Willeke Alberti Mijn positivisme is mijn redding geweest. Dress for Succes. Gratis sollicitatiekleding voor werkzoekenden

HET BLAD dat OMHOOG KIJKT nummer 3 | maart 2012

Willeke Alberti ‘Mijn positivisme is mijn redding geweest’

Dress for Succes Gratis sollicitatiekleding voor werkzoekenden

Sportieve Handy’s ’s Werelds eerste sportcentrum voor blinden

Resto VanHarte is het gezellige buurtrestaurant met lekkere, gezonde maaltijden. Dé plek om buurtgenoten en wijkorganisaties te leren kennen.

Reserveringsnummer: 0800 - 0151 3 of 6 euro, Kinderen voor de halve prijs U vindt Resto VanHarte op de volgende adressen: Amersfoort: Weberstraat 2. Amsterdam: Pieter Calandlaan 258a, Motorwal 300 en Kraaiennest 68. Alkmaar: Arubastraat 2. Arnhem: IJssellaan 89. Den Bosch: Ploossche Hof 85. Den Haag: Jonckbloetplein 24, Diamanthorst 183, Guntersteinweg 277 en Laakweg 235 (kinderrestaurant). Den Helder: Boterzwin 3476. Dordrecht: Groen van Pinstererweg 38. Enschede: Pastoor Geertmanstraat 17. Groningen: Goudlaan 297. Leeuwarden: Hoeksterpad 16. Maastricht: Edisonstraat 4. Middelburg: op wisselende locaties bel naar het gratis nummer 0800-0151. Rotterdam: Schommelstraat 69 en Dempostraat 143. Tilburg: Corellistraat 10. Utrecht: Bernadottelaan 23. Venlo: Drie Decembersingel 40. Zoetermeer: Van Doornenplantsoen 1 en Cesar Franckrode 62.

Colofon Hoofdredactie: Sander de Kramer Conceptontwikkeling: Arjan Verweij Sander de Kramer Andries Coppoolse Barbara Kathmann Coördinator: Koen Freijssen Redactionele medewerkers: Ilja Post Xandra Brood Herman den Blijker Sjaak Sies Clara Sies Jan-Cees Butter Marcel Slockers Sjany Middelkoop Mitchell Daamen Henk Schouten Tante Toos Wendy Bovendeert Willem Philipsen Tonja Roodenburg Fotografie: Arie Kievit Rokus van den Bout Bart Jansen Fadjiwa Faber David Jezior Vormgeving: Maximum David Cleffken DRUK: Senefelder Misset Distributiecoördinator: Sjany Middelkoop Distributiepunten en partners: Voedselbanken Nederland Resto VanHarte Stichting Humanitas Yulius Stichting Mara Radar Uitvoering Minimax Stichting Pluspunt Rotterdam Met dank aan: Gijs Kempen Marja Bijl Jan Menting Hermen van Dorp Redactieadres: Redactie Ja! Mauritsplaats 24 3012 CD Rotterdam [email protected] Telefoon: 06-50404503 Advertentieverkoop: [email protected] Distributiepunt worden? Koen Freijssen: 06-50404503 [email protected]

DoelstellingEN Ja! is in december 2011 opgericht. Dit magazine verschijnt maandelijks en is bedoeld voor alle mensen, die (tijdelijk) moeite hebben zich in onze snelle, complexe samenleving te redden.

INHOUD 8

‘Mijn positivisme is mijn redding geweest.’

Ja! wil ondermeer, met gemakkelijk leesbare artikelen, de weg wijzen naar instanties en initiatieven. Ja! wil met bijzondere levensverhalen en interessante interviews inspireren en geeft bovendien handige tips hoe kan worden bespaard op de dagelijkse uitgaven.

20

HET WONDERLIJKE VERHAAL ACHTER EEN SMAKELIJK SAUSJE

Ja! is een blad dat omhoog kijkt. Ons motto luidt: ‘We kijken naar mogelijkheden in plaats van beperkingen’. Ja! is er overigens voor álle mensen die een portie positiviteit kunnen gebruiken. Het magazine is in heel Nederland gratis verkrijgbaar en wordt verspreid via onder andere Voedselbanken Nederland, verzorgingshuizen, ziekenhuizen, alle filialen van Resto VanHart en tal van maatschappelijke instanties. Bovendien staat elke editie van Ja! digitaal op onze website: www.jamagazine.org.

VERDER... 4 Jalezers over 5 NIEUWS UIT ABSURDISTAN 6 Gratis sollicitatiekleding voor werkzoekenden 8 Interview Willeke Alberti 11 Tips van tante Toos 15 Bikken met Herrie 16 ’s Werelds eerste sportcentrum voor blinden 18 KOOPJESJAGEN MET XANDRA BROOD 19 De Siezen 20 Het verhaal achter Stroganoff 22 Schrijverscafé 24 REISBUREAU VOOR DE minima 26 Kruiswoordpu zzel 27 Doc Slock geeft raad 28 Gratis uitagenda 29 Wie zegt er ja! tegen FRANS VERMEULEN? 30 Eerste Hulp bij Ouderschap 31 Lachen met Henk

4

MENING

JALEZERS OVER: stic a l p n a v n le n Scho nadeflese el o een w n m e b i l oor heb den v jnen

Mirte: ,,Als ik in zo’n klaslokaal zou worden neergezet, dan zou ik me flink geflest voelen...”

on lippi g gev wen n de Fi i s p s o o e bou pl en Z o r . a e r n k e e j L n. uw keli flesse lgebo pmer o c o i o t l h s e c a e l h an s an p elijk kort a len v e a t k t o n nam e l e h s g a l g i k lla l kort en. Mani sinds n a efless v d a n n e o t alen m ra sen vele m De st ege li l n t j i e z e fles c i D dm t i . s a n a a l e z ns be an p ouw volge n geb alen v o e k z n o n l e j t i s he z De opisc d en r dan r e n t a p n z o e t k me g teg goed tendi evuld s g e n b e a rim word kers p n e d e de b en. storm

Cezanne: ,,Briljant bedacht! Twee vliegen in één klap. Ik denk wel dat ik dorst zou krijgen, als ik de hele dag tegen cola-flessen aan zou zitten te kijken.”

Ruben: ,,Ik hoop niet dat ze op de Filippijnen het begrip statiegeld kennen. Anders zijn die scholen straks populaire prooien voor dieven.”

Kim: Christiaan: ,,Als ze plastic flessen gebruiken als bakstenen, dan wil ik niet weten waar het cement uit bestaat. Het lijkt mij dat zo’n lokaal bij de eerste de beste windvlaag een kilometer verderop staat.”

,,Wat een geweldig idee, zeg! Als dit werkt is het een inspiratie­volle oplossing voor meerdere landen.”

OPMERKELIJK

REDACTIONEEL 5

NIEUWS UIT ABSURDISTAN

100-jarige loopt hardloopwedstrijd in Hongkong De 100-jarige Fauja Sing uit India heeft in Hongkong geschiedenis geschreven door mee te rennen in een professionele hardloopwedstrijd. Hij liep de race van 10 kilometer ook nog eens moeiteloos uit. Sing legde de wedstrijd af in een knappe tijd van 1 uur en 34 minuten. In oktober liep Sing nog de volledige 42 kilometer tijdens de marathon van Toronto. Naar eigen zeggen is hij de oudste hardloper ter wereld. Het Guinness Book of Records erkent dit echter niet, omdat Sing geen geboortecertificaat kan overleggen. Zijn geheim is volgens hem zijn gezonde levensstijl. Sing rookt niet, drinkt geen alcohol en eet vegetarisch.

Deense politie neemt oudinbrekers in dienst De politie in het noorden van Denemarken wil de hulp van voormalige inbrekers inroepen om een reeks inbraken op te lossen. De regio wordt al maanden geteisterd door sluwe dieven, waarop de rechercheurs maar geen grip krijgen. Door gepensioneerde inbrekers in te schakelen hoopt de politie meer inzicht te krijgen in de technieken van de dieven. ,,We willen graag weten waarom inbrekers een specifiek huis verkiezen boven de andere huizen in de buurt”, aldus politiecommissaris Finn Bernth Andersen. Hij werkt in Frederiks­ sund, waar het aantal woninginbraken in een jaar tijd met 16 procent is gestegen. ,,De ex-inbrekers kunnen ook handige tips geven hoe mensen hun huizen beter tegen diefstal kunnen beveiligen”, zei Andersen.

