Spaarne
NWS november 2011
| nummer 6
Artsen en verpleegkundigen in gesprek over fouten:
“De fout van de één is de fout van ons allemaal”
opleiding
Agressie: enorme impact
spaarnekort
Let op: gevaarlijke situatie!
medicatieveiligheid
dit is het personeelsblad van het spaarne ziekenhuis
Kost tijd
Inhoud 3 4 6 8
van het bestuur
Het is soms wel schrikken opleiding
Omgaan met agressie op de werkvloer spaarnekort
Nieuws uit huis veiligheid
De fout van de één is een fout van ons allemaal
11
patiënt bekent
12
dubbelinterview
14
medicatieveiligheid
16
eigenaardigheden
De poten onder mijn stoel weg Renate Agterhof & Sanne van Houten Leuker kunnen we het niet maken, wél veiliger Raymond Riksman
Jubilarissen deze maand Anke Coerts
Maria van Tongeren-Rusman Ewelina Marendziak
01-11-2011 12,5 jaar
Huseyin Karci
10-11-2011 12,5 jaar
Marijke Vlasveld
04-11-2011
25 jaar
Cemile Babur
Colofon november 2011 | nummer 6
Hoofdredactie Paulien van Lange Eindredactie Ilse Groesz Redactie Els Heeremans, Moria Gerrits, Lia Schonenburg, Freekje Savenije, Maaike Slierings, Ellen Kleverlaan, Jantine de Boer
Vormgeving www.enof.nl Druk www.stylemathot.nl Coverfotos Ursula Cocheret de la Morinière, Bas Czwerwinski, DigiDaan, Jean-Pierre Jans Redactieadres Spaarne Ziekenhuis, afdeling Communicatie l (023) 890 83 91 l
[email protected]
15-11-2011 12,5 jaar
16-11-2011 12,5 jaar 17-11-2011 12,5 jaar
van het bestuur
foto Jean-Pierre Jans
Het is soms wel schrikken Sinds begin 2009 werken we met een digitaal systeem voor het Veilig Incident Melden (VIM). Het systeem weegt de scores die de invuller aan het incident mee geeft. Als de score heel hoog uitvalt – bijvoorbeeld omdat een patiënt blijvend schade heeft opgelopen – komt er in de inbox van de Raad van Bestuur een waarschuwing. Als het een heel ernstige situatie is krijgen wij ook een actiepunt.
Elke keer als zo’n melding binnenkomt, is het
Maar omdat wij er meer voorbij zagen komen
eerste open om te kijken of er iets ernstigs aan
systeem, gevraagd uit te zoeken hoe vaak het
schrikken. Het zijn de mails die ik altijd als
de hand is met een patiënt of een medewerker. Een aantal keren per maand is het ‘loos alarm’ en heeft het incident een te zware weging
meegekregen. Opgelucht ga ik dan weer verder
heb ik bij Aaltje, de beheerder van het VIM
was gebeurd. Oef: te vaak. Dat kan beter. Daarna heb ik inkoop gevraagd om na te zoeken wat er misgaat en of er betere containers te koop zijn.
met de andere zaken op en rond het bureau.
Natuurlijk zijn er ook hele ernstige incidenten.
Helaas is het soms ook echt goed mis. Naast
incident te melden aan de Inspectie voor de
de afweging wat er met het incident moet
gebeuren, speelt toch ook je gevoel en meeleven
mee. Een eerste stap kan dan zijn om even contact te hebben met de melder of de (familie van de) patiënt. Het kan opluchten voor mensen om te
merken dat VIM ook echt veilig is. Het gaat om het leren van het incident en niet om ‘zwarte pieten’. Vooral als incidenten op elkaar lijken, als er
een rode draad in zit, ga ik ook informeren bij mensen die preventief acties kunnen nemen.
Een mooi voorbeeld waren de prikincidenten die veroorzaakt werden door een naaldencontainer die niet goed sluit en te vol kan raken. Op
afdelingsniveau is dat een keer een prikaccident.
Dan wegen we af of het aan de orde is het
Gezondheidszorg. De Inspectie wil graag weten welke veiligheidsproblemen er in Nederland spelen, omdat zij landelijk ook weer de rode draad proberen te bewaken.
