Nr. 02 Februari ste jaargang. verschijnt niet in augustus P Als ik bid

Nr. 02| Februari 2010| 31ste jaargang verschijnt niet in augustus

P 408.654

“Als ik bid...”

februari 2010

1

Inhoud/Uit de redactie

Uit de redactie Inhoud

2

Schriftwerk - Woord van de voorzitter Bidden Van 1910 naar 2010

blz. 3 blz. 3

Uit de synodale raad Graag uw aandacht voor

blz. 4

Uit de coördinaties Studiefonds : Ik help een kind Kanttekeningen bij het Kairos Palestina Document

blz. 6

In het vizier : “Als ik bid...” (1) “Wanneer ik bid”

blz. 8

De Kerk straalt !? Een meer missionaire gemeente

blz. 10

Humor in de Kerk

blz. 11

Faculteit Tweede semester van start Onze man in Jeruzalem Muur-schildering

blz. 12 blz. 12 blz. 12

blz. 5

Van hier en daar Een meditatie, na Kopenhagen

blz. 13

Over de taalgrens Ath Theologische dag

blz. 14 blz. 14

Aankondigingen 3-daagse voor jeugd Bijbelhuis Antwerpen Ontstaan van het christendom

blz. 7 blz. 15 blz. 15

Protestantse Omroep

blz. 16

februari 2010

Bidden, dat is het onderwerp van deze Kerkmozaïek. Het is een schot voor de boeg voor een reeks artikelen over het ‘Onze Vader’ die wij de komende nummers hopen te publiceren. Bidden is trouwens behoorlijk populair als je zo in de media rondkijkt. Niet alleen word je uitgenodigd voor ‘de nacht van het gebed’, ook wordt er op TV en in het internet met (en voor) je gebeden. En natuurlijk zijn er de talloze ‘schietgebedjes’ van sportlui. Hoog tijd voor bezinning, voordat het gebed helemaal op straat te grabbel ligt. Een parodie is er al: kijk maar eens naar de beginscène van een show van het enfant terrible van het Nederlandse cabaret, Hans Teeuwen, uit 2000. Hij heeft oren en ogen open gehad en nagedacht over wat mensen doen als ze bidden doen en wat voor beeld ze al biddend kennelijk van God hebben. Wie het meest blasfemisch is, de cabaretier of de biddende christen, mag u – naar goede protestantse gewoonte – zelf in eer en geweten bepalen (http:/ /www.cafecabaret.nl/fragment/421/Hans-Teeuwen-Bidden.html). Wij hopen met onze reeks concreet en opbouwend te zijn, terwijl we het tedere geheim van het gebed (de ‘verborgen omgang’ heette dat vroeger) proberen te respecteren. Naast de vaste informatieve rubrieken kunt u in dit nummer ook nog lezen over een noodkreet van de Palestijnse christenen (Kairos Palestina Document) en wordt het verhaal van de kerk in Gent-Rabot gebruikt om elke gemeente aan te zetten tot reflectie met het oog op de “ideeëndag” over “missionair gemeente zijn” die in de steigers staat. ____________________________________________ dr. Dick WURSTEN.

Schriftwerk / Woord van de synodevoorzitter

Bidden Het mooiste gebed is, denk ik, het stille gebed. Met woorden kun je veel zeggen. Je kunt gevoelens onder woorden brengen, angsten, verlangens, hoop. Je kunt datgene verwoorden dat je hoog zit, het van je afpraten, bij God leggen. Je kunt met woorden echter ook zoveel dichttimmeren, teveel willen zeggen. Het mooiste gebed is, denk ik, het stille gebed. Als ik voorga in de eredienst en we zijn toegekomen aan de voorbeden, dan is er ruimte voor een stil gebed: ‘We brengen nu in stilte de woorden bij God die in ons hart liggen verborgen’. Dit moment van stilte, een van de twee momenten in de hele dienst, probeer ik steeds zo lang mogelijk te rekken. Maar u begrijpt, na een poosje beginnen mensen een beetje te schuifelen, worden wat ongemakkelijk van stil zijn. En dan volgt al gauw het gebed ‘dat Jezus ons leerde en dat begint met…’ Veel kun je dus niet zeggen in dat stille gebed tijdens de dienst, maar het is feitelijk het enige moment dat mensen zelf hun eigen woorden of gedachten aan God kunnen toevertrouwen. De rest van de dienst is het aan de voorganger om te vertolken wat leeft bij de mensen en dat hoeft niet altijd het hart te raken van de gelovige. Stilte raakt echter altijd het hart. Zo is er dat verhaal. Men vraagt aan een gelovige wat hij zegt als hij bidt tot God. ‘Niets’ antwoordt de man. ‘Ik luister’. ‘Ja, maar’, vraagt die ene weer, ‘wat zegt God dan tegen jou?’. ‘Ook niets. Hij luistert’. Toen ik veel jonger was, kon ik nog stil zijn. Ik bedoel, ik kon stil zijn met anderen, met vrienden. Ik weet nog dat ik in het vijfde jaar zat van de middelbare school en we waren op schoolreis naar Terschelling, een Nederlands eiland. We lagen, drie vrienden door dik en dun, op onze rug op een boot op het strand en keken omhoog, naar de sterren. Ja, ja, heel klassiek, maar we zwegen, er viel geen woord. Dat was magisch, dat was bijna goddelijk. Daar hoefde niets gezegd te worden, de stilte bracht hemel en aarde dichterbij. Soms zijn woorden nodig. Om iets uit te leggen, om onder woorden te brengen wat men bezielt, bezighoudt, raakt of verafschuwt. Maar vaak staan woorden ook alleen maar in de weg. Ze knellen, creëren afstand, vervreemden, ontsporen. Als we stil kunnen zijn met elkaar, kan God werkelijk tot ons spreken, kunnen hemel en aarde elkaar raken in dichte verbondenheid. Als we stil kunnen zijn met elkaar, kunnen onze gedachten en gevoelens vrij naar God gaan. Hij zal ze verstaan, ook zonder woorden. Als we stil kunnen zijn met elkaar zullen we spreken met God, de taal van het hart, de taal van de stilte. Soms zijn woorden nodig en kunnen ze verfrissen, ophelderen, leeg maken. Soms zijn woorden overbodig en bidden we best met de taal die we niet kennen, de taal die zich niet laat benoemen, de taal van woorden die nooit worden uitgesproken. Zo bidden we dan zonder geluid met de taal van onze ziel. _________________________________________________________ ds. Arjan KNOP, predikant te Kortrijk.

