BESPREEKNOTITIE TEN BEHOEVE VAN DE VOORBEREIDENDE RAADSVERGADERING
Datum
: 24 augustus 2011
Datum vergadering
: 6 september 2011
Onderwerp
: Notitie Onderwijs en LEA 2011
Geachte raad, Binnen de eerder door u vastgestelde kaders (in met name de Jeugdnota en de Bestuursvisie Onderwijs) hebben wij de beleidskeuzes ten aanzien van Onderwijs en de Lokale Educatieve Agenda (LEA) geconcretiseerd in de “Notitie Onderwijs en LEA 2011”. Met de in de notitie beschreven keuzes worden de diverse beleidsterreinen aan elkaar verbonden zodat een integrale aanpak ontstaat. De notitie (welke hieronder integraal is opgenomen) is besproken met vertegenwoordigers van de schoolbesturen, BibliOosterschelde en Kinderopvang De Bevelanden. Alle partijen hebben ingestemd met de notitie.
Notitie Onderwijs en LEA 2011 INLEIDING Onderwijs is een beleidsterrein met diverse onderdelen en meerdere raakvlakken naar jeugdbeleid, sport en (jeugd)gezondheidszorg. Actuele ontwikkelingen zijn: in 2011 wordt invulling gegeven aan het toekomstig beleid t.a.v. LEA en Onderwijsbegeleiding; in 2011 loopt het project Dagarrangementen af; de Brede School Kapelle is volop in ontwikkeling. Deze notitie is bedoeld om als uitwerking van en in aanvulling op de Jeugdnota 2011-2013 de samenhang tussen de diverse onderwijs gerelateerde beleidsterreinen inzichtelijk te maken. En van daaruit keuzes te maken. Deze notitie wil een beeld schetsen van meerdere beleidsterreinen als bouwstenen voor één huis. Een huis dat alle Kapelse kinderen maximale ontwikkelingskansen biedt. Deze notitie is geen volledige nota lokaal onderwijsbeleid en laat een aantal onderwerpen zoals leerplicht, leerlingenvervoer, schoolzwemmen, jaarlijks huisvestingsprogramma, integraal huisvestingsplan en instandhoudingsbijdrage De Tunnel buiten beschouwing. 1
UITGANGSPUNTEN De bestuursvisie in de begroting 2011 zet voor wat betreft onderwijs in op: integrale benadering; facilitering; samenwerking tussen onderwijs en andere maatschappelijke actoren; kwaliteit. De jeugdnota 2011-2013 zet voor wat betreft “Ontwikkeld opgroeien” in op: voorafbeleid. Beleid gericht op ontwikkeling van kinderen om zo problemen te voorkomen; uitvoering wet OKE en VVE; versterking gemeentelijke regie op LEA en onderwijsbegeleiding; CJG in Brede school. Voor de nieuwe Brede School wordt uitgegaan van het verrijkingsprofiel en het opvang-/ dagarrangementenprofiel.
BELEIDSTERREINEN Hieronder wordt per beleidsterrein achtereenvolgens aangegeven: 1. De inhoud. 2. Het wettelijk kader. 3. Eventuele dwarsverbanden met de andere terreinen. 4. De betrokken financiën. LEA 1. De Lokale Educatieve Agenda is een overleg tussen gemeenten en het onderwijsveld waarin afstemming plaatsvindt over onderwijsgerelateerde beleidsthema’s. 2. De LEA is een Rijksopdracht aan gemeenten om de samenwerking met het onderwijsveld vorm te geven. Het is in principe aan de partners om de onderwerpen te bepalen. In bijlage is een lijst opgenomen met mogelijke thema’s. 3. LEA is het platform waar alle andere in deze notitie genoemde terreinen (en hun dwarsverbanden) besproken worden. 4. Gemeentelijk budget ad € 10.000,--. OAB, VVE en wet OKE 1. De Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (OKE) heeft als doel om binnen peuterspeelzalen en kinderopvang eventuele taalachterstanden van kinderen te signaleren en aan te pakken. Het betreft Onderwijs Achterstanden Beleid en Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). 2. Opdracht van het Rijk aan de lokale overheid om VVE kindplaatsen te realiseren. 3. Vindt plaats in afstemming met kinderopvang en scholen (doorgaande lijn). 4. Ongeveer € 40.000,-- geoormerkt rijksbudget te besteden via gemeente. Onderwijsbegeleiding 1. Bijdrage van de gemeente aan scholen (basis en speciaal onderwijs) t.b.v. deskundigheidsbevordering en leerlingenzorg. 2. Lokaal beleid. 3. Is nu nog gericht op één terrein (primair onderwijs), maar kan meerwaarde hebben in relatie tot LEA, OAB/VVE, CJG, JGZ en passend onderwijs. 4. Gemeentelijk budget ad € 65.000,--. 2
