ONDERWEG. Ik geloof in God en houd van mensen Interview met ds. Casper van Dongen

ONDERWEG Uitgave van Protestantse Wijkgemeente Duinzichtkerk/Vredeskapel www.duinzichtkerkvredeskapel.nl

6 35e jaargang, augustus/september 2012

Ik geloof in God en houd van mensen Interview met ds. Casper van Dongen Adieu bijeenkomsten In de afgelopen maanden konden gemeenteleden onze wijkpredikant Casper van Dongen bij Adieubijeenkomsten ontmoeten. Hoe heeft hijzelf deze bijeenkomsten ervaren? Hij vond het erg leuk om in kleinere kring mensen te treffen waarmee hij op de een of andere manier contact heeft gehad. Dat bood hem de mogelijkheid om nog eens te praten over alle activiteiten – kringen, Bijbelbijeenkomsten, thema-avonden enzovoorts – die in de afgelopen 23 jaar hebben plaatsgevonden. Bovendien dwong de voorbereiding op die bijeenkomsten hem om zijn eigen archief te gaan ordenen. “En dat was hard nodig! Voor mezelf waren deze bijeenkomsten een goede manier om af te kicken.” Het ambt van een dominee “Ik geloof in God en houd van mensen. Dat is voor mij de essentie van het ambt. Het ambt betekent dienaar te zijn van het Woord en van de gemeente. Het betekent ook: ruimte voor creativiteit, er is geen baas of directeur boven je. Dat biedt een zekere vrijheid en tegelijkertijd drukt het op een speciale manier op je schouders. Voor mij ging het altijd samen met een schuldgevoel dat ik niet genoeg had gedaan. Dat schuldgevoel wordt een soort verslaving. Zeker nu het afscheid nadert, wil ik nog deze bezoeken en gene spreken en ik weet: dat kan allemaal niet meer. Van mensen houden, dat is essentieel, en dat is meer dan één op één. Ik denk dat de kerk krimpt omdat het niet alleen draait om individuele contacten maar om het geheel van de community. Als mensen het druk hebben, dan legt de betrokkenheid bij en de inzet voor die community het af. Maar ik ben niet pessimistisch over de Kerk. Het is nu even een periode van ‘laag water’, maar de kerk vindt z’n vorm wel weer.” Verandering in de uitoefening van het ambt Casper van Dongen is 23 jaar lang voorgegaan in onze gemeente. Dat is een lange periode. Is hij in die tijd veranderd, heeft hij

foto: Paul Prakken

andere opvattingen gekregen? Hij aarzelt even: “Tja, je verliest je wilde haren. Maar ik heb me altijd in het werk gestort; dat vind ik leuk en ik heb het graag gedaan. In theologisch opzicht is er wel iets bij mij veranderd. In de jaren tachtig heb ik namelijk een intensieve inhaalslag gemaakt naar het Jodendom doordat ik vele seminars in Jeruzalem over het Jodendom heb gevolgd. Dat heeft mijn theologie niet veránderd maar wel verdiept. Ik moest zelfs oppassen dat mensen niet zeiden: ‘Hè nee, niet wéér over het Jodendom!’ Ik ben zelf gelukkig niet cynisch geworden. Integendeel! Het is wel zo dat mijn privéleven in mijn Haagse tijd hevig door elkaar werd geschokt. De gemeente heeft daaraan zeker iets te danken gehad – dat klinkt misschien vreemd – want ik heb me steeds helemaal op m’n werk gestort om het leven vol te houden. Soms wel eens té. Een echte grote verandering vind ik de (noodzakelijke) automatisering. Die heeft ook het kerkelijk werk behoorlijk veranderd. Ik heb zelf een enorme vrees voor techniek en apparatuur! Behalve… voor de viool! Die heeft dan ook een ziel.”

Over moslims en de Islam “Die stonden in het begin van mijn ambtsperiode ver van me af, omdat ik er niet rechtsreeks mee te maken had. Pas toen ik later – als assessor van de Centrale Kerkenraad – veel contacten kreeg met de binnenstad, kwam dat onderwerp dichterbij. Naar aanleiding van 11 september 2001 werd ik gevraagd om op de Haagse Hogeschool vanuit het Christendom lezingen te houden en met studenten in discussie te gaan. Het waren volle zalen met overwegend moslimstudenten. Ik hoorde die studenten, vooral de meisjes, hele kiene vragen stellen en opmerkingen maken. Toen besefte ik dat er een nieuwe generatie opgroeit waarvan autochtone Nederlanders veel kunnen leren; en dat in de toekomst steeds meer hoger geschoolden een islamachtergrond zullen hebben.” Theologisch heeft onze predikant wel altijd een dubbele verhouding gehad ten opzichte van de Islam. “Wij zijn als Christenen van oorsprong kinderen van het Jodendom. Daardoor bestaat er een spanning. Je kunt de Islam omhelzen met als argument dat ook moslims de Ene dienen; of is er niet toch een zekere divergentie omdat wij via Christus geloven? Zijn we niet erg naïef als we zeggen dat het allemaal niets uitmaakt? Ja, want die gedachte is te gemakkelijk! Ik zou het wel willen, maar ik denk dat we niet alle levensbeschouwingen over een kam moeten scheren. Want de Koran is echt de Bijbel niet.” Getuigen van je geloof Casper van Dongen noemt zichzelf liberaal in geestelijk, niet in politiek opzicht. (vervolg op pagina 2)

In dit nummer: Afscheid ds. Casper van Dongen Voorlopig jaarprogramma 2012-2013 Verkoop Wereldwinkel Kinderkerk Vredeskapel

p6 p6 p7 p8 1

(vervolg van pagina 1) Hij geeft mensen de ruimte. Hij is tolerant opgevoed en vindt het prettig om ook nietkerkelijke mensen om zich heen te hebben. “Ik moet er niet aan denken om altijd alleen met kerkelijke mensen om te moeten gaan! Het is heerlijk om ook eens andere geluiden te horen. Je krijgt dan soms wel vragen ‘uit de oude doos’ omdat mensen een kerkbeeld hebben van honderd jaar geleden. Maar de vraag is: wanneer ga je getuigen van je geloof, wanneer zeg je ‘ik ben een gelovige in Christus?’ Dat moet je op een gegeven moment wel zeggen, zowel tegenover niet-gelovigen als tegenover mensen met andere levensovertuigingen. Je moet dan durven aangeven: hier sta ik voor. Daarin zijn islamieten overigens vaak dapperder, zij komen beter uit voor hun geloof. Aan de andere kant heb ik van het Jodendom geleerd dat je niet te gauw moet gaan evangeliseren. Ik zal nooit op een zeepkist gaan staan om van Jezus te verkondigen. Het is belangrijker om aan je daden te laten zien wat je doet en wie je bent. Er is wel een minimum van wat je moet laten zien. Bij huwelijksinzegeningen bijvoorbeeld ben ik niet een soort ceremoniemeester! Nee, ook in zo’n dienst zijn er gebeden en er wordt uit de Bijbel gelezen. Het Christendom moet ‘zijn minima handhaven’ en er in de samenleving voor uitkomen.” Twijfelen aan Geloof Voor onze voorganger is het geloof vanzelfsprekend. Hij beschouwt dat als een groot geschenk; hij twijfelt nooit aan God. Maar hij heeft natuurlijk contact met twijfelaars. Hoe gaat hij daarmee om? “In de eerste plaats gaat het om goed luisteren naar wat men eigenlijk zegt. Dan probeer ik de druk eraf te halen, dat je móet geloven. Ik weet niet waarom ik altijd heb geloofd. De Heilige Geest werkt kennelijk zo. Bij een ander is dat blijkbaar niet zo. Ik ben daar mild over. God werkt niet volgens één lijn. Ik zeg dan: laat je twijfel ook maar toe! En tegen mensen die ik wel erg vroom vond, heb ik wel eens gezegd: ‘kom nu eens een tijdje niet naar de kerk want je verzuipt erin.’ Ook andersom zei ik wel: ‘kom nu zondag naar de kerk want, waar jij mee zit, dat komt aan de orde.’ Ga ruim om met je twijfel. Ik twijfel zelf niet in het geloof maar ik begrijp twijfel heel goed. Geloof is een cadeau van God. Als je het uitpakt zit er altijd wat in.” Oecumene De lezers van ‘Onderweg’ konden in nr. 5 kennisnemen van Gedachten na 45 jaar Ambtsdragerij van hun voorganger. Een onderwerp daarin gaat over zijn verdriet om de oecumene: de oecumenische ruimte is duidelijk afgenomen, ondanks goede banden met de Rooms-katholieke parochie en met pastoor Kurvers. De doorbraak in het protestantisme van na de oorlog en de besluiten van het Tweede 2

