oktober 15 DE SPRANK... EEN ONBEKENDE WILDERNIS INDIË - MONUMENT WAT GAAT HET WORDEN MET DE SCHEVENINGSE PIER?

233 september/oktober ’15

JAARGANG 39, NR 4 SEPTEMBER / OKTOBER 2015 W I J K B L A D V O O R B E L G I S C H PA R K W E S T B R O E K PA R K , S C H E V E N I N G E N - N O O R D R E N B A A N K WA RT I E R , D U T T E N D E L E N W I T T E B R U G

Gazet

Scheveningen-Bad — DE SPRANK... EEN ONBEKENDE WILDERNIS

—

INDIË - MONUMENT

— WAT GAAT HET WORDEN MET DE SCHEVENINGSE PIER?

—

NIEUWE ’DRAIN’ IN MEIJENDELSE DUINEN

—

BADCRYPTO 69

| 233

Gazet

Scheveningen-Bad

jaargang 39, nr. 4 uitgave 233 september/oktober 2015 WIJKBLAD VOOR BELGISCH PARK, WESTBROEKPARK, SCHEVENINGENNOORD, RENBAANKWARTIER, DUTTENDEL EN WITTEBRUG Verschijnt 6x per kalenderjaar en wordt huis-aan-huis bezorgd. Oplage ±7.500 stuks. De uitgave van de Scheveningen-Bad Gazet geschiedt op initiatief van de bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen. Mail: [email protected] Website: bnsscheveningen.nl Dat houdt niet in dat de in de Gazet opgenomen artikelen de mening van het bestuur weergeven. De redactie van de Gazet is verantwoordelijk voor de inhoud. Redaktie Marit Berssenbrugge, Hetty van den Broek (contactpers. BNS), Eeke Crabbendam (contactpers. D&W), Bert Hilberts, Ellettha Schoustra, Verschijningsdata in 2015 Nr. 5, uitgave 234 verschijnt omstreeks 26 oktober 2015 (kopij inleveren vóór 30 september 2015) als Wordbestand of per email

Redactie/inleveren kopij Marit Berssenbrugge, email: [email protected] Gazetjes: via de wijkwinkel, Gentsestraat 22a, 2587 HT telefoon/fax 3541081. Zie ook info in rubriek Gazetjes achterin dit nummer. Abonnement Niet-bewoners van de wijk kunnen zich op dit blad abonneren door E 19,– (per jaar) over te maken op rek. NL86INGB0006257688 t.n.v. Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen, o.v.v. 'abonnement Scheveningen-Bad Gazet'. Advertentietarieven 2015 (onder voorbehoud) Losse plaatsingen zw/w: 1/1 pag. E 450,– 1/2 pag. E 240,– 1/3 pag. E 170,– 1/6 pag. E 98,– Contractprijzen en kleur op aanvraag. Bedragen zijn exclusief pre-press werkzaamheden en BTW. Advertenties Robin Reule, Stevinstraat 108 2587 ER Scheveningen email: [email protected] telefoon 3502355 Drukwerk Drukkerij Lerowi Uitgever/bladmanagement Druk & Design Robin Reule Copyright Het auteursrecht t.a.v. de redactionele inhoud van deze uitgave wordt voorbehouden.

REDACTIONEEL Op het moment, dat u dit leest, is de vakantie voor de meeste lezers van de Badgazet alweer voorbij. . Er is met het woord vakantie iets raars aan de hand. De gebruikelijke definitie is: een periode van minimaal 4 dagen ( wie bepaalt dat ? ) waarin men vrij is van alle dagelijkse verplichtingen en beslommeringen. Het woord vakantie komt van het Latijnse werkwoord vacare, dat vrij van verplichtingen betekent. Sinds de tweede helft van de 20e eeuw is het woord vakantie min of meer synoniem geworden aan vakantiereizen. Buitenlandse reizen kunnen niet ver genoeg gaan, en als je op verjaardagsfeestjes een beetje mee wilt komen moet je minstens een keer naar de Galapagos eilanden of Vuurland geweest zijn. Onze taal is dan ook de laatste decennia verrijkt met woorden als cruise-, cultuur-, natuur-, sport-, fiets-, motor-, strand-, kampeer-, creatieve-, educatieve-, wandel-, lift-, vrijwilligers-, backpack-, ja zelfs seksvakantie (over vrij van verplichtingen gesproken) en zelfs thuisvakantie, hoewel dat toch strijdig is met de definitie! Ook woorden als vakantiebeurs, (want we willen toch ieder jaar iets anders), vakantieliefde, vakantiebaan (lijkt haast een strijdigheid) en vooral niet te vergeten de vakantiefiles en de vakantiestress. Wat heeft dit alles met onze mooie wijk en de Badgazet te maken, zult u zeggen. Welnu, mocht u alle vakantiebestemmingen al hebben gehad en heeft uw relatie de afgelopen vakantie nog net overleefd, ga dan volgend jaar naar het Westbroekpark en geniet van de uitspanning aan het kanaal, huur een boot en ga roeien op de Sprank door de Stadskwekerij. Beklim het Hubertusduin met uitzichtspunt, geniet van de Scheveningse- en Nieuwe Scheveningse Bosjes, meer dan genoeg voor vele dagen vakantiegenot, want dat woord hebben we nog niet gehad. Bert Hilberts Voorpagina foto: de Brunei kort na de start uit de Scheveningse haven, foto: Kitty Rosendahl Huber

INHOUDSOPGAVE

o.a.

HOE STAAT HET ER VOOR MET BADHUISWEG 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 MARKTPLAATS DUTTENDEL & WITTEBRUG, NIEUW INITIATIEF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 ROLF NIHOM (1924-2015) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 NIEUW JASJE DUIN APOTHEEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 DE SPRANK... EEN ONBEKENDE WILDERNIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 ”DREAM YOUR LIFE”: EEN WINKEL WAAR JE BLIJ VAN WORDT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 INDIË-MONUMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 BELGISCH PARK HUISKAMER CONCERTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 WAT GAAT HET WORDEN MET DE SCHEVENINGSE PIER? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 HAAGS SYMPHONIE ORKEST EUTERPE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 HET ZWITSERSE HUIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 NIEUWE ”DRAIN” IN DE MEIJENDELSE DUINEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 DE ATLANTIKWALL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 MISCOMMUNIKAATSIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 BADCRYPTO 69 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 SERVICE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25/26 3

WIJKAANGELEGENHEDEN

Hoe staat het er voor met Badhuisweg 11? Graag brengen we u op de hoogte van de stand van zaken over Badhuisweg 11. De laatste keer was dat in de Badgazet van begin dit jaar. Het gaat om de sloop van het kantoorgebouw Badhuisweg 11 en de plannen om er een veel groter hotel voor in de plaats te zetten.

Beroepsprocedure Het College van B&W heeft alsnog de verstrekte omgevingsvergunning (mei ‘14) voor een hotel aan de Badhuisweg 11 ingetrokken. De bewoners van de Badhuisweg en de BNS hadden diverse bezwaren tegen dit veel te grote hotelplan in onze rustige woonwijk. De Adviescommissie Bewaarschriften heeft uiteindelijk negatief geadviseerd en het college van B&W heeft dit advies overgenomen. De projectontwikkelaar K.H. Smit van Converse Development Corporation is tegen dit besluit in beroep gegaan en deze procedure loopt nog. Diverse bewoners hebben zich net voor de vakantie als belanghebbenden gevoegd in dit beroep bij de rechtbank.

Dialoog Uiteindelijk is het de bewoners gelukt in goede harmonie in mei en juni twee gesprekken te voeren met projectontwikkelaar Smit, waarvan een in aanwezigheid van de hotelexploitant Vincent Hotel Groep. Bij deze gesprekken was ook de gebiedsmanager van DSO Gemeente Den Haag als auditor aanwezig. Een lid van de commissie VRO van de BNS vervulde als voorzitter een bemiddelende rol. Het werd uit deze gesprekken duidelijk dat de projectontwikkelaar totaal niet van plan is toe te geven aan onze belangrijkste wensen (waar onder een kleiner volume). Daarmee is een patstelling ontstaan ten aanzien van de hotelplannen.

Alternatief plan Gezien deze patstelling wordt nu vanuit enkele bewoners, in samenwerking met een architect, gekeken naar mogelijke alternatieve bouwplannen. Het vertrekpunt is om het pand en de grond over te nemen van de projectontwikkelaar en er daarna prachtige ‘ state of the art ‘ appartementen te creëren binnen het volume van het bestaande

‘verouderde’ kantoorpand. Dat wil zeggen dat het pand niet gesloopt wordt. Het casco blijft staan en wordt aan buiten- en binnenzijde herontworpen. Dit plan is nog in een pril stadium en afhankelijk van de huidige eigenaar, de financiële haalbaarheid, de bouw- en verkoopwijze en de vergunningverlening.

Belangenbehartiging Separaat aan dit traject is de Belangenvereniging Badhuisweg 11 Scheveningen (BBS) opgericht om de belangen van de bewoners van de Badhuisweg en de Nieuwe Parklaan bij de plannen voor Badhuisweg 11 te coördineren en te behartigen. Op 18 juni 2015 heeft het bestuur van de BBS een voorlichtingsavond voor omwonenden georganiseerd in de wijkwinkel van de Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen. Gesproken werd over de gesprekken met de projectontwikkelaar en de exploitant, de beroepsprocedure en het alternatieve plan voor appartementen. Wij houden u op de hoogte van het vervolg. Peter Elshout Bestuurslid BBS

Marktplaats Duttendel & Wittebrug, nieuw initiatief Wijkvereniging D & W Bent u een particulier ondernemer in de wijk die geïnteresseerd is om zijn/haar bedrijf bekendheid te geven via deze markt, laat ons dat dan weten via marjonmarges@hotmail. com, wij kunnen zeker wat voor elkaar betekenen!

Vindt u het ook zo opvallend dat je de buurt uit moet als je iets lekkers van een echte bakker in huis wilt halen? Dat je kilometers moet maken voor biologische groenten en fruit? En wat zou het gezellig zijn als je je buurtgenoten wat vaker zou kunnen zien op een pleintje, gewoon in Duttendel & Wittebrug. Een pleintje waar voor iedereen wat te beleven is! Een buurtmarktje op loopafstand, met lekkere en mooie producten. Dat zouden we allemaal wel willen. Locatie van de Proefmarkt op 3 oktober a.s.

Daartoe onderzoekt Wijkvereniging Duttendel & Wittebrug de mogelijkheid om een ’Marktplaats Duttendel & Wittebrug’ te realiseren, waar ontmoeting, gezelligheid en sfeer centraal staan. Met goede producten uit de regio, relevante informatievoorziening en betrokkenheid bij elkaar. Op maat en naar behoefte. Als het goed is, heeft u als bewoner van deze wijk inmiddels per mail een enquete ontvangen over dit onderwerp en deze hopelijk ook ingevuld en teruggestuurd! Want wij hebben uw oordeel nodig over dit goede initiatief! Mocht u de enquete over het hoofd

hebben gezien of geen tijd gehad hebben om deze in te vullen, dan kunt u als dat alsnog doen, het kost max. 10 minuten. Ga dan naar onderstaande link: https://nl.surveymonkey.com/r/marktplaatsduttendelwittebrug Uiterlijk 15 september a.s. ontvangen wij graag uw antwoorden. U mag de enquete ook doorsturen naar vrienden en bekenden, ook buiten de wijk! Ook zij kunnen belang hebben bij Marktplaats Duttendel & Wittebrug.

5

In ieder geval hopen wij u te zien op de PROEFMARKT, Rentrée genaamd om de terugkeer na de vakantieperiode te vieren, op zaterdag 3 oktober a.s. tussen 13.00 tot 18.00 op het pleintje op de Nieuwe Parklaan t.o. de Rudolf Steinerkliniek. Daar worden ook de uitslagen van bovenstaande enquete bekendgemaakt. Schrijf deze datum in uw agenda! Wij hopen u allen te ontmoeten bij dit evenement, waarover de wijkbewoners begin september meer informatie ontvangen via mail, website www. duttendelwittebrug, flyers of aanplakbiletten. Eeke Crabbendam, Bert Hilberts Projectteam Marktplaats Duttendel & Wittebrug

WIJKAANGELEGENHEDEN

Rolf Nihom (1924 - 2015) Op 3 april 2015 is wijkgenoot Rolf Nihom op 90-jarige leeftijd overleden. Veel buurtgenoten - vooral de winkeliers die hij vrijwel dagelijks bezocht - kenden zijn markante kop en vriendelijke aard. Maar veel van hen zullen niets geweten hebben van de tragische ervaringen die Rolf heeft moeten verwerken. Ook al het goede dat hij voor de wijk, de stad en de Joodse gemeente heeft gedaan, èn de erkenning die hij er voor heeft gekregen, zijn niet algemeen bekend. Een bescheiden man.

onderduikadressen in Rheden. Tijdens de onderduikperiodegaven de broers les aan een derde ondergedoken jongen die daardoor na de oorlog direct kon starten op de middelbare school. Ook hun moeder overleefde de oorlog, al werd zij begin 1945 voor korte tijd gevangen genomen.

