Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek

Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Rapportage Juli 2013 Meer informatie: [email protected]

Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan met geldzaken • 

Acht op de tien 17-jarige spaarrekeninghouders sparen op deze rekening zelf*, bij bijna zes van de tien 17-jarigen met een spaarrekening zetten ook anderen geld op de spaarrekening;

• 

Slechts één op de tien 17-jarigen met een betaalrekening kan rood staan, maar 90% van deze groep heeft nog nooit rood gestaan;

• 

Er is weinig behoefte aan het afsluiten van een lening: 73% zou het waarschijnlijk of zeker niet overwegen;

• 

De helft van de 17-jarigen ziet geen voordelen aan lenen. Nagenoeg iedereen ziet nadelen.

augustus 13, 2013

86% heeft een spaarrekening; Wijzer in geldzaken

• 

2. Er wordt veel gespaard door de 17-jarigen • 

Gemiddeld wordt bijna de helft van de totale inkomsten gespaard;

• 

37% spaart meer dan de helft van de inkomsten;

• 

Het geld dat uitgegeven wordt, besteedt men met name aan uitgaan, kleding, uiterlijke verzorging, elektronica, vakantie en festivals. * Omgerekend sparen zeven op de tien van alle 17-jarigen zelf

2

Samenvatting (2/3) 3. De houding ten opzichte van financiële zaken van veel 17-jarigen geeft vertrouwen voor de toekomst: • 

Daarnaast hebben bijna zes op de tien niet de behoefte geld direct uit te geven.

4. Geldzaken zijn geen taboe: drie kwart praat er over met de ouders en de helft met vrienden. Die gesprekken gaan wellicht wel eens over de zorgen: de helft van de 17-jarigen maakt zich weleens zorgen over geldzaken .

augustus 13, 2013

Zeven op de tien sparen liever voor iets dan er geld voor te lenen;

Wijzer in geldzaken

• 

5. Eén op de tien heeft schulden, veelal bij de ouders (56%) of vrienden (22%). • 

Het gemiddelde schuldbedrag is €309,-

• 

Twee op de tien zijn minder dan €50,- schuldig, twee op de tien meer dan €500,-

• 

Met het geld van de schuld zijn met name kleding, boodschappen, vakantie en elektronica betaald.

6. Bijna zeven op de tien 17-jarigen hebben een (bij)baan, een kwart is op zoek. • 

Hier wordt gemiddeld €214,- netto per maand mee verdiend

• 

Driekwart werkt minder dan 16 uur per week;

• 

Bijna twee derde had geen moeite de baan te vinden.

3

Samenvatting (3/3) 7. Naast inkomen van een bijbaan, is een andere inkomstenbron de ouders/

• 

Eén op de tien 17-jarigen geeft aan niet voldoende geld te hebben om maandelijks rond te komen. Voor een kwart is het elke maand weer (enigszins) spannend of het gaat lukken om rond te komen.

augustus 13, 2013

8. De meeste 17-jarigen hebben naar eigen zeggen goed inzicht in hun inkomsten en uitgaven.

Wijzer in geldzaken

verzorgers: Zeven op de tien 17-jarigen krijgen een geldelijke bijdrage van de ouders/verzorgers van gemiddeld €51,- per maand.

9. Acht op de tien 17-jarigen weten dat er iets gaat veranderen in hun financiële zaken als ze 18 jaar worden. Veel genoemde zaken zijn: zorgverzekeringen, verzekeringen in het algemeen, studiefinanciering, geen kinderbijslag meer, meer/alles zelf betalen, belastingen, meer verdienen. • 

Hoewel drie kwart weet dat een eigen zorgverzekering afgesloten moet worden, geven maar zes op de tien 17-jarigen aan dat ze dat gaan doen als ze 18 jaar worden. Zes op de tien zijn ook van plan om zorgtoeslag aan te vragen.

• 

Circa een kwart is niet goed op de hoogte van de studiefinanciering: de mogelijke invloed van bijverdiensten is het minst bekend

4

Inhoudsopgave Samenvatting

2.  Uitkomsten 2.1. Bankzaken

augustus 13, 2013

1.  Inleiding

Wijzer in geldzaken

Inhoudsopgave

2.2. Schulden 2.3. Lenen 2.4. Contracten en abonnementen 2.5. Werk 2.6. Inkomsten & uitgaven 2.7. Belastingaangifte 2.8. Houding ten aanzien van geldzaken 2.9. Veranderingen i.v.m. 18 jaar worden 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen

5

1. Inleiding

augustus 13, 2013

•  Doel onderzoek: Wijzer in geldzaken wil inzicht in het gedrag en kennisniveau van jongeren omtrent financiële zaken en de kennis van jongeren over de veranderingen bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd.

