Onderzoek naar de effecten van studentensport

    Onderzoek  naar  de  effecten     van  studentensport    

 

 

                    Onderzoek  naar  de  effecten  van  studentensport  

                                                                                 

In  opdracht  van  universitaire  sportcentra  

Marije Baart de la Faille - Deutekom

© Bureau  Beweeg   Amsterdam,  Mei  2013      

Onderzoek  in  Beweging  

  www.bureaubeweeg.nl   [email protected]

 

  2    

 

Inhoudsopgave     Inhoudsopgave   ...............................................................................................................  3   Inleiding  en  leeswijzer  .....................................................................................................  5   Deel  1  Relatie  tussen  sporten  en  cognitie  ........................................................................  7   Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  ontwikkeling  van  de  hersenen/  cognitief   vermogen  van  studenten?  ........................................................................................................  9   Is  er  een  relatie  tussen  hoeveelheid  beweging  of  fitheid  en  studieprestaties?  ........................  11   Is  er  een  relatie  tussen  bezoeken  van  een  universitair  sportcentrum  en  studieprestaties?  ......  15   Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studieretentie  van  studenten?   ............................  19  

Deel  2  Effecten  van  sporten  op  lichamelijke  en  mentale  gezondheid  .............................   21   Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  lichamelijke  gezondheid  van  studenten?  ........  23   Zelf  ervaren  gezondheid  .............................................................................................................  23   Ongezond  gedrag  .......................................................................................................................  24   Effecten  op  latere  leeftijd  ..........................................................................................................  24   Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  mentale  gezondheid  van  studenten?  ..............  27   Stress  ..........................................................................................................................................  27   Depressie  ....................................................................................................................................  28   Conclusies  .....................................................................................................................   31   Studieprestaties  .....................................................................................................................  31   Lichamelijke  en  geestelijke  gezondheid  ..................................................................................  32   Aanbevelingen  ..............................................................................................................   35   Literatuur  ......................................................................................................................   37   Appendix  1:  Zoekstrategie  .............................................................................................   41   Appendix  2:  Grading  of  Recommendations  Assessment,  Development  and  Evaluation . 43  

 

3  

 

4    

 

Inleiding  en  leeswijzer   Bureau  Beweeg  is  in  april  2012  door  de  universitaire  sportcentra  (Nijmegen,  Wageningen,   Rotterdam,  Utrecht,  Eindhoven,  Leiden,  Enschede,  Amsterdam  UvA)  gevraagd  om  een   literatuuronderzoek  uit  te  voeren  naar  de  effecten  van  studentensport  op  studieprestaties  en  de   mentale  en  lichamelijke  gezondheid.  Doel  van  het  literatuuronderzoek  is  om  zicht  te  krijgen  op  of   er  wetenschappelijke  onderbouwing  is  voor  de  vaak  gehoorde  positieve  claims  over  de  waarde  van   studentensport.  Het  gaat  daarbij  om  onderzoek  dat  ingaat  op  de  volgende  deelvragen:     1. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  ontwikkeling  van  de  hersenen/  cognitief   vermogen  van  studenten  (jongvolwassenen  in  de  leeftijd  van  18  tot  24  jaar)?   2. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studietempo?   3. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studieresultaten  (de  gemiddelde  cijfers  die  men   haalt,  het  al  dan  niet  behalen  van  het  einddiploma)?   4. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  afhaken  (stoppen  met  studeren)/volhouden   van  studenten,  m.a.w.  is  er  disciplinerend  effect?   5. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  lichamelijke  gezondheid  van  studenten?   6. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  mentale  gezondheid  van  studenten?     We  hebben  in  totaal  ruim  1200  artikelen  gevonden  waarvan  er  uiteindelijk  34  relevant  waren  voor   het  beantwoorden  van  bovenstaande  vragen.  Voor  de  exacte  zoekstrategie  verwijzen  wij  naar   appendix  1.  Nadruk  van  de  zoekstrategie  lag  op  de  eerste  vier  vragen.  In  onderstaande  tabel  staan   de  aantallen  gevonden  artikelen  weergegeven  per  deelvraag.     Tabel  1  Deelvragen  en  aantal  gevonden  artikelen  

                Het  rapport  is  onderverdeeld  in  twee  inhoudelijke  delen,  waarbij  in  deel  één  de  vragen  1  t/m  4  aan   de  orde  komen  en  in  deel  twee  de  vragen  5  en  6.  

               Deelvragen   1 Relatie  met  ontwikkeling  van  de  hersenen/  cognitief  vermogen     2 Relatie  met  studietempo   3 Relatie  met  studieresultaten     4 Relatie  met  afhaken  of  beginnen   5 Relatie  met  lichamelijke  gezondheid     6 Relatie  met  mentale  gezondheid  

 

Aantal  artikelen   1   0   11   5   10   10  

5  

 

6    

 

Deel  1  Relatie  tussen  sporten  en  cognitie     Bewegen  is  een  factor  waarvan  uit  eerder  onderzoek  duidelijk  is  geworden  dat  dit  van  invloed  is  op   de  hersenplasticiteit1.  Zo  hebben  verschillende  meta-­‐analyses  laten  zien  dat  er  positieve  relaties   bestaan  tussen  cardiovasculaire  fitheid  en  cognitieve  prestaties  bij  ouderen2.  De  relatie  bij  jong   volwassenen  is  echter  minder  duidelijk.  De  studies  die  er  bestaan  zijn  namelijk  conflicterend.  Dit   zijn  studies  die  bijvoorbeeld  kijken  naar  reactiesnelheid  en  lange  termijn  geheugen,  maar  niet  naar   uitkomsten  die  direct  van  invloed  zijn  op  studieprestaties.  De  laatste  jaren  zijn  er  wel  onderzoeken   verschenen  naar  de  effecten  van  bewegen  en  sporten  op  leerprestaties,  maar  dan  vooral  bij   kinderen  in  het  primair  onderwijs.  Zo  is  er  recentelijk  een  literatuuronderzoek3  uitgevoerd  waarin   het  onderzoek  over  beweging  en  leerprestaties  bij  kinderen  is  samengevat.  De  auteurs   concludeerden  dat  bij  kinderen  lichaamsbeweging  positief  gerelateerd  is  aan  studieprestaties.  Deze   conclusie  is  gebaseerd  op  twee  studies  van  hoge  kwaliteit.  In  deze  literatuurstudie  is  echter  niet   gekeken  naar  de  effecten  van  lichaamsbeweging  of  sporten  voor  mensen  in  de  studentenleeftijd   (grofweg  van  18  –  24  jaar).  Aangezien  we  niet  zomaar  kunnen  aannemen  dat  de  resultaten  voor   deze  twee  totaal  verschillende  doelgroepen  (kinderen  in  basisonderwijs  en  studenten)   overeenkomen,  is  de  huidige  literatuurstudie  opgezet.       In  dit  deel  beschrijven  we  de  studies  die  antwoord  kunnen  geven  op  de  volgende  vier  gestelde   deelvragen:   1. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  ontwikkeling  van  de  hersenen/  cognitief   vermogen  van  studenten  (jongvolwassenen  in  de  leeftijd  van  18  tot  24  jaar)?   2. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studietempo  (studeren  sporters  langzamer  of   juist  sneller)?   3. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studieresultaten  (de  gemiddelde  cijfers  die  men   haalt,  het  al  dan  niet  behalen  van  het  einddiploma)?   4. Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  afhaken  (stoppen  met  studeren)/volhouden   van  studenten,  m.a.w.  is  er  disciplinerend  effect?       In  tabel  2  staan  de  16  gevonden  studies  kort  beschreven.  Alle  studies  zijn  observationeel  van  aard.   Dit  betekent  dat  in  geen  enkele  studie  de  onderzoekers  bewust  een  interventie  hebben  uitgevoerd   op  een  bepaalde  groep.  In  observationeel  onderzoek  wordt  de  “gewone  gang  van  zaken”   beschreven  en  bekeken.  In  dit  type  studie  is  het  niet  mogelijk  om  een  eventuele  causaliteit  te   ontdekken,  maar  kunnen  alleen  relaties  onderzocht  worden.  Daarnaast  is  het  overgrote  merendeel                                                                                                                           1

 Hillman  CH,  Erickson  KI,  Kramer  AF  (2008)  Be  smart,  exercise  your  heart:  exercise  effects  on  brain  and  cognition.  Nat  Rev  Neurosci   9:58–65.   2  Angevaren  M,  Aufdemkampe  G,  Verhaar  HJ,  Aleman  A,  Vanhees  L  (2008)  Physical  activity  and  enhanced  fitness  to  improve  cognitive   function  in  older  people  without  known  cognitive  impairment.  Cochrane  Database  Syst  Rev  3:CD005381.   Colcombe  S,  Kramer  AF  (2003)  Fitness  effects  on  the  cognitive  function  of  older  adults:  a  meta-­‐analytic  study.  Psychol  Sci  14:125–130.   Etnier  JL,  Nowell  PM,  Landers  DM,  Sibley  BA  (2006)  A  meta-­‐regression  to  examine  the  relationship  between  aerobic  fitness  and  cognitive   performance.  Brain  Res  Brain  Res  Rev  52:119–130.   Etnier  JL,  et  al.  (1997)  The  influence  of  physical  fitness  and  exercise  upon  cognitive  functioning:  A  meta-­‐analysis.  J  Sport  Exerc  Psychol   19:249–277.   Heyn  P,  Abreu  BC,  Ottenbacher  KJ  (2004)  The  effects  of  exercise  training  on  elderly  persons  with  cognitive  impairment  and  dementia:  A   meta-­‐analysis.  Arch  Phys  Med  Rehabil  85:1694–1704.   3  Singh,  A.,  Uijtdewilligen,  L.,  Twisk,  J.  W.,  van  Mechelen,  W.,  &  Chinapaw,  M.  J.  (2012).  Physical  activity  and  performance  at  school:  a   systematic  review  of  the  literature  including  a  methodological  quality  assessment.  Arch  Pediatr  Adolesc  Med,  166(1),  49-­‐55.  

 

7  

  van  de  studies  in  de  Verenigde  Staten  uitgevoerd  (n=13).  De  overige  drie  vinden  hun  oorsprong  in   Frankrijk  of  Zweden.  Er  is  geen  enkele  studie  gevonden  die  heeft  gekeken  naar  de  relatie  tussen   sport  en  studiesnelheid  (deelvraag  2).  In  de  studies  die  keken  naar  de  effecten  op  studieprestaties   kan  onderscheid  gemaakt  worden  tussen  studies  die  kijken  naar  a)  de  relaties  met  hoeveelheid   beweging  of  fitheid  en  b)  de  studies  die  kijken  naar  de  relatie  met  de  frequentie  van  bezoek  aan   een  universitair  sportcentra.  De  verschillende  type  studies  zullen  in  het  vervolg  los  beschreven   worden.       Tabel  2  Overzicht  van  gevonden  studies     Artikel  

Land    

Populatie  

Deelvraag  en  uitkomsten  

Aberg  et  al,  2009    

Zweden  

Relatie  fitheid  en  spierkracht  en  IQ  

Belch  et  al,  2001    

VS  

N=  1,2  miljoen   18-­‐jarige  mannen     N=  11000  studenten  

Connaughton  et   al,  2003     Decamps  et  al,   2012   Fox  et  al,  2010  

VS  

N=  69  studenten:  21,5  jaar    

Frankrijk  

Gibbison  et  al,   2011   Henchy,  2011  

VS  

N=1071  (36%  mannen),   18,7  jaar     N=2920  highschool   studenten   N=2472  studenten  

Correlaties  tussen  gemiddelde  cijfer  en   lichaamssamenstelling,   uithoudingsvermogen   kracht     Academisch  succes:  geoperationaliseerd   als   eerste  jaar  halen   Studiecijfers  

VS  

N=237  studenten  

Belang  van  centrum  voor  retentie  

Huesmann  et  al,   2009   Keating  et  al,   2012   Kwak  et  al,  2009    

VS  

N=5251  studenten  

Studiesucces  

VS  

N=1125  studenten  

Zweden  

N=  232  16-­‐jarigen    

Lindsey  &   Sessoms,  2006   Miller,  2011  

VS  

N=  244  studenten  

VS  

N=453 studenten  

Ruthig  et  al,  2011    

VS  

Todd  et  al,  2009    

VS  

N=  203  studenten  (140   vrouwen  en  63  mannen)–   24  jaar   (online  vragenlijst)     N=1034  

Watson  et  al,   2006   Windshitl,  2008    

VS  

N=656  studenten    

Relatie  krachttraining  en  studieresultaten   (GPA)   Studiecijfers,  vetpercentagen,  fitheid,   hoeveelheid  lichaamsbeweging   Belang  van  sportcentrum  voor  kiezen   universiteit  en  retentie   Stellingen  over  retentie  en  belang  in  kiezen   voor  universiteit   Relatie  tussen  hoeveelheid  sporten  en   subjectieve  en  objectieve  (cijfer)   studieprestaties   Studiecijfer,   lichaamsbeweging,  voeding,   BMI,  rookgedrag     Studieresultaten  (GPA)  

VS  

N=2317   eerstejaarsstudenten  

 

8    

VS  

Studiecijfers  en  studieretentie  

Studiecijfers  

Studiecijfers  en  studieretentie  

Register Multigeneration Register Fig. 1. Study design. The conscription register data were linked with the National Swedish Board of Education school records database to obtain grades from the final year of compulsory school (age 15 y), the MultiGeneration Register for data on full brothers, the Swedish Twin Register for information on zygosity, and Statistics Sweden National Longitudinal Integration Database for Health Insurance and Labour Market Studies (LISA) for information on education and occupation.