Vaticaans Concilie in de jaren zestig hebben in maatschappelijk en in theologisch opzicht niet doorgezet. Verwacht hij in de toekomst nog weer verandering in dit opzicht? “Ja, maar dan helaas minder als kracht van: dit willen wij en dit kunnen wij samen betekenen. Meer uit zwakte omdat we kerkelijk te klein worden en wel móeten samengaan. Dan is dat een negatieve zwaai. De kerk had een teken van God kunnen zijn in de tijd waarin er – na de oorlog – veel onzekerheid was. Het is een groot verdriet dat de Wereldraad van Kerken er niet in is geslaagd om de zuilen bij elkaar te brengen.” Spanning tussen traditie en noodzakelijke vernieuwing. Casper van Dongen wijst bij herhaling op het belang van rituelen en tradities. Aan de andere kant is het nodig dat er oog is voor vernieuwing. Hoe een goede balans vinden tussen behoud en nieuw? Het antwoord komt spontaan: “Als ik iets ben als theoloog, dan ben ik dogmaticus.” En er volgt meteen een definitie: “Dogmatiek is de kunst om de dingen van het geloof zo kernachtig mogelijk te verwoorden, maar wel zodanig dat je ze een volgende keer – als je tot een beter inzicht bent gekomen – ook ánders kan en ook anders móet zeggen. Als er iets niet vastligt, is het de dogmatiek. Je moet je bronnen blijven lezen en als je vanuit die bronnen tot een ander inzicht komt, durf dat dan aan te geven. Ofwel: de kerk is per definitie progressief, en dat moet ook. De traditie wordt gedragen door vormen die wij eraan geven, denk aan het Heilig Avondmaal. Maar traditie is niet hetzelfde als gestolde liturgie. Verandering moet mogelijk zijn.” Is er onder traditionele kerkgangers niet ook veel ongenoegen als er iets verandert? “Niet als je het goed kunt uitleggen. Dan gaan ook traditionele kerkgangers erin mee. Maar wat je doet, luistert nauw. Dat peilen mensen heel erg goed. Ik vind het bijvoorbeeld een versmalling dat we destijds uitsluitend gekozen hebben voor de oud-kerkelijke liturgie met kyrie en gloria en niet daarnaast voor de CalvijnStraatsburgse liturgie, die ook de tien geboden kent. Voor het voeden van de ethiek hebben de geboden namelijk een geweldige functie.”

zijn boodschap over dit thema ontvangen? Nee, geen reacties. “Ik denk dat men wel weet hoe ik over de kerkelijke ordening denk: van onderop en als kerkenraad elkaar regelmatig zien. Ik zie nu al een zekere vervreemding bij kerkenraadsleden nu we veel minder vergaderen. Zij zullen zich minder betrokken gaan voelen bij de gang van zaken in hun kerk, zij staan er verder van af. Het is wel efficiënt om met een kleine groep zaken te doen, zeker als je grote vernieuwingsslagen moet maken. Maar ik vind toch dat je met elkaar – met de drie ambten die Christus vertegenwoordigen en tegelijk het zooitje ongeregeld, want dat is de kerkenraad – moet uitmaken wat we doen. De nodige betrokkenheid ontstaat pas als je elkaar maandelijks spreekt en samen ‘parlant’ (parlementair) beslist.” Maar kan men deze bestuurlijke verandering niet ook opvatten als een noodzakelijke vernieuwing? Dat lijnen wat korter worden en men zakelijker en via sociale media met elkaar omgaat? “Nee, ik vind van niet. De sociale media en ‘even een mailtje sturen’ kunnen de kerkenraad niet vervangen. De zwakkere, meer onhandige stemmen komen dan niet aan bod. En die zijn in de kerk het belangrijkst. De Geest moet door zoveel mogelijk mensen heen!” Gooide Casper van Dongen wel eens een steen in de kerkelijke vijver? “Ja, maar ik ben daarin niet te ver gegaan. Wel ben ik politiek niet handig, ik zeg vaak het goede op het verkeerde moment. Ook wel eens het verkeerde op het goede moment. Ik heb ook geen kerkelijk netwerk. Ik ken wel veel mensen maar ik heb weinig contact met het kerknetwerk in het land. Daar ben ik onhandig in. En ik vind het ook best zo.“ Het laatste woord is aan Casper van Dongen “Ik ben heel dankbaar dat ik 23 jaar hier predikant heb kunnen zijn. De combinatie van Vredeskapel en Duinzichtkerk biedt een veelzijdigheid die ik nergens anders vond. Die heeft me hier gehouden. Beide kerken en wijkdelen zijn geweldig, ze zijn me even lief. En zeker de mensen: een fantastische gemeente! Ik wens allen Gods zegen toe!” En het laatste woord? Met een lach: “Dat is: amen!”

Dus: oude vormen behouden? “Dat hangt ervan af. Als we met elkaar op goede gronden vinden dat iets moet veranderen, dan moet dat kunnen. Sta dan wel sterk, zeker als het een breuk is met de traditie. Bij ons worden keuzes aangereikt door de liturgiecommissie en de gemeente kan dan volgen.” De Kerk van onderop Het tweede thema uit het artikel in Onderweg ging over de ‘Kerk van onderop’ en Casper van Dongens ‘Calvinistische tik’. Heeft hij nog reacties van lezers op

Marijke Mootz

Foto: Corrie Kleijnendorst

PASTORAAT - PASTORAAT - PASTORAAT - PASTORAAT DS. J.C. VAN DONGEN Boeken‘recycling’ 15 sept. 11-13 uur. Meerdere gemeenteleden en andere bekenden hebben belangstelling getoond voor boeken die ik weg wil doen i.v.m. mijn emeritaat. Van 11.00-13.00 uur op zaterdag 15 september – tussen mijn afscheidsavond de 13e en de afscheids-/startzondagdienst de 16e ’s middags om 15.00 uur - mogen bekenden in mijn studeerkamer een keuze maken uit de kast vol boeken die ik weg doe. Er staat een pot voor vrijwillige gaven voor de Duinzichtkerk/ Vredeskapel, als u een vergoeding wilt geven. Hoeft niet. Een eventuele ‘opdracht’ voorin, met mijn onbetaalbare handtekening, is eventueel ook te verkrijgen. Ook een ‘echt lederen’ bank (voor studerende kinderen?) is er nog. Belangstellenden welkom de 15e van 11.00-13.00 uur. Ingang onder de toren van de Duinzichtkerk; en dan via de gang met de wc’s (dus via een nederige weg) bereikt u mijn al deels ontmantelde studeerkamer.

