DE REGISTRATIERECHTEN GRONDIG DOORGELICHT

DE REGISTRATIERECHTEN GRONDIG DOORGELICHT

RECHT TOEGEPAST

DE REGISTRATIERECHTEN GRONDIG DOORGELICHT

WENDY HENDRICKX KATRIEN VAN BOXSTAEL

Antwerpen – Cambridge

De registratierechten grondig doorgelicht Wendy Hendrickx en Katrien Van Boxstael

© 2010 Intersentia Antwerpen – Cambridge www.intersentia-educatief.be

ISBN 978-94-000-0007-0 D/2010/7849/123 NUR 163

Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

Woord vooraf De registratierechten vormen een zeer oude belasting. Sommige beweren dat deze belasting, zoals we ze nu kennen, reeds in de Oudheid gekend was. Heel wat bepalingen in het Wetboek van registratierechten vinden trouwens hun oorsprong in de feodale wetgeving, denken we maar aan het regime van de commandverklaring. De Franse revolutie betekende het einde van de feodale en de Koninklijke rechten. Bij Wet van 19 december 1790, later volledig herwerkt door de Wet van 22 Frimaire, jaar VII (12 december 1798), werden de eigenlijk registratierechten ingevoerd. De Wet van 22 Frimaire werd ook van toepassing verklaard op de Belgische Provinciën die door het Decreet van 2 oktober 1975 bij de Franse Republiek waren aangehecht. Deze wetgeving vormde gedurende meer dan 100 jaar de basis van onze registratierechten. Het koninklijk besluit nr. 64 van 30 november 1939 (BS 1 december 1939), bekrachtigd door de Wet van 16 juni 1947 (BS 14 augustus 1947) heeft de verschillende wijzigingen die later aan de Wet Frimaire zijn aangebracht gecodificeerd. Vanaf dan kunnen we de eerste echte basis terugvinden van ons huidige Wetboek van registratierechten. De registratierechten zijn zeer sterk gebaseerd op de bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek. Enerzijds zorgt dit voor logica in het wetboek, anderzijds vormen de registratierechten niet meteen de meest eenvoudige belasting. Hét referentiewerk met betrekking tot registratierechten is het jaarlijks geactualiseerd boek van F. WERDEFROY (uitgave van Kluwer). Daar grijpen we zelf graag naar terug voor het oplossen van rechtsvragen en juridische twistpunten. Dit boek wil de registratierechten op een gestructureerde en duidelijke wijze overbrengen naar studenten uit bachelor- en masteropleidingen. In de inleiding worden eerst een aantal algemene beginselen geschetst met betrekking tot de registratierechten. Dit moet de studenten toelaten meer inzicht te krijgen in deze belasting. Daarna worden alle registratierechten apart behandeld met – indien nodig – een verwijzing naar de algemene beginselen. Elk hoofdstuk bevat talrijke voorbeelden die de studenten moeten toelaten meer voeling te krijgen met de materie. De voorbeelden bevorderen ook de praktijkgerichtheid. Bij elke registratiebelasting wordt vermeld of aan de gewesten bepaalde bevoegdheden zijn toegekend. Verder wordt de heffingsgrondslag vermeld, de termijn waarbinnen de

Intersentia

v

De registratierechten grondig doorgelicht

registratieformaliteit dient te worden vervuld, de personen die verplicht zijn om deze registratieformaliteit te vervullen alsook de sancties indien de registratieformaliteit niet (correct) of laattijdig wordt vervuld. Ook deze aanpak komt de praktijkgerichtheid ten goede. Daarnaast bevat het boek de noodzakelijke verwijzingen naar de wetgeving en de administratieve circulaires. Het handboek volgt de structuur van het Wetboek van Registratierechten. Dit verklaart ook de opname van talrijke wetsartikelen. Het wetboek vormt immers een onmisbaar instrument bij het zich eigen maken van de materie. Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek (ondersteund door een uitgebreid voetnotenarsenaal) alsook een kritische noot tegenover de regelgever werd achterwege gelaten. Het boek beoogt immers in de eerste plaats een handboek te zijn bestemd voor het onderwijs. Dit belet niet dat ook voor wie in het beroepsleven staat en kennis wil maken met de registratierechten, dit boek een goede leidraad kan bieden. Wij willen een bijzonder woord van dank richten aan twee personen die ons hebben geholpen bij de totstandkoming van dit boek. Dit zijn Herman Cools (adviesbureau Cools) en Manuela Vervoort (Vlaams Ministerie Financiën en Begroting – Departement Financiën en Begroting). Herman Cools willen we bedanken voor het nalezen van het hoofdstuk over huwelijkscontracten en testamenten. Zijn praktijkervaring in deze materie is ons goed van pas gekomen. Manuela Vervoort verdient een dankwoordje voor haar advies met betrekking tot het formuleren van de problematiek in het arrest “Breitsohl”. Daarnaast willen wij de collega’s en de leidinggevenden van het Departement Financiën en Begroting (Vlaams Ministerie Financiën en Begroting) bedanken. Daar kregen wij de kans om de nodige kennis te verwerven in deze materie. Katrien Van Boxstael Wendy Hendrickx

