NR.1. Onbekend Uruguay Bodemsoorten grondig bekeken Zuid-Italië, terra ingognita. de Monnik wijnmagazine, exclusief voor de vakhandel

Wijn

5De Jaargang

NR.1 Winter 2012

KENNER

de Monnik wijnmagazine, exclusief voor de vakhandel

Onbekend Uruguay Bodemsoorten grondig bekeken Zuid-Italië, terra ingognita marktinformatie • nieuws • nieuwe producten • achtergronden • recepten

Beste wijnliefhebber,

VIÑA VENTISQUERO GREY, CARMÉNÈRE Als de temperaturen buiten ver onder het vriespunt uit gaan komen, welke wijn past dan beter dan onze Viña Ventisquero Carménère uit de Grey serie? Afkomstig uit Maipo, Chili valt deze wijn op door zijn intense aroma’s van zwarte bessen, pure chocolade, zwarte peper en kruiden zoals mint en lavendel. De smaak is zeker robust te noemen met in de afdronk meer roden tonen van chocolade en kruiden. De wijn heeft enorm veel body met stevige, rijpe tannines. Dé ideale begeleider van bijvoorbeeld stoofpotje en allerhande krachtig vlees.

Min of meer op het snijvlak van 2011 en 2012 verschijnt deze wintereditie van De Wijnkenner. Een mooi moment om u allereerst de beste wensen voor 2012 mee te geven. Zowel in gezondheid als zakelijk, uiteraard.

En als we het dan toch over het zuiden van Italië hebben; vanaf pagina 4 staan we uitgebreid stil over dit toch wel ondoorgrondelijk deel van Enotrea, zoals de oude Grieken het huidige Italië noemden.

In deze Wijnkenner uitgebreid aandacht voor wijnland Uruquay. Bodegas Carrau is een toonaangevende bodega uit dit prachtige Zuid-Amerikaanse land en wordt al wat langer exclusief door De Monnik geïmporteerd. Tijd voor een uitgebreide kennismaking.

De vast rubrieken ontbreken natuurlijk geenszins: de druif centraal…, divers marktnieuws, de column van Michel van Tuil, de wijnquiz….voldoende om de koude wintermaanden door te komen.

Nieuwe produkten krijgen natuurlijk altijd een plaats in De Wijnkenner. Zo ook onze nieuwe Negroamaro uit Zuid-Italië. U vindt alle informatie over dit eigenzinnige druivenras op pagina 6.

Ik wens u veel leesplezier met deze wintereditie van De Wijnkenner. Vriendelijke groet, Hans Olde Monnikhof.

20

5

Inhoud 9

Viña Ventisquero Grey, Carménère Artikelnummer: 780688

Colofon

De Wijnkenner is een gezamenlijk project van De Monnik Dranken en Figee Wine Import BV. De Wijnkenner verschijnt vier maal per jaar.

Technische specificaties en omschrijvingen in deze publicatie vallen

onder de verantwoordelijkheid van de respectievelijke producenten. Specificaties kunnen gewijzigd worden zonder voorafgaand bericht. Alle in deze publicatie genoemde merknamen of productnamen

Hoofdredactie Mike Overvliet

zijn handelsmerken of geregistreerde handels- merken van hun

Redactie Patrick van Egmond en Mike Overvliet

zijn in EURO. Deze prijzen laten de dealer vrij de productprijs zelf

Vormgeving en druk OCC dehoog, media partners Oplage 2.500 stuks

2 - Wijnkenner

respectievelijke bedrijven. Alle prijzen vermeld in deze publicatie

te bepalen en zijn exclusief BTW, tenzij anders vermeld. Alle aanbiedingen opgenomen in deze catalogus zijn geldig onder voorbe-

houd van beschikbaarheid en eventuele zetfouten. Afbeeldingen en specificaties zijn niet bindend en louter illustrerend.

04

Zuid-Italië, onnavolgbaar origineel

14

Uruguay, waarin een klein land groots kan zijn

16

Pineau de Charentes, eigenzinnig buitenbeentje

24

Bodemsoorten, het begint met een goede basis

Rubrieken Onbekend maar niet onbemind ................................... 13 Column Michel van Tuil ............................................. 26 Recepten ...................................................................... 28 Wijnquiz ..................................................................... 33 Agenda ........................................................................ 34

24

Marktinformatie Italiaanse wijnoogst 2011 .............................................. 7 Wijnoogst Duitsland 2011 .......................................... 12 Veel misverstanden werking alcohol ............................ 31 Aparte grand crus voor de Elzas .................................. 34 Achtergronden Marsala .......................................................................... 7 Ripasso en Amarone ...................................................... 9 Vinificatietechnieken: microbullage ............................ 20 De druif centraal…Malvasia........................................ 21 Crémants ..................................................................... 22 Nieuws Cépagewijnen in Bordeaux ............................................ 9 Andeluna wijnen bekroond ......................................... 18 Sub DO’s Penedès ....................................................... 31

Wijnkenner - 3

Zuid-Italië Van alle wijnstreken ter wereld is Zuid-Italië het meest onnavolgbaar. Er worden hier zeer uiteenlopende wijnen gemaakt. Van pretentieloze, nietszeggende bulkwijnen tot werkelijk prachtige, robuuste krachtpatsers en alles daar tussenin. Menig wijnliefhebber en wijnspecialist raakt hier de weg kwijt. Om nog maar te zwijgen van de gemiddelde consument. De hoogste tijd om dit deel van Italië eens nader te verkennen.

Lazio

Globaal genomen begint het zuiden van Italië ten zuiden van de stad Rome. Boven Rome vinden we ook nog wijngaarden en tezamen vormt dit de wijnstreek Lazio. Het grootste deel van wijn hier afkomstig is wit. Vrij ongebruikelijk voor centraal en zuidelijk Italië. Hier vinden we twee van de beroemdste Italiaanse namen: Frascati en Est! Est!! Est!!! In de oude tijden maakten de Etrusken en de Romeinen legendarische zoete wijnen langs de vlakten aan de kust. Tegenwoordig vinden we de meeste wijngaarden op terreinen op de heuvels. De wijnen zijn afkomstig van Trebbiano druiven en worden soms verrijkt met Malvasia, dit om de wijn wat meer kruidigheid te geven. Het is hier dat men ook de Est! Est!! Est!!! maakt. Een witte wijn die vrij jong gedronken dient te worden. Hier maakt men ook de zeldzame, Port-achtige, rode Aleatico di Gradoli-DOC. De grote Cerveteri DOC zone aan de kust maakt rode en witte wijnen voor lokale consumptie. In het centrum van de streek Lazio strekken de voorsteden van Rome zich uit tot in Castelli Romani en Colli Albani. Dit belangrijkste district, met weelderige wijngaarden opgeluisterd met elegante villa’s maakt Frascati, Marino en Montecompatri-DOC. Witte wijnen, meestal droog, soms ook zoet. In het oosten liggen de Ciociariaheuvels, bekend om hun robuuste rode wijnen van Cesanesedruiven, die verbouwd worden in een aantal DOC-zones. Cori en Aprilia, in de vlaktes aan de kust, produceren rode en witte massawijnen.

Campanië

Campanië strekt zich uit langs de Tyrrheense kust van Zuidwest-Italië. De uitgestrekte heuvels

4 - Wijnkenner

worden herhaaldelijk door heuvels van sedimentaire- of vulkanische oorsprong onderbroken. De beroemdste is de Vesuvius ten zuidoosten van Napels. Met rond de 30 000 ha wijngaarden staat Campanië maar net achter Sardinië op de negende plaats van het land. Van de ongeveer 2 miljoen hl die hier jaarlijks worden geproduceerd, bezit niet eens zes procent een DOC status. In het huidige Campanië werd reeds 3000 jaar geleden het begin van de wijneconomie ingeluid. Hier richtten Griekse emigranten hun Oinotrea op (“wijnland”) en gaven de Etruskische inwoners veel van hun kennis over wijn door. De Romeinen breidden het gebied later uit tot het centrum van de wijnhandel uit. Maar de uitbarsting van de Vesuvius in 79 v. Chr. Had een ingrijpende nieuwe oriëntering tot gevolg. Met de verwoesting van Pompeii was de belangrijkste wijnhaven van de toenmalige wereld verloren gegaan en zag Rome zich genoodzaakt de wijneconomie in andere provincies van het imperium te bespoedigen. Het mediterrane klimaat van Campanië, waar de invloed van de zee en de bergen al te zomerse temperaturen verhinderen, biedt vooral in de provincies Avellino en Benevento ideale voorwaarden voor een reeks inheemse witte- en blauwe druivenrassen. De grootste waardering geniet Taurasi, waarvan de riserva-versie een DOCGstatus verkreeg. De beste vertegenwoordigers van deze rode wijn van Aglianico vertonen een aanzienlijke houdbaarheid en kunnen zich zonder moeite naast de grote rode wijnen van Noord- en Midden Italië handhaven. Opmerkelijk zijn ook de bekendste witte wijnen van Campanië, Greco di Tufo en Fiano di Avellino. De druivenvariëteiten die hiervoor de basis vormen, kwamen reeds met de Grieken het land binnen. De allerbeste

vormen van deze wijnen worden in de gelijknamige teeltgebieden geproduceerd: de Greco met zijn geur van citrusvruchten en amandelen bij het dorp Tufo en de Fiano in het gebied van Avellino. In de omgeving van Avellino kan goede Fiano frisheid en kracht vertonen, in combinatie met een geur van perziken en noten. Deze wijn laat meer karakter zien dan de neutrale witte wijnen van Midden- en Zuid-Italië. Steeds vaker gaat men er hier toe over om de wijnen van weleer nieuw leven in te blazen. In vroeger tijden klinkende namen als Falerner, Lettere, Asprinio en Lacryma Christi mogen zich verheugen in hernieuwde belangstelling. Maar niet zelden gaat het daarbij om wijnen aangepast aan de smaak van de huidige consument en lijken de wijnen in mindere mate op hun illustere voorgangers. De wijnbouw in Campanië heeft, zoals bijna alle Zuid-Italiaanse regio’s, eveneens te lijden van de sociale ellende en de wel erg versnipperde lapjesdeken van de appellations. Wel hebben enkele wijnbedrijven hun inspanningen met succes geïntensiveerd. Over het geheel vertoont de Campanische wijnindustrie echter nog te weinig beweging en ook de grote investeringen uit andere delen van het land, die in Apulië en Sicilië zo aangenaam verrasten, komen hier bijna niet voor.

Calabrië

Samen met het aangrenzende Basilicata geldt Calabrië als een structureel zwakke regio. Deze regio werd in de jaren ’60 en ’70 zwaar getroffen door de exodus van arbeiders en kon maar moeilijk een florerende bedrijfstak opbouwen. Ook de wijneconomie biedt weinig potentieel. Dit ligt niet in de laatste plaats aan het feit dat juist dit deel van Italië zeer ontoegankelijk is en moeilijk te bewerken. De voorwaarden voor de produktie van hoogwaardige wijnen zijn hier echter zeker aanwezig. Reeds in de oudheid genoot deze regio een

goede reputatie. De hitte van het zuidelijk klimaat wordt hier grotendeels door de hoogteligging gecompenseerd en ook de inheemse druivenrassen zijn op zich veelbelovend. Zegt men Calabrië, dan zegt men Gaglioppo. Dit is het thuisland van de Gaglioppo, ook wel Montonico Nero genoemd. Deze druif geeft stevige tannines en is de basis van de meeste DOC wijnen uit Calabrië. Gaglioppo wijnen kunnen vrij hard overkomen maar een aantal producenten slagen erin om van het aanvankelijk tamelijk ruwe, zeer zure product een harmonische, kruidige, beperkt houdbare wijn te maken, die af en toe zelfs in barriques wordt opgevoed. Op de zuidelijke helling van het gebergte van Pollino wordt van Gaglioppo eveneens een DOC wijn van deze naam geperst, die evenwel uitsluitend door de plaatselijke coöperatie op de markt wordt gebracht. Groter kwaliteitspotentieel bezit de Savuto van de Sila, aan de andere kant van de Cirò. Hier wordt Gaglioppo versneden met Sangiovese wat in combinatie met de hoogteligging van de wijngaarden fijne, expressieve wijnen oplevert. De overige DOC gebieden van Calabrië zoals Lamezia, Sant’Anna di Isola Capo Rizzuto of Melissa slagen er echter niet in voor een betrekkelijke kwaliteit dan wel een bekendheid te creëren die boven de eigen regio uitstijgt. Zelfs de beste dessertwijn van Calabrië, de Greco di Bianco is niet relevant voor de markt. Hij stamt uit Bianco, aan de punt van de laars van Italië, waar hij van deels gedroogde druiven wordt geperst. Deze dichte, barnsteenkleurige wijn met een mooi fruitaroma en een ontwikkelde kruidigheid wordt door een selecte groep wijnboeren onder deze naam gebotteld. Zij maken eens te meer duidelijk wat er in Calabrië mogelijk zou zijn en laten het ontbreken van werkelijke topwijnen des te sterker betreuren.

Sardinië

Het eiland was in de loop van de eeuwen aan de meest uiteenlopend culturen onderhevig Byzantijnen, Arabieren, Catalanen vestigden zich hier – en de Spaanse invloed in de wijnbouw is tot op heden niet te overzien. Deze erfenis laat zich het beste zien in het gebruik van druivenrassen zoals de druivenras Cannonau, die niets anders is dan de oer Spaanse soort Garnacha. Maar ook de hier veel voorkomende druivenras Carignano alias Cariñena of Carignan en Vermentino. Vooral de Cannonau bezit een groot kwaliteitspotentieel wat tot op heden louter en alleen in Zuid-Frankrijk en in Zuid-Australië tentoon gespreid wordt. Toch zou menige gerenommeerde supertafelwijn uit Toscane zijn bijzondere kwaliteiten te danken hebben aan een meer of minder aandeel Cannonau (die aan de Toscaanse kust Alicante wordt genoemd, wat nog een aanwijzing is voor

de Spaanse herkomst) Cannonau brengt stevige en alcoholrijke, maar niet bovenmatig tanninerijke wijnen voort, die niet alleen een complex aroma bezitten en goed houdbaar zijn, maar ook uitstekend geschikt zijn voor cuvées, bijvoorbeeld met Cabernet Sauvignon. Ook de Carignano is op Sardinië in staat interessante wijnen met een aanhoudende geur en een ronde, volle smaak voort te brengen. De beste daarvan worden onder de DOC-benaming Carignano del Sulcis op de markt gebracht. Uit de provincie Gallura in de noordelijke punt van het zonnige eiland stamt de beste Vermentino, een aangenaam fruitige, frisse witte wijn met af en toe zelfs exotische aroma nuances die uitstekend met de regionale viskeuken harmonieert. Sardinië grossiert in een groot aantal buiten het eiland nauwelijks bekende druivenrassen zoals Caricagiola, Pascale, Gregu Nieddu, Caddiu, Carenisca, Retagliuda, Nieddu Mannu. Minder bekend is ook de Monica, die onder de DOC namen Monica di Cagliari en Monica di Sardegna wordt gebotteld, terwijl de Malvasia die vooral tot liquoroso – verrijkte dessertwijn- wordt verwerkt en onder dezelfde regionale herkomstbenaming op de markt wordt gebracht, eveneens op het Italiaanse vasteland verbreid is. Ook onder de benaming Vernaccia di Oristano worden enerzijds krachtige, droge witte wijnen, anderzijds sherryachtige liquoroso wijnen aangeboden. De naam Vernaccia zegt daarbij niets over een eventueel verwantschap met de Toscaanse Vernaccia di San Gimignano of met de Vernatsch uit Zuid-Tirol, aangezien hij in Italië voor de meest uiteenlopende rode- en witte druivenrassen wordt gebruikt. Goede witte, rode en rosé wijnen komen tegenwoordig vooral uit het DOC-gebied Alghero, het grootste en productiefste van het eiland. Nog altijd spelen de wijnen van Sardinië nauwelijks enige rol van betekenis op de internationale dan wel op de Italiaanse markt. Reden hiervoor is dat de wijneconomie op het eiland nog altijd stevig wordt gedomineerd door coöperaties. Daarnaast zijn er slechts twee a drie wijnhuizen die zich met landelijke en zelfs internationaal renommee kunnen handhaven. Nog steeds wordt een groot deel van de regionale productie op het eiland zelf geconsumeerd of gaat en vrac naar het Europese vasteland om te worden versneden met beroemdere wijnen.

geringe neerslag zorgen voor optimale rijpingscondities, de arme bodem voor expressieve wijnen en de tot 900 meter hoog gelegen hellingen van het berglandschap brengen bijzonder elegante, aromatische wijnen voort. Al bij de Griekse emigranten in de oudheid was Sicilië beroemd om zijn agrarische producten en wijnen. Wijnstokken waren door de Feniciërs ingebracht, maar de Grieken brachten naast wijngaardtechnieken en nieuwe druivenrassen, zoals de Grecanico, ook mythen en goden mee uit hun vaderland. Zelfs de van het eiland Lesbos verdreven dichteres Sappho zou hier wijn hebben verbouwd, en voor de Romeinen gold Siciliaanse wijn later als welkome afwisseling voor de beroemde Falerner. Als dan eeuwen later de Arabieren voet aan land zetten is vindt er nauwelijks een teruggang plaats in de wijnbouw. Ondanks datgene wat de Koran voorschrijft, voerden de Arabieren ook het alcohol distilleren in. Gedurende de Middeleeuwen brandden vooral de monniken het geheimzinnige levenswater, waarmee ze hun rijkdom uit verafgelegen landerijen en een productieve landbouw nog vergrootten. Sicilië was daarmee een van de weinige delen van Italië waar de wijnbouwtraditie ook in de eeuwen van sociale en politieke neergang buitengewoon levendig bleef. Pas onder heerschappij van Spaanse onderkoningen was de wijnproductie tanende. Er werd nu hoofdzakelijk graan verbouwd. Pas tegen het eind van de 18e eeuw was het de Engelsman John Woodhouse die in Marsala een alternatief vond voor de duurder wordende Sherry. De wijnbouw leefde op maar dit was van korte duur. Ook Sicilië werd getroffen door de druifluis en ook de roem van de edele Marsala verbleekte weer. Tegenwoordig is Trapani in het westen met een jaarproductie van 4.5 miljoen hl de grootste wijnbouwprovincie van het eiland. Enkele van de interessantste Siciliaanse wijnen is afkomstig van de Liparische eilanden in het Noord oosten – daartoe behoort ook de Stromboli Vulkaan - en van Pantelleria, halverwege het Sicilië en het vasteland van Tunesië. Van Malvasia Liparia en Zibibbo alias Muscat of Alexandria worden hier een aantal zeer mooie dessert wijnen gemaakt. Met name de Moscato di Pantelleria toont zich consistent en van zeer hoge kwaliteit.