We zijn ondertussen steeds meer gewend
geraakt aan het Veilig Incident Melden. Dat kun je zien aan het toenemende aantal meldingen,
de grotere variatie, het beter omschrijven wat er
is gebeurd en welke les er mogelijk uit te trekken is. Ik zou zeggen: ‘Ga zo door!’ Samen leren we er veel van.
Yvonne Wilders
Lid van de Raad van Bestuur
3
Het zal je maar gebeuren. Je probeert je werk te doen en opeens scheldt iemand je de huid vol. Dronken of onder invloed van drugs, of puur door frustratie. Verbale agressie of zelfs fysiek geweld. De impact van agressie op medewerkers is groot. Zo groot dat de meesten er niet graag over praten. door Maaike Slierings
De impact is enorm
4
Agressie op de werkvloer “De man van een patiënte werd gewelddadig”, vertelt
Coby, verpleegkundige Spoedeisende Hulp (SEH). “Naar ons, maar ook naar zijn vrouw. Je handelt, probeert te helpen. Dat leidde tot lichamelijk letsel bij mijn twee
collega’s en mij. Toen de politie eindelijk kwam maakte die een inschattingsfout en heeft de dader een pistool afgepakt. Gelukkig liep dat nog goed af. Dit gebeurde
jaren geleden in de Mariastichting. Tegenwoordig, met de
beveiliging om de hoek, kan het niet meer op deze manier
uit de hand lopen.” Waarom dan toch dit voorbeeld? Deels
opleiding
omdat medewerkers die recenter in aanraking
liefste”, zegt Moria Gerrits, personeelsadviseur.
niet hun verhaal doen, zeker niet met naam en
en training, vooral aan medewerkers op de SEH
zijn geweest met agressie en/of geweld liever
toenaam. De opvang binnen de afdeling vinden betrokkenen goed, maar de impact lijkt groter dan wordt ingeschat.
Liever persoonlijk alarm De andere reden om Coby’s ervaring te melden is
dat het voor haar mede aanleiding was om in het kader van haar opleiding onderzoek te doen op
“Vandaar dat bij ons de nadruk ligt op instructie en de Kinderafdeling. Zoals de jaarlijkse agressietrainingen en gedragsregels die op de muur
hangen bij de SEH hoe met deze mensen om te gaan. Als het toch mis gaat, is het belangrijk
aangifte te doen. Dit kan anoniem, op naam van
het ziekenhuis. De medewerker wordt natuurlijk op de afdeling opgevangen.”
haar afdeling naar agressie. Eén van de conclu-
Iemand boos? Melden!
kers zich niet altijd veilig voelen op de werkvloer.
Een schone taak voor preventiemedewerker Olaf
sies hiervan was dat zes van die tien medewer-
Er zijn nog wat slagen te maken op dit gebied.
“Vooral in het weekend komen dronken mensen
Hofmeijer: “Het beleid is redelijk op orde. Alleen
binnen. Lallend en brallend zijn ze meestal niet zo gevaarlijk, maar iemand die drugs gebruikt kan ineens door het lint gaan. Ze hebben
grenzeloze kracht en voelen totaal geen pijn.
Ook psychiatrische patiënten zijn onberekenbaar. Dan moet je zorgen dat er op tijd hulp komt.
Inmiddels werkt een belsysteem op onze tele-
foons, maar in de nachtdienst met zijn tweeën
moet je maar bij die telefoon kunnen komen. Met een persoonlijk alarm zou ik me veiliger voelen.”
Preventie heeft prioriteit “Agressie voorkomen willen we natuurlijk het
is het niet overal doorgedrongen tot de werk-
vloer. Daarbij zijn er wisselingen geweest bij de beveiliging. Sinds een tijdje heeft Securitas die
overgenomen. Ook zij hebben nog wel behoefte aan specifieke training. Ik ben nog bezig te
inventariseren wat verder allemaal geregeld is.
Het overzicht mist hierin. Hoogste prioriteit nu: alle incidenten melden! Ook als iemand alleen boos wordt, meld het! We moeten duidelijk in
beeld krijgen hoe vaak en op welke manier we in
aanraking komen met agressie of geweld, verbaal of fysiek. Dan weten we waar we concreet stappen op kunnen nemen.”
Hoe ga je om met agressieve patiënten. Een paar tips: • Probeer je emoties de baas te blijven, ga
niet schreeuwen, blijf kalm, laat merken
dat je luistert, wijs niet en raak de ander niet aan.