Passend onderwijs 1. Landelijk beleid met als doel om voor ieder kind een passende vorm van onderwijs aan te bieden. Achterliggende gedachte is dat meer kinderen op de reguliere school passend onderwijs dient te kunnen krijgen zodat de uitstroom naar speciaal basisonderwijs (SBO) en speciaal onderwijs (SO) wordt teruggedrongen. 2. Primair een taak voor het onderwijsveld. De samenwerkingsverbanden dienen wel overleg met gemeenten te voeren over het zorgplan. Daarnaast heeft passend onderwijs mogelijk gevolgen voor gemeenten t.a.v. huisvesting en leerlingenvervoer. 3. De opdracht van passend onderwijs kan worden ondersteund door VVE en schoolbegeleiding. 4. Is Rijksbudget. Geen budget voor gemeentelijk beleid. Brede School 1. De Brede School is vaak een gebouw, maar moet vooral een platform voor inhoudelijke samenwerking zijn tussen onderwijs, opvang, zorg, cultuur, sport, e.d. In de kern Kapelle wordt de inhoudelijke samenwerking als leidend gezien en het gebouw als ondersteunend voor de samenwerking. 2. Lokaal beleid. Wel sterk gestimuleerd door het Rijk. 3. Is het platform (het gebouw) waar de samenwerking c.q. integratie tussen alle beleidsterreinen vorm krijgt. 4. Geen specifieke rijksbudgetten. Oprichting en instandhouding van Brede Scholen dient gerealiseerd te worden met budgetten van gemeenten, scholen en andere participanten. Soms is er in specifieke situaties subsidie mogelijk vanuit Europa, het Rijk of de provincie. De gemeente heeft voor het multifunctionele deel van de Brede School (het gebouw) in de kern Kapelle van de provincie een bedrag toegezegd gekregen van € 150.000,--. CJG 1. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is een centrale plek waar ouders, kinderen en professionals terecht kunnen voor informatie, ondersteuning en lichte hulp. Verder verzorgt het CJG preventie, signalering en coördinatie van hulp bij zwaardere problemen. Het Zorg Advies Team (ZAT) heeft een directe koppeling met het CJG. 2. Wettelijk is geregeld dat lokale overheden CJG’s moeten oprichten. 3. Het CJG is de spin in het web tussen de diverse organisaties en beleidsterreinen voor zover het “zorg” betreft. 4. Vooralsnog rijksbudget. JGZ 1. De Jeugdgezondheidszorg betreft preventieve zorg op het vlak van somatische, psychische en sociale gezondheid. 2. Heeft een eigen wettelijk kader. Uitwerking van gemeentelijk beleid via de GGD. 3. De JGZ participeert op dezelfde manier als de andere zorgaanbieders binnen het CJG en werkt samen met het onderwijsveld. 4. Doeluitkering van het Rijk. Dagarrangementen 1. Is een tweejarig project met scholen (Facetscholen en Alpha Scholengroep) en Kinderopvang De Bevelanden dat in 2011 afloopt. Doel van het project is versterking van buitenschoolse opvang en aanbod van naschoolse activiteiten. Afstemming van de verschillende schakels bij beide onderwerpen is kernpunt in de visie op dagarrangementen. 2. Gemeentelijk beleid.
3
3.
4.
Met de samenwerking binnen de dagarrangementen wordt de doorgaande lijn tussen school en buitenschool versterkt. De activiteiten binnen de dagarrangementen sluiten aan op het verrijkingsprofiel van de Brede School. Gemeentelijk budget ad € 44.000,-- voor een periode van 2 jaar. Aflopend per medio 2011.
Combinatiefuncties 1. Betreft een rijksregeling waarbinnen de gemeente Kapelle op voorwaarde van cofinanciering budget ontvangt waarmee in 2012 in totaal 2 fte gerealiseerd dient te worden. Doel is bevorderen van sport en cultuuractiviteiten voor de jeugd. 2. Stimuleringsregeling van het Rijk. 3. Stimuleert de samenwerking tussen diverse partijen en biedt (door het rijksbudget) extra mogelijkheden voor activiteiten vanuit de dagarrangementen en Brede School. 4. Rijksbudget: € 24.000,-- voor 2011; € 40.000,-- voor 2012 en verder. De gemeente dient hiervoor in 2011 in totaal 1,2 fte te realiseren en in 2012 en verder 2 fte. Hiervoor is een cofinanciering nodig van ongeveer € 36.000,-- en € 60.000,--. Culturele vorming op scholen 1. In regionaal verband financieren van cultuurmenu’s inclusief schoolvoorstellingen. 2. Het Rijk stimuleert cultuureducatie door een bedrag per leerling aan de scholen te verstrekken. In Zeeland wordt cultuureducatie ondersteund door gemeenten en provincie. De Zeeuwse overheden hebben hiertoe een gezamenlijke intentieverklaring ondertekend. 3. Dit beleidsterrein is nu nog te zien als een door de gezamenlijke gemeenten aan de scholen aangeboden pluspakket op het gebied van cultuur. Het zou sterker gekoppeld kunnen worden aan de beleidsdoelen van de scholen en vanuit de dagarrangementen. 4. Naast het budget voor de scholen is er € 15.000,-- gemeentelijk budget als onderdeel van afspraak tussen de Zeeuwse gemeenten en de provincie.