Willeke voor president! De sfeer in het verzorgingstehuis was, op z’n zachtst gezegd, een tikje treurig. In het zaaltje zaten tientallen ouderen roerloos voor zich uit te staren. Een meneer van diep in de 90 mompelde wat onverstaanbare klanken. Een oude vrouw in een rolstoel, viel boven haar kopje thee in slaap. En toen kwam Willeke Alberti binnen. Ze pakte de microfoon en begon haar vrolijke klassieker ‘Samen zijn’ te zingen. Er gebeurde iets wonderlijks in het tehuis. Willeke bracht, van het ene moment op het andere, de hele zaal in vervoering. De stokoude man, die net nog in zichzelf zat te praten, stond spontaan op en begon te bewegen op de herkenbare deuntjes van vroeger. En ik? Ik kreeg kippenvel. En dan vooral van Willeke. Niet omdat ze tot de grootste artiesten van Nederland behoort. Maar vooral omdat ze de vaderlandse verzorgings­ tehuizen afreist om (dementerende, eenzame) ouderen en gehandicapten een geweldige dag te bezorgen. Ze mag dan onlangs 67 jaar zijn geworden, Willeke zingt haar liedjes met nog meer enthousiasme dan in haar jonge jaren. En dat enthousiasme werkt aanstekelijk. Haar muziek werkt beter dan elk medicijn. Het mooie is; Willeke doet het uit haart hart. Met haar eigen foundation zet ze zich met hart en ziel in voor groepen die het lastig hebben. Al staat ze al haar hele leven lang in de spotlights, wij zetten deze geweldige vrouw in ons blad graag nog eens extra in het zonnetje. Ik zou haast willen zeggen: Willeke voor president! Maar helaas... ze wil de politiek niet in! Sander de Kramer, Hoofdredacteur

6

REPORTAGE

DRESS FOR SUCCESS Gratis sollicitatiekleding voor werkzoekenden Ze zien eruit als luxe boetieks. Van binnen prachtig ingericht, met kledingrekken en paspoppen, die behangen zijn met de chicste kleding. Maar de winkels van Dress for Success zijn anders dan alle andere kledingzaken. Je vindt er nergens een kassa of pinapparaat. En niets is te koop. De vrijwilligersorganisatie helpt werkzoekenden aan kleding, die past bij de functie waarop ze solliciteren. Helemaal gratis en voor niets!

TEKST Ilja Post Fotografie Fadjiwa Faber

7 Ruim tien jaar na oprichting staan ze nog regelmatig voor haar neus. Toevallige bezoekers die denken dat ze zojuist een doodgewone kledingzaak zijn binnengestapt. Ze kijken Reny Winkelman glazig aan, als ze hen vertelt dat haar kleding niet te koop is. Dress for Success is een unieke winkelketen. Ze verstrekken gratis kleding aan werkzoekenden die gaan solliciteren naar een betaaldeof vrijwilligersbaan. ,,Wij zorgen ervoor dat ze bij hun sollicitatie goed voor de dag komen”, vertelt coördinator Reny. ,,Vrijwillige stylistes helpen hen kosteloos een set mooie kleding kiezen, zodat ze goed gekleed en vol zelfvertrouwen op gesprek gaan. Nadat ze op sollicitatiegesprek zijn geweest, mogen ze de kleding houden. En krijgen ze de baan, dan mogen ze op vertoon van de aanstellingsbrief zelfs nóg een gratis outfit kiezen.” Voor Gerard Stam (37) bleek Dress for Success een uitkomst. ,,Vooral als je ziet wát je mee krijgt”, juicht hij. ,,Geen tweedehandsjes, net uit de mottenballen. Maar een prachtig maatpak, waarin je je goed voelt en dat je in je huidige situatie niet zou kunnen aanschaffen.” Gerard kan het weten. Vroeger droeg hij altijd nette kostuums. Als adviseur voor de overheid moest hij er altijd tiptop uitzien. Maar sinds september vorig jaar zit hij werkloos thuis. De crisis kostte hem zijn baan en sloeg een deuk in zijn ego. ,,Voor mijn gevoel had ik alles goed voor elkaar. Dat ook ik werkloos kon raken, had ik nooit gedacht. Ook het UWV niet. Jong, goed opgeleid, weet zich netjes te presenteren. Die komt zo weer aan een baan, dachten ze. Maar zes maanden verder heb ik nog steeds niets gevonden.” Aanvankelijk schaamde Gerard zich om bij Dress for Success binnen te stappen. Juist vanwege zijn leeftijd en achtergrond zag hij zichzelf niet als doelgroep. Totdat een vrijwilliger hem vertelde dat de winkel er is

voor alle werklozen, die tijdelijk een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Of je nu straatveger bent of ingenieur. Beiden worden met open armen ontvangen. Reny van Dress for Success: ,,Onze enthousiaste vrijwilligers weten feilloos welke kleding geschikt is voor welke functie. Maar ze leggen klanten niets op. Het zijn getrainde luisteraars, met oog voor ieders specifieke situatie en wensen.” Die uiterst vriendelijke werkwijze zorgde ervoor dat Gerard al gauw zijn schaamte verloor. Na anderhalf uur stond hij nog steeds in de paskamer. Omringd door een keur aan jasjes, dasjes, pantalons en overhemden. ,,Eenmaal ontdooid, werd ik steeds brutaler”, lacht hij. ,,Toen wilde ik ook echt het mooiste kostuum zien te vinden. Met succes. Het pak waarmee ik uiteindelijk wegging, is werkelijk prachtig! En nu maar hopen dat ik die baan krijg.” Ook Sandra Zimmerman (47) is zeer te spreken over de service van Dress for Success. ,,Ik werd onthaald als de koningin! Geen moment heb ik me aangestaard of ongemakkelijk gevoeld.” Alleenstaande moeder Sandra is alles behalve werkschuw. Maar ze kampt met een posttraumatische stressstoornis wegens een nare ervaring in het verleden, waardoor een reguliere baan er nog even niet inzit. Wel gaat ze binnenkort als vrijwilliger bij een kledingbank aan de slag. En daarom mag ook zij een gratis kledingset uitzoeken. Een ware metamorfose was het resultaat. ,,Normaal kleed ik me vrij sexy. Niet goedkoop, maar ik houd wel van een beetje gewaagd. Denk aan leggings met een panterstreep. De dames van Dress for Success overtuigden me om eens een heel nieuwe look te proberen. Stijlvol en zakelijk. Ongelooflijk wat er dan met je gebeurt. Heel mijn postuur veranderde; rug recht en hoofd omhoog!”

Reny knikt. ,,Kleding doet iets met mensen. Als je er goed uitziet, voel je je ook goed. Een sollicitatiegesprek is vaak al spannend genoeg. Dankzij bedrijven, particulieren en gemeenten die ons met kleding of geld sponsoren, zorgen wij ervoor dat mensen er in ieder geval pico bello uitzien. Sommige klanten zijn ons daarvoor zo dankbaar, dat ze van blijdschap nog een kwartier voor de deur blijven zwaaien.”

‘Als je er goed uitziet, voel je je ook goed.’ De kleding bij Dress for Success is gratis. Het enige dat de werkzoekenden hoeven te laten zien, is een verwijsbrief van Sociale Zaken, UWV of re-integratiebedrijf. En een uitnodiging van de organisatie waar wordt gesolliciteerd. U vindt Dress for Succes in de volgende steden: Almere: Kerkgracht 69. Amsterdam: Burgemeester De Vlugtlaan 200-204. Eindhoven: Marconilaan 28. Enschede: Deurningerstraat 6. Gorinchem: Bornsteeg 18. Leeuwarden: James Wattstraat 4, Leiden: Waardgracht 21. Rotterdam: Jacob van Campenplein 37. Spijkenisse: Veerman 1. Tilburg: St Annastraat 20. Utrecht: J.M. de Muinck Keijzerlaan 34. Algemeen telefoonnummer: 010- 281 0696

8

INTERVIEW

Meezingers als medicijn Willeke Alberti laat verzorgingstehuizen swingen Willeke Alberti is onbetwist één van de grootste Nederlandse artiesten aller tijden. Jong en oud zijn opgegroeid met haar klassiekers ‘Samen zijn’, ‘De glimlach van een kind’ en ‘Ome Jan’. Willeke, 67 jaar inmiddels, zet zich met hart en ziel in om het leven van (eenzame, dementerende) ouderen en gehandicapten een stukje leuker te maken.Via haar Willeke Alberti Foundation trekt ze zingend langs de verzorgingstehuizen. ,,Het is zo prachtig om de mensen te zien genieten. Ik heb wonderen gezien.” Een gesprek over het gemis van haar moeder, haar onuitputtelijke bron van positiviteit en de toenemende vereenzaming van ouderen. Tekst Sander de Kramer en Koen Freijssen Fotografie Frans van Zijst

U zet zich met hart en ziel in voor onder andere ouderen en gehandicapten. Waar komt die passie voor deze mensen vandaan? ,,De vergrijzing is momenteel het grootste maatschappelijke probleem van Nederland. Veel mensen die hun partner verliezen vereenzamen. Daarnaast is er een groot aantal mensen die kampen met alzheimer, dementie of een andere handicap. Bewoners van een tehuis hebben door onze optredens een heerlijke middag. Mensen in een rolstoel, die al jaren niets meer kunnen, leven spontaan op. Dat is beter dan welk medicijn dan ook.”

Zodra u begint te zingen, ontstaat er een feestje. Mensen die even ervoor nog met een lege blik voor zich zaten uit te staren, beginnen spontaan te glunderen. Hoe doet u dat toch? ,,Het zijn vooral de herinneringen aan vroeger, die mijn optredens populair maken. Ik heb in 55 jaar een natuurlijke vertrouwensband met de mensen opgebouwd. Dat deel je samen. De verdrietige tijden, maar ook de mooie tijden. Als ik klassiekers zing van Johnny Jordaan ontstaat er een soort magie. Wat er dan gebeurt met een zaal is onbeschrijfelijk.”

Heeft u wonderen zien gebeuren tijdens uw optredens? ,,Jazeker. En dat ontroert me. We hebben zelfs meegemaakt dat mensen in een rolstoel opeens wilden gaan staan. Ze wilden gaan dansen. Of soms zie je bij mensen, die al jarenlang geen emotie hebben getoond, plotseling een traan of een lach. Ik zing dan wel over de glimlach van een kind, maar de glimlach van een volwassene is net zo mooi. Vorig jaar heb ik zeventig keer opgetreden. Dat is heel veel. Aan de andere kant maakt het me ook verdrietig. Het liefst zou ik nóg meer mensen blij willen maken.”

