nummer 1 januari 2012 Johan derksen mijn dochter van 12 is mijn redding geweest Voor de minima

HET Gratis BLAD dat OMHOOG KIJKT nummer 1 | januari 2012

Johan derksen ‘mijn dochter van 12 is mijn redding geweest’

BIKKEN MET HERRIE LOWBUDGET SMULLEN MET HERMAN DEN BLIJKER

Dierenarts Voor de minima

Radar feliciteert iedereen van Ja! met de publicatie van het eerste nummer. We wensen alle vrijwilligers en lezers van dit nieuwe blad een voorspoedig 2012.

De RadarGroep bestaat uit RadarAdvies, RadarVertige training en opleiding, RadarUitvoering, RadarDetachering, RadarCommunicatie en Seinpost Adviesbureau.

www.radar-groep.nl

Bedreven in beter samenleven

Colofon Hoofdredactie: Sander de Kramer Conceptontwikkeling: Arjan Verweij Sander de Kramer Andries Coppoolse Barbara Kathmann Coördinator: Koen Freijssen Redactionele medewerkers: Ilja Post Xandra Brood Herman den Blijker Sjaak Sies Clara Sies Jan-Cees Butter Marcel Slockers Sjany Middelkoop Mitchell Daamen Henk Schouten Tante Toos Wendy Bovendeert Fotografie: Arie Kievit Rokus van den Bout Bart Janssen Fadjiwa Faber David Jezior Vormgeving: Maximum David Cleffken Bert Smidt Peter Stoeken DRUK: Senefelder Misset Distributiecoördinator: Sjany Middelkoop Distributiepunten en partners: Voedselbanken Nederland Resto VanHarte Stichting Humanitas Yulius Stichting Mara Radar Uitvoering Minimax Met dank aan: Gijs Kempen Marja Bijl Jan Menting Hermen van Dorp Redactieadres: Redactie Ja! Mauritsplaats 24 3012 CD Rotterdam [email protected] Telefoon: 06-50404503 Advertentieverkoop: [email protected] Distributiepunt worden? Koen Freijssen: 06-50404503 [email protected]

DoelstellingEN Ja! is in december 2011 opgericht. Dit magazine verschijnt maandelijks en is bedoeld voor alle mensen, die (tijdelijk) moeite hebben zich in onze snelle, complexe samenleving te redden.

INHOUD 10

De 5 koudste winters ooit

Ja! wil ondermeer, met gemakkelijk leesbare artikelen, de weg wijzen naar instanties en initiatieven. Ja! wil met bijzondere levensverhalen en interessante interviews inspireren en geeft bovendien handige tips hoe kan worden bespaard op de dagelijkse uitgaven. Ja! is een blad dat omhoog kijkt. Ons motto luidt: ‘We kijken naar mogelijkheden in plaats van beperkingen’.

18

Koopjesjagen met Xandra Brood

Ja! is er overigens voor álle mensen die een portie positiviteit kunnen gebruiken. Het magazine is in heel Nederland gratis verkrijgbaar en wordt verspreid via onder andere Voedselbanken Nederland, verzorgingshuizen, ziekenhuizen, alle filialen van Resto VanHart en tal van maatschappelijke instanties. Bovendien staat elke editie van Ja! digitaal op onze website: www.jamagazine.org.

VERDER... 4 Jalezers over 5 Waarom ja! 6 Dierenarts voor de minima 8 interview Johan Derksen 11 Tips van tante Toos 12 De snorren van Radjastan 15 Bikken met Herrie 16 interview willem philipsen 19 De Siezen 22 Schrijverscafé 24 Iedereen is welkom bij Resto VanHarte 26 Kruiswoordpuzzel 27 Doc Slock geeft raad 28 Gratis uitagenda 29 Wie zegt er ja! tegen Louis Lopes? 30 Nieuws uit Absurdistan 31 Lachen met Henk

4

MENING

JALEZERS OVER: Vincent:

t vang

olitie p e s ame t visnet oproep van n t e i V en me eemt de l boev tie in Vietnam n en te vangen weers

,,Als agenten hardrijders vangen met een visnet, dan kan ik wel raden wat voor gereedschap de vissers daar gebruiken: die proberen de vissen natuurlijk in de boeien te slaan.”

li ev rrijd er bo De po e moto m e d m n o e en d olk met e ardrij d het v r H e . t k s j i rmee ooien etterl en, g rt ove p heel l o p k o s t d dat n te s en sin iel zo igere e w word r w e t e z et ach t. Als dt ver h o visne t l wor e e n d t d i e en h ten Het m agent , iets aakt. a r o t k H i erstr hanh het v stad T noi. e d in ad Ha t t e s e zo z d e f ing politi hoo e e d d t heef n van aand zuide m n e pakt. gelop opge De af s r e c a wegr al 21

Arjan: ,,Ik vrees dat deze actie het gezag van de sterke arm niet goed zal doen. Als ik een agent over straat zie kuieren met een vlindernetje in z’n vingers, neem ik hem in elk geval nooit meer serieus.”

Wendy: ,,Als die agenten daar net zo traag zijn als hier, ben ik bang dat ze vooral áchter het net vissen, haha!”

Koen: Ilja: ,,Ik vind het een goed idee! De meeste jakkeraars zijn bijzonder hardleers. Die deinzen niet terug voor een bekeuring meer of minder. Maar als er plotseling een diender met een visnet de weg op springt, laat-ie het een volgende keer wel uit zijn hoofd om te hard te rijden.”

,,Ik vind het echt te belachelijk voor woorden! Het is levensgevaarlijk om voorbij scheurende motorrijders een net over de oren te trekken. De politie moet juist staan voor veiligheid. Dit is volslagen onverantwoord.”

REDACTIONEEL 5

Waarom Ja!? Iris had het goed voor elkaar. Ze woonde, samen met haar man Harry en hun twee kinderen in een mooi huis, reed in een hip autootje en had eigenlijk nooit geldzorgen. Totdat Harry drie jaar geleden na een auto-ongeluk overleed. Plotseling stond Iris er alleen voor. Dat viel de 39-jarige vrouw zwaar. Naast het verdriet had Iris nu in haar uppie de zorg over haar twee opgroeiende kinderen. Al snel kon ze het niet meer combineren met haar baan als secretaresse. Hierdoor raakte Iris nog dieper in de puree. Om het huishouden draaiende te houden, zag ze haar spaargeld met de week verdampen. Trots als ze was, poogde Iris haar geldzorgen voor haar kinderen, familie en vriendinnen te maskeren. Als vriendinnen haar belden voor een avondje uit, schudde ze steevast het hoofd. ,,Ik moet nog zoveel doen. Een andere keer misschien”, zei ze dan. Om de huur te kunnen betalen, verkocht Iris op den duur zelfs haar meubels. ,,Ik heb een nieuwe bank besteld, maar hij is nog steeds niet binnen”, loog ze uit schaamte. Ook zegde ze haar internetabonnement op. ,,Ik heb even geen zin in de computer.” En ten einde raad bespaarde Iris zelfs op het eten. Zo dichtte Iris elke maand weer het ene gat met het andere. En toen gebeurde er iets lelijks en moois tegelijk. De koelkast ging stuk. Iris was in grote paniek. Want hoe moest ze in vredesnaam het huishouden bestieren, zonder een onmisbaar apparaat als een koelkast? Maar geld voor een nieuwe had ze niet. Uit pure wanhoop klopte Iris aan bij een buurthuis. Daar zouden, zo had ze eens gehoord, vrijwilligers zitten die mensen helpen die in de penarie zitten. Daar deed Iris haar trieste relaas. En wat bleek? De vrijwilligers wisten Iris meteen te vertellen dat ze, in haar situatie, recht had op meer dan 200 euro huurtoeslag per maand. En daarnaast nóg twee toeslagen voor haar opgroeiende kinderen. Toeslagen die door de overheid speciaal voor mensen als Iris in het leven zijn geroepen, maar waarvan Iris dus totaal het bestaan niet af wist. Iris en haar kinderen hadden, kortom, al die jaren onnodig in armoede geleefd. Het verhaal van Iris staat niet op zichzelf. Meer en meer mensen in Nederland hebben (tijdelijk) moeite het hoofd boven water te houden in onze complexe, dure samenleving. Mensen die wel een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Van studenten en bijstandsmoeders tot gehandicapten, (chronisch) zieken, mensen met schulden en de vele eenzame ouderen in ons land. Speciaal voor alle mensen die het (eventjes) wat lastiger hebben, is er nu de Ja!. Het blad dat omhoog kijkt. Het blad dat goed nieuws brengt bij mensen die al veel te vaak ‘nee!’ te horen hebben gekregen. Ja! is een gratis magazine met artikelen hoe u kunt besparen op uw dagelijkse uitgaven. Styliste Xandra Brood laat zien dat er leuk uitzien niet veel geld hoeft te kosten. En topkok Herman den Blijker geeft elk nummer een heerlijk lowbudget-recept prijs. Maar we brengen ook inspirerende levensverhalen, interessante interviews en grappige berichtjes. En misschien wel het belangrijkst: we laten de lezer, aan de hand van makkelijk leesbare artikelen zien welke instanties, initiatieven en wettelijke bepalingen in ons land bestaan. De Ja! als wegwijzer, zodat mensen als Iris niet onnodig jarenlang de eindjes aan elkaar hoeven te knopen, maar veel sneller weten waar ze terecht kunnen. Eigenlijk is Ja! er voor iederéén, die zin heeft in een portie positiviteit in deze sombere tijden. Voor arm en rijk, voor dik en dun.

Veel leesplezier! Sander de Kramer Hoofdredacteur

6

REPORTAGE

Tekst Koen Freijssen Fotografie David Jezior

Wat doe je als je lieve hond ziek is, maar je hebt geen geld om het te laten opereren? Veel mensen zien geen andere oplossing dan hun beste vriend naar het asiel te brengen. Met pijn in hun hart. Dat is nu verleden tijd. Een club idealistische dierenartsen is een uniek project gestart. Iedereen met een uitkering kan zijn of haar dier tegen de minimale kostprijs laten helpen. ,,Wij redden hier vijftig dieren per week.”

dierenarts voor de minima

7

Een rode Opel Astra rolt het terrein op van dierenpraktijk Minimax. Een blonde vrouw stapt uit met een zwartharig hondje in haar armen. Even later, in de behandelkamer, blijkt dat de Engelse Cockers Spaniel de naam ‘Soldier’ draagt. Ongerust vertelt zijn baasje An over de enorme bult net boven het rechteroor van haar puppy. Dierenarts Georgina, constateert een tumor die ze onmiddellijk moet weghalen. Het hondje verzet zich hevig tegen de narcose, maar valt na een paar minuten vredig in slaap in de armen van zijn baasje. ,,We merkten dat steeds meer mensen door financiële problemen hun huisdier niet meer kunnen laten helpen bij een gewone dierenarts. Dan stonden ze voor de vreselijke beslissing om hun trouwe vriend naar het asiel te brengen. Maar voor veel mensen is hun hond of kat meer dan een huisdier. Het is hun alles. En voor het dier is het natuurlijk ook dramatisch om vanuit een warm huis opeens in een asiel terecht te komen. Daarom zijn wij met een groepje idealistische dierenartsen deze niet-commerciële kliniek begonnen. Iedereen met een uitkering kan zijn huisdier hier, tegen de minimale kostprijs, laten behandelen. Elk dier heeft recht op zorg”, zegt de 29-jarige dierenarts Georgina. De praktijk is uitgerust met de modernste apparatuur. De lampen van de operatietafel werpen een blauw licht over de behandelkamer. De injectienaalden en de plastic handschoenen liggen klaar. De operatie van Soldier kan beginnen. Het geëmotioneerde baasje van Soldier neemt plaats in de wachtkamer. ,,Vorige maand heb ik hier mijn oude hond laten inslapen”, vertelt An met een brok in haar keel. ,,Om mijn verdriet te verwerken, heb ik een nieuw hondje genomen. Ik ben een echte dierenvriend. Op de internetsite Marktplaats kwam ik een advertentie tegen en ben ik zonder twijfel met mijn vriend richting Noord-Brabant gereden. Daar bleek het te gaan om een nestje van een broodfokker. Maar toen ik Soldier in mijn handen had was ik op slag verliefd. Nu hij vier maanden oud is en kampt met een tumor, komt het verdriet weer naar boven. Ik ben ontzettend blij dat ik, hoewel ik het als werkloze vrouw niet breed heb, Soldier hier kan laten helpen.”