Van 1910 naar 2010 In 2010 is het precies 100 jaar geleden dat te Edingburgh de World Missionary Conference plaatsvond. Die betekende zowat de climax van het Westerse protestantse zelfvertrouwen. Ondertussen is de wereld sterk veranderd. Europa is niet langer de navel van de wereld. De dalende ledentallen van Europese kerken staan nu in schril contrast met de dynamiek en groei in de Zuidelijke hemisfeer. Ook binnen oecumenische organisaties hebben Westerse christenen al lang geen alleenrecht meer op leiderschap. Kwamen in 1909 van de 1200 aanwezigen slechts 18 deelnemers uit niet-Westerse kerken, zoiets is heden ondenkbaar. Bovendien zag men de inheemse kerken nog nauwelijks als volwaardige partners in het zendingswerk, hoogstens als verlengstuk van de Westerse kerk. Ondertussen is de wereld een dorp geworden. En de kerk een wereldkerk, die vanuit een wereldwijde verbondenheid – de uitwisseling komt van overal en gaat naar overal - plaatselijk opbloeit. Bij de viering van Edingburgh 2010 erkennen we met vreugde dat wij door God verrast zijn en de geschiedenis anders verlopen is dan wij in Edingburgh 1910 voor mogelijk hielden. Dat de klimaatverandering missionnair ook de wereldkerk in haar greep heeft, daarover kunnen we ons enkel verheugen! Dr. Guy LIAGRE, Synodevoorzitter.

februari 2010

3

Uit de synodale raad

Graag uw aandacht voor... Pensioen Per 1 februari 2010 gaan volgende collega’s met pensioen : dr. Gerard WILLEMS uit de gemeente Knokke en ds. Jean-Marie GERON uit de gemeente La Louvière (Haine-St.Paul). We wensen beide predikanten nog heel veel jaren toe, zodat ze kunnen genieten van hun verdiende rust.

Nieuwe predikant De heer Claude-Arthur DANLOY die tot nog toe een vicariaat vervulde, zal op 28 februari a.s. in de gemeente Frameries ingezegend en bevestigd worden.

Vergaderdata synodale raad In zijn laatste vergadering legde de synodale raad zijn vergaderingen in 2010 vast : 21 januari 2010 25 februari 2010 25 maart 2010 22 april 2010 20 mei 2010 18 juni 2010 01 juli 2010 (eventueel) 16 september 2010 21 oktober 2010 18 november 2010 16 december 2010

4

februari 2010

Ontmoeting met Justitie Het Directoraat-Generaal Erediensten van Justitie nodigde de representatieve organen van de erkende erediensten en de georganiseerde vrijzinnigheid uit voor een vergadering op 21 januari 2010. Op de agenda stonden volgende punten : • Voorstelling van de nieuwe medewerkers van de dienst • Harmonisatie van de administratieve handelwijzen tussen de verschillende representatieve organen en de administratie van de FOD Justitie (nieuw inlichtingenformulier, nieuwe methodieken voor de mutaties, enz.). • Werkgroep die belast is met de hervorming van de wetgeving inzake erediensten en nietconfessionele Ievensbeschouwelijke organisaties • Inlichtingen Begroting 2010, enkele toelichtingen • Nieuwe initiatieven 2011 • Varia

Coördinatie Kerk en Wereld / Ik help een kind

Studiefonds : Ik help een kind Anders dan bij ons begint in Rwanda het nieuwe schooljaar in januari! De schoolvakanties zijn daar in januari afgelopen en iedereen gaat weer naar school. Al sinds 1997 helpt het Studiefonds “Ik help een kind” mee om zoveel mogelijk jongeren van onze partnerkerk, de EPR, de kans te geven om middelbaar onderwijs te volgen. Ook dit jaar hopen we weer ruim 300 jongens en meisjes te kunnen steunen.

Streefbedrag 2009 is gehaald! De werkgroep is zeer verheugd te kunnen meedelen, dat ons streefbedrag van € 38.000 voor 2009 is gehaald! In september jl. hadden we er een zwaar hoofd in. De stortingen liepen wat achter vergeleken bij het voorgaande jaar. Onze oproep in november bleek niet tevergeefs. Van veel donateurs ontvingen we in december nog een bijdrage, waardoor er die maand € 10.806,10 binnenkwam. Het totaal van de stortingen in 2009 komt daardoor op € 38.118,84. Opnieuw een fantastisch resultaat! Hierbij willen we alle donateurs heel hartelijk bedanken. Het streefbedrag voor 2010 houden we op € 38.000 evenals in 2009. We hopen ook dit nieuwe jaar weer te kunnen rekenen op de ongeveer 200 vaste donateurs in Wallonië en Vlaanderen. Hun regelmatige bijdragen vormen onze vaste basis. Daarnaast zijn er soms speciale acties. Bijvoorbeeld van de Geuzenfeesten in Maria-Horebeke mochten we ook dit jaar weer een deel van de opbrengst ontvangen. Soms ontvangen we t.g.v. een bijzondere verjaardag of huwelijksjubileum een extra gift. Alle giften, groot en klein, zijn welkom want “ na brood is onderwijs een eerste noodzaak voor een bevolking”.

