2011… onder de loep
Iedere dag werken wij voor de volle 100% aan het waarmaken van onze missie: Bibliotheek Het Markiezaat, een wereld vol kennis, ontwikkeling, inspiratie en plezier. Ook afgelopen jaar hebben we dat met verve gedaan voor onze vele trouwe klanten die regelmatig onze fysieke en virtuele bibliotheek bezoeken. Onze collectie, contacten met (onderwijs)instellingen en betrokken personeel zijn daarbij van wezenlijk belang. We zijn steeds op zoek naar kwaliteit, service en gemak voor onze klanten. Hiermee zijn wij een laagdrempelige voorziening en kunnen we met recht zeggen dat we de wereld voor onze klanten dichterbij brengen. Het was een bewogen jaar met hoogte- en dieptepunten: van de opening van Bibliotheek Bergen op Zoom, de verhuizing van Servicepunt Kruisland en Bibliotheek Halsteren, nieuwe vormen van dienstverlening, veel activiteiten en een goede score bij het klanttevredenheidsonderzoek tot de sluiting van Bibliotheek Zonneplein door financiële tegenwind. Desondanks is het aantal leden en fysieke bezoekers slechts licht gedaald. Het aantal uitleningen is fors gestegen met bijna 30.000, als ook het aantal virtuele bezoekers en verstuurde nieuwsbrieven. We zijn trots op dit resultaat. Ik hoop, dat de gemeentes in ons werkgebied de betekenis van de bibliotheek onder de loep nemen bij hun afwegingen in de toekomst, zodat we het uitwerken van onze missie kunnen blijven optimaliseren. Ik wens u veel leesplezier! 13 maart 2012 Nanno Nanninga, directeur
opmerkelijke
zaken
onder de loep
Opening Bibliotheek Bergen op Zoom In januari vond de officiële opening plaats van Bibliotheek Bergen op Zoom. Er werd een uniek Bergs sprookje Er was eens… gepresenteerd. Er waren eens… een bibliotheekdirecteur, een gemeente en een klant die dolgraag de bibliotheek wilden verbouwen. Zo gingen de gemeente en de bibliotheekdirecteur in gesprek over de wensen én de kansen die er waren voor de verbouwing van het biebpaleis. Na een langdurig proces waarin een bezwaarprocedure tegen de glazen gevel een hoofdrol speelde kwam het sprookje tot een happy end. Bibliotheekdirecteur Nanno Nanninga, wethouder Maarten van Eekelen en burgemeester Han Polman namen het sprookje onder de loep, maar waren vooral trots op het prachtige resultaat. Han Polman zette de officiële opening kracht bij door het schilderij van de nieuwe bieb te voorzien van een echte Polman. 100 gasten waren hiervan getuige.
Jaarverslag 2011 pagina 2
Ter gelegenheid van de opening was er ook een nieuwjaarsreceptie. We hieven niet alleen met 27 leden het glas op een mooi nieuwjaar, maar we gaven ook een uitgebreide rondleiding. Een verrassend kijkje achter de schermen!
Sluiting Bibliotheek Zonneplein De invloed van de bezuinigingen werd in 2011 zicht- en voelbaar door de sluiting van Bibliotheek Zonneplein per 1 april. Door de krimpende financiële middelen viel de keuze op minder fysieke spreiding én behoud van de kwaliteit van de overige vestigingen. We werden hierbij gesteund door het gemeentebestuur van Bergen op Zoom. We besteedden in 2011 veel aandacht aan de uitleg van de sluiting aan de klanten en wijkbewoners van Bibliotheek Zonneplein. Alle klanten werden van harte uitgenodigd om de andere vestigingen van Bibliotheek Het Markiezaat te bezoeken. Gelukkig vonden de meeste klanten hun weg naar een andere bibliotheek, maar we betreurden ook het afscheid van sommige klanten. Door het natuurlijke verloop van het personeel in de andere bibliotheekvestigingen kon het personeel van Bibliotheek Zonneplein worden herplaatst.
Badbieb Tussen de bieb, Zwembad Aquadintel en de Meermin kwam in 2011 een unieke samenwerking tot stand voor zowel bieb- als badgasten. Afgelopen zomer was de bieb namelijk aanwezig op het zwembad met een heuse badbieb. Na het zwemmen konden de badgasten lekker bijkomen met een boek: van spannende en romantische romans tot leuke jeugdboeken. De badgasten waren erg enthousiast over deze service.
Jaarverslag 2011 pagina 3
Even genoeg van zwemmen? Dan genoten de kids op woensdagmiddag van het voorlezen aan de rand van het zwembad. Iedereen die lid werd van de Bibliotheek Steenbergen of Dinteloord ontving een waardebon voor een dagje gratis zwemmen. Tijdens de sluitingsdagen van het zwembad kon men in de bieb terecht voor dvd’s: 2 halen, 1 betalen. Bij inlevering van een volle 10-badenkaart in de bieb leenden de badgasten een gratis dvd of toptitel. Ook werd de BadBiebBoekkaart geïntroduceerd. Met een volle stempelkaart van de bieb kregen alle biebleden een gratis tweede dagkaart van het zwembad. Na de sluiting van het zwembad leverde het zwemabonnement een voordelig kennismakingsabonnement op de bieb op. Een spetterende samenwerking, die voor herhaling vatbaar is!
Verhuizing Servicepunt Kruisland Eind september verhuisde het Servicepunt Kruisland van Dorpshuis Siemburg naar Basisschool de Zonneberg. Hierdoor zit het servicepunt dicht bij de belangrijkste doelgroep: de basisschoolkinderen. De bieb en de school zijn hier erg blij mee. De kinderen speelden daarom ook een hoofdrol bij de officiële opening van het servicepunt. Zij vormden samen het hongerige Rupsje Nooitgenoeg, dat dol is op boeken van het servicepunt. De leerlingen gaven de laatste verhuisdoos aan wethouder Cor van Geel. Uit de verhuisdoos kroop het boek Rupsje Nooitgenoeg. Ter gelegenheid van de verhuizing schonk Frans-Jan Moonen van Kiwanis het servicepunt eerste leesboeken. Na de verhuizing zijn de uitleningen en bezoekers fors toegenomen.