9

‘Mijn positivisme is mijn redding geweest.’

10 INTERVIEW Wat maakt u precies verdrietig dan? ,,Veel mensen vereenzamen thuis. Ze moeten veel meer verzorging krijgen. Zonder partner vereenzaam je ontzettend snel. Maar vergeet ook niet dat de partners van mensen met alzheimer veel te verduren hebben. Er is meer verzorgend personeel nodig. Ik vind ook dat mensen in de verzorging een beter salaris verdienen.”

‘Alzheimer lijkt me erger dan welke ziekte dan ook.’ Daar raakt u een gevoelige snaar. Het huidige kabinet wil hier juist op bezuinigingen. ,,Dat is schandalig. We mogen dat niet laten gebeuren. Juist nu moeten we er voor elkaar zijn. We moeten met z’n allen opstaan. Het is misschien een utopie, maar iedereen zou moeten beginnen bij zichzelf. Denk aan de mensen die altijd voor je gezorgd hebben. We moeten de jongeren ook meer betrekken bij de verzorging van ouderen. Ik heb mijn kinderen en kleinkinderen vaak meegenomen naar tehuizen om ze te laten helpen. Ik vind het belangrijk dat kinderen dat meekrijgen.” ,,Nederland moet weer Nederland worden. Daarvoor hebben we ook mensen nodig uit Polen. Net als vroeger, toen mensen uit Turkije, Suriname en Marokko hierheen kwamen. We hebben geen idee wat allochtonen voor Nederland betekenen. In verzorgingstehuizen verzorgen ze mensen met zoveel liefde. Natuurlijk zijn er mensen waar we last van hebben. Maar er zijn ook Nederlanders die er met de pet naar gooien. Tegen die mensen moeten we harder optreden. Maar laten we zorgvuldig zijn met de mensen die heel veel voor ons land betekenen.”

Zou u niet de politiek in willen? ,,Haha, nee hoor. Ik heb niets met politiek. Ik heb ook niet zo veel verstand van politiek. Ik doe alles op gevoel. Ik heb niets met het vele gepraat tijdens al die vergaderingen.” Maar u bent wel een rolmodel. Als u iets roept wordt u serieus genomen. ,,Jawel, maar je moet oppassen dat je niet te veel roept. Je moet dingen wel altijd kunnen waarmaken. Dat is de reden waarom ik de stichting ben begonnen. We geven mensen een beetje liefde en vertroetelen ze. Dat heeft niets met geld te maken. Het heeft te maken met het verwennen van mensen die het minder hebben. Dat is waar ik dag en nacht mee bezig ben.” Bent u zelf weleens eenzaam? ,,Ik denk dat ieder mens weleens eenzaam is. Dan besef je dat het anders is dan vroeger met grote families. Iedereen heeft het druk en gaat zijn eigen weg. Ik vind dat je tijd voor elkaar moet maken.” Als er meer Willeke Alberti’s waren, dan zou Nederland er heel anders uit zien. ,,O, maar die zijn er ook, hoor. Er zijn zoveel onbekende mensen die voor andere mensen klaarstaan. Ik heb zoveel respect voor bijvoorbeeld verpleegkundigen, die in tehuizen voor demente ouderen zorgen. Mensen met dementie herkennen zelfs hun eigen kinderen niet meer. Als je ze even aanraakt zijn ze vaak al blij. Het doet er niet toe of je bekend of onbekend bent.” Bent u een geboren positivo? ,,Dat is mijn redding geweest. Je maakt weleens dingen mee die heel verdrietig zijn. De dood van mijn moeder heeft me heel erg geraakt. Nog steeds is het een enorm gemis. Maar ook daar probeer ik het positieve uit te halen. Daar leer je erg veel van. Dan denk ik aan alle positieve dingen die ze heeft gedaan. Of dingen die ze minder goed deed. Ze heeft bijvoorbeeld nooit iets gevraagd. Terwijl dat juist heel belangrijk is. Als er iets is dat je

niet meer kan, dan moet je om hulp vragen. Dat heeft mijn moeder nooit gedaan. Mijn moeder was een trotse vrouw.” Die trotsheid komt veel voor bij ouderen. ,,Het is ontzettend belangrijk dat mensen kunnen praten als ze zich niet goed voelen. Ik heb heel veel waardering voor mensen met alzheimer, die daar openlijk voor uit komen. Er zijn namelijk veel mensen die merken dat ze dingen gaan vergeten en dat proberen te verbergen. Puur uit trots. Dat verzwijgen is een taboe dat doorbroken moet worden.” Bent u zelf bang om alzheimer te krijgen? ,,Iedereen kan het krijgen. Van de koningin tot de putjesschepper. Ik ben niet bang voor rimpels. Maar alzheimer lijkt me erger dan welke ziekte dan ook.” Hoe lang gaat u nog door met optreden? ,,Met optreden voor mensen die het minder hebben, wil ik doorgaan tot ik erbij neerval. Ik geniet veel meer van mijn optredens dan vroeger. Toen was ik veel drukker en had ik een gezin. Nu kan ik me volledig richten op mensen die het nodig hebben. Eigenlijk is het een dierbare hobby die helemaal uit de hand is gelopen.”

De Willeke Alberti Foundation ondersteunt projecten en organisaties, die sociaal-culturele activiteiten organiseren voor senioren, jongeren, zieken en mindervaliden. Met als doel hun verstandelijke en lichamelijk welzijn te bevorderen. Voor meer informatie: www.willekealberti-foundation.org [email protected] 035 - 5388552

BESPAREN 11

TIPS van Tante Toos Tante Toos is de ongekroonde koningin van het geld besparen. In Ja! geeft ze handige tips en trucs hoe kan worden bezuinigd op de dagelijkse uitgaven.

Een gratis cadeau van onschatbare waarde Feestdagen, verjaarspartijtjes, een huwelijk of een geboorte. Er is altijd wel iemand die een cadeautje verdient. Om diegene te laten weten hoe speciaal hij of zij voor je is. Maar ja, wat doe je als je op zo’n moment even krap bij kas zit? Niemand wil met lege handen aankomen op een feestje. Ook al zou de ontvanger dat best begrijpen. Maar om je voor een aardigheidje in de schulden te steken, is ook zo wat. Dat helpt je alleen maar verder van de regen in de drup. Niet doen dus. Maak daarom je eigen cadeaus in plaats van dure producten te kopen in de winkel. Bak een taart of koekjes. Of, wellicht nóg leuker: verzamel resten kaarsvet om thuis nieuwe kaarsen van te maken. Je zult ervan verbaasd staan hoe gemakkelijk dat is. Pak een paar glaasjes, hang er met een knijper een paar stukjes lont boven (50 cent per meter!), en smelt de restjes ‘au bain Marie’ op het gasstel. Op internet of in bibliotheekboeken, kun je precies zien hoe het moet. Het mooie van deze cadeaus is dat ze recht uit het hart komen. De aandacht die je aan het persoonlijke cadeau hebt besteed, wordt enorm gewaardeerd. En als je het helemaal speciaal wilt maken, stop er dan ook een persoonlijk, handgeschreven briefje bij. Ben je niet van het knutselen? Ook geen probleem! Geef dierbaren dan een persoonlijke tegoedbon. Beloof een avond op hun kinderen te passen, hun gras te maaien of op de huisdieren te passen wanneer ze op vakantie gaan. Geloof me, mensen waarderen dat vaak meer dan ‘zomaar’ een cadeautje. Dikke kus,

Tante Toos

Auto’s op hout Tijdens de Tweede Wereldoorlog was in Nederland geen benzine meer verkrijgbaar. De Duitse bezetter had alle brandstof in beslag genomen voor hun eigen voertuigen. Maar sommige Nederlandse autobezitters waren creatief. Ze bouwden hun wagen zo om, dat ze helemaal geen benzine meer nodig hadden. Ze sleutelden een grote installatie op hun dak of achter hun wagen, dat autorijden op hout mogelijk maakte. Er verdwenen complete bomen in de wagens. Er kleefde echter één nadeel aan het rijden op houtgas. De motor van de auto sloeg alleen aan, als de auto al rolde. De bestuurders moesten hun wagen dus altijd van een helling laten rollen om hem in beweging te krijgen. Andere creatieve automobilisten lieten een gasballon op hun auto plaatsen. Die werd gevuld bij de lokale gasfabriek. De enorme installaties, die vaak groter waren dan de auto zelf, bezorgden passanten vaak de slappe lach. Fotografie OorlogsVerzetsMuseum

emotioneel

rijk

worden?

ja! dat kan als vrijwilliger bij

Humanitas

Vrijwilliger worden Bij Humanitas zijn vele honderden vrijwilligers actief op het gebied van de ouderenzorg en vele vormen van maatschappelijke dienstverlening. Bij Humanitas kunt u kiezen uit een gevarieerd aanbod van werkzaamheden. Ouderenzorg Binnen de ouderenzorg is de variatie zeer breed: van het bezoeken van bewoners van verpleeg- en verzorginghuizen tot het assisteren in een internet café en van hulp bij activiteiten en uitstapjes tot het assisteren bij een technische klus. Het is altijd zinvol werk in een bruisende omgeving. Maatschappelijke dienstverlening Binnen de maatschappelijke dienstverlening zijn we op zoek naar mensen die een maatje willen zijn voor bijvoorbeeld slachtoffers van mensenhandel, ouders met opgroeiende kinderen, chronisch of ongeneeslijk zieken of ex-gedetineerden of die hulp kunnen bieden bij het voeren van administratie of het verwerken van verlies.