 

Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  ontwikkeling  van  de  hersenen/  cognitief   age 18 y. In contrast, muscular strength weakly associated with vermogen  van  studenten?   global intelligence, and was significant only for the lower scores

intelligence (stanine)

intelligence (stanine)

intelligence (stanine)

intelligence (stanine)

intelligence (stanine)

intelligence (stanine)

(Fig. 2B). Therefore, 2 additional linear regression analyses were De  studie  van  Aberg  en  collega’s4  bevat  gegevens  van  ruim   Figuur   1  Relatie   tussen  fsegments itheid  en   racht   en   i.e., muscular performed for separate ofkthe curve, 1 score 4 to 9 (see strength score 1 to 4 and muscular strength 1,2  miljoen  achttienjarige  mannen.  De  gegevens  zijn   verschillende  vormen  van  intelligentie   verzameld     in  het  kader  van  de  militaire  keuring.  Tijdens  deze  keuring   A 9 Global intelligence B 9 Global intelligence/ 8 muscular strength 8 werd  de  cardiovasculaire  fitheid  van  alle  mannen  bepaald  met   7 7 6 6 een  submaximale  fietsergometer  test.  Uit  het  onderzoek  blijkt   5 5 4 4 dat  cardiovasculaire  fitheid  op  achttienjarige  leeftijd  significant   3 3 gecorreleerd  is  met  intelligentie  (regressie  coëfficiënt:  0,22).   2 2 1 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Hoe  hoger  de  fitheid,  hoe  hoger  de  intelligentie.  In  figuur  1A  is   1 2 3 4 5 6 7 8 9 muscular strength (stanine) cardiovascular fitness (stanine) de  relatie  tussen  intelligentie  en  fitheid  grafisch  weergegeven   C 9 Logical intelligence D 9 Verbal intelligence 8 8 waarbij  de  fitheid  en  de  intelligentie  score  als  stanine5  maat  staan  weergegeven.   Met  statistische   7 7 6 6 technieken  (multiple  lineaire  regressie)  is  gekeken  in  hoeverre  deze  relatie   werd  beïnvloed  door   5 5 andere  factoren.  Het  bleek  dat  correctie  voor  testjaar,  testcentrum  en  4opleiding  van  vader  en   4 3 3 moeder  geen  effect  op  de  relatie  had.     2 2 1 1 Een  regressie  coëfficiënt  van  0,22  betekent  dat  een  verhoging  van  1  stanine   unit  in  fitheid  gepaard   1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 cardiovascular fitness (stanine) cardiovascular fitness (stanine) gaat  met  een  verhoging  van  0,22  stanine  unit  intelligentie.  In  het  onderzoek  werd  geen  relatie   F 9 Technical intelligence E9 tussen  kracht  en  intelligentie  gevonden  (zie  figuur  1B).  Veranderingen  8in  Visuospatial fitheid  van  intell. 15  tot  18  jaar   8 7 bleken  wel  een  positieve  relatie  met  veranderingen  in  cognitie  te  hebben.   Jongens  met  een   67 6 5 verbeterde  fitheid  hadden  hogere  cognitieve  scores  dan  jongens  met  e5en  verlaging  van  de  fitheid.   4 4 Tenslotte  was  fitheid  achttienjarige  leeftijd  een  voorspeller  voor  onderwijsprestatie   (universiteit   3 3 2 2 versus  lager)  en  socio-­‐economische  status  later  in  hun  leven.  Wanneer  1 de  groepen  in  de  stanine   1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 fitness (stanine) scores  1  t/m  4  vergeleken  worden  met  6  t/m  9  blijkt  dat  de  kans  op  het  cardiovascular succesvol   vervolgen   van  cardiovascular fitness (stanine) Fig. 2. Mean levels of intelligence stanine scores by cardiovascular fitness or een  universitaire  studie  1,8  maal  zo  hoog  te  zijn  in  de  laatste  (hoogste   fitheid)  groep.  Deze  groep   muscular strength at age 18 y. For each cognitive measure, all means significantly differed from the others, with the exception of cardiovascular fitness heeft  ook  een  1,5  maal  zo  hoge  kans  om  een  baan  te  krijgen  met  een   hoge  sociaaleconomische   scores 6 vs. 7 and 8 vs. 9 in F. In B, the means of global intelligence score for muscular strength scores 4 –9 were not significantly separated from each status.  Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studieresultaten?   other. The SDs were 1.8 –2.0 (A), 1.8 –2.3 (B), and 0.8 –1.3 (C–F). The P value was "0.0001 for all associations. For regression and correlation coefficients, see Table 1. Åberg et al.

                                                                                                                        4

 Aberg,  M.  A.,  Pedersen,  N.  L.,  Toren,  K.,  Svartengren,  M.,  Backstrand,  B.,  Johnsson,  T.  et  al.  (2009).  Cardiovascular  fitness  is  associated   with  cognition  in  young  adulthood.  Proc  Natl  Acad  Sci  U  S  A,  106(49),  20906-­‐20911.   5  Stanine  komt  van  ‘standard  nine’  en  staat  voor  een  gestandaardiseerde  schaal  met  9  intervallen.  De  staninemethode  deelt  een   normaalverdeling  op  in  9  intervallen  met  ieder  een  eigen  staninescore  (1  t/m  9).  Hoe  lager  de  ruwe  scores  ten  opzichte  van  de   gemiddelde  normscore  des  te  lager  de  bijbehorende  staninescore.  Hetzelfde  geldt  voor  hogere  ruwe  scores,  deze  krijgen  een  hogere   staninescore.  Het  gaat  bij  deze  indeling  om  9  gelijke  intervallen,  waarbij  elk  interval  ongeveer  een  halve  standaarddeviatie  bevat.      

 

9  

 

10    

  Is  er  een  relatie  tussen  hoeveelheid  beweging  of  fitheid  en  studieprestaties?   Vijf  studies  6;7;8;9;10  hebben  gekeken  naar  de  relatie  tussen  beweeg-­‐  of  sportgedrag  en   studieprestaties.  De  resultaten  van  de  studies  waren  niet  eenduidig  en  konden  geen  overtuigend   effect  laten  zien  voor  de  waarde  van  sportbeoefening  op  studieprestaties.  Bij  alle  studies  is  op  een   andere  manier  beweging  en/of  studieprestaties  gemeten  waardoor  het  niet  mogelijk  is  om  de   resultaten  in  een  figuur  of  tabel  samen  te  vatten.  In  het  onderstaande  worden  kort  de  resultaten   van  de  vijf  verschillende  studies  beschreven.   De  studie  van  Ruthig  en  collega’s6  bekeek  bij  203  studenten  de  relatie  tussen  hoeveelheid  sporten   met  subjectieve  en  objectieve  studieprestaties.  In  deze  studie  hebben  de  studenten  tweemaal,  met   een  half  jaar  tussen  de  metingen,  vragenlijsten  ingevuld  over  hoeveelheid  beweging  en   studieprestaties.  De  studenten  werden  gevraagd  om  op  een  schaal  van  1  tot  7  aan  te  geven   hoeveel  keer  per  week  ze  minstens  30  minuten  trainden,  dit  mocht  cardiovasculaire,  kracht  of   flexibiliteit  training  zijn.  Subjectieve  studieprestaties  werden  bepaald  door  na  een  half  jaar  te   vragen  “Hoe  succesvol  voel  je  je  tijdens  je  studie?”.  Hierbij  konden  de  antwoorden  variëren  van  1   (heel  onsuccesvol)  tot  10  (heel  succesvol).  Daarnaast  werden  de  objectieve  cijfers  bepaald  aan  de   hand  van  het  gemiddelde  van  alle  behaalde  studieresultaten  in  de  periode  en  het  al  dan  niet   behalen  van  het  eerste  studie  jaar.  Na  een  half  jaar  waren  de  vrouwen  iets  meer  gaan  bewegen.   Deze  positieve  verandering  was  heel  licht  gerelateerd  aan  de  subjectieve  studieprestaties.  Er  was   geen  relatie  met  objectieve  studieresultaten.  Ook  voor  mannen  was  er  geen  relatie  tussen   (verandering  in)  beweeggedrag  en  objectieve  of  subjectieve  studieprestaties.   De  studie  van  Kwak  en  collega’s7  heeft  gekeken  naar  de  relatie  tussen  fitheid  en  hoeveelheid   beweging  en  studieprestaties.  Het  onderzoek  is  uitgevoerd  bij  232  zestienjarigen.  In  deze  studie   was  de  hoeveelheid  beweging  bepaald  met  een  accelerometer  en  de  fitheid  aan  de  hand  van  het   maximale  wattage  op  een  maximale  fietstest.  De  studieprestaties  werden  bepaald  door  het   optellen  van  alle  cijfers  van  de  verschillende  vakken.  In  de  studie  is  gekeken  in  hoeverre   studieprestaties  bij  jongens  en  meisjes  te  voorspellen  waren.  Uit  het  onderzoek  bleek  dat  bij   meisjes  de  studieprestaties  gerelateerd  zijn  aan  de  hoeveelheid  intensieve  beweging  (zoals   gemeten  met  de  accelorometer).  Fitheid  speelde  geen  rol,  dit  kan  volgens  de  auteurs  liggen  aan  de   lage  gemiddelde  fitheid  van  de  meisjes.  Bij  jongens  was  juist  fitheid  gecorreleerd  met   studieprestaties.  Echter  is  de  waarde  van  intensieve  beweging  bij  meisjes  en  fitheid  bij  jongens  wel   significant  als  voorspeller,  maar  niet  echt  overtuigend  in  grootte.       Ruim  1000  studenten  zijn  er  geïncludeerd  in  de  studie  van  Decamps  en  collega’s8.  De  studenten   werden  voor  de  studie  onderverdeeld  in  studenten  die  zelden,  regelmatig  of  vaak  sporten.  Met  één                                                                                                                           6

 Ruthig,  J.  C.,  Marrone,  S.,  Hladkyj,  S.,  &  Robinson-­‐Epp,  N.  (2011).  Changes  in  College  Student  Health:  Implications  for  Academic   Performance.  Journal  of  College  Student  Development,  52(3),  307-­‐320.   7  Kwak,  L.,  Kremers,  S.  P.,  Bergman,  P.,  Ruiz,  J.  R.,  Rizzo,  N.  S.,  &  Sjostrom,  M.  (2009).  Associations  between  physical  activity,  fitness,  and   academic  achievement.  J  Pediatr,  155(6),  914-­‐918.e1.   8  Decamps,  G.,  Boujut,  E.,  &  Brisset,  C.  (2012).  French  college  students’  sports  practice  and  its  relations  with  stress,  coping  strategies  and   academic  success.  Front  Psychol,  3,  104.   9  Fox,  C.  K.,  Barr-­‐Anderson,  D.,  Neumark-­‐Sztainer,  D.,  &  Wall,  M.  (2010).  Physical  activity  and  sports  team  participation:  associations  with   academic  outcomes  in  middle  school  and  high  school  students.  J  Sch  Health,  80(1),  31-­‐37.   10  Connaughton,  D.  P.,  Hausenblas,  H.  A.,  Balog,  S.  E.,  Musto,  A.,  &  Lovins,  R.  T.  (2003).  GPA  and  physical  fitness  levels:  examining  grade   point  averages  and  health-­‐related  physical  fitness  levels  in  college  students  -­‐  results  of  a  pilot  study.  FAHPERD  Journal  of  Health,  Physical   Education,  Recreation  &  Dance,  41(2),  6  -­‐  10.  

 

11  

  vraag  werd  de  sportfrequentie  van  de  studenten  bepaald.  De  studenten  konden  in  een  vragenlijst   aangeven  of  ze  minder  dan  1  keer  per  week  aan  sport  deden  (zelden),  minder  dan  8  uur  per  week   (regelmatig)  of  meer  dan  8  uur  per  week  (vaak).  Ruim  400  studenten  gaven  aan  zelden  te  sporten,   173  regelmatig  en  492  vaak.  Studieprestaties  werden  bepaald  aan  het  eind  van  het  jaar.  De   gegevens  werden  door  de  universiteit  aangeleverd  en  gaven  inzicht  of  een  student  het  jaar  gehaald   had  en  door  mocht  gaan  naar  het  tweede  jaar.  Er  bleek  geen  significante  relatie  te  bestaan  tussen   de  hoeveelheid  sporten  en  academisch  succes  (zie  tabel  3).       Tabel  3  Relatie  tussen  hoeveelheid  sporten  en  studiesucces

8  

    Falen   Succes  

Zelden  (n=406)   48%   52%  

Regelmatig  (n=173)   48%   52%  

Intensief  (n=492)   42%   58%  

  Aan  de  studie  van  Fox  en  collega’s9  deden  2920  highschool  studenten  mee.  Aan  de  studenten  werd   gevraagd  of  ze  aan  team  sport  deden,  en  zo  ja  in  hoeveel  teams  ze  de  afgelopen  12  maanden   gespeeld  hadden.  Daarnaast  werd  de  hoeveelheid  lichaamsbeweging  bepaald  met  de  Leisure  Time   Exercise  Questionnaire  (LTEQ).  In  deze  vragenlijst  werd  aan  studenten  gevraagd  om  aan  te  geven   hoeveel  uur  ze  besteedden  aan  intensieve  inspanning,  matige  inspanning  en  lichte  inspanning.   Studieprestaties  werden  subjectief  bepaald  door  aan  studenten  de  twee  cijfers  te  vragen  die  ze  het   meest  frequent  kregen.  Hieruit  berekende  de  onderzoekers  een  cijfer  waarbij  een  4  het  hoogste   cijfer  was  en  een  0  het  laagste.  Uit  het  onderzoek  bleek  dat  deelname  aan  een  sportteam   gerelateerd  was  aan  hogere  studiecijfers  en  dat  studenten  die  vaker  sportten  hogere  cijfers  hadden   (tabel  4).     Tabel  4  Relatie  deelname  aan  teamsport  en  hoeveelheid  beweging  met  studiecijfers  (range  0  –  4)   Mannen   Vrouwen  

Deelname  aan     teamsport   2,8   3,04  

Geen  deelname   teamsport   2,47  *   2,70  *  

<  2,5  uur   beweging/week   2,57   2,76  

9  

>  7  uur     beweging/week   2,77  *   3,01  *  

*  p,  0.05  

  In  de  Amerikaanse  studie  van  Connaugton  en  collega’s10  zijn  er  69  studenten  onderzocht.  De   gemiddelde  leeftijd  van  de  studenten  was  21,5  jaar.  De  groep  was  geen  aselecte  groep,  maar  kwam   uit  eigen  initiatief  naar  een  fitheidstest  waarna  dit  onderzoek  uitgevoerd  werd.  In  de  studie  is  er   gekeken  naar  de  relatie  tussen  het  gemiddelde  behaalde  (zelfrapportage)  studiecijfer  en  fitheid,   lichaamssamenstelling,  en  kracht  uithoudingsvermogen.  In  onderstaande  tabel  staan  de  correlaties   weergegeven  tussen  de  verschillende  maten  en  het  gemiddelde  studiecijfer  (GPA,  grade  point   average).  Uit  de  tabel  blijkt  dat  er  geen  significante  relaties  bestaan.    