• Hou voor jezelf een vluchtweg in gedachten, maar ook voor de ander. Een kat in het nauw maakt rare sprongen.
• Nodig de ander uit te gaan zitten. Zittend
worden mensen minder snel boos. Probeer
de gevoelens van de ander te benoemen.
• Probeer op anderhalve meter afstand te blijven. Ga niet aan de dominante kant
staan van de ander, meestal is de ander rechts het sterkst.
• Haal het tempo uit het gesprek door
samen te vatten wat de ander zegt. Ga zelf
langzamer praten, door vaker te pauzeren.
5
Winnaar Veiligheidsaward 2010 geeft project door
‘TOP’ van OK naar MDL Vorig jaar won de Time Out Procedure (TOP) de Veiligheidsaward. Een van de
criteria om de award te winnen was dat het project ook op andere afdelingen gebruikt kon gaan worden. Een jaar later blijkt dat dat kan. Estella Noij, endoscopieverpleegkundige: “Wij gaan nu ook beginnen met ‘toppen’.”
Bij de TOP controleer je je patiënt voor een operatie met een paar korte open
vragen. Die TOP wordt op verschillende momenten door verschillende mede werkers gedaan. Zo voorkomen we dat er iets fout gaat. Controlemoment invoeren
Op de MDL-endoscopie afdeling en de poli zien ze zeker kansen voor de TOP: “Endoscopische ingrepen hebben en krijgen steeds meer raakvlakken met
de chirurgische ingrepen. De onderzoeken en behandelingen worden steeds
ingewikkelder. Het is belangrijk dat we momenten invoeren om procedures en
patiëntgegevens te controleren.” Op de poli MDL is het team daarom begonnen
2000
2000
1800
1800
1600
1600
1400
1400
1200
1200
1000
1000
800
800
600
600
400
400
200
200
0
0
met een TOP werkwijze, van het moment dat de patiënt zich meldt aan de balie tot hij weer weggaat. Er is al een speciale multidisciplinaire checklist gemaakt
6
voor endoscopische procedures. Die checklist moet bijdragen aan een veilige scopie en veilig verblijf op de afdeling. Estella: “Naast ‘vimmen’ gaan we dus
ook beginnen met ‘toppen’. Veilig werken vraagt nu eenmaal continu aandacht
VIM-meldingen tot nu toe
en heeft geen eindpunt.”
Let op: gevaarlijke situatie! Zeisen blinken, zeisen klinken Ruisend valt het graan
En als je iemand weg ziet hinken
Dan heeft hij het verkeerd gedaan Een ongeluk zit in een klein hoekje. Ook in het ziekenhuis. We doen allemaal ons best zo veilig mogelijk te werken, maar er kan altijd een keertje iets mis gaan of anders lopen. Die boer heeft immers ook vaker een zeis in zijn handen gehad. Dus staat er een bed voor een nooduitgang, is de vloer glad of doet een stop
contact het niet? Ofwel, zie je een gevaarlijke situatie? Probeer er direct wat aan te doen en/of bel het FAST, 8585. Voor vragen en opmerkingen kun je ook altijd terecht bij Peter Wolse, 8590, of preventiemedewerker Olaf Hofmeijer, 8356.
spaarne kort
Een open boek Over fouten en incidenten in de zorg, en hoe je daar als zorgverlener en als patiënt mee omgaat zijn indrukwekkende boeken verschenen. Zoals
• Dit nooit meer. Artsen vertellen over hun incident • Als het misgaat. Over openheid na een incident • Onder zeil
MEDIC ATIEPROTO COL? JE KU NT OO K JE GEZON D VERST AND GEBR UIKEN
Een smoesje in ruil voor een boek
De redactie van het SpaarneNWS geeft deze boeken weg! Wil je hier kans op maken? Verzin dan een
‘smoesje’ voor de noodzaak van veilig werken. Eentje die we nooit eerder
hebben gehoord. De drie origineelste inzendingen ontvangen een boek.
