistimulatie. In dit project zullen we nagaan op de UPR constitutief aanwezig is in MM cellen en welk invloed IGF-1 hierop heeft, meer bepaald op depor-survival weg van de UPR. Organisaties: • Hematologie

Onderzoekers: • Eline MENU

Fase 1 partnerprogramma (2010-2014) voor institutionele samenwerking tussen de Universiteit van Limpopo (Republiek Zuid-Afrika) en de Vlaamse universiteiten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds VLIR. UA levert aan VLIR de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)

Onderzoekers: • Robert Colebunders

Modelleren van biogeochemische CO² fluxen in carbonaatbodems. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)

Onderzoekers: • Ivan Janssens • Marilyn Roland

Verband tussen moleculaire mechanismen en macroscopische effecten in nanosuspensie formuleringen Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van dit project is de opbouw van een kennisplatform omtrent de invloed van de formulesamenstelling alsook de aanmaak op de eigenschappen van nano-suspensies. Het project beoogt in eerste instantie een beter begrip van de (bepalende factoren voor de) fysischchemische stabiliteit van nano-suspensies en de in-vitro release kinetiek, waarbij een geleidelijke toename in gemiddelde diameter dient voorkomen te worden. Sedimentatie en opschudbaarheid zullen eveneens mee in beschouwing genomen worden. Hierbij zal tevens teruggekoppeld worden met de resultaten van (een wellswaar beperkter aantal) in-vivo experimenten die door de industriële promotor zullen opgezet worden. Op basis van de bekomen inzichten zal een theoretisch kader ontwikkeld worden om enerzijds de gevoeligheid ten opzichte van fysicochemische onstabiliteit niet enkel te begrijpen, maar ze ook te kunnen voorspellen. Anderzijds is een theoretisch model noodzakelijk om de mate en snelheid van het oplossen van de actieve component te gaan voorspellen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste analytische en fysische chemie

Onderzoekers: • Paul Van Der Meeren

De overlap tussen sociaal metaliseren en aandachtsheroriëntatie: de rol van de temporo-pariëtale verbinding. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De overlap tussen sociaal mentaliseren en aandachstheroriëntatie: de rol van de temporo-pariëtale verbinding. Organisaties: • Experimentele en Toegepaste Psychologie

Onderzoekers: • FRANK VAN OVERWALLE

Microgestructureerde optische vezelsensoren voor minimaal invasieve procedures. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Microgestructureerde optische vezelsensoren voor minimaal invasieve procedures. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • HUGO THIENPONT

SILASOL: Nieuwe Silicon-materialen voor zonne-energie toepassingen Universiteit Hasselt

Abstract: Het SILASOL project richt zich op nieuwe op silicium gebaseerde materialen voor PV-toepassingen: door het veranderen van de vorm van het silicium materiaal (dunnere wafers, quantum effecten, ), of de synthese-methode (CVD, mechanische splitsing, ),krijgt het nieuwe Si materiaal specifieke eigenschappen (bandgap, kristalliniteit, ) die gebruikt kunnen worden voor PV-toepassingen, of die specifieke zorg behoeven om gebruikt te kunnen worden als grondstof voor zonnecellen. Dit project richt zich op het ontwikkelen van alle specifieke technologieën voor deze fotovoltaïsche materialen van de toekomst. Het consortium is gekozen om te profiteren van de sterke synergieën tussen de belangrijkste onderzoeksinstellingen in Vlaanderen. Organisaties: • Materiaalfysica • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Jean MANCA • Milos NESLADEK

Irreversibiliteit en efficiëntie in kleinschalige systemen Universiteit Hasselt Abstract: In tegenstelling tot de microscopische basiswetten van de fysica, die symmetrisch zijn onder tijdsomkeer, worden de meeste macroscopische fenomenen gekarakteriseerd door irreversibel gedrag. Vrij recent werden exacte uitdrukkingen voor de entropieproductie en thermodynamische efficiëntie opgesteld. Met dit project willen we nagaan hoe deze resultaten toegepast kunnen worden op kleinschalige systemen zoals twee-dimensionale kwantumstippen, klassieke Coulomb clusters, foto-elektrische en elektro-chemische devices. Bij dergelijke systemen zijn fluctuaties prominent aanwezig, en bepalen ze in grote mate de eigenschappen ervan. Tegelijkertijd wordt het verschil tussen reversibiliteit en irreversibiliteit kleiner. Daarnaast zijn dergelijke systemen ook veelbelovend vanuit het standpunt van efficiëntie aangezien men eenvoudiger de verliezen t.g.v. irreversibiliteit kan aanpakken. Een hoofddoel van dit project is om experimentele systemen voor te stellen en via computersimulaties de condities na te gaan waaronder de effecten van irreversibiliteit en de efficiëntie in kleinschalige systemen experimenteel kunnen geobserveerd worden. Organisaties: • Theoretische Fysica

Onderzoekers: • Bart CLEUREN • Christian VAN DEN BROECK

De Laatste Modernist? Paul De Vree (1909-1982); een interdisciplinaire ontmoeting. Universiteit Antwerpen Abstract: Vertrekkend vanuit zijn interdisciplinaire privé-archief, worden de activiteiten en het netwerk van dichter, criticus, uitgever, kunstenaar en catalysator Paul De Vree (1909-1982) voor het eerst in kaart en in beeld gebracht. Daarbij wordt aandacht besteed aan de rol van het (en dit) archief voor het geheugen van de avant-garde, de visuele poëzie als crossover-strategie van de neo-avant-garde, de rol van het naoorlogse Antwerpen als broeinest van avant-gardeinitiatieven en De Vree als 'missing link' tussen de historische avant-garde (jaren twintig) en de neo-avantgarde (jaren zestig). Het interdisciplinair onderzoek combineert invalshoeken uit literatuurwetenschap, kunstgeschiedenis en theaterwetenschap, en mikt op een tentoonstelling, een monografie en een interdisciplinair symposium met publicatie. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)

Onderzoekers: • Georges Wildemeersch

Niet-invasieve optische meting en fysische modellering van bloedpulssnelheid voor vroege detectie van cardiovasculaire aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zullen we een contactloze optische techniek onderzoeken, die toelaat de pulsgolfsnelheid lokaal te bepalen door de trilling van de vaatwand te meten wanneer de drukpuls passeert. We zullen een dubbele laser-Doppler interferometer ontwikkelen die door correlatie van twee signalen toelaat de drukgolf snelheid te meten op twee nabijgelegen plaatsen. Daardoor zullen we een fysica-gebaseerd model van de stromingsdynamica kunnen opstellen, om zo de vaatstijfheid te bepalen. Tevens onderzoeken we de mogelijkheden van miniaturisatie, door integratie van de verschillende onderdelen van de interferometer. De resultaten uit de metingen met de correlatie-interferometer zullen het exploratieve onderzoek naar micro-vibrometrie sturen. Organisaties: • Biofysica en Biomedische Fysica

Onderzoekers: • Joris Dirckx

Nationale en regionale spanningen in de Belgische economische politiek na de Tweede Wereldoorlog (1950-1980). Een geïntegreerde analyse van het economisch denken, de instellingen, de organisaties en het beleid. Universiteit Gent Abstract: In dit project staat de regionale en nationale dynamiek in de Belgische economische politiek tussen 1950 en 1980 centraal. Hoe en in welke mate werd de regionale economische politiek beïnvloed door instituties, ideologieën en organisaties? Met dit onderzoek willen we inzicht krijgen in de rol van economie en instituties van ecoomische politiek op het snijvlak van de communautaire breuklijn na de Tweee Wereldoorlag. Organisaties: • Vakgroep Nieuwste geschiedenis

Onderzoekers: • Eric Vanhaute • Dirk Luyten

Nanobody Translational Molecular Imaging (NTMI) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het voorgestelde project voor de GOA-financiering omvat fundamenteel, translationeel en toegepast onderzoek. Het fundamentele onderzoek richt zich op de verdere verbetering en karakterisering van de gelabelde Nanobodies inbegrip van de nieuwe radio-labels methoden en het gebruik van alternatieve Nanobody formaten. Het toegepaste onderzoek is gericht op de ontwikkeling van nieuwe Nanobodies voor de beeldvorming van specifieke cellulaire targets en omvat het hele proces van pre-klinische validatie en lead selectie. Translationeel onderzoek is gericht op het optimaliseren van de kwaliteitscontrole van lead compounds, GMP-productie en de Fase I klinische evaluatie. Organisaties: • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers:

• Marleen KEYAERTS • Tony LAHOUTTE • Olive TCHOUATE GAINKAM Lea • Sophie HERNOT • Ilse VANEYCKEN • Catarina XAVIER • Matthias D'HUYVETTER • VICKY CAVELIERS • NICK DEVOOGDT

Molecules in confined spaces: adsorption, diffusion and reaction Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching BNTW-WE: Scheiding van binaire mengsels op metaal-organische roosters. De doelstellingen van het project zijn om het potentieel van MOFs in scheiding van binaire mengsels (gas, vloeistof) aan te tonen door het opsporen van combinaties van {MOF+ binair mengsel} die resulteren in hoge scheidingsfactoren. In geselecteerde gevallen, zullen we de interactie volgen tussen het MOF-oppervlak en de adsorbaten (zuiver of als binair mengsel) door spectroscopische of diffractiemethodes. Hierbij zullen we relaties opstellen tussen de adsorptievoorkeur van MOFs en hun fysicochemische karakteristieken, bv.: de grootte en vorm van poriën en kooien, de functionaliteit van de poriewanden: aromatische of alifatische groepen, -OH groepen, andere functionele groepen en de oen coördinatiesites op metaalinonen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • JOERI DENAYER

Vasculaire functie en luchtverontreiniging: van epigenetica tot genexpressie Universiteit Hasselt Abstract: Fijne stofdeeltjes worden onder de gemeenschappelijke noemer particulate matter (PM) gebracht. Afhankelijk van de grootte van de deeltjes worden ze in verschillende fracties ingedeeld. De jaarlijkse gemiddelde concentratie aan PM2,5 is in Europa het hoogst in België, Nederland, Noord-Frankrijk, het Duitse Ruhrgebied en de streek rond Milaan. Epidemiologische studies rapporteren dat blootstelling aan fijn stof in verband wordt gebracht met hart- en luchtwegklachten en vervroegde sterfte, onder andere door myocardinfarct. In recente aanbevelingen van de American Heart Association wordt de behandeling en preventie van acute cardiovasculaire effecten van luchtverontreiniging als een prioriteit beschouwd. Dit onderzoek richt zich op de effecten van fijn stof op cardiovasculaire eindpunten. Om op moleculair niveau meer inzicht te krijgen in de acute en chronische effecten van blootstelling aan fijn stof, bestuderen we de genexpressie van genen die een rol spelen bij atherosclerose. Het effect van fijn stof op epigenetische veranderingen, zoals DNA-methylatie, wordt ook nader onderzocht. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Jaak VANGRONSVELD • Tim NAWROT • Ann CUYPERS

Magnetische resonantie beeldvorming ter evaluatie van cognitieve disfunctie na adjuvante systemische therapie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Radiologie

Onderzoekers: • Stefan Sunaert • Frédéric Amant

Wanneer rechtszaken tot handelsliberalisering leiden: judicialisering in de Wereldhandelsorganisatie WTO en handelsliberalisering door de Europese Unie. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit onderzoeksproject is een verklaring te bieden voor de verschillen in de mate waarin WTO lidstaten reageren op juridische aanvechting door handelspartners in het WTO geschillenbeslechtingsmechanisme. We ontwikkelen een theoretisch kader om te verklaren waarom en hoe staten zich in bepaalde gevallen aanpassen aan deze eisen van buitenaf en in andere dan weer vasthouden aan hun bestaande beleidsoptie. Op empirisch vlak maakt dit onderzoeksproject gebruik van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethodes om casi te analyseren waarin de geschillenbeslechtingsprocedure van de WTO tegen de EU werd ingeroepen sinds de creatie van de WTO in 1995. Organisaties: • Instituties en Meerlagige Politiek (ACIM)

Onderzoekers: • Dirk De Bièvre

Fysiologische signaalwegen voor adaptieve betaceldeling en maturatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Recent onderzoek heeft de belangstelling getrokken naar deling van gedifferentieerde pancreatische betacellen als een mogelijk mechanisme tot postnatale aanpassing van de betacelmassa aan de metabole noden van het organisme. Fysiologische voorbeelden van dergelijke adaptieve betaceldeling vinden we tijdens de normale postnatale groei, waar ook het aantal betacellen in belangrijke mate toeneemt, en tijdens de zwangerschap waar de snelle foetale groei gepaard gaat met een toename van de maternale betacelmassa. Ook bij bepaalde pathologische condities lijkt een adaptieve betaceldeling mogelijk, zoals bv bij proefdieren met obesitas waar een verhoogde functionele betacelmassa zorgt voor het behoud van de glycemische homeostase. Diabetes kan ontstaan wanneer de adaptatie van de functionele betacelmassa binnen bovenstaande modellen onvoldoende is om aan de verhoogde nood aan insuline te voorzien. De wijze waarop een toegenomen behoefte aan insuline vertaald wordt naar een verhoogde betaceldeling is grotendeels onbekend en vormt de focus van dit project. Hoofddoel van het project is een dissectie van de verschillen en/of gelijenissen in genexpressiepatronen tussen condities waar betacelhyperplasie fysiologisch optreedt, dit in vergelijking met het expressiepatroon van adulte gedifferentieerde betacellen. Het ontsluieren van de signaalsystemen onderliggend aan adaptatieve betacelexpansie kan een stimulans geven aan betacel-gerichte therapie die mikt op hte stimuleren van endogene betaceldeling. Organisaties:

• Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • KARINE HELLEMANS

CHAARM KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Farmacotechnologie en Biofarmacie

Onderzoekers: • Patrick Augustijns

'Commodificatie' van menselijk lichaamsmateriaal, ethiek en regulering - Een analyse van de aard en kracht van 'commodificatie'-argumenten in de contexten van orgaantransfer, biobanken en octrooiering. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een analyse van de aard en kracht van 'commodificatie'-argumenten in de contexten van orgaantransfer, biobanken en octrooiering. Organisaties: • Recht Wetenschap Technologie en Samenleving • Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen • Metajuridica

Onderzoekers: • Sigrid STERCKX • Kristof VAN ASSCHE • SERGE GUTWIRTH

Platform for advanced 3D-stacked image sensors Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen • Vakgroep Elektronica

Onderzoekers: • Peter Veelaert

Gebruik van superkritische vloeistofchromatografie voor chirale scheidingen en fingerprintapplicaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van het voorgestelde project is superkritische vloeistofchromatografie (SFC) te evalueren voor twee soorten applicaties die reeds bestudeerd worden op het departement via andere scheidingstechnieken, nl. de scheiding van chirale moleculen en het ontwikkelen van chromatografische fingerprints. Voor de chirale scheidingen zal nagegaan worden of recent gecommercialiseerde types chirale stationaire fasen (CSF) ook in SFC een verhoogde enantioselectiviteit vertonen, zoals reeds gezien werd in HPLC. Er zal nagegaan worden of de reeds gedefinieerde scheidingsstrategie in SFC transfereerbaar is naar deze nieuwere types stationaire fasen, en of ze moet aangepast worden. Tevens zal geëvalueerd worden of de nieuwe CSF enantioselectiviteit vertonen voor een groot aantal chirale componenten en of ze complementaire selectiviteit vertonen tegenover de selectoren in de huidige strategieën. Voor de fingerprintanalyses zal de techniek gebruikt worden voor het ontwikkelen van chromatografische fingerprints van plantaardige extracten. Waar nu vooral superkritische extractietechnieken gebruikt worden als staalvoorbehandeling van deze extracten, zal in dit project SFC als analytische scheidingstechniek beschouwd worden. De techniek lijkt geschikt om relatief snelle fingerprints met een hoge piekcapaciteit te ontwikkelen en deze dan voor de relevante data-analyse te gebruiken. Organisaties: • Analytische Scheikunde en Farmaceutische Technologie

Onderzoekers: • Yvan VANDER HEYDEN • Debby MANGELINGS

Ecoscore 2010 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek)' hebben voor het project ' Dienstverleningsovereenkomstin het kader van het contract "ECOSCORE 2010' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Elektrotechniek-Energietechniek • Mobiliteit en voertuig technologie onderzoeksgroep

Onderzoekers: • Maarten MESSAGIE • NELE SERGEANT • JOERI VAN MIERLO

Optimalisering en automatisering van hyper-Rayleighverstrooiingsmetingen. Universiteit Antwerpen Abstract: De performante opstelling voor hyper-Rayleighverstrooiingsmetingen wordt geoptimaliseerd en geautomatiseerd, door de aankoop van een computergestuurde spectrograaf die gecombineerd kan worden met de beschikbare ultragevoelige camera. Op deze manier kunnen de golflengte-afhankelijke niet-lineaire optische metingen, gepland in het kader van mijn FWO-postdoc mandaat, efficiënt en nauwkeurig uitgevoerd worden in een uitgebreider golflengtegebied. Organisaties: • Experimentele fysica van de gecondenseerde materie (ECM)

Onderzoekers: • Jochen Campo

Koosltof en stikstof dynamiek in aquatische systemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het globaal objectief van dit project is om onderzoeksacties te ondersteunen rond de problematiek van koolstof en stikstof dynamiek in aquatische systemen. Met een contributie van meer dan 2/3de van onze aardbol zijn aquatische milieus de meest belangrijke van de wereld. Ze zijn belangrijk in de controle van het globaal climaat, de globale cyclussen van elementen en de wereld biodiversiteit. In deze systemen zijn de cyclussen van elementen, en meer bepaald van biogene elementen zoals koolstof en stikstof, één van de belangrijkste controle factoren voor de werelds'productiviteit met belangrijke effecten op de chemie van de atmosfeer (O2 en CO2). Het verstoren van deze cyclussen door menselijke activiteiten heeft een invloed op de productiviteit van het hele ecosysteem met waterval effecten zoals eutrophicatie, aanzuring van oceanen, verlies van biodiversteit, ... De study van deze cyclussen is dus van groot belang. Organisaties: • Scheikunde

Onderzoekers: • NATHALIE BRION

Economisch geïnspireerde resource beheersystemen voor grids Universiteit Antwerpen Abstract: Het gebruik van economische principes voor het beheer van resources in grids kan de efficiëntie van grid systemen gevoelig verhogen. In dit project nemen we een aantal barrières weg voor de integratie van marktgebaseerd resource management in grids door de introductie van geavanceerde taak-, resource- en waarderingsmodellen, en door de ontwikkeling van ondersteunende tools voor het biedingsproces. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Kurt Vanmechelen

EnergieConversiePark (ECP) voor de verwerking van lokale biomassastromen. Universiteit Hasselt Abstract: Dit project tracht de economische voordelen aan te tonen van de benutting van lokaal beschikbare biomassastromen die nu vaak niet of nog maar moeilijk te gebruiken zijn. Om dit te verwezenlijken wordt een zogenoemd 'energieconversiepark (ECP)' concept ontwikkeld. Het gaat om een slimme en energetisch optimale combinatie van diverse verwerkingstechnologieën op één lokatie. Organisaties: • Milieueconomie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Steven VAN PASSEL

Fotonische huid voor optische metingen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project beoogt de ontwikkeling van flexibele polymeerlagen met ingebedde sensoren. Deze laatste steunen op fotonische kristalvezels bestaande uit glas en/of polymeer waarin Bragg roosters als sensorelementen fungeren. Niet alleen de sensoren worden ingebed maar ook de nodige opto-elektronische componenten vereist voor de uitlezing van de sensoren. Het onderzoek heeft zowel een grote theoretische component als een belangrijk experimenteel gedeelte. In een eerste fase wordt de geometrie van de fotonische kristalvezels ontworpen en geoptimiseerd om de gewenste gevoeligheid te halen voor ofwel tranversale kracht ofwel buiging. Vervolgens wordt de technologie om Bragg roosters in deze speciale vezels aan te brengen op punt gezet. Eenmaal de gewenste sensorkarakterstieken behaald zijn worden de fotonische kristalvezels met Bragg roosters ingebed in aangepaste polymeermaterialen. Deze polymeermaterialen bestaan uit TRUEMODE, ORMOCER en LIGHTLINK formulaties en moeten aangepast worden om de geschikte flexibiliteit en rekbaarheid te bekomen. Een derde luik van het onderzoek omhelst de inbedding van opto-elektronische componenten zoals VCSELs, SLEDs en fotodiodes. Deze elementen worden met aangepaste technieken tot een gewenste dikte verdund. Met de combinatie van sensoren, flexibele polymeerfolies en ingebedde opto-elektronica wordne twee demonstratoren gebouwd: de eerste als sensorfolie voor de opvolging van de integriteit van structuren en de tweede voor toepassing in de gezondheidszorg. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • FRANCIS BERGHMANS

Karakterisatie van biologische toxines op spanningsgevoelige K+ kanalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit project (samenwerking met prof. Jan Tytgat, KUL) willen we een betere kennis verwerven over de werking van biologische toxines. Dankzij deze toxines zal ook een beter inzicht worden verkregen in de structuur, functie en farmacologie van K+ kanalen. Finaal streven we naar het vinden van toxines die een belangrijke therapeutische en/of fysiologische waarde zullen hebben. In eerste instantie zullen venomen/toxines elektrofysiologisch gescreened worden op alle beschikbare K+ kanalen. Toxines die een hit geven zullen verder worden opgezuiverd en gekarakteriseerd (1). Interessante toxines die innovatief zijn of kunnen leiden tot toepassingen zullen onderworpen worden aan een structuurfunctie analyse (2). 1) Het effect van de toxines zal elektrofysiologisch worden nagegaan met behulp van de voltage-clamp techniek. Uit de analyse van de gemeten K+ stromen wordt het mechanisme (permeatieblok of effect op gating) bepaald en de blokkeringparameters (affiniteit, kineticaeffecten, spanningsafhankelijkheid) verkregen. Interessante toxines zullen onderworpen worden aan een structuur-functie analyse. 2) Het eerste deel van de structuur-functie analyse omvat de mutagenese van potentiële bindingsplaatsen in het kanaal om de specifieke bindingssite van het toxine te achterhalen d.m.v. verschillende farmacologische blokkeringsparameters. Eenmaal de bindingsplaats gekarakteriseerd is kan de betreffende sequentie vergeleken worden met die van andere kanalen waardoor nieuwe potentiële kandidaten kunnen worden gedetecteerd. Het tweede deel van de structuur-functie analyse is de mutagenese van de toxinesequentie waaruit de functionele aminozuren zullen worden bepaald. Bepaling van energetische koppeling tussen aminozuren aan het interactie-oppervlak van de toxine en het kanaal zal gebeuren d.m.v. "mutant cycle analysis". Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders • Ivan Kopljar

In-situ observatie en manipulatie van liganden van collaïdale kwantum dots via vloeistof NMR Universiteit Gent Abstract: Dit project voorziet de verdere ontwikkeling en inzet van NMR spectroscopie ten einde een fundamenteel inzicht te krijgen in de oppervlaktechemie tussen organische liganden en nanodeeltjes in colloidale dispersies.

Organisaties: • Vakgroep Anorganische en fysische chemie

Onderzoekers: • José Martins

Productie en evaluatie van recombinante vaccin antigenen tegen de runderparasiet Ostertagia ostertagi Universiteit Gent Abstract: Protectieve componenten die werden geïdentificeerd in excretie-secretie materiaal van de lebmaagnematode Ostertagia ostertagi zullen in correct immunogene conformaties recombinant aangemaakt worden en vervolgens getest worden op hun beschermende capaciteiten in runderen. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Edwin Claerebout • Peter Geldhof • Sven Arnouts

Modellen met meerdere tijdschalen in de wiskundige biologie en de neurowetenschappen Universiteit Hasselt Abstract: Het project heeft als doel om theoretische technieken te ontwikkelen in geometrische singuliere storingstheorie die onmiddellijk kunnen worden toegepast in biologische en neurologische wiskundige modellen. Singulier gestoorde wiskundige modellen worden gebruikt om dynamisch gedrag te beschrijven waarin meer dan één tijdschaal wordt geobserveerd. Er zijn bijzonder veel chemische, biologische en neurologische situaties waarin dit het geval is. Denk bijvoorbeeld aan de werking van individuele of gekoppelde hersencellen (oscillatiegedrag op verschillende frequenties, een snelle en een tragere), de werking van het hart, prooi- en roofdiermodellen, ... Hoewel realistische modellen een hoog aantal veranderlijken gebruiken, merkt men vaak dat een reductie naar enkele veranderlijken volstaat om de onderliggende dynamische processen op een kwalitatieve manier te vatten. Er is een grote hoeveelheid resultaten omtrent dergelijke modellen met 1 snelle veranderlijke, en 1 of 2 tragere veranderlijken. In dit project bestuderen we modellen met meer dan 1 snelle veranderlijke. Vanuit een zuiver wiskundig standpunt wordt eerst onderzocht in welke omstandigheden de dynamische kenmerken van vlakke singuliere storingen ook terug te vinden zijn in dynamische systemen met 2 snelle en 1 trage veranderlijke. In samenwerking met N. Popovic (buitenlandse co-promotor van dit project,University of Edinburgh) worden vervolgens resultaten toegepast op concrete modellen. Organisaties: • Dynamische Systemen

Onderzoekers: • Peter DE MAESSCHALCK

Onderzoek naar het werkingsmechanisme van nieuwe therapieën in de ziekte van Parkinson. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar nieuwe behandelingsstrategieën voor de ziekte van Parkinson spitst zich tegenwoordig toe op farmaca die zowel de symptomen behandelen als neuroprotectief zijn. Gekende farmaca met neuroprotectieve eigenschappen of nieuwe molecules bekomen via samenwerking (IWT-SBO) worden na screening in vitro in vivo getest op hun vermogen om de neurodegeneratie van de dopaminerge neuronen te verminderen of te vertragen. Dit gebeurt eerst in het hemi-Parkinson rat model, daarna ook in genetische modellen. Wanneer neuroprotectie is aangetoond wordt onderzocht via welk(e) mechanisme(n) dit gebeurt en of deze geneesmiddelen ook in staat zijn de dopaminetransmissie te beïnvloeden (antiparkinsonactiviteit). Tevens wordt in dit project neurofarmacologisch onderzoek verricht naar het werkingsmechanisme van DBS (Deep Brain Stimulation). Om het werkingsmechanisme van deze hoog frequente stimulatie op te helderen wordt de subthalamische kern (NST) met specifieke receptorliganden gestimuleerd en wordt met in vivo mecrodialyse de neurotransmittervrijstelling bepaald. Dit wordt uitgevoerd in normale en in dopamine deficiënte dieren. Hierdoor wordt de rol van deze kern in de controle van de motoriek beter in kaart gebracht. Daarna wordt de NST ook electrisch gestimuleerd en het effect bestudeerd op de neurotransmittervrijstelling in andere kernen van de basale ganglia. De resultaten van deze studies moeten ons ook een betere kennis geven van de rol van de NST in de controle van de motoriek, maar kunnen eveneens bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe relevante geneesmiddelen voor de ziekte van Parkinson. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis

Onderzoekers: • SOPHIE SARRE

Ontwikkeling van een diermodel voor ruptuur van atherosclerotische plaques ter evaluatie van plaquestabiliserende therapieën. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Guido De Meyer • Wim Martinet • Carole Van der Donckt

StatUA, een forum voor toegepaste statistiek. Universiteit Antwerpen Abstract: StatUa is een forum waar onderzoekers in de statistiek en de toegepaste statistiek, die werkzaam zijn op één van de zeven faculteiten van de universiteit of aan één van de departementen van de hogescholen, op een snelle en informele manier informatie kunnen uitwisselen. Daarnaast brengt StatUa op regelmatige tijdstippen onderzoekers uit universiteit, instituten en hogescholen samen voor seminariedagen of workshops. De bedoeling hiervan is om te komen tot een uitwisseling van ideeën en ervaringen met betrekking tot statistische methodes, wat de eengemaakte universiteit en haar associatie ten goede komt. Organisaties: • Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)

Onderzoekers: • Joost Weyler • Peter Goos

Studie van de stimuli nodig voor de differentiatie en instandhouding van hematopoëtische stamcellen uit humane pluripotente stamce Universiteit Gent Abstract: In dit project zal de hematopoietische stamcelvorming uit pluripotente stamcellen bestudeerd worden aan de hand van reporter stamcellen. Er zullen reporter stamcellen aangemaakt worden voor MEIS1, PU.1 en CD3epsilon. Vervolgens zullen deze gebruikt worden om de niche waarin de hematopoietische stamcellen gevormd worden confocale microscopisch te bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie

Onderzoekers: • Bart Vandekerckhove

Het sociale brein: timing en localisatie van persoonlijkheidstrekken bij anderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is het vergroten van onze kennis over hersengebieden en functies die persoonlijkheidstrekken bij anderen registeren, gebruik makend van hersenbeeld technieken zoals fMRI en ERP. Organisaties: • Experimentele en Toegepaste Psychologie

Onderzoekers: • Marie VANDEKERCKHOVE • FRANK VAN OVERWALLE • RAYMOND CLUYDTS

Constructie van een bioactieve meniscus via bioplotting Universiteit Gent Abstract: Bioplotten is een innovatieve techniek waardoor het mogelijk wordt materialen met verschillende eigenschappen in welbepaalde vormen te plotten. Bovendien kunnen tijdens het plotten verschillende celtypes in het materiaal geïntegreerd worden. Wij willen via bio-plotting een bioactieve meniscus plotten, bestaande uit een hydrogel kern met erin opgemengd fibrochondrocyten en een meer poreuze buitenregio met fibroblasten. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Maria Cornelissen • Peter Dubruel • Heidi Declercq • Peter Verdonk

Implementatie van een elektrisch voertuigenpark in Vlaanderen: een analyse van de acceptatie van context-gevoelige applicaties bij doelgroepen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Implementatie van een elektrisch voertuigenpark in Vlaanderen: een analyse van de acceptatie van context-gevoelige applicaties bij doelgroepen. Organisaties: • Wiskunde, Operationeel Onderzoek, Statistiek en Informatica voor Management • Elektrotechniek-Energietechniek • Mobiliteit en voertuig technologie onderzoeksgroep

