NRS Onderzoek Waarderen van inkoop door MKB 27 jaunuari 2015 Geoffrey Hagelaar Gert Walhof, Richard Holman 1
Achtergrond bij Hogescholen en Onderzoek Basis:
2001 ‘Europa’ ; besluit tot onderzoek aan hogescholen
Doel:
afgestudeerden: ‘reflective practitioner’
Gevolgen:
investeringen in onderwijs en onderzoek onderwijselementen over onderzoek zwaardere eisen aan studenten aanstellen lectoren en docent/onderzoekers
2
Kenmerken van ons onderzoek: 1 Praktijk gericht: Start en eindigt in de praktijk: uitmondend in oplossingen of ontwerpen 2 Wetenschappelijk gericht: Robuust wetenschappelijk onderzoek onderbouwd oplossingen en/of ontwerpen 3 Kennisinfrastructuur: Actieve deelname van ondernemers, studenten en docenten betrekken bij MKBonderzoek
3
Waarderen van Inkoop door MKB Financiële ondersteuning: NEVI/NRS Stichting Innovatie Alliantie: versterken kennisinfrastructuur HBO
Financiële ondersteuning aan praktijk randvoorwaarden verbonden: Praktijkgerichtheid mbt geplande resultaten en te betrekken bedrijven, studenten, docenten
4
Praktijk gericht Inkoopinstrumenten Op de leest van grote bedrijven/ afdelingen, inkoop als een specialisme, systemen, kennisniveau, investeringen. Midden en Kleine bedrijven Beeld: onbewust, intuïtief En toch ook: slecht doen ze het niet! Veronderstelling: patronen in de organisatie van inkoop Ondersteuning verlenen bij MKB-inkoop Bewust van hun wijze van inkopen en verband met doelstellingen Op maat gesneden inkoopinstrumenten: meer uit eigen Inkoopfunctie halen
5
Doelen voor het onderzoek: 1 Inzicht in patronen van inkoop 2 Identificeren van behoefte aan ondersteuning 3 Ontwerp en testen inkoopinstrumenten toegespitst op MKB maat
6
Fasering onderzoek Fase 1 Inventarisatie van inkooppatronen; september 2013 – november 2014 Fase 2 Waar bestaat behoefte aan ondersteuning gezien de wijze van inkopen; september 2014 – juli 2015 Fase 3 Ontwerp en testen instrumentarium. juni 2015 – augustus 2016
7
Kenmerken van ons onderzoek: 1 Praktijk gericht: Ontwerpen en testen evidence based MKB inkoop instrumentarium Actief verspreiden van ontwikkelde kennis via diverse kanalen 2 Wetenschappelijk gericht: Instrumentarium onderbouwd door robuust wetenschappelijk onderzoek 3 Kennisinfrastructuur: Ondernemers, studenten en docenten betrekken bij MKB-onderzoek
8
Kengetallen fase 1 Deelname: 2 HBO’s: Bezetting:
13 bedrijven gecommitteerd voor in totaal 1170 uren over 3 jaar Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Windesheim 2 lectoren, 4 docenten, 2 ondersteunend personeel, 4 studenten voor case studies, 45 studenten survey/site visits
Case studies: 10 bedrijven Survey/site visit: 43 bedrijven
9
Kenmerken onderzoek Waarderen van Inkoop door MKB: 1 Praktijk gericht: Ontwerpen en testen evidence based MKB inkoop instrumentarium Actief verspreiden van ontwikkelde kennis via diverse kanalen 2 Wetenschappelijk gericht: Instrumentarium onderbouwd door robuust wetenschappelijk onderzoek 3 Kennisinfrastructuur: Ondernemers, studenten en docenten betrekken bij MKB-onderzoek
10
Opzet en resultaten case studies Case studies Beschrijvingen van 10 bedrijven vanuit perspectief Inkoop Afbakening: In te kopen product belangrijk voor eindproduct Bedrijven geselecteerd op business model
Inkoop basiskaart: vanaf klant tot en met leverancier: wie doet wat?