Insturen kan t/m 30 november naar
[email protected].
t? Wist je da scamera’s
bewaking ddorp 25 f oo H in r veiliging E 17? De be de te s m e He taal 16 zijn en in ? Er in to r u u 4 2 loopt in eveiliging 21 rondes en? De B k r e w r ie h aanbeveiligers noodsituatie n e e ij b eerste t, binnenkrijg meestal als n e g in ld e alle brandm maar wezig is, patiënten e v ie s s e r g bij a et assisteert en met h p ol h e g t f eer hee op het ook een k een baby n a v n e g bren n ter wereld n gevonde de r de on h t dek? Da worden ambulance g bewaard n la r a ja n een e? voorwerpe eiligingslog in de bev baar is 4/7 bereik 2 g in g ili e De Bev ? op T 8517
2011 Agenda nov/dec id
Veilighe Week van de 14 t/m 18 nov laasfeest 19 nov Sinterk rondom het ! Beslissingen 21 nov Vaktaal levenseinde wijs s masteronder 24 nov Linnaeu Pijnbestrijding Raad van bijeenkomst met 29 nov Lunch Bestuur en OR
1 dec Linnae usonderwijs voor (a)nios 2 dec Sym posium Jong e Zwanger schap 8 dec Linn aeus maste ronderwijs Pharmacie 10 dec VMS busreis Ke rstmarkt D üsseldorf 13 dec Lun chbijeenkom st met Raa d van Bestuur en OR 16 dec VMS Kerst bing o
“De fout van de één
is een fout
van ons allemaal”
Artsen en verpleegkundigen in gesprek
8
8
Als Willem Schreuder met arts-assistenten spreekt die in het Spaarne Ziekenhuis komen werken, heeft hij tenminste één stokpaardje. Fouten maken mag, ervan leren moet. Met de Week van de Veiligheid als aanleiding praten artsen en verpleegkundigen over het maken van fouten.
door Ellen Kleverlaan
veiligheid
foto’s Jean-Pierre Jans
“Jonge dokters kunnen na een fout ernstig twijfelen of ze wel dokter hadden moeten worden” Naast Willem zitten uroloog Arjen Noordzij, verpleeg-
kundigen Chirurgie Silvia de Wit en Sophie Osseweijer, neurochirurg Carmen Vleggeert, neuroloog Marijke
Eurelings en gespecialiseerd verpleegkundige Verloskunde en lid VSC Marijke Voogd. Als arts maak je zelf fouten, trapt Willem af. “Maar ook collega’s maken fouten. Op beide moet je zijn voorbereid. In een
ziekenhuis werk je altijd in een team. Een fout van de één, is een fout van ons allemaal. Dat besef is
essentieel.” Volgens Arjen zit het niet in het DNA van de arts om toe te geven dat je iets fout doet. “Laat staan dat we elkaar erop mogen aanspreken. Het moet zo zijn, dat als ik onder mijn witte jas een
horloge draag, ook een medewerker van het Facilitair Bedrijf dat mag benoemen.” Cultuur, het belang van een goede sfeer, deze woorden zullen tijdens het
gesprek een paar keer vallen. Carmen zegt dat het
voor een cultuur waarin je elkaar kunt aanspreken
op fouten, essentieel is dat er een goede sfeer heerst.
Feedback kunnen ontvangen “Maar moet feedback geven en ontvangen niet
sowieso een professionele eigenschap zijn van een
dokter of verpleegkundige?”, vraagt Willem. Volgens
Arjen is de huidige generatie co’s al uit een ander hout gesneden. “Op een veilige en neutrale toon zeggen
wat je moet zeggen; dat leren de artsen van de toe-
komst zonder schroom te doen.” De verpleegkundigen blijken het al langer in hun opleiding mee te krijgen. Maar feedback geven, is iets anders dan feedback ontvangen, ondervond Sophie al eens.
“Ik werkte hier nog maar net en schrok enorm van de reactie die ik kreeg toen ik een arts ergens op
aansprak. Ik weet ook niet of ik dat nog een keer zo
zou doen.” Die kloof tussen arts en verpleegkundige
9
zien de aanwezigen wel. Silvia zegt dat het on-
reine komen en daar heb je het team bij nodig.”
tussen een arts en verpleegkundige ertoe leidt dat
functioneren. Als je niet goed in je vel zit door een
danks dat nooit zo mag zijn dat een confrontatie
je als verpleegkundige vervolgens moeite hebt om de arts te bellen als het nodig is.