Jaarverslag 2011 pagina 4
Samenwerking SABIC SABIC Innovative Plastics is al 40 jaar gevestigd in Bergen op Zoom. Om deze mijlpaal te vieren zochten ze contact met de bieb. Dit resulteerde in een bijzondere samenwerking. In Bibliotheek Bergen op Zoom was een tentoonstelling te zien van de geschiedenis en de ontwikkeling van het fabrieksterrein van SABIC. Locatiedirecteur Jeroen Castelijn van SABIC opende deze tentoonstelling. SABIC verzorgde in Bibliotheek Bergen op Zoom ook een informatieavond over BioBased Economy. SABIC heeft een lange geschiedenis van innovatie en beschouwt duurzaamheid als één van de kritische succesfactoren. Om die reden investeren ze in een groene toekomst. Voor 60 bezoekers ging er een wereld open over deze ‘groene’ ontwikkelingen. In de bieb werden informatiepakketten samengesteld over plastic in het algemeen en SABIC in het bijzonder, die natuurlijk te leen zijn. Last but not least… dankzij een gulle git kregen we nog meer Engelse kinder- en jeugdboeken in de collectie. Een mooi gebaar naar al onze klanten!
Verhuizing hoofdkantoor Bibliotheek Het Markiezaat en Bibliotheek Halsteren In 2011 verhuisden het hoofdkantoor van Bibliotheek Het Markiezaat en Bibliotheek Halsteren. De aanleiding was van financiële aard. Het kantoor en de bibliotheek konden voordeliger worden ondergebracht in een gedeeltelijk leegstaand pand van Rabobank Het Markiezaat. 14 december gingen de deuren open voor de klanten. Ze waren aangenaam verrast door de ruime, frisse, lichte bibliotheek. De complimenten waren dan ook niet van de lucht. Vanaf dat moment werd selfservice ingevoerd. De klanten lenen nu zelf hun materialen uit. Hierdoor is er meer tijd om de service aan de klanten te verbeteren. Ter gelegenheid van de opening was er een kennismakingsaanbod voor nieuwe leden. Ze betaalden slechts € 11,95 voor een half jaar. 9 mensen maakten hiervan gebruik.
Jaarverslag 2011 pagina 5
Klanttevredenheidsonderzoek Omdat wij de mening van onze klanten belangrijk vinden, hielden we in 2011 een klanttevredenheidsonderzoek. Bijna 2.500 klanten vulden deze vragenlijst in. Hieruit bleek, dat de meeste klanten al lang lid zijn van de bieb (40% langer dan 20 jaar). Ze komen vaak in de bibliotheek en zijn fervente lezers. Ongeveer twee derde komt minimaal eens in de maand en bijna vier op de tien bezoekers leest één of meer boeken per week. Romans en informatieve boeken zijn het populairst. Onze klanten zijn over het algemeen gesproken positief over de collectie, maar er is altijd ruimte voor uitbreiding en actualisering. Uit het onderzoek bleek ook, dat de digitale nieuwsbrief en de website belangrijke communicatiemiddelen zijn voor de klanten. Omdat het bestaan van de nieuwsbrief niet altijd bekend is, verdient dit aandacht. De website wordt in de loop van 2012 aangepast aan de nieuwe huisstijl, waarbij interactiviteit een belangrijke pijler is. Over het betalen voor het reserveren van materialen is men negatief. Dit wordt in 2012 afgeschaft. “Ben zeer tevreden over de bibliotheek, zowel qua collectie als zeker ook de vriendelijkheid en deskundigheid van de medewerkers. Ik kom er graag!” Een klant aan het woord uit het onderzoek
Daarnaast deden in 2011 meer dan 400 klanten mee aan de digitale klantenpanels. Er was aandacht voor irritaties, pluimen, klachtenafhandeling, bereikbaarheid per e-mail en telefoon en de maatschappelijke meerwaarde van de bibliotheek. De aanbevelingen worden meegenomen in het beleidsplan dat in 2011 opgesteld wordt.
Voortzetting Kunst van lezen Dankzij een projectsubsidie deed de bibliotheek in 2010 en 2011 mee aan de pilot Kunst van Lezen. Dit was een initiatief van de toenmalige minister Plasterk, met de opdracht aan basisscholen en bibliotheken om meer samen te werken op het gebied van leesbevordering. Op 6 scholen in de gemeente Bergen op Zoom zijn wij aan de slag gegaan op het gebied van saneren en aanschaffen van collecties, implementatie van uitleensystemen en last but not least als leesconsulent. Met bemoedigende resultaten: 3 van de 6
Jaarverslag 2011 pagina 6
scholen besloten na afloop van de pilot om ons betaald in te huren voor collectievorming, het opzetten van én ondersteunen bij leesbevorderings- en mediawijsheidsprojecten en het leesplan. De ervaring leert inmiddels dat de bibliotheekmedewerker echt een verschil kan maken als gevolg van haar kennis en expertise op het gebied van lezen en jeugdliteratuur.
Mediawijsheid In 2011 was de afsluiting van de pilot Mediawijsheid in de gemeente Woensdrecht. Alle leerlingen van de groepen 6 van de gemeente Woensdrecht werden “mediawijs” gemaakt in Bibliotheek Hoogerheide. Aan de hand van de Donald Duck uitgave Wifiwijs in Duckstad en de Suske en Wiske strip De Sinistere Site gingen de leerlingen zelf aan de slag en maakten ze kennis met social media, privacy, wachtwoorden, bewust omgaan met internet… De reacties van de leerkrachten en leerlingen op het programma waren heel positief. Het verdient dan ook een vervolg!
