OM DE REGERING EEN BUITELING TE BESPAREN

(c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Liberaal Vlaams Tiidschrift Halfmaandelijks

Walergale : eindeloos bandje

• Twinlig jaar

T.r. : leren OIJ hel

verleden P 6 en 7

•

De vrouw: niel langer achIer

de man? p 8

Oh Luckr

Man lIe

bliksem-

carrière van een filmmaker p11

-

96e Jaargang

nr. 17

Vrijdag

2 november 1973

OM DE REGERING EEN BUITELING TE BESPAREN De ploeg Leburton werd enigszins ontvet, maar meer samenhang in de regering heeft de premier hiermee nog niet bereikt. De mini-crisis laat een wrange nasmaak. Met Anseele zijn immers enkele staatssecretarissen gesneuveld, die gedurende negen maanden nochtans als trouwe soldaten in de ploeg hebben gestaan. Degenen over wie Leburton redenen tot klagen had hebben zich kunnen handhaven. De samenhang werd de jongste weken herhaaldelijk in het gedrang gebracht door excellenties die de regering gewoon als een machtspositie beschouwden van waa~ uit zij hun eigen weg meenden te mogen gaan. Iedereen had gedacht dat Dhoore, Defraigne, Grafe, Glinne en enkele anderen aan de dijk zouden gezet worden. Hun politieke aanhang was te sterk, anderen moesten boeten ; het voorval houdt een les in. De Liberalen zouden voortaan moeten weigeren nog aan een regering deel te nemen, die niet volgens gezonde beginselen gestructureerd is. Zulke regering zou ten hoogste twintig ministers tellen, met enkele topministers, die de belang-

rijkste sectoren beheren . Een minister van Financiën, die tevens de Begrotingsminister zou zijn, een minister van Economische Zaken en een minister van Sociale Zaken. Zulke regering onderstelt, dat er een aantal staatssecretarissen zouden aangeduid worden, die zich niet zoals thans, als volwaardige ministers gedragen, maar werkelijk onder de voogdij zouden staan van hun minister. Zo zou de minister van Economische Zaken staatssecretarissen voor Landbouw, Middenstand en Streekontwikkeling onder zijn gezag krijgen en de minister van Sociale Zaken staatssecretarissen voor Arbeid, Tewerkstelling, Volksgezondheid Leefmilieu, Huisvesting en Gezin. Die staatssecretarissen zouden door de betrokken ministers zelf moeten gekozen worden, niet door de partijbureaus. Zij zouden volledig onder het toezicht vallen van hun voogdijminister en slechts initiatieven kunnen nemen in overleg met deze ministers. In afwachting dat zulke coherente structuur in werkelijkheid wordt omgezet, zal Leburton het met zijn negenkoppig

kernkabinet en zijn ingekrompen ploeg moeten doen. Legt Leburton nu enig gezag aan de dag, dan kan hij met dit kernkabinet de coalitie nog redden. Het kan een nieuwe crisis vermijden en mede dank zij het gebrek aan enig alternatief het einde van de legislatuur halen. De vraag is het echter of het nog doortastende hervormingen door het parlement kan halen. Van de tweede regering Leburton wordt nu in de eerste plaats een wetsontwerp inzake gewestvorming verwacht. Maar de ergste klippen zullen Leburton en zijn collega's ontmoeten wanneer het wetsontwerp Vanderpoorten inzake abortus en de legerhervorming Vandenboeynants in het parlement ter sprake komen. Voor degenen die de regering een rampzalige buiteling willen besparen komt het er op aan een abortus-oorlog te vermijden. Sommige christendemocraten en socialisten nemen hun stellingen in. Zij zien in het abortus ontwerp een aanleiding om de gemoederen op te hitsen en een einde te maken aan de drieledige coalitie. PIET VAN BRABANT (zie vervolg

blz. 10)

Om de regering een buiteling te besparen (vervolg

van blz. 1)


De liberale Vlamingen zullen hun koelbloedigheid moeten bewaren en trouw aan hun eigen beginselen en aan de resoluties van het congres te Blankenberge een vooruitstrevende gedraqsliin bepalen. Tindemans heeft zich namens de C.V.P. verzet tegen een koppeling van het abortus ontwerp aan de herziening van het schoolpact. Hij heeft nochtans voldoende politieke ervaring om te beseffen dat zijn partners de socialisten en de liberalen bezwaarlijk zouden kunnen aanvaarden, dat het parlement bijkomende miljoenen aan het vrij onderwijs schenkt terwijl zij inzake abortus geen enkele waarborg bekomen. Als de christen-democraten de afschaffing van de zogenaamde discriminatie opeisen en extra miljoenen vragen om de volledige onderwijsvrijheid voor het katholiek onderwijs te bekomen, dan moeten zij ook de vrijheid inzake de ethische problemen mee helpen verzekeren. Zij hebben op hun congres te Hasselt veel kabaai gemaakt over de verwijdering van de

AI gemerkt dat iedereen van u verwacht dat u alles {of biina alles} weet?

Kaderdagen

vrouwen uit de regering. Zij schijnen te vergeten, dat Wilfried Martens zelf, zonder enig overleg met de andere partijvoorzitters mevr. Verlackt uit de ploeg heeft gezet, zoals Cools en Van Eynde zonder de anderen te raadplegen mevr Petry de laan hebben uitgestuurd. In plaats van de anderen te verdenken en op schijnheilige manier te treuren over het verdwijnen van de vrouwen uit de regering, zouden Martens en zijn vrienden moeten bedenken, dat zij de vrouwen op een nog veel doeltreffender manier een dienst zouden kunnen bewijzen, nl. door hen de vrijheia te verlenen inzake de ethische problematiek, in het bijzonder ten opzichte van abortus.

VOLKSBELANG wordt uitgegeven door de Stichting A. Vanderpoorten

Fr. Strieleman H. Kennisstraat 2520 Edegem

36.

ADMINISTRATIE

Korte Nieuwstraat 26 2000 Antwerpen Tpl. (031 32.23.25

Aan de agenda staan. in de voormiddag: Inleiding - Doelstelling van de kadercursus De cultuurpactwet - een terugblik - ontleding - praktische toepassing op lokaal vlak Gemeen te lij ke cult u urraden - wat leert de ervaring? - samenstelling en werking? - de officiële richtlijnen: bespreking in functie van de cultuurpactwet en 's riamiddags : Krachtlijnen voor een liberaal cultuurbeleid Werking en samenwerking van de diverse liberale verenigingen Hoe een provinciale coördinatie tot stand brengen? Installatie van regionale coördinatiecomité (s). Belangstellenden kunnen onderstaande strook opzenden naar het Coördinatie-centrum voor Liberaal Socio-Cultureel Beleid. Livornostraat 25, 1050 Brussel. coördinatiecentrum

EI' la v_

u eeJa&er

Livornostraat 25 Ondergetekende

:

Naam en Voornaam

reraakt

ft

In weinic vonnt

Nt

zó wecwljs lees-üjd llleb

Gemeente

Werkzaam

"

(ook al .temt bij er' niet mee In) want uw informatie-lektuur de Vlaamse

o

o o

is

Ebeviec-

. .

straat :

Postnr (werk)

nr

. . .

in

.

Neemt deel aan de kadercursus

o

een oordeel waarnaar iedereen

, ." .. ,

:

(Socio-culturele

o

ft

1050 Brussel

Adres:

c- probleem in de wekellJbe Dieuwslawiae

voor

LIBERAAL SOCIO-CULTUREEL BELEID

Telefoon (privé)

elke zaterdag, per post of bij uw krantenverkoper

.10

Het Coördinatie-centrum voor Liberaal Socio-Cultureel Beleid richt kaderdagen in te Steenokkerzeel (10 november), Antwerpen (24 11), Gent (1 december). Hasselt (1512) en Brugge (22 12).

Korte NIeuwstraat 28. 2000 Antwerpen

de Vlaam.w

ELSEVIER

Socio-Cultureel Beleid

REDACTIE:

HOOFDREDACTEUR EN VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:

Liberaal

STEENOKKERZEEL ANTWERPEN GENT HASSELT BRUGGE

vereniging) te op op op op op

10 24 1 15 22

NOVEMBER NOVEMBER DECEMBER DECEMBER DECEMBER

En stort 100F op P.R. 38 340 van de Kredietbank - Brussel voor rekening nr. 432-9092411-65 van C.L.S.B. voor het middagmaal. Handtekening Datum

........................................................• .