Jeugd

Na de oorlog studeerde Rolf wiskunde in Utrecht; hij trouwde er met Fritsje NihomPrüfer. In 1959 verhuisde het gezin, inmiddels drie kinderen rijker, naar de Stevinstraat 241. Rolf werd wiskundeleraar aan het Nederlands Lyceum, later aan het VCL. Naast zijn werk is hij van 1983-1994 penningmeester - en van 1994-1998 voorzitter - geweest van Het Genootschap voor de Joodse Wetenschap in Nederland. Van 1988-1989 was hij voorzitter van de Nederlands Israëlitische Gemeente ‘s-Gravenhage (NIG).

Michael Samuel Rolf Nihom is op 15 december 1924 in Winterswijk geboren, in een Joods gezin. Zijn vader Karel Nihom, grossier in chocolade en suikerwerk, was lid van het ‘Comité voor Joodsche vluchtelingen’ dat in de jaren dertig in Winterswijk was opgericht. Daarnaast voorzag hij de Britse Geheime Dienst van informatie. Vanwege zijn anti-Nazi-activiteiten werd vader Nihom in oktober 1939 door het Ministerie van Justitie gedwongen het grensgebied te verlaten en naar Scheveningen te verhuizen; zijn activiteiten werden een gevaar geacht voor de ‘neutraliteit’ die de overheid krampachtig in stand probeerde te houden. Na korte tijd kwamen ook zijn vrouw Johanna Nihom-Stern en zijn zonen Rolf en Harry naar Scheveningen; ze woonden aan de Maastrichtsestraat 101. Vlak na de Duitse inval heeft vader Nihom geprobeerd naar Engeland te ontkomen. Toen dit mislukte, en omdat hij wist dat de Nederlandse overheid hem niet zou kunnen of willen beschermen, heeft hij op 15 mei 1940 een einde aan zijn leven gemaakt, net als veel andere Joden in Scheveningen en elders. Zij wilden niet in Duitse handen vallen.

Oorlogstijd In augustus 1941 kondigde de Duitse bezetter de maatregel af dat Joodse kinderen alleen nog onderwijs mochten volgen op speciale Joodse scholen, met Joodse leraren. Vanaf september moesten de Joodse middelbare scholieren in Den Haag naar het ‘Joodsch Lyceum Fisherstaat’ in de wijk Transvaal. De 16-jarige Rolf Nihom en zijn broer liepen elke dag vanuit Scheveningen naar de nieuwe school. Rolf deed daar in 1942 eindexamen. Zijn leraar aardrijkskunde en plant- en dierkunde F.D.B. da Silva hielp hem en Harry aan

Na de bevrijding

Niet vergeten Ondanks de bittere herinneringen aan de bezettingstijd werd Rolf geen verbitterd mens. Ik kwam met hem in aanraking doordat hij op originele manier reageerde op de cryptogrammen die ik voor dit blad maakte. Toen ik hem vertelde dat ik, samen met buurtgenoot Paul Crefcoeur, een boek over het Belgisch Park wilde maken, kwam hij met veel verhalen over het Joodse leven in Scheveningen van vóór en tijdens de oorlog. Een van die schrijnende herinneringen is opgenomen in het boek ‘125 Jaar Belgisch Park’ dat in 2009 is uitgekomen (blz. 420/421). Bijna 70 jaar heeft Rolf zich ingezet voor het ‘niet vergeten’ van de slachtoffers van de genocide op de Joodse gemeenschap. Hij sprak op talloze scholen en bijeenkomsten, en was de drijvende kracht achter het realiseren van een herdenkingsmonument ter

In 2001 zag Rolf in het weekblad van de NIG een foto met het onderschrift: ‘Wie kent deze mensen?’ Hij herkende zichzelf en klasgenoten uit de eindexamenklas HBS-B aan Rolf Nihom met leerlingen van de Paul Krugerschool in 2014 de Fisherstraat. Hij besloot zijn oud-klasgenoten op te sporen om te nagedachtenis aan de omgekomen leerlinhoren wat er van hen geworden was, en gen en docenten van het Joodsch Lyceum. om herinneringen aan hun schooltijd vast te Bij de voorbereidingen had hij regelmatig leggen. Er kwamen reacties uit binnen- en contact met leerlingen van de Paul Krugerbuitenland, tot aan de VS, Nieuw Zeeland, school, de basisschool die op de plaats van Australië en Israël toe. Het waren er zo veel, het voormalige lyceum werd gebouwd. Op dat Rolf vond dat dit in een boek vastgelegd 2 april vorig jaar is de herdenkingsplaquette zou moeten worden. Hij wilde recht doen onthuld. Rolf, inmiddels 89 jaar oud, voerde aan de leerlingen en docenten ‘die het niet bij deze plechtigheid het woord. Het moet hem verdriet hebben gedaan dat zijn vrouw, hebben overleefd’. Gebaseerd op alle herinneringen en foto’s die in 2011 overleed, er niet bij was. schreef de auteur Wally de Lang het boek ‘Slotakkoord der kinderjaren. Herinneringen Op 3 april 2015, een jaar en één dag na die aan het Joodsch Lyceum Fisherstraat. Den onthulling, is Rolf na een kort ziekbed overHaag 1941-1943’ dat in 2003 werd gepu- leden. Op 6 april is hij op de Joodse begraafbliceerd (zie ook Gazet 162). Bij de presenta- plaats in Winterswijk begraven. tie van het boek waren veel oud-leerlingen aanwezig. Uit erkentelijkheid voor zijn inzet Laten we ook hèm niet vergeten. voor het maken van dit boek, kreeg Rolf op Jan van Pesch 26 april 2005 de Stadspenning van de gemeente Den Haag.

6

Nieuw Jasje Duin Apotheek

en met andere apotheken een samenwerkingsverband aangaan. Hierdoor kun je bepaalde werkzaamheden centraliseren waardoor er meer tijd over blijft voor het echte vak. Ik voorzie dat deze trend zich in de toekomst zal doorzetten , kleine apotheken kunnen dit allemaal niet meer alleen af”.

AFSCHEID APOTHEKER JET VLIETSTRA Het begon allemaal in 1913 toen de dames Krom hun apotheek openden in de Gentsestraat 35. Het merendeel van het Belgische Park moest nog gebouwd worden. Toen in 1933 het pand aan de Stevinstraat klaar was, werd de Duin Apotheek daar naar toe verplaatst. De receptboeken uit die tijd bestaan nog steeds. Netjes in schoonschrift geschreven met een vulpen.

In 1938 werd de apotheek voortgezet door juffrouw de Niet, en in 1960 door de heer Koos Bosman. In 1988 nam Jet Vlietstra de apotheek over. Na deze overname werd de apotheek gemoderniseerd: de eerste computers kwamen de apotheek binnen. Veel processen, zoals geneesmiddelbewaking, werden geautomatiseerd. Dat had als resultaat dat veilig gebruik van geneesmiddelen enorm toenam. Er kan beter bewaakt worden op verkeerde doseringen en ongewenste interacties van verschillende geneesmiddelen. De wereld is sinds 1913 enorm veranderd. Van handgeschreven receptboeken naar computers, van handgedraaide pillen (verguld voor de particulier verzekerden!) naar

voorverpakte fabrieksgeneesmiddelen tot voorverpakte geneesmiddelen per toedieningstijdstip (de zgn baxter-zakjes). Waren het vroeger de arts en de apotheker die het merk geneesmiddel bepaalden, tegenwoordig zijn het de verzekeringsmaatschappijen die bepalen welk merk geneesmiddel de patiënt krijgt. Jet Vlietstra is de vierde apotheker in meer dan honderd jaar Duin Apotheek, na bijna 30 jaar vindt ze dat het tijd is voor verandering. Zowel voor haarzelf als de Duin Apotheek. Op 1 juni heeft ze haar apotheek overgedragen aan haar opvolgers. ”De tijd was rijp voor een nieuwe koers”, aldus Jet die inmiddels haar werkzaamheden heeft neergelegd. De toenemende administratieve lasten van de zorgverzekeraars vragen steeds meer tijd. ”Wil je als apotheek ook nog jouw kerntaak uitvoeren, nl het verlenen van farmaceutische zorg dan moet je wel om je heen kijken

Sinds 1 juni maakt de Duin Apotheek onderdeel uit van een samenwerkingsverband met 3 andere buur(t)-apotheken. Dit zijn de Duinrand Apotheek, Apotheek Francken en Theresia Apotheek. Alle vier apotheken zijn gelegen in Scheveningen en het Benoordenhout. Door het bundelen van de krachten zijn er meer mogelijkheden voor het leveren van zorg op maat, gezondheidsprojecten, samenwerking met andere zorgverleners, ook in de eerste lijn. De klanten van de Duin Apotheek zullen aan de balie weinig van deze veranderingen merken. Het vertrouwde personeel en collega apotheker Caterina Fracasso zullen het werk in de apotheek voortzetten. Jet: ”Caterina Fracasso, sinds 2008 tweede, nu beherend apotheker in de Duin Apotheek, zal vanaf heden het management overnemen. Ik wens haar hierbij veel succes en goede zaken en moge de Duin Apotheek haar volgende eeuwfeest in gezondheid vieren.”

Vissersopera ‘Harde Handen’ in Zuiderstrandtheater Geïnteresseerd? Stuur een mail naar hardehanden@ zuiderstrandtheater.nl. De koorrepetities zijn op donderdagavond van 20.00 - 22.00 uur in het Zuiderstrandtheater. Voorlopig zijn de repetities één keer in de week. Afhankelijk van hoe snel het gaat, zullen er eind augustus en in september extra repetities bij komen.

Van 10 tot en met 13 september 2015 presenteert het Zuiderstrandtheater een eigen productie: de ‘vissersopera’ Harde Handen, gebaseerd op Heijermans’ klassieker Op Hoop van Zegen.

Het wordt een groots bezette en meeslepende voorstelling, in de stijl van de opera’s waarmee Dario Fo in het Westland en daarbuiten furore heeft gemaakt. Theaterkoor Dario Fo heeft veel ervaring met muziektheaterproducties waarbij hele wijken of dorpen meedoen en wil ervoor gaan zorgen dat er veel Scheveningers op de planken staan in deze bijzondere productie.

Zing mee met Loes Luca Niemand minder dan Hans Dorrestijn en de betreurde Willem Breuker hebben voor deze productie teksten en muziek geschreven. De beroemde rol van Kniertje wordt gespeeld en gezongen door Loes Luca. Maar ook Scheveningen zelf zingt en speelt mee, in een meer dan honderd man en vrouw groot koor.

Mannen gezocht! Deze vissersopera is niet alleen vóór Scheveningers, maar ook mét Scheveningers. Iedereen mag meedoen! De regie is in handen van Pieter Kramer, die u misschien kent van de film Ja zuster, nee zuster. Het koor van Harde Handen is al volop aan het repeteren. Toch kunnen er nog wel wat mannelijke stemmen aan het koor toegevoegd worden!

7

De opera is een prachtig spektakel over de eeuwige strijd tegen geld, macht en de zee. Pieter Kramer: regie. Met Loes Luca, Scheveningse koren, musici van Willem Breuker Kollektief en Asko/Schönberg e.v.a. Tekst en muziek: Hans Dorrestijn, Willem Breuker e.a. www.zuiderstrandtheater.nl/programma

De Sprank….. een onbekende wildernis In het voortreffelijke boek ‘125 jaar Belgisch Park’ van Crefcoeur en van Pesch wordt een goed overzicht gegeven van de ‘afzandingen’ van de toenmalige duinen in Scheveningen (tegenwoordig spreekt men van ontzanden). Zowel het huidige Westbroekpark als het terrein van de hockeyclub Klein Zwitserland zijn ontstaan door het gedurende tientallen jaren afgraven van zand.

