BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Aute ur
Tineke Brouwers
Het derde onderzoek
Op 30 maart 2010 kregen alle leden van het Bedrijvenpanel van dat moment (356 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over het ondernemersklimaat in Nieuwegein in wilden vullen. Na drie weken hadden 165 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 46 procent. “Voor veel ondernemers geldt dat het op dit moment moeilijke economische tijden zijn. In de derde editie van het Bedrijvenpanel vragen wij u naar de gevolgen die de economische crisis voor uw bedrijf heeft of heeft gehad. Met dit onderzoek brengen we de gevolgen voor het Nieuwegeinse bedrijfsleven in beeld. Ook wordt duidelijk waar wij als gemeente u nog kunnen ondersteunen in uw bedrijfsvoering.” Wanneer een antwoord door minder dan vijf panelleden is gegeven, wordt de uitkomst niet in de tekst vermeld en wordt niet opgenomen in de grafiek en wordt met een streepje aangegeven in de tabel.
1 (8)
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
De resultaten
Gevolgen economische crisis voor uw bedrijf Van de panelleden geeft 59% aan dat 2009 voor hun bedrijf een economisch moeilijk jaar was. Voor 41% was 2009 geen economisch moeilijk jaar. “Wij zijn benieuwd of de economische crisis invloed heeft gehad op uw bedrijf in 2009. Kunt u van de volgende aspecten aangeven of deze door de economische crisis zijn veranderd?” Aantal opdrachten Het aantal opdrachten is voor 19% van de bedrijven in het panel in 2009 toegenomen door de economische crisis. Ruim een kwart (28%) geeft aan dat het aantal opdrachten gelijk is gebleven. De helft (52%) heeft door de economische crisis minder opdrachten gehad in 2009. Hoeveelheid winst Zestien procent van de bedrijven in het panel heeft in 2009 meer winst gemaakt door de economische crisis. Voor ruim een kwart (28%) van de bedrijven is de hoeveelheid winst gelijk gebleven. Ruim de helft (56%) had in 2009 minder winst door de economische crisis. Hoeveelheid omzet Een kwart (24%) van de bedrijven in het panel heeft in 2009 meer omzet gemaakt door de economische crisis. Voor eenvijfde (21%) van de bedrijven is de omzet gelijk gebleven. Ruim de helft (56%) heeft minder omzet gemaakt door de economische crisis. Aantal personeelsleden in dienst In 2009 had elf procent van de bedrijven in het panel door de economische crisis meer personeelsleden in dienst. Bij bijna tweederde (64%) van de bedrijven is het aantal personeelsleden in dienst in 2009 gelijk gebleven. Een kwart (25%) van de bedrijven had in 2009 door de economische crisis minder personeelsleden in dienst. Dreigend faillissement Elf procent van de bedrijven in het panel voelde in 2009 een grotere dreiging van faillissement. Voor de helft (54%) van de bedrijven bleef de dreiging van faillissement gelijk. Eenderde (35%) voelde in 2009 minder dreiging van faillissement door de economische crisis. Mogelijkheid om financiering bij de banken te krijgen Zeven procent van de bedrijven in het panel had in 2009 door de economische crisis meer mogelijkheden om financiering bij de banken te krijgen. Voor ruim de helft (56%) was deze mogelijkheid hetzelfde. Ruim eenderde (38%) van de bedrijven geeft aan in 2009 minder mogelijkheid te hebben gehad om financiering bij de banken te krijgen.
2 (8)
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
3 (8)
In tabel 1 staan de uitkomsten van deze vraag. Tabel 1: Wij zijn benieuwd of de economische crisis invloed heeft gehad op uw bedrijf in 2009. Kunt u van de volgende aspecten aangeven of deze door de economische crisis zijn veranderd? (n = 165)
Meer
Gelijk
Minder
Aantal opdrachten
19%
28%
52%
Hoeveelheid winst
16%
28%
56%
Hoeveelheid omzet
24%
21%
56%
Aantal personeelsleden in dienst
11%
64%
25%
Dreigend faillissement
11%
54%
35%
7%
56%
38%
Mogelijkheid om financiering bij de banken te krijgen
Van de bedrijven in het panel heeft 65% maatregelen genomen vanwege de crisis. Eenderde (35%) deed dit niet. De bedrijven die maatregelen hebben genomen is gevraagd welke maatregel(en) ze hebben genomen. Het meest genoemd zijn “uitstellen investeringen” (57%) en “minder investeringen” (50%). In de categorie “anders, namelijk” zijn zeer uiteenlopende maatregelen genoemd, zoals kostenbeheersing en fusie. In grafiek 1 staan de uitkomsten van deze vraag. Grafiek 1: Welke maatregelen heeft u genomen? (n = 108)
57%
