Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
JAARVERSLAG 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
Inhoudsopgave
2
1. Voorwoord
3
2. Partners
5
3.
8
Missie Directie, Bestuur, bureau
4. Missie
10
5. Organisatie in drie elkaar versterkende businesslines
14
6.
Samenwerken en coalities
27
7.
Interne organisatie: professionalisering processen, governance & HRM
29
8.
De Groene Zaak in de media
32
9.
Bestuur en Raad van Advies
33
10. Communicatie
35
11. Financiële verantwoording
37
12. Onze partners in 2014
38
42
Colofon
Ondernemers voor een duurzame economie
1. Voorwoord
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
De Groene Zaak is opgericht in 2010 en heeft zich de afgelopen jaren in snel tempo ontwikkeld tot een ondernemersvereniging die impactvol is in het versnellen van de verduurzaming van de economie door de impact van duurzame ondernemingen te vergroten. Inmiddels bundelen meer dan 200 duurzame ondernemingen hun krachten in De Groene Zaak om politici en beleidsmakers ertoe te bewegen de concurrentiepositie van duurzame bedrijven te verbeteren en economische verduurzaming te versnellen. Daarnaast weten de partners van De Groene Zaak elkaar te inspireren en versnellen op het gebied van verduurzaming van de eigen onderneming. Zij bouwen effectief ‘nieuwe bruggen’ waarover zij zelf als eerste oversteken – met als doel het creëren van duurzame, meervoudige waardecreatie (sociaal, ecologisch, financieel). De Groene Zaak heeft een directe link met wetenschappers en kennisinstituten. Dit krijgt vorm door onze samenwerking met Het Groene Brein, een innovatief netwerk van 75 top wetenschappers uit alle universiteiten en hogescholen in Nederland, met vele internationale verbindingen, waar De Groene Zaak initiator van is geweest. Het is die unieke combinatie van gerichte lobbykracht, inspirerend partnernetwerk én inhoudelijke wetenschappelijke voeding die De Groene Zaak maakt tot een aantrekkelijk platform voor bedrijven die telkens de lat hoger leggen in het verduurzamen van hun business. Die inzien dat de kracht van Nederland niet langer ligt in ‘business as usual’, maar dat we juist moeten investeren in ‘business as unusual’ om toekomstbestendige vooruitgang te realiseren. En die de kansen van Nederland in de wereld willen verzilveren, zodat wij wederom een leidende rol nemen, een internationale hotspot zijn, voor een nieuwe, duurzame economie en samenleving. Dat is van belang, want het marktaandeel van duurzame ondernemingen dient van een minderheid naar een sterke meerderheid te gaan. En dient kwalitatief zich door te ontwikkelen naar waarde creërende bedrijven die niet minder schade doen, die zelfs niet alleen geen schade doen, maar positieve impact hebben. En volgens De Groene Zaak: zo snel mogelijk. Niet morgen maar vandaag is dus ook ons motto. 3
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
In dit Jaarverslag 2014 geven we een beknopt beeld van de activiteiten van De Groene Zaak in het afgelopen jaar, inclusief de financiële verantwoording daarvan. De Groene Zaak is een echte, nieuwe economie, netwerkorganisatie. We bereiken veel met een beperkte staf en middelen. Dat kan dankzij onze zeer gedreven medewerkers die zich elke dag met onze missie voor ogen tegen weer en wind met al hun talent en passie inzetten. Dat kan vooral dankzij onze partners, die de handen ineenslaan voor een gezamenlijke missie. En die in 2014 met elkaar zichzelf opnieuw ter discussie hebben gesteld, dilemma’s hebben benoemd en besproken en een vervolgkoers hebben vastgesteld. Ik ben trots op hen, en ben dankbaar voor die betrokkenheid en inzet. In 2015 starten we met een nieuwe fase, met een aangescherpte missie en business principles die de lat weer hoger leggen voor onszelf. Met effectievere processen en werkwijzen. Met een heldere agenda voor ogen. En vooral: met meer dan 200 ondernemers. Samen met hen blijven wij bouwen aan de economie van morgen, vandaag. Marga Hoek Directeur Den Haag, februari 2015
4
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
2.
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
De Groene Zaak heeft een diversiteit aan partners, afkomstig uit verscheidene economische branches en sectoren en in grootte verschillend van multinational tot eenmanszaak. Zij kenmerken zich echter allen door een duurzaam koplopersprofiel, nadruk op (radicale) innovatie en vooruitstrevend ondernemerschap.
CMYK 42-0-100-0
CMYK 2-68-99-0
CMYK 12-8-94-0
CMYK 77-19-62-3
CMYK 44-90-0-0
CMYK 79-100-27-19
CMYK 87-28-78-16
CMYK 70-2-16-1
CMYK 36-91-33-29
CMYK 19-16-18-1
CMYK 73-10-38-0
CMYK 82-51-0-0
RGB 170-200-16
RGB 234-105-12
RGB 236-215-0
RGB 49-148-118
RGB 160-52-139
RGB 81-34-95
RGB 2-118-79
RGB 40-181-209
RGB 137-42-84
RGB 213-208-205
RGB 52-167-166
RGB 51-113-183
De afgelopen jaren is een spreiding over alle sectoren gerealiseerd. Dat betekent dat De Groene Zaak inmiddels alle sectoren uit het bedrijfsleven vertegenwoordigt.
Aantal partners per sector
Partners 100
25
90
80
20
70 60
15
50 40
10
30 20
5
10 0
IC T ar ke t in O g nt w M ik ed ke ia lin gs hu lp Pr od uc tie Re cy cl in Ut g ili tie s Ve rv oe r Zo rg M
nt an Ad cy vo ca tu Au ur to m ob Be ie m l id de lin g Co Bo m u m un w ic Co at ns ie ul ta nc y C De ultu ur ta ilh an de Di l en st en Ed uc at i En e e En rg i gi ne e Ev er Fi en in na g em nc en ië le te n in st el lin g Fo od
Ac co u
ur e
00 /A
cc en t
30 0 EN DO
0 15 00
00 10 0
65 00
25 00
0 10 0
50 0
0
Alle partners ondertekenen in het kader van hun lidmaatschap de 6 Business Principles van De Groene Zaak. Deze zijn onderdeel van het Huishoudelijk Regelement en fungeren als basis van de governance voor (nieuwe) partners. De huidige Business Principles ontwikkelen we in 2015 door in lijn met de vervolgkoers die in 2014 is voorbereid. Op dit moment luiden de Business Principles als volgt.
5
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
De partners van De Groene Zaak: 1. Hanteren een duurzaam verdienmodel als uitgangspunt Partners van De Groene Zaak streven naar een innovatief businessmodel, met duurzaamheid als uitgangspunt voor de economische basis van het bedrijf. Zij streven ernaar deze ambitie winstgevend te realiseren via nieuwe samenwerkingsvormen en het delen van innovatiekennis.
2. Verminderen verspilling en afval Onze huidige consumptiemaatschappij is geënt op het oproepen van telkens nieuwe consumenten-behoeften en het vervangen van producten door nieuwe versies, met afval en verspilling tot gevolg. De partners van De Groene Zaak streven een omslag na naar duurzame goederen, die zich kenmerken door een verlengde levensduur en recyclebaarheid.
3. Nemen ketenverantwoordelijkheid Partners van De Groene Zaak zien het nemen van verantwoordelijkheid voor de productieketen als een cruciaal onderdeel van duurzaam ondernemerschap. Zij zien zichzelf als onderdeel van een cyclus waarbinnen zij, in nauwe samenwerking met andere ondernemingen, waarde toevoegen binnen deze keten en afval en verspilling zoveel mogelijk voorkomen.
6
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
4. Zetten in op maximale energiereductie en toepassing van duurzame energie De partners van De Groene Zaak beseffen dat enorme ecologische- en economische winsten te boeken zijn door onze energiebehoefte te reduceren, energie efficiënter te benutten en waar mogelijk duurzame energie toe te passen. Om die reden legt De Groene Zaak grote nadruk op de transitie naar duurzame energie en het beperken van de energievraag.
5. Zetten zich in voor nieuwe duurzame financieringsmodellen Verduurzaming van de economie vereist dat duurzame investeringen een goed financieel rendement op leveren. Daarvoor is nodig dat het (internationale) investeringsklimaat duurzame keuzes bevordert, of in ieder geval niet benadeelt (level playing field). Partners van De Groene Zaak dragen bij aan de realisatie van nieuwe duurzame financieringsmodellen.