Onderzoekers: • Maarten MESSAGIE • Kenneth LEBEAU • CATHY MACHARIS • JOERI VAN MIERLO

TST Tools voor het Nederlands als Webservices in een Workflow Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie

Onderzoekers: • Veronique Hoste

Ontwikkeling van een ideale compound coating Universiteit Gent Abstract: Vetreductie in chocolade of chocoladeproducten zonder in te boeten aan de sensorische eigenschappen is een grote uitdaging voor levensmiddelentechnologen. In dit project zullen de meest veelbelovende strategieën in kaart gebracht worden en verder onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Koen Dewettinck

Afrikaanse trypanosomiase: diagnose, behandeling en analyse van inflammatorische complicaties Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching Fund: NANOTRYP: exploitatie van Nanobodies in de ontwikkeling van nieuw diagnostica en behandelingsmethodes voor trypanosomiase (EU-FP7) Voor de efficiënte bestrijding van Afrikaanse trypanosomiase zijn dringend nieuwe diagnostica en behandelingsmethodes nodig. Vandaag de dag is diagnose gebaseerd op detectie van parasieten met een microscoop, of door middel van een agglutinatie test die kruisreagerende antilichaam/antigen interacties detecteert. Nanobodies werden voor het eerst aan de VUB aangemaakt en zijn kleine recombinante eiwitfragmenten, oorspronkelijk afkomstig van de zware keten van kameel antilichamen. Deze moleculen kunnen gebruikt worden om op een zeer specifieke manier andere eiwitten te binden of detecteren. Deze eigenschappen willen we in het NANOTRYP project gebruiken. Het is de bedoeling

een grote bibliotheek van Nanobies aan te maken gericht tegen de 4 belangrijk Afrikaanse trypanosoom species i.e. T. brucei, T. congolense, T. evansi en T. vivax. Vervolgens zullen deze Nanobodies gebruikt worden voor het ontwikkeling van (i) een fluorescente detectie assay voor trypanosomen, (ii) een dip-stick assay voor trypanosomiasis en (III) een pick-pan assay waarbij een combinatie van magnetische beads en Nanobodies gebruikt zouden worden om trypanosomen uit geïnfecteerd bloed te concentreren. De andere partners in hte project zouden Nanobodies gebruiken voor specifieke drug-targeting, en zijn betrokken bij het testen van Nanobodies in veldcondities, zowel voor diagnose als behandeling. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Stefan MAGEZ

Evaluatie van de toepasbaarheid van ontwikkelingsinstabiliteit als risico merker in farmatoxicologische studies Universiteit Antwerpen Abstract: Ontwikkelingsinstabiliteit (OI), de gevoeligheid van een ontwikkelend systeem tegen random verstoring, wordt verondersteld een maat te zijn voor de kwaliteit en 'gezondheid' van individuen en/of populaties. In deze pilootstudie wordt nagegaan of OI toegepast kan worden als betrouwbare en gevoelige merker voor mogelijke teratogene effecten bij proefdieren in farmatoxicologisch onderzoek. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Jessica Hélène Leo Christine Bots

Watertransport in mangrovebomen: de plasticiteit van de hydraulische architectuur, zijn ecologische en functionele betekenis. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Watertransport is bepalend en beperkend voor het plantenleven op Aarde. Toch blijven er onopgeloste fundamentele vragen: Wat is de motor van het watertransport? Hoe gebeurt de regulatie van het watertransport om luchtbelblokkades door droogte of vorst te beperken en te hervullen? Liggen de vorst-geïnduceerde luchtbelblokkades aan de basis van de areaalgrenzen van mangroven? Momenteel zijn er verschillende hypotheses die op deze vragen antwoord proberen te geven. Naast onderdrukgradiënten zouden gelachtige substanties de watertoevoer ondersteunen en zo de kans op de vorming van luchtbellen verkleinen. Bovendien zouden gelachtige substanties langs vatwanden en poriën in stippelmembranen bijdragen aan de regulatie van de watergeleiding door (ont)zwellen als reactie op fluctuaties in de ionensamenstelling en/of concentratie. Ook floëem wordt gesuggereerd een belangrijke rol te spelen in het heropvullen van met lucht gevulde vaten. Om deze hypotheses te testen, zijn mangroven een aangewezen model doordat hun watertransportsysteem permanent blootgesteld staat aan hoge eisen en ze duidelijke areaalgrenzen hebben zowel latitudinaal als aan de grens kust-land. Door een combinatie van houtanatomie en fysiologie zal er getracht worden inzicht te verwerven in (1) de functionele betekenis voor het watertransport van gels in vaten en stippelmembranen en van floëemweefsel en (2) de anatomische en fysiologische achtergrond van de areaalgrenzen. Organisaties: • Biologie

Onderzoekers: • NICO KOEDAM

Vetzuren in melkvee in relatie tot gezondheid van mens en dier. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Veterinaire fysiologie en biochemie

Onderzoekers: • Peter Bols • Jo Leroy

De actieve plaats : van katalysator tot reactor. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit is een samenwerkingsverband tussen chemici en scheikundige ingenieurs op het gebied van heterogene katalyse. Hierbij wordt getracht de actieve plaats op atomair niveau te verstaan, om van daaruit een katalysator op te bouwen in een reactor in de industrie. Organisaties: • Duurzame energie en luchtzuivering: DUeL

Onderzoekers: • Silvia Lenaerts

Naar een Europese Samenleving: De ééngemaakte markt, binationale huwelijken en de vorming van een sociale groep binnen Europa Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project zal de trends in het aandeel binationale huwelijken tussen burgers van verschillende lidstaten uit de Europese Unie sinds 1980 bestuderen. Bijzondere aandacht zal gaan naar de nationaliteiten van diegenen die een huwelijk aangaan. Het doel van de demografische analyses is om na te gaan in welke mate de ééngemaakte Europese markt bijgedragen heeft aan een toename in binationale huwelijken. Bovendien zal het ook proberen te bepalen in welke mate de veranderingen in het aandeel binationale huwelijken en de verdeling van deze huwelijken naar nationaliteit gedreven worden door marktprocessen (zoals een toegenomen intra-Europese migratie) en socio-culturele processen (zoals de affiniteit tussen burgers van specifieke nationaliteiten). Daarnaast zal het project ook bestuderen in welke mate het behoren tot een binationaal huwelijk verbonden is aan een verschillende orëntatie op Europese integratie, een verminderd gevoel van lidmaatschap in een nationale gemeenschap, een sterker gevoel van verbondenheid met Europa en verschillende levensstijlen en wereldvisies. Organisaties: • Interface Demografie • Sociaal Onderzoek

Onderzoekers: • SUZANA KOELET • Helga DE VALK

• DIDIER WILLAERT

Een web service voor stylometrie- en leesbaarheidsonderzoek voor het Nederlands (STYLENE). Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van het project is de implementatie van een robuust, modulair stysteem voor stylometrie- en leesbaarheidsonderzoek op basis van bestaande technieken voor automatische tekstanalyse en zelflerende technieken, en de ontwikkeling van een web service die onderzoekers in de HSS toelaat teksten te analyseren met behulp van het systeem. Op die manier wil het project recente vooruitgang op het gebied van het computationeel modelleren van stijl en leesbaarheid beschikbaar maken voor onderzoek in de sociale en geesteswetenschappen. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

Evolutie van het diepzee-ecosysteem tijdens mondiale opwarmingen van het vroege Eoceen: stabiele isotopen- en foraminiferendata. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Tijdens het laat Paleoceen - vroeg Eoceen (60-50 Ma) onderging de aarde de warmste omstandigheden van het Cenozoicum. Vooral op hoge en gematigde breedten waren de temperaturen veel hoger dan vandaag. Bovenop deze warme basissituatie beïnvloedde een felle en kortstondige opwarming (hyperthermaal) van de aarde, bekend als het Paleoceen-Eoceen thermische maximum (55 Ma), de ontwikkeling van de biogeosfeer op dramatische wijze. Recente studies tonen aan dat er tijdens het late Paleoceen en vroege Eoceen een reeks van secundaire hyperthermalen plaatsvonden. De twee bekendste staan bekend als Elmo en Xevent. De gevolgen op korte- en lange termijn van deze hyperthermalen voor de ontwikkeling van de mariene biosfeer zijn vooralsnog nauwelijks gekend. In samenwerking met diverse partners in binnenen buitenland worden momenteel de vroeg-Eocene hyperthermalen onderzocht in opeenvolgingen van de continentale rand, met name in de ondiepe randbekkens langs de Tethys en de Atlantische Oceaan. In het huidige onderzoeksvoorstel wordt het bathymetrisch bereik van de shelf uitgebreid naar de diepzee (gebaseerd op DSDP en ODP materiaal). Op deze manier wordt getracht een vollediger beeld te verkrijgen van de gevolgen van snelle opwarming en circulatieveranderingen van de oceanen voor het hele dieptespectrum van mariene benthische ecosystemen. Organisaties: • Geologie

Onderzoekers: • Philippe CLAEYS

Analyse van HDAC reressorcomplexen die een rol spelen tijdens fibrose en cirrose van de lever. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Fibrotische aandoeningen worden gekarakteriseerd door littekenvorming ten gevolge van een overmatige productie en afzetting van extracellulaire matrix.De overgang van quiescente naar geactiveerde stellaatcellen is de dominante factor in leverfibrogenese die, in vitro en in vivo, gepaard gaat met sterke veranderingen in genexpressie. We hebben aangetoond dat Histon Deactylase (HDAC) inhibitoren het activeringsproces van stellaatcellen kunnen remmen. HDACs, en transcriptionele repressorcomplexen die deze HDACs recruteren om hun functie uit te oefenen, kunnen dus belangrijke doelwitten zijn voor de therapeutische interventie in leverfibrogenese en meer algemeen in fibroproliferatieve aandoeningen. Dit project heeft als objectief om stellaatcelactivatie in vitro en in vivo te remmen door specifiek één of meerdere HDAC-bevattende repressorcomplexen te inhiberen. In vitro gaan we HDAC-complexen identificeren en karakteriseren die van belang zijn tijdens stellaatcelactivatie in vitro. Hun functie tijdens deze activatie zal onderzocht worden door gebruik te maken van siRNAs (in vitro) en shRNAs (in vivo) gericht tegen individuele HDACs en HDAC-complex componenten. Dit zal leiden tot de identificatie van potentiële transcriptiefactorcomplexen die belangrijk zijn tijdens lever fibrogenese. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • Leonardus VAN GRUNSVEN

Studie van mechanismen voor diamantnucleatie in aanwezigheid van een metaalgebaseerde interlaag Universiteit Hasselt Abstract: Het project beoogt originele, diepgaande inzichten te bekomen in de nucleatiemechanismen van nanokristallijne diamant films in aanwezigheid van metaalbevattende interlagen met verschillende samenstelling, afgezet via waterige CSD. Door het bekomen begrip kan met positief effect ingespeeld worden op het nucleatie-groeimechanisme, zodat uniforme NCD materialen met MWPECVD gegroeid kunnen worden op diverse substraten. Op deze manier ligt de weg open voor fundamenteel onderzoek in nieuwe gebieden van toepassing. Grensverleggende inzichten worden verwacht op gebied van metaalgebaseerde interlaag depositie en diamantkiemgeneratie in aanwezigheid van dergelijke lagen. Nieuwe elektronenmicroscopische analysemethoden zullen ontwikkeld/aangewend worden voor de studie van de optredende fenomenen, waarop de modellen voor de achterliggende mechanismen gebaseerd zullen worden. Organisaties: • Anorganische en Fysische Chemie • Materiaalfysica • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Ken HAENEN • Marlies VAN BAEL

Niet-invasieve optische meting en fysische modellering van bloedpulssnelheid voor vroege detectie van cardiovasculaire aandoeningen Universiteit Gent Abstract: In dit project zullen we een contactloze optische techniek onderzoeken, die toelaat de pulsgolfsnelheid lokaal te bepalen door detrilling van de vaatwand te meten wanneer de drukpuls passeert. We zullen een dubbele laser-Doppler interferometer ontwikkelen die door correlatie van twee signalen toelaat de drukgolf snelheid te meten op twee nabijgelegen plaatsen. Daardoor zullen we een fysica-gebaseerd model van de stromingsdynamica kunnen opstellen, om zo de vaatstijfheid te bepalen. Tevens onderzoeken we de mogelijkheden van miniaturisatie, door integratie van de verschillende onderdelen van de interferometer. De resultaten uit de metingen met de correlatie-interferometer zullen het exploratieve onderzoek naar micro-vibrometrie sturen. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Roeland Baets • Patrick Segers

Het verkennen van de voordelen van orde en opsluiting voor een Groenere Chemie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie van chemische en biochemische engineering met focus op het microscopische en moleculaire niveau en daarom ook vergelijkbaar met de aanpak van moleculaire biologie. De meeste activiteiten kunnen opgesplitst worden in 2 delen: - Optimalisatie door structurering of separatie en reactie kolomsystemen - Nieuwe strategieën voor directe maat/vorm separatie van moleculen en deeltjes Organisaties: • Chemische Ingenieurstechnieken en Industriele Scheikunde

Onderzoekers: • JOERI DENAYER • GERT DESMET

Maternele immuniteit in het puerperium Universiteit Antwerpen Abstract: Er is een significante stijging van IgG bij vrouwen na een bevalling, zonder blootstelling aan antigen. Bloedvolume veranderingen in het puerperium kunnen een verklaring zijn, alsook verhoogde B cel activiteit ( long lived memory B cellen) om het verlies aan antistoffen te compenseren na de bevalling. Stalen van vrouwen op 3 tijdstippen zullen getest worden op urinezuur (concentratie) en op cytokines als surrogaat voor Th2 activatie. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Katherine Loens

Een grondige studie van de anti-inflammatiore toestand van de muisstam SPRET/Ei, met nadruk op de glucocorticoidreceptor. Universiteit Gent Abstract: De LPS-resistentie van SPRET/Ei is genetisch gelinkt met chromosomen 2 en X, en afhankelijk van hogere glucocorticoid receptor expressie levels. We willen zoeken naar de basis van deze verhoogde expressie, en de relatie met de loci op chromosomen 2 en X nagaan. We willen ook de X-locus in detail bestuderen, met het oog op het identificeren van een beschermd gen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Claude Libert

Multiple Sclerose, een multidisciplinaire benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Peter De Deyn

De diversiteit in de prestaties van familiebedrijven ontrafeld: de effecten van ondernemerschaps- en familie oriëntatie op de ondernemingsprestaties over de generaties heen. Universiteit Hasselt Abstract: Tijdens het laatste decennium werd in verscheidene papers de vraag onderzocht of familiebedrijven beter presteren dan nietfamiliebedrijven. In vergelijking met vroegere studies bestuderen wij de "prestaties" van familiale ondernemingen als een multidimensioneel concept, namelijk een prestatiemeting die bestaat uit zowel de creatie van winst/rijkdom als uit niet-financiële en emotionele voordelen, waarbij deze laatste component vaak wordt genegeerd zowel in theoretisch alsook in empirisch onderzoek. Daarnaast bestuderen we de relatie tussen "entrepreneurial orientation" en prestaties in familiebedrijven met een specifieke focus op de verschillen tussen generaties. Vele familiale ondernemingen staan momenteel namelijk voor een dubbele uitdaging. Enerzijds zijn een groot aantal familiebedrijven tot een succesvolle onderneming uitgegroeid. Deze ondernemingen krijgen te maken met de verdere uitwerking en de realisatie van voordelen uit hun groeipotentieel, wat uiteraard een uitgesproken ondernemersgeest vereist. Anderzijds krijgen familiebedrijven te maken met de uitdaging om familiale invloed te behouden over generaties en dus met de overdracht van het bedrijf naar de volgende generatie. In die zin is het essentieel voor familiebedrijven om een ondernemersgeest te bewaren over verschillende generaties heen. Aldus bestuderen we in dit onderzoeksproject op basis van survey data en kwantitatieve analyses de EO-performance relatie en de modererende/mediërende effecten van verschillende organisatievariabelen zoals bv. de generatie en de familie oriëntatie in de context van private familiebedrijven. Organisaties: • Accountancy en financiering • Governance • Kenniscentrum voor Ondernemerschap en Innovatie

Onderzoekers: • Wim VOORDECKERS • Tensie STEIJVERS

De rol van purinergie signalisatie bij chronische ontstekingsziekten van de bovenste luchtwegen bij de lens Universiteit Gent Abstract: Chronische rhinosinusitis zijn chronische aandoeningen van de bovenste luchtwegen die een hoge comborbiditeit met astma vertonen. Er is evidentie dat extracellulaire nucleotides zoals adenosine trifosfaat (ATP) er een modulerende rol vervullen via regulatie van inflammatoire cellen. Met het project beogen we een karakterisering van de diverse puriinergie receptoren, de downstream signalisatiepaden, en hun betrokkenheid bij chronische luchtweginfecties bij de mens. Organisaties: • Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Paul Van Cauwenberge • Claus Bachert • Koen Van Crombruggen

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Brouckaert

Tijdsgeresolveerde metingen van het emissie patroon van halfgeleiderlasers. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project handelt over de studie van halfgeleiderlasers. De ontwikkeling van hoogwaardige halfgeleiderlasers gedurende de laatste decennia heeft er voor gezorgd dat deze optische bronnen vandaag een centrale rol spelen in vele toepassingen. Wij willen nieuwe en unieke functionaliteiten ontwikkelen met halfgeleiderlasers door hun spectrale, dynamische en coherentie eigenschappen te manipuleren. Daartoe zullen we in dit project het temporele en ruimtelijk geresolveerde emissie patroon van VCSELs bestuderen. Op deze wijze willen we nagaan hoe optische modes zich precies opbouwen in een caviteit die meerdere transversale modes ondersteunt en wat de dynamische competitie tussen deze modes is. Dit moet ons meer inzicht verschaffen in het optreden van ruimtelijk incoherente laseremissie, een uniek en veelbelovend emissie regime dat we in dit lasertype kunnen induceren. Deze studie zal ook een belangrijke bijdrage leveren om theoretische modellen van halfgeleiderlasers te verifiëren en te verfijnen. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • Guy VERSCHAFFELT • HUGO THIENPONT

De moleculaire basis van type II secretiesystemen in pathogene bacteriën Universiteit Gent Abstract: Bacteriële secretiesystemen zijn essentieel voor bacteriën en de virulentie van pathogene bacteriën. In het kader van dit onderzoeksinitiatief stellen we een interdisciplinair programma voor om de moleculaire basis van type II secretiesystemen uit de twee belangrijkste opportunistische pathogene bacteriën, Pseudomonas aeruginosa en Burkholderia cenocepacia, te optrafelen. Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Bart Devreese • Savvas Savvides

Controle en sturing van batch en continue waterzuiveringsprocessen voor koolstof- en nutriëntverwijdering met behulp van respirometrie en fuzzy logic regelstrategieën. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zal een regelstrategie voor zowel batch als continu actiefslib waterzuiveringssystemen ontwikkeld worden. De regeling, gebaseerd op fuzzy logic en een karakterisering d.m.v. een nieuw ontwikkelde, op repsirometrie gebaseerde opstelling, zal belangrijke economische en ecologische voordelen beiden. Het project bevat eveneens een uitgebreid valorisatieluik, wat moet toelaten om tot een reëel inzetbare regeling te komen. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Ronny Blust

Exploratie, karakterisatie en belang van tritrofe interactie tussen bladluizen en <em>Fusarium spp. op de epidemiologie van aarfusarium bij wintertarwe Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie

Onderzoekers: • Kris Audenaert • Veerle Derycke • Geert Haesaert

PPRISM : Grant agreement : REN/09/SUB/G/170.2009/SI2.552637 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond de impact van een Europese Haven systeem op de samenleving, milieu en economie Organisaties: • Business • Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid

Onderzoekers: • Elvira HAEZENDONCK • Michael DOOMS

Gezondheidseffecten, bioaccumulatie en detoxificatie van metalen bij grote grazers. Universiteit Antwerpen Abstract: Tijdens dit onderzoek zullen de nadelige effecten van metalen bij runderen en paarden worden bestudeerd op verschillende niveaus van biologische organisatie en zal de accumulatie en de detoxificatiecapaciteit worden bepaald. Dit zal enerzijds worden onderzocht aan de hand van de relatie tussen interne metaalgehaltes in lever, nier, long en spier, en metaalconcentraties in niet-destructieve stalen (bloed, haar en mest).

Anderzijds zullen verschillende biomerkers worden gemeten in het bloed en de organen. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Lieven Bervoets • Saskia Roggeman

Koppeling van optische beeldverwerving en 2D-modellering voor studie aan ruimtelijke heterogeniteit in begroeide beken en rivieren Universiteit Gent Abstract: Laaglandriverien worden gekenmerkt door patroonvorming van vegetatiepatches en stromingsgradienten, die de functionaliteit van het rivierecosysteem (nutrientcyclering, retentie van materiaal) bepalen. Bedoeling is om nieuwe gebiedsdekkende optische meettechnieken met hoge ruimtelijke en temporele resoluties te ontwikkelen en toe te passen voor de karakterisering van deze heterogeniteit in rivierecosystemen. De metingen worden verder gebruikt voor de ontwikkeling en validatie van een 2d ecosysteemmodel. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Frank Vermeulen • Peter Troch

ICE AND CLIMATE Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching onderzoeksgroep. Organisaties: • Geografie

Onderzoekers: • PHILIPPE HUYBRECHTS

Wijsheid voor de massa, wijsheid van de massa? Journalistieke genres, nieuwsproductie en publieksparticipatie in de negentiende eeuw (casus Brussel, 1780-1900). Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit projectvoorstel beoogt het hedendaagse debat rond 'user-generated content' mediahistorisch te duiden. Te gemakkelijk wordt immers verondersteld dat publieksparticipatie in nieuws een actueel gegeven is. In dit voorstel wordt een negentiende-eeuwse voorloper van 'usergenerated content' voor de casus Brussel onderzocht. Minstens tot het midden van de negentiende eeuw, wanneer de beroepsjournalist verschijnt, leverden burgers de inhouden voor het nieuws in de Brusselse media. Tot aan de afschaffing van het dagbladzegel (1848) waren kranten een ontoegankelijk en elitair medium. Voor het binnenlandse nieuws gold het pamflet tot dan als enige massamedium. Zachte nieuwsinhouden zijn terug te vinden in almanakken, het meest populaire leesmateriaal uit deze periode dat ook in het bereik van lagere sociale groepen lag. De onderzoeksbetrachting van dit voorstel omvat de reconstructie van de publieksparticipatie in de zachte en harde nieuwsproductie in het Brussel van de negentiende eeuw. In een diachronische en vergelijkende opzet die pamfletten, almanakken en kranten voor de periode1780-1900 omvat, zal worden onderzocht hoe deze negentiende-eeuwse Brusselse voorloper van het fenomeen van 'user-generated content' zich manifesteerde (1) op het vlak van de nieuwsproductie (2) op het vlak van de publieksparticipatie versus het aandeel van professionelen (3) wat de relatie publieksparticipatie en journalistieke genre aanbelangt. Organisaties: • Communicatiewetenschappen

Onderzoekers: • CAROLINE PAUWELS • Nico CARPENTIER • CATHARINA LIS

Structuurbepaling van paramagnetische centra in vaste stoffen en moleculaire verbindingen door middel van multifrequente (9.5, 35, 95 GHz), gepulste EPR- en ENDOR-spectroscopie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Experimentele fysica van de gecondenseerde materie (ECM)

Onderzoekers: • Etienne Goovaerts • Sabine Van Doorslaer

Planetary Science & Bio-Geo-Evolution of Earth Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoeksthema : Oorsprong en vorming van het Zonnestelsel, Planetaire geologie, en bio-geo-evolutie van de aarde. Organisaties: • Geologie

Onderzoekers: • Philippe CLAEYS

Identificatie van causale varianten voor psychiatrische ziekten via massief parallel resequencing methoden. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is de identificatie van al dan niet zeldzame varianten die bijdragen tot de ontwikkeling van SZ en BP stoornis, door middel van een uitgebreide massief parallelle resequencing aanpak. Tijdens dit project zullen we belangrijke expertise opbouwen in zowel het genereren van grote sequentie datasets als de analyse van deze datasets. De mijlpalen van het project zijn: ¿ Exon-gebaseerde kandidaat gen resequencing ¿ Regio-specifieke resequencing ¿ Volledige menselijk genoom resequencing Organisaties: • VIB DMG - Toegepaste Moleculaire Genomica

Onderzoekers:

• Jurgen Del-Favero • Peter De Rijk

Moleculair biologisch onderzoek van HSPB8 mutaties in relatie tot erfelijke motorneuron aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: De distale hereditaire motorische neuropathieën (HMN) zijn een heterogene groep van aandoeningen die gekarakteriseerd worden door de selectieve degeneratie van de motorneuronen van het perifere zenuwstelsel. In onze groep werden twee ziekteverwekkende genen geïdentificeerd voor distale HMN type II, HSPB8 en HSPB1. Beide genen behoren tot de superfamilie van de small heat shock proteïnen (sHSPs). In dit project zoeken we een antwoord op de vraag waarom mutaties in HSPB8 selectief de perifere motorische neuronen treffen. Via in in vitro cellulaire studies onderzoeken we de functionele gevolgen van mutaties in HSPB8. Verder wordt er een knock-in muismodel gegenereerd om het ziektemechanisme rechtstreeks te bestuderen. Organisaties: • VIB DMG - Perifere Neuropathieën

Onderzoekers: • Joy Ijeoma Irobi-Devolder • Vincent Timmerman • Anne Holmgren

Selectieve verwijdering van macrofagen uit atherosclerotische plaques via geneesmiddel-geïnduceerde celdood als mogelijke strategie voor plaquestabilisatie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wensen we bijkomende strategieën te ontwikkelen om selectieve klaring van macrofagen uit atherosclerotische plaques tot stand te brengen. Daarnaast zal de invloed van celdood van macrofagen op de stabiliteit van plaques onderzocht worden zowel op korte als op lange termijn. Het selectief verwijderen van macrofagen uit atherosclerotische plaques is een totaal nieuw concept in het cardiovasculair onderzoek. Het zou een belangrijke bijdrage kunnen leveren tot een meer doelgerichte klinische behandeling van onstabiele plaques. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Guido De Meyer • Wim Martinet

Prothesebeha's, aangepast aan anatomische veranderingen in de borst en biomechanische afwijkingen na borstheelkunde. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Prothesebeha's, aangepast aan anatomische veranderingen in de borst en biomechanische afwijkingen na borstheelkunde. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Heelkundige Specialiteiten

Onderzoekers: • PIERRE LIEVENS • JAN LAMOTE

OptiPIL, a Readability Optimizer for Patient Information Leaflets (optimalisatie van de leesbaarheid van patiëntenbijsluiters) Universiteit Gent Abstract: Ondanks de wettelijke bepalingen betreffende de leesbaarheid van de bijsluiter en ondanks de concrete uitwerking van sjablonen met standaardformuleringen is de bijsluitertekst nog altijd niet echt ?gebruikers?vriendelijk. Het StarTT OptiPIL project vertrekt vanuit een eerder ontwikkeld prototype (IWT TETRA 070103) en zal op korte termijn resulteren in een robuuste web service die state-of-the-art taaltechnologische know-how gebruikt om de leesbaarheid van Engelse en Nederlandse medische teksten te verbeteren. Organisaties: • Directie Onderzoeksaangelegendheden

Onderzoekers: • Ignace Lemahieu

Theorie en Implementatie van Kennisbank-systemen voor FO(.) Universiteit Hasselt Abstract: Een Kennisbank Systeem (KBS) is een software systeem dat een declaratieve Kennisbank (KB) beheert en diverse taken ermee oplost door toepassing van diverse vormen van inferentie. Het doel van dit project is om een KBS te bestuderen voor een rijke uitbreiding FO(.) van eerste orde logica (FO). In het verleden ontwikkelden we de eindig-model-generator IDP voor uitbreidingen van FO met inductieve definities, aggregaten en arithmetiek. Nu stellen we voor om FO(.) verder uit te breiden met coinductie en met modale operatoren om een NP-orakel te simuleren. Dit werk vereist een semantische en expressiviteits-analyse van deze taalconstructies. Op het niveau van de implementatie willen we IDP uitbreiden voor de nieuwe taalconstructies en ook andere vormen van inferentie bestuderen zoals deductie in de context van beslisbare fragmenten, approximatief redeneren, model-revisie en debugging. Elke vorm van inferentie vereist studie van de complexiteit en de ontwikkeling van algoritmes, implementatie en toepassingen. Organisaties: • Databases en Theoretische Informatica

Onderzoekers: • Jan VAN DEN BUSSCHE • Frank NEVEN

Toonaangevende juridische tijdschriften in België als instrumenten van de praktijk (1830 tot vandaag) Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek valt uiteen in twee grote delen. Aangevangen wordt met een contextuele rechtshistorische analyse, waarin de grote tendensen en triggers in de juridische tijdschriftengeschiedenis worden blootgelegd. In het tweede deel toetst de vorser deze algemene geschiedenis aan de zeven belangrijkste, toonaangevende juridische tijdschriften die tot op heden hun stempel drukten op de Belgische juridische wereld. Organisaties: • Vakgroep Grondslagen en geschiedenis van het recht

Onderzoekers: • Dirk Heirbaut • Georges Martyn

Onderzoek naar zwarte kleurstoffen gebruikt in de textielindustrie van 1600-1856: historische bronnen versus realia. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil inzicht verkrijgen in het gebruik van ijzerverbindingen bij het zwartverven van textiel en de gevolgen ervan voor de verwering, conservatie (vroegmoderne periode, Antwerpen). Onze hypothese is dat ondanks het verbod op de goedkope en slechte verfprocédés door de ambachten, deze in de praktijk toch veel meer werden toegepast dan men uit historische bronnen kan vermoeden. Onze aanpak bestaat erin de technologische geschiedenis zoals die uit geschreven bronnen naar voor komt, te confronteren met onderzoek op overgeleverd textiel. Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Bert De Munck