12    

10

Tabel  5  Relatie  tussen  fitheid  en  krachtmaten  en  studiecijfer     Variabel   Gemiddelde   SD   Correlatie   Lichaamssamenstelling   17,2   8,1   0,3   Aerobe  fitheid   41,5   9,9   0,1   Flexibiliteit   19,6   3,0   -­‐0,02   Push-­‐ups   31,8   16,3   0,04   Curl-­‐ups   37,7   12,6   -­‐0,07   BMI   25,4   5,3   -­‐0,1  

 

Relatie  tussen  krachttraining  en  studieprestaties   In  een  recente  Amerikaanse  studie  (Keating  et  al.,  2012)  is  er  gekeken  naar  de  relatie  tussen  de   frequentie  van  krachttraining  en  zelf  gerapporteerd  GPA.  Uit  deze  studie  onder  1125  studenten   bleek  dat  studenten  die  aangaven  vaak  een  hoog  cijfer  te  halen  ook  vaak  aan  krachttraining  doen.   De  studenten  die  aangaven  vooral  een  ‘A’  te  halen  deden  gemiddeld  3,5  keer  per  week  aan   krachttraining,  dit  was  3,2  voor  de  groep  die  vooral  een  ‘B’  haalden  en  2,8  voor  de  groep  die  aangaf   een  “C”  of  lager  te  scoren.    

   

 

13  

 

14    

  Is  er  een  relatie  tussen  bezoeken  van  een  universitair  sportcentrum  en  studieprestaties?   Vijf  studies11;12;13;14;15  hebben  gekeken  naar  de  relatie  tussen  bezoeken  van  sportcentrum  en   studieprestaties.  Waar  mogelijk  worden  de  resultaten  van  de  verschillende  studies  samengenomen   om  zo  een  compleet  beeld  te  kunnen  geven  van  de  kennis  over  deze  relatie.  Windshitl11  heeft  een   promotie  onderzoek  uitgevoerd  onder  2317  eerstejaarsstudenten.  Deze  groep  studenten  werd   onderverdeeld  in  een  groep  gebruikers  (78%)  van  de  “campus  recreation  facilities”  en  niet   gebruikers  (22%).  Er  werd  gekeken  in  hoeverre  er  een  relatie  bestond  tussen  het  al  dan  niet   gebruiken  van  de  faciliteiten  en  de  frequentie  van  gebruik  met  studiecijfers  (GPA)  en  hoeveelheid   verdiende  studiepunten.  Het  onderzoek  is  in  3  tijdsperiodes  uitgevoerd:  herfst  van  2006,  lente   2007  en  herfst  van  2007.  Een  soortgelijke  studie  is  de  studie  van  Belch  en  collega’s  uit  200112.  In  dit   onderzoek  werden  elfduizend  eerstejaarsstudenten  gevolgd.  De  studie  van  Todd  en  collega’s13   voerde  bij  1034  studenten  een  online  onderzoek  uit.  In  de  online  vragenlijst  werden  de  studenten   bevraagd  over  de  mate  van  lichaamsbeweging  gemeten  met  de  IPAQ.  Gegevens  over  studiecijfers   en  bezoeken  aan  het  universitair  sportcentrum  waren  afkomstig  van  universiteitsbestanden.  De   studie  van  Gibbison  en  collega’s  uit  201114  bekeek  bij  2472  studenten  de  relatie  tussen  (frequentie   van)  bezoek  aan  universitair  sportcentrum  en  studieresultaten.  Er  is  in  deze  studie  op  twee   manieren  gedefinieerd  of  iemand  een  bezoeker  is.  Bij  de  eerste  manier  wordt  iemand  als  bezoeker   bestempeld  wanneer  hij  minstens  één  keer  in  het  semester  naar  het  sportcentrum  is  geweest.  Bij   de  tweede  manier  is  iemand  pas  een  bezoeker  wanneer  hij  of  zij  minstens  20  keer  het   sportcentrum  heeft  bezocht.  De  laatste  studie  die  naar  de  relatie  tussen  bezoek  aan  een   universitair  sportcentrum  en  studieprestaties  heeft  gekeken  is  van  Watson  en  collega’s15.  In  totaal   hebben  ze  gegevens  onderzocht  van  656  studenten  van  wie  er  547  het  sportcentrum  bezochten.  Er   wordt  niet  aangegeven  waar  de  studiecijfers  vandaan  komen.  In  figuur  2  zijn  de  resultaten  van  de   verschillende  (allemaal  Amerikaanse)  studies  samengevat.     Uit  resultaten  van  de  studie  van  Windshitl11  bleek  er  in  alle  tijdsvakken  een  relatie  tussen  bezoek   aan  universitair  sportcentrum  en  studiecijfers.  Bij  Belch  en  collega’s12  bestond  de  relatie  wel  in  het   eerste  semester  maar  niet  voor  het  hele  jaar.  Interessant  bij  deze  studie  is  ook  dat  bleek  dat  de   studenten  die  gebruik  maakten  van  het  universitair  sportcentrum  (n=8000)  lagere  studiescores   hadden  bij  binnenkomst  op  de  universiteit  dan  de  studenten  die  geen  gebruik  maakten  (n=3000).   Dit  gaat  dus  om  behaalde  cijfers  op  de  pre-­‐universiteit  opleidingen.  Na  het  eerste  semester  en   eerste  jaar  draait  dit  echter  om  en  hebben  de  studenten  die  gebruik  maakten  van  een  centrum  iets   hogere  studiecijfers  en  meer  behaalde  punten  dan  zij  die  geen  gebruik  maken.  In  de  studie  van   Gibbison  en  collega’s14  werd  er  wel  een  relatie  gevonden  wanneer  een  gebruiker  was  gedefinieerd   als  iemand  die  meer  dan  20  keer  het  centrum  per  semester  bezocht,  maar  niet  wanneer  al  na  een   eenmalig  bezoek  iemand  een  gebruiker  genoemd  werd.  Daarnaast  bleek  uit  deze  studie  ook  dat   wanneer  er  over  de  tijd  gekeken  werd  er  duidelijke  relaties  bestonden  tussen  veranderingen  in                                                                                                                           11

 Windschitl,  M.  R.  (2008).  The  relationship  of  participation  in  recreational  sports  with  retention  rates  and  academic  success  of  first-­‐year   college  students.  University  of  Minnesota.   12  Belch,  H.  A.,  Gebel,  M.,  &  Maas,  G.  M.  (2001).  Relationship  between  student  recreation  complex  use,  academic  performance,  and   persistence  of  first-­‐time  freshmen.  Journal  of  Student  Affairs  Research  and  Practice,  38(2),  5.   13  Todd,  M.  K.,  Czyszczon,  G.,  Carr,  J.  W.,  &  Pratt,  C.  (2009).  Comparison  of  health  and  academic  indices  between  campus  recreation   facility  users  and  nonusers.  Recreational  Sports  Journal,  33(1),  43-­‐53.   14  Gibbison,  G.  A.,  Henry,  T.  L.,  &  Perkins-­‐Brown,  J.  (2011).  The  chicken  soup  effect:  The  role  of  recreation  and  intramural  participation  in   boosting  freshman  grade  point  average.  Economics  of  Education  Review,  30(2),  247-­‐257.   15  Watson,  J.  C.,  Ayers,  S.  F.,  Zizzi,  S.,  &  Naoi,  A.  (2006).  Student  recreation  centers:  A  comparison  of  users  and  nonusers  on  psychosocial   variables.  Recreational  Sports  Journal,  30(1),  9-­‐19.  

 

15  

  bezoekgedrag  en  studiecijfers.  Een  verandering  van  minder  dan  20  keer  sporten  per  semester  in   het  eerste  semester  naar  meer  dan  20  keer  sporten  in  het  daaropvolgende  semester  was   geassocieerd  met  een  stijging  van  0,17  –  0,25  punt  in  studiecijfer  (afhankelijk  van  welk  semester).   Ook  de  studie  van  Todd  en  collega’s13  laat  een  relatie  zien  tussen  gebruik  van  centrum  en   studiecijfers.  De  studenten  die  vaak  het  sportcentrum  gebruikten  (3  keer  per  week  of  meer)  halen   duidelijk  hogere  cijfers  dan  de  studenten  die  minder  vaak  sporten.  De  studie  van  Watson  en   collega’s15  laat  als  enige  geen  positieve  relatie  zien  tussen  sporten  bij  een  universitair  sportcentrum   en  studieprestaties.  Deze  studie  heeft  echter  een  aantal  beperkingen.  Zo  is  deze  relatief  klein,   wordt  ook  alleen  de  vraag  gesteld  of  mensen  wel  eens  het  centrum  bezocht  hebben  (frequentie   van  bezoek  word  niet  meegenomen)  en  is  het  onduidelijk  waar  de  studieresultaten  afkomstig  van   zijn.   Figuur  2  Relatie  tussen  bezoeken  van  sportcentrum  en  studieresultaten  (samenvatting  van  5  studies)  

*  

*  

*  

*   *  

*  

          *     *  Significant  verschil  tussen  gebruikers  en  niet  gebruikers   Bij  studie  van  Windshitl  is  er  op  3  momenten  gemeten,  bij  Belch  op  2  en  bij  Gibbison  met  2  verschillende  afkapwaarden  (of  1   bezoek  =  gebruiker  of  >20  bezoeken  =  gebruiker)  

  De  studies  van  Windshitl  et  al.11  en  Belch  et  al.12  hebben  ook  gekeken  naar  de  relatie  tussen  de   frequentie  van  bezoek  en  studiecijfers  en  toonden  zonder  uitzondering  aan  dat  de  frequentie  een   zeer  belangrijke  factor  is.  Hoe  vaker  men  het  centrum  bezocht  hoe  hoger  de  scores  (figuur  3).  Er   lijkt  dus  een  soort  dosis-­‐response  relatie  te  bestaan  waarbij  de  studiecijfers  blijven  stijgen  met  de   bezoekfrequentie.  Uit  deze  twee  onderzoeken  blijkt  er  geen  kritisch  bezoekpunt  te  bestaan  waarbij   de  cijfers  juist  lager  worden.    

16    

Figuur  3  Relatie  tussen  frequentie  van  bezoek  en  studiecijfers    

 

                      Ook  wanneer  we  kijken  naar  het  verschil  in  verdiende  studiepunten  en  bezoek  aan  het   sportcentrum  wordt  er  een  verband  gevonden.  Zo  blijkt  uit  een  studie  dat  na  een  jaar  de  studenten   die  het  centrum  bezochten  gemiddeld  0,7  meer  punten  hebben  verdiend  dan  de  studenten  die  niet   geweest  zijn.  Dit  verschil  is  significant  (zie  figuur  4).     Figuur  4  Relatie  tussen  bezoek  en  hoeveelheid  verdiende  punten  

 

*  

     

 

17  

 

18    

  Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  studieretentie  van  studenten?   In  de  studie  van  Huesman  en  collega’s16  is  er  bij  5251  studenten  gekeken  naar  de  waarde  van  het   bezoeken  van  het  universitair  sportcentrum.  Het  bleek  dat  het  gebruik  van  een  universitair   sportcentrum  van  grote  invloed  was  op  zowel  de  kans  om  na  het  eerste  jaar  de  studie  te  vervolgen   als  ook  op  de  kans  om  na  vijf  jaar  af  te  studeren.  Deze  invloed  was  onafhankelijk  van  andere   belangrijke  variabelen  richting  academische  prestaties.  Het  minstens  25  maal  bezoeken  van  het   universitair  sportcentrum  tijdens  het  eerste  semester  verhoogde  de  kans  op  1-­‐jaars  studieretentie   met  1%  en  de  kans  op  afstuderen  met  2%.   Ook  in  de  al  eerder  beschreven  studie  van  Belch  en  collega’s12  is  er  gekeken  naar  de  relatie  tussen   het  bezoeken  van  het  universitair  sportcentrum  en  studieretentie.  Zoals  in  tabel  11  te  lezen  is   bestaat  er  een  heel  duidelijk  verband  tussen  de  frequentie  van  bezoek  en  studieretentie.  De   retentie  van  het  eerste  semester  ligt  voor  de  niet  gebruikers  om  86%  en  voor  de  zeer  frequente   bezoekers  op  93%.  Voor  de  retentie  betreffende  het  eerste  jaar  liggen  deze  cijfers  op  64%  versus   75%.   Tabel  6  Relatie  tussen  studieretentie  en  frequentie  van  bezoek  aan  universitair  sportcentrum  (cijfers  uit   Belch  et  al.,  2001)    

 

Gebruikers  naar  aantal  bezoeken  

 