vi

Intersentia

Inhoud INLEIDING. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 HOOFDSTUK 1. VERKOOPRECHTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1. 2. 3.

Wat is een verkoop? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het verkooprecht op onroerende goederen is een gewestelijke belasting . . . . . . . Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Evenredig verkooprecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Gunstregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.1. Klein beschrijf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.2. Verlaagd tarief voor met een regeringspremie begunstigde koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.3. Abattement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.4. Bij-abattement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.5. Abattement ter activering van panden (renovatieabattement). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.6. Meeneembaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.7. Verlaagd tarief voor zogenaamde “beroepsverkopers” . . . 3.1.2.8. Verlaagd tarief voor verkopen aan maatschappijen tot nut van het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.9. Minnelijke ontbinding van de onderhandse verkoopovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.10. Teruggave bij wederverkoop binnen 2 jaar . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.11. Tijdelijke vrijstelling voor Brownfields . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.12. Aanwijzing van de lastgever. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.13. Afstand van vruchtgebruik (overdracht van vruchtgebruik aan de blote eigenaar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2.14. Vervreemding van nieuwe gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Evenredig verkooprecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Gunstregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2.1. Abattement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2.2. Verlaagd tarief voor zogenaamde “beroepsverkopers” . . . 3.2.2.3. Verlaagd tarief voor een met regeringspremie begunstigde koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

17 17 18 19 19 19 19 31 32 38 41 46 59 64 65 67 70 73 74 75 83 83 83 83 92 92

vii


3.2.2.4. Verlaagd tarief voor verkopen aan maatschappijen tot nut van het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3.2.2.5. Teruggave bij wederverkoop binnen 2 jaar . . . . . . . . . . . . . . 93 3.3. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 3.3.1. Evenredig verkooprecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 3.3.2. Gunstregimes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 3.3.2.1. Klein beschrijf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 3.3.2.2. Verlaagd tarief voor zogenaamde “beroepsverkopers” . . 106 3.3.2.3. Verlaagd tarief voor een met regeringspremie begunstigde koper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3.3.2.4. Verlaagd tarief voor verkopen aan maatschappijen tot nut van het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 3.3.2.5. Aankoop van een onroerend goed met een sociale lening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 3.3.2.6. Wederverkoop binnen 2 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 3.3.2.7. Vervreemding van een nieuw gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 3.3.2.8. Minnelijke ontbinding van een onderhandse verkoopovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 4. Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.1. Algemene regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.2. Bijzondere regels bij de bepaling van de heffingsgrondslag van een onroerend goed als enkel de blote eigendom of het vruchtgebruik wordt overgedragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 5. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 6. Controleschatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 7. Prijsbewimpeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 HOOFDSTUK 2 OPENBARE VERKOPINGEN VAN LICHAMELIJKE ROERENDE GOEDEREN . . . . . . . . . 135 1.

2. 3.

viii

Wat wordt verstaan onder openbare verkopingen van lichamelijke roerende goederen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Openbare verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.1. Openbare tekoopstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.2. Openbare mededinging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.3. Openbare toewijzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Lichamelijke roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waarom werd een bijzonder (fiscaal) statuut ingevoerd voor de openbare verkopingen van lichamelijke roerende goederen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het recht op de openbare verkopingen van lichamelijke roerende goederen is niet geregionaliseerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

135 135 135 135 136 136 137 137 140

Intersentia

Inhoud

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bijzondere controlemaatregelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Vrijstellingen van het evenredig recht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Vrijstellingen van de vormvoorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

140 143 151 152 152 154 155 156 158 160

HOOFDSTUK 3 HUURCONTRACTEN VOOR ONROERENDE GOEDEREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 1. 2. 3.