foto: Paul Prakken Duurzame Duinzichtkerk en Vredeskapel In mijn eerste Gemeente Rossum werd in 1979 het kerkdak vernieuwd. De zogenaamde ‘Waterstaatskerk’ was geen monument. Mijn voorstel om het lange zuid-dak te voorzien van (toen nieuw) zonnepanelen, was nog ‘een dak te ver’. Ook voor Duinzichtkerk en Vredeskapel heb ik wel eens voorgesteld om de, m.n. op zondag, benodigde energie via zonnepanelen te laten opwekken. Een investering die zeker voor kerken – met maar enkele piektijden per week - loont: De restzonne-energie is dan op te slaan en het eventuele surplus is voor de buurt: de kerk is aldus energie-opwek-centrum (letterlijk!) en voorbeeld voor de wijk. Ook dít bleek nog ‘een dak te ver’. Terwijl het zo’n mooie toepassing zou zijn van ‘schep-

pingstheologie’, die, voor de goede Bijbellezer, progressief is. Op 16 augustus hoorde ik dat de Bill Gates-Foundation gaat investeren in toiletten die 100% functioneren zonder énige water- of chemicaliëntoevoer. Het zal wereldwijd de (kinder)sterfte terugdringen: ze kunnen namelijk óveral zonder meer geplaatst worden. Basale en barmhartige innovatie!... Wel: waarom niet in één keer de hummige Duinzichtkerk wc’s (slecht visitekaartje!) door zulke toiletten vervangen; verbonden met werelddiakonale actie? En zo de Duinzichtkerk als toonaangevend ‘milieu- en energiehuis in de stad’ etaleren, met zonnepanelen t/m het torendak (juist goéd zichtbaar!) en ‘gemakken’ die het sociale bewustzijn scherpen. Aldus een gastvrij en open huis voor ieder die technisch, sociaal en kunstzinnig met milieuvriendelijke innovaties wil experimenteren. Dan laat zich ‘het goede milieu’, waar velen in onze wijk zich toe rekenen, in ons kerkgebouw letterlijk en zichtbaar vertalen. Ook in de Vredeskapel zou het kunnen, al is dit een beschermd monument... Misschien een idee om een deel van ‘mijn’ vrijkomende predikantstractementsgeld aan te besteden, uiteraard met een ruime bijdrage van de Haagse Diaconie! Doop, Huwelijk, Begraven en à Dieu. Zondag 2 september hoop ik voor het laatst hier in de wijk te dopen: Reinoud, zoon van Annemarie en Eric Wiesmeier, Van Wouwstraat 8, broertje van Victor en Sjoerd, die al eerder werden gedoopt. Een aantal huwelijken van oud-wijkgenoten mocht ik deze zomer - tot in een Eglise Réformée in Frankrijk - inzegenen. Buiten de wijk zal nog wel eens zoiets voorkomen. Meerdere oudere gemeenteleden vroegen mij of ik zo nodig hun begrafenis wil leiden, na mijn emeritaat. Dat doe ik in principe niet. Het is een wijze kerkelijke gewoonte om als predikant, t/m in ieder geval een jaar na vertrek, geen activiteiten in de oude wijk te ontplooien; en dan blijkt het prima zonder de oud-predikant te gaan! Zo hoort het ook. Bovendien krijg ik nog parttime werk in Leiden als ouderenpastor, en het zal me al moeite genoeg kosten om me aan 65+-tijden te houden. Dus à Dieu is à Dieu, en uw samenwerking met collega Corrie van Duinen, de kerkenraad, de vrijwilligers, kosters, kerkelijk bureau en organisten láát ik ook in vol vertrouwen à Dieu; al zal ik velen zéér missen. Ach: ’t is eigenlijk net als met een huisarts die afscheid neemt... de collega/ opvolger gaat voort; in de kerk met vele andere kerkenraadsleden... Wij zijn allemaal passanten. In memoriam De kerk vergrijst. De namenrij van overledenen over de laatste maanden is er naar. Ik noem (op datum) bij wie ik betrokken

was sedert het vorige Kerkblad: Hendricus Bergsma, uit Arendsdorp. Hij ging, na een langere ziekte, heen op 22 juni, 83 jaar oud. Vroeger woonde het gezin Bergsma ook in onze wijk en was al actief. Na een periode elders, keerden zij terug in Arendsdorp, en leefden weer mee. Zijn vrouw, dochters en zuster zijn een grote steun voor hem geweest en hij droeg zijn ziekte blijmoedig. Psalm 23 was mooi bij de begrafenis. Eduard Rutger Pels Rijcken, Jan van Nassaustraat 11, 73 jaar, stierf op 15 juli. Deze wereldwijde burger zagen we niet in de kerk maar was wijk- en Haags ontwapenend bekend. Over ‘het verbond’ moest het in de Dankdienst gaan. Dat geschiedde: vrouw, dochter en een volle kerk tot troost. Jonkheer Marinus Willem Cornelis de Jonge, ruim 100 jaren, ging heen op 16 juli. Hij werd met militaire eer vanuit de Kloosterkerk begraven, maar was ook een betrokken Duinzichtkerk-genoot. Participant en belichaming van ‘de eeuw van...’ Nederlandse militaire geschiedenis in west en oost. Charlotte Gesiena van Es-Moulijn, de Bruynestraat 24. Zij werd na een kort ziekbed 78 jaar oud en stierf na enkele dagen in Nebo op 27 juli. Pijler was zij, niet alleen voor haar man John en het gezin tijdens en na de Marinetijd, maar ook jarenlang voor onze wijkgemeente als ouderlingscriba en kerkrentmeester. Het echtpaar werd niet voor niets beiden geridderd. Lotti was een baken op het land; en een kerkenraadslid waar je op kon bouwen in goede en kwade dagen. Regels vol zou ik er over kunnen schrijven... Ik volsta nu met aan John te denken... Elisabeth Jacomina de Beijl-Snijder, 89 jaar, uit de Gaspard, op 2 augustus. Plotseling was zij er niet meer. Op oudere leeftijd deed zij nog bezoekwerk en zette zich in voor de sectie. In besloten kring is zij in Middelburg begraven... Verder noem ik nog - via het Kerkelijk Bureau vernam ik hun heengaan achteraf -: Op 29 juni: Abe Kornelis Hendrik Gunters, van Alkemadelaan 458, 69 jaar. 30 juni: Robert Herlaar, van Neckstraat 108, 66 jaar. 2 juli: Frederika Jacoba Elizabeth Ietswaart, uit de Aelbrecht, 92 jaar. 4 juli: Andrea Marijke Kentgens, Anna Paulownastraat 52a, 65 jaar. 21 juli: Johan Albert Gotfried Moens, Stalpertstraat 126, 86 jaar. 23 juli: Philomena Johanna Francisca Tijssen-Ansems, Burg. Patijnlaan 1304, 70 jaar. En op 25 juli: Jeanne Marianne Jurrjens-de la Rive Box, Oostduin, 98 jaar. Al deze namen zullen in de kerk worden genoemd, met vele anderen, op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, op 25 (vervolg op pagina 4) 3

(vervolg van pagina 3) november. Getild, genoemd en gekend in ‘de gemeenschap der heiligen’. Wij leven zeer met alle nabestaanden mee... en zijn een beetje sprakeloos door zo’n rij namen.

