nr.1 Spark Jaarcijfers2013: prima resultaat In Rusland de vleugels uitslaan met project WINGS Kom op de koffie in Aalter (B)

Jaarcijfers2013: prima resultaat In Rusland de vleugels uitslaan met project WINGS Kom op de koffie in Aalter (B)

Spark nr.1

Maart 2014 Spark is het personeelsblad van FrieslandCampina

2 Spark

Maart 2014

Maart 2014

Column

‘We spelen goed op de bal’

Spark 3

10

Zoveel te leren in Dronrijp Ruim twee weken geleden zijn we als onderneming naar buiten gekomen met onze jaarcijfers. Als het goed is, ben je daarover geïnformeerd in de bijeenkomsten die daar voor zijn gehouden. Die jaarcijfers laten een klinkend resultaat zien over het afgelopen jaar. Vijf jaar geleden, bij het ontstaan van FrieslandCampina, hadden we niet durven zeggen dat het zó zou gaan: dat onze strategische keuzes zo goed zouden uitpakken en dat onze ambities in dit tempo gerealiseerd worden. Ik ben er trots op dat we deze prestatie met elkaar hebben neergezet. Er is hard gewerkt en er in de hele onderneming goed op de bal gespeeld – als ik deze voetbalterm mag gebruiken: alert en gefocust op onze doelen.

ken. We zien dat veel melkveehouders investeren in een hogere melkproductie, zoals je kunt verwachten bij het niveau van de huidige melkprijs. Het is belangrijk dat ze daarbij rekening houden met wensen uit de samenleving, van afnemers en consumenten. De melkveehouderijsector moet kunnen voldoen aan de voorwaarden die onze omgeving ons stelt om verantwoord te groeien. Er moet oog zijn voor de vermindering van broeikasgas en het verantwoord verwerken van de mest. En de consument wil de koe in de wei zien. Als sector zullen we ervoor moeten zorgen dat we de sympathie voor ons product niet verspelen door te snelle groei en minder aandacht voor het welzijn van de koe.

Ieder jaar stellen we een overzicht op van de onderwerpen die specifiek aandacht verdienen en waarin we meer aandacht en energie willen steken: onze 9-grid. In 2013 was Talent Management één van die aandachtspunten. Het is ons streven om zoveel mogelijk eigen medewerkers te selecteren voor benoemingen in het senior management. In 2013 gold dat voor 70 procent van de benoemingen. Het aanstellen van zoveel mogelijk ‘eigen’ medewerkers vraagt om een kweekvijver aan talent. Medewerkers die opgeleid en begeleid zijn op weg naar functies waarin ze meer verantwoordelijkheid dragen. Investeren dus in talenten leiderschapsontwikkeling. Om die reden hebben we ervoor gekozen om voor 2014 meer aandacht te besteden aan het diversiteitsbeleid. Dat wil zeggen dat we graag meer vrouwen en meer collega’s met een andere nationaliteit in de top van de onderneming willen hebben.

Er staan ons als onderneming spannende jaren te wachten; de wereld waarin wij ondernemen is volop in beweging. Een derde onderwerp uit de 9-grid is het inspelen op die ontwikkelingen door onze strategie route2020 aan te scherpen met het programma 3S. Dat richt zich op het verder versterken van onze markten, een verdere professionalisering, het werken met standaardprocessen en het versnellen van de besluitvorming. Wij hebben – zeker het afgelopen jaar - met elkaar laten zien dat wij een prestatie kunnen neerzetten. Ik ga er vol vertrouwen van uit dat we dat ook in 2014 zullen doen.

In 2014 gaan we ook verder met onze investeringen in productiecapaciteit: er staat voor een bedrag van 650 miljoen euro investeringen in – vooral – capaciteitsuitbreiding op het programma. Ook dat is een van de punten uit de 9-grid. De verwachte groei van de melkstroom vraagt erom dat we voldoende productiecapaciteit hebben om de melk te verwer-

Cees ’t Hart CEO Royal FrieslandCampina

14

Flinke stappen bij FrieslandCampina Germany

16

Een dag op stap met Cees ’t Hart

19

8

Nieuwe productiecapaciteit in Veghel

22

Veel bespaard in Lochem

26

Maak kennis met Foodservice

30

Eenvoudiger werken binnen ‘Cheese’

32

Samenwerken in een Financial Shared Service Centre

34

De mogelijkheden van technologie

28

Triyanto over Summit in Indonesië

Het Dairy Dilemma Game

36

Hulp aan de slachtoffers in de Filippijnen, wat is er gebeurd?

Bij de voorplaat: FrieslandCampina Russia wil verder groeien. In het grootste land ter wereld zijn er nog volop kansen. Op de foto Boris Vorobyev, marketing director, die werkt in Moskou. Zie pagina 24 Foto: Ronald van den Heerik Colofon: Spark is het internationale personeelsblad van Royal FrieslandCampina. Het wordt uitgegeven in het Nederlands en het Engels in een oplage van 15.000 exemplaren. Eindredactie: Helma de Waardt, Suzanne van Hattum. Met medewerking van Roy Ramaker, Miriam Vijge, Luuk van der Veen en Marloes van de Wolfshaar. Vertaling: Bosch&Bosch, Amsterdam (Nederland) en Lisé Nijman, Arnhem (Nederland). Ontwerp: WAT ontwerpers, Utrecht (Nederland) Druk: Bek grafische producties, Veghel (Nederland) Artikelen mogen worden overgenomen met bronvermelding

4 Spark

Maart 2014

Maart 2014

Spark 5

CEO Cees ’t Hart over de resultaten van 2013:

‘We hebben echt een sprong gemaakt’ Vijf jaar na de fusie boekt FrieslandCampina het beste resultaat ooit. Het jaar 2013 wordt afgesloten met een historisch hoge garantieprijs en een historisch hoge prestatietoeslag. CEO Cees ’t Hart is tevreden en méér dan dat: ‘Er is veel goed gegaan in 2013. We hebben echt een sprong naar voren gemaakt. Ik ben trots op de prestatie die is neergezet.’

Cees 't Hart: 'Het wordt een uitdagend jaar' Foto: Harrie Meijer

Goodwill Impairment In het jaarverslag wordt melding gemaakt van een zogenoemde goodwill impairment: een bijzondere waardevermindering die FrieslandCampina in 2013 heeft gedaan voor een bedrag van 200 miljoen euro. Cees ’t Hart: ‘De impairment betreft een deel van de goodwill die vooral betrekking heeft op de acquisitie van het voormalige Nutricia Dairy & Drinks in 2001 (met onder meer de merken Chocomel, Fristi, Extran, Milli, Pöttyös en vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Hongarije en Roemenië). De reden voor de goodwill impairment is de economische situatie in Europa. Als gevolg van de aanhoudende crisis zijn de resultaatverwachtingen in Europa naar beneden bijgesteld. Het bedrijfsresultaat van 513 miljoen euro voor 2013 wordt verminderd met 200 miljoen euro voor deze bijzondere afschrijving en komt uit op 313 miljoen euro. De vermindering komt niet ten laste van de prestatietoeslag en de uitkering van ledenobligaties voor de leden-melkveehouders, maar komt ten laste van de reservering in het eigen vermogen die we doen.’

‘Voor de leden-melkveehouders is dit een heel mooi jaar. De garantieprijs is hoog: 39,45 euro per 100 kilo melk. De hoogte van de garantieprijs is afhankelijk van marktontwikkelingen. De prestatie van de onderneming zit hem daarin dat we – ondanks die hogere prijs voor melk – een plus op de garantieprijs hebben kunnen verdienen van 3,04 euro per 100 kilo melk: de prestatietoeslag en de uitgifte van ledenobligaties. Daarmee komt de melkprijs uit op 42,49 euro per 100 kilo melk. Dat betekent dat we er in geslaagd zijn de gestegen prijzen voor melk door te vertalen in de meeste van onze markten. ‘In lijn met de strategie van de onderneming?’ ‘We hebben in route2020 drie categorieën benoemd waarin we sterk wilden groeien: kindervoeding, zuiveldranken en merkkaas. Met kindervoeding zijn we 10,8 procent gegroeid in volume. In zuiveldranken in Azië en Afrika ook 10,8 procent en in merkkaas 9,5 procent. Dat is substantiële groei. Zuiveldranken in Europa hadden het moeilijker: het volume daalde met 3,4 procent. De business groups Ingredients, Cheese, Butter & Milkpowder en Consumer Products Asia hebben goed gepresteerd. In Vietnam en Indonesië, waar we in 2012 minder sterk presteerden, is de situatie in 2013 verbeterd. De business group Cheese, Butter & Milkpowder

heeft een veel beter resultaat geboekt dan in 2012. Dat heeft zowel te maken met gunstiger omstandigheden in de markt, als ook met de strategie van de groep zelf. Binnen deze business group wordt de helft van onze melk verwerkt, ruim 5 miljard kilo. Een betere opbrengst voor kaas, maar ook voor boter en melkpoeder tikt natuurlijk flink door. De business group Ingredients groeit consistent door. Ingredients verbetert de resultaten jaar op jaar, en dat geldt ook voor 2013.’ ‘Is het ook beter gegaan met consumentenproducten in Europa?’ ‘De resultaten van de business group Consumer Products Europe, Middle East & Africa stonden ook in 2013 onder druk. Europa blijft moeilijk. Economisch waait de wind uit de verkeerde hoek. We verlagen de kosten, we voeren een herstructurering uit – hoe moeilijk dat ook is voor de betrokken collega’s – maar de dalende koopkracht speelt ons duidelijk parten. Voor FrieslandCampina zijn vooral Nederland, Duitsland en Griekenland belangrijk, omdat we in die landen een groot volume afzetten. In alle drie wordt hard gewerkt aan verbeteringen, maar het is niet gemakkelijk.’ 2013 was ook het jaar van de start van het nieuwe Innovation Centre in Wageningen. ‘Een hoogtepunt’, aldus Cees ’t Hart. ‘Bijna de viering van een lustrum. Door de aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Máxima, maar ook door de videoboodschap van Kofi Annan, voormalig secretaris generaal van de Verenigde Naties, waarin hij FrieslandCampina opriep een bijdrage te leveren aan het terugdringen van de honger in de wereld. Het feit dat zij beiden een bijdrage wilden leveren aan de opening van ons Innovation Centre zegt iets over de groeiende betekenis van onze onderneming. Innovatie is van groot belang voor ons, niet alleen vanuit Wageningen, ook vanuit het nieuwe Development Centre in Singapore. In 2013 hebben we een paar goede innovaties gehad op het gebied van kindervoeding (Dutch Lady Complete, Friso Mum) en in consumentenproducten, zoals Optimel Puur en Optimel

6 Spark

Maart 2014

Consumer Products Asia

Maart 2014

• • • •

Cheese, Butter & Milkpowder

• • • •

Ingredients

• • • •

Consumer Products Europe, Middle East & Africa

• • • •

Het bedrijfsresultaat stijgt met 11,9 procent Er is een volumegroei van 10,3 procent Geografische uitbreiding van de distributie van Friso kindervoeding Het valuta-effect is negatief voor omzet en resultaat

Herstel van de resultaten met foliekaas, boter en melkpoeder De acquisities van Zijerveld, Den Hollander Food (2013) en Yoko Cheese (2012) dragen bij aan de omzetgroei Een sterke groei van de export van kaas, in het bijzonder naar Rusland Investeringen in de capaciteitsuitbreiding

Omzet en resultaat zijn verder verbeterd Verschuiving in het assortiment naar producten met toegevoegde waarde Positieve kasstroom bij een hoog investeringsniveau Vanaf 2014 is er meer capaciteit voor groei beschikbaar door investeringen

Resultaat onder druk door economische ontwikkelingen en een snelle stijging van de garantieprijs Groei in Nigeria blijft achter door hoge prijzen Marktaandelen staan onder druk Een herstructurering in Nederland (aangekondigd in oktober 2013); de herstructurering in Duitsland op schema

Griekse yoghurt. Misschien minder in het oog springend maar wel erg belangrijk: innovaties op het gebied van procestechnologie die ons helpen om duurzamer en efficiënter te produceren. De innovaties zijn er, maar het tempo waarin we innovaties op de markt brengen kan nog sneller.’ In het afgelopen jaar hebben onze leden-melkveehouders ruim 4 procent meer melk aangeboden. De melkquota worden pas in 2015 afgeschaft. Is de groei van de melkstroom nu al een verrassende ontwikkeling? ‘Dat die groei er nu is, verbaast me niet. De huidige melkprijzen maken het voor onze leden aantrekkelijk om meer te produceren, zelfs als daar een superheffing over moet worden betaald. Het is moeilijk aan te geven wanneer de piek in de melkaanvoer zal gaan plaatsvinden. In 2014, in 2015? We zijn – samen met Milk Valorisation & Allocation en Cooperative Affairs - bezig daar nog sneller en beter inzicht in te krijgen. We spelen daar al enkele jaren op in door de productiecapaciteit uit te bouwen. In 2013 is er voor 559 miljoen euro geïnvesteerd, in 2014 staat er voor 650 miljoen euro aan investeringen op het programma. Begin 2014 zal de nieuwe verwerkingscapaciteit voor kindervoeding in Beilen gereed zijn. Investeringen in Bedum, Borculo en Veghel zijn in 2013 opgeleverd. De melkproductie zal toenemen, daar is op gerekend. Er zijn verschillende scenario’s doorgerekend. We weten wat we moeten doen.’ Hoe kijk je naar het jaar dat voor ons ligt? ‘Het wordt een uitdagend jaar. Wat we eind 2013 zagen was dat er wat wolken aan de hemel verschenen. We kregen te maken met negatieve valuta-ontwikkelingen in een aantal markten van Consumer Products Asia, maar ook in Nigeria. Die lijken zich door te zetten en dat kost geld. De hoge marktprijzen hebben nog een ander effect. Consumenten en afnemers moeten bereid zijn én in staat zijn om hogere prijzen te betalen. Dat kan leiden tot een verlies aan volume. De markten zijn erg in beweging. De wereldzuivelmarkt is een nerveuze markt, waar veel factoren in meespelen. Droogte in het ene land, vraaguitval in het andere land, er kunnen grenzen gesloten worden voor zuivelproducten, er is veel dat van invloed kan zijn op de marktprijzen. Als je kijkt naar de aanhoudend grote vraag naar zuivelproducten en – ingrediënten, verwachten wij dat het hoge prijsniveau zich voorlopig handhaaft. De jaren 2014 en 2015 zullen beide spannende jaren worden. De klim naar de top van route2020 gaat over pieken maar soms ook over een vlakker stuk. Ik heb gezien dat wij met elkaar een prestatie als in 2013 kunnen neerzetten. Dat geeft mij ook het vertrouwen dat we het aankunnen als we tegenwind krijgen.’