Wie:

Een half uur later zwaait de deur van de behandelkamer open. Georgina vertelt dat de operatie is geslaagd, maar dat Soldier nog wel een paar uur moet aansterken. An haalt opgelucht adem, haar hondje is gered. Volgens Georgina is het een groot risico om een hond te kopen bij een commerciële broodfokker. ,,Je weet nooit of het dier iets mankeert. Door vroeg ingrijpen hebben we Soldier gelukkig gered.”

Ze was erg gehecht aan haar kater. Maar als ze financieel niet in staat is om bij óns een operatie te betalen, dan kan ze de verantwoordelijkheid voor het dier simpelweg niet dragen”, zegt Georgina met een strenge blik. ,,Het welzijn van het dier staat altijd voorop. Het is net als in het menselijk leven; af en toe moet je iemand van wie je houdt laten gaan, omdat je weet dat het zo beter is.”

,,Het werk geeft heel veel voldoening. Omdat wij veel goedkoper zijn dan commerciële dierenpraktijken, zijn onze cliënten vaak extra dankbaar. Het steriliseren van een poes kost elders bijvoorbeeld meer dan 150 euro, in onze praktijk kan dit voor 55 euro. Wij gaan uit van de minimale kosten van een ingreep, de rest wordt aangevuld met een subsidie. Daarnaast werkt hier, dag in dag uit, een aantal mensen op vrijwillige basis aan het welzijn van de dieren. Hun enthousiasme en energie werken aanstekelijk op de rest van ons team.”

In de wachtkamer is inmiddels een nieuwe klant aangeschoven. Het is de 58-jarige Lia. Trots kijkt ze naar haar slapende poes Ieniemienie, die een paar minuten eerder is gesteriliseerd. Ze spreekt vol lof over Minimax. ,,Ik had vroeger een hondje dat een baarmoederoperatie moest ondergaan. Ik zat toen nog bij een gewone dierenpraktijk. Het heeft honderden euro’s gekost om haar nog een paar maanden in leven te houden. Toen ik nog werkte kon ik de operaties betalen. Nu ik werkloos ben, is het door Minimax toch mogelijk om Ieniemienie te houden. We hebben een hechte band samen. Ze liep ooit bij mij door de tuin, zoekend naar onderdak. Ik heb haar een blikje kattenvoer gegeven en voordat ik het wist lag ze naast me op de bank te spinnen. Ieniemienie maakt me gelukkig. Het is zo fijn om een dier te hebben, waar ik met al mijn liefde voor kan zorgen.”

‘Zonder de dierendokter was mijn hond er niet meer geweest’ Inchecken bij de receptie van Minimax voor een afspraak duurt langer dan bij een doorsnee dierenarts. ,,Iedereen moet met papieren kunnen aantonen dat hij of zij een uitkering heeft. Anders word je simpelweg niet geholpen. We hebben hier weleens mensen die ijskoud met een grote BMW ons terrein oprijden en gehuld in bontjassen plaatsnemen in de wachtkamer. Als ze niet kunnen aantonen dat ze een uitkering hebben, dan sturen we ze weg. Helaas is deze strenge controle noodzakelijk.” Hoewel de kosten bij Minimax aanzienlijk lager liggen dan in een gewone dierenpraktijk, zijn sommige ingrepen toch niet voor iedereen betaalbaar. ,,We hebben laatst een kater met spoed moeten opereren. Later bleek dat het baasje de ingreep niet kon betalen. In dit geval hebben wij op onze kosten de kater geopereerd. Maar we hebben het dier vervolgens wel in het asiel geplaatst. Voor het baasje was het erg zwaar om abrupt afscheid te nemen.

Trots kijken Lia en Georgina hoe de poes ontwaakt uit haar narcose. De uitdaging bij Minimax is volgens Georgina het zoeken naar de goedkoopste oplossing. ,,Laatst hadden we hier een hond met een gebroken poot. Met een stukje hout uit onze tuin hebben we een spalk gemaakt. De breuk is perfect genezen. Het maakt het werk uitdagend. We zoeken creatief naar een geslaagde oplossing”, legt Georgina uit. ,,Voorheen waren er veel mensen die een bezoek aan de dierenarts uitstelden, omdat ze bang waren voor de hoge kosten. Met alle gevolgen van dien. Door onze betaalbare behandelingen hoeven mensen in verreweg de meeste gevallen hun dier niet meer naar het asiel te brengen. We verlagen de drempel om naar de dierenarts te gaan. Daardoor maken wij voor een grote groep mensen het verschil”, lacht Georgina tot besluit.

Georgina Jansen.

Wat:

Dierendokter voor mensen met een uitkering.

Waar: 

Dierenpraktijk Minimax, Abraham van Stolkweg 33 te Rotterdam.

Wanneer: Maandag tot en met vrijdag van 08.30 uur tot 16.30 uur. Waarom:   Veel dieren belanden in het asiel, omdat hun baasjes de medische kosten niet kunnen betalen. Tot nu toe is Minimax in Rotterdam de enige dierenpraktijk voor minima in Nederland. Er wordt in andere steden gewerkt aan gelijksoortige projecten.

8

INTERVIEW

JOHAN DERKSEN

‘MIJN DOCHTER VAN 12 IS MIJN REDDING GEWEEST’ Johan Derksen is misschien wel de populairste Nederlander van dit moment. Mensen zetten elke week massaal de tv aan, als Johan zijn ongezouten mening over voetballers uitbromt. Mede dankzij zijn humor won hij onlangs de Gouden Televizier-Ring. Achter zijn lach gaat echter een bewogen leven schuil. Een gesprek over armoede, kortingsbonnetjes van C1000, uitgekotste Vietnam-veteranen en hoe hij uit het dal krabbelde na de dood van zijn eerste vrouw. Tekst Sander de Kramer en Koen Freijssen Fotografie Arie Kievit

Armoede is een toenemend probleem in Nederland. Heb je weleens de eindjes aan elkaar moeten knopen? ,,Ik heb heel lang de eindjes aan elkaar geknoopt. Als vrijgezelle voetballer leefde ik als een hond. Ik verdiende 700 gulden als basissalaris, plus premies voor gewonnen wedstrijden. We wonnen alleen nooit. Daarnaast werkte ik bij de krant, waar ik als jonge verslaggever een fooi verdiende. In die tijd trok ik veel op met mijn vrienden van de band ‘Cuby and the Blizzards’. We zakten hele nachten door en hadden geen rem. Na tien dagen was het geld op, maar dan moest ik nog wel twintig dagen zien uit te zingen. Dat was toch een probleem, want ik had geen stuiver meer op zak.”

Hoe overleefde je dan? ,,Oh, ik was heel creatief. Ik plande mijn interviews voor de krant met opzet rond vijf uur ’s middags. Dan hoopte ik dat mensen zeiden: ,,Eet je een hapje mee?” Werkte dat niet, dan had ik nog een andere truc: dan ging ik ’s avonds ‘heel sociaal’ bij een kennis op bezoek. Dan hoopte ik op een schijf ontbijtkoek bij de koffie. Zo zong ik de rest van de maand uit. Iedere maand nam ik mij voor om mijn levensstijl te veranderen, maar het was telkens weer hetzelfde liedje.”

Maakt u zich hard voor goede doelen? ,,Ik doe iets voor een stichting die geld ophaalt voor de gehandicapten-sport. Maar ik wil niet zo’n bekende Nederlander zijn, die de show gaat stelen met het goede doel. Ik word er misselijk van als ik op tv Ruud Gullit voor het goede doel met ondervoede Afrikaanse kinderen over het strand zie lopen, terwijl hij honderdduizend euro krijgt van zo’n instantie. Als ik word benaderd, doe ik het altijd gratis. Ik heb een keer een commercial opgenomen voor de Hartstichting. Die is vervolgens honderd keer op televisie geweest. Toen kreeg ik als bedankje een grote kist sigaren. Dat vond ik zo absurd. Een kist sigaren van de Hartstichting. Een doos mandarijnen had ik me nog kunnen voorstellen...”

Je staat bekend als een echte brombeer die overal een ongezouten mening over heeft. Maar wat is eigenlijk je allergrootste ergernis? ,,Ik heb nagedacht op wie ik zou stemmen. Qua progamma paste ik het beste bij D66. Maar omdat het een kleine partij is, dacht ik dat mijn stem verloren zou gaan. Toen heb ik op Rutte gestemd. Alleen niet met de diepere gedachte dat Rutte in een dwangbuis van Geert Wilders zou belanden. Ik had nooit op de VVD gestemd, als ik had geweten dat Wilders Rutte als een marionet zou bedienen.”>>

9

‘Ik heb heel lang de eindjes aan elkaar geknoopt. Ik plande mijn interviews voor de krant met opzet rond vijf uur ’s middags. Dan hoopte ik dat mensen zeiden: Eet je een hapje mee?’

10 INTERVIEW Zou je zelf niet de politiek in willen? ,,Daar ben ik te oud voor.” En als u jonger was geweest? ,,Met alle respect, maar iemand met kwaliteiten gaat toch niet de politiek in? Of je moet een idealist zijn. Er is geen droog brood in te verdienen. Je werkt je ook nog eens dag en nacht de touwtyfus. Ik doe nu alleen nog dingen die ik leuk vind. Ik ben 62 jaar en laat me niet meer leven. Ik draai bijvoorbeeld gratis plaatjes bij Radio Rijnmond. Daar heb ik meer plezier aan dan de politiek. Daarbij zou ik die hele etiquette geweld aandoen.” ,,Ik ben overigens wel een keer benaderd door Hilbrand Nawijn. Hij kwam de redactie opstuiven met de vraag of ik bij hun club wilde aansluiten. Onaangekondigd. Een kostelijke man, maar ik heb geen moment getwijfeld om met die rebellenclub in zee te gaan. Want ik weet ook hoe het met Nawijn is afgelopen. Die stond ergens in een café ‘Kom van dat dak af ’ te zingen.” Je bent door je tv-optredens ongekend populair geworden. Je hebt zelfs de Gouden Televizier-Ring gewonnen. Is je leven hierdoor erg veranderd? ,,Er staan deze week vier pagina’s in de Privé over mij. Ik zit van de week met mijn vrouw de krant te lezen, komen we opeens een enorme advertentie tegen: ‘Dit is de vrouw die Johan Derksen altijd zorgvuldig verborgen houdt.’ Ik zeg tegen mijn vrouw: ‘Ik geloof dat we in de Privé staan.’ Even later sta ik bij het benzinestation en pak dat blad uit het rek. Bleek dat ik ben gefotografeerd, toen ik met mijn vrouw een avondje uit was naar de schouwburg. We stonden samen in de pauze een sigaretje te roken en kennelijk lag er honderd meter verderop een paparazzi plat op zijn buik in de bosjes. Een hele fotoserie, met citaten erbij van interviews van tien jaar geleden. Ik heb die mensen niet eens gesproken. Dat is het effect van zo’n Televizier-Ring.”

