Twente Toerisme Monitor

2013

Twente Toerisme Monitor Rapportage 2013

Regio Twente Albert Groen

Grontmij Drs. Sjoerd Zegers Ir. Peter Bergmans Oktober 2013

Twente Toerisme Monitor

Voorwoord

Voor u ligt de Twente Toerisme Monitor 2013. Dit is de vierde in een reeks van jaarlijkse rapportages, waarin de stand van zaken van de toeristisch-recreatieve sector wordt belicht. Aan de hand van landelijke databronnen wordt een beeld gegeven van de stand van zaken in de dagrecreatieve sector, de verblijfsrecreatieve sector en de werkgelegenheid die toerisme en recreatie genereren in Twente. In deze rapportage staan wederom de meest recente cijfers voor Twente. De voorgaande rapportages met deels verouderde gegevens dienen dan ook niet meer gebruikt te worden.



Samenvatting

Twente Toerisme Monitor 2013 Methodiek Bronnen Landelijke R&T standaard LISA: Landelijk Informatiesysteem Arbeidsplaatsen (LISA) CBS: Statistiek Logiesaccommodaties (SLA), Statistiek Inkomend Toerisme (SIT) NBTC-NIPO Research: ContinuVakantieOnderzoek (CVO), ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) Kennispunt Oost: Regiomonitor Overijssel Vergelijkbaarheid en representativiteit Er wordt gebruik gemaakt van landelijke cijfers en een gestandaardiseerde manier van rapporteren. Hierdoor zijn de cijfers vergelijkbaar met regio’s die dezelfde methodiek gebruiken. Verschillen met rapportages van andere instanties zijn mogelijk door een verschil in definitie. Veelal is het niet meetellen van de Sallandse Heuvelrug bij Twente de reden voor een verschil. Bij de meting van 2013 is de analyse afgestemd op de methodiek die gebruikt wordt bij de Regiomonitor Overijssel. Waarover gaat de TTM 2013? Dagrecreatieve activiteiten Toeristische overnachtingen bij verblijfsaccommodaties Profilering gasten Werkgelegenheid Benchmark met andere toeristisch-recreatieve gebieden en met landelijke cijfers: Achterhoek Oost-Brabant / Noord en Midden Limburg, Rijk van Nijmegen Veluwe en Veluwerand Groningse, Friese en Drentse zandgronden Zuid-Limburg Zeeland

Kerncijfers Dagrecreatie (meting 2012-2013 t.o.v. meting 2010-2011) Activiteiten door Nederlanders in Twente is ruim 43 miljoen, stijging met 4%. Bestedingen rond de 594 miljoen euro, waarvan 544 miljoen euro door Nederlanders en de rest door buitenlanders, daling van 12% voornamelijk door daling van de bestedingen per persoon per activiteit. Benchmark: stijging van aantal activiteiten is iets hoger dan het landelijk gemiddelde en vergelijkbaar met de regio Groningse, Friese en Drentse zandgronden. Daling in bestedingen is aanzienlijk hoger dan het landelijk gemiddelde.


Verblijfsrecreatie (meting 2012 t.o.v. meting 2011) Aantal overnachtingen ligt rond de 3,5 miljoen, wat een stijging is van 16%. Bestedingen tijdens overnachtingen komen in totaal uit op ruim 151 miljoen euro (Nederlanders en buitenlandse gasten samen). Dit is een stijging van 12%. Benchmark: stijging in aantal overnachtingen is het hoogste van de onderzochte gebieden. Stijging in bestedingen is aanzienlijk groter dan het landelijk gemiddelde. Totaal bestedingen Totaal toeristisch-recreatieve bestedingen in Twente 2011: 745 miljoen euro (Nederlanders en buitenlandse gasten). Werkgelegenheid (meting 2012 t.o.v. meting 2011) Totaal 16.794 werkbare personen in de toerisme en recreatiesector. Lichte stijging ten opzichte van 2011 (45 werkbare personen). De werkgelegenheid in deze sector is goed voor 6% van de totale werkgelegenheid in Twente.


Inhoudsopgave

Voorwoord Samenvatting 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Inleiding ......................................................................................................................... 1 Aanleiding ..................................................................................................................... 1 Twente Toerisme Monitor ............................................................................................. 1 Doelstelling onderzoek .................................................................................................. 1 Werkwijze ...................................................................................................................... 2 Leeswijzer ..................................................................................................................... 3

2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.5

Dagrecreatie.................................................................................................................. 5 Inleiding ......................................................................................................................... 5 Ondernomen activiteiten door Nederlanders in Twente ............................................... 5 Activiteiten door Nederlanders in Twente ..................................................................... 5 Vergelijking met andere toeristengebieden .................................................................. 6 Bestedingen tijdens activiteiten door Nederlanders in Twente ..................................... 7 Bestedingen tijdens activiteiten door Nederlanders in Twente ..................................... 7 Vergelijking met andere toeristengebieden .................................................................. 8 Activiteiten en bestedingen inclusief buitenlanders in Twente ..................................... 9 Bestedingen inclusief vaste kosten in Twente .............................................................. 9