Er waren allerlei redenen om de duinen hier af te graven, zoals het gebruik van het zand als grondstof voor bouwproducten en voor ophoging van laaggelegen gebieden in Den Haag en zelfs in Rotterdam. De afgegraven gronden werden vaak voor agrarische bestemmingen in cultuur gebracht. Hoe werd al dat zand vervoerd? Jazeker, precies zoals men het nu zou doen, namelijk per schip, zowel qua kosten als qua milieu de beste oplossing, hoewel dat laatste aspect toen nog niet speelde. Sterker nog, men kan zich afvragen wat er gebeurd zou zijn als er in die tijd al sterke milieubewegingen zouden zijn geweest.

zand met kleine schepen werd vervoerd, omdat de meeste bruggen in het kanaal naar Scheveningen te laag waren. Vermoedelijk werd het bij de Trekvliet overgeslagen op grotere schepen, om het vandaar naar Rotterdam af te voeren. Overigens is er niets nieuws onder de zon, omdat een dergelijk ‘feederconcept’ nog steeds in de huidige scheepvaartsector wordt gebruikt. De Sprank loopt door tot aan de Alkemadelaan, rond de velden van KZ. Het voormalige KLM-gebouw, dat pas na de tweede wereldoorlog werd afgemaakt, is er over heen gebouwd, waardoor het nog steeds mogelijk is deze waterweg te bevaren.

Het is fraai wonen aan de Sprank

gang gaan met begroeiingen in en langs het water. Slechts een enkele roeiboot- en kanovaarder geniet nu van dit heerlijke lustoord. Plotseling wordt hij dan verrast door twee fraaie huizen, die aan de oevers zijn gelegen. Zowel hun tuinen als terrassen zijn een waar lustoord. Overigens kan men de Sprank ook op een aantal plaatsen kruisen, en genieten van het mooie uitzicht, doordat het fietspad er met een paar bruggen over heen gaat. Tip 1: Huur een roeibootje bij de uitspanning in het Westbroekpark, ga varen richting de binnenstad en sla linksaf vlak na de Witte Brug ( de tweede brug ) onder het KLM-gebouw door en verwonder u.

Zelfs de eenden hebben hier een eigen huisje

De natuur gaat zijn gang Toen de afgravingen klaar waren had niemand meer enige belangstelling voor dit prachtige watertje en kon de natuur zijn

Je moet even onder het KLM-gebouw door, maar dan is het ook genieten.....

Afvoer van zand Om al dat afgegraven zand te kunnen vervoeren werd een aantal spranken gegraven. Aan weerszijden van deze Sprank, een zijtak van het Kanaal naar Scheveningen, dat in 1863 werd voltooid, werd in 1875 met het afgraven van de duinen in Klein Zwitserland begonnen. Op oude foto’s is te zien, dat het

9

Tip 2: Maak een wandeling rond het KZ-terrein en verbaas u over de hoogte van het niet afgegraven duin, waar boven hoog op de top een gebouw van Defensie staat. Bert Hilberts

“Dream Your Life”: een winkel waar je blij van wordt Kent u ze nog, de Positivo’s, gespeeld door van Kooten en de Bie? Daar doen ze mij aan denken, Els van Huygevoort en Lex van Sluis, de huidige eigenaars van de kadowinkel ‘Dream Your Life’ in de Gentsestraat (voorheen kinderboetiek Ice). Hun positieve uitstraling en openheid is opvallend.

Als ik voor het eerst hun winkel binnen loop, overweldigt Lex mij vrijwel direct met een heel bijzonder verhaal. Hij haalt een kartonnen doos tevoorschijn waarop ‘Dream your life’ staat, met op de achtergrond vaag een tekst van een geboortekaartje. Zijn verhaal is ongelooflijk maar waar: “Ik leerde Els kennen en vroeg haar na zes dagen ten huwelijk. We trouwden en kregen een dochter. Onze droom was om ooit eens te emigreren naar Italië om in onze favoriete stad Rimini een leuk kadowinkeltje te beginnen. Dat is er niet van gekomen.” ”Op en mooie dag kwam er een mevrouw onze vorige zaak op de Frederik Hendriklaan binnen gelopen, met in haar hand een kartonnen doos. Die doos had ze gekocht in een winkel in Rimini, Italië. Ze gaf hem aan ons kado. Waarom? Omdat op de achtergrond van de doos vaag de tekst van een geboortekaartje te lezen was. Een Nederlandse tekst. Het was het geboortekaartje

Lex van Sluis en Els van Huygevoort

van onze dochter, met het adres van de Frederik Hendriklaan erop. Hoe komt die tekst op een doos in een winkel in ons geliefde Rimini en waarom komt die vrouw uit Den Haag toevallig die winkel binnen en koopt die doos. Toeval bestaat niet”. Els is wat bedeesder van aard en laat mij de winkel zien. Het is een winkel waar je blij van wordt. Het meubilair is veelal uit hun eigen huis afkomstig en zorgt voor een gezellig, huiselijke uitstraling. Er liggen allerlei heel originele kadootjes, in diverse prijsklassen. Bijzondere wenskaarten, heerlijke geurkaarsen, wierook en zelfs ultra comfortabele schoenen van Soft Science; alles met liefde en zorg uitgestald. Er

is ook een ruime keuze uit producten van Riverdale en Bunzlau Castle. Els is duidelijk trots op haar echtgenoot die volgens haar een geweldige verkoper is. Lex bewijst dit onmiddellijk door mij een demonstratie te geven van de ‘boekenpoef’. Een klein handzaam en heel zacht soort kussen met standaard voor een boek. Je kunt gemakkelijk liggend mee lezen, en Lex laat dit zien door midden in de winkel op de grond plaats te nemen. Deze mensen zijn – ondanks veel tegenslag in hun leven – buitengewoon positief en optimistisch. Ze geloven in de toekomst en hebben allerlei plannen met hun mooie zaak. De beneden afdeling is nog leeg en ze beloven daar binnenkort nog veel meer te gaan aanbieden. Ik zou deze leuke winkel zeker eens binnen lopen als ik u was. Haal die schoenen van het rek en pas ze aan; en vraag dan meteen om een demonstratie van de ‘boekenpoef’. Marit Berssenbrugge Dream Your Life Gentsestraat 83 A. Zeven dagen per week geopend.

Jeugdzeilen bij Kustzeilvereniging Scheveningen U heeft ze vast wel eens voorbij zien komen, catamarans op zee Catamaranzeilen is een van de meest spectaculaire vormen van zeilen en deze sport heeft een sterke band met Scheveningen. Al sinds de jaren zeventig wordt er voor de kust met catamarans gezeild. Daarnaast is een van de bekendste catamaranbouwers van de wereld gevestigd aan onze haven. Het verbaast daarom ook niemand dat er grote wedstrijden, zoals wereldkampioenschappen, voor onze kust worden gehouden.

stap naar een catamaran worden gemaakt. En vanaf dit jaar is het voor jongeren ook mogelijk om het catamaranzeilen te leren bij Kustzeilvereniging Scheveningen. Na de zomervakantie wordt bij de KZVS op het zwarte pad iedere zondag de jeugdzeilcursus Zeehelden georganiseerd.

Maar hoe begin je nu met catamaranzeilen? Meestal leren kinderen vanaf een jaar of acht zeilen in een klein zeilbootje zoals de optimist. Vanaf een jaar of tien kan de over-

Vanuit het prachtig gerenoveerde clubhuis ‘de Roef’ leren de kinderen tijdens de jeugdzeilcursus niet alleen veel over het catamaranzeilen. Zij leren ook over de zee met haar golven, stroming en getijden.

11

Kijk voor meer informatie over het jeugdzeilen op: http://www.catamaranschool. nl/jeugdzeilen.html

Indië-Monument Zitten op een bankje kan nooit kwaad. Soms zit je lekker alleen te mijmeren, soms komt er iemand naast je zitten, ook goed. Dan kun je het over van alles hebben, zonder dat je een benul hebt wie de ander is.

’Wat brengt u hier, het water, de vogels?’ ’Nee, regelmatig kom ik even naar dit monument kijken, of het nog een beetje netjes is. Weet u, het Indisch Monument daar doen ze van alles aan, maar aan dit monument, niks.’ ’Wat is dit dan voor monument?’ ’Het Indië-Monument voor Haagse militairen die zijn gesneuveld in Indië en Nieuw-Guinea na 1945.’ ’Wat is dat dan daar aan de overkant?’ ’Het Indisch Monument, voor burgers en militairen mensen die omgekomen zijn in Indië tussen 1941-1945 tijdens de Japanse bezetting, dus er is een groot verschil.’ We praten over de twee monumenten op het grote veld bij de Waterpartij aan de Prof. Teldersweg. Het Indië-Monument voor Haagse militairen ligt langs de Ver Huellweg.

Het Indië-Monument

’Ik ben als dienstplichtige naar Indië geweest’, vertelt Flip Meershoek. ’Op 31 maart 1948 moest ik op de boot, ik was 20 jaar oud. Mijn oudere broer was al eerder gegaan, die ging naar Sumatra, ik naar Midden- Java. Onze ouders stonden doodsangsten uit, want iedere dag stond er wel een bericht in de krant: ’Militairen gesneuveld in Indië’.’ Na WO II heeft Nederland geprobeerd het oude koloniale gezag in voormalig Nederlands-Indië te herstellen. Daartoe werden in ’47 en ’48 ca. 140.000 militairen uitgezonden.

Flip Meershoek

’Je had geen idee wat je daar ging doen, maar je ging, het moest. Ik werd daar hospik, gewondenverzorger, ook heb ik gewerkt in het sanatorium voor TBC-patiënten, dat wilde ik niet, want ik wilde geen TBC oplopen. Maar de overste zei: ’een infanterist loopt ook gevaar, dat geldt dus ook voor jou’.’ ’Mijn moeder schreef iedere dag een brief, of naar mijn broer of naar mij. Met het vliegtuig deed die er 14 dagen over, daar was je blij mee. Je had geen idee wanneer je zou terugkomen, dat was onbekend. Verder kreeg je ook nauwelijks informatie. Sexuele voorlichting ook nooit. Ja, een boekje, maar dat lazen we niet, daar waren we nog helemaal niet in geïnteresseerd. Tegenwoordig leer je dat al op de kleuterschool.’ ’Hoe beleefde u Indië?’ ’Ik vond het wel een mysterieus land, soms was je bang van al die geluiden. Rijst moesten we daar wel eten. Eénmaal per week kregen we aardappelen, uit blik, maar dat was zo vies.’ ’Was u bang?’ ’Ja vaak, we hebben vreselijke dingen meegemaakt, soms dacht je, dit overleven we niet. Maar waarom we daar nou precies gevochten hebben, dat weet ik niet. Toen we weggingen stonden de Indische baboes te huilen. Misschien wilden zij wel helemaal geen

