Nr. 19. Nieuws TV Rijnmond op drie manieren. Beste lezers, The proof of the pudding is in the eating, zoals de. oktober 2010

oktober 2010

Nr.

19

In dit nummer o.a.:

• Introductiebijeenkomsten RCC

• Nieuws RTV Rijnmond op drie manieren • Risicoprofiel VRZHZ

• ROT-oefening Vier Veiligheidsregio’s • Toetsingskader Externe Veiligheid

• Nieuwe Alarmeringscomputer

• Kort nieuws

Nieuws TV Rijnmond op drie manieren Sinds 12 oktober zijn de mogelijkheden om op TV Rijnmond te communiceren over een ramp sterk uitgebreid. Naast Radio Rijnmond als vertrouwde rampenzender, kan door de Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid nu ook een zogenaamde tickertape worden geactiveerd. Daarmee kan men op TV Rijnmond lezen wat er waar aan de hand is en wat men moet doen. Daarnaast heeft de VRZHZ nu ook de mogelijkheid om de pagina’s 112 van de TV Rijnmond teletekst te gebruiken om informatie te verstrekken. Bel angrijke aanvullingen, met name ook voor doven/slechthorenden. De redactie ligt bij de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Uiteraard is er contact met de redactie over de inzet van de middelen.

Beste lezers, Op 1 oktober jl. is de Wet veiligheidsregio’s in werking getreden. Het doel van die wet is het tot stand brengen van een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie. In Zuid-Holland Zuid behoren we tot de koplopers, zo heb ik hier al eerder de inspectie Openbare Orde en Veiligheid geciteerd. Dat is geen luxe: in onze regio hebben we door de bijzondere ligging aan internationale transportassen een sterk verhoogd risicoprofiel. Een ongeval tijdens transport van gevaarlijke stoffen kan grote fysieke, maatschappelijke, economische en

persoonlijke schade tot gevolg hebben. De bevolking van Zuid-Holland Zuid mag van haar bestuur vewachten dat het de hulpdiensten en rampenbestrijding uitstekend organiseert.

‘The proof of the pudding is in the eating’, zoals de Engelsen zo fraai zeggen. Natuurlijk hoop ik als burgemeester dat crisisbeheersing en rampenbestrijding zo min mogelijk in de praktijk getoetst hoeven te worden. Maar als het dan toch zo ver is, zoals bij de explosie in een flat aan de Prinses Julianaweg in Dordrecht, dan is het buitengewoon goed om te ervaren dat de hulpverlening en rampenbestrijding zo goed functioneert. Het was bij uitstek een incident waarbij het op samenwerking aankwam: tussen politie, brandweer, maar ook tussen gemeente en woningcorporatie. Ik heb veel waardering voor de inzet van de zeer velen die bij dit incident in actie zijn gekomen, en zeker voor de coördinatie en organisatie. Dat geeft mij als voorzitter van de Veiligheidsregio een veilig gevoel! Drs. A.A. M. Brok Voorzitter Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid

Nieuwe Alarmeringscomputer ZHZ Momenteel wordt een nieuwe alarmeringscomputer geplaatst. Deze vervangt de oude, die sinds 2005 in gebruik is. Het nieuw alarmeringssysteem, komt van het bedrijf Respond, dat veel ervaring heeft met het gebruik van alarmeringscomputers bij Veiligheidsregio’s.

Communicator De Communicator is een geavanceerd systeem op het gebied van alarm ering en informatieverschaffing. Het is een alarmeringscomputer, waarmee met één druk op de knop in de Gemeenschappelijke MeldCentrale (GMC) grote groepen mensen tegelijkertijd kunnen worden opgeroepen. De Communicator wordt in samenspraak met de diensten die gebruik maken van de alarmeringscomputer, ingericht met diverse scenario’s. Naast de Veiligheidsregio zullen ook de gemeenten en de Politie van het nieuwe systeem gebruik gaan maken.

