OPLEGNOTITIE
Voorstel ter behandeling in
de vergadering van de Bestuurscommissie Veiligheid
Datum
27 november 2014
Onderwerp
Vaststelling ontwerp Regionaal Risicoprofiel, concept beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018 & concept Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018
Bijlage ten behoeve van
agendapunt 5
Portefeuillehouder
H. Apotheker / H. Oosterman
Opsteller
H. Blokker / W. Kleinhuis
Telefoon
9635 / 9114
E-mail
[email protected] /
[email protected]
Bijlage(n) 1. Rapportage Regionaal Risicoprofiel voor Veiligheidsregio Fryslân 2014 a. Bijlage uitwerking risicoanalyse 2014 b. Bijlage uitwerking risicobeelden per gemeente en gebieden 2014 2. Concept ‘Beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018, de koers naar toekomstbestendige brandweerzorg in Fryslân’ 3. Concept Beleidsplan Crisisbeheersing 2015 – 2018 Beslispunten 1. Vaststellen van het ontwerp Regionaal Risicoprofiel voor Veiligheidsregio Fryslân 2014, inclusief bijlagen; 2. Vaststellen van het concept ‘Beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018, de koers naar toekomstbestendige brandweerzorg in Fryslân’; a. instemmen met het voostel om de incidentele kosten à € 1.225.000 voor de beleidsperiode 2015-2018 te dekken uit het rekeningresultaat 2014 (eerste besluitvorming daarover vindt plaats in maart volgend jaar); 3. Vaststellen van het concept Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018; 4. Na vaststelling het ontwerp en de concepten doorgeleiden naar: a. Dagelijks Bestuur 3 december 2014; b. waarna het voor zienswijze aan de gemeenteraden wordt voorgelegd; 5. Beoogde definitieve vaststelling in het AB maart 2015 (tegelijk met de jaarrekening 2014). Inleiding Wettelijk kader Met ingang van 1 oktober 2010 is de Wet veiligheidsregio’s (hierna: Wvr) van kracht geworden. Deze wet beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie. Met de realisatie van de Wvr is het fundament gelegd voor de organisatie van rampenbestrijding en crisisbeheersing met als doel om burgers beter te beschermen tegen calamiteiten die zich kunnen voordoen en de gevolgen daarvan. De organisatie van bovengenoemde taken (artikel 25 Wvr) is overgedragen aan het bestuur van de VRF.
Pagina 1 van 6
Artikel 14 van de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) schrijft voor dat het Bestuur van de veiligheidsregio ten minste eenmaal in de vier jaar een beleidsplan vaststelt waarin het beleid is vastgesteld ten aanzien van de taken van de veiligheidsregio. Om hier invulling aan te geven heeft Brandweer Fryslân voorliggend plan opgesteld. Samen met het Beleidsplan Crisisbeheersing vormt voorliggend beleidsplan het Beleidsplan Veiligheid voor de komende vier jaar van de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). De beleidsplannen van de Brandweer en Crisisbeheersing worden gezamenlijk aangeboden aan de bestuurscommissie Veiligheid en passen in de collectieve ambities van de VRF, die op 21 juli 2014 is vastgesteld. Het beleidsplan omvat volgens artikel 14 van de wet: a. een beschrijving van de beoogde operationele prestaties van de diensten en organisaties van de veiligheidsregio, en van de politie, alsmede van de gemeenten in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing; b. een uitwerking, met inachtneming van de omstandigheden in de betrokken