secretariaat Limburglaan 10 postbus 5700 6202 MA Maastricht
Notitie verkeerseducatie voortgezet onderwijs
telefoon 043 389 77 66
[email protected] www.rovl.nl Rabobank 13.25.75.728
28 maart 2012
1. Inleiding Jongeren zijn een kwetsbare groep in het verkeer. In de leeftijdsgroep vanaf 10 jaar is het verkeer de belangrijkste doodsoorzaak. Jaarlijks raken honderden jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar ernstig gewond door een verkeersongeval. Het ROVL wil dit probleem aanpakken. De school is de plek waar alle jongeren in deze leeftijdscategorie te vinden zijn. Daarom is reeds jaren ervoor gekozen om samenwerking te zoeken met de voortgezet onderwijsscholen.
2. Verkeerseducatie voorgezet onderwijs VEVO De organisatie rondom verkeerseducatie wordt op dit moment vormgegeven door het ondertekenen van een convenant en de subsidieregeling. Op iedere school wordt er een verkeerscoördinator aangesteld. Deze verkeerscoördinator zet projecten en programma’s uit binnen zijn/haar school. De verkeerscoördinator wordt via de regionale netwerken geïnformeerd over de mogelijkheden op het gebied van verkeerseducatie programma’s/projecten. Het ROV biedt een aantal programma’s aan waarop de scholen zich kunnen inschrijven de programma’s zijn bijv..: − 7 sloten − Fietsverlichtinglaatjezien − Traffic Informers − Verkeerseducatiedagen − Power of Control − Veilig op weg (dode hoek) − Jungle Verkeer − Bromfietsexamen − Opwegnaarschool.nl De programma’s worden over het algemeen gefinancierd door het ROVL en/of de gemeenten. Gestreefd wordt naar een doorlopende leerlijn op het gebied van verkeerseducatie. Deze wordt reeds in gang gezet bij de kindercentra en bij het basis onderwijs. Door regelmatig in aanmerking te komen met bewustwordingsprojecten worden verkeersdeelnemers geprikkeld en is de verwachting dat men zich veiliger in het verkeer gaat gedragen. De bovengenoemde aanpak is reeds een goede aanzet tot het vormgeven van een doorlopende leerlijn voor het voortgezet onderwijs. Echter het financieel plaatje, organisatie omtrent de uitvoering op de scholen geeft aanleiding om te zoeken naar een programmatische aanpak. Deze aanpak is gevonden in het programma Totally Traffic.
www.maakvandenuleenpunt.nl
2
3. Wat is Totally Traffic “Totally Traffic, verkeer in het voorgezet onderwijs is het structurele programma voor preventie van verkeersongevallen onder jongeren van 12 tot en met 17 jaar in het voorgezet en middelbaar beroepsonderwijs en de vorming van duurzaam veilig verkeersgedrag in deze doelgroep door een integrale aanpak van verkeersveiligheid en permanente verkeerseducatie op en rondom de scholen.” 4. TT aanpak TT is ontstaan in de provincie Zuid Holland. Zij hebben het vormgegeven door het aanbieden van gastdocenten die verkeerseducatie op de scholen komen geven Inmiddels werkt de provincie Noord- Brabant ook onder de zelfde vlag. Zij hebben gekozen voor het ontwikkelen van een aantal modules om de doorlopende leerlijn vorm te geven. De modules zijn dusdanig vormgegeven dat ze door de docenten zelf kunnen worden gegeven. De organisatorisch aanpak van Noord Brabant is vergelijkbaar met de huidige Limburgse VEVO- convenantaanpak nl.: • Ieder school dient een verkeerscoördinator (VCO-er) aan te stellen; • De school ontvangt € 1.500,00 subsidie tbv de personele kosten van de VCO-er; • De VCO-er stelt jaarlijks een actieplan op; • De VCO-er neemt deel aan de netwerkoverleggen en thema/scholingsbijeenkomsten. De module aanpak zoals deze in Brabant is ontwikkeld levert een aantal voordelen op nl.: − De modules kunnen door de eigen docenten worden gegeven en kosten muv de licentie van de e-learning niets extra’s. − Er hoeft geen lesuitval plaats te vinden. − De modules kunnen gegeven worden tijdens mentorlessen maar ook lenen enkele modules zich ervoor om tijdens een vakles te worden gegeven.