12

vrijheid, maar ze moesten het wel roepen: ’Merdeka’ (vrijheid)!’ ’Later is ons wel eens gevraagd: ’wat is jouw bevrijdingsgevoel, wanneer had je dat’. Ik wist het meteen. Toen de boot wegvoer, terug naar huis, stonden we aan de reling. Op de kade speelde een klein militair muziekcorps het Wilhelmus. Daar had ik eigenlijk niks mee, maar toen biggelden de tranen over mijn wangen. Toen had ik dat gevoel van bevrijding, van nooit meer gevaar.’ ’Ik heb nooit over Indië gesproken. Er werd niet naar gevraagd, dus hoefde je ook niks te zeggen. Nu is alles anders, nu wil iedereen alles weten. Maar toen niet. Ook mijn ouders hebben nooit iets gevraagd. Ja, ze wisten veel uit de brieven die we schreven, maar de lelijke dingen schreef je niet. Mijn vrouw en kinderen weten ook niks, ik weet niet waarom niet. Ik had er geen behoefte aan dat zij het wisten. In het begin na je terugkomst was je alleen maar bezig weer een leven op te bouwen. Want de oorlog had voor ons eigenlijk 10 jaar geduurd. Ik kwam pas na 2 jaar en 2 maanden terug, toen was het 1950. En werk, ho maar. Er was een regel dat de militairen uit Indië voorrang hadden bij werk, maar niks er van. Als je solliciteerde als militair uit Indië, zeiden ze: ’Schei maar uit, jullie zijn te lui om uit je ogen te kijken’.’ ’Over militaire dienstplicht en teleurstellingen gesproken: in ’59 moest ik mijn militaire spullen inleveren. Toen moest ik een kwartje betalen omdat het bekertje van mijn veldfles ontbrak. Ik heb het betaald, nu zou ik die

man over de balie hebben getrokken. Want dat bekertje is er nooit geweest terwijl ik die veldfles negen jaar heb gehad, in ’50 gekregen vanuit de voorraad uit Indië.’ ’Pas 20 jaar na Indië kreeg je behoefte aan een reünie, toen had je je leven op orde. Met onze kameraden praatten we wel over alles. Maar die zijn nu bijna allemaal dood, ik ben nu 87.’ ’Tja, ik had het allemaal liever niet meegemaakt. Ik vond er geen lol aan. Je hebt er wel contacten aan overgehouden, dat is alles. Gelukkig heb ik geen trauma’s, ik heb het goed kunnen verwerken. Maar ik was liever hier gebleven.’ ’Van de Haagse uitgezonden militairen zijn er ca. 165 gesneuveld in Indië. ’In 2002 is dit monument opgericht, het is wel mooi.’ Ik kijk naar het monument. Het is eenvoudig, inderdaad mooi. 165 namen, een leus in gouden letters doorkruist ze, Op welke grond werden ze gelegd in vreemde aarde, NOI 1945-1962. ’Ik zou best willen dat er wat meer bekendheid zou worden gegeven aan dit monument. Die jongens hebben wel hun leven gegeven voor hun vaderland. En wie weet daar nog van?’ Op zo’n moment, zittend op een bankje, zo maar ergens, denk je dan, wat heb ík eigenlijk meegemaakt! Misschien toch eens vaker stilstaan bij monumenten die we dagelijks passeren. Eeke Crabbendam

DE BELGISCH PARK HUISKAMER CONCERTEN KOMEN ER WEER AAN! Op zondag 1 november is het weer zover: de fameuze Belgisch Park Huiskamer Concerten vinden plaats in ten minste drie particuliere huizen in de buurt. Het programma bestaat vooralsnog uit drie delen:

MAX & NOA Duo programma “Blanco”, met regieadviezen van Karel de Rooij. Max Douw (Den Haag 1983) speelt piano, zingt, schrijft componeert en acteert. Studeerde in 2007 af aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie. Werkte o.a. met Herman van Veen, het Residentieorkest en Karel de Rooij. Noa Eyl (Amsterdam 1988) speelt vanaf zijn 5e viool en won tijdens en na zijn conservatorium studie tal van concoursen zoals het Prinses Christina Concours.

NICO DE ROOIJ en Gastpianist HONGTIAN WANG “Klavier juweeltjes” uit verschillende landen Nico de Rooij studeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Als orkestpianist en solist werkte hij bij diverse radio-orkesten en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en van 1974 tot 2003 was Nico als vaste pianist verbonden aan het Nederland Ballet Orkest. Daarna speelde hij als solist bij het NDT en het Nationaal Ballet in Choreografieën van o.a. Balanchine, Jiri Kilian, Paul Lightfoot en Hans van Manen. Op verzoek van de Eduard Flipse Stichting componeerde hij de compositie “Praembula” voor het 6e Eduard Flipse Concours. Deze compositie is opgedragen aan Marinus Flipse.

80 jaar Kappersvirus bij 4 generaties ’Mijn dochter, Tess Evertsen (16) is de jongste aanwinst in de kappersdynasty die 80 jaar geleden gestart is door haar overgrootmoeder mevrouw J. Reuvers (96)’ vertelt Monica Evertsen. Een trotse moeder en oma, wachten met spanning af of Tess na haar kappersopleiding het ook zal brengen tot een Europees kampioenschap en een derde plaats bij het Wereldkampioenschap Concourwerk zoals haar overgrootmoeder presteerde. In ieder geval een uitdaging om uit te gaan blinken in dit mooie kappersvak, bij Jenny’s Haar Studio in Scheveningen.

13

Tegenwoordig treedt Nico de Rooij op in diverse ensembles, geeft recitals, componeert en draagt zijn kennis over aan een groot aantal muziekstudenten. Hongtian Wang, 8 jaar. Een jong Belgisch Park talent! Hongtian is met pianoles begonnen in China toen hij 6 jaar oud was. Sinds twee jaar woont de familie Wang in het Belgisch Park en volgt Hongtian hier zijn pianostudie.

HET MARC VAN ROOIJ TRIO “Zang, Piano en Contrabas.” Van eigentijds tot traditioneel, van intiem tot uitbundig en van lyrisch tot swingend, laat u verrassen en meevoeren door de heldere en zuivere stem van Sanne Rambags, het warme en fijnzinnige pianospel van Gé Bijvoet en de veelzijdigheid van bassist Marc van Rooij. Voor het repertoire laat het trio zich inspireren door o.a. Joni Mitchell. Alle drie de musici schrijven bovendien eigen composities en Sanne voorziet bestaande stukken van eigen teksten. Maar natuurlijk is er ook plaats voor origineel en smaakvol bewerkte standards uit het American Songbook. Zangeres Sanne Rambags studeert aan het conservatorium van Tilburg. Ze laat zich inspireren door zangeressen als Susanne Abbuehl, Joni Mitchell en Fay Claassen. Invloeden van hen zijn hoorbaar in haar zang. Gé Bijvoet – pianist. Docent aan het conservatorium van Utrecht, de HKU, schreef muziek bij talloze video- en filmproducties. Marc van Rooij – contrabas speelt jazz in o.a. het Rob van Bavel Trio (Edison CD ’Rob van Bavel Trio’, North Sea Jazzfestival, tournee China). Hij is als hoofdvakdocent en coördinator verbonden aan het Fontys Conservatorium Tilburg. U mag dit als buurtbewoner niet missen! Kaarten zijn verkrijgbaar voor € 17,50 (kinderen € 8,75) bij de Wijkwinkel in de Gentsestraat 22a (geopend van maandag t/m vrijdag van 10.00-13.00). Wees er snel bij, ieder jaar moeten we veel mensen teleurstellen omdat het helemaal vol zit. Dus ga naar de wijkwinkel en koop die kaarten! Marit Berssenbrugge

Wat gaat het worden met de Scheveningse Pier? In het vorige nummer van de Badgazet beschreven we de korte geschiedenis van de Scheveningse Pier vanaf het begin in 1901 tot nu. In dit artikel volgt daarop een schets van de plannen van de nieuwe eigenaar: Hoe gaat het er uitzien, wat speelt zich er straks allemaal af, en welke inspiratie heeft hen de moed gegeven om er weer opnieuw iets van te gaan maken?

Na het faillissement van van der Valk, nu ruim 2,5 jaar geleden, en de sluiting op last van de Haagse Veiligheids Regio, 1,5 jaar terug, leek geen uitzicht te bestaan op een snelle verkoop, maar toch lukte dat. Bij de veiling september 2013 hadden zich zelfs honderd geïnteresseerden gemeld, waarvan er, na een eerste selectie nog drie overbleven. Eén daarvan, Danzep BV / KondorWessels Vastgoed, kon zich vastleggen in een intentieverklaring, waardoor de nieuwe ontwikkeling van de Pier kon starten. De gemeente stelde wel een paar voorwaarden over brandveiligheid en vergunningen. Zo zal het ooit illegaal gebouwde stalen eiland moeten verdwijnen.

Deze aanpak lijkt in het verlengde te liggen van de ervaringen tot nu toe. Ook van der Valk deed beduidende investeringen. Duidelijk is dat de zoute zee en de weersomstandigheden het gebouw gevoelig maken voor slijtage, en de exploitatie daarom een stevige financiële body novan aanbod dat al ruimschoots op de boulevard aanwezig is. Vijf steunpilaren worden genoemd bij de marketting: eten, sport en avontuur, winkelen, cultuur en muziek, inspiratie en educatie.

Artist impression: De Pier, eerste schetsontwerpen.

dig heeft van sterke winstgevende functies, liefst het hele jaar door. Om daar vorm aan te geven zijn een aantal ideeën ontwikkeld, over invulling, maar ook over de uiterlijke verschijningsvorm. Dat leverde mooie plaatjes op. Maar of het ook allemaal gaat lukken zal afhangen van de vraag of de gebruikers zodanige klandizie De moedige ontwikkelaars Hans-Poul Veldhuyzen van Zanten (links) en kunnen trekken dat zij de opbrengsten kunnen geWillem Gaymans van KondorWessels]. nereren die de exploitant voor de hele Pier nodig heeft. Het uitvallen Belangrijk voor het nieuwe business model is van één enkele functie kan het kaartenhuis uiteraard de bouwkundige staat van de Pier. immers al doen instorten, zoals we weten uit Het imago van bouwval zou niet bevorderlijk zijn geweest voor de veilingresultaten, de geschiedenis toen er brand ontstond op reden om ingenieursbureau Royal Hasko- het schateiland. ning-DHV er in 2012 er onderzoek naar te Inmiddels heeft de nieuwe eigenaar onderlaten doen. nemers geworven om de publiekstrekkers te Een derde van de palen bleek gerenoveerd realiseren die er straks toe doen. Innovatieve te moeten worden, en voor het overige restaurants, bars en winkels moeten de sfeer onderhoud zou de eerste vijf jaar nog zo’n van ’internationale hotspot’ neerzetten. Al50.000 euro per jaar nodig zijn. Dit bovenop les bij elkaar dezelfde sfeer als De Parade of de verbouwingskosten voor de nieuwe iden- de Rotterdamse Markthal. Dat is de bedoetiteit van de Pier. ling. Geen grote ketens en geen herhaling

14

Geen patat dus, maar hippe alternatieve attracties die passen in de moderne tijd, en vernieuwing uitstralen. Straatkeukens, een buitenbioscoop, surfplank-pimp werkplaatsen, high tech desks zoals Apple, of educatieve winkels. En ook een festivalterrein moet het worden. En een attractiepark, met een reuzenrad van 42 meter waar in de gondels gegeten kan worden, en een achtbaan. Ook de bungy jump komt terug. Tot 1 april hebben geïnteresseerde ondernemers hun ideeën kunnen inzenden. Hoe het er allemaal uit gaat zien is nog niet geheel duidelijk, al belooft de eigenaar nog dit jaar de Pier weer open te zullen stellen voor het publiek. De echte metamorfose moet na de zomer klaar zijn. Voor nu is er in ieder geval een mooie artist impression en een exploitatie horizon voor 5 jaar. Daarna wil men bezien of voor de verdere toekomst van de Pier hetzelfde perspectief geboden kan worden, of dat de verwachtingen moeten worden bijgesteld. Meer weten? Op de hoogte blijven? Ga naar http://www.pierscheveningen.com/ Elsbeth van Hijlckama Vlieg

INGEZONDEN BRIEF

In Gazet nr 232, jaargang 39 las ik met belangstelling het artikel over de Scheveningse Pier. Een enkele opmerking. De Pier werd gebouwd in de tijd van de heer Adema Zijlstra, destijds president-directeur van o.a. de Exploitatie Maatschappij Scheveningen (EMS) N.V. Dus vóór overname van de EMS door Reinder Zwolsman (Landbank N.V.). Al spoedig kwam RZ in conflict met EZ (Ministerie van Economische Zaken) door plotselinge verhoging van de entrée prijs van fl. 0.50 naar fl. 1.In die tijd was er sprake van de prijsbeschikking Horeca waarbij er streng toezicht was op overschrijding van de door de regering vastgestelde inflatie-correctie. Zwolsman won overigens alle procedures terzake. Wat het zogenaamde Vierde Eiland betreft nog het volgende: In navolging van de TV uitzendingen vanaf het REM Eiland richtte Zwolsman met Verolme een maatschappij op om eveneens vanuit een eiland buiten de 3-miles zone TV uitzendingen te gaan verzorgen. In 1964 was er al een complete staf, inclusief directie, om de TV uitzendingen te gaan uitvoeren. Helaas stak de wetgever daar een stokje voor. Intussen was op de werven van Verolme wel het TV-eiland gebouwd. Wat daar nu mee te doen? Er waren veel suggesties. Eén ervan was het eiland, staande op vier poten, over een weg te plaatsen. Met erin een restaurant. Ten slotte werd gekozen voor het via de Noordzee slepen van het eiland naar de Pier en vlak ernaast de vier poten laten zakken. Zo doende kreeg de Pier er een eiland bij. Uiteraard nadat een loopbrug er als toegang was aangebracht.