Kijk voor meer informatie op www.stichtinghumanitas.nl of mail [email protected]

Stichting Humanitas is al sinds 1945 actief in de zorg en de maatschappelijke dienstverlening en is geworteld in de Rotterdamse samenleving. Als vrijwilliger hoort u er bij Humanitas helemaal bij!

U woont niet in de regio Rotterdam

en wilt wél vrijwilliger worden?

Surf naar www.humanitas.nl

BIKKEN MET HERRIE 15

Pannenkoeken à la Herrie Pannenkoeken bakken is altijd weer een feest. Dankzij Herman kunt u straks ook nog eens de beste en lekkerste pannenkoek op tafel zetten.

Benodigdheden: voor 8 pannenkoeken:

200 gram bloem 2 eieren

halve liter melk



± 50 gram boter



klein beetje zout

extra ingrediënten naar keuze (zoals ham, kaas, spek, enz.)

Herman’s bereidingswijze: Doe alle ingrediënten in de kom en klop het beslag tot één geheel. Daarna doe je een klont boter in een kookpan met een klein laagje water. Laat de boter smelten, maar niet kleuren. De vaste bestanddelen en het water zullen onder het vet gaan zitten, op deze manier is de verbrandingsgraad van de boter hoger. Laat vervolgens een koekenpan heet worden. Hier doe je een beetje van het bovenste laagje van de gesmolten boter in uit de kookpan. Laat de lepel niet te ver zakken, anders komen er vast bestanddelen van de gesmolten boter op de lepel. Deze vaste bestanddelen zorgen ervoor dat als de boter te heet wordt, er zwarte pitjes in de boter komen. De overtollige boter in de koekenpan kun je bij het beslag in de mengkom gieten. Bij de volgende pannenkoek hoef je dan geen boter te gebruiken. Dunne pannenkoeken zijn geschikt voor naturel pannenkoeken. Als je er extra ingrediënten op wil doen, zoals ham, kaas of spek, maak je de pannenkoeken wat dikker. Deze ingrediënten moeten namelijk in het beslag vast komen te zitten. Als het beslag aan de bovenkant gaar is, is het tijd om de pannenkoek om te draaien. Eet smakelijk....!

16 INSPIRATIE

’s Werelds eerste sportcentrum voor blinden ‘Je bent pas zielig als je zielig doet’ Annemarie Uitjens raakte vrijwel volledig blind door een bloeding in haar ogen. Van de ene dag op de andere kon ze vrijwel niets meer zien. Annemarie, sportvrouw in hart en nieren, ontdekte dat ze met haar handicap nergens terecht kon om lekker te bewegen. Ze weigerde echter achter de geraniums te gaan zitten en richtte in 2004 eigenhandig ’s werelds allereerste sportschool voor blinden- en slechtzienden op. Aanvankelijk nam niemand haar serieus. Maar anno 2012 is haar centrum ‘Sportieve Handy’s’ een plek waar honderden lotgenoten wekelijks bewegen.

Tekst Ilja Post FOTOGRAFIE David Jezior

17 Plotsklaps blind worden moet wel één van de ergste dingen zijn die een mens kan overkomen. Hoe kom je zoiets te boven? ,,Toen ik blind werd, stortte mijn leven in. Alles verandert. Ik moest opnieuw leren lopen. Zonder ogen zwalkte ik alle kanten op. Thuis moest alles worden aangepast. Werken kon ik niet meer. Familieleden bleven weg van verjaardagen. Vriendinnen wilden niet langer met mij uit winkelen gaan. Ik strompelde anders toch maar wat verloren langs de rekken. Uiteindelijk zakte ik steeds dieper weg in een isolement. Zelfs een boek lezen was er op den duur niet meer bij. Ik heb weliswaar braille geleerd, maar ben langzaam het gevoel in mijn vingers kwijtgeraakt. Nu moet alles voor me worden voorgelezen. Slaapverwekkend, die ingesproken boeken! Als een stem je niet aanstaat, is meteen het verhaal verpest. Bovendien mis ik nu alle leuke aanbiedingen uit de Libelle. Die worden namelijk niet op band ingesproken.” ,,Het stilzitten, irriteerde mij mateloos. Bovendien werd ik steeds dikker. Ik wilde dolgraag weer wat doen. Zwemmen bijvoorbeeld. Maar ik kon bij geen badmeester terecht. Niemand was bereid een stuk zwembad voor mij af te zetten. Rolstoelers en 65-plussers geen bezwaar, maar voor visueel gehandicapten waren nergens faciliteiten. Ook niet bij reguliere sportscholen. Als ik er al de nodige begeleiding kon krijgen, was het meer ínspanning dan óntspanning. Ik heb me er nooit op mijn gemak gevoeld.” En dus ben je die sportschool maar zelf begonnen? ,,Dat was inderdaad het idee. Maar jongens, wat is dat een moeizaam proces geweest. Rotterdam alleen telt al zo’n 7000 visueel gehandicapten onder de 65 jaar. Voldoende animo om een sportclub te beginnen, zou je dus denken. Maar ik heb de grootste moeite gehad om sponsors te vinden. Een wethouder betichtte me destijds van valse concurrentie. Waarom zou ik wel recht hebben op subsidie

en andere sportclubs niet? Ook bij andere gemeentelijke instanties werd ik uitgelachen: ‘Blind sporten? Dat bestaat niet!’ Van de 125 sponsorbrieven kreeg ik één reactie terug. Daarvan kon ik net de postzegels betalen. Niemand nam me serieus. Maar ik liet me niet uit het veld slaan. Ik dacht: ik zál jullie krijgen!” ,,Uiteindelijk hebben mijn man Bob en ik alles zelf moeten regelen. We hebben een stichting opgezet en van ons eigen geld een pand gehuurd. Hoewel ik toen al in de WAO zat, draaide ik dagen van twintig uur. Op de tast heb ik muren behangen, wanden uitgebroken en samen met mijn dochter de kleuren uitgekozen. Het was stevig aanpoten, maar het is ons gelukt. Intussen zijn we afgelopen juni verhuisd naar een nieuwe, drie keer zo grote locatie, waar wekelijks negentig visueel gehandicapten en mensen met niet-aangeboren hersenletsel sporten.” Was dit succes ook een overwinning op jezelf? ,,Ja, toch wel. Naast mijn visuele handicap heb ik ook sarcoïdose. Een chronische aandoening, waardoor ik last heb van pijnlijke gewrichten en vaak ontzettend moe ben. Zonder de sportschool was ik op die momenten op de bank of op bed gaan liggen. Nu zet ik me over die pijn en vermoeidheid heen. Ik heb een enorme geldingsdrang. Ik weiger me bij mijn beperking neer te leggen. Sommige blinden zijn beroepsklagers. Die zijn één bonk zelfmedelijden. Ik heb een andere filosofie: zielige mensen bestaan niet. Je bent pas zielig als je zielig doet. Jezelf laten pamperen, is je neerleggen bij je handicap.” Het klinkt alsof je veel kracht haalt uit de sportschool… ,,O, maar dat doe ik zeker. Ik zie hier dagelijks wonderen gebeuren. Ronald is ooit aangereden door een dronken tiener. Sindsdien zit hij met hersenletsel in een rolstoel. Reden genoeg om depressief in een hoekje te gaan zitten kniezen. Maar dat is niks voor Ronald. Hij komt hier al

jaren sporten. Ook John, een voormalige havenarbeider, is door de schuld van een ander gehandicapt geraakt. Een crimineel sloeg hem halfdood met een honkbalknuppel. Niemand dacht dat hij ooit nog zou kunnen lopen. Maar wij hebben hem zo ver gekregen. Andy, een jonge knul die halfzijdig verlamd raakte na een fout gelopen autorace, kon bij binnenkomst niet eens zelfstandig gaan zitten. Daarop heeft hij twee jaar lang moeten trainen. Nu wil hij leren lopen. Om achter de meiden aan te kunnen, knipoogde hij onlangs.” ,,Ik ben ongelooflijk trots op de sporters. Het is knap wat deze mensen door pure wilskracht hebben weten te bereiken. Natuurlijk zijn er soms frustraties. Leven met een beperking is allesbehalve gemakkelijk. Vooral voor mensen die door toedoen van een ander gehandicapt zijn geraakt, kunnen dat moeilijk verkroppen. Die moeten hun woede en onmacht soms letterlijk van zich afslaan op ‘Koos’. Dat is onze plastic boksbal, die de afgelopen jaren al heel wat klappen heeft geïncasseerd. Maar wat mensen vooral aanspreekt, is de liefde, steun en saamhorigheid die de sportschool biedt. Doordat vrijwel alle vrijwilligers eveneens een beperking hebben, hoeven sporters zich hier nergens voor te schamen.” Voor meer informatie over Sportieve Handy’s kunt u bellen naar 010-484 1300 of 06-5184 2327 of kijk op de internetsite www.sportievehandys.com. Zoekt u naar sportverenigingen voor blinden en slechtzienden? Via onderstaande telefoonnummers komt u meer te weten over de mogelijkheden. Atletiek: 026-4834800. Blindenvoetbal: 030-659 73 40. Goalball: 030-659 73 42. Hippische Sport: 0577-408 371. Judo: 030-603 81 14. Roeien: 020- 646 27 40. Skiën: 070-310 11 44. Wielrennen: 030-751 33 00. Zwemmen: 030-751 32 00. Zeilen: 030-75 13 700.

