Nota van B&W Onderwerp Monitor Toerisme
Portefeuille B. B. Schneiders Auteur E.P.A. Evertse Telefoon 5113566 E-mail:
[email protected] SO/BD Reg.nr. 2007/ 188714 Bijlagen: A B & W-vergadering van 23 oktober 2007
Bestuurlijke context De inzet van het coalitieprogramma, de Economische Agenda en het OPH is met name gericht op het behalen van prestatiedoelen. Voor toerisme zijn prestaties gedefinieerd voor dag- en verblijfstoerisme. Prestaties worden gemeten via onderzoeken en weergegeven met de Monitor Toerisme. De Monitor Toerisme levert voor 2005-2006 het volgende beeld: -
Bij het inkomend toerisme, dat is het bezoek van buitenlanders die in Nederland verblijven, scoort Haarlem met een vijfde plek, na de vier grote steden, bijzonder goed. In de periode maart 2005 –maart 2006 waren er 720.320 buitenlandse bezoekers (ter vergelijking nr.4 Utrecht: 942.724). Haarlem heeft de meeste intercontinentale bezoekers.
-
Het aantal Nederlandse toeristen dat Haarlem bezoekt in 2006 is 1.061.000 (stijging t.o.v. 2005 met 2000 bezoekers), dit is de 14e plek tussen 24 deelnemende steden. Het aantal bezoeken van Nederlandse toeristen is gedaald met 255.000 t.o.v. 2005 (men komt minder frequent) en komt uit op 2.836.000, daarmee is de stijging in 2005 weer tenietgedaan. De populairste activiteit is “ f uns hop pe n” .NaMa a s t r i c hti sdewa a r d e r i ngv oorHa a r l e me nDe nBos c hh e th o og s t .
-
Het verblijfstoerisme, de toeristische overnachtingen in Haarlem, zit in de lift. Er zijn 247.222 overnachtingen geregistreerd in 2006 op basis van de opbrengst toeristenbelasting. Dat zijn er 33.249 meer dan in 2005.
-
Haarlem behoort tot de middenmoot van 17 deelnemende steden v.w.b. Toeristisch Imago, op sfeeraspecten scoort Haarlem bovengemiddeld met een zesde plek.
-
Voor binnenlandse zakelijke reizen is Haarlem nog geen congresbestemming, het marktaandeel is laag (één na laagste van 16 steden).
-
Haarlem is weinig bekend bij Duitsers. Van 18 steden neemt Haarlem de 17e plek in voor het hebben van goede winkelmogelijkheden. Voor dagtochten neemt Haarlem een derde plek in en voor overnachtingen een zesde plek.
De gegevens van de Monitor Toerisme zijn bruikbaar voor het te voeren beleid: bij de promotiecampagnes (bv. Haarlem Smaakt naar Meer), in de regionale samenwerking (Amsterdam Plus, Amsterdam Partners) en bij de aanpak van City Marketing Haarlem (fusie HAPRO-VVV). In het algemeen zijn onderzoeksresultaten in te zetten bij de uitvoering van de in het Plan van Aanpak Toerisme en Promotie 2006-2010 genoemde acties. Conclusies: 1) Meer inzetten op een dagje Haarlem, aandacht voor beste winkelstad (op de binnenlandse toerist en de Duitse toerist die in de regio verblijft), Haarlem is kansrijk met det he ma ’ sc u l t uur ,mus e a ,wi nk e l e n,ho r e c a ,ho t e l v e r bl i j f .2)Bu i t e nl a n ds toerisme gaat goed, positie behouden en inzetten op groeimarkten (China, Spanje, Italië) 3) Haarlem kan in feite alleen maar stijgen v.w.b. het marktaandeel in binnenlandse zakelijke reizen, samenwerking met Stadsregio Amsterdam en ATCB is een goede mogelijkheid voor het vergroten van het marktaandeel.
B&W-besluit: 1 Het college neemt kennis van de Monitor Toerisme 2 Financiële paragraaf: Aan dit besluit zijn geen financiële gevolgen verbonden 3 Communicatieparagraaf: Betrokken promotieorganisaties ontvangen daags na besluitvorming informatie over het collegebesluit. 4 Deze nota gaat ter kennisgeving naar de commissie Ontwikkeling.