Catalogus RSG ’t Rijks RSG ’t Rijks wilde graag een versie van de standaard bibliotheekcatalogus, aangevuld met literatuurlijsten Nederlands voor de diverse leerjaren die zijn samengesteld op basis van door de school vastgestelde criteria. Sinds schooljaar 2011-2012 is de catalogus operationeel, die een groot aantal voordelen voor de leerlingen, docenten en de bieb heeft. De catalogus wordt ieder moment ververst, zodat de recent aangeschafte boektitels meteen terug te vinden zijn in de literatuurlijsten. De leerlingen kunnen meteen zien of een boek al dan niet uitgeleend is en in welke vestiging het aanwezig is. Ze kunnen het zo nodig reserveren. Als een boek op de lijst staat, hebben de leerlingen de garantie dat ze het boek ook mogen lezen voor Nederlands. De bieb hoeft geen nee te verkopen. Als een boek niet meer in de collectie aanwezig is, komt deze ook niet meer in de literatuurlijst voor. Ook andere (taal)secties en scholen kunnen in de toekomst gebruikmaken van deze service van de bibliotheek. De school en de bieb geven daarmee leesbevordering een effectief gezicht.
Nieuwe site UITpunt De site van het netwerk van UITpunten en UitinBrabant.nl kregen sinds najaar 2011 niet alleen een nieuwe voorkant, een nieuw uiterlijk, maar ook een nieuwe achterkant. Het belangrijkste doel voor het overgaan naar een nieuw systeem was een sterk verbeterde ontsluiting van de totale agenda. En dat is gelukt: de agenda heeft een zeer prominente plaats op de nieuwe sites.
Jaarverslag 2011 pagina 7
Zoals altijd met dergelijk grote technische operaties, kregen we bij deze overgang last van vervelende neveneffecten. Er zitten nog steeds een aantal onvolkomenheden aan de achterkant: de zoekfunctie werkt nog niet optimaal, de adressendatabase kan nog niet zichtbaar worden gemaakt en als belangrijkste item: we kunnen nog steeds geen nieuwsbrieven versturen. Dit verklaart de teruggelopen bezoekerscijfers van de site. Om onze klanten niet langer in de kou te laten staan, zijn we vanaf februari 2012 gestart met het verzenden van een alternatieve nieuwsbrief. Hiermee zien we de bezoekerscijfers gelukkig weer gelijk terug oplopen naar het oude niveau. Verder heeft het nieuwe systeem heel veel voordelen voor ons: we krijgen een mobiele site, een App en een evenementenwidget.
Uitlening e-readers Vanwege de toenemende vraag naar e-books leent de bibliotheek e-readers uit, zodat onze klanten kennis kunnen maken met dit fenomeen. Op de e-reader staan enkele e-books. De bibliotheek is in afwachting van een landelijk aanbod van e-books.
App de Bibliotheek Nederland telt meer dan 3,3 miljoen smartphone gebruikers. Zij hebben via hun mobiel direct toegang tot het internet. De vraag naar App's groeit sterk en ook de bibliotheek heeft hier een antwoord op. Vanaf 2011 kregen Brabantse bibliotheekleden met een smartphone overal en altijd toegang tot de bieb. Dus ook onze leden. Ze konden daarmee in de collectie zoeken, reserveren en verlengen. Ze kregen ook bericht als hun uitleentermijn verstreek. Handig! De App de Bibliotheek is gratis te downloaden. Dit werd in 2011 276 keer (184 iPhone en 92 Android) gedaan door onze klanten.
Jaarverslag 2011 pagina 8
leesplezier onder de loep
Nationale voorleesdagen Speciaal voor baby’s, peuters en kleuters zijn er de Nationale voorleesdagen. Ze hebben tot doel het voorlezen te bevorderen. Zo worden kleintjes grote lezers. Ieder jaar wordt een Top tien van de mooiste prentenboeken bekendgemaakt. Daaruit wordt het Prentenboek van het jaar gekozen: Fiet wil rennen! Deze boeken stonden in het zonnetje in de bieb en 74 kinderen deden mee aan de boeken Top tien quiz. Er werden deze dagen 23 nieuwe leden ingeschreven, die een vingerpoppetje van Fiet cadeau kregen.
Voorleeswedstrijd basisscholen De spanning was om te snijden tijdens de voorleeswedstrijden voor de basisschool. Maar liefst 28 schoolwinnaars streden om de felbegeerde titel: Voorleeskampioen 2011. Kathelijn Vooijs (gemeente Bergen op Zoom), Susanne Oerlemans (gemeente Steenbergen) en Emilio Termaat (gemeente Woensdrecht) vielen in de prijzen. Kathelijn wist niet alleen de lokale, maar ook de regionale en provinciale finale te winnen. Ze wist zelfs tot de landelijke finale door te dringen. Een ongelooflijk knappe prestatie!
Voorleeswedstrijd brugklassen Ook voor de brugklassen is er een voorleeswedstrijd. De deelnemers hadden eerst op school tegen elkaar gestreden door fragmenten uit Jonge Juryboeken voor te lezen. Daarna kwamen 4 schoolwinnaars tegen elkaar uit in Bibliotheek Bergen op Zoom. Iris van Steenpaal van Scholengemeenschap Roncalli wist de felbegeerde titel Read2Me! voorleeskampioen 2011 in de wacht te slepen en zij ging door naar de provinciale ronde.
Jaarverslag 2011 pagina 9
Boekenweek Tijdens de Boekenweek stond het thema Curriculum vitae - Geschreven portretten centraal. Het draaide dit keer om mensen met een verhaal! Ze zijn volop te vinden in de bieb: van waargebeurde verhalen tot biografieën en dagboeken. Sociale media als Twitter en Hyves gaan over onszelf en zijn dan ook moderne vormen van het traditionele dagboek. Daarom verzorgden we voor 24 klanten workshops Hyves en Twitter in Bibliotheek Bergen op Zoom, Hoogerheide en Steenbergen.
