Nr.3
In dit nummer:
Voorwoord Hoe werkt een gitaarelement Aardige mensen Beurs Veenendaal Powertab Editor Speelstuk Oud Recept De Peffer gitaar Grappige & Interessante Gitaren Slotwoord Aangeboden door:
Ad de Peffer Gitaarservice Waalwijk 0416-331304 / 0624405525
Hallo Gitaarvrienden, Dit is weer een nieuw exemplaar van het Gitaar Magazine. De winter is alweer zo goed als voorbij en de donkere dagen voor kerst liggen inmiddels ver achter ons. Gelukkig is de wereld niet vergaan zoals volgens sommige 'wel ingelichte bronnen' door de Maya's was voorspeld. En dus, hebben wij nog minstens een tijdperk te gaan, waarin we ons leven nuttig kunnen besteden met gitaarspelen. Veel leesplezier!
Hoe werkt een gitaar pickup.
Op de afbeelding zie je links de spoel van een gitaarpickup met in het midden de magneten die allemaal met dezelfde pool naar boven staan gericht. Om die poolstaafjes heen is een dunne gelakte koperdraad gewikkeld. Van het begin van de wikkeling tot het einde is dus een en dezelfde draad. Aan de rechterkant van de tekening zie je een magneetstaafje met daaromheen de onzichtbare krachtlijnen van het magnetisch veld. Dit veld is volledig in balans met zichzelf en staat dus stil. Maar wanneer je er een ijzeren snaar dwars doorheen laat lopen en die snaar laat trillen, dan wordt de balans in het magnetisch veld verstoord.
De wikkeldraad is gemaakt van koper. De koperen wikkeldraad bestaat uit ontelbaar veel atomen,
die allemaal een kern hebben met daaromheen zwevende electronen, de z.g. 'electronenwolk'. Een enkel atoom is als geheel ook met zichzelf in balans net als de magneet. Je kunt het atoom een beetje vergelijken met een zonnestelsel. De Zon is dan de kern en de planeten die er omheen draaien zijn dan de electronen. Zie 2e afbeelding. De magneet die in de buurt komt van de koperdraad heeft alle electronen in een statische richting gezet. Zeg maar even allemaal met de noordpool omhoog. Nu zijn de electronen, in samenhang met de magneet, ook in een statische balans gebracht. Wanneer nu de snaar gaat trrillen, dan verstoort hij de balans in het magnetish veld van de magneet. En omdat de electronen door de magneet 'gericht' staan, gaan deze nu ook de verstoring voelen. Sommige electronen in het koperatoom schieten zelfs uit hun baan en komen in de baan van een naastgelegen atoom terecht. De electronen in dat naastgelegen atoom, die schuiven op hun beurt ook weer een plaatsje op naar het volgende atoom. Dit verschijnsel noemen wij electrische stroom. Dus door de snaar te laten trillen in het statisch veld van de magneet, ontstaat er in de koperdraad een electrisch stroompje. Omdat de snaar heen en weer trilt, laat hij eerst bij de heengaande beweging het stroompje de ene kant uitlopen enbij de teruggaande beweging laat hij het stroompje de andere kant uit gaan in de koperdraad. Een losse Lage E-snaar doet dit heen en weer gaan 80 keer per seconde. Hierdoor wisselt de stroom 80 keer per seconde van richting in de wikkeldraad. Omdat het trillingsgetal van het stroompje gelijk is aan het trillingsgetal van de snaar, hoor je de toon E uit je versterker klinken. Dit is 'in zo begrijpelijk mogelijke taal' uitgelegd hoe het element op je gitaar werkt.