Je hebt eens geroepen dat je je druk maakt over oorlogsveteranen. Wat heb je met deze groep? ,,Ik was een keer op vakantie in Amerika en naast mijn hotel stond een tehuis voor oorlogsveteranen. Als ik ’s ochtends op het plein voor het hotel koffie ging drinken, zaten die mannen daar ook. Ze vertrouwden mij wel. Ik zag er een beetje hippie-achtig uit. Lang haar en een ongeschoren baard. Na een paar dagen herkenden ze me. Ze beschouwden me als ‘one of the boys’. Eenmaal in gesprek kreeg ik het enorm te doen met die mensen. Ze worden uitgekotst door de huidige generatie van Amerika. Volkomen genegeerd, terwijl ze zich voor hun land hebben uitgesloofd, daar in de Vietnam. Er zijn nog zo verschrikkelijk veel veteranen die doelloos rondzwerven in de bossen. Ze leven als halve wilden, van zelfgevangen vis. Ik vind dat heel schrijnend. Ze zijn tegen hun zin in Vietnam beland. Amerika moest de show stelen, en dat is mis gegaan. Nu kijkt niemand meer naar ze om.” Je hebt zelf ook het nodige voor je kiezen gekregen. Toen je 40 was, overleed je vrouw door een ongeluk. Wat heeft dat voor impact gehad op je leven? ,,Tot dat moment had ik nooit serieuze tegenslagen gehad. Als je dan plotseling alleen over blijft met een dochter van 12, dan besef je dat je je heel je leven met onbelangrijke dingen hebt beziggehouden, zoals voetbal. Ik wilde de situatie snel herstellen, want ik moest op den duur weer gaan werken. Maar een kind van 12 kun je niet aan haar lot overlaten. Ik haalde weer een vrouw in huis, maar dat liep voor geen meter. Na een jaar heb ik een einde aan de relatie gemaakt. Voor ik mijn huidige vrouw leerde kennen, ben ik nog vier jaar alleen geweest met mijn dochter.”

Is de band met je dochter sindsdien erg veranderd? ,,Voor die tijd was ik de vriendelijke oom die na de zoveelste buitenlandse trip met een cadeautje thuis kwam. Toen mijn vrouw overleed wist ik niet eens hoe de wasmachine werkte. Met mijn dochter heb ik opgetrokken in moeilijke tijden. We waren er voor elkaar. Dan wordt de band anders dan de traditionele vader/ dochter-band. Na het overlijden van mijn vrouw, was mijn dochter ook mijn redding. Want een vent alleen, die de blues heeft, gaat ’s avonds de kroeg in en zuipt zich een stuk in de rondte. Je hebt in zo’n situatie grote kans om te verloederen. Ik kan me voorstellen, dat als ik mijn dochter niet had gehad, ik ’s avonds nooit thuis was geweest. Dan had ik geforceerd de gezelligheid opgezocht. Dan ben je aan het aftakelen.” Wat merk je van armoede in je eigen omgeving? ,,Toen ik mijn huidige vrouw leerde kennen, was ze bijstandsmoeder. Ze had een zoontje en kluste bij in een eetcafé waar ik weleens kwam. Daar heb ik haar ook ontmoet. Nu het geld van alle kanten binnenkomt, knipt zij nog steeds alle aanbiedingen van C1000 uit de krant. Dan zeg ik: ‘Laat toch zitten.’ Maar dan zegt zij: ‘Nee, het is twee halen, één betalen.’ Dat krijg je er nooit meer uit. Als ik een tv-commercial opneem, is zij een beetje bozig. Ik ga ’s ochtends om acht uur de deur uit en kom om twaalf uur weer terug. Dan heb ik het geld verdiend, waar een normaal mens twee jaar voor moet werken. Dat vindt ze zo onrechtvaardig.” ,,Ze heeft ook niet verteld op wie ze heeft gestemd. Dan zegt ze: ‘Ik heb ook moeilijke tijden gekend, ik weet wat bijstandsmoeders doormaken.’ Ze stemt voor de bijstandsmoeders. Dus dat zal dan wel GroenLinks of SP zijn geweest.”

Zie je een toename van armoede in Nederland? ,,Daar sta ik heel naïef in. Dat krijg je door vanuit de media. Ik vind het hartverscheurend dat kinderen geen lid worden van een sportvereniging, omdat hun ouders het niet kunnen betalen. Ik ben een keer erg boos geweest op mijn dochter. Ik hoorde haar met een vriendinnetje praten over meisjes uit de klas. Die noemden ze ‘Zeemanskinderen’, omdat ze in kleding liepen van de winkelketen Zeeman. Toen ben ik zo kwaad geworden. Ik heb haar te verstaan gegeven dat er ouders zijn die wel bij Zeeman móéten kopen. Als kinderen hun klasgenootjes denigrerend ‘Zeemanskinderen’ noemen, vind ik dat overigens de schuld van de ouders. Zonder dat ik het wist, deed ik er aan mee omdat mijn vrouw alle Oillily’s van de hele wereld in haar kast had hangen. Het sluipt er in.” Is armoede een taboe in Nederland? ,,Er is veel verborgen armoede. Het past een beetje in de Nederlandse cultuur om dat te camoufleren. Een verkeerde trots om niet toe te geven aan je ellende. Niet durven zeggen dat je geen knopen aan de gulp hebt. Mensen schamen zich ervoor, terwijl het niets is om je voor te schamen. Als ik morgen ontslag krijg bij Voetbal International en ze zeggen bij de televisie dat ze ermee stoppen, dan kan ook ik mijn hypotheek niet meer ophoesten. Dan kan ik niet meer voldoen aan mijn plichten en heb ik dezelfde grote problemen als de mensen die nu ook in de problemen zitten. Daarbij heb ik met deze conjunctuur geen enkele garantie dat ik morgen of overmorgen niet ontslagen word. Het kan je zomaar overkomen.”

‘Er is veel verborgen armoede. Het past een beetje in de Nederlandse cultuur om dat te camoufleren. Niet durven zeggen dat je geen knopen aan de gulp hebt. Mensen schamen zich ervoor, terwijl het niets is om je voor te schamen.’

BESPAREN 11

TIPS van Tante Toos Tante Toos is de ongekroonde koningin van het geld besparen. In Ja! geeft ze handige tips en trucs hoe kan worden bezuinigd op de dagelijkse uitgaven.

Het eierwekkerspel onder de douche Er is niets zo fijn als een heerlijke douche in de ochtend, zeg ik altijd maar. Het enige nadeel is dat je vaak zó van de warme straal geniet, dat het een hele opgave is om er weer onder vandaan te stappen. Je staat er al gauw tien minuten onder. Maar lang douchen kost veel energie en, zonder dat je merkt, dus ook veel geld. Zeker als het hele gezin van lang douchen houdt. Dan is de energierekening aan het einde van de maand niet mals. Maar hoe krijg je jezelf en de andere gezinsleden nou zo ver, dat ze sneller de kraan uitzetten? Daarvoor heb ik een leuke en mooie oplossing. Draai het om; maak van kort douchen een gezinsspel! Zet een eierwekker neer bij de douche en zet die op maximaal 3 minuten. Dat is een mooie tijd om jezelf goed te wassen. Zodra de eierwekker rinkelt, draai je de kraan dicht. Zo weet je dat je in elk geval niet onnodig geld verspilt. Maar je kunt er natuurlijk een uitdaging van maken om nóg sneller te douchen. Iedereen in het gezin mag, met gebruik van de eierwekker, proberen het familierecord ‘efficiënt douchen’ te verbreken. Plak een A4-tje met de namen op in de badkamer. Elke keer als iemand gedoucht heeft, schrijft hij of zij de tijd op die onder het warme water is gespendeerd. Aan het einde van de week tel je alle douchetijden van het hele gezin op. Degene die het minst aantal minuten onder de warme straal heeft gestaan, krijgt een kleine verrassing van de anderen. Een spannend en leuk spel, dat uiteindelijk heel veel geld kan besparen. Veel doucheplezier!

Tante Toos

De snorren van Radjastan

In november lieten veel mannen in ons land een maand lang hun snor staan om aandacht te vragen voor het goede doel. In de provincie Radjastan in India dragen álle mannen echter hun hele leven lang een snor. Hier is een knevel meer dan een pluk haar. De manier waarop de snor gedragen wordt, zegt iets over het karakter van de persoon. Zo staat een dunne snor voor ijdelheid, maar ook voor lichtgeraaktheid. Een borstelige snor betekent zelfvertrouwen en goedmoedigheid. Een omhoog krullende snor wijst op gezag en verfijning. De mannen onderhouden hun snor van jongs af aan met alle zorgvuldigheid. Ja!-fotograaf Rokus van den Bout zette de trotse snordragers op de foto.

14

emotioneel

rijk

worden?

ja! dat kan als vrijwilliger bij

Humanitas

Vrijwilliger worden Bij Humanitas zijn vele honderden vrijwilligers actief op het gebied van de ouderenzorg en vele vormen van maatschappelijke dienstverlening. Bij Humanitas kunt u kiezen uit een gevarieerd aanbod van werkzaamheden. Ouderenzorg Binnen de ouderenzorg is de variatie zeer breed: van het bezoeken van bewoners van verpleeg- en verzorginghuizen tot het assisteren in een internet café en van hulp bij activiteiten en uitstapjes tot het assisteren bij een technische klus. Het is altijd zinvol werk in een bruisende omgeving. Maatschappelijke dienstverlening Binnen de maatschappelijke dienstverlening zijn we op zoek naar mensen die een maatje willen zijn voor bijvoorbeeld slachtoffers van mensenhandel, ouders met opgroeiende kinderen, chronisch of ongeneeslijk zieken of ex-gedetineerden of die hulp kunnen bieden bij het voeren van administratie of het verwerken van verlies.

Kijk voor meer informatie op www.stichtinghumanitas.nl of mail [email protected]

Stichting Humanitas is al sinds 1945 actief in de zorg en de maatschappelijke dienstverlening en is geworteld in de Rotterdamse samenleving. Als vrijwilliger hoort u er bij Humanitas helemaal bij!

U woont niet in de regio Rotterdam

en wilt wél vrijwilliger worden?

Surf naar www.humanitas.nl

BIKKEN MET HERRIE 15

Ovenaardappel à la Herrie Lekker eten hoeft niet duur te zijn. Topkok Herman den Blijker geeft, speciaal voor de Ja!-lezers, elk nummer een recept prijs voor een lowbudget-maaltijd waar je je vingers bij af likt.

Benodigdheden: 8 aardappelen 1 prei peper zout tijm en/of rozemarijn 1 eetlepel boter verse knoflook (knoflookpoeder kan ook) 2 eetlepels zonnebloemolie of olijfolie 2 uien 4 eetlepels spekjes

Bereidingswijze: Schil de aardappelen en snijd ze in partjes, zo groot als sinaasappelschijfjes. Hak de prei in kleine stukjes. Besprenkel het met een scheutje peper en zout. Voeg er voor extra smaak wat tijm en/of rozemarijn aan toe. Doe dan de eetlepel boter erbij en als het even kan verse knoflook, maar knoflookpoeder is ook prima. Vervolgens voeg je de zonnebloemolie of de olijfolie toe. Snijd de uien in partjes en als laatste 4 eetlepels kleingesneden spekjes erbij. Zet de oven op 180 graden en wacht tot de schotel een mooie, goudbruine kleur krijgt. En... smullen maar!

