Zaaknummer: OWZAP02 Onderwerp Overeenkomst met provincie over uitvoering taken op het gebied van jeugdzorg
Collegevoorstel Inleiding De provincie Noord-Brabant en de gemeenten in de regio Brabant noordoost zijn al enige tijd in overleg om de aansluiting tussen Centra Jeugd en Gezin (CJG) en jeugdzorg te verbeteren. Daarnaast proberen we te voorkomen dat jeugdigen onnodig een beroep (moeten) doen op de geïndiceerde jeugdzorg. Hiertoe zijn een aantal actieprogramma’s in ontwikkeling. De provincie wil bovendien de gemeenten financiële ruimte geven voor de organisatie van jeugdhulp op lokaal niveau via een provinciale subsidieregeling. Het is de bedoeling deze intenties vast te leggen in een samenwerkingsovereenkomst.
Feitelijke informatie Gemeenten en provincie verzorgen samen de hulp en zorg aan jeugd en gezin. Gemeenten zorgen voor opvoedingsondersteuning en laagdrempelige hulp voor jongeren en gezinnen met opgroei- en opvoedproblemen. De provincie zorgt voor de gespecialiseerde, geïndiceerde jeugdzorg voor kinderen met ernstige problemen. De laatste jaren is er een (onevenredige) toename te zien in het beroep op de gespecialiseerde (geïndiceerde) jeugdzorg. Dit heeft geleid tot wachtlijsten en maakt het jeugdzorgstelsel onnodig duur en zwaar. Zowel voor gemeenten als de provincie. Begin 2009 is door het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) jeugd de opdracht gegeven te komen tot een viertal actieprogramma’s, te weten: 1. Basisniveau Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) 2. Aansluiting CJG-Bureau Jeugdzorg 3. Nazorg 4. Hulp meer in de directe omgeving Gedachte hierbij is dat bepaalde lichtere vormen van zorg, die nu door de geïndiceerde jeugdzorg worden uitgevoerd, naar verwachting ook door professionals uit het preventieve veld zouden kunnen worden uitgevoerd. Naar aanleiding van de resultaten vindt er nu een doorontwikkeling plaats teneinde een omslag te kunnen realiseren. De kern van de gewenste omslag is samen te vatten in drie hoofdlijnen: 1. versterking van de eigen kracht van jongeren, gezinnen en hun sociale netwerk; 2. versterking van (opvoed)ondersteuning aan jeugd en gezin door de gemeenten; 3. focus op kinderen/gezinnen met ernstige opgroei- of opvoedproblematiek binnen de gespecialiseerde jeugdzorg. Om deze omslag tot stand te brengen is een gezamenlijke inzet nodig van gemeenten (regio’s), provincie, Bureau Jeugdzorg en jeugdzorgaanbieders, De provincie ondersteunt de ontwikkeling inhoudelijk en met financiële middelen. Om het belang van de samenwerking van provincie en gemeenten te onderstrepen hecht de provincie eraan dit te bekrachtigen met een samenwerkingsovereenkomst (zie bijlage). Een en ander is besproken in het Regionaal Bestuurlijk Overleg Brabant noordoost op 15 oktober 2010. De gemeenten hebben dit voorstel onderschreven. De (concept) samenwerkingsovereenkomst is besproken in het
1
Zaaknummer: OWZAP02 Onderwerp Overeenkomst met provincie over uitvoering taken op het gebied van jeugdzorg Portefeuillehoudersoverleg Maatschappelijke Zaken van 17 november 2010. Alle portefeuillehouders hebben met de overeenkomst ingestemd. Uit praktisch oogpunt en gelet op de voor jeugdzorg gekozen overlegstructuur is er gekozen om de ondertekening te laten plaatsvinden door de voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg namens de overige gemeenten (wethouder P. Roozendaal van de Gemeente Schijndel). Financieel (Subsidieregeling) De provincie stelt voor de periode december 2010 t/m 2012 een subsidie beschikbaar van € 8 miljoen voor intensivering van het lokale hulpaanbod. Deze middelen zijn alleen bestemd voor de kleine en middelgrote gemeenten. Voor Brabant noordoost gaat het om € 2.526.480. Hiermee dienen de gemeenten extra en effectieve lokale hulp ontwikkelen, die leidt tot: 5% minder instroom in de gespecialiseerde jeugdzorg tussen 2009 en 2012; 5% meer uitstroom tussen 2009 en 2012 (verkorting van de gespecialiseerde jeugdzorg). De provincie vraagt van de regio’s dat zij zelf minstens hun huidige investeringen in jeugd en lokale hulp op niveau houden. Zo vergroten regio’s en provincie samen het budget voor preventie en wordt de omslag sneller zichtbaar. Uitgaande van een actieve samenwerking met de regio’s verwacht de provincie in 2012 een daling te kunnen zien als gevolg van de intensivering van preventie en lokale hulp. Als de gezamenlijke acties in een regio leiden tot het behalen van de genoemde verandering in inen uitstroom, ontstaat er ruimte binnen de doeluitkering die de provincie van het rijk ontvangt voor gespecialiseerde jeugdzorg. Het landelijk afsprakenkader maakt het mogelijk dat de provincie in dat geval een deel van de doeluitkering, het “inverdieneffect”, beschikbaar stelt aan de regio voor extra lokale hulp direct na 2012. De subsidieaanvraag wordt centraal verzorgd door de gemeente Oss. Uitvoering van het onderliggende plan kan subregionaal en lokaal plaatsvinden.