Monitor Toerisme Inleiding, Deze Monitor Toerisme omvat de resultaten van verschillende onderzoeken: 1) Het Continu Vakantie Onderzoek 2006, dit is een onderzoek naar Nederlands toerisme, de gemeente doet hier jaarlijks aan mee. 2) Het Verblijfstoerisme, daarmee wordt op basis van de heffing toeristenbelasting jaarlijks het aantal toeristische overnachtingen gemeten. 3) Het Inkomend toerisme, dit is een 2e onderzoek naar bezoek van buitenlanders, een eerste soortgelijk onderzoek is in 1999/2000 gehouden, Haarlem was toen niet in het onderzoek betrokken. 4) Toeristisch Imago, dit is een onderzoek dat ook in 2002 is gehouden en nu in 2006, het geeft onder meer het beeld weer van Haarlem bij de (potentiële) bezoeker. 5) Binnenlandse Zakelijke reizen, dit onderzoek geeft onder meer inzicht in kenmerken van de zakenreis en het marktaandeel en de aantrekkelijkheid van Haarlem als congresstad. 6) Holland Monitor op de Duitse markt, dit is een onderzoek naar de bekendheid, het imago en het potentieel van Nederland en Nederlandse steden als vakantie-/dagtochtbestemming onder Duitsers. Deze monitor bevat geen resultaten van provinciaal toeristisch onderzoek en van andere gemeentelijke monitoren (bv. de jaarstatistiek). In deze notitie zijn opgenomen de belangrijkste resultaten en tot slot de gevolgen voor het beleid. In de bijlage zijn meer gegevens verwerkt.
1 Continu Vakantie Onderzoek 2006 (CVO) Themarapport Toeristisch bezoek aan steden van april 2007 Iets meer bezoekers, minder bezoeken en een hoge waardering Het CVO 2006 geeft aan dat het aantal Nederlandse toeristen dat Haarlem bezoekt, te weten 1.061.000, praktisch gelijk is gebleven ten opzichte van 2005 (stijging met 2000 bezoekers). In de rangorde voor bezoekersaantallen is Haarlem gedaald van de 11e plek naar de 14e plek. Het aantal bezoeken (2.836.000) is gedaald ten opzichte van 2005 met 255.000. In 2005 was er nog sprake van een stijging ten opzichte van 2004 met 129.000 meer bezoekers en 214.000 meer bezoeken. Deze stijging was toe te rekenen aan de Michelangelo-tentoonstelling en het daaraan gekoppelde programma Haarlem Pronto en aan het Catalaanse festival APLEC. In 2006 ontbraken deze grote extra publiekstrekkers. Depopul a i r s t ea c t i vi t e i tbl i j f t‘ f uns ho p pe n’ ,g e vol g ddoor lunchen/dineren. Opmerkelijk in 2006 is dat Haarlem zeer goed scoort als het gaat om tevredenheid van bezoekers. Na Maastricht is de waardering voor Haarlem en Den Bosch het hoogst. Haarlem doet het ook goed bij bioscoopbezoek, van alle deelnemende gemeenten neemt Haarlem hier een tweede plaats in.
1
De meeste bezoekers van de onderzochte steden zijn 50 jaar of ouder. Haarlem trekt relatief weinig gezinnen met kinderen. Haarlem heeft samen met Maastricht percentueel het minste aantal kinderen (leefti j dt ’ m14j a a r )opbe z oe k.
2 Verblijfstoerisme in 2006 Gemeentelijk cijfers van overnachtingen op basis van opbrengst toeristenbelasting Toename aantal overnachtingen Uit de opgave voor de toeristenbelasting blijkt dat in 2006 het aantal toeristische overnachtingen in Haarlem ten opzichte van 2005 is gestegen met 33.249 overnachtingen. Dit betreft de opgave van 16 accommodatieverschaffers, 236.270 hotelovernachtingen en 10. 952ove r na c ht i ng e nvoordec a mpi nge ndeB&B’ s . Daarmee komt het aantal overnachtingen in 2006 uit op 247.222 overnachtingen. Wereldwijd was er een groei van 5% van het toerisme in 2006. Het aantal geregistreerde overnachtingen in de provincie Noord-Holland (exclusief Amsterdam) steeg van 9,3 miljoen in 2002 naar 10,6 miljoen in 2006. De Amsterdamse hotels geven aan dat zij per saldo circa 8% meer gasten hebben ontvangen in de eerste helft van 2006. Een belangrijke factor voor de stijging van het verblijfstoerisme is de toename van hotelaccommodatie door de opening van Stempels en Grand-Hotel Frans Hals.