6. Bouwen aan duurzaam leiderschap in de toekomst Leiderschap is de sleutel tot vernieuwing en bestendiging. Ondernemingen binnen De Groene Zaak investeren in het ontwikkelen van managementpotentieel dat verduurzaming van de onderneming, haar omgeving en uiteindelijk de samenleving als prioriteit ziet – en daar ook naar handelt. De leider van de toekomst stelt zich volgens De Groene Zaak tot doel winst in drie dimensies te realiseren: people, planet & profit.
7
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
3.
Missie Directie, Bestuur, bureau
8
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Directie
Businessline Politics
Marga Hoek, Directeur
Businessline Manager: Maurits Hekking (tot 1 juli Ernst Moeksis) Adviseur Politics: Yorian Bordes
Bestuur
Programmamanager Circulaire economie: Diana de Graaf
Stef Kranendijk (voorzitter)
Adviseur Public Affairs Circulaire economie: Arthur ten Wolde
Bert van der Els (Heijmans NV) Hanne Jesca Bax (EY)
Businessline Business
Pallas Agterberg (Alliander)
Businessline Manager: Marloes Tap
Matthijs Bierman (Triodos Bank)
Businessline Assistant: Ise van den Hoogen
Kees Jan Rameau (Eneco) Ruud Koornstra (Tendris)
Businessline Science
Enrique Figee (CEO Connection), tot september 2014
Het Groene Brein 1 Directeur: Antoine Heideveld
Bureau
Programmamanager: Mark Beumer
Mede naar aanleiding van de verdere uitbouw van
Projectmanager: Maike Journee
de drie businesslines (zie hoofdstuk 5) heeft het bureau
Businessline assistant: Dianne de Fijter
van De Groene Zaak in 2014 een sterke groei doorgemaakt. De vaste bezetting was einde 2014 als volgt: Directie Assistente Daniëlle Bosscher 1
Het Groene Brein is inmiddels een zelfstandige
Office management
stichting, samenwerkend met een breed spec-
Ghilaine Broer-Peeters
trum aan partijen waaronder naast De Groene Zaak, MVO NL, Circle Economy en NWO. Zij heeft een eigen governance en bestuur, zie hiervoor de website: www.hetgroenebrein.nl
9
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
De nieuwe missie luidt als volgt:
Partners van De Groene Zaak stellen zich ten doel gezamenlijk de transitie naar een duurzame economie en samenleving in de hoogst mogelijke versnelling te realiseren. Zij doen dit door onderling innovatieve businessmodellen te ontwikkelen, belemmeringen in wetgeving en beleid te adresseren en weg te nemen en door wetenschap en bedrijfsleven te verbinden. Dit vanuit de zakelijke én morele overtuiging dat zij hiermee het fundament bouwen voor een duurzaam bedrijfsleven en een leefbare wereld, voor de huidige én komende generaties.
Ondernemers voor een duurzame economie
4. Missie
Partners van De Groene Zaak stellen dat een volledig duurzaam businessmodel uiteindelijk het enige houdbare model is. Om die reden dient het marktaandeel van duurzame bedrijven zo snel mogelijk zo groot mogelijk te zijn. Zij onderkennen de enorme potentie van het Nederlandse, duurzame bedrijfsleven en zien een radicale verduurzaming van de eigen thuismarkt als de sterkste basis om de internationale economische positie van Nederland te versterken.
Vervolgkoers Op basis van de hierboven omschreven missie heeft De Groene Zaak een nieuwe vervolgkoers bepaald. Deze koers valt uiteen in zes kernpunten:
1. De Groene zaak richt zich op maximale impact van het bedrijfsleven De Groene Zaak heeft als doel het zo snel mogelijk realiseren van een integraal duurzame economie. We willen dit realiseren door de impact van het bedrijfsleven te maximaliseren. Hiertoe zijn wij actief in drie nauw verbonden businesslines: business, politics en science.
10
In 2014 heeft De Groene Zaak in nauw overleg met de partners haar missie, haar identiteit en de impact die ze als ondernemersvereniging wil hebben opnieuw geijkt. Dit heeft geleid tot een nieuwe missie en tot een nieuwe vervolgkoers.
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
2. De Groene Zaak versterkt de business van haar partners
De Groene Zaak faciliteert op de eerste plaats de business van de eigen partners: zij maken het verschil! Doel is om hen in staat te stellen de economie van morgen vandaag al te realiseren. Daarom staat businessline business in direct contact met de partners en opereren we zoveel mogelijk vraag gestuurd.
3. De Groene Zaak denkt en handelt als een ondernemer Ondernemerschap is de belangrijkste component van het DNA van De Groene Zaak. De cultuur van De Groene Zaak is dan ook resultaatgericht, concreet en gedreven door ondernemerschap. Dit geldt niet alleen voor de businessline business, maar even zozeer voor de businesslines politics en science.
4. De Groene Zaak werkt aan een scherp profiel
De Groene Zaak staat voor voortdurende aanwezigheid in de voorhoede van de verduurzaming. Innovatief en exploratief. Die scherpe profilering blijft in de toekomst nodig, dienstbaar aan de impact.
5. De Groene Zaak zet in op meervoudige waardecreatie De Groene Zaak wil gerichte stappen zetten in de transitie naar de nieuwe economie. Dat betekent dat meervoudige waardecreatie (financieel, ecologisch, sociaal, intellectueel) de basis is van onze visie op duurzaamheid. Deze holistische benadering van duurzaamheid is leidend voor de partners én de businesslines, al zijn accentverschillen mogelijk en deels ook wenselijk.
6. De Groene Zaak zoekt naar verbinding
Verbinding is een voorwaarde voor impact. De Groene Zaak zoekt proactief verbanden over grenzen van sectoren, branches, publiek-private domeinen, vakgebieden en disciplines heen. Dit geldt voor Nederland en internationaal. 11
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Omgevingsscan 2014
Voorafgaand aan de discussie met de partners
Zo ook de financiering: daar waar partijen
welke kennis nodig is (wetenschap) welke
over de vervolgkoers voerde De Groene Zaak
voorheen vaak grotendeels door de over-
belemmeringen voor business cases ‘over-
een omgevingsscan uit. Immers, niet alleen
heid gefinancierd werden, is het bedrijfsle-
wonnen’ moeten (bedrijfsleven) en welke,
wij hebben ons ontwikkeld, ook de context
ven een steeds grotere en belangrijker bron
volgende randvoorwaarden nodig zijn (po-
waarin we opereren is veranderd de afgelopen
van inkomsten. De verschillen tussen de
litiek). Zij hebben inmiddels binnen het to-
viereneenhalf jaar. Dat vraagt om voortduren-
veelheid aan initiatieven zijn lang niet al-
tale bedrijfsleven wel een andere rol: deze is
de reflectie op ons vertrekpunt. Zoeken we
tijd helder voor de niet direct betrokkenen;
geëvolueerd van ‘of’ naar ‘hoe’: niet overtui-
naar antwoord op de juiste vragen? Hieronder
de waarde van die verschillen daarmee ook
gen dat het moet, laten zien hoe het kan.
benoemen we een aantal belangrijke ontwik-
niet. Bedrijven worden geconfronteerd met
kelingen die voor het bepalen van de vervolg-
een veelheid van initiatieven en willen kie-
• Er blijft een groep bedrijven die, mede als ge-
koers van belang zijn geweest:
zen. Budget en aandacht dient immers ge-
volg van de economische crisis, gebrek aan
richt ingezet te worden.
innovatief vermogen of verstrengeling met
Algemeen
achterhaalde businessmodellen aan de oude • De echte vernieuwende bedrijven nemen
economie vasthoudt. De lobbykracht van
• Er is in het brede bedrijfsleven duidelijk meer
in aantal vrijwel niet toe: het is en blijft een
deze groep blijft – nog steeds – sterk en is een
aandacht gekomen voor duurzaamheids-
selecte groep. Daarbij geldt dat koploper
remmende kracht in onze samenleving.
issues. Steeds meer bedrijven verankeren
worden één ding, maar koploper blijven
duurzaamheid niet alleen in stafprocessen,
aanzienlijk lastiger is. Onder druk van de
maar ook in hun businesslines. Ofwel: een
recessie en concurrentie is het voor koplo-
groeiend aantal ondernemingen is inmid-
pers vaak moeilijk blijvend winstgevend te
• Duurzaamheid gaat inmiddels over alle
dels bereid concrete verduurzamingsdoe-
innoveren (hoge kosten, beperkte schaal-
activa van onze economie: sociaal, finan-
len te stellen en te realiseren met betrek-
baarheid). Velen worden dan ook, mede bij
cieel, ecologisch en intellectueel. Helder
king tot de eigen bedrijfsvoering.
gebrek aan een (fiscaal) green level playing
is dat het sociale probleem geenszins van
field, regelmatig in hun voortbestaan be-
minder importantie is dan het ecologische.
dreigd.