Spark 7

Scope, Scale & Speed De meest succesvolle, professionele en aantrekkelijke zuivelonderneming worden. Dat is de ambitie van FrieslandCampina. De onderneming is op de goede weg om die ambitie waar te maken, maar het kan nog beter. De strategie wordt aangescherpt en in een hogere versnelling gebracht, want in de dynamische wereld waarin we werken moeten we constant veranderen. Hoe we dat doen? Door ons te richten op Scope, Scale & Speed. Beter bekend als 3S. Scope heeft alles te maken met de ambities voor onze verschillende markten. Scope draait om het winnen in de markt. Winnen met consumentenproducten door marktleider of nummer twee in een marktsegment te zijn. Dit kunnen we doen door die segmenten duidelijk te definiëren en onderscheidend te zijn met onze producten. Wij willen ook winnen met onze afnemers door win-win relaties verder te ontwikkelen en het aandeel van het bedrijf in hun bestedingen te vergroten. Wij willen winnen met basisproducten door kostleiderschap. Door het aanscherpen van deze drie verdienmodellen zullen we in staat zijn onze concurrenten achter ons te laten. Scale gaat over onze wereldwijde organisatie, over het voordeel halen uit onze gemeenschappelijke kennis en mogelijkheden, het optimaal gebruiken van de wereldwijde productiecapaciteit en het selecteren van de juiste projecten: 350 Research & Development collega’s werken aan de topprojecten van de toekomst. Zo kunnen we beter presteren met ons category management en brand management. Speed komt neer op beslissingen nemen. Verbeter de kwaliteit van informatie door systemen te koppelen – zoals door Summit - en werk dat geen toegevoegde waarde heeft te verminderen. Zo kan de ‘route to market’ (producten op de meest winstgevende manier naar op de markt brengen) versneld worden. Scope, Scale en Speed bereiken we door projecten vorm te geven, wereldwijd, maar ook per business group en werkmaatschappij. Projecten die ons helpen om het waarmaken van onze ambities sneller dichterbij te brengen. Meer weten? Kijk op de intranetsite van 3S > FrieslandCampina > 3S

Hofleverancier van room

DMV in Veghel:

8 Spark

Foto: Studio Van Assendelft en Rob Oostwegel

Maart 2014 Ingredients

De 12 opslagtanks voor rauwe melk en ondermelk (ontroomde melk) van elk 500 ton steken 30 meter de lucht in. In en rond de nieuwe fabriek lopen monteurs in en uit. Er wordt hard gewerkt om de nieuwe unit voor de ontvangst en verwerking van rauwe melk bij FrieslandCampina DMV in Veghel (onderdeel van de business group Ingredients) in april klaar te hebben voor de eerste testruns. FrieslandCampina DMV rondt project AMIGO af en krijgt daarmee de mogelijkheid om op vier productielijnen maximaal 220.000 liter melk per uur te ontromen. De ontroomde melk is bestemd voor de productie van caseïnaat in Veghel. De room gaat rechtstreeks naar het productiebedrijf in Lummen (België) waar allerlei producten voor de professionele markt worden gemaakt. De uitbreiding van de ontromingscapaciteit in Veghel heeft alles te maken met de strategie route2020 en de verwachte toename van de melkstroom na 2015.


Roel Oving, hoofd productie Melkeiwitfabriek Veghel

Spark 9

kader

‘Room leveren aan Lummen deden we al jaren. Maar als de nieuwe fabriek in gebruik wordt genomen, zal dat alleen maar toenemen. Wij worden echt hofleverancier voor room! We zijn eind 2013 begonnen om onze operators voor te bereiden op deze nieuwe fabriek. We willen ervoor zorgen dat we in staat zijn om een hogere kwaliteit room (premium specificaties) aan Lummen te leveren. Om onze operators voor te bereiden op deze nieuwe fabriek zijn we medio 2013 begonnen met een uitgebreid opleidingsprogramma. Tien weken lang, elke dinsdag zijn onze 30 operators en onze monteurs in training geweest om de techniek, de processen, de controles, alles onder de knie te krijgen. We krijgen zoveel positieve reacties van de operators en monteurs terug. Ze vinden het geweldig om dit te doen. Als je wilt dat medewerkers zich eigenaar voelen van hun werk, dan moet je ze ook meenemen in dit proces.’

Karel Bakker, groepsleider Melkeiwitfabriek, ploeg 5 ‘Wij willen de operators echt goed voorbereiden op het werk in de nieuwe fabriek. Een externe firma heeft voor ons een rondleiding in 3D gemaakt zodat wij de operators virtueel kunnen rondleiden in de fabriek. We hebben tijdens de opleiding uitgebreid aandacht besteed aan de nieuwe installaties, (centrifuges, warmtewisselaars, pompen en kleppen), de controles, de processen, aan IPC analyses en nog veel meer. We hebben twee keer een dag training van de collega’s in Lummen gehad over de kwaliteit van room. We besteden samen met de operators ook veel tijd aan het testen van de bedieningssoftware. Ik neem de operators geregeld mee naar de fabriek in aanbouw. Ze worden echt enthousiast van wat ze hier zien gebeuren. Dit is echt een heel mooi project om mee te maken.’

Willy Hermans, groepsleider Melkeiwitfabriek, ploeg 2 ‘De samenstelling van de room krijgt veel aandacht in de opleiding, maar ook in het ontwerp van de fabriek. Onze collega’s in Lummen hebben behoefte aan room die zo onbeschadigd mogelijk door onze fabriek heen gaat. Dat wil zeggen: wij moeten zorgen dat de vetbolletjes intact blijven. Dat betekent dat je voorzichtig te werk moet gaan met de room. De hele groep operators is mee geweest naar Lummen in België waar Marc Custine (sr. Product developer) ons alles heeft verteld over de samenstelling van room en wat wij daar aan kunnen doen. We vonden het natuurlijk ook mooi om de fabriek in Lummen eens van binnen te zien. De collega’s in Lummen zijn onze interne klanten. Het is goed om die te kennen en te zien hoe belangrijk het is dat wij het product maken dat zij nodig hebben.’

Karen Knuts, verantwoordelijk voor QA suppliermanagement bij FrieslandCampina Foodservice in Lummen ‘Veghel is onze belangrijkste leverancier van room. De kwaliteit en de samenstelling van de room is voor ons erg belangrijk. Wij gaan die room verder verwerken voor onze klanten: afnemers in de professionele markt. Ja, de grootte van de vetbolletjes, maar ook het vetgehalte van de room en de temperatuur waarop wordt geleverd, voor ons telt het allemaal. Al veel eerder zijn wij met de engineers van AMIGO in gesprek geweest over processen en pompen en leidingen, maar zo direct met de operators aan tafel dat was voor het eerst. En toch is het zo van belang om begrip voor elkaar te krijgen over en weer. Dat de operators uit Veghel hier een hele dag in Lummen waren, dat was ook voor ons heel positief. Het geeft ons het vertrouwen dat ze heel serieus werken aan de beste kwaliteit room voor ons.’

10 Spark

Maart 2014

Maart 2014

Spark 11

FrieslandCampina Dronrijp:

Het werkt wel: echte machines, niet je eigen werkomgeving. Ideaal om te oefenen.

Eerst kaasfabriek, nu trainingscentrum Vlnr: Rudi Roggen, Bert van Wijk, Martien de Wit, bezig met het maken van een verliesanalyse.

Tot voort kort produceerde FrieslandCampina er miljoenen kilo’s kaas. Nu rolt er expertise en ervaring uit datzelfde gebouw: de voormalige kaasfabriek in Dronrijp is omgebouwd tot trainingscentrum. ‘Wel heftig om hier weer te zijn. Ik heb hier vroeger heel wat dagen en nachten in de productie gewerkt.’ Allround operator Jelle Draaisma, tegenwoordig actief bij FrieslandCampina Cheese in Wolvega, was negen jaar geleden nog operator op de plek waar hij nu in de eerste groep een training volgde: in de voormalige kaasfabriek in het Friese Dronrijp.

Allround operator Jelle Draaisma (l) en teamleider Pieter Nijs zoeken naar afwijkingen in de installatie; zoals onveilige situaties, bronnen van vervuiling, ontbrekende onderdelen, kapotte of beschadigde onderdelen.

Geen lawaai De fabriek, medio 2011 gesloten en ontruimd, was in juni 2012 al eens gastlocatie voor een training van het WCOM programma Management van Harco de Jager van Corporate Supply Chain. Na een succesvolle week was het idee snel geboren. Dat mensen zich hier zonder productiedruk, hygiëneregels en fabriekslawaai volledig kunnen richten op het World Class leren maakte de plek als basis ideaal. Er moest nog veel gebeuren: door de inzet van een aantal enthousiaste mensen uit Dronrijp, van Used Equipment en de Academy is er met een ‘nulbudget’ en vaak in eigen tijd veel gerealiseerd.

Michael Helmes, Josefien Smedes en Peter Kleis in overleg over de valkuilen bij het toepassen van de 5 Waarom analyse. Foto’s: Marten Aukes

Eind januari ging de eerste training van start onder leiding van Jacqueline Kerstma en Paul Pauwels. Zestien collega’s uit Nederland, België en Duitsland beten het spits af met hun training Kaizen Engineer. In de vroegere productieruimte en in de kelder staan nu installaties die tijdens de trainingen worden gebruikt.

Echte machines Cursist en Teamleider Pieter Nijs uit Lummen keek aanvankelijk verbaasd naar de losse machines, die bij het begin van hun training nog netjes in opslagfolie waren verpakt. ‘Maar het werkt wel: echte machines, niet je eigen werkomgeving. Ideaal om te oefenen.’ Dat de training op afstand van zijn werkplek plaatsvindt en dat de meeste deelnemers in de buurt in een hotel eten en slapen maakt dat er snel een goede band groeit in de groep. FrieslandCampina Dronrijp is blij met de nieuwe bestemming voor de kaasfabriek. Het gebouw staat op hetzelfde terrein als de DOMO-vestiging, die sterk in ontwikkeling is. ‘We waren een weiverwerkend bedrijf voor de foodsector. We zijn, sinds een investeringsprogramma in 2012, ook gespecialiseerd in ingrediënten voor infant nutrition’, vertelt locatiemanager Henk de Vries. ‘Wij vinden het prachtig dat ons ‘buurpand’ een nieuwe functie heeft en nuttig blijft voor FrieslandCampina.’ Jacqueline: ‘We gaan alle PKE-trainingen (Process Kaizen Engineer) van de FrieslandCampina Academy hier concentreren. Trouwens: ook mensen die hier andere trainingen willen verzorgen zijn welkom. De faciliteiten zijn er en in onze jaarplanning is nog volop ruimte voor andere bijeenkomsten.’ Voor meer informatie mail naar: [email protected]

12 Spark

Maart 2014

Maart 2014



Spark 13

Transparency in reporting:

The Circle of Cheese

Van spaghetti naar asperges

FrieslandCampina heeft een passie voor kaas. Om deze passie te delen is ‘The Circle of Cheese’ gemaakt – een bijzondere film die het hart van FrieslandCampina kaas tot leven brengt. De film is volledig gemaakt met echte kaas; maar liefst 1.400 plakjes zijn er gebruikt!

Weten wat je aan welke klant verkoopt: aantal kilo’s, Goudse kaas, Edammers, kaas in plakjes; voorverpakt of hele kazen. Voor de werkmaatschappij Cheese is dat sinds het eerste kwartaal van 2014 een stuk eenvoudiger geworden. Met project ‘Transparency in reporting’ zijn de financiële processen binnen Cheese beter gestroomlijnd. ‘Tot voor kort betekende een analyse het ontrafelen van een bord spaghetti: als je aan een kant begint is het lastig om een sliert (transactie) van begin tot einde te volgen. Nu is het een bord asperges: rechttoe rechtaan en overzichtelijk’, vertelt controller Frits van Alem.