Sicilië

Een eiland van tegenstrijdigheden. Zo kan Sicilië het beste worden omschreven. Het is qua wijngaardoppervlakte even zo groot als Apulië maar heeft meer dan de overige Zuid-Italiaanse regio’s zijn potentieel voor de productie van echte topwijnen ontdekt. De condities voor wijnbouw op Sicilië zijn werkelijk ideaal: zon, warmte, en

Wijnkenner - 5

De Negroamaro

De Negroamaro-druif is de grote overlever van het zuidelijk gelegen Salento.

We spreken over de provincie Puglia waar in totaal zo’n 30.000 ha staat aangeplant met Negroamaro. En ondanks de massale rooiingspolitiek van de jaren ’80 en ’90 is dit nog altijd ¼ van de totale wijngaard van deze regio. Er is eigenlijk weinig bekend over de herkomst van deze druif. Er zijn geen sporen terug te vinden in geschriften van de vorige eeuw en de reden hiervoor is dat niemand veel ophad met de locale wijnen. Men neemt aan dat de druif, via een passage in Albanië, uit Griekenland afkomstig is. Alles wijst er op dat hij een verwante is van de wijdverspreide Griekse Xinomavro-druif.

Waarom overleefde de Negroamaro wel en andere druivenrassen niet? De druif was (en is) de lieveling van de wijnbouwers. Zijn productie is stabiel, hij is goed bestand tegen ziektes en kan tegen droogte, wat uiteraard geen luxe is in Puglia. Verrassend genoeg is de druif ook in staat kwaliteitswijnen voort te brengen. De etymologische verklaring is vrij duidelijk. De naam is afgeleid van het dialect ‘Niuru Maru’. De wijnen die op basis van deze druif worden gemaakt hebben meestal een zeer diepe, bijna zwarte kleur (negro). Ten tweede hebben ze in de afdronk een aangenaam bittertje (amaro) die perfect de frui-

tigheid compenseert. Het is opvallend dat deze druiven, ondanks de hitte, voldoende zuren behouden om de wijn in evenwicht te houden.

mediterrane rosé’s. Deze wijnen hebben eigenlijk de structuur van lichte rode wijn en zijn gastronomisch goed inzetbaar.

Men vindt zelden Negroamaro als monocépage. Hij is bijna altijd als dominante speler aanwezig in een blend maar wordt dikwijls aangevuld met Montepulciano, Malvasia Nera of Primitivo. Als de druif verbouwd wordt volgens het “arbarello-systeem”, krijgt men volle, geconcentreerde en aromatische wijnen. Belangrijk is ook dat de prijzen zeer toegankelijk blijven. Er wordt een brede waaier aan wijnen gemaakt op basis van deze druif. De bepalende factoren zijn het rendement en het moment van oogsten. Voor een dikke, volle wijn met een hoog alcoholgehalte wacht men het beste tot eind oktober, zelfs begin november. Regen wordt dan de grootste vijand. Voor een verfijnde en meer gebalanceerde wijn kan er het beste in de tweede helft van september geoogst worden. Men laat de wijn rijpen in barriques. De Negroamaro wordt ook zeer dikwijls gebruikt voor het maken van

De Negroamaro heeft verschillende andere namen: Abbruzzese, Albese, Arrise, Jonico, Mangiaverme, Negro Amaro, Nero Amaro, Nero Leccese, Nicra Amaro, Niuru Maru en Uva Cane De Negroamaro zorgt vaak voor intense en krachtige wijnen met een intense robijnrode kleur. Een goede Negroamaro wijn heeft een warme en volle smaak, met in de afdronk een aangenaam bittertje.

Salice Salentino

Ten zuidoosten van de stad Bari openbaart zich een welhaast on Europees gebied; droge vlakten, cactussen en zelfs palmbomen afgewisseld door witgeverfde huisjes doen zeer Afrikaans aan en het is dat er druivenstokken staan aangeplant anders is men geneigd te denken zich in de kuststreken van Tunesië te bevinden. Toch is het de nabijheid van zowel de Adriatische- als de Ionische zee die hier voor welkome verkoeling zorgt.

Salento is de smeltkroes van een aantal zeer typische Italiaanse druivenrassen. Primitivo, Negroamaro en Malvasia Nera zijn bekend om het feit dat zij kracht en structuur geven aan de rode wijnen uit Noord-Italië. Het kost menig wijnmaker in deze streek moeite om de wereld te overtuigen van de potentie die deze druivenrassen hebben om daar een op zich

6 - Wijnkenner

zelfstaande wijn van te maken, mét voldoende elegantie en finesse.

Toch is dat wel gelukt met de Ca Foscola Salice Salentino. De wijn valt allereerst op door de rijke schakering roodtinten en daarbij de zwoele, bijna wulpse geur. Mooi zacht fruit, cassis, laurier afgewisseld met een toegankelijke kruidigheid zoals we die maar zelden aantreffen. Natuurlijk is dit een wijn die vraagt om een maaltijd maar dat is juist waar het om gaat bij Italiaanse wijnen. Een Italiaan zal nooit een maaltijd voorzetten zonder daarbij een wijn te serveren. Andersom geldt dus ook; geen wijn zonder gerecht. Hoe eenvoudig ook. Voor deze Salice Salentino zijn druivenrassen als Negroamaro, Malvasia Nera di Brindisi en Malvasia Nera di Lecce gebruikt. Dit zijn ook de druivenrassen die door de wetgever

Negroamaro Vallarsa barrique Salento Artikelnummer: 791390

zijn aangewezen. Toch gaan er stemmen op om ook andere druivenrassen toe te staan. Chardonnay, Aleatico en zelfs Pinot Bianco zouden met de tijd wel eens gebruikt mogen gaan worden voor deze zeer plezierige wijn uit Puglia.

Ca Foscolo Salice Salentino DOC Artikelnummer: 791372

Italiaanse wijnoogst 2011 kleinste in 60 jaar De Italiaanse wijnoogst 2011 is met een geschatte opbrengst van slechts 40,3 miljoen hectoliter de kleinste van de afgelopen 60 jaar. Dit volume ligt 14% onder dat van 2010. Behalve door klimatologische omstandigheden komt dit door maatregelen als rooien of groene oogst, beide gesubsidieerd door Europa. Gerooid is de afgelopen paar jaar vooral op Sicilië, in Apulië en Emilia-

Marsala Het grootste succes in de Siciliaanse wijnbouw is ontegenzeggelijk Marsala. Deze verrijkte wijn werd door toeval ontdekt door een jonge Engelsman. Deze John Woodhouse, koopmanszoon uit Liverpool kwam in 1770 toevallig in de haven van Marshallá, het huidige Marsala, terecht waar hij een inheemse wijn kreeg geserveerd die niet onder deed voor de bij de Engelsen zo geliefde producten uit het Spaanse Jerez of van het Portugese eiland Madera. Na lange voorbereidingen en een driejarige onderzoeksfase kon Woodhouse zijn eerste leveringen naar Engeland

Romagna. Groene oogst werd uitsluitend op Sicilië uitgevoerd. De drie genoemde regio´s vormen samen met Veneto de Italiaanse top 4 in productievolume, in 2011 goed voor 60% van de totale oogst. De lagere opbrengst wordt gecompenseerd door een prijsstijging voor druiven en most van 5 tot 35%. Die was zeer welkom na de forse daling sinds 2009.

verschepen. De doorbraak kwam in 1880 in de vorm van een staatsorder van admiraal Nelson, die voor zijn vloot een jaarlijkse levering van 500 vaten bestelde. Hoewel druiven aanvankelijk in overvloed en voor gunstige prijzen aanwezig waren, zorgde het succes van de wijn voor serieuze problemen in de bevoorrading. Woodhouse leende daarom de wijn boeren het nodige kapitaal voor de aanleg van nieuwe wijngaarden en kreeg in ruil daarvoor prijsgaranties voor druiven en basiswijnen.

Ook anderen kregen kucht van de successen en zo kwamen er steeds meer producenten en handelaren die zich toelegden op de productie van Marsala. Een eeuw lang kon de Siciliaanse wijnindustrie zich in het succesverhaal van Marsala koesteren en toen kwam onherroepelijk het verval. De druifluis, nieuwe concurrentie van andere wijnlanden waaronder Australië, de vraag naar drogere wijnen, het leidde er allemaal toe dat de Marsala zich in de onherroepelijk neerwaartse spiraal van overproductie en prijsdaling moest bewegen met als gevolg een minimale productie en vraag. Uiteindelijk vond alleen de Marsala dell Uovo – waaraan eigeel werd toegevoegd – nog enige aftrek maar daarna was het toch echt gedaan met Marsala. Pas in de jaren ’80 werden weer voorzichtige pogingen gedaan. Tegenwoordig wordt kwalitatief hoogwaardige Marsala gemaakt door een handvol producenten. Deze interessante producten dragen namen als fine, superiore, vergine of vergine stravecchio. Het zijn wijnen, die tot achttien volumeprocent alcohol bezitten en vier tot tien jaar in het vat rijpen. Ze zijn vooral geschikt als aperitief of als dessertwijn. De beste wijnen vertonen een zo verbazingwekkende veelzijdigheid qua aroma dat de nog altijd slechte reputatie van de Marsala maar moeilijk te begrijpen is.

Wijnkenner - 7

Ripasso en Amarone Kan Ripasso en de bijbehorende Amarone overal ter wereld worden gemaakt, en dat gebeurt ook hier en daar, één gebied is onlosmakelijk verbonden met beide typen wijn: Valpolicella. Dit gebied vinden we ten oosten van het Gardameer in Noordoost Italië. Ingebed tussen Bardolino en Soave komen hier prachtige rode wijnen vandaan afkomstig van de Corvina Veronese druiven. De verkoelende winden vanaf het Gardameer zorgen voor langzame rijping van de druiven en dus voor verfijnde aroma’s. De Corvina Veronese is een lastige druif, want de eerste 3 à 4 knoppen aan de ranken dragen geen fruit, waardoor het pergolasysteem om de ranken te geleiden nog steeds volop in gebruik is. Sinds enige jaren is er van de Corvina Veronese een andere kloon ontdekt, de Corvina grosso. De druiven van Corvina Veronese kunnen na de oogst enige maanden op roosters worden ingedroogd. Dit proces van apassemento maakt het mogelijk een uitzonderlijk scala aan verschillende wijnen uit de Veronese te maken: de gewone Valpolicella (zonder ingedroogde druiven), Amarone (droge of zeer lichtzoete wijn uit ingedroogde druiven), Recioto (zoete wijn uit ingedroogde druiven) en Ripasso (wijn, die refermentatie op ingedroogde druiven heeft ondergaan). Voor de normale Valpolicella zijn naast de Corvina de Rondinella (voor robuustheid) en Molinara (voor zachtheid) verplicht. Een goede Valpolicella vertoont een concentratie van smaken, lichte houtaroma’s die zacht en kruidig overkomen. Recioto en Amarone worden gemaakt uit druiven die gedurende 3 à 4 maanden na de oogst worden ingedroogd. Vroeger gebeurde dat zuiver onder de invloed van de buitenlucht, in speciale halfopen droogkamers. Tegenwoordig wordt door vrijwel alle producenten, ook de meeste ambachtelijke, klimaatbeheersing toegepast om optimale droogcondities te kunnen handhaven. Het verschil tussen Recioto en Amarone is de mate van zoetheid: Recioto is flink zoet, met 100 gram restsuiker per liter of meer en is te vergelijken met een delicate vorm van Port. Amarone is droog bedoeld, zij het dat er regelmatig een klein restzoetje in zit. Een goede Amarone is krachtig, mondvullend en zwoel, maar ook elegant door het hoge zuur van de Corvina. De flinke dosis alcohol niet zelden 18%, merk je nauwelijks, doordat het droogproces ervoor zorgt dat alle geur- en smaakcomponenten perfect zijn geïntegreerd. De bittere Recioto is een traditionele wijn. Het nadroogproces van de druiven is al z’n 2000 jaar oud, bedacht door de Romeinen met het doel om zoete wijn te maken. Ze wisten al dat de vergisting in de regel stopt wanneer de most 14-15 % alkohol heeft bereikt, zodat je restsuiker overhoudt als je met een hoge suikerconcentraie aan de vergisting begint. Over het ontstaan van de Amarone vertelt bijna iedere wijnboer zijn eigen legende. Uit de grote diversiteit van verhalen is als grote lijn te destilleren dat in de loop der tijd steeds meer wijnmakers ontdekten dat af en toe een voor Recioto

8 - Wijnkenner

bedoeld vat helemaal uitvergistte. Gaandeweg werd hiervoor de term Amarone (= de bittere) gangbaar. Een soort ongeluk. Langzamerhand werd duidelijk dat Amarone ontstond wanneer de vergisting begon bij een te lage suikerconcentratie. Boven de 300 gram per liter most kreeg je altijd Recioto, onder de 250 gram per liter Amarone. Pas na de Tweede Wereldoorlog ontstond er door de vraag naar droge tafelwijnen voor Amarone een echte markt. Recioto kwam toen op de tweede plaats. Het maken van Amarone is een lastige kwestie. Om te beginnen moet de vergisting beginnen in de winter, in most met zo’n 200 gram suiker per liter. Als je de natuur zijn loop laat hebben, gaat dat tergend langzaam en zelfs als het gisten eenmaal op gang is gekomen (het is dan winter) sleept het zich trager dan traag voort. De volledige omzetting van de suikers duurt dan letterlijk enige jaren. Inmiddels hebben de meeste Amarone -producenten de vergistingproblemen opgelost. Net als bij het gewone wijn maken is er sprake van verschillende filosofieën, maar die lopen, door het complexe productieproces van Amarone, hier ver uiteen. De industriële school van vooral grote producenten maken een Amarone die ± 15 % alcohol bevat en geen restzoet. Dit betekent verhoging van de mosttemperatuur aan het begin van de vergisting en toevoeging van gisten. De ambachtelijke producenten, die de 18% alcohol niet schuwen laten de vergisting helemaal zijn slepende gang gaan. Door minder in te grijpen in de vergisting (amarone sur lie) hebben deze amarone’s altijd een restzoet maar geen vluchtige zuren. In feite kun je spreken van een lange koude maceratie, waardoor aromastoffen zich beter kunnen ontwikkelen en ook nog eens goed behouden blijven. Als de most vanaf het begin af op barrique laat gisten hou je de infecties buiten de deur. Een ambachtelijke amarone is krachtig, kruidig, zwoel en delicaat tegelijk. Ripasso betekent letterlijk opnieuw laten passeren en staat voor het proces waarin een Valpolicella normale over de uitgeperste schillen van een Amarone of een Recioto wordt geleid. In de schillen bevinden zich nog wat van de stoffen, met name glycerine en aromatische verbindingen, die amarone zijn diepe geur en krachtige smaak geven. Die komen zodoende in de Ripasso terecht. Bovendien zijn de schillen nog niet helemaal uitgegist, zodat er een refermentatie optreedt die wat extra alcohol aan de wijn toevoegt. Ook worden op deze manier de laatste intense smaken en kleuren afgegeven en krijg je eigenlijk een wijn met allure van de Amarone maar dan een stuk voordeliger. Na de gisting rijpt het sap maar liefst 18 maanden op eiken vaten en krijgt daarmee een zeer krachtige en kruidige smaak met hele zachte tannines. Bij iedere slok ontdek je nieuwe geuren en smaken en is daardoor een genot om te drinken. Een goede Ripasso verenigt daardoor de drinkbaarheid van een normale met de diepgang en het zwoele karakter van een amarone: best of two worlds! Lekker met gegrild vlees en zelfgemaakte friet of een kaasplank met gerijpte kazen.