Wijzer in geldzaken

•  Achtergrond: Als je 18 jaar wordt, verandert er op financieel gebied een aantal zaken. Je krijgt meer rechten en plichten. Niet alle jongeren zijn hiervan op de hoogte. Daarom heeft Wijzer in geldzaken een checklist ontwikkeld speciaal voor jongeren die 18 jaar worden.

•  Doelgroep: Het onderzoek is representatief voor Nederlandse jongeren van 17 jaar. •  •  Methode: online, kwantitatief onderzoek. •  Steekproefomvang: 426 •  Veldwerkperiode: Week 29 + 30 •  Bureau: Blauw Research 6

augustus 13, 2013 Wijzer in geldzaken

2. UITKOMSTEN

7

Nagenoeg alle 17-jarigen hebben een betaalrekening; ook heeft 86% een spaarrekening 2.1. Bankzaken (1/3)

Heb je een eigen betaal- en/of spaarrekening?

86

2 1

12

augustus 13, 2013

Weet niet

97

Betaalrekening

Spaarrekening

Nee

Wijzer in geldzaken

Ja

3

Basis: allen (n=426)

•  Negen op de tien betaalrekeningen zijn met behulp van of door de ouders/ verzorgers geopend. Voor de spaarrekening is dit percentage 84% 8

Acht op de tien 17-jarigen met een spaarrekening sparen zelf. Bij bijna zes van de tien 17-jarigen zet ook iemand anders geld op de spaarrekening. 2.1. Bankzaken (2/3)

Wie zet er geld op je spaarrekening?

17

Zowel ik als iemand anders zet geld op de spaarrekening

38

2

Wordt geen geld op spaarrekening gezet

Anders

augustus 13, 2013

Iemand anders zet geld op de spaarrekening

Wijzer in geldzaken

43

Zet zelf geld op de spaarrekening

0

Basis: allen met een spaarrekening (n=366)

9

Er wordt maar weinig roodgestaan. Acht op de tien hebben de mogelijkheid niet en 76% heeft er ook geen behoefte aan. 2.1. Bankzaken (3/3)

Kun je op je betaalrekening ook rood staan?

1

ja, sta ik vrijwel elk kwartaal

0

ja, sta ik 1 à 2 keer per jaar

0

9

Ja, maar nog nooit gestaan nee, maar zou mogelijkheid wel willen

5

76

nee, en heb behoefte ook niet weet niet

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken

ja, sta ik vrijwel elke maand

10

Basis: allen met een betaalrekening (n=414)

10

Een op de tien 17-jarigen heeft schulden, veelal bij de ouders 2.2. Schulden (1/2)

•  10% van de 17-jarigen heeft schulden. •  Men heeft schulden bij:

56%

Vrienden

22%

Familie

11%

Overheid

4%

Winkel

2%

Ergens anders

4%

augustus 13, 2013

Ouders

Wijzer in geldzaken

%*

Basis: allen met schulden (n=45)

* Resultaten zijn indicatief in verband met klein aantal waarnemingen

11

Twee op de tien zijn minder dan 50 euro schuldig, bij twee op de tien is de schuld meer dan 500 euro. 2.2. Schulden (2/2)

•  Het gemiddelde schuldbedrag is € 309,-

€ 0-49

22%

€ 50-99

5%

€ 100-199

15%

€ 200-499

14%

€ 500 of meer

21%

Wil liever niet zeggen

10%

Weet niet

13%

augustus 13, 2013

%*

Wijzer in geldzaken

Totale schuldbedrag

Basis: allen met schulden (n=45)

•  Met het geld van de schuld zijn met name kleding (20%), boodschappen (18%), vakantie (15%) en elektronica (12%) betaald.


12

Er is weinig behoefte aan het afsluiten van een lening: 73% zou het waarschijnlijk of zeker niet overwegen 2.3. Lenen (1/2)

Wanneer jij een lening bij een financiële instantie zou kunnen afsluiten, zou je dit dan overwegen?

