Infoavond burgercoöperaties voor hernieuwbare energie
Stadskantoor Eeklo, 12 november 2012
Met duurzame energie richting een coöperatieve economie REScoop.be Dirk Knapen
Wie staat hier voor jullie? -
Opleiding productontwikkeling
-
Afstudeerproject 1985 “Gescheiden bewaren en ophalen van huishoudelijk afval”
-
Actief rond energie en klimaat sinds 1994
-
Stage Nordic Folkecenter for Renewable Energy 1997
-
Organisatie studiereizen Denemarken 1997 en 1999
-
Ecopower begeleiding aanloop bouw eerste molens Eeklo
-
Bond Beter Leefmilieu energie en klimaat
-
Dubolimburg energetische renovatie in oude stedelijke buurten
-
Sociale aspecten sinds infosessies vrijmaking energiemarkt en opvolging werkgroep Energie en Armoede Samenlevingsopbouw
-
REScoop.be en REScoop202020
Context van crisissen -
Financiëel Economisch en systeem Klimaat en energie Sociaal
Energie wordt één van de belangrijkste problemen in de komende decennia. We staan voor een energietransitie van fossiele/nucleaire brandstof naar hernieuwbare energie centrale naar decentrale productie verspillend naar rationeel energiegebruik
Oplossingen EU 202020 climate and energy package > tegen 2020 - uitstoot van broeikasgassen verminderen met 20% - energie efficiëntie verbeteren met 20% - 20% van de energievraag dekken met energie van hernieuwbare bronnen EU energy Roadmap 2050 IEA en OESO verwijzen naar economisch energiebesparingspotentieel van 30 tot 45% 2012 VN internationaal jaar van Coöperaties VN internationaal jaar van Duurzame Energie
Oplossingen "Cooperatives are a reminder to the international community that it is possible to pursue both economic viability and social responsibility." Ban Ki-moon Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties
Definitie van een coöperatie: “A cooperative is an autonomous association of persons united voluntarily to meet their common economic, social, and cultural needs and aspirations through a jointly owned and democratically-controlled enterprise.” “Een coöperatie is een autonome vereniging van personen die vrijwillig samenwerken om hun gemeenschappelijke economische, sociale en culturele noden en verwachtingen in te lossen via een onderneming waarvan ze gezamenlijk eigenaar zijn en die ze democratisch besturen”
Als het in de VS kan... Wist je dat in de VS electric cooperatives… - te vinden zijn in 80% van de counties - 75% van de landmassa van de VS bedienen - 70.000 mensen tewerk stellen - 42 miljoen leden-eigenaars-klanten hebben (12% van de bevolking) - meer dan 930 lokale systemen vertegenwoordigen in 47 staten - het grootste elektriciteitsnetwerk met bijna 4 miljoen kilometer lijnen (42%) - 112 miljard dollar aan productie, transmissie en distributie installaties bezitten - meer dan 80% van hen stroom geproduceerd op basis van hernieuwbare bronnen aanbieden - dat ze het per klant met minder subsidies doen, terwijl zij maar 7 aansluitingen per mijl hebben tegenover 35 voor privé- en 47 voor gemeentelijke energiebedrijven
Touchstone energy cooperatives (USA) „Touchstone Energy co-ops are owned by the members they serve and are committed to providing reliable electricity at the lowest price possible. In short, co-ops “look out” for the members they serve.„ Wat maakt onze coöperaties anders? „Touchstone Energy coöperaties zijn eigendom van de leden die zij bedienen en ze richten zich erop om betrouwbaar stroom te leveren aan de laagst mogelijke prijs. Kort gezegd, coöperaties “dragen zorg” voor de leden die ze bedienen.„ http://www.youtube.com/watch?v=tenKnIx4ouY
REScoop.eu Federatie van groepen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie in Europa -
praktische toepassing van de 7 coöperatieve principes ondersteuning van lokale gemeenschappen schone, betaalbare energievorziening voor iedereen rol voor burgers in productie, distributie en levering delen van ervaringen onderlinge praktische en organisatorische ondersteuning opzet van een coöperatief investeringsfonds opzet van een pan-Europese leverancier van duurzame energie lobbyen van lokale, regionale, nationale, Europese en internationale overheden
REScoop 20-20-20 IEE project De project partners ondersteunen groepen and coöperaties van burgers om samen te werken aan hernieuwbare energie Meer dan 1000 REScoops in Europa?