3 Inkomend Toerisme Destinatie Holland, Onderzoek Inkomend Toerisme –stedenrapportage (De buitenlandse toerist nader bekeken), november 2006, afdeling Research NBTC. Meeste buitenlandse bezoekers na de vier grote steden Haarlem blijkt enorm te scoren, is na de vier grote steden de meest bezochte stad door buitenlandse bezoekers die in Nederland met name voor vakantie of zaken verblijven. I ndepe r i odeha l fma a r t2005t ’ mha l fma a r t2006be z oc ht e n720. 320bui t e nl a nde r sde gemeente Haarlem. (Bovenaan staat Amsterdam met 6.170.547; nr. 4 is Utrecht met een aantal van 942.724). Het onderzoek heeft behalve inzicht in aantallen toeristen, ook inzicht in andere aspecten van het buitenlands bezoek aan Haarlem opgeleverd. Zo is Haarlem de best bezochte stad door buitenlanders met een hoge opleiding. Verder blijkt dat Haarlem van alle deelnemende gemeenten de meeste intercontinentale bezoekers kent en het grootste aandeel heeft van buitenlanders die voor het eerst een bezoek aan Nederland brengen. Verder kent Haarlem van de deelnemende steden het hoogste percentage buitenlandse bezoekers dat vervoer en verblijf geboekt heeft. De hoge score op buitenlands bezoek kan enerzijds verklaard worden door het profiteren van de nabijheid van Schiphol, de ligging in de randstad/nabijheid Amsterdam en de nabijheid van de kust. Anderzijds door het Haarlemse aanbod van cultuurhistorie, winkels en evenementen en de promotie daarvan.
4 Toeristisch Imago “ Toe r i s t i s c hI ma g oOnde r z oe k2006”va nLa gr oupe nCVO Sfeervolle stad, redelijk imago
2
He tr a ppor t“ Toe r i s t i s c hI ma g oOnde r z oe k2006”( *1)va nLa gr oupe nCont i nu Vakantieonderzoek (CVO) wijst uit dat Haarlem een redelijk positief toeristisch imago heeft (scoort in de middenmoot van de deelnemende steden). Haarlem wordt vooral gezien als een gezellige sfeervolle historische stad met een aantrekkelijk aanbod van cultuurhistorisch erfgoed, musea, restaurants en terrassen. Op sfeeraspecten scoort Haarlem met een zesde plaats bovengemiddeld. De productwaardering van bezoekers is hoger dan van niet bezoekers. Daarmee zijn er kansen voor verbetering van het imago via promotie van Haarlem Beste winkelstad, horeca en cultuuraanbod en door collectieve marketing van de musea. Andere kansen zijn stimuleren van culturele evenementen en ontwikkelen van productmarktcombinaties voor 50+ en voor 18 tot 29 jarigen. Voor bekendheid als congresstad moet er eerst een goed product zijn. Met de Philharmonie is dit product er nu. Haarlem staat met name bekend om de historische binnenstad en de St. Bavokerk, gevolgd door de Grote Markt en Musea. Er zijn heel weinig associaties met o.a. het Spaarne, boekdrukkunst, ABN, dicht bij Amsterdam, sport en bloemen. Verblijfsduur van een dag en winkelen, gevolgd door uit eten en museumbezoek heeft de voorkeur. Men heeft positieve verwachtingen over cultuur en horeca en beperkt positieve verwachtingen voor het winkelaanbod. Men verwacht geen leuke attracties en heeft een beperkte verwachting t.a.v. evenementen. (*1) Het is een afzonderlijke analyse van het toeristisch imago van Haarlem en een vergelijking tussen de toeristische i ma g o’ sv a n:Al kma a r ,Ame r s f oor t ,Br e da ,De l f t ,De nHa a g ,Dor dr e c ht ,Ei n dh ov e n,Ens c he de ,Gr on i ng e n,Ha a r l e m, Ni j me g e n,Sc hi e da m,‘ s -Hertogenbosch, Tilburg, Utrecht, Waalwijk en Zwolle. Het betreft het imago bij Nederlandse bezoekers en niet-bezoekers.
5 Binnenlandse zakelijke reizen De markt voor binnenlandse zakelijke reizen van CVO Nog geen congresbestemming He tr a ppor t“ Dema r ktvoorbi nne nl a nds ez a ke l i j ker e i z e n”be va the tve r s l a gva ne e n onderzoek dat is gehouden in de periode oktober 2005- september 2006 door het CVO i.s.m. TNS, NIPO en NBTC. In deze periode hebben 1,2 miljoen Nederlanders een zakenreis ondernomen in eigen land. Het betreft hier ééndaagse of meerdaagse zakenreizen. Het rapport geeft inzichten in de kenmerken van de zakenreiziger en de zakenreis zoals bijvoorbeeld (geslacht, leeftijd, bestedingen, opleiding. afkomst branche en regio, bestemming, vervoer, hotel en motief). Verder geeft het rapport onder meer inzicht in het marktaandeel, de aantrekkelijkheid en het imago van steden voor zakelijke reizen en bijeenkomsten. Onderzocht is het marktaandeel voor 16 steden. Haarlem scoort hier laag met een 15e plek. Haarlem ontvangt 7000 zakenreizen met een overnachting in de stad (nr. 4 Breda 72.000). In het overzicht van de meest aantrekkelijke steden voor zakelijke bijeenkomsten scoort Haarlem een 12e plek. Het imago van steden als bestemming voor zakelijke bijeenkomsten wordt bepaald door ruime aanbod goede vergader-/congreslocaties, goede bereikbaarheid, prettige sfeer/uitstraling, veel mogelijkheden tot invullen vrije tijd en goede overnachtingsmogelijkheden. Respondenten vinden dat daarvan de prettige sfeer en de vrije tijdsmogelijkheden het beste bij Haarlem passen. Het minst goed passen het aanbod vergaderlocaties en de overnachtingsmogelijkheden (deze 2 gelden voor de meeste steden). Haarlem scoort een 14e plek v.w.b. imago.
