Onderwijs Huisartsgeneeskunde Utrecht Jaarverslag 2012 Studentenonderwijs Huisartsopleiding Post-Academisch Onderwijs
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde
Onderwijs Huisartsgeneeskunde Utrecht Jaarverslag 2012 Studentenonderwijs Huisartsopleiding Post-Academisch Onderwijs
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde
Inhoud Studentenonderwijs
Inleiding 9 1
Formatie, stafbezetting en taken
11
2
Onderwijsfaciliteiten en ondersteuning
17
3
Ontwikkelingen in 2012
19
4
Beleidsvoornemens voor studentenonderwijs 2013
25
Huisartsopleiding
Inleiding 33 1
Ontwikkelingen in 2012
37
2
Voorzieningen huisartsopleiding/formatie/stafbezetting
47
3 Opleidingscapaciteit
55
4
Opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma
63
5
De huisartsopleiders
71
6 Onderwijsfaciliteiten
79
7
Geschillen met betrekking tot de opleiding
81
8
Wetenschappelijk onderzoek
83
9
Missie, visie en beleidsvoornemens
87
10
Publicaties
93
Post-academisch onderwijs voor huisartsen Utrecht Voorwoord 103
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur van het Juliuscentrum van het UMC Utrecht.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
3
Voorwoord Hierbij bieden wij met genoegen het jaarverslag 2012 van de afdeling onderwijs huisarts geneeskunde van het Julius Centrum van het UMC Utrecht aan. Vanaf 2009 zijn de jaar verslagen van het studentenonderwijs, huisartsopleiding en het postacademisch onderwijs samengevoegd. Vanuit de gedachte van de ontwikkeling van een continuüm huisarts geneeskundig onderwijs heeft deze samenvoeging plaatsgevonden. Natuurlijk zijn voor de externe partijen de onderdelen wel goed herkenbaar aanwezig.
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
7
Inleiding Studentenonderwijs
De initiële medische opleiding aan het UMC Utrecht kent twee curricula: de traditionele 6-jarige medische opleiding (CRU) die uit een 3-jarige bachelor en een 3-jarige master bestaat en een 4-jarige master tot arts en klinisch onderzoeker (SUMMA). Jaarlijks starten 304 eerstejaars studenten in de bachelor van de reguliere opleiding en 40 studen ten in de master SUMMA. SUMMA is toegankelijk voor bachelor graduates in Health Sciences, Farmaceutische wetenschappen en Biomedische wetenschappen. Selectie vindt plaats op motivatie, biomedische kennis, communicatieve en reflectieve vaardigheden. In beide opleidingen heeft huisartsgeneeskunde in de eerste jaren een stevige inbreng in werkgroepen en (werk)colleges waar klinisch redeneren rond patiëntproblemen uit de huisartspraktijk wordt getraind. Daarnaast volgen alle studenten een coassistentschap in de huisartspraktijk. Verder kunnen studenten in de masterfase keuzeonderwijs volgen bij de huisartsgeneeskunde, in de vorm van een wetenschappelijke stage of een klinisch keuzecoschap. In het laatste studiejaar is er de mogelijkheid voor een ASAS (Algemene Semi Arts Stage) van 12 weken bij huisartsgeneeskunde. In samenwerking met het onderwijsinstituut van het UMC Utrecht (de d’OO) wordt de kwaliteit van het onderwijs bewaakt door een continue monitoring van de studentwaarde ringen en een docentprofessionalisering programma. Jaarlijks worden de waarderingen van de studenten en mogelijke verbeteringen in de programma’s met de betrokken onder wijscoördinatoren besproken. Verder wordt van alle stafleden verwacht dat zij zich jaarlijks door observaties en didactische cursussen (bij)scholen op didactisch gebied. Landelijk onderhouden we nauw contact met de zusterafdelingen Huisartsgeneeskunde binnen het IOH-b (Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde- basis). Dit biedt de moge lijkheid gezamenlijk op te trekken in de acht initiële opleidingen. Dit is bijvoorbeeld vrucht baar bij onderwerpen die in ieder geval door huisartsgeneeskunde in het curriculum moe ten worden gebracht en verder ten aanzien van docentprofessionalisering, onderwijsinnovatie en toetsing. Voorliggende onderwerpen in het afgelopen jaar waren o.a.: werving en bin ding van HADO’s, initiatieven voor onderzoek van onderwijs en het aios-co model. Hierna volgt een verslag over het jaar 2012. Achtereenvolgens komen aan de orde: Een overzicht van de formatie, de personeelsopbouw en de onderwijsfaciliteiten van de sectie studentenonderwijs, een overzicht van en reflectie op de ontwikkelingen van het studen tenonderwijs op de beleidsthema’s en taakgebieden in 2012 en de plannen –voor 2013. Dorien Zwart
8
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
9
1
Formatie, stafbezetting en taken Onze afdeling beschikte in 2012 over ongeveer 4 FTE staf en ruim 2 FTE secretariële ondersteuning (zie de tabel op de volgende pagina). We verzorgden ongeveer 600 uur (werkgroep)onderwijs en 720 uur coördinatie van blok- en lijnonderwijs in de bachelor en de eerste 2 jaar van de master SUMMA. Onze docenten traden op in het onderwijs in werkgroepen , (werk)colleges en patiëntendemonstraties van de CRU Bachelor en in de eerste twee jaar van SUMMA, in o.a. het startblok en het klinisch lijn onderwijs (KLO/ KLC-1), acute interne geneeskunde, rode oog, lage rugpijn, circulatie en luchtweginfecties, Medical Humanities en keuzevakken. Daarnaast verzorgden ze het terugkomdagonder wijs in de master CRU en SUMMA jaar 3, o.a. van het huisartsencoschap en de ASAS. Coördinatietaken betroffen onderwijsontwikkeling, toetsen, organiseren en kwaliteits zorg van blok- en lijnonderwijs. Verder verzorgden we de plaatsing en begeleiding van bijna 400 studenten voor een coschap/klinische stage in de huisartspraktijk, zie het over zicht hieronder. Dank zij de inzet van een grote groep huisartsen in de regio was dit wederom mogelijk. We zijn deze dan ook uitermate erkentelijk voor het steeds zo gastvrij ontvangen van onze studenten. Benodigde opleidingscapaciteit voor klinische stages huisartsgeneeskunde per jaar in de initiële opleiding geneeskunde (UMC Utrecht) sinds 2006
Curriculum
Jaar
Stage
Aantal studenten
Aantal weken
Totaal aantal weken
SUMMA
1
Pvd Z
5
2
10
CRU bach
1
Oriënterende stage
24
2
48
SUMMA
3
Coschap
40
5
200
CRU master
2
Coschap
280
6
1.680
Schakeljaar
ASAS (semiarts)
27
12
324
CRU/SUMMA
Keuze coschappen
30
6
180
CRU/SUMMA
Wetenschappelijke stages
32
12
384
Buitenland*)
Keuze stages
6
6
36
Totaal
Stages huisartspraktijk
444 studenten
2.862 weken
*) Telt niet mee
10
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
11
Personele wisselingen Het jaar 2012 heeft in het teken gestaan van afscheid en welkom; er zijn belangrijke verschuivingen geweest in de bezetting van functies in alle onderdelen van de sectie studentenonderwijs. Hieronder volgt een opsomming van deze wisselingen: Dr. Marijke M. Kuyvenhoven is met FPU gegaan en zij is per 1 april 2012 opgevolgd door dr. Dorien Zwart. Tegelijkertijd is de organisatiestructuur van de sectie aangepast aan de nieuwe afdelingsstructuur van huisartsgeneeskunde. Hiermee is de tweehoofdige leiding van de sectie studentenonderwijs door dr. Kuyvenhoven en dr. A. Sachs samen komen te vervallen. Dorien Zwart is per 1 april 2012 aangesteld als de leidinggevende van het stu dentenonderwijs. Daarnaast is, ter ondersteuning van de leidinggevende, mw. Esther de Wit-Mensink aangesteld als assistent-teamleider studentenonderwijs. Zij heeft zich naast het dagelijks aansturen van het onderwijssecretariaat ook bezig gehouden met de dage lijkse gang van zaken rond P&O en financiën van de afdeling. Dr. Alfred Sachs zal als senior-docent werkzaam blijven voor het studentenonderwijs en o.a. als coördinator Theoretisch Lijn Onderwijs dit onderwijsonderdeel voor het CRU innoveren. Van het docententeam is dr. H. Vreugdenhil per 1 april uit dienst gegaan en als coördina tor van het bachelor startblok opgevolgd door Heleen Brehler, die tot dan toe huisartsdocent bij het co-team was. Mw. FJ Ummels (Frederique) en mw. CHK Wittkampf (Christel) zijn per 1 april begonnen als docenten van het co-team. Zij volgden daar Heleen Brehler en Alike Visser/Ravee Rhambarose op. Laatstgenoemden gingen beiden uit dienst. Anne Decanniere heeft haar werkzaamheden als huisarts-docent bij het studen tenonderwijs i.v.m. uitbreiding van haar praktijkwerkzaamheden neergelegd. Rebecca Houtman heeft om dezelfde reden haar aanstelling teruggebracht van 0.2 naar 0.1 fte, en zal alleen nog als docent optreden in de introductiecursus van de Master CRU. Verder heeft Anouk van der Berg Christel Wittkampf vanaf 8 oktober 2012 vervangen tijdens haar zwangerschapsverlof. Het zwangerschapsverlof van Frederique Ummels is opgevangen door de vaste docenten van het co-team. De aanstellingen van Janneke Witte en van dr. K (Kees) Gorter zijn per 1 juni 2012 uitgebreid van resp. 0.33 naar 0.44, en van 0.05 naar 0.1 fte. Binnen het secretariaat is mw. P (Patricia) Bachmann-Plomp per 1 augustus gestart als opvolgster van mw. J (Jeanny) Weel. Jeanny heeft Patricia ingewerkt en is per 1 januari 2013 uit dienst gegaan.
Herinrichting taken en verantwoordelijkheden Met de nieuwe afdelingsstructuur van de huisartsgeneeskunde als geheel, en de wijziging in de structuur van de leiding van de sectie studentenonderwijs hebben we in 2012 een start gemaakt met herverdelen van taken en verantwoordelijkheden binnen het onder wijssecretariaat enerzijds en het docententeam anderzijds. In het onderwijssecretariaat heeft dit geresulteerd in een gelijkwaardig takenpakket voor de vier coördinerend secretaresses, dat deels bestaat uit eigen omschreven taken en ver antwoordelijkheden en daarnaast uit omschreven, gezamenlijke overstijgende taken. Esther de Wit is functioneel leidinggevende van het secretariaat, Dorien Zwart blijft eind verantwoordelijk. Binnen de docentenstaf zijn eerste stappen gezet richting resultaat gerichte eenheden rond bachelor CRU, Master CRU en SUMMA. Janneke Witte is aan gesteld als coördinator van het CRU-coschap en het CRU co-team. Naast de uitvoerende taken dragen we als afdeling huisartsgeneeskunde samen met andere afdelingen van het UMC Utrecht verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van het onderwijs, toetsing en kwaliteitszorg op facultair niveau. Zo participeren we in tal van facultaire commissies, zoals de Opleidings Cie Geneeskunde (OCG) (Saskia Mol), de Cie Kwaliteitszorg Toetsing (CKT) (Jan Schakelaar), de Cie Utrechtse Voortgangstoets (UVT) (Saskia Mol), de Cie keuze-onderwijs (Merijn Bosman) en de Cie Professioneel Gedrag (CPG) (Saskia Mol voor de bachelor en Dorien Zwart voor de master). Daarnaast partici peert Dorien Zwart in de Kerngroep Kwaliteit en Veiligheid van het CRU-curriculum en is ze benoemd tot UMC Utrecht-afgevaardigde in de centrale commissie voor de ontwik keling van de NFU-Master Kwaliteit en Veiligheid. Tabel 1 / Formatie studentenonderwijs huisartsgeneeskunde (31 december 2012)
Naam (onderwijskwalificatie)*)
Functie/onderdeel
Management
Formatie dagdelen
Dr. D.L.M. (Dorien) Zwart
Leidinggevende / Examinator klinische fase
0,44
Mw. E. de Wit-Mensink
Assistent- teamleider
0,50
Totaal
0,94
Docenten
12
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Drs. M. (Merijn) Bosman (BKO)
Huisarts/docent
0,20
Dr. A.P.E. (Alfred) Sachs
Huisarts/ senior-docent
0,20
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
13
Naam (onderwijskwalificatie)*)
Functie/onderdeel
Formatie
Drs. L. (Wies) A. Dokkum
Huisarts/docent (SUMMA)
0,22
Drs. E. (Els) Kuijper
Huisarts/docent Coördinator KLO/KLC
0,25
Dr. S.S.L.(Saskia) Mol (SKO)
Huisarts/docent vernieuwing/ Examinator KLO/KLC
0,40
Drs. J.H. (Jan) Schakelaar
Huisarts/docent (SUMMA)
0,22
Drs. E. (Ernst) Scheele**
Huisarts/docent
pm
Drs. W. (Wies) Remmers**
Huisarts/docent
pm
Drs. H.D. (Heleen) Brehler
Huisarts/coördinator Startblok bachelor
0,22
Dr. K.J. (Kees) Gorter
Huisarts/docent
0,10
Drs. J. (Janneke) Bossenbroek
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
0,20
Drs. C.T.M. (Christel) Wittkampf
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
0,20
Drs M. (Marieke) Mennink
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
0,11
Drs. F.J. Frederique Ummels
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
0,20
Drs. J.A.M. Janneke Witte
Huisarts/coördinator klinische fase
0.44
Mw. A (Anouk) vd Berg**
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
pm
Drs R. (Rebecca) Houtman
Huisarts/docent Terugkomdagen klinische fase
0,10
Drs C. (Charles) Helsper (BKO)
Arts/docent vernieuwing
0,10
Totaal
3,17
Ondersteunend personeel M. (Monique) Pot
Secretaresse (CRU coschap, stage jr 1)
0,89
A. (Annelies) van der Burg
Secretaresse (keuzestages,coschap SUMMA, Ba CRU)
0,90
I.C. (Inge) Laurens
Secretaresse (coschap CRU)
0,50
P. (Patricia) Bachmann-Plomp
Secretaresse (stage jr 1 CRU en SUMMA)
0,50
Totaal
2,79
*) onderwijskwalificaties: Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO), Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) **) vaste inval of vervanging bij zwangerschapsverlof , ziekte, e.d.
Zie voor informatie over de medische curricula (CRU en SUMMA) van het UMC Utrecht http://www.umcutrecht.nl/onderwijs/opleidingen
14
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
15
2
Onderwijsfaciliteiten en ondersteuning Alle werkgroep- en lijnonderwijs wordt in het onderwijsgebouw van het UMC Utrecht, het Hijmans van den Berghgebouw, gegeven. Dit gebouw beschikt over vijf grote college zalen en diverse werkgroepruimtes voor 15 – 30 personen ingericht met beamer en een pc (met internet) voor kleinschalig onderwijs, practicumruimtes en een vaardigheidslab. Daarnaast is er een Studielandschap (met ongeveer 100 plaatsen). Deze onderwijs voorzie ningen worden vanuit de divisie Onderwijs en Opleiding (d’OO) van het UMC Utrecht professioneel ondersteund. De Introductieweek voor de CRU coschappen vindt plaats in het gebouw van de huisarts opleiding en de LRGC, locatie Parkwijk. De terugkomdagen voor coassistenten en ASAS vinden eveneens bij de huisartsopleiding plaats. De aanwezigheid van een computer-leer zaal en een vaardigheden lab maakt de huisartsopleiding uiterst geschikt voor kleinscha lig onderwijs in de klinische fase. De mogelijkheden zijn met de verhuizing naar het Broederhuis in Zeist verbeterd. Daarnaast is hard gewerkt aan het ontwikkelen van onderwijsvoorzieningen in de LRJG. Zo is er in Veldhuizen een groepsruimte voor onderwijs ingericht met een videoverbin ding naar drie spreekkamer-ruimtes om met onderwijsgroepen de consultvoering door een huisarts te kunnen volgen en na te bespreken. Daarbij wordt vanzelfsprekend veel aandacht aan de bewaking van de privacy van de patiënten besteed. Tenslotte gaat het mogelijk worden om vanuit Parkwijk een video-conference verbinding met het UMC te leggen. Helaas is deze video-conference verbinding nog steeds niet volwaardig in gebruik. Dit zal in 2013 prioriteit krijgen. Al onze docenten hebben een werkruimte in het Stratenum, een van de gebouwen van het UMC Utrecht op de Uithof. De Terugkomdagdocenten van de coschappen en het semiartschap hebben een flexibele werkplek in Zeist.