De 2020-goals van de WBCSD zijn daar een
• Het duurzaamheidsveld is inmiddels zeer druk
12
Verduurzaming als begrip
bevolkt: het aantal initiatieven neemt nog
• Deze vernieuwers, koplopers zijn nog steeds
heel heldere indicator van. De transformatie
steeds toe. De focus van bestaande duurzaam-
cruciaal om de weg te plaveien, zodat ande-
is aldus nog veel groter dan we ons vier jaar
heidsinitiatieven verschuift in veel gevallen.
ren er over kunnen lopen. Zij laten ook zien
geleden realiseerden.
Ondernemers voor een duurzame economie
• Tegelijkertijd zijn lang niet alle onderne-
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Rol van de overheid
• In de beleidsbeïnvloeding, de lobby, heeft
mingen bereid en in staat om echt hun ge-
de veelheid aan initiatieven enerzijds het ef-
hele bedrijf en portfolio te verduurzamen,
• Vergroening is inmiddels weliswaar ‘main-
fect dat de overheid steeds vaker gemaand
hetgeen een inflatoire invloed op het begrip
stream’ te noemen, ons overheidsbeleid
wordt tot verandering. Anderzijds heeft de
duurzaamheid heeft. Er bestaat bij het ech-
is nog steeds niet op die leest geschoeid.
ontstane versnippering ook een belemme-
te duurzaam bedrijfsleven dan ook behoef-
Overheden bevinden zich in een aanpas-
rend effect qua impact. Zeker daar de klas-
te om duidelijker te maken waar we voor
send stadium.
sieke lobby centraal is georganiseerd. In-
staan en de progressiviteit uit te drukken in
middels begint meer samenwerking tussen
concrete doelen. Dit om het verschil te ma-
• Het echte transitiedenken dringt in de po-
duurzaamheids-initiatieven te ontstaan en
ken en te laten zien dat de lat hoger kan en
litiek nog steeds niet door. Nog altijd is het
werken belangenbehartigers (werkgevers-
moet. Nog steeds zien we matige ambities
een strijd om systeemveranderingen op de
organisaties) meer samen dan voorheen.
bij politiek, overheid en het ‘gemiddeld be-
agenda te krijgen en akkoorden en conve-
drijfsleven’.
nanten leveren nog maar beperkte versnel-
Europa
ling op. De intrinsieke drive ontbreekt in de • Geïnstitutionaliseerd Nederland benadert
politiek.
verduurzaming doorgaans als ‘ecologische
• Europa wordt in termen van besluitvorming en agendabepaling in de lobby steeds be-
vergroening’, ofwel als ‘business en toch
Politieke leiders die bereid zijn deze in te
langrijker. Zowel politici verleggen de focus
niet (al te) slecht voor het milieu’. De sociale
brengen, zijn spaarzaam en bevinden zich
op voor ons relevante punten daarheen,
duurzaamheid is, op enkele grotere duur-
bij de kleinere partijen. Impact bereiken is
maar ook bedrijven doen dat. Steeds meer
zaamheidsinitiatieven na, veelal separaat
lastig.
bedrijven tonen een afnemende bereidheid
georganiseerd. Een holistische benadering
hun inspanningen te richten op beleidsbe-
ontbreekt, terwijl die juist wel aanwezig is
• De winkels van de ministeries zijn groten-
ïnvloeding in Nederland en zien meer lob-
bij koplopende bedrijven en zeker in de vol-
deel verbouwd; reorganisaties zijn veelal
byheil in EU. Dit geldt uiteraard vooral voor
gende generatie businessmodellen.
achter de rug en bij verschillende ministe-
grotere, internationale ondernemingen en
ries is meer ambitie te bemerken. Het tem-
veel minder voor het MKB, dat in Nederland
po van ministeries verschilt onderling ech-
op vele fronten vastloopt.
ter sterk. Zogeheten controversiële dossiers vorderen uiterst moeizaam. 13
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
De Groene Zaak heeft zich de afgelopen jaren in snel tempo ontwikkeld tot een ondernemersvereniging die zich kenmerkt door unieke combinatie van gerichte lobbykracht, inspirerend partnernetwerk én inhoudelijke wetenschappelijke voeding. Om de meerwaarde van de drie corresponderende businesslines ten volle uit te buiten, zijn deze zo ingericht dat zij elkaar onderling versterken en maximale synergie creëren. In onze visie is de businessline politics namelijk gediend met een succesvolle businessline business, waarin best practices worden ontwikkeld die de politieke boodschap extra gewicht geven. Hetzelfde geldt voor wetenschappelijke inzichten en de broodnodige facts and figures die de businessline science kan verzorgen.
Hoe de verschillende businesslines elkaar versterken: het bevorderen van zakelijke deelauto’s Een goed voorbeeld van hoe de verschillende businesslines van De Groene Zaak elkaar versterken is onze aanpak om het aantal zakelijke deelauto’s te bevorderen. Binnen de science-line wordt er onderzoek gedaan naar de gedragswetenschappelijke kant die verklaart waarom werknemers huiverig zijn om hun auto te delen. Binnen de business-line worden best practices uitgewisseld. Partners die voorop lopen inspireren andere partners die nog geen deelauto’s in hun wagenpark hebben, zodat zij het wiel niet zelf opnieuw hoeven uit te vinden. De knelpunten die hieruit voortkomen vanuit de regelgeving zijn voeding voor de politics-line, die er bij beleidsmakers gefundeerd voor kan pleiten deze knelpunten weg te nemen, onderbouwd met praktijkvoorbeelden.
14
Ondernemers voor een duurzame economie
5.
Organisatie in drie elkaar versterkende businesslines
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Businessline I: politics In 2014 is door het versterkte politieke team veel progressie geboekt met het zichtbaar maken van De Groene Zaak in Den Haag en het opzetten van een meer effectieve lobby. Er is veel energie gestoken in het realiseren van samenwerkingsverbanden die nodig zijn om de grootschalige transities waar De Groene Zaak zich voor inzet te realiseren. Voor fundamentele belastingherziening, een echt duurzaam inkopende overheid en ambitieuze klimaatdoelen zijn immers slimme coalities nodig. Daarnaast heeft De Groene Zaak actief ingespeeld op actuele politieke ontwikkelingen. In dit kader hebben we onder andere onze stem laten horen rondom de thema’s klimaatdoelstellingen, grondstoffenbeleid, topsectorenbeleid, versnelling van het Energieakkoord en belastingherziening. Dit biedt een stevige basis voor 2015.
Concreet is in 2014 vooruitgang geboekt op de volgende programma’s en initiatieven:
1. Energieakkoord 2014 stond in het teken van het SER Energieakkoord. Om alle doelstellingen van dit akkoord te kunnen realiseren moesten alle zeilen worden bijgezet. De Groene Zaak heeft dan ook samen met andere duurzame organisaties ingezet voor een versnelling van de uitvoering van de maatregelen die nodig zijn om de transitie naar grootschalige duurzame energie en energiebesparing te realiseren voor duurzame investeringen komt. Door concrete voorstellen te doen voor opschaling en versnelling zijn aanvullende maatregelen in kaart gebracht die de uit het zicht geraakte doelen weer haalbaar maken.
2. Programma Duurzaam Inkopen In 2015 loopt het convenant Duurzaam Inkopen met lagere overheden af en moet er een stevig nieuw beleid liggen. Samen met MVO Nederland, NEVI en enkele partners 15
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
ontwikkelden we daarom in 2014 een actieplan, waarin De Groene Zaak in de lead zal zijn wat betreft het lobbygedeelte en de eventuele ontwikkeling van een Leadership Programma. Met name dit laatste onderwerp leent zich goed voor samenwerking met MVO Nederland en VNO-NCW. Begin 2015 zal daarom met deze partijen gezamenlijk actie worden ondernomen om dit tijdens de behandeling in de Tweede Kamer op de politieke agenda te krijgen.