Lezing Amal el Mourabet De Bergse Amal el Mourabet heeft haar eerste jongerenboek Prinses Yasmina geschreven. Amal kwam over deze primeur vertellen in Bibliotheek Zonneplein. 20 bezoekers hingen aan haar lippen.
Voorleesuurtje Één woensdag in de maand lazen we spannende, avontuurlijke, lieve, ondeugende en grappige boeken voor in Bibliotheek Steenbergen en Dinteloord voor de aanwezige kids. Voorlezen is plezier voor twee!
Leesclubs De bibliotheek heeft een service voor leesclubs, die regelmatig met elkaar praten over een boek dat iedereen gelezen heeft. In 2011 maakten we de catalogus voor leesclubs up to date. Hieruit konden ze de gewenste titels, exemplaren en leesperiodes kiezen. De bibliotheek zorgde ervoor dat de gewenste boeken op de afgesproken datum klaar lagen. 16 leesclubs maakten van deze gewaardeerde service gebruik. Zij kregen ook een speciaal leesclubpakket voor Nederland leest: het boek Het leven is vurrukkulluk voor alle leesclubleden met volop achtergrondinformatie.
Juni, de maand van het spannende boek Voor een spannende afspraak waren onze klanten deze maand in de bieb op het juiste adres. We hadden namelijk tassen samengesteld met 3 bloedstollende romans. Welke schrijvers mee naar huis gingen was geheim, maar ze waren verzekerd van een aantal spannende uren. 950 klanten gingen met een blind date de deur uit. De bieb organiseerde ook een spannende kennisquiz voor 63 deelnemers. Belangstellenden kregen het spannende boek Stille getuigen : Sporen van misdaad in 25 verhalen cadeau.
Zomerlezen De zomer is hét moment om in een boek te duiken. We leenden daarom tassen uit met 3 heerlijke, zomerse boeken. Onze klanten konden van alles verwachten. 600 klanten lieten zich aangenaam verrassen!
Jaarverslag 2011 pagina 10
Voor mensen die liever niet voor verrassingen komen te staan stelden we vakantiepakketten samen. Onze klanten gaven 10 titels op die ze dolgraag wilden lezen en zij name gegarandeerd 6 titels, een reisgids én een zomerse attentie mee in hun koffer. 48 mensen vulden hun verlanglijstje in!
Kinderboekenweek Tijdens de Kinderboekenweek draaide alles om Superhelden! Alle kinderboekfiguren die dapper durven zijn werden onder de loep genomen. Er waren gelukkig ook veel dappere leners, die mee durfden te doen aan de activiteiten van de bieb. De opening van de Kinderboekenweek in Bibliotheek Hoogerheide was een daverend succes. Niemand minder dan superheld Geronimo Stilton en wethouder Martin Groffen kwamen op bezoek. 100 enthousiaste kinderen gingen vervolgens aan de slag met het maken van kaaskettingen en dierenmaskers. Ze smikkelden van de heerlijkste kaas en waren helemaal in de ban van bingo met heuse Geronimo Stilton prijzen. Zeker 300 kinderen lieten hun net gekochte boek signeren en gingen op de foto met hun superheld Geronimo Stilton. Deze middag was mede mogelijk dankzij Primera en Albert Heijn.
In Bibliotheek Steenbergen was er een Superheldenfeest voor 50 stoere kinderen. Donderelf vertelde niet alleen superspannende verhalen, maar de kinderen werden ook uitgebreid getest op hun dapperheid: met boeken sluipen, in voeldozen voelen en een speurtocht in een pikdonkere bieb. Met een zaklantaarn
Jaarverslag 2011 pagina 11
zochten ze naar sleutels om de kluis te openen. De inhoud van de kluis leidde naar een heerlijke traktatie: popcorn. Daarbij hoort natuurlijk een echte heldenfilm. De kleine vampier stond dan ook op het programma. Rond 00.15 uur gingen de dappere helden weer naar huis. Een geslaagde en superspannende Superheldenavond!
In Bibliotheek Bergen op Zoom en Steenbergen smulden 20 kinderen van het stoere verhaal van Super Albert. Schrijfster Marjet Huiberts kwam op uitnodiging van Bibliotheek Bergen op Zoom en Boekhandel Quist voorlezen uit én vertellen over haar boeken aan 50 bezoekers. Marjet heeft zelfs twee zilveren griffels gewonnen voor Aadje Piraatje en Roodkapje was een toffe meid.
Nederland leest De bieb pakte vurrukkulluk uit tijdens Nederland leest. We deelden namelijk 3.500 exemplaren van het boek Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert gratis uit aan onze leden. Vier weken lang las heel Nederland hetzelfde boek en discussieerde erover. Dit jaar lagen er ook e-vouchers klaar, zodat belangstellenden het vurrukkulluke boek gratis konden downloaden. Lekker makkelijk!
Boekpresentatie en tentoonstelling van De nar leer krablòòpe Stichting Ellefke geeft voorleesboeken uit voor jonge kinderen, die zijn geschreven in het Bergs. Het allereerste exemplaar van het prentenboek De nar leer krablòòpe werd in Bibliotheek Bergen op Zoom overhandigd aan wethouder Arjan van der Weegen en bibliotheekmanager frontoffice Albert-Jan Smallegang. Het was tevens de opening van de tentoonstelling van de boekillustraties van Stichting Ellefke. 45 belangstellenden waren van de partij. Jaarverslag 2011 pagina 12
Bibliotheek Bergen op Zoom en Halsteren fungeerden ook als verkooppunt voor het prentenboek.
Lezing Frank Vester De Dinteloordse schrijver Frank Vester was te gast in Bibliotheek Dinteloord. Hij vertelde over het schrijven van zijn nieuwste boek Jabbe en het geheim van het knokkelrijm. 16 bezoekers genoten van dit persoonlijke inkijkje in zijn schrijverschap.