TWIN-HUB: 244H - ITN- Intermodal Rail Freight Twin Hub Network Northwest Europe Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Twin hub netwerk project zal het intermodaal spoortransport binnen, naar en van Noord en West Europa competitiever maken, vooral binnen Nederlandse en Belgische zeehavens en Europese binnenlandse terminals. Organisaties: • Wiskunde, Operationeel Onderzoek, Statistiek en Informatica voor Management

Onderzoekers: • CATHY MACHARIS

De rol van ANT en GRF transcriptiefactoren in het sturen van de bladgrootte Universiteit Gent Abstract: Waarom worden bepaalde planten zoals Sequoia bomen zo groot, terwijl andere planten klein blijven? Wat bepaald de uiteindelijke grootte van een blad of een zaad? De meeste plantenorganen hebben een gedetermineerd groeipatroon wat resulteert in een relatief constante orgaangrootte. Het doel van dit projectvoorstel is om verder inzicht te verkrijgen in de regulatorische processen die orgaangrootte bepalen in hogere planten waarbij de nadruk wordt gelegd op bladgrootte. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Dirk Inzé

Studie naar de rol van autofagie in atherosclerose. Universiteit Antwerpen Abstract: Intensief onderzoek in het Laboratorium Farmacologie heeft uitgewezen dat autofagie ook optreedt in vergevorderde onstabiele plaques. Ondanks de toenemende kennis over autofagie, blijft de betekenis ervan in atherosclerose onduidelijk. In dit project zullen we dan ook in detail het belang van celspecifieke autofagie (macrofaag of gladde spiercellen) voor plaquestabiliteit bestuderen in een muizenmodel voor atherosclerose. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Dorien Schrijvers

Tumor-micromilieu interacties als therapeutisch doelwit in multiple myeloma. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel myeloma (MM) is een B cel maligniteit welke de tweede meest voorkomende hematologische kanker vertegenwoordigt. Ondanks recente therapeutische ontwikkelingen blijft MM een ongeneeslijke ziekte en dit vooral door chemotherapeutische resistentie. Het doel van de huidige studie is de identificatie van sleutelmoleculen in de beenmerg micro-omgeving die de myeloma ziekte ondersteunen en zo ook het identificeren van potentiële therapeutische targets. Organisaties: • Hematologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN

Herziening van de aanbeveling Influenza. Universiteit Antwerpen Abstract: Herziening van de aanbeveling Influenza. Organisaties: • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Onderzoekers: • Paul Van Royen

Kwantumchemische aspecten bij elektronische structuurbepaling via semidefiniete optimalisatie van de tweedeeltjesdichtheidsmatrix Universiteit Gent Abstract: Ontwikkelen van een elektronische structuurmethode voor molecules, gebaseerd op een rechtstreekse variationele bepaling van de tweedeeltjesdichtheidsmatrix. Afleiden van nieuwe N-representabiliteitscondities. Toepassen van semidefiniete optimalizatietechnieken. Organisaties: • Vakgroep Fysica en Sterrenkunde

Onderzoekers: • Dimitri Van Neck • Patrick Bultinck

Nieuwe siliconen-materialen voor solaire toepassingen (SILASOL). Universiteit Antwerpen Abstract: Het werkpaard van de fotovoltaïsche omzetting van zonlicht naar elektriciteit is de silicium-zonnecel. Het SILASOL project focust op nieuwe op silicium gebaseerde materialen voor PV toepassingen: door de vorm van het silicium-materiaal te veranderen (dunne wafers,

nanodraden, ...) of de synthese methode (CVD, mechanische klieving, ...) verkrijgen de "nieuwe" silicium-materialen welbepaalde eigenschappen (bandkloop, kristalliniteit, ...) die voordelig kunnen zijn voor PV toepassingen. De technologie zal ontwikkeld worden in Imec (Leuven), de UA staat in voor de experimentele en computationele karakterisering van deze geavanceerde silicium-structuren. Organisaties: • Theorie van de gecondenseerde materie

Onderzoekers: • Etienne Goovaerts • Bart Partoens • Wim Wenseleers • Wim Magnus

Odysseusopvang. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project beoogt de rol van de astrocyten in de pathogenese van multiple sclerose (MS) te onderzoeken. De onderzoekers hebben gevonden dat astrocyten bij MS een tekort hebben aan beta2 adrenerge receptoren. Deze receptoren spelen een rol in de immuunregulatie van het CZS, de energievoorziening en mogelijk de hieraan gekoppelde perfusie van het CZS, en de prodcutie van neurotrofe factoren. Mogelijk is het verlies van de beta2 adrenerge receptoren het gevolgd van een virale infectie van de astrocyten. Onderzoeksvragen die hier worden onderzocht: - de rol van het canine distemper virus in het verdwijnen van beta2 adrenerge receptoren op astrocyten - mogelijkheden voor nieuwe therapieen voor MS door het verlies van de beta2 adrenerge receptoren te compenseren - de rol van een gestoorde astrocytaire energiehuishouding in de axonale degeneratie bij MS. Organisaties: • Farmacologie • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis • Inwendige Geneeskundige Specialiteiten

Onderzoekers: • Frauke DEMOL • Ralph CLINCKERS • RON KOOIJMAN • JACQUES DE KEYSER

Moleculaire 3D-analyse op nanoschaal van organische vezels, composieten en membranen met statische secundaire ionen massaspectrometrie (S-SIMS). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project beoogt de uitwerking van BiC60 statische secundaire ionen massaspectrometrie (S-SIMS) voor de moleculaire 3D-analyse op submicron schaal van gestructureerde organische materialen zoals vezels, composieten en membranen. Het onderzoek wordt in grote mate rechtstreeks op industrieel relevante materialen toegepast, zodat de methode snel inzetbaar wordt voor praktische R&D toepassingen. Organisaties: • Massaspectrometrie (Mitac 5)

Onderzoekers: • Luc Van Vaeck • Yannick Vercammen

Optimalisatie van de synthese van diarylfosfonaat inhibitoren van serine proteasen met behulp van reactiecalorimetrie. Universiteit Antwerpen Abstract: De synthese van diarylfosfonaatverbindingen, inhibitoren van serine proteasen, zal met behulp van reactiecalorimetrie geoptimaliseerd en opgeschaald worden. De reactievariabelen die een efficiëntere Birum-Oleksyszyn reactie mogelijk maken, zullen worden bestudeerd. Verder zullen generaliseerbaarheid en extrapoleerbaarheid van deze bevindingen getoetst worden op hun bruikbaarheid bij de aanmaak van een chimiotheek van potentiële serine proteaseremmers met een breder spectrum van Birum-Oleksyszyn reacties. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Koen Augustyns

Innovatieve medische beeldvorming voor neurologische aandoeningen (iMIND). Universiteit Antwerpen Abstract: Epilepsie is een frequent voorkomende neurologische aandoening dat gepaard gaat met herhaaldelijke epileptische aanvallen. Deze aanvallen worden gekenmerkt door een spontane verandering van het gedrag en/of bewustzijn van de patiënt. Dit wordt veroorzaakt door overmatige en ongecontroleerde elektrische activiteit in een wel gedefinieerde regio in de hersenen (de zogenaamde epileptogene zone). De elektrische en magnetische activiteit gegenereerd door de hersenen, kan gemeten worden aan de hand van elektrodes geplaatst aan het hoofdoppervlak. Een dergelijke meting in functie van de tijd wordt respectievelijk een elektro-encefalogram (EEG) of magneto-encephalogram (MEG) genoemd. EEG/MEG-bronlokalisatie is een methode om de bron van elektrische of magnetische activiteit te bepalen op basis van het EEG/MEG. Dit probleem bestaat uit 2 deelproblemen. Enerzijds, door het oplossen van het voorwaarts probleem verkrijgt men de elektrodepotentialen veroorzaakt door een bron met bepaalde parameters. Anderzijds, gaat men via het oplossen van het invers probleem de bronparameters bepalen op basis van een set van gemeten potentialen. Deze beeldvormings-techniek heeft een hoge tijdsresolutie (milliseconden) maar een lage spatiale resolutie. In de laatste 10 jaar is er een brede waaier aan medische beeldvormingstechnieken ontstaan. Magnetische resonantie beeldvorming (MRI), Computed Tomography (CT) en diffusie-gewogen MRI (DW-MRI) zijn beeldvormingstechnieken die de anatomische structuur van de hersenen in beeld brengen. Functionele beeldvorming, zoals Single Photon Emission Computed Tomography (SPECT) en functionele MRI (fMRI) toont veranderingen van de bloedstromingen in de hersenen. Deze technieken hebben hoge spatiale resolutie (ongeveer 1 mm voor MRI, 7 mm voor SPECT en 3 mm voor fMRI), maar een heel lage tijdsresolutie wegens de langdurige opname van de scan. Recente behandelingen maken gebruik van stimulatie, waarbij minuscule stroompjes in de epileptogene zone gegenereerd worden, ook wel Diepe Hersenstimulatie (Eng. Deep Brain Stimulation DBS) genoemd. Daarnaast kan men ook een perifere zenuw stimuleren, de zogenaamde nervus vagus. Deze vorm noemt men Nervus Vagus Stimulatie (VNS). Het werkingsprincipe van deze behandeling is tot op heden nog onbekend. Binnen het iMIND project willen we een applicatie maken dat: 1.de nodige beelden en informatie kan verzamelen voor de bepaling van de epileptogene zone en het werkingsmechanisme van de nieuwe

neuromodulaire behandeling. 2.een coregistratie kan uitvoeren tussen verschillende beelden die genomen zijn in verschillende scanners. We willen de verschillende beelden op eenzelfde referentiestelsel plaatsen om de activiteit in functionele beeldvorming te correleren met de anatomische structuren. Daarnaast, willen we ook de nauwkeurigheid van EEG/MEG-bronlokalisatie vergroten via de incorporatie van anatomische en functionele beeldvorming. 3.op een begrijpelijke en gebruiksvriendelijke manier de beelden kan tonen. Bovendien willen we ook tijdsinformatie verkregen door de EEG/MEG bronlokalisatie gaan visualiseren. 4.gebruikt worden voor een nauwkeurige bepaling van de epileptogene zone. In dit geval willen we de applicatie toepassen op een populatie van patiënten en de meerwaarde van de applicatie nagaan. 5.gebruikt worden in een experimentele omgeving om kwantitatief het effect van verschillende stimulatieparameters te bepalen. Hierbij willen meerwaarde van de applicatie nagaan in beeldvorming in kleine proefdieren verkregen tijdens stimulatie. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Jan Sijbers

Vroege versus uitgestelde behandeling van neglect na een beroerte:een gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studie. Universiteit Gent Abstract: Unilateraal neglect is een aandachtsstoornis die frequent optreedt na een beroerte, waarbij de linker ruimte wordt verwaarloosd. Een veelbelovende neglectinterventie is prisma-adaptatie (PA), waarbij een prismabril zorgt voor een optische verschuiving van het visuele veld. Doel van deze studie is om inzicht te verwerven in het meest optimale tijdsvenster om neglect te behandelen met PA en in redenen voor therapieresistentie. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Guy Vingerhoets

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre • Peter Brouckaert

Q Direct ontwikkeling van referentiedocumenten voor Belgische kwaliteitssystemen voor kleinschalige hernieuwbare energiesystemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Tot 2008 werd de ontwikkeling van hernieuwbare energie technologieën omkaderd door weinig veeleisende wetgeving, bestaande uit nietbindende doelstellingen. Sinds de goedkeuring van de Richtlijn Hernieuwbare Elektriciteit en de Richtlijn inzake de bevordering van Hernieuwbare Energie, worden het energie- en milieubeleid onderworpen aan juridisch bindende doelstellingen. Daarom moeten ze beschikken over doeltreffende systemen van prestatie-evaluatie. Sommige hernieuwbare energie technologieën (HET) kennen een snel groeiende markt, met een constant evoluerend product. In België zijn er grote verschillen waar te nemen tussen de technologieën op het gebied van marktpenetratie en marketingkanaal, in het bijzonder omdat de mechanismen en het niveau van financiële steun verschillend zijn in de Gewesten. Een aantal ondersteuningsmechanismen hebben geleid tot een versterkt aanbod van een groot aantal leveranciers en installateurs van HET op de markt, wat geleid heeft tot een reeks van producten en diensten die sterk gediversifieerd zijn en met name dus een gebrek hebben aan gekwalificeerde professionele structuren. In tegenstelling hiermee verwachten de eindgebruikers van deze technologieën producten en diensten van hoge kwaliteit.Veel studies tonen aan dat kwaliteitsborging voor de HET (opkomende of reeds gevestigde) een belangrijk onderdeel is van hun groei en duurzame ontwikkeling in de Europese markt. Een bijzonder aspect van het onderzoek was om het ontwerp van een kwaliteitssysteem aan te pakken op verschillende niveaus, afhankelijk van de doelgroep van begunstigden, het niveau van vermarkting van het product en de technologie. Het belangrijkste doel van het onderzoek was om aanbevelingen voor beleidsmakers te formuleren om de groei van systemen van decentrale productie van duurzame energie in België te ontwikkelen, op basis van gemeenschappelijke ambitieniveaus en kwaliteitsnormen voor de verschillende technologieën. Het geïntegreerde systeem voor kwaliteitscontrole moet zo zijn ontworpen dat het later kan worden beheerd door een operator - onafhankelijke derde partij en moet zorgen voor een niveau van vertrouwen en kwaliteitsgaranties voor de eindgebruiker die vergelijkbaar zijn in termen van product, het ontwerp van het geïnstalleerde systeem, de installatiekwaliteit en prestaties, ongeacht de technologie. Organisaties: • Toegepaste Mechanica

Onderzoekers: • JACQUES DE RUYCK

Oorzaken en gevolgen van variatie in complexe secundair seksuele zangkenmerken: een longitudinale en multidisciplinaire benadering door integratie van gedragsmatige, fysiologische en moleculaire data. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen wij op een geïntegreerde manier de oorzaken en gevolgen van variatie in een grote verscheidenheid van zangkenmerken bestuderen bij koolmezen. Door gebruik te maken van automatische zangregistratiesystemen zullen we alle mogelijke aspecten van de zang van minimaal 200 vrijlevende koolmezen gedetailleerd registreren en kwantificeren. Hierbij zal getracht worden om zo veel mogelijk mannetjes gedurende hun ganse leven te volgen. Deze unieke dataset zal dan de basis vormen voor verdere cross-sectionele en longitudinale analyses. Door gebruik te maken van fysiologische, immuno-endocriene, en state-of-the-art moleculaire technieken, evenals van persoonlijkheidsen leertesten én van erfelijkheidsanalyses, zullen wij de oorzaken van verschillen in zanggedrag op een geïntegreerde manier bestuderen. Organisaties: • Ethologie

Onderzoekers: • Marcel Eens • Annie Pinxten

Ontwikkeling van informatie- en beslissingshulpsystemen voor rationele farmacotherapie in ziekenhuizen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Ontwikkeling van informatie- en beslissingshulpsystemen voor rationele farmacotherapie in ziekenhuizen. Organisaties: • Farmacologie

Onderzoekers: • ALAIN DUPONT

Toegankelijk maken van nucleaire metingen voor de controle van substanties in de NORM industrie. Universiteit Hasselt Abstract: Dit project kadert in de voorbereiding van de oprichting van een spin-off in de NORM-sector. Onder impuls van regelgevers zal de wetgeving betreffende natuurlijk voorkomend radioactief materiaal (kortweg NORM) binnen korte tijd strikter worden voor de niet-nucleaire sector. Huidige meettechnieken in casu zijn echter moeilijk toegankelijk en tijdrovend waardoor er in de praktijk weinig metingen uitgevoerd kunnen worden. Deze spin-off wil zowel een meettoestel als consulting in dit domein vermarkten. Bij de opstart van de XIOS spin-off zal zowel de IPR en technologie vanuit XIOS alsook deze IOF-financiering, verrekend worden in een percentage van de aandelen. Organisaties: • Niet onderzoeksgroep gebonden projecten

Onderzoekers: • Heidi CARDOUS

Stimulatie van betacel progenitoren in diabetische pancreas. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Type-1 diabetes wordt gekenmerkt door een gebrek aan betacellen in de pancreas. Regeneratietherapie zou er voor kunnen zorgen dat een normale betacelmassa wordt hersteld in patiënten, tenminste indien het autoimmune afbraakproces kan gecontroleerd worden. In de afwezigheid van betacellen dient men hun regeneratie te induceren via progenitorcellen. Recent werd aangetoond dat betacel-progenitoren die de embryonale transcriptiefactor Ngn3 uitdrukken, kunnen geactiveerd worden in de adulte pancreas door weefselschade te induceren met het duct ligatie proefdiermodel. Dit project beoogt deze progenitoren te activeren in de afwezigheid van uitgebreide weefselschade, dus zonder duct ligatie, maar door behandeling van diabete proefdieren met groeifactoren of cytokines. Uit ons vorig onderzoek is gebleken dat Ngn3-expressie en het vermogen tot neogenese van betacellen in vitro kan geinduceerd worden met een combinatie van extracellulaire factoren die werken via het gp130STAT3 systeem. In dit project willen we onderzoeken of deze factoren (CNTF en EGF) ook in vivo de activatie van Ngn3-progenitoren kunnen induceren, en of dit kan leiden tot betacel-regeneratie en herstel van de normale glycemie in diabete proefdieren. Bovendien willen we in dit nieuwe onderzoeksmodel achterhalen van welk celtype de Ngn3-progenitoren afkomstig zijn en hun fenotype beter bestuderen. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • LUC BOUWENS

Grootschalige discrete-event simulatie van gedistribueerde systemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project heeft als doelstelling om grootschalige simulaties van gedistribueerde systemen met GES en SimGrid mogelijk te maken. We onderscheiden hierbij drie wetenschappelijke doelstellingen: 1) Reductie van het geheugengebruik en van de sequentiële uitvoeringstijd van simulaties. 2) Uitvoering van de simulatie op een gedistribueerde architectuur. 3) Realisatie van een schaalbare interoperatie tussen GES en SimGrid. Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Jan Broeckhove

Karakterisering van het vermoeiingsgedrag van vezelsterkte kunststoffen door versnelde vermoeiingstesten van balk- en plaatvormige composiet proefstukken m.b.v. elektromagnetische shakers. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De voorbije jaren is de belangstelling voor het vermoeiingsonderzoek van vezelversterkte kunststoffen terug sterk toegenomen, omdat meer en meer composietmaterialen gebruikt worden in structurele, dragende onderdelen. Anderzijds vertonen de experimentele labotesten heel wat beperkingen en duurt het heel lang om het vermoeiingsgedrag van één enkel type composietmateriaal te karakteriseren. Tijdens de laatste 'International Conference on Fatigue of Composites' (Kaiserslautern, 2007) was er een algemene consensus onder de deelnemers dat veel snellere testmethodes voor vermoeiing nodig zijn. De doelstellingen van dit project zijn dan ook tweeërlei: (1) karakterisering van het vermoeiingsgedrag van vezelversterkte kunststoffen d.m.v. versnelde vermoeiingsproeven onder uni-axiale en meerassige spanningstoestanden m.b.v. electrodynamische shakers. Balken en platen worden getest bij een welbepaalde resonantiefrequentie en bijhorende resonantiemode, en als er stijfheidsdegradatie optreedt, wordt de shakerfrequentie zodanig bijgestuurd dat het proefstuk in resonantie blijft, (2) de ontwikkeling en het gebruik van inverse methoden om de distributie van de (gedegradeerde) plaatstijfheden te identificeren via de gemeten trillingsmodes en hiermee de calibratie van meerassige schademodellen voor vermoeiing van composietmaterialen mogelijk te maken. Het voorbije jaar werden een aantal verkennende testen uitgevoerd die de haalbaarheid van dit project bewijzen. Organisaties: • Mechanica van Materialen en Constructies

Onderzoekers: • HUGO SOL

Recherches et formations en développement post-conflits et gouvernance locale/régionale. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds VLIR. UA levert aan VLIR de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Politieke economie van de Grote Meren Regio

Onderzoekers: • Filip Reyntjens

Jongeren desist-from-crime: een kwalitatief onderzoek naar jong-volwassenen met een jeugdbeschermingsverleden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de hedendaagse criminologie trad recent het debat rond "desistance-from-crime" of de beëindiging van criminele carrières op de voorgrond. Dit project wenst na te gaan wat de dynamiek van het "desistance from crime"-proces is en wat de plaats is van de justitiële interventie binnen dit proces? De probleemstelling wordt vertaald in twee concrete onderzoeksvragen die het onderzoek structureren: (1) Hoe verloopt volgens (voormalige) jeugddelinquenten het proces van desistance en delinquentie? En (2) Hoe zien (voormalige) jeugddelinquenten de plaats en impact van de justitiële interventies in het proces van "desistance-from-crime"? Dit onderzoeksvoorstel betreft een kwalitatief empirisch onderzoek naar het "desistance from crime" proces van jong volwassenen met een verleden in de jeugdbescherming. Verder bouwend op de verzamelde cohorte gegevens (gerechtelijke, individuele en sociale) van een geplaatste jongeren (2001-2003) in het kader van recent onderzoek staat in dit onderzoeksvoorstel, naast een analyse van desistance/persistance, vooral de bevraging (via diepte-interviews) van jongvolwassenen uit de bestudeerde cohorte centraal. De doelstelling van dit onderzoek is om op deze wijze inzicht te verkrijgen in de betekenis van en ervaring met de jeugdbeschermingsmaatregelen, het verloop en de kenmerken van het proces van "stoppen met criminaliteit" en de rol van interventies binnen dit proces. Organisaties: • Criminologie

Onderzoekers: • JENNEKE CHRISTIAENS • Els DUMORTIER

Luminescerende lanthanide-MOFs Universiteit Gent Abstract: Dit project handelt over het ontwerp en de synthese van metaal-organische netwerken (metal-organic frameworks, MOFs) die geoptimaliseerd zijn naar luminescentie-eigenschappen toe. Deze MOFs bestaan uit driewaardige lanthanide-ionen die karakteristieke luminescentie vertonen in het zichtbare of nabij-infrarode spectrale gebied. Deze ionen worden aan elkaar gekoppeld via te synthetiseren nieuwe ?linker? moleculen, tot een 3D-netwerk met superieure stabiliteit. Organisaties: • Vakgroep Anorganische en fysische chemie

Onderzoekers: • Francis Verpoort • Pascal Van Der Voort • Rik Van Deun

Metaproteoom analyse van de distale darmmicrobiotica van mucoviscidosepatiënten Universiteit Gent Abstract: De darmmicrobiota speelt een belangrijke rol in gezondheid en ziekte van mensen. Mucoviscidosepatiënten lijden aan longinfecties die een vrij groot aantal antibioticumbehandelingen vereisen. Ook hun darmfysiologie en voedselvertering zijn zeer sterk verstoord. Dit project stelt zich tot doel om via metaproteoomonderzoek de samenstelling, dynamiek en andere eigenschappen van de distale darmmicrobiota van een groep van mucoviscidosepatiënten met die van gezonde siblings te vergelijken. Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Peter Vandamme • Bart Devreese • Peter Dawyndt

Compensatoire mechanismen voor de gestoorde motorische controle bij de ziekte van Parkinson: inzicht in de relatie tussen Cueing, cognitie en de onderliggende hersenactiviteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Freezing is een episodische en onwillekeurig optredende fase vanblokkering van stappatroon van personen met de ziekte van Parkinson (PD) optredend bij ongeveer 50% van de patiënten. Het globale onderzoeksproject (in samenwerking tussen KUL en VUB) poogt een bijdrage te leveren aan de ontrafeling van het onderlinge mechanisme van freezing. De VUB-onderzoeksgroep (samenwerking tussen revalidatiewetenschappen en cognitievepsychologie) heeft als doel: 1)nagaan of een verschil bestaat tussen het executief functioneren van freezers en non-freezers, 2) het effect nagaan van een dubbeltaak en cueing in een voorspelbare vingerbewegingtaak om het voorkomen van freezing in de bovenste ledematen na te gaan, 3) het effect nagaan van een dubbeltaak op het leren van een ieuwe motorische sequentie bij freezers en nonfreezers. Het neuropsychologisch profiel van freezers en non-freezers wordt bestudeerd aan de hand van conventionele neuropsychologische tests (SCOPA-COG, Stroop color-word test, TOWER of London, Controlled word association test) en de mogelijkheid tot het leren van een motorische sequentie aan de hand van een seriële reactietijd taak (naar Nissen & Bullemer, 1987) met een gekende en een ongekende sequentie en als een enkelvoudige of met het tellen van akoestische tonen als dubbeltaak. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie

Onderzoekers: • ERIC KERCKHOFS

Objectivering van het locomotorisch gedrag voorafgaand aan het stappen: een pilootstudie. Universiteit Antwerpen Abstract: Niet alle kinderen leren kruipen op handen en knieën. Sommige vertonen andere vormen van locomotie, zoals bijvoorbeeld billenschuiven, buiksluipen of rollen. Hypothetisch stelt men dat deze kinderen een zwakkere coördinatie tussen de benen en armen en de schouder- en bekkengordel vertonen. Het doel van deze studie is (1) nagaan of er een correlatie bestaat tussen ontwikkelingsfactoren en een afwijkend kruippatroon en (2) een methode ontwikkelen om de coördinatie tijdens het kruipen op een objectieve manier te meten. Organisaties: • Functionele morfologie

Onderzoekers: • Peter Aerts • Ann Hallemans

Netwerken en hulpverlening: het OCMW van Antwerpen als case.

Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek onderzoeken we de manier waarop de hulpverleners van dit OCMW hun cliënten naar activering begeleiden. De is de centrale onderzoeksvraag van voorliggend project luidt: "Hoe beïnvloeden hulpverleningsnetwerken op het buurtniveau de hulpverlening van de sociale centra van het OCMW van Antwerpen?" Organisaties: • Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES)

Onderzoekers: • Jean Vranken • Danielle Dierckx

Karakterisering van nieuwe targets voor de behandeling van het Fragiele X Syndroom. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Peter De Deyn • Inge Heulens

De actieve plaats : van katalysator tot reactor. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit is een samenwerkingsverband tussen chemici en scheikundige ingenieurs op het gebied van heterogene katalyse. Hierbij wordt getracht de actieve plaats op atomair niveau te verstaan, om van daaruit een katalysator op te bouwen in een reactor in de industrie. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Gustaaf Van Tendeloo

Mechanisme van dense plakvorming bij de ziekte van Alzheimer. Universiteit Antwerpen Abstract: Amyloïd-ß (Aß) aggregatie in het hersenparenchym in de vorm van amyloïde plakken is een neuropathologisch kenmerk van de ziekte van Alzheimer (AD). Het is interessant dat enkel dense-core plakken geassocieerd zijn met neuritische en inflammatoire pathologie in zowel AD patiënten als in muis AD modellen. De precieze neuropathologische veranderingen die optreden in de hersenen door de afzetting van amyloïd zijn echter nog niet gekend. Verschillende feiten wijzen er op dat Aß niet spontaan aggregeert in de hersenen, maar dat specifieke chaperones Aß helpen te aggregeren tot ß-sheets. Door gebruik te maken van transcriptoom- en proteoomanalyses heeft het project als doel de mechanisme(s) van dense-core plakvorming in verschillende plakvormende transgene muis AD modellen op te helderen. Zo toonden we met behulp van een transcriptoomanalyse aan dat, net zoals in AD patiënten, progranuline opgereguleerd is in microglia, neuronen en neuriten in associatie met densecore plakken in de hersenen van Tg2576 en APPPS1 muizen. Dit resultaat vormt de aanzet tot het testen van progranuline als een biomerker voor humane studies. Om verder de rol van progranuline in de AD pathogenese te onderzoeken, hebben we APPPS1 muizen gekruist met progranuline overexpressie en progranuline knock-out muizen. Deze studies kunnen de ontwikkeling bevorderen van nieuwe potentiële therapeutische strategieën om AD te behandelen of te voorkomen. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Samir Kumar-Singh • Sandra Pereson

Interactie van Escherichia coli fimbriae met de koolhydraatreceptoren van bigenterocyten en het fimbriae-specifiek micosaal immuunantwoord. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Gram-negatieve micor-organismen, zoals Escherichia coli, bezitten een variëteit aan adhesieve organellen (pili of fimbriae) met verschillende suikerbinding-specificiteiten, die de bacteriën toelaten aan te hechten aan verschillende oppervlakten. Pathogene E. coli stammen die F4, F5, F6, F17 of F41 fimbriae op hun oppervlak uitdrukken kunnen de dunne darm van zogende biggen koloniseren, terwijl expressie van zowel F4 als F18 de kolonisatie toelaat van de dunne darm van gespeende biggen. Wanneer de pathogene E. coli een enterotoxine (enterotoxigene E. coli of ETEC) procduceert resulteert dit in neonatale- of speendiarree; indien de pathogene E.coli een shigatoxine (shiga-producerende E.coli of STEC) produceert, resulteert dit in slingerziekte. Voor de meeste hierboven vermelde fimbriae zijn de suikerreceptoren niet gekend. Het is de bedoeling deze fimbriële receptoren, aanwezig op glycoproteïnen of glycolipiden van de dunne darm van biggen, te identificeren en hun moleculaire interactie met fimbriële adhesinen te bestuderen. Zuivere en actieve adhesines van F4, F5, F17 en F18 zijn reeds voor handen en kunnen dus gebruikt worden voor het opvissen van de suikers. Deze suikers werden bekomen uit glycaanmengsels na behandeling van glycolipiden geïsoleerd uit de dunnen darm van biggen. Van de opgeviste adhesine-bindende suikers zullen de complete sequentie (s) en glycosidische binding(en) bepaald worden. De moleculaire interacties zullen bestudeerd worden aan de hand van kristalstructuren van proteïne-koolhydraat complexen en in vitro bindingsexperimenten. We willen alzo een dieper inzicht krijgen in de adhesiemechanismen tussen specifieke suikermoleculen en welbepaalde fimbriële adhesinen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • HENRI DE GREVE