18 SHOPPEN

Koopjesjagen met Xandra Brood Er leuk uitzien hoeft niet veel geld te kosten. De bekende tv-styliste Xandra Brood gaat elke maand met een Ja!-lezer op stap, op zoek naar een mooie, betaalbare outfit.

Xandra zet vandaag Raymond (21) in het zonnetje. Hoewel hij hnog jong is, heeft hij al een turbulent leven achter de rug. Maar dat is nu verleden tijd. Hij begeleidt als vrijwilliger jongeren die moeite hebben om op het juiste pad te blijven. Xandra doet hem een prachtige outfit cadeau. Wat vind je van je nieuwe kleren? ,,Prachtig! In het dagelijks leven draag ik alleen Hiphop-kleding. Ik wist niet dat een nette look mij ook zou staan.” Dit is wel heel iets anders dan wat je normaal draagt. ,,Zeker, maar ik ben heel blij. Ik ben vooral trots op mijn nieuwe trui. De kleren zijn ook functioneel als ik netjes voor de dag moet komen.” Hoe denk je dat je omgeving zal reageren? ,,Haha, ik heb geen idee. Maar ze zullen het zeker waarderen. Behalve dat mijn kledingstijl totaal anders is, draag ik ook mijn haar normaal niet zo uitbundig. Ik voel me net een model.” Xandra over de nieuwe look van RAYMOND: ,,Kledingbanken zijn dé oplossing voor mensen die weinig te besteden hebben. Je kunt hier terecht voor tweedehands kleding voor een heel vriendelijk bedrag. Vaak zijn de kleren zelfs gratis. Ze hebben er prachtige kleding voor elk seizoen. En als je geluk hebt, loop je ook nieuwe kleding tegen het lijf, die door modezaken zijn gedoneerd. Soms zit er zelfs merkkleding tussen.” ,,Raymond ziet er goed uit. Hij draagt een jas van het merk Timberland. Ik vond deze in de schappen van de kledingbank in Amstelland. Ook de blauwe kabeltrui heb ik gevonden bij deze instantie. De rest heb ik gekocht bij Zeeman. Het enige waar je op moet letten, zijn de toelatingseisen van de kledingbanken. Deze zijn nogal verschillend. Bij sommige kledingbanken kom je bijvoorbeeld alleen binnen op het vertoon van een stadpas. De kledingbank in Limburg is alleen toegankelijk met een briefje van een hulpverlenende instantie. Neem dus voordat je een bezoekje brengt even contact op met de bewuste kledingbank.” Kledingbanken vind je door heel Nederland. Kledingbank Deventer: 06-18918678. Kledingbank Wageningen: 06-22585449. Kledingbank Amstelland: 06-2019402. Kledingbank Limburg 06 – 21293256. Kledingbank Eindhoven: 06-13547492. Kledingbank Vlaardingen: 010-4348505. Kledingbank Oss: 06-42861225. Kledingbank Noordenveld: 06-3600388. Kledingbank Hof van Twente: 0547-352880. Kledingbank Overijssel: 06-57167645. Kledingbank Almelo: 06-46 52 43 71. Kinderkledingbank Midden Friesland: 06-43128092. De outfit van Raymond kostte in totaal 19,95 euro.

COLUMN 19

De Siezen Fotografie: Fadjiwa Faber Visagie: Wendy Vermeulen

Sjaak en Clara Sies zijn de oprichters van De Voedselbank in Nederland. In Ja! laten zij hun licht schijnen over onderwerpen die in onze samenleving spelen.

We leven nog! Twintig procent van ons voedsel gaat rechtstreeks de afvalbak in. Met als voornaamste reden dat de houdbaarheidsdatum is verstreken. Maar wie bepaalt die houdbaarheidsdatum? Hoe snel is ons voedsel eigenlijk écht bedorven? Vroeger stond er geen aanduiding met ‘tenminste houdbaar tot’ op een blik groenten of een pak koffie. Mijn moeder hield er een andere methode op na. Ze inspecteerde een blik bonen met haar eigen ogen. Als ze zag dat deze bol stond, dan wist ze dat ze die moest weggooien. Dat deed ze ook als er een deuk in zat, want dan kon de beschermlaag beschadigd zijn aan de binnenkant. Maar wat doen wij? We gooien alles weg waar een verlopen houdbaarheidsdatum op staat. Zelfs een pak zout, dat miljoenen jaren in de grond heeft gezeten. Zout, dat vroeger werd gebruikt om te conserveren en in een zakje, doosje of potje werd gestopt. Overjarige rijst is nota bene zelfs beter dan de rijst die nu in de winkel te koop is. Omdat deze zó droog is geworden, dat er geen bacterie meer in kan overleven. Eten is, een dag na het verlopen van de houdbaarheidsdatum, echt niet opeens bedorven. Wij hebben zelf ooit krentenbrood en stamppot gegeten uit een voorraad die al twintig jaar oud was! Dat is nu 45 jaar geleden en ziehier... we leven nog!

20 BIJZONDERE VERHALEN

Het wonderlijke verhaal achter een smakelijk

sausje

Tekst Ilja Post FOTOGRAFIE Archief

De rijkste familie van Rusland gaf elke avond eetfeesten voor arme en eenzame mensen De naam ‘Stroganoff ’ kennen we allemaal. Het is dat heerlijke sausje, dat vaak over een vleesgerecht wordt gegoten. Achter de saus gaat een bijzonder verhaal schuil. De familie Stroganoff, behoorde ooit tot de rijkste mensen van Rusland. Ze hadden meer dan 17 miljoen voetbalvelden aan land. Maar ze waren allesbehalve egoïstisch. Bijna elke avond organiseerde de familie Stroganoff, in de tuinen van hun paleizen, eetfeesten voor arme en eenzame mensen.

21 Van de 16e tot de 19e eeuw gold de familie Stroganoff tot de allerrijkste mensen op aarde. Volgens een oud Russisch gezegde was het dan ook ‘onmogelijk om rijker te zijn dan de Stroganoffs’. En ook toen gold: wie het breed heeft, laat het breed hangen. Hun verzameling paleizen en kunstschatten was ronduit legendarisch. Om hun rijkdom te verklaren, moeten we een flink stuk terug gaan in de geschiedenis. Het begon allemaal in het huidige Rusland, aan het begin van de 16e eeuw. Iwan de Verschrikkelijke, tsaar van Moskou, veroverde destijds enorme stukken land. Dit deed hij om zijn droom waar te maken: het stichten van een groot Russisch rijk. Zo had hij ook zijn oog laten vallen op een aantal landerijen in de Oeral, die destijds eigendom waren van de succesvolle zouten bonthandelaar Feodorovitch Stroganoff. Maar die wilde zijn land niet zomaar weggeven. En dus trok Feodorovitch naar het hof van de tsaar. Feodorovitch begreep Iwan de Verschrikkelijke wel. En natuurlijk wilde hij de tsaar helpen om zijn droom te verwezenlijken. ,,Maar waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan”, moet hij gezegd hebben. ,,Laat mij mijn landerijen houden en in ruil daarvoor doe ik wat u wilt: ik zal gewassen voor u verbouwen, steden en kerken bouwen, de Russische cultuur promoten… alles!” Iwan vond het allemaal best. Vooral toen Feodorovitch hem na afloop ook nog eens een enorme hoeveelheid aan zout, goud, edelstenen en bonthuiden beloofde. In ruil voor die steun wees de tsaar de familie Stroganoff maar liefst 8,5 miljoen hectare land toe. Dat is omgerekend zo’n 17 miljoen voetbal-

velden aan land. De belasting die ze daarvoor moesten betalen, was enorm. In hun eentje betaalde de familie ruim een vijfde van de totale staatsinkomsten. Maar ze waren tevreden. De voormalige pelshandelaren waren opeens koning van Siberië. Hun persoonlijke landgoed alleen al strekte zich uit over 60.000 vierkante kilometer. Bijna anderhalf keer zo groot als Nederland. In de 18e eeuw beleefden de Stroganoffs hun ‘Gouden Eeuw’. Mede dankzij de inspanningen van graaf Alexander Sergeievitch Stroganoff. Alexander leefde een jetset-leven. Maar gierig was hij niet. En egoïstisch evenmin. Want hoewel hij het familiekapitaal er als een bezetene doorheen jaagde met zijn prijzige kunstaankopen, gaf hij ook enorm veel aan goede doelen. De familie financierde de bouw van talloze ziekenhuizen, kerken, kloosters en scholen. Maar ze zorgden ook dat iedereen in Sint-Petersburg te eten had. Op hun landgoed organiseerden ze vrijwel dagelijks liefdadigheids­ diners voor alle arme en eenzame mensen uit de stad. Iedereen mocht gratis onbeperkt eten.

Graaf Alexander Sergeievitch Stroganoff Niemand weet meer hoe rijk en machtig de familie Stroganoff ooit was. Of wat ze voor Rusland gedaan hebben. Maar iedereen, werkelijk iedereen, kent dat smakelijke, rode sausje…

Gastvrijheid is de Rus niet vreemd. Zo gauw hij gasten over de vloer krijgt, komt er eten op tafel. Hoe meer, hoe beter. Volgens dat criterium was er niemand hartelijker dan de familie Stroganoff. De hele stad mocht bij hen aanschuiven. De eet­­feesten van de familie Stroganoff werden extreem populair in Rusland. Eenzame Russen kwamen aanwaaien om eens gezellig een praatje te maken. Maar voor de allerarmsten waren de diners zelfs van levensbelang.