Uitstellen investeringen
50%
Minder investeringen Prijzen verlaagd (concurrentie)
38%
Meer reclame gemaakt
38% 35%
Afstoten tijdelijk personeel 23%
Afstoten permanent personeel Krediet aanvragen
9% 24%
Anders 0%
20%
40%
60%
80%
Van de bedrijven in het panel geeft 42% aan nog maatregelen te gaan nemen vanwege de crisis. Ruim de helft (58%) gaat dit niet doen. De panelleden die nog maatregelen gaan nemen is gevraagd welke maatregelen ze gaan nemen. Het meest genoemd zijn “meer reclame maken” (36%) en “uitstellen
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
4 (8)
investeringen” (32%). In de categorie “anders, namelijk” zijn onder meer innoveren en vergroten / verbreden aanbod genoemd. In grafiek 2 staan de uitkomsten van deze vraag. Grafiek 2: Welke maatregelen gaat u nog nemen? (n = 69)
Meer reclame maken
36%
Uitstellen investeringen
32%
Minder investeringen
25%
Prijzen verlaagd (concurrentie) Afstoten permanent personeel Afstoten tijdelijk personeel
23% 17% 12%
Anders 0%
38% 20%
40%
60%
80%
Van de bedrijven in het panel verwacht 30% dat 2010 economisch beter wordt dan 2009. De helft (53%) van de bedrijven verwacht dat de economische situatie in 2010 ongeveer gelijk blijft aan 2009. Zeventien procent verwacht dat 2010 economisch slechter wordt dan 2009. De bedrijven die verwachten dat het economisch beter zal gaan is gevraagd op basis waarvan ze dat verwachten. Driekwart (72%) geeft aan dit te verwachten op basis van het eerste kwartaal van 2010. Veertig procent verwacht dit op basis van de maatregelen die ze genomen hebben. Twintig procent geeft een andere reden. De bedrijven die verwachten dat het economisch slechter zal gaan is gevraagd op basis waarvan ze dat verwachten. De helft (54%) geeft aan dit te verwachten op basis van het eerste kwartaal van 2010, 43% geeft een andere reden.
Steun van het mobiliteitscentrum/uwv werkbedrijf of bureau zelfstandigen “Het Mobiliteitscentrum Utrecht zoekt bij (dreigende) gedwongen ontslagen samen met u naar oplossingen om uw personeel aan ander werk te helpen. Daarnaast bestaan verschillende financiële regelingen die u als ondernemer kunnen ondersteunen. Als bedrijf kunt u deeltijd-WW aanvragen. Het biedt de mogelijkheid om uw werknemers tijdelijk minder te laten werken. De regeling loopt tot 1 april 2010 maar wordt wellicht verlengd. Daarnaast kon u bijzondere werktijdverkorting (WTV) krijgen. Deze regeling bestaat inmiddels niet meer.
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
De betrokken instanties zijn het UWV Werkbedrijf en Het Mobiliteitscentrum Utrecht. Onderstaande vragen gaan over of u bekend bent met de regelingen en de betrokken instanties en of u meer informatie wenst.” Van de panelleden is 43% bekend met het Mobiliteitscentrum Utrecht van het UWV Werkbedrijf. Ruim de helft (57%) is hier niet bekend mee. De panelleden die het Mobiliteitscentrum kennen is gevraagd of ze gebruikt gemaakt hebben van de diensten van het centrum. Dit aantal is te klein om hier uitspraken over te kunnen doen. De panelleden is gevraagd of ze gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om werktijdverkorting (WTV) voor hun personeel aan te vragen. Ruim de helft (58%) geeft aan dat dit niet van toepassing is op hun bedrijf. Ruim eenderde (38%) geeft aan dat dit niet nodig was. De panelleden is gevraagd of ze gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om deeltijd-WW voor hun personeel aan te vragen. Ruim de helft (56%) geeft aan dat dit niet van toepassing is op hun bedrijf. Ruim eenderde (38%) geeft aan dat dit niet nodig was. De zelfstandig ondernemers (78% van de respondenten) is een aantal vragen gesteld. “Bent u zelfstandig ondernemer en heeft u (tijdelijk) te weinig inkomsten uit uw bedrijf om in uw levensonderhoud te voorzien? Of moet u investeren om uw bedrijf levensvatbaar te houden, maar krijgt u de financiering niet rond? In deze situaties kunt u een beroep doen op de Bbz-regeling (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen). Het Bureau Zelfstandigen voert de regeling voor de gemeente Nieuwegein uit.” Van de zelfstandig ondernemers is 22% bekend met het Bureau Zelfstandigen. Driekwart (78%) kent het niet. Van de zelfstandig ondernemers die het Bureau Zelfstandigen kent geeft 68% aan de Bbz-regeling niet te hebben aangevraagd omdat dat niet nodig was. Voor 21% was dit niet van toepassing op hun bedrijf.