Haags Symphonie Orkest Euterpe Op 1 juni heeft het Haags Symphonie Orkest Euterpe in de aula van der Vrije School in de wijk Duttendel een try-out gegeven van het Lente Concert, dat op zaterdag 6 juni in de Paleiskerk werd gegeven.

Het was een bijzondere ervaring, om daar naar toe te gaan, omdat, in tegenstelling tot normale orkestoptredens, hier het orkest in de zaal zat en het publiek op het toneel. Vanuit deze verheven positie was het buitengewoon boeiend om zowel orkest als de beide solisten te zien en te horen musiceren. Het Haags Symphonie Orkest Euterpe, ontstaan in 1999 door een fusie van het Haags Symphonieorkest HASO ( 1928) en Orkestvereniging Euterpe ( 1891 ), repeteert elke maandag in de Vrije School aan de Waalsdorperweg en af en toe ook in de Vrije School aan de Abbenbroekweg. De leiding is in handen van Albert van Eeghen, die met vaardige hand al vanaf 1995 het Haags Symphonie Orkest dirigeert. In het verleden is in onze wijk ook al eens op initiatief van onze wijkvereniging een benefietconcert gegeven. Daarnaast wordt regelmatig in kleiner verband opgetreden in verpleeg- en verzorgingshuizen in de regio. Kortom een goede gelegenheid om eens naar de try-out te gaan. Begonnen werd met de Serenade nr.1 D-dur opus 11 van Johannes Brahms, een orkestraal werk, dat als een goede opmaat kon worden beschouwd voor het klapstuk van de avond, het Dubbelconcert cello-viool in a-moll opus 102 eveneens van Johannes Brahms.

Dat alles vond plaats in 1964. In alle publicaties over de (gesloten) Pier las ik nimmer iets over de oorspronkelijke rol van het eiland. Overigens ben ik van mening dat de Pier moet worden afgebroken. De kust vóór het Kurhaus wordt er mooier door. De tijd van dat soort wandelhoofden - neem Engeland maar als voorbeeld - ligt achter ons. Gerard van der Veen

Anastasia Feruleva (l) en Kaja Nowek

Wat een prachtige tonen klonken uit de viool van Kaja Nowek en de cello van Anastasia Feruleva. Kaja is in 1989 geboren in

15

Polen en heeft al een imposante internationale loopbaan achter de rug. Anastasia is in 1992 geboren in Noordelijk Rusland en heeft inmiddels een aantal internationale toernooien gewonnen. Het publiek op het toneel kwam helemaal in vervoering bij het prachtige langzame deel van het dubbelconcert. Hulde aan orkest en solisten. Van de voorzitter van het orkest, Joop Wagenaar, begreep ik, dat het optreden in de Paleiskerk op 6 juni een groot succes is geweest en volledig uitverkocht. Eveneens attendeerde hij me op het feit, dat naarstig wordt gezocht naar 1e en 2e violisten, altisten en hoornspelers. Men hoeft daarvoor niet in onze wijk te wonen, Joop is op dit moment de enige die daaraan voldoet. Dus muzikale wijkbewoners, die graag in orkestverband willen spelen, of die dat in het verleden al eens hebben gedaan, neem contact op met [email protected] Het najaarsconcert is op zondagmiddag 15 november 2015 om 14.30 uur in de Paleiskerk. Mogelijk is er wederom een try-out op maandag 9 november om 20.15 uur. Er wordt nog een sponsor gezocht voor de dekking van de geringe kosten. Op het programma staan: De Ouverture L’Italiana in Algeri van Rossini, de Symphonie nr. 6 van Schubert en liederen van Mahler, zoals Des Knaben Wunderhorn. Solist is de jonge sopraan Jannelieke Schmidt, die in het afgelopen jaar afgestudeerd is aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Dus wijkbewoners, reserveer alvast maar 9 en 15 november, de try-out is gratis, voor het concert moet een kleine bijdrage worden betaald. Bert Hilberts

Het Zwitserse huis

mochten we mee met de auto, een vierkant fordje, waarvan de remmen eerst door de smid gecontroleerd waren op de boulevard. Mijn vader zag alles, kende iedere boom en ieder plantsoentje.’ Meneer de Jager van het vroegere naastgelegen groene huisje bij het witte bruggetje, in die tijd opzichter bij de Plantsoenendienst: ’als je ergens een dood boompje verwijderde, hing Doorenbos nog dezelfde dag aan de telefoon, waar het boompje was gebleven’.

’Het was er koud en soms ook eenzaam, maar mijn hele jeugd zit in dat huis.’ Aldus de heer Albert Doorenbos, 85 jaar, over het Zwitserse huis aan de Kwekerijweg waar hij in 1930 geboren werd en woonde tot zijn vaders pensioen in 1957. ’Mijn moeder sjouwde met ketels heet water om de lampetkannen voor ons te vullen.’

Het Zwitserse huis, een bijzonder huis op een bijzondere plek. Het voelt als een soort middelpunt van de omgeving. Ondanks dat het verscholen ligt achter prachtige, oude bomen, trekt het aan. De twee zichtlijnen, die architect Co Brandes in 1931 er op projecteerde, vanaf de Raamweg en vanaf de Bloedberg, hoogste top van het Hubertusduin, zuigen je nog steeds naar het huis toe. De historie van het Zwitserse huis is gehuld in mysteriën, de meeste bronnen geven 1860 aan als bouwjaar, maar op een kaart uit 1838 is al bebouwing ingetekend op de desbetreffende locatie, toen nog midden in de Oostduinen gelegen. Een jachtgebied, dus was de bebouwing misschien een jachtopzienerswoning? Wie was de eigenaar? Op dezelfde kaart is ook de nu nog steeds aanwezige afzanderijvaart of sprank te zien die half om het huis cirkelt. Cirkelt hij omdat hij moest wijken voor wat misschien een belangrijk huis was? Allemaal vragen zonder antwoord.

Zwitsers huis, pasteltekening van Albert Doorenbos d.d. 1948.

Op kaarten uit 1860 wordt het huis ’Zwitsers gebouw’ genoemd, wat moet duiden op de chaletachtige indruk die de overhellende daken en balkons geven, uitzonder-

Zwitsers huis aan de Kwekerijweg.

lijke kenmerken voor die tijd. En zo is het in de volksmond altijd blijven heten, Zwitsers huis. In 1871 kreeg Henk Westbroek, opzichter Gemeentewerken, het toegewezen door de gemeente. In 1907 werd het officieel ambtswoning van de directeur van de Dienst der Gemeenteplantsoenen, op dat moment Pieter Westbroek, later beroemd vanwege zijn schitterende groenprojecten in Den Haag, waaronder het Westbroekpark. Toen in 1970 een directeursvrouw genoeg had van de kou en vertrok, hield het Zwitserse huis op te bestaan als ambtswoning. Terug naar het gesprek met Albert, zoon van Simon Doorenbos, van 1927-1957 directeur Gemeenteplantsoenen, dus bewoner van het Zwitserse huis. ’De dienstboden vonden het niet prettig om bij ons te werken, in de winter was ons huis te ver en te donker om naar toe te lopen. Ook gingen niet veel vriendjes mee, niemand ging onze kant op. Maar we hadden genoeg aan ons zelf, wij hadden een gezin met vijf kinderen. We speelden op de boomkwekerij naast ons, die ook onder mijn vader viel, of in de boomgaard, een paradijs. En in de weekenden gingen we stiekem met de boomschuiten van de kwekerij varen langs de spranken rond Klein Zwitserland, dat zag toch niemand. Ik zat in de Archipel op de lagere school, ze zagen mij daar als zoontje van de directeur, dat gaf ’standing’, daarom werd ik niet gepest. Mensen dachten dat we miljonair waren omdat we in zo’n groot huis woonden. ’We huren alleen maar’, zei ik dan.’ ’In de ochtend ging mijn vader naar kantoor, in de middag reed hij door de stad. Soms

16

’Vader was een bijzonder persoon, een man van tien groene vingers en twee groene ogen. Hij had het zeer druk, was, naast zijn werk, overal voorzitter of lid van, reisde over de hele wereld, adviseerde rijke Engelsen bij het inrichten van hun tuinen. Hij was zo beroemd, dat een buitenlandse brief met adressering ’S. Doorenbos, Zuiderpark’ vol-

Zolder Zwitsers huis met appels en peren, pasteltekening van Albert Doorenbos d.d. ca. 1955.

doende was om aan te komen bij het Zwitserse huis. Daarbij kruiste hij, kweker in hart en nieren, thuis ook nog appels en peren en had hij acht kippen- en duivenhokken.’ Simon Doorenbos heeft zeer veel gedaan voor het groenbeheer in Den Haag. Hij ontwikkelde in 1931 het Sint-Hubertuspark achter de Kwekerijweg in samenwerking met architect Co Brandes. De kunstmatig aangelegde Bloedberg was daar een onderdeel van, een werkverschaffingsproject, dat door hem werd begeleid. Ook legde hij het Westbroekpark en het Zuiderpark aan, waarmee zijn voorganger Pieter Westbroek een begin had gemaakt. Ook werkgelegenheidsprojecten, waar bovendien huisvuil gebruikt werd om de drassige grond op te hogen. ’Doorenbos was al duurzaam vóór het woord bestond’, werd wel gezegd.

Doorenbos is beroemd geworden om zijn reactie toen de Duitsers hem in 1942 opdracht gaven mee te werken aan de kap van bomen voor de aanleg van de Atlantikwall: ’in mijn taakomschrijving staat dat ik ben aangesteld om bomen te planten (…). Over omhakken wordt nergens gesproken. Dus hakt u ze zelf maar om’. Dat betekende ontslag en direct onderduiken. Al Zwitsers huis, pentekening van Albert Doorenbos d.d. 1998, vóór het einde van de oorlog had rechts tussen de bomen vader D. hij, illegaal, overleg over de wederopbouw van de stad, zodra mogelijk keerde hij terug in zijn functie en in het goede herinnering, dat ik die niet wil verZwitserse huis. Uit eigen zak kocht hij 7000 storen. Ik heb veel tekeningen van het huis nieuwe bomen – Den Haag was boomloos gemaakt, tekenen was mijn hobby. In 1998 geworden – en ca. 2000 kg graszaad. Ook deed ik dat nog eenmaal aan de hand van het puinruimen van de Atlantikwall viel on- foto’s, als je goed kijkt zie je rechts mijn vader zijn verantwoordelijkheid. der de duiven en kippen eten geven. Die Simon Doorenbos, een bijzonder man, in tekening was voor mij een afsluiting van de een bijzonder huis. periode ’Zwitsers huis’ in mijn leven.’ Aldus ’Ik ben al die tijd niet meer teruggeweest zoon Albert. Eeke Crabbendam naar het huis van mijn jeugd. Ik heb zo’n

Een nieuwe ‘drain’ in de Meijendelse duinen Als u door het mooie Meijendel wandelt of fietst, realiseert u zich dan wel dat er onder de grond kilometers pijpleidingen liggen, die het water van de verschillende wingebieden naar het pompstation cq watertoren brengen? Dunea levert aan 1,3 miljoen mensen in het Westelijk deel van Zuid Holland betrouwbaar drinkwater. Dat is een derde van de provincie bevolking.

Ik wandel samen met Hans Lucas, Ecoloog en Beleidsadviseur Strategie en Natuur bij Dunea, door het – eigenlijk voor mij verboden - duingebied buiten het wandelpad, vlak voorbij de uitspanning ‘Onder de Watertoren’. Hij probeert mij in ‘Jip en Janneke taal’ uit te leggen wat de plannen van Dunea zijn. “De drains die hier onder de grond liggen zijn al heel oud en nodig aan vernieuwing toe. We hadden een keuze: of de bestaande buizen renoveren, of de plaatselijk de hele drainage vernieuwen. We hebben na lang en gedegen onderzoek gekozen voor het laatste.