Nieuwe functionaliteiten De Communicator biedt eenvoudige en gebruiksvriendelijke bediening. Het systeem biedt ten opzichte van de huidige computer ook nieuwe functionaliteiten. Eén van de nieuwe functionaliteiten is de koppeling met het GMS-systeem van de Gemeenschappelijke meldkamer. Hierdoor is alarmering van de

Operationele Multidisciplinaire Veiligheidsbriefing ZHZ 13 September werd de eerste Operationele Multidisciplinaire Veiligheidsbriefing (OMV ) gepubliceerd. De OMV is een ‘wekelijkse’ briefing van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Doel is het inform eren van de piketfunctionarissen van de Multidisciplinaire gremia over bijzonderheden in de kom ende (piket-) week. Onderwerpen in deze briefing (kunnen) staan: • piketroosters; • lopende crises; • evenementen; • risicoverhogende situaties; • infrastructuur; • bereikbaarheid/beschi kbaarheid; • klimaat; • facilitair; • landelijke ontwikkelingen; • overige informatie van belang.

onderdelen van de in de Wet Veiligheidsregio en Besluit Veiligheidsregio bedoelde hoofdstructuur eenvoudiger te realiseren. De Communicator heeft ook een piketmodule waarmee te allen tijde de juiste dienstdoende functionarissen kunnen worden gealarmeerd.

Training Momenteel worden trainingen georganiseerd voor de gebruikers. Zij worden hiervoor benaderd via de contactpersonen van de Veiligheidsregio, politie en gemeenten. Ook zullen er instructiekaarten worden gemaakt ter ondersteuning van de training en als hulpmiddel bij het opstarten van een al armering.

Operationeel De Communicator moet 1 december operationeel zijn. Vooraf wordt geoefend en getest. De oude alarmeringscomputer blijft nog even als schaduwsysteem naast de Communicator draaien. In een speciale digitale nieuwsbrief komt meer informatie over de voortgang en de werking van de nieuwe Communicator, trainingen en geplande oefeningen.

Informatie Wie meer informatie wil of de nieuwsbrief wil ontvangen kan darvoor terecht bij de beheerder van het RCC, Jolanda Muntz, afd. Risico en Crisisbeheersing, tel. 078 – 635 5416 of mailen: [email protected]

Voor Wie? De briefing is bedoeld voor alle piketfunctionarissen van het COPI, het ROT, de calamiteitencoördinatoren van de GMC en de hoofden van de actiecentra in het Regionaal Crisis Centrum.

Hoe? Elke maandag rond 14.00 uur wordt een OMV gepubliceerd op Viadesk, het intranet van de Veiligheidsregio ZHZ. De leden van de doelgroep hebben toegang tot de speciale map ‘OMV’ op Viadesk. Enkele personen die niet op Viadesk kunnen, krijgen de OMV per mail toegezonden. Mocht u vragen hebben over de OMV, dan kunt u dez e richten aan het secretari aat van de OMV via [email protected].

Introductiebijeenkomsten Regionaal Coördinatie Centrum (RCC) Het Regionaal Coördinatie Centrum (RCC) is het middelpunt rondom de voorbereiding op een operationele crisissituatie en vervult een spilfunctie voor de multidisciplinaire werkvelden. Ten tijde van incidenten, rampen en crisis behoort bekendheid van het RCC tot een van de kritische succesfactoren. Voor de betrokken diensten en externe partners is het RCC hét aanspreekpunt betreffende multidisciplinaire aangelegenheden waar ten tijde van een incident, ramp of crisis, vanuit de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP) wordt geopereerd. In het RCC bevinden zich in de GRIP-situati es de actiecentra van de diverse diensten, het Regionaal Operationeel Team (ROT) en in geval van GRIP 4 het Regionaal Beleidsteam (RBT). Ter kennismaking met het RCC en ter voorbereiding op de operationele situatie organiseert het team Crisisbeheersing introductiebijeenkomsten RCC. Het RCC van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid is gevestigd aan het Oranj epark 13 te Dordrecht. In 2011 worden de introductiebijeenkomsten op 10 februari, 19 mei en 30 september van 9.00 tot 12.00 uur georganiseerd.

Alle medewerkers van de diensten Brandweer, Politie, GHOR, Gem eenten, als ook van het Openbaar Ministerie, de regionale Milieudienst Zuid-Holland Zuid, Waterschap Rivierenland, Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat, Defensie, provincie Zuid-Holland, drinkwaterbedrijven Evides en Oasen, Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij (KNRM), Kustwacht, de Regionale Ambulance Voorziening ZHZ en GGD ZHZ kunnen zich aanmelden. Per bijeenkomst is er plaats voor 20 personen. Tijdens de bijeenkomst wordt er middels een korte presentatie, een bezoek aan de Gem eenschappelijke Meldcentrale (GMC) en een rondleiding door het RCC kennisgemaakt met de Gecoördineerde Regionale Incident bestrijdingprocedure (GRI P) en processen van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Na afloop van de introductiebijeenkomst ontvangen de deelnemers de ‘Werkwijzer RCC’. Deelname is gratis. Geïnteresseerden kunnen nadere informatie of het aanmeldingsformulier opvragen bij team Crisisbeheersing van de hoofdafdeling Risico -en Crisisbeheersing, mevr. J. (Jolanda) Muntz-Jansen, beheerder van het RCC, tel. 078 – 635 5416 of [email protected].