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.4

Verblijfsrecreatie ......................................................................................................... 11 Inleiding ....................................................................................................................... 11 Overnachtingen door Nederlanders in Twente ........................................................... 11 Overnachtingen per subregio...................................................................................... 11 Overnachtingen per categorie..................................................................................... 12 Vergelijking met andere toeristengebieden ................................................................ 13 Bestedingen tijdens overnachtingen door Nederlanders in Twente ........................... 14 Bestedingen tijdens overnachtingen per subregio ...................................................... 14 Bestedingen tijdens overnachtingen per categorie ..................................................... 15 Vergelijking met andere toeristengebieden ................................................................ 15 Overnachtingen en bestedingen inclusief buitenlanders in Twente ........................... 16

4 4.1 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4

Werkgelegenheid ........................................................................................................ 19 Inleiding ....................................................................................................................... 19 Werkgelegenheid in de toerisme- en recreatiesector in Twente ................................ 19 Werkgelegenheid per categorie .................................................................................. 19 Werkgelegenheid per subregio ................................................................................... 20 Werkgelegenheid per gemeente ................................................................................. 21 Vergelijking met andere toeristengebieden ................................................................ 22

5 5.1 5.2

Totalen 2012 ............................................................................................................... 25 Inleiding ....................................................................................................................... 25 Totalen toerisme- en recreatiesector in Twente 2012 ................................................ 25


Bijlage 1 Toeristengebieden Bijlage 2 Indeling dagrecreatieve activiteiten

Inleiding

1

Inleiding

1.1

Aanleiding

Recreatie en toerisme zijn speerpunten in het gemeentelijke en regionaal beleid in Twente. Door de toeristisch-recreatieve mogelijkheden van Twente beter te benutten, kan de economische impact van de branche toenemen. Voor het formuleren van gefundeerd beleid en het monitoren van effecten is voor Twente cijfermateriaal van groot belang. In 2009 is de Regio Twente gestart met de Twente Toerisme Monitor (TTM). De doelstelling van de TTM is het periodiek en structureel bieden van relevant cijfermateriaal voor de Regio Twente op basis waarvan regionaal en gemeentelijk beleid opgesteld en geëvalueerd kan worden. De TTM maakt deel uit van het Uitvoeringsprogramma Vrije Tijd (UVT) en wordt door Regio Twente uitgevoerd, in samenwerking met de veertien Twentse gemeenten.

1.2


De TTM omvat twee onderdelen: een consumentenonderzoek (1 x per vier jaar) dat ingaat op bezoekerskenmerken, activiteiten, motieven, waarderingen et cetera; een secundair onderzoek (jaarlijks) naar bezoekers- en overnachtingaantallen, werkgelegenheid en bestedingen. In 2009 is zowel het consumentenonderzoek als het secundair onderzoek voor het eerst uitgevoerd. Voor 2010, 2011 en 2012 worden vervolgrapportages opgesteld, waarin de meest recente cijfers uit secundair onderzoek worden gerapporteerd. In deze rapportage worden cijfers van 2012 gerapporteerd, evenals de trend over de voorgaande jaren. De aanpak is afgestemd met de Regiomonitor Overijssel 2012 van Kennispunt Oost. Dit betekent een aanvulling op de methodiek voor de berekening van activiteiten, overnachtingen en bestedingen door buitenlanders en overnachtingen en bestedingen tijdens overnachtingen in Twente door Nederlanders. De aanvulling op de methodiek is op basis van nieuwe gegevens die in het kader van de Regiomonitor Overijssel beschikbaar zijn. De TTM is een verdieping op Twents niveau van de Regiomonitor.

1.3

Doelstelling onderzoek

Doelstelling van het onderzoek voor 2013 is het uitvoeren van het secundair onderzoek, waarbij de volgende aandachtspunten aan de orde komen: de activiteiten tijdens een dagtocht en bezoekersaantallen van toeristische voorzieningen; de overnachtingen bij verblijfsaccommodaties; de bestedingen tijdens een dagtocht en een vakantie; de werkgelegenheid in de recreatie- en toerismesector. Het onderzoek wordt, net als de drie eerdere metingen, uitgevoerd conform de Landelijke R&Tstandaard (IPO).

Pagina 1


Inleiding

Gemeenten in Twente Noordoost Twente Dinkelland Losser Oldenzaal Tubbergen Sallandse Heuvelrug Hellendoorn Rijssen-Holten Stedenband Twente Almelo Borne Enschede Hengelo Zuid-Twente Haaksbergen Hof van Twente Twenterand Wierden