Boekendienst aan huis Klanten die vanwege leeftijd, ziekte of handicap niet naar ons toe kunnen komen zoeken we gewoon zelf op! Vrijwilligers komen dan één keer per drie weken de boeken en tijdschriften thuisbrengen en ophalen. In 2011 maakten 90 mensen gebruik van deze service! In 2010 waren er dat nog 72. Deze forse stijging heeft te maken met de sluiting van Bibliotheek Zonneplein. Onze klanten die vanwege bovengenoemde redenen niet naar de bieb in ’t Vierkantje kunnen komen, maakten we attent op deze service. De boekendienst aan huis werd intensief gebruikt. Ze leenden in totaal 5.893 materialen.
Jaarverslag 2011 pagina 13
informatie onder de loep
Workshop Praten met je peuter Thuiszorg West-Brabant verzorgde 2 workshops Praten met je peuter in Bibliotheek Hoogerheide en Steenbergen. 20 ouders en opvoeders stonden stil bij de taalontwikkeling van hun peuters en ze kregen praktische tips om deze te stimuleren.
Lezing In de ban van het Noorderlicht Rond de poolcirkel gaat zomers de zon niet onder en de hemel is donker van september tot april. Dan doet zich een mysterieus natuurverschijnsel voor: het Noorderlicht. De natuurfotografen Ben van Bokhoven en Lia Kok deelden hun fascinatie voor het Noorderlicht met maar liefst 80 gasten in Bibliotheek Bergen op Zoom.
Presentatie Timemanagement In Bibliotheek Hoogerheide stond een interactieve presentatie over timemanagement op het programma. 42 bezoekers ontdekten hoe ze meer inzicht in hun eigen tijd krijgen en hoe ze prioriteiten kunnen stellen. Ze kregen ook handige tips om tijd te besparen.
Presentatie CHOICE Ann Boonstra van AB… Sovatraining! en jongerenwerker Gert Miltenberg verzorgden in Bibliotheek Hoogerheide een interactieve presentatie CHOICE: training voor jongeren met gedragsmoeilijkheden, negatief zelfbeeld en onzekerheid. 30 belangstellenden bezochten deze informatieve avond.
Informatiebijeenkomst Pleegzorg De Zuidwester Pleegzorg gaf in Bibliotheek Bergen op Zoom een informatiebijeenkomst over pleegzorg voor 18 belangstellenden. Er was ook een pleegouder aanwezig om uit de praktijk te vertellen.
Inloopspreekuur over tuinen Bibliotheek Hoogerheide en Ossendrecht haalden het voorjaar letterlijk en figuurlijk in huis. De vele tuinboeken die we in huis hebben stonden te stralen te midden van een heuse vijver. Jaarverslag 2011 pagina 14
Onze klanten konden ook binnenlopen voor de spreekuren van Tuinontwerpburo Esther Goossens. Ze gingen enthousiast naar buiten, compleet met tuinboeken, tuinontwerpen, tips en trucs voor hun tuin.
Themabijeenkomsten Positief opvoeden werkt Centrum Jeugd en Gezin Bergen op Zoom verzorgde 3 positieve bijeenkomsten voor ouders en opvoeders in Bibliotheek Halsteren. De kracht van positief opvoeden, Zelfvertrouwen en sociale vaardigheden en Veerkracht bij kinderen bevorderen werden daarbij onder de loep genomen. In totaal bezochten 76 belangstellenden deze bijeenkomsten.
Lezing Dyslexie Een medewerker van Neurovisueel Centrum stond samen met 11 bezoekers in Bibliotheek Bergen op Zoom stil bij de achtergronden en behandelmethoden van dyslexie.
Nieuwe inwonersavond
In de gemeente Woensdrecht bestaat de gastvrije gewoonte om ieder jaar een avond te organiseren voor de nieuwe inwoners. Ze konden niet alleen op een informele manier kennismaken met de gemeente, maar ook met de bieb.
Jaarverslag 2011 pagina 15
Er werd stilgestaan bij de dienstverlening van de bieb: van workshops tot mediawijsheidslessen, tentoonstellingen en het leesbevorderingsproject De Rode Draad en nog veel meer. De nieuwe inwoners kregen ook een rondleiding door de bieb. 70 belangstellenden kwamen ogen en oren tekort.
Bezoek collega bibliotheken 50 collega’s uit Vlaamse bibliotheken namen een kijkje in de keuken in Bibliotheek Hoogerheide. In Bibliotheek Bergen op Zoom kwamen 15 Zeeuwse collega’s op bezoek. Er werden volop ervaringen uitgewisseld over inrichting, collectie, activiteiten en samenwerkingspartners. Ze waren aangenaam verrast.
Informatiemarkt over vrijwilligerswerk Ter gelegenheid van het jaar van het Europees vrijwilligerswerk was er in Bibliotheek Steenbergen een informatiemarkt van het Vrijwilligersloket Steenbergen. Maatschappelijke organisaties en instellingen presenteerden zich en kwamen zo in contact met potentiële vrijwilligers. De bezoekers maakten vrijblijvend kennis met de mogelijkheden rondom vrijwilligerswerk. Een winwinsituatie! Wethouder Cor van Geel onderstreepte het belang van de markt en het vrijwilligerswerk door de markt te openen.
Lezing Waarom een spiritueel pad? In Bibliotheek Bergen op Zoom en Steenbergen gaf de School van het Gouden Rozenkruis de lezing Waarom een spiritueel pad? Ze wisselden deze avonden met 40 gasten van gedachten over fundamentele levensvragen.
Lezing Het einde van winkels? Samen met Stichting Ondernemend Woensdrecht organiseerde Bibliotheek Hoogerheide de lezing Het einde van winkels? door Cor Molenaar. Hij analyseerde niet alleen de strijd tegen én de gevaren van de leegstand van winkels, maar hij beschreef ook de talloze kansen en mogelijkheden waarmee de retail het tij kan keren. De 80 gasten werden aangestoken door zijn energieke verhaal en ze gingen met een hoop nieuwe ideeën naar huis.