16
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
17
3
Ontwikkelingen in 2012 Het afgelopen jaar is voortgebouwd op staand beleid, dat gegrond is in het beleid van de afdeling huisartsgeneeskunde en de onderwijsstrategie 2011-2015 van het Julius Centrum. De strategische thema’s zijn verbeteren van 1. onderwijsorganisatie, 2. toetsen , 3. onder wijsmethoden en 4. docentprofessionalisering. De afdeling huisartsgeneeskunde streeft naast verbeteringen op deze thema’s naar voldoende zichtbaarheid van huisartsgenees kunde als klinisch vak in het medisch curriculum en heeft verder versteviging van het onderwijscontinuüm en internationalisering op de beleidsagenda gezet. Naast deze beleidslijnen zijn de studentenevaluaties richtinggevend geweest bij directe aanpassingen van ons onderwijs. Op de beleidsthema’s zijn in 2012 de volgende ontwikkelingen geweest: 1. Organisatie van onderwijs Herinrichten van de taken en verantwoordelijkheden van het onderwijssecretariaat en het communiceren hiervan heeft veel aandacht gekregen. Er is een begin gemaakt met het vormen van een multifunctioneel secretariaat; in de toekomst moet het beter mogelijk worden dat secretaresses inzicht hebben in elkaars werkzaamheden en werk van elkaar kunnen overnemen. Er is gecommuniceerd richting docenten welke ondersteuning en dienstverlening zij van het secretariaat mogen verwachten. Ook is een start gemaakt met het inzichtelijker maken van de financiën van het studenten onderwijs, o.a. het labelen van de verschillende structurele declaraties van externe stage verleners en zzp-docenten. Aangezien in de loop van het jaar het Hagport project is stopgezet is de vernieuwing van de administratieve processen gestremd. In plaats daarvan is nu gestart met het intern stroomlijnen en vereenvoudigen van de werkprocessen. Wat betreft de communicatie naar extern, de stageverleners (HADO’s), hebben we beslo ten aan te sluiten op de afdeling als geheel: de oorspronkelijke HADO nieuwsbrief is nu gekoppeld aan de nieuwsbrief van de afdeling. Het is de bedoeling om hiermee een eenduidig beeld van de afdeling te schetsen en om te voorkomen dat HADO’s zich over laden voelen door verschillende nieuwsbrieven uit eenzelfde hoek.
18
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
19
2. Toetsing Concreet zijn Bachelor docenten naar een cursus toetsing en digitale toetsing geweest. Daarnaast is onderzocht of Test Vision als programma voldoet voor onze bachelor toetsen (KLO/KLC en startblok). Voor het KLO-examen blijkt het programma thans niet bruik baar; nader overleg met de makers van het programma zal volgen. In KLO/KLC is geëx perimenteerd met een innovatieve toetsvraagvorm, de CIP vraag en in het startblok zijn gesprekken geweest over digitalisering van de toets. De toets lijkt zich hiervoor uitstekend te lenen. Echter is het is op dit moment logistiek vanuit de Universiteit niet mogelijk om van zo’n groot cohort de toets af te nemen. De startblokcoördinator blijft hierover met de coördinator van Test Vision in gesprek. 3. Onderwijsinnovatie Er is vooral ingezet op digitalisering van onderwijsprogramma’s. Daartoe hebben we een aanvraag geschreven voor het project ‘Onbegrensd leren’ voor de ontwikkeling van een digitaal spreekuur bij de huisarts. Dit onderwijsmateriaal willen we vooral inzetten in de stagepraktijken van de coassistenten. De aanvraag was eind 2012 in behandeling geno men door het project ‘Onbegrensd leren’. Hiernaast zijn o.a. in het startblok 14colleges opgenomen als weblectures. Niet digitaal maar wel innovatief: binnen de master voor de CRU hebben we het concept ‘pressure cooking casus’ uitgewerkt. Hiermee beogen we in 20-30 minuten vanuit een casus, die rechtstreeks uit de praktijk komt, een ‘preklinische’ vraag uit te werken. Zo verbinden we basale vakken als anatomie, fysiologie en pathologie met de dagelijkse praktijk. Deze casuïstiek is onderdeel van het Theoretisch Lijn Onderwijs in het coschap huisartsgeneeskunde. 4. Docentprofessionalisering Rond docentprofessionalisering is voorgebouwd op het ingezette beleid rond behalen van BKO en SKO. Charles Helsper en Harriette Vreugdenhil hebben in 2012 hun BKO behaald. Er zijn 4intervisiebijeenkomsten geweest voor het docententeam. Daarnaast is beleid ontwikkeld voor 2013 om structurele intervisie en onderlinge observatie van docen ten te faciliteren. Dit beleid zal in 2013 zijn beslag krijgen. Voor de HADO’s zijn over het jaar twee scholingsavonden georganiseerd, in voor- en najaar. De onderwerpen van deze scholingen waren: beoordelen en feedback geven in het voorjaar en in het najaar de ver nieuwingen in het coschap, resp. de introductiecursus en het theoretisch lijn onderwijs.
20
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
5. Zichtbaarheid huisartsgeneeskunde Het aantal klinisch lijn colleges in de CRU Bachelor is voor het studiejaar 2012-2013 uit gebreid van 5 naar 7. Daarnaast is het standaardformat van de presentaties van KLO/KLC aangepast, zodat de structuur van het college verbetert, maar ook kraakhelder is dat er een huisarts college staat te geven. Daarnaast hebben we in het kader van de zichtbaar heid meerwaarde en positionering van huisartsgeneeskunde binnen SUMMA, naar aan leiding van plannen van de d’OO om i.v.m. logistieke problemen de positionering van het coschap huisartsgeneeskunde te wijzigen, een notitie geschreven over de lacunes van de studenten wat betreft huisartsgeneeskunde. Hierin hebben we ook voorstellen gedaan om deze lacunes, binnen de op handen zijnde structuurwijzigingen, op te lossen. Deze notitie is nu onderdeel van voortgaand overleg met de d’OO. 6. Onderwijs continuüm Binnen de organisatie is het onderwijscontinuüm versterkt door de aanstelling van Dorien Zwart als hoofd van het studentenonderwijs. Vanuit haar ruime ervaring binnen de huisartsopleiding, zal zij een brugfunctie kunnen vervullen tussen het curriculair en het vervolg onderwijs. Formeel is er ook een verbinding gelegd tussen curriculair en vervolg-onderwijs, nl. door de functie van plaatsvervangend ‘opleider’ te koppelen aan de functie van leidinggevende van het studentenonderwijs. Concrete uitwerking van het aios-co model en gezamenlijk optrekken in onderwijsinno vaties zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van e-learning modules zijn vanuit het studen tenonderwijs ingezet als vehikel voor de bevordering van de samenwerking en uitwisse ling tussen de huisartsopleiding en het studentenonderwijs. Het studentenonderwijs heeft verder voor het eerst een bijdrage geleverd op de landelijke Interstavendag, die van ouds her voor de vervolgopleiding georganiseerd werd. Daarnaast is een gezamenlijke notitie over de implementatie van het aios-co model in het derde jaar van de huisartsopleiding geschreven en nu onderdeel van voortgaand gesprek. Wederom hebben twee AIOS-huisartsgeneeskunde de helft van hun onderwijsdifferentiatie in het basiscurriculum te lopen. Ze zijn daarbij begeleid door onze docenten. 7. Internationalisering Er zijn twee SUMMA studenten voor hun regulier huisartsgeneeskunde coschap naar Cardiff, UK, geweest. Deze coschappen zijn als succesvol geëvalueerd. Daarnaast is
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
21
gestart met een evaluatie van de coschappen op Curaçao van SUMMA studenten, met als doel te beoordelen of deze coschappen in deze vorm voortgezet moeten worden. Vooralsnog lijkt dit laatste coschap eerder geschikt als keuzecoschap dan als regulier coschap huisartsgeneeskunde binnen SUMMA. Met prof.dr. Mieke van Driel, afdelings hoofd huisartsgeneeskunde van University of Queensland in Brisbane, Australië, zijn eer ste verkenningen gedaan in een gesprek over de mogelijkheden tot uitwisseling. Concreet zijn toen direct afspraken gemaakt voor de wetenschappelijke stage van een studente, die zijn beslag zal krijgen begin januari 2013. Het 7-weekse keuzecoschap in ziekenhuis en buitenposten in Machame (Tanzania) blijft een populair coschap onder studenten. In 2012 hebben 6 studenten dit coschap gelopen.
Ontwikkeling per onderwijsonderdeel Op de verschillende onderdelen van het studentenonderwijs is ook aan de specifieke doel stellingen uit het jaarplan 2012 gewerkt, of zijn er naar aanleiding van studentenevaluatie of anderszins acties ondernomen. Onderstaand volgt het overzicht hiervan. Bachelor CRU Startblok: In het Startblok is getracht alle colleges op te nemen als weblecture (met uit zondering uiteraard van de colleges waar een patiënt aan deelneemt.) Dit is, op 1 college na, gelukt . Er is aandacht geweest voor branding o.a. d.m.v. universele powerpointfor mats. Over de digitale toetsing zijn gesprekken geweest. Niet de toets zelf maar de logis tiek is nog bottleneck. Dit zal ook komend jaar helaas nog zo zijn. In 2013 zal derhalve nog schriftelijk worden getoetst. Wel worden er voorbereidingen getroffen voor digitale toet sing in 2014. KLO/KLC: De tevredenheid onder KLO-docenten was door verschillende maatregelen in 2010-2011 gestegen; deze verbetering is in 2012 behouden gebleven. Een nieuwe toetsvorm is ingevoerd, de CIP vraag; deze werd gewaardeerd maar bleek te makkelijk.
teerd. Dit geldt voor zowel de capita selecta als het DEPTh onderwijs. De Elektronisch LeerOmgeving (ELO) van de Huisartsopleiding wordt gebruikt als digitale ondersteuning hiervoor. Ook is in het kader van innovatie van onderwijs interactieve, digitale casuïstiek ontwikkeld via pScribe. Daarnaast is naar aanleiding van evaluatie van studenten en de d’OO is ingezet op aan passing van de handleiding van het coschap, alsmede op heroverweging en verbetering van ‘het uitwisselen’ op de terugkomdagen. Resultaten hiervan zullen in 2013 geïmple menteerd worden. Verder is het aantal diensten dat coassistenten moeten doen verhoogd van een naar twee, en zijn de regels rond compensatie verhelderd. De eerste evaluaties van de introductieweek zijn niet gunstig. Mogelijk zijn dit nog start problemen. Na een jaar, nl. april 2013, zullen we de balans opmaken en eventuele aanpas singen van het onderwijs gaan ontwikkelen. Verder zijn mede op aangeven van jaarverte genwoordiging van de studenten zog. ‘co lunches’ geïmplementeerd. Deze vinden iedere 6 weken plaats, zodat elke groep tenminste eenmaal kan deelnemen. Tenslotte is toenadering gezocht met de Huisartsopleiding om het AIOS-co model verder vorm te gaan geven. Informeel heeft al een tiental studenten stage gelopen in een praktijk waar de begeleiding gedeeltelijk door de AIOS werd gedaan. SUMMA Kees Gorter is aangesteld als coördinator van het coschap SUMMA. De specifieke doel stelling voor SUMMA jaar 1 en 2 ‘meer profileren van de huisartsgeneeskunde en imago aantrekkelijker maken’ is uitgewerkt. Er is een flyer ontwikkeld in samenwerking met de principal investigators (PI’s) waarin met de onderzoekslijnen van HAG beschreven wor den. Deze wordt nu in jaar 1 en 2 verspreid tijdens de colleges Klinisch redeneren. Tevens zijn er vier gastcolleges toegevoegd, die gegeven worden door de PI’s van de onderzoeks lijnen binnen HAG. Op deze wijze wordt er in een vroege fase van de SUMMA opleiding aandacht gegeven aan wetenschappelijk onderzoek binnen de huisartsgeneeskunde. Doel is de onbekendheid van de SUMMA studenten met dit onderzoek te ondervangen. In SUMMA jaar 3 zijn de terugkomochtenden geïmplementeerd als een vast onderdeel van het coschap mede naar aanleiding van zeer goede studenten evaluaties. De patiënten presentaties tijdens deze ochtenden worden door de UMC Utrecht docent beoordeeld en tellen mee bij het eindoordeel van het coschap.
Master CRU De implementatie van de Introductieweek van het CRU coschap is voltooid. In het ver lengde daarvan is ook het onderwijs op de Terugkomdagen is vernieuwd en geimplemen
22
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
23
4
Beleidsvoornemens voor studentenonderwijs 2013 Algemeen Studentenonderwijs stelt zich ten doel huisartsgeneeskundig onderwijs te geven dat onderwijskundig en inhoudelijk van hoogwaardige kwaliteit en innovatief is, en boven dien wervend is voor de huisartsgeneeskunde als toekomstig vak. Conform Julius Strategie 2011-2015 en de kaderstellingsbrief Julius 2013 focust het studentenonderwijs op 1. Docentprofessionalisering 2. Inzet van vakbeoefenaars als docent bij onderwijs 3. Professionalisering van onderwijsvormen en middelen 4. Professionalisering van toetsen 5. Transparantie rond de prestaties van het studentenonderwijs 6. Gastvrijheid voor studenten en stageverleners Hiervoor is een flexibele en efficiënte onderwijsorganisatie nodig, voldoende financiële middelen en ondersteuning van huisartsdocenten bij onderwijsontwikkeling en onder wijs geven en voldoende kennis en vaardigheden op het gebied van onderwijsontwikke ling en huisartsgeneeskunde in de staf. Hieronder zijn de doelen en plannen per stafeenheid of taak van het docentenonderwijs voor 2013 uitgeschreven: Docentenstaf Doel: professionalisering, behoud en inzet van goede vakbeoefenaars als docent huisartsgeneeskunde – Gevarieerd en variërend takenpakket - Onderwijsontwikkeling en -innovatie structureel opnemen als docententaak - Participatie in onderzoek van onderwijs - Uitwisseling met docentstaf vervolgopleiding
24
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
25
– Stafinzet binnen andere Juliusafdelingen – Professionalisering - SKO/BKO trajecten stimuleren - Intervisie programma uitbouwen: - Uitschrijven observatie instrument voor colleges - Plannen onderlinge observaties; alle docenten observeren - Intervisie-halfuur na elk docentenoverleg - Nascholing onderwijs/didactiek: – Deelname van docenten aan NVMO congres en terugrapportage van alle onderwijscongressen op docentenoverleg – Scholingsdag voor docenten studentenonderwijs instellen – Marktconforme beloning van (externe) huisarts-docenten - Budget externe docenten verruimen Huisartsdocenten (Stageverleners) Doel: Werven en versterken contact – Aanpassen stagevergoeding naar meer marktconform bedrag – Werven 5 nieuwe vaste HADO’s – Inbouwen telefonische evaluatie na 1e co van ‘eenmalige’ HADO (‘Aftersales’) – HADO informatiebrief inpassen in afdelingscommnunicatie/digitaliseren Onderwijssecretariaat Doel: vergroten gastvrijheid, reorganisatie taken en verantwoordelijkheden onderwijs secretariaat, bevorderen efficiëntie (vooruitlopend op mogelijke wijziging van de personele bezetting in 2014) – Streven naar dagelijkse bezetting/bereikbaarheid van 8-17 uur – Uniformeren van functies binnen het onderwijssecretariaat (ism bedrijfsbureau) – Overstijgende vs onderwijsgerelateerde taken inventariseren en herverdelen – Verbeteren onderlinge communicatie en samenwerking – Ontwikkelen eenduidig werkproces m.b.t. beheer en continue update van PHB – Digitaliseren planningsproces coschappen CRU – Inwerken nieuwe coördinerend secretaresse bachelor – Herinrichten organisatorische en secretariële ondersteuning docenten
26
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Organisatie en financiën Doel: bevorderen transparantie financiën, verbeteren beheer onderwijsmateriaal – Vernieuwen betalingsprocedure stageverleners (i.v.m. eisen belastingdienst) – Ordenen type declaraties/uitbetalingen aan externen – Bevorderen beschikbaarheid onderwijsmateriaal voor docenten via sharepoint of elo – Plan maken voor eenduidig beheer onderwijsmateriaal Onderwijsontwikkeling/-innovatie Doel: structureel inbouwen onderwijsontwikkeling en-innovatie in subafdeling studentenonderwijs – Start onderwijsontwikkeling/-innovatie overleg in onderwijscontinuum – Uitwerken DEPTh model binnen het onderwijscontinuum – Uitschrijven DEPTh model in Nederlandse publicatie – Onderwijsontwikkeling verbinden met onderzoek van onderwijs CRU Bachelor Doel: Kwaliteitsverbetering onderwijs en toetsing, vergroten zichtbaarheid HAG – Vernieuwen onderdelen van programma en invulling startblok 1.1 – Uitbouwen en vernieuwen onderwijs en positie huisartsgeneeskunde in blok acute geneeskunde – Vernieuwen toetsing - Doorontwikkelen nieuwe toetsvraag-vorm (CIP) in KLO1 en startblok 1.1. - Voorbereiden digitaliseren toetsen hag – Inzet minsten 2 nieuwe huisarts-docenten voor KLO/KLC onderwijs – KLO werkgroepen op praktijklocatie (van werkgroepdocent) organiseren CRU Master Doel: Kwaliteitsverbetering onderwijs en toetsing, vergroten capaciteit docenten/ stageplaatsen: – Definitief uitwerken aios/co model (ism HA-opleiding) – Ontwikkelen docentonafhankelijke onderwijsmodules en toetsen - Ontwikkelen van interactieve formatieve toetsen rond 20 NHG standaarden, een zogenaamd ‘Digitaal Spreekuur van de Huisarts’ - Ontwikkelen zelfstudieopdrachten voor in de stagepraktijken – Ontwikkelen van interactieve module met longitudinale casuïstiek – Doorontwikkelen en implementeren DEPTh-HAG onderwijs op terugkomdagen
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
27
SUMMA Doel: bevorderen positie en zichtbaarheid huisartsgeneeskundig onderwijs, bewaken en verbeteren kwaliteit van onderwijs – Uitwerken voorbereidingsdagen HAG voor coassistenten die HAG vroeg in jaar 3 krijgen – Uitwerken koppeling van deze ‘vroege’ coassistenten aan aios (aios.co model) – Bestendigen terugkomochtenden Apeldoorn; o.a. structureel vervanger voor Kees Gorter aanstellen en inwerken – Uitwerken lacunes HAG kennis SUMMA coassistenten tot voorstel voor aanvullingen van huisartsgeneeskundig onderwijs in de kennislijn Landelijk/IOH-B Samenwerking zoeken en uitbouwen op het gebied van de landelijk bepaalde thema’s (onderzoek van onderwijs, aios/co model, toetsing) in de IOH-B setting. Internationalisering Doel: Opstarten, evalueren en uitbouwen internationale (budget neutrale) samenwerking op het gebied van onderwijs – Uitwisseling van 5 studenten en 2 docenten in 2013 – Cardiff: - Verbeteren inhoud en organisatie naar aanleiding van evaluaties SUMMA-co’s 2012 - Twee coassistenten in 2013 naar Cardiff – Southampton en UQ Brisbane: - Opstarten samenwerking op gebied van onderwijs – Inventariseren mogelijkheid doorstart Summerschool ‘General Practice’
28
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
Jaarverslag 2012 | Studentenonderwijs Utrecht
29
Huisartsopleiding Utrecht
Huisartsopleiding Utrecht Inleiding Zoals te doen gebruikelijk is er in ons jaarverslag een terugblik op 2012 en is ook het beleidsplan voor 2013 opgenomen. Naast het realiseren van de uitbreiding van de opleidingscapaciteit en het verzorgen van onderwijs op hoog niveau voor onze aios en opleiders mag 2012 gekenschetst worden als een minder hectisch jaar dan 2011. Na de verhuizing in oktober 2011 stond 2012 in het teken van de in gebruik neming en optimalisering van de voorzieningen in onze nieuwe ruimten op de mooie locatie in Zeist. Aandachtspunt bleef verder de academisering van het onderwijs op het niveau van aios, docenten, opleiders en de academische positionering binnen het UMC Utrecht en het ver zorgen van evidence based huisartsgeneeskunde. Er waren activiteiten om in te spelen op het komende vertrek van Ron Pieters in maart 2013. Er werden stappen gezet in de opvolging van hem en in het kader van de verdere academisering was er de voorbereiding voor het onderwijs hoogleraarschap. De interstavendag vond plaats in Utrecht en er is een compliment op zijn plaats voor de organisatoren Monique Filippo en Tecla Wolf die een prachtige en inspirerende dag verzorgden voor zowel de docenten als het ondersteunend personeel van de 8 huisarts opleidingen van Nederland en voor enkele afgevaardigden van onze zusterafdelingen uit Vlaanderen. In september 2012 hebben wij afscheid moeten nemen van een zeer ervaren docent Sjoerd Zwart. In de laatste jaren hield hij zich naast zijn docentschap bezig met de internationale uitwisseling en de module internationale gezondheidszorg. Hij bezocht samen met Rianne Maille Southampton en verzorgde ook de reis van vier docenten uit Southampton naar Nederland. Naast Sjoerd moesten wij ook afscheid nemen van twee huisarts onder wijsontwikkelaars. Deze junior docenten groep is aan wisseling onderhevig vanwege het carrière perspectief van deze jonge huisartsen en soms keuzes voor alleen praktijk. Vanwege de uitbreiding van de huisartsopleiding moesten wij in 2012 ook extra docenten aannemen. De vacatures konden wij gelukkig op een goede wijze invullen met nieuwe enthousiaste medewerkers.