Ondersteuning en onderzoek Brede School Universiteit Gent Abstract: Het Steunpunt Diversiteit en Leren ondersteunt Brede School in Vlaanderen en Brussel. De opdracht bestaat uit een bevraging van belangrijke partners in het bredeschoolverhaal. We besteden aandacht aan de rol die het lokale beleid hierbij opneemt. Daarnaast volgen we internationale ontwikkelingen op, organiseren we vorming en informatiesessies, ontwikkelen we publicaties en informatieve brochures over het thema. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen

Onderzoekers: • Piet Van Avermaet

Verzamelen van nationale gegevens over het resistentieprofiel van Streptococcus pyogenes. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds BAPCOC. UA levert aan BAPCOC de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Herman Goossens

Gerichte afgifte van gepegyleerde adeno-geassocieerde virale vectoren in tumoren. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De recente ontdekking van genen die een rol spelen in het ontstaan van levensbedreigende aandoeningen, zoals kanker en sommige virale infecties, heeft het onderzoek naar nieuwe behandelingsmogelijkheden op basis van genen en recent ook 'small interfering' RNAs (siRNAs) sterk aangewakkerd. Genen en siRNAs hebben een grote therapeutische potentie, maar als ze na toediening aan de patiënt niet in staat zijn om de gewenste cellen te bereiken en in deze cellen binnen te dringen is de kans op een therapeutisch effect nihil. De ontwikkeling van genen en siRNA als een nieuwe klasse van geneesmiddelen staat of valt dus met het beschikbaar zijn van veilige en effectieve afgiftesystemen die therapeutische nucleïnezuren, na toediening aan de patiënt, in de gewenste cellen kunnen loodsen. De in vitro evaluatie en ontwikkeling van nieuwe niet-virale afgiftesystemen voor genen en siRNA vormt sinds 1997 een belangrijk thema binnen het onderzoek van de Gentse promotoren. Dit in vitro onderzoek is echter in een stadium gekomen waarbij informatie over het in vivo gedrag van de nucleïnezuur bevattende afgiftesystemen (siRNA- of gentherapeutica) nodig is om werkelijk tot klinische toepassingen van deze gentherapeutica te komen. Dit brengt ons tot het doel van dit onderzoeksproject zijnde de in vivo evaluatie van beloftevolle gentherapeutica ontwikkeld binnen het onderzoek van de Gentse promotoren. De in vivo evaluatie wordt uitgevoerd aan de hand van beeldvormingstechnieken (MicroSPECT en BLI) in samenwerking met de VUB promotor. Organisaties: • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • Tony LAHOUTTE

3D4 Health: Protection structures for health: Structural biology of therapeutic membrane proteins as a tarting point for effective rational drug design Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met 3D4Health wensen we nieuwe werktuigen te genereren om de structurele en functionele eigenschappen van therapeutische membraaneiwitten te bestuderen. Hiertoe zullen we collecties van Nanobodies, (enkel domein antilichaamfragmenten van kameelachtigen) genereren tegen GPCR's en MDR'sd (G-Protein Coupled Receptors en Multidrug Resistance proteins). De agonstische/antagonistische werking van deze nanobodies tegen GPCR's, of hun capaciteit om MDR's te blokkeren zal nagegaan worden. De Nanobodies zullen ontwikkeld worden als nieuwe werktuigen om deze membraaneiwitten te zuiveren en als kristallisatie werktuig. De structuurbepaling van deze moeillijk toegankelijke GPCR's en MDR's moet toelaten nieuwe patentaanvragen in te dienen waarin tevens de door rationeel drug design technieken vooropgestelde therapeutische drugs beschermd worden. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • SERGE MUYLDERMANS

ISOMAP voor wavelet-distributie gebaseerde beeldclassificatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft het samenvoegen van het ISOMAP algoritme voor niet-lineaire reductie met twee bestaande hyperspectrale analyse technieken: Textuur classificatie door geodetische afstandsberekeningen tussen wavelet distributies, en pure pixel extractie voor ontmengen van beelden. De eerste techniek is recent ontwikkeld bij het Visielab, waar de tweede een volledig nieuwe aanpak voor een bestaand probleem zal opleveren. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Rob Heylen

The next car generation: barriers and opportunities. A Methodological basis for the analysis of the transition towards a more environmentally car fleet. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Ontwikkeling van een analyse methodologie voor de transitie naar een meer milieuvriendelijke voertuigvloot. Organisaties: • Wiskunde, Operationeel Onderzoek, Statistiek en Informatica voor Management • Elektrotechniek-Energietechniek • Mobiliteit en voertuig technologie onderzoeksgroep

Onderzoekers: • Thierry Clement COOSEMANS • Maarten MESSAGIE • CATHY MACHARIS • JOERI VAN MIERLO

Het Asklepios project Universiteit Gent Abstract: Het Asklepios project is een longitudinaal bevolkingsonderzoek dat peilt naar preklinische atherosclerose, preklinisch hartfalen en cardiovasculaire veroudering. De eerste meetronde werd uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers (35-55 jaar) in 2002-2004 (onderzoeksproject G.0423.03). Het huidig onderzoeksproject volgt op dit vorig project en moet gesitueerd worden in het kader van de tweede meetronde, waarbij follow up gegevens worden verzameld. Deze meetronde wordt tegen het einde van huidig kalenderjaar opgestart. Het huidig FWO project is toegespitst op de morfologie en op de functie van het hart, voornamelijk van het linker ventrikel.

Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Dirk De Bacquer • Thierry Gillebert

Identificatie van genetische/genomische factoren betrokken bij hoogbegaafdheid. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van het project is het initiëren en het uitbouwen van state of the art moleculair genetisch/genomisch onderzoek naar hoogbegaafdheid vertrekkende van de unieke populatie aanwezig binnen het CBO. De mijlpalen van dit project zijn: - Uitbouw van een biobank voor hoogbegaafdheidsonderzoek ¿ Identificatie van kandidaatgenen voor hoogbegaafdheid via een SNP gebaseerde genoom¿wijde associatiestudie ¿ De studie van de relatie tussen copy number variaties (CNVs) en hoogbegaafdheid Organisaties: • VIB DMG - Toegepaste Moleculaire Genomica

Onderzoekers: • Jurgen Del-Favero

Lerende controle voor productie machines Vrije Universiteit Brussel Abstract: Productiemachines bestaan steeds meer uit sterk interagerende subsystemen die elk verantwoordelijk zijn voor een subtaak. Het afzonderlijk afstellen van elk van deze subsyste:menen leidt tot een suboptimaal globaal gedrag. Het objectief van dit SBO project is om globale leerstrategie uit te werken die een optimale coördinatie tussen de subsystemen kan garanderen. We beogen zowel een modelgebaseerde als een modelvrije aanpak welke op een aantal benchmarks uilenborden geëvalueerd. Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • ANN NOWE

Evolutie van Modelleertalen. Universiteit Antwerpen Abstract: In modelgedreven ontwikkeling is evolutie alomtegenwoordig doorheen de levenscyclus van een complex software-intensief systeem, in het bijzonder hele productfamilies. Niet alleen instanties zijn onderhevig aan evolutie, maar ook modelleertalen zelf. Dit geldt in het bijzonder voor domeinspecifieke talen. Vandaag de dag gebeurt deze evolutie van modelleertalen manueel, met een lastige en foutgevoelige migratie van gerelateerde artefacten zoals instanties als resultaat. In dit project worden de verschillende evolutiescenario's onderzocht voor uiteenlopende modelleer-artefacten, zoals instanties, metamodellen en transformatiemodellen. Vervolgens wordt evolutie in vier primitieve scenarios opgedeeld, die alle mogelijke vormen van evolutie omvatten. Deze structurele aanpak maakt het ontwerpen van (semi-)automatische oplossingen voor evolutie van modelleertalen mogelijk. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Hans Vangheluwe • Bart Meyers

Nanobodies as chaperones to study Biomedical Targets Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching project: Nucleoside hydrolasen: van recycling enzymen tot generische prodrug targets. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • JAN STEYAERT

Stabiele isotopen methoden voor de studie van biogeochemische processen in aquatische systemen en van het paleoklimaat. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De infrastructuur van het stabiele isotopenlaboratorium aan de VUB (4 isotope ratio mass spectrometers, inbegrepen een aantal periferen) wordt aangewend in meerder onderzoeksprojecten in het domein van de aquatische ecologie en biogeochemie en het het domein van de paleo-omgevingsstudies, maar staat ook open voor gebruik door andere onderzoeksgroepen in Vlaanderen en elders. Voorliggende aanvraag beoogt financiering van het salaris voor een expert technisch personeelslid en werking voor onderhoud en herstel van de aanwezige en de ontwikkeling van nieuwe infrastuctuur in het stabiele isotopenlaboratorium. Het goed functioneren van het stabiele isotopenlab voor eigen onderzoek en service aan derden is hiervan afhankelijk. n het voorstel worden specifiek vier onderzoeksprojecten voorgesteld waarbij de bepaling van stabiele isotopensamenstelling steeds centraal staat: (i) Seizonaal verbruik van nutriënten als proxy voor koolstof exportproductie in de Zuidelijke Oceaan; (ii) Karakterisatie van de voornaamste phytoplanktongroepen verantwoordelijk voor koolstofexport en differentiële afbraak van deze biogene materialen in de diepzee; (iii) Stikstof- en koolstofcycli in rivieren: retentie vs recyclering; (iv) ?13C van organische microfossielen als proxy voor milieuveranderingen. Organisaties: • Scheikunde • Geologie

Onderzoekers: • EDWARD KEPPENS • WILLY BAEYENS • FRANK DEHAIRS • Philippe CLAEYS • NATHALIE BRION

De deconstructie van grenzen en vertrouwelijkheid in de E.U.: een analyse van historische representaties van de "anderen" en van hedendaagse dagelijkse praktijken in grensgebieden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de vorming van identiteit in de inter-regio Belgisch en Nederlands Limburh aan de hand van drie mogelijke subvragen: voeding ("courses"), huwelijkspatronen ("intercourses") en ideologie ("discourses").

Organisaties: • Geschiedenis

Onderzoekers: • Karen ARIJS • PETER SCHOLLIERS

Atomen tellen in nanomaterialen (COUNTATOMS). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Gustaaf Van Tendeloo

Schrijvers uit de Hispano-Amerikaanse canon in het hedendaags verhalend proza van de Spaantalige Caraïben, Argentinië en Chile (1990-2010) Universiteit Gent Abstract: In dit project zal de rol worden onderzocht van de Hispano-Amerikaanse canon (vooral met betrekking tot preboomschrijvers (1990-2010) en boomschrijvers (1960) in een representatieve selectie uit het verhalend proza van de Spaanstalige Caraïben, Argentinië en Chili (Con Sur) tussen 1990-2010. Door het spanningsveld aantrekking/afstoting ten opzichte van voorgangers in deze twee gebieden te bestuderen, kunnen wetmatigheden aangaande canonvorming in het algemeen worden blootgelegd. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)

Onderzoekers: • Ilse Logie

Disentangling the taxonomic and phylogenetic diversity in the brown alga Dictyota in relation to patterns of geographic population genetic structuring and hybridization Universiteit Gent Abstract: De diversiteit van het genus Dictyota is echter slecht gekarakteriseerd. Tot op heden is er geen consensus over het aantal soorten dat in Europese wateren kan aangetroffen worden. Dit project zal in eerste instantie trachten de diversiteit te karakteriseren met behulp van moleculair fylogenetische technieken. In tweede instantie zal nagegaan worden met behulp van microsatellietmerkers in welke mate hybridisatie optreedt. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Olivier De Clerck

SUPERCT: Speeded Up Processing and Reconstruction of Tomograms Universiteit Hasselt Abstract: Dit project is gericht op het versnellen van reconstructie en verwerking van tomografische beelden, waarbij iteratief gebruik wordt gemaakt van voorwaartse en terugprojecties. Dergelijke operaties zijn gelukkig erg geschikt voor parallellisatie. Tegenwoordig kan hardware, die oorsprokelijk bedoeld was voor computationeel veeleisende 3D games, effectief gebruikt worden voor andere taken. Graphical Processing Units (GPUs), bijvoorbeeld, werden speciaal ontwikkeld voor een hoog parallellisme en zijn uitermate geschikt voor iteratieve reconstructie en verwerking. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Philippe BEKAERT

Economische Raad voor Oost-Vlaanderen. 55 jaar de stuwende kracht. Universiteit Gent Abstract: In december 1955 werd de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen (EROV) boven de doopvont gehouden, met als doel de bevordering van de economische ontwikkeling van de provincie. In 2010 vierde EROV zijn 55-jarig bestaan met dit boek. Het is een terugblik op een lange en intrigerende geschiedenis, ingebed in een ruime economische en politieke context. Organisaties: • Vakgroep Geschiedenis

Onderzoekers: • Eric Vanhaute

Zorgen bossen voor een koeler klimaat? Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)

Onderzoekers: • Ivan Janssens • Sebastiaan Luyssaert

Het verbinden van bestaande kennis over gegevens voor het vorsen van significante en interessante patronen Universiteit Antwerpen Abstract: Patroon mining is een onderdeel van data mining waarbij men interessante stukjes kennis poogt te extraheren uit bestaande verzamelingen van gegevens. Bestaande technieken gaan uit van het slechtst denkbare scenario. In de praktijk bestaat er echter vaak al kennis over deze gegevens welk tot betere technieken en resultaten kunnen leiden. Het doel van dit project is om te bestuderen hoe bestaande kennis in patroon mining geintegreerd kan worden. Organisaties:

• Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Nikolaj Tatti

Beurs Berber De Jong Universiteit Gent Abstract: In deze studie worden korte- en lange-termijn effecten van testosteron op het reproductief gedrag en succes, oxidatieve stress en immuunsysteem van vrouwelijke vogels bestudeerd, met de koolmees (Parus major) als ecologisch modelsysteem. Hiertoe worden individuen experimenteel geïmplanteerd met testosteron, flutamide of een controle implantaat. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Luc Lens

Inwendig onderzoek van zeolietkristallen en hun gasten. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit project is om de techniek van gefocusseerde ionenbundel (FIB) aan de UA te gebruiken om schijfjes van zeolietmateriaal (KUL) van 50 tot 100 nm dikte te prepareren van verschillende plaatsen en met verschillende oriëntaties met het oog op een gedetailleerde structurele analyse met hoge resolutie TEM. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Dominique Schryvers

Betrokkenheid van functionele variaties in hersen-geexpresseerde miRNA genen in de etiologie van bipolaire stoornis en schizofrenie Universiteit Antwerpen Abstract: Ondanks de hoge heritabiliteit van BP en SZ kent de zoektocht naar risicogenen voor deze aandoeningen weinig succes. Dit doet vermoeden dat de complexiteit van BP en SZ het gevolg is van genetische heterogeniteit en verstoring van de transcriptie van risicogenen door mutaties in regulatorische moleculen zoals miRNAs. Het doel van dit project is onderzoeken in hoeverre genetische variatie in miRNAs betrokken zijn bij de etiologie van BP en SZ. Organisaties: • VIB DMG - Toegepaste Moleculaire Genomica

Onderzoekers: • Karlijn Van der Ven

Risico-evaluatie van chemische stoffen met Intelligent Testing: zorgt toxicogenomics voor de ontbrekende schakel? Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Wim De Coen • Nathalie Dom

Analyse van de trypanosomiasis-geassocieerde destructie van het gastheer B-cel geheugen tijdens vaccinatie en infectie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Afrikaanse trypanosomiase is een infectieuze ziekte die zowel de mens als dieren bedreigt in grote delen van sub-Sahara Afrika. Tijdens infectie gebruikt de trypanosoom 'antigenische variatie' als verdediging tegen hetimmuunsysteem van zijn gastheer. Hierbij verandert de parasiet op zeer regelmatige tijdstippen de eiwitten waaruit zijn oppervlakte mantel zijn opgebouwd. Hiervoor beschikt de trypanosoom uit een bibliotheek vanmeer dan 1000 genen die voor de 'variant surface glycoproteins' (VSG) of variabele oppervlakte glycoproteïnen coderen. Belangrijk om hier te vermelden is dat alle VSGs in het membraan van de parasiet geankerd zijn meteen GPI anker (glycosylfosfatidylinositol). Hoewel GPI ankers ook voorkomen op het oppervlakte van zoogdiercellen, zijn de trypanozoom GPIs uniek door de aanwezigheid van een gallactose modificatie diebetrokken is bij het proinflammatorische karakter van de trypanozoom GPIs (1). Inflammatie geïnduceerde anemia is een belangrijk symptoom van trypanosomiase en is de meest voorkomende doodsoorzaak bij geïnfecteerde dieren. Vele inheemse Afrikaanse diersoorten hebben echter zo goed als geen last van deze complicatie, hoewel ze dus wel geïnfecteerd zijn met trypanosomen. Dit gegeven ligt aan de basis van het onderzoek dat bij CMIM (laboratorium voor Cellulaire en Moleculaire Immunologie, VUB) wordt uitgevoerd, omdat het suggereert dat ziektes zoals 'Nagana' (dierlijke trypanozomiase) en Slaapziekte (menselijke trypanozomiase) het gevolg zijn van een slecht gecontroleerd anti-parasiet immuun antwoord van de gastheer, en niet rechtstreeks veroorzaakt worden door de parasiet zelf. Reeds in 1980 werd gepubliceerd dat inflammatie tijden trypanosomiase aanleiding kon geven tot een verstoring van het vetzuurmetabolisme van de gastheer, door de inductie van 'cachectin' (2). Dit hormoon is verantwoordelijk voor het opstapelen van korte vetzuren in het serum van de geïnfecteerde gastheer. Zeer snel na deze ontdekking werden resultaten gepubliceerd dat hetzelfde 'hormoon' een negatieve activiteit vertoonde op de groei van tumorcellen. In dit onderzoek sprak men echter over TNF of tumor necrose factor. In 1985 bleek dat cachectin en TNF hetzelfde molecule waren (3), maar viel het onderzoek naar de rol van dit molecule in typanozomiase stil. Op CMIM heeft men echter sinds 15 jaren dit onderzoek verder gezet. Hierdoor waren wij de eerste die een mogelijk directe lytische functie van TNF op trypanozomen aantoonden (4), en vervolgens ook het verloop van trypanozoominfecties in TNFdeficiënte muizen bestudeerden (5). Ook werd bij CMIM ontdekt dat het trypanosoom GPI instaat voor TNF inductie tijdens infectie (1), en dat modulatie van het gastheer immuunsysteem met GPI kan leiden tot een vermindering van de ziektesymptomen zoals anemia (6). Hoewel het optreden van trypanosomiase-geassocieerde anemie zeer goed gedocumenteerd is, is het mechanisme dat aan de basis hiervan ligt nog steeds niet opgehelderd. Verschillende experimenten hebben nu bevestigd dat het aantal parasieten in de gastheer hierbij inderdaad niet belangrijk is, en dat ook antitrypanosoom antilichamen geen invloed hebben op het optreden van anemie, hoewel dit eerder werd voorgesteld (5,7,8). Recente (niet gepubliceerde) data van CMIM tonen aan dat de anemie van trypanozomiase het gevolg is van twee onafhankelijk problemen, zijnde (i) de inhibitie van erythropoiese op het niveau van het beenmerg, door tussenkomst van TNF-R1 signaaltransductie, en (ii) de verhoging van eryhtrofagocytose in de lever, door tussenkomst van TNF-R2 signaaltransductie. De erythrofagocytose zal in deze projectaanvraag verder onderzocht worden. Terugvallend op de invloed van cachectin/TNF hebben we recent sterke indicaties gevonden voor het feit dat dit gekoppeld zou kunnen zijn aan een verstoring van het vetzuurmetobolisme van de gastheer. Dit zou aanleiding geven tot een verstoring van de RBC (rode bloed cel) membraan integriteit, en zou ook betrokken kunnen zijn bij de TNF-R2 erythrofagocytose. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Stefan MAGEZ

Supraspinale vermoeidheid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project onderzoekt of er een link is tussen de functionele aspecten van centrale en corticale vermoeidheid. Door de combinatie van elektrofysiologische methodes voor de bepaling van spiervermoeidheid en de manipulatie van de neurotransmissie in de hersenen, proberen we de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor vermoeidheid tijdens inspanning bloot te leggen. In fase 1 zullen de effecten van een uitputtend inspanningsprotocol op supraspinale vermoeidheid onderzocht worden. In fase 2 zal een identiek protocol toegepast worden in combinatie met manipulatie van het dopaminerge en noradrenerge neurotransmitter systeem, omdat deze reeds aantoonden de prestatie te beïnvloeden. In fase 3 zal de rol die de omgevingstemperatuur speelt bij centrale vermoeidheid bestudeerd worden en in fase 4 verandert de doelgroep van het onderzoek naar proefpersonen met verschillende gradaties van afferente feedback (gedetrainden, ouderen, mensen met ruggegraat letsels, patiënten met aandoeningen van het centrale zenuwstelsel). Het doel van dit onderzoek is om een betere kennis te verkrijgen over neurale aanpassingen en limiterende mechanismen van vermoeidheid, niet enkel bij atleten, maar ook bij meer kwetsbare bevolkingsgroepen (zoals ouderen, mensen met aandoeningen vanhet centrale zenuwstelsel). Dit zal helpen bij de ontwikkeling van adequate trainings- en revalidatiemethodesn en farmacologische behandelingen om het effect van vermoeidheid te verminderen. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • ROMAIN MEEUSEN

Equivariante Brauer groepen en Galois deformaties. Vrije Universiteit Brussel Abstract: We bestuderen de Brauer groep van sommige concrete monoïdale categoriën, met nadruk op de equivariant Brauer groep van een een driehoekige gepunte Hopf-algebra, de Brauer groep van differentiële gegradeerde algebra's, en de Brauer groep van een coquasitriangulaire duale gepunt Hopf algebra. Wij zullen de groepoïde van biGalois objecten over een Hopf-algebra bestuderen. We introduceren een categorische versie van de functor Clifford en de groep Brauer-muur. Organisaties: • Wiskunde-TW

Onderzoekers: • STEFAAN CAENEPEEL

De hybride identiteit van de hiv/aidspatiënt: kwalitatief onderzoek naar de impact van antiretrovirale geneesmiddelen op het leven van hiv/aidspatiënten in Zuid-Afrika Universiteit Antwerpen Abstract: Antiretrovirale geneesmiddelen hebben aids getransformeerd van een acute, degeneratieve ziekte in een chronische, ongeneeslijke aandoening. De chronische ziekte is niet langer een aanval van buitenaf en dient bijgevolg ook deel te worden van de identiteit van de hiv/aidspatiënt. Het onderzoeksproject tracht de mechanismen bloot te leggen langs dewelke de ziekte en de behandeling het leven en de bijbehorende identiteitsconstructie beïnvloeden. Organisaties: • Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (CELLO)

Onderzoekers: • Edwin Wouters

Broeikasbeheer in Europese landgebruiksystemen (GHG-Europe). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)

Onderzoekers: • Ivan Janssens

Karakteriseren van genen en moleculaire mechanismen voor neurodegeneratie van de frontale en temporale hersenkwab (FTLD) door een geïntegreerde aanpak van moleculaire genetica en functionele genomica. Universiteit Antwerpen Abstract: Degeneratie van frontotemporale hersenkwabben (FTLD) vertegenwoordigen de tweede meest frequente oorzaak van dementie in de bevolkingsgroep jonger dan 65 jaar. Erfelijkheid speelt een belangrijke rol in de etiologie van FTLD. Meer dan 50% van familiale FTLD blijft onverklaard door de gekende FTLD-genen. Bovendien wordt de klinische expressie van causale mutaties in gekende FTLD-genen beïnvloed door ongekende factoren. Ook de pathways waarin deze genen actief zijn blijven ongekend. Het doel van dit project is het opsporen van nieuwe genen en pathways die FTLD veroorzaken, het risico erop verhogen, of invloed hebben op de aanvangsleeftijd. Hiervoor zullen we een geïntegreerde strategie toepassen van moleculair genetische en functioneel genomische studies. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Marc Cruts • Christine Van Broeckhoven

Kritische omgevingsfactoren en de relatie met fysieke activiteit bij kinderen, adolescenten, volwassenen en senioren: een experimentele invalshoek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is om de relatie te onderzoeken tussen omgevingsfactoren en objectief gemeten fysieke activiteit. In een eerste studie zullen proefpersonen de opdracht krijgen om met een digitale camera gedurende 1 week tijdens hun vrije tijd elk uur hun omgeving in beeld te brengen en tegelijk ook een bewegingsmeter te dragen. Op die manier willen we een visueel beeld krijgen van de omgevingen waar mensen van verschillende leeftijd hun vrije tijd doorbrengen en fysiek actief zijn en nagaan of er een link is tussen de objectieve mate van fysieke activiteit en bepaalde kenmerken van de in beeld gebrachte omgevingen door de gedigitaliseerde beelde nte linken met de per uur geregistraarde fysieke activiteit. In een tweede studie zullen we aan de hand van een labo experimente zullen kritische omgevingsfactoren (zoals bepaald in studie 2) getest worden onder variërende weersomstandigheden en sociale condities. In een derde labo experiment zullen videobeelden getoond worden

van omgevingen waar zowel actieve als sedentaire activiteiten kunnen gedaan worden. Met deze studie willen we nagaan welke persoonlijke factoren een rol spelen bij de keuze voor een actieve versus sedentaire activiteit in eenzelfde fysieke omgeving en nagaan welke omgevingen eerder uitnodigen tot actieve versus sedentaire activiteiten. Organisaties: • Biometrie en Biomechanica

Onderzoekers: • PETER CLARYS

Afwijkingen aan het GABAerge systeem bij het fragiele X syndroom. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil in detail onderzoeken, welke moleculaire en cellulaire mechanismen ten grondslag liggen aan de deficiëntie van het GABAerge system in diermodellen van het fragiele X syndroom. Voor een gerichte behandeling is het immers van groot belang te weten welke componenten van het GABAerge systeem in welke cellen op welke tijdstippen veranderd zijn. Ook zullen farmacologische en genetische rescue experimenten uitgevoerd worden om te kijken welke componenten van dit systeem het beste als target gekozen kunnen worden om een optimaal effect te krijgen. Organisaties: • Cognitieve Genetica (COGNET)

Onderzoekers: • Frank Kooy

Interstellair stof in elliptische melkwegstelsels in de Virgo Cluster Universiteit Gent Abstract: Samen met twintig andere instituten heeft de Ugent een project opgestart om de Virgo Cluster, de meest nabijgelegen cluster van melkwegstelsels, gedetaileerd in kaart te brengen in het infrarode en submillimetergebied in het kader van een Herschel sleutelprogramma. Het doel van dit project is om oude en nieuwe data van ongeveer 100 elliptishe galaxieën in de Virgo Cluster te modelleren met state-of-the-art Monte Carlo stralingsoverdrachtssimulaties. Hierdoor zullen we in staat zijn om de massa, de temperatuursverdeling en de ruimtelijke verdeling van het interstellaire stof in kaart te brengen en de oorsprong en evolutie ervan te achterhalen. Organisaties: • Vakgroep Wiskundige natuurkunde en sterrenkunde

Onderzoekers: • Maarten Baes

Commissionering van de reconstructie, trigger en simulatie methoden ontwikkeld voor de CMS detector door middel van de eerste laag energetische protonbotsingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het op punt stellen van de werking van de opgebouwde CMS detector en de technieken om de proton botsingen te reconstrueren, is primordiaal voor een succesvolle exploitatie van de CMS detector bij de LHC te CERN. De laag energetische protonbotsingen die in 2009 en 2010 geregistreerd worden, zullen we gebruiken om zowel de verschillende subdetectoren te calibreren en om de performantie van diverse trigger-, simulatie- en reconstructietechnieken te bestuderen. Hiervoor gaan we uit van onze gecombineerde kennis van de detector en de fysica fenomenologie verworven via andere FWO projecten. Samen met deze andere projecten vormt dit project een natuurlijk en coherent geheel om tot een optimale exploitatie van de CMS detector te komen. Organisaties: • Natuurkunde

Onderzoekers: • Jorgen D'HONDT

Supersymmetric Models and their Signatures at the Large Hadron Collider. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek in de deeltjesfysica bestaat uit drie luiken: theorie, fenomenologie en experiment. Fenomenologie is de tak in de deeltjesfysica die experimentele voorspellingen bepaalt uit theoretische modellen, en omgekeerd ook theoretische modellen opstelt aan de hand van experimentele observaties. In de voorbije decennia was het Standaard Model dermate succesvol in het beschrijven van experimentele observaties, dat het theoretische en experimenteel luik zich enigszins onafhankelijk ontwikkelden. De data van de Large Hadron Collider te CERN, samen met de kosmologische data zullen dit beeld drastisch veranderen. De rol van de fenomenologie in de deeltjesfysica zal bijgevolg prominenter worden. Aan de VUB is het experimenteel en theoretische onderzoek goed uitgebouwd, maar ontbreekt het fenomenologisch onderzoek dat hun zou verbinden. Dit project heeft tot doel die ontbrekende link in te vullen. Concreet zal dit project zich toespitsen op het onderzoek van supersymmetrische modellen in de deeltjesfysica, welke globaal naar voor geschoven worden als belangrijkste kandidaat om het Standaard Model uit te breiden. Uitgaande van de bestaande expertise in experimenteel onderzoek bij deeltjesversnellers alsook de bestaande theoretische activiteiten omtrent supersymmetrie, zal via een brug tussen beide onderzoek starten naar het testen van verschillende klassen van supersymmetrische modellen. Organisaties: • Elementaire Deeltjes • Natuurkunde

Onderzoekers: • ALEXANDRE SEVRIN • CATHERINE DE CLERCQ • BEN CRAPS • Jorgen D'HONDT