3. Programma Circulaire Economie In 2014 heeft De Groene Zaak een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het realiseren van de RACE-coalitie. Dit staat voor Realisatie van Acceleratie naar een Circulaire Economie en is een krachtenbundeling van zeven partijen die zich hard maken voor de transitie naar een circulaire economie: VN0-NCW, MVO Nederland, Circle Economy, De Groene Zaak, Het Groene Brein, Acceleratio en IMSA. Samen met het Ministerie van I&M hebben zij een nieuw programma opgezet dat zich expliciet richt op het daadwerkelijk verzilveren van de voordelen van circulair ondernemen. Het is voor het eerst dat overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen op macro-economisch niveau samenwerken om tot concrete waardecreatie te komen. Koersinhoudelijk zijn grote stappen gezet door het herschrijven van onze position paper
wetenschappers voor een duurzame economie
Circulaire Economie, alsmede aan het opstellen van een daaraan gekoppelde eigen lobby-agenda. Deze laatste richt zich zowel op de overheid in Nederland als op Brussel. Tot slot hebben partners van De Groene Zaak stappen gezet in de ontwikkeling van een Global Scan, een internationaal overzicht van best practices die overheden hebben ontwikkeld om de transitie naar de Circulaire Economie te bevorderen (website en publicatie in februari 2015).
®
A C C E L E R A TI O
16
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
4. Programma Finance & Fiscaliteit In 2015 start het kabinet de discussie over een nieuw belastingstelsel. De Groene Zaak gaat er, samen met een flink aantal gezaghebbende coalitiepartners, voor zorgen dat vergroening van het belastingstelsel een van de centrale thema’s gaat worden. Dat houdt in, om plannen op tafel te leggen voor een fundamentele fiscale stelselhervorming waarbij bedrij ven die kiezen voor zuinig energiegebruik en circulair grondstoffengebruik worden be loond en verspillende bedrijven zwaarder worden belast. In 2014 is een forse eerste aanzet gemaakt met het uitwerken van de uitgangspunten van de fiscale lobby voor 2015.
5. Programma Mobiliteit Aan de Mobiliteitstafel van het SER Energieakkoord is afgesproken dat er in 2015 1 miljoen mobiliteitspassen en in 2020 100.000 deelauto’s zijn. Voor de borging van deze doelstellingen is De Groene Zaak mede aansprakelijk. Samen met partners, het Ministerie en organisaties als Natuur & Milieu en ShareNL krijgt deze opgave vorm door middel van een Green Deal, die begin 2015 wordt afgesloten. Onderdelen hiervan zijn kennisuitwisseling, onderzoek en het in kaart brengen van knelpunten.
6. Programma Energie & Gebouwde Omgeving Binnen de Groene Coalitie is De Groene Zaak verantwoordelijk voor het dossier gebouwde omgeving. Dit is een groot element binnen het Energieakkoord, met veel raakvlakken met het bedrijfsleven (werkgelegenheid) en veel media-aandacht. De tegenvallende resultaten hebben geleid tot een stevige lobbyinzet om te komen tot aanvullende maatregelen op dit vlak. Ook is samenwerking gezocht met Europese partners om te zorgen dat in zijn Groeipakket zoveel mogelijk ruimte komt voor energiebesparingsprojecten. 17
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Businessline II: business De Groene Zaak is opgericht met het doel politici en beleidsmakers effectief te beïnvloeden, om zo economische verduurzaming hoger op de agenda te krijgen. Aanvankelijk zagen we het netwerk van aangesloten partners – of beter gezegd: de interactie tussen die aangesloten partners en de versnelling die daaruit voortvloeit – vooral als een krachtig middel om de impact van die lobby te vergroten. En dit is in praktijk ook gebleken: juist de verbreding naar meerdere businesslines maakt onze ondernemers-stem nog sterker. We praten niet alleen, we doen vooral in praktijk. En dat inspireert en overtuigt. Inmiddels is echter ook gebleken dat het goed benutten van het netwerk tevens tot een enorme waardecreatie bij de (ondernemingen van de) partners kan leiden. Immers, de ene partner is mogelijk (veel) verder op een bepaald terrein dan een andere partner. Het leren van elkaar resulteert in versnelling, ook en juist tussen ondernemingen uit verschillende branches. Dit vertegenwoordigt een belangrijke meerwaarde voor partners. Bovendien kunnen binnen een netwerk met een gedeelde doelstelling nieuwe duurzame business concepten relatief snel en efficiënt uitgedacht en geïmplementeerd worden. Dit leidt niet alleen tot meer innovatie bij de partners, maar ook tot concrete business die zij zonder het netwerk niet hadden kunnen realiseren. Partners hebben om die reden de behoefte om onderling kennis en best practices uit te wisselen en samen de volgende stap in de nieuwe economie te maken. Afgelopen jaar heeft De Groene Zaak verkend hoe deze ambitie het best gerealiseerd kan worden. In samenwerking met verschillende partners is een aantal tools/programma’s ontwikkeld die in 2014 operationeel zijn geworden. Dit zijn: 1. De Groene Zaak Online Community 2. De Groene Zaak Matchmaking Service 3. Programma Business Breakthroughs 18
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
1. De Groene Zaak Online Community De Groene Zaak App In 2014 is een vernieuwde website en partner app gelanceerd. Ambitie: partners effectief ondersteunen in het onderling netwerken, het uitwisselen van kennis en het zaken doen met elkaar. De online tool heeft de volgende functionaliteiten: • Profielen van alle partners • In de buurt. Welke partner is geografisch dichtbij gevestigd? • Sector. Welke sectoren zijn vertegenwoordigd in de achterban van De Groene Zaak? • Leren en excelleren. Waar ligt je vraag als partner en waar ben je expert in? • Cases. Aansprekende voorbeelden van duurzaam zaken doen door partners De Groene Zaak heeft de tool en de infrastructuur ontwikkeld en stelt deze gratis beschikbaar aan de partners (extra waardecreatie in kader van lidmaatschap). De enige voorwaarde die wordt gesteld is dat de partner zelf alle benodigde informatie aanlevert. De eerste versie van de partner app is in 2014 gelanceerd en inmiddels massaal gedownload. Partners ervaren dat ze elkaar via de app laagdrempelig kunnen benaderen, een beter zicht hebben verkregen in de kennis en kunde van het netwerk, en beter op de hoogte zijn welke partners bij hen in de buurt duurzaam zakendoen. Diverse zakendeals, kennis en ervaring uitwisseling zijn tot stand gekomen.
Business case in de spotlights Onderdeel van de online community is ook het item ‘Business case in de spotlights’. Veel partners van De Groene Zaak verkennen met innovatieve business cases de frontlinie van de nieuwe economie. Ze weten die cases echter niet altijd op een pakkende manier voor het voetlicht te brengen. Op onze website bieden we partners daarom de mogelijkheid een 19
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
eigen business case letterlijk in de spotlights te zetten. Dit krijgt vorm door een gedegen en inhoudelijk uitgewerkte beschrijving van de business case door een professionele tekstschrijver, en een eigentijdse, tailormade illustratie bij die business case. Bovendien krijgt iedere case een prominente plek op de website en social media-kanalen van De Groene Zaak. De ‘Case van de Maand’ krijgt zelfs extra exposure buiten De Groene Zaak-kanalen om. Inmiddels staan er meer dan 15 inspirerende business cases van partners in de spotlights: http://degroenezaak.com/cases/. Deze bibliotheek zal in 2015 verder uitgebreid worden. Plan is om de case-bibliotheek ook structureel te verbinden aan mediakanalen buiten de eigen kanalen om. Daarnaast zullen de business cases in 2015 ook ‘offline’ ingezet worden (denk aan sessies hierover).
2. De Groene Zaak Matchmaking Service In 2014 is een virtueel loket geopend waar partners terecht kunnen die willen worden gekoppeld aan andere partners in een specifieke sector of wetenschappers met een specifiek onderzoeksgebied: de Matchmaking Service. Ambitie: elkaar sneller vinden. De Matchmaking Service wordt ingevuld door medewerkers van De Groene Zaak en Het Groene Brein en gratis aangeboden aan de partners als onderdeel van het lidmaatschap. In 2014 is duidelijk geworden dat deze aanpak de interactie tussen partners vergroot en leidt tot een groei in het onderling zakendoen.