1.4

Werkwijze

Het secundair bronnenonderzoek is uitgevoerd volgens ‘De Landelijke R&T Standaard’ die is opgesteld door het IPO. Deze standaard geeft een voorstel voor het berekenen van bestedingen en werkgelegenheid, waarbij onderlinge vergelijkbaarheid met andere gebieden voorop staat. Voor dagrecreatie (uitjes) wordt gerekend met activiteiten van twee uur of langer. De benodigde bronnen voor het secundair onderzoek zijn bij de volgende partijen opgevraagd: Dagrecreatie Twente Toerisme Monitor Consumentenonderzoek Meest recente cijfers: 2009 ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) Meest recente cijfers: 2012-2013 Dit onderzoek wordt elke twee jaar uitgevoerd en werkt met breukjaren Kennispunt Oost: Regiomonitor Overijssel Meest recente cijfers: 2012 Verblijfsrecreatie Twente Toerisme Monitor Consumentenonderzoek Meest recente cijfers: 2009 CBS: Statistiek Logiesaccommodaties (SLA) Meest recente cijfers: 2012 CBS: Statistiek Inkomend Toerisme (SIT) Meest recente cijfers: 2005, op basis van inflatie bewerkt voor 2012 NBTC-NIPO Research: ContinuVakantieOnderzoek (CVO) Meest recente cijfers: 2012 Kennispunt Oost: Regiomonitor Overijssel Meest recente cijfers: 2012

Pagina 2


Inleiding

Werkgelegenheid LISA: Landelijk Informatiesysteem Arbeidsplaatsen (LISA) Meest recente cijfers: 2012 De resultaten van Twente worden vergeleken met de resultaten van andere, vergelijkbare gebieden. Deze zogenaamde benchmarkgebieden zijn gekozen op basis van resultaten uit de Regiomonitor Overijssel.

1.5

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 komen de resultaten voor dagrecreatie aan de orde. De cijfers voor verblijfsrecreatie komen in hoofdstuk 3 aan bod. Vervolgens wordt de werkgelegenheid in de recreatie en toerismesector in hoofdstuk 4 toegelicht. In hoofdstuk 5 volgt een samenvatting van de belangrijkste resultaten.

Pagina 3


Dagrecreatie

Pagina 4


Dagrecreatie

2

Dagrecreatie

2.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komen de resultaten voor dagrecreatie aan de orde. Deze resultaten zijn gebaseerd op gegevens uit de CVTO-databank van NBTC-NIPO. Dit is een onderzoek dat elke twee jaar uitgevoerd wordt. De meest recente cijfers zijn uit 2012-2013. Als dagrecreatieve activiteit worden in dit onderzoek meegenomen de uitstapjes van 2 uur of langer, conform de Landelijke R&T standaard. De indeling van de activiteitcategorieën is opgenomen in bijlage 2. De cijfers in dit hoofdstuk zijn afgerond op tonnen.

2.2

Ondernomen activiteiten door Nederlanders in Twente

2.2.1

Activiteiten door Nederlanders in Twente

In Twente werden in 2012-2013 op jaarbasis 43.700.000 dagrecreatieve activiteiten ondernomen van 2 uur of langer door Nederlanders. In vergelijking met 2010-2011 is het aantal activiteiten gestegen met 4%. Dit is een licht herstel na een aantal jaren daling. Grafiek 1 Ontwikkeling ondernomen activiteiten in Twente door Nederlanders * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

Tabel 1

Ontwikkeling ondernomen activiteiten in Twente door Nederlanders * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

(* 1.000)

Aantal

Verschil t.o.v. voorgaande jaar

Verschil in %

2006/2007

52.500

-

-

2008/2009

46.100

-6.400

-12%

2010/2011

42.000

-4.000

-9%

2012/2013

43.700

1.600

4%

Pagina 5


2.2.2

Dagrecreatie

Vergelijking met andere toeristengebieden

Als Twente wordt vergeleken met andere toeristengebieden, dan valt op dat de meeste gebieden een groei laten zien in ondernomen activiteiten. Alleen Zuid-Limburg en Zeeland laten een daling zien. Met 4% groei ligt Twente ongeveer op het landelijke gemiddelde. Grafiek 2 Ondernomen activiteiten door Nederlanders in verschillende toeristengebieden * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

Tabel 2

Ontwikkeling ondernomen activiteiten door Nederlanders in verschillende toeristengebieden * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

(* 1.000)

2006/2007

2008/2009

2010/2011

2012/2013

Abs.

Abs.

Verschil t.o.v. vorig jaar

Twente

52.500

46.100

-12%

42.000

-9%

43.700

4%

Overijssel

101.600

92.500

-9%

80.700

-13%

91.600

14%

Veluwe en Veluwerand

86.000

73.700

-14%

68.000

-8%

75.700

11%

Achterhoek

39.600

39.500

0%

40.200

2%

45.400

13%

Gr., Fr. en Drentse zandgronden

60.400

55.700

-8%

51.600

-7%

53.300

3%

O-Brab, N-, M-Limb, Rijk van Nijmegen

117.700

102.400

-13%

99.300

-3%

118.100

19%

Zuid-Limburg

65.200

61.800

-5%

54.400

-12%

53.500

-2%

Zeeland

45.300

44.800

-1%

40.300

-10%

38.200

-5%

1.632.100

1.451.800

-11%

1.394.400

-4%

1.440.100

3%

Nederland

Pagina 6

Abs.


Abs.