Gezamenlijke ROT-oefening Vier Veiligheidsregio’s 30 september jl. heeft in het kader van het Jaar van Transport en Veiligheid een interregionale ROT oefening plaatsgevonden. Deze oefening diende als voorloper op de interregionale RBT oefening op 10 november. Bij de ROT oefening waren simultaan de Veiligheidsregio’s Rotterdam, Hollands Midden, Haaglanden en Zuid-Holland Zuid actief. Het scenario betrof een aanv aring tussen een passagiersschip en een containerschip op ‘de Noord’. Als gevolg van vrijgekomen THT (Tetrahydrothiofeen) ontstond er een wolk die over meerdere regio’s uitwaaierde. Deze stof wordt toegevoegd aan aardgas om te kunnen ruiken dat het om aardgas gaat. De aanwezigheid van drie schoolklassen van de Am erikaanse School in Wassenaar, waarvan de kinderen diverse nationaliteiten hebben, verzekerde de betrokkenheid van de Veiligheidsregio Haaglanden. In deze ‘proeftuin-‘oefening stond de vraag centraal of

RCC’s elkaar weten te vinden bij een interregionaal incident. Vooruitlopend op de evaluatie is het een zeer nuttige oefening geweest om de sam enwerking als ontwikkelpunt onder de aandacht te brengen.

Adviesrol van bureau Expertise en Advies Brandweer

Toetsingskader Externe Veiligheid Eén van de taken van het Bureau Expertise en Advies Brandweer (BE&AB) van de Veiligheidsregio is de advisering op het gebied van externe veiligheid. Op het moment er een bestemmingsplan in de directe omgeving van een risicobron, een inrichting of een transportroute wijzigt, is de gemeente wettelijk verplicht om hierover advies te vragen aan de Veiligheidsregio. Ook bij nieuwe of wijzigingsvergunningen in het kader van de Wet milieubeheer verzorgt BEAB deze adviesrol.

In de hele regio liggen transportroutes waar grote hoeveelheden gev aarlijke stoffen over getransporteerd worden. Denk aan de rijkswegen, het spoortraject Rotterdam-Breda, de Betuwelijn en de rivieren. Volgens het Toetsingskader Externe Veiligheid worden vijf aspecten integraal beoodeeld, het plaatsgebonden risico, het groepsrisico, de zelfredzaamheid, de beheersbaarheid en het resteffect (zie afbeelding). Vorig jaar is in samenwerking met de Milieudienst Zuid-Holland Zuid het Externe Veiligheidsprotocol opgesteld. Het geeft in twaalf stappen de aanvraag om advies en de verdere behandeling weer. Doel van het protocol is om zo vroeg mogelijk te participeren en samen te werken met alle partijen aangaande de ontwikkeling van ruimtelijke plannen. Het gaat te ver om uitgebreid op alle aspecten in te gaan, maar we beogen de veiligheidssituatie in de omgeving van een risicobron zo veilig mogelijk te maken en dat bij een incident zo min mogelijk slachtoffers vallen en de schade wordt beperkt. Op dit moment worden de afdelingen Ruimtelijke Ordening van alle 19 gemeenten bezocht door medewerkers van het BE&AB en de Milieudienst om hun adviesrol en het EV-protocol en onder de aandacht te brengen. Voor informatie over het toetsingskader of vragen over industriële veiligheid en preventiebel eid kunt u contact opnemen met: Peter Gruijthuijsen en Jan Zonderv an van het BE&AB, tel. 078 - 6355 355.

Voor deze adviestaak wordt gebruik gem aakt van het Toetsingskader Externe Veiligheid. Onze regio kent diverse risicobronnen. Zo is er een aantal bedrijven gevestigd waar veel gevaarlijke stoffen verwerkt worden of in opslag liggen. Voorbeelden hiervan zijn DuPont, Tremco Illbruck, Quaron, Kijfhoek, etc..