16 INSPIRATIE

Van de ene op de andere dag gehandicapt Tekst Ilja Post Fotografie Bart Janssen

Willem Philipsen (27) was de gitarist van de beroemde band Postmen. Hij had het mooiste bestaan dat hij zich maar kon wensen. Maar in mei 2007 sloeg het noodlot toe. Willem kreeg een herseninfarct en raakte plotseling zwaar gehandicapt. Artsen voorspelden dat hij nooit meer zou kunnen lopen. Willem ging echter niet bij de pakken neerzitten en knokte zich terug. Gitaarspelen kan hij niet meer, maar na vier jaar revalideren, coacht hij nu talentvolle muzikanten en componeert hij muziek voor documentaires en commercials.

17

Hoe PostmEn-gitarist Willem Philipsen zich terugknokte na een herseninfarct Mei volgend jaar is het precies vijf jaar geleden dat het leven van Willem Philipsen volledig op zijn kop werd gezet. Op de 12e van die maand, doezelend in bed, kreeg hij een herseninfarct. Zonder enige waarschuwing vooraf. Hij had dan ook geen idee wat er aan de hand was. ,,Aanvankelijk dacht ik aan een heftige migraineaanval. Maar mijn vriendin Maria sloeg terecht alarm. Mijn gezicht was half verlamd. Opstaan ging niet meer. Binnen 30 seconden lag ik volkomen lamgeslagen op bed. Veel herinner ik me niet meer van die nacht. Ik weet nog hoe de ambulancebroeders me op een zitje naar buiten droegen. Daarna ging het licht uit. Ik was letterlijk verdoofd van de pijn.”

‘Thuis vieren we feestjes om de kleinste dingen. Bijvoorbeeld toen ik voor het eerst staand mijn boxershort wist aan te trekken. Of de keer dat ik zonder morsen uit mijn koffiekopje kon drinken.’ Pas de volgende dag hoorde Willem wat hem was overkomen. Nog steeds kan hij de stem van de arts terughalen: ‘Jongen, je hebt zojuist een herseninfarct gehad. En het spijt me om het je te moeten zeggen, maar je zult waarschijnlijk nooit meer kunnen lopen.’ Willem was verbijsterd. Logisch. Hoe ga je met zulk nieuws om als 23-jarige? Van de ene op de andere dag was hij van een actieve muzikant veranderd in een bedlegerige gehandicapte. Een traumatische ervaring. ,,In het ziekenhuis leefde ik als in een bubbel. Het voelde alsof ik in een alternatieve realiteit terecht was gekomen. Het was allemaal zo onwerkelijk.” Nog steeds weet hij niet waaróm juist hij een beroerte kreeg. Maar hij is gestopt zich die vraag te stellen. ,,Het is gewoon één van die dingen in het leven. Het gebeurt je of het gebeurt je niet. Voorspellen kun je het niet. Het is totale willekeur. Het kan iedereen overkomen.” Na zijn infarct heeft Willem een maand in het ziekenhuis gelegen. Daarna verbleef hij nog eens zo’n zes maanden in een revalidatiecentrum. In totaal duurde het bijna een jaar voordat hij weer thuis was. Zelfs nu, meer dan vier jaar later, leert hij nog dagelijks bij. ,,Thuis vieren we feestjes om de kleinste dingen.

Bijvoorbeeld toen ik voor het eerst staand mijn boxershort kon aantrekken. Of de keer dat ik zonder morsen uit mijn koffiekopje kon drinken. Na een herseninfarct wordt iets doodnormaals als douchen of naar de wc gaan opeens een enorme opgave. Alles wat ik jarenlang voor lief nam, heb ik opnieuw moeten aanleren.” Zijn grootste vreugde is dat hij weer heeft leren lopen. ,,Weliswaar mét wandelstok, maar toch!” Ook zijn spraak is sinds het ongeluk enorm verbeterd. ,,Eerst sprak ik heel monotoon. Nu kan ik weer spreken met intonatie. Daarmee heb ik geluk gehad. Een vriend lag na een mislukte hersenoperatie jarenlang zwijgend in een revalidatiecentrum. Gevangen in stilte. Hij kon alleen nog maar met zijn ogen knipperen. Wat dat betreft, heb ik nog geluk gehad. Mijn persoonlijkheid is gelukkig intact gebleven. Ik ben nog steeds wie ik was.” Al blijft het moeilijk om te accepteren wat je allemaal niet meer kunt, zegt hij. ,,Gitaarspelen, mijn grootste passie, lukt niet meer. Nu niet en waarschijnlijk nooit meer. Desondanks probeer ik positief te blijven. Nog steeds boek ik vooruitgang. Dankzij Pilates, een fitnesssysteem waarbij ik specifiek bepaalde spiergroepen train, ben ik bijvoorbeeld stukken beter gaan lopen. Ook heb ik minder vaak last van epileptische aanvallen, veroorzaakt door de littekens die de operatie op mijn hersenen hebben achtergelaten. En over het algemeen voel ik me veel energieker dan voorheen. Ik ga zelfs weer stappen met vrienden! En ik drink dan, net als andere 27-jarigen, gewoon een biertje.” ,,Maar natuurlijk blijven er momenten, waarop je het allemaal even niet meer ziet zitten”, vertelt Willem. ,,Gelukkig kan ik dan terugvallen op goede vrienden en familie. Mijn omgeving heeft me enorm gesteund. Iedereen die belangrijk voor me was, is gebleven. Mijn vriendin, met wie ik een half jaar voor het ongeluk een relatie kreeg, is mijn rots in de branding. Ik realiseer me goed hoe bijzonder dat is. Er zijn genoeg verhalen van partners die een zieke in de steek laten, omdat het ze te moeilijk wordt.” Ook financieel hakte Willem’s beroerte er flink in. Als freelance-gitarist verdiende hij goed. Maar een arbeidsongeschiktheidsverzekering had hij niet, net als de meeste jonge ZZP’ers (zelfstandigen). Dus toen hij gehandicapt raakte, was er geen werkgever die hem een percentage van het laatst genoten loon uitkeerde. ,,Ik belandde in een soort WW-uitkering. Maar dat hield op toen ik ging samenwonen. Vanaf dat moment moesten we het alleen met haar salaris zien te rooien. Best zwaar. Het feit dat ik mijn auto moest opgeven, was niet eens het

ergste. Ik kon immers toch niet meer rijden. Het vervelendst vond ik dat ik niet langer kon bijdragen aan het huishoudpotje. Ik heb me bij vlagen flink nutteloos gevoeld.” De eerste jaren na het ongeluk had Willem geen idee hoe hij opnieuw invulling kon geven aan zijn leven. ,,Zwemmen, begonnen als revalidatietraining, was een tijdje mijn nieuwe uitlaatklep. Op het hoogtepunt trainde ik vier keer per week. Even speelde ik zelfs met het idee om mee te doen aan de Paralympics. Maar om eerlijk te zijn, ben ik niet zo’n atleet. Ik maak liever muziek. En dankzij de computer kan dat ook weer. Gelukkig maar! Want muziek is niet alleen mijn hobby; het is mijn beroep.” Intussen weer mobiel genoeg heeft Willem zijn oude beroep op de Popacademie opnieuw kunnen oppakken. Een paar dagen per week stoomt hij als bandcoach een nieuwe generatie muzikanten klaar voor het podium. Daarnaast creëert hij, samen met vriend en buurman Bastiaan van der Velden, soundtracks en muziek voor documentaires en commercials. De naam van hun audiovisuele studio, gemakshalve om de hoek van zijn huis gevestigd: Hollandsche Velden. Zijn oude gitaren hebben er een plekje aan de muur gekregen. ,,En worden zelfs weer bespeeld!”, zegt hij met een glimlach op zijn gezicht. ,,Niet door mij, maar door Bastiaan. De meeste muziek maken we op de computer. Maar soms moet ook live iets worden ingespeeld. Dan leg ik Bastiaan uit welke akkoorden hij moet spelen. Tja, mijn vingers mogen stram zijn, maar de kennis is er nog.”

‘Mijn omgeving heeft me enorm gesteund. Er zijn genoeg verhalen van mensen die een zieke in de steek laten, omdat het ze te moeilijk wordt.’ Het heeft Willem veel bloed, zweet en tranen gekost om zijn oude leventje opnieuw op te kunnen pakken. Maar het feit dat hij nu zijn creatieve ei weer kwijt kan, maakt dat hij weer zin heeft in de toekomst. ,,Het is gemakkelijk om niets meer te doen, omdat je beperkt bent. Maar wat voor leven leef je dan? Stilzitten is geen optie. Zeker niet als je nog zo jong bent als ik. Ik heb nog een heel leven voor me. En die wil ik ten volste benutten. Ik wil niet langer treuren bij het verleden. Wat is gebeurd, is gebeurd. Ik kijk alleen nog maar vooruit.”

18 SHOPPEN

Koopjesjagen met Xandra Brood

Er leuk uitzien hoeft niet veel geld te kosten. De bekende tv-styliste Xandra Brood gaat elke maand met een Ja!-lezer op stap, op zoek naar een mooie, betaalbare outfit. Carmen (42) is een alleenstaande moeder. Sinds de plotselinge dood van haar man, draagt ze hun gezamenlijke schuld in haar eentje. Maar altijd blijft ze positief. Hoewel ze de eindjes aan elkaar knoopt, geniet ze met haar kinderen Sara (9) en Jamal (7) van de kleine dingen in het leven. Geld voor nieuwe kleren is er nauwelijks. Daarom wordt ze door Ja!styliste Xandra Brood in het zonnetje gezet met een prachtige outfit. Tot groot genoegen van Carmen. ,,Dit is een heerlijke afleiding. Ik heb echt het gevoel dat ik er even helemaal uit ben geweest, weg van alle betalingen. Ik zal nog vaak aan deze dag terugdenken.” Wat vind je van het resultaat? ,,Geweldig. Dit had ik niet durven dromen. Ik was vooraf wat zenuwachtig, maar ik ben echt in de watten gelegd. Ik voel me net Sneeuwwitje. Alleen niet met een rode appel, maar een rode kerstbal.” Wat is het mooiste onderdeel van je outfit? ,,Dan kies ik toch voor de jurk. Toen ik zojuist bij het kledingrek stond en de jurk zag hangen, was ik direct verkocht. Maar ook de handschoenen zijn mooi. Dat zachte stofje heeft Xandra er op het laatste moment nog met de hand aangezet. Heel creatief.”

Waar koop je zelf meestal je kleren? ,,Dat is heel verschillend. Laatst kocht ik bij de Zeeman een giletje van spijkerstof. Eenmaal thuis heb ik er verschillende knopen op genaaid van oude kledingstukken. Mijn dochtertje heeft het vandaag toevallig aan. Het is een beetje mijn lijfspreuk als vrouw met een kleine portemonnee: creatief overleven.” Creatief overleven? ,,Met een klein budget kan je geen gekke dingen doen. Ik heb thuis voor iedere dag een envelop met een vast budget. Wat aan het einde van de dag overblijft, stop ik in een potje. Als dan het afwasmiddel op is, kan ik daar nieuwe van kopen.” Wat vinden je kinderen van je nieuwe look? ,,Die vinden het geweldig. Mijn dochter vindt me alleen wel een tutje in die jurk, haha!” Wanneer trek je deze kleren weer aan? ,,Op feestelijke gelegenheden, zoals Kerstmis. En andere momenten dat ik feestelijk voor de dag moet komen.”

