ONDERZOEK ZOUT ETENEXTRA FIGUREN GROEPSNIVEAU
HOOFDSTUK 1 KENNIS OVER ZOUT ETEN
2
KENNIS OVER ADH ZOUT Weet u wat de aanbevolen hoeveelheid zout per dag is?
Nederlands publiek (n=1050) Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
19%
81%
28%
72%
55%
45%
Ja, namelijk (ongeveer) .... gram per dag
Nee, dit weet ik niet
Ik denk dat de aanbevolen hoeveelheid zout per dag is........... [OPEN]
Nederlands publiek (n=198) Risicogroep (n=158) Patiënten (n=214)
34%
18%
28%
21% 0-4 gr
29%
20%
33%
13%
5 gr
4%
5%
57%
6 gr
2%
7 gr
3
KENNIS VOEDING & ZOUT (1) VEEL ZOUT Kunt u aangeven hoeveel zout zit in.... ? Resultaten top 2: "heel veel" of "veel" 84% 87% 89%
Chips en zoutjes
74% 78% 84% 71% 76% 86% 68% 72% 86% 68% 73% 84% 67% 72% 82%
Smaakmakers Soepen (uit blik, pak of zak) Kant-en-klaar maaltijden (vers of uit diepvries) Sauzen (uit blik, pot of zak) Bewerkt vlees
55% 60%
Croissants, saucijzenbroodjes
49% 52%
Kaas 28% 28% 35% 28% 29%
Brood Olijven, gerookte zalm, haring, feta Groenten uit blik of glas Verse groenten of diepvriesgroenten Nederlands publiek (n=1050)
17% 18%
75%
63%
60%
36%
De figuren in deze rapportage staan steeds in aflopende volgorde van % Nederlands publiek.
10% 10% 7%
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
4
KENNIS VOEDING & ZOUT (2) WEINIG OF GEEN ZOUT Kunt u aangeven hoeveel zout zit in.... ? weinig zout Resultaten bottom 3 "geen" of "heel weinig" of "weinig" 69% 72% 77%
Verse groenten of diepvriesgroenten Groenten uit blik of glas
29%
Olijven, gerookte zalm, haring, feta
Croissants, saucijzenbroodjes Kant-en-klaar maaltijden (vers of uit diepvries) Soepen (uit blik, pak of zak) Sauzen (uit blik, pot of zak) Smaakmakers Bewerkt vlees Chips en zoutjes
Nederlands publiek (n=1050)
37% 35%
19%
Brood Kaas
46% 45%
8%
14% 16% 13%
25% 25%
15% 15%
9% 11% 10% 7% 11% 8% 8% 9% 9% 7% 9% 9% 9% 8% 7% 7% 7% 6% 7%
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
5
KENNIS OVER GEVOLGEN TE VEEL ZOUT
Weet u wat de gevolgen voor uw gezondheid kunnen zijn als u teveel zout eet?
Nederlands publiek (n=1050)
62%
Risicogroep (n=577)
38%
79%
Patiënten (n=394)
21%
93%
Ja, namelijk ....
7%
Nee
6
GEVOLGEN TE VEEL ZOUT Kunt u aangeven welke aandoeningen het gevolg kunnen zijn van (te) veel zout eten? 83%
Hoge bloeddruk
92% 97% 72%
Nierschade
82% 96% 59%
Hart- en vaatziekten
69% 84% 13% 13% 13%
Diabetes
8% 9% 7%
Maagkanker
Astma en/of COPD
2% 2% 2% 1%
Geen van deze
Weet niet
Nederlands publiek (n=1050) 6% 3% 1%
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
7
HOOFDSTUK 2 HOUDING TEN AANZIEN VAN ZOUT ETEN
8
MATE WAARIN MEN BEZIG IS MET MINDER ZOUT ETEN In hoeverre bent u bezig met minder zout eten?