6 Holland Monitor op de Duitse markt Bekendheid Haarlem, ook als beste winkelstad, gering De bekendheid van en met Haarlem onder Duitsers is niet groot. Van zestien vergeleken steden heeft Haarlem een slechte ranking voor bijna alle onderzochte aspecten. Haarlem
3
scoort echter met een zesde plaats niet slecht voor wat betreft het percentage Duitse overnachtingen. Veder scoort Haarlem goed, een derde plek, als het gaat om Duitse dagtochten, die vanuit een tijdelijke verblijfplaats (vnl. vakantieadres) in Nederland zijn ondernomen. Duidelijk is ook dat Haarlem bij de oosterburen niet bekend staat als beste winkelstad van Nederland. Haarlem neemt hier van de onderzochte steden op één na de laatste plaats in. Uitgaand van de sterke punten zou Haarlem nog meer kunnen profiteren van de nabijheid van Amsterdam en Zandvoort, waar de meeste Duitsers hun vakantieverblijf hebben. Verder is er nog werk aan de winkel om Haarlem Beste winkelstad bij Duitsers te promoten
Gevolgen voor het beleid Promotiecampagnes, regionale samenwerking en city marketing Bij de ontwikkeling van toeristisch beleid houdt de gemeente rekening met de uitkomsten van de Monitor Toerisme. Een aantal zaken zijn reeds in gang gezet. Me tdepr omot i e c a mpa gne“ Ha a r l e ms ma a ktna a rme e r ”pr obe e r tHa a r l e m me tdei nz e tva n Haarlem Promotie in de eerste plaats het bezoek uit de regio terug te winnen. In de prestatieovereenkomst 2007 van gemeente en VVV is vastgelegd dat de VVV bijdraagt aan een toename van het verblijfstoerisme. Dit prestatiedoel is in 2006 gehaald. Haarlem is een paar jaar geleden in de Vernieuwde Economische Agenda van het Rijk kansrijk genoemd voor inkomend toerisme. De onderzoeksresultaten bevestigen dat Haarlem kansen heeft waargemaakt. Haarlem moet nu zien de hoge score voor buitenlands bezoek te behouden en zet in op groeimarkten. Haarlem heeft zich aangesloten bij de toeristische samenwerkingscampagne Amsterdam Plus, deze richt zich op de toeristen uit de landen China, Spanje en Italië. Daarnaast heeft Haarlem de samenwerking binnen Amsterdam Partners voortgezet. In 2005 heeft met name de Michelangelo-tentoonstelling veel extra bezoekers opgeleverd. Haarlem moet dan ook blijven inzetten op de speciale evenementen en tentoonstellingen. Een nieuw evenementenbeleid is vastgesteld. Met acties voor het jaar Haarlem 2008 en met de realisatie van één organisatie Citymarketing Haarlem werkt Haarlem aan de bestendiging en uitbreiding van de aantrekkingskracht op bezoekers. Een conclusie vanuit het Toeristisch Imago-onderzoek is dat Haarlem voor werving van binnenlandse toeristen Haarlem minder kansrijk is op det he ma ’ ss por te nbl oe me n,e nj ui s t wel op cultuur, musea, winkelen en horeca. De verdere uitwerking van het Toeristisch imago en de analyse van doelgroepen moet worden betrokken bij de taken van de nieuwe Haarlemse promotieorganisatie (CMH). De conclusie ten aanzien van de binnenlandse zakenreizen is dat er voor Haarlem nog een wereld te winnen is. Met name reizen met een MICE motief (bezoek congres, beurs, vergadering of verkregen incentive) zijn extra interessant omdat keuze voor bestemming en accommodatie vaak beïnvloedbaar is door congresbureaus/organisaties en hotels en omdat het vaak grotere aantallen deelnemers betreft. Haarlem heeft nu met de Philharmonie en de nabij gelegen nieuwe hotels en de andere sfeervolle vergaderlocaties en hotels meer te bieden dan op basis van het imago (als congresstad)verwacht wordt. Door samen te werken met de Stadsregio Amsterdam en ATCB in het project ontwikkeling van de MICE-markt in de Noor dvl e ug e l ”ka nHa a r l e m he tma r k t a a nde e lve r g r ot e n. Voorgesteld wordt de marktbewerking en promotie voor de zakelijke reiziger te betrekken bij de verdere uitwerking van CMH. Voor dit jaar is in het prestatiecontract met HAPRO reeds het bewerken van de congresmarkt opgenomen. Ten aanzien van de Duitse markt is op te merken dat Haarlem meer kan inzetten op bezoek van Duitsers die in de regio verblijven en op Haarlem Beste Winkelstad.