veiligheidsregio, van door Onze Minister vastgestelde landelijke doelstellingen als bedoeld in artikel 37; c. een informatieparagraaf waarin een beschrijving wordt gegeven van de informatievoorziening binnen en tussen de onder a bedoelde diensten en organisaties; d. een oefenbeleidsplan; e. een beschrijving van de niet-wettelijke adviesfunctie, bedoeld in artikel 10, onder b; f. de voor de brandweer geldende opkomsttijden en een beschrijving van de aanwezigheid van brandweerposten in de gemeenten alsmede de overige voorzieningen en maatregelen, noodzakelijk voor de brandweer om daaraan te voldoen. De beleidsplannen zijn op strategisch niveau uitgewerkt. Naar de concrete uitwerkingen op detailniveau wordt verwezen. Risicoprofiel Om als veiligheidsregio een adequaat beleid te kunnen voeren, moet er inzicht zijn in de aanwezige risico’s, zowel in de eigen regio als in de omliggende gebieden (nationaal en internationaal). Zoals vastgelegd in het Wet veiligheidsregio's zal elke regio derhalve als basis voor het 'beleidsplan veiligheidsregio' (artikel 14 Wvr) moeten beschikken over een 'regionaal risicoprofiel' (artikel 15 Wvr). Het regionaal risicoprofiel is een inventarisatie en analyse van de in een veiligheidsregio aanwezige risico's, inclusief relevante risico's uit aangrenzende gebieden. Het regionaal risicoprofiel vormt input voor het beleidsplan. Beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018 Sinds 1 januari 2014 voert Brandweer Fryslân, als onderdeel van VRF alle brandweertaken voor heel Fryslân uit. Dit doen we met 1150 vrijwilligers en 170 beroeps medewerkers vanaf 65 kazernes. Dit vraagt goede afstemming tussen de koude beheersmatige en de warme repressieve brandweerorganisatie. Onze kernwaarden zijn betrokken, betrouwbaar en professioneel. We realiseren de Friese brandweerzorg met een brandweerorganisatie die per inwoner de op een na goedkoopste is in Nederland. De grote verschuiving van medewerkers, middelen en (bestuurlijke) aansturing vraagt veel inspanning van onze medewerkers en het management. We moeten wennen en onze plek vinden in de nieuwe organisatie. Processen en procedures moeten worden geharmoniseerd en bedrijfsvoeringstaken moeten worden ingericht en afgestemd. Ook brengt de vergroting van de schaal met zich mee dat zaken, die op lokaal niveau minder aandacht vroegen, moeten worden opgepakt. Het voorliggend beleidsplan is er op gericht de brandweerzorg in Fryslan veilig, efficiënt en effectief uit te voeren, medewerkers te stimuleren in eigen ontwikkeling en de koers naar een toekomstbestendige brandweerzorg in Fryslân in te zetten. Kwaliteitsdiscussie Brandweer Op 6 maart 2014 heeft het Algemeen Bestuur het financieel kader 2015-2018 vastgesteld. Een SMART geformuleerd kwaliteitsniveau voor de taakuitvoering is hierbij als uitgangspunt genomen. Aangezien het vastleggen van een dergelijk kwaliteitsniveau gevolgen kan hebben voor de gemeentelijke bijdrage 2015 zijn de commissies gevraagd om met voorstellen te komen. Brandweer Fryslân heeft deze bestuurlijke opdracht betrokken bij de discussie over het huidige en vereiste kwaliteitsniveau van de brandweerzorg in Fryslân. Dit heeft geresulteerd in de notitie ‘Kwaliteitsdiscussie Brandweer Fryslân’ waarin het huidige kwaliteitsniveau is geschetst en de noodzaak tot kwaliteitsverbetering is aangetoond.