Je vindt de film op het FrieslandCampina kanaal op YouTube, waar de film al zo’n 6.000 keer is bekeken. Ook kun je daar de ‘making of’ vinden, waarin te zien is hoe de echte kaas wordt bewerkt voor de film.

‘circle of cheese’ the movie

‘circle of cheese’ the making of

Scan de QR code of ga naar www.youtube.com/frieslandcampina en zoek op ‘Circle of Cheese’.

Wil je meer weten? Neem dan contact op met Inge Thijs-Verhoeven, marketing nutritionist: [email protected]

‘Stel dat een sales manager van Cheese aan het einde van een maand vroeg hoeveel kaas er geleverd was aan een afnemer in het supermarktkanaal (Retail). Of aan een klant in Duitsland, of Spanje. Dan konden we daar geen pasklaar antwoord op geven. Dat antwoord kwam er wél, maar na een aantal behoorlijk complexe analyses. Nu weten we dat wel: met ‘één druk op de knop’ weten we wat we verkopen en aan welke klant.’ Frits van Alem is controller bij de werkmaatschappij Cheese. Samen met projectmanager Bart van Velzen heeft hij de afgelopen tien maanden samen met vele collega’s gewerkt aan ‘Transparency in Reporting’, ofwel : helderheid en eenvoud in de financiële verslaglegging. ‘De basis voor een nieuwe werkwijze is begin 2013 gelegd door de invoering van de business unit structuur binnen Cheese. Tot dan toe misten we de aansluiting tussen ons financiële systeem (SAP) en de managementaansturing van onze business. Het sorteren van de cijfers naar de verschillende onderdelen van Cheese, Cheese Specialties en CPE kostte iedere maand vreselijk veel tijd en dus geld. Het was hoog tijd voor eenheid in systemen en werkwijzen en een duidelijke structuur in al onze financiële systemen.’ Bron ‘Die helderheid in het systeem krijg je door aan de bron vast te leggen welke factuur bij welk organisatieonderdeel hoort. Dat is per 1 januari ingevoerd. We maken binnen Cheese onderscheid in twee groepen klanten: Retail en business to business. Heel veel partijen

binnen onze werkmaatschappij kregen met dit project te maken: customer service, finance, sales, masterdata, Financial Shared Services in Wolvega, en vooral het ICT-team onder leiding van Anton de Gier heeft hier hard aan gewerkt’, aldus Bart van Velzen. ‘Het komt aan op onderlinge samenwerking en op de wil om mee te werken aan dit doel, ook al heb je er zelf in eerste instantie geen direct voordeel van. Maar uiteindelijk gaan al deze afdelingen baat hebben bij de nieuwe duidelijke structuur.’ Frits van Alem: ‘Het is voor ons echt heel belangrijk dat we inzicht hebben in onze cijfers, in de ontwikkelingen per klant en per product, en in de overheads binnen de verschillende business units. Als laatste fase van dit project zullen in het eerste kwartaal van 2014 ook de transacties van de Cheese onderdelen die niet op SAP zitten (waaronder de recente acquisities Yoko, Zijerveld en Den Hollander) worden afgebeeld in de systemen. Voor Cheese is ‘costleadership’ leidend: het produceren tegen zo laag mogelijke kosten. Binnen onze discipline, finance, willen we toegevoegde waarde leveren voor onze collega’s en onze kennis inzetten om onze doelen te helpen bereiken. Met dit project verbeteren we onze werkprocessen en we werken professioneler. Dat past allemaal in de strategie van Cheese.’

Op de trap: Frits van Alem, voor hem Bart van Velzen. Foto: William Hoogteyling

14 Spark

Maart 2014

Maart 2014



FrieslandCampina Germany:

Markus Brettschneider:

Hoofdkantoor in Heilbronn, productielocaties in Heilbronn, Keulen, Gütersloh en Schefflenz

‘Weer op de rails’

Belangrijkste producten: melk, zuiveldranken, yoghurt, desserts, room, boter, kaas en kwark

Begin 2013 startte in de bedrijven van FrieslandCampina Germany het programma ‘Ready for Take-off’. In twee jaar tijd wilde managing director Markus Brettschneider met zijn team de prestaties in Duitsland flink verbeteren. Als hij begin januari 2014 de balans opmaakt, is duidelijk dat het programma vruchten afwerpt. ‘Het maakt me trots om te zien welke resultaten we in dit jaar hebben geboekt. We zijn met vertrouwen 2014 ingegaan.’

Markus Brettschneider: 'Wij willen leidend zijn in onze categorie'. Foto: Ronald van den Heerik

Als je Bernd Philipp, director plan & deliver bij FrieslandCampina in Heilbronn, naar de belangrijkste verandering bij FrieslandCampina Germany vraagt, aarzelt hij geen moment. ‘De mindset van de mensen hier. Er heerst een andere sfeer in dit bedrijf. Er is een enorme wil om te presteren en onze doelen te bereiken.’ Dat succes komt er niet vanzelf. ‘Het moeilijkste stuk was het schrappen van ruim 200 arbeidsplaatsen’, aldus Markus. ‘We moesten dat doen om de kosten naar beneden te brengen en een aantal ‘lagen’ uit de organisatie weg te halen. Nu we minder niveaus in de organisatie hebben, maken we beter gebruik van de capaciteiten van onze mensen en kunnen we sneller beslissingen nemen. Medewerkers voelen zich ook meer verantwoordelijk.’ ‘We weten allemaal dat we zelf een verschil kunnen maken’, beaamt Bernd Philipp. ‘Wij vormen steeds meer een eenheid. Wij zijn allemaal gemotiveerd om dezelfde doelen na te streven.’

Ready for Take-off: Kosten verlagen en het verbeteren van de organisatie Investeren in de verbetering van de installaties in de Duitse productiebedrijven Veranderingen tot stand brengen in de vaardigheden van medewerkers en de cultuur van het bedrijf

Spark 15

Eenvoudiger Verlaging van kosten was een ander doel uit ‘Ready for Take-off’. ‘We hebben flink geschrapt in het aantal recepturen, verpakkingen en omverpakkingen’, aldus Markus Brettschneider. We hebben 150 projecten lopen om efficiënter te werken en kosten te verlagen. Dat levert ons echt enorme besparingen op voor de lange termijn.’ Bernd Philipp: ‘We zien dat het rendement van onze productielocaties verbetert. De OEE (Overall Equipment Effectiveness) is in alle locaties toegenomen. Het kan nog steeds beter, maar er zit een duidelijk opgaande lijn in.’ Voor noodzakelijke verbeteringen in de productielocaties is een bedrag van 50 miljoen euro uitgetrokken. Markus Brettschneider: ‘Deze investeringen waren alleen maar mogelijk door de steun die de leiding van de onderneming in ons heeft uitgesproken en het vertrouwen dat het ons zal lukken om een verandering tot stand te brengen.’ Landliebe aan kop ‘Ready for Take-off’ gaat niet alleen om het verlagen van kosten en het verminderen van de complexiteit in de organisatie', vervolgt Markus Brettschneider. 'Het gaat er net zozeer om om samen nieuwe doelen na te streven als om samen aan groei te werken. Voor FrieslandCampina Germany is onze gemeenschappelijke noemer het merk Landliebe. Niet alleen het grootste zuivelmerk in Duitsland, maar ook het meeste sympathieke en betrouwbare merk in Duitsland, zo blijkt uit consumentenonderzoek. Terwijl we in een vrij hectische pe-

Merken Landliebe, Frico, Optiwell en Puddis 1370 medewerkers

Bernd Philipp:'Er heerst een andere sfeer in het bedrijf. Foto: Studio K.D. Busch

riode zaten aan het begin van Ready for Takeoff, hebben we Landiebe Milchreis geïntroduceerd. Een jaar later is die introductie niet alleen een commercieel succes, maar laat het ook zien wat wij met FrieslandCampina willen zijn: een leidende zuivelproducent met de meest succesvolle merken.’ One-face-to-the-customer De positie van FrieslandCampina als zuivelleverancier wordt ook versterkt door anders samen te werken met de afnemers. Markus Brettschneider: ‘We willen leidend zijn in onze categorie en een professionele partner voor de Duitse handel. De commerciële activiteiten met Frau Antje boter en merkkaas zijn deel gaan uitmaken van FrieslandCampina Germany. We opereren nu dus met ‘One face to the customer’. Customer Development en Shopper Marketing zijn veel belangrijker geworden en we werken op een ander niveau met onze afnemers.’ ‘We stellen ons ondernemender op’, aldus Bernd Philipp. ‘In onze logistiek integreren we de afzet van Bongrain kaas. Bongrain – een toonaangevende producent van zachte kazen – heeft zijn complete logistiek aan ons uitbesteed. Dat leidt tot synergie in opslag en transport en verlaagt daardoor onze kosten. We zijn

ook in staat om daardoor duurzamer te transporteren. We onderzoeken of we dat ook voor andere producenten, zoals Danone, kunnen doen. Deze logistieke dienstverlening is uniek in de Duitse zuivelmarkt.’ Summit Een laatste belangrijke pilaar onder het verbeterprogramma is de invoering van de Global Solution Set (OBB en MOMS) van Summit. ‘Alweer een uitdaging’, lacht Bernd Philipp. ‘Wij zijn de eerste werkmaatschappij in ‘business to consumer’, met zo’n grote en complexe organisatie, die volledig overgaat op Summit. Vorig jaar zijn wij gestart met S&OP. In november 2013 zijn we ‘live’ gegaan met Sales & Operations planning, een onderdeel van Summit. We hebben nu een centraal planningssysteem waarin we als collega’s samenwerken om de meest optimale planning te maken voor productie. Iedereen had een eigen plan, nu hebben we één plan volgens de standaarden van S&OP. Dat maakt dat we veel professioneler en intensiever samenwerken.’ ‘Al met al komen we via ‘Ready for Take-off’ weer op de rails met onze organisatie’, besluit Markus. ‘Maar het jaar 2014 stelt ons opnieuw voor voldoende uitdaging. We gaan goed gemotiveerd verder.’

16 Spark

Maart 2014

Maart 2014 Consumer Products Asia

Taeke Wiersma loopt een dag mee met CEO

Nieuwe visie op winkels versterkt groei

‘Ik vind Cees ’t Hart een bescheiden man’ Met eigen ogen zien wat CEO Cees ’t Hart doet in zijn werk, dat was een vurige wens van Taeke Wiersma, manager Warehousing in Leeuwarden. Onlangs zag hij die wens in vervulling gaan toen hij een dag lang mee kon kijken bij het werk van de CEO. ‘Je hoopt in je werk ooit het hoogst haalbare te bereiken, maar ik heb wel gezien dat er heel wat bij komt kijken voordat je daar aan toe bent.’

Taeke (25 jaar) is in april 2012 begonnen als managementtrainee bij FrieslandCampina. Sinds oktober 2013 is hij afdelingsmanager Warehousing in Leeuwarden. ‘Niet alleen vanuit mijn agrarische achtergrond, maar ook vanuit de ambitie die FrieslandCampina heeft, spreekt het bedrijf mij erg aan.’ Foto’s: William Hoogteyling

Spark 17

Een team van FrieslandCampina Hong Kong en het customer development & shopper marketing team voor kindervoeding hebben samen een nieuwe strategie ontwikkeld voor kindervoeding. Die strategie is ontwikkeld om zo de groei van de afzet te bevorderen. Belangrijke waarden voor (aanstaande) moeders als veiligheid, alleen het beste voor hun kinderen, altijd beschikbaar zijn en gemak waren hierin de uitgangspunten. Maar wat betekent dit voor de consument, de verkooppunten en de business in Hong Kong? En wat zie je ervan in de winkels?

Het was tijdens een symposium voor de viering van het 100-jarig bestaan van het bedrijf in Leeuwarden, dat Taeke zijn kans schoon zag om Cees ’t Hart aan te spreken. ‘Het viel mij op dat Cees (ik zei natuurlijk meneer ’t Hart) zeer goed benaderbaar is. Ik vertelde hem over mijn ambities en dat mondde uit in een uitnodiging’, vertelt Taeke enthousiast. ‘Mijn insteek was dat ik meer wilde weten over zijn rol als CEO. Wat is bijvoorbeeld de manier waarop hij communiceert? Met welke partijen is hij in gesprek? Hoe acteert hij?’ Op een vrijdag in december meldde Taeke zich – strak in het pak – bij de CEO. ‘De werkdag begon met vergaderingen en eindigde met bezoeken aan supermarkten. Op zo’n dag schakelt hij van gesprekken over strategie en gesprekken met een jonge groep ‘Academic potentials & Future Leaders’, van coöperatie tot consument. Met een helikopterblik en tegelijkertijd met veel kennis van zaken op detailniveau.’ Werkt en praat Taeke beseft dat de werkdag van de CEO er voor die dag vast anders uitzag dan gewoonlijk. ‘Ik heb natuurlijk geen vertrouwelijke of persoonlijke gesprekken bijgewoond, maar wel gezien hoe hij werkt en praat met heel veel verschillende mensen. Ik vind Cees ’t Hart een bescheiden man, die gemakkelijk de mening van anderen vraagt. Niet meteen wat je eigenlijk verwacht van iemand op het hoogste niveau. Ook in het gesprek met de jongeren wil hij bijvoorbeeld graag weten hoe zij tegen een onderwerp aankijken. In de middag hebben we supermarkten bezocht. Dat vond ik erg interessant, want binnen mijn eigen functies heb ik nog niet eerder vanuit zo’n écht consumentenperspectief gekeken.’ Een dergelijke meeloopdag is niet voor iedereen weggelegd, dat realiseert Taeke zich wel. ‘Ik ben echt dankbaar dat ik dat heb mee mogen maken. De les die Cees mij gegeven heeft die dag: ‘Streef je ambities na, maar staar je niet blind op een topfunctie. Vergeet vooral niet te genieten van de mooie en interessante dingen tijdens de weg ernaartoe! En dat ga ik ook zeker doen’, aldus Taeke.