4
Een aantal voorstellen is gedaan in het kader van OPH2. In het Plan van Aanpak Toerisme en Promotie 2006 –2010 worden acties nader benoemd.
BIJLAGE Monitor Toerisme CVO 2006, Verblijfstoerisme, Inkomend Toerisme
Ad1 CVO 2006 Inleiding In deze notitie is een samenvatting opgenomen van het CVO 2006. De samenvatting gaat met name in op de resultaten voor Haarlem. Sinds 2002 hebben TNS, NIPO en NBTC hun krachten gebundeld in het CVO. Het CVO wordt gebruikt om resultaten voor het OPH-2 te monitoren. De resultaten van het CVO geven inzicht in effecten van toeristisch beleid en zijn bruikbaar bij de ontwikkeling van nieuw beleid en de keuze voor projecten. In het rapport over 2006 is het toeristisch bezoek van Nederlanders aan 24 steden, waaronder Haarlem, in kaart gebracht. Dit is in 2006 voor het vijfde achtereenvolgende jaar onderzocht. In het rapport 2005 betrof het 25 steden. Deelnemende steden zijn, in volgorde van afnemende bezoekersaantallen: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Den Bosch, Arnhem, Apeldoorn, Groningen, Maastricht, Eindhoven, Breda, Amersfoort, Alkmaar, Haarlem, Delft, Leeuwarden, Leiden, Tilburg, Deventer, Dordrecht, Hoorn, Gouda, Zutphen, Schiedam. Bezoeken van buitenlandse dag- en verblijfstoeristen zijn niet in het CVO opgenomen. Ook bezoeken van inwoners aan hun eigen gemeente zijn buiten beschouwing gelaten. Het rapport over 2006 geeft inzicht in: - aantal bezoekers en bezoeken aan steden - kenmerken van toeristisch bezoek aan steden (ondernomen activiteiten, bestedingen, vervoermiddel, seizoen, waardering) - profiel van de stedenbezoekers (leeftijd, huishouden, sociale klasse, herkomst) Het onderzoek heeft gelopen via TNS NIPObase, een database van 40.000 huishoudens die via hun eigen PC mee werken aan onderzoek. De steekproef is ruim 6500 personen groot. Voor representatieve uitspraken over de Nederlandse bevolking zijn de resultaten waar nodig herwogen voor niet PC-bezitters. Een toeristisch bezoek wordt in het CVO gedefinieerd als een bezoek voor ontspanning en/of plezier. Bezoek om zakelijke redenen, alsmede bezoek aan familie, vrienden, kennissen blijft buiten beschouwing. Toeristische bezoeken en bezoekers aan steden De vier grote steden blijven de meest bezochte steden. Haarlem is in de rangorde van meest bezochte steden in 2006 gezakt, van de elfde plaats in 2005 komt Haarlem in 2006 op de veertiende plaats. Bijgevoegd zijn ook de tabel voor 2006 en 2005 die inzicht geven in de relatieve positie van Haarlem ten opzichte van de andere steden. In vergelijking met 2004 is het aantal toeristische bezoeken en bezoekers aan Haarlem behoorlijk gestegen. Het aantal bezoekers in 2004 was 930.000, dit is gestegen naar 1.059.000 in 2005. Dit is een toename van 129.000 bezoekers. In 2006 is de toename van het aantal bezoekers zeer beperkt en komt het aantal bezoekers uit op 1.061.000.