Pagina 2 van 6
Op 1 oktober 2014 heeft de Bestuurscommissie Veiligheid deze notitie vastgesteld en onderkend dat het noodzakelijk is om een kwaliteitsslag te maken binnen Brandweer Fryslân. De Bestuurscommissie benadrukte dat deze noodzakelijke kwaliteitsslag ook benoemd is bij het vaststellen van de kwaliteitsaudits in 2009 en 2012. Het bestuur heeft toen namelijk ingestemd met het voorstel om de geconstateerde verbeterpunten en verschillen op te pakken na de regionalisering. De Bestuurscommissie heeft op 1 oktober 2014 het MT Brandweer de opdracht gegeven om een plan van aanpak kwaliteitsverbetering op te stellen. Hierbij is aangegeven dat de verbetervoorstellen moeten passen binnen de bestaande begroting van Brandweer Fryslân. Het plan van aanpak kwaliteitsverbetering is feitelijk de koers voor de komende vier jaar en vormt hiermee de kern van het te voeren beleid. Het plan van aanpak kwaliteitsverbetering is daarom geïntegreerd in dit Beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018. Verbeterpunten met de hoogste urgentie Deze integratie van het plan van aanpak kwaliteitsverbetering in dit beleidsplan is gelegitimeerd, omdat voor Brandweer Fryslân de komende 4 jaar de focus ligt op de koers naar toekomstbestendige brandweerzorg waarin harmonisatie, kwaliteitsverbetering en doorontwikkeling centraal staan. Vanzelfsprekend komen de verbeterpunten met de hoogste urgentie, die 1 oktober 2014 tijdens de vergadering van de Bestuurscommissie naar voren zijn gekomen, in dit beleidsplan terug. Deze verbeterpunten zijn: paraatheid, de lerende organisatie en operationele informatievoorziening. Beleidsplan Crisisbeheersing Sinds 1 januari 2014 voert de afdeling Crisisbeheersing alle taken van de veiligheidregio uit op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Crisisbeheersing zorgt voor het versterken van de samenwerking tussen de crisispartners om, passend bij de Friese nuchterheid, risicobewustzijn en redzaamheid te bevorderen en hulpverlening en herstel te organiseren bij crises in de samenleving. Het beleidsveld van de crisisbeheersing is volop in beweging. Verschillende commissies hebben zich de afgelopen jaren gebogen over hoe de crisisbeheersing moet worden verbeterd, gelet op enerzijds de crises die zich hebben voorgedaan, maar anderzijds ook het tekort aan crises. De notie die hieruit naar voren komt, is dat we een slagvaardige crisisorganisatie nodig hebben, die past bij het risicoprofiel en de Friese nuchterheid. Uitgangspunten die voor dit beleidsplan zijn gekozen, zijn daarom: nuchterheid en proportionaliteit, veerkracht, zelfredzaamheid en informatisering van de maatschappij. Het beleidsplan bevat een flink aantal ambities om de crisisbeheersing te verbeteren en zijn gericht op de maatschappelijke effecten die we met ons beleid voor ogen hebben.
Beleidsmatige context Regionaal Risicoprofiel In 2010 is het eerste regionaal risicoprofiel vastgesteld voor Friesland (inclusief de daarbij horende consultatieronde langs alle partners). Deze rapportage is een herziene en doorontwikkelde versie van het in 2010 vastgestelde risicoprofiel. In de tussenliggende jaren is het regionaal risicoprofiel ook jaarlijks geactualiseerd. Op hoofdlijnen zijn er geen grote veranderingen van het risicobeeld en de risico’s ten opzichte van voorgaande jaren. Er is overleg geweest met alle partners in het kader van de risico’s en er zijn expertmeetings georganiseerd voor de ontwikkeling van de scenario’s. De risicobeelden per gemeente en gebieden zijn afgestemd met de AOV’ers van alle gemeenten en waar nodig aangepast. Het risicobeeld voor de gebieden IJsselmeer en Waddenzee zijn besproken in een bijeenkomst i.h.k.v. Samij en het CRW. Beleidsplan Brandweer Fryslân 2015-2018 Bestuurlijk kader Brandweer De belangrijkste richtinggevende bestuurlijke besluiten voor het Beleidsplan Brandweer 2015-2018 zijn: • Kwaliteitsaudit Capgemini (AB 16 december 2009);