In de middag tijdens een bezoek aan een Jumbo-supermarkt. Frans van Rijnswou (rayon manager), Cees ‘t Hart, Take Wiersma, Jan van Dam (Jumbo ondernemer), Bas Roelofs (director sales & shopper marketing).

De invoering van de POP-visie (Point of Purchase) bij de belangrijkste afzetkanalen heeft een grote bijdrage geleverd aan het behaalde succes binnen kindervoeding. Het team uit Hong Kong heeft samengewerkt met twee grote verkopers: Watsons Pharmacy en Manning Pharmacy en bij beide de nieuwe visie geïmplementeerd. Baby- en kindervoedingsproducten zijn belangrijke aanjagers in deze winkels. ‘We hebben de winkeliers laten zien hoe ze de moeders aan zich kunnen binden door de manier waarop we de producten presenteren, met interactieve displays en informatie over baby- producten en een betere beschikbaarheid van de producten’, zegt Michelle Sanguliano, manager customer development & shopper marketing. ‘Met project Dragon hebben we de winkel-ervaring in 50 winkels verbeterd. Friso is niet alleen een vertrouwd merk voor consumenten, het is nu ook een sterke partner voor de winkeliers die waardevolle inzichten brengt en de groei van de categorie aanjaagt.’ Vertrouwd merk ‘Ons succes kun je zien in winkels zoals Watsons Shatin Plaza. De hele sectie voor kindervoeding is veel overzichtelijker doordat we een ‘baby zone’ hebben gemaakt met kleuren en beelden van Friso. Zo is het makkelijker voor moeders om datgene te vinden wat ze zoeken. We gebruiken beelden die moeders aanspreken en een verbinding met moeders tot stand brengen. ‘Project Dragon’ heeft ervoor gezorgd dat deze punten in meer dan 50 winkels zijn verbeterd. Friso is nu uitgegroeid tot een vertrouwd merk voor de klant, maar tot een merk dat waardevolle inzichten aan de winkeliers biedt en zo ook zorgt voor omzetgroei bij hen.’ Wat is de volgende stap voor de strategie en de POP visie in Hong Kong? De beide teams hebben samen met Watsons en Mannings gewerkt aan joint business plans. Michelle: ‘Onze laatste ontmoetingen hebben een fundament gelegd voor een aantal nieuwe en opwindende initiatieven. Daar hoort een plan bij om het ‘Friso-winkel in de winkel’ (Store in store) concept uit te rollen bij Watsons en een partnerschap plus een verdere uitrol

van de ‘baby zones’ in beide winkelketens. Bij een volgende stap in onze verkoopstrategie zal ook i-farm (waarmee consumenten via social media filmpjes van Nederlandse melkveehouders kunnen zien) en i-POS horen (bestellen via internet). Ons succes in Hong Kong wordt ook gedeeld tijdens de regionale klantenbijeenkomsten. Zo laten we zien dat we gezien worden als een merk dat een leidende rol in de categorie vervult.’

Friso’s baby-schap in apotheken als Watsons Shatin Plaza.

FrieslandCamina in Hong Kong: De geschiedenis van FrieslandCampina in Hong Kong gaat meer dan 70 jaar terug. De kindervoeding van Friso staat hoog aangeschreven en de gecondenseerde melk van Black & White vindt gretig aftrek. FrieslandCampina heeft twee verkoopkantoren in Hong Kong en importeert de producten van de productielocaties in Maleisië en Nederland.

18 Spark

Maart 2014

Maart 2014

Een bredere blik met Summit Na de aftrap in 2011, rolt het Summit-programma gestaag verder en dieper FrieslandCampina in. Steeds meer werkmaatschappijen sluiten aan op die ene set van standaardprocessen, de Global Solution Set. Dat is belangrijk omdat Summit de voorwaarden schept om de doelen en ambities van route2020 waar te maken. Langzaam worden de verwachte voordelen dagelijkse realiteit. Steeds meer collega’s ervaren de professionalisering, de transparantie en het samenwerken door alle lagen van de organisatie heen. Summit is in november 2013 niet alleen in Leeuwarden en Dubai live gegaan, maar ook in Beijing & Shanghai. Lokale projectmedewerkers vertellen over 'hun' implementatie. Bij FrieslandCampina Rusland en bij Creamy Creation Rijkevoort gebeurt dat dit jaar ook.

Jarig Langhout (Supply Chain Director FrieslandCampina Leeuwarden - NL), Summit Project Principle:

Felix Fernandes (Supply Chain manager FrieslandCampina Middle East in Dubai, VEA), lid van Summitimplementatie team:

Patty van den Berg-Verschoor (FrieslandCampina DMV order management key user - NL), Summit team lead order to cash delivery

‘De implementatie was een geweldige teamprestatie en een groot succes, ondanks de verschillende landen, handelspraktijken en uiteenlopende importregels binnen de regio. De volledig geïntegreerde structuur, faciliteert onze huidige en toekomstige businessplannen. Nu Leeuwarden en Dubai op één systeem aangesloten zijn, kunnen we realtime bedrijfsinformatie delen over prognoses, orders en zendingen.’

‘FrieslandCampina DMV en Nutrifeed hebben hetzelfde huidige systeem, daarom implementeren we Summit gelijktijdig. Straks geef ik ook training aan eindgebruikers. Met een nieuwe tool, GT Nexus, kunnen we na go-live rechtstreeks containerboekingen doen in het systeem van de vijf grootste rederijen. Leeuwarden werkt hier al mee. Dat gaat in mijn werk verschil maken.’

‘Als eerste Supply Point live! De praktijk leert dat de onderlinge communicatie simpeler en duidelijker is, als je de Summit-taal spreekt. De praktijk leert ook wat nog beter kan, bijvoorbeeld leveringsdocumenten ook in het Spaans of Frans genereren. Summit is vooral een grote gedragsverandering, dus zorg dat iedereen in je organisatie daar rijp voor is.’

tie

nta me e l p Im

a

go nd, o r fge

Linda Verschuren (FrieslandCampina Nutrifeed project & demand management officer- NL), Summit team lead S&OP demand planning ‘We staan aan de vooravond van de functionele testfase. Dat betekent masterdata opvoeren, testscenario’s uitwerken en de procesinrichting afronden. Door Summit denk ik conceptueel na over het proces en kijk over de grenzen van organisaties heen. Ons huidige forecastsysteem in Infor en het separate planningsysteem in Excel worden straks één geïntegreerd geheel in SAP, mét meer analyse- en rapportagemogelijkheden.’

Gabriel Souca (FrieslandCampina Roemenië, technisch inkoper voor Roemenië en Hongarije), Summit business vertegenwoordiger in SmartBuy and Purchase to Pay: ‘Door Summit heb ik meer collega’s leren kennen en begrijp ik ieders manier van werken beter, ook tussen afdelingen. Verkoop is niet als enige verantwoordelijk voor een betere planning, inkoop moet tijdig materialen leveren. Samenwerken en communiceren leidt echt tot verbetering. Nu geef ik mijn collega wat hij nodig heeft, niet wat ik dénk dat hij nodig heeft.’

Thomas van den End (FrieslandCampina Dairy Sourcing & Trading - NL), Summit key user GSS en S&OP ‘Wij gebruiken een nieuwe module voor Summit, Global Trade Management, omdat onze afdeling zowel inkoop als verkoop administreert en monitort. Ik verwacht dat dit nieuwe systeem mij helpt in plaats van ik het systeem. Het nieuwe proces betekent ook een nieuwe taak erbij: de financiële stroom van leveranciers betalen en betaald krijgen door onze werkmaatschappijen.’ Door Summit ben ik met een bredere blik naar mijn werk gaan kijken.’

4 01 ei 2 m live

o s, g atie t n 4 me 01 ple r2 e m i b e em end nov olg e v v t i s l eer go De nd, a l gep ties a t n me ple m I Triyanto (FrieslandCampina

Friesche Vlag Indonesia), Summit projectvoorzitter Onderhoud

Bernd Philipp (director Plan & Deliver FrieslandCampina Germany, Heilbronn), Summit business projectmanager 3 01 er 2 b em nov e v i l

Spark 19

‘Sinds november 2013 zijn we live met Sales en Operations Planning; een enorme stap voorwaarts in onze activiteitenplanning. Dit jaar implementeren we meer domeinen van de Global Solution Set. Nogal een uitdaging vanwege het extra werk voor onze organisatie. Tegelijkertijd geeft het me veel energie om de vooruitgang te zien.’

'Wij implementeren Summit als eerst in Azië binnen FrieslandCampina. Ik verwacht efficiencyverbeteringen in onze twee fabrieken, Ciracas en Pasar Rebo, in Jakarta. We zullen als een geïntegreerd team nauwer samenwerken met andere afdelingen. Straks geen dubbele gegevensinvoer meer want de inkooporders en financiële afhandeling gaan via hetzelfde systeem. Daarmee wordt onze onderhoudsafdeling ook professioneler.’

Durk Fopma (DFE Pharma supply chain manager - Duitsland), Summit team lead S&OP ‘Onze werkmaatschappij, een joint venture van FrieslandCampina en Fonterra, gaat als eerste wereldwijd in één weekend live met de Global Solution Set. De impact van de verandering is omvangrijk: acht landen op vier continenten werken nu ieder op hun manier met hun systeem. Straks is dat voor iedereen hetzelfde. Met de efficiency en transparantie die Summit brengt, kunnen we met dezelfde organisatie DFE Pharma’s groeiambitie ondersteunen.’

Maart 2014


Summit Communication Event Het Summit-programma raakt steeds wijder verspreid binnen FrieslandCampina. Dat bleek goed tijdens het tweede Summit Communication Event op 28 januari. Er waren meer collega’s dan tijdens het eerste evenement april vorig jaar, en er was meer informatie over het ontwerp, het systeem en de implementatie van de Global Solution Set. Zo’n 250 managers werkzaam in de primaire productieprocessen uit Nederland, Duitsland en België kwamen naar Leerhotel het Klooster in Amersfoort (Nederland). Medeorganisator Berend Meijerink van Summit verklaart de interesse: ‘We hebben inmiddels demo’s van het live systeem in plaats van afbeeldingen in PowerPoint en een implementatiepraktijkvoorbeeld van FrieslandCampina Leeuwarden. Mensen willen weten hoe Summit hun werk verandert en hoe zo’n implementatie verloopt.’ Diepte Om die redenen togen ook de managers maintenance Joost Jonkers (locatie Rijkevoort) en Frank van den Mosselaar (locatie Nuenen) naar Amersfoort. ‘We komen kijken wat Summit voor ons betekent’, zegt Jonkers. Zijn collega vult aan: ‘Vanochtend waren het algemeenheden; vanmiddag verwacht ik de diepte in te gaan.’ Wat ze nu al te weten zijn gekomen? In koor lachen ze: veel afkortingen. Dan serieus, vergelijken ze aantekeningen. Ze noteerden vooral praktische tips uit de presentatie van het praktijkvoorbeeld door Jarig Langhout

Foto’s: Bram Petraeus

(supply chain director FrieslandCampina Leeuwarden), zoals: zorg dat de uitrol van Wi-Fi niet samenvalt met de Summitimplementatie. Vertaalslag ’s Middags kozen bezoekers twee parallelsessies van Make to Demand, Order to Cash Distribution, Sales & Operations Planning en Beheer van master data. Daar gingen Summit-experts in op de details van het procesontwerp en demonstreerden scenario’s in het nieuwe systeem. Uit alle vragen tijdens de parallelsessies bleek hoe bezoekers bezig waren de vertaalslag te maken van hun huidige werkwijze of systeem naar de Global Solution Set. De dag was verhelderend, viel na afloop op de wandelgang te beluisteren. Gea Stevens, quality assurance manager FrieslandCampina Domo: ‘Ik weet dat Summit eraan komt, maar nog niet wat zou veranderen. Nu heb ik een goed beeld van hoe het straks werkt en hoe belangrijk de business regels zijn voor bijvoorbeeld de audits en het certificeren van leveranciers. Ik weet nu waar we ons klaar voor moeten maken.’