Postzegelactie In 2009 was de opbrengst van de postzegelactie 900 euro. De opbrengst komt geheel ten goede aan het studiefonds. Mevr. Lydia Villegas uit Antwerpen zorgt voor het verwerken en verkopen van de post-

zegels. Als het goed is staat er in veel gemeenten een speciale bus, waar post- en ansichtkaarten in gedeponeerd kunnen worden. Is die er niet, vraag dan aan een diaken of predikant waar u ze wel kwijt kunt. U kunt ze ook opsturen naar het Huis van het Protestantisme, Brogniezstraat 44, 1070 Brussel, waar vandaan ze bezorgd worden aan mevr. Villegas. We willen haar ook langs deze weg hartelijk bedanken voor haar geweldige inzet. Overweegt u om donateur te worden en wilt u meer weten over dit studiefonds? Neem gerust contact op met onze contactpersoon de heer Jean Lenders, telefoon: 03-666 24 99. _____________________________________________ Namens de Werkgroep, Greet HESLINGA.

Contact Rekeningnummer 125-9302045-30 van Protestantse Solidariteit, Brogniezstraat 46, B-1070 Brussel o.v.v. ‘Ik help een kind” (Fiscaal attest vanaf 30 Euro)

februari 2010

5

Coördinatie Bezinning en Dialoog / Jodendom-Christendom

Kanttekeningen bij het Kairos Palestina Document “Een moment van waarheid: een woord van geloof, hoop en liefde vanuit het hart van het Palestijnse lijden” den los van Israël gezien en zijn enkel voorbereiding op de Messias Jezus. Het Joodse volk is slechts één van de passerende volkeren in Palestina geweest, en hun nakomelingen kunnen er dus onmogelijk aanspraak op maken.

Een groep Palestijnse Christenen richtte zich begin december 2009 met het bovengenoemd document tot de kerken in de wereld. Het is een vrij omvangrijk stuk. In een eerste deel wordt de ‘werkelijkheid op de grond’ beschreven. Omdat ik enige tijd in Bethlehem heb gewoond, grijpt de opsomming opnieuw aan. Het is een noodkreet geuit door medechristenen. In een vorig artikel over mijn ervaringen daar stelde ik voor meer contacten met de Palestijnse kerken te organiseren, maar er kwamen geen reacties. Nochtans noopt dit eerste deel er wel toe. Het is mijns inziens ook het sterkste deel van het document. Het tweede deel is een theologische motivatie voor de negatieve houding van de schrijvers tegenover de terugkeer van het Joodse volk naar het land waar zij vandaan kwamen. Het is helaas de oude substitutietheologie, die zegt dat de kerk in de plaats van Israël is gekomen en het volk Israël als volk van God heeft afgedaan. Voor de auteurs is er géén blijvende verkiezing van Israël, laat staan dat men de belofte van het Land aan Israël nu nog theologisch relevant acht. De grote daden van God wor-

6

februari 2010

Bijgevolg heeft de staat Israël geen theologische relevantie en dus ook geen legitimiteit. Het is wel door de Verenigde Naties erkend, maar binnen bepaalde grenzen. Omdat de Staat Israël met de verovering van de West Bank en de nederzettingenpolitiek het Palestijnse volk hevig onrecht aandoet, roepen de schrijvers de kerken op Israël te boycotten, een oproep waarvan wij ons in gemoede afvragen of dat nu de oplossing van het conflict dichterbij brengt. Daardoor worden immers de banden met Israël die in de Kerk nog maar net ontstaan zijn zomaar afgebroken. De Sjoa heeft de Europese Kerken de ogen geopend voor de “catechese der verguizing”, die zij eeuwenlang als de enige catechese over het Joodse volk heeft geleerd. In de afgelopen halve eeuw is er een nieuwe relatie tussen Israël en de Kerken kunnen groeien, zodat men in de meeste Kerken de “onopgeefbare verbondenheid met Israël” als geloofsartikel belijdt. Dat is geen onkritische verbondenheid, ook niet tegenover de Staat Israël. Maar geen enkele Europese Kerk is bereid de substitutietheologie terug in te voeren en het moeizaam bevochten vertrouwen met de Joodse gemeenschap wereldwijd door een boycot op de helling te zetten. Betreffende ‘de situatie op de grond’ betreuren de schrijvers zelf de verdeeldheid in Palestijnse rang. Die is inderdaad niet onschuldig, omdat Hamas mede op geloofsgronden de ontmanteling van de Staat Israël beoogt. Evengoed betreuren wij de radicale religieuze houding van een minderheid van “settlers”, die heel Palestina willen annexeren en

Aankondiging zo een ernstige hypotheek op de toekomst van Israël dreigen te leggen. De duur van het conflict en de felheid van de confrontaties, de ongelijkheid van de machtsverhoudingen, het leidt aan beide zijden gemakkelijk tot minachting en haat. Houdingen, die beide volkeren toch onwaardig zijn. Daarom: dit document geeft alle aanleiding, contacten met Palestijnse Kerken te leggen en zich ook daadwerkelijk in te spannen voor een verbetering van het lot van onze broeders en zusters aldaar. Tegelijk worden wij opgeroepen om in een even broederlijke/zusterlijke samenspraak met de auteurs over theologische meningsverschillen van gedachten te wisselen. Hierbij zullen ook vele Israëlische dialoog- en vredesgroepen bereid zijn ons te helpen. Onze Kerken zouden zo een waardig antwoord geven op het door hen nadrukkelijk uitgesproken vertrouwen in God voor een einde aan het lijden

van hun volk èn evengoed toch aan dat van het volk Israël. Tenslotte: dat dit document namens alle Palestijnse Kerken zou spreken, is een verkeerde voorstelling van zaken. Enkel bisschop Munib Yunan van de zeer kleine Evangelisch-Lutherse Kerk heeft ondertekend, geen andere kerkleiders. De naam van het document vinden wij een onheuse keuze, het identificeert Israël als geheel met een apartheidsregime, terwijl meer dan de helft van de Israëlische bevolking voorstander is van de Twee Staten oplossing. Dit alles doet echter niets af aan de ernst van de nood, waarover Palestijnse Christenen ons aanspreken. ____________________________________________ ds. Peter JANSSEN, emerituspredikant.