Workshops en Masterclasses Het productpakket is uitgebreid om waardecreatie voor kleine en grote partners te vergroten. In samenwerking met partners zijn wij afgelopen jaar gestart met het organiseren van masterclasses en workshops rondom actuele thema’s. Denk aan circulaire economie, trends en hypes in duurzaam ondernemen en bio mimicry. Dit levert inspiratie, onderlinge 20
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
kennisdeling en netwerkmogelijkheden op. Daarnaast brengen deze sessies onze partners op kleine schaal en heel concreet rondom bepaalde thema’s met elkaar in verbinding.
3. Business Breakthrough traject In het traject Business Breakthrough werken partners van De Groene Zaak aan doorbraken die leiden tot nieuwe duurzame business. Afhankelijk van de case wordt kennis ‘ingevlogen’ vanuit Het Groene Brein, (inter)nationale partners en netwerken. Het onbenutte potentieel van de business wordt direct omgezet in nieuwe kansen. Kortom: het traject leidt tot doorbraken die de nieuwe economie vandaag al zichtbaar maken. De Groene Zaak vervult een actieve ‘aanjaagrol’ bij de intake en de ontwikkeling van een strak plan van aanpak, inclusief deliverables, governance, planning en financiën. Daarnaast vervullen we een functioneren we als kennisverstrekker. De uitvoering wordt opgepakt door de partner zelf met actieve ondersteuning van de kennispartner(s).
21
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
Overzicht Business Breakthroughs (december 2014) 1. Case Alliander (Locol)
omdat het maar één locatie betreft. Op dit
3. Case Vierdaagsefeesten
Lokale vernieuwing komt steeds vaker vanuit
punt biedt Locol zich aan om de kracht van
Vierdaagsefeesten (VDF) is het grootste
de wijk of regio zelf. In nieuwe samenwer-
het lokale te behouden, maar tegelijkertijd
evenement van Nederland (en Europa), vrij
kingsverbanden, bedacht en gemaakt door
grootte te bieden. Dit door bijvoorbeeld het
toegankelijk en in de openbare ruimte, i.e.
mensen en organisaties. De kracht van lokale
organiseren van de juiste partijen, aansluiten
ideeën is gelijk haar zwakte. Lokaal is soms
van de benodigde kennis, organiseren van
te klein. Binnen Locol (een Emerging Busi-
financiering en uiteindelijk het ontwikkelen
ness Area van Alliander) noemen ze dit het
en exploiteren van de concepten. Locol zoekt
ontbreken van ‘lokaalgrootte’. Lokaal zijn er
hiervoor best practice value cases waar door
bijvoorbeeld te weinig middelen voorhanden,
een succesvolle samenwerking tussen (loka-
of is de business case is niet rond te rekenen
le) partijen, onderbouwd door een werkbare business case, lokale vernieuwing is/wordt gerealiseerd. De Groene Zaak en Het Groene Brein ondersteunen Locol in deze zoektocht, door input vanuit wetenschappers, analyse en het destilleren van ‘lessons learned’.
2. Case Desso Desso heeft de ambitie een doorbraak te realiseren in het verbeteren van de business case in upcycling van oude tapijttegels. Hierdoor ontstaat een nieuw businessmodel: van tapijt-
de gehele binnenstad van Nijmegen. De
fabrikant naar tapijthandelaar en grondstof-
organisatie heeft zich ten doel gesteld flinke
fenleverancier. Specifieke (technische) vragen
stappen te zetten op weg naar een integrale
worden hiervoor uitgezet bij wetenschappers
verduurzaming van dit evenement, dat tevens
van Het Groene Brein en hun internationale
moet gaan dienen als permanent platform
netwerk.
voor waardecreatie en impact op het vlak van sociale, economische en ecologische activa in
22
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
de stad en omstreken. VDF beoogt een labo-
traject flinke stappen in hun sociale impact
MVO-strategie voedt en feedback levert op
ratorium te zijn voor innovaties en initiatieven
meting. Daarnaast beoogt deze business
het rapport. Voor de totstandkoming hiervan
op het gebied van duurzaam ondernemen.
breakthrough harmonisatie bij kennispart-
heeft ROCKWOOL de kennis en expertise van
Hiertoe wordt een VDF ‘Value Cycle’ ontwik-
ners in benadering, aannames, indicatoren, te
De Groene Zaak ingeschakeld.
keld; een nieuwe vorm van samenwerking
behalen. De coalitie beoogt nadrukkelijk niet
tussen verschillende stakeholders (onderne-
zelf het wiel opnieuw uit te vinden, en zoekt
mers, burgers, bezoekers en de gemeente).
aansluiting bij (inter)nationale initiatieven op
De Groene Zaak speelt een belangrijke rol in
dit thema, zoals de Green Deal Transparantie
het opbouwen, ontwikkelen en aanjagen van
en het Social Capital Protocol’ van WBCSD.
deze VDF Value Cycle en zorgt zij er in samenwerking met VDF voor dat deze partijen ook
5. Case ROCKWOOL
daadwerkelijk ‘samen de taart groter maken’.
ROCKWOOL, wereldwijde leverancier van innovatieve producten en systemen op basis
4. Case Sociale Waardecreatie
van steenwol, heeft voor de komende jaren
Een coalitie van ambitieuze partijen, waaron-
flinke ambities op het gebied van duurzaam-
der De Groene Zaak, Het Groene Brein, True
heid. Vorig jaar heeft het bedrijf aan de hand
Price, Vebego, EY, NS, KPMG, Primum en USG
van de strategische ambitie van de ROCK-
People, is de uitdaging aangegaan om seri-
WOOL Group en de behoeften van stakehol-
euze stappen te maken in het inzichtelijk en
ders haar strategische duurzame ambities in
meetbaar maken van de sociale activa in een
een eerste MVO-strategie verwerkt als duide-
tijdsbestek van circa 12 maanden. Het betreft
lijke richtlijn voor alle ROCKWOOL-bedrijven
een concreet, wendbaar project gericht op
in Roermond. In 2015 wil ROCKWOOL hier
uitvoering van concrete casussen. Focus daar-
nog steviger op inzetten en haar MVO-strate-
bij ligt niet alleen binnen het eigen bedrijf,
gie verder ontwikkelen.
maar in de gehele keten. Cruciale vraagstelling is: welke thema’s vallen onder de paraplu
Om haar ambities te realiseren heeft ROCK-
van sociale waardecreatie en hoe maken we
WOOL het initiatief genomen een ‘External
deze meetbaar? Vier casussen maken in dit
Review Committee’ samen te stellen, die haar 23
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
Businessline III: science In 2012 is het wetenschapsnetwerk Het Groene Brein opgericht als onafhankelijke stichting die ook financieel zelfstandig opereert. Een groot deel van de activiteiten van Het Groene Brein wordt specifiek gericht op het creëren van waarde voor partners van De Groene Zaak. Op deze manier kunnen wetenschappers goed samenwerken met ondernemers die echt concreet vorm geven aan de nieuwe economie en krijgen deze ondernemers de beschikking over de kennis- en ontwikkelcapaciteiten van front edge wetenschappers. In de businessline science brengen we alle activiteiten onder gericht op kennis- en competentie-ontwikkeling ten behoeve van de partners. Vooralsnog staan de volgende activiteiten gepland: 1.
Onderzoek winstgevende duurzame businessmodellen (i.s.m. NWO)
2.
Diverse opleidingen
3.
The New Economy Lab
1. Onderzoek winstgeven de duurzame businessmodellen (i.s.m. NWO) Elke koploper kent de uitdaging: het is vaak erg complex om duurzame businessmodellen in praktijk daadwerkelijk winstgevend te maken. En elke koploper weet ook dat er nog nauwelijks kennis voorhanden is over hoe je dit snel en effectief realiseert. Het lijkt erop alsof we het wiel steeds opnieuw moeten uitvinden. De Groene Zaak heeft daarom besloten een onderzoeksprogramma op te zetten dat zich specifiek gaat richten op het winstgevend maken van duurzame businessmodellen. We doen dat samen met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 24
wetenschappers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
(NWO), die inmiddels definitief heeft besloten om 1,5 miljoen euro te investeren in dit onderzoeksprogramma. Hiermee draagt NWO 75% van de kosten van het benodigde onderzoek. Partners van De Groene Zaak kunnen deelnemen aan dit programma door een deel van de onderzoekskosten te dragen. Inmiddels doen al verschillende partners mee. Het Groene Brein en De Groene Zaak hebben dit onderzoeksprogramma gezamenlijk geïnitieerd. Beide krijgen een plek in de governance-structuur van het programma.