Meer uitleg. Wanneer je de koperdraad maar een keer rondom de magneet legt, dan zijn er maar weinig electronen die zich kunnen verplaatsen. Dit geeft een te zwak stroompje. Als je de draad er 7000 keer omheen legt, dan gaan er veel meer electronen stromen. Dat geeft een veel sterkere stroom. Deze electronen-stroom van hooguit enkele tiende volt, is sterk genoeg om in een versterker op te krikken naar een stroomsterkte die een luidspreker aan kan drijven. In werkelijkheid bezit een snaartrilling niet alleen maar een toon, maar ook vele boventonen. Je hebt vast weleens boventonen gehoord die men 'flageoletten' noemt. Deze boventonen klinken allemaal ook mee wanneer je een snaar aanslaat. De tonen en dus ook de boventonen van een snaar worden in hoge mate gekleurd door het materiaal waarvan je gitaar gemaakt is. Immers als een element alleen maar de snaar zou opvangen, dan zou een holle jazzgitaar hetzelfde moeten klinken als een solid body. Maar we weten allemaal dat ze heel verschillend klinken. Zelfs de ene of de andere plank kan een snaar totaal verschillend kleuren. En dat wordt allemaal opgepikt door het gitaarelement. Het ene element is het andere niet Je zult het vast wel zelf al ontdekt hebben dat er aanzienlijke verschillen tussen elementen bestaan. Toch als je het voorgaande goed gelezen hebt, dan weet je nu dat de verschillen eigenlijk alleen maar kunnen zitten in de stroomsterkte die het element afgeeft. Immers, de klankkleur die de snaar haar toon laat vormen wordt bepaald door het materiaal waarvan de gitaar gemaakt is. Een grotere diameter magneet vangt wat meer lage tonen op dan een dunnere diameter, maar het is niet iets dat je ook met de tone-regelaars op je versterker kunt bijregelen. Veel wikkelingen geven meer stroom af, maar verminderen de hoge toonweergave omdat zo'n lange wikkeldraad ook meer electrische weerstand oplevert. Dus je levert dan hoge toonweergave in voor iets dat je met de volumeknop op je versterker ook had kunnen regelen, zonder dat verlies. Pickup fabrikanten maken handig gebruik van deze verwarring met allerlei ondoorzichtige verhalen die omgeven zijn met onwaarschijnlijke beweringen. Dit alles natuurlijk om de argeloze muzikant te verleiden hun dure pickup te verkopen. Maar beste vrienden, ook de duurste pickup is niks meer dan enkele magneten waar een koperdraad omheen gewikkeld zit.
Wat is kwaliteit in een gitaarpickup? De kwaliteit in een gitaarpickup is natuurlijk wel belangrijk. Je kunt een element goed maken en je kunt er ook met de pet naar gooien. Dit is met alles zo, dus ook met gitaarelementen. Een strat of tele pu, heeft bij voorkeur gemagnetiseerde poolstaafjes en liever geen neutrale poolstaafjes die magnetisch worden gemaakt door er een keramische magneet aan de onderkant tegenaan te leggen. Je ziet dan een zwart blokje onder tegen de spoel aangeplakt zitten. Dat gaat alleen maar meer brom opleveren. Zulke elementen vind je op goedkope gitaren tot pakweg 250 euro. Gemagnetiseerde poolstaafjes worden vaak aangeduid met 'Alnico pole pieces'. Alnico is een staallegering met daarin AL-uminium, Ni-kkel en Co-balt. Door de verkregen materiaal dichtheid kan dit staal permanent magnetisch gemaakt worden. Verder vind ik het van grote kwaliteit als de spoel na het wikkelen in een warm parafinebad is gedompeld. Dit verstevigd de gewikkelde spoel in hoge mate en voorkomt meetrillend koperdraad in de spoel, wat minder fraai zal klinken. Een gewaxte spoel gaat natuurlijk ook veel langer mee. Nu moet je niet denken dat een keramische magneet inferieur zou zijn. Dat is niet het geval. Het is alleen niet best wanneer hij zonder afscherming onder een enkelspoels element is geplakt. In een Humbucking element, zoals die vaak op Gibsons wordt gebruikt kan een keramische magneet goede diensten bewijzen. Maar zo'n element is weer anders gebouwd. Het betreft dan twee spoelen die naast elkaar liggen met ijzeren poolstaafjes en die van onderuit magnetisch gevoed worden door een magneet. Soms is dat een keramische magneet. Deze constructie is ook goed, omdat aan de onderzijde van de magneet dan weer een stalen plaat aanwezig is, welke de magneet afschermt tegen bromgeluiden van buitenaf.