Opportuniteit voor burgers Burgers en gemeenschappen hebben nu de opportuniteit om een rol op te nemen in hun toekomstige energieproductie en levering. Ze doen dit sowieso als : - consument - belastingbetaler - spaarder
Hernieuwbare Energiecoöperaties (REScoops) zijn de ideale ondernemingsvorm om burgers een actieve rol te laten opnemen in de energietransitie. -
samen investeren samen efficiënter gebruiken productie in handen van burgers opbrengst in handen van burgers
Burgercoöperaties hernieuwbare energie 7 internationale coöperatieve principes -
vrijwillig en open lidmaatschap democratische controle door de leden economische participatie door de leden autonomie en onafhankelijkheid onderwijs, vorming en informatieverstrekking coöperatie tussen coöperaties aandacht voor de gemeenschap
www.ica.coop/coop/principles.html
Burgercoöperaties hernieuwbare energie CVBA-SO CVBA : coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid -
Minstens 3 vennoten
-
Algemene vergadering minstens 1 maal per jaar
-
Startkapitaal 18.600 €, sociaal oogmerk 6.200 €
-
Risico voor aandeelhouders blijft beperkt tot hun investering
SO: sociaal oogmerk -
Gedeelte van de winst wordt geïnvesteerd in sociale projecten
Burgercoöperaties hernieuwbare energie Erkend door Nationale Raad voor de Coöperatie -
dividend max 6%, maar tot 180 € vrijgesteld van onroerende voorheffing
-
kapitaalverhoging tot 2,5 miljoen € per jaar mogelijk zonder verplichte prospectus
-
beperkt stemgewicht individuele aandeelhouder
Verwachting ICA en REScoop.be/eu - 1 aandeelhouder/1 stem
- rechtstreekse participatie in productiemiddelen - medebeslissingsrecht
Burgercoöperaties hernieuwbare energie Projectontwikkelaar
Burgercoöperatie
-
financiële participatie
-
duurzaam ondernemen (ICA)
-
achtergestelde lening zonder inspraak
-
mede-eigenaarschap & inspraak
-
beperkt % participatief 5-10% van kapitaal
-
100% participatief
-
groene stroom aan kostprijs*
-
< 6% dividend+stroom 100% winstdeling
-
neg. invloed energiefactuur
-
< 6% dividend 5% winstdeling
* Europese doelstellingen, betere dienstverlening, meer energiebesparing, energieonafhankelijkheid
Burgercoöperaties hernieuwbare energie
Potentieel hernieuwbare energie Jaarlijks wereldenergieverbruik Gasvoorraden Petroleumvoorraden Uraniumvoorraden Steenkoolvoorraden Exploiteerbare waterkracht
Fotosynthese Windenergie Jaarlijkse instraling door de zon
Bron: Nieuwe hernieuwbare energievoorraden, Noorwegen
Potentieel voor België Jaarlijkse zonne-instraling België 30.000 TWh/jaar (1000 kWh/m²/jaar of 1TWh/km²/jaar bij 30000 km²) Totaal energieverbruik België op basis van 10 ton CO2/persoon.jaar 440 TWh/jaar Waarde - CO2 : 110 miljoen ton x 15 €/ton - Fossiele brandstof : 110 miljoen ton x 187,5 €/ton
1,650 miljard €/jaar 20,625 miljard €/jaar
1 TWh is 1 miljard kWh 1 vat petroleum = 100 $/vat= 75 €/vat 1 ton CO2 = 4000 kWh = 400 l petroleum = 2,5 vaten petroleum = 187,5 €/ton
Potentieel energiebesparing
Potentieel besparing elektriciteit Gemiddeld verbruik bij coöperatieve klant Ecopower blijft dalen - 25% in 4 jaar Ook klanten 2006 gedaald tot 2400 kWh Zonder klanten met PV (6000): 3.096 kWh - 17,5% in 4 jaar
Jaar
Gemiddeld verbruik
2006
3909
2007
3331
2008
3063
2009
2985
2010
2819
2011
2421
Potentieel besparing warmte Totaal primair energieverbruik 2009 - 674 TWh - kernbrandstof 21,2% 143 TWh Totaal afgenomen elektriciteit 2009 - 80 TWh - kernenergie 51,8% 41 TWhe + 102 TWhth
Ter vergelijking: - productie van 41 TWhe in WKK zou 49 TWhth warmte opleveren * - het huishoudelijk en gelijkgesteld aardgasverbruik bedroeg in 2009 68 TWh bron: Ministerie van Economische Zaken en Synergrid http://statbel.fgov.be/nl/binaries/1585-11-01%20De%20energiemarkt%20in%202009_tcm325-140066.pdf http://www.synergrid.be/download.cfm?fileId=FLUX_D_ELECTRICITE_2009_2010_06_07_NL.pdf * volgens de in de openbare dienstverplichtingen in verband met WKK gehanteerde thermische en elektrische rendementen 35%e, 42%th