5
In 2004 was het aantal bezoeken 2.877.000. In 2005 is dit opgelopen naar 3.091.000. Dit is een toename van 214.000 bezoeken. In 2006 is de toename van 2005 weer tenietgedaan en komt het aantal bezoeken uit op 2.836.000. Haarlem is in 2006 niet de enige gemeente die een daling van het aantal bezoeken laat zien, ook de vier grote steden zagen een daling, de grootste dalers waren Deventer, Hoorn en Maastricht. Tabel: Nederlands toerisme aan Haarlem Jaar Aantal bezoekers 1999 656.000 2000 665.000 2001 666.000 2002 1.160.000 2003 1.090.000 2004 930.000 2005 1.059.000 2006 1.061.000
Aantal bezoeken 2.226.000 2.289.000 2.015.000 3.309.000 3.127.000 2.877.000 3.091.000 2.836.000
In de tabel valt de grote sprong voorwaarts op tussen 2001 en 2002. Dit komt door de Floriade die in 2002 is gehouden. Kenmerken toeristisch bezoek aan steden Funshoppen is populairste activiteit en belangrijkste reden voor bezoek: De meest ondernomen activiteit tijdens een toeristisch bezoek aan een stad is in 2006, evenals de voorgaande jaren, winkelen voor het plezier (funshoppen), gevolgd door lunchen of dineren en op het terras zitten. Funshoppen is ook veruit de belangrijkste reden voor het bezoek (Haarlem 45 %). In vergelijking met andere steden komt Haarlem, de beste winkelstad van Nederland, echter niet voor in de top 5 waarbij funshoppen de meest ondernomen activiteit en de belangrijkste bezoekreden is. Met museumbezoek scoort Haarlem een vierde plek na Leiden, Amsterdam en Delft. Opvallend bij de andere ondernomen activiteiten is dat Haarlem goed scoort met bioscoopbezoek (10%). Alleen in Gouda (11%) is het bioscoopbezoek door Nederlanders van buiten de stad hoger. In Haarlem zijn de 5 meest ondernomen activiteiten: 2003 1 Winkelen voor plezier 58 % 2 Lunchen/dineren in restaurant 31 % Maken van een stadswandeling 23 % Op een terrasje zitten 20 % Museumbezoek 10 %
2004 68 % 35 % 19 % 20 % 12 %
2005 63% 29% 19% 24% 17%
2006 63% 27% 12% 18% 13%
Bestedingen bij toeristisch bezoek Meestal geeft men per persoon bij bezoek aan een stad meer dan €20,- uit, gemiddeld geeft men €44,- uit per persoon per bezoek. Het grootste deel van het totale bedrag wordt uitgegeven in winkels en minder dan de helft van het bedrag wordt uitgegeven in de horeca. In Haarlem geeft 4% van de bezoekers helemaal niets uit, 38 % geeft tussen de €0,- en €20,- uit, 24 % geeft tussen de €20, - en €50,- uit, 16% geeft tussen de €50,- en €100 ,uit en 10% geeft meer dan €100,- uit. Van de Haarlemse bezoekers weet 4% niet hoeveel ze uitgeven. In 2006 zijn de gemiddelde bestedingen per persoon per bezoek in Haarlem ruim 4
6
euro lager dan in 2005. De gemiddelde bestedingen per persoon zijn in Alkmaar het hoogst (48 euro), Haarlem scoort hier een 15e (39 euro). Bezoekers komen met de auto: Van alle steden worden Amsterdam (44%) en Utrecht (46%) het meest bezocht per trein. Voor de overige steden geldt dat het bezoek per auto de boventoon voert. Tabel: Binnenlands toerisme aan Haarlem per trein en auto:
2002 2003 2004 2005 2006
trein 24% 19% 24% 18% 22%
auto 67% 72% 63% 64% 62%
Ongeveer gelijke bezoekersaantallen gedurende de seizoenen: De verdeling van het bezoek over de verschillende seizoenen is in de afgelopen jaren niet veel veranderd. In het algemeen vindt het bezoek aan de steden gedurende het hele jaar plaats, al is de zomer iets populairder. Wat betreft verdeling van het bezoek gedurende het jaar wijkt Haarlem weinig af van de meeste overige steden. Bijna 100% tevreden en zeer tevreden bezoekers aan Haarlem Bezoekers aan Haarlem zijn van alle steden het minst ontevreden en waarderen het bezoek aan Haarlem met een 7,9. Samen met Den Bosch (ook een 7,9) is dit de op één na hoogste waardering, alleen Maastricht heeft met een 8 een hogere waardering. De gemiddelde waardering van de steden is een 7,7. Van alle bezoekers aan Haarlem is 19% zeer tevreden, zij geven een waardering van 9-10. Daarbij zijn de top 2 belangrijkste oorzaken van het zeer tevreden bezoek aan Haarlem: 1 Leuke winkelstad, veel aanbodvariatie 2 Gezellige, leuke, mooie stad Verder is 78% tevreden (cijfer 7-8) en 3% ontevreden (cijfer 1-6) met het bezoek aan Haarlem. Profiel stedenbezoekers Leeftijd bezoekers steden gemiddelde doorsnee Nederland, Leeftijdsklasse Nederlandse toeristen aan Haarlem: 0 tot 15 jaar 15 tot 25 jaar 2002 15% 12% 2003 16% 8% 2004 12% 10% 2005 10% 10% 2006 9% 15%
25 tot 50 jaar 39% 38% 38% 37% 40%
50 jaar en ouder 35% 38% 40% 43% 39%
Haarlem kent samen met Maastricht het kleinste percentage kinderen onder de bezoekers. Haarlem wordt zeer goed bezocht door vrouwen Bij 65% van alle bezoeken is er sprake van bezoek door een vrouw. Van alle gemeenten heeft Haarlem, evenals Amersfoort, het hoogste percentage van bezoeken door vrouwen.