Enorme twijfel door fout Wellicht is kritiek geven en ontvangen lastiger
tussen artsen en verpleegkundigen, dan tussen
Carmen: “Dat is in het belang van je eigen
vervelende gebeurtenis, kan het te veel ruimte gaan innemen. En dat kan dan weer ten koste
gaan van je concentratie en dus behandelingen
van andere patiënten. Doe je een formele melding, dan betekent dat dat je er veel over moet praten.
Uiteindelijk kost het daardoor minder energie om
het te verwerken.” Verpleegkundige Marijke vertelt dat bij Verloskunde iedere dag in vijftien minuten
“De botte boer in de gezondheidszorg gaat het niet redden” mensen met hetzelfde beroep? Fouten erkennen
en feedback durven geven is bovendien in de ene maatschap lastiger dan in de andere, vinden alle
10
aanwezigen. Neuroloog Marijke legt uit dat de
artsen in haar maatschap elkaar aanspreken als zij iets signaleren. “Verder is het belangrijk om
emotionele steun te bieden. Jonge dokters kunnen na een fout ernstig twijfelen of ze wel dokter
hadden moeten worden. Je moet ermee in het
verplicht de dag wordt doorgesproken. “Als iets
naars is gebeurd, zijn dus alle betrokkenen aan
wezig en zit je nog middenin de emotie. Dat werkt goed.”
In de tegenaanval Voor iedereen zou de mogelijkheid er moeten
zijn om je verhaal te doen. Binnen je afdeling, of erbuiten. Moeten we een vertrouwenspersoon
aanstellen? Hoe zorgen we ervoor dat het kunnen delen van fouten vanzelfsprekend wordt? Dat het geven en ontvangen van feedback zich als een
olievlek over het Spaarne Ziekenhuis verspreidt?
En: hoe zorgen we dat de diehard botte boer zich ook erdoor voelt aangesproken? Arjen: “Over tien
jaar kom je er niet meer mee weg als je bij professionele kritiek in de tegenaanval gaat.” Carmen: “De botte boer in de gezondheidszorg gaat het niet redden.”
Reageer Wil je reageren op het artikel? Of heb je een goed idee hoe we feedback een vaste plek kunnen
geven in het ziekenhuis, mail het! Dat mag naar
[email protected] of naar een van de deelnemers aan het gesprek.
patiënt bekent
foto Lia Schonenburg
De heer Joop Kaslander (72 jaar)
De poten onder mijn stoel weg door Lia Schonenburg
“Vijftig jaar werkte ik ‘voor mezelf’ en door familieomstandigheden deed ik dat nog een paar jaar langer dan mijn 65e. En dan hoor je van de ene op de andere dag dat je ongenees lijk ziek bent. Dat is nu vijf jaar geleden. Ik kreeg het gevoel dat de poten onder mijn stoel werden weggezaagd. Nee, niks geen vrije tijd en hobby’s.”
“Ik belandde in het circuit van onderzoek en
verpleegkundigen de hele afdeling runnen. Het
klierleukemie had. Ons bedrijf hebben we ver-
pas om half elf krijgt. Het is een hele verantwoor
behandeling. Het bleek dat ik chronische lymfkocht en ik moest mij overgeven aan de medische zorg. Een zorg die ik nu gelukkig kan krijgen
dankzij de juiste medicatie. Inmiddels heb ik al
heel wat behandelingen achter de rug. Dit jaar ben ik al acht keer behandeld met een chemokuur.”
Zo ziek “Door een complicatie van de chemokuur ben ik nu opgenomen. Ik ben meer vatbaar geworden
voor longontsteking. Vorige week was ik zo ziek
dat ik me de eerste dagen in het ziekenhuis niet
goed meer kan herinneren. Er was even sprake dat
ik naar de IC moest maar zover kwam het net niet. Gelukkig ben ik nu weer aan het herstellen. De verwachting is dat ik morgen weer naar huis mag.”
Werkdruk “De zorg op deze afdeling is prima. Wel is de
werkdruk merkbaar. ’s Avonds moeten een paar
gebeurt dus ook regelmatig dat je de pillen
delijkheid om aan zoveel patiënten al die ver
schillende medicijnen te verstrekken. Dat vraagt secuur werk. Ik heb geleerd in mijn ziekteproces
zelf goed mee te denken. Als patiënt moet je ook altijd alert blijven.”