BELEIDSKEUZES 2011-2012 Vanuit de hierboven beschreven bestuursvisie, beleidsterreinen, dwarsverbanden, jeugdnota en visie op de Brede School is het gewenste beleid te formuleren. Visie: De gemeente Kapelle zet in op het stimuleren van een brede ontwikkeling van kinderen en het zo vroeg mogelijk wegnemen van belemmeringen hiervan. De gemeente Kapelle zet in op het samenbrengen van en afstemmen tussen actoren die een rol spelen in de ontwikkeling van kinderen. Concreet: Zo vroeg mogelijk wegwerken van achterstanden (vooral t.a.v. taalontwikkeling). Gevarieerd aanbod aan activiteiten en ervaringen (verrijkingsprofiel). Een doorgaande lijn vanuit de leeftijd gezien. Doorgaande lijn vanuit de dag gezien (thuis, school en buitenschool). 1
1
Eén kanttekening is hier op z’n plaats. Hoewel bovenstaande zich richt op thuis, school en buitenschool betekent dit niet dat ieder kind zich van jongs af aan en van de vroege ochtend tot de late avond actief moet concentreren op leerdoelen. Vooral buiten schooltijd moeten kinderen hun activiteiten ervaren als leuk en ontspannend. Kinderen ontwikkelen zich altijd, juist ook in het vrije spel.
4
Middelen: Samenwerking en afstemming tussen gemeente en betrokkenen in het LEA overleg. Samenwerking en afstemming binnen een Brede School ontwikkeling. Hier gaat het niet om een gebouw, maar om inhoudelijke samenwerking. Ook in Wemeldinge en (gedeeltelijk) Schore. VVE programma’s binnen peuterspeelzalen en kinderopvang. Plus afstemming met scholen over doorgaande lijn naar schoolse periode (Onderwijs achterstanden beleid). Extra ondersteuning voor kinderen met achterstanden (onderwijsbegeleiding). Extra deskundigheidsbevordering voor leerkrachten (onderwijsbegeleiding). Dagarrangementen en combinatiefuncties. Monitoring van onderwijsresultaten (Zeelandbreed). Momenteel ligt de nadruk in het VVE beleid op taalontwikkeling omdat taal een voorwaarde is voor ontwikkeling op vele terreinen. Vanuit monitoring kan blijken of ook andere zaken extra inzet vragen. ACTIVITEITENPLAN 2011-2012 1. 2. 3. 4. 5.
6. 7.
Intensiveren LEA overleg aan de hand van deze notitie. Met de kernparticipanten in de Brede School Kapelle afstemmen over (het tijdpad voor) de ontwikkeling van de inhoudelijke samenwerking in Wemeldinge en Schore. Met het bestuur van de Juliana van Stolbergschool afstemmen over de mogelijkheden van een soortgelijke inhoudelijke samenwerking vanuit of binnen de eigen denominatie. Integrale afweging van de in deze notitie beschreven doelen en middelen in relatie met de beschikbare budgetten in 2012. Uitwerken lokaal VVE beleid vanuit wet OKE en rijksbeleid ten aanzien van onderwijsachterstanden. Dit binnen de kaders van de regionale afspraken en keuzes in de Jeugdnota. Afstemming met de stuurgroep dagarrangementen over de voortzetting na afloop van de projectperiode. Afstemming met de andere Zeeuwse gemeenten en het onderwijsveld over de mogelijkheden van voortzetting van de Zeeuwse onderwijsmonitor.
TOT SLOT Kapelle is een gemeente met een redelijk overzichtelijk aantal partijen op het gebied van onderwijs en jeugd. Er is over het algemeen een prima relatie met deze partijen. Veel organisaties streven naar verdere ontwikkeling, al wordt dit soms bemoeilijkt door de problemen van alle dag en budgettaire beperkingen. Met de gemeente als initiatiefnemer, regievoerder en faciliterende partij (ten dele ook financieel) is het mogelijk om samen met de externe partijen van Kapelle een gemeente te maken die zich onderscheidt vanwege ontwikkelingskansen voor de jeugd.
Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Kapelle, De secretaris,
De burgemeester,
mevrouw ir. M. Quapp
Mr. A.B. Stapelkamp 5