Maakt u zich zorgen over uw geheugen of dat van een dierbare? Weet u wat u kunt doen voor iemand met beginnende geheugenklachten, of vraagt u zich af wat de screening bij een geriater inhoudt? Op woensdag 23 september, van 13.30-16.30 uur, organiseren de gezamenlijke zorg- en welzijnspartners en de Wijkvereniging Benoordenhout een voorlichtingsbijeenkomst over dementie. Deze middag is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp en in het bijzonder voor familie, mantelzorgers en buurtgenoten van iemand met geheugenproblematiek. Het programma wordt geopend door Prof. Dr. Gerard Jan Blauw, internist en hoogleraar ouderengeneeskunde (LUMC en MCH/Bronovo). Hij neemt ons mee in het proces van screening en bespreekt de actualiteit op het gebied van dementie. Aansluitend bent u welkom op de informatiemarkt, met informatie over: wat te doen bij een “niet pluis”-gevoel, welke zorg- en dienstverlening is er mogelijk, hoe blijf ik mentaal en lichamelijk actief en voor het delen van persoonlijke ervaringen. De locatie is het Aloysius College. Aan de deelname zijn geen kosten verbonden. Voor informatie en aanmelding kunt u zich wenden tot Monica Visée op 070 – 314 16 00 of mailen naar [email protected]

Dunea gaat zeer binnenkort drastische werkzaamheden verrichten in de duinen, ten gunste van ons drinkwater. Maar de recreant zal daar wel iets van merken en daar willen we meer van weten.

Jip en Janneke taal

Informatiebijeenkomst 23 september ‘Veilig en actief leven met dementie’

Dat bleek de goedkoopste, snelste en meest natuurvriendelijke methode te zijn”. Omdat ik geen idee heb wat er gaat gebeuren, laat hij mij een van de vele zgn ‘infiltratieplassen’ zien (een meer gevuld met neerslagwater, aangevuld met rivierwater, dat via meerdere locaties uiteindelijk gezuiverd drinkwater wordt). Het is een prachtig en rustgevend gezicht. De natuur kan hier ongestoord haar gang gaan.

Mantelbuis en putten Lucas vertelt verder: “De fietsenstalling bij het naaktstrand wordt tijdelijk verplaatst naar de overkant van de weg. Daar komt een boorstelling te staan die een mantelbuis

17

onder de grond gaat installeren van enkele honderden meters lang. In die mantelbuis wordt uiteindelijk een soort van binnenbuis (‘drain’) geplaatst. Dat gebeurt allemaal langs het bestaande fietspad dat op sommige plekken omgeleid gaat worden. Fietsers, wandelaars en ruiters zullen dit weken lang merken. Het boorproces duurt een zestal weken maar daarna moeten er nog putten geplaatst worden waarmee de drain regelmatig schoon gemaakt kan worden”. Dit boren van de nieuwe buis gaat dag en nacht door. De boor, die overigens geen herrie maakt, mag niet stilstaan. “De bouwlichten richten we op het pompstation dus de bewoners aan de Zwolsestraat hebben hier geen last van. We zullen proberen alles zo efficiënt en snel mogelijk te doen, zonder dat de bezoekers en bewoners overlast zullen ondervinden”. Marit Berssenbrugge

Wonen in een mooie omgeving, zorg van hoge kwaliteit

INGEZONDEN

Nijntje en Gymnastiekvereniging Neptunus leren peuters en kleuters beter bewegen met een Beweegdiploma Nijntje, de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) en Gymnastiekvereniging Neptunus gaan een meerjarig samenwerkingsverband aan met de ambitie om meer kinderen uit Den Haag tussen de 2 en 6 jaar te stimuleren om spelenderwijs beter te leren bewegen. Gymnastiekvereniging Neptunus heeft namelijk met ingang van 15 maart 2015 het Beweegdiploma-keurmerk van de KNGU verkregen en de bekende kinderheld Nijntje is de ambassadeur van het Beweegdiploma. Yvonne van Gennep-Bouma (secretaris) is blij met het keurmerk: “Het keurmerk Beweegdiploma geeft onder andere aan dat wij lesgevers hebben, die daadwerkelijk peuters en kleuters op een juiste en veilige manier leren hoe ze alle belangrijke vormen van bewegen kunnen leren. Dat doen we in een leuke sfeer met waarin spelenderwijs leren centraal staat. Na gemiddeld 20 uur ontvangen ze het Beweegdiploma met Nijntje erop en krijgen ze leuke badge van Nijntje.” In juni 2013 werd tijdens het Groot NK Fantastic Gymnastics in Ahoy Rotterdam het Beweegdiploma geïntroduceerd voor kinderen van 2-6 jaar. Door middel van een toegankelijk en speels beweegprogramma leren kinderen in 20 uur spelenderwijs alle basisbeginselen van bewegen. Het is volgens Marja Kerkhof (managing director bij rechtenhouder Nijntje, Mercis) geen toeval dat Nijntje als ambassadeur verbonden wordt aan het Beweegdiploma. “Goed leren bewegen is namelijk heel belangrijk en ontzettend leuk, maar niet meer vanzelfsprekend binnen onze maatschappij. Het stimuleren van een positieve leefwijze en kinderen spelenderwijs aansporen om te bewegen is waar het ons om gaat. Jong geleerd is oud gedaan. We zijn blij dat Nijntje daar aan kan bijdragen.”

Zorggroep Oldael beheert twee bijzondere woonzorgcentra in Den Haag: Aelbrecht van Beijeren (Benoordenhout) en Oldeslo (Duttendel). Beide centra liggen in goede wijken, bieden ruime appartementen, een eigen keuken en begeleiding, zorg en verpleging op maat. Gunstige tarieven U kunt bij ons terecht met én zonder indicatie. De tarieven voor wonen, zorg en service zijn gunstig.

Jaap Wals (directeur KNGU): “Wij willen met het Beweegdiploma een stimulans geven aan bewegen op jonge leeftijd nog voordat ze naar de basisschool gaan. Het belang van dit diploma voor de latere sportieve carrière en leefstijl wordt op aansprekende wijze benadrukt. Nijntje is bij uitstek een karakter dat zeer tot de verbeelding spreekt van peuters, kleuters en hun ouders en grootouders. Wij zijn bijzonder blij dat Gymnastiekvereniging Neptunus uit Den Haag aan de slag gaat met het Beweegdiploma en wensen alle peuters en kleuters uit Den Haag veel beweegplezier!.”

Kennis maken? Graag. U kunt ons bellen op ��������������� (cliëntadviseur) of ��������������� (bedrijfsbureau). U vindt ook uitgebreide informatie op www.oldael.nl.

Locaties in onze wijk: Het Volle Leven (Rijslag) en Willem de Zwijger. (Gentsestraat). Wilt u uw peuter of kleuter aanmelden voor of wilt u meer weten over het Beweegdiploma bij Gymnastiekvereniging Neptunus? Ga dan snel naar www.neptunus.turnt.nl ! Voor informatie kunt u contact opnemen met Yvonne van Gennep-Bouma: [email protected]

18

De Atlantikwall

heeft eveneens haar bereidheid daartoe uitgesproken. De uitbreiding houdt maximaal rekening met de omgeving: er vinden geen uitgravingen plaats, alleen de entree tot de bunkers wordt vrijgemaakt. De bunkers worden direct voorzien van deuren met veiligheidsslot, om ongewenst gebruik, vandalisme en inbraak te voorkomen.

De meeste lezers zullen bekend zijn met de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog. Deze, door de bezetter aangelegde kustverdediging, bestond uit een reeks versterkte stroken langs de kust van West Europa met als doel een geallieerde invasie te verhinderen.

Den Haag was een belangrijk onderdeel van deze verdedigingslinie. De stad beschikte weliswaar niet over een belangrijke, te verdedigen haven, maar diende wel als zetel voor het Duitse bestuur in Nederland. Daarom werd Den Haag, inclusief het hoofdkwartier van de Rijkscommissaris Seyss-Inquart op Clingendael, een van de zwaarder uitgevoerde delen van de Atlantikwall.

Het strand werd van allerlei versperringen voorzien en kon vanuit een ingenieus aangelegd bunkerstelsel worden beschoten. Twee kustbatterijen, in samenwerking met de opstelling van zwaar luchtdoelgeschut waren in staat een eventuele naderende invasiemacht onder vuur te nemen. De rugdekking van dit zeefront vereiste de aanleg van een landfront in de vorm van een tankgracht en tankhindernissen dwars door de stad. Het noodzakelijke vrije schootsveld voor deze fronten betekende de ontruiming en sloop van grote delen van de stad, waar-

toe zo’n honderddertigduizend bewoners gedwongen werden te vertrekken. Centraal in dit aldus verdedigde gebied lag het bunkercomplex “Verteidigungsstab”, bestaande uit een groep solitaire bunkers. Vanuit deze bunkers werd in de oorlogsjaren de verdediging van Den Haag geleid. Het grootste deel van de werken ligt in de Nieuwe Scheveningse Bosjes, in onder het zand verborgen bunkers. Het complex als historische plek is aangemerkt als een gemeentelijk monument. Sinds 2012 ontwikkelt de Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen op basis van afspraken met de gemeente (Wethouder Baldewsingh en de Afdeling Monumentenzorg) dit complex tot een museale locatie. Thans wordt in een tweetal bunkers een nauwgezette reconstructie gegeven van het toenmalig gebruik in de oorlogsjaren. De stichting wil in een volgende fase en in lijn met de afspraken met de gemeente, het aantal incidenteel te bezichtigen bunkers uitbreiden. Voor deze uitbreiding voert de stichting uitgebreid overleg met de gemeente, in casu wethouder Wijsmuller, de afdeling Monumentenzorg en de deelgemeente Scheveningen. De Provincie Zuid-Holland heeft financiële steun toegezegd en de gemeente, bij monde van de wethouder,

SHIRLEY VALENTINE

Het is wellicht goed daarbij op te merken dat, wat ons betreft, de museale locatie het karakter van de Scheveningse Bosjes en de rustige Badhuisweg onveranderd blijft. Wij mikken niet op enorme bezoekersaantallen, alleen al omdat daar de parkeergelegenheid daartoe ontbreekt. Er komen geen activiteiten buiten de bunkers of hobbyruimten in de open lucht aan de straat. Op openingstijden van het museum zijn de diverse bunkers slechts onder toezicht te bezoeken. Daarbij tolereert de stichting geen militaristisch vertoon of vermaak en zeker geen abjecte uitingen van ‘dark tourism’. Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen

www.atlantikwallmuseum.nl

dert haar leven rigoreus met alle gevolgen van dien. De actrice en regisseur zijn uw buurtgewoners: Yvonne van der Hoek speelt de hoofdrol en de regie is in handen van haar echtgenoot Guido Jonckers.

Shirley Valentine in showroom pianohandel De Liefde Voor de derde maal vindt er een voorstelling plaats in de showroom van pianohandel De Liefde, Stevinstraat 2. Dit maal is het een reprise van de voorstelling ‘Shirly Valentine’ van Willy Russell. Op zaterdagavond 5 september kunt u voor € 12,50 euro (inclusief koffie/thee, een drankje en een hapje) getuige zijn van dit toneelstuk, ooit verfilmd en bejubeld. Shirley is een vrouw van 47 met een huwe-

De uitbreiding richt zich thematisch op hetgeen de bezetting en de Atlantikwall voor de stad en zijn bevolking heeft betekend. Dat zijn thema’s als de afgrendeling van de stad, de ontruimingen en de sloop van de bebouwing. Maar ook de bezetting zelf, de vervolging, de deportaties en de hongerwinter komen aan de orde. Zo wordt het ook mogelijk een verband te leggen tussen het Atlantikwall museum en andere plekken van herinnering in de stad. Immers de Dodencel en het startpunt van de wandelroute langs de voormalige tankgracht liggen niet ver van de Badhuisweg .