Na de vuurwerkramp in Enschede in 2000 is er wetgeving gekomen om dit soort rampen te voorkomen. De overheid heeft immers de taak om burgers te beschermen, ook tegen incidenten waar gevaarlijke stoffen bij betrokken zijn. Dit heeft geresulteerd in een aantal wettelijke besluiten, zowel voor inrichtingen waarbij gevaarlijke stoffen gebruikt of opgeslagen worden, als voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.

weer, GHOR en gemeenten hebben, met de functionarissen die tijdens de jaarwisseling dienst hebben, al een eerste inventarisatie gem aakt van activiteiten, eveneVoorbereidingen jaarwisseling menten en risico’s per gemeente. Verder is in het kader Het Regionaal Operationeel Team (ROT) is doorgaans van de agressie tegen hulverleners gesproken over de actief als er sprake is van een groot ongeval, een ramp zgn. ‘Eenduidige Landelijke Afspraak’ (ELA) en de of dergelijke. Maar binnen de Veiligheidsregio Zuidcampagne die Binnenlandse Zaken voert inzake agressie Holland Zuid komt af en toe ook een ‘Plannings-ROT’ tegen hulpverl eners. De Politie meldt dat ze vlak voor bijeen. Een Plannings-ROT houdt zich doorgaans bezig de Kerstperiode met een postercampagne te kom en. met ‘te plannen’ activiteiten, manifestiaties, etc., zo ook Wie méér wil weten, kan contact opnemen met de de jaarwisseling. In september is begonnen met de afdeling Communicatie van de Politie Zuid-Holland voorbereidingen op de jaarwisseling. Politie, BrandZuid, tel. 078 - 630 3960.

Kort nieuws

Risicoprofiel ZHZ gemaakt De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid (VRZHZ) heeft het concept Regionaal Risicoprofiel gemaakt. Het is een stap richting Regionaal Crisisplan, dat één jaar na inwerkingtreding van de Wet veiligheidsregio klaar moet zijn. Het dagelijks bestuur heeft het Risicoprofiel in oktober aangeboden aan het Algemeen bestuur van de VRZHZ. In het concept Risicoprofiel is een algemeen risicobeeld van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid gegeven; totaal 19 gemeenten met 478.000 inwoners (570 inwoners/km 2) verdeeld in de subregio’s Hoeksche Waard, Drechtsteden, Alblasserwaard/Vijfheerenlanden. De regio kent een aantal risico’s, die ook in andere gebieden aanwezig zijn, zoals extreem weer of een pandemie.

Risicoduiding Vanuit het algemeen beeld zijn scenario’s benoemd die zich echt in Zuid-Holland Zuid ‘zouden kunnen‘ voordoen en de normale werkzaamheden van hulpdiensten overstijgen. Het gaat over onder meer: • Overstroming/ extreem weer (storm en windhozen) • Branden/instorting/ontruiming gebouwen • Ongeval met gevaarlijke stoffen • Spoorzone Dordrecht/ Zwijndrecht • Incidenten met buisleidingen • Langdurige stroomuitval • Verstoring drinkwatervoorziening • Verstoring telecommunicatie en ICT • Uitval Gemeenschappelijke MeldCentrale • Ongeval op de weg in een tunnel of op het water • Pandemie • Paniek in menigten bij grootschalig evenementen • Grootschalige ordeverstoring • Onrust in wijken of tijdens de jaarwisseling

Kort nieuws (vervolg) Bos algemeen commandant USAR Peter Bos, algemeen directeur Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid, is per 1 september 2010 benoemd tot algemeen commandant van USAR, het Nederlandse Urban Search and Rescue-team. Dat is de speciale bijstandseenheid voor het zoeken en redden van ingesloten of bedolven slachtoffers bij rampen in binnen- en buitenland. Bos doet dit naast zijn baan als algemeen directeur van de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. De benoe-

• Incident met sociaal psychologische impact, zoals gezinsdrama, zinloos geweld e.d..

Analyse In de Risicoanalyse is volgens een vaste methodiek een beoordeling gemaakt van de te verwachten gevolgen (impact) en de waarschijnlijkheid dat scenario’s zich voordoen. Zo kan een scenario hoge impact hebben, maar een lage waarschijnlijkheid of omgekeerd een hoge waarschijnlijkheid en een lage impact. De beoordeling is per gemeente gem aakt, zodat in één oogopslag is te zien welke risico’s in elke gemeente aanwezig zijn.