Styling: Xandra Brood Visagie: Wendy Vermeulen Fotografie: Fadjiwa Faber

Jurk:

2,00 euro

Panty:

1,79 euro

Schoenen:

15,00 euro

Handschoenen:

2,99 euro

Accessoires:

6,50 euro

Totaal:

28,28 euro

COLUMN 19

De Siezen Xandra over de nieuwe look van carmen: ,,Een elegante outfit kost vaak veel geld, maar het kan ook anders. Als je slim winkelt, kom je een heel eind. Carmen draagt het bewijs.”

Sjaak en Clara Sies zijn de oprichters van De Voedselbank in Nederland. In Ja! laten zij hun licht schijnen over onderwerpen die in onze samenleving spelen.

,,De Jurk is afkomstig van de Kledingbank Amstelland. Kledingbanken zijn echt een uitkomst voor mensen die niet veel te besteden hebben. Ze zitten in 36 steden door het hele land. Voor maar twee euro mag je bij de Kledingbank Amstelland drie kledingstukken uitzoeken. Je krijgt toegang op vertoon van een Amstelveenpas of Amsterdamse Stadspas. De toelatingseisen verschillen per vestiging.” ,,De handschoenen die Carmen draagt komen van Zeeman. Ze hebben van origine geen bontrand, dus wees creatief. De armbandjes en panty’s zijn eveneens afkomstig van Zeeman. De schoenen en bijpassende haarband zijn afkomstig van de Primark in Rotterdam. Een sensatie op het gebied van goedkope kleding. Ze hebben ook een vestiging in Hoofddorp.”

De Voedselbanken zijn niet meer weg te denken. Maar tien jaar geleden zag het er wel anders uit. Toen had niemand in ons land van een voedselbank gehoord. Ook wij niet... Nadat onze winkel in (bruids)kleding en sieraden over de kop was gegaan, moesten wij een aantal jaren op een houtje bijten om onze schulden af te lossen. Wij weten hoe het voelt om deurwaarders te ontlopen, geen geld te hebben om een zorgverzekering te betalen, maanden zonder stroom te zitten. We hebben het met onze kinderen overleefd, mede doordat wij af en toe op onverwachte wijze geholpen werden. Zo stond er eens aan het begin van die dure decembermaand een grote zak met voedsel en cadeautjes voor de deur. Op een ochtend lag er een envelop met geld op de deurmat, zonder afzender. We zijn de onbekende gevers tot op de dag van vandaag nog steeds dankbaar. De schulden waren afgelost en wij ontvingen een uitkering van de sociale dienst. Geen vetpot, maar we wisten in elk geval elke maand wat we te besteden hadden. Wat nu? Wij waren beiden op een leeftijd dat het toen ook al moeilijk was om aan een betaalde baan te komen. En toch hadden wij een inkomen! Wij voelden het beiden als een gewone zaak daar iets voor terug te doen. Wij werden immers betaald door de samenleving en wat deden wij daarvoor terug? Wij kregen toestemming om de stichting MinusPlus op te starten. Zo konden wij mensen, die het ook moeilijk hadden, een helpende hand bieden. Huisraad en kleding was genoeg te koop, dus zochten wij een andere weg. Via een vriend kwamen wij in contact met een aantal tuinders. Wij mochten elke week een paar vierkante meters van hun oogst komen ophalen en deelden die uit aan gezinnen, waarvan wij wisten dat ze de eindjes aan elkaar moesten knopen om te overleven. De bakker in het dorp sloot zich al snel aan. Elke vrijdag haalden wij zijn vriezer leeg en konden wij naast de groenten ook brood en gebak uitdelen. Zo gingen wij met dertig gezinnen 2002 in, het jaar dat de eerste Voedselbank in Nederland door ons werd gestart. Wij konden ons wijden aan onze missie: een medemens helpen. Vrijwilligerswerk is echt zo gek nog niet.

20 BIJZONDERE VERHALEN

‘Winter in America is cold’, zingt René Froger. Maar ook in Nederland kan het ’s winters enorm vriezen. We nemen u mee naar de 5 allerkoudste winters van de afgelopen eeuw. Een verhaal over sneeuw tot aan de schoorsteen, wandelen over de Noordzee en afgevroren oren.

De

5

koudste Hollandse winters aller tijden Tekst Ilja Post Fotografie Archief

Winter 1929 Bluswater bevriest

De barre winter van 1929 werd ingeleid door drie zware stormen in november 1928. De wind was zo sterk, dat de trein uit Utrecht de spoorbrug bij Gorinchem niet kon opkomen. In Amsterdam sprongen duizenden ruiten door de kou en kwam een deel van de overkapping van het Centraal Station naar beneden zetten. Een kougolf zoals in februari had zich sinds 1838 niet meer voorgedaan. Het ijs was hard als staal. Schaatsverkopers deden goede zaken. In een paar dagen tijd werden 50.000 paar schaatsen verkocht. Op 12 februari werd bij –18 graden de vierde Elfstedentocht gereden, waarbij winnaar Karst Leemburg na afloop een bevroren teen moest laten amputeren. Op dezelfde dag vloog het Leidse stadhuis in brand. De brandweermannen kregen het vuur echter niet onder controle. Het was zo koud, dat het bluswater direct bevroor. In Veenendaal werd een brand in een zuivelfabriek met melk geblust. Op de Gelderse eierveiling vroren 500.000 eieren kapot.

De overheid had de handen vol om het volk de winter door te helpen. Zo werden er 4.000 dekens naar de veenkoloniën gestuurd. De gemeente Den Haag liet op verschillende plaatsen vuren aanleggen, waar taxichauffeurs hun bevroren armen en benen konden warmen. In Maastricht vroren de oren van vier postbodes af. De extreem koude winter van 1929 leverde ook een paar opmerkelijke records op. Zo liep een 18-jarige Leeuwardenaar op gympen over de Zuiderzee naar Enkhuizen, maar verloor daarbij beide benen. Ene J. Heeringa uit het Friese Minnertsga reed met zijn auto als eerste over het ijs van de Waddenzee naar Ameland. Later werd tussen Urk en Enkhuizen, dwars over het IJsselmeer, een druk bereden autoroute in gebruik genomen. Tot 3 maart kon men naar Terschelling schaatsen. Pas daarna zette de dooi in.

21 Winter in de oorlogsjaren Overleven dankzij kool en kolengruis

Tot een strenge winter komt het in Nederland niet zo vaak. Gemiddeld één keer in de 10 jaar. Zeer strenge winters zijn nóg zeldzamer, misschien eens in de 40 jaar. De jaren ’40 van de vorige eeuw brachten drie strenge winters in nog geen zeven jaar. Met ook drie Elfstedentochten op rij. Tijdens de winter van 1941-’42 vroor het zo hard, dat bij de Elfstedentocht in januari drie doden vielen door bevriezingsverschijnselen. Ook de beruchte Hongerwinter van 1944-’45 kende strenge vorst. In Ameland daalde het kwik tot –19,3 graden. Kanalen vroren dicht; het IJsselmeer werd onbevaarbaar. Mensen in de steden gingen wanhopig op jacht naar alles wat brandbaar was. Hele bossen werden opgestookt. Daarna braken ze schuttingen af, net als seinhuisjes van de Spoorwegen, muziektenten en voetbalkantines. Zelfs het eigen huis werd gestript van al het overtollige hout. Banken, kasten, vloeren, de planken van het bed; álles belandde in de noodkachel.

weg was vrijgemaakt, hoopte de sneeuw zich weer op. Automobilisten konden af en toe geen kant meer op. Mensen raakten, onderweg van werk naar huis, hopeloos ingesneeuwd. Maar het kon nóg erger… Tot 6 meter van de kust begon de Noordzee te bevriezen. Vanaf het strand gezien was het één grote ijsvlakte. Er was geen golfslag meer te horen. Enkele mensen waagden het om enkele meters op de bevroren zee te lopen. Eind februari was scheepvaartverkeer onmogelijk geworden, waardoor olietekorten dreigden. Ook in maart bleef het Siberisch koud. Tussen Alkmaar en Hoorn sneeuwde een trein in, die pas uren later door een werklocomotief met sneeuwschuiver bereikt kon worden. Woon/ werk-verkeer was totaal onmogelijk geworden. Toen het na de 15e eindelijk begon te dooien, was het gevaar nog niet geweken. Men was bang dat het smeltwater zou leiden tot enorme overstromingen. Maar toen de kou eindelijk uit de lucht was, kon men zich gaan opmaken voor één van de warmste zomers ooit.

Enorme sneeuwstormen jakkerden over het land, waardoor de sneeuw huizenhoog werd opgestuwd. Op sommige plekken ontstonden sneeuwbergen van meer dan 4 meter hoog. In sommige dorpen moesten bewoners zich ’s ochtends letterlijk een weg naar buiten graven. Pogingen om de barricades van sneeuw en ijs te doorbreken, haalden weinig uit. Zo gauw de

Maar het was niet alleen pret en jolijt. Omdat uit het bevroren buitenland steeds minder rivierwater het land instroomde, rukte het zeewater op, waardoor de Rotterdamse drinkwatervoorziening verzilte. Mensen moesten drinkwater halen bij speciale watertappunten. Uiteindelijk duurde het weken voordat alle ijs was verdwenen. De schade aan mens en materiaal was groter dan bij de Watersnoodramp. Begin januari waren in West-Europa al 800 mensen omgekomen.

In de winter van 1979 werd Nederland overvallen door bizar en extreem hevig winterweer. Vlak voor de jaarwisseling deed zich een spectaculaire temperatuurdaling voor. In de ochtend van 30 december vroor het in Groningen al 7 graden, terwijl het in Zuid-Limburg nog 8 graden boven nul was. Een verschil van 15 graden was in ons land nog nooit voorgekomen. De kougolf ging gepaard met allerlei soorten neerslag, waaronder snijdende ijsregens en hagelstormen die op sommige plekken 80 uur voortduurden.

Desondanks raakten steeds meer mensen ondervoed. Scholen gingen dicht, fabrieken sloten wegens gebrek aan water en stroom en vuilnis werd niet meer opgehaald. Ongeveer 20.000 mensen zijn tijdens de Hongerwinter gestorven door honger, uitputting, ziekte of kou.

De winter van 1946-’47 was de op één na koudste winter van de vorige eeuw. Er leek geen einde aan te komen. En het begon allemaal zo mooi… In december was het, op 9 vrieskoude dagen na, nog vrij zacht. Januari was regenachtig, maar ronduit warm voor de tijd van het jaar. Op 16 januari liep de temperatuur in Maastricht zelfs op tot 17,2 graden. Een unicum. Maar daarna sloeg het weer om. Van 22 januari tot en met 15 maart zou het kwik niet meer uit de min komen.

Ook dit keer vroren de Waddenzee en Noordzeekust dicht. Dagjesmensen trokken massaal richting de kust voor een wandelingetje over de zee. Ook op het IJsselmeer maakten mensen van de nood een deugd. Op 24 februari deden 5000 chauffeurs mee aan een autorally over de oude Zuiderzee.

Winter 1979 Schaatsen op het schoolplein

Toen er nauwelijks nog iets brandbaars te vinden was, begonnen de mensen op hun knieën de tramrails uit te graven. Het ijzeren spoor was destijds verstevigd met kleine houten blokjes. Ook die werden massaal opgestookt. Het was een kwestie van overleven.