Zo maakt u de beroemde Stroganoff-saus zelf!

Dat de naam Stroganoff tot op de dag van vandaag in één adem met eten wordt genoemd, is dus niet zo gek. Vreemd is wel dat het recept voor het gerecht ‘Boeuf Stroganoff ’ niet is bedacht door een familielid, maar door één van hun chef-koks. Het was het winnende recept van een kookwedstrijd, die rond 1890 werd gehouden in Sint-Petersburg.

Bereidingswijze: Bak de paprika (in jus) en voeg daarna uien, prei en tomaten toe. Schuif de groenten naar één kant en giet de wodka in de pan en laat de alcohol verdampen. Voeg ten slotte nog een bekertje zure room toe en laat alles warm worden. Serveer de saus met het vlees, met daarbij gebakken aardappelen, patat of gekookte rijst en nog groente naar smaak.

Benodigdheden: - boter - een halve gesnipperde paprika - een kleine gesnipperde ui - een halve dunne gesnipperde prei - vier kleingesneden ontvelde tomaten, of liever kant-en-klare gezeefde tomaat - een flink borrelglas wodka - een bekertje zure room

22 SCHRIJVERSCAFÉ

23

24 In the Spotlights

REISBUREAU voor de

‘Juist mensen die de eindjes aan elkaar knopen, hebben een ontspannen weekje weg zo hard nodig’

minima

Lekker een weekje op vakantie. Lekker luieren op het strand of wandelen in de bossen. Veel mensen kunnen er alleen van dromen. Zij zijn wegens geldgebrek al jaren niet op reis geweest. Organisaties als Rita’s Reisbureau bieden uitkomst. Zij gunnen ook de mensen met een kleine portemonnee een zorgeloos weekje weg. Tekst Ilja Post FOTOGRAFIE Archief

25 Stikjaloers wordt Sophia Dorst ervan, van al die schreeuwerige vakantieaanbiedingen op televisie. Want hoe ver de stuntprijzen ook zakken; de zo vrolijk aangeprezen stedentrips, last minutes en midweekjes weg blijven voor haar onbereikbaar. Ze heeft er simpelweg het geld niet voor. ,,En zo is het eigenlijk altijd geweest”, blikt Sophia (70) terug op haar leven. Als kind al had ze het niet breed. ,,Maar toen, net na de oorlog, ging vrijwel niemand op vakantie. Toen was het normaal om thuis te blijven. Op de fiets naar het bos was al een hele traktatie.” ,,Dat is tegenwoordig wel anders”, zucht ze. ,,Als je er niet minstens een weekje per jaar opuit gaat, hoor je er niet meer bij. Althans, dat gevoel krijg je. Terwijl er ook vandaag de dag nog genoeg mensen zijn die dat gewoon niet kunnen betalen. Mijn dochter en kleindochter bijvoorbeeld zitten beiden tot aan hun nek in de financiële zorgen. Mijn achterkleinkinderen zijn zelfs nog nooit op vakantie geweest. Als ik het had kunnen betalen, had ik ze graag op reis gestuurd. Maar helaas, ook ik heb maar een simpel aow-tje.” Niet op vakantie gaan. Het lijkt een luxeprobleem. Maar daar is Sophia het niet mee eens. ,,Oké, je hoeft niet direct op safari in Zuid-Afrika. Maar er even tussenuit, weg van alle stress, werkt voor iedereen bevrijdend.Vooral voor mensen die dagelijks onder enorme financiële en emotionele druk staan om de eindjes aan elkaar te knopen. Juist zij hebben een ontspannen weekje weg zo hard nodig. Maar zolang je, zoals mijn kind en kleinkind, moet rondkomen van 20 euro per week, zal die vakantie altijd een droom blijven. Of je moet geluk hebben…” Sophia doelt hiermee op de verschillende initiatieven die de afgelopen jaren zijn opgezet om mensen met een kleine beurs alsnog een vakantie te gunnen. Rita’s Reisbureau, dat reizen organiseert voor minima, is er daar één van. De in 1998 opgerichte stichting bemiddelt

tussen mensen die ‘wat over hebben’ en mensen die ‘wat minder hebben’. Bijvoorbeeld door eigenaren van vakantiehuisjes en caravans te vragen of zij deze voor één of meerdere weken gratis ter beschikking willen stellen. Zo worden de kosten voor vakantiegangers zo laag mogelijk gehouden. De vakantiegangers die via Rita’s Reisbureau op reis gaan, zijn mensen die te weinig geld hebben om een weekje weg te gaan. Denk daarbij aan bijstandsmoeders of -vaders, alleenstaanden en ouderen. Om misbruik tegen te gaan, worden zij aangemeld via contactpersonen, zoals voedselbanken, maatschappelijk en pastoraal werkers en mensen die actief zijn in de diaconie. Sinds de oprichting heeft Rita’s Reisbureau al vele honderden mensen op een ontspannen weekje weg getrakteerd. Gemiddeld zo’n vijftig gezinnen per jaar. ,,Voor sommigen is het de eerste keer in hun leven dat zij op vakantie gaan”, aldus Ron van Leeuwen van de ondersteunende Stichting Mara. ,,En soms is het zelfs de eerste keer dat ze boslucht ruiken. Of strandzand tussen hun tenen voelen. En dat alles voor een eigen bijdrage van maximaal 50 euro per gezin, ongeacht het aantal kinderen. Zo nodig regelen vrijwilligers zelfs het vervoer van en naar de vakantiebestemming.” ,,Een geweldig initiatief ”, juicht Sophia, die afgelopen zomer een droom zag uitkomen. ,,Eindelijk ben ik op vakantie geweest, samen met mijn dochter. En nog wel naar een viersterrenhotel in het Gelderse Lunteren. Normaal gesproken is dat voor ons onbetaalbaar. Maar dankzij Rita’s Reisbureau hadden we nergens omkijken naar. We hoefden niet eens vervoer te regelen. Een luxe touringcar, die we deelden met andere vakantiegangers, zette ons pal voor de deur af. Toen al voelden we de stress van ons afglijden. Vooral mijn dochter. De depressies, het sociale isolement, de schulden; voor die ene week konden we alle zorgen even vergeten.”

,,Zoiets zouden we elk jaar wel willen”, vertelt Sophia. ,,Maar helaas, omdat de vraag vele malen groter is dan het aanbod, mag iedereen slechts één keer via ‘Rita’ op vakantie. Tja, logisch, er zijn wel meer families met een kleine beurs.” Desondanks heeft Sophia bij terugkomst direct een aanvraag ingediend voor haar kleindochter. ,,Ze is een alleenstaande bijstandsmoeder, en kan ook wel eens een meevallertje gebruiken. Onlangs hebben ze, in hartje winter, haar verwarming afgesloten. Onmenselijk vind ik dat. Maar de aanmaningen en incassokosten blijven zich opstapelen.” ,,Onlangs ging haar beste vriendin, die iets beter bij kas zit, met háár zoontje op vakantie. Mijn hart brak toen ik dat ventje hoorde zeggen: ‘Zielig hè mam, dat mijn maatje nooit op vakantie gaat?’ Tja, en dan ga je toch denken… Vroeger stuurden ze stadse bleekneusjes nog naar vakantieboerderijen in de polder om aan te sterken. Maar tegenwoordig… moet je het hebben van initiatieven zoals Rita’s Reisbureau. Gelukkig dat ze er nog zijn. Want gezien de crisis zullen binnenkort nog veel meer gezinnen een verzoek bij hen indienen.”

Ook op vakantie voor zo min mogelijk geld? Rita’s Reisbureau www.ritasreisbureau.nl 06-13240640 De Vakantiebank www.devakantiebank.nl Stichting Even er Uit 0570 - 625870 De Gids Betaalbare Vakanties Verkrijgbaar via Arme Kant van Nederland www.armekant-eva.nl 073 – 6121939

KRUISWOORD PUZZEL

26 PUZZEL

Breng de letters uit de overeenkomstig genummerde hokjes in het diagram over naar de hokjes hieronder. Indien de kruiswoordpuzzel juist is opgelost, ontstaat er een trefwoord. Stuur uw oplossing naar: Redactie Ja!, Mauritsplaats 24, 3012 CD Rotterdam. [email protected]

42

45

35

22

HORIZONTAAL 1 de ware ....., 5 onder voorwaarde dat, 9 uitroep van medelijden, 10 afscheidsgroet, 11 zangstem, 12 neon (afk), 13 bazige vrouw, 14 lichamelijke opvoeding, (afk) 16 kosten koper (afk), 17 wildwestfilm, 20 bijzonder leuk, 22 ooit, 24 landtong, 25 aanwijzend vnw., 27 metalen mondstuk, 28 vertering, 30 geroosterd lamsvlees aan een pen, 31 klankmaat, 32 priestermutsje, 34 advertentie (afk), 36 voorzetsel, 37 De Nederlandsche Bank (afk), 39 edelgas, 41 kantinedienst in het leger, 42 snelle loop, 45 Eerwaarde Pater (afk), 47 gigabyte (afk), 48 Regeringselement (afk), 49 Jezus Christus (afk), 50 kraakbeenvis, 52 Bijbelse figuur, 53 uitroep van afkeer, 54 stemming, 55 zuidvrucht. VERTICAAL 1 mannelijk persoon, 2 term bij tennis, 3 koolhydraten (afk), 4 aanvoerder, 5 gaasachtige stof, 6 noorderbreedte (afk), 7 deel van een jas, 8 keukenapparaat, 13 wig, 15 vreemde munt, 17 stellig, 18 afwasbak, 19 snavel, 21 rangtelwoord, 23 niet een persoon, 25 openbare gedachtenwisseling, 26 kaartspel, 28 geluid van ganzen, 29 zwart agaat, 33 deel van een vuurwapen, 34 verschillend, 35 afgeladen, 37 sjaal, 38 berouwvolle belijdenis, 40 opnieuw, 41 transportmiddel, 43 cafébediende, 44 koolzuurgas in drank, 46 knal, 49 jongensnaam, 51 persoonljk vnw., 53 dierengeluid.