Nederlands publiek (n=1050) Risicogroep (n=577) Patiënten (n=394)
16%
12%
33%
24%
19%
56% Iedere dag (altijd)
22%
16%
11%
23%
14%
6% 5%
17%
Vaak
13%
7% 5%2%
Regelmatig Zou u willen minderen met zout eten?
Nederlands publiek (n=1050)
35%
Risicogroep (n=577)
43%
Patiënten (n=394)
41%
Ja
40%
25%
31%
22%
Misschien
26%
37%
Nee
9
REDENEN OM NIET TE WILLEN MINDEREN MET ZOUT Waarom zou u niet willen minderen met zout? 80%
Ik gebruik al weinig zout
Ik ben gezond, dus voor mij niet nodig
Eten zonder zout vind ik niet lekker
87% 88% 14% 5% 2% 13% 15% 4%
Geen zin, te ingewikked
4% 2% 1%
Geen tijd voor om me mee bezig te houden
4% 3% 1%
Vind ik niet belangrijk
Anders
3% 1% 1%
Nederlands publiek (n=265)
3% 6%
Risicogroep (n=148) 14%
Basis: Men geeft aan niet te willen minderen met zout
Patiënten (n=145)
10
ZORGEN OM ZOUTGEBRUIK Mensen die veel zout eten hebben een verhoogd risico op hoge bloeddruk, hart-en vaatziekten en nierschade. Maakt u zich zorgen dat u met uw zoutgebruik een hoger risico loopt om één of meerdere van de genoemde aandoeningen te krijgen?
Nederlands publiek 3% (n=469)
27%
71%
Ja, daar maak ik mij veel zorgen om
Ja, daar maak ik mij enigszins zorgen om
Basis: Heeft geen hoge bloedruk, hart- en/ of vaatziekte, diabetes of dagelijks medicijngebruik.
Het eten van veel zout kan aandoeningen als een hoge bloeddruk, hart-en vaatziekte en nierschade verergeren. Maakt u zich zorgen dat u met uw zoutgebruik een hoger risico loopt om uw situatie/aandoening te verergeren? Nederlands publiek 40% 44% 16% (n=1050)
Risicogroep (n=577) Patiënten (n=394)
12% 15%
Ja, daar maak ik mij veel zorgen om Nee, daar maak ik mij geen zorgen over
38% 33%
49% 52%
Ja, daar maak ik mij enigszins zorgen om
Basis: Heeft een hoge bloedruk, een hart- en/ of vaatziekte, diabetes en/of gebruikt dagelijks medicijnen (deze vraag is dus gesteld aan een bredere groep dan de ‘risicogroep’ zoals gedefinieerd in dit rapport)
11
HOOFDSTUK 3 LEVENSSTIJL
12
SPORTEN, GEZONDE VOEDING EN GEZONDE LEEFSTIJL
In hoeverre bent u in het dagelijks leven bezig met... 39%
Sport en bewegen
32% 32%
56%
(Gezonde) voeding
58% 70%
51%
(Gezonde) leefstijl
49% 62%
Nederlands publiek (n=1050) Patiënten (n=394)
Risicogroep (n=577)
13
40% VAN NEDERLANDS PUBLIEK ZOU GEZONDER WILLEN ETEN Zou u gezonder willen eten dan u nu doet of bent u tevreden met uw huidige eetpatroon?
Nederlands publiek (n=1050)
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
40%
32%
24%
Ik zou gezonder willen eten dan ik nu doe
58%
66%
75%
Ik ben tevreden met mijn huidige eetpatroon
14
GEBRUIK VAN VOEDINGSMIDDELEN Hoe vaak eet of gebruikt u...... Resultaten top 2: "iedere dag" of "meerdere malen per week" 92% 93% 96%
Brood
85% 89% 92% 80% 85% 86%
Verse groenten of diepvriesgroenten Kaas Groenten uit blik of glas
19%
Smaakmakers
17%
Bewerkt vlees
18% 15%
Chips en zoutjes
19%
Olijven, gerookte zalm, haring, feta Sauzen (uit blik, pot of zak) Croissants, saucijzenbroodjes Kant-en-klaar maaltijden (vers of uit diepvries) Soepen (uit blik, pak of zak)
27%
11%
34%
29%
35%
29% 28%
22% 21%
12% 16% 9% 7% 10% 7% 4% 8% 7% 6% 7% 5% 6%
Nederlands publiek (n=1050)
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
15
GEBRUIK SMAAKMAKERS Voegt u bij de bereiding van een maaltijd SMAAKMAKERS toe?