Potentieel besparing warmte Halfopen bebouwing De Pinte Energiebehoefte verwarming - Voor 180 kWh/m²jaar - Na 15 kWh/m²jaar Primaire energiebehoefte (verwarming en warm water) - Voor 450 kWh/m²jaar - Na 67 kWh/m²jaar
Potentieel besparing warmte SHM De Zonnige Kempen, Schransstraat, Vorselaar Energiebesparende maatregelen - isolatie - aluminium ramen met thermische onderbreking - dubbel glas - inpakken balkons - collectieve ↔ individuele verwarming - zonnecollectoren 25m² dekking 40% - ventilatie met warmterecuperatie - buitentrap en lift toegevoegd
Potentieel besparing warmte Warmtebehoefte -
-
voor 25 liter/m²jaar (250 kWh) verwarming 21 liter/m²jaar (210 kWh) warm water 4 liter/m²jaar (40 kWh) na 8 liter/m²jaar (80kWh) verwarming 5,5 liter/m²jaar (55 kWh) warm water 2,5 liter/m²jaar (25 kWh)
Besparing -
meer dan 70 % primaire energie 207 ton CO2/jaar
Financiële evaluatie -
totale investering per appartement 22.140 € total subsidiebedrag van verschillende bronnen 16.6% koude huur verhoogd van 185 € voor renovatie tot 260 € na renovatie verschil brandstofkost 66 € (70 m², standaardleverancier 2012)
Potentieel besparing warmte Brunckwijk, Ludwigshafen, Duitsland
Energiebesparende maatregelen - Isolatie van dak en kelderplafonds - Gecontroleerde ventilatie met 85% warmterecuperatie - Moderne drievoudige beglazing u 0.8 - Efficiënte warmte en elektriciteitsproductie met een brandstofcel - Comfortabele interieurs door toepassing van een warmte-absorberende bepleistering (PCM Phase Change Materials) - Beperking van koudebruggen - Optimisalisatie van de luchtdichting Energieverbruik - Voor 25 liter/m²jaar (250 kWh) - Na 3 liter/m²jaar (30kWh)
Potentieel besparing warmte Makartstrasse, Linz, Oostenrijk Energiebesparende maatregelen - Zonnegevel - Aansluiting op het warmtenet - Isolatie van dak en kelderplafonds - Gecontroleerde ventilatie - Moderne drievoudige beglazing Energiebehoefte - Voor 179 kWh/m2 jaar - Na 14,4 kWh/m2 jaar Energiekosten appartement 60m² - Voor € 40,80/maand - Na < € 5/maand
Potentieel besparing warmte Micro-warmtekrachtkoppeling in sociale woningen Zonnige Kempen Herenthout
Potentieel besparing warmte Warmtekrachtkoppeling plantenolie technische dienst Eeklo
Potentieel besparing warmte Warmtenet over zolders in gerenoveerde woningen Sociale wijk Ondiep, Thorbeckelaan, Utrecht, NL
Potentieel besparing warmte Biogas warmtekrachtkoppeling en warmtenet Beckerich, Luxemburg
Potentieel hernieuwbare energie Zon
PV-installatie Horteco Vilvoorde
PV-installatie Welzijnscampus Eeklo
Asfaltcollector en energieconcept Zonnige Kempen Zoerle-Parwijs
Potentieel hernieuwbare energie Wind Gistel
Eeklo
Potentieel hernieuwbare energie Waterkracht
Watermolen Rotselaar
Watermolen Schoonhoven oud en nieuw
Potentieel hernieuwbare energie Biogas
GFT-installatie Brecht
Stortgasinstallatie Lier
RWZI Deurne
Potentieel hernieuwbare energie Milieuvriendelijke mobiliteit
Potentieel hernieuwbare energie Openbaar vervoer Groen gas
Groene stroom
Waterstof
Plantaardige olie, mits randvoorwaarden
Bio-ethanol, mits randvoorwaarden
Potentieel hernieuwbare energie
Groene stroom
Groen gas - biogas, syngas, waterstof
Plantaardige olie, bio-ethanol mits randvoorwaarden
Potentieel hernieuwbare energie Güssing Oostenrijk
2000 - 4000 inwoners - 6 miljoen euro aankoop fossiele brandstof 2012 - 1000 jobs - 50 bedrijven aangetrokken - 13 miljoen euro productie hernieuwbare energie van eigen bodem - promotie-activiteiten wereldwijd
Potentieel hernieuwbare energie
Bedankt
REScoop 20-20-20 project partners ondersteunen groepen en coöperaties van burger voor hernieuwbare energie Contacteer ons voor ondersteuning! www.rescoop.be