Huurrecht blijft een federale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verhuring, onderverhuring of overdracht van huur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drievoudig onderscheid binnen de categorie “huurcontracten” . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Huurcontracten van “zuivere woningen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Huurcontracten van “andere onroerende goederen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Contracten tot vestiging van een erfpacht- of opstalrecht . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

163 163 164 164 168 175 176 177

HOOFDSTUK 4 VESTIGING EN OVERDRACHT VAN ZAKELIJKE ZEKERHEDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 1.

Wat is een zakelijke zekerheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Wat verstaat men onder de vestiging van een hypotheek? . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Wat verstaat men onder een pand op een handelszaak? . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Wat verstaat men onder de vestiging van een landbouwvoorrecht? . . . . . 2. Bevoegdheid van de gewesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. De hypothecaire “ecolening” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Overdracht van een zakelijk zekerheidsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Afhankelijke en onafhankelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Controlemaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Intersentia

179 180 184 185 186 187 191 191 192 194 195 196 197 197 197

ix


HOOFDSTUK 5 VERDELINGEN EN GELIJKGESTELDE OVERDRACHTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 1. 2.

Wat is een verdeling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 Het recht op verdelingen of afstand van onverdeelde rechten is een gewestelijke belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 3. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 4. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 4.1. Het vooraf bestaan van een onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 4.2. Een overeenkomst te bezwarenden titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 4.3. Een onroerende verrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 4.4. Een verrichting tussen deelgenoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 5. Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 5.1. Verkoopwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 5.2. Forfaitaire waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 6. Afhankelijke en onafhankelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 7. Gelijkstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 8. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 HOOFDSTUK 6 INBRENG IN BURGERLIJKE EN HANDELSVENNOOTSCHAPPEN . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 1. 2. 3.

4. 5.

x

Wat is een inbreng in een vennootschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Geen gewestelijke, maar een federale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Aan het inbrengrecht onderworpen handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 3.1. Inbreng van roerende of onroerende goederen in Belgische vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 3.1.1. Enkel een inbreng in Belgische vennootschappen is onderworpen aan het inbrengrecht, tenzij het gaat om de inbreng van woningen onderworpen aan het verkooprecht . . . . . . . . . . . . . . 226 3.1.2. Enkel een inbreng in een vennootschap met rechtspersoonlijkheid is onderworpen aan het inbrengrecht tenzij onroerende goederen worden ingebracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 3.2. Verhoging van het statutair kapitaal zonder nieuwe inbreng . . . . . . . . . . . . 232 3.3. Overbrenging van de zetel van de vennootschap naar België . . . . . . . . . . . 233 3.4. Bijzondere situaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 3.4.1. Omzetting van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 3.4.2. Wijziging van het doel van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 3.5. Gemengde inbreng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 3.6. Registratie van verslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 5.1. Inbreng in geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 Intersentia

Inhoud

5.2. Inbreng in natura. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 5.3. Inbreng van andere zaken dan geld of goederen in natura . . . . . . . . . . . . . . 239 5.4. Inbreng van woningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 6. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 7. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 8. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 8.1. Kapitaalverhoging door inlijving van reserves in het kapitaal . . . . . . . . . . . 242 8.2. Inbreng van een universaliteit van goederen of van één of meerdere bedrijfstakken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 8.3. Aandelenruil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 8.4. Vennootschappen van algemeen belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 8.5. Beleggingsvennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 8.6. Artikel 159, 7° W.Reg. en artikel 159, 14° W.Reg.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 8.7. Vrijstelling van inbrengrecht omwille van bepaalde activiteiten . . . . . . . . . 245 8.8. Kapitaalverhogingen van beursgenoteerde vennootschappen . . . . . . . . . . 245 8.9. Inbreng en kapitaalverhoging in het kader van werknemersparticipatie . 245 9. De verkrijging van een in België gelegen onroerend goed door de vennoten uit de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 10. Inbreng in vreemde vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 11. De overdracht van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 11.1. Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 11.2. Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 11.3. Gelijktijdige overdracht van alle aandelen van een personenvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250 11.4. Overdracht ingevolge een beding van aanwas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 HOOFDSTUK 7 SCHENKINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 1.

2. 3.