Nederlands publiek 2% 9% (n=1050)
24%
Risicogroep (n=577) 2% 7%
18%
Patiënten (n=394) 2%3% 8% Altijd
38%
19%
39%
23%
31%
Vaak
11%
34%
Regelmatig
8%
Soms
23%
Zelden
Nooit
Voegt u bij de bereiding van een maaltijd KRUIDEN toe?
Nederlands publiek (n=1050)
5%
16%
Risicogroep (n=577)
5%
17%
Patiënten (n=394)
10% Altijd
30%
27%
27%
Vaak
26%
25%
24%
Regelmatig
14%
Soms
16%
18%
10%
Zelden
Nooit
8%
11%
11%
16
ZOUTGEBRUIK Voegt u bij de bereiding van een maaltijd ZOUT toe?
Nederlands publiek (n=1050) Risicogroep (n=577)
15%
14%
13%
9%
Patiënten (n=394) 4% 4% 8% Altijd
20%
18%
12%
Vaak
23%
20%
15%
18%
21%
Regelmatig
13%
22%
52%
Soms
Zelden
Nooit
Voegt u bij het eten van een maaltijd ZOUT toe?
Nederlands publiek 3% 7% (n=1050)
12%
21%
Risicogroep (n=577) 2%4% 8%
15%
Patiënten (n=394) 1% 1%3% 7%
17%
Altijd
Vaak
24%
34%
24%
47%
71%
Regelmatig
Soms
Zelden
Nooit
17
ZOUTGEBRUIK Wat voor zout gebruikt u dan voornamelijk? 70% 68%
Gewoon keukenzout 57% 42% 43% 46%
Zeezout Zout met zoutvervangers (kalium) Anders
6% 12% 14% 4% 6% 10%
Nederlands publiek (n=779) Patiënten (n=114) Basis: gebruikt soms (of vaker) zout tijdens bereiden of eten.
Risicogroep (n=366)
De aanbevolen hoeveelheid is 6 gram per dag. Denkt u dat u meer of minder zout gebruikt dan deze aanbevolen hoeveelheid zout per dag?
Nederland s publiek (n=1050) Risicogroe p (n=577) Patiënten (n=394)
21%
18%
20%
46%
14%
Meer
38%
57%
Minder
De juiste hoeveelheid
21%
16%
19%
15%
13%
Weet ik niet
18
HOOFDSTUK 4 INFORMATIEZOEKGEDRAG
19
RAADPLEGEN VAN VERPAKKING VOOR INFORMATIE Waarin bent u dan geïnteresseerd?
Raadpleegt u regelmatig de verpakking van voedingsproducten om meer informatie te krijgen over de samenstelling?
66% 72%
Vet 55%
65% 65%
Suiker/koolhydraten
Nederlands publiek (n=1050)
59%
53%
41%
55% 55% 48%
Energie/calorieën
Risicogroep (n=577)
64%
36%
48%
Zout
64% 87%
Patiënten (n=394)
79%
21%
37% 32% 28%
E-nummers
Ja
Nee, zelden of nooit
20% 17%
Eiwitten
34%
Anders
6% 5% 7%
Nederlands publiek (n=619) Risicogroep (n=368) Patiënten (n=307)
Basis: kijkt op verpakking voedingsproducten.
20
RAADPLEGEN VAN ANDERE INFORMATIEBRONNEN Zo ja, welke informatiebronnen?