48

50

40

30

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken

60

25

20

15 9

10 2

1

0 Ja, zeker overwegen

Ja, misschien overwegen

Nee, nee, zeker niet waarschijnlijk overwegen niet overwegen Basis: allen (n=426)

heeft al een lening

weet niet

13

De helft van de 17-jarigen ziet geen voordelen aan lenen. Slechts 1% ziet geen nadelen 2.3. Lenen (2/2)

Voordelen lenen

%

Nadelen lenen

%

Je geeft geld uit dat je niet hebt

66%

17%

Je hebt dan een schuld

64%

13%

Je moet rente betalen

59%

7%

Het kan moeilijk zijn terug te betalen 58%

Je hoeft niet te sparen

2%

Het voelt niet prettig

52%

Anders

2%

Je zit ergens aan vast

40%

Ik zie geen voordelen

50%

Anders

%

weet niet

6%

Ik zie geen nadelen

1%

weet niet

3%

augustus 13, 2013

20%

Wijzer in geldzaken

Je hoeft niet te wachten om bepaalde uitgaven te kunnen doen Je hebt wat meer flexibiliteit met geld Je kan altijd geld opnemen, ook als niks meer op rekening staat Het geeft vrijheid


14

Twee derde heeft een contract of abonnement op eigen naam 2.4. Contracten en abonnementen

•  35% van de 17-jarigen heeft geen contract of abonnement op eigen naam staan. •  Meer meisjes (43%) dan jongens (27%) hebben geen contract op hun naam.

•  Gaming (15%); •  Tijdschrift/krant (12%); •  Muziek (10%)


augustus 13, 2013

•  34% heeft een mobiele telefoon contract; •  Andere veel genoemde contracten/abonnementen zijn:

Wijzer in geldzaken

•  34% heeft een abonnement op een sportschool of -vereniging;

15

Bijna zeven op de tien 17-jarigen hebben een (bij)baan; driekwart werkt minder dan 16 uur per week 2.5. Werk Meer meisjes dan jongens hebben een bijbaan: respectievelijk 73% en 64%

Heb jij momenteel een (bij)baan? 8,0%

Nee, maar ik ben wel op zoek 24,0%

Nee, en ik ben ook niet op zoek

68,0%


Hoe makkelijk of moeilijk was het om deze (bij)baan te vinden? -  (heel) makkelijk 64% -  neutraal 26% - (heel) moeilijk 10%

Aantal per week

%

1-8 uur

38%

9-16 uur

38%

17-24 uur

11%

25-32 uur

7%

33-40 uur

6%

>40 uur

1%

Gemiddeld

13,4 uur

Basis: allen met een (bij)baan (n=298)

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken

Ja

16

Zeven op de tien krijgen een geldelijke bijdrage van de ouders/ verzorgers. Deze bijdrage is gemiddeld 51 euro 2.6. Inkomsten en uitgaven (1/3)

45

Gem. € 214,30

30

40

27

22

30

20

28 24

25 20

15

12 15

10

0

39

35

25

5

Gem. € 51,-

augustus 13, 2013

35

Wijzer in geldzaken

Krijg je maandelijks een bijdrage van je ouders/ verzorgers?

Wat is ongeveer je netto salaris per maand?

5

9

10

5

5 0 € 0-49 € 50-99

€ € € 500 of Wil niet 100-199 200-499 meer zeggen

0 € 0-49 € 50-99


0

€ € € 500 of 100-199 200-499 meer

nee

17

Gemiddeld wordt bijna de helft van de totale inkomsten gespaard; Ruim een derde spaart meer dan de helft 2.6. Inkomsten en uitgaven (2/3)

•  Gemiddeld sparen 17-jarigen 45% van hun totale inkomsten (salaris en bijdrage ouders). 55% geven ze uit.

0-25%

35%

26-50%

28%

51-75%

19%

76-100%

18%

•  Het geld dat men uitgeeft, wordt met name besteed aan: •  Uitgaan (76% geeft hier geld aan uit); •  Kleding (56%); •  Uiterlijke verzorging (48%);

augustus 13, 2013

%

Wijzer in geldzaken

Deel van de totale inkomsten dat gespaard wordt (in %)

Meer jongens geven geld uit aan electronica dan meisjes. Meer meisjes geven geld uit aan kleding, uiterlijke verzorging, vakantie, festivals dan jongens

•  Elektronica (37%); •  Vakantie (30%); •  Festivals (28%). Basis: allen (n=426)

18

Een kwart heeft wel eens belastingaangifte gedaan. Twee op de tien van degenen die het zelf deden vonden het (heel) moeilijk 2.7. Belastingaangifte

Heb je al weleens belastingaangifte gedaan?