Wat is een schenking? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 1.1. Vergelijking met de handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 1.2. Vergelijking met de bankgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 1.3. Schenking voor een Nederlandse notaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Het schenkingsrecht is een gewestelijke belasting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 3.1. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 3.1.1. Onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 3.1.2. Roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 3.2. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 3.2.1. Onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 3.2.2. Roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268

Intersentia

xi


3.3.

Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 3.3.1. Onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 3.3.2. Roerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 3.4. Samenwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 3.4.1. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 3.4.2. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 3.4.3. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 4. De heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 5. Progressievoorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 5.1. Regel van de gecumuleerde progressie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 5.2. Formaliteiten om een juiste toepassing van de regel van de gecumuleerde progressie te verzekeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 5.3. Schenking onder opschortende voorwaarde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 6. Gelijkstellingen met de rechte lijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 6.1. Adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 6.2. Stiefkinderen en zorgkinderen in Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 7. Vrijstellingen en verminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 7.1. Bouwgronden in Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 7.2. Gezinswoning in Brussel en Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 7.2.1. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 7.2.2. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 7.3. Kinderlast in Vlaanderen, Brussel en Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 7.4. Bossen en wouden in Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 7.5. Non-profit en openbare sector in Vlaanderen, Brussel en Wallonië . . . . . 298 7.5.1. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 7.5.2. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 7.5.3. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 7.6. Ondernemingen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 7.6.1. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 7.6.2. Brussels Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312 7.6.3. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336 HOOFDSTUK 8 VEROORDELINGSRECHT EN TITELRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 1.

xii

Veroordelingsrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 1.1. Het registratierecht op veroordelingen, vereffeningen en rangregelingen is een exclusieve bevoegdheid van de federale Staat . . . . . . . . 338 1.2. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 1.2.1. Er moet een rechterlijke beslissing zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 1.2.2. Het moet gaan om een vonnis of arrest van de hoven of rechtbanken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339

Intersentia

Inhoud

1.2.3. Een geschil moet aan de basis liggen van de rechterlijke beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 1.2.4. De beslissing moet een veroordeling, vereffening of rangregeling inhouden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 1.2.4.1. Veroordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 1.2.4.2. Vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 1.2.4.3. Rangregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 1.2.5. Met sommen of roerende waarden als voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . 345 1.3. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 1.4. Heffingsgrondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346 1.5. Non bis in idem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347 1.5.1. Latere beslissing die de oorspronkelijke beslissing wijzigt . . . . . . . 348 1.5.2. Is teruggaaf mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 1.5.3. Wat indien de positie van sommige veroordeelden wordt gewijzigd door een latere beslissing?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 1.5.4. Opeenvolgende beslissingen ten laste van dezelfde persoon of ten laste van een derde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 1.5.5. Regresveroordelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 1.6. Wie is het evenredige veroordelingsrecht verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . 351 1.7. Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 1.7.1. Kort geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 1.7.2. Boeten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 1.7.3. Veroordeling tot het betalen van een uitkering tot onderhoud . . . . 352 2. Titelrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353 2.1. Het titelrecht is een exclusieve bevoegdheid van de federale Staat . . . . . . 354 2.2. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 2.2.1. Een vonnis of arrest van een Belgische rechtbank of een Belgisch hof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355 2.2.2. Het vonnis of arrest moet het bewijs leveren van de overdracht van eigendom of vruchtgebruik van in België gelegen onroerende goederen ofwel van een vernietiging, ontbinding of herroeping van een overdracht van onroerend goed . . . . . . . . . . . . 355 2.2.3. Er mogen nog geen evenredige registratierechten betaald zijn op de overeenkomst waarvan het bewijs wordt geleverd in het vonnis of arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358 2.3. Wie is het evenredige titelrecht verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358 2.4. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 2.5. Plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 2.6. Veroordelings-, titel- en expeditierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361

Intersentia

xiii


HOOFDSTUK 9 HUWELIJKSCONTRACTEN, TESTAMENTEN EN GELIJKAARDIGE AKTEN . . . . . . . . . 363 1.

Definiëring van de akten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 1.1. Huwelijkscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363 1.2. Testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364 1.3. Contractuele erfstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365 1.4. Wederzijdse akte van gift tussen echtgenoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365 2. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366 2.1. Huwelijkscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366 2.2. Testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368 3. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 4. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370

xiv

Intersentia

DE REGISTRATIERECHTEN GRONDIG DOORGELICHT

Recommend Documents