Spark 21

Borculo kanshebber landelijke leerbedrijf-prijs FrieslandCampina in Borculo is één van de drie kanshebbers voor de landelijke titel Leerbedrijf van het Jaar. De prijsuitreiking is in april. In november werd Borculo in de eigen sector al bekroond met een vakjuryprijs. Opleidingscoördinator Johan te Morsche: ‘We hebben de plicht om een goed leerbedrijf te willen zijn.’ ‘In Borculo is sprake van een zeer grote en warme betrokkenheid met de leerling. Een hoge mate van professionaliteit en tegelijkertijd een hoge mate van maatwerk voor de studenten.’ Een fragment uit het juryrapport van kenniscentrum Aequor dat Borculo in november tot winnaar uitriep. Johan: ‘Er zijn zeventien van zulke kenniscentra. Allemaal hebben ze een leerbedrijf aangedragen voor de overkoepelende, landelijke prijs.’ Visie De locatie Borculo heeft een eigen Learning & Development-team en heeft een eigen visie op leren ontwikkeld. ‘Wij zien leren als een sociaal proces, waarbij vooral samen en van elkaar wordt geleerd. Voor een groot deel gebeurt dat spontaan en ongepland op de werkplek; daarnaast via feedback en geplande leertrajecten.’ De locatie maakt geen onderscheid tussen eigen medewerkers, uitzendkrachten en stagiairs. ‘We zoomen in op het zelfvertrouwen en de motivatie in het leerproces. Goede begeleiding door praktijkopleiders en tijd nemen voor leren zijn basisvoorwaarden. Verder kiezen we voor leerwerkplekopdrachten, waarbij de behoeften van het bedrijf en de student op elkaar zijn afgestemd’, zegt Johan. ‘In de FoQus QA-audit is onze aanpak als best practice aangemerkt. Wellicht kunnen andere locaties er hun voordeel mee doen.’

Bewuster Verpakkingsoperators Bas Tackenkamp (22) en Stephan Wentink (21) begonnen beiden als uitzendkracht aan een BBL-traject, (beroeps begeleidende leerweg) anderhalf jaar geleden. Bas is sinds kort in vaste dienst. ‘Het was een opleiding voor verpakkingsoperator, maar ook andere onderdelen in de fabriek kwamen voorbij. Daardoor ken je meer het verhaal achter de producten die we verpakken.’ Stephan knikt: ‘We kennen nu het hele proces; van de wei tot aan de verpakte zakken. Je wordt er een stuk bewuster van. Praktijkopleiding is de beste aanpak die je kunt kiezen. Ik heb superveel kennis opgedaan die relevant is voor Borculo.’

Bas en Stephan zijn erg te spreken over de begeleiding door praktijkopleider Henk Klein Haneveld. ‘We investeren veel tijd in de bijscholing van ervaren krachten en de opleiding van jongeren’, zegt Henk. ‘Ik neem de jongens mee het veld in, zodat ze leidingen en drukmeters kunnen aanwijzen en de werking ervan kennen. Zo krijgen we operators die met andere ogen naar de verpakkingslijn kijken en problemen vroegtijdig vaststellen of weten te voorkomen.’

Vlnr: Johan te Morsche, Bas Tackenkamp, Henk Klein Haneveld, Stephan Wentink Foto: Robin Britstra

22 Spark

Maart 2014

Maart 2014


Fors besparen dankzij focus en slimheid Concrete actie. Dat houdt het continuverbeterproject ‘Fast Forward Go!’ in voor FrieslandCampina Butter & Milkpowder in Lochem. De hele organisatie helpt om het verbeterpotentieel te benutten. Met resultaat: de structurele besparing is al 1,7 miljoen euro per jaar. Het project won de WCOM progress award 2013 van Cheese, Butter & MilkPowder. ‘Continu verbeteren staat op ons netvlies, maar het bestaande programma Fast Forward had een nieuwe impuls nodig’, zegt WCOM-facilitator Sander Verhoef. ‘Binnen onze volledige productieketen hebben we verliezen benoemd en verbeterpotentieel in kaart gebracht. Daar hebben we voor 2013 en 2014 gerichte acties op gezet, vastgelegd in het operationeel plan.’ Diverse projectgroepen zijn begonnen met gerichte verbeteringen volgens de Plan, Do, Check, Act-cyclus. ‘Naast knelpunten analyseren en oplossingen invoeren is er veel aandacht voor de borging’, zegt Sander. De introductie van een Performance Control System (PCS) was ook belangrijk. ‘Dit heeft veel impact op de overlegstructuur en de wijze van aansturing.’ Elke afdeling heeft KPI’s (Key Performance Indicators) op week- en dagniveau. Deze staan centraal in het dagelijkse werkoverleg. ‘Als normen niet worden gehaald, herleiden we de oorzaak en hoe we herhaling voorkomen. De komende tijd bouwen we PCS verder uit. Ook komen er ploegleiders’, aldus Sander. ‘Dankzij PCS en de verbeterteams zitten we korter op de bal. Veel besparingen hebben niks gekost, behalve focus en slimmer zijn.’


Vet- & eiwitreductie poeder Han Huiskamp, procestechnoloog: ‘Voor alles dat we produceren gelden specificaties, waaronder een minimaal vet- en eiwitgehalte. Bestaande normen zijn tegen het licht gehouden; we stopten vaak meer eiwit in ons poeder dan nodig. Vanaf 2013 hanteren we reële normen. Door apparatuur anders in te stellen en continu scherp te zijn, is de spreiding in vet- en eiwitgehalte van ons magere en volle melkpoeder verlaagd. Daardoor kunnen we dichter tegen de norm aan produceren: we besparen 500.000 euro. We willen dezelfde benadering ook bij boter inzetten.’

Temperatuur ijswater Sip Bouma, technoloog en Martin Brinkman, allround-storingsmonteur: ‘In onze voorfabriek wordt rauwe melk ontroomd. De ondermelk gaat grotendeels naar de poederproductie; de rest leveren we aan klanten. Dit product moet continu beneden een bepaalde temperatuur blijven. We koelen het met ijswater, maar ondervonden problemen met de ijswatertemperatuur. Samen met de leverancier hebben we problemen met de koelmachines en de temperatuurmeting geanalyseerd. Diverse verbeteringen zijn doorgevoerd, zoals de regeling van koelmachines en niveauregeling van de ijswaterbak. Het resultaat is een stabiel lage temperatuur.’

Hergebruik boter en room Han Dikken, teamleider boterfabriek: ‘In ons productieproces ontstaat een residu aan boter en room. Deze komen via vetwagens in één grote vettank. Deze tankinhoud is verwerkbaar in boterolie, maar erg efficiënt is dit niet. Ook bouwtechnische redenen maakten een andere werkwijze nodig. De boter en room zijn gescheiden. De room wordt met water uit de silo’s en leidingen gespoeld en bevat geen toevoegingen. We hebben oplossingen bedacht om de room terug te leiden naar het begin van het productieproces. Zo beperk je het residu met 80 tot 90 procent. Het scheelt ook gezeul met zware vetwagens.’

Spark 23

Reductie silo 0 & 9 Aard Nijmeier, voorman poederproductie: ‘Bij het opstarten en stoppen van elke run ontstaat een hoeveelheid poeder die onvoldoende voldoet aan de specificaties. Die gaat naar aparte silo’s; 0 en 9. Bij de productiestart neemt de ploegleider een monster. Pas na diens goedkeuring mag het poeder naar de reguliere silo’s. Om sneller groen licht te hebben, is de afstand tussen monstername en onderzoek verkleind. Ook zijn we alerter. De toename van beide silo’s wordt geregistreerd; er geldt een maximum. Overschrijding wordt in het ochtendoverleg besproken. Twee jaar geleden ging 3,4 procent van het poeder naar silo 0 en 9; nu nog 1,3 procent. In 2013 hebben we daarmee 134.000 euro bespaard.’

Besparing onderhoud Bart Groeneweg, teamleider maintenance en Martijn Wittendorp, reliability engineer: ‘Iedere operator kon een werkopdracht bij de Technische Dienst indienen. De gewenste reparatie of aanpassing van apparatuur werd doorgaans klakkeloos uitgevoerd. Soms keken operators uit een andere ploeg er heel anders tegenaan. We zaten structureel boven ons onderhoudsbudget. Sinds begin 2013 checken we vooraf de kosten van werkzaamheden en of ze strikt noodzakelijk zijn. Een werkvoorbereider ziet eerst alle onderhoudsbonnen en voert overleg. Deze aanpak vergroot het bewustzijn en heeft ons al 137.000 euro bespaard.’

Vlnr: Sip Bouma, Martin Brinkman, Martijn Wittendorp, Bart Groeneweg, Sander Verhoef, Han Huisman, Han Dikken en Aard Nijmeijer. Foto’s: William Hoogteyling

24 Spark FrieslandCampina heeft inmiddels haar bestaan bewezen in Rusland. 1992

Al vanaf 1992 werd er door het voormalige Südmilch in Heilbronn yoghurt geëxporteerd naar Rusland onder het merk Fruttis.

1997

In 1997 is gekozen voor het bouwen van een eigen productiebedrijf in Stupino (100 km. buiten Moskou) waar sindsdien yoghurt en drinks worden geproduceerd. Het merk Fruttis staat nog steeds op de verpakking. De export van Nederlandse kaas naar Rusland bestaat ook al dik 15 jaar.

1998

In 1998 lag Frico voor het eerst in een supermarkt in Moskou met Maasdammer kaas. Russische consumenten vinden de Frico kaas van uitstekende kwaliteit en dat geeft een pré in de markt. Nu vindt de marketing en sales van yoghurt, drinks en kaas plaats vanuit een werkmaatschappij FrieslandCampina Russia. Ook Nutrifeed, Creamy Creation en andere onderdelen van de onderneming zijn actief in Rusland, maar maken geen deel uit van de organisatie in Rusland.

Maart 2014

Maart 2014



Spark 25

FrieslandCampina Russia:

Met WINGS de vleugels uitslaan 2014 belooft een uitdagend jaar te worden voor de collega’s van FrieslandCampina Russia. Niet alleen in de markt wordt een ferme inspanning geleverd om de posities te verbeteren, ook de interne organisatie komt in een stroomversnelling door project WINGS. ‘We hebben nog zoveel mogelijkheden om te groeien met onze producten, daar hebben we een professionele organisatie bij nodig’, vertelt managing director Karl Buiks. Stel je de uitdagingen in Rusland voor: de afstand tussen Moskou (in het westen) en Vladivostok (helemaal in het oosten) is 11.000 km, met negen verschillende tijdzones. Er wonen 140 miljoen mensen, waarvan 60 miljoen tot de middenklasse behoren. Het land telt 15 steden waar meer dan 1 miljoen mensen wonen. Moskou met zijn 17 miljoen inwoners, telt al net zoveel mensen als heel Nederland. ‘De omstandigheden voor ons om te groeien zijn volop aanwezig. Jazeker, er is een stevige concurrentie, maar we hebben het voordeel dat we al langer op deze markt aanwezig zijn en dat de Russen onze producten kennen’, aldus Karl Buiks. Sinds vorig jaar zomer zwaait hij de scepter bij FrieslandCampina in Rusland, samen met een nieuw managementteam, waar ook marketing director Boris Vorobyev deel van uitmaakt. Boris is verantwoordelijk voor de marketing van de kaas onder merk en voor alle yoghurt en drinks die in de fabriek in Stupino worden gemaakt. (zie kader). ‘De Russische zuivelmarkt is heel interessant’, beaamt Boris. ‘We zijn in het hele land goed vertegenwoordigd met onze producten. Natuurlijk, de grootte van het land maakt het niet altijd eenvoudig, maar we werken nauw samen met onze distributeurs die het transport naar onze afnemers voor hun rekening nemen. Wij voorzien een groei van de zuivelmarkt van twee tot vijf procent per jaar.’

Focus op yoghurt In de herfst van 2013 is het strategisch plan voor Rusland gepresenteerd aan de Executive Board. Dat laat duidelijk zien welke ambities er zijn voor deze bijzondere consumentenmarkt. ‘We weten waar we heen willen, en we gaan ons concentreren op onze doelen. Het gaat vooral om de prestaties in de markt en om het verbeteren van ‘the Way we Work’. Dat doen we in nauwe samenwerking en met de steun van de collega’s in Amersfoort’, aldus Karl Buiks. De verwachtingen voor de afzet van yoghurt zijn hooggespannen. Yoghurt onder de merken Fruttis en Nezny staan al jaren in de Russische winkels. Boris: ‘Wij bezetten de nummer twee positie met yoghurt en die positie willen we handhaven.’ ‘Onze doelstellingen voor kaas zijn nog ambitieuzer. ’Met kaas willen we op termijn de nummer 1 in de markt worden’, vervolgt Boris. ‘FrieslandCampina heeft een enorme ervaring in het vermarkten van kaas, en andere uitstekende zuivelproducten die erg gewaardeerd worden door de Russische consument.’ ‘De markt voor kaas is erg versnipperd in Rusland’, aldus Karl Buiks. ‘Die zal zich gaan concentreren, waardoor wij juist op dit moment de kans hebben een stevige positie in te nemen.’