Afweging Het nieuwe regeerakkoord voorziet in de overheveling van de geïndiceerde jeugdzorg, de jeugdGGZ, Licht Verstandelijke Gehandicapten, jeugdreclassering en jeugdbescherming. Hiermee zien we een complex werkveld op ons afkomen. Voor gemeenten, provincie en betrokken partners is uitvoering van het bovenstaande dan ook een belangrijke vingeroefening. Het biedt de kans om op deze ontwikkelingen “voor te sorteren” door te investeren in de deskundigheid van het lokale preventieve veld, verbreding van die deskundigheid en de borging ervan.
Inzet van Middelen Er zijn geen financiële en/of personele consequenties verbonden aan dit voorstel.
Risico's Er zijn geen risico's verbonden aan dit voorstel.
Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.
2
Zaaknummer: OWZAP02 Onderwerp Overeenkomst met provincie over uitvoering taken op het gebied van jeugdzorg
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 7 december 2010;
gelet op: ; besloten: -
In te stemmen met de overeenkomst “Oost West, Thuis Best 2010-2112!”; wethouder P. Roozendaal van de Gemeente Schijndel (als voorzitter van het Portefeuillehoudersoverleg Maatschappelijke Zaken van subregio De Meierij) te machtigen de overeenkomst met de provincie te tekenen.
namens het college van Heusden, de secretaris,
mr. J.T.A.J. van der Ven
3
Overeenkomst Oost West, Thuis Best 2010-2012! Noordoost-Brabantse afspraken voor snelle hulp aan jeugd en gezin Elk kind moet gezond en veilig kunnen opgroeien. Dat is belangrijk voor hun toekomst. Bovendien ontwikkelen zij zich dan tot evenwichtige mensen die een bijdrage kunnen leveren aan de Brabantse samenleving. Dat is belangrijk voor ons allemaal. De meeste kinderen, hun ouders en hun omgeving beschikken over voldoende eigen kracht om eventuele vragen en problemen bij het opgroeien zelf op te lossen. Een enkele keer hebben zij daarbij hulp of ondersteuning nodig. Deze moeten zij snel en dichtbij huis kunnen krijgen. Dan blijven vragen of problemen klein en zijn ze ook snel op te lossen. Nu monden veel opgroei- en opvoedvragen uit in gebruik van geïndiceerde jeugdzorg. Hierdoor is de druk op de jeugdzorg enorm. Dat heeft grote gevolgen voor onder meer de groep kinderen met grote en ingewikkeldere problemen. Deze situatie gaan we gezamenlijk keren. Ondergetekenden, 1. De regio a) Subregio De Meierij: Gemeenten Boxtel, ‘s- Hertogenbosch, Haaren, Heusden, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Vught rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer P.G.M.J. Roozendaal wethouder van gemeente Schijndel; b) Subregio Uden-Veghel: Boekel, Landerd, Sint Oedenrode, Uden, Veghel rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw M.J.C.F. van den Brand wethouder van gemeente Uden; c) Subregio Maasland: Gemeenten Bernheze, Lith Maasdonk, Oss rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer C.J.M. Ermers wethouder van gemeente Oss; d) Subregio Land van Cuijk: Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer W.G.M. van Erp wethouder van Sint Anthonis. en 2. De provincie Noord-Brabant, rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw S.C. van Haaften, gedeputeerde voor Jeugd, Cultuur en Samenleving, gemachtigd door de commissaris van de Koninging bij besluit [datum GS vergadering] handelende ter uitvoering van het besluit van Gedeputeerde Staten d.d. 20 april 2010 verder te noemen: ‘de Provincie’ Bereiken gezamenlijk •