Cepage wijnen in

Bordeaux

Ofschoon Bordeaux’s reputatie is gebouwd op het gebruik van meerdere druivenrassen, is er een groeiende groep wijnmakers die meer en meer het pad volgt van bijvoorbeeld Chateau Pétrus. Daarbij gefocust op het maken van wijnen gebaseerd op één enkele druivenras. Cépagewijnen in Bordeaux! Open de officiële Bordeaux website en al zeer snel valt daar de volgende zin te lezen: “het gedistingeerde karakter van alle Bordeaux wijnen ligt opgesloten in het feit dat al eeuwenlang de edelste druivenrassen worden gebruikt om tot een welhaast perfecte blend te komen. Hierbij telt dat de som der delen groter is dan de delen afzonderlijk”. Los van het feit dat het allemaal wat minder hoogdravend mag, maakt bovenstaande wel duidelijk wat je krijgt als je een fles Bordeaux opent; een mix van verschillende druivenrassen die leidt tot complexiteit en subtiliteit in de smaak. Vervolgen we de tekst van de website dan wordt ons verteld dat rode Bordeaux grotendeels bestaat uit een mix van Cabernet Sauvignon en Merlot. Waarbij Cabernet Franc, Petit Verdot en in sommige gevallen Malbec en Carménère ook deel uitmaken van het geheel. Het zijn deze druivenrassen die, hoe minimaal ook toegepast, zorgen voor extra diepgang en structuur aan de Bordeaux wijn. Bij witte Bordeaux denken we bijna altijd aan Sauvignon Blanc als gebruikte druivenras. Dit terwijl er in de Bordeaux regio veel meer Sémillon staat aangeplant. Praktisch alle witte Bordeaux wijnen bestaan uit Sauvignon Blanc én Sémillon terwijl er ook een weinig Muscadelle wordt gebruikt om het geheel wat “spannender” te maken. Het idee van de Bordeaux “blend” is al decennialang een voedingsbodem voor velerlei discussies. Het is juist het gebruik van meerdere druivenrassen wat het onderscheid maakt met bijvoorbeeld dat andere “grote wijngebied”, Bourgogne. Hier werkt men immers eeuwenlang wel met cépage wijnen. Pinot Noir voor rode Bourgogne en Chardonnay voor witte. Maar niet alleen dat, het gebruik van verschillende druivenrassen is ook waar kleinere gebieden binnen de Bordeaux zijn of haar identiteit vandaan haalt. De rechteroever van de Gironde bezit een Merlot dominantie, terwijl juist op

de linkeroever de Cabernet Sauvignon nadrukkelijk aanwezig is. Waarom dan toch een stap verdergaan en uiteindelijk een 100% Merlot vervaardigen? Of een 100% Cabernet Sauvignon? Francois Lurton, bekend van zijn wijnen uit onder andere Languedoc, Chili en Argentinië, verwoordt het vrij eenvoudig: “vanuit de Verenigde Staten en zeker vanuit het Verenigd Koninkrijk is er een niet aflatende vraag naar monocepage-wijnen. Bordeaux heeft altijd lang aan deze vraag kunnen voldoen. Maar los daarvan, Merlot en Cabernet Sauvignon gedijen zeer goed op de kiezelrijke gronden van de bordeaux streek en het is daarom vele malen gemakkelijker om een goede Merlot uit Bordeaux te maken dan een goede Merlot uit Argentinië. En ik kan het weten, want ik maak ze allebei!”. Het idee van slechts één enkele druivenras gebruiken is niet nieuw. Integendeel. Twee ‘icoon’wijnen uit de Bordeaux zijn nota bene opgebouwd uit slechts één druivenras; Chateau Pétrus is 100% Merlot, ( er staan wat rijen Cabernet Franc aangeplant maar deze wordt nauwelijks aangewend voor de exorbitante topwijn ) en Pavillon Blanc, de witte wijn van Chateau Margaux, 100% Sauvignon Blanc. En degene die deze wijnen daadwerkelijk heeft geproefd zal niet kunnen weerleggen dat ook deze wijnen een enorme complexiteit bezitten. Gelijk aan een Bordeaux blend. Het zijn met name de wijnmakers in de kleinere appellations die in toenemende mate overgaan tot het maken van cépage wijnen. “Het is voor hen een manier om zich te onderscheiden van de massa”, zo stelt Lilian Seguir, commercieel directeur van Château Magdelaine-Bouhou in Blaye. “Om als klein wijndomein op te vallen in een zeer concurrerende markt is, laat ik het zo zeggen: een uitdaging. Juist door van de begaanbare paden af te gaan, zorgt dat er over onze wijnen wordt gesproken. We zijn onderscheidend”. Château Magdelaine-Bouhou maakt een 100% Cabernet Sauvignon rosé en ook een 100% Merlot. Maar het waren de twee 100%

Malbec wijnen wat de interesse wekte bij onder andere de pers en collega wijnmakers in de regio. “ in de eerste helft van de vorige eeuw was de aanplant van Malbec in de regio Blaye niet minder dan 80%. Maar door de zeer strenge vorst van 1956 en de mateloos grote populariteit van Merlot de laatste decennia, maakte dat de totale aanplant van Malbec nu nog maar een schamele 15% bedraagt. Slechts weinigen gebruiken Malbec, zelfs in blends komen we Malbec nog maar weinig tegen. Wij zagen hierin juist een mogelijkheid om ons te onderscheiden. Daar waar de ‘markt’ vraagt om cepage-wijnen, is het de wetgever die anders bepaalt. Om bijvoorbeeld een wijn te verhandelen als zijnde appellation Côtes de Bordeaux, moet de wijn uit meerdere druivenrassen zijn opgebouwd. Andere appellations zoals AC Bordeaux, AC Bordeaux Supérieur en Pomerol mogen voor 100% uit één enkele druivenras bestaan mits deze druivenras voorkomt in het zogenaamde Cahier de Charges. Hierin staan alle plaatselijke verordeningen en eisen vermeld waaraan de wijnmaker zich dient te houden. Het zal niemand verbazen dat voor de cepagewijnen juist de meest toegankelijke druivenrassen worden gebruikt zoals de Merlot en in iets minder mate de Sauvignon Blanc. Ook Sémillon komen we tegen in de vorm van mono-cepage wijn en dan met name in Sauternes en Barsac. En niet de minste; Château Climens, Premier Cru Classé de Sauternes is een 100% Sémillon! Voor Cabernet Sauvignon liggen de kaarten duidelijk anders. De onvoorspelbare en grillige zomers in Bordeaux maken dat “Cab” nogal eens moeizaam rijpt. Juist dan is hij gebaat bij toevoeging van bijvoorbeeld Merlot of Cabernet Franc. De grote wijnhuizen durven het nauwelijks aan om een 100% Cabernet Sauvignon uit te brengen. Er zijn uitzonderingen; Château Haut-Brion 1986 bestaat uit 100% Cabernet Sauvignon. Het is wel de enige jaargang waarin men dit aandurfde.

Wijnkenner - 9

third the harvest. Originally deep-red coloured,the complex, in vatsyear at aafter temperature between 28-30ºC, until reaching desiredfull-bodied Baumé. At and this

Jonge Vintage Ports hebben intense smaak en originating een diepe inktachtige paarse kleur.ADe aroma’s van with a grape remarkable ageing potential. phase brandy iseen added (benefit), a fortified wine. wine of an bosvruchten zorgen samen met de stevige tannine voor een mooie balans. exceptional quality, from a single harvest, being bottled between the second and Tasting Notes Cálem Vintage 1991 Port heeft een robijnrode kleur en een explosieve geur van zoet rijp fruit met een third with year after the harvest. deep-red coloured, complex, and Ruby brick colour hints. Originally Presents an explosive and sweet nose offull-bodied ripe red fruit vleugje vegetale tonen. De smaak is zonder meer zijdezacht te noemen. Vol van smaak, mooi in balans, with a remarkable ageing potential. under subtle essence of vegetable notes. Smootheen and silky in is verfi jnd enazeer harmonieus is deze Vintage 1991 Port absoluut aanrader. Bijthe het taste, ouderen,itworden full-bodied, a notable but preserving a stupendous Tasting Notes de extremely smaken minder intens, meerdeep, elegant,with complex en zachtacidity van kleur, aroma’s en structuur.

Hand-harvest at their finest, the grapes are destemmed, crushed and vinified in a careful maceration with extraction of colour, tannins and pellicle aromas, complemented by permanent pumping during fermentation. This process takes place in vats at a temperature between 28-30ºC, until reaching the desired Baumé. At this phase grape brandy is added (benefit), originating a fortified wine. A wine of an exceptional quality, from a single harvest, being bottled between the second and third year after the harvest. Originally deep-red coloured, complex, full-bodied and with a remarkable ageing potential.

balance and a superb Harmonious and persistent Ruby with brick colourrefinement. hints. Presents an explosive and sweet finish. nose of ripe red fruit

Bijunder Vintagea Port vormt zich eenofresidu in de fles. Dit is Smooth een natuurlijk een flesitVintage subtle essence vegetable notes. and verschijnsel silky in theentaste, is Recommendations Port dient altijd voor het serveren ruim enkele uren rechtop geplaatst te worden, voordat deze voorextremely full-bodied, deep, a notable but preserving a stupendous The wine should be stored in awith fresh, dry andacidity dark place, without temperature zichtig wordt gedecanteerd. Serveer de Vintage Port aan het eind van de maaltijd met sterke kazen. balance and a superb refinement. Harmonious and persistent finish.

Vinification

variations, and the bottle must remain in a horizontal position. This wine can be kept in bottle for an indefinite period, without any damage to the quality of its Recommendations Vintage Port wordt ook wel “the King of Ports” genoemd en meest is de krachtige Port. Slechts 1% van proprieties and character. Once opened, should be decanted andtemperature consumed within The be stored fresh, dryis it and dark van place, without alle Portwine komtshould als Vintage Port op in de amarkt. Het een blend wijnen van verschillende quinta’s 2 to 3 days. The periods here suggested are merely for guidance, not implying thekept variations, and the bottle must remain in anadat horizontal position. wine canvaten be maar uit één oogstjaar en wordt ongefi lterd gebotteld ze twee tot drie jaar This in eikenhouten deterioration of the wine but only a slow evolution that can lead to the loss of its in bottle hebben gerijpt.for an indefinite period, without any damage to the quality of its original sensorial characteristics. The explosion of fruit and the singularity of the proprieties and character. Once opened, it should be decanted and consumed within style justify thealleen extraordinary marriage with rich chocolate desserts, like Vintage wordt gemaakt druiven uit demerely allerbeste wijngaarden, meestal in chocolate de Cima 2 to 3Port days. The periods herevan suggested are for guidance, not implying the fondants with redcurrant sauce or black chocolate mousse. Blue or hard cheeses, Corgo, die na een uitzonderlijk goede als zethat perfect zijn.toGemiddeld wordt deterioration of the wine butzomer only aworden slow geplukt evolution canrijp lead the loss of its “Serra type, also an excellent combination. exceptional quality er original drie keerda perEstrela” decennium een are vintagejaar uitgeroepen. Dit door The het Instituto dos of Vinhos sensorial characteristics. The explosion ofgebeurt fruit and the singularity the of this wine makes it unique and worthy of being enjoyed alone or with a pleasant do style Dourojustify e do Porto(IDVP) nadat hetmarriage de monsters van rich de wijn heeft goedgekeurd. of the extraordinary with chocolate desserts,Een likeshipper chocolate handelaar zal alleenatredcurrant dan een vintage declareren als 12 er voldoende wijn voorradig als hijcheeses, aanvoelt cigar. Serve a temperature between and 14 ºC. fondants with sauce or black chocolate mousse. Blueisorenhard

Traditional grapes from Douro, mainly Touriga Nacional, Tinta Roriz and Touriga Franca.

Grape Varieties Up to 600 meters.

Height

Schist greywacke ante-Ordovician, with some inclusions of a geological formation of granitic involving nature.

Soil

The vineyard is disposed along the slopes on horizontal levels and, more recently, they are planted along the lines of greatest slopes, so called “Vinha ao Alto” (vertically planted vines).

dat“Serra de markt klaar voortype, is. Vintage Port moet lang in de fl es rijpen, minimaal jaar alvorens hij op daerEstrela” are also an excellent combination. The12exceptional quality Technical Details dronk begint te komen en heeft een enorm bewaarpotentieel van soms wel 50 jaar of meer. of this wine makes it unique and worthy of being enjoyed alone or with a pleasant %vol worden gedecanteerd en uitgeschonken. DeAlcohol wijn heeft veel bezinksel en moet20,0 voorzichtig

Vine

cigar. Serve at a temperature between 12 and 14 ºC. pH 3,84

Technical Details Onderstaande jaartallen zijn de algemene Total Acidity 3,75 “declared” g/dm3 Vintage Portjaren van de afgelopen 60 jaar: Alcohol 20,0 %vol 3 Reducing Sugars 98,20 g/dm 2007, 2003, 2000, 1997, 1994, 1992, 1991, 1985, 1983, 1980, 1977, 1975, pH 3,84 1970, 1966, 1963, 1960, 1958, Pedro 1955, 1950, Sá 1948, 31947, 1945 Winemaker Reducing Sugars Sheet Code: Version: Date:

PPCAVG191ENV2 2.0 03-12-2010

Winemaker

[email protected]

Cálem Vintage Porto 1991

Total Acidity

Port Wine | Portugal

75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl.

Tasting Notes

1990 1983 1989 1991 1999 2000 2002 2003 2007

Cálem Vintage Port 1991 wordt geproduceerd van één enkele exceptioneel goede Schist greywacke inclusions geological formation oogst. Na twee of jaara op eikenhouten vaten te of Up to 600 meters.ante-Ordovician, with some granitic involving nature. hebben gerijpt, wordt de Port gebotteld in de Grape Varieties kelders van Vila Nova de Gaia. Op fles wordt Height Traditional grapes from Douro, mainly Touriga Nacional, Tinta Roriz and Touriga de Port, mits horizontaal en donker bewaard, Up to 600 meters. Franca. met het jaar mooier. Het karakter van de Port Vinification Grape Varieties zal gedurende de jaren veranderen. In het Hand-harvest at their finest, themainly grapesTouriga arealgemeen destemmed, and vinified Traditional grapes from Douro, Nacional, Tinta Roriz and Touriga wordt crushed geadviseerd Vintage Portintea careful maceration with extraction of colour, tannins andleeftijd pellicle Franca. drinken na een vanaromas, minimaal 8 jaar, complemented fermentation. Thiskan process takes 50 place Vinification by permanent pumping during echter deze Vintage Port gemakkelijk in vats at a temperature between 28-30ºC, until reaching the At oud worden.crushed De desired gebruikte druivenrasHand-harvest at their finest, the grapes arejaar destemmed, and Baumé. vinified in athis phase grape brandy with is added (benefit), originating a fortified wine. A wine of an sen tannins voor deze Vintage 1991aromas, Port zijn Touriga careful maceration extraction of colour, and pellicle Nacional, Tinta Roroz en Touriga Franca. exceptional quality, from a single harvest, being bottled between the second complemented by permanent pumping during fermentation. This process takesand place

Soil Height

Ruby with brick colour hints. Presents an explosive and sweet nose of ripe red fruit under a subtle essence of vegetable notes. Smooth and silky in the taste, it is extremely full-bodied, deep, with a notable acidity but preserving a stupendous balance and a superb refinement. Harmonious and persistent finish.

Cálem Porto Colheita Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage Cálem Porto Vintage

(vertically planted vines). Vine

Soil vineyard is disposed along the slopes on horizontal levels and, more recently, The they are planted along the lines of with greatest slopes, so called “Vinha ao Alto” Schist greywacke ante-Ordovician, some inclusions of a geological formation of (vertically plantednature. vines). granitic involving

Recommendations

730680 730681 730544 730547 730682 730545 730683 730684 730685

37,5 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl. 75 cl.

The wine should be stored in a fresh, dry and dark place, without temperature variations, and the bottle must remain in a horizontal position. This wine can be kept in bottle for an indefinite period, without any damage to the quality of its proprieties and character. Once opened, it should be decanted and consumed within 2 to 3 days. The periods here suggested are merely for guidance, not implying the deterioration of the wine but only a slow evolution that can lead to the loss of its original sensorial characteristics. The explosion of fruit and the singularity of the style justify the extraordinary marriage with rich chocolate desserts, like chocolate fondants with redcurrant sauce or black chocolate mousse. Blue or hard cheeses, “Serra da Estrela” type, are also an excellent combination. The exceptional quality of this wine makes it unique and worthy of being enjoyed alone or with a pleasant cigar. Serve at a temperature between 12 and 14 ºC.

10 - Wijnkenner

Cálem Porto 10 Years Old Cálem Porto 10 Years Old Cálem Porto 20 Years Old Cálem Porto 30 Years Old Cálem Porto 40 Years Old

Cálem Vintage Port 1991 Artikelnummer 730547

Technical Details

Cálem Porto heeft een aantal mooie geschenkverpakkingen in haar assortiment. Ook deze zijn verkrijgbaar via De Monnik Dranken.

730675 730676 730677 730678 730679

2004

Port they Wineare | Portugal planted along the lines of greatest slopes, so called “Vinha ao Alto”

20,0 %vol

Geschenken

75 cl. 75 cl. 75 cl. 37,5 cl. 75 cl.

Vine Cálem Vintage Porto 1991 The vineyard is disposed along the slopes on horizontal levels and, more recently,

Alcohol

Na de vinificatie in de Douro, vindt het ouderen van Cálem Porto plaats in eiken vaten in de schitterende kelders van Vila Nova de Gaia. De donkere en koele kelders bieden een optimale omgeving voor het ouderen van de Port. Het is ook in deze kelders waar Cálem ruim 130.000 bezoekers per jaar ontvangt voor rondleidingen en proeverijen.

Cálem Porto White & Dry Cálem Porto Lagrima White Cálem Porto Special Reserve Cálem Porto Late Bottled Vintage Cálem Porto Late Bottled Vintage

3,75 g/dm3

Het vinificatie centrum van Cálem bevindt zich in de São Martinho da Anta. De modernste technieken van wijnmaken in combinatie met het hoge niveau van kennis en ervaring van de wijnmakers resulteert in top Port wijnen.