Winter 1947 De Noordzeekust bevriest

De rest moest voortijdig afhaken wegens bevroren geslachtsdelen, ogen, neuzen, armen of benen. De legendarische winnaar, Reinier Paping, kwam na tien uur hallucinerend en onderkoeld over de finish.

Winter 1963 Autoraces op het IJsselmeer

De winter van 1962-’63, officieel de koudste van de vorige eeuw, kondigde zich in november al aan. Op de 16e viel de eerste sneeuw. De temperatuur zakte die maand tot –8 graden Celsius en op 5 december beleefde Zeeland een ijskoude pakjesavond: het werd maar liefst –12 graden. Het IJsselmeer was vóór Kerstmis al dichtgevroren. Tijdens de jaarwisseling joegen zware sneeuwstormen over het land, waardoor hele dorpen insneeuwden. De sneeuwduinen bereikten een hoogte van drie meter. Op veel plaatsen zou het bijna drie maanden non-stop vriezen. Op 18 januari, de dag waarop de Elfstedentocht van start ging, daalde de temperatuur in Joure tot –21 graden. Van de 10.000 toerrijders haalden slechts 69 schaatsers de eindstreep.

Vanwege de harde Noordoostenwind ontstonden er overal enorme sneeuwduinen. En met temperaturen tot ruim onder de –20 graden was het bitter koud. Hierna nam de vorst wat af, maar het bleef vuil, kwakkelend winterweer. Rond Valentijnsdag joegen opnieuw ijzige sneeuwstormen over het land. Stapels sneeuw en ijzel legden Nederland volledig plat. Verkeer was onmogelijk en tot overmaat van ramp viel hier en daar de stroom uit. Het nieuws werd dagenlang gedomineerd door berichten over bevroren ledematen, noodhospitalen, blikschade, bevroren wissels en crisiscentra. Toen de storm eenmaal ging liggen, bleek dat enkele dorpen in Groningen en Friesland volledig onder de sneeuwmassa waren verdwenen. Sommige huizen staken alleen nog met de schoorsteen boven de sneeuwduinen uit. Militairen schoten te hulp om wegen sneeuwvrij te maken en dorpen uit te graven. Toen na maanden eindelijk de wind ging liggen en het wat warmer werd, voelde dat voor veel mensen als een regelrechte bevrijding. De ijzel die telkens terugkeerde, zorgde ervoor dat op straat en op schoolpleinen kon worden geschaatst.

22 SCHRIJVERSCAFÉ

23

24 In the Spotlights

Een 3-gangendiner voor een paar euro

Iedereen is welkom bij Resto

Uit eten in een restaurant is niet voor iedereen weggelegd. Voor een diner, een drankje en een toetje krijg je al gauw een gepeperde rekening onder je neus geschoven. Maar niet bij Resto VanHarte. Hier kun je voor slechts een paar euro smullen van een heerlijk 3-gangenmenu. Er zijn inmiddels 25 restaurants, door het hele land. En er komen er elk jaar meer bij. ,,Ons doel is om mensen bij elkaar te brengen.” Tekst Mitchell Daamen en Koen Freijssen

VanHarte

25 De restaurants van Resto VanHarte zijn inmiddels een begrip in Nederland. De eetgelegenheden worden grotendeels gerund door gepassioneerde vrijwilligers. De eerste vestiging, die in 2005 in Den Haag werd geopend, werd direct druk bezocht. Sindsdien breidt het aantal restaurants zich als een olievlek uit over Nederland. Bij Resto VanHarte is iedereen welkom. Tussen 3 en 6 euro kunnen mensen smikkelen van een uitgebreid diner. Zo ook in Resto VanHarte Amersfoort. ,,Ons doel is om mensen, ongeacht leeftijd en achtergrond, bij elkaar te brengen”, zegt chef-kok Sjoerd. Het personeel in de keuken is een smeltkroes van vrijwilligers. Van directeuren uit het bedrijfsleven en horecastudenten tot exgevangenen en mensen met een verstandelijke beperking. Ze werken zich stuk voor stuk op maandag- en woensdagavond in het zweet. Onder toeziend oog van chef-kok Sjoerd. ,,In eerste instantie is Resto VanHarte een ontmoetingsplek, maar lekker eten is natuurlijk ook belangrijk”, vertelt de 40-jarige kok. Van lekker eten weet Sjoerd alles. Hij werkt al 22 jaar in de horeca. Hij heeft zelfs een tijd in een sterrenrestaurant in Groningen en in restaurants in Amerika en Duitsland gewerkt. ,,Hoewel hier allerlei verschillende mensen in de keuken werken, staat er wel echt een team. Maar zo nu en dan schreeuw ik toch de boel bij elkaar om ze scherp te houden”, lacht Sjoerd, terwijl hij een bos verse wortels in een pan gooit. Met zijn horecawerk verdiende Sjoerd ooit veel geld. Zo veel zelfs, dat hij investeerde in een eigen restaurant. Maar tot zijn grote verdriet werd hij door zijn zakenpartner opgelicht. Na die nare ervaring gooide Sjoerd het roer om. ,,Ik haalde geen voldoening meer uit mijn werk in de commerciële horeca. Via omzwervingen kwam ik bij Resto VanHarte terecht. Hier moet gewoon gekookt worden. Mensen kunnen hier voor weinig geld lekker eten. Ik geef nu leiding aan mensen die er echt voor willen gaan. Zo sta ik bijvoorbeeld in de keuken met iemand die zijn Nederlands wil ontwikkelen en iemand met een geestelijke handicap. Ook werken er vaak vrijwilligers uit het bedrijfsleven met ons mee. De passie druipt er bij iedereen vanaf.” ,,Om elke maandag en woensdag weer een maaltijd voor tientallen mensen op tafel te zetten, moet je creatief zijn”, weet Sjoerd. ,,Om negen uur ’s ochtends kruip ik al achter de telefoon. Dan bel ik de Sligro, Albert Heijn, Lidl, de plaatselijke groenteboer, noem maar op. Met maar één doel: de beste aanbiedingen te scoren. Laatst sloot ik een deal met de groenteboer, waardoor ik voor negentien euro voor vijftig man stamppot kon maken.” Eén van de vaste gasten van het restaurant is de Amersfoortse Angelique (46). ,,Ik kom hier elke week voor de gezelligheid. Er wordt hier heerlijk gekookt en je ontmoet veel leuke mensen. Ik heb een ernstige spierziekte. Mijn vriend kon moeilijk leven met mijn handicap. Na jarenlang liefdesgeluk hebben we onze

relatie verbroken. Ik kamp met een versleten heup. Door mijn allergie voor chirurgisch staal is daar niets aan te doen. Een kunstheup is daardoor niet mogelijk. Sindsdien loop ik op krukken. Door mijn handicap ben ik bang om in een sociaal isolement terecht te komen. Op avonden als deze kom ik onder de mensen. Je maakt dingen mee die je weer met anderen kunt delen.” Dat doet ze onder andere met Dieneke (75). Zij is al 15 jaar vrijwilliger in Het Klokhuis, het buurthuis waar de diners worden georganiseerd. Sinds een jaar is ze er ook op maandag- en woensdagavond te vinden. Toen werd het Amersfoortse Resto VanHarte namelijk feestelijk geopend door prinses Maxima. Dieneke heeft nog geen avond gemist. ,,Mijn man Ben is twee jaar geleden overleden. We waren 55 jaar samen. Ik ben hier vooral voor de gezelligheid, maar ook omdat ik niet alleen wil eten.” In een Resto VanHarte ben je inderdaad nooit alleen. In Amersfoort zijn er meestal tussen de zeventig en negentig gasten. Ook Arelys (51) is er vaak te vinden. Ze is een alleenstaande moeder van vier kinderen. ,,Ik kom hier twee keer per week eten. Het is een gezellige ontmoetingsplaats. Ik heb hier pas een kunstenaar leren kennen. Hij vroeg of ik model wilde staan voor een schilderij. Dat heb ik gedaan, een bijzondere ervaring. Ook ga ik weleens op de koffie bij mensen die ik hier heb ontmoet.” Een paar tafeltjes verderop kijkt de 48-jarige Bram met een brede glimlach naar zijn zoontje. Door de handicap van zijn kind is het voor Bram en zijn vrouw moeilijk om een regulier restaurant te bezoeken. ,,In de meeste gewone restaurants kijken de mensen je raar aan, als je met een gehandicapt kind binnenkomt. Maar hier niet. Bij Resto VanHarte wordt iedereen in z’n waarde gelaten. Toen mijn zoon net per ongeluk een glaasje water omstootte, keek niemand ons raar aan. We zijn hier vandaag voor het eerst en het voelt ontzettend goed. Eindelijk een plek waar we met ons gezin fijn uit kunnen gaan”, zegt Bram. Zijn glimlach verdwijnt de hele avond niet meer van zijn gezicht. Manager van het restaurant is Ercan. Op de restaurantavonden verwelkomt hij zijn gasten altijd persoonlijk. Terwijl hij achter de kassa zit, maakt hij een praatje en leert zo ook de namen van de gasten kennen. Zoals alle gasten heeft ook Resto-manager Ercan een verhaal. Hij werkte een tijd lang in Turkije als sociaal rechercheur voor de Nederlandse ambassade. ,,In het begin moest ik achter de zware criminelen aan. Mensenhandelaren, drugscriminelen; het serieuze werk. Later moest ik mensen controleren die een bijstandsuitkering hadden. Zij woonden met een Nederlandse uitkering in Turkije. Het ging om voormalig gastarbeiders. Dat werk knaagde aan me. Ik kom zelf uit een Turks gastarbeidersgezin, dus ik weet dat die mensen hun hele leven keihard hebben gewerkt. Daarom heb ik besloten om met dat werk te stoppen.”

‘In de meeste gewone restaurants kijken mensen je raar aan, als je met een gehandicapt kind binnenkomt. Hier niet.

In 2004 keerde Ercan terug naar Nederland. Via via kwam hij terecht bij Resto VanHarte. ,,Ik had totaal geen ervaring in de horeca en werd meteen in het diepe gegooid. Af en toe hadden we geen kok en moest ik zelfs bijspringen in de keuken. Ik heb in drie jaar veel geleerd. Ik heb een goede klik met Sjoerd. Zijn domein is de keuken, ik bekommer me om de gasten.” ,,Wat ik echt heel leuk aan mijn werk vind, is dat je de gasten ziet opbloeien. De eerste paar keer dat mensen hier komen, zijn ze doorgaans toch wat terughoudend. Na een tijdje voelen ze zich steeds meer thuis. Soms zitten mensen zelfs zo goed in hun vel, dat ze een grote mond beginnen te krijgen. Dan roepen ze dat het eten te koud is. Daar moet ik dan om lachen. Dan denk ik: ‘Wauw, wat gaat het goed met ze!’. Als ik dan vraag of ze mijn functie voor een avond willen overnemen, dan krabbelen ze snel terug”, lacht Ercan.