Driedaagse voor jeugd & jongvolwassenen 26 tot 28 februari 2010 Geloven in een betere wereld! Eind februari organiseren de Protestantse Jeugddienst SPJ en de NGO Protestantse Solidariteit een weekend in Genval. Een leuke stek niet te ver van Brussel, maar wel te midden van de natuur. Vrijdagavond 26/02/2010 verzamelen we in het jongerencentrum van Taillis om elkaar beter te leren kennen, samen wat te eten en we starten het weekend met een inspirerende film. Aan de hand van interactieve workshops en boeiende sprekers (die samen zowat al heel de wereld gezien hebben) focussen we op de actuele thema’s: globalisering, ontwikkeling en ecologie. De ‘globalisering’, welke effecten heeft dat op het leven van mensen ver weg, maar ook hier, de ontbossing in Latijns-Amerika, de mensenrechten, het leven van een Afrikaanse boer... Tijdens het Zuid-weekend belichten we de menselijke verhalen en ervaringen die achter de anonieme statistieken schuilgaan. En we vragen ons af welke rol wij als christen of de kerken kunnen spelen in het zoeken naar oplossingen. U komt het allemaal te weten tijdens ons Zuid-Weekend. Verder zorgen we uiteraard voor de nodige ontspanning, met onder meer een frisse wandeling en een heus kookatelier ‘Wereldkeuken.’ Prijs : Voor wie : Inlichtingen :

10 euro (alles inbegrepen) jongeren van 16 tot 30 jaar. 0474 / 77 61 13 of 02 / 510 61 85

Protestantse Solidariteit vzw - Brogniezstraat 46 - 1070 Brussel.

februari 2010

7

In het vizier : “Als ik bid...” (1)

“Wanneer ik bid” Bidden, een veel gebruikt maar daarom niet minder geheimzinnig woord: bidden, dat is praten met God wordt vaak gezegd. Mooi gezegd, maar wat bedoelen we daar dan eigenlijk mee? Het gaat immers niet zo zoals in een gewoon gesprek, van mens tot mens. Het gaat om de communicatie met God, het contact met God. Dat is ook mooi gezegd, maar ook als je het zó zegt, blijft het mysterieus, want er zit nog steeds een ‘onbekende’ in de zin: ‘G.o.d.’, en als het ‘adres onbekend’ is, hoe weet je dan of je boodschap ook aankomt? Toch bidden mensen, en bepaald niet alleen kerkelijke, neen: er wordt buiten de kerk ook heel wat afgebeden, ook al zullen taal en vorm niet zo gestileerd zijn als in de kerk. Pater André Louf, een oude trappist, dit wil zeggen iemand die zijn leven lang elke dag 8 uur werkt, 8 uur slaapt en 8 uur bidt (op het ritme van de gebedstijden leeft), zegt hierover: bidden is wezenlijk voor mijn geloof… maar dan bedoel ik niet ‘een tekst opdreunen’, maar de daad van het ‘zich openstellen’ op zich. Als ik bid, dan wacht ik op iets, noem het maar dat God mij aanraakt, dat hij zich meldt in mijn gebed. En: Praten met God in de letterlijke zin is voor mij steeds minder belangrijk geworden. God staat als het ware steeds achter de deur in mijn actieve leven. Hij is ontzettend nabij, maar gewoon-

8

februari 2010

Bidden is dus een manier om de inventaris op te maken van wat zich in je leven heeft afgespeeld en proberen daar betekenis aan te geven, om bijvoorbeeld het onvermijdelijke te accepteren of om te veranderen wat veranderd kan worden.

lijk zie ik hem niet, hoor ik hem niet, omdat ik veel te druk met mezelf bezig ben… Als ik bid, kniel en mijn handen vouw, geef ik hem de kans binnen te komen. Bidden is stoppen, stilstaan [ook lichamelijk!] om de bal van je leven via de band van de eeuwigheid te spelen, als u begrijpt wat ik bedoel. Meestal – om in het beeld te blijven – rolt ons leven voort zonder dat je er bewust veel aan doet, en soms gaat het rechtdoor zonder ob-

stakels, vaker via aanrakingen, zacht of onzacht met andermans leven, soms zelfs keihard in botsing met anderen of met je eigen grenzen. Bidden is bewust een omweg maken, buitenom gaan, via de band. Om daarna weer naar hetzelfde bestaan terug te keren, maar nu toch net even ‘komend van een andere kant’, met een andere kijk op dezelfde dingen. In een brief uit het begin van de 5de eeuw legt Augustinus uit hoe