730505 730518 730673 730674 730508

3,84

Cálem gebruikt de beste kwaliteit druiven voor het maken van haar Port. Dit betekent dat deze grotendeels afkomstig zijn uit de gebieden Cima Corgo en de Douro Superior, ook wel bekend als de ‘Port Wine Cathedral’. In dit gebied vindt men de meeste bekende wijngaarden (quinta), waaronder ook de wijngaard van Cálem.

75 cl. 100 cl. 37,5 cl. 75 cl. 100 cl. 37,5 cl. 75 cl. 100 cl. 75 cl.

Port Wine | Portugal

pH

Van Douro tot Gaia

Cálem Porto Fine White Cálem Porto Old Friends White Cálem Porto Fine Ruby Cálem Porto Fine Ruby Cálem Porto Old Friends Ruby Cálem Porto Fine Tawny Cálem Porto Fine Tawny Cálem Porto Old Friends Tawny Cálem Porto Rosé

PPCAVG191ENV2 2.0 03-12-2010

Total Acidity

Alhoewel Portugal zelf de grootste afzetmarkt is voor Cálem, is export altijd van groot belang geweest. Dit komt ook naar voren in het logo van Cálem. Het zeilschip behoorde tot de eigen vloot van het Porthuis. Tegenwoordig vindt men Cálem in meer dan 30 landen, vooral in West Europa en Noord Amerika, maar ook in gebieden als Brazilië, Puerto Rico, Oost Europa en Nieuw Zeeland.

730516 730670 730506 730514 730671 730507 730515 730672 730145

98,20 g/dm3

Cálem verkocht in 2010 meer dan 3,5 miljoen flessen Port, en heeft meer dan 10,5 miljoen flessen in voorraad. Volgens de wet, mogen Port huizen slecht 1/3 van de totale voorraad verkopen. Dit is noodzakelijk, gekeken naar het feit dat Port dient te ouderen.

De Monnik Cálem Porto Assortiment

Sheet Code: Version: Date:

Reducing Sugars

De huidige markt

Pedro Sá

Cálem Porto is in 1859 opgericht door António Alves Cálem. Het bedrijf heeft altijd veel tijd en energie gestoken in de productie van kwalitatieve Port. Dit heeft geresulteerd in een hoge waardering door de markt en diverse onderscheidingen.

Cálem Vintage Port 1991

Cálem Vintage Porto 1991

PPCAVG191ENV2 2.0 03-12-2010

Winemaker

Cálem Porto heeft zich ontwikkeld tot één van de bekendste en geliefdste Porthuizen. Als marktleider in Portugal is er geen winkel te vinden die geen Cálem Porto verkoopt. Met de bekende Cálem Porto Fine range in de varianten Ruby, Tawny, White en Rosé kent praktisch iedere Portugese familie de naam geologie teks Cálem. Cálem Porto heeft ook een rijk assortiment Vintage en Colheita op voorraad.

www.sogevinus.com

Kwaliteit sinds 1859

[email protected]

Cálem Porto

Sheet Code: Version: Date:

3,75 g/dm

98,20 g/dm3 Pedro Sá

Cálem Vintage Porto 1991 Port Wine | Portugal Vine

www.sogevinus.com

Wijnkenner - 11

The vineyard is disposed along the slopes on horizontal levels and, m they are planted along the lines of greatest slopes, so called “Vinha

Duitsland -

Oogst 2011 weer op normaal niveau Na de dramatisch klein uitgevallen oogst van 2010 is die van 2011 weer in lijn met het gemiddelde van de afgelopen tien jaren. De totale opbrengst wordt geschat op ongeveer 9 miljoen hectoliter tegen slechts 7 miljoen afgelopen jaar, waardoor er ontspanning op de markt zal komen. Het afgelopen jaar moest immers regelmatig ´nee´ verkocht worden wegens gebrek aan aanbod. Voor de gebieden Franken en Württemberg ziet het er in 2011 in kwantitatief opzicht minder gunstig uit. Beide

2011 Kometenwein?

In Duitsland kent men het verschijnsel Kometenwijn. Wijn van werkelijk uitzonderlijke kwaliteit die zeer zeldzaam is want er is nauwelijks een jaar waarin zo’n Kometenwein gemaakt wordt. In de geschiedenis van de Duitse wijnbouw was er slechts twee keer zo’n uitzonderlijk wijnjaar namelijk 1811 en 1911.

Het jaar 1811 was het jaar van de komeet. De komeet C/1811 F1was dat jaar niet minder dan acht maanden zichtbaar en vulde zo’n driekwart van de hemel met zijn licht. De druiven, geoogst ten tijde van de komeet, waren werkelijk perfect van kwaliteit. Edelzoet en zo puur en elegant. Dit alles moest welhaast toe te schrijven zijn aan de invloed van de komeet en de wijnen gingen de wereld over als zijnde Kometenwein. Niet zelden heeft men het in Duitsland ook over Elfen wijn daar men destijds geloofde dat de kometenregen het werk van elfjes was. Zelfs Goethe was destijds onder de indruk van het natuurfenomeen: Setze mir nicht, du Grobian, den Krug so derb vor die Nase! Wer mir Wein bringt, sehe mich freundlich an, sonst trübt sich der Eilfer im Glase“ zo valt te lezen in zijn gedichtenbundel Herr Geheimrat uit 1815. De elfjes in het glas duiden daarbij op de Kometenwein die Goethe op het moment dat hij het gedicht schreef hoogstwaarschijnlijk in zijn glas had! Felix Mendelssohn Bartholdy veranderde de tekst van Goethe enigszins en componeerde in 1840 zijn Türkisches Schenkenlied Ook 1911 wordt betiteld als Kometenwein, nu zonder dat er een kometenregen aan voorafging. De jaargang ging als zijnde “keizerlijk”de geschiedenisboeken in. Niet verwonderlijk dat bij het binnenhalen van de oogst in het najaar van 2011 menig wijnmaker onrustig wordt en dat ook de Duitse pers zich begint te roeren; zal ook 2011 kunnen worden opgenomen in de rij van Kometenwein? Alle tekenen wijzen daarop, hoewel…. Kurt Gabelmann, wijnmaker bij wijnhuis Graf von Kanitz in Lorch am Rhein, is in ieder geval zeer verguld over de jaargang 2011: “-er zijn uitzonderlijk gezonde, goudgele druiven geoogst. Een hoog mostgewicht in combinatie met een mooie zuurgraad en de Rieslings dit jaar barsten werkelijk uit van aroma’s”. Minder gelukkigen zijn er ook: Rainer Kruft in Veldenz an der Mosel. Op 26 augustus werd het dorp en daarbij ook zijn wijngaard, getroffen door een alles vernietigende hagelstorm. Hagelstenen zo groot als tennisballen vielen uit de lucht. Geluk bij ongeluk: de hagel viel loodrecht naar beneden zodat niet alle druivenstokken beschadigd raakten. Vooralsnog is de oogst de helft

12 - Wijnkenner

kregen ook nu weer te maken met zeer kleine oogsten als gevolg van zware vorstschade in het voorjaar. Ondanks het grillige verloop van het weer tijdens het groeiseizoen lijkt de kwaliteit over het algemeen goed te zijn uitgevallen dankzij gunstige omstandigheden in de nazomer en vroege herfst. Of 2011 zich daarmee als derde in een rijtje van legendarische ´Elfer´ met de legendarische oogstjaren 1811 en 1911 zal kunnen scharen, valt echter nog te bezien.

Onbekend maar niet onbemind….. Deze rubriek brengt onbekende druivenrassen voor het voetlicht. Unieke druivenrassen die in de vergetelheid dreigen te geraken.

Falanghina

Wat is Italië als wijnland toch geweldig! Niet alledaagse wijnen, niet alledaagse druivenrassen. Hier weer één waar we zo weinig van weten: de Falanghina.

minder dan voorgaande jaren. Waarbij 2010 ook al niet bijzonder groot was. Eigenlijk zou de prijs voor zijn wijn moeten worden verdubbeld maar gezien het economisch klimaat is dat vooralsnog geen optie.

Goede berichten verder in Duitsland. Van de Bodensee tot Berlijn spreken de wijnboeren van een gouden jaargang. Niet dat dit terug te vinden is in een hogere verkoopprijs, integendeel. Ronduit verwoestend was de vorst in de nacht van 3 op 4 mei. Nu zou de drie graden vorst op zich niet tot problemen hebben geleid, ware het niet dat de druivenstokken al vrucht aan het dragen waren, een maand eerder dan normaal. De bloesemzetting had al de grootte van een kinderhand. Normaal is dit nog slechts de grootte van een Euromunt. Franken, Taubertal, Wurttemberg, Raum Heilbronn waren allen slachtoffer van de verraderlijke nachtvorst. Het ergst getroffen was de Pfalz. 4000 h. een zesde van het totale wijngaardareaal raakte beschadigd of erger nog: werd vernietigd. Dit zeer grote wijnbouwgebied heeft nu al twee jaar op rij een tekort aan druivenopbrengst. Prijsstijgingen lijken dan een logisch gevolg maar omdat de Pfalz geldt als dé wijnleverancier voor het grootwinkelbedrijf, zal dat er voorlopig nog wel niet van komen. 2011 Zal de Duitse wijnbouwgeschiedenis ingaan als zijnde het jaar waarin zeer vroeg kon worden geoogst. Na een zeer warme aprilmaand, vorst in mei en een verregende zomer, kwam de warmere herfstperiode al in september het land binnen. Ruim drie weken eerder dan voorgaande jaren. Op zaterdag 1 oktober waren de meeste wijnboeren klaar met het binnenhalen van de oogst. Dit jaar was er geen komeet en er is ook geen keizer meer, toch kan 2011 gezien worden als een uitzonderlijk jaar.

Op en top Italiaans en één van de lokale sterren van Campanië, de regio met haar bekende drukke hoofdstad Napels, in het zuiden van Italië. Naar het schijnt is deze druivenras van Griekse oorsprong en is de naam afgeleid van falangha, een soort houten stok die gebruikt wordt om een wijnstok te ondersteunen. Ofschoon het ras zeer oud is, komt het louter onder de naam Falanghina voor. Synoniemen zijn niet bekend. Falanghina wordt geproduceerd in de DOC’s Taburno en in Sant’agata dei Goti waar ze er ook een passito-wijn van maken. In de DOC’s Campi Flegreio, Solopaca en Guardiolo maken ze er zowel stille wijnen van als schuimwijnen. Daarnaast is het ook nog een belangrijk ras in onder andere de volgende blends: Falerno del Massico Bianco, Taburno Bianco, Capri Bianco, Costa d’Amalfi Bianco. Hoewel ze ook voorkomt in de noordoostelijke streek rond Benevento, loopt het belangrijkste herkomstgebied van de Falanghina eigenlijk hoofdzakelijk langs de kustlijn van Campanië: van de Falerno del Massico DOC zone in het noorden, over Napels in het midden van de kust tot en met de heuvelachtige Costa amalfitana (de Amalfitaanse kust). Wie met de nodige aandacht proeft, zal zeker het delicate bloesemparfum (citrusbloesems) en peeraroma van de Falanghina weten te appreciëren. Omwille van haar heel fijne delicate aroma’s is deze druivenras dan ook geen voorstander van eiklagering. Enkele maanden schilweking in roestvrijstalen vaten daartegen brengt dan weer wel haar ware aard als frisse fruitige aperitiefwijn naar boven.

In tegenstelling tot de andere lokale variëteiten Greco en Fiano wordt Falanghina meestal niet solo gevinifieerd maar als blend met andere rassen gebracht. Op de flanken van de Vesuvius bijvoorbeeld vermengd men vaak met Coda di volpe en Greco, en in de DOC Costa d’Amalfi vaak met Biancolella en/of Greco. De druivenstok levert middelgrote trossen waarbij de kleur van de schil duidelijk grijsgeel is. Algemeen kenmerk van de Falanghina zijn de opvallend frisse en levendige wijnen die de druif oplevert. Zij gedijt het best op de heuvelruggen rond Napels (Flegrea) en de omliggende eilanden; Capri Bianco, Taburo Falanghina, Falerno del Massimo, Sant’Agata de’ Goti. Het is een laatrijp ras dat zonnige en goede zuidelijk georiënteerde hellingen nodig heeft om te schitteren. Bij overmatige productie brengt ze helaas niets beters voort dan eenvoudige neutrale slobberwijnen. Maar wanneer de druif in topvorm is, brengt ze wijnen voort met zeer goede concentratie en uitgebalanceerde smaak met een stevige zuurtegraad die het mogelijk maakt om enige veroudering goed te weerstaan. Men onderscheidt twee verschillende soorten van de Falanghina, de Mascolino en de Verace, deze laatste is de meest aangeplante. Zoals gezegd is Falanghina minder gebaat bij rijping op eikenhouten vaten. Veel liever laat men de jong wijn op Inox rusten om zo het frisse karakter te kunnen accentueren. De wijn dient jong gedronken te worden maar kan tot maximaal vijf jaar bewaard worden.

Wijnkenner - 13

Uruguay

Als wijnland is Uruguay nauwelijks bekend bij de consument. Toch komen hier prachtige wijnen vandaan. Een eerste kennismaking. Uruguay is gelegen in Zuid Amerika en werd in 1828 een onafhankelijke republiek. De geschiedenis van het land is er één van allereerst de Spaanse onderdrukking gevolgd door decennialange opstanden en revoltes. In 1870 maakte het leger een einde aan de burgeroorlogen. Vanaf toen groeide een democratie die voorbeeldig was voor het continent in die zin, dat er daadwerkelijk een sociaal systeem werd opgebouwd om de kloof tussen arm en rijk te verkleinen. Tegenwoordig kan Uruguay zich beroepen op een stabiele economie. Uruguay is vernoemd naar de gelijknamige rivier die de westgrens van het land met Argentinië vormt. Overige grenzen van het land zijn in het noorden met Brazilië (gescheiden door onder andere de rivieren Cuareim, Yaguarón en de Merínlagune) en in het zuiden van Argentinië door de Río de la Plata. Ten oosten van het land ligt de Atlantische Oceaan. Uruguay is na Suriname het kleinste land van het Zuid-Amerikaanse continent. Toch is het met een totale landoppervlakte van 176.215 km² nog groter dan Engeland en Wales samen en ook zo’n 4,5 keer zo groot als Nederland. Het landschap varieert van heuvelachtig tot uitgestrekt vruchtbaar laagland richting de kust met veel grasland, dat ideaal is voor veeteelt. Het hoogste punt van het land is de Cerro Catedral met 514 meter. In het zuidwesten ligt de Río de la Plata (“Zilverrivier”), de uitmonding van de rivier de Uruguay die de westelijke grens vormt. Het klimaat in het land is gematigd, met temperaturen die gemiddeld hoger liggen dan in Nederland of België. Het klimaat laat zich nog het beste vergelijken met dat van Zuidwest Frankrijk. Temperaturen onder het vriespunt zijn vrijwel onbekend. Wel komen er soms snelle weersveranderingen met de bekende pampero, een windvlaag vanuit de pampa’s in Argentinië. Wijnbouw is in Uruguay nog tamelijk marginaal. Belangrijkste export-produkten zijn onder andere vlees, wol en vis. Toch is Uruguay het vierde wijnproducerende land van ZuidAmerika. Het land bezit ongeveer 8.500 ha aan wijngaarden. De Uruguayaanse wijnbouw is rond 1870 ontstaan. In die periode vestigden zich hier, net als

14 - Wijnkenner

in Brazilië, Italiaanse en Spaanse immigranten. Zij namen Europese druivenstokken mee en legden zich toe op de wijnbouw. De wijnen waren voornamelijk bedoeld voor lokale consumptie. Aangezien de meeste mensen in en rondom de zuidelijke havenstad Montevideo woonden, werden de wijngaarden vooral op de heuvels in die omgeving aangeplant. Ongeveer 90% van het huidige wijnbouwgebied ligt ook nu nog in het zuiden van Uruguay. Uruguay is erg geschikt voor wijnbouw. De wijngaarden liggen op dezelfde breedtegraad (30°-35°) als de beste wijngebieden van Argentinië, Chili, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. Het klimaat en de bodemsamenstelling in het zuiden van het land lijken enigszins op die van de Bordeaux. In Uruguay is het warmer dan in de Bordeaux, maar de temperaturen overschrijden nooit de 35°C. De zee zorgt voor enige verkoeling. Overdag wordt het behoorlijk heet, maar de nachten zijn koel. Door de temperatuurverschillen in dag en nacht ontwikkelen de druiven mooie zuren. De klei en kalk in de bodem zorgen voor goede wijnen met een stevige body en voldoende frisheid. Blauwe druiven worden goed rijp en krijgen zachte tannines. De meest aangeplante blauwe druivenrassen zijn de Tannat, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc. De betere kwaliteitswijnen worden voornamelijk gemaakt van de blauwe Tannat. Baskische immigranten namen deze druif mee uit Spanje. Witte wijnen worden overwegend gemaakt van de Chardonnay en de fruitige Viognier. Ook Sauvignon Blanc is zeer succesvol. Uruguay produceert per jaar zo’n 90 tot 95 miljoen hectoliter wijn. Ongeveer 35% daarvan bestaat uit rode wijnen. 22% is rosé en 11% van de wijnen is wit. De overige wijnen zijn claretes, een mix van rode en witte wijn. Het land exporteert ongeveer 4% van de jaarlijkse wijnproductie. Éen van de meest toonaangevende wijnbedrijven in Uruguay is het familiebedrijf Bodegas Carrau. Afgelopen najaar hadden wij de eer om op ons kantoor de heer Javier Carrau te mogen ontvangen. De heer Javier Carrau is samen met zijn broer Fransisco Carrau eigenaar van Bodegas Carrau in Uruguay.