Dagrecreatie

2.3

Bestedingen tijdens activiteiten door Nederlanders in Twente

2.3.1

Bestedingen tijdens activiteiten door Nederlanders in Twente

Gasten die in Twente een dagrecreatieve activiteit komen ondernemen, geven geld uit. Deze zogenaamde bestedingen in Twente tijdens een activiteit zijn weergegeven in onderstaande grafiek. In totaal is er in 2012 – 2013 in Twente 544.400.000 euro uitgegeven aan dagrecreatieve activiteiten (exclusief vaste kosten, zoals kosten voor de auto, abonnementen etc., deze worden verderop in dit hoofdstuk meegenomen). Ten opzichte van 2010 – 2011 is een daling te zien in bestedingen, terwijl het aantal ondernomen activiteiten juist is toegenomen. Dit is te verklaren doordat de bestedingen per persoon per dag zijn afgenomen. Grafiek 3 Ontwikkeling bestedingen door Nederlanders exclusief vaste kosten tijdens activiteiten in Twente in euro’s * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

Tabel 3

Ontwikkeling bestedingen door Nederlanders exclusief vaste kosten tijdens activiteiten in Twente in euro’s * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013) Gemiddelde bestedingen per persoon per activiteit

Totaal

2006/2007

14,96

784.700

-

-

2008/2009

19,14

881.800

97.100

12%

2010/2011

14,66

616.100

-265.700

-30%

2012/2013

12,47

544.400

-71.600

-12%

(* 1.000)

Pagina 7

Verschil t.o.v. voorgaande jaar

Verschil in %


2.3.2

Dagrecreatie


Landelijk gezien is sprake van een daling in bestedingen van 3%. De daling is Twente is dus groter dan gemiddeld. Opvallend is dat de meeste vergelijkbare toeristische regio’s een stijging in bestedingen laten zien. Dit is deels te verklaren door de relatief lage bestedingen per persoon in Twente ten opzichte van de andere gebieden. Grafiek 4 Ontwikkeling bestedingen door Nederlanders exclusief vaste kosten tijdens activiteiten in verschillende toeristengebieden in euro’s * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

Tabel 4

Ontwikkeling bestedingen door Nederlanders exclusief vaste kosten tijdens activiteiten in verschillende toeristengebieden in euro’s * 1.000 (bron: CVTO 2006-2007, 2008-2009, 2010-2011, 2012-2013)

(* 1.000)

2006/2007 Abs.

Twente

2008/2009 Abs.


2010/2011

2012/2013

Abs.


Abs.


784.700

881.800

12%

616.100

-30%

544.400

-12%

Overijssel

1.723.300

1.516.500

-12%

1.156.000

-24%

1.117.400

-3%


1.287.300

1.152.700

-10%

1.077.800

-7%

1.020.900

-5%

Achterhoek

564.200

512.100

-9%

592.600

16%

672.000

13%


643.400

675.300

5%

589.000

-13%

743.300

26%


1.711.500

1.560.600

-9%

1.642.400

5%

1.851.700

13%

Zuid-Limburg

963.500

980.600

2%

944.800

-4%

727.700

-23%

Zeeland

573.200

629.000

10%

551.700

-12%

595.300

8%

25.956.200

23.037.000

-11%

22.589.600

-2%

21.884.500

-3%

Nederland

Pagina 8


2.4

Dagrecreatie

Activiteiten en bestedingen inclusief buitenlanders in Twente

In de statistieken van het CVTO zijn alleen uitstapjes van Nederlanders opgenomen. Om toch iets te kunnen zeggen over het aandeel buitenlandse gasten en bestedingen, schrijft de Landelijke R&T standaard een methode voor, die met behulp van een consumentenonderzoek het aandeel buitenlanders inschat. In het kader van de TTM 2009 is een consumentenonderzoek gehouden. Dit is de meest recente informatie ter berekening van het aandeel buitenlanders. Aanname hierbij is dat de verhouding tussen Nederlandse en buitenlandse gasten niet is gewijzigd sinds 2009. Met bovenstaande rekenmethode wordt het aantal buitenlandse uitstapjes in Twente geschat op 2.700.000. Het totaal aantal uitstapjes in Twente in 2012 – 2013 komt hiermee uit op jaarlijks 46.400.000. Bij de bestedingen wordt eenzelfde rekenmethode gehanteerd. Uit de berekening blijkt dat 49.700.000 euro aan bestedingen door buitenlanders per jaar gemaakt zijn in de periode 20122013. De totaal bestedingen voor 2012-2013 komen hiermee uit op 594.100.000 euro. Tabel 5

Activiteiten * 1.000 en bestedingen exclusief vaste kosten tijdens activiteiten in Twente door Nederlanders en buitenlanders in euro’s * 1.000 (bron CVTO 2012-2013, TTM 2009)

(* 1.000)

Totaal Nederlanders

Totaal buitenlanders

Totaal

Activiteiten

43.700

2.700 *

46.400

Bestedingen

544.400

49.700 **

594.100

*

**

Aantal activiteiten door buitenlanders berekend aan de hand van de verhouding tussen Nederlandse respondenten en buitenlandse respondenten uit het consumentenonderzoek TTM 2009. Resultaten buitenlandse gasten zijn indicatief. Buitenlandse bestedingen berekend aan de hand van verhouding tussen Nederlandse respondenten en buitenlandse respondenten uit het consumentenonderzoek TTM 2009. Resultaten buitenlandse gasten zijn indicatief.