Beleid Het regionaal risicoprofiel dient als onderbouwing voor het beleid. Uitgaande van de risico-analyse zijn verdiepende analyses uitgevoerd, als input voor het beleid van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Hierbij stonden enkele vragen centraal: • beschikt de Veiligheidsregio over voldoende eigen capaciteit om het betreffende risico zelfstandig te kunnen handel en; • indien “nee”, zou extra eigen capaciteit benodigd zijn of wordt de voorkeur gegeven aan het organiseren van bijstand; • welke andere beleidsimpulsen zouden nodig zijn om in bijv. in de sfeer van risicobeheersing, voorbereiding op de incidentbestrijding, herstel uit de ontwrichte situaties, informatiemanagem ent en kwaliteitszorg met deze risicoscenario’s adequaat te kunnen omgaan; • Welke risico’s verdienen op bijzondere wijze communicatie. De uitkomst van de verdiepingsanalyse zal worden meegenomen in het beleid van de Veiligheidsregio.

ming heeft de instemming van het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid.Meer informatie is te vinden op www.usar.nl.

Vervanging Nationaal Noodnet In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken wordt het Nationaal Noodnet vervangen door de Nood Communicatie Voorziening (NVC). Het team Crisisbeheersing van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid coördineert de vervangingsoperatie en stemt af met de betrokken diensten en gemeenten. De planning is om per 1 mei volgend jaar over te gaan op de nieuwe Nood Communicatie Voorziening.

Alles op een rij als de pieper gaat Waar vind ik ook alweer kleding en sleutels? Is ons voertuig klaar voor actie? De afgelopen zomer werden Geneeskundige oefeningen gehouden met het Ambulanceteam en het SIGMAteam (Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie) van de GHOR Zuid-Holland Zuid. Tijdens de twee oefenavonden bleek dat de Geneeskundige combinatie binnen de gestelde tijd inzetgereed kan zijn, maar dat het zeker gestroomlijnder kan. De verbeterpunten worden daarom vertaald naar onder meer een checklist. ‘Voor de vrijwilligers van het SIGMA-team zijn de procedure in zijn algemeenheid en specifieke medisch assisterende handelingen geen dagelijkse routine zoals dat voor de professionals het geval is’, aldus Adviseur Opleiden, Trainen en Oefenen Delia van Vliet. ‘Daarom is het extra belangrijk regelmatig te oefenen. Het toedienen van zuurstof en infusen wordt maandelijks geoefend met de SIGMA-teams, maar tijdens de GNK -oefeningen stond inzetgereed maken centraal.’

Zinvol ‘Daarbij gaat het vooral om samenwerking met functionarissen van beide teams, duidelijk leiding geven,

informeren en praktische zaken. Zo wisten de deelnemers niet altijd blindelings kleding, benodigde sleutels en dergelijke te vinden. Voor ons reden om verbeterpunten door te voeren in onder meer een nieuw handboek voor GHOR-functionarissen met een gedetailleerde beschrijving van hun activiteiten maar ook een beheerplan GNK-c. Daarnaast maken we werkkaarten waar medewerkers stap voor stap kunnen zien wat ze moeten doen als de pieper gaat. Van aanmelden en het ophalen van de werkkleding tot de controle op de voertuigen op inzetgereedheid. De medewerkers onderschrijven het belang van oefenen en hebben het als zinvol ervaren. We hopen dan ook de volgende keer op volle sterkte te oefenen om de verbeteringen in de praktijk te oefenen en de puntjes op de i te zetten, zodat we alles op een rij hebben als de pieper gaat.’

Verhuisbericht De Directie en de afdeling Bedrijfsvoering van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid zijn gehuisvest op de eerste etage van het Regiokantoor, Noordendijk 250 in Dordrecht. Vanaf 1 november zijn deze te vinden op de vierde etage, waar ook de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) reeds is gehuisvest. Bezoek -en postadressen blijven ongewijzigd. ongewijzigd Verhuizen was nodig om ruimte te maken voor de Omgevingsdienst, die ook in het Regiokantoor zetelt.

Colofon: ZHZ Veilig is een uitgave van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid en verschijnt uitsluitend digitaal. digitaal In dit nummer werkten mee: Mark Benjamin, Paul Jonker, Jolanda Muntz, Chi Brouwer, Tamara Schiedon, Sjaak Offerm ans en Michiel Roesink. Fotografi e: e Piet Mes. Eindredactie: Leo den Otter. Redactie en abonnementen: abonnementen [email protected] of bel 078 - 632 68 34.