16%

Ja, dit heeft iemand anders voor mij gedaan

(heel) makkelijk

36

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken

Ja, en dit heb ik zelf gedaan

11%

73%

Hoe makkelijk of moeilijk vond je het om belastingaangifte te doen? *

nee Niet makkelijk, niet moeilijk

44


Meer jongens dan meisjes vonden de belastingaangifte (heel) moeilijk: respectievelijk 31% en 8%.


(heel) moeilijk

20

Basis: allen die zelf belastingaangifte hebben gedaan (n=48)

19

Eén op de tien 17-jarigen heeft niet voldoende geld om maandelijks rond te komen 2.8. Houding ten aanzien van geldzaken (1/3)

•  72% van de jongeren spaart liever voor iets dan er geld voor te lenen. Ook heeft de meerderheid (58%) niet de behoefte geld dat men heeft direct uit te geven.

van toepassing

enigszins van toepassing

niet van toepassing

weet niet

Ik heb voldoende geld om maandelijks rond te komen Wanneer ik geld heb, geef ik dit liefst meteen uit

55

11

28

27

Ik spaar liever voor iets dan dat ik geld leen Basis: allen (n=426)

12

58

72

augustus 13, 2013

In welke mate zijn deze stellingen op jou van toepassing?

Wijzer in geldzaken

•  Meer laag opgeleide dan midden/hoogopgeleide 17-jarigen geven geld het liefste meteen uit (respectievelijk 50% en 35%).

6

4

18

6

4

20

De meeste 17-jarigen hebben naar eigen zeggen een goed inzicht in hun inkomsten en uitgaven. 2.8. Houding ten aanzien van geldzaken (2/3)

•  Hoewel de meeste 17-jarigen voldoende geld hebben om rond te komen, is het voor een kwart toch elke maand weer (enigszins) spannend of het gaat lukken.

van toepassing


niet van toepassing

Ik weet precies hoeveel geld ik per maand verdien/ontvang

48

Ik weet precies hoeveel geld ik per maand uitgeef

Het is aan het eind van de maand altijd weer spannend of het me lukt om rond te komen

35

9

16


31

39

69

weet niet

13

18

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken


7

8

7

21

De helft van de jongeren maakt zich weleens zorgen over geldzaken. 2.8. Houding ten aanzien van geldzaken (3/3)

•  De meerderheid praat regelmatig over geldzaken met de ouders (75%) en/of met vrienden (51%).

van toepassing


Ik maak me weleens zorgen over geldzaken

18

Ik praat regelmatig met mijn ouders over geldzaken

Ik praat regelmatig met mijn vrienden over geldzaken

niet van toepassing

32

28

10


8

42

47

41

weet niet

20

42

augustus 13, 2013


Wijzer in geldzaken

•  Meer meisjes dan jongens maken zich weleens zorgen over geldzaken (voor 60% versus 40% is het (enigszins) van toepassing).

5

8

22

Acht op de tien 17-jarigen weten dat er iets gaat veranderen in hun financiële zaken als ze 18 worden 2.9. Veranderingen i.v.m. 18 jaar worden (1/2)

Heb je het idee dat er iets gaat veranderen in je financiële zaken wanneer je 18 jaar wordt? Weet niet

12% 7%

augustus 13, 2013

Nee

Wijzer in geldzaken

Ja

81%


•  Veel genoemd als zaken die gaan veranderen: zorgverzekeringen, verzekeringen in het algemeen, studiefinanciering, geen kinderbijslag, meer/alles zelf betalen, belasting en meer verdienen.