In het vizier : “Als ik bid...” (1) een vrome zich tot God richt en dan voegt hij toe, “non ut Deus instruatur sed ut ipsa construatur”: niet om God te instrueren maar om je zelf te construeren. Bidden is dus een manier om de inventaris op te maken van wat zich in je leven heeft afgespeeld en proberen daar betekenis aan te geven, om bijvoorbeeld het onvermijdelijke te accepteren of om te veranderen wat veranderd kan worden. Daarvoor tijd maken – hoe en wanneer precies doet er niet zoveel toe, als je het maar geregeld doet – is niet alleen vroom, maar ook gewoon verstandig. Kijk maar wat Jezus deed na z’n eerste werkdag, waarop hij overvallen werd door z’n eigen succes. De hele wereld zocht hem en iedereen riep z’n hulp in. Tot diep in de nacht heeft hij zich gegeven en pas als de laatste weg is, kan hij gaan slapen. Dat wil zeggen: dàt kan hij dus niet, want slapen lukt niet na zo’n volle dag. En wat doet hij dan? Nog midden in de nacht stond Jezus op en ging naar buiten (en niet alleen voor een ommetje, al kan dat ook een stuk helpen), neen: en hij ging naar een eenzame plaats om te bidden... Zijn gebed, het gebed des Heren, willen we de komende nummers bede voor bede belichten, in de hoop dat u er iets aan hebt voor de ‘(re-)constructie van uw eigen leven’. Het leven wordt immers voorwaarts geleefd, maar slechts achteromziend begrepen. _____________________________ Dr. Dick WURSTEN Inspecteur protestants-evangelische godsdienst.

Onze Vader in de hemelen Het Onze Vader is het christelijke gebed bij uitstek. “Bidt alzo” zei Jezus. (Matt.6:9) Betekent dit nu dat we niet anders dan alzo kunnen bidden? Nee, alzo betekent ‘op die manier’. Misschien niet letterlijk alzo, maar dan toch in de geest van, geïnspireerd door. Onze Vader… Jezus leert ons tot God als Vader te bidden. In de Bergrede, daar waar het Onze Vader in terug te vinden is, wordt over God 17 keer als Vader gesproken op een totaal van meer dan 200 keer in het N.T. In het O.T. vinden we God als Vader ‘slechts’ 15 keer terug. Je zou kunnen zeggen dat God als Vader het ‘tegoed’ is van het N.T., het kenmerkende. Jezus heeft ons God als Vader leren kennen en spreekt gelovigen aan als kinderen, broeders en zusters; beelden voor een hechte relatie. Trouwens, het is niet enkel Vader, maar onze Vader. Waarbij dat ‘onze’ niet exclusief bedoeld is en wij dan een gelovige elite zijn die het privilege heeft God als Vader aan te spreken. Alsof onze God niet de Vader is van allen. Net daarom bid je het als gelovige voor iedereen en samen, ook voor hen die niet kunnen bidden, die de woorden niet meer vinden. Die in de Hemelen is… Ja, is de intimiteit nu al afgelopen? De Hemelen (want in de oorspronkelijke tekst staat de hemel in het meervoud) worden meestal ver weg gedacht en gevoeld. Matteus gebruikt graag het meervoud. Hij doet dit om zo dicht mogelijk bij het bijbels Hebreeuws te blijven. En in die taal klinkt de Hemel niet van op een afstand, maar staat voor het ‘andere’, voor dat wat van God is. Het staat voor licht, voor wat radicaal goed is. Zo radicaal anders dat het niet van deze aarde kan zijn. ____________________________________________________ Ds. Edwin DELEN.

februari 2010

9

De Kerk straalt

De Kerk straalt !? Op 20 maart 2010 vindt er een landelijke ideeëndag plaats voor alle VPKB-gemeenten (van beide zijden van de taalgrens) over ‘missionair gemeente zijn’ of de uitstraling van de Kerk. Om u als gemeentelid en lezer van Kerkmozaïek warm te maken voor deze dag, verschijnen er de komende maanden enkele artikelen die u kunnen inspireren. Op deze dag wordt tijdens lezingen, presentaties en gesprekken het missionaire karakter van de kerk onder de loep genomen. Welke initiatieven hebben gemeenten de laatste jaren genomen om de kerk meer uitnodigend te maken en zichtbaar in de samenleving? Verschillende gemeenten hebben handen en voeten gegeven aan de missionaire taak van de kerk. Het bijzondere is, dat die initiatieven heel uiteenlopend zijn. Als het over missionair gemeente zijn gaat, zijn er veel verschillende wegen.

Een meer missionaire gemeente: Gent-Rabot bijvoorbeeld… Een van de gemeenten die bewust het contact heeft gezocht met de wereld buiten de kerk is de Protestantse Rabotkerk in Gent. Vijftien jaar geleden kwamen er belangrijke vragen op tafel. Hoe aantrekkelijk zijn wij voor de buitenwereld? Wat hebben wij de samenleving te bieden? Hoe zien wij onze missionaire opdracht? Sindsdien is er veel in gang gezet in de gemeente, soms met weloverwogen beleid, soms spontaan. Er is contact gezocht met mensen in de wijk, met mensen vanuit andere landen, met mensen met andere godsdienstige achtergronden, met mensen aan de onderkant van de samenleving. Er werden bruggen geslagen en drempels geslecht tussen binnen en buiten de kerk. Concreet betekende dat onder andere het opzetten van een speel-o-theek en solidariteit met vluchtelingengezinnen. Waardering voor de gemeente en bekendheid komen ervoor terug. Mensen buiten de kerk verwijzen mensen die op zoek zijn naar een warme kerkgemeenschap door naar de protestantse kerk. Wanneer je je inzet voor een meer rechtvaardige samenleving zoek je bondgenoten. Die bondgenoten werden gevonden, in allerlei godsdienstige stromingen en in allerlei organisaties. De samenwerking en de solidariteit hebben de gemeente verrijkt en gesterkt. En het doet goed wanneer anderen je vragen naar je ervaringen, naar je kennis