32
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
33
In Utrecht wordt het hoofd van de huisartsopleiding gezien als het aanspreekpunt voor het onderwijs in de huisartsgeneeskunde. Dit is vergelijkbaar met de positie “opleider” binnen de andere specialismen. Het realiseren van het continuüm van onderwijs in de basis-, vervolg opleiding en het post academisch onderwijs vergt de nodige energie om tot een goede aansluiting en uitwisseling te komen. Het aios – coassistent model kan een voorbeeld zijn van het realiseren van deze aansluiting. In het onderdeel studentenonder wijs is hier meer informatie over gegeven. Wij moesten vanwege haar pensioen afscheid nemen van Marijke Kuyvenhoven het hoofd van de basisopleiding / studentenonderwijs huisartsgeneeskunde. Het was verheugend dat een van onze eigen medewerkers Dorien Zwart bereid was om deze functie over te nemen. Het is altijd een goed gebruik om alle medewerkers te bedanken voor hun inzet voor het onderwijs. Met recht kan er gesteld worden dat er met veel inzet en enthousiasme wordt gewerkt aan de verbetering van het onderwijs in de huisartsgeneeskunde zowel in het stu dentenonderwijs als in de vervolgopleiding en in het post academisch onderwijs. Het ver slag geeft hiervan een weergave. Ron Pieters, Hoofd Huisartsopleiding
34
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
35
1
Ontwikkelingen in 2012 Academisering van de opleiding In 2012 zijn wij verder gegaan om de academiseringsgedachte vorm te geven. Op verschil lende niveaus, van zowel onderwijs, onderzoek van onderwijs, onze docenten, onze oplei ders en onze organisatie zijn wij bezig deze academische kwaliteit te realiseren. Doel is om kritische huisartsen af te leveren, die betrokken en met oog voor de noden van de patiënt op een wetenschappelijk en maatschappelijk verantwoorde wijze het vak uitoefe nen. Het middel om dit doel via de academisering te bereiken is het realiseren van een verbetering van de koppeling tussen de patiëntenzorg, de opleiding tot huisarts en weten schappelijk onderzoek binnen de universitaire afdelingen huisartsgeneeskunde, waardoor het wetenschappelijk niveau van de huisartsopleiding kan worden verhoogd. Samen met de huisartsopleiding van de UvA zal er een studie worden verricht naar de houding ten opzichte van EBM toepassing in de praktijk en het onderwijs in EBM. Er is hiervoor in 2010 een subsidie verkregen van het Cash fonds. Onderzoek van Onderwijs In een samenwerkingsproject van Nijmegen en Utrecht wordt onderzoek gedaan naar de selectie van kandidaten voor de opleiding. In Utrecht is de samenhang onderzocht van de competentieontwikkeling en uitval in de opleiding. Deze observationele studie beschrijft problemen bij de voortgang van aios in het eerste jaar van de opleiding tot huisarts en factoren die daarmee samenhangen. De onderzoekvragen luidden: - Hoeveel aios tonen onvoldoende voortgang of vallen onvrijwillig uit en op welk taak gebied hebben ze problemen of lacunes? - In hoeverre hangen persoonskenmerken, danwel onvoldoende kennis of competenties in het eerste kwartaal samen met onvoldoende voortgang/onvrijwillige uitval aan het eind van jaar 1? In 2011 heeft verder in het kader van dit onderzoek een pilot plaatsgevonden met een nieuwe selectie methodiek. In 2013 zal dit project afgerond worden met een promotie.
36
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
37
Interstavendag In oktober 2012 organiseerde Utrecht de Interstavendag. Professionaliteit, creativiteit, uit wisseling en saamhorigheid zijn de sleutelwoorden die de Interstavendag tot een zeer geslaagde dag hebben gemaakt. Met in totaal 270 deelnemers kunnen we spreken van een zeer goede opkomst. Iedere deelnemer heeft twee workshops kunnen volgen. De onder werpen van de workshops sloten aan bij het thema ‘Verbroedering’. Twee Utrechtse ‘oud’- collega’s zetten ’s ochtends meteen de toon door het ludieke onthaal van de gasten. Na dit warme welkom en een kopje koffie met een ‘Hernhuttertje’, startte de plenaire opening door de manager opleiding, Monique Filippo. Daarna volgde Hans van der Linde, historicus en conservator van het Hernhutter Huis in Zeist. Hij liet ons kennismaken met de drijfveren van de Broedergemeente: ‘dienstbaar, dankbaar en disci pline’. Vervolgens sprak Niek de Wit, hoogleraar Huisartsgeneeskunde over de academi sering en verbroedering binnen de afdeling. Hij schetste een beeld van de ontwikkeling van de huisartsgeneeskunde en liet ons het professionele profiel anno 2012 zien met bij behorende kansen en uitdagingen, nu en in de toekomst. De titel van de lezing van Ron Pieters luidde: ‘Kansen binnen de samenwerking van de huisartsopleiding in Nederland’. Hij gaf hierbij zijn heldere visie weer over de mogelijk heden voor een optimale samenwerking. Ron was amper uitgesproken of de gasten wer den verrast door een flash-mob van de Utrechtse medewerkers, waaraan alle aanwezigen al snel enthousiast deelnamen. Tussen de middag konden de gasten kiezen uit vier creatieve workshops: tapas maken, theatersport, zangworkshop en schilderen. Tijdens de feestelijke afsluiting kon iedereen genieten van de verschillende creaties uit deze workshops. Het hoofd van de opleiding, Ron Pieters, werd in het zonnetje gezet aangezien dit zijn laatste Interstavendag was en werd verrast door de muzikale talenten van verschillende medewerkers. Met de enthousiaste inzet van alle gasten tijdens deze inspirerende Interstavendag hebben wij ‘verbroedering’ in actie gezien! We hebben deze dag veel mooie ideeën gehoord en kennis en ervaring uit de praktijk met elkaar gedeeld. We kunnen terugkijken op een bijzonder geslaagde dag!
38
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Samenwerking met de overige onderwijsafdelingen binnen het Julius Centrum Julius Academy De Julius Academy richt zich op het Post Academisch Onderwijs (=nascholing). Het bureau van de Julius Academy is ook gevestigd op het Broederplein in Zeist. Het hoofd van de huisartsopleiding is als locatiebeheerder bij de organisatie van deze activiteiten betrokken. Oprichting facilitair team Nu de huisartsopleiding samen met de Julius Academy op het Broederplein gehuisvest is, bleek het efficiënt om de werkzaamheden die voor de onderdelen van het Julius Centrum worden verricht te bundelen in een facilitair team. Om deze reden is er in 2012 besloten om een facilitair team op te richten. Onder het facilitair team van Julius Centrum zijn de volgende onderdelen ondergebracht: facilitair beheer, zalen planning, ICT ondersteuning en receptie. Het team is dienstverlenend aan alle op de locatie aanwezige organisatie onderdelen van Julius Centrum. Lustrum Julius Centrum Op 9 februari 2012 heeft de viering van het derde lustrum van het Julius Centrum plaats gevonden met een middagsymposium en een avondfeest. Het middagsymposium ter ere van het lustrum was in de Kerkzaal van de Evangelische Broedergemeente op het Zusterplein in Zeist. Tevens vond op deze middag de officiële opening plaats van de Huisartsopleiding Utrecht aan het Broederplein in Zeist. Daar hebben ook verschillende andere onderdelen van het Julius Centrum, zoals de Julius Academy en de Julius Clinical Research BV (JCR), hun intrek genomen. De officiële opening vond plaats in de eerder genoemde Kerkzaal door Koos Janssen, burgemeester van Zeist, Geert Blijham, voorzitter van de Raad van Toezicht van JCR en Jan Kimpen, voorzitter van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht.
Landelijke samenwerking NHG Kaderopleiding Het NHG heeft hun kaderopleidingen ondergebracht bij de diverse Universitaire instellin gen voor huisartsgeneeskunde. De Huisartsopleiding Utrecht heeft de Kaderopleiding
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
39
Supervisie en Coaching onder zijn hoede genomen. In 2012 is er opnieuw een nieuwe groep gestart. Daarnaast wordt ook de kaderopleiding diabetes in Utrecht georganiseerd onder de paraplu van de Julius Academy. Samenwerking met HON / SBOH De Utrechtse Huisartsopleiding heeft diverse stafleden geleverd die nu in dienst zijn van de Huisartsopleiding Nederland (HON) voor onderwijsactiviteiten, die vanuit dit centrale orgaan worden georganiseerd. Daarnaast heeft het hoofd zitting in de Landelijke Beleidsadvies commissie Onderwijs en Toetsing. Het hoofd heeft zitting in de inhouds commissie van de “Startclass”. In dit kader was hij ook voorzitter van de werkgroep ABCDE. (HON, NHG en Stichting Beroepsopleiding Huisartsen (SBOH) hebben eind 2011 geconstateerd dat de bestaande ABCDE-methode voor huisartsen niet meer aansloot bij de ABCDE-methode die door de huisartsopleiding in het onderwijs aan aios en huis artsopleiders gebruikt wordt. Partijen constateerden dat dit een ongewenste situatie is. Zij hebben vervolgens een werkgroep ingesteld met als opdracht de ABCDE-methode voor huisartsen te actualiseren). Het hoofd heeft ook zitting in het afstemmingsoverleg van de hoofden met de SBOH en in het periodiek SMO overleg met de bedrijfsarts en directeur van de SBOH. Andere Landelijke organen Het hoofd zit namens de universitaire huisartsinstituten in het Capaciteitsorgaan Kamer Huisartsen en in een commissie van het College voor Geneeskundig Specialisten, die voor de erkenning van het profiel internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde de opleidings- en erkenningseisen vaststelt.
Externe Contacten Internationaal – WONCA Ook internationaal laten wij ons als afdeling zien. In juli 2012 was er wederom een vertegen woordiging van onze docenten op de WONCA in Wenen aanwezig. Door hen werden diverse workshops en presentaties verzorgd.
40
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Marlous Kortekaas, Marie-Louise Bartelink en Charles Helsper hadden de eer om een workshop voor te zitten over ‘Evidence Based Medicine in GP vocational training’, waarin het geïntegreerde EBM-onderwijs van de huisartsopleiding Utrecht werd uitgelicht. Zoals ook bij andere optredens naar voren kwam, blijkt de Nederlandse huisartsgeneeskunde veel nuttige ervaringen en inspiratie te brengen voor huisartsen uit alle delen van de wereld. Naast interessante discussies met wetenschapsdocenten van verschillende huis artsopleidingen in Nederland, bracht de workshop ook voor ons nieuwe inspiratie door een inkijk in het wetenschappelijk onderwijs in onder andere Nieuw-Zeeland, NoordKorea, Brazilië, Turkije en Engeland. Door de praatjes van een indrukwekkende lijst Utrechters (naast de bovengenoemden o.a. Saskia van Vugt, Lidewij Broekhuizen, Theo Verheij, Niek de Wit, Alma van de Pol, Nienke Bleijenberg, Hester ten Dam, Paulien Wermeling, Marise Kasteleyn, Ariëtte Sanders en wellicht als hoogtepunt een keynote lecture door onderzoekster Henrike Schouten) liet de Utrechtse afdeling huisartsgeneeskunde zich goed zien. Internationale uitwisseling In 2010 gingen Theo Verheij, Alfred Sachs en Ron Pieters op bezoek bij de afdelingen huisartsgeneeskunde van Cardiff en Southampton om te praten over samenwerking en uitwisseling. In 2011 heeft het wederbezoek plaatsgevonden en is er een verder concretise ring van de samenwerking uitgewerkt. In dit kader hebben in maart en mei 2012 docenten en opleiders van de huisartsopleidingen van Utrecht en Southampton in elkaars keuken gekeken. Die uitwisseling leverde aan beide kanten nieuwe recepten op voor de eigen vormgeving aan zowel praktijkvoering als aan onderwijs. In maart participeerden twee Utrechtse docenten, Rianne Maillé en Sjoerd Zwart, in een driedaagse cursus voor ervaren opleiders in Southampton. De Engelse huisarts-opleiders komen wat minder frequent bijeen dan wij gewend zijn. Deze driedaagse was wel zeer intensief, in kleine groepen van acht opleiders en voor een deel met acteurs. Opvallend was de amicale en open sfeer, duidelijk in tegenspraak met de verwachte Britse ‘tongue in cheek’. In mei kwamen vier opleiders uit de regio Southampton, drie van hen zijn ook docent, naar de jaarlijkse tweedaagse cursus voor opleiders in Soesterberg. Eén van hen was de cursusleider van maart, tevens Associate Dean for GP Education, professor Johnny Lyon-Maris. Vooraf bezochten de vier Engelse collega’s het gebouw van de huisartsoplei ding in Zeist, en twee opleiderspraktijken, een praktijk van een huisartsechtpaar in Amersfoort en een grote praktijk in Leidsche Rijn, Terwijde. Ze introduceerden zichzelf
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
41
daarna bij alle 150 opleiders in Soesterberg, middels een met zelfspot doorspekte presenta tie over de Britse gezondheidszorg en het onderwijs aan aios. Daarna participeerden ze in een speciaal voor en met hen samengestelde cursus van anderhalve dag in de Engelse taal. Video’s werden geanalyseerd - onder andere van een leergesprek van een Engelse opleider met een aios - en een Nederlandse opleider en aios voerden eenmalig voor deze cursus een leergesprek in de Engelse taal. Ook werden de Britse en de Nederlandse scoringslijs ten om arts-patiënt communicatie te meten en te wegen vergeleken, met behulp van een spreekuuropname van een Engelse aios. In de cursus in Southampton werden ook profes sionele acteurs ingezet, die ‘lastige’ aios speelden in een leergesprek. In Southampton en in Soesterberg heerste een sfeer van ontmoeting, herkenning en de telkens terugkerende neiging om te lachen om je eigen eigenaardigheden. Wat onze Britse gasten vooral waardeerden bij ons is de betrokkenheid van het personeel bij het primaire proces, de patiëntenzorg. Zij komen, nog veel sterker dan wij, om in de bureaucratie met de vereiste registratie van handelingen en het behalen van ‘targets’. Mede daarom hebben ze per fte huisarts veel meer personeel in dienst en minder patiënten ingeschreven. Ze vonden dat onze opleiders relatief vaker bezig zijn met wetenschappelijk onderzoek dan zijzelf. En, niet verrassend, ze vonden dat wij directer zijn in het contact met de patiënt en bijvoorbeeld sneller vragen naar de verwachtingen. Wat de Utrechtse docenten en opleiders vooral trof was de zorgvuldige en uitgebreide ‘multisource feedback’ die aios gedurende de drie jaar opleiding moeten verzamelen. Deze is zichtbaar voor de actuele opleider. Naast de artsen moeten ook vijf niet-artsen feedback geven op hun handelen, alsmede 40 patiënten. Het elektronische portfolio biedt aan de opleider de mogelijkheid snel een overzicht te krijgen van de actuele leeragenda en de door de aios bereikte leerdoelen in de verschillende taakgebieden. We spraken af dat we verder gaan samenwerken, bijvoorbeeld door Utrechtse aios twee weken stage te laten lopen in een Engelse opleiderspraktijk of door opleiders van beide landen in elkaars praktijk te laten meedraaien/meekijken. Een drempel voor onze Engelse gasten is de Nederlandse taal die patiënten en medewerkers spreken. Toch overheerste het gevoel dat we in het onderwijs aan aios veel van elkaar kunnen leren en dat bij humor en zelfrelativering sprake is van een universele taal.