Humbucker of single coil Dit vind ik een kwestie van smaak. Een humbucker heeft doorgaans 2 spoelen met elk minstens 4000 wikelingen. Dit levert veel electrische weerstand op dat ten koste gaat van je boventonen. Liefhebbers van deze sound noemen dat een 'vet geluid'. Bijkomend voordeel is wel dat door de tegenfase van de twee spoelen de eventuele brom voor 90% onderdrukt. En er komt meer electrische stroom uit twee spoelen dan uit een. Hou je echter meer van een helder geluid dan is de humbucker geen optie voor jou en ben je aangewezen op de enkelspoels pickups. Deze strijd moet je lekker zelf gaan voeren, als je het nog niet weet wat jouw voorkeur heeft. Of, je kan helemaal niet kiezen en je houdt van allebei. Dat kan- en dat mag dus ook. In mijn atelier wikkel ik regelmatig pickups waarvan de wikkeling onderbroken is. Dan werkt het element niet meer. Om er zeker van te zijn dat je hetzelfde geluid behoudt, is overwikkelen dan de beste keuze. Het is namelijk zo dat de kracht van de magneet mede bepaald hoe sterk het electrisch signaal is. Wanneer je er dan voor zou kiezen om het hele element te vervangen, dan kan de output sterk afwijken van de andere pickups. Overwikkelen is de beste weg en ook de goedkoopste. Hierna kan het element weer aan een nieuw leven beginnen en is kwalitatief net zo goed als een nieuwe. Soms kun je ook de weergave van een element veranderen door er een andere magneet in te plaatsen. Dit gaat vooral op voor humbuckers en minder voor single coils. Van single coils kan je alleen de poolstaafjes vervangen als je ook opnieuw de spoel wikkelt. Van single coils kun je weer wel de weergave wijzigen door er meer of minder wikkelingen op te leggen. Met dunnere wikkeldraad kunnen er veel meer wikkelingen op. Maar pas wel op, want met veel wikkelingen gaat hij op de weergave van een humbucker lijken, omdat bij dunnere draad ook de weerstand hoger is. Dit is niet altijd wenselijk natuurlijk. Doch, subtiele veranderingen kunnen soms zinvol zijn, om bijvoorbeeld een wat dikker geluid te krijgen. Blijf bij overwegingen op dit gebied zo nuchter mogelijk, want ik blijf erbij dat het werkelijke karakter van een gitaar vooral in het gebruikte hout zit en niet in de pickups. Een geweldige pickup zal nooit, maar dan ook nooit van een duffe gitaar een heldere en warme gitaar maken. Andersom zal een matige pickup een goede gitaar ook niet verpesten. Behalve natuurlijk als het technisch inferieur ding is dat niet klopt. Het beste is een goeie gitaar, die van alle kanten resoneert, met een perfect bijpassend element. Het is geen utopie, maar in de winkel hangt zoiets maar heel zelden. Helaas is dat zo. Maar dat is weer een heel ander verhaal.
Aardige Mensen. Een knipsel uit amerikaanse krant The Seatle Times, uit de vroege jaren zestig. Dave Bunker, bij mijn weten geen broer van Archie, bouwde aparte gitaren en is een verdienstelijke gitarist die zelfs met Elvis Presley heeft gespeeld. Als je geen zin hebt om het hele artikel door te lezen, kijk dan op z'n minst toch even naar zijn originele instrument, The Duo-Lectar.