1

20

47

14

8

15

16 19

21

22 25

26

23 27

29

30

31 32

34

35

33 36

37

40 42

54

7

11

28

50

6

18

24

45

20

5

13 17

De oplossing van het vorige nummer was: HALVARINE 17

4 10

12

39

54

3

9

Onder de inzenders wordt een mooie prijs verloot.

6

2

46

41 43

47 51

38

44 48

52

49 53

55

COLUMN 27

Doc Slock geeft raad

Marcel Slockers is huisarts. Daarnaast houdt hij zich al meer dan 25 jaar bezig met aan armoede gerelateerde ziektes en kwaaltjes. In deze maandelijkse column beschrijft ‘Doc Slock’ wat hij in zijn werk tegenkomt en geeft hij advies.

DE jeuk van karel Horendol werd Karel ervan. De jeuk op zijn benen was niet te harden. Karel had bijna een dagtaak aan het krabben. Maar hoe vaak of hoe hard hij ook over zijn benen schuurde, de jeuk bleef onverminderd groot. En het leek met de dag alleen maar erger te worden. Een keertje extra douchen leek wat verlichting te brengen. Vooral wanneer hij dan liters douchegel over zijn benen goot. Maar al gauw daarna begon het opnieuw te jeuken. En dus stapte Karel, al schurend en krabbelend, ten einde raad naar zijn huisarts. Ik vertelde Karel dat hij het helemaal verkeerd aanpakte. Krabben maakt de jeuk alleen maar erger. Ik legde het hem rustig uit. Over hoe ieder mens een beschermend vetlaagje aanmaakt. Dit gebeurt in talgkliertjes onder de huid. Het vetlaagje op de huid beschermt tegen uitdroging en onderkoeling, houdt nare bacteriën tegen, maar laat goede bacteriën juist door. Als we ouder worden, werken die talgkliertjes niet zo goed meer. Dat is de reden dat oudere mensen vaak een droge huid hebben. Te vaak douchen met te veel zeep kan hetzelfde effect veroorzaken. Maar daar hoor je ze nooit over in de schreeuwerige zeepreclames op televisie. Ik kan me er zelfs een beetje boos over maken. Als

er een snoepreclame voorbij komt, zetten ze er tenminste nog een plaatje van een tandenborstel bij. Een waarschuwing dat je na het eten ervan wel je tanden moet poetsen. En drankreclames moeten verplicht de slogans ‘Geniet, maar drink met mate’ en ‘Geen 16? Geen druppel!’ vermelden. Maar producenten van douchegel hoeven nergens voor te waarschuwen. Terwijl dat volgens mij wel zou moeten! Hoe die slagzin moet klinken? Geen idee. Zo creatief ben ik niet. Maar waar het op neerkomt, is dit: gebruik zeep niet te vaak op de huid. Eens per week is voldoende. En gebruik zeker geen zogenoemde afterdoucheproducten. Die zorgen de dag erop alleen maar voor een nóg drogere huid.

Met dagelijks douchen, zonder je daarbij in te zepen, wordt je lichaam heus schoon genoeg. Oké, de handen mogen vaker gewassen worden. Maar dat kan ook, omdat de huid daar beter beschermd is. Voor de rest geldt: te veel zeep zeurt. Laat zeepproducenten uw huid niet uitdrogen. Oftewel: sop met mate! Huisarts Marcel Slockers

28 UITAGENDA

GRATISUITAGENDA

Een dagje-uit hoeft niet duur te zijn. Er is in Nederland van alles te beleven, wat niks of weinig kost. Elke maand selecteert Ja! leuke evenementen, festivals, musea of andere uitjes die gratis, of voor slechts een paar euro,toegankelijk zijn.

Amsterdam en omstreken Head of the River Amstel Head of the River Amstel is het grootste jaarlijkse roei-evenement van het land. Op 18 maart zullen 500 roeiteams met elkaar op de rivier de Amstel strijden om de belangrijke watertitel. De vierduizend deelnemers vertegenwoordigen heel roeiend Nederland. De wedstrijden vinden plaats van 10.00 uur tot 17.00 uur. Adres: Jan Vroegopsingel 4, Amsterdam Internationale Saxofoonweek Van 13 tot en met 17 maart wordt in Amsterdam de 8ste Internationale Saxofoonweek gehouden. In het Conservatorium van Amsterdam zullen die week veel gratis concerten worden gehouden. Kijk op www.ahk.nl/conservatorium voor actuele data of bel naar 020-5277550. Adres: Oosterdokskade 151, Amsterdam

Rotterdam en omstreken Orgelconcerten in de Laurenskerk Elke dinsdag van maart is er traditiegetrouw om 12.45 uur een gratis orgelconcert van een half uur in de Laurenskerk. Laat u meevoeren door de diepe klanken van dit prachtige instrument. Adres: Grotekerkplein 27, Rotterdam

Maaldag De Rotterdamse molens De Ster en De Lelie in de wijk Kralingen zijn de enige nog werkende snuifen specerijenmolens van Nederland. Op zaterdag 10 maart zijn beide molens geopend voor publiek van 10.00 uur tot 16.00 uur. Er zullen dan gratis rondleidingen worden verzorgd en bij voldoende wind wordt er ook gemalen. Adres: Plaszoom 324, Rotterdam

Utrecht en omstreken

Den Haag en omstreken

Maastricht en omstreken

Reismarkt: Experience Africa en Europe! Waan je op zaterdag 24 maart van 10.00 uur tot 17.30 uur een dag lang op vakantie in het World Experience Center. Op deze gratis reismarkt kom je alles te weten over reizen in Afrika en Europa. Het mooiste van dit vakantiedagje is dat je er kan genieten van lekkere inheemse hapjes en drankjes. Adres: Paviljoensgracht 18, Den Haag

Ballonnenfestijn Van 7 tot en met 14 maart zullen Maastrichtse studenten zich weer gaan inzetten voor het goede doel. Dit jaar doen ze dat voor Stichting Stop Kindermisbruik en de Health Foundation Limburg. Een week lang worden er allerlei activiteiten georganiseerd om geld op te halen voor deze twee goede doelen. Zo zullen er op 10 maart op het Onze Lieve Vrouwenplein ballonnen worden opgelaten. Adres: Onze Lieve Vrouwenplein, Maastricht

Stadsboerderij Griftsteede Deze stadsboerderij ligt nabij het Griftpark in Utrecht. Iedereen is welkom om de dieren te komen bekijken. Naast varkens en kippen is er ook een bijenstal. Voor de kinderen is ook een grote speeltuin. Adres: Van Swindenstraat 129, Utrecht

Stoffenbeurs Dé ontmoetingsplek voor hobbyisten met handige handjes. Op de Stoffenbeurs op zondag 18 maart kun je van 11.00 uur tot 16.00 uur terecht voor de nieuwste collecties modestoffen, patronen, accessoires en nog veel meer. De toegang is gratis. Adres: Spuiplein, Den Haag

Militaire Luchtvaart Museum Kom alles te weten over de geschiedenis van de militaire luchtvaart. Natuurlijk ontbreken in dit bijzondere museum de vliegtuigen zelf ook niet. Voor jonge bezoekers is er het Flying Centre. Hier kunnen zij van alles ontdekken over de luchtvaart en testen of zij geschikt zijn als F16-piloot. Open van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 uur tot 16.30 uur en op zondag van 12.00 uur tot 16.30 uur. De toegang is gratis. Adres: Kampweg 120, Soesterberg

Tilburg en omstreken Openbare repetities van de Tilburg Big Band Elke zondagochtend van 10.30 uur tot 12.30 uur repeteert de Tilburg Big Band in concertzaal Paradox. Dirigent Maino Remmers is de inspirerende leider van dit 15-koppige orkest. Op humoristische wijze brengt hij zijn Big Band nieuwe nummers bij. Neem gerust een kijkje bij deze muziekgroep, die al meer dan vijftig jaar bestaat. Adres: Telegraafstraat 62, Tilburg

Museumkelder Derlon Dat oud en nieuw prima samen gaan bewijst Hotel Derlon in Maastricht, een eigentijds designhotel bovenop Romeinse vondsten uit de 2e, 3e en 4e eeuw. In de kelder van het hotel zijn onder andere een deel van een plein uit de 2e en 3e eeuw, een waterput uit de 3e eeuw en delen van een muur en een poort uit de 4e eeuw te zien. Elke zondag open van 12.00 uur tot 16.00 uur. De toegang is gratis. Adres: Plankstraat 21, Maastricht

Groningen en omstreken Kunst aan Huis Atelierroute De vereniging Kunstenaars in het Lauwersland nodigt u uit voor een rondleiding op hun werkplek op 9 en 10 maart. De route van totaal 198 km begint in museumboerderij ‘Verhildersum’ bij Leens.