dat de eigen kracht van jeugd en gezin zoveel mogelijk wordt versterkt
•
dat het stelsel van hulp en zorg aan jeugd en gezin is ingericht volgens het principe “licht waar mogelijk, zwaar waar nodig”
•
dat er daarvoor in iedere Noordoost Brabantse gemeente een laagdrempelig, dekkend en effectief aanbod is aan opvoedondersteuning/opvoedhulp voor vragen van ouders en jongeren
•
zodat gespecialiseerde jeugdzorg, waar nodig, snel beschikbaar is door focus op jeugdigen en gezinnen met ernstige opgroei- en opvoedproblematiek
1
Maken de volgende regionale afspraken 1. Er stromen op regionaal niveau in 2012 5% minder “nieuwe” jeugdigen in de gespecialiseerde jeugdzorg in vergelijking met 2009 2. Er stromen op regionaal niveau in 2012 5% meer jeugdigen uit de gespecialiseerde jeugdzorg in vergelijking met 2009 Doen de volgende investeringen De voorzitters van de subregio’s •
nemen de regierol in het opstellen van een regionaal actieplan om de afspraken te realiseren
•
onderbouwen hierin de verwachte effecten op de instroom en uitstroom in de regio
•
stellen uiterlijk 31 december 2010 een regionaal actieplan vast
•
sturen erop aan dat alle gemeenten de verbeteragenda jeugd realiseren en nemen minimaal de volgende thema’s op in het regionaal actieplan -
versterking eigen kracht van jeugdigen en gezinnen en andere ‘opvoeders’ waardoor opvoedvragen niet uitgroeien tot problemen
-
professionalisering van vroegsignalering waardoor snel de juiste zorg wordt ingeschakeld
-
sturing door gemeenten op het gebruik van signaleringssyteem Zorg voor Jeugd in het veld t.b.v. vroegsignalering en ketencoördinatie met als resultaat “één kind/gezin, één plan”.
-
het uitbreiden van lokaal aanbod waarmee jeugdigen en gezinnen, die nu oneigenlijk gebruik maken van de gespecialiseerde jeugdzorg, lokaal kunnen worden geholpen
-
goede nazorg in de gemeente, waardoor jeugdigen in de gespecialiseerde jeugdzorg sneller kunnen uitstromen en niet terugvallen
-
de ontwikkeling van zorgprogramma’s voor de meest voorkomende jeugdproblematiek om snelle en samenhangende hulp te bieden
•
sturen op het verkrijgen van een compleet inzicht in de lokale/regionale investeringen in jeugd, waaronder de Brede Doeluitkering en de besteding hiervan
•
sturen erop aan dat de gemeenten de extra middelen die de provincie biedt alleen inzetten op extra hulpaanbod; meer inzet op reeds bestaande hulpvormen óf inzet op hulpvormen die nu nog niet geboden worden
De Provincie •
biedt de regio Noordoost extra middelen voor lokaal hulpaanbod via de subsidieregeling ‘Intensivering lokaal hulpaanbod jeugd Noord-Brabant’ t.w.v. € 2.526.4801 te verdelen over de jaren 2010 tot en met 2012
•
biedt ruimte om gespecialiseerde jeugdzorg zonder indicatie in te zetten
•
biedt aan bureau jeugdzorg en de gespecialiseerde jeugdzorgaanbieders regelvrij budget binnen het reguliere budget van 20102 om expertise in te zetten en over te dragen ter versterking van lokaal hulpaanbod
1 2
Deze subsidieregeling is niet van toepassing op de B5 gemeenten Afhankelijk van de resultaten in 2010 stelt de provincie het regelvrije budget voor 2011 vast.