Rol gemeente Nieuwegein “De gemeente Nieuwegein ondersteunt ondernemers waar dat mogelijk is. Voorbeelden van steun kunnen zijn: informatieverstrekking over financiële ondersteuning, ondernemers met elkaar in contact brengen om onderlinge opdrachten te stimuleren, bij gemeentelijke werkzaamheden Nieuwegeinse bedrijven een offerte uit laten brengen.” Volgens driekwart (76%) van de panelleden heeft de gemeente een rol in het ondersteunen van Nieuwegeinse bedrijven in tijden van crisis. Een kwart (24%) vindt dat de gemeente hier geen rol in heeft. De panelleden die vinden dat de gemeente daar wel een rol in heeft is gevraagd wat de gemeente volgens hen kan doen om hun bedrijf te ondersteunen. Het meest genoemd zijn “bij gemeentelijke werkzaamheden Nieuwegeinse bedrijven laten
5 (8)
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
6 (8)
offreren (73%), “informatie verstrekken over mogelijke financiële ondersteuning” (56%) en “actief economisch beleid” (56%). In grafiek 3 staan de uitkomsten van deze vraag. Grafiek 3: Wat kan de gemeente volgens u doen om uw bedrijf te ondersteunen? (n = 125)
Bij gemeentelijke werkzaamheden Nieuwegeinse bedrijven laten offreren
73%
Informatie verstrekken over mogelijke financiele ondersteuning
56%
Actief economisch beleid
56%
Gemeentelijke onderhoudswerkzaamheden door Nieuwegeinse bedrijven eerder laten uitvoeren
51%
Ondernemers met elkaar in contact brengen (meer onderlinge opdrachten)
47%
Actieve rol bij de profilering van Nieuwegein (verbeteren imago)
42%
Nieuwegeinse vestigingsklimaat verbeteren
39%
Grote gemeentelijke bouwprojecten door laten gaan
Anders
0%
30%
11%
20%
40%
60%
80%
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
“De gemeente Nieuwegein biedt onder voorwaarden een subsidie aan aan bedrijven die werkzoekenden een kans bieden: de re-integratiesubsidie en de begeleidingssubsidie. Daarnaast kunt u als werkgever in aanmerking komen voor een zogenaamde Jongerenvoucher: een eenmalig bedrag dat de werkgever ontvangt als hij een jongere in dienst neemt voor ten minste zes maanden.” Van de panelleden is 18% bekend met de inhoud van de re-integratiesubsidie. Eenderde (33%) heeft wel eens van de re-integratiesubsidie gehoord, 49% kent deze niet. Twaalf procent van de panelleden is bekend met de inhoud van de begeleidingssubsidie. Ruim een kwart (28%) heeft wel eens van de begeleidingssubsidie gehoord, 59% kent deze niet. Tien procent van de panelleden is bekend met de inhoud van de jongerenvoucher. Achttien procent heeft er wel eens van gehoord, 73% kent deze niet. De panelleden is gevraagd of ze voor hun eigen bedrijf nog een rol zien weggelegd in het ondersteunen van of samenwerken met andere Nieuwegeinse bedrijven. Veertien procent antwoordt hierop bevestigend en wil graag in contact komen met een medewerker van de gemeente Nieuwegein. Achttien procent reageert ook bevestigend en geeft in de enquête aan hoe ze deze rol zien. Vooral samenwerken met andere bedrijven wordt genoemd. Tweederde (68%) geeft aan geen rol voor hun eigen bedrijf te zien in het ondersteunen van of samenwerken met andere Nieuwegeinse bedrijven. De panelleden konden aangeven of ze nog informatie wilden hebben. Een kwart (26%) heeft aangegeven meer informatie te willen over één of meer onderwerpen. Met deze bedrijven wordt contact opgenomen. Tenslotte is de panelleden gevraagd of ze nog aanvullende opmerkingen of vragen over dit onderwerp hebben. Veel panelleden hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. De afdeling Economische Zaken behandelt de vragen en opmerkingen.
7 (8)
BEDRIJVENPANEL Ve rsie
definitief
Onderzoek Bedrijvenpanel: Gevolgen economische crisis Datum
29 april 2010
Het Bedrijvenpanel
In 2009 is er een digitaal panel van Nieuwegeinse bedrijven gevormd, het Bedrijvenpanel. Het Bedrijvenpanel bestaat uit een min of meer vaste groep Nieuwegeinse bedrijven die via internet reageert op actuele onderwerpen. Omdat het een bestaand panel is en het proces gedigitaliseerd is, krijgen we als gemeente snel een beeld van wat er leeft onder de Nieuwegeinse bedrijven. Met deze informatie kunnen we het gemeentelijke beleid verbeteren. Wanneer we kijken naar kenmerken als branche, grootteklasse (verdeling van bedrijven naar aantal fulltime medewerkers) en wijk dan zien we dat het Bedrijvenpanel een goede afspiegeling is van het totale bedrijvenbestand in Nieuwegein. Kijk voor een actuele samenstelling van het Bedrijvenpanel op www.nieuwegein.nl/bedrijvenpanel.
8 (8)