Lekker dichtbij “Het is fijn dat ik dichtbij dit ziekenhuis woon. Alle medische zorg is er. En waarom zou je het
verderop zoeken? Mijn vrouw is hier ook een paar jaar geleden wegens een hartinfarct terecht
gekomen. We hebben zo samen een heftige tijd
achter de rug. Als ik me goed voel en ik weer wat
energie heb, probeer ik straks weer wat te knutselen voor mijn kleinkinderen of het Rode Kruis.
Houtbewerken is mijn hobby. Met de koude dagen op komst zal ik wel veel binnen moeten blijven. De vatbaarheid is met de jaren verergerd. Maar
thuis heb ik de ruimte om het een en ander op te pakken. Mijn vrouw en ik zijn nu nog mobiel en dat is heel wat waard.”
11
Renate Agterhof is nurse practitioner Geriatrie in opleiding. Sanne van Houten is fysiotherapeut. Samen met andere disciplines runnen zij de valpoli. Doel van de valpoli is erachter te komen waarom iemand valt. Ook als iemand opgenomen is, is het belangrijk om het risico op vallen te weten. Zo kun je vermijdbaar functieverlies tijdens de opname voorkomen.
Renate Agterhof Waarom een valpoli?
Renate: “Een paar jaar geleden zijn we in het Spaarne Ziekenhuis met de valpoli voor kwetsbare ouderen gestart. Het is enorm belangrijk om in een vroeg stadium te signaleren
waarom een patiënt valt. Dan is veel leed te voorkomen.”
Sanne: “Als iemand het afgelopen halve jaar tenminste één
keer is gevallen, is dat een voorspellende factor. Maar er zijn meer signalen. Zodra we die in kaart hebben gebracht,
12
kunnen we een multidisciplinair preventieplan opstellen.” Hoe meet je of iemand kwetsbaar is?
Renate: “Ik ben coördinator van het VMS-project Kwetsbare ouderen; voor alle klinische patiënten boven de 70 moeten
we in kaart kunnen brengen wat zijn of haar kwetsbaarheid is. Daarom hebben we een anamneseformulier voor 70+ ontwikkeld. Er is veel overlap met de standaard zorganamnese. We
zijn ze nu aan het samenvoegen.” Sanne: “Als je de patiënt niet
uit bed haalt, waardoor hij bijvoorbeeld een delier of depressie
ontwikkelt, zijn we te laat. Maar je staat er als verpleegkundige niet alleen voor; stel dat uit de anamnese al blijkt dat een
patiënt kwetsbaar is, dan staat er een multidisciplinair geriatrieteam klaar. Van fysio- tot activiteitentherapeut en van geestelijk verzorger tot maatschappelijk werker.” We keren terug naar de valpoli; voor wie is die?
Renate: “Stel, een man van 74 wordt met darmklachten
opgenomen, maar hij mag na een dag alweer naar huis.
Doordat de MDL-verpleegkundige de 70+ anamnese heeft
dubbelinterview
foto’s Jean-Pierre Jans
De & staat voor verbinding, iets dat twee medewerkers uit het ziekenhuis met elkaar delen. Dit keer een dubbel interview met Renate Agterhof en Sanne van Houten die betrokken zijn bij de behandeling van kwetsbare ouderen. door Ellen Kleverlaan
Sanne van Houten afgenomen, blijkt dat sprake is van een instabiele thuissituatie; zijn vrouw kan de verzorging nauwelijks nog aan. De man is
het afgelopen half jaar bovendien gevallen. Hij heeft aan die val geen klachten overgehouden maar samen met de thuissituatie
is het toch een reden voor de behandelend arts om hem door te verwijzen naar de valpoli.”
De man meldt zich bij de poli; wat gebeurt er dan?
Sanne: “Mensen komen altijd met hun mantelzorger. Voorafgaand aan de afspraak hebben zij een vragenlijst ingevuld.
De afspraak beslaat een hele dag waarin de patiënt van top tot teen wordt onderzocht. Zo krijgen we een heel goed beeld van de patiënt. Renate doet een volledig lichamelijk onderzoek, ik
doe een functionele beoordeling. Iemand kan medisch in orde
zijn, maar zo’n angst hebben om te vallen, dat hij daardoor niet meer normaal kan functioneren. Mensen met valangst of met
verminderde kracht of evenwicht, ook oudere mensen, zijn met fysiotherapie goed te behandelen. We hebben in de regio een heel netwerk van fysio- en andere therapeuten voor na het ontslag van de patiënt.” Renate: “Het doel van de valpoli en
van het project voor kwetsbare ouderen is dat de kwaliteit van leven van deze patiënten omhoog gaat. Het is daarom heel belangrijk om dus niet alleen naar de aandoening te kijken maar naar de hele mens en zijn omgeving.”