2.5

Bestedingen inclusief vaste kosten in Twente

In bovenstaande bestedingen zijn alleen de uitgaven tijdens de dagtocht meegenomen. Vaak worden er echter voorafgaand aan de dagtocht al kosten gemaakt, bijvoorbeeld voor vervoer naar de activiteit, lidmaatschapskosten, contributie en abonnementen. Dit zijn de zogenaamde vaste kosten. Om een totaalbeeld te krijgen van de bestedingen aan dagtochten in Twente, dienen deze kosten meegenomen te worden. Deze zijn in onderstaande tabel weergegeven. De vervoerskosten zijn hierbij de hoogste kostenpost. Tabel 6

Bestedingen tijdens ondernomen activiteiten inclusief vaste kosten in Twente door Nederlanders en buitenlanders in euro’s * 1.000 (bron CVTO 2012-2013, TTM 2009) (* 1.000)

Totaal Twente

Bestedingen exclusief vaste kosten

594.100

Vaste kosten

156.400

Totaal bestedingen

750.500

Pagina 9


Dagrecreatie

Pagina 10

3

Verblijfsrecreatie

3.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komen de resultaten voor verblijfsrecreatie aan de orde. Deze resultaten zijn gebaseerd op gegevens uit de CVO-databank van NBTC-NIPO. Dit is een onderzoek dat elk jaar uitgevoerd wordt. De meest recente cijfers zijn uit 2012. In deze databank wordt onderscheid gemaakt tussen overnachtingen op vaste standplaatsen en op toeristische plaatsen. In dit rapport komen de toeristische overnachtingen aan de orde.

3.2

Overnachtingen door Nederlanders in Twente

3.2.1

Overnachtingen per subregio

In totaal zijn er in 2012 in Twente 3.450.000 toeristische overnachtingen ondernomen door gasten uit Nederland. Ten opzichte van 2011 is het aantal overnachtingen gestegen met 16%. Wordt een periode van 5 jaar bekeken, dan valt op dat de stijging volgt op een aantal jaren met een redelijk contant aantal overnachtingen. In onderstaande grafiek worden de overnachtingen uitgesplitst naar de Twentse subregio’s. De meeste overnachtingen worden ondernomen in de Sallandse Heuvelrug. Het aantal overnachtingen in Sallandse Heuvelrug en Noordoost Twente laat een stijging zien, terwijl het aantal in Stedenband Twente daalt. Grafiek 5 Toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per subregio * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012) *

* gemiddelden voor clusters van 3 jaar gerapporteerd

Pagina 11


Tabel 7

Verblijfsrecreatie

Ontwikkeling toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per subregio * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012)

(* 1.000)

2008

2009

2010

2011

2012

Verschil 2012 t.o.v. 2011

Sallandse Heuvelrug *


1.120

1.040

1.030

1.020

1.130

11%

1%

Noordoost-Twente *

640

710

770

810

870

7%

36%

Stedenband Twente *

-23%

770

690

670

630

590

-6%

Zuid-Twente **

-

-

-

-

-

-

-

Totaal Twente

3.030

2.720

3.080

2.970

3.450

16%

14%

* gemiddelden voor clusters van 3 jaar gerapporteerd ** geen waarden i.v.m. te geringe respons

3.2.2

Overnachtingen per categorie

In onderstaande grafiek zijn verschillende accommodatietypen weergegeven, waarbij de lijn het verloop van het aantal overnachtingen weergeeft. In Twente worden de meeste overnachtingen genoten in bungalows. In 2012 waren de bungalowovernachting goed voor bijna de helft van alle overnachtingen in Twente. Ten opzichte van 2011 is het aantal overnachtingen in bungalows gestegen. Grafiek 6 Toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per categorie * 1.000 (bron: CVO 2010 – 2012) *


Tabel 8

Ontwikkeling toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per categorie * 1.000 (bron: CVO 2010 – 2012)

(* 1.000) Hotel, Pension/B&B * Bungalow, app. * Camping toeristisch *

2010

2011

2012


Verschil 2012 t.o.v. 2010 -17%

650

580

540

-7%

1.170

1.140

1.250

10%

7%

820

900

900

0%

10%


Pagina 12


3.2.3

Verblijfsrecreatie


In onderstaande grafiek wordt het aantal overnachtingen vergeleken met het aantal overnachtingen in andere toeristengebieden in Nederland. Met een stijging van 16% laat Twente de grootste groei in overnachtingen zien. De sterke stijging in 2012 zorgt er ook voor dat over de afgelopen vijf jaar Twente de hoogste stijging in overnachtingen laat zien. Grafiek 7 Ontwikkeling toeristische overnachtingen door Nederlanders in verschillende toeristengebieden * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012)