Lindsay

Anderson

en Maleolm McDowell:

ideaal team

«0 Luek, Man» - een moderne Elekerlye (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

De Britse cineast Lindsay Anderson, eens een llan de koplopers van de Free Cinema-beweging, heeft het gepresteerd met slechts twee films een universele faam op te bouwen: "This Sporting Lite: (1963) en ,,11" (1968). In laatstgenoemde film was de toen schier onbekende acteur Malcolm McDowell de revelatie; sindsdien zijn 5 jaar verlopen en thans hebben Anderson en McDowell hun talent weer verenigd voor de realisatie van een bijna 3 uur lang durende prent, die nu reeds tot de beste films van het jaar wordt gerekend: ,,0 Lucky Man". Een film, die grotendeels gebaseerd is op autobiografische gegevens, verstrekt door Malcolm McDowell zelf. Dit levert de kijkers meteen een sleutel tot de enigmatieke persoonlijkheid van deze bijzonder getalenteerde acteur, die er heel wat jonger uitziet dan zijn 30 jaar en die het geluk had in zijn betrekkelijk korte carrière als filmspeler onder de grootste regisseurs van het witte doek te kunnen draaien. Waarbij we dan vooral denken aan Losey in het hier minder geapprecieerde "Figures in a Landscape", Kubriek in het wereldsucces "A Clockwork Orange" en natuurlijk Lindsay A nderson voornoemd. Dan was hij 'ook nog de held van een moedige maar zeer romantische film van Brian Forbes over het belaagd geluk van gehandicapten, "The Raging Moon", een tragische love story, die stromen vrouwentranen liet vloeien.

hij vele deuren én slaapkamers. Iedereen staat klaar om de jeugdige carrièremaker "verder te helpen", wat betekent dat Mick vrij vlug verzeild geraakt in een corrupt wereldje, waar zelfs de grootste smeerlapperijen de bescherming van de wet genieten. Door een hotelmanager geïntroduceerd in een pornoclub leert hij de "notabelen" kennen en klimt zo verder op de maatschappelijke ladder. Intussen loopt zijn pad niet aUijd over rozen en zo wordt hij, verdwaald op het terrein van een kernreactor, als "spion" opgepakt en genadeloos gemarteld. Een pijnlijke operatie waarvan hij in extremis gered wordt door het heilige Britse .inee-uurtie" én het feit dat het atoomcentrum kort daarop de lucht ingaat! Aangeland in een ziekenhuis kan hij daar, eveneens op het nippertje, ontsnappen aan de biologische experimenten van een gekke chirurg. Vervolgens ontmoet hij een popgroep, wordt de privé-secretaris van een oppermachtige magnaat, die de revoluties in de Derde Wereld helpt bestrijden, geraakt aldus l)etrokken bij illegale toapentransacties en vliegt

prompt de gevangenis in als het zaakje misloopt. De film eindigt ten slotte als Mick, volledig aan ~ager wal geraakt, door regisseur Lindsay A näerson wordt uitgekozen uit tientallen kandidaten om de hoofdrol te spelen in .... ,0 Lucky Man". Hij bevindt zich weer op het pad van de roem! Het stemt dus niet helemaal met de waarheid overeen deze film te omschrijven als "The Rise anä Fall of Mick Traois"; wél kan er gewaagd worden van een hedendaagse "Elckerlyc" - geschiedenis met een Jedermann, die geconfronteerd wordt met alle problemen van de (Westerse) wereld, en die problemen ook niet uit de weg gaat. Dit liat dan weer geheel in de lijn van de sociale instelling en vooral çeënçaqeeräh eid van de hootduertolker, tiie nauw toekeek bij de opmaak van het scenario. Malcolm McDoweli is trouwens niet aeinteresseerd in films zonder een of andere boodschap. In .Li" was hij een heftig rebeüeren.Ie schoolionoen. in "Figuren in een Landschap" ging hij op hardh.antiiqe wijze de krijgstucht te lijf, in liet uoa fris in het qeh euqen. liggend "Clockwork Oran.qe' trok hij ten strijde tegen

de valse moraal en tlians in ,,0 Lucku Man" kali er gesproken worden van een sterk persoonlijk maatschappelijk gevecht, koel en berekenend, met als einddoel .io make it", m.a.w. er komen ill de wereld met ALLE middelen. De vorm, waarin dit gevecht wordt geleverd, is die van de hekelentie satire, waardoor alle personages, hoe reoolutionair ook, afstandelijk benaderd worden.

**'" ,,0 Lucky Man" is daardoor een film met vele pretenties qeioortien en die schatplichtig is aan tal van grote na.men, beginnend bij Eisenstein en gaande van Kafka tot en met Eellini. Dat de film soms vaag of zo men wil ongestructureerd voorkomt, is slechts schijn, er zit wel degelijk een patroon in, vooral muzikaal dan, want de inbreng van de zanger-pianist Alan Price, die met acht ballades voor een sonore illustratie van de visuele vertelling zorgt, mag bepaald niet onderschat worden. ,,0 Lucky Man" is wat ons betreft een film, waarover ten minste zoveel zal gesproken worden als over "A Clockioork Orange". Fernand

PAPON

*

=:: :~

,,0 Lucky Man", de film die thans onze aandacht opeist, is een bijzonder meeslepend epos over een jonge opportunist, Mick Travis dezelfde naam die Meûouiell ook in .J]" droeg. Hij begint als reizend verkoper bij de firma Imperial coitee, waar hij het via de gunsten van een nymfomane cheffin zeer vlug ver schopt. Mick werd door de goden ook gezegend met de allerbeminnelijkste glimlach var. het hele Westelijk halfrond en met dit omeeerstaanbaar wapen opent

~t f ~.'

11

DE BURGER HEEFT RECHT OP «PRIVACY» (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Het recht op privacy, op een privé-leven, zou als het ware ingebakken moeten zijn in elk stelsel, dat zich democratisch noemt. Het eerbiedigen van het briefgeheim en het privé- en dus geheim karakter van de tele1congesprekken komen zo vanzelfsprekend voor, dat men geneigd zou zijn er niet verder de kop over te breken. Maar in de laatste decennia vertoont die vanzelfsprekendheid vele sleet.rafels. Door het ongewoon snelIe oprukken van de technologie is men zover gekomen, dat het een koud kunstje geworden ie met een bepaalde apparatuur zowel brieven «door te lichten» als telefoongesprekken af te tappen en ze op klankband vast te leggen. De gegevens, die aldus verzameld worden, kunnen zowel door afpersers, als door politieke vijanden, privé-detectives, politie, industriële spionnen en noem maar op, aangewend worden. Hoe eenvoudig het wel is '(ook zonder telefoon) in het privéleven van zijn medemens binnen te dringen kunnen we leren uit het gesprek, dat de Amerikaanse specialist, Robert Farr, in april van dit jaar had met een journalist van «De Vlaamse Elsevier~. Ten overstaan van deze journalist bewees Farr aan de hand van proeven, dat het o.a. mogelijk is van op een afstand van ruim honderd meter, of zelfs dwars door een muur, een gesprek af te luisteren. De apparatuur, die hij hiervoor gebruikte wordt nota bene .in België vrij verkocht. Verder demonstreerde hij een minuscuul zendertje, ingebouwd in een ballpoint, en een dito toestelletje dat kan ingebouwd worden in elke telefoon. Farr beweerde de bewijzen te hebben. dat er in ons land van dergelijke dingen in de loop van verleden jaar niet minder dan dertigduizend over de toonbank gingen. Ook onthulde hij het bestaan van de zogenaamde « eavesdropper » (letterlijk : luistervink), een zendertje dat aan een telefoonlijn kan aangebracht worden, en waarmee niet enkel telefoongesprekken kunnen afgeluisterd worden maar tevens alle gesprekken die in de kamer gevoerd worden. .. zelfs wanneer de telefoon op de haak ligt.

[omes Bond Het werd dus stellig de hoogste tijd, dat de wetgever zich eens terdege ging bemoeien met het beteugelen van die ongure

12

handelsnaam of de benaming, het persoonsnummer of een andere aanwijzing voorkomt waarmede de persoon kan geïdentificeerd worden. De oprichting van een elektronische gegevensbank is onderworpen aan een vergunning verleend door de Commissie voor Toepraktijken, die slechts thuisho- goede zeden en de bescher- zicht op de Informatiewerking. ren in een James Bondfilm. Mi- ming van de rechten en vrij- Deze commissie zal samengenister van Justitie, Herman heden van anderen. steld zijn uit een voorzitter Vanderpoorten, heeft inmiden twaalf leden die door de dels reeds een « ontwerp» voorKoning worden benoemd en Elektronische gelegd aan een beperkt minisontslagen. Ze mogen geen tercomité. Het voorstel werd elektronische gegevensbank gegevensbanken geïnspireerd door de aanbeverantwoordelijke personen Hoofdstuk 2 van het voor- zijn. veling, die de Raad van EuroDit alles bewijst, dat er in pa in 1968 aan zijn Lid-Sta- ontwerp handelt over de elekten verstrekte betreffende een tronische gegevens. In de zin België wel degelijk gedokterd deskundige controle op schen- van deze wet wordt onder elek- wordt aan een oplossing voor digen van het privé-leven door tronische gegevensbanken. In dit actueel probleem, Men mag afkijk- of afluisterapparatuur . de zin van deze wet wordt on- hopen, dat het voorontwerp elektronische gegevens- van deze wettekst, waarin naar Een jaar later volgde een ander bank verstaan, ieder stelsel verluidt nog enkele vormverdere aanbeveling over het ge- yan elektronische beteringen moeten aangebracht bruik van computers in open- In de openbare of deverwerking particulie- worden, spoedig bij het Parlebare- of privé-administraties. re sector van gegevens betref- ment zal worden ingediend. Ook hierover wordt in het voor- fende natuurlijke en rechtsontwerp gehandeld. personen, waarin de naam, de Fr. VAN PEBORGH. Hoofdstuk lover «Afluistering en opneming van beelden» laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Het voorziet straffen voor hen die zonder toestemming van alle deelnemers een particulier gesprek Het moet zalig zijn zich licht. Onmiddellijk na de door enig technisch middel afin deze gistende wereld te vangst moet hij worden luisteren, doet afluisteren, opkunnen onledig houden onthoofd. nemen of doen opnemen. Valt met het verzinnen van Er waren vroeger wel eens onder dezelfde bepaling hij, die reglementen op het vanvangers die de kikker van zonder toestemming, personen gen van vogeltjes. beide achterpoten pleegdie zich bevinden in een niet Minister L a ven s van den te ontdoen, en hem voor het publiek toegankelijke Landbouw is ze een gelukvervolgens luidgillend (de plaats, door enig technisch kigman. kikker althans) weer in middel bespiedt of doet beTerwijl Phantoms en Migs het nat zwierden. spieden of van hem beelden in het Midden-Oosten elMet zijn besluiten is de opneemt of doet opnemen.