42
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Kwaliteitsbewaking en -bevordering Belangrijk punt bij het verzorgen van een opleiding is het op peil houden van de kwaliteit. Om zicht te krijgen op deze kwaliteit is het belangrijk om enerzijds intern de kwaliteit te bewaken, en anderzijds externen een oordeel te laten vormen over de kwaliteit van de opleiding. Kwaliteitsbeleid Huisartsopleiding Utrecht streeft naar continue kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Een belangrijke doelstelling is het onderwijs goed te laten aansluiten op de wensen en lacunes van de aios. Feedback van de aios, maar ook van docenten en opleiders wordt meegenomen in de besluiten over de (her)inrichting van het curriculum. Het toetsen en verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs is ingebed in het kwaliteitsbeleid van de huisartsopleiding. Huisartsopleiding Utrecht werkt in het kader van haar kwaliteitsbeleid ook aan toets- en beoordelingsinstrumenten voor de docenten en opleiders. Naast onze interne kwaliteitsbewaking is er ook een externe kwaliteitsbewaking door de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) en door de beroepsgroep (NHG, LHV). Door middel van visitaties beoordeelt de RGS de huisartsopleiding op naleving van de regelgeving en de kwaliteit van de organisatie van de opleiding. Op basis daarvan besluit de RGS tot het erkennen van opleidingsinstituten, alsook - in voorkomende geval len - het schorsen of intrekken van de erkenning. Landelijk kwaliteitssysteem GEAR¹ Om de kwaliteit van de huisartsopleiding in Nederland te bewaken en te bevorderen, waren tot 2012 twee kwaliteitssystemen operationeel: PAUK-H en het Prestatieindicatoren systeem. Deze systemen functioneerden onafhankelijk van elkaar en hadden verschillende doelstellingen. In 2012 is het kwaliteitssysteem GEAR ingevoerd bij alle huisartsopleidingen. GEAR staat voor Gecombineerde Evaluatie en Audit Ronde. Het systeem vervangt de twee boven genoemde kwaliteitssystemen. De hoofddoelstelling van GEAR is het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de huisartsopleiding op alle opleidingsinstituten voor de daartoe opgestelde kwaliteitsindicatoren.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
43
Eens in de twee à drie jaar nemen de opleidingsinstituten deel aan de GEAR auditronde. Deze audits staan los van, maar zijn afgestemd op de vijfjaarlijkse visitaties van de oplei dingsinstituten door de RGS, waarbij selectief wordt getoetst op de randvoorwaarden. In de audit wordt, verspreid over twee dagen, een selectie van zeven domeinen voor de kwaliteit getoetst. GEAR kent een vijfjaarscyclus met vier periodes. De periodes 1 en 3 beslaan elk één jaar en starten in september of in maart. In deze periodes vinden de gegevensverzamelingen plaats, stellen instituten verbeterplannen op en vinden de audits plaats. De activiteiten volgen elkaar op en zijn inhoudelijk aan elkaar gekoppeld. De tussenliggende periodes 2 en 4 duren elk anderhalf jaar en geven de instituten de rust en ruimte om te werken aan verbeterplannen. In hoofdstuk 9, beleidsvoornemens, wordt nader op een aantal van bovenstaande punten ingegaan.
¹Bronvermelding: NHG Praktijkaccreditering, inleiding GEAR rapportage 2013
44
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
45
2
Voorzieningen huisartsopleiding/ formatie/stafbezetting Algemene gegevens Onderwerp
Datum
Bijzonderheden
Hoofd in functie sinds
1 januari 1997
Laatste visitatie HVRC
22 juni 2010
Erkenning geldig tot
1 juli 2015
Instituutsreglement goedgekeurd
1 september 2009
Visitatie Beperkte Instellings Accreditering (BIA)
8 oktober 2009
Formatie 2012 Soort
Functie
Naam
Formatie
Management
Hoofd
Dr. H.M. (Ron) Pieters
0,78
Manager opleiding aios / plaatsvervangend hoofd
Drs. M.E.D. (Monique) Filippo
0,66
Manager opleiding huisartsopleiders
Drs. L. (Loes) Truijens
0,55
Manager ontwikkeling en onderzoek
Drs. M.I. (Margit) Vermeulen
0,80
Beleidsmedewerker
Drs. C. (Carolien) Nusse
0,78
Teamleider 1e jaar
Drs. M. (Maartje) Schouten (psycholoog)
0,20
Teamleider 2e jaar
Drs. A. (Annelies) Belgraver (huisarts)
0,20
Teamleider 3e jaar
Drs. A.J. (Aad) van Leeuwen (psycholoog)
0,20
Coördinator Wetenschappelijke Vorming (Hoogleraar Epidemiologie in de eerste lijn)
Prof.dr. A.W. (Arno) Hoes
0,10
Voorzitter afdeling Huisartsgeneeskunde
Prof.dr. N.J. (Niek) de Wit
0,10
Teamleiders
Subtotaal
46
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
4,37
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
47
Soort
Functie
Wetenschap pelijk personeel
Huisartsdocenten (inclusief registratiedatum huisarts= RD)
Naam
Formatie FTE
RD
Drs. L (Lenny) Achthoven
0,44
1998
Dr. M.E.L. (Marie Louise) Bartelink
0,40
1995
Drs. A. (Annelies) Belgraver
0,24
1988
Drs. P. (Petra) Blommendaal
0,44
1986
Dr. L.J. (Bert-Jan) de Boer
0,40
1979
Drs. S. ( Stijn) van de Broek
0,11
1993
Dr. C.F. (Carien) Dagnelie
0,22
1985
Dr. R.A.M.J. (Roger) Damoiseaux
0,44
1995
Drs. M.S. (Mariëlle) van den Dool-Mulder
0,44
2004
Drs. M.(Mariska) van Eenige
0,44
2003
Drs. M.J. (Margreeth) Fraanje
0,44
2003
Drs. N. (Niek) de Grunt
0,20
1981
Drs. M.M. (Michiel) van Halteren
0,44
2000
Drs. R. (Richard) Harting (vanaf 01-07-2012)
0,44
1988
Dr. G.J.B. (Gerard) Hurenkamp
0,44
Drs. A. (Adri) Jobse
Soort
Wetenschap pelijk personeel
Huisartsdocenten (inclusief registratiedatum huisarts= RD)
Naam
Formatie FTE
RD
Drs. F.H. (Ferry) Witvoet (vanaf 01-06-2012)
0,44
1995
Dr. D.L.M. (Dorien) Zwart
0,44
1999
Dr. S. (Sjoerd) Zwart (tot 01-09-2012)
0,44
1989
Subtotaal
Soort
11,42
Functie
Naam
Formatie FTE
RD
Drs. C. (Cees) van Beek
0,22
1994
Drs. M.E.V. (Marcelle) Ledoux
0,22
2004
Drs. M.A. (Mirjam) Mathot
0,33
2001
Drs. M.M. (Maaike) Paf
0,44
2010
Drs. E.S. (Liesbeth) Rozendaal (tot 01-05-2012)
0,44
2009
Drs. W. (Willem) van Stempvoort
0,22
1995
1997
Drs. F. (Frank) Smit (tot 01-05-2012)
0,22
2003
0,22
1981
Drs. E.A. (Lies) Visser (vanaf juni 2012)
0,44
2012
Drs. H.M. (Hilde) de Jong
0,44
1989
Drs. J.A. (Jorien) Verdijk (vanaf september 2012)
0,44
2012
Drs. J. (John) Kaal
0,44
1992
Drs. J. (Jannie) Maaijen (stage coördinator)
0,20
1999
Drs. C.M.J. (Ellen) Meijers
0,44
1985
Dr. S. (Saskia) Mol
0,10
1987
Drs. E.J.M. (Ernest) Mutsaerts
0,44
1979
Drs. M.H. (Marike) Kroon-Meutgeert
0,33
2009
Drs. P. (Paulien) Rietman
0,44
2002
Dr. F. (Frans) Rutten
0,10
1986
Drs. A.R.J. (Ariëtte) Sanders- van Lennep
0,44
Prof.dr. Th. (Theo) Verheij Drs. L.A. (Lidewij) Wind
Huisartsdocenten onderwijs en ontwikkeling (inclusief registratiedatum huisarts= RD)
Subtotaal
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
2.97 Psycholoog docenten
Drs. E. (Erik) van Bruggen
0,44
Drs. M.I. (Marjorie) van der Cingel
0,44
Drs. M. (Marjam) Djajadiningrat
0,44
Drs. P.J. (Peter) Kruithof
0,40
Drs. A.J. (Aad) van Leeuwen
0,24
Drs. A. (Annelies) van Lier (tot 31-12-2012)
0,44
1996
Dr. A.R. (Rianne) Maillé (staffunctionaris supervisie)
0,54
0,10
1987
Drs. C.J. (Lijan) Mutsaers
0,44
0,44
2006
Drs. M. (Maartje) Schouten
0,24
Drs. K.H.C. (Karin) Sweep-Trompper
0,44
Drs. S.A.M. (Simone) Vocht
0,44
Drs. M.J.G. (Mariëlle) de Wilt
0,44
Subtotaal
48
Functie
4,94
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
49
Soort
Functie
Naam
Formatie
Soort
Functie
Naam
Formatie
FTE Overig Wetenschappelijk Personeel
Externe docenten terugkomdag-onderwijs (Inclusief docenten voor wetenschappelijke vorming en stafleden epidemiologie voor de EBM cursus, docenten voor de JGZ-cursus en Ethiek)
1,0
Dr. C.W. (Charles) Helsper
0,67
Dr. M.M. (Marijke) Kuyvenhoven
0,2
Drs. C.E.M. (Karien) Wielaart-Oomen (Organisatie JGZ-cursus)
0,2
Dr. A.J. (Anne) Leendertse (Farmacotherapie onderwijs)
0,22
Supervisoren
1,2
Subtotaal Ondersteunend personeel
FTE Ondersteunend personeel
0,10 0,10 0,55 10,61
Automatisering
S. (Saloua) Bouabdellaoui
0,89
Subtotaal
0,89 Manager bedrijfs- Dr. Ir. A.M.W. (Anne-Marie) Laeven voering
0,20
Financiële zaken
G. Horstink
0,60
Personele zaken/ organisatie
W. Edixhoven
0,20
E. Linnebank
0,20
M.H. Bekkers
0,20
M. (Marga) Bogaards-Godschalk assistente 3e jaar
0,77
M.C. (Marianne) Goettsch management assistent
0,67
R. (Rixt) Groothedde - Zeilstra Algemeen assistent
0,44
W. (Wiebke) van Haperen - Mertens assistente manager huisartsopleiders
0,89
Supervisoren
S. (Sandy) van den Hoeven- van Ingen algemeen assistent
0,44
P.M Baeten-van Reineck Leyssius
M.L. Jansen
M. Pel
M. Beliën
H. de Jong
V. Pigmans
I. (Ineke) Van den Hoeven- van Vriesland algemeen assistent
0,87
A. Belgraver
M.M. Kuyvenhoven
J. Schellart
S. M. (Sarie) van Honk assistente 2e jaar
0,83
L.G.M. van Berkestijn
S.K. Kwee
M. Schouten
R.J. Botman
A.R. Maillé
L. Truijens
H.M. (Hilde) Jordan-Carels medewerker digitalisering onderwijsmateriaal (tot 31-12-2012)
0,78
H. Brinkman
C.M.J. Meijers
B. Trum
E. van Bruggen
S.W. Mogendorff
E. Voorzanger
I. (Ivan) Ouwerkerk medewerker digitalisering (vanaf 01-06-2012)
0,88
C. Frantzen-Piek
J.S.D. Mulder
F.E.M. Wolffenbuttel
Drs. E.M. (Liesbeth) Rijnierse assistente 1e jaar
0,88
E.A.P. van der Heijden
M. Pauw
E.S. (Erna) Schonagen-Scholten BBA management assistent (tot 01-06-2012)
0,67
J.H. (Jacqueline) de Winkel - van Roekel management assistent (per 01-09-2012)
0,67
T.W.P.M. (Tecla) Wolf-Verschuure stafadviseur organisatie en planning
0,67
Uitzendkrachten
0,40
Subtotaal
Huisartsdocenten
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
1,40
WP
Management
Teamleiders
Ondersteuning
FTE
FTE
FTE
FTE
14,39
2,79
0,2
Psycholoogdocenten
4,94
Overige WP
3,49
Ondersteuning Totaal
50
Oproepkrachten S. (Silvia) van Drie, receptioniste H. (Hanneke) Lankhof, algemeen assistent S. (Stanley) Op ’t Root, communicatiemedewerker (tot 01-05-2012)
Subtotaal
3,49 Secretariaat
Secretariaat
0,4 0,20 12,90
0,78 22,82
3,77
0,6
12,90
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
51
De exacte cijfers voor het aantal fte ligt iets lager vanwege de mutaties in het jaar 2012. Er vertrokken drie huisartsdocenten. Er zijn vier nieuwe huisartsdocenten bijgekomen. Achter de vertrokken docenten zijn de fte’s nog wel ingevuld, daar twee huisartsdocenten tot mei en een huisartsdocent tot september in dienst zijn geweest. In het financiële jaarverslag zijn exacte cijfers te vinden met correcties voor de maanden die een medewerker daadwerkelijk in dienst geweest is vanwege het in - en uit dienst tre den. Wij hebben ervoor gekozen om het aantal aanwezige stafleden durante het jaar 2012 te vermelden met de fte. Volgens de opgave van de SBOH waren er over 2012 gemiddeld 254 aios in opleiding. In december 2012 waren er volgens de SBOH 258 aios in opleiding. Conform de budgettering van de SBOH wordt er niet met groepen gerekend, maar met aanwezige aios. Bij de bepaling van de benodigde hoeveelheid personeel zal met deze gegevens rekening moeten worden gehouden. Als wij de opgave van de SBOH verdisconteren dan zou de rekensom voor het aantal medewerkers moeten zijn: gemiddeld aantal aios over 2012 (254) maal 0,15 fte personeel per aios (0,1 wp en 0,05 nwp) maakt een totaal aan 38,10 fte personeel. Volgens onze berekeningen hadden wij gedurende 2012 een totaal van 40,09 fte. Verhouding wetenschappelijk personeel versus ondersteuning volgens de norm: 0,1 maal 254 is 25,4 en voor niet-wetenschappelijk personeel 0,05 maal 254 is 12,7. Voor ons zijn deze getallen respectievelijk 26,41 fte wetenschappelijk personeel en 13,68 niet-weten schappelijk personeel.