2
•
neemt - met respect voor ieders expertise en verantwoordelijkheid- samen met de regio, bureau jeugdzorg en zorgaanbieders de verantwoordelijkheid om de jeugdzorg goed en efficiënt te organiseren
Monitoren de investeringen en afspraken •
het regionaal bestuurlijk overleg stuurt d.m.v. monitoring en periodieke evaluatie. De gemeenten en de provincie leveren hiertoe vanaf 2009 gegevens3 over: -
het aantal cliënten dat in het lokale veld en in gespecialiseerde jeugdzorg wordt geholpen (aanlevering door gemeenten en provincie),
-
de terugdringing van gespecialiseerde jeugdzorg aan de hand van in- en uitstroom (aanlevering door provincie)
-
de investeringen op jeugd, opvoedondersteuning/opvoedhulp en jeugdzorg (aanlevering door gemeenten en provincie)
•
het regionaal bestuurlijk overleg gebruikt de Jeugdbalans (www.jeugdbalansbrabant.nl ) als monitor voor het volgen van bovengenoemde ontwikkelingen op gemeentelijk en regionaal niveau. Hiertoe worden, voor zover nodig, nieuwe indicatoren opgenomen
•
de gemeenten verlenen toestemming aan onderzoeksbureau het PON om gebruik te maken van de gegevens uit het Brabantbrede signaleringssysteem Zorg voor Jeugd ten behoeve van de monitoring
•
het regionaal bestuurlijk overleg bespreekt halfjaarlijks de inhoud en de resultaten van de afspraken en stelt deze waar nodig bij.
Borgen de resultaten
•
als regio’s een vermindering van gespecialiseerde jeugdzorg met minimaal 5% minder nieuwe instroom en 5% meer uitstroom realiseren, investeert de provincie vanaf 2013 een deel van de doeluitkering jeugdzorg in de regio ter versterking van het lokaal hulpaanbod
•
de provincie en de regio’s werken in de eerste helft van 2011 de bestuurlijke afspraken over de investering uit de doeluitkering jeugdzorg vanaf 2013 nader uit
3
Een klankbordgroep met vertegenwoordigers van gemeenten, provincie, zorgaanbieders/bureau jeugdzorg stelt in het eerste kwartaal van 2011 de definities vast van de aan te leveren gegevens.
3
Toekomstige ontwikkelingen
•
de inzet van de provincie is gebaseerd op het afsprakenkader IPO – Rijk 2010-20114, waarin experimenteerruimte is vastgelegd ten aanzien van jeugdzorg zonder indicatie en overheveling doeluitkering. De provincie is voor het kunnen investeren van een deel van de doeluitkering jeugdzorg in de regio en voor het inzetten van zorg zonder indicatie afhankelijk van het voortzetten van deze ruimte in 2012 en verder
•
ondergetekenden zijn zich ervan bewust dat het regeerakkoord ‘Vrijheid en Verantwoordelijkheid’ van het kabinet ‘Rutte’ d.d. 30 september 2010 een stelselherziening in de jeugdzorg aankondigt, die de verantwoordelijkheden van provincie en gemeenten voor de jeugdzorg ingrijpend zal veranderen. Provincie en gemeenten treden in 2011 met elkaar in overleg over de gevolgen van de aangekondigde transitie
•
ondergetekenden zijn van mening dat deze voorgenomen transitie per 2015 geen afbreuk doet aan de met deze overeenkomst beoogde inhoudelijke versterking van hulp aan jeugdigen en gezinnen. Indien de uitwerking van regeringsplannen daartoe aanleiding geeft treden ondergetekenden in overleg over de gevolgen voor deze overeenkomst
Looptijd en afdwingbaarheid
•
Deze overeenkomst is gesloten voor een bepaalde duur. Hij treedt in werking met ingang van de dag na ondertekening en eindigt op 31 december 2012
•
Deze overeenkomst is in rechte niet afdwingbaar
4
afsprakenkader IPO – Rijk over de aanpak en de financiering van de jeugdzorg 2010-2011 d.d. 11 november 2009.
4
Overeenkomst Oost West, Thuis Best 2010-2012 Regio Noordoost Bij deze overeenkomst hoort de volgende bijlage: •
Bijlage 1 Overeenkomst Oost West, Thuis Best begrippenlijst
Ondertekening Aldus opgemaakt in tweevoud, te ’s-Hertogenbosch op ….
Namens de subregio De Meierij
Namens de Provincie Noord-Brabant
[naam]
[naam]
[plaats en datum]
[plaats en datum]
Namens de subregio Land van Cuijk [naam] [plaats en datum]
Namens de subregio Maasland [naam] [plaats en datum]
Namens de subregio Uden-Veghel [naam] [plaats en datum]
5