De familie Carrau is al generaties lang betrokken bij de wijnbouw. In 1752 in Catatonië, Spanje begonnen met wijn maken, verhuisde de gehele familie in 1930 naar Uruguay om daar verder te gaan met het vervaardigen van pure kwaliteitswijnen. In eerste instantie was de familie verantwoordelijk voor de Santa Rosa Winery maar uiteindelijk in 1976 ging de familie onder eigen naam verder. Bodegas Carrau bezit een tweetal wijngaarden in Uruguay namelijk Las Violetas (45 ha) nabij de hoofdstad Montevideo en Cerro Chapeu (342 ha), dichtbij de grens met Brazilië. De wijngaard Las Violetas is de oudste wijngaard van Bodegas Carrau. Al sinds 1887 werd hier wijn verbouwd maar toen de familie Carrau dit domein kocht, was het al ruim 40 jaar verlaten. Las Violetas geldt nu als één van de beste wijngaarden van Uruguay en bezit een ondergrond van zwart leem. Het is hier zeer belangrijk om de opbrengsten zeer laag te houden omdat anders de wijnen te vlak en te flauw smaken. Voornamelijk Chardonnay staat hier aangeplant. Cerro Chapeu is de bakermat van onder andere de Sauvignon Blanc, de Cabernet Sauvignon en de Tannat, waaronder het vlaggenschip de “Amat”. De wijngaarden van Cerro Chapeu liggen op een hoogte van 1000 meter boven zeeniveau, bezitten een steenachtige ondergrond en houden het regenwater nauwelijks vast maar laten het zeer snel afvoeren. De heer Javier Carrau weet ons te vertellen dat er plannen zijn om ook aan de andere kant van de grens, in Brazilië zelf, wijngaarden te gaan gebruiken zodat er binnenkort ook Braziliaanse wijnen kunnen worden verhandeld. De wijnen zullen afkomstig zijn uit het gebied Santana do Livramento en de eerste oogst in het voorjaar van 2012 zal niet meer dan 15 000 flessen bedragen. Maar gezien de kwaliteit van de wijnen die Bodegas Carrau nu voert, kan dit alleen maar een groot succes worden!

Bodegas Carrau Sauvignon Blanc sur lie Schitterende Sauvignon Blanc. Mooi stuivend bouquet en heerlijk sappige tonen. Hints van vers gras, citrus en buxus. Deze Sauvignon Blanc is Sur Lie gerijpt; Na de gisting zijn de gistcellen niet verwijderd maar de wijn heeft een lagering ondergaan mét de gistrestanten. Dit maakt de wijn iets krachtiger, minder kwetsbaar ook en het zorgt voor een licht zoetje in de afdronk.

Bodegas Carrau Tannat rosé saignée De rode druiven worden niet geperst zoals bij vele rode wijn het geval is, maar men laat de druiven onder hun eigen gewicht zacht kneuzen. Dit gedurende een korte periode, meestal tussen de zes en twaalf uur. Dit proces van zacht kneuzen noemt men ook wel “bloeden”, saigner in het Frans. Het hierbij verkregen licht gekleurde sap dat dan als eerste vrij komt, wordt apart gehouden. Dit sap wordt apart vergist als was het een witte wijn. Het deel van het druivensap wat niet wordt afgetapt en achterblijft in de gistingstank, wordt dan als rode wijn verder vergist. Deze rode wijn heeft meer concentraat. Hij wordt gekenmerkt door een sappige fruitigheid en een elegante geur. Ook heeft hij meer kracht en concentraat! Tel daarbij op het feit dat rosé uit Uruguay een niet alledaagse verschijning is en u kunt maar tot één conclusie komen; bestel vandaag nog deze schitterende wijn!

Artikelnummer: 780773

Artikelnummer: 780776

Bodegas Carrau Tannat 100% Tannat afkomstig van Cerro Chapeu, Uruguay. Aanplant slechts 120 ha en de druiven worden met de hand geplukt. Korte inweking gedurende acht dagen. Negen maanden rijping op eikenhout. Mooi in balans met donkere tonen van cassis, bramen cederhout en laurier. Perfecte begeleider bij stoofpotjes en suddervlees.

Bodegas Carrau Cabernet Sauvignon reserva Mooie, krachtige Cabernet Sauvignon uit het noorden van Uruguay. Daar waar het klimaat gelijk is aan dat van zuidwest Frankrijk. De wijn doet in de verte ook denken aan een franse Cabernet met mooie paprika tonen, zwarte bassen en cederhout. De wijn is eerder op dronk dan Cabernet uit Frankrijk en geeft dan een heerlijk sappige en vlezige indruk. Een prima begeleider van rood vleesgerechten.

Bodegas Carrau Amat De Amat Tanat is het vlaggenschip van Bodegas Carrau, en is genoemd naar Don Francisco Carrau Amat (1790-1860). De druiven worden op hun optimale moment van rijpheid met de hand geselecteerd en geplukt. De tannines zijn opvallend zacht voor een Tannat. De wijn heeft 20 maanden houtlagering ondergaan in Frans (50%) en Amerikaans (50%) eiken en is een schitterende begeleider van allerlei vleesgerechten, kruidige gerechten of pittige kaassoorten.

Artikelnummer: 780771

Artikelnummer: 780774

Bodegas Carrau Chardonnay Elegant en subtiel met vriendelijke zuren. Fruittonen als van meloen en mango. Schillen en steeltjes worden gescheiden. De druiven worden snel naar de pers gebracht om zo voldoende frisheid te behouden. De druiven worden pneumatisch geperst en blijven 24 uur in ruste om de vaste bestanddelen te laten bezinken. Gisting vindt plaats op RVS. Voordat de wijn wordt gebotteld, vindt een filtering plaats.

Artikelnummer: 780772

Afbeelding en omschrijving van de wijnen die we in het assortiment hebben.

Artikelnummer: 780775

Wijnkenner - 15

Pineau des Charentes Pineau des Charentes is een specialiteit uit de Cognacstreek. Het is feitelijk een versterkte wijn die wordt verkregen door het gistingsproces van de wijn na tien dagen te onderbreken met het toevoegen van een één jaar oude Cognac om vervolgens op fust te rijpen. Een legende schrijft het ontstaan van Pineau des Charentes toe aan het toeval en de verstrooidheid van een wijnbouwer. In 1589 goot een wijnbouwer uit de Charentes tijdens de oogst per ongeluk most van druiven in een vat met Cognac. Enkele jaren later ontdekte hij dat zijn vergissing geleid had tot een aangenaam drankje.

‘folle blanche’.De fruitige Pineau Rosé komt van de (rode) wijnstokvariëteiten Cabernet Franc en Merlot. De kwaliteit varieert en hangt af van de gebruikte Cognac en het aantal jaren dat de drank op vat heeft gelegen. Al vier eeuwen lang zijn de wijnbouwers trouw aan dezelfde traditie en vakkennis. Jaarlijks produceren zij 83.000 hectoliter.

Pineau des Charentes wordt dus gemaakt met driekwart most van verse druiven en een kwart Cognac van minstens 60° alcohol. De alcohol voorkomt dat de most gaat gisten en het geheel behoudt al zijn suikers. Pineau wordt zeer fris gedronken, als aperitief of als dessertwijn, met meloen of ander fruit.

Pineau des Charentes is een wettelijk beschermd produkt en heeft dan ook met een specifieke wetgeving te maken. Een Pineau des Charentes moet minimaal 14  maanden rijpen om als Pineau verkocht te worden. Vaak gebruikt men vaten gemaakt van eikenhout afkomstig uit de Limousin streek. Langzamerhand krijgt deze heerlijke drank in Nederland steeds meer bekendheid, als aperitief en digestief. De drank hoort gekoeld gedronken te worden in een Port glaasje.

De drogere Pineau Blanc is afkomstig van de wijnstokvariëteit Saint-Emilion des Charentes of

De Monnik Dranken heeft de exclusieve vertegenwoordiging in Nederland van het befaamde Cognachuis Godet. Vanaf het jaar 1730 is de van oorsprong Nederlandse familie Godet gevestigd in La Rochelle en in het jaar 1782 is de firma ‘Godet Frères’ opgericht. Na achtereenvolgens Augustin Godet (1730), Gédéon Godet (1782), Gédéon jr.Godet (1838), Louis en Paul Godet (Rapeneau), Jean Godet (1920) en Jacques Godet (1970) is het roer vanaf 1984 in handen van de heer Jean-Jacques Godet die eigenaar en algemeen directeur is. Samen met zijn broer Jean-Marie, die verantwoordelijk is voor de promotie en marketing, heeft Jean-Jacques bewerkstelligd dat dit kleine kwaliteitshuis met in totaal 25 medewerkers hun topproducten met prachtige uitmonsteringen naar ongeveer 47 landen exporteert.

Artikelnummer: 720979

16 - Wijnkenner

782311 782312 782310 782314 782313

Mouton Cadet Réserve Médoc Mouton Cadet Réserve Saint Emillion Mouton Cadet Réserve Graves Rouge Mouton Cadet Réserve Sauternes Mouton Cadet Réserve Graves Blanc

Bio wijnregels in 2012

De Monnik Dranken en Terra Vitis wijnen 2

Al sinds april 2011 zijn een drietal soorten Terra Vitis wijnen verkrijgbaar bij De Monnik Dranken. En niet zonder reden; Terra Vitis wijnen anders. Op de meest duurzame wijngaarden in Frankrijk onderwerpen Franse wijnboeren hun wijnbouw aan een streng ecologisch concept. Vanaf de wijngaard tot aan de botteling gelden zeer strenge eisen voor alle factoren: mens, bodem, plant, landschap en flora en fauna. Het resukltaat zijn pure kwaliteitswijnen waarbij toevoegingen en bestrijdingsmiddelen tot een absoluut minimum zijn beperkt. Daarnaast zijn de wijnen 100% traceerbaar en staat de wijnbouw onder controle van onafhankelijke instanties. In Frankrijk hebben inmiddels 400 wijnboeren zich aangesloten bij de Terra Vitis federatie.

3

Geen gekunstelde wijn Wijnrecensenten roemen de wijnen met het Terra Vitis etiket. De wijnen zijn levendig, avontuurlijk en niet gekunsteld. De natuurlijke mineralen zorgen voor een verleidelijke smaak. Een veelvuldig herhaalde journalistenquote is de omschrijving “wijnen zoals Bacchus ze heeft bedoeld”.

1

TERRA VITIS Pays d’Oc wit Artikelnummer: 770494

2

TERRA VITIS Pays d’Oc rood Artikelnummer: 770493

3

Na de afwijzing in het voorjaar van 2010 van een eerder voorstel voor Europese regelgeving op het gebied van biologische vinificatie, wordt momenteel gewerkt aan een nieuw voorstel. De in 2010 afgewezen regelgeving werd bekritiseerd wegens (veel) te lakse normen, onder meer wat betreft het gebruik van sulfiet.

1

TERRA VITIS Pays d’Oc rose Artikelnummer: 770495

Andeluna wijnen bekroond in Decanter In het zeer gerenommeerde Britse magazine Decanter werden onlangs twee wijnen van Andeluna Cellars zeer goed: beoordeeld. Andeluna Torrontés 2011 ★★★★ Highly Recommended, Best Value – Wine of the Month Andeluna Cabernet Sauvignon 2010 ★★★★ Highly Recommended De beide bekroonde jaargangen van deze twee wijnen zijn momenteel te bestellen bij De Monnik Dranken.

Zuid-Europese wijnbouwlanden wilden daarbij lagere maxima hanteren dan bijvoorbeeld Duitsland, waar meer wijnen met restsuiker vandaan komen. Voor wijnen met minder dan 2 gr/l restsuiker wordt nu een maximale hoeveelheid sulfiet voorgesteld die 50 mg/l lager ligt dan die voor conventionele wijnen. Bij meer dan 2 gr/l restsuiker zou het maximum 30 mg/l lager moeten komen liggen. Betrokkenen hopen dat de Europese regelgeving voor biologische vinificatie al met de oogst 2012 van kracht kan zijn. Het zou betekenen dat dan voor het eerst gesproken kan worden van ´biologische wijn´. Nu is alleen de biologische teelt van druiven officieel gereglementeerd. (Bron: Wijn Informatie Centrum)

Pangea Tasting Kit Voor degene die al langer werken met de wijnen van Viña Ventisquero is de “iconwine” Pangea geen onbekende! Pangea is de “premium wine” van Viña Ventisquero en is hét bewijs dat ook wijnen van buiten Europa “terroir” kunnen herbergen en dat zij zeer lang kunnen worden opgelegd.

Pangea is afkomstig uit Colchaqua Valley, om precies te zijn uit Apalta Valley. Dit gebied mag worden beschouwd als een grand cru wijngebied in Chili. De bodem bestaat hier uit graniet en rode klei. De wijngaarden liggen op een hoogte van 250 meter boven zeeniveau en bestaat uit syrah en afhakelijk van de jaargang uit een klein percentage Cabernet Sauvignon. Pangea krijgt, zoals gebruikelijk bij een wijn op dit niveau, houtlagering mee op Franse eikenhouten vaten. Na de houtlagering stabiliseert de wijn verder op fles voor een periode van twaalf maanden. De druiven worden in de laatste twee weken van april met de hand geplukt. Het resultaat van alle inspanningen in de wijngaard zijn rijpe en geconcentreerde druiven. De lange, lange pre-fermentatie, een speciaal en zeer accurate fermentatie hebben geresulteerd in een krachtige en volle wijn. Na een lagering van 18 maanden in Frans eiken vaten heeft de wijn nog voor een periode van 12 maanden op fles gelagerd, om te komen tot een gebalanceerde, geconcentreerde wijn, wat zich uit in puurheid en de elegantie van het Chileense fruit.

Andeluna Torrontés 2010 Artikelnummer: 780782

18 - Wijnkenner

Andeluna Cabernet Sauvignon 2010 Artikelnummer: 780780

bouwd in het Apalta terroir, met tonen van rode bessen en paars harmonieus vermengd met kruiden die afkomstig zijn van de stoere Cabernet Sauvignon druif (10%), gevlochten met delicate en elegante tonen van espresso, putterscotch en cacao. Pangea is de naam van het oercontinent dat bestond tijdens het einde van het Perm en het Trias, 250 tot 210 miljoen jaar geleden, waaruit alle huidige continenten ontstaan zijn. Niemand minder dan John Duval voormalig wijnmaker bij Penfollds is betrokken bij de vinificatie van Pangea. Er is gekozen voor de naam Pangea om het samenspel tussen Australië, in de vorm van John Duval en Chili extra te benadrukken. Speciaal voor u als wijnspecialist hebben wij een speciale Pangea Vertical Tasting Kit samengesteld; een zestal flessen Pangea met de jaargangen 2005, 2006 en 2007. Buitengewoon mooi om een verticale proeverij te houden met deze prachtige “premium wine” uit Chili. Pangea Vertical Tasting Kit Artikelnummer: 780660

De intens donkere kleur komt goed naar voren in een bijzonder complex geheel van aroma’s, vasthoudend aan het karakter van de Syrah druif ver-

Wijnkenner - 19

De druif centraal...

De rubriek ‘De druif centraal…’ vertelt de geschiedenis, herkomst en bijzonderheden van een specifiek druivenras. Deze keer de Malvasia.

Vinificatietechnieken Tijdens mijn Vinologenopleiding in Maarn worden uiteraard ook de technieken behandeld waar iedere wijnmaker mee te maken heeft. Interessante materie die ik u zeker niet wil onthouden. Daarom vanaf deze editie een nieuwe rubriek met dit keer:

Malvasia In deze rubriek, waar telkenmale een afzonderlijke druivenras wordt uitgelicht, hoort de Malvasia eigenlijk niet thuis. Mlavasia is feitelijk geen afzonderlijk ras maar meer

een gehele druivenfamilie. Er zijn zeer veel soorten Malvasia, zowel blauwe- als witte

Malvasia die over de hele Italiaanse laars, in Spanje en zelfs in Griekenland verspreid

zijn. En ook daarbuiten komen we Malvasia

in al haar gedaanten tegen; Slovenië, Kroatië, Corsica, de Canarische Eilanden,

Microbullage

Bij de bereiding van rode wijn is het belangrijk om tijdens de gisting voor voldoende zuurstof te zorgen in het vergistingsvat. Ook het rondpompen van de gistende wijn is belangrijk om zodoende te zorgen voor een goede vermenging van de gisten en het sap. Bovendien krijgt door het rondpompen het tijdens de vergisting geproduceerde koolzuur kans om te ontsnappen.

Madeira, Portugal, Frankrijk, Californië, Brazilië en Australië.

Een veel gebruikte methode hierbij is natuurlijk de remontage waarbij de gistende wijn van onderuit de tank of het vat buiten langs naar boven wordt gepompt en van bovenaf weer in de tank of in het vat wordt gebracht. Het verse druivensap loopt over de hoed van schilletjes die boven op de wijn drijft. Op deze manier worden kleurstoffen en tannines goed door de jonge wijn opgenomen. Ook zuurstof wordt door remontage goed opgenomen maar alleen als de remontage in open vaten plaatsvindt. Een andere methode die veelvuldig wordt toegepast is die waarbij de hoed word gebroken en naar beneden worden gedrukt. Hierdoor wordt de extractie nog sterker. Dit proces noemt men pigeage. Een meer moderne manier van beluchten is die waarbij het druivensap, de gistcellen en de druivenschillen worden afgevuld in een zogenaamde rotary fermenter, een horizontale tank die zelf draait of waarin rotorbladen door de gistende wijn roeren. Deze dure tanks worden tegenwoordig over de hele wereld gebruikt, maar vooral in de Nieuwe Wijnwereld.