Mens en dier

Afwijkingen Artikel 2 straft hem, die zonder toestemming de inhoud van een gesprek dat door middel van het in voorgaande bepaling omschreven misdrijf is afgeluisterd of opgenomen, aan een derde meedeelt, of daaruit voordeel slaat. In art. 9 wordt bepaald, dat de straffen niet van toepassing zijn op de beambte van de Regie van Telegrafie en Telefonie die, indien het voor de werking van de lijn technisch onontbeerlijk is, een gesprek afluistert met uitsluitend te dien einde opgestelde toestellen. De titularis van die lijn moet echter op voorhand verwittigd worden. Par. 2 van dit artikel bepaalt, dat de minister van Justitie en de minister van Landsverdediging aan sommige van hun diensten afwijkingen kunnen toestaan. Als fundamentele redenen worden in de toelichting daartoe genoemd : de veiligheid van het land, de openbare veiligheid, het economisch welzijn van het land, de bescherming van de openbare orde, het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de

kaar liggen af te jakkeren, stapt de minister door de W est v 1a a m s e beemden, en hij kijkt omhoog, en daar treft hem geen geweld, doch het vreugdig fluiten van onze Jevederde vrienden. Vervolgens kijkt zijne excellentie om zich heen, en het ministerieel oog valt op de trouwe Westvlaamse kie z ersschare, het vangnet in de hand. Hierna kool en geit sparend, verzint de h. Lavens een reglement betreffende de vangst. Wat ik zopas schetste, greep enige maanden geleden plaats. Thans heeft de belangstelling der ministers zich uitgebreid tot het domein der kikvorsen. Want ook deze lieve kwakers worden gevangen, jawel, hoe zouden wij anders aan onze «cuisses de grenouille» komen ? Opnieuw belacht de h. Lavens een soortement vreedzame overeenkomst tussen vangers en vorsen. De kikker mag alleen nog maar worden overmand in private vijvers, bij dag-

h. Lavens de Henry Kissinger van kikkerland. En ik geloof niet dat hij zijn activiteiten tot de puit beperken zal. Is het u bijvoorbeeld nog niet opgevallen dat sommige snelle kleuters v 1i e gen vangen, en deze dan de poten uitrukken ? Ik zie het wetsontwerp van de h. Lavens tegemoet, waarbij de vlieg eerst het kopje moet geplet worden. Het zou voor de muggen plezieriger zijn, mocht de spuitbus verboden worden, en vervangen door de individuele jacht En als de minister van Landbouw zich ook nog eens over het probleem van de mier wou buigen (sommige boeren aarzelen niet hele mierenhopen uit te branden), dan zal zijn naam nog lang in de oren der kleinere diersoorten blijven galmen. Je hoeft niet altijd World Wildlife Fund op je visitekaartje te dragen, om in sommige kringen respect op te wekken. BERT VERHOYE

Van belang


De logica van Martens

C.V.P.voorzitter Martens dierf op het C.V.P.-congres niet bekennen dat hijzelf de verantwoordelij kheid droeg voor het doorsturen van de vrouwelijke staatssecretaris van zijn partij, mevr. Verlackt. Het was de schuld van de liberalen! De logenstraffing van P.V.V. - voorzitter Grootjans sloeg Wilfried klaarblijkelijk niet uit het veld, want hij bleef bij zijn stelling. De redenering : de liberalen weigerden gehoor te geven aan het verzoek van de andere partijen, de inkrimping van het aantal staatssecretarissen te beperken. Hoe z 0 Wilfried? De C.V.P. telde toch 4 staatssecretarissen, onder wie één vrouw, mevr. Verlackt, voornoemd? Van die vier moesten er twee verdwijnen. Als we nog iets van wiskunde kennen bleven er dus drie combinaties over om twee staatssecretarissen op te offeren, zonder aan de dame te raken. Tenzij, en dat is meer waarschijnlijk, De Paepe en Dhoore op voorhand onaantastbaar werden genoemd ? Maar ook dat was dan de keuze van de C.V.P., niet van de liberalen. Een hypocriet is, etymologisch. iemand die de waarheid bewust in de verkeerde richting zoekt! Overigens een heerlijk eufemisme.

BSP : redder 'des vaderlands

J Van Bynde bezingt een nieuwe toonaard : alleen de BSP houdt België bij het nekvel boven water. In zijn gekende stijl, die niets of niemand soaart. vertrekt hij van de "hopeloze verdeeldheid" van de andere partijen. stapt over de "tergende zwakte" van de oppositie en eindigt hij de "eendrachtige ESP", zonder welke het land al lang was uiteengevallen. Martens en Nothomb doen overeenkomen en Grootjans en Defraigne

2

op dezelfde golflengte brengen noemt J. Van Eynde een krachttoer. Hoe anders gaat het er aan toe in de eendrachtige ESP, die door een traditionele en onwrikbare kameraadschap de versnippering die anderen teistert tot dusver zegevierend heeft weten te verhinderen. 0 romantisch socialisme ! Maar toch roert er entwat in het rode huishouden (of we dat nog niet langer wisten, of zijn de opvattingen van Cools en van Van Eynde altijd zo eensluidend ?). Hoe anders te verklaren dat J. Van Eynde zichzelf voor de vraag stelt hoelang de BSP, indien men haar alleen laat om het voortbestaan van België te waarborgen, deze vaderlandse taak nog zal kunnen vervullen? Het klinkt voorwaar als een roep om hulp! En komt die hulp niet dan mogen we ons, dixit Van Eynde, aan een nationale tragedie verwachten die ons duurder zal komen te staan dat de twee wereldoorlogen die wij meemaakten. Maar dat zal dan in geen enkel opzicht de schuld van de socialisten zijn. Wat dacht ie anders?

Brusselse en ... andere aangelegenheden De afbakening van de departementele bevoegdheden van de regeringsleden die de eerste uitzuiveringsproef hebben doorstaan, heeft voor heel wat verrassende effecten gezorgd. Als men nagaat dat wetenschapsbeleid zomaar aan toerisme wordt gekoppeld en dat PTT hand in hand gaat met Buitenlandse handel kan men zich afvragen of dan helemaal geen rekening word t gehouden met een rationele bevoegdheidsverdeling, zonder te gewagen van de omni-bekwaamheid waarvan een minister of staatssecretaris van vandaag op morgen moet kunnen getuigen. Wanneer men in aanmerking wil nemen met welke

menigvuldige factoren men moet rekening houden bij een regeringswijziging, moet men er in dit geval van uitgaan dat deze regering tot stand gekomen is om de regionalisering door te voeren. Vandaar de noodzaak van een driepartijenregering, waarbij men onmiddellijk moet opmerken dat twee van de drie regeringspartijen de beslissing over de regeringsdeelname in handen legden van hun respectievelijke partijvleugels. Voeg daar aan toe dat het land sedert de laatste grondwetsherziening ingedeeld is in drie gewesten, dan resulteert dat alles in het feit dat bij een regeringswijziging moet rekening gehouden worden met de belangen van 3 gewesten en van 5 partijen. Als men nuchter oordeelt moet men bekennen dat zulks per slot van rekening de consequentie is van datgene wat men gewild heeft. Toch neemt dat geenszins weg da t sommige combinaties als totaal onaanvaardbaar voorkomen, zoals de koppeling van de Brusselse zaken aan de ontwikkelingssamenw e rkin g. Heeft men er in het Brusselse al eens aan gedacht tot welke niet onaardige (valt te bezien vanuit welke hoek men de zaak bekijkt) insinuaties zulks aanleiding kan geven, zoals de niet zelden gehoorde schampere vraag of Brussel nu ook al tot de derde wereld is gaan behoren ?

Pyrrhusoverwinning? De verkiezing van E. Jeunehomme tot voorzitter van de Franse Cultuurraad heeft de socialistische co-voorzitter A. Cools in een "Franse co!ère" doen losbarsten. Zijn hoofd erop dat de socialisten toegevingen zullen doen inzake de liberale vertegenwoordiging in de Goms. Het zwaard van Damocles, hier in de betekenis van een socialistische afrekening, hangt ons liberalen boven het hoofd. Het dient erkend dat wij

in de aangelegenheid van de vertegenwoordiging in de Goms niet zoveel troeven in handen hebben. Op basis van de samenstelling van de bestendige deputaties in de verschillende provincies waren CVP en BSP reeds in een vorige regering akkoord geraakt over een paritaire verdeling van de mandaten in de Goms. De liberale deelname aan deze regering schijnt in deze overeenkomst weinig verandering te kunnen brengen. Als stok achter de deur beschikken wij als liberalen enkel over het wapen dat de statuten van de Goms vast te leggen zijn bij Koninklijke Besluiten, dus afhankelijk zijn van een goedkeuring in de kabinetsraad. Gebeurt dat niet dan bestaan de Goms niet op wettelijke basis, d.W.Z.dat in voorkomend geval geen financiële middelen kunnen doorgespeeld worden aan de Goms. Van Vlaamse zijde, waar men geopteerd heeft voor één Gom per provincie, schijnt men rustig de tijd te nemen aangaande de installatie van de Goms; langs Waalse kant daaren tegen is men er reeds mee klaar, zodat heel wat gehuil vanuit die hoek mag verwacht worden in een nabije toekomst. Blijft de vraag of de verkiezing van E. Jeunehomme, hoezeer het ook te verdedigen is dat men als regeringspartner het voorzitterschap opeist van minstens één wetgevend orgaan, uiteindelijk geen Pyrrhusoverwinning zal blijken.