Niet  gebruikers    

1  –  4  

5  –  19    

20  -­‐  49  

>50  

n  

2968  

2562  

3147  

1768  

631  

%  retentie  semester  1  

86%  

90%  

92%  

93%  

93%  

%  retentie  jaar  1  

64%  

69%  

72%  

74%  

75%  

In  de  studies  van  Lindsey  en  Sessoms17,  Henchy18  en  Miller19  is  er  met  behulp  van  stellingen   getracht  zicht  te  krijgen  op  het  belang  van  een  sportcentrum  voor  de  retentie  van  studenten  bij  de   universiteit.  Ongeveer  een  derde  van  de  ondervraagde  studenten  (37%:  Lindsey  en  31%  Henchy)   gaf  aan  dat  het  sportcentrum  van  belang  was  voor  de  beslissing  om  aan  de  universiteit  te  blijven.  In   de  studie  van  Miller  is  er  een  gemiddeld  cijfer  uitgerekend  om  weer  te  geven  hoe  belangrijk  het   sportcentrum  was  voor  de  keuze  om  te  blijven.  Op  een  schaal  van  1  (heel  belangrijk)  tot  5   (helemaal  niet  belangrijk)  werd  er  door  de  studenten  een  2,61  gescoord.     Er  is  door  deze  onderzoekers  ook  gekeken  naar  de  rol  van  een  universitair  sportcentrum  voor  de   keuze  om  naar  een  bepaalde  universiteit  te  gaan.  In  de  studie  van  Lindsey  werd  er  door  59%  van  de   studenten  aangegeven  dat  de  beschikbaarheid  van  een  sportcentrum  (heel)  belangrijk  was,  dit   percentage  lag  een  stuk  lager  in  de  studie  van  Henchy  (28%).  Uit  de  studie  van  Miller  kwam  er  en                                                                                                                           16

 Huesman,  R.,  Brown,  A.  K.,  Lee,  G.,  Kellogg,  J.  P.,  &  Radcliffe,  P.  M.  (2009).  Gym  Bags  and  Mortarboards:  Is  Use  of  Campus  Recreation   Facilities  Related  to  Student  Success?  Journal  of  Student  Affairs  Research  and  Practice,  46(1),  50-­‐71.   17  Lindsey,  R.,  &  Sessoms,  E.  (2006).  Assessment  of  a  campus  recreation  program  on  student  recruitment,  retention,  and  frequency  of   participation  across  certain  demographic  variables.  Recreational  Sports  Journal,  30(1),  30-­‐39.   18  Henchy,  A.  (2011).  The  Influence  of  Campus  Recreation  Beyond  the  Gym.  Recreational  Sports  Journal,  35(2),  174  -­‐  181.   19  Miller,  J.  J.  (2011).  Impact  of  a  University  Recreation  Center  on  Social  Belonging  and  Student  Retention.  Recreational  Sports  Journal,   35(2),  117  -­‐  129.  

 

19  

  gemiddeld  belang  van  2,26  op  een  schaal  van  1  tot  5  voor  het  universitair  sportcentrum  bij  het   kiezen  van  een  universiteit.   Uit  deze  drie  studies  kan  opgemaakt  worden  dat  er  vooral  in  de  keuze  voor  een  universiteit  een  rol   bestaat  voor  een  universitair  sportcentrum.  Deze  conclusie  kan  niet  zomaar  doorgetrokken  worden   naar  Nederland,  aangezien  de  Amerikaanse  situatie  met  grote  campussen  duidelijk  anders  is  dan  in   de  gemiddelde  Nederlandse  studentenstad  waar  er  veel  meer  overlap  is  tussen  stad  en   universiteit.    

20    

 

Deel  2  Effecten  van  sporten  op  lichamelijke  en  mentale  gezondheid     In  het  eerste  deel  hebben  we  gekeken  naar  de  relatie  tussen  sporten  en  cognitie.  In  dit  tweede   deel  focussen  we  meer  op  andere  mogelijke  effecten  van  sporten.  Uit  eerder  onderzoek  is   gebleken  dat  de  transitie  naar  het  studentenleven  geassocieerd  is  met  een  verlaging  van  de   hoeveelheid  lichaamsbeweging  en  een  verminderd  psychologisch  welbevinden  vergeleken  met  de   jaren  hiervoor20  .  Andere  studies  hebben  laten  zien  dat  tussen  de  36%  en  46%  van  alle  studenten   als  inactief  beschouwd  kan  worden21;22;23;24  .  Naast  deze  cijfers  over  inactiviteit  zijn  er  ook  gegevens   bekend  over  de  psychologische  problemen  waar  studenten  mee  kampen.  Zo  liet  een  Amerikaanse   studie  uit  2011  zien  dat  bijna  10%  van  de  onderzochte  studenten  aan  slapeloosheid  lijdt,  17%   depressieve  symptomen  heeft  (inclusief  9%  met  ernstige  symptomen)  en  dat  9%  een  angststoornis   had25.  Exacte  gegevens  over  de  Nederlandse  situatie  zijn  er  niet,  maar  gezien  de  toenemende   prestatiedruk  op  de  huidige  studenten  kan  verwacht  worden  dat  er  ook  bij  Nederlandse  studenten   veel  zijn  die  kampen  met  psychologisch  lijden.  Sporten  (bij  een  universitair  sportcentrum)  kan   bijdragen  aan  zowel  de  lichamelijke  als  de  geestelijke  gezondheid  van  studenten.  In  dit  deel   beschrijven  we  artikelen  die  de  relatie  tussen  bewegen  en  lichamelijk  en  geestelijke  gezondheid   onderzocht  hebben.       In  dit  deel  zullen  we  studies  samenvatten  die  als  onderwerp  hebben  de  relatie  tussen  bewegen  en   de  lichamelijke  en  mentale  gezondheid.  In  tabel  7  staan  de  19  gevonden  studies  kort  beschreven.   Ook  in  dit  deel  zijn  alle  studies  observationeel  van  aard  en  is  het  dus  weer  onmogelijk  om   causaliteit  te  ontdekken,  en  zullen  we  ons  focussen  op  de  relationele  verbanden.  Helaas  hebben   wij  ook  in  dit  deel  bijna  allemaal  Amerikaanse  studies  kunnen  vinden,  slechts  vier  zijn  afkomstig  uit   West-­‐Europa.              

                                                                                                                        20

 Adlaf,  E.M.,  Gliksman,  L.,  Demers,  S.  &  Newton-­‐Taylor,  B.  (2001).  The  prevalence  of  elevated  psychological  distress   among  Canadian   undergraduates:  findings  from  the  1998  Canadian  Campus  Survey.  Journal  of  American  College  Health,  50,  67-­‐72.     Brown,  W.  J.  &  Trost,  S.G  (2003).  Life  transitions  and  changing  physical  activity  patterns  in  young  women.  American   Journal  of  Preventive  Medicine,  25,  140-­‐143.   21  Douglas  K.A.,  Collins,  J.L.,  Warren,  C.,  Kann,  L.  Gold,  R.  Clayton,  S.,  Ross,  J.G.  &  Kolbe,  L.J.  (1997).  Results  from  the  1995   National  College   Health  Risk  Behavior  Survey.  Journal  of  Amercian  College  Health,  46,  55-­‐66.     22  Leslie,  E.,  Owen,  N.,  Salmin,  J.,  Bauman,  A.,  Sallis,  J.F.  &  Lo,  S.K.  (1999).  Insufficiently  active  Australian  college  students:   perceived  personal,  social,  and  environmental  influences.  Preventive  Medicine,  28,  20-­‐27.     23  Pinto,  B.M.  &  Marcus,  B.H.  (1995).  A  stages  of  change  approach  to  understanding  college  students'  physical  activity.   Journal  of  Amercan  College  Health,  44,  27-­‐31.     24  Wallace,  L.S.  &  Buckworth,  J.  (2003).  Longitudinal  shifts  in  exercise  stages  of  change  in  college  students.  The  Journal  of   Sports  Medicine  and   Physical  Fitness,  43,  209-­‐212.   25  Eisenberg,  D.,  Hunt,  J.,  Speer,  N.  &  Zivin,  K.  (2011).  Mental  health  service  utilization  among  college  students  in  the   United  States.  The  Journal  of  Nervous  and  Mental  Disease,  199,  301-­‐308.  

 

21  

    Tabel  7  Overzicht  van  de  gevonden  studies  

22    

Artikel  

Land  

Populatie  

Deelvragen  en  uitkomsten  

Aberg,  2012    

Zweden  

N=1,2  miljoen  mannen  van  18   jaar  

Depressie  

Adams  et  al,  2007    

VS  

Bray  &  Born,  2004   Bray  &  Kwan,  2006  

VS   VS  

Decamps,  2012    

Frankrijk  

Dishman  et  al,  2006  

VS  

Ferron  et  al,  1999  

Zwitserland  

Forrester  et  al,  2007    

VS  

Hakkinen  et  al,  2010  

Finland  

Henchy,  2011    

VS  

Hudd  et  al,  2000   Lisha  &  Sussman,  2010  

VS   VS  

Miller  et  al.,  2008     Miller  &  Hoffman,  2009   Nguyen-­‐Michel  et  al,  2006   Oler  et  al,  1994   Paffenburger  &  Wing,  1969  

VS   VS   VS     VS  

Sanders  et  al,  2006  

VS  

Taliaferro,  2009    

VS  

N=22073  vrouwelijke  studenten   Relatie  hoeveelheid  bewegen  met   depressie,  angst  en  gezondheid   N=145  studenten   Relatie  bewegen  en  vermoeidheid   N=175  eerstejaarsstudenten   Relatie  beweeggedrag  en   gezondheid   N=1071  (36%  mannen);  19  jaar   Relatie  bewegen  met  zelf-­‐ effectiviteit,  stress  en  coping   N  =  1250  vrouwen;  18  jaar   Relatie  met  depressie     N=9268  jongeren  tussen  15  en   Relatie  tussen  sportgedrag  en   20  jaar   verschillende   gezondheidsuitkomsten   N=1133  alumni  (sport-­‐  en   Relatie  sportgedrag  tijdens   gezondheidopleiding)   studententijd  en  later   N=  727  mannen  van  25  jaar.     Relatie  tussen  fitheid  en  kwaliteit   van  leven     N=237  studenten   Ideeën  over  rol  sportcentrum  voor   gezondheid  en  welbevinden   N=145   Relatie  sporten  en  stress   Review   Relatie  sporten  en  gebruik   middelen   N=899  studenten   BMI   N=791  studenten   Relatie  sport  en  depressie   N=716  studenten   Relatie  sport  en  stress   N=823  studenten   Relatie  sport  en  depressie   N=52500  alumni   Effecten  sportgedrag  in  studentijd   met  overlijden  aan  hvz  op  latere   leeftijd   N=89;  17  jaar   Relatie  sportgedrag  en   depressiescore   N=43499  studenten   Relatie  tussen  bewegen,  sociaal   welbevinden  en  depressie  

  Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  lichamelijke  gezondheid  van  studenten?     De  relatie  tussen  sportbeoefening  en  gezondheid  is  in  algemene  zin  onomstreden26.  Zo  verlaagt   sport  en  lichaamsbeweging  de  kans  op  aandoeningen  als  hart-­‐  en  vaatziekten,  diabetes  type  II  en   sommige  vormen  van  kanker.27  We  zullen  hier  in  dit  rapport  dan  ook  niet  veel  op  in  gaan,  maar  we   zullen  wel  kort  een  aantal  studies  bespreken  die  gekeken  hebben  naar  de  relatie  tussen  zelf   ervaren  gezondheid  en  bewegen  voor  mensen  tussen  de  18  en  25  jaar.  Ook  zullen  we  ons  focussen   op  wat  het  belang  is  voor  sport  tijdens  de  studententijd  voor  de  sportparticipatie  en  gezondheid   later  in  het  leven.     Zelf  ervaren  gezondheid   In  de  Amerikaans  studie  van  Adams  en  collega’s28  is  er  onderzoek  gedaan  naar  de  relatie  tussen   hoeveelheid  beweging  en  zelf  ervaren  gezondheid  bij  22073  vrouwelijke  studenten.  Er  werd  zowel   gekeken  naar  de  relatie  tussen  aerobe  training  en  gezondheid  als  tussen  krachttraining  en   gezondheid.  De  studentes  werd  gevraagd  om  zelf  op  een  4-­‐puntschaal  lopend  van  excellent  tot   redelijk/slecht  hun  eigen  gezondheid  in  te  schatten.     Er  bleek  een  duidelijke  relatie  tussen  beide  vormen  van  beweging  en  zelf  ervaren  gezondheid  te   zijn.  Studenten  die  aangeven  over  een  goede,  zeer  goede  of  excellente  gezondheid  te  beschikken   waren  respectievelijk  1.2,  1.8,  en  2.6  keer  meer  geneigd  om  minstens  drie  maal  in  de  week  aerobe   training  te  doen  vergeleken  met  studenten  met  een  redelijke  of  slechte  gezondheid.  Een  zelfde   relatie  tussen  gezondheid  en  krachttraining  was  te  zien.  Vergeleken  met  de  groep  studenten  in   slechte  of  redelijke  gezondheid  was  de  kans  om  minstens  twee  maal  per  week  aan  krachttraining  te   doen  respectievelijk  1.2,  1.6,  en  2  keer  zo  groot  voor  de  groepen  met  een  goede,  zeer  goede  of   excellente  gezondheid.  In  de  studie  van  Bray  en  Borne29  uit  2004  is  er  bij  145  eerstejaarsstudenten   gekeken  naar  verschillen  tussen  zelf  ervaren  vermoeidheid  bij  studenten  die  voldoende  bewegen   en  studenten  die  onvoldoende  bewegen.  Het  bleek  dat  de  studenten  die  voldoende  bewogen   significant  lager  scoorden  op  een  vermoeidheidsindex  (8,51  versus  10,02)  dan  de  studenten  die   onvoldoende  bewogen.       In  de  studie  van  Henchy  201130  is  studenten  aan  de  hand  van  stellingen  gevraagd  aan  te  geven  wat   het  effect  is  van  het  sportcentrum  op  hun  gezondheid  en  hun  welbevinden.  Dit  onderzoek  is  echter   alleen  bij  gebruikers  van  het  centrum  uitgevoerd.  Bijna  alle  gebruikers  (96%)  gaven  aan  dat  het   centrum  heeft  bijgedragen  aan  hun  kwaliteit  van  leven  op  de  universiteit.  Ruim  de  helft  (57%)  vond   dat  hun  gezondheid  redelijk  of  erg  verbeterd  was  en  ook  meer  dan  de  helft  (51%)  verklaarde  hun   welbevinden  als  positief  verbeterd.  Ook  bleek  uit  een  Zwitserse  studie31  dat  sportende  studenten                                                                                                                           26