Moderne manier

Het mixen van sap, gisten en schilletjes voor homogenisering en extractie gaat nog effectiever en veel gemakkelijker in een zogenaamde Een modernere manier van actief beluchten dan het arbeidsintensieve remonteren is microoxigenatie (of microbullage). Hierbij worden met speciale apparatuur gedoseerde hoeveelheden zuurstof in de wijn gebracht. Deze techniek is in 1991 geïntroduceerd door Patrick Ducournau van Domaine Mouréou in Madiran en heeft dezelfde positieve effecten op de gistende wijn als remontage. Bovendien kun je er in feite de geleidelijke oxidatie die een opvoeding in kleinere houten vaten met zich meebrengt mee nabootsen bij grotere volumes, onder exact reguleerbare omstandigheden, in kortere tijd en onafhankelijk van het materiaal van het vat. Deze techniek is erg populair geworden in Bordeaux en andere gebieden, waar men met tanninerijke druivenrassen werkt en wijnen sneller drinkbaar en ronder wil maken.

20 - Wijnkenner

De naam Malvasia is waarschijnlijk afgeleid van Monemvasia, een havenstad op de Peloponnesos in Griekenland. Van hieruit werd in de middeleeuwen grote hoeveelheden goudgele, lichtrode maar behoorlijk alcoholische zoete wijn werd verscheept. Alle wijn hiervandaan kreeg dezelfde naam mee: Malvasia. Tegenwoordig vindt men de meeste aanplant van de Malvasia soorten in Italië. Maar ook in Italié is het niet eenvoudig de druif in kaart te brengen omdat Malvasia in ontelbare gedaanten voorkomt: wit en rood, droog, halfzoet en zelfs mierzoet, als stille wijn en als schuimwijn. Alle Malvasia soorten bijeen genomen, is dit wel een van de meest voorkomende druivenras in Italië. Alleen Trebbiano en Sangiovese staan in grotere getale aangeplant. Als we nu de Malvasia nader bekijken dan kunnen we twee soorten onderscheiden. De witte Malvasia

en de rode Malvasia. Meest voorkomende is de witte Malvasia, Malvasia Bianca. Deze wordt veel aangeplant in bijvoorbeeld Lazio, Umbrië en Toscane. In deze laatste regio wordt de Malvasia Bianca bijvoorbeeld aangewend voor de productie van de fantastische vin santo’s. Bekende wijnstreken met gebruik van de Malvasia Bianca zijn bijvoorbeeld DOC Collio (Friuli), DOCG Chianti. Een variant op de Malvasia Bianco is de Malvasia Bianca di Candia. Komt veel voor in Lazio, de streek dichtbij Rome en wordt daar niet zelden vermengd met Trebbiano. De naam verwijst naar de Griekse oorsprong: Candia is de vroegere Venetiaanse benaming voor Kreta. Bekende DOC in Lazio zijn DOC Frascati, DOC Orvieto. Beiden hebben aanplant van Malvasia Bianca binnen hun gebiedsgrenzen. Weer anders is de de Malvasia Bianca di Lazio, bent u daar nog? Hoewel deze ook floreert in Lazio is ze duidelijk minder intens en van een mindere kwaliteit dan de Bianca di Candia. Schitterend voor zoete wijnen dan weer is de Malvasia di Lipari, verwijzend naar de Liparische eilanden boven Sicilië. Hier produceert men op de vulkanische bodems een fantastische maar zeer zeldzame abrikoosachtige nektar. Misschien wel de beste soort is de Malvasia Istriana die je aantreft in Friuli. Worden de Malvasia’s vrijwel altijd vermengd met andere druivenrassen, deze Malvasia Istriana wordt altijd als mono cepage wijn gevinifieerd. Wijnen van deze druif afkomstig zijn heerlijk geurend naar perzik, citrus en witte bloemen.

Een gemeenschappelijk kenmerk van al deze witte Malvasiasoorten is de neiging om vlug (over) rijp te worden waardoor ze dus vrij veel alcohol bevatten met daarbij een hoog restsuikergehalte. Juist daarom is Malvasia zeer geschikt om er zoete wijnen van te maken. In droge versie is Malvasia nauwelijks elegant en weinig aromatisch waardoor het gebruik van meerdere druivenrassen bijna altijd voorwaarde is om er een plezierige wijn van te maken. Met uitzondering van de eerder genoemde Malvasia Istriana die wél op eigen houtje een wijn kan ‘dragen’. Tenslotte de blauwe Malvasiasoorten. Veel minder talrijk dan de witte Malvasiasoorten. Het is trouwens vooral in Apulië dat men ze zal aantreffen en wel in twee gedaanten: de Malvasia Nera di Brindisi en de Malvasia Nera di Lecce, beiden in het zuiden van de hak van de laars en vaak geblend met Negroamaro. Ook Basilicata heeft trouwens haar eigen blauwe ras: Malvasia Nera di Basilicata, een krachtige tanninerijke druif die enkel in blends voorkomt. Bekendste wijngebieden in Zuid-Italië waar de Malvasia staat aangeplant zijn onder andere DOC Salice Salentino en IGT Basilicata Rosso. In Piëmonte maken ze in de DOC’s Malvasia di Casorso d’Asti en Malvasia di Castelnuovo Don Bosco ten slotte wel nog een andere rariteit met de respectievelijke soorten Malvasia Nera en de Malvasia di Schierano: een rode schuimwijn die qua belangstelling echter volledig in de schaduw staat van de Brachetto d’Acqui, de andere - wel populaire - Piëmontese rode schuimwijn.

In Sardinië hebben ze ook hun eigen soort, namelijk Malvasia di Sardegna. In de DOC Malvasia di Bosa maken ze met Malvasia een zeldzame sherry-achtige wijn, zowel in droge als in zoete versie. Er is ook nog de Malvasia Bianca di Basilicata, een afzonderlijke kloon die, zoals de naam aangeeft, enkel in het zuiden van Italië voorkomt, in Basilicata.

Wijnkenner - 21

Cremants In de vorige uitgave van De wijnkenner hebben we uitvoerig stil gestaan bij onze nieuwe Cava’s van het huis Maset. En natuurlijk is de Cava een mooi goedkoper alternatief voor de vaak zeer dure Champagnes. Terwijl de smaak nauwelijks onderdoet voor de “bubbels uit Reims dan wel Epernay.

En wat te denken van de zogenaamde Crémants? Mousserend en op de zelfde wijze vervaardigd als de Champagnes. Alleen mogen ze de naam Champagne niet voeren en is ook het gebruik van de term methode champenoise uit den boze. Nee liever spreekt men van méthode traditionelle. Vinden de Champagneboeren beter want elke connectie met Champagne waar dan ook wordt door het Conseil Interprofessionel de Champagne te vuur en te zwaard bestreden. Zelfs een parfum met de naam Champagne moest uiteindelijk uit de handel worden gehaald.

Maar goed, Crémant dus. Wat is een Crémant? Crémant is een mousserende wijn uit Frankrijk en andere Franssprekende gebieden. De wijn wordt gemaakt volgens de méthode traditionnelle. Vóór 1993 werd deze vinificatie méthode champnoise genoemd. Vanwege verwarring met Champagne is deze aanduiding buiten het Champagnegebied niet meer toegestaan. Evenmin mag de term Crémant in het Champagnegebied gebruikt worden. Hoewel elk zogenaamd Crémant gebied zikjn of haar specifieke kenmerken heeft, zijn er wel algehele voorwaarden waaraan en Crémant dient te voldoen. Zo geldt er een maximum opbrengst van 100 l per 150 kg druiven, mag er maximaal 150 mg/l zwaveldioxide

22 - Wijnkenner

worden gebruikt en dient de wijn ten minste 9 maanden op de droesem gelagerd te worden alvorens gebotteld te worden. Ook een uitvoerige smaakcontrole behoort tot de voorwaarden. In Frankrijk onderscheidt men de volgende Crémants: Crémant d’Alsace, Crémant de Bordeaux, Crémant de Bourgogne, Crémant de Die, Crémant du Jura Crémant de Limoux, Crémant de Loire. In Luxemburg kent men de Crémant du Luxembourg. Wat alle Crémants gemeen hebben is naast een aantrekkelijke prijs, een zeer fijne mousse en een heerlijk frisse, verkwikkende smaak van groene appel, hier en daar wat gisttonen en niet zelden impressies van abrikoos. Tijdens een onlangs gehouden Crémant proeverij met mijn Vinologenproefclub vielen de Crémants op door hun frisse smaak en de plezierige afdronk. Geenszins deden ze onder voor een standaard Champagne. Maar de prijs in ogenschouw nemend; consumentenprijs 15 euro gemiddeld voor een Crémant, dan is dit in tijden van laagconjunctuur een mooi alternatief om uw klanten aan te bieden.

Nieuw imago voor Sauternes en Barsac De Franse wijngebieden Sauternes en Barsac, bekend van vooral zoete wijnen waarin de edele rotting of pourriture noble een rol speelt, presenteren zich voortaan op een nieuwe manier.

De appellations Sauternes en Barsac tellen samen 2.228 hectare wijngaard, verdeeld over 187 producenten. Gemiddeld bedraagt de jaarlijkse productie ongeveer 6 miljoen flessen, waarvan 60 % Châteaubottelingen.

Onderdeel van deze presentatie vormt de slogan ‘Vous ne boirez plus les Sauternes et Barsac comme avant’ ( Je drinkt nooit meer een Sauternes of Barsac als vroeger). Ook het drinkplezier wordt benadrukt: combinaties met bekende gerechten als blauwe kaas en Aziatische gerechten worden gegeven, of minder bekende als oesters en sushi.

Bron: WIC Nieuws brief voor professionals, René van Heusden

In visueel opzicht komt de nieuwe identiteit tot uiting in een afbeelding die gemaakt is door fotograaf Peter Lippmann. Deze afbeelding, bedoeld om de aromatische rijkdom van de wijnen onder de aandacht te brengen, laat een tros zien die samengesteld is uit druiven die ieder afzonderlijk een aroma vertegenwoordigen.

Reclamecode

Mouton Cadet Réserve Sauternes artikelnummer 782314

Nieuwe voor Alcoholhoudende Dranken per 1 januari 2012 Het bestuur van de Stichting Reclame Code heeft een aantal gewijzigde dan wel nieuwe bijzondere reclamecodes goedgekeurd. De nieuwe regelingen zullen gelden vanaf 1 januari 2012 en zullen op de website van de Nederlandse Reclame Code worden gepubliceerd. Een van de codes die wordt vernieuwd betreft de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken.

De nieuwe Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken bevat een regeling voor digitale marketing en social media, waarin extra voorwaarden staan waaraan reclame-uitingen in de vorm van digitale marketing aan moeten voldoen. Zo is het niet toegestaan dat content wordt ontvangen door personen die jonger zijn dan 18 jaar. In de nieuwe Code worden de eisen voor de verschillende vormen van digitale marketing nader uitgewerkt. Voorts is het

in de nieuwe Code niet toegestaan om sportberoemdheden op te laten treden die nog actief sport op topniveau uitoefenen. Verder is het ook niet toegestaan om actieve sportbeoefening op verpakkingen van alcoholhoudende drank af te beelden. Zie voor meer informatie de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken op de website van de Reclame Code Commissie.

De Monnik Dranken present op Prowein 2012 Van 4 tot en met 6 maart vindt in van al wat speelt in de dynamische Düsseldorf Europa’s grootste wijn- wereld van wijn. beurs plaats; Prowein. Niet alleen de traditionele wijnlanMeer dan 3700 exposanten uit ruim den zijn vertegenwoordigd. Ook meer 50 landen geven hier acte de presence. exotische producenten als Brazilië, India zijn aanwezig. Zelfs een land als Ook De Monnik Dranken is aanwe- Kosovo, niet direct een wijnland wat zig en wel in Hal 6, standnummer J22 veel mensen kennen, is dit jaar voor het eerst te vinden op Prowein. Meer dan 3700 exposanten afkomstig uit 50 landen worden dit jaar ver- 300 producenten van gedistilleerd wacht op Prowein 2012. Opnieuw zal tonen hun producten; van wereldbedeze wijnbeurs een afspiegeling zijn roemde klassiekers tot regionale spe-

cialiteiten en nieuwe lanceringen. Het is allemaal te vinden op Prowein 2012.

Ook zal er wederom een zogenaamde Tasting Zone zijn waar men in alle rust een groot scala aan meest uitlopende wijnen kan proeven. Prowein 2012 zal ook dit jaar weer voor iedere professional in de wijnbranche zeer interessant zijn. Meer informatie: www.prowein.de

Wijnkenner - 23

Bodemsoorten De wijnstok groeit in een natuurlijke omgeving. De omgeving wordt gevormd door natuurlijke factoren zoals klimaat, bodem en druivenras. Daarnaast zijn er ook technische factoren zoals de wijze van aanplant en het onderhoud van de wijngaard. Een zeer belangrijke factor in de wereld van wijnbouw is de bodem. Op deze pagina’s gaan we dieper in op de eigenschappen van diverse bodemsoorten en wat de invloed hiervan is op het uiteindelijke product; wijn.

zwak. Dat is bijvoorbeeld in periodes van droogte of door een ondiepe bodem waarin de wortels nog weinig doorgedrongen zijn. Een typisch kiezel-zand wijngebied is de Bordeaux-streek. Hier bevat de bodem zeer weinig water maar is zeer goed doorlaatbaar voor wortels. De wortels kunnen wel 2 tot 5 meter diep de bodem in waardoor er altijd wel een restje water aangesproken kan worden. Bovendien wordt de kwaliteit van de oogst maar weinig beïnvloed door regenval omdat slechts de bovenlaag vochtig wordt, terwijl de wortels juist zeer diep zitten.

Zoals bekend kan een wijnstok zeer diep wortelen. Soms wel tientallen meters diep. Gek genoeg vraagt een wijnstok niet om een voedselrijke omgeving. In tegenstelling; de meeste interessante wijnen komen juist van zeer arme, moeilijk doordringbare gronden waarbij de wortels veel werk moeten verrichten om voedsel uit de bodem omhoog te halen. In voedselrijke bodems wordt de wijnstok als het ware lui en worden de wijnen uiteindelijk laf en nietszeggend. Maar wat maakt een bodem nu geschikt voor wijnbouw? Laten we allereerst eens stilstaan bij de textuur van de bodem. Waaruit is de bodem nu feitelijk opgebouwd? We onderscheiden de volgende bestanddelen die op korrelgrootte zijn te onderscheiden: • Stenen en kiezels; afmetingen groter dan 2 mm • Zand; afmetingen tussen 2 en 0.2 mm • Fijn zand; afmetingen tussen de 0.2 en 0.05 mm • Zeer fijn zand; afmetingen tussen 0.05 en 0.02 mm • Leem; afmetingen tussen de 0.02 en 0.002 mm • Klei, afmetingen kleiner dan 0.002 mm.

Bodems bestaande uit kiezel en zand noemt men ook wel warme bodems omdat zij zich juist door de snelle afwatering gemakkelijk verwarmt. Kleibodems zijn kouder en drogen niet gemakkelijk uit; zij geven zowel rode- als witte wijnen structuur, soms wat hardheid en vaak een langere houdbaarheid.

Voor de landbouw zijn met name de bestanddelen met een korrelgrootte tot 2 mm het meest bruikbaar, dus vanaf grof zand. Dit noemt men de fijne aarde, in tegenstelling tot de grove aarde waartoe ook stenen en kiezels worden gerekend. Uitgaande van de textuur zijn er bijvoorbeeld de volgend bodemtypen: • Een bodem met overheersend klei/leem of klei, zoals het geval is in de Cognac-streek. • Een bodem bestaande uit kiezels, bijvoorbeeld in de Rousillon en de Côtes du Rhône. • Een bodem met een meer gevarieerde textuur, zoals bijvoorbeeld in de Côtes de Beaune en de Côtes de Nuits waar sprake is van een kalkbodem met een textuur van overheersend zand tot klei. Nu is er geen direct verband tussen bodemtextuur en kwaliteit van de druiven en dus van de uiteindelijke wijn, maar er zijn toch bepaalde invloeden aan te geven. Zo zorgen kiezels en zand voor een goed doorlatende bodem. Daardoor verdwijnt overvloedig water gemakkelijk. Waterhuishouding in de wijngaard is van cruciaal belang. Wanneer er water in overvloed is, zal de productie van wijndruiven overvloedig maar zal gehalte aan suikers en polyfenolen zeer laag zijn. Daarbij is de druivenplant dan gevoeliger voor plantenziektes en rot. Is de bodem buitensporig vochtig en kan het water niet wegvloeien, dan zal de wijnplant uiteindelijk sterven door verstikking. Wanneer de wijnplant onvoldoende water krijgt, is de groei

24 - Wijnkenner

Pakken we er wat bekende wijngebieden bij, dan valt het volgende te vertellen over de bodem:

Bourgogne

In de Bourgogne-streek is de Pinot Noir op zijn best op kalkbodems met relatief weinig klei. Wanneer er meer mergel in de bodem zit, krijgt de Pinot Noir meer tannine en structuur. Mergel is ontstaan door kleine diertjes met een kalkskelet. Deze diertjes zijn doodgegaan en vielen terug op de bodem van de zee. Men vindt mergel daar waar vroeger een binnenzee was. Ook zorgt meer klei in de bodem voor een Pinot Noir met minder geur. Ook Chardonnay in de Côte d’Or geeft de beste resultaten op bodems met mergel en kalksteen.Voor Gamay gelden weer andere bodemtypen. Zo gedijt Gamay in de Beaujolais het beste op goed gedraineerde bodems op de hoog gelegen granieten heuvels. Juist hier wordt de Gamay geremd in zijn productie hetgeen meer verfijnde wijnen geeft in tegenstelling tot de lager gelegen en minder goed gedraineerde wijngaarden in de Bas-Beaujolais.

deze kalklaag meestal aan de voet van een helling. Ze is genoemd naar de skeletten van de Micraster die er veelvuldig te vinden zijn. Dit was een soort zee-egel die tot 7 centimeter groot kon worden. In de volksmond ook wel “les pistolets” genoemd. Belemniet vindt zijn oorsprong in het Tertiair. Vooral te vinden bovenaan de hellingen en wordt beschouwd als de beste Grand Cru grond. Deze mergelgrond heeft zijn naam te danken aan de vele skeletten van Belemnieten die er te vinden zijn. Een Belemniet was een soort inktvis, reeds lange tijd uitgestorven, die tussen de 5 en 10 centimeter lang was. Ze worden gewoonlijk “les cigarettes”genoemd.