Wil je meer weten over de valpoli of heb je patiënten die je door wilt verwijzen? Neem dan contact op met Renate of Sanne via: T 7148
13
Zorgvuldig omgaan met medicijnen kost tijd
Leuker
kunnen we het niet maken,
wél veiliger
Als je iets doet, moet je het goed doen. En vaak kost dat tijd. Dat geldt ook voor het verbeteren van medicatieveiligheid. Op allerlei niveaus wordt er aan gewerkt. Apotheker Gerard Doelman: “Inmiddels hebben we een interessante mix van initiatieven van bovenaf en onderop die in korte tijd samen moeten gaan leiden tot 14
een mooi resultaat.”
door Maaike Slierings
Arianne Burgers, afdelingshoofd Neurologie, is
verrichten. VIM-meldingen en landelijke rappor-
drive om de zorg te willen verbeteren is er. En dat
werkgroep High Risk Medicatie heeft de risico’s
het hiermee eens: “Het heeft veel aandacht. De
is ook nodig, dan is er draagvlak voor veranderin-
gen.” Gerard verklaart: “Bij het proces van voorbereiden, klaarmaken en toedienen van medicatie
zijn veel mensen betrokken, die veel handelingen
ten laten ons zien waar het mis kan gaan. De geïnventariseerd en aanbevelingen gedaan. Inmiddels staan nieuwe protocollen op
SpaarneNet en daar komen gerichte trainingen
op.” “Heel goed natuurlijk”, vindt Nicolet Walker,
medicatieveiligheid
senior verpleegkundige op de afdeling Neuro
logie. “Zodra je weet welke fouten je kúnt maken,
GEBRUIKT U ME
DICIJNEN?
wil je daar gelijk iets aan doen! Bovendien kunnen
Haal dan een nieuw overzic ht van uw medicijnen bij uw apotheek.
hiermee op de eigen afdeling de werkafspraken
Voor uw veilig
heid
Het is belangrijk voor uw zorgv erlener om te bruikt. Neem weten welke medic daarom bij elk ijnen u gebezoek aan het mee van uw medic ziekenhuis een ijnen. Zo werke actueel overzicht n we samen aan veilige zorg voor u.
alvast weer aangescherpt worden”, voegt Biljana
Hoe komt u aan een medicijnove rzicht? U kunt bij uw eigen apotheek een overzicht Geef ook altijd opvragen. wijzigingen in het gebruik van medicijnen door uw aan de apotheek.
Djudaric, afdelingshoofd Interne Geneeskunde toe.
Begin ook klein Nicolet: “We hebben als afdeling destijds besloten om met elkaar de kwaliteit aan te pakken. VIM’en helpt om erachter te komen waar dingen anders
moeten, daar is iedereen van doordrongen. Ik ben in protocollen gedoken, heb processen bekeken
en daar zijn meer werkbare, verbeterde afspraken uitgekomen, bijvoorbeeld over iv-medicatie.”
Arianne: “Resultaat is al merkbaar, er zijn minder
VIM-meldingen. En alles is bespreekbaar.” Biljana
vult aan: “Op Interne deelt de verpleegkundige in
Actueel medicatieoverzicht
In de Week van de Veiligheid staat het thema medicatieverificatie centraal. Met posters en kaartjes vragen we
patiënten en onszelf te denken aan een actueel medicatieoverzicht.
de dagdienst de medicijnen nu met opvallende
hesjes waar ‘medicatieronde niet storen’ op staat, zonder pieper. Beter geconcentreerd dus. Werk
15
afspraken worden nu duidelijk op papier gezet.