 Blair,  S.  N.,  &  Morris,  J.  N.  (2009).  Healthy  Hearts?  and  the  Universal  Benefits  of  Being  Physically  Active:  Physical  Activity  and  Health.   Annals  of  epidemiology,  19(4),  253-­‐256.   27  US  Department  of  Health  and  Human  Services.  Physical  Activity  Guidelines  Advisory  Committee  Report,  2008  [Internet].  Washington   (DC):  ODPHP  Publication  No.  U0049.  683  p.  Available  from:  http://www.health.gov/paguidelines/Report/pdf/CommitteeReport.pdf.   28  Adams,  T.  B.,  Moore,  M.  T.,  &  Dye,  J.  (2007).  The  relationship  between  physical  activity  and  mental  health  in  a  national  sample  of   college  females.  Women  &  health,  45(1),  69-­‐85.   29  Bray,  S.  R.,  &  Born,  H.  A.  (2004).  Transition  to  university  and  vigorous  physical  activity:  Implications  for  health  and  psychological  well-­‐ being.  Journal  of  American  College  Health,  52(4),  181-­‐188.   30  Henchy,  A.  (2011).  The  Influence  of  Campus  Recreation  Beyond  the  Gym.  Recreational  Sports  Journal,  35(2),  174  -­‐  181.   31  Ferron,  C.,  Narring,  F.,  Cauderay,  M.,  &  Michaud,  P.  A.  (1999).  Sport  activity  in  adolescence:  Associations  with  health  perceptions  and   experimental  behaviours.  Health  Education  Research,  14(2),  225–233.  doi:10.1093/her/14.2.225  

 

23  

  veel  positiever  waren  over  hun  gezondheid  in  de  toekomst  dan  de  niet  -­‐sportende  studenten.     In  Finland  hebben  Hakkinen  en  collega’s32  naar  de  relatie  tussen  fitheid  en  kwaliteit  van  leven   gekeken  bij  727  mannen  van  25  jaar.  De  algehele  perceptie  van  gezondheid  lag  duidelijk  lager  in  de   groep  met  een  lage  fitheid  (zie  tabel  8).  Ook  was  er  een  relatie  tussen  fitheid  en  fysiek  functioneren   en  vitaliteit.       33   Tabel  8  Relatie  tussen  fitheid  en  zelf-­‐ervaren  gezondheid   Lage  fitheid   Voldoende  fitheid   * Perceptie  gezondheid   70   74   * Fysiek  functioneren   95   95   * Vitaliteit     69   75  

Hoge  fitheid   74   98   71  

*significant  verschil  tussen  de  groepen  p<0.05  

Naast  de  studies  die  gekeken  hebben  naar  de  gezondheidsbeleving  van  studenten  zijn  er  ook  wat   studies  die  verschillen  in  indicatoren  van  gezondheid  hebben  onderzocht  tussen  sporters  en  niet-­‐ sporters.  In  de  studie  van  Bray  en  Kwan34  uit  2006  is  er  gekeken  naar  de  relatie  tussen   beweeggedrag  en  gezondheid  bij  175  eerstejaarsstudenten.  Er  bleek  geen  verschil  te  bestaan  in  het   voorkomen  van  infecties  aan  de  luchtwegen  tussen  de  studenten  die  genoeg  (n=106)  en  te  weinig   sporten  (n=69).  Wel  bezochten  de  studenten  die  voldoende  bewogen  aanzienlijk  minder  vaak  de   huisarts  dan  de  studenten  die  niet  sportten  (28%  versus  46%).  In  de  studie  van  Miller  en  collega’s35   is  er  bij  799  studenten  gekeken  naar  de  relatie  tussen  het  gebruik  van  een  sportcentrum  en  BMI.   Gebruikers  van  het  sportcentrum  hadden  gemiddeld  een  lager  BMI  dan  niet  gebruikers  (23,1   versus  23,8).   Ongezond  gedrag   In  2009  is  er  een  review  verschenen  over  de  relatie  tussen  sportgedrag  van  studenten  en  het   gebruik  van  alcohol  en  drugs  en  rookgedrag.36  Deze  review  heeft  naar  34  studies  gekeken  en  deze   samengevat.  De  auteurs  laten  29  studies  zien  die  naar  de  relatie  tussen  studentensport  en   alcoholgebruik  kijken.  Het  merendeel  van  deze  studies  (n=22)  concluderen  dat  sporters  meer   alcohol  drinken  dan  niet-­‐sporters.  De  resultaten  in  zeven  studies  wijzen  echter  naar  een  andere   kant,  de  auteurs  gaan  niet  in  op  de  redenen  of  mogelijke  verschillen  tussen  de  studies.  De  studies   die  kijken  naar  rookgedrag  en  gebruik  van  drugs  wijzen  allemaal  dezelfde  kant  op:   studentensporters  roken  minder  en  gebruiken  minder  vaak  drugs  dan  niet-­‐sporters.   Effecten  op  latere  leeftijd   In  de  studie  van  Forrester  en  collega’s37  uit  2007  is  bij  311  alumni  twee  tot  zeven  jaar  na  het   afstuderen  gekeken  wat  de  relatie  was  met  sportgedrag  op  de  universiteit  en  huidige  sportgedrag.                                                                                                                           32

 Hakkinen,  A.,  Rinne,  M.,  Vasankari,  T.,  Santtila,  M.,  Hakkinen,  K.,  &  Kyrolainen,  H.  (2010).  Association  of  physical  fitness  with  health-­‐ related  quality  of  life  in  Finnish  young  men.  Health  and  quality  of  life  outcomes,  8,  15.   33  Data  afkomstig  van  Hakkinen,  A.,  Rinne,  M.,  Vasankari,  T.,  Santtila,  M.,  Hakkinen,  K.,  &  Kyrolainen,  H.  (2010).  Association  of  physical   fitness  with  health-­‐related  quality  of  life  in  Finnish  young  men.  Health  and  quality  of  life  outcomes,  8,  15.   34  Bray,  S.  R.,  &  Kwan,  M.  Y.  W.  (2006).  Physical  activity  is  associated  with  better  health  and  psychological  well-­‐being  during  transition  to   university  life.  Journal  of  American  College  Health,  55(2),  77-­‐82.   35  Miller,  K.  H.,  Noland,  M.,  Rayens,  M.  K.,  &  Staten,  R.  (2008).  Characteristics  of  users  and  nonusers  of  a  campus  recreation  center.   Recreational  Sports  Journal,  32(2),  87-­‐96.   36  Lisha,  N.,  E.,  &  Sussman,  S.  (2010).  Relationship  of  high  school  and  college  sports  participation  with  alcohol,  tobacco,  and  illicit  drug   use:  A  review.  ADDICTIVE  BEHAVIORS,  35(5),  399-­‐407.   37  Forrester,  S.,  Ross,  C.  M.,  Hall,  S.,  &  Geary,  C.  (2007).  Using  past  campus  recreational  sports  participation  to  explain  current  physical   activity  levels  of  alumni.  Recreational  Sports  Journal,  31(2),  83-­‐94.  

24    

Sportgedrag  na  afstuderen  werd  vooral  voorspeld  door  de  intensiteit  en  frequentie  van  het   sportgedrag  in  de  studententijd  en  de  zelf-­‐ervaren  voordelen  van  sporten.  In  een  oude  maar  veel   geciteerde  studie38  zijn  meer  dan  50.000  alumni  van  de  universiteit  van  Harvard  gevolgd  over  de   tijd.  De  mannen  zijn  geboren  tussen  1896  en  1934.  Het  bleek  dat  op  latere  leeftijd  de  mannen  die   tijdens  de  universiteit  gesport  hadden  een  50%  lagere  kans  hadden  op  overlijden  aan  hart-­‐  en   vaatziekten.      

 

                                                                                                                        38

 Paffenbarger,  R.  S.,  Jr.  (Calif.  State  Dept.  Public  Health,  Berkeley,  Calif.  94704)  and  A.  L  Wing.  Chronic  disease  in  former  college   students.  X.  The  effects  of  single  and  multiple  characteristics  on  risk  of  fatal  coronary  heart  disease.  Amer.  J.  Epid.,  1969,  90:  527–535  

 

25  

 

26    

  Is  er  een  relatie  tussen  sportbeoefening  en  de  mentale  gezondheid  van  studenten?   Stress   Eerder  onderzoek  onder  volwassenen  heeft  duidelijk  laten  zien  dat  beweging  een  effectieve  manier   is  om  stress  te  reduceren39.  Wij  zullen  hier  kort  ingaan  op  enkele  studies  die  bij  studenten  naar   deze  relatie  hebben  gekeken.  In  de  studie  van  Decamps  en  collega’s40  is  er  gekeken  naar  de  relatie   tussen  sportfrequentie  en  stress.  De  studenten  werden  voor  de  studie  onderverdeeld  in  studenten   die  zelden,  regelmatig  of  vaak  sporten.  Met  één  vraag  werd  de  sportfrequentie  van  de  studenten   bepaald.  De  studenten  konden  in  een  vragenlijst  aangeven  of  ze  minder  dan  1  keer  per  week  aan   sport  deden  (zelden),  minder  dan  8  uur  per  week  (regelmatig)  of  meer  dan  8  uur  per  week  (vaak).   Ruim  400  studenten  gaven  aan  zelden  te  sporten,  173  regelmatig  en  492  vaak.  Er  bleken   significante  verschillen  te  bestaan  tussen  de  drie  verschillende  sport  groepen  in  zelf-­‐effectiviteit,   zelf  ervaren  stress,  academische  stress,  eenzaamheid,  sociale  verontrusting.       Tabel  9  Relatie  tussen  hoeveelheid  sporten  en  zelf-­‐effectiviteit  en  stress

40  

    * Zelf-­‐effectiviteit     * Totale  stress     * Academische  stress     * Eenzaamheid     * Sociale  verontrusting  

Zelden  (n=406)   27   57,6   17,5   8,6   7,7  

Regelmatig  (n=173)   27,1   56,7   17,6   8,4   7,3  

Intensief  (n=492)   27,8   53,1   15,8   8,0   6,9  

*significant  verschil  tussen  de  groepen  p<0,05  

Ook  in  de  studie  van  Nguyen-­‐Michel  en  collega’s41  is  er  naar  de  relatie  tussen  bewegen  en  stress   gekeken.  Na  correctie  van  achtergrondkenmerken  bleek  beweging  een  relatie  te  hebben  met   hoeveel  moeite  men  had  met  het  studentenleven  (gemeten  met  de  Brief  College  Student  Hassle   Scale).  De  relatie  tussen  beweging  en  stress  was  bescheiden  en  niet  significant.  In  de  studie  van   Hudd  en  collega’s42  was  er  wel  een  duidelijke  relatie  tussen  sportgedrag  en  stress.  Van  de   studenten  die  niet  regelmatig  sporten  rapporteerden  80%  een  hoge  mate  van  stress,  dit  was  39%   voor  de  sportende  studenten.     Los  van  onderzoek  naar  het  verschil  in  de  mate  van  stress  tussen  sporters  en  niet-­‐sporters  is   onderzoek  naar  een  mogelijke  bufferwerking  van  beweging  ook  erg  belangrijk.  Zo  wordt  er  gedacht   dat  beweging  kan  bijdragen  aan  het  voorkomen  van  stress  tijdens  stressvolle  events.  Een  recente   review43  heeft  hiernaar  (bij  verschillende  doelgroepen  waaronder  studenten)  gekeken  en   concludeert  dat  deze  bufferwerking  inderdaad  bestaat.  Volgens  de  auteurs  zal  beweging  niet  altijd   helpen  om  stress  te  voorkomen,  maar  het  zal  de  stress  ook  zeker  niet  verhogen.  Er  is  nog  weinig                                                                                                                           39

 Bhui,  K.  (2002).  Physical  activity  and  stress.  In  S.A.  Stansfeld,  &  M.G.  Marmot  (Eds),  Stress  and  the  heart:  Psychosocial  pathways  to   coronary  heart  disease  (pp.  158–167).  Williston,  VT:  BMJ  Books.   40  Decamps,  G.,  Boujut,  E.,  &  Brisset,  C.  (2012).  French  college  students’  sports  practice  and  its  relations  with  stress,  coping  strategies   and  academic  success.  Front  Psychol,  3,  104.   41  Nguyen-­‐Michel,  S.  T.,  Unger,  J.  B.,  Hamilton,  J.,  &  Spruijt-­‐Metz,  D.  (2006).  Associations  between  physical  activity  and  perceived   stress/hassles  in  college  students.  Stress  and  Health,  22(3),  179-­‐188.   42  Hudd,  S.  S.,  Dumlao,  J.,  Erdmann-­‐Sager,  D.,  Murray,  D.,  Phan,  E.,  Soukas,  N.  et  al.  (2000).  Stress  at  college:  Effects  on  health  habits,   health  status  and  self-­‐esteem.  College  Student  Journal,  34(2),  217-­‐227.   43  Gerber,  M.,  &  Pühse,  U.  (2009).  Review  Article:  Do  exercise  and  fitness  protect  against  stress-­‐induced  health  complaints?  A  review  of   the  literature.  Scandinavian  journal  of  public  health,  37(8),  801-­‐819.  