7
Alleen bij Delft en Gouda is er sprake van meer bezoeken door mannen. In Amsterdam en Eindhoven is het aantal bezoeken van vrouwen en mannen gelijk. Stedenbezoekers iets vaker uit hoger sociale klassen, Haarlem trekt in 2006, evenals veel andere onderzochte steden, meer bezoekers uit de hoogste sociale klassen (A en B-boven). Voor Haarlem is dit 53%. Van de Nederlandse bevolking hoort 48 % tot de hogere sociale klassen (A en B-boven). Bezoekers uit eigen provincie, Bezoekers uit eigen provincie naar Haarlem 2002 46% 2003 44% 2004 50% 2005 51% 2006 44% Schiedam trekt de meeste bezoekers uit eigen provincie (76%). In Noord-Holland trekken Alkmaar (55%) en Hoorn (67%) ook meer bezoekers uit de eigen provincie.
Ad2 Verblijfstoerisme 2006 Meting, De toeristenbelasting werd voor 2006 in Haarlem opgebracht door 16 accommodatieverschaffers. Dit zijn 11 hotels, 1 camping (De Liede) en 4 bed en breakfast accommodaties. Dehot e l sz i j n:Ca r l t onSqua r e ,Ama de us ,Ca r i l l on,St a yOka y ,I ndr a poe r a ,Li onD’ Or ,Di e Raekse, Haarlem-Zuid, Haarlem Hotel-Suites, Stempels en Grand hotel Frans Hals. De Bed en Breakfast accommodaties zijn: De Trapgevel, Heiligland, Isis en Park Tower Suite. Overzicht aantal overnachtingen, JAAR 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
AANTAL OVERNACHTINGEN
(01/04/97 tot 01/04/98) (01/04/98 tot 01/04/99) (01/04/99 tot 01/04/00) (01/04/00 tot 01/04/01) (01/04/01 tot 01/01/02)
139.971 171.213 180.756 166.036 169.805 180.811 209.893 251.000 271.000 203.000 215.000 180.694 220.000
8
2005 2006
213.973 247.222
In 2003 was er een achteruitgang van het toerisme als gevolg van de aanslagen in de VS en vanwege de conjuncturele teruggang.
Ad 3 Inkomend Toerisme Opzet onderzoek, Er is een steekproef getrokken uit alle buitenlandse toeristen die in Nederlandse logiesaccommodaties overnachten (Dagbezoek van buitenlanders die niet in Nederland verblijven is niet meegenomen in dit onderzoek). Daarvoor is eerst een steekproef getrokken uit alle logiesaccommodaties (bron CBS). Aan het onderzoek hebben 275 logiesaccommodaties meegewerkt door aan incheckende gasten te vragen om aan het onderzoek deel te nemen. Ongeveer 5000 buitenlandse toeristen hebben deelgenomen aan het onderzoek. Zij waren bereid enkele weken na hun verblijf in Nederland een vragenlijst telefonisch of per e-mail te beantwoorden. De waarnemingsperiode van het onderzoek liep van In de stedenrapportage worden de volgende steden met elkaar vergeleken: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Haarlem, Breda, Leiden, Alkmaar, Maastricht. Groningen, Arnhem, Den Bosch, Eindhoven. Aantal buitenlandse bezoekers In de onderzoeksperiode hebben 720.320 buitenlandse bezoekers Haarlem bezocht (Bovenaan staat Amsterdam met 6.170.547; nr. 4 is Utrecht met een aantal van 942.724). Dit betreft dagbezoek door buitenlanders vanaf hun logeeradres elders in Nederland. Na de vier grote steden trekt Haarlem de meeste buitenlandse dagbezoekers die vanuit hun Nederlandse verblijfsadres Haarlem bezoeken. Dat is bijvoorbeeld meer dan Maastricht (443.121). Maastricht trekt echter naar verwachting meer dagbezoek van buitenlanders die niet in Nederland verblijven. Herkomst Haarlem heeft van alle deelnemende steden de meeste intercontinentale bezoekers, al is daarbij geen oververtegenwoordiging van het aandeel Amerikanen. Van alle buitenlandse bezoekers is 54% van intercontinentale herkomst, 13% uit Duitsland, 6% UK, 5% België en 22% overig europa. Verblijfsaccommodatie en regio van overnachting Het overgrote deel van de internationale verblijfsgasten overnacht in een hotel (81%). Buitenlanders die Haarlem bezoeken doen dat voor 84% vanuit een hotel, voor 