2. Diverse opleidingen Om te komen van strategie naar financiële impact moeten partners van De Groene Zaak de komende jaren een aantal cruciale stappen zetten. De Groene Zaak wil dat proces een impuls geven door het initiëren van enkele opleidingen. Opleidingen die gericht zijn op het concreet vertalen van ambities voor de Nieuwe Economie in new business in de concrete bedrijfscontext - op elk niveau van de organisatie. De Nieuwe Economie is daarbij het vertrekpunt, maar ondernemerschap de leidraad. Ofwel: kunnen ondernemen in de economie van morgen – ook vandaag al! In 2014 is gewerkt aan het opzetten van (deel)opleidingen, verzorgd door externe kennispartners. Het betreft de volgende opleidingen: 1. Module sustainable finance (i.s.m. TiasNimbas, Tilburg University) 2. Opleiding Leaders for Economic Change (i.s.m. het Leaders for
Economic Change network)
3. Module ‘De Nieuwe Economie voor de financiële sector’
(i.s.m. het nascholingsinstituut voor de financiële sector NIBE/SVV)
25
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
3. The New Economy Lab In het Groene Brein is veel denkkracht beschikbaar. Deze denkkracht wordt benut bij cases en complexe vraagstukken van partners van De Groene Zaak. Daarnaast wordt deze ingezet om nieuwe kaders en inzichten te ontwikkelen. Nieuwe kaders die helder maken wat de nieuwe economie is op micro-, meso- en macroniveau en wat nodig is om op de verschillende schaalniveaus tot de nieuwe economie te komen. Kortom, we werken actief aan ‘thought leadership’. In 2014 richtten we een nieuwe denktank op die onder de paraplu van Het Groene Brein opereert: The New Economy Lab. Doel van deze denktank is om in 2015 nieuwe kaders en inzichten te ontwikkelen op een nog nader te bepalen (essentieel) thema van de lobbyagenda van De Groene Zaak.
26
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
6.
Samenwerkingen en coalities
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Samenwerken en coalities smeden zit in het DNA van De Groene Zaak. Zowel op structurele als op incidentele basis werkt De Groene Zaak samen met een veelvoud aan organisaties. Belangrijk voorbeeld hiervan is onze vaste samenwerking met de WBCSD, waar De Groene Zaak global partner van is. Daarnaast was De Groene Zaak einde 2014 in enigerlei vorm betrokken bij de volgende samenwerkingsverbanden:
De Groene Coalitie In het kader van de borging van het Energieakkoord, is De Groene Zaak lid van de Groene Coalitie, een samenwerkingsverband tussen natuur- en milieuorganisaties en duurzame werkgeversorganisaties. Samen met deze partners wordt ingezet op een uitvoering van het Energieakkoord in de hoogste versnelling, met daar waar nodig extra maatregelen.
MVO Nederland Gezien het gezamenlijke belang om het koplopend bedrijfsleven samen te brengen en duurzaam ondernemerschap hoog op de agenda te krijgen, werkt De Groene Zaak nauw samen met MVO Nederland, op alle drie de business lines. Concreet krijgt dit bijvoorbeeld binnen Politics vorm op het onderwerp Duurzaam Inkopen. Met MVO Nederland hebben we gestructureerd gewerkt aan het verder vorm en inhoud geven aan deze samenwerking in 2014 en bouwen dit uit in 2015.
’404040’ Coalitie In 2014 was De Groene Zaak mede-initiatiefnemer van een door een aantal bedrijven binnen en buiten De Groene Zaak ondertekend manifest, waarin werd opgeroepen om in het kader van de voorbereidingen van de klimaattop in Parijs in te zetten op stevige klimaatdoelstellingen: 40% duurzame energieopwekking, 40% energiebesparing en (veel) meer dan 40% CO2-reductie. De Groene Zaak geeft dit initiatief in 2015 verder vorm door samen met deze bedrijven op basis van hun eigen ambities te laten zien dat deze doelstellingen nodig zijn om het koplopend bedrijfsleven de juiste stimulans te geven. 27
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Klimaatcoalitie De Groene Zaak is een van de ondertekenaars van de Klimaatcoalitie, een initiatief van het Ministerie van I&M om in de aanloop naar de klimaattop in Parijs in 2015 partijen te verzamelen die zich willen committeren aan klimaatneutraliteit in 2050. De Groene Zaak zal zich binnen deze coalitie inzetten om ook ambitieuze doelstellingen op kortere termijn vast te stellen, zodat Nederland vol ambitie de onderhandelingen in Parijs ingaat.
RACE Coalitie Een circulaire economie biedt omvangrijke kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven: het maakt ons niet alleen minder afhankelijk van grondstoffen, maar leidt bovendien tot innovatie en nieuwe economische activiteiten. Nederland heeft bovendien uitstekende papieren om de ‘hotspot’ van de circulaire economie te worden. Het wordt tijd deze kansen ook te verzilveren. Hiertoe bundelen we onze krachten samen met MVO Nederland, Circle Economy, Het Groene Brein, Acceleratio, ClickNL en het Ministerie van I&M in de RACE coalitie (Realisatie van Acceleratie naar een Circulaire Economie). In 2015 gaan we binnen alle businesslines nog meer proactief bouwen aan coalities, zowel rondom specifieke programma’s als algemeen om onze impact te vergroten (nationaal en internationaal). De Groene Zaak wordt daarmee – geheel in lijn met de nieuwe economie – een echte netwerkorganisatie die in een fors aantal uiteenlopende samenwerkingsverbanden opereert vanuit de overtuiging dat we op deze wijze maximale impact en dus versnelling realiseren. Hieruit volgt dat we met partijen die qua ambitieniveau lager koersen dan De Groene Zaak, maar die vanwege hun omvang wel impact en invloed hebben, enkel samenwerken als dat aanwijsbaar effectief is.
28
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
7.
Interne organisatie: professionalisering processen, governance & HRM
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
A. Processen Tot nu toe werkte De Groene Zaak met projectgroepen op de diverse lobby-thema’s. De door ons gewenste impact is echter niet of nauwelijks te realiseren door het uitvoeren van projecten: de looptijd van een project is te kort en de focus doorgaans te beperkt om de veelal complexe systeem- en stelselwijzigingen die nodig zijn te beïnvloeden. In 2014 is daarom een nieuwe, meer professionele processtructuur voor de businessline politics ontwikkeld. Vanaf 2015 worden onze lobbyactiviteiten uitgevoerd in de vorm van brede, inhoudelijk stevige lange termijn programma’s. Alleen zo kunnen de door ons gewenste systeemveranderingen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Voor alle programma’s geldt dat zij inmiddel alle drie de businesslines doorsnijden. In onze visie is de businessline politics namelijk gediend met een succesvolle businessline business, waarin best practices worden ontwikkeld die de politieke boodschap extra gewicht geven. Hetzelfde geldt voor wetenschappelijke inzichten en de broodnodige facts and figures die de businessline science kan verzorgen. Voor de businessline business geldt dat de focus in 2014 vooral heeft gelegen op het intensiveren van het contact met de partners en het innovatief verbinden van partners. De Groene Zaak beschikt immers over een overkoepelende, wijdvertakte expertise op het terrein van integrale duurzaamheid. Die expertise gaan we beter inzetten om partijen bij elkaar te brengen en om vraagstukken het hoofd te bieden die partijen individueel niet kunnen behappen. Al dan niet gefaciliteerd door de mobiele De Groene Zaak-app gaan we ook meer ‘crossings’ tussen partners initiëren, want juist op de snijvlakken van verschillende disciplines, sectoren en domeinen zijn de kansen op innovaties die de business van de partners versterken het grootst.