Tabel 9

Ontwikkeling toeristische overnachtingen door Nederlanders in verschillende toeristengebieden * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012) 2008

2009

2010

2011

2012



Twente

3.030

2.720

3.080

2.970

3.450

16%

14%

Overijssel

6.590

6.180

6.810

7.140

6.650

-7%

1%


7.300

8.420

7.520

6.600

7.350

11%

1%

Achterhoek

2.450

2.410

2.650

2.610

2.270

-13%

-7%


7.890

8.550

8.580

8.350

8.440

1%

7%


6.690

7.780

7.130

7.890

7.220

-8%

8%

Zuid-Limburg

4.180

4.230

3.980

4.550

4.050

-11%

-3%

Zeeland

5.720

6.170

6.220

6.130

6.120

0%

7%

Nederland

68.150

70.630

70.740

69.700

68.680

-1%

1%

(* 1.000)

Pagina 13


Verblijfsrecreatie

Tabel 10 Toeristische overnachtingen per categorie door Nederlanders in verschillende toeristengebieden * 1.000 (bron: CVO 2012) (* 1.000)

Hotel / B&B

Bungalow / Kamperen appartement toeristisch

Twente

16%

37%

27%

Overijssel

10%

32%

38%


11%

46%

30%

Achterhoek

9%

29%

46%


11%

56%

20%


6%

60%

21%

Zuid-Limburg

31%

32%

18%

Nederland

9%

34%

36%

3.3

Bestedingen tijdens overnachtingen door Nederlanders in Twente

3.3.1

Bestedingen tijdens overnachtingen per subregio

In 2012 is in Twente 121.310.000 euro uitgegeven tijdens toeristische overnachtingen. Dit zijn bestedingen inclusief vaste kosten. Ten opzichte van 2011 laten de bestedingen een stijging van 12% zien. De bestedingen laten over de afgelopen 5 jaar een grillig patroon zien, met een lichte daging ten opzichte van 2008. Grafiek 8 Bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per subregio in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2012) *


Pagina 14


Verblijfsrecreatie

Tabel 11 Ontwikkeling bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per subregio in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012) (* 1.000)

2008

2009

2010

2011

2012



Sallandse Heuvelrug *

35.530

33.690

38.050

35.550

39.050

10%

10%

Noordoost-Twente *

25.050

26.210

28.740

29.540

32.670

11%

30%

Stedenband Twente *

35.950

34.950

33.790

29.950

28.540

-5%

-21%

Zuid-Twente **

-

-

-

-

-

-

-

Totaal Twente

125.340

100.490

120.970

108.780

121.310

12%

-3%

* gemiddelden voor clusters van 3 jaar gerapporteerd ** geen waarden i.v.m. te geringe respons

3.3.2

Bestedingen tijdens overnachtingen per categorie

De bungalowsector is ten opzichte van het afgelopen jaar gegroeid, en is de sector waar de meeste bestedingen gedaan worden. Het is tevens de enige sector die een groei laat zien ten opzichte van vorig jaar. Over de afgelopen drie jaar laat de hotelsector een daling zien in bestedingen, terwijl de bestedingen tijdens toeristisch kamperen toenemen. Grafiek 9 Ontwikkeling bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per categorie in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012) *


Tabel 12 Ontwikkeling bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in Twente per categorie in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2010 – 2012) Verschil 2012 t.o.v. 2011


42.970

-1%

-11%

44.730

12%

2%

17.770

-1%

9%

(* 1.000)

2010

2011

2012

Hotel, Pension/B&B *

48.100

43.300

Bungalow, app. *

43.970

39.920

Camping toeristisch *

16.230

17.910


3.3.3


In de volgende grafiek worden de bestedingen vergeleken voor verschillende toeristengebieden. De groei in bestedingen is hoger dan het landelijk gemiddelde. Over de afgelopen vijf jaar laat Twente een daling zien, terwijl het landelijk gemiddelde juist een flinke stijging laat zien.

Pagina 15


Verblijfsrecreatie

Ten opzichte van andere toeristische regio’s is Twente vergelijkbaar met de Veluwe en Veluwerand en de Groningse, Friese en Drentse Zandgronden, die ook een groei ten opzichte van het afgelopen jaar laten zien. De ontwikkeling van de bestedingen op de langere termijn is het meest vergelijkbaar met de Achterhoek. Grafiek 10

Ontwikkeling bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in verschillende toeristengebieden in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2008 – 2012)

Tabel 13 Ontwikkeling bestedingen tijdens toeristische overnachtingen door Nederlanders in verschillende toeristengebieden per categorie in euro’s * 1.000 (bron: CVO 2008 - 2012) 2008

2009

2010

2011

2012



Twente

125.340

100.490

120.970

108.780

121.310

12%

-3%

Overijssel

225.260

196.850

221.680

230.000

223.960

-3%

-1%


234.500

272.050

219.190

215.840

250.930

16%

7%

Achterhoek

74.650

68.510

77.020

83.930

71.250

-15%

-5%


245.830

281.480

264.070

268.920

289.400

8%

18%


236.370

280.560

232.750

249.030

248.020

0%

5%

Zuid-Limburg

209.280

213.690

214.600

224.300

236.220

5%

13%

(* 1.000)