Getvaardeerd Iedereen zal zich herinneren hoe A. Kempinaire

Van belang


in laatste instantie werd aangezocht om van de 36koppige regeringsploeg deel uit te maken. Zijn toetreding tot de regering werd in brede kringen sympathiek onthaald. Na zijn herverkiezing tot volksvertegenwoordiger in 1971 bleek de aanstelling tot staatssecretaris voor de gewezen onder-voorzitter van het LVV een mooie kans te zijn om de liberale aanwezigheid in zijn arrondissement te cons« 1·(' ";'''11. Naun!~1;2!~Senkele weken

gekden konden wij naar aanleiding van de viering van het 60-jarig bestaan van het LVV te Kortrijk vaststellen dat A. Kempinaire kon rekenen op een talrijke aanhang. Hoe spijtig is het dan ook te moeten vaststellen dat precies A. Kempinaire moest opgeofferd worden. Beter dan wie ook zal de gewezen staatssecretaris van Buitenlandse handel echter begrijpen dat hij enkel het slachtoffer is geworden van een politieke dosering. want zijn werk werd algemeen gewaardeerd. Wij hopen voor de liberalen in West-Vlaanderen en voor A. Kempinaire in het bijzonder dat de vruchten mogen geplukt worden van het verdienstelijk werk dat geleverd werd, maar helaas ook abrupt onderbroken.

PTT - Buitenlandse handel Het belang van het staatssecretariaat van Buitenlandse handel werd het best geîllustreerd door de nukkigheid van vice-premier Tindemans, toen het erop aankwam de be-

voegdheden van de opgeofferde staatssecretaris over te dragen. Het enige wat Tindemans bereikt heeft is dat de wensdroom van vice-premier W. De Clercq voorlopig niet in vervulling is gegaan. Omdat de Vlaamse PVV nog maar eens voet bij stuk hield en omdat de CVP er anderzijds niets voor voelde het staatssecretariaat van het gezin af te geven (wat zouden de Bond en haar eminente voorzitter prof. F. Van Mechelen wel gezegd hebben), bleef het staatssecretariaat van Buitenlandse handel in liberale handen. Bij gebrek aan een andere keuzemogelij kheid kwam men tot de toch wel erg eigenaardige combinatie PTT-Buitenlandse handel. Met deze combinatie van bevoegdheden moet het voor staatssecretaris Daems een koud kunstje zijn minder op reis te gaan dan zijn voorganger, want hij is er toch de aangewezen man voor om veel zaken per telefoon af te handelen.

Het decreet De Vlaamse Volksbeweging, het Vlaams Komitee voor Brussel en het Komitee der Randgemeenten betuigen in een motie hun volledig akkoord zowel met de objectieven als met de tekst van het decreet van juli jl. omtrent de vernederlandsing van het bedrijfsleven. Zij nemen met verontwaardiging kennis van de demagogische heibel die sommige francofiele kringen tegen dit decreet opgezet hebben. Zij wijzen erop dat, op gebied van tolerantie en soepelheid in de toepassing van de taalwetten, de Vlamingen alleszins niet van de franstaligen lessen moeten krij gen. Zij stellen vast dat tot op heden in Wallonië en zelfs in sommige francofiele kringen en overheidsdiensten te Brussel nooit de minste toegeving op taalgebied gedaan werd aan de Vlamingen en meer bepaald de Vlaamse (zie vervolg

blz. 9)

Liberaal Vlaams Verbond Gewest Leuven Het L.V.V.-Gewest Leuven is overg.egaan tot de stichting van een V.Z.W. "Het Vrij Informatie en Actie Bureau". De bedoeling hiervan is alle sociale politieke - mutualistische syndicale en socio-culturele activiteiten te coördineren in het district Leuven. In zijn welkomstwoord noemde de h. R. Wierinckx, Voorzitter L.V.V.-Gewest Leuven, de oprichting van deze V.Z. W. een mijlpaal in de qeschieäems van het L.V.V. Leuven. Deze V.z.W. moet ten dienste staan van alle gemeentelijke P.V.V.-mandatarissen en de volledige uitbouw van de organisatie zal dan ook voor en door de P.V.V.-mandatarisseti gedaan worden. Hij verheugde zich eveneen.s over de aanwezigheid van al de burgemeesters - schepenen - gemeenteraadsleden en leden der C.O.O.'s van het district Leuven, hetgeen het bewijs leverde dat iedereen met vreugde deze stichting kon verwelkomen. He' zal een Leuvens P.V.V.-L.V. V. instituut worden. Namens de P.V.V.-jongeren sprak de h, Van Assche die zich kon verheugen over de goede verstandhouding tussen L.V.V. en zijn jongeren{lfdeling. De h, Jos Hollé, P.V.V.-gemeen-

teraadslid van Leuven, vertegenwoordigde de Leuvense Middenstand. Hij uroeq eveneens aandacht voor de problemen van de middenstand in het Gewest Leuven. Als rechtskundige adviseur werd Mter De Troy uit KesselLo aangesteld, die samen met het bestuur van de P.V.V.-jongeren eveneens het jeugdprobleem zal bestuderen. De h. Marcel Huybrechts, voorzitter van de P.V.V. Bierbeek en tevens gastheer, sprak namens de verschillende P.V.V.-afdelingen. Hij kon zich verheugen over het feit dat het L.V.V. in het Leuvense eindelijk is doorgebroken, dank zij de uerkkracht van de hh, R. Wierinckx, voorzitter, en H. Denivelle, secretaris. De tijd van de franskiljonse druk op het L.V.V. te Leuven is voorbij sinds de oprichiinq van äe Vlaamse P. V. v. Het L.V.V. zal zich nu in volle +iineia verder kunnen uitbeuen. Sprelcer maakte van de gelegenheid gebruik om nogmaals een oproep te doen tot solidariteit om de Vlaamse P. V.V. in het Gewest Leuven verder uit te bouwen. Hij besloot met de L.V.V.-lellze "Trouw aan Claiuoaert en Geus".

3

BUITENLAND


De President en de wet

Amerikanen gevoeliger voor zwartgeld dan voor Watergate

Hoewel de strijd tussen de wetgevende en de uitvoerende macht in de Verenigde staten nog altijd verband houdt met Watergate wegens de geluidsbanden van Nixon, is de inbraak in de lokalen van de democratische partij lang voorbijgestreefd. Het gaat er in hoofdzaak niet meer om te weten of president Nixon op de hoogte was van die inbraak. De vraag is nu: hoe staat de president tegenover de wet? Het grootste gevaar voor Nixon is, dat deze vraag niet enkel meer slaat op zijn eerbied voor het Congres, maar ook op zijn naleven van de gewone wetten, waaraan alle Amerikanen onderworpen zijn, bv. die op inkomen en belastingen. Toen de president onlangs een rede hield voor de T.V. om de nieuwe vice-president bekend te maken, volgden journalisten de reacties van het publiek. Zo konden ze vaststellen, dat de mensen veel minder belang hechtten aan Agnew en Ford, dan aan Nixon. Inderdaad. Wat Agnew betreft, hoorden ze slechts korte verklaringen. De toehoorders stelden vast dat hij steeds zo hoog van de toren had geblazen en ten slotte niets anders bleek dan een bedrieger. Wat Ford aangaat: de meesten hadden van hem weinig of niets gehoord. Maar Nixon, dat was wat anders. Het geval met Agnew had even de rest doen vergeten, maar nu kwamen ontgoocheling en verdenking weer boven. Een luisteraar zei: "Het kan geen toeval zijn, dat hij zoveel slechte kerels in zijn administratie binnenhaalde. En ik geloof niet, dat ze al die dingen konden doen zonder dat hij er iets van afwist". Een boekhouder op rust vatte een vri] algemene opinie te zamen, zeggende: "Voor de doorsnee werkende mens zullen al die histories over de aankoop van zovele prachtige woningen door die kerels lang na Watergate in het geheugen blijven steken. De gewone man verstaat niets van Watergate, maar hij vat heel goed wat het betekent dat Nixon nog geen duizend dollar belastingen betaalt".