À Dieu Misschien is het ook goed een beetje sprakeloos te eindigen na 23 en een half jaar lief en leed te hebben gedeeld met zovelen. Elders in dit blad en bij het afscheid zal het wel ter sprake komen.

Ik volsta met een à Dieu en een grote zegenwens voor u en jullie allen. Hartelijke groet, (bijna emeritus-)ds. Casper van Dongen

DS. C. VAN DUINEN

Gemeenteberichten Onderweg eind augustus 2012 Een fijne vakantie, en dan ook weer fijn aan het werk Op de dag dat ik na vier fijne weken vakantie weer aan het werk ga moet deze kopij worden ingeleverd. Voor veel meer dan het bekijken van alle emails is dan ook nog geen gelegenheid geweest. Verdrietig in de post was het nieuws van het overlijden van Lotty van Es, zo snel nadat bekend werd dat zij ernstig ziek was. Zeker zal voor veel mensen in de gemeente dat een ontroerend bericht zijn geweest. Onze gedachten gaan natuurlijk uit naar haar man John. Meer dan enig ander zal hij zijn Lotty missen na een heel leven samen. Wij gedenken haar met groot respect, en onze gebeden gaan uit naar John en de kinderen, en naar iedereen die haar node mist. Bijzondere weken! Het worden in onze gemeente bijzondere weken, die sterk gekleurd zullen zijn door het afscheid van ds. Casper van Dongen. Het wordt beslist mooi terugkijken en met vreugde gedenken! Naast al het feestgedruis zijn er ook verschillende mensen druk doende het kerkelijk jaar inhoud te geven dat ook na 16 september weer gewoon doorgaat. Vooral de pastorale ouderlingen bezinnen zich op een intensief seizoen waarin we hopen weer nieuwe contacten te kunnen leggen, en het onderling pastoraat te stimuleren. De kringen waarom gevraagd is gaan er in de loop van dit seizoen hopen wij ook echt komen! In de volgende Onderweg hopen we meer concreet te kunnen zijn over de huiskamerbijeenkomsten die op stapel staan. Eind september staan onze oren daar ook weer beter naar. Hoe gaat het straks verder? De laatste jaren is het aantal actieve gemeenteleden, ook in onze kring, flink afgenomen. Afgelopen juni telden wij nog 1450 actieve leden in Duinzichtkerk en Vredeskapel samen. En dan is het misschien goed om te weten dat dit aantal in onze kerk vrij gebruikelijk is voor één predikant. Voor mij betekent dat dus ook niet de last die sommige mensen vermoeden, en waarmee mij door velen van u met liefde en zorg al heel veel sterkte is gewenst. Er zal in mijn werk wel wat veranderen in de prioriteiten (pastoraat gaat altijd voor), maar de werklast zelf zal niet erg veel zwaarder worden. In de kerkenraad is daar gelukkig ook alle aandacht en zorg voor. En praktisch? Na wat noodzakelijk opknapwerk zal ik 4

komende herfst ook de studeerkamer in de Duinzichtkerk kunnen gaan gebruiken. Een goede werkplek daar heb ik de afgelopen jaren node gemist. Dat betekent dat ook het vertrouwde telefoonnummer van ds. Van Dongen in gebruik blijft. Wanneer nodig zal ik die telefoon doorschakelen naar een ander toestel zodat een goede bereikbaarheid gewaarborgd blijft. Veel mooie plannen In deze Onderweg vindt u voor zover mogelijk een overzicht van onze plannen en activiteiten voor het komende seizoen. Pastorale huiskamerbijeenkomsten In het najaar zullen een aantal pastorale huiskamerbijeenkomsten worden georganiseerd met ds. van Duinen. Wie de behoefte voelt om nader met haar in gesprek te gaan is van harte welkom op één van deze bijeenkomsten. De pastorale ouderlingen organiseren deze bijeenkomsten vooral voor de secties die tot nu toe onder de pastorale verantwoordelijkheid hoorden van Ds. van Dongen. Maar wie uit andere secties belangstelling heeft is uiteraard ook van harte welkom. Data en onderwerp volgen in de eerstvolgende Onderweg. Studiekring 30ers en 40ers Het studieuze gesprek voor dertigers en veertigers krijgt een korte serie van drie avonden. Deze herfst zal het gaan over ´inspiratie´. Wat is dat, ´de geest krijgen´? Even aanmelden bij ds. Van Duinen en de verdere details volgen. Op de woensdagen 26 september, 10 en 31 oktober, steeds met ontvangst vanaf 20.15 uur, en stipt beginnen om 20.30. We bewaken ook een tijdige afronding om 22.00 uur. Dit is geen vaste groep. Mensen haken per serie aan (of af) al naar gelang de agenda of de interesse. Grensvlak van godsdienst en cultuur Op het grensvlak van godsdienst en cultuur komen er twee avonden in de Duinzichtkerk waar prominente filosofen het woord zullen voeren. Op 8 november zal spreken Professor Herman Philipse, ondermeer bekend van ‘Het Atheïstisch Manifest’. Op 29 november komt naar Den Haag Professor René van Woudenberg. Beide sprekers bezien de vragen van religie en cultuur vanuit een verschillend perspectief. Bijbelkring op donderdagmorgen De bijbelkring op donderdagmorgen blijft bestaan met een frequentie van eenmaal

per maand, steeds in de Duinzichtkerk van 10.00 – 11.30 uur, o.l.v. ds. van Duinen. Iedereen die wil meelezen, leren, vragen stellen, is één of meerdere keren van harte welkom. Het Bijbelgedeelte dat wordt besproken is ook de lezing voor de zondag daaropvolgend. Aanmelden is niet nodig. De eerstvolgende Bijbelkring is op donderdagmorgen 20 september. Het zal dan gaan over het redetwisten van de leerlingen van Jezus, en over wie dan wel niet de belangrijkste is. (Marcus 9, vers 30-37) Nu ook bijbelstudie in de avond! Eenmaal per maand komt er afwisselend in onze kerken een Bijbelkring, voor iedereen die het gesprek zoekt over de betekenis van Bijbelverhalen in onze tijd. Ook hiervoor is aanmelden niet nodig. U kunt als het u schikt één of meerdere keren aanschuiven. Ook op de avonden zal de lezing van de zondag erop volgend centraal staan. De eerste avondkring is op dinsdag 2 oktober, van 20.15 – 21.45 uur, ditmaal in de Vredeskapel. In de volgende ‘Onderweg’ leest u over welke Bijbellezing het dan zal gaan. Veel aandacht voor de vragen rond ‘het levenseinde’ Al eerder kwamen in onze gemeente de kwetsbare vragen ter sprake die leven rond ‘het levenseinde’. In maart en april 2013 zal daarvoor bijzondere aandacht zijn met huiskamerbijeenkomsten (maart) en een bredere avond in de Duinzichtkerk op 18 april 2013. Die avond zal Professor Carlo Leget, hoogleraar zorgethiek, vanuit zijn kennis en ervaring ons verder helpen in ons denken. Een bijzondere aanvulling is de uitnodiging die de Haagse burgerlijke gemeente onlangs ook aan de kerken stuurde om mee te denken over palliatieve zorg in onze stad. Een volgende keer hoop ik daarover wat meer te kunnen vertellen, als het ‘diner pensant’ over dit onderwerp geweest is (30 augustus) Tenslotte…. Graag zie ik u de komende weken weer rond de Duinzichtkerk en de Vredeskapel. Heeft u behoefte aan nader contact dan ben ik weer ´gewoon´ per email en telefoon bereikbaar. (Op de vrije maandagen via het antwoordapparaat). Met een hartelijke groet, ds. Corrie van Duinen