Presentatie Op weg naar Santiago de Compostela Pelgrim René Heinrichs vertelde met grote bevlogenheid over de geschiedenis van de tocht naar Santiago de Compostela, de legende, wat mensen bewoog in het verleden en nu om op weg te gaan, de verschillende routes, de opvangmogelijkheden, de praktische maar ook de religieuze kant van de tocht. 80 bezoekers hingen aan zijn lippen.
Jaarverslag 2011 pagina 16
Rondleiding 15 deelnemers van de Vrouwen Contact Club Ossendrecht kregen een uitgebreide rondleiding door Bibliotheek Bergen op Zoom. Ze kregen een kijkje achter de schermen.
Jaarverslag 2011 pagina 17
educatie onder de loep
Voor- en voorschoolse educatie Peuterbezoeken Tijdens de Nationale voorleesdagen gingen we aan 50 kinderen van Kinderdagverblijf Polleke in Hoogerheide voorlezen. Ze genoten van het Prentenboek van het jaar Fiet wil rennen.
Basisonderwijs Cumenu In 2011 smulden de leerlingen van de basisscholen in de gemeente Bergen op Zoom van het kunst- en cultuurmenu Cumenu. Voor de groepen 3 en 6 stonden klassenbezoeken aan de bieb op de rol. De groepen 7 konden kiezen uit het leesprogramma Akelig braaf & lekker stout, waarbij ze tenminste 2 boeken lazen rond dit thema of meedoen aan 1 tegen allen. We daagden de groepen daarbij uit om een aantal opdrachten uit te voeren. Maar liefst 2.129 kinderen namen de bieb onder de loep! De Rode Draad Bij het leesbevorderingsproject De Rode Draad staat 6 weken lang het (voor)lezen centraal bij alle groepen van de basisschool. Bijna alle scholen in de gemeente Steenbergen en Woensdrecht deden in 2011 mee aan De Rode Draad. In dit kader kwamen 35 groepen 3 en 6 op kennismakingsbezoek in de bieb. 3 groepen 7 stonden in Bibliotheek Hoogerheide oog in oog met schrijver Peter Vervloed. Een bijzondere ervaring! We bereikten in totaal 2.916 leerlingen met De Rode Draad. Projectcollecties Voor instellingen met een instellingsabonnement stellen we gratis projectcollecties samen, waarbij zij de onderwerpen aangeven en wij aansprekende collecties maken. Ook in 2011 werd hiervan intensief gebruik gemaakt. We leverden 397 collecties op een presenteerblaadje aan. Leesbevordering in optima forma!
Jaarverslag 2011 pagina 18
CuKids In het kader van het cultureel samenwerkingsverband voor de basisscholen CuKids gingen 19 groepen 1 en 2 uit de gemeente Woensdrecht terug in de tijd in Bibliotheek Hoogerheide. Tijdens hun bezoek kwamen ze aan de hand van een fotoalbum, een voorleesverhaal en snoepjes veel te weten over vroeger.
Scholenmiddag In 2011 draaide alles om Superhelden tijdens de Kinderboekenweek. Als voorbereiding daarop stond de scholenmiddag op het programma. 49 deelnemers uit het basisonderwijs kregen een bespreking van de bekroonde boeken, tips voor het vieren van dit kinderboekenfeest én een workshop Superhelden tekenen door Sjoerd van den Boom voorgeschoteld.
Voortgezet onderwijs Klassenbezoeken
De introductieweek van 4 brugklassen van ’t R@velijn kreeg meer glans door hun bezoek aan schrijver Peter Vervloed in Bibliotheek Steenbergen. Schrijver Dirk Bracke vertelde in Bibliotheek Bergen op Zoom honderduit over zijn schrijverschap aan 9 derde klassen van het Roncalli. 61 klassen van het ’t Bergse VMBO, Het Kwadrant, Mollerlyceum, Prinsentuin, ’t Rijks en Roncalli maakten kennis met Bibliotheek Bergen op Zoom en Halsteren.
Jaarverslag 2011 pagina 19
MBO Presentatie over jeugdliteratuur 2 groepen van de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk van het Kellebeek College namen in Bibliotheek Bergen op Zoom de leesontwikkeling van 0 tot 6 jarigen en de jeugdliteratuur voor deze doelgroep onder de loep. Ze kregen volop tips over voorlezen en aantrekkelijke voorleesboeken.
Volwasseneneducatie Lezing Marjan Berk Marjan Berk en 25 cursisten lezen&schrijven van het Kellebeek College Via waren te gast in Bibliotheek Bergen op Zoom. Ze gingen samen in gesprek over lezen en schrijven. Het was een bijzondere en openhartige avond!
Knoppencursus Het Kellebeek College Via verzorgde voor 8 deelnemers de cursus Omgaan met digitale apparaten (knoppencursus) in Bibliotheek Bergen op Zoom. Een sms-je sturen, de dvd-recorder instellen, een treinkaartje uit de automaat halen, betalen met de pinpas… Na deze cursus was de knoppenangst voorgoed verdwenen. Rondleidingen In het kader van de inburgering ontving Bibliotheek Bergen op Zoom 2 groepen van Sagènn. De cursisten ontdekten tijdens een rondleiding de mogelijkheden van de bibliotheek. De plusklas van de Internationale Schakelklas (ISK) van het Kellebeek College Nova bestaat uit leerlingen tussen de 16 en de 20 jaar oud, die afkomstig zijn uit alle delen van de wereld. Zij maakten tijdens een rondleiding kennis met Bibliotheek Bergen op Zoom.
Jaarverslag 2011 pagina 20
cultuur onder de loep
Hofzaallezingen Ook in 2011 namen de Hofzaallezingen de cultuurhistorie rond Bergen op Zoom onder de loep. Historisch Centrum Het Markiezenhof, De Geschiedkundige Kring, Heemkundekring Halchterth en Bibliotheek Het Markiezaat verzorgden deze lezingenreeks. Tijdens de lezingen werd er ingezoomd op de Geschiedenis van de Vastenavond, 900 jaar rechtspraak in Brabant, Bergenaren in de Drentse veenkolonies en Kloosters en parochies. Per avond waren er gemiddeld 120 bezoekers.