3% uit een huisjescomplex en voor 12% vanuit een camping, 1% vanuit een groepsaccommodatie. Het aandeel buitenlandse bezoekers dat Haarlem vanuit een camping bezoekt is relatief groot. Erwor de n5s oor t e nr e g i o’ sva nove r na c ht i ngonde r s c he i de n,t ewe t e nkus t , watersportgebieden, bos en heide, vier grote steden en overig Nederland. Het blijkt dat Haarlem de meeste buitenlanders uit overig Nederland trekt (43%), verder bezoeken relatief veel buitenlanders die aan de kust verblijven onze stad (16%). Relatief weinig buitenlanders die in de vier grote steden verblijven (17%) bezoeken Haarlem Voor Groningen is bezoek vanuit de grote steden 41% en voor Eindhoven is dit 36%, alleen Alkmaar scoort lager met 15%. 9
Geografische regio van overnachting In totaal kiest zeven op de tien buitenlandse toeristen die in Nederland verblijven voor een bestemming in West Nederland (naar Haarlem komt 76% uit West Nederland). Haarlem en Alkmaar worden relatief vaak bezocht door buitenlandse toeristen die in het oosten van Nederland verblijven. Bezoekmotief en typering vakantie Nederland wordt vooral bezocht om een vakantie door te brengen. Het bezoekmotief voor Haarlem is 54% vakantie/toeristisch, 36% zakelijk, 10% overig. Ruim een kwart van de vakantiegangers gaf aan dat zij in Nederland een stedenvakantie hebben doorgebracht. Haarlem wordt van alle deelnemende steden het meest bezocht door buitenlanders die door het land toeren (47%). Buitenlandse vakantievierders typeren hun vakantie als stedenvakantie (Haarlem 9%), strandvakantie (Haarlem 8%), vakantie op de binnenwateren, toeren door het land, actieve vakantie (Haarlem 19%) vakantie op het platteland en cultuurvakantie (Haarlem 10%). Verblijfsduur in Nederland Gemiddeld is het verblijf 4,5 nachten in Nederland. Internationale verblijfsgasten die tijdens hun verblijf in Nederland de steden Alkmaar, Arnhem en/of Haarlem bezoeken verblijven met een gemiddelde van ruim tien nachten relatief lang in Nederland. Boekingsgedrag en vervoer naar Nederland Voor Haarlem en Utrecht is het aandeel gasten dat van tevoren zowel vervoer als verblijf boekt relatief groot. Voor Haarlem geldt: alleen vervoer geboekt 6%, alleen verblijf geboekt 19%, vervoer en verblijf geboekt 63% en 12% op de bonnefooi. Opvallend is dat Haarlem van alle deelnemende steden het meest bezocht is door buitenlanders die per vliegtuig naar Nederland komen (63%). Verder komt 22% naar Haarlem met eigen/geleende auto. Zoals bij de meeste steden is het aantal bezoekers aan Haarlem die naar Nederland per trein, touringcar/bus of boot/ferry kwamen gering. Initieel bezoek versus herhaalbezoek Haarlem weet veel buitenlandse bezoekers te trekken die voor de eerste maal in Nederland zijn, van de deelnemende steden is dit voor Haarlem het meest (49%). Dit valt te verklaren door het grote aandeel intercontinentale gasten dat Haarlem bezoekt. Deze gasten zijn relatief vaak voor de eerste maal in Nederland waarbij ze graag“ Cl a s s i cHol l a nd”wi l l e nz i e n.Ee n bezoek aan Haarlem past prima in dit programma. Ongeveer de helft van de buitenlanders heeft Haarlem eerder bezocht. Samenstelling reisgezelschap Haarlem, Alkmaar en Arnhem worden relatief vaak bezocht door meerdere volwassenen met of zonder kinderen (Haarlem 90 %). Er zijn maar weinig gezelschappen van collegae en alleenreizenden die Haarlem bezoeken (7%). De meeste steden scoren hierboven de 30%. Opleiding Haarlem doet het opvallend goed en scoort het best bij bezoek van in Nederland verblijvende buitenlanders met een hogere opleiding, bijna 80% heeft een opleiding Hoge school/Universiteit. Gemiddeld heeft zes op de tien buitenlandse toeristen een hogere opleiding.
10