VAN DE Z.W.O. COMMISIE (dit staat voor zending, werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking)

Op verzoek: De beleidsmakers van het nieuwe cluster Christus Triumfator, Kruispunt en Duinzichtkerk/Vredeskapel hebben onze commissie (DZK/VK) gevraagd of wij onze kopij ook beschikbaar wilden stellen aan de beide andere bladen. Graag, het is een begin. Uiteindelijk is het de bedoeling dat er één ZWO-commissie komt voor het gehele cluster In het verleden was ZWO één van de voorlopers van het fusieproces tussen gereformeerd en hervormd. Wellicht kunnen we dit herhalen.

wereldwijd wordt uitgevoerd. Dit jaar is het thema Powered by Peace (gedreven door de vrede). Wij vragen uw aandacht voor het geweld en het onrecht rond het delven van grondstoffen. De opbrengst van het delven van olie, steenkool en goud komt vaak niet ten goede aan de armoedebestrijding maar komt bijvoorbeeld terecht bij het leger, of zelfs bij rebellengroepen. Nieuwe conflicten ontstaan en lopende conflicten worden op deze manier in stand gehouden, zoals in Colombia waar strijdende groepen zich via de opbrengst van de grondstoffen kunnen bewapenen en de bevolking onderdrukken. Mensenrechtenschendingen zijn aan de orde van de dag. Deze collecte is op zondag 16 september.

Interactief Wat is interactief? Inhoudelijk betrokken en persoonlijk verbonden. Een bewogen gemeente die oog heeft voor de nood van de wereld. Gemeenteleden,

die zich daadwerkelijk verbonden voelen met christenen wereldwijd. Het is een droom voor elke zwo-commissie en diaconie. Met Kerk in actie wordt deze droom werkelijkheid. De landelijke kerk biedt: ‡ ,QIRUPDWLHRSPDDW ‡ 'H HYHQWXHOH ELMGUDJHQ NRPHQ WHQ goede aan het gekozen project ‡ &RQWDFW PHW GH PHQVHQ YRRU ZLH PHQ zich inzet ‡ -HNDQ]HOI HHQSURMHFWHHQWKHPDRI  een land uitzoeken om te ondersteunen ‡ -H GRHW GLW VDPHQ PHW GH DQGHUH NHUken uit onze regio In onze drie wijkgemeenten is zover mij bekend geen interactief groep bezig. Wellicht is het nu de tijd om daarmede een begin te maken. Voel je er wat voor om via de computer met andere landen in contact te zijn neem dan contact op met ondergetekende [email protected] Zodra er aanmeldingen zijn hoor je nader.

Twee collecten vragen in september onze extra aandacht:

LAAT UW GEEST DOOR ONZE ADEREN STROMEN

Help de nieuwe kerk in Moerwijk Kerk zijn voor en met de wijk. Dat is wat Hette Domburg, missionair kerkelijk werker in de Haagse Moerwijk voor ogen staat. Hij is namens de Protestantse Kerk verbonden aan de pioniersplek MarcusConnect in Moerwijk, een ‘gekleurde’ wijk met verschillende culturele groepen en oudere mensen. Er is nauwelijks enige binding tussen de mensen. MarcusConnect richt zich op een intensievere verbinding tussen de gemeente en de wijk(bewoners). “We zoeken ze op waar ze zijn”, aldus Domburg. ”Kerk zijn speelt zich vooral af buiten de muren van het eigen gebouw. We werken aan meer gemeenschap in de wijk waardoor de eenzaamheid en de vervreemding minder worden.” Dit gebeurt onder meer door een netwerk van mensen in de wijk dat bestaat uit de mensen van de huidige gemeente, migrantenchristenen en anderen. Deze mensen zijn inzetbaar bij concrete noden, gemeenschappelijke activiteiten en het zoeken naar een nieuwe vorm van leven. Deze collecte is op zondag 9 september.

Powered by Peace Ieder jaar in september is de Vredesweek, waarin Kerk in Actie en IKV Pax Christi aandacht vragen voor het vredeswerk dat

Wij weten, God, dat uw Geest over de aarde waait, maar vaak bespeuren en begrijpen we hem niet. Soms denken we zelfs, dat hij zomaar waait. Daarom vragen wij hier en nu: laat uw Geest ons vanavond vergezellen. Laat hem als bloed door onze aderen stromen, zodat we ons hart openstellen om elkaar te verstaan. Laat uw Geest ook over de volkeren waaien. Laat uw Geest waaien over Europa en het rijke Amerika, uw Geest die mensen barmhartig en dienstbaar maakt. Laat uw Geest waaien over de Afrikaanse volkeren, in Nigeria, in Kenia uw Geest die mensen de weg naar vrijheid wijst. Laat uw Geest door onze aderen stromen, uw Geest die ons hart geeft voor andere mensen. die huizen laat openen voor vreemden, die mensen tot ontmoeting brengt. Laat die Geest ons vanavond vergezellen! (Gebed uit Nigeria) Eric Ebbink Voorzitter ZWO-commissie DZK/VK

Storing op kerkomroep In de maand juli en de eerste week van augustus was de geluidsweergave van de live uitzendingen van de diensten in de Duinzichtkerk via kerkomroep uitzonderlijk slecht. Dank aan degenen die ons hier attent op maakten! Na onderzoek bleek het euvel te bestaan uit een stekkertje aan de achterkant van de zender dat los zat… Sinds dat er weer strak in zit is de Duinzichtkerk weer goed via internet te beluisteren. Voor wie het een keer wil proberen: surf

naar www.kerkomroep.nl en dan doorklikken naar de plaatsnaam Den Haag plus vervolgens de naam van de kerk. U kunt waar dan ook ter wereld op zondag gelijk meeluisteren. Ook achteraf zijn de diensten tot een paar maanden terug nog weer gemakkelijk op te roepen. Voor de vaste luisteraars: excuses voor het ongemak in de afgelopen weken. En fijn dat u er weer bij betrokken wilt zijn! Klaas Salverda kerkrentmeester onderhoud 5

VOORLOPIG JAARPROGRAMMA 2012-2013 Catechese voor kinderen van 8-12 jaar, catechese over het avondmaal, op woensdag 14, 21 en 28 november, van 18.45 – 19.30 uur in de Duinzichtkerk Voor kinderen en (minstens één van hun) ouders: wat doen wij als wij avondmaal vieren? tieners in gesprek (12-16 jaar), 3 bijeenkomsten op woensdag 14, 21 en 28 november, om 20.00 uur in de Duinzichtkerk. Februari/maart 2013 volgt dan een tweede serie basiscatechese en tieners in gesprek. Opgave voor alle catechese bij [email protected]

Studiekring 30ers en 40ers herfstserie: woensdag 26 september, woensdag 10 oktober, woensdag 31 oktober, over ‘de geest krijgen’. Uitgangspunt zijn de korte stukjes tekst uit de ‘Doornse Catechismus’ aangevuld met een ‘klein college’ van ds. van Duinen en gesprek. De kring is bedoeld voor mensen die willen studeren op geloofsvragen. De voorjaarsserie heeft als onderwerp ‘het levenseinde’ en alle vragen die leven rond de dood. Definitieve data volgen te zijner tijd. Opgave bij [email protected] .