10

februari 2010

van zaken en ook naar je inspiratiebron. Het missionaire karakter van de gemeente heeft het evangelie als bron en inspiratie. God zond zijn Zoon de wereld in en de gemeente volgt Hem daarin. Solidariteit doet deuren opengaan en mensen openbloeien. In de open en gastvrije gemeente gaan de verbondenheid aan het Woord en de Maaltijd van de Heer en de ontmoeting met de veelkleurige samenleving hand in hand. Natuurlijk heeft het missionaire karakter van de gemeente af en toe tot vragen en moeilijkheden geleid. Het is niet gemakkelijk om een goed evenwicht te vinden tussen eigenheid en openheid. Soms ook is er durf nodig om te veranderen. Want verandering is er zeker geweest, op allerlei vlakken, ook in de eredienst en in het samen-gemeentezijn. Sommigen hebben daaraan moeten wennen. Het heeft geholpen om steeds weer terug te gaan naar waar het om begonnen is: het evangelie dat de kerk niet voor zichzelf kan houden. Gods voorliefde voor de wees, de weduwe en de vreemdeling moet door de gemeente waargemaakt worden. De openheid heeft ertoe geleid dat de gemeente veelkleuriger is geworden. Er is meer ruimte gekomen voor stemmen uit andere culturen. Bovendien is er meer ruimte voor voorbijgangers: mensen die tijdelijk hun geestelijk onderdak vinden in de kerk.

Humor in de Kerk De woorden van het evangelie hebben er een dimensie bij gekregen, omdat de stemmen buiten de kerk er nu meer in meeklinken. De manier waarop Gent-Rabot invulling geeft aan haar missionaire karakter kan anderen inspireren, maar kan door anderen niet zomaar overgenomen worden. Iedere gemeente is verschillend, kent een eigen dynamiek en iedere gemeente is gemeente in een eigen situatie. Tijdens de ideeëndag op 20 maart zal het ook daar weer om gaan: (opnieuw) te ontdekken wat de mogelijkheden zijn van je eigen gemeente in je eigen situatie. Hoe kun je gehoor geven aan je roeping om het evangelie te delen op de plek waar je samen gemeente bent? ____________________________ Namens de werkgroep Voorbereiding Ideeëndag, Gertjan BIKKER

Voor dit artikel is gebruik gemaakt van het boekje ‘Protestantse Rabotkerk VPKB Gent-Noord, diaconaal-missionair, open en gastvrij’, dat door de kerkenraad van Gent-Rabot is samengesteld.

Humor in de kerk Op een school beëindigde een leraar de les van die dag. Het was tijd geworden voor het vragenuurtje. ’Meneer?’ begon Pietje, ‘ ik snap iets niet.’ ’Wat niet Pietje?’ vroeg de leraar. Pietje: ‘Nou, volgens de Thora gingen de kinderen van Israël toch door de Rode Zee?’ Leraar: ‘Dat klopt’ Pietje: ‘En de kinderen van Israël sloegen de Filistijnen toch in mekaar?’ Leraar: ‘Eh... dat klopt’. Pietje: ‘En de kinderen van Israël bouwden toch die tempel?’ Leraar: ‘Dat klopt ook’. Pietje ‘En de kinderen van Israël vochten met de Egyptenaren en de kinderen Israëls vochten met de Romeinen en de kinderen Israëls deden toch de hele tijd belangrijke dingen?’ Leraar ‘Dat klopt allemaal. Maar wat is je vraag dan?’ Pietje: ‘Ik wou eigenlijk alleen weten, wat deden de grote mensen eigenlijk de hele tijd?’

februari 2010

11

Faculteit

Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid Tweede semester van start Vanaf maandag 1 februari a.s gaan de colleges weer van start. Voor geïnteresseerden zijn zowel het rooster als de studiegids op de website van de Faculteit te vinden.

Onze man in Jeruzalem Vanaf begin januari tot eind mei verblijft prof. Peter Tomson in Jeruzalem voor een studie naar de vroegste geschiedenis van Christenen en Joden. Het doel ervan is een historische beschrijving te geven van het conflict tussen Joden en Christenen, zoals dat zich ontwikkelde in de veelbewogen periode van 50 tot 150 n. Chr. Vanuit Jeruzalem schrijft prof. Tomson regelmatig op zijn weblog ook over alledaagse zaken (zie: http:/ /pjtomson.blogspot.com/). Er is de uitdrukkelijke mogelijkheid om te reageren op de blogberichten, op de blog zelf of op zijn e-mailadres : [email protected] Hieronder vindt u een column van zijn hand (d.d. 8 januari 2010).

Muur-schildering Ik moet mijn haar laten knippen en vraag de portier om advies. “Twintig minuten lopen naar Bethlehem”, zegt hij, “in de Manger Street.” ‘s Middags ga ik op expeditie, paspoort op zak. Je moet namelijk langs het militaire checkpoint, dat je vanaf Tantur beneden aan de weg ziet liggen. Bethlehem is bezet gebied, maar met een EU-paspoort mag je er zo in. En dan loop je tegen die muur op, 9 meter hoog. Je kunt er niet omheen, nog minder overheen. En dat is precies de bedoeling. Een en al woede, die muur. Woede van de ene kant, over de stadsbussen die ontploffen met mannen, vrouwen en kinderen erin. Woede van de andere kant, vanwege het blokkeren van het stadsleven; een huis met een winkel is aan drie kanten