Yvonne van der Hoek

Interesse? Kaarten kunt u bestellen à € 12,50 via pianohandel De Liefde: [email protected] Tot dan! Marit Berssenbrugge

lijk wat in de slop zit. Ze wil zich onttrekken aan de alledaagse sleur en vertrekt voor een paar weken naar Griekenland. Daar veran-

19

Interesse in deze voorstelling? Inlichtingen: [email protected]

INGEZONDEN

MISCOMMUNIKAATSIE ‘Uitjes, knoflook, paprika, es even zien of ik nu alles heb.’ De jonge vrouw keek haar boodschappenlijstje secuur na. ‘Volgens mij heb ik nu ècht alles.’ Tevreden liep zij Albert Heijn uit, haar uitpuilende boodschappenwagentje achter zich aantrekkend. Enige tijd geleden had zij met tennisvriendin Merel en haar man Jaap afgesproken dat dit stel bij haar en Robbie vanavond zouden komen eten. ‘Kaatsie, kan ik helpen?’ vroeg Robbie. Zij was net bezig de knoflook te versnipperen. In de 7 jaar dat zij met hem was getrouwd, was zij nooit anders dan Kaatsie door hem genoemd. Een koosnaampje dat door deze tenniskameraden ogenblikkelijk was overgenomen. (Robbie en Kaatsie hadden elkaar tijdens een tennistoernooi leren kennen. Waarbij zij opviel door haar opvallend goed spel. Zij kaatste de ballen vol verve terug en won zodoende de ene na de andere wedstrijd. Vol bewondering viel deze jongeman later op zijn knieën om zich haar jawoord eigen te maken. En met succes! ‘Ja, graag. Kun jij misschien de garnalen pellen, alles ligt dáár klaar.’ Zij wees naar een hoek van het aanrecht. De tafel was reeds een avond tevoren zorgvuldig voor 4 man gedekt. Een zachtgeel kleed, borden met een gouden rand en bijpassend bestek, kristallen glazen. Rondom een beeldschoon bloemenboeket vol lathyrussen gerangschikt. Een lust voor het oog. De bloemist uit de Gentsestraat had weer zijn uiterste best hiervoor gedaan. Na uren samen in de keuken te hebben doorgebracht, was er na veel gezwoeg een culinair hoogstandje bereikt. Maar ook een overvolle afwasmachine, een vuilniszak die uitpuilde van afval en diverse papieren zakdoekjes waarmee de nodige zweetdruppeltjes op beider voorhoofden waren gedept. Vier gangen! Een overheerlijke gazpacho vooraf met aankleding: bakjes waarin gesneden uitjes, blokjes rode en groene paprika, knisperende broodbrokjes, stukjes frisse komkommer. Een paëlla waarvoor Kaatsie naar de Scheveningse Haven was gereden om vers ‘zeefruit’ te halen. De schotel zag er zó professioneel uit alsof het rechtstreeks uit Spanje was overgevlogen! Een gemengde

verse fruitsalade met ijs zou het dessert vormen. En uiteraard gevolgd door koffie of thee voor de liefhebber met een zoet Spaans likeurtje toe. Het lekkers van bakkerij Van Kempen uit de Deli Palace zou er tot slot een tintje ‘da Holanda’ aan toevoegen.. ‘Robbie, schat, ik ga even douchen en omkleden? OK?’ Zogezegd, zo gedaan. Kaatsie kwam even later gekleed in een vrolijk gekleurde jurk uit de slaapkamer. Fris en fruitig en geen spoor meer van alle gevolgen na dat urenlange vermoeiende koken. Haar man keek haar trots aan: ‘Muy, muy guapa, mi esposa! Gracias!’ Hij vond zijn echtgenote echt heel mooi… Even later verscheen hij ook in een nette broek en overhemd. Om zich te storten op de laatste voorbereidingen voor hun aangeklede borrel. De gasten konden nu elk moment arriveren. De tijd verstreek. Een half uur, een uur, anderhalf uur. Maar geen spoor van Merel en Jaap. Nu was dit geen stel dat altijd op de minuut op een afspraak kwam, maar het werd dit keer wel erg laat! ‘Jeminee’, verzuchtte Kaatsie, ‘ze zullen toch geen ongeluk of zoiets onderweg hebben gekregen? Ik maak mij wel zorgen langzamerhand!’ Ook Robbie keek bezorgd. Hij onderbrak daarbij zijn eindeloze ijsberen in de eetkamer. Pogingen om het stel te bellen mislukten aanvankelijk. Eindelijk – na lange tijd had Kaatsie ‘beet’. ‘Hey, Merel, waar blijven jullie nou? Jullie zouden toch om 5 uur hier eerst komen borrelen en dan daarna eten?’ GROTE STILTE…Groot en zeer ongemakkelijk leek het… ‘Hey, Merel’, herhaalde Kaatsie tenslotte. .. ‘wat is er aan de hand?’ Na een paar nieuwe ‘stiltes’ antwoordde Merel met een samengeknepen stemmetje dat behoorlijk afgepeigerd klonk. ‘Hoezo, vijf uur bij jullie? Lieverd, we hadden toch afgesproken dat het etentje bij ONS zou zijn?!!!’’ – ‘Wâât, bij jullie?!’ riep Kaatsie ongelovig uit. Terwijl zij in een flits dat urenlange werk achter het aanrecht in haar brein herbeleefde. ‘Nee joh, echt waar? Wat errug! Hoe kan dat nou?’ Merel legde geduldig uit dat zij in de Pathé bioscoop - waar zij elkaar toen hadden ont-

21

moet na afloop van een leuke tekenfilm met hen hadden afgesproken dat zij bij haar en Jaap vandaag zouden komen eten. Kaatsie barstte in zenuwachtig lachen uit en gelukkig ontlokte dit dezelfde reactie bij haar vriendin. ‘Zeg eens Merel, wat heb jij op het menu staan?’ – ‘Rijsttafel, Indisch, met heel veel gerechten waar jij zo dol op bent. Lekker pittig. Plus een zalig toetje en koffie tubruk met spekkoek na.’ ‘Ooh, maar dat klinkt veel lekkerder dan mijn Spaanse eten. Weet je wat?’ Kaatsie keek met een schuin oog naar Robbie die instemmend naar haar knipoogde. Dolblij dat hij straks alleen hoefde aan te schuiven. En niet meer gastheer hoefde te zijn. Zijn voeten waren van al dat lange staan in de keuken opgezwollen geraakt. En morgen moest hij voetballen. ‘We komen eraan! ‘ Het weerzien was dit keer nog hartelijker dan ooit: de mannen gaven elkaar een warme high five en de vrouwen vielen elkaar giechelend in de armen. ‘Ach meisje toch, sorry voor de miscommunicatie.’ Merel keek haar vriendin vorsend aan. ‘ Hoezo miscommunicatie? Miscommunikaatsie zul je bedoelen!’ Het werd de meest gezellige schranspartij sinds tijden. En daarna hadden Robbie en zijn vrouw het thuis dagenlang heel gemakkelijk. De avondmaaltijd lag nu geduldig in porties voor het oprapen in de vrieskist ….. hup in de magnetron .. en buen apetito! Tina Daniels

BADCRYPTO nr. 69 Horizontaal 5. Bankbedienden krijgen er een burn-out van (14) 7. Geeft aan hoe oud een stad is (11+3) 9. Verrassend, zo’n supermarkt! (2) 11. In Frankrijk ben je met zulke geintjes wel klaar (4) 12. Die deur staat overdag niet open (12) 13. Kousen (niet meer) repareren (7) 15. Rockfestival dat nog niet lang bestaat, maar wel in de mode is (6) 16. Iemand die zijn toespraak niet uit het hoofd voordraagt (11) 18. Die publicist jaagt zijn geld er doorheen (8)

Verticaal 1. Hypothese over het stemmen van een viool (12) 2. Hierop slaat een dief in een warenhuis snel zijn slag (7) 3. Ruzie om de beste beker (4) 4. Die almanak wordt overvloedig geciteerd (11) 5. Het schoeisel van een houthakker (8) 6. Opzienbarend onderzoek naar een bergpas of tandpastamerk (7) 8. Wordt met opzet, en in grote haast geschreven (11) 10. Volgens veel Engelsen is dit een kasteel (4) 14. Daarmee heb je de lichaamsbouw (en de tijd) om bij TNT te werken (7) 15. Ik heb mijn kostuum zowat voor niets de deur uit gedaan (6) 17. Angst voor soldatenkost (4)

De winnaar van Badcrypto 68 was de heer C. Vrolijk, Utrechtsestraat 6e. Gefeliciteerd! Ook dit jaar gaat Warme Bakker Driessen aan de Gentsestraat 50 door met de verrassingen voor de winnaars. Alvast bedankt, Fred!

Oplossing uiterlijk 27 september sturen naar: Leuvensestraat 81, 2587GD Den Haag, of naar [email protected].

Jan van Pesch

OPLOSSING BADCRYPTO NR. 68: Horizontaal: 4.Flitskapitaal; 7.Uitkijkposten; 8.Spraakleraren; 10.Evenementenhal; 12.Scheerkwast; 15.Tenen; 16.IS; 17.Poppenkast; 19.Goed; 20.Bijbaan of Bijzaak; 21.Bekendheden.

MINDFULNESS, HYPNOTHERAPIE bewuste en onbewuste zaken Helpt bij: depressieve gevoelens, stress, chronische lichamelijke klachten (PDS/IBS, hoofdpijn), slapen, angst, etc. Begeleiding van (jonge) vrouwen met borstkanker. Cursus Mindfulness en Positief Denken. Vergoeding door zorgverzekeraar. Zie: www.regain-zuidholland.nl of bel 070-213 19 66 / 06-16 430 650

Verticaal: 1.Wintertenen; 2.Haspel; 3.Visser; 4.Fluistercampagne; 5.Slijtageproces; 6.Aanleghaven; 9.Are; 9.Tostis; 13.Werkwijze; 14.Testbaan; 18.Poedel.

CORRECTIE EN REDACTIE VAN ALLE SOORTEN TEKSTEN

TRAINING VOOR HONDEN, OOK PUPPY’S

Wilt u er zeker van zijn dat uw tekst foutloos geschreven is? Behoefte aan een frisse blik?

Wilt u bepaalde gedragingen van uw hond verbeteren, zoals trekken, opspringen, veel blaffen, niet luisteren?

Annelou Oorthuys www.thuisintekst.net [email protected]

Bel dan Anneke Lambert 06-23 929 227

23

SERVICE Voor meer informatie kunt u zich per e-mail of telefoon wenden tot de wijkwinkel WIJKVERENIGING EN BEWONERSVERENIGING NOORDELIJK SCHEVENINGEN Luc Vlug Voorzitter Riet van Beveren Secretaris Vacature 2e Secretaris Hetty van den Broek Penningmeester Bert van Swol Verkeer en Ruimtelijke Ordening Benno Smit Groen Vacature Woon- en Leefklimaat Harry de Jongh Wijkmedia en Communicatie

STADSDEELKANTOOR, Scheveningseweg 303, 2584 AA, tel. 353 56 00 KLACHTENLIJN GEMEENTE tel. 14070 KLACHTENLIJN GELUIDSOVERLAST tel. 14070 AVOND- EN WEEKENDDIENSTEN APOTHEKEN tel. 345 10 00 DOKTERSNACHTDIENST tel. 346 96 69 TANDARTSENDIENST (spoedgevallen avond- en weekend) tel. 311 03 05 APOTHEKEN Duinapotheek, mevr. T. Vlietstra, Stevinstraat 203, tel. 355 18 66 Seinpostapotheek, dhr. L.S. Hu, Badhuisweg 74, tel. 358 55 34

SECRETARIAAT Wijkwinkel Gentsestraat 22a, 2587 HT Scheveningen, tel. 354 10 81 E-mail: [email protected] , Website: www.bnsscheveningen.nl Muurkrant: www.bnsscheveningen.nl/digitale-muurkrant-bns Bank (BNS) NL86INGB0006257688, Wijkver. NL23INGB0000544261 WIJKWINKEL: Openingstijden secretariaat: maandag tm vrijdag van 10.00 – 13.00 uur VERHUUR: Wijkwinkel per uur of dagdeel te huur voor vergaderingen, familiefeestjes e.d. Prijs op aanvraag.