Zeeland Nederland

3.4

180.180

197.590

205.440

208.340

226.530

9%

26%

2.397.060

2.489.390

2.486.690

2.465.570

2.563.390

4%

7%

Overnachtingen en bestedingen inclusief buitenlanders in Twente

In het CVO-onderzoek zijn alleen overnachtingen en bestedingen van Nederlanders meegenomen. Echter, ook buitenlanders komen naar Twente om te overnachten. Om voor deze groep toch een schatting te kunnen maken, is conform de Landelijke R&T standaard de methode Wagenaar toegepast, die gebruik maakt van statistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Uit deze berekening blijkt dat naar schatting de buitenlandse gasten goed zijn voor onge-

Pagina 16


Verblijfsrecreatie

veer 190.000 overnachtingen in 2012. Hiermee komt het totaal aantal toeristische overnachtingen in Twente uit op 3.640.000 overnachtingen. De bestedingen van buitenlanders worden geschat op 29.960.000 euro, waarmee de totaal bestedingen uitkomen op 151.270.000 euro. Tabel 14 Toeristische overnachtingen * 1.000 en bestedingen in euro’s * 1.000 door Nederlanders en buitenlanders in Twente (bron: CVO 2012, CBS 2012) (* 1.000)

Totaal Nederlanders *

Totaal buitenlanders **

3.450

190

3.640

121.310

29.960

151.270

Overnachtingen Bestedingen * op basis van CVO ** op basis van CVO, SLA en SIT

Pagina 17

Totaal overnachtingen **


Werkgelegenheid

Pagina 18


Werkgelegenheid

4

Werkgelegenheid

4.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komen de resultaten voor werkgelegenheid aan de orde. Deze resultaten zijn gebaseerd op gegevens uit de LISA-databank. Dit is een databank die voor elk jaar het aantal werkzame personen weergeeft. Deze werkgelegenheid is in de LISA-databank ingedeeld in zogenaamde SBI-codes. Conform de Landelijke R&T-standaard zijn deze categorieën bij elkaar opgeteld tot enkele hoofdcategorieën die van toepassing zijn op de toerisme- en recreatiesector.

4.2

Werkgelegenheid in de toerisme- en recreatiesector in Twente

4.2.1

Werkgelegenheid per categorie

In totaal zijn er in 2012 in Twente 16.749 werkzame personen geweest in de toerisme- en recreatiesector. Hiervan was het grootste deel full time (meer dan 12 uur per week) in de toerisme- en recreatiesector werkzaam. Slechts een klein deel was uitzendkracht. Ten opzichte van 2011 is de werkgelegenheid met 45 personen gestegen. De trend over de afgelopen vijf jaar laat ook een kleine stijging zien Grafiek 11

Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in Twente per type (bron LISA 2012)

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0 Fulltime

Parttime

Uitzendkracht

Pagina 19


Grafiek 12

Werkgelegenheid

Ontwikkeling werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in Twente (bron: LISA 2008 – 2012)

16850 16800 16750 16700 16650

16600 16550 16500 16450 16400 2008

4.2.2

2009

2010

2011

2012

Werkgelegenheid per subregio

In onderstaande grafiek is de werkgelegenheid in de toerisme- en recreatiesector weergegeven per Twentse subregio. Hier valt te zien dat de regio Stedenband Twente verreweg de meeste werkgelegenheid in deze sector heeft. De afgelopen vijf jaar laat deze regio een stijging in werkzame personen zien van 4%. In de regio Sallandse Heuvelrug is de werkgelegenheid afgenomen met 11% over de afgelopen vijf jaar. In Twente als geheel is de werkgelegenheid in de toerisme- en recreatiesector 6% van de totale werkgelegenheid (alle sectoren samen). Dit percentage ligt in de meeste regio’s rond de 5% à 6%. In de regio Noordoost Twente is het percentage hoger, namelijk 8%. Grafiek 13

Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in Twente per subregio (bron: LISA 2012)

10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Sallandse Heuvelrug

NoordoostTwente

Stedenband Twente

Zuid-Twente

Pagina 20


Werkgelegenheid

Tabel 15 Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in Twente per type per subregio (bron: LISA 2012) Full time

Part time

Uitzendkracht

Totaal R&T sector

Percentage totaal werkgelegenheid

Sallandse Heuvelrug

1.092

716

33

1.841

6%

Noordoost-Twente

1.789

1.835

91

3.716

8%

Stedenband Twente

5.670

2.737

242

8.649

5%

Zuid-Twente

1.338

1.141

109

2.588

6%

Totaal Twente

9.889

6.428

476

16.794

6%

Tabel 16 Ontwikkeling werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in Twente per subregio (bron: LISA 2008 – 2012) 2008