Spannend De ambities van FrieslandCampina Russia vragen om een sterke organisatie, die in staat is om goed op nieuwe plannen in te spelen. ‘Ook in die zin zal 2014 – en daarna – een uitdagend jaar worden. FrieslandCampina als onderneming wordt steeds professioneler en daarin gaan wij mee. We gaan aan de slag met de invoering van Summit, dat we in november zullen afronden. Ook andere grote projecten die in de onderneming gaan draaien worden dit jaar bij ons ingevoerd. Om dit alles goed op elkaar af te stemmen, hebben we een Programme Management Office ingericht onder de naam Wings. Zo willen we ervoor zorgen dat we niet langs elkaar heen werken en we een goede regie houden. Het zal een spannend jaar worden maar we gaan er met volle overtuiging tegenaan.’

Karl Buiks over zijn werk in Rusland, sinds de zomer van 2013

‘Als gezin vinden we het geweldig om hier te wonen en te werken. Jazeker, het is een land met uitdagingen voor een Nederlander. De winters zijn nogal stevig, haha. Maar ik vind Rusland echt een aanrader. Je voelt hier de energie van een ‘emerging markehet is een land met heel veel mogelijkheden. Daarnaast genieten we van de rijkecultuur en natuur. Met de laatste politieke ontwikkelingen wordt de situatie wellicht iets complexer, maar vooralsnog gaat het dagelijks leven in Rusland gaat gewoon door.’ Links op de foto Boris Vorobyev, rechts Karls Buiks. Foto: Ronald van den Heerik

26 Spark

Maart 2014

December 2013


Consumer Products Asia

Sinds 1 januari 2014 is de nieuwe werkmaatschappij Foodservice Europe een feit. Managing director Jack Castelein gaat samen met Raymond Noordermeer, business unit directeur Nederland, in op de voordelen van de nieuwe organisatie en de kansen voor groei.

Chinese thee met Kievit-creamers Talrijke kleine thee-outlets, de opmars van koffie en UHT melkthee (thee met een creamer) in flessen. De markt voor non-dairy creamers in China is enorm en groeit hard. Om mee te kunnen groeien, werkt FrieslandCampina Kievit samen met de Chinese zuivelproducent Huishan.

Foodservice Europe op jacht naar groei ‘In route2020 is Foodservice Europe één van de zes groeicategorieën’, legt Jack Castelein de strategisch keuze uit om de verkooporganisaties en bedrijfsactiviteiten van Out of Home en Foodservice uit de landen los te weken en te bundelen. ‘Nu de organisatie staat, merk ik hoeveel energie dit de mensen geeft: ons team heeft nu veel meer focus en ziet volop kansen met het uitgebreidere portfolio richting hun klanten en kanalen.’ Raymond Noordermeer noemt de professionele buitenhuismarkt omvangrijk en divers. ‘Foodservice Nederland bedient maar liefst 200.000 locaties met 24 merken: van pretparken ijsbanen en tankstations, tot restaurants, gevangenissen en bakkerijen. Dat zijn heel verschillende type kanalen en klanten. De ene klant is vooral kostenbewust, de ander moeten wij met onze productportfolio ontzorgen. De volgende wil meer omzet; dat spel is anders. Die dynamiek vraagt om expertise die nu samenkomt in een specifieke organisatie voor Europa.’ Compleet portfolio Een centrale organisatie heeft kritische massa, die een land voorheen niet had. Dat betekent schaalvoordeel en een betere regie, legt Jack Castelein uit. ‘In

België voeren we 80 procent van ons huidige portfolio, in Frankrijk bijvoorbeeld nog niet de helft. Nu die kennis en expertise samenkomt, stimuleert dat groei en faciliteert innovatie. De infrastructuur ligt er; we hebben er een kantoor en eigen medewerkers. Die beschikken met Foodservice Europe nu over een compleet portfolio met zuivel-, ook kaasproducten voor hun klanten.’ Noordermeer vult aan: ‘Met onze producten en merken willen we op elk moment van de dag overal buitenshuis relevant zijn: ’s ochtends in de koffiebar met Friesche Vlag of Nutroma in de cappuccino of latte macchiato, ’s middags op de ijsbaan met Chocomel en ’s avonds in het restaurant met Debic in de tiramisu, crème brûlée of panna cotta. Ons doel is dat meer mensen op meer momenten van de dag buitenshuis meer van onze zuivel eten en drinken.’ Rusland FoodService Europe opereert met 650 mensen in twaalf landen met productielocaties in Nederland, Frankrijk, België en verkoop- en marketingorganisaties in Italië, Duitsland, Tsjechië, Polen, Hongarije, Griekenland, Denemarken, Verenigd Koninkrijk en Zweden. ‘Aan die dirty dozen”, grapt Castelein, ‘hebben

Spark 27

we net een dertiende toegevoegd door een investering in quickservice restaurants in Rusland. Eind 2014 hebben we daar ook eigen medewerkers.’ Het langetermijnplan, geïntroduceerd onder de naam Safari, is onlangs tijdens de leiderschapsdagen van Foodservice Europe verder uitgewerkt. Safari betekent lange wandeling of reis. Castelein: ‘Deze veranderreis naar groei maken we samen. We gaan met ons hele portfolio Europa in, maar zijn selectief in welke landen en kanalen we willen gaan groeien.’

Assortiment Foodservice Europa Zuiveldranken als Vifit, Optimel en Chocomel Yoghurt en desserts, bijvoorbeeld Optimel, Mona en Fristi Koffieverrijkers, zoals Completa, Nutroma en Friesche Vlag Dranken en sappen, waaronder Coolbest, Extran en Dubbelfrisss Kaas, zoals Slankie, Milner en Frico Keuken- en bakkerijproducten, zoals Hollandia, Debic, Monchou en Polderland

Rond 1994 begon Kievit met de export van non-dairy creamers vanuit Meppel naar China. ‘In China is milk tea erg populair. Via kleine straatwinkeltjes wordt deze thee verkocht. Omdat verse melk slecht voorhanden is, zijn creamers een uitstekende oplossing’, zegt market unit manager Siang Hwee Yeo van FrieslandCampina Kievit. ‘De zakken met Kievit-creamers stonden vaak pontificaal in de winkeltjes. Consumenten leerden zo ons merk kennen. Kievit werd synoniem voor kwaliteit en groeide uit tot marktleider.’

draaiend te krijgen. ‘Dat was onze springplank voor 2014. De productielocatie in Faku heeft nu een belangrijke plek in onze wereldwijde supply chain en krijgt volop aansluiting met Kievit’, zegt Leon. Yeo: ‘Binnen ons Ingredientsverkoopkantoor in Beijing is volop specialistische kennis aanwezig. Het Kievit Sales Team van vier mensen wordt verder uitgebreid en richt zich op het herstellen en versterken van klant-relaties in de diverse sectoren.’

Kentering Na de eeuwwisseling kwam er een kentering. ‘Door de opmars van lokale producenten en de sterke euro kwam onze positie onder druk in Azië en China. In 2002 begonnen we met produceren bij Frisian Flag Indonesia waardoor we meer marktconforme prijzen konden hanteren; twee jaar later begon de bouw van onze fabriek in Salatiga, Indonesië’, vult managing director Leon Coolen van FrieslandCampina Ingredients Beijing aan. ‘In ZuidoostAzië hebben we onze positie met succes verdedigd en uitgebouwd, maar voor China bestond onvoldoende aandacht. Ons marktaandeel liep fors terug.’ Intussen veranderde de Chinese markt. De kleine theewinkeltjes werden grote franchiseketens, koffie werd populairder en er kwam UHT-melkthee in flessen op de markt. Leon: ‘Kievit wil wereldwijd een sterke positie innemen met creamers; ook in China. Ondanks het lagere marktaandeel is Kievit nog steeds een sterk merk.’ Impuls In 2012 ontstonden contacten met Huishan; een vooraanstaande melkproducent in China, die een state-of-the-art kindervoedingfabriek had gebouwd in de stad Faku. ‘Ze hadden overcapaciteit en zijn uitstekend in staat om de allerhoogste kwaliteit non-dairy creamers te produceren. Dat maakt het mogelijk om onze positie met non-dairy creamers een nieuwe impuls te geven’, zegt Leon. Kwaliteit In november 2012 is een langetermijn-productiecontract met Huishan gesloten. Harriët van Genne (programme director Operations) is in China gestationeerd. Namens Kievit ziet zij toe op onder meer de inkoop van grondstoffen, kwaliteitssystemen en de ontwikkeling van de organisatie. ‘Afgelopen najaar zijn we begonnen met de productie van Kievit-creamers in China. Qua capaciteit kunnen we de komende jaren vooruit’, constateert Leon. In 2013 is veel gedaan om de Chinese creamerfabriek

Het complete R&D- en commerciële team voor de Kievit-plant in Salatiga. Foto’s: FrieslandCampina

28 Spark

Maart 2014

Maart 2014

Spark 29

Dairy Dilemma Eén van de aspiraties van FrieslandCampina is mensen wereldwijd voorzien van essentiële nutriënten uit natuurlijke zuivel. Dagelijks verwerken we de stroom van melk van de koeien van onze leden-melkveehouders tot waardevolle producten. Om dit optimaal te kunnen doen, zijn onze productielocaties ook afhankelijk van elkaar. Welke melk en welke ingrediënten uit melk moeten naar welke locatie? En wat voor product maken we ervan? Dit ingewikkelde planningsproces is de dagelijkse praktijk van onze collega’s van de afdeling Milk Valorisation & Allocation: het is hun dagelijkse ‘dairy dilemma’.

Collega’s van CPEMEA spelen het Dairy Dilemma. Foto’s: Ronald van den Heerik

Een klein team, met Lieuwe Montsma, technological valorisation manager, en Jan Drenthen, category manager dairy trading, heeft het spel ‘Dairy Dilemma’ uitgedacht. Lieuwe: ’We wilden een management game maken om collega’s te laten begrijpen hoe onze afdeling werkt én waarin je het hele plaatje van FrieslandCampina ziet.’ Samen met collega’s van Human Resources en Corporate Social Responsibility werd het spel ontwikkeld. Boeren en klanten Het spel is eigenlijk FrieslandCampina in het klein: er is een boer in het spel, de melk moet een bestemming krijgen, verschillende fabrieken maken producten en er zijn klanten

die hun wensen laten horen. De onderlinge afhankelijkheden en complexiteit komen duidelijk naar voren. Daarnaast is er aandacht voor aspecten van duurzaamheid, zoals investeringen in biodiversiteit en klimaat. ‘Het grootste inzicht dat het spel ons geeft is de snelheid waarmee je via ‘serious gaming’ mensen complexe zaken kunt laten inzien en doen begrijpen. We kunnen nu in een halve dag mensen duidelijk maken hoe we in ons bedrijf de balans managen tussen het tot waarde brengen van melk, gecombineerd met maatschappelijk verantwoord ondernemen,’ vertelt Lieuwe enthousiast. You love it or you hate it Jan legt verder uit: ‘Het mooie is dat mensen volledig in het spel opgaan. You love it or you hate it. Iedereen maakt een leerproces door en gezamenlijk ga je naar de finale ontknoping. We gaan hier natuurlijk niet precies verklappen hoe het gaat, dat mag iedereen zelf gaan ervaren.’ Lieuwe: ‘Het zou natuurlijk super zijn als straks heel veel mensen het spel hebben gespeeld. Je leert er ons bedrijf beter door kennen, maar ook elkaar: je team en je collega’s. Ook dat kan een reden zijn om het spel te spelen.’ Meer weten over het Dairy Dilemma game? Kijk op intranet: Homepage > Disciplines > Milk Valorisation > The Dairy Dilemma

30 Spark

Maart 2014

Maart 2014


Cheese: simpelweg minder complex Zo slim en efficiënt mogelijk kaas produceren, verpakken en afleveren. Het klinkt logisch, maar talrijke productsoorten en verpakkingsvormen leiden tot veel complexiteit. FrieslandCampina Cheese start daarom het grootschalige programma Simplicity. Doel is om complexiteit weg te nemen om producten en processen continu te verbeteren. Simplicity komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het is een vervolg op de strategie die met route2020 is ingezet. ‘Melkvalorisatie is een belangrijke pijler, net als duidelijk zijn in wat je bent en doet’, zegt Dick van der Kolk, programmamanager van Simplicity. ‘FrieslandCampina Cheese heeft gekozen voor kostleiderschap: optimale resultaten boeken met een hoge kwaliteit producten en services, tegen zo laag mogelijke kosten, met een mentaliteit van continu willen verbeteren.’

Projectmanager Dick van der Kolk Foto: William Hoogteyling

‘Complexiteit beperken om zo voortgang te boeken in kostleiderschap.’