Weekend tip:
Vintage Guitar Show Veenendaal
Aanstaande zaterdag 23 Maart 2013 is er weer de halfjaarlijkse gitaarbeurs in Veenendaal. Een soort rommelmarkt, maar dan voor gitaren. Nou is 'rommelmarkt' wel een beetje te grof uitgedrukt, want hier vind je beslist prachtige gebruikte gitaren met waardes die varieren tussen de pakweg, 50 euro en de 25.000 euro. Vooral in dat laatste geval zou je toch niet van rommel willen spreken. De beurs wordt gehouden in een voormalige fabriekshal, waardoor je het rommelmarkt gevoel een beetje opgedrongen krijgt. Maar met een zacht entreeprijsje van rond de 7 euro, ga je niet pleiten voor een sjiekere locatie met dikwollen vloerbedekking. Op de beurs vind je naast leuke gebruikte gitaren en basgitaren ook gebruikte versterkers, onderdelen, snaren tegen leuke aanbiedingsprijzen en ze hebben er heerlijke broodjes kroket. Maar, om eerlijk te zijn ga ik nog het meest elke keer opnieuw weer naar de vintagebeurs, omdat je nergens anders zoveel soortgenoten tegenkomt als daar. Ik begin natuurlijk zelf ook al een beetje 'vintage' te worden en ook op de beurs wordt het elk jaar grijzer. Opvallend veel oldtimers op de parkeerplaats die op de weg terug misschien wel een mooie oude gitaar in de kofferbak hebben liggen. Als je open staat voor een praatje, dan kom je op de beurs genoeg liefhebbers tegen die graag honderd uit vertellen over hun instrument. Zeker een bezoekje waard, alleen al om de sfeer mee te maken. Leuk uitstapje! Dus noteer even: Zaterdag 23 Maart 10:00 - 16:00 uur Vintage Guitar Show Veenendaal Adres: Nijverheidslaan 8 3903 AP Veenendaal
Noteer en studeer gitaarmuziek met
POWER TAB EDITOR 1.7
POWER TAB EDITOR is een gratis en z.g. Open Source programma waarin je zelf je muziek kunt noteren of je kunt bergen gitaarmuziek gratis van het internet downloaden, die je dan kunt gaan instuderen. Het zelf noteren van je licks, doe je op de TABS-balk op dezelfde manier zoals anderen dat voor je hebben gedaan wanneer je Tabs leest. Je hoeft dus geen notenlezer te zijn om van het programma gebruik te kunnen maken. Wanneer je een cijfertje op de TABS-balk hebt geschreven, dan verschijnt op de notenbalk erboven een genoteerde noot. Je kunt aangeven hoelang een noot moet duren met een nootwaarde die je in een van de werkbalken vindt. Het vraagt hier wel wat oefening om dit op de juiste manier te doen en de juiste nootwaarden te kunnen aangeven. Als je echter niet zelf schrijft, maar alleen gebruik maakt van het programma om muziek van anderen te bestuderen, dan is verdere studie niet noodzakelijk. Als je eens wilt kijken of het wat voor je is, dan kun je via Google veel bestanden voor POWERTAB vinden. Een snelle manier is om meteen naar http://www.ultimate-guitar.com/ te gaan en op titel te zoeken. Je krijgt op die titel een aantal versies te zien. Rechts op de lijst kun je zien of de versie in POWER TAB beschikbaar is. Niet verwarren met bijvoorbeeld Pro Tab, want dat is een ander programma dat veel overeenkomt met Powertab, maar dat gekocht moet worden. Een PowerTab bestand kun je ook afspelen. Een mooi geluid is het niet, maar je krijgt wel een idee hoe het kan gaan klinken.
Voor wie het wil uitproberen heb ik hier de beste downloadlink voor je, zonder een extra commerciele toolbar of een videoconverter erbij, waar niemand op zit te wachten. Deze versie is geschikt voor Windows. Als je een Mac computer hebt moet je zelf even op internet zoeken. Schrik niet, want als je deze link gebruikt, dan dient de download zich gelijk aan, maar het scheelt je veel zoekwerk naar een schone versie. Kopieer de hieronderstaande regel in zijn geheel en plak hem in je browser:
http://www.hitsquad.com/smm/programs/Power_Tab/download/
Ik kies zelf altijd voor 'Opslaan Als' Dan kan ik zelf bepalen waar ik de map wil hebben. Hierna kun je installeren door op SETUP.EXE te klikken en klaar ben je. Zodra je een versie van een gewenst nummer op internet hebt gevonden, dan hoef je alleen maar de versie op je PC te zetten en op het bestand te dubbelklikken om powertab te openen met het betreffende nummer. Veel succes met uitproberen!