4

Die indruk is nog sterker geworden na de latere handelingen van Nixon. Hij stuurde de speciaal benoemde aanklager, Archibald Cox, door en ontsloeg Ruckelshaus, eerste adjunct van de minister van Justitie, omdat deze weigerde het ontslag van Cox te bevelen. Waarom had Nixon zich tot de adjunct gewend en niet tot de minister? Om de eenvoudige reden, dat die minister, Elliot Richardson, verkozen had zijn ontslag aan te bieden, liever dan Cox af te zetten. Richardson, bijgenaamd Mr. Clean (mijnheer Zuiver) kon niet vergeten, dat het Congres zijn aanstelling onmiddellijk had aanvaard, nadat hij verzekerd had, een "onafhankelijk man" te zullen benoemen als onderzoeker voor Watergate. Cox was die man. Hij was het ook, die niet akkoord ging met het vergelijk door Nixon voorgesteld in verband met de lulsterbandjes, nochtans zelfs door de Senaatscommissie van Sam Ervin aanvaard. Cox en Ruckelshaus laten zich echter niet zo maar terzijde schuiven. Voor laatstgenoemde lijkt het zelfs een beetje op wraak, wanneer hij thans openlijk vraagt, dat deskundigen de opnamebanden - uiteindelijk door Nixon vrijgegeven - zouden onderzoeken om na te gaan of er niet mee geknoeid werd. Archibald Cox vertelde, dat hij van zijn volmachten gebruik maakte, om àlles te onderzoeken: niet alléén Watergate rechtstreeks, maar ook de financiële kwesties rond de herverkiezingscampagne voor Nixon, Volgens sommigen zou dat de reden zijn, waarom de FBI onmiddellijk de zegels ging leggen op alle kantoren van Cox en zijn medewerkers. Om maar één van die zaken aan te halen. De "geheimzinnige" man van Las Vegas, Howard Hughes, zou in tweemaal 100.000dollar geschonken hebben aan de financier Rebozo, een vriend van Nixon. Dat geschiedde reeds in 1970.Die gelden bleven ergens in een lade liggen en werden, volgens Rebozo, thans terugbetaald. Dat

aan dit verhaal getwijfeld Rekent Nixon daarop, om zijn wordt, hoeft geen betoog. blijvende drie jaar uit te doen? Wat schuilt er achter Nixons Of denkt hij aan president An. jongste stappe, waarmee hij drew Johnson in 1868, die weizijn presidentschap tot op de gerde gevolg te geven aan de rand van de afgrond heeft ge- wet, waarbij hij zijn minister bracht? Misschien is het ant- van Oorlog enkel met de inwoord te vinden in zijn verle- stemming van de Senaat kon den. In ogenblikken van crisis ontslaan ? Die werd ook in been hij is nu aan de zesde of schuldiging gesteld, maar gezevende toe heeft hij red door het ontbreken van één steeds alles op alles gezet. stem aan de vereiste tweederWaarschijnlijk meent hij, dat den in de Senaat, 35 tegen 19. zijn verwezenlijkingen op bui- De openbare mening dringt tenlands gebied: het einde van meer en meer aan op "impeach.

Q

(Mt Vietnam, de toenadering tot China, de ontspanning met de Sovjet-Unie en vooral vandaag de tussenkomst in het MiddenOosten de congresleden er zullen voor doen terugdeinzen tot zijn "impeachment" (inbeschuldigingstelling) over te gaan. Er is nog een ander argument. De verkozen vice-president is weggevallen. De nieuw-voorgestelde is nog niet bekrachtigd. Zo zou het presidentschap moeten overgaan op een mindergekende democraat, Carl Albert, leider van het Huis van Afgevaardigden. Want de grondwet voorziet slechts een presidentsverkiezing om de vier jaar en daaraan is sedert de eerste dag van Amerika's onafhankelijkheid de hand gehouden.

,

o. lP

ment". Bijna alle politiekers denken, dat men voor Nixon de nodige meerderheid ook niet halen zal. Vandaar hun aarzeling. Wat zal er van Nixons prestige overblijven, indien men het proces toch begint? Ook voor het buitenlands beleid van een "zuivere" Kissingel' zou het een harde slag zijn. Hoe groot ook zijn verdiensten als diplomaat, als onderhandelaar, hij vormt toch één team met Nixon... Er staan de Verenigde Staten nog zware dagen voor de boeg. Maar ze hebben in het verleden bewezen ook de zwaarste crisissen te kunnen overwinnen. Zonder aan de democratie te tornen. Willy

DE SCHUTTER


KIJKEN OVER DE GRENZEN In West-Duitsland

De christen-democratische oppositie (CDU CSU) in WestDuitsland tracht op alle mogelijke wijzen twist te zaaien tussen de socialisten en de liberalen in de coalitieregering. Zo werd er gebruik gemaakt van verklaringen van de socialist Wehner gedurende de reis van een Bondsdag-afvaardiging in de Sovjet-Unie. De oppositie wou in de verklaring van Wehner : «wij zijn te ver gegaan in sommige van onze eisen een aanval zien op de politiek van de minister van Buitenlandse Zaken, Wa 1t e r Scheel. Bondskanselier Willy Brandt noemde de aanvallen op Wehnel' «een misselijke campagne» en sprak van «laster en bedrog van de openbare mening». De oppositie bleef er echter bij, dat zij - hoe ironisch het ook mocht klinken - aan de Russen de regeringspolitiek had moeten toelichten, die door Wehner in het gedrang werd gebracht. Ondertussen zetten echter Brandt en Scheel eensgezind de ontworpen Oostpolitiek verder, en reisde de minister van Buitenlandse Zaken naar Polen voor verdere afspraken.

Heatli en de liberalen

De Britse eerste-minister, Edward Heath, heeft de eventuele samenwerking van conservatieven en liberalen niet van de hand gewezen. Gedurende een TV-interview werd hem gevraagd, of de conservatieven een verbond zouden aangaan met de liberalen, indien deze bij de volgende algemene verkiezingen op de wip moesten zitten. Heath zei: «We moeten eerst de uitslagen van die verkiezingen afwachten. Ik sluit de mogelijkheid van een coalitie niet uit, maar tot nu toe hebben wij er in de partij niet over gesproken».

\V ilson en de

liberalen Gedurende het jongste congres van labour te Blackpool werd oppositieleider Wilson lastig, wanneer hem over een mogelijke grote winst van de liberalen gesproken werd. Hij gelooft daar niet in, zei hij. Bovendien, zouden die liberalen

volgens hem toch niets anders zijn dan «gecamoufleerde» conservatieven. Hij bevestigde daarna, dat zolang hij aan het hoofd van de labourpartij zal staan, hij noch coalitie, noch afspraak met de liberalen zou aanvaarden. Hij zou zijn werk voor de verwezenlijking van zijn programma voortzetten, zelfs indien «de derde partij» de scheidsrechter zou worden in het Lagerhuis. Zo er dan moeilijkheden moesten oprijzen, zou hij niet aarzelen op nieuwe verkiezingen aan te sturen. Alleen deze voorstelling van zaken bewijst dat zo de h. Wil50n dan niet in de liberale overwinning gelooft, hij er in ieder geval bevreesd voor is...

Liberalisme in Zwitserland Het Zwitserse weekblad «Die Weltwoche» drukte in zijn vrije tribune een artikel af van de voorzitter der Handelskamer van Zürich, Fritz Honegger, doctor in economische wetenschappen. Deze schrijft : «Volgens mijn liberale overtuiging moet iedere maatschappelijke ordening ervan uitgaan, dat de mens vrij is zijn doelwitten te bepalen ; dat hij zelf verantwoordelijk is voor de uitbouw van zijn leven en met alle anderen op gelijke wijze medeverantwoordelijk voor de bepaling van de maatschappelijke en de staatsverhoudingen. Ik geloof in de mens. Hij moet daarom steeds het middelpunt en het doel van iedere maatschappelijke ordening zijn». ... «Persoonlijke vrijheid kan echter slechts binnen een staats-, economische en maatschappelijke orde bestaan. Anarchie, terreur en rechtloosheid zijn haar ondergang. De veiligstelling van de persoon, de vrijheid, de rechten en de rechtsgelijkheid vereist daarvoor de «rechtsstaat». die een werkzame bescherming van de staatsorde te waarborgen heeft op grond van wetten, die op hun beurt de onvervreemdbare rechten te eerbiedigen hebben». «Een liberale regeling, zoals ik ze zie, beperkt zich niet tot het behouden, maar moet zich voortdurend aanpassen aan het nieuwe en het veranderende. Doel blijft echter altijd de vrijheid van de mens, deze vrijheid nieuwe opdrachten aan te passen en tegen nieuwe bedreigingen te bescherrnen-.

Arbeidsrechtbank en geloof In het Rechtskundig Weekblad van 13 oktober 1973 vinden we twee uitspraken - de ene betreft een vonnis van de Arbeidsrechtbank van Hasselt, de andere een arrest van het Arbeidshof te Brussel, afdeling Antwerpen, die beide ten gronde een gelijkaardig geschil beslechten, maar tot tegengestelde besluiten leiden. Het vonnis van de Arbeidsrechtbank van Hasselt, geveld op 16 april 1973, verwerpt de eis tot opzeggingsvergoeding (286.898,- fr.) ingesteld door een kleuteronderwijzeres, tegen «Hemelrijk der Zusters Kindsheid Jesu». Eiseres trad op 1 september 1962 in dienst van de gesubsidieerde lagere meisjesschool gelegen aan de Lazarijstraat, 133, te Hasselt. Bij haar aanstelling ondertekende zij een document, waarin wordt vermeld dat de aanwerving geschiedt volgens de algemene beschikkingen van het statuut van het onderwijzend personeel en administratief personeel van de door de staat gesubsidieerde katholieke inrichtingen. In dit statuut bepaalt art. 41 ~ 2 uitdrukkelijk: «de persoonlijke en gesinstoestanden die onverenigbaar zijn met de wetten van de christelijke moraal of de wetten van de katholieke Kerk ernstig s c hen den, beëindigen van rechtswege elke verbintenis zonder opzegging en zonder vergoeding». Wanneer eiseres op 11 augustus 1972 in het huwelijk treedt met een burgerlijk gescheiden man, stuurt de directie haar nog dezelfde dag een aangetekend schrijven waarin genoteerd wordt dat zij opgehouden heeft te voldoen aan de verplichtingen die zij in haar aanwervingsovereenkomst van 13 december 1963 op zich had genomen. Hierop stelt de kleuteronderwijzeres een eis tot betaling van een opzeggingsvergoeding in. De Arbeidsrechtbank meen t echter dat het opleggen van de eerbiediging van de katholieke moraal en van de naleving van de kerkelijke wetten (zoals in het statuut staat) een rechtmatig belang vormt voor het Katholiek Onderwijs. Zodoende meent de Arbeidsrechtbank dat door het huwelijk van een onderwijzeres met een burgerlijk gescheiden man dit rechtmatig belang wordt geschonden. In casu wordt het debat bepaald door de vraag of het mogelijk is het recht op huwelijk in min of meer grote mate te beperken. Om haar beslissing en denkwijze kracht bij te zetten, meent de Arbeidsrechtbank te moeten