52
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
53
3
Opleidingscapaciteit Capaciteit Vanaf 2012 leidt de huisartsopleiding in Utrecht theoretisch 264 huisartsen in opleiding op. Voor alle aios hebben we stageplaatsen in de huisartspraktijk en in de ELWP kunnen realiseren. In Utrecht is in vergelijking met 2011 het aantal aanmeldingen van aspirant aios met onge veer 10% afgenomen. In 2011 hebben 124 kandidaten gesolliciteerd naar een opleidingsplaats. In 2012 lag het aantal aanmeldingen op 112. Selectieprocedure Startdatum
1 maart 2012 V
1 september 2012
M
Totaal
V
M
Totaal 2012 Totaal
V
M
Totaal
-
-
48
-
-
48
-
-
96
Sollicitaties
48
11
59
42
11
53
90
22
112
Uitnodigingen
47
11
58
40
10
50
87
21
108
Gesprekken
45
10
55
38
10
48
83
20
103
Toegelaten
32
6
38
29
7
36
61
13
74
4
2
6
2
-
2
6
2
8
10
3
13
11
4
15
21
7
28
2
-
2
-
-
-
2
-
2
Plaatsen
Reserves Afgewezen Uit sollicitatie teruggetrokken Groep
I, II, III en VI 2012
V, VI, VII en VIII 2012
Startdatum
maart
september
V
V
Totaal
M
Totaal
39
8
47*
36
8
44
2
-
2*
-
-
-
I
10
2
12*
V
9
2
11
II
10
2
12*
VI
9
2
11
III
9
2
11*
VII
9
2
11
IV
10
2
12*
VIII
9
2
11
In opleiding gekomen Teruggetrokken (hiervoor reservekandidaten ingezet) Samenstelling groepen bij begin opleiding
M
* 46 startende aios + 1 herintreder
54
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
55
Aios in opleiding per 1 januari en per 31 december 2012 Peildatum
1 januari (2012) V
SBOH Onderstaande tabel toont de cijfers zoals wij die van de SBOH hebben ontvangen.
31 december (2012)
M
Totaal
V
M
Totaal
Jaar 1
70
21
91
79
17
96
Jaar 2
38
13
51
39
12
51
Jaar 3
64
21
85
68
20
88
Zwevend ivm: 4
-
4
12
-
12
Vakantie na zwangerschapsverlof
0
-
0
-
-
-
11
1
12
4
2
6
Ziekte (volledig)
2
0
2
2
1
3
Geschil
-
-
-
1
-
1
Niet aan een jaar gekoppelde aios (bv alternatieve stage)
-
1
1
1
0
1
Ouderschapsverlof
3
-
3
2
0
2
Overig
0
1
1
2
-
2
192
58
250
211
52
262
Totaal
dagen dienstverband Opleidingsjaar
jan-12
feb-12
In 2012 zijn 8 groepen ingestroomd. In de voorgaande jaren waren dit 7 groepen. Theoretisch zouden er dan eind 2012 22 groepen in opleiding zijn (totaal 264 aios). Volgens de opgave van de SBOH waren er over 2012 gemiddeld 254 aios in opleiding, wij komen uit op gemiddeld 255 aios in opleiding. Dit is een gevolg van de verschillende wijze van berekening. In december 2012 waren er volgens de SBOH 258 aios in opleiding. In onze telling komt het totaal aantal aios op 262. Dit is te verklaren doordat sommige aiotho’s eerder gestart zijn met hun onderzoeksdeel dan met de opleiding.
1e jaars
86,00
86,00
mei-12 jun-12
jul12
aug-12 sep-12
okt-12
nov-12 dec-12
91,50
91,00
91,00
91,00
91,00
86,00
86,00
86,00
86,00
2e jaars
90,00
89,66
87,00
87,00
87,00
86,27
85,42
84,90
83,00
83,00
83,00
83,00
51,68
49,24
58,00
58,00
57,58
54,00
52,77
50,58
76,73
76,00
74,03
71,90
Totaal
227,42 224,90 238,00 236,50 235,58 231,27 229,19 226,48 245,73 245,00 243,03 240,90
Geen vergoeding 4e jaars en hoger
18,74
16,03
25,84
23,00
22,23
18,10
15,45
11,84
20,70
18,68
18,70
17,10
Totaal
18,74
16,03
25,84
23,00
22,23
18,10
15,45
11,84
20,70
18,68
18,70
17,10
Eindtotaal
246,42 240,93 263,84 259,50 257,81 249,37 244,65 238,32 266,43 263,68 261,73 258,00
Gemiddeld aantal Aios 1e t/m 3e jaars: 235,36 Gemiddeld aantal Aios 4e jaars: 18,87 Gemiddeld aantal Aios 1e t/m 4e jaars: 254,22
Mutaties per persoon
Mutatie per maand naar rato van het aantal dagen dienstverband
jan12
feb12
Instroom
mrt12
-6
-22
-5
Succes einde opleiding
-6
-22
-4
apr12
mei12
jun12
jul12
aug12
-1
-6
-5
-7
-14
-6
-4
-5
-14
-1
-2
-5
-7
44
Uitstroom:
Eindtotaal
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
93,00
3e jaars
op verzoek medewerker
56
mrt-12 apr-12
Vergoeding
Zwangerschapsverlof
Aiotho onderzoeksdeel
Aantal AIOS Gemiddeld aantal Aios per persoon per ultimo van de maand naar rato van het aantal
-6
-22
sep12
Totaal
okt12
nov12
dec12
2012
-2
-3
-4
-5
-80
-2
-3
-4
-5
-75
42
-1
-1
39
-1
-6
86
-5 -14
40
-3
-4
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
-5
6
57
Onderbrekingen 2012
Vrijstelling verzoeken Startdatum
AIOS
Verzoeken ELWP
N
3m
Verzoeken HLWP
6m
9m
12 m
Totaal
6m
9m
12 m
Reden
V
M
Totaal aantal aios
Duur = gemiddelde duur in weken
Zwangerschap
34, waarvan 3 bevallen in voorgaande jaar
-
34
16,6 weken
Totaal
Maart (2012)
47
6
9
2
-
17
-
-
-
-
Sept (2012)
44
5
15
2
-
22
1
-
-
1
Aiotho sept
1
-
-
1
-
1
-
-
-
-
Ouderschapsverlof
12
-
12
6 weken
92
11
24
5
-
40
1
-
-
1
Ziekte > 2 wk
19
3
22
8,5 weken
Onderwijskundig
2
-
2
Aiotho onderzoeksdeel
14
2
16
n.v.t.
Geschil
1
0
1
27 weken
Overig
8
2
10
*3 aios onbetaald verlof: gemiddeld 11,6 weken *5 aios onderbreking door ontkoppeling: 2 weken *1 a ios zorgverlof: 4 weken *1 a ios zorgverlof en buitengewoon verlof: 3 weken
Totaal (2012)
Toegekende vrijstellingen Startdatum
AIOS
Vrijstellingen ELWP
N
3m
6m
Vrijstellingen HLWP 9m
12 m
Totaal
6m
9m
12 m
Totaal
Maart (2012)
47
6
8
2
-
16
-
-
-
-
Sept (2012)
44
5
15
2
-
22
1
-
-
1
Aiotho sept
1
-
-
1
-
1
-
-
-
-
92
11
23
5
-
39
-
-
-
1
Totaal (2012)
2 onderzoeksstages, gemiddeld 13 weken
In 2012 werden 41 verzoeken ingediend voor vrijstelling voor onderdelen van de ELWP, daarnaast was er 1 verzoek voor vrijstelling voor de HLWP. Van de 42 aios die een vrij stelling aanvroegen zijn er 41 vrijstellingen gerealiseerd.
Deeltijd Aantal aios in deeltijd op 31 december:
2012
70 – 75%
76 – 85%
86 – 90%
90-95%
Totaal
8
28
30
89
155
Totaal aantal aios in deeltijd in 2011: 29% Totaal aantal aios in deeltijd in 2012: 59%
58
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
59
Voltooiing in 2012
Vroegtijdige beëindiging 2012 Initiatief
Reden
Hoofd
Onderwijskundig
Aios
A. Regulier 2012
V
M
Duur*
Negatieve voortgangskwalificatie
1
-
26 weken
Cohort
> 4 maanden onderbroken
-
-
-
Startdatum:
Ziekte
-
-
-
Maart 2007
-
-
-
Te grote belasting
1
28 weken
September 2007
1
-
1
Opleiding te moeilijk
-
-
-
Maart 2008
4
-
4
11
-
11
1
1
V 88,5 weken M 71,5 weken
September 2008
Opleiding past niet
Maart 2009
17
6
23
September 2009
16
7
23
Maart 2010
5
8
13
September 2010
3
-
3
57
21
78
Andere opleiding Anders
-
-
-
* Gemiddelde duur van aanvang tot einde opleiding in weken
V
Totaal
M
Totaal
A. Overplaatsing naar ander instituut Reden
V
M
Totaal
Wisseling
Verhuizing
2
-
2
1 maart 2012 en 1 september 2012
Anders
-
-
-
B. Niet-regulier 2012 Cohort
V
M
Totaal
Startdatum:
B. Overplaatsing van elders naar Utrecht
Totaal
Reden
V
M
Totaal
Wisseling
Verhuizing
1
-
1
1 december 2012
Anders
-
-
-
In 2009 zijn wij in Utrecht met 7 groepen op jaarbasis gestart. Theoretisch hadden er maximaal 84 aios hun driejarige opleiding kunnen beëindigen in 2012. Uit dit overzicht blijkt dat 55% (46 aios van de 84 ) aios die in 2009 zijn gestart, hun opleiding in 2012 hebben afgerond. Uit de tabel 9a komt ook naar voren dat 16 aios meer dan 3 jaar over hun opleiding hebben gedaan en 16 aios, die in 2010 zijn gestart met hun opleiding, korter dan 3 jaar over hun opleiding hebben gedaan.
60
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
61
4
Opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma Uitvoering opleidingsprogramma De manager opleiding is verantwoordelijk voor de uitvoering van het onderwijs en stuurt de teamleiders van het eerste, tweede en derde jaar aan. Eenmaal per twee weken vindt een overleg plaats van de teamleiders met de groepsbegeleiders van de groepen in dezelfde fase van de opleiding. Tijdens dit overleg stemmen de docenten en teamleider de onderwijsuit voering met elkaar af. Ook is er de mogelijkheid om lastige situaties te bespreken over de aios-groep, individuele aios of opleiders. De afstemming op het inhoudelijke vlak vindt plaats met de huisartsdocenten ‘onderwijs en ontwikkeling’ van de onderwijsprogramma’s.
Curriculum In 2012 is op basis van de landelijke ontwikkelingen het curriculum twee maal bij gesteld. Het onderwijsprogramma wordt centraal per opleidingsjaar vastgesteld. Op deze wijze worden de onderwerpen van het onderwijsprogramma in de parallelgroepen zo veel mogelijk op dezelfde terugkomdag aangeboden. De actualisatie van het onderwijsmateriaal en ontwikkeling van nieuwe programma’s wordt verzorgd door de docenten ‘onderwijs en ontwikkeling’ in samenwerking met de docenten van de aiosgroepen.
De elektronische leeromgeving (ELO) Alle betrokkenen (aios, opleiders, docenten) vonden op ELO de programmering met al het daarbij horend onderwijsmateriaal, inclusief zelfstudie, praktijkopdrachten en toetsen. Daarnaast zijn er informatieve jaarpagina’s en aparte pagina’s voor o.a. EBM, vaardigheden, differentiatieonderwijs en de alumni. ElO is het communicatiemiddel tussen docenten en aios/ opleiders en tussen aios onderling. In die zin versterkt en ondersteunt ELO het principe van het ‘sociaal constructivistisch leren’ in vaste en wisselende ‘peer-groups’.
62
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
63
Onderwijs in vaardigheden Het vaardighedencurriculum bestond uit het oefenen en toetsen van vaardigheden zoals die door de huisarts op indicatie worden verricht en zoals landelijk vastgesteld door de HON. Het onderwijs in vaardigheden werd grotendeels vorm gegeven in de huisartsen praktijk. Tijdens de evaluatiegesprekken met aios werd systematisch nagegaan in hoever re de benodigde competenties in vaardigheden bereikt waren. De mogelijkheid tot het oefenen van vaardigheden in het vaardighedenlaboratorium werd zowel structureel als ‘on demand’ aangeboden. In het derde jaar werd reanimatietraining met de automatische externe defibrillator (AED) aangeboden.
Evidence Based Medicine De onderwijslijn Evidence Based Medicine is gecontinueerd. Opzet is de verworven vaar digheden zoveel mogelijk te blijven integreren in de opleidingspraktijk en in het reguliere opleidingsprogramma. Zo werd het onderdeel ‘kritisch denken’ steeds meer in bestaande onderwijsprogramma’s toegevoegd. In het curriculum van het derde opleidingsjaar is daarnaast vier maal per jaar een (verplicht) dagdeel ‘huisarts en wetenschap’ opgenomen.
Broodje wetenschap Ter bevordering van de integratie van onderzoek en het onderwijs organiseerden we maandelijks een ‘broodje wetenschap’. In de lunchpauze vertelden stafleden en aios over hun onderzoek en welke plaats dit naar hun idee zou moeten hebben in het onderwijs. De ‘broodjes wetenschap’ leverden interessante discussies op en werden goed bezocht.
Broodje gevoel
voorstellingen gegeven door medewerkers van de huisartsopleiding met zang, instrumen tale muziek en pianobegeleiding. De uitgevoerde muziek varieerde van klassiek (Bach, Schumann) tot jazz. Gezien de enthousiaste reacties van het ‘publiek’ willen we voor 2013 nog vaker van dit podium gebruik gaan maken. Behalve muziek willen we ook andere kunstvormen presenteren en de aios en opleiders uitnodigen hieraan mee te doen.
Toetsen Volgens het landelijke Protocol Toetsing en Beoordeling en het Landelijke Toetsplan zijn de aios in opleiding getoetst. In dat kader werden de LHK (landelijke huisartsgeneeskundige kennistoets), de KOV (kennis over vaardigheden) en de STARtclasstoets afgenomen. Alle aios zijn elk kwartaal beoordeeld op alle competentiegebieden middels de ComBeL. Er is een aparte versie voor de docenten ontwikkeld en de ComBel voor het 2e jaar bestaat onder andere uit stage specifieke indicatoren. Getrainde onafhankelijke toetsers beoordeelden de videoplustoets van de eerstejaars aios over het vakinhoudelijk handelen en de arts-patiënt communicatie in de praktijk. In het derde jaar werd de psychosociale consultvoeringstoets door de aios gedaan. In het kader van de lijn acute geneeskunde werd getoetst op reanimatievaardigheden (introductieperiode), BLS (basic life support) in het eerste en derde jaar en in de startclass. Het dossier dienstdoen werd gebruikt door de aios van het eerste en derde opleidingsjaar. De supervisie in het derde jaar werd beoordeeld halverwege en aan het eind van de sessies. Het eindoordeel werd meegenomen in de overall beoordeling van de aios.
Derde jaar
Begin 2012 zijn we gestart met een open podium: ‘Broodje gevoel’. Deze creatieve lunchactiviteit voor aios en medewerkers vindt plaats in de collegezaal, waar we de beschikking hebben over een podium en vleugel. In 2012 zijn er drie korte lunch
In 2012 werd het basisonderwijs in de vaste groep en het module onderwijs in wisselende groepen verder vorm gegeven. De onderwerpen: module ouderen, chronische zorg en
64
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
65
medische vaardigheden en de medisch inhoudelijke onderwerpen zijn verder uitgewerkt. De nieuwe module farmacotherapie is van start gegaan. De aios waarderen de keuze mogelijkheden evenals als de mogelijkheid tot verdieping. Naast het basis- en modulaire onderwijs nemen alle derde jaars aios deel aan supervisie.
Differentiatie Om in aanmerking te komen voor een differentiatie moet de aios de opleiding zonder problemen en op een goed niveau doorlopen.. De aios kunnen dan solliciteren voor een differentiatie hiervoor dienen ze een duidelijk plan te hebben waarom zij een bepaalde differentiatiemodule willen volgen. De volgende differentiaties werden aangeboden: Onderwijs, Wetenschap, Praktijkmanagement, Internationale gezondheidszorg en Palliatieve zorg.
Professioneel handelen De cursus “reflecteren kan je leren” wordt nog steeds aangeboden aan aios die deze vaar digheid verder willen ontwikkelen. Het succes van de cursus voor moeilijk reflecterende aios heeft geleid tot een toename van het aantal deelnemende aios. Om de reflectie in de huisartspraktijk te bevorderen maakten de docenten gebruik van de handleiding ‘Reflectie‘, Opleiders konden gebruik maken van de handleiding ‘Reflectie in de opleidingspraktijk’.