23

Slechts zes op de tien geven aan een zorgverzekering te gaan regelen als ze 18 jaar worden 2.9. Veranderingen i.v.m. 18 jaar worden (2/2)

Een eigen zorgverzekering afsluiten

75%

58%

Zorgtoeslag aanvragen

74%

61%

Huurtoeslag aanvragen

22%

12%

DigiD aanvragen

54%

38%*

Belasting betalen

49%

31%

Studiefinanciering aanvragen

73%

55%

Een spaarrekening openen

18%

9%

Een inboedelverzekering afsluiten

17%

9%

een rechtsbijstandsverzekering afsluiten

17%

7%

Pensioen regelen

20%

10%

Je hoeft/gaat helemaal niets te regelen

1%

4%

Weet niet

9%

16%

augustus 13, 2013

Welke zaken ga jij regelen wanneer je 18 jaar wordt? Wijzer in geldzaken

Welke zaken op financieel gebied denk je dat iemand zelf moet gaan regelen wanneer hij of zij 18 jaar wordt?

24

Ongeveer drie op de tien weten niet wat een DigiD is, de criteria voor het in aanmerking komen voor zorgen huurtoeslag zijn bij een grotere groep onbekend 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen (1/5)

•  22% van de 17-jarigen geeft aan niet te weten wat een DigiD is. De rest geeft een beschrijving, die in de meeste gevallen klopte.

goed

18

17

Zorgtoeslag

Huurtoeslag

9

9

18

deels

16

14

niet echt

geen idee

12

augustus 13, 2013

heel goed

Wijzer in geldzaken

Weet jij aan welke criteria je moet voldoen om huur of zorgtoeslag te krijgen?

38

50

25

Het kennisniveau van de 17-jarigen over de Zorgverzekering en –toeslag is redelijk tot goed op peil 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen (2/5)

Waar

Niet waar

Weet niet

Waar

Ook als ik nog bij mijn ouders woon kan ik zorgtoeslag aanvragen Zorgtoeslag is geld dat ik van de overheid krijg om de dokter te kunnen betalen

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken

Kun je aangeven of onderstaande uitspraken over financiële zaken waar of niet waar zijn?

65

5

30

Niet waar 39

Iedereen in Nederland moet een zorgverzekering hebben

35

82

26

5 13

Waar


26

Zes op de tien hebben goede kennis over de huurtoeslag 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen (3/5)

Waar

Niet waar

Ook als ik nog bij mijn ouders woon kan ik huurtoeslag aanvragen

Niet waar 3

60

38

Waar

Huurtoeslag is geld dat ik van de overheid krijg om mijn huur te kunnen betalen Wanneer ik recht heb op huurtoeslag, vertelt de overheid mij dat

Weet niet

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken


60

9

53

15

25

38

Niet waar


27

Circa een derde is niet goed bekend met de toepassingen van DigiD; bijna drie op de tien zijn niet op de hoogte van belastingteruggave bij een bijbaan 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen (4/5)

Waar

Niet waar

Weet niet

Waar

Ik heb mijn DigiD nodig om toeslagen aan te kunnen vragen Ook zonder DigiD kan ik inloggen op mijn eigen pagina bij de DUO (studiefinanciering)

augustus 13, 2013

Wijzer in geldzaken


67

3

30

Niet waar 4

Ik kan aan de Belastingdienst geld terugvragen van mijn bijbaan

58

71

38

4

25

Waar


28

Circa een kwart is niet goed op de hoogte van studiefinanciering: de mogelijke invloed van bijverdiensten is het minst bekend 2.10. Kennis van geldzaken & veranderingen (5/5)


Studiefinanciering moet ik bij mijn school of universiteit aanvragen

Voor mijn studiefinanciering maakt het niet uit hoeveel ik bijverdien

Studiefinanciering krijg ik automatisch als ik ga studeren

Weet niet

Niet waar 5

13

5

67

62

77

28

24

18

augustus 13, 2013

Niet waar

Wijzer in geldzaken

Waar

Niet waar

Niet waar


•  Minder laag- dan midden/hoogopgeleiden zijn op de hoogte van het aanvragen en het niet automatisch krijgen van de studiefinanciering.

29

Bijlage: profiel respondenten •  Geslacht: 51% is man, 49% vrouw •  Hoogst voltooide opleiding:

•  Thuissituatie: •  woont ouders/verzorgers (98%); •  op zichzelf (1%);

augustus 13, 2013

•  midden (73%); •  hoog (5%)

Wijzer in geldzaken

•  laag (29%);

•  anders (1%) •  Dagelijkse bezigheid: •  studerend/schoolgaand (92%); •  Werkzaam in loondienst (5%); •  Werkloos/werkzoekend/bijstand (1%); •  (deels) arbeidsongeschikt (1%); •  Zelfstandig ondernemer (0%)

30

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Recommend Documents