refereren naar de rechtspraak en rechtsleer over de schenkingen en testamenten, waarin wordt aanvaard dat aan hel recht te huwen bepaalde beperkingen mogen worden opgelegd mits deze redelijk kunnen worden verantwoord. V 0 11e d i g naast de kwestie overigens. Verder wordt onder veel woorden (te veel) de stelling verdedigd dat een katholieke school, juist zoals een politieke partij een geëngageerde getuigende instelling is, wier getuigenis wordt gedragen door mensen. De Arbeidsrechtbank vergelijkt de katholieke school z0maar eventjes met een politieke partij. Wie dacht aan een evolutie in de opvattingen over onderwijs? Ten slotte zou men toch nog kunnen opwerpen dat de kerkelijke moraal een grote evolutie onderging, die beslist verder gaat dan het middeleeuws denken van de Arbeidsrechtbank van Hasselt. Antwoord in het vonnis : «de stellingname is niet ter zake. Ingevolge de scheiding van machten heeft deze rechtbank zich niet in te laten met de doetrinale of juridische problemen in de schoot van de Kerk», Een leuke spitsvondigheid. De Arbeidsrechtbank van Hasselt zou wel grote ogen opzetten, mocht zij het arrest van het Arbeidshof te Brussel (afdeling Antwerpen) van 4 mei 1973 lezen. Het betreft hier een gelijkaardige zaak : een onderwijzeres werkzaam in het Katholiek Vlaams Onderwijs, st.Lutgardisschool, wor d t op straat gezet daar zij het voornemen heeft in het huwelijk te treden met een priester, die hiertoe vanwege de ordinarius geen dispensatie heeft bekomen en ze trouwens niet heeft aangevraagd. Het Arbeidshof heeft de gevorderde schadevergoeding wel toegekend, daar zij meent dat de clausule waarbij bepaald wordt dat een persoonlijke of gezinstoestand die onverenigbaar is met de wetten van de katholieke moraal een einde maakt aan de overeenkomst, strijdig is met art. 8 van het Verdrag tel' bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden, aangezien zij de inrichtende macht toelaat in te grijpen in het privé-leven van het per s 0 nee l. Zulke clausule schendt de openbare orde. Het Arbeidshof te Brussel neemt aldus regelrecht stelling tegen de Arbeidsrechtbank van Hasselt. Een kwestie van geloof? Peter POMA

5

20 iaar Vlaamse Televisie (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

Nu precies twintig jaar geleden kon Vlaanderen juichen. En terecht. Op 31 oktober 1953 startte immers de Vlaamse Televisie.

zoekt de BRT vruchteloos naar mensen, die voldoende «personality» bezitten om een dergelijk, in moeilijkheidsgraad beslist niet te onderschatten programma te presenteren.

hierbij paardje

een veelbereden stokwas, lag voor de hand.

Nochtans zijn al deze grieven slechts de uitdrukkinq van een algemene ontevredenheid van de kijker.

Het sprekendste voorbeeld voor deze mentaliteit is dagelijks te ervaren in de manier waarop de 2de nieuwsuitzending wordt afgehaspeld. Van verschillende kijkers, die vaak door beroepsbezigheden verhinderd zijn om de eerste nieuwsuitzending te bekijken, kregen wij reeds herhaaldelijk verklaringen als «men heeft steeds de indruk dat de 2de-nieuwsuitzendinglezer zijn laatste trein moet halen».

Met eigen programma's en met zelfs een eigen lijnenstelsel beDeze laatste gaat vergelijken tekende d e z e veelbelovende Nieuws en zuilen met Nederland en vindt daar start een uitgesproken daad in de verschillende «Achter het Toen de thans opnieuio als provan autonomie. De frisse innieuuisw-uiteendinçeti van de grammadirecteur actieve Nic spiratie en de idealistische inzuilen, iets dat hij bij de BRT, Bal bij het begin van de Vlaamzet van de medewerkers van se televisie de nieuwsdienst uit zelfs in het duidingsmagazine «Panorama» nooit terugvindt. het eerste uur, in tegenstelling de grond stampte, kon deze als De BRT - verantwoordelijken voorbeeld gelden. Een veelzijmet de [ranstaliqe collega's aarzelen geen ogenblik en Feuilletons digheid van rubrieken liet een overtuigd van het belang van kaatsen meteen de bal terug waaier van mogelijkheden toe. eigen uitzendingen, werden beMen gaat er bij de BRT, overidoor te wijzen op het feit, dat Men herinnert zich ongetwijlichaamd in goede programgens terecht prat op dat men een dergelijke stellingname, in feld de vele bekende, maar ma's. het Nederlandse zuilensysteem er als een van de eersten in de vaak onverwachte personaliteiTwintig jaar later richt de ,Vlaamse TV tot de kijkers de, ongetwijfeld niet zo scherp bedoelde, maar toch wel sprekende vraag «Wat hebben wij u misdaan ?». Een op drie briefschrijvers is kordaat in zijn antwoord : «Knoeien jullie er maar lustig op los, wij kijken toch naar Nederland !». Indien de BRT 15 jaar geleden een gelijkaardige vraag zou hebben gesteld, zou het antwoord ongetwijfeld niet zo scherp hebben geklonken. Wij zijn zelfs geneigd om het tegenovergestelde te vermoeden. Waren in die tijd Vlaamse televisiemensen immers geen welgekomen gasten bij de toenmalige NT S of de uerscti iïletuie N eäerlandse zuilen ? Trok 0 m e r Gratoct niet herhaaldelijk over de qrens om te Hilversum een voorbeeld te geven hoe een reportagcprogramma voor het scherm diende te verlopen ? Was de Vlaamse televisie niet bij dl' eerste om, met de succesDe onçetioiiielä populairste televisiefamilie uit de voorbije 20 jaar riikc «Schipper naast Mathilde »-rceks een feuilleton te maken? Was diezelfde zender destelevisiegeschiedenis in geten die Bob Van Bael in zijn vrij eenvoudig, in België voltijds geen meester in het brenrubriek «Een standpunt in het komen uitgesloten is. slaagd is een zo succesrijk gen l'a 11 spelprogramma's , die brandpunt» voor de camera's feuilleton als «Schipper naast Is deze uitspraak inderdaad zoals «100.000 of niets» en «De wist te krijgen. Benevens beeldMathildes te maken. Na de niet van alle grond ontbloot, Muzietckanipioen» een groot geen ioooräiournaal, weerman en dan raakt dit nog niet de kern mislukking van «De kat op de deelte van de bevolking aan « Panorama» (toen nog een van de zaak. Wanneer wij achkoord» was de fut er uit en is liet scherm. gekluisterd hielweekoverzicht) met een door teraf vernemen met welke ernst men bij de BRT alle heil gaan den? iedereen. met spanning verjournalisten, als Maurice De zoeken in het buitenland, eerst wacht «Van de hak op de tak», Van al deze hoogtepunten is na Wilde over Chili, hun reportain de Verenigde Staten, thans behoorde ook het politieke ta- ges maken, dan kunnen 20 jaar 11iet veel meer te merwij meer en meer in Groot-Brit[elqeuechi , «leder zijn waaramper betere produteten. verken. Wij mogen ons ih ans reeds tannië. heid», waarin mensen als Frans wachten als datgene wat wij in gelukkig prijzen wanneer wij Grootjans nationale vedetten In een tijd waarin dit specifiede bedoelde Panorama-afleveeen BRT-programma uit de 110werden, tot deze nieuwsdienst. ke televisiegenre overal hoogring te zien kregen. Daarbij is qcrqenocnuie afdelingen tot het tij viert, waarbij in Nederland Tijdens de drie hoorzittingen, het niet voldoende een aantal einde kutuien blijl'en bekijken, ging uaarin het kijkerspubliek zijn jongere krachten in d e z e b.v. een kijkersopstand zonder 01lS al te zeer te ergegrieven aan het adres van de nieuwsdienst dreigen omdat «Peyton Place» in te schakelen, ren. De [euilletons icortien BRT mocht komen uiten, werd iceqoiel, waar in datzelfde land wanneer dezen vrij vlug door thans uit het buitenland gedeze nieuwsdienst herhaaldealles op eigen feuilletons zoals de alomtegenwoordige «laatluiaki. Voor de bu itenlaruise lijk op de korrel genomen. Dat «Bartje», «Boerin in Frankmaar-gaan» huismicrobe worideeën van spelproçramma's, rijk» of «Een mens van goede de vaak gewraakte objectiviteit den aangetast.