Loire

In de Loire onderscheidt men vier verschillende streken. De zeldzame wijngaarden in het Massif Central liggen op graniet. Langs de loop van de Loire komt men in een kalkachtige streek waarin het wijngebied van Sancerre en Pouillysur-Loire is gelegen. Evenzo als in de Champagne streek is de grond hier uitermate geschikt voor witte wijn. De heuvels langs beide oevers van de rivier bieden een waaier van ondergronden en zijn afwisselend kalk- klei- en kiezelhoudend. De derde streek is de grootste want ze beslaat het hele gebied van de Midden-Loire en haar bijrivieren. Dit is het land van de tufsteen, een roomkleurige rots van vulkanische oorsprong. Bij vulkaanuitbarstingen in de oudheid vindt puinsteen zijn weg naar boven en slaat vanuit de vulkaan neer op het aardoppervlak. Zware stukken puin komen vanwege hun gewicht dichtbij de vulkaanmond terecht, de lichtere stukken puin vallen verder weg van de vulkaan mond. Na verloop van tijd verhardde dit puin doordat water in de laag drong en

ermee reageerde, waardoor tufsteen ontstond. Mooie en geologisch jonge tufsteen voorbeelden zijn te vinden in de Eifel. Het vierde type is het Schistplateau van de Pays Nantais dat door riviertjes diep is doorsneden. Door gebergtevorming waarbij sterke druk en hoge temperaturen ontstaan, wordt Schist gevormd uit een andere steensoort namelijk Phylliet. Het is met name de onderlaag van Schist wat voor voldoende zuren zorgt in de uiteindelijke wijn. Met name de Chenin Blanc doet het zeer goed op Schist.

Rhône

In het noorden van de Côtes du Rhône ligt de beste grond op een solide basis van graniet. De samenstelling van de grond varieert sterk. Zo is in de Côte Rotie bijvoorbeeld de Côte Blonde zanderiger en de Côte Brune juist klei-achtiger. De gronden in Hermitage zijn complexer en bestaan uit graniet, zand en klei. De kalkhoudende bodems zijn voorbehouden aan de witte wijnen. Verder zuidwaarts in de Rhône-streek groeien de beste wijnstokken juist op kalkgronden.

Elzas

De Elzas heeft een complexe geologische bodemstructuur met lagen graniet, kalk, klei, leisteen en zandsteen. Door deze verschillende bodemsoorten is er een grote verscheidenheid in het karakter van de wijnen. Bij de vorming van Europa, miljoenen jaren geleden, is de Vogezen als gebergte omhoog komen zetten. Hierbij is graniet aan de oppervlakte gekomen. Direct ten oosten van de Vogezen waar zich nu wijngaarden bevinden, ontstond een binnenzee. Kalkhoudende zeedieren zetten zich af op de bodem van deze binnenzee waardoor de bodem ook veel kalk bevat.

Médoc

In de Médoc is de situatie weer geheel anders. Hier wordt de bovenlaag gevormd door een laag van grind waarbij moet worden opgemerkt dat het eerder keien zijn dan grind. De stenen laten een goede drainage toe. De tussenliggende grond is zandachtig. Onder de dunne bovengrond ligt een stevige maar doordringbare ondergrond, die zandachtig grind (Mouton) kan zijn, kalksteen (Margaux) of klei (Latour). De combinatie van deze lagen biedt drie voordelen: de grond en ondergrond vormen een schrale omgeving zodat de wijnstok slechts kleine oogsten voortbrengt.

Champagne

De beste sites in de Champagne, zoals de Montagne de Reims of de Cote des Blancs, liggen op een bedding van kalkafzetting van twee types: belemnita quadrata en micraster. Deze tweede kalksoort is uniek voor Champagne en bevindt zich op de steilste hellingen. Beide zorgen ze niet alleen voor goede drainage van regenwater, maar ze blijven ook relatief nat en kunnen gemakkelijk water en voedingstoffen afstaan als de wijnstok ze nodig heeft. De kalk fungeert als en spons. Micraster is afkomstig uit het einde van het Krijt. Men vindt

Wijnkenner - 25

Michel van Tuil

Wijn, lekker eten en nog eens wijn!!! In de eerste week van december wordt er binnen onze familie vergaderd over het kerstdiner. Onder het genot van een glas wijn komen we met zijn tienen samen, gewapend met diverse kookboeken van alle bekende (top)koks. Zoals jullie weten maakt wijn de tongen los en hebben we binnen de kortste keren heerlijke discussies over al het lekkers dat eventueel met kerst bereidt en gegeten kan worden.

koks onder ons een paar dagen voor kerst gewapend met deze boodschappenlijst niets konden vergeten.

Na het overlijden van mijn moeder heb ik haar Franse en Bretonse kookboeken in bezit. De Bretonse zijn nog van mijn Memère (oma) geweest en hier kookte zij voor ons als kind heerlijke maaltijden uit, maar helaas beheersen wij het Bretons niet. De Franse kookboeken dateren uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw en bevatten heerlijke recepten.

Tijdens het kerstdiner genieten we gezeten aan een lange tafel van de variatie aan ‘vissedingetjes’, zoals mijn zwager dat zo mooi omschrijft.

De dag voor kerst gaan de amateurchefs aan de slag met de voorbereidingen en natuurlijk het voorproeven van de wijnen die uitgekozen zijn om de gerechten te begeleiden. Gelukkig voor mij worden de wijnen goed bevonden.

Voor het hoofdgerecht hadden we gebraden kalkoen en canard à l`orange. Van de eend met sinaasappelsaus staat in het kookboek een kleurenfoto (zie hieronder).

Een paar uur en een wat glazen wijn verder werd het steeds gezelliger, maar waren we niet veel verder gekomen dan schaaldieren, vis en een traditionele kalkoen of iets dergelijks. Mijn vrouw loopt van tafel af en komt een paar minuten later terug met een Frans kookboek, La Cuisine Familiale geheten, en legt het voor mij neer. Het is gedrukt in 1955 en heeft 500 recepten van hartig naar zoet, met zelfs iets over wijn en gedistilleerd. Ik blader door het boek en kom een los getypt vel tegen met een recept van allerlei lekkere dingetjes uit zee in aspic. Dit “visbrood” was vroeger een traditioneel onderdeel van het kerstdiner bij mijn ouders thuis. De kookcommissie besloot dat we een ouderwets diner zouden maken met dit recept aangevuld met recepten uit het Franse kookboek. De ingrediënten werden netjes opgeschreven, zodat de

26 - Wijnkenner

Voor het dessert had mijn vrouw een niet te versmaden appel- en een perentaart gebakken. Het gehele diner begeleid met wijnen uit Frankrijk om het af te leren. Het was weer een geslaagde traditie die in 2012 zeker een vervolg zal krijgen. Met vriendelijke wijngroet Michel van Tuil

Geologische tijdvakken

Wanneer we spreken over bodemsoorten en bodemstructuren komen vaak termen als Jura, Krijt en Trias aan de orde; tijdvakken waarmee we de vorming van de aarde onderverdelen. Maar wat zijn nu de specifieke kenmerken van deze tijdvakken. En wat is de volgorde van de tijdvakken? Daarom een beknopte uitleg. De geschiedenis van de Aarde wordt ingedeeld in drie officiële eons: het Archeïcum, het Proterozoïcum en het Fanerozoïcum. Het Archeïcum is het oudste en duurde van het ontstaan van de aarde, 4560 miljoen jaar geleden, tot 2500 miljoen jaar geleden. Na het Archeïcum kwam het Proterozoïcum. Dit tijdperk duurde van 2500 miljoen jaar geleden tot 542 miljoen jaar geleden. Tijdens dit tijdperk werden de continenten gevormd en kwam een zuurstofrijke omgeving tot stand. Vervolgens onderscheiden we het Fanerozoïcum, 542 miljoen jaar geleden tot heden. Deze periode wordt gekarakteriseerd door een meer complexe fauna met niet alleen weinig complexe eencelligen, maar vooral complexere en verder geëvolueerde soorten. Binnen het Fanerozoïcum onderscheiden we Paleozoïcum, Neoproterozoïcum en Mesozoïcum. Het laatste deel van het Mesozoïcum noemt men het Perm. Tijdens het Perm werd het supercontinent Pangea gevormd van waaruit de huidige continenten ontstonden. Pangea is bij velen van u ook bekend als de “premium”wijn van Viña Ventisquero. Na het Perm kwam het Trias, 250 miljoen jaar geleden tot globaal 200 miljoen jaar geleden. Aan het eind van het Trias breekt het Pangea continent open en krijgen de huidige continenten steeds meer vorm. Na het Trias komt het Jura-tijdperk (200 miljoen jaar geleden tot 145 miljoen jaar geleden) gevolgd door het Krijt. Beide tijdperken werden bevolkt door dinosauriërs. Het is ook de periode waarin zeespiegels stegen en bergen werden gevormd. Afzettingen afkomstig uit het Jura zijn bijvoorbeeld kleisteen en zandsteen. Onderdeel van het Jura is ook het Kimmeridgien, net als de Kimmeridge Clay-formatie en de fossielenlocatie Kimmeridge Bay genoemd naar de stad Kimmeridge in Wessex, Engeland. Kimmeridgebodems uit dit tijdperk vinden we in de Chablis-streek. Het Krijt is één van de jongste perioden en duurt van 145 miljoen jaar geleden tot 65 miljoen jaar geleden. Het Krijt is een

periode met een relatief warm klimaat en een hoge zeespiegel. In het water leefden tegenwoordig uitgestorven groepen dieren waaronder zeereptielen, ammonieten en weekdiertjes. Op het land leefden diverse soorten dinosauriërs. Het Krijt werd afgesloten met het uitsterven van de dinosauriërs. Na het krijt kwam het Paleogeen, onderverdeeld in Paleoceen, Eoceen en Oligoceen. Gebergten als de Alpen en de Pyreneeën werden tijdens het Paleoceen en het Eoceen gevormd. Tijdens het Oligoceen werd onder andere de Himalaya gevormd. België en Nederland en grote delen van Duitsland lagen nog onder water. Het Mioceen volgt het Oligoceen op en duurt van 24 miljoen jaar geleden tot 5 miljoen jaar geleden. Tijdens het Mioceen drukken Afrika en Arabië steeds verder naar het noorden waardoor uiteindelijk de Middellandse Zee ontstaat. Tijdens het Mioceen wordt ook de Sierra Nevada in Spanje gevormd en de Grand Canyon in Noord-Amerika. Als het Mioceen wordt opgevolgd door het Plioceen, zo’n 5 miljoen jaar geleden, lijkt de natuur op aarde veel op die van tegenwoordig. Zo waren er veel gewervelde dieren die nu ook nog bestaan. Wel daalde de zeespiegel wereldwijd met 50 centimeter en groeiden de ijskappen op zowel de Noordpool als ook op de Zuidpool. Vanuit het Plioceen volgt het Kwartair. Onderverdeeld in Pleistoceen en Holoceen. Tijdens het Pleistoceen ontstaan de eerste mensachtigen. Het Holoceen neemt zo’n 12 000 jaar geleden een aanvang en duurt nog steeds voort. Het Fanerozoïcum wordt weer ingedeeld in drie era’s: Paleozoïcum, Mesozoïcum en Cenozoïcum. Op hun beurt worden era’s weer ingedeeld in periodes. Voorbeelden van periodes uit het Paleozoïcum zijn het Carboon en het Perm, het Mesozoïcum bestaat uit het Trias, het Jura en het Krijt en het Cenozoïcum uit het Paleogeen, het Neogeen en het Kwartair. Deze periodes worden weer ingedeeld in tijdvakken, die weer ingedeeld worden in tijdsnedes. Zo bestaat het Neogeen uit de tijdvakken Mioceen en Plioceen. Soms worden tijdsnedes weer ingedeeld in chrons, de kleinste eenheden in de geologische tijdschaal.

www.drankenstudie.nl

Wijnkenner - 27

Indisch gekruid stoofvlees

Hoofdgerecht (Winter) voor 4 personen. Bereidingstijd > 60 minuten

Ingrediënten • • • • •

800 g doorregen runderlappen in blokjes zout en peper 4 el zonnebloemolie zware ovenbestendige braadpan of casserole met deksel 2 grote uien, in stukken

Bereiding

• • • • • •

Recepten

4 tenen knoflook, gehakt 25 g verse gember, gehakt 1/2 rode peper, zonder zaadjes en fijngehakt 1 el tomatenpuree 5 el ketjap manis 8 dl warme vleesbouillon

1. Verwarm de oven voor op 250ºC. 2. Bestrooi het vlees met wat zout en peper. Verwarm de olie in de braadpan en bak de vleesblokjes in drie porties aan. 3. Roerbak de ui, knoflook, gember en rode peper 2 minuten mee. 4. Roer de tomatenpuree erdoor en bak nog een minuut. 5. Giet de ketjap over het vlees en vul verder aan met de vleesbouillon tot het vlees onder staat. Laat alles aan de kook komen. 6. Leg, zodra de bouillon weer kookt, het deksel op de pan en zet de pan in de oven. 7. Temper de oven na een half uur naar 160ºC en laat het vlees circa 1 uur garen. 8. De saus kan eventueel gebonden worden met allesbinder of maïzena. Serveer het vlees met bijvoorbeeld rijst en gestoomde groenten.

Varkensrollade met kruidige notenvulling Hoofdgerecht voor 4 personen. Bereidingstijd 30-60 minuten

Ingrediënten • • • • •

Een plat stuk varkensfilet met randje vet voor rollade van 700 g zout en versgemalen peper 2 el vloeibare boter of olie 200 ml witte wijn

Bereiding

Wijnsuggestie: Viña Ventisquero Carménère Reserva Chili, Maipo Valley Artikelnummer: 780677

Voor de notenvulling; • • • • • • •

2 teentjes knoflook 100 g peacannoten 50 g droog witbrood 2 tl verse tijm 1 bos basilicum zonder harde stelen 2 el olijfolie 50 g Parmezaanse kaas

1. Leg het stuk vlees met het vet naar onder op een plank en wrijf goed in met zout en peper. 2. Pureer in de keukenmachine de knoflook met het brood en de noten en voeg dan de kruiden en olijfolie toe. Roer met een lepel de kaas erdoor en breng op smaak met zout en peper. 3. Smeer de notenvulling over het vlees uit en rol het vlees strak op. Zet het goed vast met rolladetouw. 4. Verwarm de oven voor op 200°C. Verwarm de boter of olie in een ovenvaste braadpan op het vuur en bak de rollade rondom aan. 5. Giet de wijn rond de rollade en zet de pan in de oven. Laat de rollade in circa 40 minuten op 160ºC gaar en bruin worden. 6. Laat afgedekt 10 minuten rusten en snijd de rollade dan in dikke plakken. Serveer met de jus. Lekker met aardappels die tegelijk in de oven gebakken zijn.

Wijnsuggestie: Bodegas Lacort Reserva Spanje, Rioja DO Artikelnummer: 791412

Buideltjes van parmaham en paddenstoelen Voorgerecht voor 4 personen. Bereidingstijd 20-30 minuten

Ingrediënten

Lamsvlees met linzen en aardappelkorst

•

Hoofdgerecht (Winter) voor 4 personen. Bereidingstijd 20-30 minuten

Ingrediënten • • • • • •

600 g lamsschouder in blokjes zout en peper 150 g groene linzen 2 el olijfolie 1 ui, gesnipperd 2 tenen knoflook, gesnipperd

• • • • • •

• • • • • • •

1 takje rozemarijn 1 laurierblad 2 el balsamicoazijn 4 dl lams- of kippenbouillon 750 vastkokende aardappelen, geraspt 1 ei, losgeklopt

De recepten zijn beschikbaar gesteld door de Keurslager. Meer recepten vindt u op: www.keurslager.nl.

28 - Wijnkenner

Voor de salsa: • • • • • • •

1 bosuitje, in ringetjes 1 el fijngehakte peterselie 1 el fijngehakte bieslook 1 tl mosterd 1 el witte wijnazijn of frambozenazijn 2 el extra vergine olijfolie zout en peper uit de molen

Bereiding

Bereiding

1. Verwarm de oven voor op 175 graden Celsius. Bestrooi het vlees rondom met zout en peper. 2. Spoel de linzen onder water af en zet ze op met ruim water en zout. Kook ze 10 minuten en giet ze dan af. 3. Verwarm de olie in een hapjespan en bak het vlees rondom aan. Neem het vlees uit de pan en fruit de ui, knoflook, rozemarijn samen een paar minuten. 4. Leg het vlees terug in de pan, schep de linzen en laurier erdoor en giet de azijn en bouillon erbij. Breng alles aan de kook en leg het deksel op de pan. 5. Zet de pan in de hete oven en laat het in circa een uur gaar sudderen. Tot zover kan dit gerecht een dag van tevoren bereid worden. 6. Voor het opdienen: verwarm de oven voor op 200 graden Celsius. 7. Vermeng de aardappelrasp met zout en peper en het ei. 8. Doe de stoofpot over in een ovenschaal en bedek het met de aardappelrasp. Bak de schotel in circa 30 minuten bruin.