12

februari 2010

ingemetseld. “Hoe lang blijven muren staan?”, vroeg een collega later. We rekenden. De muur van Berlijn stond 40 jaar, die op Cyprus 30, de muur tussen Oost- en West-Jeruzalem 20 (tussen 1948 en 1967). Je kunt zo’n muur ook beschilderen: een muur vol woedende creativiteit. De kapper knipt me vakkundig, maar niet zoals ik gevraagd had. Het wordt zo’n vierkant MachmudAbbas-model, behalve die snor dan. Verstaat hij mijn Engels wel? Hij is teruggekeerd van een job in Koeweit. Hij rekent 35 sjekel, 7 euro. Wel goedkoop, vindt mijn Israëlische collega. Bijna tweemaal teveel, zegt de Palestijnse portier. Hoeveel tariefgrenzen ben ik al gepasseerd? Als ik terugkeer langs het checkpoint kom ik tussen een groep Roemeense pelgrims terecht. Het is 6 januari, Oosters-orthodox Kerstfeest. Er was ook veel politie op de been had ik gezien, naar blijkt omdat er protesten waren tegen de Grieks-orthodoxe patriarch. Hij zou Palestijns land verkopen aan Israëlische projectontwikkelaars. In de krant wordt met name het gebied rondom Har Homa genoemd, hier vlak tegenover Tantur. Het is hier wereldpolitiek op de vierkante meter. De zon daalt. Van de andere kant komt een grote groep moe uitziende mannen door het checkpoint richting Bethlehem. Palestijnse arbeiders die in Jeruzalem mogen werken, maar niet blijven slapen. ‘s Morgens voor dag en dauw heen, ‘s avonds weer terug door het checkpoint. EU-onderdanen lijken van een andere planeet te komen.

Informatie • •

•

op de website http://protestafac.ac.be; bij de decaan, prof. Peter Tomson (02/527.03.08 of +31/878.767.957, [email protected]); bij de secretaresse, mw. Anne Joué (02/735.67.46, [email protected])

Van hier en daar

Een meditatie, na Kopenhagen afgelopen december

Als we er maar bij waren geweest, toen de aarde geschapen werd: we zouden begrepen hebben hoe kostbaar onze wereld is, hoe breekbaar en uniek. We zouden veel zorgzamer zijn geweest, hadden haar liefdevol verzorgd. Als we er maar bij waren geweest, “terwijl de morgensterren samen jubelden en Gods zonen het uitschreeuwden van vreugde” (Job 38,7). Als we er maar bij waren geweest, toen die immense kathedraal van de hemel begonnen werd: de zang van de sterren zou rust hebben gegeven aan onze geest en hun harmonie zou inspirerend hebben gewerkt voor ons leven. Ook wij zouden dan die grote psalm over Gods vrede kunnen zingen. Als we er maar bij waren geweest, “terwijl de morgensterren samen jubelden en Gods zonen het uitschreeuwden van vreugde.” Als we er maar bij waren geweest, toen de mensenkinderen zomaar met God konden praten in die mooie tuin: het zou zoveel gemakkelijker zijn geweest om met allerlei vragen te leven, we zouden ontdekt hebben dat God niet wil dat we ooit ophouden met Hem te vragen. We zouden dan ook ontdekt hebben dat niet alle vragen een antwoord kennen - tenminste niet aan deze kant van ons leven. Als we er maar bij waren geweest, “terwijl de morgensterren samen jubelden en Gods zonen het uitschreeuwden van vreugde.” Als we er maar bij waren geweest, toen de aarde geschapen werd: we zouden veel beter hebben begrepen dat het leven een gave is, een gift die je krijgt in de context van al wat geschapen is en waarmee God deze aarde heeft verrijkt. We zouden dan ook begrepen hebben dat deze aarde voldoende te bieden heeft voor allen! Als we er maar bij waren geweest, “terwijl de morgensterren samen jubelden en Gods zonen het uitschreeuwden van vreugde.” ___________________________________________________________________________________________ dr. Pieter M. BOUMAN, emeritus-predikant

februari 2010

13

Over de taalgrens

Filmdebat op 27 januari 20u. in Ath De filmclub van het Cultuurhuis Ath geeft in het kader van “Les mercredis du Cinéma” (= woensdag filmavond) een vertoning van de film Das Weisse Band van Michael HANEKE. Deze film, die op het Festival van Cannes een Gouden Palm kreeg, toont het verhaal van het dagelijkse leven van een protestants dorp aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Er doen zich vreemde ongevallen voor... Na de vertoning is er een debat met ds. Marc DANDOY, plaatselijke predikant van de VPKBgemeente. Plaats : Cinéma l’Ecran, rue du Gouvernement 1 te Ath Prijs : 5 euro

Gelijkenis over de noodzaak om altijd te bidden (Lucas 18 : 1-8) 1 Hij vertelde hun een gelijkenis over de noodzaak om altijd te bidden en niet op te geven: 2 ‘Er was eens een rechter in een stad die geen ontzag had voor God en zich niets aan de mensen gelegen liet liggen. 3 Er woonde ook een weduwe in die stad, die steeds weer naar hem toe ging met het verzoek: “Doe mij recht in het geschil met mijn tegenstander.” 4 Maar lange tijd wilde hij dat niet doen. Ten slotte zei hij bij zichzelf: Ook al heb ik geen ontzag voor God en laat ik mij niets aan de mensen gelegen liggen, 5 toch zal ik die weduwe recht verschaffen omdat ze me last bezorgt. Anders blijft ze eindeloos bij me komen en vliegt ze me nog aan.’ 6 Toen zei de Heer: ‘Luister naar wat deze rechter zegt, al minacht hij ook het recht. 7 Zal God dan niet zeker recht verschaffen aan zijn uitverkorenen die dag en nacht tot hem roepen? Of laat hij hen wachten? 8 Ik zeg jullie dat hij hun spoedig recht zal verschaffen. Maar als de Mensenzoon komt, zal hij dan geloof vinden op aarde?’

Theologische dag op 6 februari in de gemeente Bruxelles-Musée Op deze dag met als thema Transmettre de génération en génération (= De boodschap doorgeven van generatie op generatie) zijn 3 sprekers uitgenodigd:

• • •

ds. Anne-Laure DANET, verantwoordelijke van de nationale vormingspool van de Eglise Réformée de France : “Catechese tussen generaties onderling”; mevr. Gabriela RADERMACHER, inspecteur protestants-evangelisch onderwijs : “Theologie van de kinderen”; mevr. EdithGODDET, psychosociologe en klinisch psychologe : “Gebruiksaanwijzing voor adolescententen”.