5. De modules en programma’s Zoals reeds aangegeven zijn er door Noord-Brabant ten behoeve van het vormgeven van de doorlopende leerlijn een 7-tal modules ontwikkeld (module 1t/m7). Bij het ontwikkelen van de modules waren de uitgangspunten: bewust worden, ervaren en kennis opdoen. Deze opbouw komt dan ook in de opbouw van de lessen in alle modules terug. Oftewel leren door doen! En dat is voor verkeerseducatie heel treffend. Een ieder wordt steeds weer geconfronteerd met zijn gedrag als deelnemer aan het verkeer. En dat blijft een heel leven lang. De aanpak komt ook tegemoet aan de wens om niet belerend te zijn. De jeugd wordt bevraagd op eigen ervaringen en wordt een spiegel voorgehouden aan de hand van feiten en weetjes. De modules zijn: Module 1 School-thuisroute Module 2 Rijden in groepen Module 3 First Aid Module 4 Gedrag en kennis jonge weggebruiker Module 5 Alcohol en drugs Module 6 Mobiliteit en openbaar vervoer Module 7 De jonge bestuurder
www.maakvandenuleenpunt.nl
3
Deze modules zullen door het ROVL worden aangevuld met: Module 8 Fietsverlichtinglaatjezien Module 9 Power of Control Aansluitend aan deze modules kan er een verdieping/aanvulling plaatsvinden doormiddel van bijvoorbeeld programma’s die reeds door het ROVL in het verleden zijn aangeboden denk aan Traffic Informers, Zeven Sloten, verkeerseducatiedagen, theorierijbewijs +, veilig op weg enz.. Ten aanzien van de financiering van deze aanvullende projecten zal er mogelijk wat wijzigingen. In het verleden werden deze geheel of gedeeltelijke vergoed door het ROVL. Ons voorstel is om de scholen kenbaar te laten maken welke programma’s zijn graag aanvullend en aansluitend aan een module willen gaan uitvoeren. Dit zouden zij kenbaar moeten maken bij hun gemeente. De gemeente dient deze aanvraag vervolgens te beoordelen. Indien zij instemmen met de aanvraag kunnen zij de projecten opvoeren bij hun BDU aanvraag. In samenwerking met KPVV en de SWOV zijn bij iedere module leerdoelen ontwikkeld (zie bijlage). Iedere module bestaat uit 3 lessen van 50 minuten. Ieder les wordt gestart met een filmpje dit gebeurt met een e-learning of via een DVD. De lessen zijn opgebouwd uit bewust worden, ervaren en kennis opdoen. Voor de modules fietsverlichtinglaatjezien.nl en Power of Control zullen in samenwerking met KPVV de leerdoelen nog worden geformuleerd.
6. ROVL en voorwaarden Het ROVL hanteert de volgende punten voor verkeerseducatie waaraan een school moet voldoen met als basis de verkeerseducatieconvenant: 1. Aanstellen van een verkeerscoördinator; 2. Uitvoeren van het programma fietsverlichtinglaatjezien en minimaal twee van de bovengenoemde lesmodules per jaar; 3. Aanwezig zijn op de regiobijeenkomsten (twee maal per jaar); 4. Per kalenderjaar moet vooraf een actieplan digitaal worden ingevuld; 5. Na afloop van de modules vult de school een evaluatieformulier in. Indien de school aan de voorwaarden voldoet ontvangt de school: − Een inlog code om de modules digitaal in te zien; − De modulebox met dvd vet veilig; − Convenantsgeld à € 1.500,00 (€ 750,00 van de gemeente en € 750,00 van het ROVL); − Optioneel werkbudget à max. 500 euro (indien de gemeente dit aanvraagt bij de subsidieaanvraag).
7. Hoe nu verder. Op 19 april zullen de verkeerscoördinatoren tijdens de verkeerscoördinatorenbijeenkomst een indruk krijgen hoe de modules zijn vormgeven. Indien de scholen het programma wil overnemen zullen er een aantal zaken moeten worden uitgevoerd. • Website in TTstijl aanpassen • Database bouwen www.maakvandenuleenpunt.nl
4
• • • • •
Modules digitaal en analoog beschikbaar stellen Filmmateriaal licenties regelen Dvd’s vet veilig Communicatie naar scholen, gemeenten en regio’s Informeren huidige aanbieders
8. Planning mrt
apr
mei
voorbereiding offertes aanvragen go/no go opdracht verstrekken 5. communicatie scholen en gemeenten 6. bouwen website en database 7. licentie e-learning 8. materiaal drukken 9. website vullen 10. communicatie 11. implementeren 12. actieplannen 13. onderhoud
jun
jul
aug
sep
okt
1. 2. 3. 4.