Black-box modelgebaseerde predictieve regeling van grondgekoppelde warmtepompsystemen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De continue schaling van de CMOS technologie in de voorbije decennia gaf aanleiding tot steeds snellere transistoren bij steeds lagere voedingsspanningen. De toekomstige analoge ontwerpen zullen bijgevolg te kampen hebben met steeds kleinere signaalzwaaien om de transistoren niet uit hun analoog werkingsgebied te brengen. Verder is het bekend dat de steeds kleinere transistoren niet alleen sneller zijn, doch ook steeds meer afwijken van de ideale CMOS karakteristiek. Om de diep-submicron technologieën optimaal te gebruiken werd er recent een alternatieve aanpak voor het ontwerp van RF schakelingen voorgesteld [1, 7-9, 12, 13, 29, 30]. Die bestaat eruit om het signaalpad in de ontvanger zoveel mogelijk op te bouwen met (passieve) geschakelde-condensator schakelingen. Deze circuits werken in discrete-tijd en zorgen voor de nodige filtering en frequentieconversie van de RF-signalen. Hiervoor worden multi-rate technieken gebruikt om de bemonsteringsfrequentie systematisch te verlagen/verhogen vooraleer het signaal wordt aangeboden aan de ADC. Deze aanpak profiteert ten volle van de beschikbare multi-GHz schakelsnelheden. Het voordeel van dergelijke geschakelde-condensator schakelingen is dat:

* de technologieschaling optimaal gebruikt wordt door het gebruik van de snelle schakelaars. * de signalen voorgesteld worden aan de hand van de spanningen over de condensatoren. Dit maakt een grote spanningszwaai mogelijk. * de geschakelde-condensator schakelingen beter bestand zijn tegen procesvariaties aangezien de eigenschappen van de schakelingen bepaald worden door de capaciteitsverhoudingen. * de filter karakteristieken aangepast kunnen worden door het in- en uitschakelen van condensatoren en door het wijzigen van de integratie- en decimatieverhoudingen. Deze aanpak verschilt echter sterk van de op dit moment ingeburgerde ontwerpsmethoden voor RF-schakelingen. De literatuur hierover is nog zeer beperkt en grotendeels gedomineerd door de onderzoeksgroep van Texas Instruments [8, 12, 13, 29, 30]. Er is dan ook nog veel ruimte voor creativiteit en exploratie. Organisaties: • Elektriciteit

Onderzoekers: • Gerd VANDERSTEEN • RIK PINTELON

Diffusie en clustering van isovormen van de glycinereceptor in het plasmamembraan van levende cellen: een micro- en nanoscopische studie Universiteit Hasselt Abstract: De laterale membraanorganisatie van het plasmamembraan van levende cellen is heterogeen. Men veronderstelt dat er membraanmicrodomeinen zijn bestaande uit cholesterol en sfingolipiden. Deze structuren kunnen als platform dienen voor verschillende processen. Zo zouden eiwitten in dergelijke platforms kunnen clusteren. Deze microdomeinen zijn echter te klein om met optische microscopie waar te nemen. Indirecte evidentie bekomen met microfluorimetrische methoden wijzen op het bestaan van de veronderstelde structuren. Echter, er is geen algemene consensus over de realiteit van de microdomeinen. Er wordt gesteld dat nieuwe studies op bijkomende tijd- en lengteschalen vereist zijn. Immunohistochemische kleuringen van verschillende vormen van de glycinereceptor in weefselcoupes vertonen een puntpatroon dat evenwel geconvolueerd is met de optische responsfunctie van de microscoop. Voorliggend project beoogt het aanwenden van een recente nanoscopische methode (PALM) voor het bestuderen van de clusteringseigenschappen van de glycinereceptor in levende cellen. Deze metingen zullen worden gecorreleerd met diffusiemetingen met verschillende technieken die gebaseerd zijn op een ensemble- of een tijdsgemiddelde. Er zal nagegaan worden of de membraanmicrodomeinen een rol spelen in de clusteringseigenschappen van de glycinereceptor, of dat de onderlinge eiwit-eiwitinteracties bepalend zijn. Het effect van cholesterol en van het expressieniveau zullen worden onderzocht. Organisaties: • Biofysica • Fysiologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Marcel AMELOOT • Jean-Michel RIGO

Statistisch relationeel leren van natuurlijke taal KU Leuven Abstract: Het begrijpen van natuurlijke taal is gemakkelijk voor mensen, maar is ergcomplex voor computers. De belangrijkste redenen hiervoor zijn het structurelekarakter en de inherente dubbelzinnigheid van natuurlijke taal. Bijgevolg isvoor een correcte interpretatie van taal context vereist. Om het begrijpen vannatuurlijke taal uit te voeren door middel van technieken uit machinaal leren iseen gepaste voorstelling noodzakelijk die deze relationele informatie in rekeningbrengt, en de nodige achtergrondkennis opneemt in het leerproces.Statistisch relationeel leren is bijzonder geschikt voor het uitdrukken van dezestructurele informatie, en laat ook toe om de context en achtergrondkennisop te nemen die nodig is voor het begrijpen van natuurlijke taal. Bovendienbiedt de probabilistische aard van deze aanpak perspectieven voor het omgaanmet linguïstische ambiguïteit. Deze thesis onderzoekt de belofte van statistischrelationeel leren voor natuurlijke taalverwerking en toont Organisaties: • Afdeling Informatica

Onderzoekers: • Luc De Raedt • Bettina Berendt • Mathias Verbeke

In vivo niet-invasieve beeldvorming van acute myeloide leukemie (AML) immunotherapie bij muizen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt in een diermodel van acute myeloide leukemie het effect van een autoloog tumorvaccin nagegaan op de overleving bij muizen. Hiervoor zullen autologe tumorcellen samen met Toll-like receptorliganden geïnjecteerd worden als tumorvaccin. De tumor en diens omgeving zullen bestudeerd worden m.b.v. bioluminescentie en flowcytometrie. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Evelien Smits

Steunpunt Gelijkekansenbeleid. Universiteit Antwerpen Abstract: Het steunpunt wil de Vlaamse overheid wetenschappeiijk ondersteunen op het vlak van gelijke kansen. Dit gebeurt door op een geïntegreerde manier multidisciplinaire expertise en onderzoekspotentieel te ontwikkelen en ter beschikking stellen. Tevens wii het steunpunt de gegevens, de analyses en onderzoeksresultaten gestructureerd en gericht ontsluiten naar de doelgroepen, andere actoren en het brede publiek. Organisaties: • Persoon en vermogen

Onderzoekers: • Daniël Cuypers

ECO-Life: Ontwikkeling van duurzame CO2-neutrale wijken ter bevordering van de levenskwaliteit in de EU Universiteit Gent Abstract: In drie Europese landen (België (Kortrijk), Denemarken en Lithouwen) worden stedelijke gebieden getransformeerd in CO2-neutrale wijken. Innovatieve energie-efficiente ingrepen en 100% hernieuwbare energietechnologieën worden gedemonstreerd en geïntegreerd in een duurzaam ontwerp. De afdeling bouwfysica van de UGent leidt de energiemonitoring en pretatiebeoordeling van deze wijken, gebouwen en installaties (http://www.ecolife-project.eu/index.html).

Organisaties: • Vakgroep Architectuur en stedenbouw

Onderzoekers: • Arnold Janssens

Nieuwe heterocyclische scaffolds voor de ontwikkeling van conformationeel verstrakte peptiden en peptidomimetics Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen Nl abstract Organisaties: • Scheikunde

Onderzoekers: • DIRK TOURWE

VIB-Een genoomwijde zoektocht naar structurele genetische variatie in de gevoeligheid voor de ziekte van Alzheimer. Universiteit Antwerpen Abstract: Het menselijke genoom kent verschillende vormen van variaties die kunnen bijdragen tot het risico op het krijgen van ziekten. Een vorm van genetische variatie is de kopij-nummer variatie (CNV). Er zijn steeds meer aanwijzingen dat deze vorm van genetische variatie ook een rol kan spelen bij vrij veel voorkomende aandoeningen. Voor de ziekte van Alzheimer is dit nog niet systematisch onderzocht. Het doel van dit project is te onderzoeken of er CNVs zijn die het risico op Alzheimer dementie kunnen vergroten, in een geselecteerde groep van 175 Belgische Alzheimer patienten. Wanneer we aanwijzingen vinden voor een rol van CNVs in deze groep zullen we ze verder analyseren in een grotere groep patienten en controles (>1700). Het vinden van kopij-nummer variaties in het genoom die betrokken zijn bij de ziekte kan ons inzicht in de ontstaanswijze van Alzheimer dementie vergroten, en wanneer ze tot een te veel of te kort in bepaalde eiwitten leiden zou dat aanwijzingen kunnen geven voor het ontwikkelen van gerichte diagnostische tests en betere behandelingsmethoden. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Kristel Sleegers

SAFE-IS: Software Abstracties voor Event)Intensieve Systemen Vrije Universiteit Brussel Abstract: DOELSTELLINGEN EN VERWACHTTE RESULTATEN In het domein van gedistribueerde systemen worden programmeertalen en middleware al te vaak aanzien als concurrerende methoden voor het oplossen van gelijkaardige problemen. SAFE-IS veronderstelt dat een eenzijdige aanpak op basis van slechts één van deze methoden ontoerijkend is voor het oplossen van de bovenvermelde problemen. Enerzijds wordt het bijzonder moeilijk om de vluchtigheid en schaalgrootte van de geproduceerde informatie te vatten in middleware bovenop een klassiek thread-gebaseerd computationeel model. Anderzijds stellen we dat de eigenschappen van de onderliggende technologie te divers zijn om deze te abstraheren in een voorgedefiniëerde programmeertaal. SAFE-IS gaat daarom uit van een geïntegreerde aanpak waarin een innovatieve, zgn. "open" programmeertaal ingebed wordt in een reeds bestaande programmeertaal, dewelke uitgebreid wordt met een middleware-laag. Zowel de open programmeertaal als de middleware worden ondersteund door de nodige implementatie-technologie. Onderstaande figuur illustreert onze methodologie: L1 wordt een nieuwe programmeertaal specifiek ontworpen voor het omgaan met grote aantallen events in een vluchtige netwerkomgeving. L2 is een klassiek platform (bvb. Java) waarin zowel de implementatietechnologie van L1 als een nieuwe middlewareabstractielaag zullen geïmplementeerd worden. Het feit dat zowel L1 als de middleware bovenop L2 worden gebouwd laat toe om L1 in te bedden in L2 (zulke inbedding wordt ook wel "taalsymbiose" genoemd). Dit laat toe dat entiteiten in de taal L1 kunnen communiceren met de middleware geschreven in taal L2. Deze opstelling brengt ons bij de drie objectieven van SAFE-IS. Het is ons doel: * een reeks linguïstische abstracties te ontwerpen welke toelaten om grote vluchtige "wolken" van events voor te stellen en te manipuleren op een atomaire manier. We veronderstellen dat er operatoren kunnen worden gedefinieerd die op de wolk als geheel inwerken, gelijkaardig aan operatoren in arrayprogrammeertalen. Redeneren in termen van zulke "wolken" laat toe abstractie te maken over de continue veranderingen die optreden in deze verzamelingen omwille van de mobiliteit van Things. * een middleware-laag te bouwen die een grootschalig aantal events kan routeren, verzamelen en afleveren en dit in de context van mobiele Things met variërende semantische en spatio-temporele eigenschappen. De integratie tussen hoog-niveau taal en middleware wordt verzekerd door deze hoogniveau taal in te bedden in de implementatietaal van de middleware. * implementatietechnologie te ontwikkelen om zowel programmeertaal als middleware te ondersteunen. Ten eerste is er nood aan technologie die de software causaal verbindt met de fysieke wereld van verschijnende, verdwijnende en opnieuw verschijnende Things. Ten tweede willen we samengestelde events voorstellen aan de hand van automaten om wolken van events te kunnen omzetten naar reguliere verzamelingen zodat deze op een klassieke wijze kunnen verwerkt worden door sequentiële applicaties. ONDERZOEKSVRAGEN De drie bovenvermelde doelstellingen werpen elk een aantal cruciale vragen op: In de programmeertaal-abstractielaag: * Welke abstracties zijn geschikt voor het voorstellen en manipuleren van grote vluchtige wolken van Things en events? Bijvoorbeeld, hoe kan een applicatie die de gebruiker assisteert bij het winkelen alle producten voorstellen die geëtaleerd staan op nabije rekken? De programmeur zou hierbij niet moeten redeneren in termen van het individueel verschijnen en verdwijnen van Things. * Welke operatoren kunnen toegepast worden op zulke wolken? Hierbij kunnen we inspiratie vinden in array- en stream-gebaseerde programmeertalen waar programma's op arrays/streams in hun geheel werken eerder dan op hun individuele elementen. De uitdaging ligt hem in het verzoenen van deze traditionele operatoren met de vluchtigheid van de wolken waar zij nu op moeten opereren. In de middlewareabstractielaag: * Asynchroon communicerende Things vereisen een gedistribueerde event-coördinatieinfrastructuur die events kan routeren, filteren en afleveren. De vraag is hoe deze Things-events op een declaratieve manier geannoteerd kunnen worden met context-informatie zodanig dat ze op een correcte manier geïnterpreteerd kunnen worden door de applicaties die hen verwerken. * De event-coördinatieinfrastructuur moet events afleveren over vluchtige, wegvallende netwerkverbindingen. Hoe kan event-resolutie in zulke zelf-organiserende ad hoc netwerken ondersteund worden zodanig dat opstoppingen voor zgn. "time-critical" eventstromen vermeden kunnen worden? In de implementatielaag: * Complexiteit kan worden beheerst dankzij compositie en abstractie. In event-gebaseerde systemen wordt dit gerealiseerd door het definiëren en benoemen van samengestelde events. Het blijft echter een open vraag hoe het detecteren van samengestelde events dient te gebeuren in een context waarin events op een enorme schaal worden geproduceerd, en dit door Things die (tijdelijk) kunnen verdwijnen. * Hoe kunnen we technieken gebaseerd op automaten -- die reageren op elementaire events en een samengesteld event afvuren in hun eind-toestand -- laten schalen naar de schaalgrootte en vluchtigheid die het Internet of Things karakteriseren? Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • WOLFGANG DE MEUTER

Structuur/functie analyse van tRNA modificerende enzymen en enzymcomplexen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Posttranscriptionele modificaties van tRNA moleculen komen frequent voor en spelen een belangrijke rol in de herkenning van het juiste codon, de stabilisatie van de codon-anticodon wobblbasenparing en de correcte aminoacylatie van het tRNA. Het voorgestelde project heeft tot doel om inzicht te verwerven in de structuur en het katalytisch mechanisme van tRNA modificerende enzymsystemen van zowel eukaryote als prokaryote oorsprong. Aangezien deficiënties in de genen coderende voor een aantal van deze enzymsystemen van zowel eukaryote als

prokaryote oorsprong. Aangezien deficiënties in de genen coderende voor een aantal van deze enzymsystemen leiden tot verscheidene (veelal neurologische) aandoeningen, zal dit onderzoek bovendien een beter begrip in de moleculaire basis van deze ziekte verschaffen. Binnen het kader van dit project zal onderzoek verricht worden naar drie verschillende (klassen van) tRNA modificerende enzymsystemen: (1) de MnmE /GidA gekatalyseerde wobble modificaties; (2) het Elongator complex en zijn rol in tRNA wobble modificatie; en (3) tRNA methylatie door SAMafhankelijke methyltransferases van de SPOUT familie. Om deze multi-subeenheid systemen en hun interacties met de tRNA substraten te onderzoeken zal een geïntegreerde strategie gevolgd worden, bestaande uit X-straal kristallografie, enzymkinetiek en verschillende biofysische methoden om de proteïne-proteïne en proteïne-nucleinezuurinteracties te bestuderen (fluorescentie spectroscopie, ITC, SPR). Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Wim VERSEES

Ethische problemen bij grensoverschrijdende vruchbaarheidsbehandelingen. Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt een normatieve analyse van enkele problemen die voortkomen uit de globalisering van de gezondheidszorg en in het bijzonder de grensoverschrijdende vruchbaarheidsbehandelingen. Het richt zich op de rechten en plichten van de verschillende actoren. Het bevat tevens een empirisch luik waarin de directe betrokkenen worden geïnterviewd. Dit onderdeel van de 'empirische bio-ethiek' fungeert als een hulpmiddel om de normatieve analyse te contextualiseren. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap

Onderzoekers: • Petra De Sutter • Guido Pennings

Statistisch Relationeel Leren van Natuurlijke Taal. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project wil onderzoeken hoe technieken van statistisch relationeel leren gebruikt kunnen worden voor het leren van natuurlijke taal. Daarbij zal de nadruk liggen op uitdagende taken van de natuurlijke taalverwerking, zoals "semantic role labeling", waarbij syntactische en semantische afhankelijkheden, gestructureerde en ongestructureerde gegevens, lokale en globale modellen, en probabilistische en logische informatie met elkaar moeten gecombineerd worden. Voor wat betreft het statistisch relationeel leren zal onze aandacht vooral uitgaan naar representaties die gebaseerd zijn op probabilistische uitbreidingen van de programmeertaal Prolog. Het project wil hierbij niet alleen betere resultaten in de natuurlijke taalverwerking realiseren maar ook betere algoritmen en systemen voor statistisch relationeel leren. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

Integratie van high-throughput benaderingen om kweekbare microbiële diversiteit te linken aan metabolisch potentieel in traditionele gefermenteerde levensmiddelen: een nieuwe strategie voor het screenen naar functionele startersculturen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Traditionele gefermenteerde levensmiddelen worden door de consument sterk geapprecieerd omwille van hun organoleptische kwaliteiten en potentiële gezondheidsbevorderende eigenschappen. In vele van deze producten is het onduidelijk welke micro-organismen daadwerkelijk een rol spelen in het fermentatieproces en welke metabolieten verantwoordelijk zijn voor hun kenmerkende sensorische eigenschappen. Onderhavig project beoogt de ontwikkeling en validatie van een nieuwe strategie om dit microbiologisch en metabolisch potentieel sneller en efficiënter te analyseren, met het oog op de ontwikkeling van functionele starterculturen met toepassingsmogelijkheden in de voedingsindustrie. De focus zal hierbij liggen op de industrieel erg belangrijke melkzuurbacteriën (MZB). Een intelligente high-throughput (IHT) strategie zal worden ontwikkeld voor de inventarisatie van de kweekbare MZB-populaties in traditionele gefermenteerde levensmiddelen van diverse biologische en geografische oorsprong. Deze IHT-aanpak is gebaseerd op het geïntegreerde gebruik van een automatische koloniepikker voor isolaties en MALDI-TOFmassaspectrometrie voor dereplicatie en identificatie. In parallel zal op dezelfde stalen een functionele analyse gebeuren, enerzijds via een polyfasische en kwantitatieve metabolietanalyse, anderzijds via een transcriptoombenadering door gebruik te maken van een thematisch microrooster voor MZB. Tenslotte zullen beide strategieën aan elkaar worden gelinkt door via functionele screening deze MZB-isolaten te identificeren die genen bevatten welke verantwoordelijk zijn voor de productie van unieke metabolieten. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Luc DE VUYST

Gebruik van innovatieve strategiën voor betacel beeldvorming in diabetes mellitus. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project wenst innovatieve benaderingswijzen te vinden en toepassen voor gesofistikeerde in vivo en in vitro live betacel beeldvorming, vooral betacelmassa regulatie (verlies en nieuwvorming) met het vooruitzicht om eerste klinische trials te beginnen. De algemene beoogde en verwezenlijkingen zijn suksesvolle klinische betacel beeldvorming gebaseerd op nieuwe Glp1-receptor tracers en VMAT2 tracers via positronemissie tomografie (PET), identificatie van nieuwe betacel-specifieke merkers en tracers geschikt voor beeldvorming, ontwikkeling van sleuteltechnologie en methodes voor efficiënte karakterisatie van tracers voor betacel-beeldvorming, ontwikkeling van nieuwe optische beeldvormingsmethodes voor toekomstige onderzoekstoepassingen. Ons aandeel in dit EU-project (deze aanvraag) richt zich op de indentificatie, evaluatie en validatie van nieuwe betacel-tracers in dierlijke modellen van diabetes en betacel-regeneratie, en in menselijke pancreascellen, met het oog op betacelmassa-bepaling. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • LUC BOUWENS

Stadsklanken 18: Onderzoek naar het muziekleven in Antwerpen in de 18de eeuw. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject bekijkt het muziekleven in Antwerpen in de breedte, zonder onderscheid te maken tussen de genres, waardoor een breed overzicht ontstaat inzake de plaats en het functioneren van het muziekleven. Tal van onbekende muziek wordt in zijn breder artistiek kader geschetst, waardoor ook de historische uitvoeringspraktijk verder wordt gevoed en de muziek kan worden gesitueerd tegen de achtergrond van de West-Europese muziekgeschiedenis. De band met de actuele uitvoeringspraktijk wordt versterkt door de artistieke eindproducten te clusteren in het totaalconcept 'Stadsklanken 18'.

Organisaties: • Centrum voor stadsgeschiedenis

Onderzoekers: • Bruno Blondé

VIB-Ontcijfering van de moleculaire mechanismen van neuronale dysfunctie veroorzaakt door DI-CMTC geassocieerde mutaties in YARS met behulp van een Drosophila DI-CMTC model. Universiteit Antwerpen Abstract: VIB-Ontcijfering van de moleculaire mechanismen van neuronale dysfunctie veroorzaakt door DI-CMTC geassocieerde mutaties in YARS met behulp van een Drosophila DI-CMTC model. Organisaties: • VIB DMG - Neurogenetica

Onderzoekers: • Albena Jordanova

Omnivore paradoxes in history. Food traditions and novelties in Europe since 1800. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project wil onderzoeken in welke mate mensen "grote veranderingen" ondergaan, maken of zich daartegen verzetten. Voeding wordt genomen als vertrekpunt. Diverse subvragen worden gesteld, die zeer concreet op het (recente) verleden ingaan: de wijze waarop technologie in de keuken verschijnt; de wijze waarop mensen tijd en geld combineren in relatie tot hun voeding; de wijze waarop kennis over eetcultuur via kookboeken wordt overgedragen. Dit is een internationaal project, waar België niettemin in het middelpunt staat (er zal worden vergeleken met Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de USA). Organisaties: • Sociaal-culturele voedingsstudies • Kunstwetenschappen en Archeologie • Politieke Wetenschappen • Sociologie • Germaanse Talen • Geschiedenis • Agogiek

Onderzoekers: • IGNACE GLORIEUX • Nathalie PARYS • Willem SCHEIRE • Sarah DANIELS • PETER SCHOLLIERS • PIERRE VAN DE CRAEN • PATRICIA VAN DEN EECKHOUT • WILLEM ELIAS • Dries TYS

Analyse van zorgtrajecten van kinderen met een aangeboren gehoorverlies in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Analyse van zorgtrajecten van kinderen met een aangeboren gehoorverlies in Vlaanderen. Organisaties: • Medische Sociologie

Onderzoekers: • FREDDY LOUCKX

Studie van mechanismen voor diamantnucleatie in aanwezigheid van een metaalgebaseerde interlaag. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt originele, diepgaande inzichten te bekomen in de nucleatiemechanismen van nanokristallijne diamant films in aanwezigheid van metaalbevattende interlagen met verschillende samenstelling, afgezet via waterige CSD. Door het bekomen begrip kan met positief effect ingespeeld worden op het nucleatie-groeimechanisme, zodat uniforme NCD materialen met MWPECVD gegroeid kunnen worden op diverse substraten. Op deze manier ligt de weg open voor fundamenteel onderzoek in nieuwe gebieden van toepassing. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Johan Verbeeck

Structuur-functie studie met NMR van en inzicht in de supramoleculaire assemblage van lipopeptide antibiotica uit de Viscosine groep Universiteit Gent Abstract: De relatie tussen monomeren structuur, supramoleculaire assemblage en de hieruit resulterende biologische functie van zelfassociërende antimicrobiële lipopeptiden zal worden bestudeerd. Het aangetoonde potentieel van diffusie en relaxatie NMR technieken om informatie omtrent zelfassociatie te verkrijgen zullen hierbij worden aangewend. Daarnaast wensen we een reeks synthetische niet-natuurlijke varianten te bekomen die toelaten de principes die deze zelfassociatie bepalen op te helderen. Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)

Onderzoekers: • José Martins • Annemieke Madder

Naar een beter begrip van de werking van HIV-1 restrictiefactoren Universiteit Gent Abstract: Restrictiefactoren zijn cellulaire eiwitten die retro- en lentivirale replicatie tegengaan. HIV-1 interfereert met de werking van dergelijke restrictiefactoren via de expressie van een reeks kleine eiwitten: tat, rev, nef, vif, vpu en vpr. In dit project beogen we de wisselwerking tussen restrictiefactoren en deze HIV-1-gecodeerde eiwitten beter in kaart te brengen. Organisaties:

• Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Jan Tavernier

Immunopathogenese van het immuunreconstitutie inflammatoir syndroom (IRIS) in HIV/TB-patienten die antiretrovirale therapie ontvangen: zoektocht naar prognostische en diagnostische merkers. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Luc Kestens • Odin Goovaerts

Biocompatibiliteit van koolstof nanotubes in chronische multielectrode implantaten in het centrale zenuwstelsel van de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Multielectrode hersenimplantaten vertegenwoordigen een boeiende verwezenlijking van neuroengineering. Chronische toepassing wordt beperkt door de vreemd lichaam afweerreactie van hersenweefsel. Koolstof nanotubes (CNTs) zijn interessante nieuwe nanomaterialen gebruikt om een interface te vormen tussen de elektroden en de hersenen. Het doel van dit project is het verhelderen van lange-termijn weefsel reacties op CNTs-gecoate multielektroden. Organisaties: • Theoretische neurobiologie en neuroengineering

Onderzoekers: • Emanuele Cilia

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Johan Van de Voorde

Moleculaire genetische analyse van idiopathische epilepsieën: genidentificatie via copy number variation (CNV) analyse. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project beogen we nieuwe genen te identificeren die betrokken zijn bij idiopathische vormen van epilepsie. We concentreren ons hierbij in een eerste fase op een patiëntengroep die tot op heden nog niet systematisch bestudeerd werd en tevens introduceren we hiervoor de relatief recent ontwikkelde techniek van array Comparative Genomic Hybridization (aCGH) technologie om copy number variations (CNV's) te identificeren. Organisaties: • VIB DMG - Neurogenetica

Onderzoekers: • Peter De Jonghe • Philip Holmgren

Het effect van merkplaatsingaankondiging (disclosure) op reacties op merkplaatsing bij volwassenen en kinderen Universiteit Antwerpen Abstract: De impact van mechanismen van aankondiging van merkplaatsing in media-inhoud op het niveau van persuasion knowledge (inzicht in commerciële bedoelingen) wordt bij volwassenen en kinderen onderzocht. Het onderzoek draagt bij aan het theoretische inzicht over hoe branded content (merken in media-inhoud) werkt, aan de definitie van ethische reclamevoering, en aan de beleidsvraag welke specifieke regels de overheid aan merkplaatsing moet opleggen. Organisaties: • Marketing

Onderzoekers: • Patrick De Pelsmacker

Belang van eiwit-koolhydraat-interacties in de ontwikkeling en bescherming van planten Universiteit Gent Abstract: Momenteel is weinig geweten rond eiwit-koolhydraatinteracties in plantencellen, en hun rol in de ontwikkeling en bescherming van planten. Ons onderzoek zal zich concentreren op drie topics, nl. (1) fysiologische rol van nucleocytoplasmatische lectinen, (2) studie van eiwitkoolhydraat-herkenningsprocessen in de interactie tussen planten en insecten,(3) glycobiologie van planten en insecten. Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Guy Smagghe • Elke Van Damme

Zijde Route (Centraal Azie) - project voor de ontwikkeling van een informatiesysteem ter ondersteuning van de seriele nominatie op de werelderfgoedlijst Universiteit Gent Abstract: Het project zal het proces voor de nominatie van de Zijderoutes tot werelderfgoed ondersteunen door het uitdenken en uitwerken van een aangepast documentatiesysteem. Het gaat daarbij om een aantal seriële grensoverschrijdende nominatie van sites. Het systeem moet de betrokken landen toelaten relevante informatie over het culturele erfgoed voor de nominatie en voor de monitoring te delen en uit te wisselen. Organisaties: • Vakgroep Geografie

Onderzoekers: • Philippe De Maeyer

Uitvoeren en op punt stellen van AFM metingen ter karakterisering van biofunctionele coatings ontwikkeld binnen VITO. Universiteit Antwerpen Abstract: - Uitvoeren van syntheses van nanoporeuze titania (en titania-silica) materialen, gevolgd door relevante karakterisering (spectroscopie FTIR, Raman, porositeit, thermische analyse); - Testen van de nanomaterialen in fotokatalytische toepassingen; - Opheldering van het synthesemechanisme van deze nanoporeuze materialen via gespecialiseerde EPR technieken. Organisaties: • Laboratorium adsorptie en katalyse

Onderzoekers: • Pegie Cool • Sabine Van Doorslaer • Evi Vinck

Genetische en functionele analyse van twee genen die een osteopetrotisch ratmodel (incisors absent en osteopetrotic) veroorzaken. Universiteit Antwerpen Abstract: De algemene doelstelling van dit project is om, via de studie van genen die osteopetrose veroorzaken, meer inzicht te krijgen in het botmetabolisme en botafbraak in het bijzonder. Deze resultaten zijn enerzijds van belang voor een verbeterde moleculaire diagnostiek en genetische counseling aan te kunnen bieden aan families met deze aandoening. Daarnaast kunnen deze verbeterde inzichten leiden tot nieuwe therapeutische toepassingen naar behandeling en preventie van osteoporose toe. Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)

Onderzoekers: • Wim Van Hul

Nieuwe toetredingen tot gefunctionaliseerde beta-lactamen als veelzijdige bouwstenen in de heterocyclische chemie Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject beoogt de synthese en omzetting van gefunctionaliseerde ?-lactamen tot een waaier aan biologisch relevante stikstofverbindingen. Het centrale thema van dit onderzoeksproject omvat de combinatie van een ?-lactameenheid en verschillende heterocyclische kernen tot nieuwe potentiële farmacoforen. Aldus wordt de synthese beoogd van een breed gamma aan heterocyclische systemen (zoals indolen, pyrazolen, isochinolinen, pyridinen, pyrimidinen, coumarinen,?) gesubstitueerd met een ?-lactamring als substraat voor verdere derivatisering. Organisaties: • Vakgroep Duurzame Organische Chemie en Technologie

Onderzoekers: • Norbert De Kimpe • Matthias D'hooghe

Intelligente coöperatieve methoden in virtuele MIMO gebaseerde multi-hop draadloze netwerken. Universiteit Antwerpen Abstract: Wegens de sterke toename van het informatieverkeer over draadloze netwerken, is de capaciteit van deze netwerken onvoldoende voor de toekomst. De capaciteit van het netwerk kan verhoogd worden door meerdere antennes per toestel te plaatsen (een MIMO systeem), maar niet elk toestel kan uitgerust worden met meerdere antennes. Een oplossing voor dit probleem is het opstellen van een virtueel MIMO systeem, waarbij de verschillende toestellen, elk met een enkele antenne, samenwerken om de informatie te versturen. Hierdoor wordt een coöperatief systeem gevormd. In dit projectvoorstel zal onderzoek worden verricht naar geavanceerde technieken voor coöperatie op en tussen de netwerk-, link- en fysische laag Organisaties: • Modeleren van Systemen en Internet Communicatie (MOSAIC)

Onderzoekers: • Christian Blondia

Informatie-gestuurde modellering van de impact van vervroegde, grootschalige HIV behandeling op de HIV incidentie in Zuidelijk Afrika Universiteit Hasselt Abstract: De recente publicatie van Granich et al. (2009) heeft aangetoond dat universele, vrijwillige HIV tests met onmiddellijke antiretrovirale therapie een belangrijk effect kan hebben op de HIV incidentie in landen met algemene HIV epidemieën. Onder meer realistische scenarios van suboptimale HIV behandeling, zullen leeftijdsverschillen tussen seks partners en concurrent relationships (twee of meer in tijd overlappende seksuele relaties) echter een effect hebben op de impact van HIV behandeling op HIV incidentie. De hoofddoelstelling van het project is de impact van een vroege, grootschalige HIV behandeling op de HIV incidentie in Mozambique en ZuidAfrika te modelleren, gebruikmakend van het simulatiemodel SIMPACT. Om het model correct te parameteriseren dienen gegevens over het seksueel gedrag te worden verzameld aan de hand van enquêtes over de vorming van (seksuele) relaties bij vrouwelijke sekswerkers en hun mannelijke cliënten in Tete, Mozambique en huishoudens in Kaapstad in ZuidAfrika. Recurrent event analysis zal gebruikt worden om de duur en de frequentie van relaties te modelleren. Het epidemiologisch stochastisch model SIMPACT zal gebruikt worden om de impact van vroege HIV behandeling op HIV incidentie te schatten in Mozambique en Zuid-Afrika, rekening houdend met complexiteiten van leeftijdsstructuren en overlappende relaties in de populatie. Organisaties: • Centrum voor Statistiek • Centrum voor Statistiek

Onderzoekers: • Marc AERTS • Niel HENS

Atomaire simulaties voor chiraliteitsgecontroleerde groei van koolstof nanobuisjes.

Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project trachten we een beter inzicht te krijgen in de groeimechanismen van gekatalyseerde groei van "single-wall" koolstof nanobuisjes (SWNT), met behulp van numerieke simulaties. De simulaties zijn gebaseerd op klassieke moleculaire dynamica (MD) en Monte Carlo (MC) simulaties, aangevuld met kwantummechanische dichtheidsfunctionaaltheorie (DFT). We trachten de relatie tussen specifieke groeiparameters (zoals temperatuur, samenstelling en grootte van de katalysator) en de chiraliteit van de SWNTs te achterhalen. Zo hopen we chiraliteitsgecontroleerde groei van koolstof nanobuisjes (CNTs) mogelijk te maken, wat van groot belang is voor industriële toepassingen (o.a. in de micro-elektronica). Organisaties: • Plasma, Laser Ablatie en Oppervlakte-modellering (PLASMANT)

Onderzoekers: • Annemie Bogaerts • Axel Maeyens

Verandert de stressgevoeligheid van planten en ecosystemen onder gewijzigde klimaatcondities? Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject (het doctoraatsonderzoek van Kim Naudts) wordt bestudeerd of de weerstand van soortenrijke plantengemeenschappen aan diverse stressfactoren zal veranderen in toekomstige klimaatcondities. Hiertoe worden samengestelde graslandecosystemen onder twee verschillende klimaatscenario's -- het huidig klimaat en een gesimuleerd toekomstig klimaat -- blootgesteld aan diverse stresscondities: droogte, tekort aan stikstof, inundatie en zware metalen (zinc). De stressoren worden afzonderlijk toegediend (dosisrespons relaties), maar worden ook gecombineerd om hun interactieve impact te onderzoeken. Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)

Onderzoekers: • Reinhart Ceulemans • Kim Naudts

Het verouderende proteoom en peptidoom van het nematodenmodel Caenorhabditis elegans. Universiteit Gent Abstract: Aan de hand van massaspectrometrische technieken zullen we proteoom- en peptidoompatronen bestuderen gedurende het verouderingsproces van de nematode Caenorhabditis elegans. We zullen deze patronen eveneens bestuderen bij populaties met een verlengde levensduur (door mutatie in het Ins/IGF signaaltransductiepad, de mitochondria en via dietaire restrictie) en zoeken naar functionele overlap in de gevonden patronen. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Bart Braeckman

Evaluatie van een recent ontwikkelde in vivo MRI techniek - Diffusion Kurtosis Beeldvorming - aan de hand van transgene ratmodellen voor polyglutamine aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Bio-imaging

Onderzoekers: • Anne Marie Van Der Linden • Ines Blockx

Formele modellering van de tijdsdynamiek van emoties.nbsp; KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Kwant. Psychologie en Indiv. Verschillen

Onderzoekers: • Iven Van Mechelen • Francis Tuerlinckx • Eva Ceulemans

Training van Interpersoonlijke communicatie door natuurlijke taalinteractie met autonome virtuele karakters (deLearyous). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het deLearyous-onderzoeksproject is het ontwikkelen van een interactieve serious 3D-game voor het trainen van interpersoonlijke communicatievaardigheden binnen een professionele context, bvb. in een werkgever-werknemer- of klant-bediende-relatie. Het spel bestaat erin de trainee te laten interageren met autonome virtuele karakters, die op een realistische en expressieve manier inspelen op de input van de speler. Op deze wijze kan de trainee verschillende gedragspatronen en rollen op eigen tempo inoefenen, en dit in een veilige, virtuele omgeving. De rol can CLiPS in het project is de ontwikkeling van algoritmen en methodes voor emotie-analyse van tekst, het detecteren van onderwerpen in tekst, en dialoogvoering. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

Vermeden ontbossing als mitigatie van klimaatverandering: een duurzaamheidsanalyse van een internationaal mechanisme voor het reduceren van emissies van ontbossing en bosdegradatie in ontwikkelingslanden. Universiteit Antwerpen Abstract: Tropische ontbossing zorgt elk jaar voor ongeveer 20% van de huidige antropogene broeikasgasemissies. Binnen de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC) wordt momenteel onderhandeld over een mechanisme om emissies van ontbossing en bosdegradatie in ontwikkelingslanden (REDD) te reduceren. Het objectief van dit mechanisme is om positieve intensieven te creëren voor ontwikkelingslanden om tropische ontbossing en bosdegradatie te stoppen of te verminderen. Om te verzekeren dat REDD effectief, efficiënt en eerlijk zal zijn voor ontwikkelingslanden, beoogt dit project een kwantitatieve duurzaamheidsanalyse van de landspecifieke gevolgen van verschillende REDD-scenario's.

Organisaties: • Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)

Onderzoekers: • Roeland Samson • Marieke Vangoidsenhoven

Beleidsvoorbereidend onderzoek (BVO): Universitair Expertisecentrum PPS (PPS leerstoel) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het uitvoeren en het financieren van grootschalige projecten, bijvoorbeeld in infrastructuur , is een belangrijke zorg voor overheden, gezien de impact die deze projecten hebben op de economische groei en maatschappelijke activiteit en, (in voorkomend geval), tevens beogen om te voorzien in essentiële (overheids)diensten. In vele landen hebben de beperkingen van overheidsfondsen of -budgetten geleid tot het uitnodigen van de private sector om deel te nemen in lange termijn contractuele overeenkomsten voor het financieren, bouwen en/of operationaliseren van kapitaalintensieve projecten. De publiek-private samenwerking (PPS) wordt vaak beschouwd als een afgeleide vorm van de privatiseringsbeweging in Westerse geliberaliseerde regimes. Nochtans worden ook andere argumenten worden aangehaald om PPS - vormen in het leven te roepen of te rechtvaardigen zoals efficiëntieverhoging van de (federale, regionale of lokale) overheid, het hefboomeffect voor overheidsinvesteringen, meerwaardecreatie voor zowel overheid als de private sector, lange termijn zorgmanagement in plaats van episodisch management, etc. Er is echter ook een schaduwzijde aan het PPS - begrip omdat soms ook andere - minder lofwaardige - redenen kunnen meespelen zoals debudgettering. Sommige PPS projecten kregen dan ook een negatieve conotatie in de media, bijvoorbeeld door een gebrekkig stakeholder management. Fundamenteler is echter dat het begrip PPS op zich tot controverse kan leiden omdat het de rol van de private sector vergroot in de domeinen van publieke dienstverlening, zoals onderwijs, publiek transport, (wegen)infrastructuur, watervoorziening, zorg- en rusthuisvoorzieningen, stadsontwikkeling, etc. Bovendien is een PPS-project vaak zeer complex en zijn vele publieke en private entiteiten betrokken hetgeen tot verhoogde studiekosten leidt. Terwijl het aantal publiek-private samenwerkingsprojecten sterk toeneemt over de laatste jaren, rijst toch de vraag of deze projecten succesvol zijn voor alle betrokken partijen, of de complexiteit geen afbreuk doet aan het beoogde resultaat of aan de risicoanalyse en -evaluatie, en of dit wel een duurzame vorm betreft voor het investeringsbeleid in bepaalde sectoren. Voor België bevinden we ons nog aan het begin van de leercurve en vertonen overheden, private partners en investeerders een sterke interesse in meer onderzoek betreffende dit investeringsvehikel. De PPS - projecten die lopen, enkele uitzonderingen buiten beschouwing gelaten, bevinden zich hetzij in de fase van het "in de markt plaatsen", hetzij in de fase van de conceptualisering resp. het bouwen van de infrastructuur; het aantal gevallen waarin men zich in de (lange termijn-) exploitatiefase bevindt en die soms twintig tot dertig jaar of méér bestrijkt, zijn eerder beperkt. In dit visiedocument worden op een beknopte wijze enkele potentiële onderzoeksdomeinen geïdentificeerd die verder kunnen worden geëxploreerd en uitgewerkt binnen het kader van het Universitair Expertisecentrum PPS aan de Vrije Universiteit Brussel, dat einde januari 2010 werd opgericht (Leerstoel PPS: VUB i.s.m. de partners Deloitte, Laga en Grontmij). De inleiding zal onder meer ingaan op het ontstaan van de publiek-private samenwerking (PPS) in Europa waarbij enkele landen enige ervaring hebben opgebouwd terzake, onder meer het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Portugal en Nederland. Daarbij zijn landen met een eerder continentale visie en/of traditie betrokken evenals landen met een eerder Angelsaksische visie en/of traditie betrokken. Het begrip PPS wordt kort toegelicht en enkele noden voor onderzoek in dit kader worden aangehaald. Er wordt vervolgens aangegeven welke doelen het Universitair expertisecentrum PPS voor ogen heeft en hoe het academisch team dit doel zal realiseren. De timing binnen de Leerstoelperiode van 5 jaar wordt beschreven en het budget om dit waar te maken wordt aan de hand van enkele scenario's voorgesteld. Organisaties: • Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid

Onderzoekers: • Elvira HAEZENDONCK

Observatie en controle van proces-materiaal interactie bij laser fabricagenbsp;nbsp; KU Leuven Abstract: Het project beoogt het onderzoeken van de interactie tussen laserlicht en materiaal voor een beter begrip en een verbetering van laserprocessenzoals laser snijden (LC) en selectief laser sinteren/smelten (SLS/SLM).Dit zal gerealiseerd worden door het verder ontwikkelen en inzetten vaninnovative in-proces camerabewakingssystemen (ontwikkeld in een eerder GOA project), alsook door gebruik van conventionele mechanische en metallurgishe analysetechnieken (microscopie, mechanische analyse, dimensionele metingen, 1D/2D ruwheidsmetingen, enz.) en door modellering en simulatie. Het project zal inzage verschaffen in proces-materiaal gerelateerdeaspecten en interacties: bvb. invloed van materiaalsamenstelling, procesparameters en -omgeving (temperatuur, gas atmosfeer) op residuele spanningen, materiaaldensiteit, stukkwaliteit, strekte, enz. Het project zal zich toespitsen op materialen zoals complexe staalsoorten (roestvast staal, snelstaal, gereedschapsstalen) en lichtgewicht metalen (Ti- en Al Organisaties: • Afdeling PMA

Onderzoekers: • Ludo Froyen • Jan Van Humbeeck • Joost Duflou • Jean-Pierre Kruth

Ontwikkeling en validatie van microarrays afgeleide biomerkers in ecologisch relevante blootstellingsscenario's voor de karper. Universiteit Antwerpen Abstract: In het onderzoeksproject zal een microarray-afgeleide moleculaire biomerker ontwikkeled worden voor micropolluenten in de karper (Cyprinus carpio) en zullen de geselecteerde biomerkergenen gevaildeerd worden onder complexe ecologisch relevante condities. Dergelijke biomerkergenen dienen te voldoen aan verschillende criteria om van waarde te zijn in milieurisicoevaluatie. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Philippe Jorens • Lieven Bervoets • Dries Knapen • Karlijn Van der Ven • Adrian Covaci

Instituut voor Breedband Technologie (IBBT) KU Leuven

Abstract: IBBT wil een duurzame en positieve impact hebben op de samenleving doormiddel van ICT innovatie. Meer bepaald door: 1 ° vraaggestuurd, interdisciplinair onderzoek in samenwerking met technologie leveranciers en gebruikers, 2 ° excellentie in onderzoek in domeinen met een hogemaatschappelijke relevantie; 3 ° het stimuleren van ondernemerschap; 4 ° een brede (inter) nationale ecosysteem voor ICT-innovatie. Als juridisch onderzoeksgroep in ICT, is een van de stichtende groepen van IBBT. Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch. • OE ICRI / CIR

Onderzoekers: • Joseph Dumortier • Peggy Valcke

Identificatie van nieuwe aan het celoppervlak uitgedrukte factoren betrokken bij virulentie en biofilmvorming van methicilline-resistente Staphylococcus aureus. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Methicilline-resistente S. aureus (MRSA) werden recent één van de belangrijkste oorzaken van zowel ziekenhuis-verworven infecties (HA) als infecties die verworven worden in de gemeenschap (CA). HA-MRSA en CA-MRSA vertonen grote verschillen in de verdeling van toxine- en antibiotica resistentiegenen. De succesvolle wereldwijde verspreiding van enkele HA-MRSA klonen is mogelijk geassocieerd met een hogere expressie van virulentiegenen in deze stammen. Naast een meer agressieve virulentie, wordt bovendien een andere overlevingsstrategie gebruikt door deze bacteriën, door in vivo biofilms te vormen, die een langdurige persistentie van infecties bevorderen. Deel uitmaken van een biofilm zorgt niet alleen voor meer resistentie tegen de weinige antibiotica die nog actief zijn tegen MRSA in planktonische vorm, maar ook voor een veranderde groei, metabolische activiteit en genexpressie in vergelijking met hun planktonische tegenhangers. De nieuwste moleculaire technieken en diermodellen van infectie zullen aangewend worden om verschillen in de vorming van biofilms tussen HAen CA-MRSA te bestuderen, op basis van inhoud en expressie van virulentiegenen. Daarnaast beogen we de (virulentie) mechanismen, die aan de basis liggen van het succes van overheersende HA-MRSA klonen, op te helderen. De aanwezigheid van nieuwe virulentiefactoren die tot expressie worden gebracht aan het oppervlak van MRSA en betrokken zouden kunnen zijn in biofilmvorming en in gastheerherkenning zullen ook nagegaan worden. Deze studies zullen bijdragen tot een beter inzicht in de pathogene mechanismen die gebruikt worden door MRSA bij het veroorzaken van recalcitrante infecties en in de ontwikkeling van meer gerichte therapieën voor MRSA infecties. Organisaties: • Biologie • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • JEAN-PIERRE HERNALSTEENS • HENRI DE GREVE

Activeren van het immuunsysteem van Penaeus monodon door heat shock eiwitten Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Dierlijke productie

Onderzoekers: • Peter Bossier

Evaluatie van de ingrepen in het zomerbed van de Gemeenschappelijke Maas / Grensmaas voor de visgemeenschap. Universiteit Hasselt Abstract: Het onderzoek heeft tot doel om de effecten van de aangelegde grinddrempels, de grindrug en enkele aanpassingen aan de bedding (zomeroever te Hochter Bampt, Herbricht en Meeswijk) te evalueren naar de lokale visgemeenschap toe. Door het versterken en verhogen van het aantal drempels, vooral in het bovenstroomse deel van de Grensmaas, wordt het aanbod aan ondiepe stroomversnellingen verhoogd, wordt het stroomkuilenpatroon versterkt en het aandeel aan ondiepe grindbanken bij lage zomerafvoer neemt toe tengevolge de ingrepen. Deze structuren zijn van zeer groot belang voor de overleving van de juveniele (0+-jaarklasse) riviervissen (De Vocht et al. 2003). De hypothese is dat deze toename in structuurrijkheid zal resulteren in hogere densiteiten aan juveniele vissen en meer specifiek juvenielen van stroomminnnende soorten in deze structuren. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Alain DE VOCHT

LEADER-project: Meet & Feelfood Meetjesland, Leiestreek en Schelde Universiteit Gent Abstract: Het project wil samen met andere partners een kennisplatform opzetten om een nationaal initiatief te organiseren dat de kwaliteiten van dit Leadergebied op het vlak van voeding in al haar aspecten in de belangstelling stelt met enerzijds een internationaal onderzoek naar de haalbaarheid van masteropleiding in gastronomische wetenschappen met UGent en andere Europese universiteiten. Organisaties: • Vakgroep Landbouweconomie

Onderzoekers: • Xavier Gellynck

Therapeutische toepasbaarheid van multipotente stamcellen in een diermodel voor multiple sclerose. Universiteit Hasselt Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische inflammatoire aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS), gekenmerkt door multifocale zones van ontsteking, demyelinisatie en neurodegeneratie. Tot op heden blijft MS een ongeneeslijke ziekte die in beperkte mate kan worden afgeremd of stabiel gehouden. De huidige therapieën hebben vooral een immunomodulatoir effect. Eén van de grote uitdagingen in het MS onderzoek is de ontwikkeling van therapeutische middelen die naast een anti-inflammatoire werking ook remyelinisatie en/of neuroregeneratie induceren. Bij het zoeken naar gepaste strategieën is het concept van stamceltransplantatie of transplantatie van myelinevormende voorlopercellen veelbelovend. Er werd reeds aangetoond dat neurale stamcellen afgeleid van foetale of volwassen hersenen therapeutische effecten hebben in EAE, het diermodel voor MS. De therapeutische werking van deze stamcellen omvatte enerzijds een bevordering van weefselherstel en anderzijds modulatie van de auto-immune processen. Vanuit een klinisch oogpunt is het echter onmogelijk om neurale stamcellen te isoleren bij mensen, vermits dit gevaarlijke invasieve chirurgie zou vereisen. Het doel van dit onderzoeksproject is de therapeutische toepasbaarheid nagaan van gemakkelijk te verkrijgen multipotente stamcellen in MS.

Hiervoor worden 2 types cellen onderzocht met name stamcellen uit de navelstreng (umbilical cord matrix stem cells: UCMS) en uit het beenmerg (multipotent adult progenitor cells: MAPC). Deze cellen vertoonden reeds therapeutische werking in diermodellen voor (neuro)degeneratieve ziektes (vb. Parkinson, dwarslaesie, beroerte). In eerste instantie worden humane UCMS gekarakteriseerd en vergeleken met de reeds gekende eigenschappen van MAPC. Hierbij wordt de expressie van relevante mesenchymale oppervlaktemerkers, embryonale merkers en immunologische moleculen bepaald aan de hand van immunocytochemische kleuringen en flow cytometrie. Ook wordt, in de context van transplantatie in MS, de expressie van functionele chemokinereceptoren en adhesiemoleculen onderzocht. Daarbij wordt de differentiatiecapaciteit van UCMS in neurale voorlopercellen geanalyseerd door ze te kweken in speciaal gedefinieerd kweekmedium of in co-cultuur met astrocyten (doelstelling 1). Vervolgens worden al dan niet gedifferentieerde UCMS en MAPC getransplanteerd in een chronisch rat EAE model. Het effect van de stamceltransplantatie op het klinische verloop, de pathologie en de immuunreactie bij chronische EAE dieren wordt onderzocht. Hiervoor zullen immunohistochemische kleuringen op weefselcoupes van hersenen, ruggenmerg en lymfeknopen worden uitgevoerd. Het weefsel wordt specifiek onderzocht voor de aanwezigheid van stamcellen, T cellen en macrofagen (doelstelling 2). Daarnaast wordt dieper ingegaan op de mechanismen waarmee mogelijks remyelinisatie en/of immunomodulatie wordt geïnduceerd in vivo. Hiertoe worden stamcellen getransplanteerd in een chronische rat EAE model en in een ethidium bromide geïnduceerd demyelinisatie model. Post mortem weefsel van hersenen, ruggenmerg en lymfeknopen wordt onderzocht door middel van flow cytometrie en immunohistochemie voor de aanwezigheid van gedifferentieerde stamcellen en immuun cellen (doelstelling 3). Ten slotte wordt onderzocht of genetische manipulatie van UCMS en MAPC hun klinische potentie kan verhogen. Door electroporatie zullen genen die coderen voor specifieke chemokinereceptoren en neurotrofe factoren bij de stamcellen worden ingebracht. Het effect van deze manipulatie zal opnieuw worden getest in het chronisch rat EAE model (doelstelling 4). Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Niels HELLINGS

Zoektocht naar anticonvulsieve en antiepileptogene neuropeptiden als strategie voor de ontwikkeling van innovatieve toekomstige antiepileptica. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Neuropeptiden en hun receptoren zijn veelbelovende aangrijpingspunten voor toekomstige behandelings-strategieën voor epilepsie. Onze onderzoekscentra hebben reeds ervaring met het farmacologisch karakteriseren van de anticonvulsieve werkingsmechanismen van peptiden zoals somatostatine, cortistatine en neuropeptide Y. Dit is een strategie waarmee we willen verdergaan, aangezien veel relevante vragen in dit gebied onbeantwoord blijven. In het huidige project willen we echter ook nieuwe anticonvulsieve en antiepileptogene neuropeptiden identificeren. Preliminaire experimenten met een aantal kandidaat peptiden lijken alvast veelbelovend. De methoden die we gebruiken om deze doelstellingen te halen zijn gevalideerde rat- en muismodellen voor epileptische aanvallen en epileptogenese, knock-out muizen voor een welbepaald neuropeptide of peptidereceptor, in vivo microdialyse, neurofarmacologische studies en kwantificatie van de electrische activiteit van de hersenen, ex vivo immunobiotechnologische technieken en in vitro electrofysiologie in hersenslices. Al deze methodologieën behoren tot de expertise van de onderzoekslaboratoria die deze projectaanvraag indienen. Daarenboven willen we actief bijdragen tot het dichter bij de klinische toepassing brengen van bovenvermelde behandelingsstrategieën. Hiervoor zijn we ondermeer samenwerkingen aangegaan met chemici die metabool stabiele, bloed-hersen-barrière permeable peptideanalogen of selectieve receptorliganden ontwikkelen Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis

Onderzoekers: • Alfred MEURS • YVETTE MICHOTTE • Ilse Julia SMOLDERS

Verbetering en versterking van de kwaliteit van de opleiding huisartsgeneeskunde in Ecuador, met behulp van capaciteitsopbouw en afstandsonderwijs. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het project is de Eerstelijnsgezondheidszorg en Huisartsgeneeskunde in Ecuador te verbeteren. Dit zal worden bereikt door het opleiding van huisartsen die bijdragen tot eerstelijns- en interdisciplinaire gezondheidszorgvoorzieningen, gericht naar de echte noden van de patiënten, hun familie en gemeenschap. Het project heeft drie dimensies: onderzoek, capaciteitsopbouw en extensie. In de eerste fase, zal er onderzoek worden verricht om de indicatoren te bepalen voor de eerstelijnsgezondheidszorg en huisartsgeneeskunde en voor de medische opleiding in Ecuador. Het opbouwen, implementeren en evalueren van een huisartsgericht medisch curriculum bij de lokale partneruniversiteit zal de capaciteit verhogen en de 'performance' van opgeleide artsen en dit op verschillende niveaus: basisopleiding, beroepsopleiding en navorming. In het project zullen 3 PhD studenten het effect evalueren van het vernieuwen van het curriculum op diverse aspecten. Ze zullen worden getraind en opgenomen als opleiders/onderzoekers in diverse gezondheidszorgsectoren, om de onderzoekscapaciteit te versterken op lokaal en nationaal niveau. Tenslotte is het opbouwen van netwerken essentiëel voor het behoud van de resultaten van het project. Dit houdt in dat de resultaten zullen worden verspreid naar de verschillende betrokken 'stakeholders'. Organisaties: • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Onderzoekers: • Christine Hendrickx • Roy Remmen • Paul Van Royen

Constructie van een bioactieve meniscus via bioplotting Universiteit Gent Abstract: Bioplotten i seen innovatieve techniek waardoor het mogelijk wordt materialen met verschillende eigenschappen in welbepaalde vormen te plotten. Bovendien kunnen tijdens het plotten verschillende celtypes in het materiaal geïntegreerd worden. Wij willen via bio-plotting een bioactieve meniscus plotten, bestaande uit een hydrogel kern met erin opgemengd fibrochondrocyten en een meer poreuze buitenregio met fibroblasten. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Maria Cornelissen • Peter Dubruel

Karakterisering van het risicoverhogende effect van progranuline missense mutaties: aanmaak van een Grn knock-in muismodel. Universiteit Antwerpen

Abstract: Recent werden nulmutaties, die resulteren in haploïsufficientie, in het progranuline gen (GRN) geïdentificeerd als oorzaak van autosomaal dominante frontaalkwabdegeneratie (FTLD). Naast nulmutaties werden ook verscheidene missense mutaties gevonden in FTLD, maar ook in aanverwante neurodegeneratieve dementies zoals de ziekte van Alzheimer (AD). De bijdrage van GRN missense mutaties tot het risico op neurodegeneratie blijft tot op heden echter onduidelijk. In dit project zullen we het risicoverhogende effect van GRN missense mutaties in vivo onderzoeken aan de hand van een Grn knock-in muismodel voor een geselecteerde missense mutatie. Het effect van de Grn missense mutatie zal gestaafd worden door de knock-in muizen te onderwerpen aan een batterij van gedrags- en cognitieve testen. Voorts zullen we, omdat het verwachte effect van GRN missense mutaties eerder mild is, het gegenereerde muismodel kruisen met bestaande muismodellen voor AD of FTLD om zo na te gaan of GRN missense mutaties het neurodegeneratie fenotype beïnvloeden. Deze analyses zullen in belangrijke mate bijdragen aan het ophelderen van de mechanismen betrokken in GRN gerelateerde neurodegeneratie, en kunnen nieuwe aangrijpingspunten voor nieuwe therapieën opleveren. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Nathalie Brouwers

VIB-Karakterisering van het risicoverhogende effect van progranuline missense mutaties: aanmaak van een Grn knock-in muismodel. Universiteit Antwerpen Abstract: Recent werden nulmutaties, die resulteren in haploïsufficientie, in het progranuline gen (GRN) geïdentificeerd als oorzaak van autosomaal dominante frontaalkwabdegeneratie (FTLD). Naast nulmutaties werden ook verscheidene missense mutaties gevonden in FTLD, maar ook in aanverwante neurodegeneratieve dementies zoals de ziekte van Alzheimer (AD). De bijdrage van GRN missense mutaties tot het risico op neurodegeneratie blijft tot op heden echter onduidelijk. In dit project zullen we het risicoverhogende effect van GRN missense mutaties in vivo onderzoeken aan de hand van een Grn knock-in muismodel voor een geselecteerde missense mutatie. Het effect van de Grn missense mutatie zal gestaafd worden door de knock-in muizen te onderwerpen aan een batterij van gedrags- en cognitieve testen. Voorts zullen we, omdat het verwachte effect van GRN missense mutaties eerder mild is, het gegenereerde muismodel kruisen met bestaande muismodellen voor AD of FTLD om zo na te gaan of GRN missense mutaties het neurodegeneratie fenotype beïnvloeden. Deze analyses zullen in belangrijke mate bijdragen aan het ophelderen van de mechanismen betrokken in GRN gerelateerde neurodegeneratie, en kunnen nieuwe aangrijpingspunten voor nieuwe therapieën opleveren. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Nathalie Brouwers

Kwalitatieve analyse van het rapporteringsproces met betrekking tot managementcommentaar Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt het identificeren van sleutelfactoren die het proces van het opstellen van managementcommentaar in het jaarverslag beïnvloeden. We onderzoeken de impact van de institutionele en kapitaalmarktomgeving op het totstandkomen van managementcommentaar en op de kwaliteit ervan. Het onderzoek is kwalitatief en internationaal van opzet. Organisaties: • Accountancy en financiering

Onderzoekers: • Walter Aerts

Studie van het kristallisatieproces van biologische macromoleculen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Matching Funds: De invloed van massa transport en groeiprocessen op de perfectie van een kristal van een biologisch macromolecuul. Alle processen in de cel gebeuren via macromoleculaire netwerken. Om de werking van deze netwerken te begrijpen is het belangrijk over structurele informatie te beschikken. De structuren van biologische macromoleculen worden heden ten dage in hoofdzaak bepaald via W-straal diffractie technieken. Voor het gebruik van deze techniek is het bekomen van een goed diffracterend kristal de bottleneck. In dit project willen we bijdragen tot een beter begrip van de fundamentele processen die de nucleatie en de kristalgroei bestuderen en in het bijzonder hun effect op de kristalkwaliteit. Het project omvat studies in micrograviteit (International Space Station: Protein Crystallisation Dagnostic Facility mission), experimentele studies in ons laboratorium en theoretische studies. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • DOMINIQUE MAES