Beweging De afgelopen jaren zijn diverse kostenbesparingen uitgevoerd of in gang gezet, zoals Footprint en Value Engineering. ‘Je kunt zeggen dat we het laaghangende fruit hebben geplukt. Ondertussen stond de wereld niet stil. De kaasmarkt kent toenemende concurrentie. Ook hebben we enkele overnames gedaan’, zegt Dick. ‘We hebben een zogeheten Plan To Accelerate gemaakt. Kostleiderschap is onze basis en daarnaast stellen we nadrukkelijk onze klanten centraal. Simplicity is de vervolgstap: complexiteit beperken om zo voortgang te boeken in kostleiderschap.’ Complexiteit uit een organisatie halen is lastig en kent valkuilen. ‘Bedrijven leggen vaak te veel nadruk op beperking van het aantal verschillende producten’, zegt Dick. ‘Dat is beslist niet de kern, temeer omdat klantbehoeften leidend zijn. De focus moet juist liggen bij dat wat we goed doen, zodat we dat verder kunnen uitbouwen. Met hulp van consultants hebben we alle complexiteit blootgelegd. Het wegnemen daarvan zorgt overal in de organisatie voor rust en een hogere First Time Right. Voorzichtig geschat kunnen we structureel zes tot tien miljoen euro per jaar besparen.’ Vruchten plukken Simplicity heeft oog voor de verschillende onderdelen van FrieslandCampina Cheese en hun eigenschappen, maar raakt bovendien alle kaasactiviteiten van de onderneming. FrieslandCampina Export en FrieslandCampina Branded (CPEMEA) zijn dan ook volop aangesloten op de acht business-initiatieven binnen Simplicity. ‘Hoewel die werkmaatschappijen een andere strategie hebben dan Cheese, plukken zij ook de vruchten van dit project’, verwacht Dick. Simplicity gaat anderhalf tot twee jaar duren. Voor elk businessinitiatief is er een multidisciplinaire projectgroep (zie kader voor enkele voorbeelden). Sommige groepen hebben hun eerste successen al geboekt. Dick: ‘Er is een flink financieel voordeel te behalen, maar uiteindelijk draait alles om passie: de beste willen zijn in wat we doen!’


Spark 31

Aantal recepturen optimaliseren Complexiteit wegnemen gebeurt overal in het proces: vanaf de kaasproductie en de rijping tot en met de verpakking. Dick: ‘We beperken de variaties qua recepturen. De allerkleinste halen we eruit; soms zijn de onderlinge verschillen miniem. We kijken ernaar door de bril van de toekomst, door rekening te houden met trends zoals reductie van zoutgehaltes.’ De projectgroep heeft zo’n vijftig reducties op het netvlies; dertig project van het totaal. Inmiddels zijn er al 26 gerealiseerd. ‘Omdat je minder vaak hoeft om te stellen, is er minder verspilling en verbetert de efficiency. Voortdurende optimalisatie van het aantal recepten biedt ruimte voor vernieuwing en het optimaal bedienen van klanten.’

Hoog- en laagvolumeproducten splitsen

End-to-end menukaart De ‘end-to-end menukaart’ betekent dat een zo groot mogelijke productstroom aan een standaard voldoet. ‘Naast die standaard staan er op de menukaart bepaalde keuzes of afwijkingen, waar dan wel een kostenplaatje aan zit’, vertelt Dick. ‘Niet alles heeft waarde voor de klant. Neem bijvoorbeeld de plaats van een label op een doos, het gebruik van verschillende soorten dozen of het bieden van verpakkingsgewichten die onderling slechts 5 gram afwijken. Door standaardisatie is veel winst te behalen. De clou is het vinden van de juiste standaarden.’ Foto: Marcel Bekken

FrieslandCampina Cheese heeft negen productielocaties en enkele verpakkingslocaties. ‘Splitsing van hoog en laag volume betekent dat we de fabrieken vooral datgene laten doen waar ze goed in zijn’, aldus Dick. ‘Naast het optimaliseren van recepturen kijken we heel goed welke producten we waar produceren.’ Cheese wil in drie fabrieken de grote volumes gaan draaien: Bedum, Born en Workum. ‘Als we daar het aantal recepten beperken, kunnen we volop doordraaien. Dat vergroot de efficiency en beperkt de kans op verspilling en afwijking’, legt uit. ‘In de andere fabrieken kun je dan juist investeren in vaardigheden als flexibiliteit en snel wisselen.’

32 Spark

Maart 2014

Financial Shared Service Centre:

‘Goed samenwerken moet je goed organiseren’ Met bijna 90 collega’s zijn ze nu grotendeels gehuisvest in Wolvega (Noord-Nederland) en voor een klein deel in Amersfoort: de medewerkers van het Financial Shared Service Centre (FSSC). Sinds medio 2013 wordt er hard gewerkt aan de vorming van een Shared Service Centre voor financiële diensten. ‘Als financiële discipline worden we professioneler door onze krachten te bundelen en meer als eenheid te gaan werken’, vertelt Rutger in ’t Hof, director van het FSSC. ‘Daarmee sluiten we aan op de ontwikkeling die FrieslandCampina doormaakt naar een steeds professionelere, aantrekkelijker en succesvollere onderneming.’ De vorming van het FSSC is nog in volle gang. Maar intussen hebben tientallen medewerkers er al mee te maken en dat worden er alleen maar meer. Als het project in Nederland in 2015 helemaal is afgerond, werken er ongeveer 140 mensen bij het FSSC. Rutger in ’t Hof: ‘Deze medewerkers houden zich bezig met de financiële administratie: de verwerking van facturen (de crediteuren- en debiteurenadministratie), de grootboekadministratie en de rapportage daarvan naar de werkmaatschappijen toe.’ Samen met Marieke van der Horst, projectmanager van het FSSC project, heeft Rutger in 2012 een plan ontvouwd om de medewerkers uit financiële administraties samen te brengen. ‘Het ging ons om het verbeteren van de kwaliteit, de service, de efficiency en om innovatiever te werken’, vertelt Marieke, terwijl ze snel een bloem tekent met in ieder blad één van deze argumenten.‘ Maar in het hart van de bloem bevinden zich de medewerkers. Die spelen de centrale rol in deze overgang.’

Maart 2014

Kantelpunt Tot medio 2013 waren alle medewerkers van financiële administraties verbonden aan hun eigen werkmaatschappij. Zo voerde men bij Kievit de administratie voor Kievit en bij Export voor Export. Tot aan de zomer van 2013. ‘Toen hebben we de organisatie gekanteld’, legt Marieke uit. ‘Nu werken medewerkers in teams die naar proces zijn ingedeeld.’ Bij het overplaatsen van de financiële administratie naar het FSSC moet de werkmaatschappij al zijn overgestapt op Summit. Dat maakt het mogelijk om op een uniforme manier te gaan werken. ‘We zijn begonnen met een tweedaagse startbijeenkomst. Om de medewerkers de kans te geven elkaar te leren kennen, om over de nieuwe organisatie te praten en de rol van de medewerkers daarin. Een verandering wordt niet altijd als een verbetering gezien. We hebben de medewerkers natuurlijk ook enthousiast willen maken voor het nieuwe FSSC en dat is best goed gelukt. Ik weet wel dat niet iedereen staat te juichen, maar tijdens die bijeenkomst was er het vertrouwen dat we op de goede weg zijn.’ ‘Mensen vroegen zich af of hun werk eentoniger zou worden, minder gevarieerd, strakker georganiseerd’, legt Rutger uit. ‘Dat kan het geval zijn, maar het kan ook zo zijn dat je meer een specialist wordt in je vakgebied, dat je nieuwe werkzaamheden krijgt en meewerkt aan verbeteringen van het proces.‘ Tweede fase In 2014 gaat fase 2 van het project in werking. Dan zal het werk van de financiële administratie uit Leeuwarden (SPL), Veghel (DMV en Nutrifeed), Rijkevoort (Creamy Creation) en de noordelijke productielocaties van Cheese deel gaan uitmaken van het FSSC. In 2015 volgen de werkmaatschappijen Domo, Branded Netherlands en de overige productie- & verpakkingslocaties van Cheese. Rutger: ‘Medewerkers hebben de mogelijkheid om mee te verhuizen naar het FSSC. Voor de meeste medewerkers die niet heen en weer kunnen reizen naar Wolvega of Amersfoort is het intussen gelukt om passend werk te vinden binnen FrieslandCampina. Controlling* blijft uiteraard wel bij de werkmaatschappijen. Op deze manier kunnen zij zich meer dan voorheen richten op ondersteuning van de business.’ De hele overgang ademt een sfeer van gedegen voorbereiding en van het meenemen van de betrokken medewerkers in het hele proces. ‘Klopt’, aldus Marieke. ‘ We willen goed samenwerken in onze discipline. Goed samenwerken moet je goed organiseren. Het is niet alleen een proces van ons, maar ook van de werkmaatschappijen. We nemen samen de verantwoordelijkheid voor een soepele overgang van het werk en van de mensen. En dat blijkt prima te werken.’ •

Controlling: deze financiële functie houdt zich bezig met de planning en control van de werkmaatschappij. Met analyses en doorrekeningen ondersteunt controlling het besluitvormingsproces. Denk bijvoorbeeld

Spark 33

Simon Molenaar, Finance Director Butter&Milkpowder: ‘Goede onderlinge samenwerking met Financial Shared Services is ook voor ons als Butter & Milkpowder van groot belang. We houden nu maandelijks een gezamenlijk werkoverleg met de medewerkers van het Service Centre en hebben duidelijke doelstellingen neergezet in combinatie met meer openheid en transparantie in cijfers. Wederzijdse verwachtingen zijn naar elkaar toe uitgesproken en er zijn goede werkafspraken gemaakt. We willen het werk onderling goed afstemmen maar er ook voor zorgen dat er ruimte overblijft om fouten te maken. Fouten maken mag, zolang we er maar van leren. Uiteindelijk leidt deze werkwijze voor zowel het service centre als Butter & Milkpowder tot het beste resultaat.’

Feike van Dijken, financial accountant: ‘In oktober 2013 is de afdeling Finance & Accounting van FrieslandCampina Kievit verhuisd van Meppel naar het Financial Shared Service Centre in Wolvega. Voor mij betekent deze verhuizing van standplaats een extra reistijd van ruim een half uur per dag. Op wat kleine taakverschuivingen na zijn mijn werkzaamheden niet veranderd. Ik werk nu in het Record-to-Reportteam en zit met een aantal collega’s van andere werkmaatschappijen op een kamer. Dit heeft als voordeel dat kennis gemakkelijker gedeeld kan worden. Dat komt de efficiëntie en kwaliteit ten goede.’

Gea Wobbes, bank officer: ‘Mijn werkzaamheden vinden plaats in het nieuwe bankenteam binnen FSSC, wij verzorgen de in- en uitgaande betalingen van diverse locaties. In april 2013 ben ik vanuit Export naar het FSSC gegaan. Het was even wennen, omdat je voor je gevoel verder van de business af zit, maar de werkzaamheden heb ik grotendeels meegenomen. Persoonlijk houd ik wel van aanpakken en wat uitdaging en binnen ons team is er wat dat betreft nog veel werk te doen. Een voordeel van het FSSC is dat je kennis en ervaring kunt delen met collega’s die hetzelfde werk doen en elkaar kunt vervangen bij afwezigheid.’

aan een verklaring van de ontwikkelingen in de prestatie/cijfers van de werkmaatschappij, het maken van doorrekeningen naar de toekomst voor plannen/contracten (forecast, budget), het voorbereiden van investeringsvoorstellen, etc.

Foto’s: Yves Ryncki en Marten Aukes

34 Spark

Maart 2014

‘Technologie biedt ongekende mogelijkheden’ Technologie; daar waar het een kans krijgt, is het een bewezen succes. Voor FrieslandCampina wordt technologische kennis steeds belangrijker. Zo’n 160 technologen wisselen steeds meer kennis uit; onder meer in expert-teams. ‘We willen mensen met elkaar verbinden. Er is een enorm verbeterpotentieel.’ Karel Horn (Director Technology) en Tom van Hengstum (Director Research, Global Process Technology) leggen het belang van technologie graag uit, want is het groot. Ze signaleren dat FrieslandCampina sterk product-georiënteerd was. ‘Voor technologen staat juist het proces voorop. Hoe kun je processen zo efficiënt mogelijk inrichten en zo veel mogelijk uit melk halen?’ De definitie van technologie is breed: alle processtappen die nodig zijn om melk om te zetten in producten. Verbinden Aanwezige technologische kennis is verspreid over de onderneming. De ontwikkeling van technologie is ondergebracht bij R&D, implementatie ervan ligt bij de Supply Chain, legt Karel uit. ‘We hebben een Technology Management Team opgericht, waarin R&D en de business groups zijn vertegenwoordigd. Het doel is om de technologen en hun kennis bijeen te brengen. Niet fysiek, maar door mensen te verbinden.’ De mogelijkheden zijn enorm. ‘Dat komt omdat er een flink verbeterpotentieel is, terwijl technologie de volle breedte van het productieproces raakt’, legt Tom uit. ‘Vroeger had de zuivelsector nauwelijks technologische kennis. Kocht je een indamper of sproeitoren, dan haalde je de kennis bij de leverancier van het apparaat. Gaandeweg leerden we steeds meer over processen en de werking van apparatuur. De combinatie van producten proceskennis is uiteraard essentieel.’