6

Stilstaan is achteruitgaan (c) Liberaal Archief - Kramersplein 23 - 9000 Gent

toil» wordt gezet, komt de BRT uit met een onvoldragen poging als «Bel de 500». Voor deze mislukking, die regelrecht indruist tegen de thans merkbare internationale tendens, is nochtans een verklaring te vinden. Een voorbeeld hiervoor is zelfs binnen het eigen BRT-instituut te ontdekken. Men had zich namelijk niet mogen laten afschrikken door een of zelfs meerdere mislukkingen. Men had moeten volharden, liefst met dezelfde mensen die de scripten leverden, om op die manier een aantal vakkundige auteurs op te kweken. Wij moeten in dit verband maar even kijken in de sectie Jeugduitzendingen, waar men er bij de BRT in geslaagd is om precies in dat moeilijke feuilletongenre internationale faam op te bouwen. Voor de jeugd is men, met goede en soms minder goede feuilletons, met dezelfde ploeg blijven doorwerken. Realisator Bert Struys, regisseur Senne Roujjaer en de verschillende auteurs geraakten niet alleen uitstekend op elkaar ingespeeld. In het verloop van de jaren verwierf deze ploeg ook een vakkennis, die met uitzendingen in het tnutenuuui werd gehonoreerd. Dit laatste is in BRT-kringen echter een volkomen onbelangrijke overweging. Als nationaal instituut heeft de BRT immers niet het recht te verkopen. Men kan deze uitzendingen in het buitenland alleen maar kwijt langs een systeem van uitwisseling. Dat de [ranstaliçe RTB zich van deze beperking weinig aantrekt en op internationale beurzen als «MIP-TV» (Internationale markt voor TV-programma's) te Camnes toch met een eigen verkoopstand verschijnt, wordt door de BR.T over het hoofd gezien. Dat ~~n dergelijke «verkoopsmogellf!:heid» aan het buitenland, benevens het financiële aspect waarbij een gedeelte van de onkosten kunnen gerecupereerd worden, ook een stimulans kan inttotuien. voor nèt maken van « internationaal verkoopbare produkten» is blijkbaar nog in niemands hoofd opgekomen.

bieent van de uitputting, vermits men, in tegenstelling met andere ontspanningsgelegenheden (theater, circus, opera, cabaret), verplicht is elk e avond opnieuw met iets nieuws voor de dag te komen. Alhoewel wij dit laatste niet mogen overdrijven en als alleenzaligmakend principe huldigen. Wij verwijzen hierbij graag naar een a n t w oor d dat circusdirecteur Sampion Bouçlione onlangs gaf op de vraag waar hij steeds nieuwe nummers dacht vandaan te blijven halen : «Men speelt de stukken van Molière reeds 300 jaar. Aan de stukken zelf is niets veranderd. Op de vertolking komt het aan. Dat is precies hetzelfde met een trapezememmen e , Wij zouden er durven aan toevoegen, dat dit ook geldt voor televisie. Op de verpakking komt het aan. Wat nu de ontspanninçssector van de Vlaamse televisie betreft, komt deze minder gunstige situatie des te pijnlijker naar voren door het roemrijke verleden. Zoals wij reeds hoger aanstipten wist de BRT geheel Vlaanderen in de ban te houden met uitzendingen als «100.000 of niets» en «De Muzielckampioen». Eenzelfde v~schijnsel doet zich thans voor in Nederland met uitzendingen

als Mies Bouwmans «Een van de acht» (in volle glorie voorlopig van het scherm verdwenen) en de «Berend Boudewijnkwis». De stuntelige poging van «20 jaar later», een programma waarop wij graag de titel «20 jaar geleden» hadden gekleefd, is een armtierig afkooksel van de buitenlandse voorbeelden. Maar ook hier komt andermaal het «laat-maar-gaan»-beginsel om de hoek kijken. De enige repetitie die een uitzending in deze reeks voorafgaat is een sprekend voorbeeld van de improvisatie waarmee men, na 20 jaar televisie, bij de BRT hoopt vlotte programma's te kunnen maken. Een andere belangrijke reden voor het mislukken van dit soort uitzendingen is wel het ontbreken van een persoonlijkheid, die dergelijke uitzending moet maken. Er is blijkbaar nog steeds geen waardige, en aan deze tijd aangepaste opvolger voor Toni Corsari ontdekt. Alleen blijft de vraag wie er al ooit echt naar gezocht heeft?

Goede oude ti id .Oppe'FVlakkig beschouwd lijkt het wellicht een gemakkelijke techniek om met weemoed te-

rug te blikken op voorbije suecessen. Men houdt uit het verleden inderdaad vaak alleen de goede herinneringen over. Wij mogen ons echter wel de vraag stellen welke hoogtepunten wij binnen 20 jaar zullen kunnen aanhalen uit de televisieperiode die wij thans beleven. Bij het overlopen van 20 jaar Vlaa1nse Televisiegeschiedenis zijn wij ons wel bewust dat «successen van toen» in de ogen van de kijker van vandaag evenmin goed zouden zijn. Dat is juist. De kijker van 20 jaar geleden was, als dusdanig nog volkomen onontgonnen terrein en slikte zowat alles, wat hem geboden werd. Thans is de televisiekijker, en gelukkig maar, kritischer geworden. Hij is met het medium vertrouwd geraakt en heeft, in de ruimere keuze geleerd zich een beter oordeel te vormen over de kwaliteit. Wij hebben de indruk oot de BRT deze ontwikkeling niet heeft gevolgd. Men blijft er gedurende de laatste jaren het verleden al te zeer koesteren. Men is er ten slotte ook reeds 20 jaar «lang» mee bezig. HUGO MEERT.

Spelprogramma's zonder leiding Het grootste doelwit van de kritiek in Vlaanderen, zowel van de TV-pers uit als van de kijkers, is natuurlijk de, ioelisuraar ook internationaal zieke ontontspanningssector. Men zit bij de TV inderdaad met het pro-

Een spelprogramma

dat geheel Vlaanderen

op de been bracht

7

Komt de

ze er uitdrukkelijk bij, kan ze alleen maar tot een goed einde brengen wanneer ze van die taak h a a r hele opdracht maakt. Iemand, die de psychelegie tot ambacht heeft gekozen, vond blijkbaar dat Sullerot en aanhang wellicht goed en wel gelijk hebben, maar ook dat het bestreken gebied nogal ruim uitvalt. Hij (42 jaar en hij heet Bert de Vries) koos uit het geheel één welbepaalde soort, en daarvan voelde hij 200 specimen aan de tand : de vrouw van de directeur. Als opvang van de man die gespannen en niet zelden over zijn toeren (zo willen het de wilde verhalen) thuiskomt, neemt zij een uitzonderlijke plaats in. Van haar kan verwacht worden, dat ze zelf weinig of niets Sullerot zegt het : «Als de man wil trouwen. dan kost de vrouw om de oren heeft, alvast geen van zijn keuze hem geld, want hij moet veel voor haar kopen. financiële zorgen, en ook dat Van de consumptie is zij de koningin". ze sociaal kan beschikken over De bekende Franse sociologe staat bekend om haar belangstelde faciliteiten van een bepaald, ling voor de vrouwenproblemen en wat ze zegt en schrijft, is benijdenswaardig niveau. Het gewoonlijk raak en prettig geformuleerd ook. onderzoek toont ons een sympathieke vrouw, inderdaad fiEenmaal doordravend op dit nancieel van zorgen gespaard, Ze vindt het huwelijk dus niet zo'n beste koop, niet voor de pad, blijft er theoretisch hoog- maar daarom nog niet uitbunuit één dwingende reden waarman. Vroeger lag dit anders. dig en losbollig het geld door Weven, spinnen, naaien, bak- om een vrouw moet thuisblijdeuren en vensters smijtend. ven: om op de kinderen te pas- Op 100 onder hen zijn er 16 ken, wassen, verstellen, al het sen. werk om een gezin behoorlijk die zelf een betrekking hebben. voor de dag te laten komen, Hiermee, wie zou het niet we- Dit beveiligt hen alvast voor de werd door de vrouw gedaan, en ten, wordt een teer punt aanverdenking, dat alle direcmeer dan dat. geraakt, de zeerste plek van de teursvrouwen hun dagen doorIn landbouwersgezinnen ver- hele vrouwenemancipatie. brengen in ledigheid of in een zette de boerin evenveel werk Sullerot, zij weer, steekt een welriekend bad. in theesalons als de boer, hij zou er zich dus bandenwipper op die velg en buitenshuis of in hun eigen wel voor wachten een fijn pop- waarschuwt voor te veel vrou- weelderig bemeubeld boudior, je in huis te halen. Voor hem welijke aanwezigheid in het waar dan onder vriendinnen moest de bruid een potige da- leven van het kleine kind, en over weinig anders zou worden me zijn. Vanuit economisch a priori voor niets dan vrouwe- gepraat dan over duur bont standpunt had hij daar alle lijke aanwezigheid (lees : been over het geheim liefdeleven baat bij en wou hij treffelijk van directeursvrouwen, uitermoedering) . worden verzorgd, dan deed hij Ze zou niet weten waarom ze aard de afwezigen. er best aan de trouwring te ko- bezwaar moet hebben tegen Iets minder dan driekwart kan pen voor een nijver bijtje. het in bewaring geven van kin- rekenen op hulp in de huisDe ontwikkeling van de econo- deren. Sullerot staat met die houding, zodat de vaat niet l'" .che huishouding heeft daar een hele dag ligt te weken. in opvatting als wetenschapsa-rondige verandering in ge- mens niet alleen. Ze stellen afwachting dat m e v rou W '-racht. Om verzorgd en weIge- wel voorop dat de kinderoppas th u i s kom t. Huishoudelijvoed onder de mensen te ko- in de beste voorwaarden zou ke karweien zijn geen beletsel men, wordt de man een waaier voor 's mans vertroeteling. verlopen. Goede kinderkribben van kansen geboden, ook zon- en peutertuinen dus en, als Dat niet, maar wel het feit der het huwelijk. het even kan, gedeeltelijk met dat directeurs de gewoonte Er zijn wasserijen en daar zor- een mannelijke bezetting. hebben laat naar huis te kogen ze ook voor kleine herstelIn hen hoeven we zeker geen men. Voor de meesten (58 t.h.) lingen, het winkelen is kinderadvocaten te verwachten voor kan de vertroeteling pas tussnel geworden en kan over de de vrouw thuis, als opvang van sen 6 en 7 uur beginnen, want telefoon gebeuren, vrijwel al- de man, ten minste, ze willen vroeger zijn ze niet thuis. les wordt kant en klaar te koop in een dergelijke taakopvatSlechts 9 t.h. is om 6 uur thuis aangeboden, ook maaltijden. ting geen reden zien tot thuis en 10 op 100 zijn laatkomers, Als alleenstaande hoeft hij niet blijven. na 8 uur. Geregeld zit er voor eens meer naar een restaurant Maar hoe zelfzeker Sullerot en de meesten onder hen per te gaan. ook niet wanneer hij andere (even intelligente) ty- week een extra lange dag tusgeze~end is met twee linkerpes de zaak ook aanpakken, ze sen, en dan komen ze niet voor handen. en een aardappel 10 uur bij hun eega. krijgen zelfs met hun sterkste s~hillen voor hem levensge- argumenten geen schot in de Hoge intellectuele ontwikkevaarlijk kan zijn. ling blijkt voor de trouwlusgroep die taai blijft volhouden, tige directeur van minder beOok de onhandigste meneer is dat de vrouw er is om achter allicht in staat een blikje van haar man te staan, verzot- lang te zijn dan het vooruitzicht vrouwelijk begrip te ontziin mantel te ontdoen en een ~end. blijmoedig, begrijpend bokaal van zijn deksel. Diep- bliksemafleidend en liefst nog moeten in het huwelijk. Van fraai opgetut ook of ten min- de 100 vrouwen komen 82 uit vries maakt het nog gemakkeste pimpelfris. En dat. zeggen wat de onderzoeker zelf noemt lijker.