EUROPA - By Carlos Santana Standaard gitaarstemming. e-----8-10-11-10--8---|-------------------|--------8-10-8---------|----------| B---8---------------11|---9---------------|----9-11----------11---|-8--------| G---------------------|-------------------|---------------------10|----------| D---------------------|-------------------|-----------------------|----------| A---------------------|-------------------|-----------------------|----------| E---------------------|-------------------|-----------------------|----------| e----------8---------|--------------------|--------------------------|--------| B----8-9-11--8---9-8-|--------------------|-----8-9-11-9--------8----|--------| G--------------------|-10-----------------|--10-------------------10-|--8-----| D--------------------|--------------------|--------------------------|--------| A--------------------|--------------------|--------------------------|--------| E--------------------|--------------------|--------------------------|--------| e-----8-10-11-10--8---|-------------------|--------8-10-8---------|----------| B---8---------------11|---9---------------|----9-11----------11---|-8--------| G---------------------|-------------------|---------------------10|----------| D---------------------|-------------------|-----------------------|----------| A---------------------|-------------------|-----------------------|----------| E---------------------|-------------------|-----------------------|----------| e----------8---------|--------------------|--------------------------|--------| B----8-9-11--8---9-8-|--------------------|-----8-9-11-9--------8----|--8-----| G--------------------|-10-----------------|--10-------------------10-|--------| D--------------------|--------------------|--------------------------|--------| A--------------------|--------------------|--------------------------|--------| E--------------------|--------------------|--------------------------|--------| e------------15------|--15-----------13-11|-13------------------------|-13--15| B--------13----------|--------------------|-----------------------15--|-------| G----12--------------|--------------------|-----------------12-15-----|-------| D--------------------|--------------------|---------------------------|-------| A--------------------|--------------------|---------------------------|-------| E--------------------|--------------------|---------------------------|-------| e---------------13-11|----13---11--10-----|-13----11-8-------------|---------| B--------------------|--------------------|-----------11-8-8-------|-8-------| G--------------------|--------------------|-----------------10-8---|---8-----| D--------------------|--------------------|----------------------10|-----10--| A--------------------|--------------------|------------------------|---------| E--------------------|--------------------|------------------------|---------|
e------------------|-------------------|------------------------|-------------| B------------------|------8--------8---|---8--------------------|---11--8-11--| G---------7---8----|--/10------/10-----|10------------10--8-10-8|/12----------| D-----10-----------|---------8--------8|------------8-----------|-------------| A------------------|-------------------|------------------------|------8-----8| E------------------|-------------------|------------------------|-------------|
e-----------------------|------------------------|-----8--------------------| B---11----13-11---8-----|-----8------------8-----|---8---11-8------------8--| G-12---10-----------10-8|---10----------10-------|-10---------11-10-8--10-8-| D-----------------------|-------------10-------10|-------------------10-----| A-----------------------|------------------------|--------------------------| E-----------------------|------------------------|--------------------------| e------------------------|---8----------------------| B------------------------|---8----------------------| G------------------------|---8--------7-----8-------| D--10--------------------|--------10----------------| A------------------------|--------------------------| E------------------------|--------------------------| e------------------|-------------------|------------------------|-------------| B------------------|------8--------8---|---8--------------------|---11--8-11--| G---------7---8----|--/10------/10-----|10------------10--8-10-8|/12----------| D-----10-----------|---------8--------8|------------8-----------|-------------| A------------------|-------------------|------------------------|------8-----8| E------------------|-------------------|------------------------|-------------| e-----------------------