Maart 2014

Spark 35

Links op de foto Tom van Hengstum, naast hem Karel Horn, in de fabriek in Borculo. Foto: William Hoogteyling

Resultaten Technologie draagt bij aan compleet nieuwe productieprocessen en de verbetering van bestaande installaties. Binnen de business group Cheese, Butter and Milkpowder leidt verbetering van de productieprocessen jaarlijks tot substantiële besparingen. Ook binnen de business group Ingredients is technologie al erg waardevol geweest. Karel noemt het Vivinal GOS-productieproces in Borculo (Domo), het gerelateerde Koala-proces voor GOS-grondstoffen in Australië en GOS 75; een verfijning van het eerdere GOS-proces. ‘Die processen bewijzen dat we het kunnen. Dat geldt ook voor MilkPrism in Lochem, waarbij we melk scheiden in productstromen met geavanceerde membraantechnologie.’ Ook bestaande processen zijn verfijnd of verbeterd, zoals de indampers bij DMV in Veghel (BEAST project), verbeterde nozzles in Meppel (Kievit) en de efficiëntere productie van de poedertorens in Beilen met behulp van het Mollier-diagram. Tom: ‘Proceskennis draagt bij aan betere procesbeheersing. Dat raakt de onze duurzaamheidsdoelstellingen. Er zijn gigantische besparingen mogelijk.’ Teams Om stappen te zetten, zijn diverse Technology Expert Teams opgericht, die zich met deelgebieden bezighouden: van drogen en indampen, tot membraantechnologie en verpakking. ‘De teams worden steeds effectiever’, benadrukt Karel. ‘Uiteindelijk willen we dat alle technologen binnen FrieslandCampina onderling van gedachten wisselen, best practices delen en netwerken; ook met andere sectoren. De animo om deel te nemen is groot.’ Onder technologen is het imago van de zuivelsector verbeterd, zeggen Tom en Karel tot slot. ‘Op bepaalde gebieden hebben we nu wereldexperts in huis die hier graag komen werken. Technologie is echt de ‘secret garden’ van FrieslandCampina. Er is nog veel onontgonnen gebied en er is nog zo veel mogelijk!’

36 Spark

Maart 2014

Maart 2014 Consumer Products Asia

Spark 37

Hulp aan slachtoffers tyfoon Haiyan “9 november 2013 -Tyfoon Haiyan heeft op de Filipijnen aan minstens 1200 mensen het leven gekost, aldus collega's van het Filipijnse Rode Kruis. Vrijwilligers in de hele regio melden een aanzienlijke schade en een toenemend aantal doden. Terwijl de volledige omvang van de verwoesting niet eens duidelijk is omdat veel gebieden nog steeds ontoegankelijk zijn.” Met dit bericht op de web site van het Nederlandse Rode Kruis, ging in november vorig jaar een grote inzamelingsactie van start voor de slachtoffers van tyfoon Haiyan. Niet alleen het Nederlandse Rode Kruis zamelde geld in, het Filipijnse Rode Kruis en tal van andere hulporganisaties wereldwijd zetten zich in voor hulp aan de slachtoffers. In Nederland werd ruim 36 miljoen euro opgehaald door de samenwerkende hulporganisaties waar ook het Rode Kruis bij hoort. Medewerkers van FrieslandCampina brachten met elkaar ruim 22.000 euro bij elkaar. Collega’s uit Maleisië en Nigeria hielden acties en brachten grote bedragen bijeen. Al die acties van FrieslandCampina collega’s (en leden-melkveehouders) kwamen bij elkaar op de actie site van FrieslandCampina voor het Nederlandse Rode Kruis. Vanaf medio november zijn er door het Nederlandse Rode Kruis

ruim een miljoen mensen bereikt met hulpgoederen, drinkwater en sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg en medicijnen, met psychosociale steun en hulp bij gezinsherenigingen. Vanaf het begin is het de prioriteit geweest om zo snel mogelijk voedsel en andere hulpgoederen aan de mensen in de zwaarst getroffen gebieden uit te delen. AMC De collega’s van Alaska Milk Corporation in de Filipijnen zijn zelf direct op de bres gesprongen voor hun getroffen landgenoten. Het bedrijf doneerde melkpoeder en drinkwater voor de hulpoperatie via het Filipijnse Rode Kruis. Door in december alle kerstfestiviteiten van het bedrijf af te blazen kon er nog een aanvullend bedrag worden vrijgemaakt voor hulp aan de slachtoffers.

Kijk voor de giften aan het Nederlandse Rode Kruis op: www.starthelpingnow.rodekruis.nl/victimsoftyphoonhaiyan

‘Leren om te leren’ met FrieslandCampina in Maleisië FrieslandCampina Maleisië sloot de festiviteiten rond de 50e verjaardag vorig jaar af met het organiseren van 50 ‘Inspire Tomorrow Workshops’. In november en december 2013 werden 288 kansarme kinderen die in kindertehuizen wonen, bereikt met deze workshops. Kinderen aanmoedigen om hun droom na te jagen en hun talenten te benutten. Dat was het doel van deze workshops. Goed onderwijs en effectief leren waren sleutelwoorden hierin. De verschillende modules in de workshop waren gebaseerd op drie pijlers: leren, inspireren en voeding. Op interactieve en creatieve manieren leerden kinderen over ‘al het goede van melk’ en manieren waarop zij zo effectief mogelijk konden leren. Dutch Lady De kinderen hadden veel energie en waren zeer enthousiast over de activiteiten waarvan

zij spelenderwijs leerden. Zo konden zij hun creativiteit uiten door te knutselen met gebruikte en schoongemaakte Dutch Lady verpakkingen. ‘Het was een goede workshop en ik merkte dat de kinderen ervan hebben genoten. Het viel me op dat de kinderen zich een week na de workshop nog konden herinneren wat zij daar geleerd hadden, aldus Kamariah, een verzorgster in een van de tehuizen. ‘Zulke workshops zouden we veel vaker moeten organiseren.’ Niet alleen veel kinderen, maar ook jonge mentoren en vrijwilligers waren bij de workshops betrokken. De kinderen luisterden vol interesse naar hun persoonlijke verhalen waarin zij vertelden over hoe zij uitdagingen hebben overwonnen. Een ster op bezoek Een aantal gelukkige kinderen uit twee tehuizen werd getrakteerd op een aangename verrassing, namelijk een bezoek van de actrice en zangeres Ziana Zain. Ze kwam met de kinderen praten over haar persoonlijke ervaringen en ontwikkelingen. Naast Ziana kwam opvoedkundige Zaid Mohamad langs om de kinderen met zijn persoonlijke verhalen te inspireren.

Zangeres Ziana Zain met de kinderen. Foto: FrieslandCampina

FrieslandCampina Maleisië hoopt dat de kinderen uit de kindertehuizen na afloop van de workshop een blijvende les hebben geleerd die hen aanmoedigt om al hun talenten te ontwikkelen. ‘Ik vond de workshop erg leuk. Ik heb geleerd hoe ik dingen kan onthouden en nog beter kan leren. We hebben veel plezier gehad’, zegt Devan, 12 jaar oud.

38 Spark

Maart 2014

Maart 2014


Kom op de koffie in Aalter De naambordjes, koffie en het gebak staan klaar in de vergaderzaal op de productielocatie in Aalter (België). Het is weer maandag 13.00 uur en dat betekent tijd voor een goed gesprek tussen twee leden van het management van de plant in Aalter en tien genodigde medewerkers over onderwerpen die hier belangrijk zijn.

Foto’s: Kurt Vansteelant

‘We zijn in februari 2013 met ‘Kom op de koffie’ begonnen’, legt Patrick Muylle, HR manager Branded België, uit. ‘Aanleiding was de uitkomst van de personeelsbevraging Over2You: onze mensen voelden zich onvoldoende gehoord door het management. Daar wilden we natuurlijk iets aan doen.’ Patrick Muylle vertelt hoe CEO Cees ’t Hart tijdens een bezoek aan Aalter destijds, naar FrieslandCampina Beilen verwees als voorbeeld waar regelmatige gesprekken tussen leiding en medewerkers plaatsvonden. Zo ontstond in Aalter de formule van een wekelijkse koffiesessie. Inmiddels zijn 350 van de 450 medewerkers in Aalter op de koffie geweest. ‘Medewerkers ontvangen thuis een persoonlijke uitnodiging’, legt Muylle de aanpak uit, ‘met een lijstje van onderwerpen ter voorbereiding.’ De samenstelling van een groep is zo dat alle afdelingen en niveau’s vertegenwoordigd zijn. Ook het achtkoppige management wisselt per toerbeurt in een combinatie van

staf en medewerkers uit het bedrijf. De sessie is geen overwerk, maar bewust onder werktijd gepland en daarmee niet vrijblijvend. Het laatste uur van de ploegendienst worden mensen hiervoor vrijgemaakt.’ Veilig werken Deze maandag verwelkomen Ann Dierickx, HR manager, en Filiep Lapauw, productiemanager, zeven medewerkers in blauwe of witte werkkleding. Als leidraad voor het gesprek liggen geplastificeerde A3’tjes met onderwerpen klaar, die destijds in Aalter het slechtst scoorden in de medewerkersenquête. Veiligheid stond bovenaan en maakt ook vandaag de tongen los. ‘Wat is de uitkomst van de evacuatie-oefening’, wil een operator meteen weten. De ontruimingsoefening in december kwam er op verzoek van medewerkers tijdens eerdere koffiesessies. ‘In de volgende reftersessie (townhall meeting) komen alle leermomenten aan de orde’,


antwoordt Lapauw, die alvast kort ingaat op sirenegeluiden en aanwezigheidslijsten. Vervolgens worden voorbeelden en tips uitgewisseld over het naleven van veiligheidsregels en het aanspreken van collega’s daarop. Dat laatste is niet altijd makkelijk en slechte gewoontes zijn soms moeilijk af te leren, erkent Lapauw. ‘Maar het gaat steeds beter. Meld onveilige situaties en blijf elkaar op gedrag aanspreken. De aanhouder wint’, stimuleert hij. Niet alleen de bewustwording rondom veiligheid is verbeterd, de realiteit ook. Twee jaar terug telde Aalter nog 20 bedrijfsongevallen per jaar, nu is een jaar voorbij zonder één bedrijfsongeval. Tevreden gevoel In het kader van het thema feedback, informeert Ann Dierickx naar de ervaringen met de POP-gesprekken (POP staat voor persoonlijk ontwikkelingsplan) voor productiemedewerkers. De meningen zijn verdeeld over deze evaluatiegesprekken die afgelopen jaar nauwgezet gevoerd zijn. De een vond het niet zinvol of niet lekker gaan. De ander ervoer het als prettig dat hier tijd voor wordt vrijgemaakt. Andere vaste thema’s zijn: waardering en erkenning, respect, ambassadeurschap en com-

Spark 39

municatie. Na een uur blijkt over en weer het meeste besproken en overheerst een tevreden gevoel. Na afloop beamen Ann Dierickx en Filiep Lapauw dat het soms balanceren is tussen de inmiddels overbekende thema’s of terugkerende aandachtspunten en persoonlijke ‘verzuchtingen’ van sommigen. Duidelijk is dat collega’s van verschillende afdelingen elkaar en het management op deze manier leren kennen in plaats van soms enkel een beeld van de ander te hebben. Het laagdrempelig bespreken van belangrijke zaken, doet bovendien duidelijk een beroep op alle aanwezige kennis en energie. Dat maakt Aalter nog beter. En daarom gaat ‘Kom op de koffie’ door. Een nieuwe koffieronde biedt ruimte voor nieuwe onderwerpen. De groep vandaag opperde terloops klantklachten te bespreken; Muylle noemt de maandcijfers en resultaten van de plant als voorbeeld. Animo en onderwerpen genoeg in Aalter om op deze manier met elkaar in gesprek te blijven.

40 Spark

Maart 2014

trots op...

Jouw werk bij FrieslandCampina, waar ook ter wereld. Maakt het je trots? En wat draagt het bij aan wat FrieslandCampina wil bereiken? Tanja Herold vertelt.

Tanja Herold (22), laborante bij FrieslandCampina Germany in Heilbronn ‘Wij maken erg mooie en lekkere producten. Als ik bij kennissen of vrienden ben, en ik zie daar producten van ons, dan ben ik echt heel trots. Trots dat ik daar ook aan meewerk. Ik ben verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking op het microbiologisch laboratorium. Wij controleren onze yoghurts, desserts, puddinkjes, alles wat wij hier in Heilbronn produceren. Bij microbiologische controle kijk je naar eventuele besmetting door micro-organismen. Tijdens mijn dienst neem ik monsters mee uit de fabriek, wel een supermarktwagentje vol en die gaan wij hier testen. Ik werk hier graag, ik heb fijne collega’s en ik denk dat ik me hier goed kan ontwikkelen. Het werk is veelzijdig, geen dag is hetzelfde. Er wordt wel hard gewerkt in dit bedrijf, maar het gebeurt in een goede sfeer. Verder ben ik lid van de Young Professionals in Duitsland. Wij komen als groep een paar keer per jaar bij elkaar, ook met collega’s uit Keulen en Gütersloh, met mensen uit allerlei disciplines. Zo ontmoet je elkaar en krijg je begrip voor het werk dat andere mensen doen. Dat is belangrijk: dat je je samen met je collega’s inzet voor een doel: het succes van dit bedrijf.’

Foto: Studio K.D. Busch

nr.1 Spark Jaarcijfers2013: prima resultaat In Rusland de vleugels uitslaan met project WINGS Kom op de koffie in Aalter (B)

Recommend Documents