Professionalisering van docenten In 2012 hebben alle docenten opnieuw hun jaarlijks functioneringsgesprek gehad. Per docent werd een persoonlijk scholingsplan opgesteld. Daarnaast namen alle docenten gedurende vier dagen (twee hele en vier halve) gezamenlijk deel aan een deskundigheids bevordering met regelmatig terugkerende thema’s, zodat bij docenten een cyclisch leer proces op gang komt.
66
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
De thema’s van de deskundigheidsbevordering waren oa: - didactische kennis en vaardigheden (onderwijswerkvormen, toetsing en beoordeling) - groepsdynamische vaardigheden (uitwisselen onderwijservaringen) - vakinhoudelijke kennis en vaardigheden (o.a. EBM) - vaardigheden bij gebruik van ICT in onderwijs - samenwerking. Alle nieuwe docenten volgden de beginnerscursus DSH. Voor onderwijsontwikkelaars werd opnieuw een DSH cursus ‘bouwen van onderwijs’ aangeboden. Een aantal ervaren docenten volgden de vervolgcursus “Begeleiden van groepen” van de DSH.
Summerschool We kunnen inmiddels van een traditie spreken nu in 2012 alweer de 6e editie van de Summerschool plaatsvond. Op dinsdag 24 juli was het thema ‘de huisarts in de toekomst’ en voor woensdag 1 augustus jl. stond het thema ’de huisarts van nu’ op het programma. De eerste dag startte met een lezing over ‘Huisarts in de Toekomst die vandaag begint’, door Jeroen Cornelissen’ en eindigde met een lezing over ‘Toekomstvisie Huisartsenzorg 2012-2022’, door Arno Timmermans. Op de tweede dag werd ‘de huisarts in de roman literatuur en films’ door Arko Oderwald neergezet. De dag eindigde met een lezing van Ron Pieters: ‘De ontwikkeling tot de huisarts van nu. Hoop voor de toekomst?’
LHK symposium Op verzoek van de aios werd door en voor de aios twee maal een symposium georgani seerd. Deze vond plaats aansluitend aan de Landelijke kennistoets op 4 april en 4 oktober. De thema’s van de symposia waren: “Lets talk about sex” en “Met het mes op tafel”. De opkomst was opnieuw hoog en werd door de aios zeer gewaardeerd.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
67
Springschool Op donderdag 29 maart 2012 konden alumni elkaar ontmoeten op de Springschool 2012. Deze voor de 2e keer georganiseerde (jaarlijkse) bijeenkomst, is een combinatie van reünie en geaccrediteerde nascholing. Ruim 50 aios kwamen af op de interessante workshops: - Belbin, waarin je in korte tijd bewust werd van je eigen rol in een groep - Beïnvloeding door farmacie: welke strategieën worden gebruikt om jou te beïnvloeden - Infectieziekten met een heldere update over nieuwe ziekten - Beweegkuur: leefstijlinterventie voor mensen met overgewicht - Financiering van de zorg. Tijdens de borrel en het buffet was er volop gelegenheid om elkaar weer te spreken. Voor 2013 staat al weer de volgende Springschool gepland. Bij de workshop ‘Beïnvloeding door farmacie’ werd uit de doeken gedaan welke strategie ën gebruikt worden om jou (en je patiënten) te beïnvloeden. De workshop Infectieziekten gaf een heldere update over nieuwe ziekten. Over de leefstijlinterventie voor mensen met overgewicht in combinatie met een (andere) risicofactor ging de workshop Beweegkuur. En als laatste was er een zeer interessante presentatie over de financiering van de zorg.
Website In 2012 werd de website volledig vernieuwd. De site van Huisartsopleiding Utrecht (www.huisartsopleidingutrecht.nl) is nu een herkenbare subsite van het Julius centrum. De site is overzichtelijker geworden en de afwisselende foto’s maken de site levendiger en aan trekkelijker dan voorheen. De enthousiaste redactie is steeds bezig om de site verfrissend te houden.
68
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
69
5
De huisartsopleiders Het team opleiders Opleiders en hun praktijken zijn de spil waar het opleiden van nieuwe huisartsen om draait. Het zijn ervaren huisartsen die hun kennis, vaardigheden en inzet aanwenden voor de nieuwe generatie huisartsen. Het is een bijzondere groep huisartsen. Ze zijn geïnteresseerd in het docentschap in al haar facetten. De laatste jaren is terecht meer erkenning en aandacht gekomen voor het opleiden in de praktijk. Het team opleiders binnen de huisartsopleiding Utrecht staat voor een intensieve begelei ding van de opleiders. Het team verzorgt onder andere scholing en evaluatie, zorgt voor de acquisitie en stimuleert verbetertrajecten zoals op het gebied van het opleiden binnen de huisartsenposten en bij de accreditering van opleiderspraktijken.
Cijfers, wachtstanden In Utrecht sturen wij 277 opleiders aan. Hiervan is 34% vrouw (vorig jaar 32 %), de gemiddelde leeftijd is 52. Door het parttime werken zijn steeds meer duo opleiders en co-opleiders actief. In 2012 zijn er in maart 4 groepen van 12 eerstejaars aios en in september 4 groepen van 11 eerstejaars aios gestart. Dat betekent een grote druk op het aantal opleiders dat beschik baar is. Daarnaast waren er veel bijzondere trajecten, waarvoor ook extra opleiders nodig waren. In 2012 hebben we 37 nieuwe opleiders opgeleid. Ook in 2012 kostte het ondanks alle uitbreiding nog steeds veel moeite om alle aios aan een passende opleider te helpen. In 2013 gaan we daarom weer een aantal nieuwe opleiders opleiden. De wachtlijst is daarmee zo goed als verdwenen..
Het scholingsprogramma In 2012 is het “landelijk plan scholing en toetsing huisartsopleiders” door HON (Huisartsopleiding Nederland) gereed gekomen. Dit is tot stand gekomen in samenwerking met de coördinatoren voor opleiders van alle 8 instituten. In 2012 is gewerkt aan een Utrechts scholing en toetsplan.
70
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
71
Nieuwe opleiders Nieuwe opleiders schrijven een sollicitatiebrief en krijgen een sollicitatiegesprek met de manager opleiders en een aios. In 2012 hebben we 35 nieuwe opleiders verwelkomd. Zij zijn als aspirant opleider begonnen met de introductiecursus. Daarna volgen ze de scho ling als beginnende, gevorderde en tenslotte ervaren opleider. In 2012 is er een bijeen komst met 15 ervaren opleiders geweest. Zij gaan in 2013 als mentor optreden voor nieuwe opleiders. Competentiegerichte scholing Dit onderdeel van het scholingsprogramma van onze opleiders bestaat uit een tweedaagse in mei voor alle opleiders en een moduledag in december voor beginnende en gevorderde opleiders. De tweedaagse werd georganiseerd in het Kontakt der Kontinenten in Soesterberg. Er waren 11 modules georganiseerd voor in totaal 156 huisartsopleiders. Ook de introductiecursus werd in deze tweedaagse 2x gegeven. Module 0
Introductie
Praktische informatie, feedback, matchingsgesprek
Module 1
Mijn eerste aios
Beoordelen, leergesprekken, feedback consultatie, evaluatie
Module 2
Mijn tweede aios
Consultvoering, beoordeling, coaching, leergesprekken, persoonsgericht begeleiden
Module 3
Mijn eerste 3e jaars aios
Psychosociale consultvoering, chronische zieken, SOLK, management, Persoons gericht leergesprek moeilijke aios.
Module 4
Coaching de basis
Introductie coaching, stijlen, vaardigheden,
Module 5
Kritisch dokteren
Systematisch en kritisch beoordelen van onderzoek zoekstrategie, epidemiologie, interpretatie onderzoek
Module
Supervisie
Supervisie over opleider en huisarts zijn
Module
Southhampton
Internationale uitwisseling van huisartsen opleiden
Module
Palliatieve zorg
Medisch technische, ethische en juridische onderwerpen in opleidingsomgeving
Module
Patiëntveiligheid
(her) Kennen en analyse van incidenten en fouten en onveilige situaties
Module
De ervaren opleider als coach
Bateson, confronteren, oplossingsgericht coachen, omgaan met conflicten
Module
Filosofie
Vrijheid en verantwoordelijkheid, dilemmatraining socratisch gespreksvoering
72
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Op de moduledag in december werden voor 80 beginnende en gevorderde opleiders de eerste 5 modules gegeven. In 2012 werden de cursussen voor het eerst schriftelijk door de opleiders geëvalueerd om het niveau van het onderwijs waar nodig te verbeteren. Aios gerichte parallelle terugkomdagen Jaarlijks zijn er 6 terugkomdagen voor opleiders die een aios in dezelfde groep opleiden. De groep opleiders wordt door de zelfde docenten begeleid als de groep aios. De dag begint met het uitwisselen van opleidingservaringen en het bespreken van knelpunten hierbij. Daarna tonen 2 of 3 opleiders hun leergesprek met de aios en krijgen hierop van de groep feedback. In de middag is er verdieping van het ochtendgedeelte en het laatste uur is er een vast programma gepland. De onderwerpen van dit laatste uur zijn: 1. Werken met ComBel 2. Chronische zorg 3. Analyse denkprocessen 4. Video plus toets en psychosociale consultvoering 5. Observatie en intervisie 6. Vaardigheden 7. Maas Globaal 8. Eerste terugkomdag 1e jaar Om te weten hoe de opleiders de middag het liefst ingericht zien is er in 2012 een enquête onder de opleiders gehouden hierover. Daar kwam uit dat zij op de dag zelf willen kiezen tussen verdieping van de ochtend of een keuze onderwerp. In 2012 is gewerkt aan keuze onderwerpen die in 2013 geïntroduceerd zullen worden. De groepsbegeleiders houden tweejaarlijks een functioneringsgesprek met alle opleiders; bij nieuwe opleiders na 1 jaar.
Dienstdoen op de huisartsenpost Spoedeisende huisartsgeneeskundige zorg buiten kantooruren (‘de dienst’) wordt sinds enkele jaren vooral geleverd vanuit een huisartsenpost. In ons opleidingsgebied zijn 11 huisartsenposten actief. De opkomst van de grootschalige dienstenstructuur heeft veel gevolgen voor het karakter van ‘dienstdoen’. De omgeving is gecompliceerder en er zijn
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
73
veel meer juridische implicaties doordat het een samenspel is tussen aios, opleider en huisartsenpost, met ieder zijn wensen en verantwoordelijkheden. Om de opleidingssituatie daarop te laten aansluiten is het project Dienstdoen op de Huisartsenpost gestart, waarin nadruk ligt op verbeteren van de opleidingsomstandigheden voor de aios en opleider. Een belangrijke stap in het proces is het aanstellen van coördinatoren op de posten die de belangen behartigen voor de opleiding. In 2012 heeft ook de laatste dienstenstructuur het contract getekend. Voor alle aios is er nu een contract met de dienstenstructuur. Op basis van deze contracten worden de verbeteringen in faciliteiten op de posten vergoed door de SBOH. Het doel hierbij is te komen tot implementatie van de leidraad dienstdoen op de HAP. Dit is een taak voor de coördinatoren op de posten, ondersteunt door Ineke Volman, overkoepelend coördinator diensten. Een bijzondere plaats neemt de HDS Primair in. Deze overkoepelt 7 posten in de regio Utrecht waar verreweg het grootste deel van onze aios wordt opgeleid tijdens de diensten In 2012 is verder gewerkt aan het faciliteren van het opleiden van aios op de verschillende posten. Dit betreft: de beschikbaarheid van spreekkamers voor aios, aanwezigheid van videoapparatuur op de post, een feedbackmodule, internettoegang, instrumentarium, organisatie van introductiecursus voor aios, informatievoorziening voor patiënten met betrekking tot het opleiden en samenwerking met assistentes en coördinatoren op de post. Op het niveau van HON wordt gewerkt aan een nieuwe richtlijn voor video-opnames op de HAP. Daarnaast is er een start gemaakt met het evalueren van de Leidraad.
Accreditering praktijken huisartsopleider Sinds eind 2008 is het ondersteuningsproject bij de accreditering van de opleiderpraktij ken gestart. Huisartsopleiders krijgen financiële steun voor het accrediteren van de opleiderspraktijk. Eind 2012 is het accrediteringsproject definitief afgesloten, dat wil zeggen dat er geen nieuwe huisartsopleiders meer kunnen worden ingesloten. De financiële ondersteuning blijft bestaan voor huisartsopleiders die deelnemer zijn en de eerste cyclus van 3 jaar doorlopen.
74
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Totaal zijn 71 opleiders actief geboekt als deelnemer van het opleiders accrediteringsproject. 40 deelnemers hebben geheel of gedeeltelijk gedeclareerd. Vanaf 2016 is het verplicht voor iedere huisartsopleider om de opleidingspraktijk te accrediteren. Op ELO is een vraag en antwoord rubriek ingericht door Stijn van den Broek, waar voor alle opleiders informatie over de accreditering van de praktijk kan worden verkregen. Voor het nieuwe jaar is in groepsvorm gepland om in een gelimiteerd aantal bijeenkom sten een programma te doorlopen, met het doel om ervaren huisartsopleiders in het accrediteren te steunen, te motiveren in het voortzetten van het accrediteringstraject en de aios te betrekken bij het accrediteren. Hiervan zal in het volgende jaar verslag worden gedaan.
Academisering huisartsopleiders Academisering van de opleiding in alle aandachtsgebieden leidt tot verhoging van de kwaliteit van de opleiding en daarmee van de toekomstige huisarts. Academisering vindt al langer plaats en kan bevorderd worden door actief hierop te focussen binnen het onderwijs, binnen docentprofessionalisering en binnen opleidersprofessionalisering. Vergelijkbaar met de kwaliteitsimpulsen voor organisatorische verbeteringen binnen huisartspraktijken door praktijkaccreditering zal academisering een kwaliteitsimpuls zijn voor het wetenschappelijke fundament van de huisartsopleiding. Om het programma voor de opleider optimaal te kunnen uitvoeren, zijn de volgende ver beterpunten geformuleerd: - Informatie over onderzoek aanbieden via de Elektronische Leeromgeving waarbij inbreng van opleiders gevraagd wordt (startdatum, onderwerp, gevraagde bijdrage, ondersteuning, beloning, contactpersoon). - Er is inhoudelijk sturing nodig voor de samenstellers van de scholingsprogramma’s van de opleiders om EBM stevig te verankeren in het curriculum van de opleiders. - In 2012 is de module kritisch dokteren verplicht geworden voor gevorderde opleiders. - Het bieden van begeleiding aan opleiders bij de uitvoering van het onderzoek zal deel name aan onderzoek vergroten.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
75
- Inventariseren van expertise en behoeften t.a.v. onderzoek. - In 2012 is de Pinet studie beeindigd. (een groot opgezet onderzoek , waarbij de oplei ders betrokken waren: “Personalised Integrated EBM teaching for Trainees in General Practice”). In deze studie wordt gekeken naar de effecten van een maximale integratie van evidence based medicine (EBM) onderwijs binnen de huisartsopleiding op het gedrag van (toekomstige) huisartsen.
Communicatie De vele ontwikkelingen binnen het instituut, de verdieping in het opleiders profiel, de projecten als accreditering en diensten op de post en veel andere zaken vragen veel aan dacht voor een goede communicatie. Opleiders zijn op de eerste plaats huisartsen met een praktijk en praktijkorganisatie. Wij kunnen niet van hen verwachten dat het opleiden altijd op de eerste plaats komt. In een korte frequente nieuwsbrief worden opleiders digitaal voorzien van informatie over de laatste ontwikkelingen. Door de bondige opzet wordt de nieuwsbrief goed gelezen.
Stageopleiders
Er zijn stageplaatsen in 23 chronische zorg instellingen, waarvan 2 nieuwe in 2012. Er zijn 19 stageplaatsen in GGZ instellingen waarvan 1 nieuwe in 2012. Op de verschillende stageplaatsen zijn 115 stageopleiders actief, waarvan 26 nieuwe in 2012. Er zijn 8 stageopleiders gestopt in 2012. Ieder jaar wordt er 2-3 keer een terugkomdag georganiseerd voor alle stageopleiders.
En in 2013… - - - - - - -
Faciliteren wij het dienstdoen op de post steeds meer via de coördinatoren. Worden mentoren ingezet voor het begeleiden van beginnende opleiders Worden keuzeonderwerpen voor de parallelle terugkomdagen ingevoerd Wordt de landelijk opleider-aios evaluatie door de coördinatoren ontwikkeld Worden de functioneringsgesprekken aan het vorige punt aangepast Wordt het opleidersteam uitgebreid met belangstellende docenten Willen wij het netwerk van opleiders verder ontwikkelen om ook lokaal, in navolging van landelijk, de invloed van opleiders te borgen. - Op het niveau van HON wordt gewerkt aan een nieuwe richtlijn voor video-opnames op de HAP. Daarnaast is er een start gemaakt met het evalueren van de Leidraad. - Wordt een masterclass accreditering georganiseerd.