Heeft u wel eens andere informatiebronnen (anders dan de verpakking) geraadpleegd om meer informatie te krijgen over de samenstelling van voedingsproducten?
63% 56% 58%
Website Voedingscentrum 28%
Tijdschriften
38% 30%
Nederlands publiek (n=1050)
34%
Risicogroep (n=577)
36%
66%
25% 22% 28%
Andere websites
64%
25% 29%
Kookboeken
35%
Patiënten (n=394)
57% Ja
Nee, zelden of nooit
43%
24%
Folders/brochures
38% 35% 23% 28% 22%
de Allerhande
Facebookpagina's
4% 4% 5%
Nederlands publiek (n=360) Risicogroep (n=207) 9%
Anders
16%
Patiënten (n=222) 23%
Basis: raadpleegt wel eens andere informatiebronnen dan de verpakking.
21
INFORMATIEZOEKGEDRAG Waarin bent u dan geïnteresseerd? 66%
Suiker/koolhydraten
72% 56% 64% 68%
Vet 58%
58% 62%
Energie/calorieën 50%
45%
Zout
60% 85% 42%
E-nummers
35% 26% 34% 32%
Kleurstoffen 22%
28% 26%
Eiwitten
Nederlands publiek (n=360) 42%
Anders
Risicogroep (n=207)
8% 7% 16%
Patiënten (n=222)
Basis: raadpleegt wel eens andere informatiebronnen dan de verpakking.
22
HOOFDSTUK 5 SUCCESFACTOREN
23
MATE VAN SUCCES IN MINDEREN ZOUTGEBRUIK Wat maakt het moeilijk om uw zoutgebruik te minderen?
In hoeverre lukt het u wel of niet om uw zoutgebruik te minderen?
Nederlands publiek (n=765)
20%
Risicogroep (n=148)
Patiënten (n=363)
42%
29%
30%
43%
38%
8%
22%
42%
Heel erg goed
Enigszins goed
Enigszins niet goed
Helemaal niet goed
6%
14% 5%
Neutraal
65%
Eten zonder zout vind ik niet zo lekker
80% 55%
Onvoldoende kennis van waar veel en minder zout in zit
32% 27% 25% 31%
Onvoldoende inzicht in mijn eigen zoutgebruik
17% 30% 18% 17% 20%
Ik heb onvoldoende alternatieven voor handen
Ik eet veel buiten de deur
Te weinig tijd om me daar mee bezig te houden Basis: zou zoutgebruik willen minderen
Anders
6% 10% 15%
Nederlands publiek (n=265) Risicogroep (n=148)
5% 0% 5% 8% 7%
Patiënten (n=145) 25%
Basis: minderen zoutgebruik lukt (enigszins/helemaal) niet goed
24
IDEEËN OM ZOUTGEBRUIK VERDER TE VERMINDEREN Wat zou u helpen om uw zoutgebruik (verder) te minderen? Informatie over welke producten weinig of veel zout bevatten
36% 37% 43%
32%
Meer inzicht in alternatieven voor zout
36% 31%
Informatie over hoe ik lekker kan koken zonder zout
30% 33% 29% 29% 27% 25%
Informatie over hoeveel zout ik per dag eet 13%
Meer inspiratie om met minder zout lekker te koken Een specifiek op mij toegepast dieet
Anders
17% 23% 5% 5% 11% 4% 6%
Nederlands publiek (n=1050) Risicogroep (n=577)
13%
Patiënten (n=394)
25
ACTIVITEITEN EN PRODUCTEN OM BEWUSTER OM TE GAAN MET ZOUT In hoeverre spreken onderstaande activiteiten/ producten u aan om bewust(er) met zout om te gaan? 66%
Kruidenwijzer: hoe en met welke kruiden te koken
64% 69% 65%
Tips om met minder zout te koken 55%
Receptenboek met recepten zonder zout
54%
Zwartboek zout: handboek met producten waar (te)veel zout in zit 45% 47%