29
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
B. Governance De Groene Zaak wordt bestuurlijk vertegenwoordigd door haar leden middels het Bestuur. Bestuur en directie hebben in 2014 een verdere professionalisering van de governance-structuur ontwikkeld door een nieuw bestuurs- en directie-reglement op te stellen, te besluiten voortaan een jaarverslag te ontwikkelen en op de website te publiceren en de business principles te updaten analoog aan de beslissingen over de vervolgkoers (implementatie 2015 na accordering ALV).
C. HRM Daarnaast is in 2014 een professioneel HRM-beleid op maat ontwikkeld. Dat beleid is in belangrijke mate gestoeld op het gegeven dat De Groene Zaak een netwerkorganisatie in beweging is. Dat betekent dat de eerste stappen worden gezet vanuit een pioniersfase naar een meer gestroomlijnde ondernemingsfase. Daarbij blijft het uitgangspunt van een flexibele netwerk organisatie gehandhaafd. Geen starre lineaire structuren, wel optimale programma gedreven verbindingen tussen businesslines en medewerkers onderling en tussen de interne organisatie, partners van de Groene Zaak, externe coalitiepartijen, politiek en wetenschap. In 2014 heeft De Groene Zaak een nieuwe vervolgkoers vastgesteld. Kernpunten uit die nieuwe koers zijn: • maximale impact • business gedreven • scherpe profilering • brede scoping • gericht op verbinding 30
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Deze kernpunten zullen slechts dan succesvol worden beleefd door het partnernetwerk, coalitiepartijen en andere stakeholders als zij ook intern duurzaam geleefd worden. Centraal staan daarbij duurzaam en innovatief leiderschap en ondernemerschap in de dynamische contexten van de drie businesslines. We coachen in de nieuwe HRM-filosofie bestaande en nieuwe medewerkers dan ook in: • het synergetisch verbinden van en binnen deze drie contexten ten behoeve
van het eigen partnernetwerk en externe coalitiepartijen;
• het schakelen tussen de diverse (politieke) belangen; • het in lijn brengen van politieke context met de belangen van het bedrijfsleven; • het verbinden van wetenschappelijke expertise met vraagstukken vanuit ondernemers; • het smeden van slimme innoverende en duurzame coalities.
Rollen en competenties De herijking van de koers brengt met zich mee dat gewerkt wordt in programma’s geleid door programma managers ondersteund door programmasupport en een smalle en effectieve back office. Daarnaast wordt waar nodig flexibel opgeschaald met derde partijen uit het eigen netwerk. Teneinde deze rollen succesvol te vervullen is een set van competenties samengesteld. Competenties die leiden tot zichtbaar gedrag gericht op effectiviteit en succesvolle realisatie van de doelstellingen van De Groene Zaak. Deze competenties zijn leidraad voor de werving, ontwikkeling en evaluatie van de medewerkers van De Groene Zaak. De belangrijkste competenties zijn: • Ondernemerschap; • Lef; • Innoveren; • Verbinden; • Netwerken; • Kennis/inhoud. 31
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Meer dan ooit tevoren was De Groene Zaak in 2014 present in de media via persberichten, interviews, columns en ingezonden artikelen. Geregeld heeft De Groene Zaak haar visie bij de landelijke (en zelfs internationale) media kenbaar gemaakt. In totaal werden 10 persberichten verstuurd. Tientallen artikelen en ingezonden brieven verschenen onder meer in Trouw, NRC Handelsblad, De Telegraaf, De Volkskrant en Het Financiële Dagblad. Daarnaast verschenen er tal van columns, interviews en artikelen van en met Marga Hoek in onder meer Management Executive, Milieu Magazine, New Financial Magazine, Duurzaam Geproduceerd en Duurzaam Gebouwd. De Groene Zaak werkte bovendien meerdere keren mee aan tv- en radio-uitzendingen van gezaghebbende zakelijke media zoals Radio 1, RTLZ, BNR en Z24. Op al deze verschillende media-platforms is consequent gebruik gemaakt van de mogelijkheid om real life cases van onze eigen partners over het voetlicht te brengen. Op die manier hebben we overtuigend kunnen illustreren dat de duurzame ondernemingspraktijk daadwerkelijk gebaat is bij de systeemveranderingen die we in de lobby voorstaan. Ook is er een begin gemaakt met de praktijk om vaker partners zelf naar voren te schuiven in de media, omdat zij doorgaans heel overtuigend kunnen verwoorden wat ondernemers daadwerkelijk in de weg zit om duurzame terreinwinst te boeken. De Groene Zaak was in 2014 zeer actief op de sociale mediaplatforms Facebook en Twitter. Deze media passen zeer bij de netwerk aanpak van De Groene Zaak en zijn effectief gebleken als ondersteuning in de zichtbaarheid van De Groene Zaak en het naar buiten brengen van de (Politics) standpunten.
32
Ondernemers voor een duurzame economie
8.
De Groene Zaak in de media
Ondernemers voor een duurzame economie
9.
Bestuur en Raad van Advies
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
A. Bestuur De Groene Zaak is een organisatie die haar kracht put uit een combinatie van snelheid, ondernemerschap en een overtuigende visie. Inmiddels staan we hierom bekend bij overheid, politiek en stakeholders. Toch blijft het noodzakelijk om via eigen initiatieven – zowel thematisch als organisatorisch – onze impact te vergroten. Dit vereist niet alleen een lean-and-mean organisatie die met know how kan opereren, maar ook een bestuur dat snel knopen kan doorhakken en actief richting geeft. Om die reden is binnen het bestuur sprake van een heldere rolverdeling. De eerste drie rollen zijn die van voorzitter, penningmeester/vice-voorzitter en een bestuurder die zich richt op het partnernetwerk (businessline Business) en Het Groene Brein (businessline Science). De overige bestuursleden worden telkens gekoppeld aan een of meer specifieke programma’s. In totaal brengt dit het aantal bestuursleden op 7: •
Voorzitter (1)
•
Penningmeester (Financiën en Organisatie) (1)
•
Bestuurders voor programma’s (5)
Het bestuur van De Groene Zaak is samengesteld uit eindverantwoordelijk management van de aangesloten partners (CEO’s/ondernemers /leden RvB). Daarnaast streven we ernaar om het bestuur een representatieve afspiegeling te laten zijn van de aangesloten ondernemingen, in termen van omvang en sectoren/branches.
33
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
Het Bestuur van De Groene Zaak is in 2014 als volgt bezet geweest: • Stef Kranendijk (voorzitter) • Pallas Agterberg (penningmeester - Alliander) • Bert van der Els (Heijmans NV) • Hanne Jesca Bax (EY) • Matthijs Bierman (Triodos Bank) • Kees Jan Rameau (Eneco) • Ruud Koornstra (Tendris) • Enrique Figee (CEO Connection), tot september 2014
B. Raad van Advies De Groene Zaak kent een eigen Raad van Advies die enkele malen per jaar bij elkaar komt om de inhoudelijke koers te bespreken, te brainstormen over dilemma’s en specifieke vraagstukken. De Raad van Advies staat onder voorzitterschap van Jan Paul van Soest. In de Raad hebben verder zitting: Z.K.H. Prins Carlos de Bourbon de Parme (INSID), Roger Cox (Paulussen Advocaten), Frans van Drimmelen (Dröge & van Drimmelen), Marco Hekkert (Universiteit Utrecht), Mirjam de Rijk, Herman Wijffels (Universiteit Utrecht), Karen Maas (Erasmus University Rotterdam), Esther Mirjam Sent (Radboud Universiteit Nijmegen), Teun Bokhoven (Stichting Duurzame Energie Koepel), Max Christern (M.O.C. Media), Lynn Zebeda (Dr. Monk), Hans de Geus (freelance journalist, radio- en TV-maker, econoom), Harry Starren en Jan Jonker (Radboud Universiteit Nijmegen)). In 2014 heeft de Raad bijgedragen aan gedachtenvorming over versterkende coalities, de
34
è In 2015 zal de RvA haar samenstelling
vervolgfase van Het Groene Brein en de opzet en ontwikkeling van de diverse businessli-
en werkwijze herijken op de inmiddels
nes. Het Bestuur van De Groene Zaak is de Raad hiervoor veel dank verschuldigd.
vastgestelde vervolgkoers.