Bijbelkring Duinzichtkerk donderdagmorgen: 10.00 – 11.30 uur 20 september 2012, 18 oktober 2012, 22 november 2012, 14 februari 2013, 14 maart 2013, 11 april 2013, 23 mei 2013

Voor dertigers en veertigers (met en zonder kinderen) om vast te noteren: zondag 4 november lunch in de Duinzichtkerk Ds. Corrie van Duinen

Data: 2012:

Wat is de beste Bijbelvertaling?

Tijd:

Ook dit jaar willen wij ons bezighouden met verschillende Bijbelvertalingen uit het Grieks in het Nederlands. Elk jaar levert dat weer verrassende vondsten op! U krijgt teksten op papier. Kennis van het Grieks is niet noodzakelijk. Leiding: drs. Tine Suttorp - classica ds. Henk van Laren - theoloog en psychotherapeut Locatie: Duinzichtkerk Data: maandag 8 oktober 2012 maandag 19 november maandag 28 januari 2013 maandag 25 maart Aanvangstijd: 20.00 uur.

Maaltijdgroep Vredeskapel De eerste maandag van de maand wordt een voortreffelijke maaltijd georganiseerd. Van jong tot oud, iedereen is welkom. Contactpersonen: Caroline Wassenaar en Hans ter Schegget, tel. 06-40937771 Prijs: ca. € 3,50 Locatie: Wijkgebouw Vredeskapel, Malakkastraat 7

Overige avondlezingen in de Duinzichtkerk donderdag 25 oktober: Mevr. Gordenker, Directeur van het Mauritshuis (vanwege de Stichting Vrienden van de Duinzichtkerk) donderdag 8 november: Filosoof Prof. Herman Philipse donderdag 29 november: Filosoof Prof. René van Woudenberg donderdag 7 maart 2013 avond: Bijbelstudie rond internationale vrouwendag donderdag 18 april 2013: grote avond in de Duinzichtkerk met Dr. Carlo Leget rond ‘het Levenseinde’

Huiskamerbijeenkomsten In oktober zullen bijeenkomsten worden georganiseerd met ds. Van Duinen rond een pastoraal onderwerp, en ter nadere kennismaking speciaal voor die secties die voor haar ‘nieuw’ zijn. In maart 2013 zal een serie huiskamerbijeenkomsten worden georganiseerd rond thema ‘het levenseinde’. Meer concrete informatie volgt te gelegener tijd. 6

Maaltijden met Huize Tichelaar (Kessler Stichting) Met Huize Tichelaar, huis voor maatschappelijke opvang, bestaat al jaren een goede band. Er worden maaltijden georganiseerd Wijkgebouw Vredeskapel, Malakkastraat 7 Data: de vrijdagen 2012: 12 oktober 2013: 18 januari, 19 april, 14 juni Tijd: 18.00 uur

Zingen in Huize Tichelaar Elke donderdag van 14.00 tot 15.00 uur, behalve in september Adres: Toussaintkade 43

Maandelijkse koffieochtenden op donderdag in de Vredeskapel Data zijn nog onbekend, maar zullen nader worden aangekondigd

AFSCHEID DS. CASPER VAN DONGEN

Avond Bijbelkring 20.15 – 21.45 dinsdag 2 oktober 2012, Vredeskapel donderdag 1 november 2012, Duinzichtkerk dinsdag 11 december 2012, Vredeskapel donderdag 28 februari 2013, Duinzichtkerk woensdag 24 april 2013, Duinzichtkerk woensdag 15 mei 2013, Vredeskapel

2013:

de maandagen 3 september, 1 oktober, 5 november, 3 december 7 januari, 4 februari, 4 maart, 8 april (1 april vervalt, eerste Paasdag), 6 mei, 3 juni 18.00 uur

13 september Rijsttafel

Afscheidsavond

Tijd: 17.30 uur Plaats: Duinzichtkerk

Tijd:

18.45 uur – ± 22.00 uur Plaats: Duinzichtkerk

U dient zich op te geven: Kerkelijk bureau E-mail: [email protected] Kosten: € 15,00 Tel.: 070 -3245778 Ter plaatse te voldoen

“Afscheidsboom” Hang hieraan die avond uw speciale wensen en gedachten aan/voor Casper.

16 september Afscheidsdienst en startzondag waaraan de jeugd zal meewerken Tijd: 15.00 uur Plaats: Duinzichtkerk Na deze dienst is er gelegenheid om persoonlijk afscheid te nemen van Casper.

Cadeau U kunt uw bijdrage hiervoor storten op ING rekening 246128 t.n.v. Beheersstichting Duinzichtkerk/Vredeskapel onder vermelding van “Afscheidscadeau Ds. Casper van Dongen”

Zomerochtend in de Duinzichtkerk op donderdag 12 juli met dialezing over de beelden op het Voorhout

Verkoop Wereldwinkel Tot en met december zal er weer verkoop zijn van wereldwinkelproducten in de Duinzichtkerk op: - zondag 23 september - zondag 21 oktober - zondag 18 november - zondag 16 december Elke keer na afloop van de dienst in de kapel. Hartelijke groeten van Anna Sas en Anja Salverda

Gezang 377 1 De gouden zonne heeft overwonnen en toont haar zege nu allerwege, zendt haar verkwikkend en liefelijk licht. Met moede leden zo lag ik terneder, maar nu herrijs ik, nu zegen en prijs ik, hemel, uw schoonheid met stralend gezicht.

3 Laat ons de Here danken en eren; wat wij ontvingen aan zegeningen, ‘t worde Hem alles ten offer gewijd. Maar beter gave dan huis en dan have is Hem te minnen met harten en zinnen, daar is geen offer, dat meer Hem verblijdt.

2 Hoog in den hoge schouwen mijn ogen wat God de Here te zijner ere heerlijk gebouwd heeft, een kunstwerk zeer groot: ‘t huis waar zijn vromen eenmaal zullen komen, als in Gods vrede zij opstaan beneden, uit dezer aarde vergank’lijke schoot.

4 Geef Gij ons heden voorspoed en vrede; al onze zorgen, avond of morgen, zijn in uw vaderlijk veilige hand. Wat er ook woede des nachts, in uw hoede kan ‘t ons niet raken, en als wij ontwaken, dan is uw zonlicht daar weer, triumfant. Paul Gerhardt, vert. Ad den Besten

Zonlicht Op 12 augustus begon de Avondmaalsdienst - zie elders in dit blad - met het zingen van Gezang 377 vers 1, 2, 3 en 4. Een mystiek lied van Paul Gerhardt in de vertaling van Ad en Besten. Ik zag direct het beeld voor me van de vroege zonnestralen in de tuin van het klooster in

Maarssen, waar ik een midweek verbleef. In deze Onderweg breng ik tekst en beeld voor u bij elkaar. Corrie Kleijnendorst

7

Laatste bediening van het Heilig Avondmaal door dominee Casper van Dongen in de Vredeskapel, met na afloop gesprek bij de koffie foto's: Paul Prakken en Wim Boelens

Kinderkerk Vredeskapel Op 24 juni 2012 vond de eerste bijzondere Kindernevendienst in de Vredeskapel plaats. Deze werd door een voorbereidingsteam voorbereid, met het onderwerp Vertrouwen. Het verhaal uit Marcus 4:35-41 was hierbij de leidraad en werd aan de hand van kleurplaten verteld. Later konden de kinderen geblinddoekt een parcours lopen en zo een ervaring opdoen met vertrouwen. Aan het eind van de dienst werden papieren handen uitgedeeld, met het opschrift: Vertrouwen. God is met je! Het was heel fijn, om met een grote groep kinderen en een goed voorbereidingsteam, deze Kindernevendienst te mogen meemaken.