Een app die aangeeft hoeveel zout in een product zit met een mogelijk alternatief Een app die aangeeft hoeveel zout ik per dag gebruik
41% 40%
Kookprogramma van de Nierstichting met tips en advies
41%
Een bezoek aan een kruidentuin Kookworkshops: koken met minder zout Platform, uitwisselen van tips over minderen met zout
75% 76%
24% 25% 24% 24% 24% 20% 21%
61%
67%
60%
71%
61%
54% 50% 54%
Nederlands publiek (n=1050) 33% Risicogroep (n=577)
28%
Patiënten (n=394)
26
BIJLAGE ACHTERGROND DEELNEMERS
27
ACHTERGROND DEELNEMERS (1) Man-vrouw verdeling Nederlands publiek (n=1050)
50%
Risicogroep (n=577)
50%
55%
Patiënten (n=394)
45%
48%
52%
Man
Vrouw
Leeftijd Nederlands publiek (n=1050)
18%
Risicogroep (n=577) 3% 10%
Patiënten (n=394)
5%
26%
27%
28%
14%
22%
37%
18-29 jaar
16%
30-44
36%
19%
45-59
12%
60 -65
25%
66+
28
ACHTERGROND DEELNEMERS (2)
Opleiding
Nederlands publiek (n=1050)
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
23%
48%
27%
20%
29%
46%
43%
27%
37%
Lager (basisschool/Mavo, Mulo, Vmbo) Midden (Mbo, Mts, Havo, Vwo) Hoger (Hbo en Universiteit)
29
ACHTERGROND DEELNEMERS (3) Welke situatie(s) zijn op u van toepassing?
Welke situatie(s) zijn op u van toepassing? Ik heb zelf een nierziekte
Ik heb een gezinslid met een nierziekte
Ik heb iemand in de familie met nierziekte Ik heb iemand in kennisen/vriendenkring met nierziekte Ik heb via werk te maken met nierziekten
2% 100%
24%
Ik heb een hoge bloeddruk
77% 55%
5%
8%
Ik heb een hart- en/of vaatziekte
9% 4%
26% 19%
16%
7%
20%
Ik heb diabetes
21%
8%
18% 22%
42%
Ik gebruik dagelijks medicijnen
21% 4%
71% 92%
6%
Geen van bovenstaande
8% 2%
Geen van bovenstaande
54%
45% 0% 4% 3%
48%
Wil niet zeggen
0% 0%
Nederlands publiek (n=1050)
Risicogroep (n=577)
Patiënten (n=394)
30
ACHTERGROND DEELNEMERS (4) Op welke wijze heeft u geld gegeven aan de Nierstichting?
Welke situatie(s) zijn op u van toepassing? 33%
Ik steun Nierstichting financieel
50%
Ik ben op zakelijke manier verbonden… Ik ken de Nierstichting vanuit mijn werk
68% 57%
78%
Ik heb Nierstichting op andere manier…
76%
Collecte
13% 37%
26%
Eenmalige overboeking/ acceptgiro
33% 32% 10% 13%
Periodieke schenking
30%
22%
Structurele bijdrage (machtiging): vaste donateur
1% 1%
1%
9% 16% 33% 11% 11% 10%
Via Vriendenloterij
4%
Nierstichting in mijn testament
3% 4% 52%
Geen van bovenstaande
Sponsoren van mensen die sportieve prestatie verrichten
25% 11%
Nederlands publiek (n=1025) Risicogroep (n=577) Patiënten (n=394)
1% 1% 2% 5% 4% 2%
Nederlands publiek (n=358)
Zelf een actie voeren
1% 1% 3%
Risicogroep (n=289)
Anders
0% 2%
Patiënten (n=307) 7%
Basis: ik steun de Nierstichting financieel
31
RIJNSBURGSTRAAT 9 1059 AT AMSTERDAM 020-4122405 www.mwm2.nl
In opdracht van: Nierstichting Auteur(s): Saskia de Bruijn Datum: juni 2015