In het tweede opleidingsjaar volgen de aios een drietal stages buiten de huisartsen praktijk. Het gaat hierbij om een klinische stage van zes maanden in een acute somatische setting zoals een Spoedeisende Eerste Hulp (SEH) afdeling van een ziekenhuis. Daarnaast zijn er twee stages van ieder drie maanden duur in een chronische zorginstelling (verpleeghuis, hospitium, geriatrieafdeling van een ziekenhuis) respectievelijk een GGZ instelling (RIAGG, PAAZ of RPC).
Stageplaatsen In 6 ziekenhuizen zijn SEH stageplaatsen en daarnaast 9 stageplekken bij andere vak gebieden: kindergeneeskunde, gynaecologie, orthopedie, longen, dermatologie, chirurgie en interne.
76
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
77
6
78
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Onderwijsfaciliteiten In 2012 zijn wij vooral bezig geweest met een optimale ingebruikname van ons nieuwe pand aan het Broederplein, naast het Slot Zeist. Er is hard gewerkt aan de functionaliteit van de onderwijsruimtes. De ICT voorziening in de onderwijslokalen is geoptimaliseerd door het aanbrengen van opnameapparatuur. Ook is de akoestiek verbeterd door het aan schaffen van plafondpanelen en het bevestigen van gordijnen. Onze huisvesting biedt ons meer dan voldoende capaciteit voor het geven van onderwijs. Buiten de onderwijsuren om, worden onze ruimtes middels verhuur ook gebruikt door externen, o.a. door het Post-Academisch Onderwijs voor Huisartsen. Ook de grote colle gezaal biedt tal van mogelijkheden voor het organiseren van (na)scholingsactiviteiten.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
79
7
80
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Geschillen met betrekking tot de opleiding In 2012 heeft zich één geschil voorgedaan in onze opleiding. Op ons verzoek is de opleiding van een aios tussentijds beëindigd. Er heeft mediation plaatsgevonden. Deze aios heeft vervolgens een geschil aanhangig gemaakt bij de Geschillencommissie. In januari 2013 heeft de Geschillencommissie de opleiding in het gelijk gesteld.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
81
8
Wetenschappelijk onderzoek Per 31 december 2012 waren er 19 aios met een aiotho-traject, 16 vrouwen en 3 mannen. In 2012 zijn vijf nieuwe aiotho’s met onderzoek gestart. Een postdoc aiotho is in 2012 gestopt met de huisartsopleiding en richt zich nu volledig op onderzoek. Roderick Venekamp is in 2012 gepromoveerd op de behandeling van rhinosinusitis. Hij gaat door met onderzoek als postdoc aiotho. Lopende onderzoeken in 2012: Corine den Engelsen: Metabool syndroom Marieke Bolkenbaas: Pneumokokkenvaccinatiestudie onder ouderen. Roderick Venekamp (postdoc aiotho): Behandeling van rhinosinusitis Saskia de Vries-van Vugt: Lage luchtweginfecties in de huisartspraktijk Miriam Warnier: Hartritmestoornissen bij longpatiënten Tamara Platteel: Extended-spectrum beta-lactamases Josien Riphagen-Dalhuisen: Influenzavaccinatie onder gezondheidszorgwerkers Paula Koekkoek: Cognitie bij diabetes mellitus type 2 Marlous Koningsveld-Kortekaas: Pinet studie Carla Reidsma: Intensieve multifactoriële behandeling van diabetes mellitus type 2 Annemarie van Deursen: Pneumokokkeninfecties en -preventie bij ouderen Alma van de Pol (postdoc aiotho): Zorginnovaties in de academische huisartspraktijk Annet Sollie: Registratie en hergebruik van klinische data Marloes van den Berg-Minnaard: Implementatie van CRP sneltesten Nieuw: Jolien Teepe: Kinkhoest bij volwassenen met een lage luchtweginfectie Maaike Ronda: Diabetes mellitus en e-Health Sander van Doorn: Behandeling met antistolling bij AF-patiënten met risico op CVA Faas Dolmans: Kunnen biomarkers een rol spelen bij de diagnostiek van TIA en het voor spellen van een CVA op korte termijn? Irene Bos-Touwen: Getailorde zorg en succes van zelfmanagement
82
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
83
Onderzoek van onderwijs Daar de laatste jaren nogal wat vernieuwingen in het onderwijs zijn ingevoerd, willen wij nagaan wat de waarde is van deze ontwikkelingen. In dit kader is al in 2008 een lijn onderzoek van onderwijs opgezet. Meten is Weten is de naam die het programma Onderzoek van Onderwijs heeft gekregen. Dit programma zal de komende jaren worden uitgevoerd. Er zijn 4 deelprogramma’s: - In 2008 en 2009 is een belangrijk deel van het onderzoek naar de “Selectiemethode voor de huisartsopleiding”, en “Twijfel en Uitval in de huisartsopleiding” verricht. De resultaten zijn geanalyseerd in 2010 en in 2011 is er een publicatie geweest in het NTVG. Verdere activiteiten zijn een pilot voor een nieuwe selectie methode. Deze heeft plaatsgevonden in 2011 en 2012. Dit is een samenwerkingsproject met de afdeling huisartsopleiding van Nijmegen. Het is ook het promotie onderwerp van Margit Vermeulen. Laatstgenoemde is ook verantwoordelijk voor de Lijn Onderzoek van Onderwijs op onze afdeling. - Onderzoek naar het effect van het onderwijs in evidence based medicine. Subsidie is bij het Cash fonds aangevraagd en verkregen in 2010. In 2011 is met dit onderzoek gestart door een aiotho Marlous Koningsveld-Kortekaas onder leiding van Marie Louise Bartelink, de coördinator van ons EBM onderwijs en senior onderzoeker. Wij hopen dat in 2013/2014 deze promotietrajecten kunnen worden afgerond.
84
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
85
9
Missie, visie en beleidsvoornemens Missie De Huisartsopleiding Utrecht leidt dokters op tot vakkundige en gemotiveerde huis artsen, die goed voorbereid zijn op vragen en wensen van de hedendaagse maatschappij. Dit doet zij samen met een team van krachtige/ zelfbewuste huisartsopleiders, docenten en ondersteuners. De huisarts is eerste aanspreekpunt bij gezondheidsvragen. Hij/zij levert persoonlijke zorg afgestemd op de individuele patiënt en diens context en coördineert de zorg in de eerste en tweede lijn. Dit in een toenemende diversiteit aan praktijkvormen. De opleiding tot huisarts vindt plaats in de opleidingspraktijk onder supervisie van een huisartsopleider. Daarnaast komen de aios één dag per week naar de huisartsopleiding, op de prachtige locatie Broederplein in Zeist, waar zij in een vaste groep onderwijs krijgen van een huisartsdocent en een psycholoogdocent.
Visie Huisarts en context/ Mens in context Zoals huisartsen aandacht dienen te hebben voor de context van de patiënt, zo heeft de Huisartsopleiding Utrecht aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen waarin de huisarts steeds zijn positie moet bepalen. In een veilige, inspirerende en flexibele omgeving leiden wij op tot levenslang leren. Huisartsen werken tegenwoordig steeds meer samen in een team van collega’s, praktijkassistentes, POH’s en andere medewerkers. Wij zien een expliciete rol voor samenwerken in het onderwijs en in de organisatie en ver wachten daarin ieders eigen verantwoordelijkheid. Huisarts als persoon/ Mens als geheel Zoals huisartsen de mens als geheel zien, zo ziet Huisartsopleiding Utrecht aios, docenten en opleiders als geheel met eigen kracht en mogelijkheden. De cultuur van de opleiding daagt uit te streven naar persoonlijke ontwikkeling en biedt ruimte voor het vormgeven van authenticiteit: wat voor opleider, docent of aios wil je zijn of worden? Vanuit de sterke pun ten stimuleren wij elkaar om op een creatieve manier om te gaan met onvolkomenheden.
86
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
87
Oog voor detail/ Verdieping Zoals de huisarts oog heeft voor detail, zo zoekt Huisartsopleiding Utrecht naar verdie ping door vast te houden aan nieuwsgierigheid en verwondering. De Huisartsopleiding Utrecht biedt ruimte voor reflectie op het dagelijks werk als huisarts, opleider of docent. Aandacht voor elkaar op de werkvloer vinden wij belangrijk door stil te staan bij wezen lijke gebeurtenissen. Wij geven elkaar feedback, daarin verhelderen we achterliggende motieven bij elkaar en durven we problemen te benoemen. Kaders Zoals huisartsen werken binnen vaste kaders, zo beweegt de Huisartsopleiding Utrecht binnen landelijk vastgestelde kaders. De Huisartsopleiding Utrecht werkt vanuit een aca demische setting op basis van Evidence Based Medicine. Wij voorzien in een curriculum, waarbij de sturing gaandeweg de opleiding losser wordt, passend bij de fase, leerstijl en zelfstandigheid van de aios. Wij streven naar uitdagend onderwijs op de terugkomdag en motiveren tot een actieve leerhouding in de opleidingspraktijk. Omdat het grootste deel van de opleiding in de praktijk plaats vindt, is er veel aandacht voor goede scholing en coaching van de opleiders. Ook in de scholing van docenten vinden wij het essentieel te verleiden tot continue verbetering; in didactiek, begeleiding en als expert.
Beleidsvoornemens De beleidsvoornemens voor 2013 - 2015 zijn opgedeeld in de volgende onderwerpen: - Verbetering van het onderwijs aan aios. - Verbetering van het onderwijs aan opleiders. - Verbeteren van het onderwijs aan de docenten. - Verbeteren van de organisatie. Verbetering van het onderwijs aan aios Academisch niveau – In het kader van de academisering hebben de hoofden een landelijk voorstel tot acade misering geformuleerd. Op basis van deze notitie wordt gestreefd naar: - integratie van de huisartsopleiding en de overige eenheden binnen de afdeling huis artsgeneeskunde c.q. eerstelijnsgeneeskunde, vanuit het perspectief om het weten schappelijk niveau binnen de huisartsopleiding te verhogen.
88
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
- verwetenschappelijking: Onderzoek door aios, aiotho’s, stafleden en opleiders. Academisch carrièrepad van stafleden, scouting van high potentials, onderzoeks trajecten, opstellen formatie begeleiding aios, voorbereiding aanvraag bij SBOH voor aiotho trajecten. Voorbereiding van een onderzoeksfonds voor de eerstelijns geneeskunde. Opstellen van een onderzoeksagenda. - professionalisering van de opleider en academisering van de opleidingspraktijken. De motivatie voor het evidence based practice vergroten door belemmeringen zoveel mogelijk weg te nemen. Regievoering is noodzakelijk, enerzijds door ruimte te creëren in de praktijkvoering, anderzijds door de organisatie binnen huisarts opleiding en Julius Centrum rond evidence based practice en deelnemen aan onderzoek verder te professionaliseren. - onderzoek van onderwijs: het ontwikkelen van de Research & Development functie, evaluatie van het lopende onderwijs, het uitvoeren van onderzoek dat nieuwe inzichten verschaft over de wijze waarop aios optimaal opgeleid kunnen worden en over succesvolle implementatie van onderwijsinnovatie. – De academiseringsgedachte breed verspreiden onder de docenten, opleiders en aios. Academisering is meer dan alleen EBM onderwijs. Academisering van de huisarts opleiding behelst de koppeling tussen patiëntenzorg, de opleiding en onderzoek op academisch niveau binnen een afdeling. – Betrokkenheid aios, docenten en opleiders bij wetenschappelijke activiteiten zoals Pinet/KKB vergroten. Onderwijsprogramma – Verdieping onderwijs op het gebied van zorg voor ouderen met complexe problemen. – Dekking competenties op het gebied van het werken in zorgketens en delegeren van taken, preventieve taken. – Omgaan met de veranderende werkzaamheden in de huisartsvoorziening, en aan dacht voor de persoonlijke continuïteit zoals gesteld in de toekomstvisie 2022. – Differentiatie beter laten aansluiten bij de veranderende positie van de huisarts in de samenleving door aandacht voor onderwijs in Ziekte en Zorg management; praktijk management. Deze aandachtspunten afstemmen met het landelijk beleid. – Aanpassen van ons onderwijsprogramma aan het landelijk plan Ziekte en Zorg Management. – Inzet van kaderhuisarts / huisartsopleiders/onderzoekers bij het uitvoeren en ontwikkelen van onderwijs.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
89
– APC onderwijs aanpassen aan landelijke ontwikkelingen. – Uitwerken landelijke Start-class 1e jaar ter voorbereiding op dienst doen op de huisartsenpost. – Onderwijs op de huisartsenpost beter kaderen en rol van opleidingscoördinator huisartsenpost beter beschrijven en kenbaar maken.
– Leidinggevenden gaan het sjabloon (gebaseerd op het Competentieprofiel) gebruiken voor verslaglegging van de functioneringsgesprekken. – Docenten meer betrekken bij de academisering van de opleiding (zie boven).
Toetsing, beoordeling en resultaten – APC toets verder ontwikkelen en implementeren en laten aansluiten bij het persoon lijk ontwikkelplan conform landelijke richtlijnen. – Het meewerken aan het ontwikkelen van en het introduceren van Kenmerkende beroepsactiviteiten (KBA’s).
Management – Samenstelling MT: aanpassen aan de vereisten van het onderwijscontinuüm en de academisering. – Onderwijscontinuüm vorm geven: aios-co model, het longitudinale geïntegreerde coschap, ontwikkeling van onderwijs. – Automatisering van de organisatorische processen optimaliseren. – Inbedding in het UMC, door actieve rol bij de Centrale Opleidings Commissie. – Goede communicatie naar de staf bij vernieuwingen en veranderingen.
Verbetering van het onderwijs aan opleiders Leeromgeving – Onderwijs en begeleiding in de huisartsenpraktijk: het daadwerkelijk observeren en toetsen van aios , onderwijs in vaardigheden. – Onderwijs en begeleiding in de stage-inrichting: focus op professionalisering stagebegeleiders. – Onderwijs en begeleiding op het instituut: aandacht voor individueel leerplan van de opleiders. – Verder ontwikkelen van het scholings- en toetsingsplan van de opleiders. – Ervaren opleiders als coach laten functioneren voor beginnende opleider. – De academiseringsgedachte meer onder de aandacht brengen (zie eerder). – Onderwijs op de huisartsenpost beter kaderen en rol van opleidingscoördinator huisartsenpost beter beschrijven en kenbaar maken.
Verbeteren van de organisatie
Huisvesting – Een optimale invulling en in gebruik name van het nieuwe pand, veiligheidsbeleid. – Afstemming met de Julius Academy. – Inrichten facilitair team Zeist. Kwaliteit – Vertaling van de scores op de kwaliteitsindicatoren van de verschillende visitatie instrumenten naar een systematisch kwaliteitsbeleid en de uitvoering van kwaliteitsplannen. – Verbeteren tevredenheid medewerkers, onder andere ten aanzien van werkplekken en werkomgeving op de nieuwe locatie en naar aanleiding van uitkomst MBTO Onderzoek van onderwijslijn verder uitbouwen.
Verbeteren van het onderwijs aan de docenten Staf – Docentprofessionalisering: introduceren en implementeren document docentprofessionalisering. – Nieuw feedbacksysteem implementeren gebaseerd op de Vlootschouw. Docenten en staf houden hun eigen ontwikkeling bij (POP) in een nog te ontwikkelen elektronisch portfolio.
90
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Internationale samenwerking – Internationale samenwerking en uitwisseling met Southampton en Cardiff op het gebied van Huisartsgeneeskunde. – Internationalisering: in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs meer contact over de grenzen. Werving en selectie – Professionalisering van het wervings- en selectiebeleid van nieuwe aios; vervullen van een voortrekkersrol bij het implementeren van de landelijke selectie.
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
91
10
Publicaties Moll van Charante, E. Perry M., Vernooij-Dassen M., Boswijk D., Stoffels J., Achthoven L., Luning-Koster M., NHG-Standaard Demenetie (derde herziening) Huisarts en Wetenschap 2012;55(7):306-17 Bendermacher BLW, Teijink JAW, Willigendael EM, Bartelink ML, Peters RJG, Langenberg M, Büller HR, Prins MH. Applicability of the ankle-brachial-index measure ment as screening device for high cardiovascular risk: an observational study. BMC Cardiovasc Disorders 2012;12:59 Lauret GJ, Gijsbers HJH, Hendriks EJM, Bartelink ML, de Bie RA, Teijink JAW. The ClaudicatioNet concept: design of a national integrated care network providing active and healthy aging for patients with intermittent claudication. Vasc Health Risk Management 2012:8 495–503 Te Pas E, van Dijk N, Bartelink ML, Wieringa-de Waard M. Factors influencing the EBM behaviour of GP trainers: A mixed method study. Med Teacher 2012; Oct 26: epub ahead of print. New trends in the prevention and management of community-acquired pneumonia. Postma DF, van Werkhoven CH, Huijts SM, Bolkenbaas M, Oosterheert JJ, Bonten MJ. Neth J Med. 2012 Oct;70(8):337-48. Damoiseaux RAMJ. Een kankerrisico test, wie zit er op te wachten. Ned Tijdschr Geneesk 2012;156: A4910 Damoiseaux RAMJ. Otitis media acuta: NHG-standaard niet aanpassen. Ned Tijdschr Geneesk 2012;156:415. Invasive pneumococcal disease and 7-valent pneumococcal conjugate vaccine, the Netherlands. van Deursen AM, van Mens SP, Sanders EA, Vlaminckx BJ, de Melker HE, Schouls LM, de Greeff SC, van der Ende A; Invasive Pneumococcal Disease Sentinel Surveillance Laboratory Group. Emerg Infect Dis. 2012 Nov;18(11):1729-37. doi: 10.3201/ eid1811.120329.