Onderweg vermeld. Uiteraard zijn de ouders dan ook weer uitgenodigd om in de voorbereiding mee te doen.

Wij hopen in de herfst de volgende uitgebreide Kindernevendienst te kunnen doen. De precieze datum wordt in een volgende

Namens de kinderkerk VK, Dorothea Wieringa 070-3453679

foto’s familie Wieringa 8

Het doel van de bijzondere Kindernevendiensten is, om vaker door het jaar een extra gemeenschapsband onder de ouders en kinderen te creëren. Tot slot wijzen we erop, dat op alle zondagen er een normale kinderopvang is voor de kinderen van 0-12 jaar. Zoveel mogelijk proberen we deze in twee groepen te laten plaatsvinden (afhankelijk van beschikbare vrijwilligers). Een Crèche van 0-4 jaar en een Kindernevendienst van 4-12 jaar.

Lekkage in de Vredeskapel Vanwege lekkage in het gebouw van de Vredeskapel hebben we deze zomer met spoed een loodgieter moeten inschakelen. In juni waarschuwde de glazenwasser de kosteres omdat het dakje boven het invalidentoilet wel erg naar beneden veerde toen hij erop wilde stappen. Het dakbeschot onder de dakbedekking voelde inderdaad sponzig aan. Dat verklaarde meteen waar de lekkage vandaan kwam. Uiteindelijk is onze ‘huisloodgieter’ firma Janssen erbij gehaald om de dakbedekking van het tussendakje met wat daaronder zit, te vernieuwen. Met het werk is begin augustus begonnen. Tijdens de vakantie van kosteres Riek de Jong heeft Bob Feenstra, zelf ook niet onbekend met

Bericht van de Commisie Vorming en Toerusting

loodgieterswerk, de honneurs waargenomen. Met de sloop en afvoer van het bestaande, het aanbrengen van nieuwe bedekking met nieuwe uitwatering en nieuwe luchtkappen en het aanbrengen van nieuw grind is al ruim 3.000 euro gemoeid. Daar komt een verrekenpost voor timmermanswerk vanwege houtrot bij, waarmee het eindbedrag helaas nog een flink stuk hoger uitkomt. Maar dan kan het er hopen we ook weer jaren tegen! Met dank aan degenen die achter de schermen hebben bijgedragen om deze onverwachte klus te klaren. Klaas Salverda kerkrentmeester onderhoud

Oecumenisch Nieuws Op dinsdag 16 oktober a.s. zal om 20.00 uur in de Christus Triumfatorkerk de heer Dirk van der Goten van de Sint-Egidius gemeenschap in Antwerpen spreken over de hulp, die deze gemeenschap verleent aan daklozen in Antwerpen in de vorm van maaltijden etc. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door de kerken aangesloten bij de Oecumenische Haagse Hout, waaronder de Duinzichtkerk/ Vredeskapel. Nadere mededelingen hierover verschijnen in de volgende editie van Onderweg. Noteert U deze datum reeds in Uw agenda.

COLLECTEROOSTER

Met vriendelijke groeten, Jan Piet Kleiweg de Zwaan

Duinzichtkerk en Vredeskapel 1ste collecte

2de collecte

26/08 02/09 09/09 16/09 23/09 30/09

Duinzichtkerk/Vredeskapel Duinzichtkerk/Vredeskapel Duinzichtkerk/Vredeskapel Vredeswerk JOP Duinzichtkerk/Vredeskapel

Diaconie, Centrale Diaconie Straatpastoraat Help de nieuwe kerk in Moerwijk Diaconie Diaconie Diaconie

Advertentie

NOTARISKANTOOR BOELENS Oude Delft 62, 2611 CD Delft - telefoon: 015-2137050 email: [email protected] - website: www.notarisboelens.nl

Belangrijke tip

Het geven van een algehele volmacht kan heel zinvol zijn! Denkt u eens aan de mogelijkheid uw partner, kind of een ander vertrouwenspersoon een algehele, totale volmacht te geven. Zo’n volmacht kan in noodgevallen heel veel problemen Oude Delft voorkomen. Ik vertel u er graag meer over: wat de mogelijkheden zijn, waar u op moet letten, over wanneer wel en wanneer juist geen volmacht geven. Te vaak kom ik te laat mensen tegen bij wie een dergelijke volmacht heel veel problemen had kunnen voorkomen. Laat dit dus niet liggen maar regel het op tijd. Bespreekt u dit eens rustig en in vertrouwen met mij. U bent hartelijk welkom op mijn kantoor. Mijn kantoor is met het openbaar vervoer (tram, trein) gemakkelijk te bereiken. Maar ik kom u, als u dat wilt, ook thuis graag bezoeken. Belt u gerust eens voor meer informatie. Met vriendelijke groet, Wim Boelens 9

10

Colofon: Gegevens betreffende “Onderweg”

VREDESWEEK 2012

Ook dit jaar vragen wij weer uw aandacht voor de Vredesweek, van 15 t/m 23 september. Grondstoffen als bron voor vrede. VREDESWEEK 2012 HEEFT ALS MOTTO Powered bij Peace IKV Pax Christi wil een einde maken aan geweld en onrecht rond het delven van grondstoffen. Olie, steenkool, goud en andere grondstoffen zijn vaak de oorzaak van conflict in plaats van een bron van Welvaart en Vrede. Opbrengsten uit grondstoffen komen vaak niet ten goede aan armoedebestrijding, maar worden gedeeltelijk besteed aan het leger, of komen zelfs terecht bij rebellengroepen en criminelen. Regelmatig gaat de exploitatie gepaard met mensenrechtenschendingen. In Colombia kunnen strijdende groepen zich bewapenen en de bevolking onderdrukken met de opbrengsten uit mijnbouw. Mensenrechtenschendingen zijn er aan de orde van de dag. Mensen worden gewelddadig van hun land verjaagd om plaats te maken voor de mijnbouw.

MINISTERIE VAN VREDE Om het Vredeswerk een nieuwe impuls te geven is er in de organisatie van IKV Pax Christi gekozen voor een Ministerie van Vrede met onder meer een Minister van Vrede als boegbeeld. Naast en met deze, een aantal ambassadeurs van Vrede als lokale aanjagers, die het Vredeswerk creatief gaan begeleiden. Den Haag gaat hierin mee en heeft binnen het Haags Interkerkelijk Vredeswerk 2 Ambassadeurs gekozen. Ds. Gerrit de Groot, de voorzitter van het HIVW en Bep Verhaar, secretaris van het HIVW. Er staat ook dit jaar weer veel op het programma en wij streven naar de groei van het Vredeswerk.

Aan alle plaatselijke kerken en parochies is gevraagd een collecte te houden voor dit doel. De opbrengst is bestemd voor IKV Pax Christi. Deze collecte bevelen we bijzonder bij u aan. Rekening 5146114 t.n.v. Stichting Samenwerkingsverband IKV Pax Christi te Utrecht

informatie over dit programma: Haags Interkerkelijk Vredeswerk HIVW

Ook wij komen dagelijks in aanraking met producten die gemaakt zijn met het gebruik van omstreden grondstoffen, o.a. mobiele telefoons of in het gebruik van steenkool.. In de Vredesweek vraagt het Ministerie van Vrede aandacht voor dit belangrijke thema. Grondstoffen moeten niet langer grond zijn voor conflict maar wereldwijd een bron van vrede worden.