11
Wat hebben we gevonden? 1 • Businessmodel: 3 X klantwaarde • Inkoop is business gedreven; voegt waarde toe vwb effectief en efficiënt bijdragen aan het bereiken van klantwaarde • Inkoop ingebed in waardeketen met klantwaarde als sturend element • 3 fasen in realiseren klantwaarde fase 1: Outside-in; de omschakeling van klantwaarde naar vereisten fase 2: Inside; de omschakeling van vereisten naar specificaties in te kopen producten fase 3: Inside-out; de omschakeling van specificaties naar feitelijk inkopen. 12
Wat hebben we gevonden? 2 • Rol inkoper varieert: besteller, degene die specificeert, facilitator samenwerking • Inkoop belegd bij: ‘techneut’, directeur, buitenmedewerker, neventaak inkoper • Kosten minimalisatie: gebruiken van standaarden (in product, levering), stabiliteit in leveranciers, weinig inkoopspecialisme, weinig overleg. • Bedrijf realiseert klantwaarde alleen of in samenwerking met leverancier • Invloed van leveranciers op ontwerp van het product/dienst en op de leveringscondities van aan te kopen producten.
13
Wat hebben we gevonden 3 4 bedrijfspatronen Gebaseerd op de beschrijvingen vanuit de cases en literatuur Bestaat uit 3 delen: -1 klantwaarde (Operational Excellence (OE), Product Leadership (PL) en Customer Intimacy (CI)) -2 ketenactiviteiten: alleen of in samenwerking, regulier of extra eisen -3 typering inkoopactiviteit Gerealiseerde klantwaarde WK inkoop georienteerde activiteiten
Driver BM
WK organisatie 14
Wat hebben we gevonden leidt tot varianten van een inkooppatroon, waarin:
- Het business model dat wordt gehanteerd - De interne en externe organisatie die is gekozen - De waarde van producten en processen ten opzichte van de klantwaarde Bepalen de wijze waarop de inkoopactiviteiten vorm worden gegeven.
15
4 inkooppatronen
16
Patroon 1: Naadloze keten – check list bestellen
Leverancier standaardcomponenten
FC ontwerp product
product assemblage
Realisatie klantwaarde Operational excellence
17
Patroon 2: Drempel keten – uitputtend inkopen Specifieke eisen leveringscondities
Leverancier standaardcomponenten
Specifieke eisen product
FC ontwerp product
product assemblage
Realisatie klantwaarde OE plús of PL
18
Patroon 3: Matchende keten – checklist inkopen Specifieke eisen leveringscondities
Leverancier standaardcomponenten + Kennis en vaardigheden
Realisatie klantwaarde PL of PLE
Leverancier + FC
ontwerp product
product assemblage
19
Patroon 4: Aanpassende keten – toegewijd inkopen Specifieke eisen leveringscondities
Leverancier Kennis en vaardigheden
Realisatie klantwaarde CI of CE
Leverancier + FC
ontwerp product
product assemblage
20
12 November 2014 Verificatie met bij case studies betrokken ondernemers Verificatieproces: Vragenlijst opgesteld; ondernemers laten scoren; score vergeleken met onze inschatting Resultaat: 9 van de 10 herkenden zich in het toegekende patroon Dit inzicht gaf aanleiding voor ondernemers tot onderlinge vergelijking MK-Bedrijf heeft meerdere inkooppatronen ‘in huis’ en weet deze te combineren.
21
Fase 2
Onderkennen behoefte aan ondersteuning van inkoopactiviteiten
Uitgangspunt:
De in jaar 1 onderscheiden patronen in inkoopactiviteiten Ondersteuningsbehoefte onderverdeeld naar domeinen: persoonlijk, organisatorisch (checklist, procedure), relatie bedrijf – leverancier, omgeving. 09/14 voorbereiding - 02/15 uitvoering - 06/15 analyse - 10/15
Onderzoeksactiviteiten: Doel: voorbereiding: desk research Doel: inventarisatie en onderlinge aanvulling survey 40 studenten 80 surveys; + online survey case studies 4 studenten 10 case studies Doel: verificatie delphi 12 experts (onderzoek – praktijk; consultants) 22
Graag uw reacties en/of aanbevelingen
23