Simultaneous Interaction Spaces Universiteit Hasselt Abstract: De zogenaamde verdwijnende computer dicteert dat een computer systeem versmelt met de natuurlijke omgeving van de gebruiker. De gebruiker interageert met het computer systeem via zijn omgeving, waardoor het gebruik van het systeem transparant is voor de gebruiker zelf en de omgeving intelligent lijkt. Ondanks dat deze visie algemeen aanvaard is, zijn er nog heel wat uitdagingen om deze visie in werkelijkheid om te zetten. We onderzoeken hoe intelligente omgevingen die uitvoering van complexe taken ondersteunen opgezet en verbonden kunnen worden. Dit gebeurt vanuit twee standpunten: enerzijds vanuit dat van eindgebruikers die controle wensen over de omgeving, verantwoording verwachten van bepaalde acties van de omgeving en nood hebben aan vlotte, rijke informatietoegang tijdens uitvoering van hun taken. Het andere standpunt is dat van software ontwikkelaars die applicaties bouwen voor meerdere simultane gebruikers (een typisch aspect in dit soort omgevingen), waarbij deze applicaties moeten kunnen omgaan met de hoge graad van dynamiek in de omgeving en onzekerheid m.b.t. activiteiten van eindgebruikers. Om dit onderzoek tot een goed einde te brengen, besteden we de nodige aandacht aan de ondersteunende infrastructuur (hardware, software en netwerk), interactietechnieken en protocollen. We zullen nieuwe tools bouwen die de eindgebruiker toelaten hun interactie met de omgeving zelf vorm te geven, en ontwikkelaars toelaten interfaces voor deze intelligente omgevingen te bouwen. Organisaties: • Expertisecentrum voor Digitale Media • Expertisecentrum voor Digitale Media

Onderzoekers: • Karin CONINX • Wim LAMOTTE • Kris LUYTEN

Subcontract to main contract between ULB and the Federal Public Services BePASSTA-studie (Belgian PAediatric Short STAy studie) Universiteit Gent Abstract: In de kindergeneeskunde doet zich, net zoals in andere specialismen, een verschuiving voor van traditionele ziekenhuisopnames naar zorgverleningmodaliteiten van korte duur zoals medische en chirurgische dag hospitalisatie, observatie. Het doel van deze studie (d.m.v. kwalitatief en kwantitatief onderzoek) was het formuleren van aanbevelingen inzake de organisatie en financiering van de zorg voor kinderen die gedurende een korte tijdsduur (<24uur) in het ziekenhuis verblijven. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Lieven Annemans

Genetische karakterisatie van de interactie tussen arenavirussen en hun gastheer Universiteit Antwerpen Abstract: Om genetische factoren betrokken bij de evolutie van arenavirus-knaagdier interacties te bepalen, zal ik genetische merkers betrokken bij de cellulaire gastheer-parasietinteractie van drie Muridae-arenavirus systemen karakteriseren: Morogoro virus in Mastomys natalensis en twee nieuwe arenavirussen die ik in 2008 ontdekte in Mus minutoides en Lemniscomys rosalia. Ik zal vervolgens het polymorfisme van deze merkers in de natuur onderzoeken. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Joëlle Gouy de Bellocq

Structurele karakterisering en groei modellering van metallische nanodraden gebaseerd op biomoleculaire templaten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel binnen dit project is de groei van metallische nanodraden gebaseerd op biomoleculaire templaten via de bottom-up aanpak grondig te begrijpen zodat de eigenschappen van de nanostructuren (zoals diameter en bedekking) controleerbaar worden. Dit doel zal worden nagestreefd door het effect op de morfologie van verschillende parameters tijdens de groei experimenteel te bestuderen. De informatie verkregen met TEM en AFM zal worden gecombineerd met een theoretische analyse van de mogelijke interacties. Organisaties: • Elektronenmicroscopie voor materiaalonderzoek (EMAT)

Onderzoekers: • Sara Bals • Milorad Milosevic

PA14 koolhydraten-bindende domeinen van gist zelfklevende eiwitten: biofysische karakterisering en engineering naar klinische toepassingen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: PA14 koolhydraten-bindende domeinen van gist zelfklevende eiwitten: biofysische karakterisering en engineering naar klinische toepassingen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • LODE WYNS

Kwantitatieve extractie van normaalwaarden uit (diffusie-gewogen) MR beelden van de premature hersenen. Universiteit Antwerpen Abstract: Concreet zullen we een DTI-atlas ontwikkelen voor het premature brein (0 tot 4 jaar), door niet-affiene registratietechnieken te combineren met nieuwe ruisonderdrukkingtechnieken voor de DWI-data en rekening te houden met de verschillende groeisnelheden van de premature hersenen. DWI en zijn afgeleiden worden ook momenteel gezien als een van de snelstgroeiende modaliteiten voor premature hersenalayse. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Jan Sijbers

Interventie door de huisarts als participatieverhogende maatregel voor het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Universiteit Antwerpen Abstract: Participatieverhogende maatregelen voor de borstkankerscreening zijn een noodzaak gezien het aantal deelnemers momenteel te laag is (45%), waardoor de doeltreffendheid van het bevolkingsonderzoek daalt. Met dit onderzoek willen we cijfermatig nagaan wat het effect is van een interventie door de huisarts als 'informator, motivator en verwijzer' op de participatie bij vrouwen uit de doelgroep. Organisaties: • Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)

Onderzoekers: • Sofie Van Roosbroeck

Bepaling van de doelgroepen die prioriteit moeten krijgen voor seizoensgebonden influenza vaccinatie - deel I. Universiteit Antwerpen Abstract: Bepaling van de doelgroepen die prioriteit moeten krijgen voor seizoensgebonden influenza vaccinatie - deel I. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Philippe Beutels

Hoog efficiënte en betrouwbare maatregelen voor crossmodaal vervoer (HERMES). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract.

Organisaties: • Transport en ruimtelijke economie

Onderzoekers: • Thierry Vanelslander • Hilde Meersman • Eddy Van de Voorde

Project TST Tools voor het Nederlands als Webservices in een Workflow (TTNWW). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van het project is om allerlei bestaande componenten die ontwikkeld zijn in CGN en STEVIN in te passen in een workflowsysteem voor web services dat ontwikkeld wordt in CLARIN-verband, en dit geheel te laten draaien op servers van erkende CLARINcentra, met als doel faciliteiten aan te bieden voor onderzoekers uit de HSS met geen of weinig technische bagage. Deze faciliteiten moeten 1) hen in staat stellen hun onderzoeksvragen beter of makkelijker aan te pakken en 2) mogelijkheden bieden voor het formuleren van nieuwe typen onderzoeksvragen, i.e. onderzoeksvragen die voor CLARIN niet gesteld konden worden of niet doelmatig te beantwoorden waren. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)

Onderzoekers: • Walter Daelemans

Karakterisering van de fysiologische rol van de NF-kB en IFN regulerende eiwitten A20 en DUBA door genetische modificaties in de muis Universiteit Gent Abstract: A20 en DUBA zijn twee eiwitten die de immuunrespons negatief reguleren, maar de fysiologische rol van deze eiwitten in specifieke weefsels of celtypes is grotendeels ongekend. Het doel van dit project is dan ook de studie naar de functie van A20 en DUBA via het genereren en karakteriseren van conditionele genmodificaties in de muis. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert • Geert van Loo

Molecular Mechanisms of nuclear receptors Universiteit Gent Abstract: Deze Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap (WOG), gecoördineerd door Dr. Karolien De Bosscher (kerngroep, UGent, België), heeft een tweeledig doel: 1) opbouw van voldoende kritische massa, dat toelaat hoogstaand onderzoek rond nucleaire receptoren, getrokken door een jonge generatie onderzoekers, door te voeren en 2) de bestendiging van het jong opgerichte 'Benelux Nuclear Receptor Network' in de vorm van een jaarlijkse symposiumdag Organisaties: • Vakgroep Fysiologie

Onderzoekers: • Jan Tavernier

Computationele methoden voor de exacte dynamica van moleculen in intense lasers. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit voorstel heeft tot doel een nieuwe generatie van computationele methoden te ontwikkelen om de ultrasnelle dynamica van kwantumsystemen in intense en korte laserpulsen te beschrijven. De hoog dimensionale dynamica van zowel de elektronische en moleculaire vrijheidsgraden van een kleine molecule moeten efficiënt beschreven worden. Met de voorgestelde methoden zou het mogelijk zijn om verschillende processen te begrijpen voorbij het heden gangbare single-active electron beeld. De ultra snelle dynamica van meerdere deeltjes speelt een rol bij hogerharmonische straling in moleculen, niet-lineaire multifotonprocessen, pump en probe experimenten met XUV licht. Experimenteel onderzoekt men nu reeds deze processen maar theoretisch is men nog niet instaat nauwkeurige voorspellingen te maken. Organisaties: • Toegepaste wiskunde en numerieke analyse

Onderzoekers: • Wim Vanroose

Menselijke verbeterkunde' in relatie tot morele verantwoordelijkheid, menselijke waardigheid en de normativiteit van het natuurlijke: een ethische analyse Universiteit Gent Abstract: ?Menselijke verbeterkunde?, een verzamelnaam voor allerlei interventies die ?verbetering? beogen door de functionele limieten van het menselijke lichaam te overstijgen, vormt het voorwerp van vele bio-ethische controverses. De meest cruciale intrinsieke argumenten betreffende de morele (on)aanvaardbaarheid van verbeterkunde houden verband met: (1) morele verantwoordelijkheid; (2) de normativiteit van het natuurlijke; en (3) menselijke waardigheid. De verheldering van deze kwesties vormt het voorwerp van dit onderzoeksproject. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap

Onderzoekers: • Sigrid Sterckx • An Ravelingien • Guido Pennings

Ontwikkeling van nanobody-gebaseerde radiofarmaca voor de behandeling van kanker. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project zullen we nanobodies gebruiken die zich specifiek richten op membraangebonden tumorantigenen en een universele methode ontwikkelen om deze nanobodies te merken met Lu-177. De gemerkte nanobodies zullen geëvalueerd worden wat betreft immunoreactiviteit, biodistributie, tumorpenetratie en tot slot therapeutische potentieel. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers:

• Tony LAHOUTTE • SERGE MUYLDERMANS • VICKY CAVELIERS

Prospectief follow-up onderzoek naar reproductieve gezondheid en comborbiditeit bij tweelingen Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel om een databank met reproductieve variabelen te realiseren (N = 3500 vrouwelijke tweelingan van 18 tot 46 jaar)ter aanvulling van het bestaande Oost ? Vlaamse meerlingenregister met perinatale gegevens. Beide databanken kunnen informatie leveren over de invloed van nature/nurture op reproductieve factoren enerzijds en het verloop van de reproductie over verschillende generaties heen anderzijds. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Dirk De Bacquer • Ilse Delbaere

Identificatie van biomerkers d.m.v. proteoomanalyse voor het opsporen van cervixcarcinomen. Universiteit Antwerpen Abstract: Cervixcarcinomen worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (vnl. door "high risk" HPV-types 16, 18, 31, 45 en 58) en vormen wereldwijd de tweede meest frequente kanker die voorkomt bij vrouwen. Screening (i.e. de zogenaamde "Papanicolaou smeer") is gebaseerd op het opsporen van morfologische celveranderingen maar wordt echter gekenmerkt door een lage sensitiviteit. Vandaar zal binnen dit doctoraatsproject getracht worden om aan de hand van cervicovaginaal vocht (CVV) biomerkers te identificeren, met behulp van proteoomanalytische technieken, die gebruikt kunnen worden voor het vroegtijdig opsporen van premaligne cervicale laesies. Wegens de complexe compositie van het CVV zullen de stalen (lavages of swabs) chromatografisch over verschillende dimensies gescheiden worden en met behulp van differentiële massaspectrometrie worden gekarakteriseerd. Organisaties: • Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES)

Onderzoekers: • Xaveer Van Ostade • Geert Van Raemdonck

Capaciteitsopbouw op county- en stadsniveau rond geïntegreerde mobiliteitsplanning voor de county Dambovita en de stad Targoviste Universiteit Gent Abstract: Het opzet van het project is een kennisuitwisseling tussen de Vlaamse en Roemeense projectpartners, op het vlak van mobiliteits- en verkeersplanning. Aan de hand van de specifieke case van Dambovita County en de stad Targoviste worden instrumenten en methodes uitgewisseld voor het analyseren van bestaande knelpunten, het detecteren van verbetervoorstellen en ?concepten, en het selecteren van concrete maatregelen voor de actuele knelpunten op het vlak van verkeer en vervoer. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Georges Allaert

Structurele en functionele karakterisering van het Elongator-complex van S. cerevisiae Vrije Universiteit Brussel Abstract: Structurele en functionele karakterisering van het Elongator-complex van S. cerevisiae Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Wim VERSEES

SOL-GEL SYNTHESE VAN MULTIFUNCTIONELE TITANATEN, STANNATEN, ZIRCONATEN EN HAFNATEN. ONDERZOEK VAN OPTISCHE EN ELEKTRISCHE EIGENSCHAPPEN Universiteit Hasselt Abstract: De onderzochte multimetaaloxide materialen (aardalkalimetaal titanaten, stannaten, zirconaten en hafnaten, en hun met lanthanide gedoteerde vormen) vertonen interessante luminescentie en specifieke diëlektrische eigenschappen, met toepassingen in flat-panel displays, communicatie-apparaten via microgolffrequenties... Deze materialen zullen via diverse zacht-chemische syntheseroutes, zoals hydrolyse-condensatie van anorganische precursoren (sol-gel) of hydrothermale reacties, bereid worden in de vorm van fasezuivere conventionele én nanometerschaal keramieken zowel als dunne films op substraten. De materiaalkundige en functionele eigenschappen, zoals deeltjesgrootte, kristallijne fase, morfologie, oppervlakte-ruwheid, optische en (di)ëlektrische eigenschappen zullen gekarakteriseerd worden en vervolgens geoptimaliseerd worden via controle over de synthesemethode en depositie-omstandigheden. Organisaties: • Anorganische en Fysische Chemie • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Marlies VAN BAEL • An HARDY

Opheldering van de rol van het apoptose inducerende DFNA5 eiwit via modelsystemen in gist, cellijnen en de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project willen we de rol van DFNA5 in apoptose ontrafelen, en de functie van DFNA5 bestuderen met verschillende methoden. Eerst zullen we de apoptotische mechanismen in een gist model bestuderen, en de modulatoren van het apoptotische fenotype en interagerende genen identificeren. Een laatste doelstelling van dit project is het kristalliseren van het DFNA5 eiwit, en het bepalen van de driedimensionale structuur via x-stralen diffractie. Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica

Onderzoekers:

• Guido Van Camp

Ontwikkeling van een methodiek voor ergotherapeutische ondersteuning van de mantelzorger bij ouderen met een chronische aandoening Hogeschool Gent Abstract: Het project situeert zich in het domein van wat ergotherapie kan betekenen voor de mantelzorg en hoe dit professioneel ingevuld moet worden. Het onderzoek heeft als doel het ontwikkelen, het testen en het evalueren van een methodiek voor ergotherapeutische ondersteuning van de mantelzorger bij ouderen met een chronische aandoening. Drie specifieke projectdoelen worden geformuleerd. In een eerste fase zal een nieuwe methodiek worden uitgeschreven die beoordeeld wordt door een klankbordcommissie. In de tweede fase worden de effecten van de ergotherapeutische methodiek op de draagkracht van de mantelzorger onderzocht in een gecontroleerd experimenteel onderzoek. In de laatste en derde fase wordt de methodiek geïmplementeerd door het bekendheid te geven en te integreren binnen praktijk en onderwijs. Organisaties: • Departement Gezondheidszorg Vesalius • Vakgroep Nursing • Vakgroep Ergotherapeutische wetenschappen

Onderzoekers: • Lieve De Vos • Benedicte De Koker • Nico De Witte

Experimentele demonstratie van laseractie en intrinsieke CARS-gebaseerde warmtereductie in nabije-infrarode en midden-infrarode silicium Ramanlasers. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Silicium wordt sinds enkele jaren als een zeer belangrijk fotonisch materiaal beschouwd. Zo is men er in 2004 in geslaagd om een efficiënte silicium-gebaseerde laser te demonstreren waarvan het lasingmechanisme steunt op "stimulated Stokes Raman scattering". Aangezien deze zogenaamde silicium Ramanlasers zowel nabije-infrarode als midden-infrarode straling kunnen genereren, zijn hun toepassingsmogelijkheden zeer uitgebreid. Totnogtoe heb ik hoofdzakelijk theoretisch onderzoek verricht naar deze categorie van lichtbronnen. Enerzijds heb ik een performante modelleringsmethode ontwikkeld waarmee ik de werkingskarakteristieken van nabije-infrarode en midden-infrarode silicium Ramanlasers numerisch heb gesimuleerd. Anderzijds heb ik een intrinsiek warmtereductiemechanisme voor deze lasercomponenten geconcipieerd en op punt gesteld waardoor de integratiemogelijkheden van deze componenten verder kunnen vergroten. Het doel van dit project is om mijn theoretische onderzoeksresultaten experimenteel aan te tonen. Meer bepaald zou ik een opstelling willen bouwen die toelaat om verschillende exemplaren van deze categorie lasers experimenteel te onderzoeken. De projectgelden zullen gebruikt worden om 2 apparaten aan te kopen voor deze opstelling, nl. een midden-infrarode spectrometer en een thermografische camera. De overige apparatuur nodig voor dit experimenteel onderzoek wordt door ons onderzoeksdepartement TONA-VUB gefinancierd. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • HUGO THIENPONT • Nathalie VERMEULEN

Studie van de zware-quarkinhoud van het proton met de CMS-detector bij de Large Hadron Collider in CERN. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit projectvoorstel beoogt de studie van de zware-quarkinhoud van het proton via de meting van deeltjesjets geïnitieerd door een bottom quark samen met een Z boson in proton-proton botsingen, gebruik makend van de CMS detector bij de Large Hadron Collider. We stellen voor om de verkregen resultaten te vergelijken met theoretische voorspellingen op basis van verschillende factorisatie-schema's in perturbatieve quantumchromodynamica. Organisaties: • Elementaire-Deeltjesfysica

Onderzoekers: • Pierre M S J Van Mechelen • Nick Van Remortel

Mycothiol redox pathways in Actinobacteria, and beyond. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In this HOA research project focus will go to the mycothiol reduction pathways in Actinobacteria and to the evaluation of these pathways as possible targets against Mycobacterium tuberculosis. Members of Actinobacteria are Gram-positive bacteria encountered in a wide range of ecosystems and are known to cause important human diseases, such as tuberculosis, diphtheria and Johne's disease in ruminants. As a starting point, we will investigate arsenate reductases (ArsC) of Actinobacteria. ArsC catalyses the reduction of arsenate to arsenite, and it works together with the components of the thiol/disulphide redox system of cells. Darwinian evolution adopted different protein folds for the reduction of arsenate to arsenite and the coupling to cysteine thiol cascades occurred more than once. This diversity makes arsenate reductases a highly interesting protein family to study the structure/function coupled to different thiol mechanisms. One of the features common to most Actinobacteria is the production of mycothiol, a small thiol that is often present in millimolar amounts and that has analogous redox homeostasis function to glutathione. Therefore, it is very inspiring to find out how the arsenate reductases in Actinobacteria are possibly linked to mycothiol. At the same time, we will learn which essential proteins are involved in the reduction pathways coupled to mycothiol. As soon as we understand the mycothiol redox pathway, which is specific for Actinobacteria and not present in humans, we can tackle the problem of how to inhibit this pathway. How can we interfere with the redox homeostasis in Actinobacteria? Here the focus will go to the thiol/disulfide pathway of Mycobacterium tuberculosis in order to find new specific drugs against pathogentic bacteria of the Actinobacteria group. All together, new microbiological and kinetic/mechanistic challenges are embedded within this project. As such, many expertises need to be brought together in order to reach our final goal. 1.Microbiological expertise with Actinobacteria to link arsenate resistance to the ars genes and to the genes of the thiol/disulfide pathway 2.Cloning and protein expression and purification expertise to obtain sufficient amount of recombinant protein 3.Biochemical and enzymology expertise with arsenate reductase and thiol/disulfide pathways to reconstitute the pathways in vitro 4.Expertise with arsenate and arsenite quantifications 5.Mass spectrometry to determine the nature of the recombinantly overexpressed proteins and products formed along the pathway 6.Crystallisation, X-ray crystallography and solving protein structures 7.Theoretical studies to scrutinize the enzyme and/or reacting partners to really understand the catalysis at the molecular level. 8.Syntheses of new small molecule drugs that specific inhibit the mycothiol pathway. 9.Antimicrobial sceening of small molecule drugs.

All the partners and collaborators for this project have been selected based on their specific expertises. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen • Scheikunde

Onderzoekers: • Joris MESSENS • Kourosch ABBASPOUR TEHRANI • SANDRA DE GALAN • Frank DE PROFT • Steven BALLET

Stem/Progenitor Cells for Beta Cell Therapy in Diabetes. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De remedie voor type 1 diabetes (T1D) vereist de vervanging of herstel van de insuline-producerende cellen, samen met maatregelen ter voorkoming van hun immuun-gemedieerde vernietiging Organisaties: • Celdifferentiatie • Medische Biochemie

Onderzoekers: • Henry HEIMBERG • LUC BOUWENS

Ontwikkeling van een positiespecifiek herkenningsprofiel voor moleculaire chaperones. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Eiwitten bestaan uit aminozuren die verschillende interacties met elkaar aan kunnen gaan, daardoor ontstaat er een driedimensionele structuur. Ieder eiwit heeft een specifieke structuur om zijn functie uit te oefenen. Het gebeurt echter vaak dat de aminozuren niet de juiste interacties aangaan waardoor het eiwit onjuist gevouwen wordt. Deze onjuist gevouwen eiwitten kunnen geen functie uitoefenen en kunnen schadelijke aggregaten vormen. Om eiwitten tijdens de vouwing te begeleiden en om slecht gevouwen eiwitten te hervouwen zijn zowel pro- als eukaryoten uitgerust met chaperonne-eiwitten. Vooral in een te warm milieu kunnen eiwitten onjuist vouwen en wordt de productie van chaperonnes door de cel verhoogd. Daarom zijn de meeste chaperonne-eiwitten ook heat shock proteins. Ondanks de activiteit van de chaperonnes zal slechts 20% van de nieuw gevormde aminozuurketens zijn juiste vouwing krijgen en als eiwit gaan werken. Chaperonne-eiwitten assisteren ook bij de assemblage van nucleosomen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Nico VAN NULAND

Ontcijfering van de rol van twee LysR-type transcriptieregulaors van Pseudomonas aeruginosa, OxyR en PA4203. Vrije Universiteit Brussel Abstract: LysR-type transcriptieregulators (LTTR) komen voor in alle bacteriële genomen waar zij de grootste familie van bacteriële regulators vorman. LTTRs zijn gekend als activators van een enkel gen of operon maar ook van verafgelegen genen en kunnen een meer globale rol spelen in transcriptieregulatie. In het genoom van het opportunistisch pathogeen Pseudomonas aeruginosa PAO1 coderen meer dan 120 genen voor mogelijke LysR-type regulators waaronder twee, OxyR en PA4203 in dit project worden bestudeerd. Naast een cruciale rol in de opregulatie van de verdediging tegen oxidatieve stress draagt OxyR ook bij tot de virulentie van P. aeruginosa. Het PA4203 gen ligt stroomopwaarts van PA4204, dat voor een periplasmatische gluconolactonase codeert. Een deletiemutant van het PA4203 ge,n vertoont interessante fenotypes zoals een verhoogde swarming en swimming motiliteit, en een verhoogde autolyse, die gepaard gaat met een afscheiden van DNA in het groeimedium. Wij stellen voor om een beter onzicht te verwerven in de uitgestrektheid van de OxyR en PA4203 regulaons, de ligand(en) van PA4203 te identificeren, de interacties van beide regulators met hun respectievelijke targets te analyseren en hun moleculair werkingsmechanisme te bepalen. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • DANIEL CHARLIER • PIERRE CORNELIS

Innovatieve microRNA-gebaseerde differentiatiestrategie voor het ontwikkelen van metabool stabiele lange-termijn hepatocytenculturen, inzetbaar in vroeg pre-klinisch geneesmiddelenonderzoek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Bij isolatie uit de lever treden hepatocyten de celcyclus opnieuw binnen, wat onvermijdelijk gepaard gaat met een drastische downregulatie van hepatocyt-specifieke genexpressie. Deze 'dedifferentiatie' gebeurt zowel op morfologisch als functioneel niveau en verhindert het lange-termijn gebruik van gecultiveerde hepatocyten. Het gastlabo heeft reeds aangetoond dat epigenetica, zoals histon deacetylase (HDAC) en/of DNA methyltransferase (DNMT) inhibitoren, een aanzienlijke stabilisatie van de metabole activiteit van gecultiveerde hepatocyten met zich meebrengt. Echter, recente wetenschappelijke literatuur toont aan dat, naast deze "klassieke" epigenetische factoren, microRNAs (miRNAs) ook een belangrijke rol spelen bij de regulatie van hepatische genexpressie. Inderdaad, dedifferentiatie van primaire hepatocyten is geassocieerd, en wordt mogelijks zelfs gestuurd door veranderingen in het miRNA expressiepatroon. Het doel van het huidige project is dan ook om functioneel stabiele lange-termijn culturen van hepatocyten te ontwikkelen via een innovatieve miRNA differentiatiestrategie die bestaat uit het bestuderen van de modulatie van het hepatisch miRNA expressiepatroon in vitro en de geassocieerde effecten op het hepatocellulaire fenotype. Indien succesvol, kan de efficiëntie van deze nieuwe technologie in een tweede fase verder verfijnd worden door combinatie met de reeds bestaande expertise betreffende epigenetische modificatie met HDAC en/of DNMT inhibitoren. Dergelijke functionele en metabool stabiele levermodellen zijn belangrijke in vitro modellen om het huidige pre-klinisch farmaco-toxicologisch onderzoek efficiënter te maken. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • Tamara VANHAECKE

Chromosomale afwijkingen in menselijke preimplantatie embryo's en embryonale stamcellen: oorzaken, mechanismen en gevolgen voor in vitro fertilisatie en regeneratieve geneeskunde. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Verschillende studies melden dat 40 tot 70 % van de menselijke preimplantatie embryo's chromosomale abnormaliteiten vertonen (Fauser, 2008). De meeste van deze afwijkingen werden gevonden in embryo's die werden gebiopsieerd, waarna de gebiopsieerde cellen werden geanalyseerd door middel van FISH met een maximum van negen chromosomen, tijdens een IVF cyclus met preimplantatie genetische screening (PGS). PGS wordt toegepast bij IVF patiënten met een slechte prognose om IVF resultaten te verbeteren. Hoewel de aangetroffen aneuploidieën wellicht de meest belangrijke factor zijn met een invloed op de implantatie van het embryo in de uterus, is het niet duidelijk in welke mate deze abnormaliteiten een rol spelen. Ten eerste, zouden het aantal aangetroffen aneuploidieën een lagere verhouding van geïmplanteerde embryo's voorspellen na transfer, and ten tweede heeft de aanwezigheid van mosaicisme ertoe geleid dat een aantal onderzoekers vermoeden dat sommige aneuploidieën en het mosaicisme op latere stadia van het embryo worden gecorrigeerd, mogelijk door ofwel door selectieve migratie van abnormale cellen naar de trophectoderm of door apoptose. Deze factoren zouden kunnen uitleggen waarom PGS er niet in is geslaagd om het aantal zwangerschappen na IVF te verhogen, als aangetoond door onze eigen groep (Staessen et al., 2004 en 2008) en door anderen (Twisk et al., 2006). Daarentegen is er weinig geweten op het cellulair niveau over hoe deze afwijkingen ontstaan, hoe ze zichzelf corrigeren, en wat hun invloed op de ontwikkeling van het embryo is. Menselijke embryonale stamcellen (hESC) worden afgeleid uit preimplantatie embryo's, en vormen een grote belofte op het gebied van regeneratieve geneeskunde omdat ze zich kunnen ontwikkelen naar om het even welk celtype in het volwassen menselijk lichaam. De laatste jaren werd door intensief onderzoek een aantal protocollen ontwikkeld voor de differentiatie van hESC naar volwassen celtypes (vb insulineproducerende cellen, Kroon et al., 2008). Op dit ogenblik bestaat er een zekere bezorgdheid omtrent de genomische instabiliteit van hESC tijdens in vitro cultuur. Wij (Spits et al., 2008) en anderen (Baker et al., 2007) hebben aangetoond dat hESC de neiging hebben om chromosomale abnormaliteiten te ontwikkelen, zoals aneuploidieën, uitdrukking van fragiele sites en kleine duplicaties met een hotspot op 20q21.11. Deze genomische instabiliteit doet erg denken aan het gedrag van kankercellen, en veroorzaakt grote bezorgdheid omtrent het gebruik van hESC voor therapeutische doeleinden en als betrouwbaar onderzoeksmodel. Desondanks is ook hier weinig geweten over de ontstaansmechanismen van en de invloed van de cultuuromstandigheden op deze afwijkingen. Onze hypothese is dat menselijke embryo's en stamcellen een celcyclus hebben die verschillend is van somatische cellen wat betreft de checkpunten, en dat dit de gevoeligheid van deze cellen voor chromosomale afwijkingen uitlegt. De eukaryote cel vertoont vier checkpunten: het start checkpunt in de late G1 fase, het S fase checkpunt, het G2 naar M checkpunt en het spindle attachment checkpunt (SAC) gedurende de metafase naar anafase overgang. Het eerste checkpunt beslist of de cel zal starten met replicatie van de chromosomen, en zal de celdeling stoppen in G1 wanneer het DNA beschadigd is, maar ook in geval van contact inhibitie, tekort aan groeifactoren en replicatieve veroudering. Het intra-S checkpunt checkt of er beschadigd DNA aanwezig is, en of de DNA replicatie is voltooid, door vb te zoeken naar replication forks. De rol van het G2 naar M checkpunt is voornamelijk het nakijken van DNA beschadiging gebruikmakende van een pathway die sterk op het G1 checkpunt lijkt. Tenslotte gaat het SAC na of alle centromeren correct gehecht zijn aan de mitotische spoelfiguur. De verschillend checkpunten staan onder controle van grote proteïne complexen en cascades voor activatie, inductie en gecontroleerde degradatie. In de meeste cellen zal arrest door langdurige checkpunt activatie leiden tot apoptose. Daarentegen werd gerapporteerd dat embryonale stamcellen (ESC) van de meeste species in staat zijn om deze apoptose te vermijden door het checkpunt te negeren (Syljuasen, 2007), door het checkpunt los te koppelen, of door een inactief checkpunt. G1 checkpunt ontkoppeling werd gevonden in ESC van de resusaap (Fluckiger et al., 2006), de muis (Aladjem et al., 1998) en de mens (Qin et al., 2007). Het G2 checkpunt is nog niet in detail bestudeerd in stamcellen, hoewel de resultaten van Chuykin et al. (2008) in de muis suggereren dat het detectie systeem voor beschadigd DNA actief is in deze cellen. Het SAC is actief in mESC, maar er werd aangetoond dat de cellen in staat zijn om aan arrest te ontsnappen en apoptose te vermijden (Mantel et al., 2007). Het lijkt er op dat alle checkpunten volledig actief worden en dus ook in staat zijn om apoptose te induceren wanneer stamcellen gaan differentiëren. Daartegenover staat dat de cel cyclus controle in menselijke preimplantatie embryo's grotendeels onbekend terrein is. Het frequente voorkomen van aneuploidieën in menselijke embryo's lijkt er op te wijzen dat embryo's geen SAC hebben of dat ze checkpunt adaptatie ondergaan. HESC worden afgeleid van de kiemknop van preimplantatie embryo's, en worden dikwijls beschreven als een goed model voor het onderzoek naar vroege menselijke ontwikkeling. Onze hypothese is dat de drie celcyclus checkpunten inactief zijn gedurende vroege menselijke preimplantatie ontwikkeling, mogelijk enkel gedurende de klievingstadia, of misschien enkel vóór de activatie van het embryonaal genoom op het vier-tot-achtcellig stadium (Caufmann et al., 2006). Het SAC zou het eerste volledig functionele checkpunt zijn (mogelijk in de late klievingstadia of in het blastocyststadium, waardoor zelfcorrectie in blastocysten zou kunnen worden uitgelegd) en de twee andere checkpunten zouden later in de ontwikkeling geactiveerd worden naargelang de differentiatie van de cellen en in analogie met hESC, waar men weet dat minstens één checkpunt (het G1) volledig functioneel is in gedifferentieerde maar niet in ongedifferentieerde cellen. De doelen van dit project zijn: * Een vergelijkende studie maken van de sleutelelementen van de celcyclus in menselijke preimplantatie embryo's en menselijke embryonale stamcellen, om zo het nut van hESC als model voor vroege menselijke ontwikkeling te evalueren. * De belangrijke chromosomale instabiliteit van hESC verklaren en zo cultuurcondities aanpassen om chromosomale afwijkingen te minimaliseren. * De hoge frequentie aan aneuploidieën in menselijke embryo's uitleggen, het mechanisme van ontstaan van deze afwijkingen en van de zelfcorrectie ontrafelen, en het belang van hun aanwezigheid evalueren, en eventueel een betrouwbare en snelle screening tool ontwikkelen om PGS te vervangen. Organisaties: • Hematologie • Embryologie en Menselijke Genetica