Samen en zorgvuldig
sommige afspraken heel goed voor het eigen
maar Nicolet blijft kritisch: “De thuismedicatie
Naast de ziekenhuisbrede protocollen kun je
Het is te merken dat Epic steeds vollediger wordt,
team opstellen.”
staat er meestal niet in, patiënten moeten dat
Tijdrovend Medicatieveiligheid hangt sterk samen met hoe Epic werkt. Het invoeren, checken en bijhouden
van alle geneesmiddelenbestanden was en is een
enorm tijdrovende klus. De apothekers Ton Gruter en Suzanne Bocxe vervullen in dit proces een
belangrijke rol. Vervolgens moet er goed met Epic
gewerkt worden. De juiste informatie in het juiste informatieveld, zodat bewaking en overdracht
optimaal verlopen. Biljana: “Als resultaat van een
Prospectieve Risico Inventarisatie is een werkgroep nu aan het bekijken hoe de scholing op het gebied van medicatie in Epic verbeterd kan worden. Alleen de basis blijkt niet genoeg.”
vaak zelf aangeven en weten soms niet welke medicijnen ze gebruiken.” Gerard: “Medicatie
verificatie bij opname en ontslag is heel belangrijk voor patiëntveiligheid en zelfs verplicht. Voor de afdelingen Orthopedie en Chirurgie wordt nu al
voor de meeste geplande patiënten de thuismedi-
catie opgevraagd door de apotheek. De werkgroep Medicatieoverdracht heeft hiervoor diverse
voorstellen ingediend. Aan een ziekenhuisbrede regeling, ook voor de ontslagmedicatie, wordt
gewerkt.” “Als je het maar sámen doet”, besluit
Nicolet. “Ook artsen mag je erop aanspreken als
ze iets niet (goed) doen.” “En neem de tijd en wees zorgvuldig met medicatie”, voegt Arianne toe.
“Altijd beter voor de patiënt, maar ook voor jezelf.”
eigenaardigheden
foto Raymond Riksman
passie vrije tijd
ergernis geloof ambitie geluk
angst gezondheid
toekomst liefde
De EigenAardigheden van Raymond Riksman:
Genieten van serene rust Raymond Riksman is een oudgediende bij het Spaarne Ziekenhuis.
Liefde ervaar je als…
Al bijna 25 jaar in dienst, waarvan zes jaar als beveiligings
“Genieten van het leven met mijn
medewerker. Naar eigen zeggen doet hij dit zeker nog tot zijn 67e. In zijn vrije tijd is hij een fervent sportduiker. Tijdens het duiken kan hij zich volledig overgeven aan de serene rust onder water. Ook geniet hij met volle teugen van het gezelschap van zijn vrouw
vrouw. We zijn volgend jaar dertig
jaar getrouwd. Ons geheim? Open en eerlijk naar elkaar zijn. Maar
ook samen plezier hebben in de ‘gewone’ dingen. Vakanties, ons
en kleinkind. door Jantine de Boer
kleinkind en het verenigingsleven.”
Wat is je passie?
Wat doe je in je vrije tijd?
Hoe zie jij de toekomst?
“Ik ben sportduiker in Nederland
“Naast het duiken geniet ik enorm
“Op de eerste plaats genieten van
geleden vroeg mijn schoonzoon
maanden. Samen met mijn
nog steeds werken als beveili-
en het buitenland. Acht jaar
om samen met hem de duik
opleiding te volgen. Sindsdien
ben ik verkocht. Bijzonder eraan
vind ik die rust onder water en dat je onderdeel bent van een indruk
wekkend landschap. Mijn mooiste duikervaring? In Mexico, Playa del Carmen. Kraakhelder water en prachtige walvishaaien.”
van mijn kleindochter van zes
vrouw pas ik twee keer in de week op. Ik had nooit gedacht dat het zo leuk is om opa te zijn. Verder
breng ik veel tijd door bij de duikvereniging. Ik regel de inkopen
van het clubhuis, draai bardienst
en ik geef zo nu en dan een duik demonstratie.”
mijn familie en de duiksport. En
gingsmedewerker bij het Spaarne
Ziekenhuis. Ik werk volgend jaar 25 jaar in het ziekenhuis. Het is hier
hollen of stilstaan. Soms gebeurt er helemaal niets en dan gaat er
ineens een brandalarm af of staat er een agressief persoon aan je
balie. Heerlijk die afwisseling! Ik zie
mezelf hier wel tot mijn 67e zitten.”
Wat beweegt medewerkers in het Spaarne Ziekenhuis? Een interview met antwoord op vier vragen.