ARTSEN H.C. Baak, Badhuisweg 72-78, tel. 355 50 00 R.J.D.de Groot/mevr. J.H. Berkhout-de Groot, Badhuisweg 72-78, tel. 355 41 19 mevr. C. Heitkamp-v.d. Dungen/mevr. P. van den Berg, (regulier en/of antroposofisch), Badhuisweg 72-78, tel. 352 22 50 W. Libeton, Badhuisweg 72-78, tel. 355 65 64

ACTIVITEITEN IN DE WIJKWINKEL Maandag 9.30 - 14.00 expat bridge 14.00 - 16.00 klaverjasclub Dinsdag 9.15 - 9.45 trombosedienst 10.00 - 12.00 inloop koffie-ochtend 12.00 - 13.00 lunchconcert door Rene Rakier, 1e dinsdag v.d. mnd. 14.30 - 15.30 1e dinsdag v.d. mnd. politiespreekuur 20.00 - 21.00 1e dinsdag v.d. mnd. pensioenadviseur Woensdag 10.00 - 12.30 teken-/schilderles 14.00 - 17.00 3e woensdag mnd. spreekuur familierecht 19.00 BINGO, 4e woensdag van de maand Donderdag 9.00 - 10.00 Franse conversatielessen voor beginners 10.00 - 11.00 Franse conv. lessen voor (licht) gevorderden 12.00 - 13.30 Warme maaltijd 13.30 - 16.00 Ontmoetings SOOS 55+ Vrijdag 14.00 - 16.00 bridge drive licht gevorderden Zondag 13.30 – 15.00 elke eerste zondag van de maand Warme maaltijd

TANDARTSEN G.B.v.d.Berkhof, Luiksestraat 24, tel. 355 17 67 P.R.J.M. Berssenbrugge, Renbaanstraat 73-75, tel. 355 81 64 P.P.L.Crefcoeur, P.M. Crefcoeur-v.d. Bussche, Luiksestraat 15, tel. 354 30 57 Mevr. H.E.A.Kamminga-Bredero, Nieuwe Parklaan 7, tel. 355 56 31 Praktijk Gentsestraat 30: tandarts - R.M. Fledderus, tel. 358 77 21; orthodontie - R. Maijer (orthodontist), B.E. Becking, tel. 322 38 67 J.H.B. Verbeek, Stevinstraat 191, tel. 355 64 55 Tandsartspraktijk Belgisch Park, Stevinstraat 176, tel. 767 00 80 DIERENARTSEN Dierenkliniek Stevinstraat, I.M. de Maesschalck, Namensestraat 13 (hoek Stevinstraat), tel. 355 55 31 DIERENDOKTERSNACHTTELEFOON tel. 311 03 07 DIERENAMBULANCE Den Haag, Tel. 328 28 28, De Wijs, tel. 366 09 09 CENTRAAL MELDPUNT TIJDELIJKE VERZORGING Oldael, tel. 530 05 08

WIJKVERENIGING DUTTENDEL EN WITTEBRUG Tom Ensink voorzitter, GSBO Marjon Margés secretaris, voorzitter commissies GroenWater, Duurzaamheid-Evenementen Ben Giesen penningmeester Wijkvereniging Duttendel & Wittebrug onderhoudt met een aantal vrijwilligers dossiers op het gebied van ruimtelijke ordening, cultuur en zorg in de wijk. Correspondentie-adres Gentsestraat 22a, 2587 HT Scheveningen mail: [email protected] Site: www.duttendelwittebrug.nl

DIENSTENWINKEL St. Van de Kolk, Elandstraat 154, tel. 360 14 65 www.dienstenwinkel.nl, Werkzaamheden in en om het huis. MAALTIJDENSERVICE Verzorgingstehuizen Oldeslo, tel. 5300 530, De Eshoeve, tel. 306 47 00 ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK SCHEVENINGEN [email protected]

BURENHULP Centrale: Tel. 262 99 99 OUDERENADVISEURS SCHEVENINGEN Informatie en advies voor 55+ over wonen, zorg en welzijn, [email protected] Welzijn Scheveningen, Keizerstraat 71c, tel. 416 20 20 www.welzijnscheveningen.nl

WIJKAGENTEN BUREAU NIEUWE PARKLAAN Telefoonnummer: 0900-8844 Verzorgingsgebied Boulevard Wijkagent Pjotr Vreeswijk Verzorgingsgebied Harstenhoekkwartier / Belgisch Park / Duttendel Wijkagent Willem Kwappenberg Verzorgingsgebied Renbaankwartier / Westbroekpark / Wittebrug Wijkagent Peter van den Burg

VERTROUWENSLIJN tel. 360 14 65 WIJKBUS SCHEVENINGEN tel. 338 54 95

25

GAZETJES

BABYSITTERS

Voor meer informatie kunt u zich per e-mail of telefoon wenden tot de wijkwinkel APHRODITE AMBULANT UW COIFFURE & MANICURE aan huis Salonkwaliteit, Luxe & Comfort bij u thuis. Voor informatie, bedrijfsbrochure, referentie of het maken van een afspraak belt u 070-7443239 of 06-40833854. Per email: [email protected]

Naam

geb.jaar

Sara Scholten Kay van der Valk (06-38023468) Leonie Joséphine Schmitt Romy Beekhof Elsemiek Dikker Dyon van der Ende Ella Scheltinga Max Scholten Noa van der Valk (06-28505042) Tiani van Aagten Simone Pronk Anne Snoeij Tom van Beek (06-41667301) Florence Bonten Marijne Dikker (06-31695281) Josephine Kloeken Katja Salzer Levi Tim Schepers Hidde Scholten Jamie Breukel (06-21817602 Annelou Stevens Esmee de Vos Dita Adema Flo Schepers Estelle Strijers (06-15268926) Suzanne de Vries Floris van Dreven Bas Zaalberg (06-51289960) Niek Adema Patricia Bitter Zeeger Verschuren

ASTROLOGISCH ADVIES a.d.h.v. Uw persoonlijke geboortehoroscoop voor karakterduiding, o.a. Uw kwaliteiten en valkuilen. Advies bij actuele zaken, crisiszaken, wisseling van werk. Ook voor kinderhoroscoop, baby en peuteradvies. www.truusveltman.nl of tel: 070-3543152 BIJLES IN ALLE VAKKEN – Wij bieden op de Pansierstraat 19 in Scheveningen bijles aan in alle vakken, vmbo, havo, vwo. Gegeven door getrainde begeleiders, die allen hun specialisatie hebben, bijles op maat. 070-3589930, [email protected] BIJLES WISKUNDE door geroutineerde eerstegraadsdocente Duttendel: 070-3826094 Aangeboden GARAGEBOX aan de Antwerpsestraat, voor autostalling of opslag huisraad. Maandhuur € 187,55. Voor info 0653281508 of mail [email protected] GEEF EEN WERELD CADEAU! WERELDWINKEL SCHEVENINGEN Van kleine cadeautjes tot grote geschenken. Stevinstraat 149, Den Haag, 070 - 306 08 51. www.wereldwinkelscheveningen.nl GERMAN COURSES / DUTCH COURSES / DEUTSCHKURSE / NIEDERLÄNDISCH KURSE Herfstsemester begin: 15 september 2015. Niveautest en inschrijfavond: 08-09-2015, 17 - 19 uur. Stiftung Sprachkurse Deutsche Internationale Schule. Tel. 06 1029 2226, www.stiftungsprachkurse.nl E-mail: [email protected] . Van Bleisweikstraat 125 HUISWERKBEGELEIDING IN SCHEVENINGEN – In ons ruime pand aan de Pansierstraat bieden wij huiswerkbegeleiding. Elke middag in kleine groepjes per begeleider, vakinhoudelijke hulp, ondersteuning bij het plannen en het leren leren. Pansierstraat 19, 070-3589930, [email protected]

’01 ’01 ’00 ‘99 ’99 ’99 ’99 ’99 ’99 ’98 ’98 ’98 '97 ‘97 ’97 ’97 ’97 '97 ’97 '96 ’96 ’96 ’95 '95 '95 ’95 '94 '94 ’93 ‘93 ‘93

e : ook engelstalig - english spoken f : ook franstalig - parle français d : ook duitstalig - spricht deutsch z : ook zweedstalig sp : ook spaanstalig-hablar español x : alleen in het weekend

MULTIOPSLAG SCHEVENINGEN Efficiënt per kubieke meter. Voordelige opslag voor zowel korte als langere periode. Transport mogelijk. Ook voor het leeg ruimen van huizen. Maaswijkstraat 93, 070-8879900 / 06 17435912 www.multiopslagscheveningen.nl E-mail: [email protected]

telefoon

06-82 007 369 e. 354 85 24 e. 06-37 662 448 e.d. 06-22 920 417 e. 06-374 375 23 e.d. 06-101 401 26 e.d. 06-41 022 641 e. 06-57 771 927 e.d. 354 85 24 e. d. f. 06-40 214 844 e. indonesisch 06-81 384 442 e.d. 06-53 89 00 26 e.d. 365 23 39 e. 06 14 16 04 86 e. 887 85 35 e. d. f. 06-25 132 111 e. d. f. 06 33 800 471 e. russ 06-19 44 45 30 e. 06 516 600 20 e. d. f. 355 20 78 e. (d. f.) 06-39 19 35 05 e. d. f. gr. 354 05 21 06-36 30 26 85 e. fries 06-20 28 06 36 e. 306 18 65 e. 06-46 44 81 62 e. d. f. 350 70 87 e. 358 94 68 +. e. 06-50 96 50 21 e. fries 06-10 82 96 49 x. e. 350 91 94 e. b/c : bosnisch/croatisch gr : grieks russ : russisch it : Italiaans p : portugees + : niet in het weekend

Wijzigingen in deze lijst kunnen gemeld worden via het e-mailadres: [email protected] of per telefoon van de Wijkwinkel tel. 354 10 81. Het bestuur van de Bewonersvereniging Noordelijk Scheveningen kan geen verantwoordelijkheid aanvaarden voor samenstelling en gebruik van deze namenlijst.

OPVANG voor oude katten zoekt nog donateurs! 070-3522259 mw. Spaans. www.dierenplaatsing.nl PEDICURE/VOETVERZORGING (aangesloten bij Provoet), M.H.G. de Graaf-Koppelman. Stevinstraat 298, tel. 358 54 38

SCOUTING ST. JORISGROEP 5, Brugsestraat 49 – Elke zaterdag voor jongens en meisjes van 4 tot 23 jaar. Kom ook eens kijken! Inlichtingen: secretariaat 06-1443 2754 (op zaterdag 070-355 63 24) of kijk eens op www.sintjorisgroep5.nl

PIANOLESSEN – Dhr. R.A. Rakier; dipl. Kon. Conservatorium. Harstenhoekweg 135. Voor alle leeftijden zowel voor beginners als vergevorderden. Inlichtingen: 354 02 94

VAKWERK VOLGENS BARTJES Ambachtelijk timmerwerk, voor bedrijven en particulieren. Eigen machinale werkplaats. Ruime ervaring. Bart Duin, Maaswijkstraat 93, 070-8879900 www.vakwerkvolgensbartjes.nl , E-mail: [email protected]

POSTZEGEL- OF MUNTENVERZAMELINGEN, ansichtkaarten, klein zilver, boeken, strips, verzamelingen op elk gebied verkopen of laten taxeren, bel dan Dick van der Toorn: 070 - 3388427 of 0651118436, of e-mail: [email protected]

VOETREFLEXOLOGIE, SHIATSU, CHI NEI TSANG: Goudenwagen massage, de praktijk waar in aandacht wordt gewerkt aan wat voor jou nodig is. Bij rug-, nek- schouderklachten, hormonale klachten, stress, spijsverteringsklachten, slapeloosheid etc. [email protected], www.goudenwagen.nl, Maastrichtsestraat 92, 06 20302866

PRIMA ASSISTENTIE, uw professionele hulp op secretarieel, organisatorisch en administratief gebied! Voor freelance korte en langere opdrachten. (Tijdelijk) handen tekort?. Bel 06-46174681 of mail naar [email protected] voor een vrijblijvende offerte. www.prima-assistentie.nl SPEELTUIN KAATJE MOSSEL – Harstenhoekstraat achter de Poort Voor kinderen 4 tot 10 jaar. Door inzet van een aantal enthousiaste buurtbewoners i.s.m. BNS is het speeltuintje “KAATJE MOSSEL” aan de Harstenhoekstraat weer geopend van maandag t/m vrijdag van 10 uur tot 16.00 uur.

De prijs voor Gazetjes bedraagt E 9,– voor maximaal 35 woorden. Contante betaling kan in de wijkwinkel, maar alleen gepast, of per bank NL 86 INGB 000625 76 88 t.n.v. Bewonersvereniging(BNS) te Den Haag. Gazetjes worden uitsluitend na ontvangst van betaling geplaatst.

26