Nadien zijn er workshops en nog een panelgesprek. Deze dag, die begint om 9.30u. en eindigt om 17.00u., wordt georganiseerd door de werkgroep Permanente vorming van de commissie voor de Ambten, Franstalige sectie met medewerking met de Franstalige catechesedienst. Inschrijven bij : ds. Jean-Marie DE BOURQUENEY (02/736.55.16 of [email protected])

14

februari 2010

Aankondigingen

Nieuwe evangelisten in Bijbelhuis Antwerpen 7 februari 2010

De kerkenraad van de Christusgemeente, Protestantse kerk Antwerpen-Oost, en het team van het Bijbelhuis zijn blij u te kunnen meedelen dat in februari een nieuw evangelistenechtpaar in het Bijbelhuis aan de slag zal gaan. Ernst en Thera van Velzen zullen door de Gereformeerde Zendingsbond in de Protestantse Kerk in Nederland naar Antwerpen worden uitgezonden om als evangelist en pastor in en rond het Bijbelhuis werkzaam te zijn. De bevestiging van Ernst en Thera van Velzen tot evangelisten in het Bijbelhuis zal plaatsvinden in een kerkdienst van de Christusgemeente op D.V. zondag 7 februari 2010. Plaats :

kerkgebouw aan de Bexstraat 13 te Antwerpen om 10.30 uur.

Lezing : Ontstaan van het christendom 4, 11 en 25 maart 2010 Het Oecumenisch Forum Overijse organiseert in maart een interessante reeks van 3 avonden over het ontstaan van het christendom. De eerste vier eeuwen een stimulans voor vandaag? Bij velen leeft het beeld dat Jezus de stichter is van een nieuwe godsdienst en van een nieuwe kerk. Van in het begin waren er zeer verscheiden stromingen. Zonder veel structuren of duidelijke kaders. De essentie van het christendom heeft van bij het begin vorm gekregen in de oudste gemeenschappen in de eerste eeuw. Hoe is het mogelijk dat het christendom zich in de eerste vier eeuwen zo snel heeft kunnen verspreiden in het Westen ? Wat maakte het christelijk geloof zo aantrekkelijk ? Wat was er van die kleine onderdrukte christelijke sekte geworden zonder Constantijn? En van Europa? Zou het heidens zijn gebleven, islamitisch zijn geworden? Het is aanbevolen om de hele reeks te volgen. Maar elke avond kan ook afzonderlijk worden gevolgd. Gastspreker is Yvo de Ridder, godsdienstwetenschapper. Data:

Dhr. en mevr. van Velzen zullen in de namiddag in een viering van het Bijbelhuis hun bediening als evangelisten aanvangen.

Plaats :

Plaats :

Organisatie:

Fins Huis aan de Italiëlei 67 te Antwerpen om 16.00u..

Aanwezigheid bevestigen a.u.b. bij de heer Dider Vermaas : diderv@ho ail.com

Deelnameprijs:

Informatie:

4, 11 en 25 maart van 20-22 uur CC Den Blank Overijse 5 € per avond 4 € in v.v.k. Oecumenisch Forum i.s.m. vzw Motief en het Davidsfonds Greet Heslinga tel. 02-767 70 88

februari 2010

15

Colofon Verantwoordelijke uitgever Dr. Guy Liagre

Programma-informatie februari 2010 Radio: VRT/Radio 1 op woensdag om 20.04u. Productie Frank MARIVOET 10 februari

Mens voor de mensen zijn : Van gisteren naar morgen

24 februari

Aids : responsabilisering Johan Maertens

Televisie: Productie Antoinette PANHUIS De eerstvolgende uitzending valt op zondag 7 maart 2010.

TV-Erediensten: VRT op “één” om 10.00u. Productie Lena Demeester Eerstvolgende TV-eredienst op Pasen, 4 april 2010.

Contact: Frank Marivoet C. Meunierstraat 85/0002 3000 Leuven Website: http://www.vpkb.be/pro

16

februari 2010

Redactieteam mevr. Bea Baetens ds. Edwin Delen ds. Ernst Veen dr. Dick Wursten Redactieadres: Brogniezstraat 44 - 1070 Brussel tel.: +32-(0)2-511 44 71 fax.: +32-(0)2-511 28 90 E-mail: [email protected] Website : http://www.vpkb.be Prijzen Kerkmozaïek • Individueel abonnement: 15,00 euro • Groepsabonnement: 12,50 euro (vanaf minimum 5 exemplaren naar éénzelfde adres) • Steunabonnement: 20,00 euro Storten kan op rekeningnummer 068-0715800-64 van de Verenigde Protestantse Kerk in België, Brogniezstraat 44 - 1070 Brussel. IBAN BE29 0680 7158 0064 BIC GKCCBEBB De redactie behoudt zich het recht voor om bepaalde artikelen niet te publiceren, indien nodig in te korten en/of redactioneel te bewerken. Zij is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de artikelen en slechts ten dele voor de stijl. Organisaties en tijdschriften, niet behorend tot de VPKB, die artikelen uit het maandblad Kerkmozaïek geheel of gedeeltelijk wensen over te nemen of te bewerken, dienen dit schriftelijk aan te vragen op het redactieadres. Sluitingsdatum volgende Kerkmozaïek : 10 februari 2010.

Afgiftekantoor : 1070 Brussel - Verantw. uitgever en afzendadres : dr. G. Liagre, Brogniezstraat 44 - 1070 Brussel

Protestantse Radio& TV-uitzendingen

Creatie cover: Drukkerij N. de Jonge n.v., 1850 Grimbergen