Daar is een overzichtstentoonstelling van alle deelnemende kunstenaars. De locaties worden duidelijk aangegeven met de Kunst aan Huis-spandoeken. Deelname is gratis en je maakt ook nog kans op een kunstwerk. Adres: Dijkstilsterweg 4, Leens Vesting Bourtange De historische vestingstad Bourtange was tussen 1593 en 1851 een belangrijk verdedigingswerk. In de vesting kunt u het complete stadje bekijken met een historische molen en een kerk. Open op zaterdag en zondag van 12.00 uur tot 17.00 uur. Gratis toegankelijk. Adres: W. Lodewijkstraat 33, Bourtange

Friesland en omstreken Ecokathedraal Al vanaf 1982 stapelt Louis Le Roy van restmateriaal van stratenmakers (zoals stoeptegels, klinkers, stoepranden en betonnen paaltjes) op elkaar, en bouwt zo een Ecokathedraal. Zo nu en dan wordt er weer nieuw materiaal gestort, waarmee Le Roy aan het werk gaat. De toegang is gratis. Adres: Yntzelaan, Mildam Winterbraderie in Appelscha Op zondag 4 en 18 maart wordt in Appelscha weer de beroemde Winterbraderie georganiseerd. Ook zullen er traditiegetrouw voor jong en oud weer vele gratis attracties zijn. De braderieën starten om 11.00 uur en eindigen om 17.00 uur. Adres: Aan de Boerestreek, Appelscha

AANGEBODEN 29

Fotografie David Jezior

Zeeland en omstreken Recreatiewandeltochten door Middelburg Zet de wandelschoenen maar vast klaar, want op 13 en 27 maart staan er weer wandeltochten van Wandelsportvereniging ’t Zand gepland. De wandelingen door Middelburg beginnen om 09.00 uur. Deelname kost 1,20 euro en voor dat bedrag krijgt u ook nog eens een kop koffie. Adres: Baarsjesstraat 42, Middelburg Modeltrein Open Dag en Ruilbeurs Alles wat te maken heeft met modeltreinen en modelbouw zijn op 17 en 18 maart te zien op de Modeltrein Open Dag en Ruilbeurs. Het evenement vindt plaats in Cultureel Centrum de Speye en wordt georganiseerd door Modeltrein & Scenery Club Zeeuws Vlaanderen en MSV de Hondekop. De toegang is gratis. Adres: Wilhelminalaan 1, Sas van Gent

JA!

Wie zegt er tegen FRANS VERMEULEN? Geboorteplaats: Gorinchem Educatie: havo-diploma, brandweeropleiding en VAPRO-diploma Talen: Nederlands, Engels, Frans, Duits Hobby: Gitaarversterkers bouwen, lezen, fotograferen, reizen Bijzonderheden:  Frans verleent mantelzorg aan zijn 87-jarige vader

Wat voor werk heb je allemaal gedaan?

,,Ik heb 23 jaar gewerkt bij het Nederlandse chemiebedrijf DSM. Voor het grootste gedeelte als hoofdoperator bij de opwekking van penicilline. Later heb ik ook nog als bedrijfsinstructeur gewerkt. In 2003 ben ik bij DSM gestopt en ben ik in het onderwijs beland. Eerst als conciërge, daarna heb ik zes jaar gewerkt als time-out coach op een school voor kinderen met psychische problemen. Ik ving kinderen op die het even te veel werd. Kinderen die heel boos waren of heel verdrietig. Jammer genoeg moest ik daar vertrekken.” Waarom moest je er weg?

,,De school moest bezuinigen en ik was één van de mensen die werd ontslagen. Erg jammer, want ik vond het werk heel leuk. Ik merkte dat die kinderen bij mij tot rust kwamen tijdens de time-out sessies. Dat gaf veel voldoening.” Naar wat voor werk ben je op zoek?

,,Dat maakt me eigenlijk niet zo veel uit. Ik ben heel breed inzetbaar. Ik vind contact met mensen heel prettig. Of misschien wel iets op het bestuurlijke vlak. Daar heb ik de afgelopen jaren met mijn vrijwilligerswerk voor Stichting Skateland, een attractiepark voor kinderen, veel ervaring in op gedaan.” Heeft u interesse in de diensten van Frans Vermeulen?

Mail onze redactie: [email protected]

30 COLUMN

Eerste Hulp bij Ouderschap Tonja Roodenburg is een gedreven gezinscoach. Dagelijks ondersteunt ze gezinnen die, door wat voor omstandig­heden dan ook, haar hulp nodig hebben. In Ja! geeft ze, aan de hand van voorbeelden uit de praktijk, opvoedkundige tips aan lezers.Tonja wisselt haar column af met advocate Carrie, die volgend nummer weer op deze plek staat.

Wondermiddel Met een wanhopige blik betreedt een vermoeide vrouw mijn behandelkamer. ,,Ik weet het niet meer. Ik word er gek van”, zegt de alleenstaande moeder met kinderen van 4, 10, 14 en 17 jaar. Haar oudste zoon staat onder toezicht van de jeugdreclassering wegens schoolverzuim en winkeldiefstal. De jongste van het gezin is een druk mannetje. In de ochtenden schreeuwt hij geregeld de boel bij elkaar. De overige twee kinderen gaan hun eigen gang. Er gaat geen dag voorbij zonder dat de koters elkaar in de haren vliegen. Elke ochtend gaat moeder’s wekker om half zeven. ’s Avonds om half tien valt ze doodmoe op de bank in slaap. Moeder loopt op de toppen van haar tenen. Ik heb met haar te doen. Ik vertel dat ik bewondering heb voor de manier waarop ze de boel draaiende houdt. Vier kinderen grootbrengen, terwijl je werkt en het huishouden moet doen, is loodzwaar. Samen maken we een plan om haar ouderschap, stapje voor stapje, meer ontspannen te maken. Want het moet weer gezellig worden in huis. We spreken af dat ze meer gaat letten op de dingen die goed gaan. En dat ze daar positief op reageert met complimentjes. Op deze manier moppert ze minder tegen de kinderen en voelt ze zichzelf vrolijker. Een week later ben ik bij het gezin thuis. Tijdens het eten deelt moeder complimentjes uit aan haar kinderen. ,,Fijn dat je je haren uit het doucheputje hebt gehaald”, zegt ze tegen haar oudste zoon. Maar daar blijft het niet bij. Want ook de kinderen geven elkaar een pluim. ,,Bedankt dat je me hielp met mijn huiswerk”, zegt dochter tegen haar oudste broer. Op zijn beurt geeft hij het jongste gezinslid een complimentje. ,,Ik hoorde je vandaag niet schreeuwen. Heel goed gedaan!” Ook de jongste kan nu niet achterblijven. ,,Mama is lief ”, roept het kleine ventje, terwijl hij haar aankijkt. Voorzichtig pinkt moeder een traantje weg. Natuurlijk zijn complimentjes niet de oplossing voor alle problemen. Maar het is wél een wondermiddel voor blije gezichten en een goed gevoel.

Heeft u een vraag aan Tonja? Stuur dan een e-mail naar [email protected]

HUMOR 31

Henk Schouten is een voetballegende. In de jaren ’50 speelde hij voor het Nederlands elftal. Op 2 april 1956 schreef Henk geschiedenis. Hij scoorde 9 doelpunten in één wedstrijd. Henk, bijna 80 jaar inmiddels, schittert nog elk weekeinde in de vaderlandse voetbalstadions. Niet meer als veelscorende spits, maar als moppentapper. In Ja! vertelt de topscorer aller tijden elke maand zijn laatste nieuwe.

LACHEN

MET HENK Puntenbokser Twee bokskampioenen maken zich op voor een titelgevecht in een gigantisch sportcomplex met 100.000 toeschouwers. Ze lopen zij aan zij al minutenlang door de catacomben. Dan zien ze in de verte eindelijk de boksring, waar het allemaal moet gebeuren. Zegt de ene bokser tegen de andere: ,,Tjonge jonge, wat een takkeneind lopen, zeg. Ik ben nou al moe. En we moeten nog beginnen...” Waarop zijn tegenstander antwoordt: ,,Dan heb ik goed nieuws voor je. Terug word je gedragen...!”

is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers voor enkele uren per week. • Chauffeurs (met rijbewijs B) • Duizendpoten • Regelneven Heeft u zin om ons team te komen versterken? Neem dan contact op met coördinator Koen Freijssen 06 – 50 40 45 03 of via [email protected]

Wie zegt er

tegen deze advertentieruimte?

We zeiden niet meteen enthousiast ‘Ja!’ toen we gevraagd werden om deze prominente plek voor een advertentie in te vullen. Natuurlijk zijn we er bij Maximum trots op dat we onze bijdrage kunnen leveren aan de totstandkoming van dit mooie, nieuwe initiatief. En als arbeidsmarktcommunicatiebureau weten we als geen ander welke waarde deze advertentieruimte kan vertegenwoordigen. Maar liever werken we achter de schermen mee aan dit magazine, en zien we bij de volgende editie graag het logo van een ander bedrijf op deze achterpagina staan. Bent u de adverteerder die voor het volgende nummer Ja! zegt tegen een advertentie op deze pagina, neem dan voor meer informatie contact op via [email protected]

www.maximum.nl