Pagina 3 van 6
• • • •
Projectplan ‘Samen naar één Brandweer, van en voor de gemeenten’(AB d.d. 28 februari 2012); Visiedocument ‘Brandweer Fryslân over morgen’ (AB d.d. 27 juni 2012); Kwaliteitsaudit Sn1B (AB d.d. 28 november 2012); Kwaliteitsdiscussie Brandweer Fryslân (Bestuurscommissie Veilligheid, 1 oktober 2014)
Beleidswensen gemeenteraden t.a.v. brandweerzorg In het voorjaar van 2013 is de gemeenteraden, bij het voorleggen van het concept brandrisicoprofiel, verzocht hun wensen ten aanzien van het te voeren beleid kenbaar te maken. De reacties van de gemeenteraden kunnen worden samengevat in vijf hoofdlijnen (DB d.d. 19 september 2013) en deze komen aan de orde in dit beleidsplan. De hoofdlijnen zijn: ontwikkelen dekkingsplan 2.0, vaststellen prestatieeisen overige kerntaken, ontwikkelen van de ‘voorkant van de keten’, aandacht voor de veiligheid van brandweerpersoneel en realiseren efficiencywinst. Koers naar toekomstbestendige brandweerzorg Brandweer Fryslân is verantwoordelijk voor het neerzetten van een gedegen organisatie waarin het prettig werken is en staat voor de doorontwikkeling van de brandweerzorg. Ons beleidsplan straalt dan ook energie, trots en vertrouwen uit. Onze koers bestaat uit 2 sporen, te weten: 1. verder bouwen aan de staande organisatie; 2. doorontwikkeling naar toekomstbestendige brandweerzorg. Ad 1. Verder bouwen aan de staande organisatie Brandweer Fryslân kijkt terug op een vloeiende overgang waarbij de incidentbestrijding niet onder druk heeft gestaan. De regionalisering is een omvangrijk proces geweest met impact voor de medewerkers. Het is logisch dat in een dergelijk groot veranderingsproces medewerkers moeten wennen en zoeken in de nieuwe organisatie. Voor veel medewerkers betekent de nieuwe brandweerorganisatie niet alleen een nieuwe werkgever, maar ook een nieuwe werkplek met nieuwe collega’s en andere werkwijze en -inhoud. Medewerkers krijgen de ruimte om te groeien in de organisatie en de nieuwe werkomgeving eigen te maken. Gelijktijdig zien we professionaliteit in de organisatie die zorgt dat de brandweer door blijft draaien. Gezien de omvang van de regionalisering is de verwachting dat het wennen en zoeken nog enige tijd in beslag neemt. We bouwen verder aan de staande organisatie. De focus binnen dit spoor is dan ook gericht op de ontwikkeling van medewerkers, optimaal inzetten van competenties, communicatie en interne en externe verbinding. De focus ligt ook op kwaliteitsverbetering en de harmonisatie van processen en producten, zodat de ongewenste kwaliteitsverschillen in Fryslân worden weggewerkt. Kwaliteitsverbetering betekent niet dat voor 1 januari zaken onvoldoende geregeld waren, maar de omgeving waarbinnen de brandweerzorg zich afspeelt is wel in grote mate veranderd. Waar eerst de brandweer een gemeentelijke verantwoordelijkheid was is het nu een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het bestuur van de VRF. Ook de schaalgrootte waarop de brandweerzorg nu is georganiseerd is overgegaan naar de grootte van de veiligheidsregio. Beide aspecten vragen om in te zetten op eenduidigheid in processen, producten en kwaliteit. Ad. 2 Doorontwikkeling naar toekomstbestendige brandweerzorg Het tweede spoor ‘doorontwikkeling naar toekomstbestendige brandweerzorg’ staat niet los van het eerste, sterker nog deze sporen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Doorontwikkeling van ons vak kan alleen met onze beroepsmedewerkers en vrijwilligers, die zich bewegen en ontwikkelen in een organisatie waar het prettig en veilig werken is, waar open gecommuniceerd wordt en waar aandacht is voor verbinding. Naast dat we in de staande organisatie bezig zijn met het harmoniseren en borgen van onze reguliere ‘dagelijkse’ taken vraagt onze brandweerzorg om doorontwikkeling passend bij onze hoofddoelstelling om deze toekomstbestendig te maken en passend bij de landelijke ontwikkelingen. De doorontwikkeling zetten we in door het opzetten van het programma ‘Brandweerzorg 2.0’. Brandweerzorg 2.0 omvat het afstemmen van de paraatheid, de lerende organisatie, de operationele informatievoorziening, het brandrisicoprofiel, het dekkingsplan 2.0 en Brandveilig Leven. Het Algemeen Bestuur heeft op 19 september 2013 besloten de landelijke onderzoeksresultaten van RemBrand fase 2 af te wachten voordat het dekkingsplan 2.0 wordt opgesteld. Naar verwachting worden deze onderzoeksresultaten in 2015 bekend gemaakt. Financiën & dekking De begroting van de Brandweer Fryslân heeft een omvang van € 35,3 miljoen. De begroting wordt gedekt
Pagina 4 van 6
uit bijdragen van de gemeenten à € 30,1 miljoen en uit de rijksbijdrage BDUR à € 5,2 miljoen. De Friese gemeenten ontvangen 33 miljoen via het gemeentefonds. De bijdrage van de gemeenten aan de Brandweer is daarmee 3 miljoen euro (10 procent) lager dan wat er via de algemene uitkering aan middelen voor brandweerzorg wordt ontvangen. Samengevat kunnen we concluderen dat we, als de op een na goedkoopste van Nederland met een gemiddeld risicobeeld en een gemiddeld aantal uitrukken per jaar, een sobere en doelmatige brandweerorganisatie zijn. In het eerste jaar van ons bestaan zijn wij terughoudend omgegaan met onze uitgaven en is de taakstelling van € 1.036.000 gerealiseerd. Het moment is aangebroken om verder te bouwen aan de staande organisatie en de koers naar toekomstbestendige brandweerzorg in te zetten. Hiervoor is geld nodig. Geld dat binnen de huidige begroting moet worden gevonden door het ombuigen van budgetten. Voorstellen hiervoor worden in 2015 aan het bestuur voorgelegd. Dit kan in 2015, omdat we dan anderhalf jaar onderweg zijn en meer inzicht hebben in onze financiële stromen. Incidenteel hebben we € 1.225.000,- nodig om direct aan de slag te kunnen met het verder bouwen en het inzetten van de koers. De sobere en doelmatige insteek van dit jaar heeft mede als resultaat dat we voorstellen de incidentele middelen uit het rekeningresultaat 2014 te dekken. Totstandkoming & communicatie De afgelopen maanden is door een brede vertegenwoordiging van Brandweer Fryslân geparticipeerd in de kwaliteitsdiscussie en in het opstellen van dit beleidsplan. Brandweercollega's (beroeps en vrijwilligers) zijn gedurende het proces geïnformeerd in de reguliere werkoverleggen, de nieuwsbrief, de Lentetour en speciale klankbordavonden waarbij ook de OR aanwezig was. De OR heeft het de concept beleidsplannen ook ter informatie ontvangen. Een visiebijeenkomst met de heer Weewer, lector Brandweerkunde van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) en plaatsvervangend regionaal commandant Brandweer Amsterdam-Amstelland, heeft ook bijgedragen aan de kwaliteitsdiscussie. Tot slot hebben de discussies in de Agenda- en Bestuurscommissie Veiligheid bijgedragen aan dit beleidsplan. Zodra het beleidsplan is vastgesteld gaan we het plan uitdragen in onze organisatie. Hiervoor gebruiken wij de beschikbare communicatiemiddelen, zoals o.a. de lentetour, de nieuwsbrief en een factsheet. Ook gaan we verder in gesprek met bedrijfsvoering, zodat de beelden gelijk zijn en de verwachtingen voor 2015 over en weer helder zijn. Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 Het Beleidsplan Crisisbeheersing 2015-2018 vervangt het Beleidsplan 2011-2014 dat op 10 november 2010 is vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Het beleidsveld van de crisisbeheersing is volop in beweging. Verschillende commissies hebben zich de afgelopen jaren gebogen over hoe de crisisbeheersing moet worden verbeterd, gelet op enerzijds de crises die zich hebben voorgedaan, maar anderzijds ook het tekort aan crises. De notie die hieruit naar voren komt, is dat we een slagvaardige crisisorganisatie nodig hebben, die past bij het risicoprofiel en de Friese nuchterheid. Uitgangspunten die voor dit beleidsplan zijn gekozen, zijn daarom: nuchterheid en proportionaliteit, veerkracht, zelfredzaamheid en informatisering van de maatschappij. Het beleidsplan bevat een flink aantal ambities om de crisisbeheersing te verbeteren en zijn gericht op de maatschappelijke effecten die we met ons beleid voor ogen hebben. Door de samenvoeging van de clusters veiligheidsbureau, bevolkingszorg en GHOR in een afdeling crisisbeheersing, kunnen we meer doen met gelijkblijvende middelen. Totstandkoming Het beleidsplan is tot stand gekomen in een interactief proces. Eerdere concepten zijn besproken met AOV-ers, gemeentesecretarissen, ketenpartners en voorgelegd aan buurregio’s. De hoofdlijn van het beleidplan is ook gedeeld met gemeenteraden bij de (hernieuwde) kennismakingsronde van de VRF. Beoogd effect/resultaat Door in te stemmen met het concept beleidsplan Brandweer Fryslân wordt de koers bepaald en ingezet voor de komende vier jaar. Hierdoor wordt verder gebouwd aan de bestaande organisatie en de doorontwikkeling naar toekomstbestendige brandweerzorg ingezet. Tijdens de koers staan harmoniseren, kwaliteitsverbetering en doorontwikkeling centraal. Het beleidsplan crisisbeheersing bevat een flink aantal
Pagina 5 van 6
ambities gebaseerd - op het risicoprofiel - om de crisisbeheersing te verbeteren en zijn gericht op de maatschappelijke effecten die we met ons beleid voor ogen hebben. Argumenten voor 1. 2. 3. 4. 5.
we voldoen aan bestuurlijke besluiten; we voldoen aan art 14 van de Wvr; we voeren een kwaliteitsverbetering uit; we bouwen verder aan de staande organisatie; we zetten de doorontwikkeling naar toekomstbestendige brandweerzorg en verbetering van de crisisbeheersing in.
Kanttekeningen/risico’s Er is spraken van het volgende risico t.a.v. brandweerzorg: • ontwikkeling BDUR: er komt een landelijk onderzoek naar het gemeentefonds cluster Openbare Orde en Veiligheid en naar de BDUR. Dit onderzoek levert een herijking van de verdeelsleutels voor het gemeentefonds en de BDUR op. De verwachting is dat het aspect risico zwaarder zal gaan wegen. Hierdoor is de verwachting dat de herverdeling van de BDUR nadelig is voor Fryslân. • uitkomsten onderzoek RemBrandfase 2 en opstelling ministerie m.b.t. afwijken van de wettelijke opkomsttijden. Op het moment dat één of meerdere bovengenoemde risico’s werkelijkheid wordt gaan we in gesprek met het bestuur over de financiële effecten. Na besluitvorming: Akkoord met voorstel
Paraaf secretaris:
Akkoord met voorstel met aantekening: [Vul hier de aantekening(en) in]
Niet akkoord met voorstel met aantekening: [Vul hier de aantekening(en) in]
Origineel in archief Kopie naar ambtelijk aanspreekpunt
Pagina 6 van 6