 

27  

  kennis  beschikbaar  over  hoe  beweging  het  beste  ingezet  kan  worden  om  deze  bufferwerking  te   optimaliseren.  Meer  onderzoek  is  daarom  nodig  naar  hoeveel  beweging  nodig  is,  maar  ook  of  er   verschillen  staan  in  typen  sport  en  omgeving.     Depressie   In  een  meta-­‐analyse44  van  37  studies  naar  de  relatie  tussen  lichaamsbeweging  en  depressie  werd   geconcludeerd  dat  beweging  is  gerelateerd  aan  lagere  depressiescores.  Dit  relatie  is  aanwezig  bij   zowel  matige  als  zware  intensiteit  en  bij  zowel  kracht-­‐  als  aerobe  training.  Wij  hebben  zeven   studies  gevonden  die  specifiek  naar  deze  relatie  hebben  gekeken  bij  de  doelgroep  in  de   studentenleeftijd.45;46;47;48;49;50;51   In  een  kleine  studie  bij  89  17-­‐jarigen47  bleek  dat  er  een  relatie  bestond  tussen  sporten  en   depressiescore.  Een  lage  sportparticipatie  (2  uur  of  minder  per  week)  was  geassocieerd  met  een   hogere  depressiescore  (29  op  een  schaal  van  0  tot  60)  dan  de  groepen  met  een  gemiddelde   sportbeoefening  (score:  20).  De  groep  met  een  hoge  mate  van  sportbeoefening  scoorde  weer  iets   hoger  op  de  depressielijst  (score  van  23).  De  auteurs  geven  aan  dat  dit  wellicht  te  maken  heeft  met   overtrainingsverschijnselen.  Ook  in  drie  andere  studies46;48;49  bleek  dat  sportende  studenten  minder   vaak  depressief  waren.  De  meest  uitgebreide  studie  die  wij  hebben  kunnen  vinden  heeft  bij  ruim   veertigduizend  jongeren  tussen  de  18  en  25  jaar  gekeken  naar  de  relatie  tussen  sportfrequentie  en   depressieve  gevoelens.  Uit  de  resultaten  blijkt  dat  er  voor  zowel  mannen  als  vrouwen  een   duidelijke  relatie  bestaat  waarbij  een  de  sportfrequentie  negatief  gecorreleerd  is  met  depressie  (zie   tabel  10).  Adams  en  collega’s51  hebben  bij  ruim  twintigduizend  vrouwelijke  studenten  naar  de   relatie  tussen  sportgedrag  en  depressieve  symptomen  gekeken.  Ook  in  deze  studie  bleek  er  een   duidelijke  relatie,  waarbij  de  kans  op  depressieve  symptomen  ongeveer  1,2  keer  zo  groot  was  bij   studentes  die  niet  sportten  dan  bij  studentes  die  wel  sportten.  De  relatie  gold  voor  zowel   krachttraining  als  aerobe  training.    

                                                                                                                        44

 Dunn  AL,  Trivedi  MH,  O'Neal  HA  Review  Physical  activity  dose-­‐response  effects  on  outcomes  of  depression  and  anxiety.  Med  Sci  Sports   Exerc.  2001  Jun;  33(6  Suppl):S587-­‐97;  discussion  609-­‐10.   45  Dishman,  R.  K.,  Hales,  D.  P.,  Pfeiffer,  K.  A.,  Felton,  G.,  Saunders,  R.,Ward,  et  al.  (2006).  Physical  self-­‐concept  and  self-­‐esteem  mediate   cross-­‐sectional  relations  of  physical  activity  and  sport  participation  with  depression  symptoms  among  adolescent  girls.  Health   Psychology,  25(3),  396–407.   46  Ferron,  C.,  Narring,  F.,  Cauderay,  M.,  &  Michaud,  P.  A.  (1999).  Sport  activity  in  adolescence:  Associations  with  health  perceptions  and   experimental  behaviours.  Health  Education  Research,  14(2),  225–233.     47  Sanders,  C.  E.,  Field,  T.  F.,  Diego,  M.,  &  Kaplan,  M.  (2000).  Moderate  involvement  in  sports  is  related  to  lower  depression  levels  among   adolescents.  Adolescence,  35(140),  793–797   48  Oler  MJ,  Mainous  AG,  III,  Martin  CA,  Richardson  E,  Haney  A,  Wilson  D,  et  al.  Depression,  suicidal  ideation,  and  substance  use  among   adolescents:  Are  athletes  at  less  risk?  Archives  of  Family  Medicine.  1994;3:781–785.   49  Miller,  K.  E.,  &  Hoffman,  J.  H.  (2009).  Mental  well-­‐being  and  sport-­‐related  identities  in  college  students.  Sociology  of  sport  journal,   26(2),  335.   50  Taliaferro,  L.  A.,  Rienzo,  B.  A.,  Pigg,  R.  M.,  Miller,  M.  D.,  &  Dodd,  V.  J.  (2009).  Associations  between  physical  activity  and  reduced  rates   of  hopelessness,  depression,  and  suicidal  behavior  among  college  students.  Journal  of  American  College  Health,  57(4),  427-­‐436.   51  Adams,  T.  B.,  Moore,  M.  T.,  &  Dye,  J.  (2007).  The  relationship  between  physical  activity  and  mental  health  in  a  national  sample  of   college  females.  Women  &  health,  45(1),  69-­‐85.  

28    

Tabel  10  Relatie  tussen  hoeveelheid  sporten  en  depressie

 

50  

      Geen  aerobe  training   1-­‐  2  keer  per  week   3  –  5  keer  per  week   6  –  7  keer  per  week  

Kans  op  depressie  (uitgedrukt  in  odds-­‐ratio)   mannen   vrouwen   Referentie  groep   Referentie  groep   0,82**   0,91*   0,74**   0,80**   0,72**   0,76**  

Geen  krachttraining   1-­‐  2  keer  per  week   3  –  5  keer  per  week   6  –  7  keer  per  week  

Referentie  groep   0,98   0,84**   0,85*  

Referentie  groep   0,89**   0,81**   0,85**  

*  p<0.05   **  p<0.01  

  Volgens  Dishman45  wordt  de  relatie  van  beweging  of  sporten  met  depressie  ondermeer   gemedieerd  door  een  verhoogd  fysiek  zelfbeeld  door  middel  van  sporten.  Dit  fysieke  zelfbeeld   heeft  op  zijn  beurt  een  positieve  relatie  met  zelfvertrouwen,  waardoor  de  kans  op  een  depressie   lager  is.   De  studie  van  Aberg  en  collega’s52  bevat  gegevens  van  ruim  1,2  miljoen  mannen  en  heeft  gekeken   naar  de  relatie  tussen  aerobe  fitheid  en  spierkracht  op  achttienjarige  leeftijd  en  de  kans  op  een   depressie  later  in  het  leven.  Ook  longitudinaal  blijkt  er  een  duidelijke  relatie  te  zijn.  Hoe  fitter  en/of   sterker  jongens  zijn  op  hun  18e,  hoe  kleiner  de  kans  op  een  depressie  later  in  het  leven  (zie  tabel   11).     Tabel  11  Relatie  tussen  fitheid  en  spierkracht  en  depressie

52  

  #

  Hoge  aerobe  fitheid   Gemiddelde  fitheid   Lage  fitheid  

Kans  op  depressie  (uitgedrukt  in  Hazard  ratio)   Referentie  groep   1.30   1,80  

Hoge  spierkracht   Gemiddelde  spierkracht   Lage  spierkracht  

Referentie  groep   1,11   1,43  

#  Kansen  zijn  gecorrigeerd  voor  leeftijd,  testcentrum,  BMI,  opleiding  van  ouders  

                                                                                                                        52

 Aberg,  M.  A.,  Pedersen,  N.  L.,  Toren,  K.,  Svartengren,  M.,  Backstrand,  B.,  Johnsson,  T.  et  al.  (2009).  Cardiovascular  fitness  is  associated   with  cognition  in  young  adulthood.  Proc  Natl  Acad  Sci  U  S  A,  106(49),  20906-­‐20911.  

 

29  

 

30    

 

Conclusies     Doel  van  deze  review  was  om  zicht  te  krijgen  op  onderzoek  naar  de  effecten  van  sport  voor   studenten  op  studieprestaties  en  lichamelijke  en  geestelijke  gezondheid.  Hieronder  staan  de   conclusies  van  dit  rapport  weergegeven.    

Studieprestaties     Uit  de  review  blijkt  dat  er  bij  mannen  een  duidelijke  relatie  bestaat  tussen  fitheid  en  intelligentie   en  onderwijsprestaties  (zie  tabel  12).  Minder  overtuigend  bewijs  is  er  gevonden  voor  de  relatie   tussen  beweeg-­‐  of  sportgedrag  en  studieresultaten.  Vijf  studies  hebben  naar  deze  relatie  gekeken   maar  de  resultaten  van  de  studies  waren  niet  eenduidig  en  konden  geen  overtuigende  relatie  laten   zien  tussen  sportbeoefening  en  studieprestaties.  Wel  is  er  redelijk  bewijs  voor  de  positieve  relatie   tussen  zowel  het  doen  aan  een  teamsport  en  het  doen  aan  krachttraining  met  studieprestaties.   Ook  is  er  zeer  veel  steun  voor  de  relatie  tussen  het  bezoeken  van  een  universitair  sportcentrum  en   studiecijfers,  studiepunten  en  retentie.  Zo  blijkt  uit  een  studie  dat  studenten  die  het  sportcentrum   bezochten  gemiddeld  0,7  meer  studiepunten  behaald  hebben  dan  studenten  die  niet  geweest  zijn.   Ook  blijkt  uit  verschillende  studies  dat  bezoekers  van  een  universitair  sportcentrum  significant   hogere  studiecijfers  behalen  dan  niet-­‐bezoekers.  Daarnaast  blijkt  ook  de  frequentie  van  bezoek   een  belangrijke  factor.  Hoe  vaker  men  het  centrum  bezocht  hoe  hoger  de  scores.  Er  lijkt  dus  een   soort  dosis-­‐response  relatie  te  bestaan  waarbij  de  studiecijfers  blijven  stijgen  met  de   bezoekfrequentie.  Uit  de  gevonden  onderzoeken  blijkt  er  geen  kritisch  bezoekpunt  te  bestaan   waarbij  de  cijfers  juist  lager  worden.  Ook  is  er  een  positief  effect  op  studieretentie  en  academisch   succes  gevonden.  Zo  bleek  uit  een  onderzoek  dat  het  bezoeken  van  een  universitair  sportcentrum   van  grote  invloed  was  op  zowel  de  kans  om  na  het  eerste  jaar  de  studie  te  vervolgen  als  ook  op  de   kans  om  na  vijf  jaar  af  te  studeren.  Deze  invloed  was  onafhankelijk  van  andere  belangrijke   variabelen  richting  academische  prestaties.  Het  minstens  25  maal  bezoeken  van  het  universitair   sportcentrum  tijdens  het  eerste  semester  verhoogde  de  kans  op  1-­‐jaars  studieretentie  met  1%  en   de  kans  op  afstuderen  met  2%.   Vertaling  naar  de  Nederlandse  situatie   Een  belangrijke  constatering  is  dat  we  helaas  geen  enkele  studie  hebben  kunnen  vinden  die   specifiek  over  de  Nederlandse  situatie  gaat.  Dit  is  erg  jammer,  te  meer  omdat  wij  aan  de  ene  kant   een  niet  erg  sterke  relatie  hebben  gevonden  tussen  hoeveelheid  beweging  en  studieprestaties,   maar  wel  tussen  het  bezoeken  van  een  studentensportcentrum  en  studieprestaties.  Wel  dient  er   zeker  benadrukt  te  worden  dat  het  ontbreken  van  duidelijk  bewijs  voor  de  relatie  tussen  sport-­‐  en   beweeggedrag  enerzijds  en  studieprestaties  voor  studenten  anderzijds  niet  betekent  dat  deze   relatie  er  niet  is.  Het  betekent  in  dit  geval  veel  meer  dat  er  gebrek  is  aan  goed  en  gedegen   onderzoek  naar  deze  relatie.  Hier  wordt  in  de  aanbevelingen  paragraaf  ook  verder  op  ingegaan     Deze  duidelijk  gevonden  relatie  tussen  het  bezoeken  van  een  universitair  sportcentrum  en   studieprestaties  is  uitsluitend  afkomstig  van  onderzoek  in  Amerika.  De  Amerikaanse   studentenomgeving  is  echter  duidelijk  anders  dan  de  Nederlandse.  Zo  bestaan  er  in  Amerika  grote  

 

31  

  studentencomplexen,  vaak  een  stuk  uit  de  stad,  waarbinnen  alle  faciliteiten  geclusterd  zijn.  In   Nederland  zijn  universiteiten  en  andere  voorzieningen  veel  meer  over  de  hele  stad  verspreid.   Studenten  zijn  in  Nederland  dus  minder  afhankelijk  van  de  speciale  studenten  voorzieningen  dan  in   Amerika.  Hiermee  is  de  rol  van  een  universitair  sportcentrum  in  Nederland  waarschijnlijk  anders  en   daardoor  zou  ook  de  relatie  anders  kunnen  zijn.   Daarnaast  geven  de  uitgevoerde  onderzoeken  ons  geen  zicht  op  het  mechanisme  van  de  gevonden   betere  studieprestaties  bij  de  bezoekers  van  het  sportcentrum.  De  vraag  is  of  deze  relatie  afhangt   van  een  verhoogde  fitheid  of  het  bewegen  zelf  of  dat  deze  is  gerelateerd  met  andere  variabelen   zoals  sociale  steun,  mentale  gezondheid  of  zelfdiscipline.  Ook  is  al  het  onderzoek  cross-­‐sectioneel,   wat  betekent  dat  op  één  moment  twee  groepen  (bezoekers  en  niet-­‐bezoekers)  met  elkaar   vergeleken  zijn,  dit  is  niet  de  meest  betrouwbare  onderzoeksopzet.  Het  is  namelijk  uiteraard   mogelijk  dat  die  twee  groepen  al  op  voorhand  anders  zijn  en  dat  hierdoor  de  verschillen  in   onderwijsprestaties  verklaard  worden.  Interessant  is  echter  wel  te  melden  dat  er  uit  één  studie   bleek  dat  studenten  die  gebruik  maakten  van  het  universitair  sportcentrum  lagere  studiescores   hadden  bij  binnenkomst  op  de  universiteit  dan  de  studenten  die  geen  gebruik  maakten.  Na  het   eerste  semester  en  eerste  jaar  draait  dit  echter  om  en  hebben  de  studenten  die  gebruik  maakten   van  een  centrum  hogere  studiecijfers  en  meer  behaalde  punten  dan  zij  die  geen  gebruik  maken.    