Opening Week van de Amateurkunsten In mei vond in heel Nederland de Week van de Amateurkunsten (WAK) plaats. Bergen op Zoom liet zich natuurlijk niet onbetuigd. Amateurkunstenaars uit alle disciplines lieten deze week zien, horen en beleven wat zij in huis hebben én dat is heel wat. UITpunt Bergen op Zoom en CKB De Maagd voerden gezamenlijk PR om aandacht te genereren voor de amateurkunsten. Deze week ging van start met een cultuurontbijt in Bibliotheek Bergen op Zoom. Wethouder Maarten van Eekelen en directeur Nanno Nanninga benadrukten beiden het belang van de amateurkunsten en de samenwerking van culturele instellingen op dit gebied.
Jaarverslag 2011 pagina 21
Cultuurdropping Tijdens de Week van de Amateurkunsten stond er ook een gezellige avond UIT op de agenda: de enige echte cultuurdropping. 25 mensen kochten een kaartje en ze waren verzekerd van een gezellige en culturele avond in Bergen op Zoom, zonder dat ze van te voren wisten wat ze gingen doen. Op het programma stonden een korte film van lokaal filmtalent van Chillground in de bieb, een rondleiding door Gebouw-T, een bezoek aan een repetitie van de Last Dollar Big Band én een wijnproeverij. Verrassend!
Boekenhof Tweede Pinksterdag en Boekenhof zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zo ook in 2011. Bibliotheek het Markiezaat en Historisch Centrum Het Markiezenhof tekenden voor de organisatie van deze antiquarische boekenmarkt.
Kunsten in de Monumenten Tijdens het festival Kunsten in de Monumenten gaven Peter van der Graaf en Rianne Acda van het schrijfdocentencollectief Schrijven & Schrappen schrijfworkshops in Bibliotheek Bergen op Zoom. Veel bezoekers gingen de uitdaging aan om een gedicht te schrijven of een stapelgedicht te maken. Het resultaat mocht er zijn! UITpunt Bergen op Zoom participeerde ook in de PR werkgroep van Kunsten in de Monumenten.
Promotie en ondersteuning UITpunt Via UITpunt Bergen op Zoom, het UITpuntennetwerk en de samenwerking met UitinBrabant.nl en het Vrijetijdshuis droegen we ook in 2011 bij aan de promotie van Bergen op Zoom, o.a. door een landelijke en provinciale verspreiding van onze data. Daarnaast zijn we natuurlijk partner voor het amateurkunstenveld, dat ook het afgelopen jaar bij het UITpunt terecht kon voor ondersteuning op het gebied van onder meer publiciteit.
UITladder Er was in 2011 iedere maand een lekkere verse UITladder: alle tips op het gebied van kunst, cultuur, recreatie en toerisme in een mooi vormgegeven overzicht. De UITladder is een product van UITpunt, VVV
Jaarverslag 2011 pagina 22
en Citymarketing. De UITladder werd in een maandelijkse oplage van 5.000 stuks verspreid via de bibliotheek, het VVV, horecagelegenheden en toeristische attracties in de hele regio.
Voordeel met je biebpas Onze klanten zitten niet alleen in de bieb op de eerste rang. Ze krijgen aantrekkelijke kortingen op vertoon van hun biebpas bij theaters, musea, dierentuinen, pretparken en nog veel meer. Sinds 2011 kunnen ze niet alleen profiteren van aanbiedingen in Brabant, maar ook in Gelderland. Zo kregen ze o.a. korting bij De Maagd, Volksabdij Onze Lieve Vrouw ter Duinen, PSV, Dolfinarium, Nederlands Openluchtmuseum, de tuinen van Appeltern en Slot Loevestein. Om de site www.voordeelmetjebiebpas.nl meer bekendheid te geven, was er een krasactie. Alle klanten die een Nederland leest boek ophaalden, kregen een boekenlegger met een krascode. Velen vulden de krascode in op de site, maar mevrouw Touw-Timmers uit Hoogerheide won ook een vurrukkulluke prijs: een workshop taarten maken. Wethouder Martin Groffen overhandigde haar de waardebon.
Jaarverslag 2011 pagina 23
ontmoeting onder de loep
Jaarvergadering ondernemersvereniging ’t Vierkantje De bibliotheek is blij met haar plek in ’t Vierkantje. Daarom was ze maar al te graag de gastvrouw voor de jaarvergadering en nieuwjaarsreceptie van de ondernemersvereniging van ’t Vierkantje. 50 ondernemers maakten kennis met de bieb. Een goede buur is beter dan een verre vriend!
Workshop Buitenkussen maken van pretex Hobby-drome verzorgde in Bibliotheek Hoogerheide een workshop Buitenkussen maken van pretex. 10 mensen staken hun handen uit de mouwen en maakten een prachtig kussen voor in de tuin. Een mooie afsluiting van de tuinmaanden!
Braderie Als de braderie voor de deur staat, is de bieb natuurlijk van de partij in Halsteren en Steenbergen met een aantrekkelijk kennismakingsaanbod voor nieuwe leden. We konden 12 nieuwe leden verwelkomen. 110 mensen deden mee aan een heuse biebquiz.
Kerstmuziek Om de kerstsfeer te verhogen speelde pianist Anton in Bibliotheek Bergen op Zoom en Hoogerheide. Onder het genot van deze muzikale klanken konden onze klanten het heerlijkste lees-, luister- en kijkvoer voor de kerst uitzoeken.
Tentoonstellingen De bibliotheek wil haar bezoekers graag bij ieder bezoek verrassen. Daarom waren in 2011 regelmatig tentoonstellingen te zien.