92
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
93
Trends in primary-care consultations, comorbidities, and antibiotic prescriptions for res piratory infections in The Netherlands before implementation of pneumococcal vaccines for infants. Van Deursen AM, Verheij TJ, Rovers MM, Veenhoven RH, Groenwold RH, Bonten MJ, Sanders EA. Epidemiol Infect. 2012 May;140(5):823-34. doi: 10.1017/ S0950268811001361. Epub 2011 Jul 25. Remission of screen-detected metabolic syndrome and its determinants: an observational study. Den Engelsen C, Gorter KJ, Salomé PL, van den Donk M, Rutten GE. BMC Public Health. 2012 Sep 13;12:778. doi: 10.1186/1471-2458-12-778. Advanced glycation end products measured by skin autofluorescence in a population with central obesity. Den Engelsen C, van den Donk M, Gorter KJ, Salomé PL, Rutten GE. Dermatoendocrinol. 2012 Jan 1;4(1):33-8. doi: 10.4161/derm.17999. High-sensitivity C-reactive protein to detect metabolic syndrome in a centrally obese population: a cross-sectional analysis. Den Engelsen C, Koekkoek PS, Gorter KJ, van den Donk M, Salomé PL, Rutten GE. Cardiovasc Diabetol. 2012 Mar 14;11:25. doi: 10.1186/1475-2840-11-25. One year follow-up of patients with screen-detected metabolic syndrome in primary care: an observational study. Den Engelsen C, Gorter KJ, Salomé PL, Rutten GE. Fam Pract. 2013 Feb;30(1):40-7. doi: 10.1093/fampra/cms052. Epub 2012 Sep 10. [Epub ahead of print] Development of metabolic syndrome components in adults with a healthy obese pheno type: A 3-year follow-up. Den Engelsen C, Gorter KJ, Salomé PL, Rutten GE. Obesity (Silver Spring). 2012 Oct 3. doi: 10.1002/oby.20049. [Epub ahead of print] Helsper CW, Hellinga HL, van Essen GA, de Wit GA, Bonten MJ, van Erpecum KJ, Hoepelman AI, Richter C, de Wit NJ. Real-life costs of hepatitis C treatment. Neth J Med. 2012 Apr;70(3):145-53.
Helsper CW, Borkent-Raven BA, de Wit NJ, van Essen GA, Bonten MJ, Hoepelman AI, Janssen MP, de Wit GA. Cost-effectiveness of targeted screening for hepatitis C in The Netherlands. Epidemiol Infect. 2012 Jan;140(1):58-69 Intensive multifactorial treatment and cognitive functioning in screen-detected type 2 diabetes--the ADDITION-Netherlands study: a cluster-randomized trial. Koekkoek PS, Ruis C, van den Donk M, Biessels GJ, Gorter KJ, Kappelle LJ, Rutten GE. J Neurol Sci. 2012 Mar 15;314(1-2):71-7. doi: 10.1016/j.jns.2011.10.028. Epub 2011 Nov 16. PMID: 22093142 High-sensitivity C-reactive protein to detect metabolic syndrome in a centrally obese population: a cross-sectional analysis. den Engelsen C, Koekkoek PS, Gorter KJ, van den Donk M, Salomé PL, Rutten GE. Cardiovasc Diabetol. 2012 Mar 14;11:25. doi: 10.1186/1475-2840-11-25. PMID: 22417460 Population distribution of Beta-lactamase conferring resistance to third-generation cep halosporins in human clinical Enterobacteriaceae in the Netherlands. Voets GM, Platteel TN, Fluit AC, Scharringa J, Schapendonk CM, Stuart JC, Bonten MJ, Hall MA; National ESBL Surveillance Working Group. PLoS One. 2012;7(12):e52102. doi: 10.1371/journal.pone.0052102. Epub 2012 Dec 20. PMID:23284886 [PubMed - in process] Contributing factors to influenza vaccine uptake in general hospitals: an explorative management questionnaire study from the Netherlands Josien Riphagen-Dalhuisen, Joep CF Kuiphuis, Arjen R Procé, Willem Luytjes, Maarten J Postma and Eelko Hak Predictors of seasonal influenza vaccination among healthcare workers in hospitals: a descriptive meta-analysis. Josien Riphagen-Dalhuisen, Giedre Gefenaite, Eelko Hak
Helsper CW, van Essen G, Frijling BD, de Wit NJ. Follow-up of mild alanine aminotrans ferase elevation identifies hidden hepatitis C in primary care. Br J Gen Pract. 2012 Mar;62(596)
Trudy van der Weijden, Ariëtte R.J. Sanders-van Lennep. ‘Keuzehulpen voor de patiënt.’ Huisarts en Wetenschap 2012;50:516-521
94
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
95
Venekamp RP, Bonten MJ, Rovers MM, Verheij TJ, Sachs AP. Systemic corticosteroid monotherapy for clinically diagnosed acute rhinosinusitis: a randomized controlled trial. CMAJ. 2012 Oct 2;184(14):E751-7. doi: 10.1503/cmaj.120430. Epub 2012 Aug 7. Venekamp RP. Antibiotics provide no clinically important benefit in mild to moderate acute sinusitis. Evid Based Med 2012 Dec;17(6):e16. doi: 10.1136/ebmed-2012-100763. Epub 2012 Jun 20. Venekamp RP, Sachs APE, Bonten MJM, Verheij ThJM, Rovers MM. Treatment of acute rhinosinusitis: discrepancy between guideline recommendations and clinical practice. Family Practice 2012 Dec;29(6):706-12. doi: 10.1093/fampra/cms022. Epub 2012 Mar 1. SF van Vugt, BDL Broekhuizen, NPA Zuithoff, PA de Jong, CC Butler, K Hood et al. Incidental findings on chest radiographs in adult primary care patients with acute cough: a twelve-country study. Ann Fam Med 2012;10(6):510-515. SF van Vugt, BDL Broekhuizen, NPA Zuithoff, CC Butler, K Hood, S Coenen et al. Airway obstruction and bronchodilator responsiveness in adults with acute cough. Ann Fam Med 2012;10(6):523-529. Vermeulen MI, Kuyvenhoven MM, Zuithoff NPA, Tromp F, Graaf van der Y, Pieters HM. Selection for Dutch postgraduate GP training; time for improvement. Eur J Gen Pract. 2012; 18: 201-5. Warnier M, Rutten F, Kors J, de Boer A, Lammers JWJ, Hoes A, De Bruin ML. Cardiac arrhythmias in adult patients with asthma.J Asthma 2012;49(9):942-6 Blom MT* and Warnier M*, Bardai A, Berdowski J, Koster R, Souverein P, Hoes A, Rutten F, De Bruin ML, de Boer A, Tan H. * Authors contributed equally Reduced in-hospital survival rates of out-of-hospital cardiac arrest victims with obstruc tive pulmonary disease Resuscitation 2012 Oct 17.
96
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Göbel B, Zwart D.L.M., Hesselink G, Pijnenborg L, Barach P, Kalkman CJ, Johnson JK. Stakeholder perspectives on handovers between hospital staff and general practitioners: an evaluation through the microsystems lens. BMJ Qual Saf 2012;21:i106-i113 Published Online First: 1 November 2012 doi:10.1136/bmjqs-2012-001192 Zwart D.L.M., Heddema W.S., Vermeulen M.I., Van Rensen E.L., Verheij TJ, Kalkman C.J. Het melden van incidenten door huisartsen-in-opleiding. Huisarts Wet 2012;55(5):200-3. Zwart D.L.M., Vermeulen M.I. Patiëntveiligheid in de opleidingspraktijk.; Bijblijven 2012 jaargang 28, nummer 3 (2012) p. 43-47 In ’t Veld C.J., Zwart D.L.M., Van den Broek S. Vanzelfsprekende veiligheid in de prak tijk. Bijblijven 2012 jaargang 28, nummer 3 (2012) p. 38-42 Voordrachten / Workshops / Poster op wetenschappelijke congressen / Nascholing, Presentaties op Vakinhoudelijke Conferenties / Bijeenkomsten R.A.M.J. Damoiseaux: Speerpunten XVIII 2012. Garderen 2 en 3 oktober 2012, Otitis media: KNO-arts en huisarts op een lijn!? Excellence in Paediatrics. Madrid 2012 (28 nov-1 dec) The EiP debate: Resolved: all children with AOM under 2 years of age should be routinely started on emperic antibiotic therapy at initial presentation. (speaker con) Poster: Walen S, Damoiseaux RAMJ, Uil SM, van den Berg JWK. Diagnostic delay of pul monary embolism in primary and secondary care, a retrospective study. Posterpresentatie op ERS 2012 Vienna
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
97
A.M. van Deursen: Poster op de ISPPD in Brazilië over Invasive pneumococcal disease and 7-valent pneumo coccal conjugate vaccine in the Netherlands Poster-presentatie over ‘Trends in hospitalisation rates of respiratory tract infections in the Netherlands before and after the introduction of PCV7. C. den Engelsen: NHG-Wetenschapsdag, 8 juni 2012: Stand van zaken 14 jaar na de start van het eerste aiotho-traject’ C.W. Helsper: WONCA, Wenen, 2012 Evidence Based Medicine in GP vocational training European Gastroenterology Week, Amsterdam, 2012 Effectiveness and cost-effectiveness of a nationwide campaign for awareness and case finding of hepatitis C in the Netherlands PAO-H Maag- darm- en leverziekten, Zeist, 2012 Hepatitis C – opsporing verzocht Offward, Utrecht, 2012 Alles over iets en iets over alles P.S. Koekkoek: NHG-Weenschapsdag (poster): Invloed van milde depressieve symptomen op cognitie bij diabetes type 2Alzheimer’s Association International Conference (poster): The influence of depressive symptoms on cognition in type 2 diabetes M.C. Minnaard NHG wetenschapsdag 2012 “analytische prestaties overeenkomst en gebruiksvriendelijkheid van vijf C-reactive protein point-of-care testen” (poster presentatie) WONCA Europe Conference, July 4 – 7, 2012, “Analytical performance, agreement and user-friendliness of five C-reactive protein point-of-care tests”
98
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
A.C. van de Pol: WONCA Europe Conference, July 4 – 7, 2012, Vienna, Austria Determinants of specialist referrals for recurrent respiratory tract infections including otitis media in young children WONCA Europe Conference, July 4 – 7, 2012, “Analytical performance, agreement and user-friendliness of five C-reactive protein point-of-care tests” A.R.J.Sanders: 6 december 2012: Workshop: voor de werkgroep pijnrevalidatie van de revalidatieartsen Nederland: “gedeelde besluitvorming voor gevorderden” 4-7 juni 2012 Workshop: WONCA Wenen: ‘Shared Decision-Making plus for general practitioners with a focus on patient suffering from non-chronic low back pain: enforcing patients’ own expectations in order to maximize health benefits.’ 4-7 juni 2012 Presentatie: WONCA Wenen: ‘Patient perceived and observer reported shared decisionmaking(SDM) in patients with non-chronic low back pain in general practice’ R.P. Venekamp: Workshop LOVAH Congres – 27 januari 2012 M.I. Vermeulen: 12 maart 2012, Ottawa congres; short presentation: Candidates’reactions towards a new selection procedure for postgraduate GP-training 30 oktober 12, Interstavendag workshop ‘Werving van aios: ons pakkie an?’ Workshop ‘Ontwikkelingsfeedback n.a.v. competentiegerichte selectie’ M. Warnier 23-26.08.2012 ICPE 2012 Barcelona, Spanje Posterpresentatie: Increased risk of sudden cardiac arrest in obstructive pulmonary disease
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
99
08.06.2012 NHG-wetenschapsdag 2010 Maastricht - Presentatie: Stoppen met roken interventies bij patiënten met COPD: een systemati sche review 2002-2011 - Poster presentatie: Hartritmestoornissen bij volwassen patiënten met astma 14.06.2012 WEON 2012 Rotterdam - Presentatie: Patients with obstructive pulmonary disease have an increased risk of ECG documented out-of-hospital cardiac arrest - Posterpresentatie: Survival of patients with obstructive pulmonary disease after out of hospital cardiac arrest.
100 Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
101
11
Post-academisch onderwijs voor huisartsen Utrecht De PAOH-Utrecht (waarbij PAOH staat voor Post-Academisch Onderwijs voor Huisartsen) organiseert jaarlijks in het UMC Utrecht een 10-15tal nascholingen voor praktiserende huisartsen en huisartsen in opleiding. Deze cursussen zijn geaccrediteerd op basis van de door het College voor Accreditering Huisartsen van de KNMG verleende beperkte instellingsaccreditering. De nascholingen op het gebied van reizigersgeneeskunde zijn tevens geaccrediteerd door de LCR (als basisopleiding en reguliere nascholing). De PAOH is praktijkgericht, actueel en evidence-based. De PAOH is ook interactief: door middel van stemkastjes kan altijd actief worden deelgenomen aan de discussie. De voor drachten worden gehouden door deskundige, goede sprekers en de dagvoorzitter is altijd een huisarts. Dit PAOH-programma wordt onveranderlijk goed bezocht en eveneens altijd goed gewaardeerd. Afstemming van de onderwerpen vindt plaats met de regionale WDH’s en met andere landelijke aanbieders van nascholing voor huisartsen. Samen met het UMC Utrecht en de regionale WDH’s wordt ook de jaarlijkse UMC Utrecht-dag georganiseerd voor verwijzers. De logistieke organisatie was in 2012 nog in handen van Bohn Stafleu van Loghum, maar wordt vanaf 2013 gecontinueerd door de Juliua Academy. De inhoudelijke coördinator is dr. M.E.L. (Marie-Louise) Bartelink. Het volledige programma is beschik baar via www.paoh.nl. Via het daar aanwezige digitale archief zijn alle voordrachten en achtergrondinformatie ook na te lezen en terug te zoeken door de deelnemers. In 2010 kwamen de eerste PAOH-online modules beschikbaar. Deze vormen verdieping voor deelnemers van de cursussen, maar ze kunnen ook los daarvan worden gevolgd. De ont wikkeling van deze PAOH-online modules past ook in het streven de onderwerpen van de PAOH beschikbaar te maken voor het studentenonderwijs en de huisartsopleiding in het kader van het onderwijs continuüm.
102 Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
103
Onderwerpen in 2012 Voeding Diagnostiek Chronische aandoeningen bewegingsapparaat Masterclass 2 dagen Maag- darm- en leverziekten Reizigersgeneeskunde Basis 1 Reizigersgeneeskunde Basis 2 Dermatologie Psychische klachten Masterclass 2 dagen Diabetesdag Zwangerschap, bevalling en pasgeborenen
Discipline overstijgend EBM–onderwijs Jaarlijks wordt deze tweedaagse EBM cursus georganiseerd door de Dienst Onderwijs en Opleidingen in het kader van het discipline-overstijgend onderwijs voor de aios binnen de OOR (Onderwijs-en Opleidingsregio) Utrecht. De OOR-Utrecht bestaat uit een regio naal opleidingsnetwerk waarin het UMC Utrecht en haar partnerziekenhuizen samen werken ten behoeve van een optimale invulling van het initiële geneeskunde onderwijs en de medische vervolgopleidingen. Het UMC Utrecht heeft hierin een coördinerende rol, en voor de module EBM ligt de programma coördinatie bij het Julius Centrum. Voor meer informatie zie: www.umcutrecht.nl/onderwijs/opleidingen/E/evidencebasedmedicine. De cursusdoelstellingen zijn de volgende: - Het vertalen van een klinische vraag in een opzoekbare vraag - Snel en efficiënt zoeken naar evidence - Kritisch beoordelen van de gevonden evidence - Toepassen van de gevonden evidence Het aantal deelnemers bedroeg 25 en zij gaven een de cursus een 7,9. Uit de evaluatie bleek verder dat de deelnemers deze in grote meerderheid aanbevelen aan hun collega’s (55% met 4/5 en 41% met 5/5).
104 Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht
105
Colofon Uitgave Huisartsopleiding Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht Eindredactie Drs. C. Nusse, beleidsmedewerker Ontwerp en Lay-out Multimedia, UMC Utrecht Fotografie I. van Ouwerkerk
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd door middel van druk, fotokopie, mikrofilm of welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Hoofd van de Huisartsopleiding, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde www.huisartsopleidingutrecht.nl
108 Jaarverslag 2012 | Huisartsopleiding Utrecht