U vindt Resto VanHarte op de volgende adressen: Amersfoort: Weberstraat 2. Amsterdam: Pieter Calandlaan 258a, Motorwal 300 en Kraaiennest 68. Alkmaar: Arubastraat 2. Arnhem: IJssellaan 89. Den Bosch: Ploossche Hof 85. Den Haag: Jonckbloetplein 24, Diamanthorst 183, Guntersteinweg 377 en Laakweg 235 (kinderrestaurant). Den Helder: Boterzwin 3476. Dordrecht: Groen van Prinstererweg 38. Enschede: Pastoor Geertmanstraat 17. Groningen: Goudlaan 297. Leeuwarden: Hoeksterpad 16. Maastricht: Edisonstraat 4. Middelburg: op wisselende locaties. Bel naar het gratis telefoonnummer 0800-0151. Rotterdam: Schommelstraat 69 en Dempostraat 143. Tilburg: Corellistraat 10. Utrecht: Bernadottelaan 23. Venlo: Drie Decembersingel 40. Zoetermeer: Van Doornenplantsoen 1 en Cesar Franckrode 62.

KRUISWOORD PUZZEL

26 PUZZEL

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes in het diagram over naar de hokjes hieronder. Indien de kruiswoordpuzzel juist is opgelost, ontstaat er een trefwoord. Stuur uw oplossing naar: Redactie Ja!, Mauritsplaats 24, 3012 CD Rotterdam. [email protected] Onder de inzenders wordt een mooie prijs verloot.

55

25

54

39

51

20

34

28

32

HORIZONTAAL 1 moeraspalm, 5 slotwoord, 8 tuinkruid, 11 titanium (afk.), 13 dwarslat, 14 van een (afk.), 15 pensioenuitkering, 17 vruchtennat, 18 vrij op naam (afk.), 19 rivier in Afrika, 21 klein riviervisje, 23 warmtebron, 24 pratende vogel, 26 snijwond, 29 lichte beschadiging, 31 sigarettenafval, 32 af te leggen weg, 33 item (afk.), 34 adelijke titel, 36 oude, italiaanse munt, 38 telwoord, 39 boerenbezit, 40 Engelse titel, 42 netto (afk.), 44 getal, 45 spuugzat, 47 sloom, 49 toilet, 50 oké (zendterm), 52 muzieknoot, 53 toneelspeelster, 55 ontzettend veel, 56 gedroogd gras. VERTICAAL 1 factuur, 2 nachtspiegel, 3 vaartuig van Noach, 4 vlak, 5 Algemeen Nederlands Persbureau (afk.), 6 middelbaar onderwijs (afk.), 7 ontkenning, 9 gebogen priem, 10 ampère (afk.), 12 elektrisch geladen deeltje, 14 slim dier, 16 trant, 18 niet tegen, 20 gluurder, 21 zout maken, 22 geestelijk lied, 25 chemische verbinding, 27 naschoolse opvang (afk.), 28 een zekere, 30 voorkomen, 35 toer, 37 een weing, 40 wijnsoort, 41 neerslachtig, 43 bejaard, 44 paddenstoel, 45 slaghout, 46 United Press International (afk), 48 uiting van afkeuring, 50 klein chemisch afval (afk.), 51 uitroep van medelijden, 53 Duitse nv, 54 en omstreken (afk.).

12

34

56

89 11

12

15

13

19

26

10

16

22

14 17

18

20

21

23

24

27

28

31

25 29

30

32

34

33

35

36

38 41

44

45

49

37

39

40

50

42 46

43 47

51

53 55

7

52 54

56

48

COLUMN 27

Doc Slock Marcel Slockers is huisarts. Daarnaast houdt hij zich al meer dan

25 jaar bezig met aan armoede gerelateerde ziektes en kwaaltjes. In deze maandelijkse column beschrijft ‘Doc Slock’ wat hij in zijn werk tegenkomt en geeft hij advies.

Het vitaminetekort van Feliciano Feliciano werkt vaak ’s nachts als oproepkracht bij de postsortering. Met zijn gulle lach en Antilliaanse pretogen is hij er een welkome gast. Hoe laat het ook wordt, zijn collega’s liggen geregeld in een deuk om al zijn grappen en grollen. Net als zijn vrienden, met wie hij, op zijn spaarzame vrije avonden, in een muziekband speelt. Voor de rest slaapt hij graag lang uit en houdt hij van films kijken op de computer. Feliciano is een tevreden mens. Althans, dat wás hij. Zijn pretogen staan de laatste tijd op onweer. En hij is al lang niet meer de grapjas van de postsortering. Zelfs zijn vriendin, die hij door geldproblemen ook dit jaar weer niet heeft kunnen trakteren op een reisje naar de Antillen, vindt hem de laatste tijd chagrijnig. Feliciano klaagt alleen nog maar. Over spierpijn en vermoeidheid. Zelfs de muziek uit zijn saxofoon klinkt ongeïnspireerd. Zijn band, ooit zijn grootste passie, oefent tegenwoordig vaker zonder dan mét hem. En dus besloot Feliciano zich onlangs eens te laten nakijken door de huisarts. Tijdens het spreekuur vertelt hij over zijn lusteloosheid, zijn spierpijn en vermoeidheid. En dat hij, zowel in het werk als privé, nog maar weinig plezier beleeft. Zelfs een lekker koud biertje pept hem amper nog op. De huisarts hoort hem aan, meet zijn bloeddruk en krabbelt zich eens achter de oren. Misschien heeft hij bloedarmoede? Of suikerziekte? Een bloedonderzoek moet uitsluitsel geven. De resultaten daarvan zijn verrassend. Maar niet zo erg als de achterliggende reden daarvan. Feliciano blijkt een ernstig tekort aan vitamine D te hebben wegens zijn donkere, Antilliaanse huid. Vitamine D wordt in het lichaam geproduceerd onder invloed van ultraviolet licht van de zon. Blanke

geeft raad

mensen hebben daarvoor genoeg aan een half uurtje buiten. En op de Antillen zou Feliciano daar eveneens geen enkele moeite mee hebben. Maar onder de flauwe Hollandse zon is het een ander verhaal. Wat ook niet helpt, is dat hij ’s nachts werkt, overdag slaapt en voor de rest hobby’s heeft die zich binnenshuis afspelen. O ja, en hij smeert ook al jaren geen boter meer op zijn brood. Terwijl margarine juist heel belangrijk is, omdat er vetoplosbare vitamines inzitten, waaronder vitamine D. Mensen die moeilijk vitamine D aanmaken, moeten hun boterhammen juist dik met margarine besmeren. En bakken in boter. Vette vis is ook een goede bron van vitaminen. Daar halen Eskimo’s, die ook weinig brood en boter eten, al eeuwenlang hun vitaminen uit. Maar vis, u raadt het al, stond ook al niet op het menu van Feliciano. En dus gaf de huisarts hem

uiteindelijk druppels om zijn vitamine D-tekort op te lossen. Dezelfde behandeling die mensen die altijd een hoofddoek, pet of sluik haar dragen soms moeten ondergaan. Inmiddels laat Feliciano zijn collega’s weer schuddebuiken van het lachen. Dankzij de vitamine D-druppels, een dagelijkse wandeling in het zonlicht en met boter besmeerde boterhammetjes voelt hij zich weer stukken beter. Ook eet hij tegenwoordig eens per week vis. Nu alleen dat vakantiereisje naar de Antillen nog. Dokters orders...!

Huisarts Marcel Slockers

28 UITAGENDA

GRATISUITAGENDA

Een dagje-uit hoeft niet duur te zijn. Er is in Nederland van alles te beleven, wat niks of weinig kost. Elke maand selecteert Ja! leuke evenementen, festivals, musea of andere uitjes die gratis, of voor slechts een paar euro,toegankelijk zijn.

Amsterdam en omstreken

Rotterdam en omstreken

Koffie- en theemuseum Het Geels&Co Koffie- en theemuseum is elke zaterdagmiddag van 14.00 uur tot 16.30 uur geopend. Neem een lekker bakje thee of koffie en leer over de Nederlandse koffie- en theegeschiedenis. De toegang is gratis. Adres: Warmoesstraat 67, Amsterdam

Museum Boijmans van Beuningen Museum Boijmans van Beuningen is elke woensdag gratis toegankelijk. Om te zien welke tentoonstelling u kunt bewonderen, kunt u kijken op: www.boijmans.nl. Op woensdag geopend van 11.00 uur tot 17.00 uur. Adres: Museumpark 18, Rotterdam

Rijksmuseum Amsterdam Het beroemdste museum van Nederland zet haar deuren gratis open voor alle bezoekers van 18 jaar en jonger. Nog nooit ‘De Nachtwacht’ van Rembrandt gezien? Dit is je kans! Adres: Museumplein, Amsterdam

Het Keringhuis Dit is het informatiepunt over hoogwaterbescherming in Zuid-Holland. Tijdens een gratis rondleiding wordt u bijgepraat over de imposante Maeslantkering. Adres: Maeslantkeringweg 139, Hoek van Holland

TV-programma bijwonen Heb je altijd al eens willen zien hoe het er nu echt aan toe gaat bij een tvprogramma? Woon dan gratis een uitzending bij van Pauw en Witteman in de Westergasfabriek. Opgeven via: 0900 – 0123. Let op: belkosten bedragen 0,10 euro per minuut. Speurtocht door Amsterdam Een speurtocht is altijd leuk. Zeker als het gratis is. De speurtocht met als thema ‘oud Amsterdam’ is aan te vragen via de mail: [email protected]

Nederlands Fotomuseum Ook het Nationaal fotomuseum is op woensdag gratis toegankelijk. Voor jong en oud organiseert het museum een uitdagend activiteitenprogramma. Geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur. Adres: Wilhelminakade 332, Rotterdam Rotterdams Radio Museum Bekijk de geschiedenis van de radio in het Rotterdams Radio Museum. Het museum, dat geheel door vrijwilligers wordt gerund, is open van dinsdag tot en met vrijdag van 13.00 uur tot 16.00 uur en in het weekeinde van 13.00 uur tot 17.00 uur. Gratis entree. Adres: Ceintuurbaan 111, Rotterdam

Zuid on Ice Gratis schaatsen in Rotterdam-Zuid. Op het Afrikaanderplein, nabij metrostation Maashaven, ligt tot en met 27 december een publieke kunstijsbaan. Ook voor het lenen van schaatsen, hoeft u niet te betalen. Voor de kleine en ongeoefende schaatsers, is er een speciale ‘krabbelbaan’. Openingstijden: in het weekeinde van 13.00 uur tot 20.00 uur, doordeweeks variabel. Kijk daarom van tevoren even op www.afrikaanderplein.nl. Adres: Afrikaanderplein, Rotterdam

Den Haag en omstreken Rondje Tweede Kamer Altijd al eens de Tweede Kamer in het echt willen zien? Elke dinsdag is er van 13.00 uur tot 14.00 uur een gratis rondleiding. Wel even van tevoren aanmelden via het telefoonnummer: 070 3183055. Adres: Binnenhof, Den Haag Japanse tuinen in Naaldwijk Natuurliefhebbers opgelet: van dinsdag tot en met zaterdag zijn de Japanse tuinen in Naaldwijk gratis te bezoeken. Van 10.00 uur tot 17.00 uur kun je genieten van de vele watervallen, kreekjes, natuurstenen en de typisch Japanse bloemen en bomen. Adres: Grote Woerdlaan 38, Naaldwijk

Fototentoonstelling Getuigen in het Nutshuis In deze bijzondere expositie staat de stad Den Haag centraal. Studenten van de fotografieafdeling van de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten hebben met hun camera’s het Haagse stadsleven in beeld gebracht. De tentoonstelling is doordeweeks van 11.00 uur tot 16.00 uur gratis te bezoeken. Adres: Riviervismarkt 5, Den Haag Nutshuis (www.nutshuis.nl, 070 3459090)