En verder
9. Financieel Kosten raming Website en database € 25.000,00 Modules € 15.000,00 DVD vet veilig € 2.000,00 Jaarlijkse raming e-learning vet veilig € 10.000,00 Onderhoud database € 2.000,00 NSVE (70 scholen) € 52.500,00 Werkbudget (70 scholen) € 17.500,00 De jaarlijkse kosten zullen via het budget van de BDU, educatie worden gefinancierd. De ontwikkelkosten vallen onder de intensiveringsmiddelen leefbaarheid, veiligheid en zorg.
www.maakvandenuleenpunt.nl
5
Bijlage
Module 1: School-thuisroute Leerdoelen • Leerlingen kennen de inhoud en het belang van de meest relevante verkeersregels en verkeersborden. • Leerlingen analyseren in de praktijk gevaarlijke locaties en situaties. • Leerlingen kunnen oplossingsrichtingen beschrijven die gevaarlijke locaties en situaties veiliger kunnen maken. • Leerlingen kunnen benoemen welk gedrag bijdraagt aan verkeersveilige en onveilige situaties. Module 2 Rijden in groepen Leerdoelen • Leerlingen kennen de inhoud en het belang van de verkeersregels over het rijden in groepen. • Leerlingen kunnen analyseren welke gedragingen tijdens het rijden in groepen onveilig zijn en welke risico’s dit met zich meebrengt. • Leerlingen kunnen aangeven waarom zij zich bij het fietsen in een groep anders gedragen dan wanneer zij alleen fietsen (effecten van groepsdruk). • Leerlingen kunnen suggesties doen om het veilig fietsen in de groep te bevorderen. • Leerlingen kunnen het belang van zichtbaarheid in het verkeer benoemen en aangeven hoe zij hun eigen zichtbaarheid in het verkeer kunnen vergroten. Module 3 First Aid Leerdoelen • Leerlingen herkennen gevaarlijke situaties in het verkeer. • Leerlingen weten wat ze kunnen doen om ongelukken te voorkomen. • Leerlingen weten wie ze moeten waarschuwen als ze getuige zijn van een ongeluk. • Leerlingen weten welke informatie ze moeten geven als ze 1-1-2 bellen. • Leerlingen weten wat ze wel en niet moeten doen als een ongeval plaatsvindt. Module 4 Gedrag en kennis jonge weggebruiker Leerdoelen • Leerlingen kennen de inhoud en het belang van de verkeersregels en verkeersborden. • Leerlingen weten wat de risico’s in het verkeer zijn en kunnen benoemen welke gedragingen deze risico’s veroorzaken. • Leerlingen kunnen oplossingsrichtingen beschrijven die gevaarlijke locaties en situaties veiliger kunnen maken. • Leerlingen weten hoe zij zich verkeersveilig in het verkeer kunnen gedragen. www.maakvandenuleenpunt.nl
6
Module 5 Alcohol en drugs Leerdoelen • Leerlingen kennen de werking van alcohol en drugs op de hersenen en kunnen het effect hiervan op het verkeersgedrag benoemen. • Leerlingen kunnen voorbeeldengeven van mogelijke gevolgen van alcohol- en drugsgebruik in het verkeer en de gevaren hiervan. • Leerlingen kunnen beargumenteren waarom zij niet met een beschonken bestuurder of bestuurder die onder invloed van drugs is mee willen rijden. • Leerlingen kunnen als zij in een dergelijke situatie terechtkomen mogelijke alternatieven om veilig thuis te komen benoemen. Module 6 Mobiliteit en openbaar vervoer Leerdoelen • Leerlingen kunnen voorbeelden benoemen van onveilig gedrag rondom spoorwegovergangen. • Leerlingen zijn zich bewust van riskant gedrag rond diverse vormen van openbaar vervoer. • Leerlingen kunnen benoemen hoe je op een veilige manier kunt gebruikmaken van het openbaar vervoer. • Leerlingen kunnen een route plannen en weten hoe ze toegang krijgen tot het openbaar vervoer (bijv. tickets bestellen via internet). Module 7 De jonge bestuurder Leerdoelen • Leerlingen kennen de inhoud en het belang van verkeersregels en verkeersborden die relevant zijn voor de jonge bestuurder. • Leerlingen kunnen de kwetsbaarheid van de bromfietser beschrijven. • Leerlingen kunnen voorbeelden geven van veilig en risicovol bestuurdersgedrag. • Leerlingen kunnen beargumenteren waarom helmgebruik veilig is en hoe je veilig een helm draagt. • Leerlingen kunnen uitleggen waarom zij wel of niet willen meerijden met iemand die zich niet aan de verkeersregels houdt.
www.maakvandenuleenpunt.nl