Ondernemers voor een duurzame economie
10. Communicatie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Partners van De Groene Zaak beschikken samen over een enorme hoeveelheid cases die het concrete bewijs zijn dat winstgevend duurzaam ondernemen mogelijk is – en dat De Groene Zaak daarvoor de randvoorwaarden schept. In 2014 hebben we een groot aantal van deze cases gepubliceerd op de website en de online tool, maar ook actief doorgezet naar social media, pers en politiek. Daarmee onderstrepen we ons eigen profiel van ‘innovatieve bouwers van duurzame winstgevende business cases’. De ervaring leert dat Kamerleden, ambtenaren en journalisten veel waarde hechten aan concrete cases uit de dagelijkse praktijk die een beleidsvraagstuk illustreren, zeker wanneer ondernemers die zelf naar voren brengen. Voor de media geldt dat een standpunt of case in de ogen van journalisten nieuwswaardig moet zijn. Daarnaast is in 2014 het format van de maandelijkse online nieuwsbrief Groene Zaken ontwikkeld. Deze wordt zowel naar de partners verstuurd als (in aangepaste vorm) naar externe stakeholders en bevat actuele informatie over activiteiten binnen de drie businesslines.
35
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
1. Winst- en verliesrekening De staat van baten en lasten over 2014 en 2013 kunnen als volgt worden samengevat:
2014 2013
11.
(in euro’s) Baten
800.600 566.514
Kosten projecten/programma’s De Groene Zaak
214.667
Personeelskosten
327.275 376.294
Afschrijvingen
-5.823
1.538 1.083
Financiële Som der bedrijfslasten 775.821 573.238 verantwoording Overige bedrijfskosten
Bedrijfsresultaat
232.341
201.684
24.779
- 6.724
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Som der financiële baten en lasten
405
774
-270
-153
135
621
36
Resultaat vóór belastingen
24.914
-6.103
Belastingen
-5.225
643
Resultaat na belastingen
19.689
-5.460
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Financiële positie Ter analyse van de financiële positie dient de navolgende opstelling:
Analyse van de financiële positie
2014 2013
(in euro’s) Op korte termijn beschikbaar Vorderingen
160.828 80.079
Liquide middelen
67.651
36.323
228.479 116.402
Kortlopende schulden
- 180.712
Liquiditeitssaldo = werkkapitaal
-82.734
47.767 33.668
Vastgelegd op lange termijn Materiële vaste activa
9.374
Gefinancierd met op lange termijn beschikbare middelen 57.141
3.784 37.452
Financiering Eigen vermogen
57.141
37.452
Verloop reserve
2011
2012
2013
2014
Het Groene Brein is een zelfstandige
Resultaatsontwikkeling 4.966 4.436 -5.460 19.689
stichting met eigen entiteit en governance.
Reserve opbouw
De inkomsten van Het Groene Brein bedroegen
38.476
42.912
37.452
57.141
in 2014 euro € 301.000 en het resultaat voor belasting van Het Groene Brein € 1.478.
37
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
®
Berenschot
2Food B.V.
Better World Plastics BV
7AM
Between Us
turntoo
A
Blonk Consultants BMD Advies Centraal Bolscher Consulting & Projects
AAA - TFM
Brandwijk Kerstpakketten BV- Promo
Accenture
Bright Exchange
Administratiekantoor Van Tunen & Partners African Clean Energy BV Albron Alliander
C
Carglass
Ambor creatie
CASOL Cleaner Air Solutions
Antropia, Cultuur en Congrescentrum
CBP Europe
APG
CE Delft
Appel4you.nl
Climate Neutral Group
Architectenbureau Paul de Ruiter bv
Climex
Arla foods
Compass Infrastructuur Nederland B.V.
ASN Bank
Compete automatisering bv
Athlon Car Lease
Conclusion BV
Attero
Connection BV
B
Convent Capital Copper8 Coram International
BAS Nederland bv
Cradle to Cradle Products Innovation Institute
BBK/Door Vriendschap Sterker B.V.
Creative Beards
Bedrijfswagen inrichting West BV
CRH Structural Concrete B.V. (BlueCasco)
Benning Benelux 38
Ondernemers voor een duurzame economie
12. Onze partners in 2014
Ondernemers voor een duurzame economie
D
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
EDS-Innovation B.V
Green Motion Technologies
De aard van de Leider
Elshof Duurzame Strategie
Green4print
De Baak
Emissierechten.nl
Green-Deals (Deal Circle)
De Jonge Milieuadvies
Eneco
Greenes Nederland
De Meerlanden Holding NV
Energon
greenSand Home and Garden
De Mobiele Fabriek B.V.
EnergyGO
Groenbalans
Desso
Enviu
Grrrowd
Dette Glashouwer
Eosta
GVB
Dijkstra Agrimarketing
EtopiadB
Doenersdreef Zorg BV
Experience Island
Down to Earth
EY
draaijer + partners Dream team dynamics Dresspecially Dröge & Van Drimmelen
F
H
H4 Mobility Hanze Development Harmsen Consultancy B.V.
Feenstra/United Energy Works
Harting-Bank B.V./ Medux
Dubois & Co. Registeraccountants
Fleet Support
HarvestaGG (Green Goods) B.V.
Dutch
FloFlo (Stichting Holland Water Goes Africa)
Heijmans NV
Dutch awearness
Floow2
Hinse Locatiemanagement
Duurzaam gebouwd
Fred Luiten Concertorganisatie BV i.o.
Duurzame Bloemisten Groep
Cordaid Netherlands
DWA
E
G
I
I AM creative Imago bouwers
Gemeynt
Impaqtum
Eclectic
Gen Group
IMSA
EcoChain Technologies BV
GKSV
Interface Nederland BV
Ecofys
Goedgeefs
ISO FastTrack
Ecomediagroep
Good Company
IvCB 39
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
J
Modulo Milieustraten
OVG Projectontwikkeling bv
Mondial Aad de Wit Verhuizingen B.V. / Ver-
OVVIA
JO cadeau
huis Elektrisch
Jos van der Schot
Monyq
K
Kies Groen Licht Kirkman Company Klimaatplein Klostermann Koffiebranderij Peeze Kruideniergroep BV
L
Moonen Packaging Moyee Coffee MyHomeServices B.V.
PGGM
N
Nationale Postcode Loterij Native Circle Nederland Isoleert Nederlandse Spoorwegen New Foresight
Leven op daken
NNRGY BV
Mauritsgroen MGMC
Partners for Innovation BV Paulussen advocaten
Niobium EBC
Martini ziekenhuis
P
MultiCopy Nederland BV
LEDshine BV
M
40
Ondernemers voor een duurzame economie
Noordhoff
O
Pressworks Primum Priva Pure Ambition
Q
Qurrent
R
Raedthuys Energie B.V. RAU Rebel Group Advisory BV
Off the Map
Rockwool BV
Meewind
OnePercentClub
Roggebotstaete Landgoed B.V
Menzis
Online Adviseurs MKB
Rooftop Energy BV
Geelen Counterflow
Ontwikkelcentrum
RotterZwam
Metabolic
OrangeGas
Royal HaskoningDHV Nederland BV
MH Projects
Organiq
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
S
U
Schaap & Partners Executive Search Consultants
Van Houtum
Schuttelaar en partners
Van Nelle Ontwerpfabriek Exploitatie BV
Samen Groen bv
Search Ingenieursbureau BV Share 2 Start Sligro Spring Associates BV
Urban-Goods
V
Van Wijhe Verf BV
Squarewise
VDS
Stichting Kromkommer
Vebego
Stichting Vierdaagsefeesten
Vredenburg Installatietechniek
Sungevity Sustainable Endeavour Sustainable Taxi Service B.V
T
W
X
Xpring
Y
Yellow&Blue Investment Management B.V. YOR 24
Z
Zeewaar Zuidpark Zytec
Wagenplan Waka Waka We beat the Mountain
Tendris
Weleda
The New Motion B.V.
Wij zijn koel / Cool Endeavour
Tocardo International
Willem & Drees
TONZON BV
Winnen & Co: verduurzaming en waardever-
Topell Energy
meerdering van vastgoed
Triodos Bank
Wisart investment BV
Triogen
41
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
Colofon Ondernemers voor een duurzame economie is een uitgave van De Groene Zaak. Ontwerp en vormgeving: I AM creative
© De Groene Zaak, februari 2015 – Den Haag 42
Ondernemers voor een duurzame economie
Ondernemers voor een duurzame economie
Jaarverslag De Groene Zaak 2014
43
Jaarverslag De Groene Zaak 2014