Dick Bruna Huis Sinds 2006 woont Nijntje tegenover het Centraal Museum. In het Dick Bruna Huis is namelijk de Bruna-collectie ondergebracht. Naast de vele kleurrijke decoraties van Nijntje kunnen kinderen er ook zelf knutselen en tekenen. Kinderen t/m 12 jaar mogen gratis naar binnen. Volwassenen betalen 9 euro. Geopend van dinsdag tot en met zondag van 11.00 uur tot 17.00 uur. Adres: Nicolaaskerkhof 10, Utrecht

Utrecht en omstreken

Maastricht en omstreken

De Utrechtse Bazaar Meer dan 500 kraampjes en een oppervlakte van 10.000 vierkante meter: op de Utrechtse Bazaar is al dertig jaar van alles te vinden. Elk weekeinde geopend van 08.00 uur tot 16.30 uur. Kinderen tot 12 jaar mogen gratis naar binnen, volwassenen betalen drie euro. Adres: W.F. Hermanstraat 200b, Utrecht

Dominicanenkerk De Dominicanenkerk in Maastricht kent een bijzonder verhaal. In dit gebedshuis is het oudste fresco van Europa te zien, deze stamt uit de 14e eeuw. De kerk is gratis toegankelijk. Er is zelfs een boekhandel gevestigd in het pand. Adres: Dominikanerkerkstraat 1, Maastricht

Kruideniersmuseum Wil je weten hoe mensen hun boodschappen deden voor het supermarkttijdperk? Breng dan eens een bezoek aan het Kruideniersmuseum. Het museum is gevestigd in een klein 17e eeuws huisje dat ligt aan een binnenplaats tussen Hoogt en de Lange Jansstraat. Het museum is open van dinsdag tot en met zaterdag van 12.30 uur tot 16.30 uur. De toegang is gratis. Adres: Hoogt 6, Utrecht

Magisch Maastricht In de winter staat de stad in het teken van Magisch Maastricht. Een groots evenement waarbij de binnenstad prachtig is verlicht. Limburgse warmte in de koude wintermaanden. De gratis opvraagbare Magische Lichtroute, verkrijgbaar bij de VVV, leidt u langs de mooiste plekken in de stad. Adres: Kleine Staat 1, Maastricht

AANGEBODEN 29

Wie zegt er

JA!tegen

Louis Lopes?

Enschede en omstreken

Fotografie David Jezior

Uilendemonstratie Dragonheart Iedere woensdag tussen 13.30 uur en 17.00 uur een indrukwekkende gratis uilendemonstratie. Adres: Stroinkweg 90, Enschede Kinderboerderij De Wesseler Een gezellige kinderboerderij met prachtige dieren en tal van speelplekken voor kinderen. De boerderij wordt al bewoond sinds 1680. Dagelijks open van 08.00 uur tot 16.30 uur. De toegang is gratis. Adres: Wesselerweg 15A, Enschede

Groningen en omstreken Noorderlicht Fotografie Bijzondere exposities met documentairefotografie als uitgangspunt. Een inspirerende plek voor beginnend fotografen en mensen die geïnteresseerd zijn in beeld. Woensdag tot en met zondag geopend van 12.00 uur tot 18.00 uur. Gratis entree. Adres: Akerhof 12, Groningen Dierenweide Het Boegbeeld Deze boerderij is niet alleen bij mooi weer een feest, ook in de regen valt er van alles te doen. De boerderij is namelijk grotendeels overkapt. In de theeschenkerij worden eieren verkocht, die zijn gelegd door eigen kippen. Alle dagen open van 10.00 uur tot 17.00 uur. De toegang is gratis. Adres: Koerspad 3, Groningen

Tilburg en omstreken Muziekinstrumentenmuseum Muzima Ga 100 jaar terug in de tijd in Muzima. Hier ontdek je de geschiedenis van muziekinstrumenten. De entree is gratis. Adres: Lovense Kanaaldijk 7, Tilburg

Naam: Louis Lopes Geboorteplaats: Praia, Kaapverdië Educatie: havo-diploma Talen: Nederlands, Portugees, Engels, Frans en Duits Hobby: Fotografie en schilderkunst Bijzonderheden: Louis weigert een uitkering aan te vragen

Ja! wordt ook verspreid onder tal van bedrijven. Daarom zetten we elke maand een werkzoekende in de schijnwerpers. Iemand die niets liever wil dan zo snel mogelijk de handen uit de mouwen steken. Dit keer is het de beurt aan Louis Lopes.

Wat voor werk heb je allemaal gedaan? ,,Na mijn dienstplicht heb ik als barman gewerkt op een cruiseschip. Een mooie tijd. We voeren vanuit Amsterdam naar Berlijn, Wenen, noem maar op. Naast bartender, deed ik ook ervaring op in de bediening en als kok.” Een echte horecaman dus? ,,Nee, niet echt. Ik had het na een paar jaar wel gezien. Ik werd bouwvakker. Ik onderscheidde me, omdat ik meerdere vakken beheers. Ik werd ingezet als timmerman, schilder en ijzervlechter. Later ben ik voor mezelf begonnen.” Een eigen bedrijf? ,,Ja, een eenmanszaak. Ik was allround klusjesman. Ik heb jarenlang huizen verbouwd. Ik had een enorm netwerk van mensen bij wie ik klusjes deed. Na lang sparen kon ik mijn droom verwezenlijken: een eigen winkel.”

Wat voor winkel? ,,Ik was de trotse eigenaar van Pintor Print Refillhouse. Ik verving cartridges van printers en handelde in elektronica en software. Maar helaas ging ik failliet. Sindsdien ben ik op zoek naar werk.” Naar wat voor werk ben je op zoek? ,,Ik sta overal voor open. Mijn droombaan is een functie waarin ik werk op kantoor kan combineren met veldwerk.” Waarom moet een werkgever met jou in zee gaan? ,,Ik ben multifunctioneel, stroop graag de mouwen op en ben betrouwbaar. Ik ben daarnaast zeer gemotiveerd. Ik kan niet wachten om weer dagelijks aan de slag te gaan.” heeft u interesse in de diensten van Louis Lopes? Tip onze redactie: [email protected]

30 HUMOR

NIEUWS UIT ABSURDISTAN

Zuid-Koreaanse gevangenis zet robotcipiers in In Zuid-Korea worden sinds kort robots ingezet om gevangenen te bewaken. Ze doen dat vooral ’s nachts om het werk van hun menselijke collega’s te verlichten. Het gaat aanvankelijk om een proef met drie robots in een gevangenis in de zuidoostelijke plaats Pohang. Als ze bevallen, worden naar verwachting veel meer van deze elektronische cipiers ‘aangenomen’. De drie robots, die in maart aan de slag gaan, zijn 1,5 meter hoog en rijden op vier wieltjes. Ze hebben sensors die volgens de makers abnormale zaken waarnemen, zoals vechtpartijen onder gevangenen. Deze informatie geven ze vervolgens door aan hun menselijke collega’s. De robotcipiers zijn ontwikkeld door onderzoekers van de Kyonggi Universiteit. Het project kost 660.000 euro. Er wordt nog gewerkt aan hun uiterlijk, zodat ze er vriendelijk uitzien.

Henk Schouten is een voetbal-

legende. In de jaren ’50 speelde hij voor onder andere Feyenoord en het Nederlands elftal. Op 2 april 1956 schreef Henk geschiedenis: in de wedstrijd Feyenoord-Volewijckers scoorde hij 9 doelpunten. Dit is tot de dag van vandaag het recordaantal goals in één partij. Als Henk in deze tijd had gevoetbald, was hij multimiljonair geweest, nu moet hij het doen van een aow. Maar het deert de levensgenieter niets. ,,Het gaat erom dat je lol hebt in je leven. Daar kan geen geld tegenop.” En lol heeft hij. Henk, bijna 80 jaar inmiddels, schittert nog elk weekeinde in de vaderlandse voetbalstadions. Niet meer als veelscorende spits, maar als moppentapper. In Ja! vertelt de topscorer aller tijden elke maand zijn laatste nieuwe.

Rugbycoach moet 100 varkens aan boete betalen De bondscoach van het nationale rugbyteam van Samoa is op ongewone wijze bestraft voor de matige prestaties van zijn team op het onlangs gehouden wereldkampioenschap. Tuala Matthew Vaea moet 100 varkens betalen aan de inwoners van zijn dorp. Aanvoerder Mahonri Schwaiger is de aanstichter van de boete. Hij rapporteerde hoogstpersoonlijk aan de premier van Samoa, dat bondscoach Vaea en veel spelers van het rugbyteam het WK eerder als vakantie zagen dan als serieuze sport. De coach zou vaker in de kroeg te vinden zijn geweest dan op het trainingsveld. Samoa werd uitgeschakeld in de groepsfase en volgens aanvoerder Schwaiger was dat vooral te wijten aan het wangedrag van zijn coach en teamgenoten.

Amerika komt met bier voor honden In de Amerikaanse stad Phoenix (Arizona) wordt sinds kort bier gebrouwen, dat speciaal bedoeld is voor honden. De opmerkelijke pils, genaamd Bowser Beer, bevat geen alcohol, maar smaakt naar zoete gerst. Volgens de bedenkers van het hondenbier kunnen baasje en hun trouwe viervoeter nu samen op de bank een biertje drinken. De honden kunnen het brouwsel rechtstreeks uit het flesje drinken, maar ze kunnen het ook door hun eten gemengd krijgen.

Borreltje

Een Belg heeft een borreltje te veel gedronken in de kroeg. Toch besluit hij zelf naar huis te rijden. Onderweg staan er tot zijn schrik twee politieagenten op de weg. De Belg draait zijn raam open en één van de agenten zegt: ,,Goedenavond meneer. Wij houden een alcoholcontrole. Wilt u even in dit apparaat blazen?” De agent ziet tot zijn verbazing dat de Belg eerst zijn bril af zet, en pas daarna in het apparaat blaast. Als de agent op het apparaat afleest dat de man wel alcohol heeft gedronken maar nét binnen de grenzen is gebleven, zegt hij tegen de Belg dat het in orde is. ,,Waarom zette u eigenlijk uw bril af, voordat u ging blazen?”, vraagt de agent nieuwsgierig. Waarop de Belg antwoordt: ,,Nou meneer, dat scheelt toch twee glazen....!

HUMOR 31

is er voor iedereen. Het team van Ja! doet z’n uiterste best om ‘het blad dat omhoog kijkt’ onder zoveel mogelijk mensen te verspreiden. Werkt u voor een instantie of particuliere organisatie en wilt u geheel kosteloos elke maand een stapel Ja!’s ontvangen? Stuur dan een email met het aantal magazines dat u wilt verspreiden en uw (adres)gegevens naar [email protected] of bel met onze coördinator Koen Freijssen: 06 50 404 503.

Wie zegt er

tegen deze advertentieruimte?

We zeiden niet meteen enthousiast ‘Ja!’ toen we gevraagd werden om deze prominente plek voor een advertentie in te vullen. Natuurlijk zijn we er bij Maximum trots op dat we onze bijdrage kunnen leveren aan de totstandkoming van dit mooie, nieuwe initiatief. En als arbeidsmarktcommunicatiebureau weten we als geen ander welke waarde deze advertentieruimte kan vertegenwoordigen. Maar liever werken we achter de schermen mee aan dit magazine, en zien we bij de volgende editie graag het logo van een ander bedrijf op deze achterpagina staan. Bent u de adverteerder die voor het volgende nummer Ja! zegt tegen een advertentie op deze pagina, neem dan voor meer informatie contact op via [email protected]

www.maximum.nl