vrouw achter de man vandaan?

8

«begrijpende.., beroepen. De verpleegster, de onderwijzeres en de secretaresse hebben als huwelijkskandidate de meeste kans bij de baas. of de toekomstige baas. Interessant is het te weten wat de echtgenote zelf over haar directeur denkt. De waardering is uitgesproken aan de hoge kant, en eensgezind beschrijven ze hem als «intelligent en deskundig». Om tot dit besluit te komen, zullen sommige directeursvrouwen misschien het getuigenis van de secretaresse willen inroepen, maar de meesten kunnen uit eigen ervaring en met persoonlijk gezag' spreken." want ze zien hun man wel degelijk aan het werk. liet is sedert het onderzoek dat, terloops gezegd, in Nederland werd gehouden, gebleken dat 7 directeurs OP 10 heel vaak werk mee naar huis brengen 's avonds. Om op de intellectuele ontwikkeling van de directeursvrouw terug te komen: 49 t.h. heeft ~~ddelbare opleiding genoten, bIJ de baas zelf luidt dit cijfer 81 t.h. Normaal geen financiële zorgen voor de directeursvrouw wat heeft dit praktisch te be~ tekenen? Ze beschikken allen over de nodige kleding, zodat we geredelijk kunnen veronderstellen dat het zogezegd typisch vrouwelijk zinnetje «Ik heb niets om aan te trekken» in directeUI'sresidenties niet weerklinkt, maar wel de vraag : «Waar laat ik mijn auto 'i», Acht op 10 directeursvrouwen he~ben ..een eigen wagen, en ruim VIJf op tien kunnen op tweemaal vakantie in het jaar rekenen. Eén keer is het minimum. want onder de 200 ondervraagden was er niet één die nooit met vakantie ging. Zo gezien heeft de vrouw van de baas het niet héél erg moeilijk om achter haar man te staan en de maatschappij tegemoet te treden. Dit laatste doet ze in zekere zin met de buffer van haar invloedrijke echtgenoot veilig vóór zich. Toch geeft ze ook niet de indruk, dat ze bewust afstand zou nemen van haar zusters van wie meer strijdbaarheid wordt verwacht of geëist. Misschien zijn de meeste directeursorouicen zelfs geneigd om mee te werken .lau de schone opdracht die erin bestaat het zwakke geslacht weerbaarder te maken. Vooral door intellectuele strijdvaardigheid (noem het qerust qezond verstand) en - waarom niet, - voor tcic daar het nut van inziet door lichamelijke weerbaarheid. dank zij judo en karate.

Annie BODF..·

Van belang


Vervolg van blz. 3

werknemers die naar Wallonië of Brussel uitweken of er gingen werken. Zij vinden het ongehoord dat, wat de franstaligen steeds geweigerd hebben aan de Vlaamse werknemers, door hen onder de bedrieglijke en schijnheilige mom van de rechten van de mens opgeëist wordt, schijnbaar ten bate van de vreemde werknemers in Vlaanderen doch in feite om de bevoorrechte asociale positie van de franstalige kernen in Vlaanderen te bestendigen. NIET ONTZENUWEN

De drie verenigingen leggen er de nadruk op dat de essentiële doelstelling van het decreet bij uitstek sociaal is en meer bepaald beoogt alle patroons in Vlaanderen ertoe te verplichten de taal van de arbeider en bediende te spreken en het Neder· lands als algemene bedrijfstaal aan te nemen derwijze dat iedere werknemer ongehinderde bevorderingskansen zou krijgen. Zij wijzen er nog op dat, in plaats van demagogische en holle slogans over etaalvrljheid», «vrijheid van vestiging» en «broodroof» te lanceren, de franstaligen er goed zouden aan doen een mentale reconversie te ondergaan en er eindelijk van zouden afzien als normaal te beschouwen dat, waar zij ook komen of zich vestigen, iedereen zich aan hen moet aanpassen. Zij onderstrepen dat het aangevochten dec ree t noch min noch meer in Vlaanderen en in het kader van de grondwettelijk toegekende culturele autonomie wettelijk vastlegt wat steeds de facto in Wallonië en in unitair staatsverband opgelegd werd aan de Vlamingen. Zij vinden het ten slotte onduldbaar dat vooral de fransdolle Brusselaars in de minste uiting van Vlaamse cultuurautonomie een gevaar zien voor het bestaan van België terwijl het precies die mensen zijn die door hun chauvinisme en intolerantie het bestaan van de

Vlamingen en meer bepaald werknemers in het tweetalig hoofdstedelijk gebied Brussel vaak onmogelijk maken en de taalwetten met voeten treden. Zij verzoeken met klem de regering en de cultuurraad voo r Vlaanderen niets te ondernemen dat de toepassing van het decreet ook maar enigszins zou kunnen ontzenuwen.

Tromgeroffel voor de minister

beid ~ uit Turnhout zelf haalde de hoogste noot met een toelage van even 251.690fr. en de Koninklijke st.-Cecilia uit Ton· gerlo deed het ook al niet slecht met 84.570 fr. Verleden jaar kregen nog eens negen fanfares en harmonies van 's ministers kiesarrondissement een aardig bedrag uit de staatskas. Toen waren er in totaal 28 gegadigden. Kenden de meer dan duizend fanfares en harmonies in ons land de goeie weg niet ? Intussen is het ook wel merkwaardig, dat dit alles pas in juli bekend geraakte, nadat volksvertegenwoordiger Diegenant partij vriend van prof. Van Mechelen, daarover al in maart de bevoegde min i s ter had ondervraagd.

F. Van Mechelen, een toelage wisten los te krijgen. En al even verwonderlijk is het, dat er daarvan juist geteld 11 in het arrondissement Meche· len-Turnhout de muziek

-

De fanfares en harmonies in ons land zijn nog niet precies geteld maar meer dan duizend zijn er zeker. Daarom is het zo verwonderlijk dat er in 1971 maar 26 waren, die van de minister van Nederlandse Cultuur, toen prof.

beoefenen. Toevallig is dat het kiesarrondissement van prof. Van Mechelen. De Koninklijke Harmonie «Vermaak na Ar-

DE

VLAAMSE GIDS Uw kultureel tijdschrift

Goed drukwerk is als een mooie glimlaCh het opent vele deuren Wie waarde hecht aan kwaliteit en stijl doet er goed aan contact te nemen met de

Drukkerij Antigoon n.v. TYPO·

OFFSET·

ROTATIE

2000 Antwerpen Vleminckslraal 15 1000 Brussel Em. Jacqmainlaan105

tel. 03132.89.68 tel. 02117.55.95

9

OM DE REGERING EEN BUITELING TE BESPAREN

Recommend Documents