Jaarverslag 2011 pagina 24
resultaten onder de loep
Cijfers Beknopte analyse van de jaarcijfers 2011 in vergelijking met 2010 Indicator
2010
2011
verschil
22.420
22.242
-178
374.162
365.924
-8.238
284.553
291.953
+7.400
1.088.464
1.118.141
+29.677
190
162,5
-27,5
1.645
1.849
+204
10.847
12.114
+1.267
153.719
138.284
-15.435
Aantal ingeschreven leden Aantal bezoekers fysieke bibliotheek Aantal bezoekers virtuele bibliotheek Aantal uitleningen Openingsuren Aanvragen Nieuwsbrieven Collectie
Het aantal leden en fysieke bezoekers is licht gedaald. Dit komt mede door de sluiting van Bibliotheek Zonneplein. Het aantal virtuele bezoekers is toegenomen, omdat steeds meer klanten gebruikmaken van de gemaksdiensten van de bibliotheek op de site, zoals thuis verlengen en reserveren. Het aantal uitleningen is fors gestegen, omdat er meer aandacht is voor presentaties en vraaggerichte collecties. De openingstijden zijn afgenomen door de sluiting van Bibliotheek Zonneplein en een inkrimping van de openingstijden van Bibliotheek Halsteren. Het aantal aanvragen is licht gestegen, omdat deze service meer bekendheid heeft. Er worden meer nieuwsbrieven verstuurd, omdat steeds meer klanten hun e-mailadres aan de bibliotheek doorgeven. De collectie is gedaald, vanwege de sluiting van Bibliotheek Zonneplein is een deel van deze collectie afgestoten. Er is ook een tendens naar kleinere, meer vraaggerichte collecties, die beter renderen.
Jaarverslag 2011 pagina 25
Leden naar leeftijd en gemeente Leeftijd
Bergen op
Steenbergen
Woensdrecht
Overige
Totaal
8
4
3
1
16
01 t/m 05 jaar
883
331
321
41
1.576
06 t/m 10 jaar
2.337
984
753
110
4.184
11 t/m 15 jaar
2.942
1.029
947
519
5.437
16 t/m 20 jaar
788
239
181
61
1.269
21 t/m 30 jaar
374
94
106
27
601
31 t/m 40 jaar
579
215
250
44
1.088
41 t/m 50 jaar
1.126
418
413
102
2.059
51 t/m 60 jaar
1.197
403
325
85
2.010
61 t/m 70 jaar
1.045
353
372
48
1.818
71 t/m 80 jaar
683
171
191
22
1.067
81 t/m 90 jaar
258
55
57
12
382
18
5
4
350
201
154
3
708
12.588
4.502
4.077
1.075
22.242
Zoom 00-jarigen
91 jaar e.o. Overige Totaal
27
Leden naar woonplaats Bergen op Zoom
9.472
Halsteren
2.819
Lepelstraat Totaal gemeente Bergen op Zoom
297 12.588
Steenbergen
2.612
Dinteloord
1.025
Kruisland
300
Nieuw-Vossemeer
447
De Heen
118
Totaal gemeente Steenbergen
4.502
Hoogerheide
2.147
Ossendrecht
1.087
Huijbergen
221
Putte
226
Woensdrecht
396
Totaal gemeente Woensdrecht
4.077
Overige gemeenten
1.075
(met name Tholen en Roosendaal) Totaal
22.242
Jaarverslag 2011 pagina 26
Deelnemerspercentage Gemeente
Aantal leden
Aantal inwoners
Percentage
12.588
66.154
19,0%
Steenbergen
4.502
23.357
19,3%
Woensdrecht
4.077
21.679
18,8%
Overige gemeenten
1.075
Bergen op Zoom
Totaal
22.242
111.190
Bezoekers Bezoekers
Bezoekers
fysieke bibliotheken
Bergen op Zoom
Totaal
virtuele bibliotheek markiezaatsbibliotheken.nl
233.110
233.110
uitinbergenopzoom.nl
58.843
58.843
156.104
156.104
Halsteren
47.698
47.698
Zonneplein
10.889
10.889
Steenbergen
46.321
46.321
Dinteloord
21.036
21.036
988
988
1.314
1.314
Hoogerheide
65.447
65.447
Ossendrecht
16.127
16.127
Kruisland Nieuw-Vossemeer
Totaal
365.924
291.953
657.877
Woensdrecht
Totaal
Uitleningen Bergen op
Steenbergen
Zoom Bergen op Zoom
425.590
425.590
Halsteren
148.603
148.603
36.474
36.474
Zonneplein
1
Steenbergen
178.333
178.333
Dinteloord
54.399
54.399
Kruisland
3.457
3.457
Nieuw-Vossemeer
4.600
4.600
Hoogerheide Dinteloord Totaal
1
610.667
240.789
217.146
217.146
49.539
49.539
266.685
1.118.141
Tot 1 april 2011
Jaarverslag 2011 pagina 27
Openingsuren Bergen op Zoom
41,5
Halsteren
19,0
Totaal gemeente Bergen op Zoom
60,5
Steenbergen
24,0
Dinteloord
17,5
Kruisland
9,0
Nieuw-Vossemeer
10,5
Totaal gemeente Steenbergen
61,0
Hoogerheide
24,0
Ossendrecht
17,0
Totaal gemeente Woensdrecht
41,0
Totaal
162,5
Aanvragen (voorheen Zoek&boek) Geleverde aanvragen door collega bibliotheken voor Markiezaatsleners
1.587
Geleverde aanvragen door Bibliotheek Het Markiezaat aan leners van collega bibliotheken
262
Totaal
1.849
Nieuwsbrieven Abonnees op de nieuwsbrief van de bibliotheek
8.332
Abonnees op de nieuwsbrief van het UITpunt
3.183
Abonnees op de zakelijke nieuwsbrief van het UITpunt voor het culturele veld Totaal
599 12.114
Collectie Jeugdverhalen
28.124
Jeugd informatief
14.541
Romans
49.837
Volwassen informatief
37.123
Cd’s
3.320
Dvd’s
5.085
Blu-rays Totaal
254 138.284
Jaarverslag 2011 pagina 28