Gegevens betreffende de gemeente: Predikanten Ds. J.C. (Casper) van Dongen, werkadres: Duinzichtkerk, Van Hogenhoucklaan 89; privé: Reigersbergenweg 30, 2592 EA Den Haag, tel.: 3 24 99 00 (werk en privé). Ds. C. (Corrie) van Duinen, Malakkastraat 5, 2585 SG Den Haag, [email protected], tel.: 8 87 94 10. Diaconaal opbouwwerker: Aklil Getachew, tel.: 3 18 16 16 Scriba: Gerrit van Straalen, Oostduinlaan 81, 2596 JJ Den Haag, tel.: 3 26 88 22.

IKV Pax Christi zet zich in voor een beter grondstoffenbeleid in de gehele wereld.

In olierijke gebieden van Zuid-Soedan zijn honderdduizend mensen van hun land verdreven en tienduizend vermoord om ruim baan te maken voor de olie-industrie. In De Democratische Republiek Kongo dreigen honderdduizenden gouddelvers hun bron van inkomsten kwijt te raken door de komst van industriële mijnbouw.

Redactie: Anne-Helene Borgts-Kooijmans, e-mailadres [email protected], Corrie Kleijnendorst, Peter Sas. Administratie-adres/bezorging/abonnementen: Kerkelijk Bureau Duinzichtkerk/Vredeskapel, v. Hogenhoucklaan 89, 2596 TC, tel.: 3 24 57 78. Gironr. bijdragen ,,Onderweg’’: 518118 t.n.v. Onderweg.

Carel Reinierszkade 11 2593 HK Den Haag. Tel. 070 385 98 56 Bep Verhaar. Tel. 070 329 31 46 Gerrit de Groot. Bankrekening: 38 31 38 833. ING-bankrekening 54 77 60.

Organisten: Duinzichtkerk: Gert Boersma, Meerburgstraat 8, 2804 ZE Gouda, tel.: 0182-539162; Vredeskapel: Cantor/organist: Roelfien Folkersma Kerkelijk bureau Duinzichtkerk/Vredeskapel: mevrouw R. Kranenburg-van der Pal. Geopend dagelijks 9.00-12.00 uur, buiten deze uren en bij afwezigheid contact via voicemail op telefoonnummer tel.: 3 24 57 78. Alle correspondentie en nota’s naar het Kerkelijk Bureau. Ook bereikbaar via e-mail: [email protected]. Adres voor doopbediening, huwelijksbevestiging en attestaties: scriba of kerkelijk bureau Duinzichtkerk. Auto-rijdienst Duinzichtkerk: mevrouw Henriëtte Laméris-van den Berg, Stevinstraat 277, 2587 EJ Den Haag, tel. 070-355.95.38 en 06.171.30.946 Beheersstichting: Giro 246128. Giften aan de Protestantse Wijkgemeente DZK/VK. (bij voorkeur gebruiken voor alle betalingen en giften aan de Protestantse wijkgemeente DZK/VK). Penningmeester ZWO-commissie DZK/VK: giro 543989. Onderhoudscommissie DZK/VK: Klaas Salverda. Penningmeester Wijkdiaconie Duinzichtkerk en Vredeskapel: Giro 311517. Informatie bij E.J.A. Ebbink, Van Diepenburchstraat 6, tel.: 3 24 92 18. Kosterij Duinzichtkerk: Peter en Susan Kalkman, Van Hogenhoucklaan 93, 2596 TC, tel. 324 57 74. Koster Vredeskapel: Riek de Jong-Niemeijer, Malakkastraat 1, 2585 SG, tel.: 3 55 82 12. Wijkcentrum Vredeskapel: Malakkastraat 7, 2585 SG

11

KERKDIENSTEN

AGENDA September Maandag 3

H.A., Heilig Avondmaal w+c, Woord en Communie 18.00 uur

Maaltijdgroep Vredeskapel, Wijkgebouw

Donderdag 13 17.30 uur 18.45 – ca. 22.00 uur

Rijsttafel t.g.v. het afscheid van ds. Casper van Dongen, DZK (vooraf opgeven Kerkelijk Bureau) Afscheidsavond ds. Casper van Dongen, DZK

Zaterdag 15

11.00 – 13.00 uur

Boeken’recycling’ Studeerkamer ds. Casper van Dongen, DZK

Zondag 16

15.00 uur

Afscheidsdienst ds. Casper van Dongen en startzondag, DZK

Donderdag 20 10.00 – 11.30 uur

Bijbelkring Duinzichtkerk, o.l.v. ds. Corrie van Duinen

Woensdag 26 20.00 uur 20.1522.00 uur

Werkgroep Marienbrunn, DZK Studiekring 30ers en 40ers ‘de geest krijgen’ o.l.v. ds. Corrie van Duinen (even aanmelden)

Oktober Dinsdag 2

20.1521.45 uur

Bijbelkring Vredeskapel o.l.v. ds. Corrie van Duinen

Komende doopzondagen De eerstvolgende doopzondag in de Duinzichtkerk is:

zondag 4 november Wilt u van deze mogelijkheid gebruik maken dan kunt u dat (graag een week of vier van tevoren) aangeven bij ds. Van Duinen.

Duinzichtkerk, aanvang 10.00 uur 26/08 ds. C. van Duinen 02/09 ds. J.C. van Dongen 09/09 ds. C.M. Schreuder 16/09 ds. J.C. van Dongen, startzondag/afscheid ds. Van Dongen NB: aanvang 15.00 uur 23/09 ds. C. van Duinen, H.A. 30/09 ds. C. van Duinen Vredeskapel, aanvang 10.30 uur 26/08 ds. J.C. van Dongen 02/09 ds. C. van Duinen 09/09 ds. J.C. van Dongen 16/09 Zie Duinzichtkerk: afscheid ds. Van Dongen 23/09 ds. D. Schiethart 30/09 ds. D. Sikkema Bronovo, aanvang 10.00 uur 26/08 ds. W. Steenbergen, H.A. 02/09 ds. E. Hulsman 09/09 past. J.C. Koeleman, w+c 16/09 ds. P.A. Wilbrink 23/09 ds. W. Steenbergen 30/09 ds. E. Hulsman, H.A. Nebo, 26/08 02/09 09/09 16/09 23/09 30/09

aanvang 11.30 uur ds. D. Vos ds. E. Hulsman past. J.C. Koeleman, w+c ds. P.A. Wilbrink ds. W. Steenbergen, H.A. ds. D. Sikkema

VAN DE REDACTIE

Uw foto in de Onderweg? Inleverdata kopij 2012 2012

Uiterste inleverdatum

Verschijningsdatum

7 8 9 10

13-9 11-10 15-11 6-12

25-9 23-10 27-11 18-12

Noteer deze data s.v.p. in uw agenda. U kunt uw kopij tot uiterlijk op de aangegeven data vóór 12 uur inleveren. U kunt de kopij sturen of mailen naar bij het Kerkelijk Bureau: Van Hogenhoucklaan 89, 2596 TC, Den Haag, [email protected] én naar [email protected]. Bij onderwerp graag vermelden ‘kopij Onderweg’. 12

De redactie van Onderweg is altijd op zoek naar foto’s voor in het blad. Heeft u foto’s gemaakt van bijeenkomsten en activiteiten in een van de kerken of van andere relevante gebeurtenissen? Stuur ze naar [email protected]. Uw foto’s zijn van harte welkom!