Lichamelijke  en  geestelijke  gezondheid     De  relatie  tussen  sportbeoefening  en  lichamelijk  gezondheid  is  in  algemene  zin  onomstreden.  Zo   verlaagt  sport  en  lichaamsbeweging  de  kans  op  aandoeningen  als  hart-­‐  en  vaatziekten,  diabetes   type  II  en  sommige  vormen  van  kanker.  In  dit  rapport  hebben  we  specifiek  naar  studies  gekeken   die  de  relatie  tussen  sport-­‐  en  beweeggedrag  en  de  lichamelijke  gezondheid  onderzocht  hebben  bij   mensen  tussen  de  18  en  25  jaar.  Verschillende  studies  lieten  een  positieve  relatie  zien  tussen  de   hoeveelheid  beweging  en  zelf  ervaren  gezondheid.  Ook  bleek  duidelijk  dat  studenten  die  sporten   aanmerkelijk  minder  vaak  ongezond  gedrag  vertonen.  Zo  wordt  er  in  deze  groep  minder  gerookt  en   drugs  gebruikt  dat  bij  niet-­‐sporters.  Een  ander  positief  effect  van  sporten  tijdens  de   studentenleeftijd  heeft  te  maken  met  sportgedrag  op  latere  leeftijd.  Sportgedrag  na  het  afstuderen   werd  vooral  voorspeld  door  de  intensiteit  en  frequentie  van  het  sportgedrag  in  de  studententijd.   Tenslotte  bleek  uit  een  oude  maar  veel  geciteerde  studie  dat  de  kans  op  overlijden  aan  hart-­‐  en   vaatziekten  50%  lager  was  voor  de  mannen  die  tijdens  de  universiteit  gesport  hadden.     In  het  rapport  werd  ook  een  heel  duidelijke  relatie  tussen  sportgedrag  en  depressie  aangetoond.   Zowel  in  cross-­‐sectionele  studies  (sporters  versus  niet-­‐sporters)  bleek  dat  de  sporters  lagere   depressieve  scores  hadden,  maar  ook  uit  longitudinale  studies  kwam  een  zelfde  beeld.  Uit  een   studie  bij  meer  dan  een  miljoen  jonge  mannen  bleek  namelijk  dat  hoe  fitter  en/of  sterker  jongens   waren  op  hun  18e,  hoe  kleiner  de  kans  op  een  depressie  later  in  het  leven  was.  De  relatie  tussen   sport-­‐  en  beweeggedrag  en  stress  is  iets  minder  overtuigend.  Er  is  zeker  wel  indicatie  voor  een   negatieve  relatie  tussen  beiden,  maar  het  onderzoek  is  niet  geheel  eenduidig.        

32    

 

Vertaling  naar  de  Nederlandse  situatie   Ook  over  de  relatie  tussen  sport-­‐  en  beweeggedrag  en  lichamelijke  en  geestelijk  gezondheid  waren   geen  Nederlandse  studies  te  vinden.  Dit  is  echter  een  minder  groot  probleem  dan  voor  de  relatie   met  studieprestaties.  Het  lijkt  aannemelijk  dat  de  gevonden  relatie  tussen  sporten  en  minder   depressieve  symptomen  goed  te  generaliseren  is  naar  Nederlandse  studenten.     Om  duidelijk  zicht  te  krijgen  op  wat  er  bekend  is  en  wat  nog  verder  onderzocht  moet  worden  is  de   kwaliteit  van  bewijs  per  deelvraag  volgens  het  GRADE  systeem  (zie  appendix  2)  ingedeeld  en  in  de   tabel  12  weergegeven.      

 

 

33  

  Tabel  12  Conclusies  per  deelvraag,  gewaardeerd  met  het  GRADE  systeem  

  Vraag  

Resultaat  

Kwaliteit   van  bewijs  

Opmerking  

Relatie   fitheid/sporten  met   cognitie  en   studieprestaties  

Cardiovasculaire  fitheid  op  18-­‐ jarige  leeftijd  is  gecorreleerd   met  verschillende  vormen  van   intelligentie.  Fitheid  is   voorspeller  voor   onderwijsprestatie   (universiteit  versus  lager)..    

B  

Heel  grote  en  goed  uitgevoerde  studie.  Maar   wel  een  cross-­‐sectionele  studie  waardoor  geen   oorzakelijke  verbanden  zijn  aan  te  tonen  en   alleen  bij  mannen  

Relatie  sporten  met   studiecijfers  

Deelname  aan  een  sportteam   is  gerelateerd  aan  hogere   studiecijfers  

C  

     

Relatie  tussen  doen  van   krachttraining  en   studieprestatie   Relatie  tussen  (hoeveelheid)   bezoek  en  studiecijfers.  Ook   bewijs  voor  relatie  met   studiepunten    

C  

De  studies  zijn  niet  al  te  groot,  de  vragen  over   beweging  vaak  erg  grof.  Aantal  studies  laten   geen  enkele  relatie  zien,  maar  hebben  ook   beperkingen     Slechts  een  studie  heeft  hier  naar  gekeken  en  is   cross-­‐sectioneel  

Relatie  bezoeken   sportcentrum  met   studieretentie  

Gebruik  van   universitairsportcentrum   gerelateerd  aan  hogere   retentie  

B  

Relatie  sporten  met   lichamelijke   gezondheid    

Sportende  studenten  voelen   zich  gezonder  

C  

Relatie  sporten  met   geestelijke   gezondheid  

Fitheid  en  sportgedrag   duidelijke  relatie  met  lagere   kans  op  depressie  

A-­‐B  

 

Sporten  verlaagt  stress  bij   studenten  

C  

Relatie  bezoeken   sportcentrum  en   studiecijfers  

 

34    

B  

Twee  goed  uitgevoerde  studies  waarvan  1   promotieonderzoek.  Vraag  of  een  on-­‐campus   “recreation  facility”  vergelijkbaar  is  met  een  usc   in  NL.  En  onderzoek  is  cross-­‐sectioneel   waardoor  geen  oorzakelijke  verbanden  gelegd   kunnen  worden.   Resultaat  afkomstig  uit  twee  goed  uitgevoerde   Amerikaanse  studies.  Vraag  of  een  on-­‐campus   “recreation  facility”  vergelijkbaar  is  met  een  usc   in  NL.  En  onderzoek  is  cross-­‐sectioneel   waardoor  geen  oorzakelijke  verbanden  gelegd   kunnen  worden.   De  studies  zijn  methodologisch  niet  heel  goed.   Uiteraard  is  het  bekend  dat  sporten  goed  is   voor  de  gezondheid  (op  latere  leeftijd).  Deze   resultaten  gaan  meer  over  de  vraag  of   studenten  zich  ook  tijdens  hun   studentenleeftijd  gezonder  voelen  of  gezond   zijn.     De  resultaten  uit  de  studies  laten  een  heel   duidelijke  relatie  zien  tussen  sporten  en   depressie.  Deze  relatie  wordt  gesteund  door   onderzoek  bij  andere  doelgroepen     Niet  heel  veel  onderzoek  bij  studenten  kunnen   vinden.  Ook  meer  onderzoek  nodig  naar   condities  waaronder  deze  relatie  optimaal  is.  

 

Aanbevelingen   We  kunnen  concluderend  dus  zeggen  dat  er  veel  onderzoek  bestaat  dat  de  waarde  van   studentensport  kan  bevestigen  maar  dat  we  voor  de  Nederlandse  situatie  nog  informatie  missen.   Om  deze  hiaten  op  te  vullen  stellen  wij  de  volgende  aanbevelingen  voor  vervolgonderzoek  op.     1. Onderzoek  op  bestaande  gegevens  (databestanden  Nederlandse  universiteiten  en   sportcentra).  Hieruit  kunnen  we  kijken  naar:   • Relatie  bezoekfrequentie  (en  type  sport)  met  studiecijfers   • Relatie  bezoekfrequentie  (en  type  sport)  met  studiepunten   • Relatie  bezoekfrequentie  (en  type  sport)  met  studietempo   • Relatie  bezoekfrequentie  (en  type  sport)  met  studieretentie   • Verschillen  tussen  type  universiteiten   2. Vragenlijst  onderzoek  bij  alumnibestanden  om  zicht  te  krijgen  op:   • Relatie  sportparticipatie  op  universiteit  en  huidig  sportgedrag   • Relatie  sportparticipatie  op  universiteit  en  huidige  gezondheidsperceptie   • Relatie  sportparticipatie  op  universiteit  en  maatschappelijke  status   3. Longitudinaal  onderzoek  naar  competentieontwikkeling  gedurende  de  studentenjaren  en   de  invloed  van  sportgedrag  hierop   4. Onderzoek  naar  mechanismen  achter  eventuele  relatie  bezoek  aan  universitair   sportcentrum  en  studieprestaties.  Doel  om  onder  andere  zicht  te  krijgen  op  de  rol  van:   • Communitybuilding  door  universitair  sportcentrum   • Mediërende  factoren  als  stress  en  zelfregulatie   5. Effecten  van  sportparticipatie  en  bezoeken  universitair  sportcentrum  uit  elkaar  halen  en   vergelijken   6. Onderzoek  naar  verschillen  per  type  beoefende  sport  (vergelijk  individueel  met  team  sport   bijvoorbeeld)   7. Onderzoek  naar  de  effecten  van  sporten  (bij  universitair  sportcentrum)  op  academische   stress   8. Onderzoek  naar  de  effecten  van  sporten  (bij  universitair  sportcentrum)  op  zorggebruik   9. Onderzoek  naar  de  effecten  van  sporten  (bij  universitair  sportcentrum)  op  (subjectieve)   gezondheid   10. Onderzoek  naar  de  effecten  van  sporten  (bij  universitair  sportcentrum)  op  de  frontale   cortex  

 

35  

 

36    

 

Literatuur     •

• •

•

•

• • • •

• • • •

•

• • • • •

•

 

Aberg,  M.  A.,  Pedersen,  N.  L.,  Toren,  K.,  Svartengren,  M.,  Backstrand,  B.,  Johnsson,  T.  et  al.  (2009).   Cardiovascular  fitness  is  associated  with  cognition  in  young  adulthood.  Proc  Natl  Acad  Sci  U  S  A,   106(49),  20906-­‐20911.   Adams,  T.  B.,  Moore,  M.  T.,  &  Dye,  J.  (2007).  The  relationship  between  physical  activity  and  mental   health  in  a  national  sample  of  college  females.  Women  &  health,  45(1),  69-­‐85.   Adlaf,  E.M.,  Gliksman,  L.,  Demers,  S.  &  Newton-­‐Taylor,  B.  (2001).  The  prevalence  of  elevated   psychological  distress  among  Canadian  undergraduates:  findings  from  the  1998  Canadian  Campus   Survey.  Journal  of  American  College  Health,  50,  67-­‐72.     Angevaren  M,  Aufdemkampe  G,  Verhaar  HJ,  Aleman  A,  Vanhees  L  (2008)  Physical  activity  and   enhanced  fitness  to  improve  cognitive  function  in  older  people  without  known  cognitive   impairment.  Cochrane  Database  Syst  Rev  3:CD005381.   Belch,  H.  A.,  Gebel,  M.,  &  Maas,  G.  M.  (2001).  Relationship  between  student  recreation  complex   use,  academic  performance,  and  persistence  of  first-­‐time  freshmen.  Journal  of  Student  Affairs   Research  and  Practice,  38(2),  5.   Bhui,  K.  (2002).  Physical  activity  and  stress.  In  S.A.  Stansfeld,  &  M.G.  Marmot  (Eds),  Stress  and  the   heart:  Psychosocial  pathways  to  coronary  heart  disease  (pp.  158–167).  Williston,  VT:  BMJ  Books.   Blair,  S.  N.,  &  Morris,  J.  N.  (2009).  Healthy  Hearts?  and  the  Universal  Benefits  of  Being  Physically   Active:  Physical  Activity  and  Health.  Annals  of  epidemiology,  19(4),  253-­‐256.   Bray,  S.  R.,  &  Born,  H.  A.  (2004).  Transition  to  university  and  vigorous  physical  activity:  Implications   for  health  and  psychological  well-­‐being.  Journal  of  American  College  Health,  52(4),  181-­‐188.   Bray,  S.  R.,  &  Kwan,  M.  Y.  W.  (2006).  Physical  activity  is  associated  with  better  health  and   psychological  well-­‐being  during  transition  to  university  life.  Journal  of  American  College  Health,   55(2),  77-­‐82.   Brown,  W.  J.  &  Trost,  S.G  (2003).  Life  transitions  and  changing  physical  activity  patterns  in  young   women.  American  Journal  of  Preventive  Medicine,  25,  140-­‐143.   Colcombe  S,  Kramer  AF  (2003)  Fitness  effects  on  the  cognitive  function  of  older  adults:  a  meta-­‐ analytic  study.  Psychol  Sci  14:125–130.   Decamps,  G.,  Boujut,  E.,  &  Brisset,  C.  (2012).  French  college  students’  sports  practice  and  its   relations  with  stress,  coping  strategies  and  academic  success.  Front  Psychol,  3,  104.   Dishman,  R.  K.,  Hales,  D.  P.,  Pfeiffer,  K.  A.,  Felton,  G.,  Saunders,  R.,Ward,  D.  S.,  .  .  .  Pate,  R.  P.  (2006).   Physical  self-­‐concept  and  self-­‐esteem  mediate  cross-­‐sectional  relations  of  physical  activity  and  sport   participation  with  depression  symptoms  among  adolescent  girls.  Health  Psychology,  25(3),  396–407.   Douglas  K.A.,  Collins,  J.L.,  Warren,  C.,  Kann,  L.  Gold,  R.  Clayton,  S.,  Ross,  J.G.  &  Kolbe,  L.J.  (1997).   Results  from  the  1995  National  College  Health  Risk  Behavior  Survey.  Journal  of  Amercian  College   Health,  46,  55-­‐66.     Dunn  AL,  Trivedi  MH,  O'Neal  HA  Review  Physical  activity  dose-­‐response  effects  on  outcomes  of   depression  and  anxiety.  Med  Sci  Sports  Exerc.  2001  Jun;  33(6  Suppl):S587-­‐97;  discussion  609-­‐10.   Eisenberg,  D.,  Hunt,  J.,  Speer,  N.  &  Zivin,  K.  (2011).  Mental  health  service  utilization  among  college   students  in  the  United  States.  The  Journal  of  Nervous  and  Mental  Disease,  199,  301-­‐308.   Etnier  JL,  et  al.  (1997)  The  influence  of  physical  fitness  and  exercise  upon  cognitive  functioning:  A   meta-­‐analysis.  J  Sport  Exerc  Psychol  19:249–277.   Etnier  JL,  Nowell  PM,  Landers  DM,  Sibley  BA  (2006)  A  meta-­‐regression  to  examine  the  relationship   between  aerobic  fitness  and  cognitive  performance.  Brain  Res  Brain  Res  Rev  52:119–130.   Ferron,  C.,  Narring,  F.,  Cauderay,  M.,  &  Michaud,  P.  A.  (1999).  Sport  activity  in  adolescence:   Associations  with  health  perceptions  and  experimental  behaviours.  Health  Education  Research,   14(2),  225–233.     Forrester,  S.,  Ross,  C.  M.,  Hall,  S.,  &  Geary,  C.  (2007).  Using  past  campus  recreational  sports   participation  to  explain  current  physical  activity  levels  of  alumni.  Recreational  Sports  Journal,  31(2),   83-­‐94.  