|------------------------|-----8--------------------| B---11----13-11---8-----|-----8------------8-----|---8---11-8------------8--| G-12---10-----------10-8|---10----------10-------|-10---------11-10-8--10-8-| D-----------------------|-------------10-------10|-------------------10-----| A-----------------------|------------------------|--------------------------| E-----------------------|------------------------|--------------------------| e----------------------------------|----------------15--------| B--8-------------------------------|---13------13-------------| G----------------------12-14--12-14|-------12-----------------| D-------------10-12-14-------------|--------------------------| A--------10-12---------------------|--------------------------| E----------------------------------|--------------------------| e--15---------------------13--11---|----13------------------|-13--------15--| B----------------------------------|---------------------15-|---------------| G----------------------------------|--------------12--15----|---------------| D----------------------------------|------------------------|---------------| A----------------------------------|------------------------|---------------| E----------------------------------|------------------------|---------------| e-----------------------13--------|--13----------------------| B----------------------------16---|-------------16-15--------| G---------------------------------|--------------------------| D---------------------------------|--------------------------| A---------------------------------|--------------------------| E---------------------------------|--------------------------| e----13--------11-8---------------| B-------------------11-8-8--------| G--------------------------10-8---| D-------------------------------10| A---------------------------------| E---------------------------------|
Een oud recept voor vernis met Barnsteen
Tegenwoordig ben ik zelf niet meer zo'n voorstander van lak of vernis op gitaren smeren, omdat het behalve dat het de gitaar beschermt, haar ook berooft van het mooie geluid. In plaats daarvan werk ik nu al mijn instrumenten af met natuurharsen en verschillende soorten olie. Toch blijf ik altijd op zoek naar oude recepten voor conservering van hout. In een van mijn vele oude dozen, vond ik nog een receptuur voor een Barnsteenlak. Barnsteen is een versteende, ofwel gefossileerde hars, dat oorspronkelijk afkomstig is uit hout. Het leuke van dit recept is ook het oud Nederlands waarin het geschreven is en ook dat het gehele recept in twee, nogal lange zinnen is samengevat.
Barnsteen-vernis.
Om dit schoon bruin vernis te verkrijgen, smelt men een pond gepulveriseerden barnsteen in eenen grooten bedekten pot, tot dat alles eene dikke, gelijke massa geworden is, die men op eene
plaat afgiet, na het koudworden terstond pulveriseert, en over het vuur met zes oncen best lijnolievernis warm maakt. Daarna doet men langzamerhand drie oncen gemeene harst en drie pond zuivere terpentijnolie hierbij, en zet dit vernis, als het volkomen opgelost is, van het vuur, en bewaart hetzelve, koud geworden zijnde, in naauwkeurig gestopte flesschen.
de Peffer gitaar
Behalve repareren en gitaarspelen, bouw ik elk jaar ook enkele gitaren. Ik schat mijn complete ouvre tot nu toe op ongeveer 35 stuks. De meeste instrumenten zijn massieve electrische gitaren naar ontwerpen van Leo Fender. Er is veel aandacht besteed aan het geluid, zoals je dat alleen maar tegenkomt op gitaren van voor 1965. kristalhelder, toch warm en open. Dat is moeilijk om te maken, maar met veel geduld lukt het nu keer op keer. Er gaat dan ook dertig jaar intensief onderzoek en ontelbare experimenten aan vooraf. Uiteindelijk ontdek je wel waar het in zit. Deze kennis pas ik nu toe. Ik gebruik op het moment twee houtsoorten voor de body. Essenhout klinkt helder en breed en voor een wat zoeter geluid gebruik ik graag Elzenhout. Als je een gitaar van mij wilt horen kun je naar mijn website gitaarman.nl gaan of op de onderstaande link klikken: click hier & scroll naar beneden op de webpagina
Grappige en interessante gitaren Altijd kom je ergens weer leuke of interessante gitaren tegen. Dit keer ook weer een showcase van enkele opvallende gitaren, van leuk tot bizar. Ik heb geen idee of ze ook klinken, maar het uiterlijk is in ieder geval zeer origineel. Het gaat hier om gitaren van: spaltinstruments.com
Bedankt voor het lezen van het Gitaar Magazine. Stuur het gerust door naar je vrienden. Voor contact en meer informatie over reparaties, afstellen en dePeffer gitaren bekijk je mijn website: Klik hier voor een bezoek aan de website van Ad de Peffer Gitaar Service Waalwijk