8 gelijkmatige plakken parmaham, iets dikker dan normaal boterhambeleg 200 g gemengde paddenstoelen 1 el olijfolie 1 sjalotje, gesnipperd 1 teentje knoflook, geperst 2 takjes peterselie, fijngehakt zout en peper 4 bladeren ijsbergsla, gewassen en gedroogd

Wijnsuggestie: Hunter’s Pinot Noir Nieuw-Zeeland, Marlborough Artikelnummer: 780714

1. Veeg de paddenstoelen schoon en hak ze zeer fijn. 2. Verwarm de olie in een koekenpan en fruit de gesnipperde sjalot goudbruin. Voeg de paddenstoelen, knoflook en peterselie toe en roerbak op hoog vuur 1 minuut. De paddenstoelen mogen nog geen vocht afgeven. Breng op smaak met zout en peper en laat buiten de koelkast afkoelen in een vergiet. 3. Doe alle ingrediënten voor de salsa in een mengbeker en maal kort met een staafmixer tot een smeuïge saus. Proef en breng op smaak met zout en peper. 4. Leg op elk bord een blad ijsbergsla. Leg steeds twee plakken ham kruislings op elkaar en schep in het midden een vierde van de paddenstoelen. Vouw de ham naar elkaar toe en vorm er een buideltje van. 5. Leg de buideltjes op de sla en druppel er wat salsa langs. Lekker met vers gemaakte toast.

Wijnsuggestie: Andeluna Malbec rosé Artikelnummer: 780779

De recepten zijn beschikbaar gesteld door de Keurslager. Meer recepten vindt u op: www.keurslager.nl.

Wijnkenner - 29

Create Magic Create Magic

Sub DO's Penedes In de Catalaanse regio Penedès bestaan vergevorderde plannen om de DO onder te verdelen in sub-DO´s. Hiermee zou volgens de initiatiefnemers meer recht gedaan worden aan de diversiteit aan terroirs dan met de huidige algemene herkomstbenaming. Door de Penedès, even ten zuiden van Barcelona, lopen twee bergruggen en een centrale vallei. De afwisseling qua bodems, mesoklimaten en ligging is mede daardoor groot. Wijngaarden liggen er tot op soms wel 800 meter boven zeeniveau. De voorgestelde sub-DO´s zijn: Garraf, Ordal, Alt, Valle Central A, Valle Central B (werktitels) en nog een zesde, nader te bepalen subzone. Als alles meezit, zouden de nieuwe sub-DO´s binnen twee jaar van kracht kunnen worden.

Uitdagende oogst 2011 in Californië en Oregon Wijnproducenten aan de westkust van de Verenigde Staten worden dit jaar zwaar op de proef gesteld door ongewone, om maar niet te zeggen bizarre weersomstandigheden. Een mooi voorjaar met goede vruchtzetting

werd gevolgd door een abominabele zomer. In belangrijke Californische gebieden als Napa en Sonoma viel alleen al in de maand juni zes keer zo veel regen als normaal. Sinds 1989 was het er niet meer zo nat geweest. De vegetatie raakte daardoor onvermijdelijk achter op het normale tijdschema. Ook was er al vroeg opbrengstverlies door coulure. Nieuwe regen in oktober heeft voor de nodige complicaties met rotting gezorgd. Bij chardonnay was het echter heel goed mogelijk om die al wat eerder te plukken en zo grote problemen te vermijden. In wijngaarden met later rijpende cabernet sauvignon is echter op grote schaal botrytis opgetreden. Gunstige uitzondering hierop zijn

de zogeheten mountain vineyards op hoger gelegen hellingen.

Meer naar het noorden, in Oregon, is 2011 het jaar van de extreem late pluk geworden. De oogst begon daar pas rond 15 oktober, twee weken later dan normaal. Niet alleen verhoogt dat het gevaar van zware regen, ook waren de druiven ongewoon groot als gevolg van eerdere neerslag. Bij een gevoelige druif als pinot noir, Oregons paradepaardje, betekent dat extra risico. Zelfs na een strenge groene oogst bleken de opbrengsten per wijngaard 50% hoger (of zelfs nog meer) dan in 2010. Maar dat was qua volume wel een klein jaar.

Veel misverstanden over werking alcohol Nederlanders blijken onvoldoende op de hoogte van de feiten rondom alcohol. Zo denkt meer dan de helft dat een glas whisky meer alcohol bevat dan een biertje. Dit blijkt uit onderzoek van PanelWizard in opdracht van het initiatief Drinkwijzer.info.

Van de Nederlanders van 25 jaar en ouder drinkt 84 procent wel eens een alcoholhoudend drankje. Drank hangt voor veel mensen samen met gezelligheid en gezelschap. Mannen drinken graag bier, vrouwen drinken vaker witte wijn en bubbels.

Ventisquero Queulat Gran Réserve Chardonnay Artikelnummer: 780686

Ventisquero Queulat Gran Réserve Carmenere Artikelnummer: 780685

Ventisquero Queulat Gran Réserve Shiraz Artikelnummer: 780684

Ventisquero Queulat Gran Réserve Sauvignon Blanc Artikelnummer: 780649

Over de werking van alcohol bestaan nogal wat misverstanden. Ruim driekwart denkt ten onrechte dat iedere dag een glas wijn drinken gezonder is dan een glas whisky. Sterker nog, bijna de helft denkt dat sterke drank schadelijker is voor de gezondheid dan bier en wijn. Ook zijn zeven van de tien ondervraagden ervan overtuigd dat rode wijn beter is voor de gezondheid dan bijvoorbeeld witte wijn.

Elke dranksoort kent een gebruikelijke hoeveelheid, ook wel standaardglas genoemd. Hoe hoger het alcoholpercentage, hoe kleiner het glas. Sterke drank schenkt men daarom in een kleinere hoeveelheid dan bier of wijn. Het maakt niet uit of men dus whisky, wijn of bier drinkt, het menselijk lichaam krijgt dezelfde hoeveelheid alcohol binnen. 60 procent van de ondervraagden wist dat niet.

Matig alcoholgebruik heeft gezondheidsvoordelen voor 40-plussers. Matig wil zeggen maximaal één glas alcohol per dag voor vrouwen en twee glazen per dag voor mannen. Kennis van alcohol is van groot belang om verantwoord alcohol te drinken.

Wijnkenner - 31

Frankrijk - Wit in opmars in Languedoc

Languedoc en Roussillon staan te boek als gebieden die in grote meerderheid rode wijnen produceren. Dat klopt nog steeds, want witte rassen maken nog geen 20% van de totale aanplant uit. Witte rassen zijn echter wel in opmars. Cijfers over nieuwe aanplant tijdens het campagnejaar 2009-2010 laten zien dat van alle nieuw aangeplante percelen 57% gebruikt werd voor witte druiven, oftewel 3.025 van 5.308 hectare. Sauvignon Blanc, Chardonnay, Viognier,

Colombard, Vermentino en Muscat à Petits Grains waren het meest in trek. Verder deden ook Elzasdruiven als Riesling, Pinot Gris en Gewürztraminer hun intrede.

voor wijn en blijheid. En dat past perfect bij de jaargang 2009´. Mouton geeft al sinds 1945 bekende kunstenaars opdracht voor een etiket-ontwerp. Zo kwamen er labels van Picasso, Chagall, Miro, Jea Cocteau, Salvador Dali, Francis Bacon en prins Charles.

Officiële erkenning voor drie nieuwe crus van de Muscadet.... De aanvraag dateert uit de jaren ‘90 maar nu is het officieel: l’Institut National des Appellations d’Origine (INAO) heeft drie gemeentelijke crus van het wijngebied Muscadet erkend. Andere zijn nog in de toekenningfase maar Gorges, Clisson en Le Pallet staan symbool voor het hoogste niveau van de wijnen uit Nantes. Deze wijnen worden volgens strenge voorschriften gemaakt: beperkt rendement, lange rijping en oudere wijnstokken van minimaal zes jaar. Joël Forgeau, voorzitter van de appellation Muscadet, is blij met deze erkenning. “Het is een aanmoediging voor de producenten in het gebied om nog betere kwaliteit te leveren. De gemeentelijke crus van de Muscadet bieden de consumenten zekerheid over de wijnen die ze schenken. Bijzonder want er zijn er nog niet veel en het zijn nog geen bekende bewaarwijnen uit een specifiek afgebakend terroir. Deze mooie witte wijnen bevestigen de vooraanstaande positie van de crus van de Muscadet tussen andere mooie witte wereldwijnen.” zegt hij.

32 - Wijnkenner

1.

2.

Etiket Mouton Rothschild 2009 hoogste kunstprijs in Japan. Kapoor is Commander of the British Empire en in de Franse Ordre des Arts et Lettres. ´Anish is een vriend en enorm talentvol kunstenaar die als zodanig in de hele wereld erkenning geniet´, aldus de barones. ´Hij heeft een etiket ontworpen dat barstensvol leven en kleur zit. Het rood daarin zie ik als het symbool

In elke uitgave van de Wijnkenner wordt uw kennis op het gebied van wijn op de proef gesteld. Doe mee en maak kans op leuke wijn prijzen.

A. B. C.

Syrah, Grenache, Merlot en Cinsault waren favoriet voor rood, terwijl Cabernet Sauvignon en Mourvèdre duidelijk achterbleven. Pinot Noir en Marselan wonnen daarentegen behoorlijk aan populariteit.

Voor de jaargang 2009 heeft barones Philippine de Rothschild Anish Kapoor opdracht gegeven het etiket te ontwerpen. Anish is een befaamde Indiase beeldhouwer, heeft als kunstenaar een wereldnaam en is inmiddels Brits staatsburger. In 1991 won Kapoor de Turner Prize. En dit jaar de Praemium Imperiale, de

Wijnquiz A. B. C. 3.

A. B. C. 4.

Pignatello is het synoniem voor de Siciliaanse druivenras Perricone Corleone Calabrese Ten zuidoosten van de stad Troyes bevindt zich een wat afgelegen gebied wat een onderdeel is van de Champagne-streek. Hoe heet dit gebied? Côte de Sézanne Côte de Blancs Côte des Bar Van de ruim vijftig grand cru wijngaarden in de Elzas bezit er slechts één een bodem met vulkanisch gesteente. Welke wijngaard is dit? Pfersigberg Rangen Furstentum

A. B. C.

Welke bekende wijnmaker heeft een deel van de wijngaard Rangen in zijn bezit? Bernard Schoffit René Muré Josmeyer

5. A. B. C.

Hoe heet zijn perceel? Clos du Val d’Eléon Clos Saint-Imer Clos Saint Théobald

6.

A. B. C. 7. A. B. C. 8. A. B. C. 9.

A. B. C.

De Jura staat bekend om haar vin de paille. Waar nog meer dan in Frankrijk wordt een vin de paille gemaakt? Marsannay Gevry-Chambertin Vougeot Welk Sloveens wijngebied grenst aan Steiermark, Oostenrijk? Primorska Podravje Posavja Welke bekende wijnmaker heeft aanplant in de wijngemeente Gevry-Chambertin? Philippe Charlopin Lalou Bize-Leroy Nicolas Pote De beste wijnen van Pauillac zijn afkomstig van twee min of meer afgeplatte heuveltoppen. Dit zijn: Saint Lambert en Le Pouyalet Pibran en Cordeillan Mousset en Padarnac

10. Nogmaals Bordeaux; één van de troisiéme crus uit Margaux ligt niet in Margaux maar ten zuiden van het dorpje Labarde. Hoe heet dit château? A. Château Kirwan B. Château Giscours C. Château Palmer

Stuur uw oplossing vóór 30 maart naar:

[email protected] met duidelijke vermelding van naam, klantnummer en telefoonnummer. Winnaars krijgen automatisch bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Onder de goede inzenders verloten wij een exemplaar van de Grote wijn encyclopedie van Christian Callec De antwoorden van de prijsvraag in de afgelopen najaarseditie: a, b, a, a, c, c, b, a, c, a

Wijnkenner - 33

Aparte Grand Crus voor de Elzas

Agenda

Evenals de grand crus in de Bourgondische Côte d´Or krijgen hun 51 tegenhangers in de Elzas binnenkort eveneens de status van individuele appellation. Nu vallen ze nog onder de collectieve appellation Alsace Grand Cru en de namen zijn niet meer dan een aanvullende geografische vermelding. Als individuele appellations genieten ze een veel betere juridische bescherming dan in de huidige toestand. Een andere groep grand crus die gebaat zou zijn bij een dergelijk promotie zijn die in de Chablis. Anders dan de crus in de Côte d´Or hebben die (nog) geen individuele positie. (Bron: Wijn Informatie Centrum)

6,7 en 8 februari 2012 Salon des Vins de Loire Parc des Expositions d’Angers Route de Paris, 49044 ANGERS Cedex 01 Meer informatie op www.salondesvinsdeloire.com

Nog even de 51 lieux dits wijngaarden van de Elzas op een rij: Altenberg de Bergbieten, Altenberg de Bergheim, Altenberg de Wolxheim, Brand, Bruderthal, Eichberg, Engelberg, Florimont, Frankstein, Froehn, Furstentum, Geisberg, Gloeckelberg, Goldert, Hatschbourg, Hengst, Kaefferkopf, Kanzlerberg, Kastelberg, Kessler, Kirchberg de Barr, Kirchberg de Ribeauvillé, Kitterlé, Mambourg, Mandelberg, Marckrain, Moenchberg, Muenchberg, Ollwiller, Osterberg, Pfersigberg, Pfingstberg, Prealatenberg, Rangen, Rosacker, Saering, Schlossberg, Schoenenbourg, Sommerberg, Sonnenglanz, Spiegel, Sporen, Steinert, Steingrubler, Steinklotz, Vorbourg, Wiebelsberg, Wineck-Schlossberg, Winzenberg, Zinnkoepflé, Zotzenberg

4,5 en 6 maart 2012 Prowein Düsseldorf Internationale vakbeurs Meer informatie op www.prowein.com De Monnik Dranken is aanwezig met een eigen stand, en wel in Hal 6 met standnummer N99.

17 en 18 maart 2012 Italia al Dente In Loods 6 Amsterdam. Wijnen, delicatessen, workshops en proeverijen Plaats: Seinwachterstraat 42, 1019 TE Amsterdam Meer informatie op www.italia-al-dente.com 25, 26, 27 en 28 maart 2012 Vinitaly Meer informatie op www.vinitaly.com 22, 23 en 24 mei 2012 London Wine Fair 2012 Meer informatie op www.londonwinefair.com

Frankrijk - Grand en Premier Cru voor zoete Loire Quarts de Chaume, een appellation voor edelzoete wijnen binnen Anjou, krijgt de status van Grand Cru. Het is daarmee de eerste aan de Loire. Het voor de toekenning van appellations verantwoordelijke INAO besloot ook om in de nabije omgeving van Quarts de Chaume een Premier Cru in het leven te roepen. Dat wordt Coteaux du Layon Chaume. Voor Quarts de Chaume geldt een maximum opbrengst van 20 hl/ha en een potentieel alcoholgehalte van minimaal 18,5%, voor Chaume een rendement van 25 hl/ha en een alcoholpotentieel van 16,5%. In beide gevallen is chaptalisatie taboe. Eerdere pogingen om Chaume aan de status van cru te helpen mislukten, omdat de kans op naamsverwarring met Quarts de Chaume bij consumenten te groot werd geacht. Door de naam ervan te laten voorafgaan door Coteaux du Layon zou dit probleem opgelost moeten zijn.

34 - Wijnkenner

Since 1898,

the

BenRiach

diStilleRy haS veRy quietly Been pRoducing

quality Single malt Scotch whiSky, which haS only eveR Been enjoyed in veRy Small quantitieS, By a few diSceRning individualS who have Been foRtunate enough to come acRoSS a Bottle.

Today, BenRiach continues to produce its very special Single Malt Whiskies, as an Independent Distiller. Unlock The BenRiach Our craftsmen are precious about our Single Malt. Every taste of The BenRiach unlocks a little of their closely guarded secrets. We have an expression for you: Classic Speyside Peated Single Casks Wood Finishes

Geniet, maar drink met mate

www.benriachdistillery.co.uk

A JOURNEY OF REDISCOVERY From its home in the Scottish Highlands, The GlenDronach Distillery has been creating the finest sherried single malts for nearly 200 years. A quality cask is as vital an ingredient in our richly sherried single malt whisky as the water that runs off the hill, or the barley that grows in the fields.

AgED 12 YEARS

AgED 15 YEARS

AgED 18 YEARS

Matured inside the finest Oloroso and Pedro Ximinez sherry casks.

A remarkable whisky, full of character. Matured in nothing but the finest Oloroso sherry casks.

Matured in premium Oloroso sherry casks, sourced from renowned bodegas in the south of Spain.

Every year our master distiller hand picks a very small selection of the distillery’s more unique casks, all of these vintage casks are realeased at natural strength, hand numbered, are non chill filtered and of natural colour. www. glendronachdistillery.co.uk

Geniet, maar drink met mate

Importeur/distributeur voor Nederland:

www.monnik-dranken.nl Geniet, maar drink met mate.