37  

  •

•

•

• • • •

• • •

•

• • • • • •

•

• • •

•

•

38    

Gerber,  M.,  &  Pühse,  U.  (2009).  Review  Article:  Do  exercise  and  fitness  protect  against  stress-­‐ induced  health  complaints?  A  review  of  the  literature.  Scandinavian  journal  of  public  health,  37(8),   801-­‐819.   Gibbison,  G.  A.,  Henry,  T.  L.,  &  Perkins-­‐Brown,  J.  (2011).  The  chicken  soup  effect:  The  role  of   recreation  and  intramural  participation  in  boosting  freshman  grade  point  average.  Economics  of   Education  Review,  30(2),  247-­‐257.   Hakkinen,  A.,  Rinne,  M.,  Vasankari,  T.,  Santtila,  M.,  Hakkinen,  K.,  &  Kyrolainen,  H.  (2010).  Association   of  physical  fitness  with  health-­‐related  quality  of  life  in  Finnish  young  men.  Health  and  quality  of  life   outcomes,  8,  15.   Henchy,  A.  (2011).  The  Influence  of  Campus  Recreation  Beyond  the  Gym.  Recreational  Sports   Journal,  35(2),  174  -­‐  181.   Heyn  P,  Abreu  BC,  Ottenbacher  KJ  (2004)  The  effects  of  exercise  training  on  elderly  persons  with   cognitive  impairment  and  dementia:  A  meta-­‐analysis.  Arch  Phys  Med  Rehabil  85:1694–1704.   Hillman  CH,  Erickson  KI,  Kramer  AF  (2008)  Be  smart,  exercise  your  heart:  exercise  effects  on  brain   and  cognition.  Nat  Rev  Neurosci  9:58–65.   Huesman,  R.,  Brown,  A.  K.,  Lee,  G.,  Kellogg,  J.  P.,  &  Radcliffe,  P.  M.  (2009).  Gym  Bags  and   Mortarboards:  Is  Use  of  Campus  Recreation  Facilities  Related  to  Student  Success?  Journal  of  Student   Affairs  Research  and  Practice,  46(1),  50-­‐71.   Keating  XD,  Castelli  D,  Ayers  SF.  Strength  Exercise  Frequency,  Body  Mass  Index,  and  Academic   Performance  among  University  Students.  J  Strength  Cond  Res.  2012  Oct  23.     Kwak,  L.,  Kremers,  S.  P.,  Bergman,  P.,  Ruiz,  J.  R.,  Rizzo,  N.  S.,  &  Sjostrom,  M.  (2009).  Associations   between  physical  activity,  fitness,  and  academic  achievement.  J  Pediatr,  155(6),  914-­‐918.e1.   Leslie,  E.,  Owen,  N.,  Salmin,  J.,  Bauman,  A.,  Sallis,  J.F.  &  Lo,  S.K.  (1999).  Insufficiently  active   Australian  college  students:  perceived  personal,  social,  and  environmental  influences.  Preventive   Medicine,  28,  20-­‐27.     Lindsey,  R.,  &  Sessoms,  E.  (2006).  Assessment  of  a  campus  recreation  program  on  student   recruitment,  retention,  and  frequency  of  participation  across  certain  demographic  variables.   Recreational  Sports  Journal,  30(1),  30-­‐39.   Lisha,  N.,  E.,  &  Sussman,  S.  (2010).  Relationship  of  high  school  and  college  sports  participation  with   alcohol,  tobacco,  and  illicit  drug  use:  A  review.  ADDICTIVE  BEHAVIORS,  35(5),  399-­‐407.   Miller,  J.  J.  (2011).  Impact  of  a  University  Recreation  Center  on  Social  Belonging  and  Student   Retention.  Recreational  Sports  Journal,  35(2),  117  -­‐  129.   Miller,  K.  E.,  &  Hoffman,  J.  H.  (2009).  Mental  well-­‐being  and  sport-­‐related  identities  in  college   students.  Sociology  of  sport  journal,  26(2),  335.   Miller,  K.  H.,  Noland,  M.,  Rayens,  M.  K.,  &  Staten,  R.  (2008).  Characteristics  of  users  and  nonusers  of   a  campus  recreation  center.  Recreational  Sports  Journal,  32(2),  87-­‐96.   Nguyen‐Michel,  S.  T.,  Unger,  J.  B.,  Hamilton,  J.,  &  Spruijt‐Metz,  D.  (2006).  Associations  between   physical  activity  and  perceived  stress/hassles  in  college  students.  Stress  and  Health,  22(3),  179-­‐188.   Oler  MJ,  Mainous  AG,  III,  Martin  CA,  Richardson  E,  Haney  A,  Wilson  D,  et  al.  Depression,  suicidal   ideation,  and  substance  use  among  adolescents:  Are  athletes  at  less  risk?  Archives  of  Family   Medicine.  1994;3:781–785.   Paffenbarger,  R.  S.,  Jr.  (Calif.  State  Dept.  Public  Health,  Berkeley,  Calif.  94704)  and  A.  L  Wing.  Chronic   disease  in  former  college  students.  X.  The  effects  of  single  and  multiple  characteristics  on  risk  of   fatal  coronary  heart  disease.  Amer.  J.  Epid.,  1969,  90:  527–535   Pinto,  B.M.  &  Marcus,  B.H.  (1995).  A  stages  of  change  approach  to  understanding  college  students'   physical  activity.  Journal  of  Amercan  College  Health,  44,  27-­‐31.     Sanders,  C.  E.,  Field,  T.  F.,  Diego,  M.,  &  Kaplan,  M.  (2000).  Moderate  involvement  in  sports  is  related   to  lower  depression  levels  among  adolescents.  Adolescence,  35(140),  793–797   Singh,  A.,  Uijtdewilligen,  L.,  Twisk,  J.  W.,  van  Mechelen,  W.,  &  Chinapaw,  M.  J.  (2012).  Physical   activity  and  performance  at  school:  a  systematic  review  of  the  literature  including  a  methodological   quality  assessment.  Arch  Pediatr  Adolesc  Med,  166(1),  49-­‐55.   Taliaferro,  L.  A.,  Rienzo,  B.  A.,  Pigg,  R.  M.,  Miller,  M.  D.,  &  Dodd,  V.  J.  (2009).  Associations  between   physical  activity  and  reduced  rates  of  hopelessness,  depression,  and  suicidal  behavior  among  college   students.  Journal  of  American  College  Health,  57(4),  427-­‐436.   Todd,  M.  K.,  Czyszczon,  G.,  Carr,  J.  W.,  &  Pratt,  C.  (2009).  Comparison  of  health  and  academic  indices   between  campus  recreation  facility  users  and  nonusers.  Recreational  Sports  Journal,  33(1),  43-­‐53.  

•

• • •

US  Department  of  Health  and  Human  Services.  Physical  Activity  Guidelines  Advisory  Committee   Report,  2008  [Internet].  Washington  (DC):  ODPHP  Publication  No.  U0049.  683  p.  Available  from:   http://www.health.gov/paguidelines/Report/pdf/CommitteeReport.pdf.   Wallace,  L.S.  &  Buckworth,  J.  (2003).  Longitudinal  shifts  in  exercise  stages  of  change  in  college   students.  The  Journal  of  Sports  Medicine  and  Physical  Fitness,  43,  209-­‐212.   Watson,  J.  C.,  Ayers,  S.  F.,  Zizzi,  S.,  &  Naoi,  A.  (2006).  Student  recreation  centers:  A  comparison  of   users  and  nonusers  on  psychosocial  variables.  Recreational  Sports  Journal,  30(1),  9-­‐19.   Windschitl,  M.  R.  (2008).  The  relationship  of  participation  in  recreational  sports  with  retention  rates   and  academic  success  of  first-­‐year  college  students.  University  of  Minnesota.  

 

 

 

39  

 

40    

 

Appendix  1:  Zoekstrategie   Zoals  al  in  de  leeswijzer  is  beschreven  is  de  meeste  nadruk  in  de  zoekstrategie  gelegd  op  literatuur   voor  deel  1.  De  zoekstrategie  voor  dit  deel  is  ook  het  best  gedocumenteerd.  De  literatuur  uit  deel  2   is  deels  verkregen  door  onderstaande  zoekstrategie  maar  vooral  door  gebruik  te  maken  van  het   doorzoeken  van  citaties  van  key  articles.       1. Wetenschappelijke  database  PUBMED   • Keywords:  academic[All  Fields]  AND  performance[All  Fields]  OR  ("cognition"[MeSH   Terms]  OR  "cognition"[All  Fields])  AND  (("sports"[MeSH  Terms]  OR  "sports"[All  Fields]   OR  "sport"[All  Fields])  OR  ("exercise"[MeSH  Terms]  OR  "exercise"[All  Fields])  OR   fitness[All  Fields])  AND  "young  adult"[MeSH  Terms]  (290  hits)  (augustus  2012)   • "Educational  Measurement"[Mesh]  AND  (("sports"[MeSH  Terms]  OR  "sports"[All   Fields]  OR  "sport"[All  Fields])  OR  ("exercise"[MeSH  Terms]  OR  "exercise"[All  Fields])  OR   fitness[All  Fields])  AND  "young  adult"[MeSH  Terms]  (74  hits)  (augusturs  2012)   • (("sports"[MeSH  Terms]  OR  "sports"[All  Fields]  OR  "sport"[All  Fields])  OR   ("exercise"[MeSH  Terms]  OR  "exercise"[All  Fields])  OR  fitness[All  Fields])  AND  "young   adult"[MeSH  Terms]  AND  "student"   2. Wetenschappelijke  database  SPORTDISCUS   • Keywords:  (Sport  OR  Exercise  OR  fitness)  AND  young  adults  AND  (cognition  OR   academic  achievement  and  testing  OR  academic  AND  performance  (127  hits)   (augusturs  2012)   3. Gerelateerde  artikelen  van  key  artikelen   4. Via  Google  Scholar  op  “student  sport  AND  academic  success”,  hier  de  eerste  200  van   bekeken   5. Zoeken  in  losse  tijdschriften  op:   • “sport”  en  “athlete”  in  tijdschriften:   o Research  in  Higher  Education   o Journal  of  College  Student  Development     o Journal  of  Student  Affairs  Research  and  Practice   6. Literatuur  vanuit  experts/werkveld:   • Theo  van  Uden  (directies  USC)   • Lydia  Kwak  (onderzoek  uit  Zweden)   • Michael  Nilsson  (onderzoek  uit  Zweden)   • Martin  Dijk  (onderzoeker  in  NL)   • Laura  Jonker  (onderzoeker  in  NL)   • (Uwe  Pühse  (via  Enas))     Studies  werden  geexcludeerd  wanneer   -­‐ de  doelgroep  niet  de  studentenleeftijd  had   -­‐ het  vooral  ging  om  student-­‐athletes  (de  Amerikaanse  situatie)      

 

41  

 

42    

 

Appendix  2:  Grading  of  Recommendations  Assessment,  Development  and   Evaluation         Code   Quality  of  Evidence   Definition  

High  

Further  research  is  very  unlikely  to  change  our  confidence  in  the  estimate  of   effect.   • Several  high-­‐quality  studies  with  consistent  results   • In  special  cases:  one  large,  high-­‐quality  multi-­‐centre  trial  

B  

Moderate  

Further  research  is  likely  to  have  an  important  impact  on  our  confidence  in   the  estimate  of  effect  and  may  change  the  estimate.   • One  high-­‐quality  study   • Several  studies  with  some  limitations  

C  

Low  

Further  research  is  very  likely  to  have  an  important  impact  on  our   confidence  in  the  estimate  of  effect  and  is  likely  to  change  the  estimate.   • One  or  more  studies  with  severe  limitations  

Very  Low  

Any  estimate  of  effect  is  very  uncertain.   • Expert  opinion   • No  direct  research  evidence   • One  or  more  studies  with  very  severe  limitations  

A  

D  

 

 

43