Onderzoekers: • Kurt JACOBS • Hilde VAN DE VELDE • INGEBORG LIEBAERS • KAREN SERMON • CLAUDIA SPITS

Een contrastieve (ver)taalstudie van het niet-prototypisch agens in subjectpositie Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek wil een vergelijkend overzicht maken van de semantische, syntactische en lexicale kenmerken van Engelse, Franse en Nederlandse niet-prototypische agentia in subjectpositie, de restricties waaraan ze onderhevig zijn en de potentiële syntactische en lexicale alternatieve strategieën. Daarnaast wordt een ovezicht geleverd van de vertaalalternatieven met een diepte-analyse van de correlaties tussen de taalkenmerken en de vertaalalternatieven. Organisaties: • Vakgroep Frans

Onderzoekers: • Sonia Vandepitte

Dynamische balansregulering van de romp en metabole kost tijdens het stappen op een loopband onder verschillende gradaties van ondersteuning van het lichaamsgewicht. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek naar de kinematica, kinetica en neuromotorische controle van het menselijke stappatroon heeft zich vooral toegespitst op de bewegingen van het bekken en het onderste lidmaat en de spinale regulatiemechanismen daarvan. Veel minder onderzoek werd verricht naar de dynamische balanscontrole van de romp en het hoofd tijdens het stappen. In de revalidatie wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van gangrevalidatie met lichaamsondersteuning (BWS) al dan niet met robotassistentie. De klinische effectiviteit daarvan blijkt echter niet groter te zijn dan met meer conventionele gangrevalidatie. Het doel van de voorgestelde studie is de dynamische balansregulatie van de romp en het hoofd te bestuderen tijdens stappen op een loopband onder verschillende gradaties van BWS. Bij gezonde proefpersonen zullen de bewegingen van het bekken, romp en het hoofd, de gerelateerde spieractiviteit en de grondreactiekrachten worden gemeten tijdens het stappen op een dual belt loopband met BWS variërend van 0 tot 70% in stappen van 10%. Tevens zal de metabole kost daarbij worden bepaald aan de hand van zuurstofverbruik. De resultaten zouden kunnen bijdragen aan de optimalisering van de gangrevalidatie van patiënten met orthopedische of neurologische aandoeningen. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie

Onderzoekers: • ERIC KERCKHOFS

Coupled-Cavity Vertical-Cavity Surface-Emitting Lasers with disruptive functionalities / Vertical cavity surface-emitting lasers with liquid crystal overlay Vrije Universiteit Brussel Abstract: MATCHING FWOAL491: Verticaal emitterende microlasers met gekoppelde caviteiten: een nieuw concept met grensverleggende mogelijkheden. -> Met dit project beogen wij de studie en ontwikkeling van een nieuw concept in micro-lasers, namelijk dat van gekoppelde caviteits VCSEL (CCVCSEL). Hoofdbedoeling is om zo'n laser te ontwerpen, aan te maken, en experimenteel te karakterizeren zodanig dat hij bitrates kan genereren van 20Gb/s en meer in het korte golflengte gebied van (800-10000nm) en dat we daarmee nieuwe functionaliteiten aantonen zoals ultra-snelle optische kloksignalen, hoge brandbreedte polarisatie modulatie, evenals hoogperformant transversaal modegedrag. Dit moet een eerste aanzet zijn om vervolgens op middellange termijn deze lasers te kunnen inzetten in optische vezelnetwerken en optische interconnecties. MATCHING FWOAL490: Vertical-surface-emitting lasers met vloeibaar-kristaltoplaag. -> Vloeibare kristallen zijn materialen die het meest bekend zijn door hun toepassing in beeldschermen. Vandaag de dag is het grootste deel van de beeldschermen gebaseerd op vloeibaar-kristaltechnologie, maar ook in andere toepassingen van de fotonica worden vloeibare kristallen populair. Ze bezitten unieke elektro-optische en opto-optische eigenschappen. Hun optische eigenschappen kunnen namelijk beïnvloed worden door ofwel een elektrisch of optisch signaal op te leggen. Hun grootste troef is dat een groot oprisch effect (in termen van brekingsindex verandering) kan bekomen worden met zwakke elektrische of optische signalen. Onder andere werden ruimtelijke solitonen gedemonstreerd met slechts een paar milliWatt licht vermogen en een spanning van enkele volts. Dit is onmogelijk met andere materialen, omdat ofwel hoge optische vermogens of grote spanningen nodig zijn. VCSELs zijn een speciaal type halfgeleider lasers omdat ze-in tegenstelling to rand emitterende halfgeleider lasers - licht uitzenden loodrecht op het bovenoppervlak. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om via epitaxiale groei componenten te maken met verschillende lagen. De lengte van de caviteit is van de orde van de golflengte om multi-longitudinale mode werking te verhinderen. Ook helpen de Distributed Bragg Mirrors (DBRs) om de drempelstroom te verminderen. Een ander voordeel van deze lasers is dat tweedimensionale matrices van VCSELs kunnen gemaakt worden op één enkele chip. Door het bijzonder ontwerp heeft een VCSEL ook problemen zoals verschillende transversale modes die opgewekt worden doordat de grootte van de laserapertuur groter wordt gemaakt. Ook is er onstabiel gedrag in de polarisatie van het uitgezonden licht. Het hoofddoel van dit project is om deze twee interessante technologieën te combineren door een vloeibaar-kristallaag aan te brengen bovenop het oppervlak van de VCSEL. Hierdoor kunnen een aantal eerder vermelde problemen opgelost worden en wordt nieuwe functionaliteit mogelijk, zoals variatie in golflengte van het uitgezonden licht en verbetering van de VCSEL mode-eigenschappen. Anderzijds kunnen VCSELs gebruikt worden om in de vloeibaar-kristallaag niet-lineaire effecten op te wekken, zonder dat hiervoor een externe lichtbron nodig is. Verschillende interessante toepassingen bieden zich aan als het mogelijk wordt de twee technologieën te integreren. Organisaties: • Toegepaste Natuurkunde en Fotonica

Onderzoekers: • KRASSIMIR PANAYOTOV

Maatstaven en determinanten van het objectief belastingvermogen Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde • Vakgroep Bestuur en beleid • Vakgroep Algemene Economie

Onderzoekers: • Junior Burssens

Evaluatie van de participatie van huisartsen aan het interdisciplinair oncologisch instituut (MOC) aan de hand van een webgestuurde applicatie. Universiteit Antwerpen Abstract: De participatie van huisartsen een Medisch Oncologisch Consult via de webgestuurde applicatie zal worden geëvalueerd aan de hand van twee korte studies. Organisaties: • Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)

Onderzoekers: • Guido Van Hal

De intentionele inhibitie van actie

Universiteit Gent Abstract: Het project onderzoekt de neurale mechanismen van de intentionele inhibitie van een actie. Het combineert onderzoek naar motor inhibitie en sociaal psychologisch onderzoek naar zelf-controle. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie

Onderzoekers: • Marcel Brass

Ontwikkeling van een micro-pellet Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt een WKK op houtpellets voor de residentiële en KMO markt die voldoende klein, kosteffectief en geruisloos is, weinig ondehoud vereist en ook bij deellast een goed rendement heeft. Organisaties: • Vakgroep Elektrische energie, systemen en automatisering

Onderzoekers: • Lieven Vandevelde

Impactanalyse van softwareonderhoud aan de hand van software traceability. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Antwerp Systems and software Modelling (AnSyMo)

Onderzoekers: • Serge Demeyer • Ahmed Lamkanfi

Vervolgstudie naar de chemische en metallurgische factoren die de corrosie van ballasttanks aan boord van koopvaardijschepen induceren. Universiteit Antwerpen Abstract: Corrosie in ballast tanks is een zeer specifieke materie, die door verschillende factoren beïnvloed wordt. Dit resulteert in meerdere corrosievormen, die elk hun eigen invloeden hebben. Het project is ingedeeld in 3 werkpakketten. In een eerste fase zullen stalen aan boord worden genomen. Chemische parameters en metallurgische eigenschappen zullen worden geïdentificeerd en door middel van multivariate statistiek wordt een hypothese geformuleerd ivm de oorzaken van corrosie. Via een experimentele opstelling worden deze hypothese dan verder getest. Organisaties: • Duurzame energie en luchtzuivering: DUeL

Onderzoekers: • Geert Potters • Silvia Lenaerts

BOF/IWT-opvangmandaat (Leen Janssen). Universiteit Antwerpen Abstract: BOF/IWT-opvangmandaat (Leen Janssen). Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Peter De Deyn • Leen Janssen

Consumentenreacties op diverse merkstrategieën in een interactieve context Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt effecten van interactiviteit op marketingcommunicatie voor diverse merkstrategieën om te weten hoe interactiviteit reacties op nieuwe producten beïnvloedt. In twee studies worden nieuwe merken vs. extensies van bekende merken en smalle vs. brede merken tegen elkaar gezet. Verwacht wordt dat interactiviteit andere communicatie-effecten zal uitlokken voor verschillende merkstrategieën, in functie van cognitieve capaciteit. Organisaties: • Marketing

Onderzoekers: • Nathalie Dens

Modelgestuurde synthese van een nieuwe generatie metaal organische roosters (MOFs) met katalytische toepassingen Universiteit Gent Abstract: Metaal organische roosters vormen een nieuwe klasse van revolutionaire materialen met tal van toepassingen voor energie opslag, gas separatie, katalyse, ... Ze worden gekarakteriseerd door zeer grote porien 2 tot 50 nm en een groot aantal organisch bouwstenen kan gecombineerd worden met tal van transitiemetalen. Binnen dit project wordt de synthese en karakterisering en modellering voorzien van een nieuwe generatie van MOF katalysatoren met katalytische toepassingen. Ondanks het potentieel van deze materialen, zijn het aantal succesvolle MOFs voor de katalyse slechts heel beperkt. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste fysica

Onderzoekers: • Veronique Van Speybroeck • Pascal Van Der Voort

Tolerantie en persistentie in microbiële biofilms: een geïntegreerde benadering Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel een beter inzicht te krijgen in de moleculaire mechanismen die verantwoordelijk zijn voor persistentie en tolerantie in Saccharomyces cerevisiae, Candida albicans en Burkholderia cenocepacia biofilms. Door gebruik te maken van mutantenbanken, transcriptoomanalyse m.b.v. microarrays en qPCR, en de gerichte constructie van mutanten zullen we infomatie verkrijgen over de genen die

betrokken zijn bij het persistentiefenomeen in fungi en bacteriën. Organisaties: • Vakgroep Farmaceutische analyse

Onderzoekers: • Hans Nelis • Tom Coenye

Multiple Sclerose, een multidisciplinaire benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Zwi Berneman

Histoire Croisée en culturele kruisbestuiving tussen België en Groot-Brittannië: Laurence Binyon, Olivier Destrée, hun netwerken en periodieken, 1890-1930. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project wil, binnen de theoretische context van histoire croisée, een diepgaande en vernieuwende analyse brengen van de BelgischBritse culturele contacten en uitwisselingen in de periode 1890-1930. De aanvragers gaan uit van het standpunt dat de overgang tussen generaties in die periode geleidelijk was en geen breuk betekende tussen de negentiende eeuw of het 'victorianisme' en de vroeg-twintigste eeuw of het 'modernisme' zoals voorheen werd beweerd, en dat die overgang werd meebepaald door invloeden uit het buitenland die via bemiddelaars, hun netwerken en hun tijdschriften liepen. De hypothese van voorliggend project is dat de Belgisch-Britse betrekkingen in die periode een grote impact hadden op het werk van bekende auteurs en kunstenaars en dat dit voor België gebeurde via de kringen rond Olivier Destrée (bijv. op Karel van de Woestijne) en in Groot-Brittannië via de kringen rond Laurence Binyon (bijv op Ezra Pound). Het project gaat er tevens van uit dat de kunstenaarsnetwerken van de betrokken periode bestonden uit een divers gezelschap van literatoren, visuele kunstenaars en musici en dat de invloeden zich dan ook in verschillende artistieke disciplines vertaalden. Organisaties: • Taal- en Letterkunde

Onderzoekers: • HANS VANDEVOORDE

Dendritische cellen als mediatoren van regulatoire T-celprocessen in multiple sclerose Universiteit Hasselt Abstract: Dendritische cellen (DC) behoren tot het aangeboren immuunsysteem en zijn algemeen bekend als professionele antigeenpresenterende cellen. Dankzij hun gespecialiseerde antigeenpresenterende capaciteit wordt een belangrijke schakel gegeven aan het adaptieve immuunsysteem waar zij het evenwicht tussen immuniteit en tolerantie regelen. Recente studies hebben aangetoond dat DC autoreactieve T cellen kunnen controleren en zelfs regulatoire T-cellen induceren. Bovendien is er bewijs voor een bidirectionele interactie tussen regulatoire T-cellen en DC. Biomed heeft al aangetoond dat CD4+CD25+ regulatoire T-cellen minder functioneel zijn bij patiënten met multiple sclerose (MS), maar de oorzaak van deze verminderde functionaliteit is nog niet gekend. Omwille van de correlatie tussen DC en regulatoire T-cellen kan er worden gespeculeerd dat een verstoring in één celtype een gevolg heeft op de andere. Dit kan uiteindelijk leiden tot de inductie of verergering van een auto-immuunziekte zoals MS. Daarom zal dit project de rol van DC in de pathogenese van MS verder onderzoeken. Eerst worden subtypes van DC gekenmerkt op basis van hun fenotype, frequentie en functionaliteit tussen MS-patiënten en gezonde controles. Een gedetailleerd inzicht in deze kenmerken van DC en hun link met regulatoire T-cellen in MS, kan leiden tot nieuwe therapeutische strategieën voor de behandeling van MS en andere inflammatoire aandoeningen. Vervolgens worden DC gegenereerd uit het beenmerg van muizen en behandeld met verschillende stimuli om op deze manier tolerogene DC te verkrijgen. In dit tweede doel, zullen tolerogene DC worden gescreend voor hun capaciteit voor het induceren van regulatoire T-cellen en het elimineren van autoreactieve T-cellen. Tot slot zal men tolerogene DC gebruiken in een dierlijk model voor MS (EAE) om de invloed op het ziekteproces na te gaan. Samengevat probeert dit project 1) een verstoring te vinden in de DC/regulatoire T-cel balans in MS-patiënten en 2) de immuunbalans te herstellen in een diermodel voor MS. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Niels HELLINGS

Bepalen van biologische merkers voor het selecteren van vrouwen met verhoogd risico op prematuriteit te wijten aan Ureaplasma infectie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Prematuriteit is de belangrijkste oorzaak van neonatale morbiditeit en mortaliteit. Meestal is de reden van prematuriteit niet gekend, en de huidige therapie is nog steeds gebaseerd op de reductie van fysische activiteit en het gebruik van weeënremmende middelen. Geen enkele behandeling ter preventie van vroeggeboorte is tot op heden efficiënt gebleken. Het percentage vroeggeboortes in de Westerse wereld is de voorbije 20 jaar niet afgenomen. Een betere kennis van de etiologie van prematuriteit kan leiden tot betere therapeutische schema's ter preventie van deze aandoening. Infecties uitgaande van de endogene flora van de vrouw kunnen aan de basis liggen van preterme arbeid. Ureaplasma spp. is het micro-organisme dat het frequenst voorkomt ter hoogte van de vruchtvliezenin geval van vroeggeboorte < 32 weken. Echter meer dan 40% van de zwangeren zijn gekoloniseerd t.h.v. de lagere genitale tractus. Preventieve strategieën die enkel gebaseerd zijn op een cervix kweek voor Ureaplasma zijn dus niet aangewezen. Een betere test voor predictie van prematuriteit te wijten aan infectie met dit micro-organisme zou moeten worden ontwikkeld. De bedoeling van dit project is dan ook het ontwikkelen van een serologische test voor U. spp. antilichamen en het gebruik van deze test bij zwangere vrouwen om zijn nut als een laboratorium marker voor prematuriteit te evalueren. Naast deze serologische test zal een qPCR ontwikkeld worden voor detectie en differentiatie van Ureaplasma species in de lagere genitale tractus. In een klinische evaluatie zullen we nagaan of er een correlatie is tussen het resultaat van de serologie, kweek, qPCR en zwangerschapsuitkomst. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • ANNE NAESSENS

Tussen Scylla en Charybdis: De mogelijkheden en moeilijkheden van de vergelijkende theologie

Universiteit Gent Abstract: De discipline van de zgn. 'Vergelijkende theologie' wordt dikwijls voorgesteld als een alternatief voor de zgn. 'klassieke' theologie van de religies die niet in staat geacht wordt om een waarachtig interreligieuze dialoog te faciliteren. Door middel van een interdisciplinaire aanpak peilt dit project naar de mate waarin de vergelijkende theologie rekening houdt met de epistemologische en methodologische inzichten en verworvenheden van zowel de theologie van de religies als van de vergelijkende cultuurwetenschap. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen

Onderzoekers: • Balagangadhara Rao

Genetische basis van fenotypische tolerantie in Pseudomonas aeruginosa. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Pseudomonas aeruginosa is een pathogeen van de mens waarbij multidrug-resistente stammen in toenemende mate verantwoordelijk zijn voor nosocomiale infecties (20). De bacterie veroorzaakt sepsis bij brandwonden, catheder- en urinewegen-infecties, pneumonia en chronische longontstekingen in personen die lijden aan cystische fibrosis (CF) (24). P. aeruginosa bezit een brede metabolische diversiteit die zich onder meer weerspiegelt in de vele soorten gastheren die de pathogeen kan infecteren. Het infectiegevaar in ziekenhuizen schuiilt ondermeer in de mogelijkheid tot vorming van biofilmen in medische toestellen zoals katheders en mechanische ventilatietoestellen of bij infecties in de longen van CF patiënten. In dit projectvoorstel wensen we determinanten verantwoordelijk voor fenotypische tolerantie van P. aeruginosa in de aanwezigheid van verschillende klassen van antibiotica te identificeren en karakteriseren. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • PIERRE CORNELIS

Microenvironment for functional Beta Cell Mass in transplant model. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het langetermijndoel van dit project is het ontwikkelen van een beperkt omplant site met (extra) cellulaire samenstelling waarmee een duurzame en metabolisch gecontroleerde insulineproductie op gang wordt gezet en waarbij beschadiging van inflammatoire en immuun reactiviteit vermeden wordt. Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • DANIEL PIPELEERS

De rol van purinerge signalisatie bij chronische ontstekingsziekten van de bovenste luchtwegen bij de mens. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zullen wij de betrokkenheid van het purinerge systeem in de regulatie van de inflammatoire responsen betrokken bij de verschillende pathologische condities van de bovenste luchtwegen (chronische rhinosinusitis al dan niet in combinatie met nasale poliepen, astma en/of allergieën) onderzoeken op weefselniveau. Hiervoor zal o.a. gebruik gemaakt worden van een uniek in-huis op puntgestelde humaan "sinonasaal weefsel-fragment" assay waarbij de invloed van P2-receptor activering op de gehaltes van vrijgestelde ziekte-specifieke inflammatoire mediatoren bij luchtwegaandoeningen zal worden geëvalueerd. Organisaties: • Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Onderzoekers: • Luc Van Nassauw

Karakterisering van de morfologische, ecofysiologische, celfysiologische en moleculaire respons van baobab (Adansonia digitata L.) op droogtestress. Universiteit Antwerpen Abstract: De Afrikaanse baobab (Adansonia digitata L.) speelt een essentiële socio-economische rol in de rurale levensgemeenschappen van West-Afrika. Bijna alle delen van de boom worden gebruikt, en dit voor een grote verscheidenheid aan toepassingen. Ondermeer in de voeding is de baobab uiterst belangrijk. Zo spelen de bladeren, vruchtpulp en zaden een essentiële rol in de bereiding van traditionele maaltijden en in tijden van schaarste en hongersnood. De bladeren vormen ondermeer een goede bron van eiwitten, vitamine A en calcium, en de vruchtpulp is een uitermate goede leverancier van vitamine C. Ondanks het feit dat de baobab door miljoenen mensen dagelijks gebruikt wordt, is de soort onvoldoende onderzocht en wordt ze momenteel niet volledig benut. Zo wordt de baobab meestal niet actief gekweekt en is de plaatselijke bevolking afhankelijk van variabele weersomstandigheden en wild, niet-verbeterd en "ongekend" plantmateriaal om te voorzien in de voor hen levensnoodzakelijke plantproducten. Het mag dan ook niet verwonderen dat de baobab door het International Plant Genetic Resources Institute geselecteerd werd als belangrijkste en dringendste te domesticeren boomsoort van West-Afrika. De algemene doelstelling van dit project is een algehele beschrijving aan te leveren van de verschillende mechanismen waarover de baobab beschikt om te anticiperen op droogteomstandigheden. In een eerste onderzoeksdeel worden de morfologische adaptatiestrategieën van de boom op verschillende standplaatscondities in kaart gebracht aan de hand van een veldbemonstering. Terzelfdertijd wordt uit verschillende herkomstgebieden zaadmateriaal van de soort verzameld. De zaden zijn nodig om verschillende veld- en laboratoriumproeven op te zetten, die worden gebruikt om de ecofysiologische, celfysiologische en moleculaire respons van de baobab op droogteomstandigheden in kaart te brengen. Organisaties: • Milieu Ecologie en Microbiologie (ENdEMIC)

Onderzoekers: • Roeland Samson • Sebastiaan De Smedt

Rechterlijk overgangsrecht in het publiek en privaat procesrecht: nieuwe ontwikkelingen aangaande de werking in de tijd van vonnissen en arresten. Universiteit Antwerpen Abstract: Vonnissen en arresten hebben declatatoire en dus settoactieve werking Daar worden stilaan vraagtekens bij geplaatst, zeker in geval van een onvoorziene ommekeer in de rechtspraak Toch voorziet de wetgevet enkel voor vernietigingsar~esten van het Grondwettelijk Hof' en van de Raad van State in de mogelijkheid om de werking in de tijd te beperken Enkele nieuwe wendingen in de Belgische, maar ook de Europese rechtspraak (EHRM en HvJ) geven echter aan dat ook voor andere rechterlijke uitspraken de leer van het rechterlijk overgangsrecht in beweging is Een vergelijking met EU-lidstaten geeft bovendien aan dat bij veel grondwettelijke hoven de werking voor de toekomst juist als regel geldt Dit onderzoeksproject wil het rechterlijk overgangsrecht daarom onder de loep nemen Hierbij rijzen nog diverse vragen, zowel wat betreft de bevoegdheidsgrond als wat betreft de criteria om prejudici&le arresten in de tijd

te moduleren Het project focust in het bijzonder op twee onderzoeksvragen De eetste betreft de theotetische fimdamenten en beleidsargumenten die grondslag geven aan de principiele temporele hnctie van arresten in de tijd Vervolgens wordt in de praktijk van Belgische, Europese en buitenlandse rechtscolleges gezocht naar argumenten die een modulering van vonnissen en arresten in de tijd rechtvaardigen Organisaties: • Overheid en Recht

Onderzoekers: • Patricia Popelier • Dirk Vanheule • Beatrix Vanlerberghe

Naresco Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt onderzoek verricht naar nieuwe paradigma's voor informatieverwerking op basis van een fotonische implementatie van reservoir computing. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie

Onderzoekers: • Peter Bienstman

Plenum.be - Het geheugen van de parlementaire democratie. De opbouw van een digitale databank voor de Handelingen van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, 1870-1940. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project legt de basis voor een integrale digitalisering van de Handelingen van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers. Voor de jaren 1870-1940 zullen de door de diensten van de Kamer ter beschikking gestelde PDF-documenten worden omgezet in flexibel doorzoekbare OCR-bestanden, die worden opgeslagen in een duurzame digitale standaard. Door de creatie van een onderzoekswebsite zal de databank publiek toegankelijk worden gemaakt. Organisaties: • Power in History - Centrum voor Politieke Geschiedenis

Onderzoekers: • Marnix Beyen

De Laurion doorgelicht: Arche- topografische analyse van ertswasserijen en hun watervoorzieningsystemen in de zilverateliers van Attica. Universiteit Gent Abstract: Het onderwerp van het voorgestelde onderzoek richt zich tot de Laurionstreek in Attica. Het opzet is via GIS een overzicht te creëren van de aldaar gesitueerde archeologische structuren die in verbank kunnen gebracht worden met metallurgische activiteiten. Hierdoor wordt de interne en externe werking ervan als het ware blootgelegd. De specifieke aandacht zal besteed worden aan de watervoorzieningssystemen van de zilverateliers. Organisaties: • Vakgroep Archeologie

Onderzoekers: • Roald Docter

Een web service voor stylometrie- en leesbaarheidsonderzoek voor het Nederlands Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie

Onderzoekers: • Veronique Hoste

Expliciet beheer van platform variabiliteit (Type 3) (Onderzoeksmandaat Dhr. Dennis Wagelaar) Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het onderzoek is het concept van expliciete platformmodellen voorgesteld, waarbij - obv een centrale platform-ontologie - zowel de platformafhankelijkheden van de platformspecifieke elementen werden beschreven, alsook de concrete aangeboden platformen waarop de ontwikkelde software dient te draaien. De doelstellingen van dit onderzoeksvoorstel zijn om het onderzoek rond platformmodellen en platformafhankelijkheidsbeheer, zoals dat aangevangen is in het doctoraatsonderzoek, verder te zetten op een grotere schaal en over een breder spectrum van platformsoorten. De specifieke doelstellingen zijn: - Industriële validatie - Uitdrukkingskracht van platformmodellen - Automatisch beheer van platformmodellen - Technologie voor modeltransformatie Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica

Onderzoekers: • VIVIANE JONCKERS

BOF/IWT-opvangmandaat (Melanie Verlinden). Universiteit Antwerpen Abstract: BOF/IWT-opvangmandaat (Melanie Verlinden). Organisaties: • Planten- en vegetatie-ecologie (PLECO)

Onderzoekers: • Reinhart Ceulemans • Melanie Verlinden

Performantie van veenvormende plantensoorten onder veranderende omstandigheden. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project beoogt het effect van veranderingen in verschillende hydrochemische parameters op concurentieverhoudingen tussen veenvormende plantensoorten onder veldcondities te onderzoeken. De respons van typische veenvormende plantensoorten zal vergeleken worden met die van algemene wetlandsoorten. Drie mogelijke bottle-necks zullen worden onderzocht: kieming, vestiging van kiemplanten en concurrentie op adulte leeftijd. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Rudy van Diggelen

Systemische mycosen: innovatieve laboratorium modellen voor fundamenteel, toegepast en epidemiologisch onderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Louis Maes • Caroline Paulussen