2009

2010

2011

2012



Sallandse Heuvelrug

2.079

2.025

2.062

1.813

1.841

2%

-11%

Noordoost-Twente

3.753

3.670

3.685

3.643

3.716

2%

-1%

Stedenband Twente

8.325

8.280

8.476

8.666

8.649

0%

4%

Zuid-Twente

2.630

2.565

2.534

2.626

2.588

-1%

-2%

Totaal Twente

16.786

16.540

16.756

16.749

16.794

0%

0%

4.2.3

Werkgelegenheid per gemeente

In onderstaande grafiek is de werkgelegenheid per gemeente weergegeven. Hieruit wordt duidelijk dat de grote gemeenten uit de Stedenband Twente de meeste werkgelegenheid in de recreatie- en toerismesector hebben. Enschede heeft de hoogste werkgelegenheid, met 4.605 werkzame personen in de sector. De toerisme- en recreatiesector is het belangrijkste voor de gemeenten Dinkelland, Hof van Twente en Losser, met een aandeel van 8% of meer van de totale werkgelegenheid in de gemeente. Grafiek 14

Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector per Twentse gemeente (bron: LISA 2012)

5000 4500 4000

3500 3000 2500 2000

1500 1000 500 0

Pagina 21


Werkgelegenheid

Tabel 17 Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector per Twentse gemeente per type (bron: LISA 2012) Full time

Part time

Uitzendkracht

Totaal R&T sector

Percentage totaal werkgelegenheid

Almelo

1.197

395

50

1.643

4%

Borne

179

152

5

336

6%

Dinkelland

599

676

39

1.314

12%

Enschede

3.092

1.402

110

4.605

6%

Haaksbergen

278

211

10

498

5%

Hellendoorn

469

378

10

858

7%

1.201

787

77

2.065

4%

Hof van Twente

603

557

64

1.224

8%

Losser

397

259

31

687

10%

Oldenzaal

491

453

19

963

5%

Rijssen-Holten

623

338

23

983

6%

Tubbergen

302

447

2

752

9%

Twenterand

249

117

14

380

4%

Hengelo

Wierden Totaal Twente

209

256

21

486

7%

9.889

6.428

476

16.794

6%

Ten opzichte van 2011 laat Twente als geheel een kleine stijging zien. Wordt deze ontwikkeling per gemeente bekeken, dan valt op dat de gemeenten Borne en Wierden het grootste verlies aan werkgelegenheid hebben (beide 5%) ten opzichte van 2011) en de gemeenten Haaksbergen en Hellendoorn de grootste stijging (respectievelijk 7% en 6%). Over de afgelopen vijf jaar laan de gemeente Losser de grootste stijging zien. Tabel 18 Ontwikkeling werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector per Twentse gemeente (bron: LISA 2008 – 2012) 2008

2009

2010

2011

2012



Almelo

1.552

1.550

1.590

1.680

1.643

-2%

6%

Borne

319

330

342

354

336

-5%

5%

Dinkelland

1.362

1.311

1.321

1.311

1.314

0%

-4%

Enschede

7%

4.322

4.363

4.395

4.498

4.605

2%

Haaksbergen

495

475

469

466

498

7%

1%

Hellendoorn

981

976

955

813

858

6%

-13%

Hengelo

2.132

2.037

2.149

2.134

2.065

-3%

-3%

Hof van Twente

1.224

1.210

1.210

1.264

1.224

-3%

0%

607

613

602

654

687

5%

13%

Losser Oldenzaal

949

925

930

946

963

2%

1%

1.098

1.049

1.107

1.001

983

-2%

-10%

Tubbergen

834

821

830

733

752

3%

-10%

Twenterand

369

356

362

386

380

-2%

3%

Wierden

542

524

494

510

486

-5%

-10%

16.786

16.540

16.756

16.749

16.794

0%

0%

Rijssen-Holten

Totaal Twente

4.2.4


In de volgende grafiek is de werkgelegenheid in de toerisme- en recreatiesector voor verschillende toeristengebieden weergegeven. Veel gebieden laten een stijging van de werkgelegenheid zien over de afgelopen 5 jaar. Het Nederland gemiddelde laat een stijging van 2% zien. Twente blijft met haar geringe stijging onder het landelijk gemiddelde.

Pagina 22


Grafiek 15

Werkgelegenheid

Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in verschillende toeristengebieden (bron: LISA 2008 – 2012)

40.000

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0 Twente

Overijssel


2008

Achterhoek

2009

Pagina 23

Gr, Fr en O-Brab, N-, M- Zuid-Limburg Drentse Limburg, Rijk zandgronden van Nijmegen 2010

2011

2012

Zeeland


Grafiek 16

Werkgelegenheid

Werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in verschillende toeristengebieden – 2008 als indexjaar (bron: LISA 2008 – 2012)

106

104

102

100

98

96

94

92

90

88 2008

2009

2010

2011

2012

Twente

Overijssel


Achterhoek

Gr, Fr en Drentse zandgronden

O-Brab, N-, M-Limburg, Rijk van Nijmegen

Zuid-Limburg

Zeeland

Nederland

Wordt de ontwikkeling van de werkgelegenheid in 2012 ten opzichte van 2011 bekeken, dan laat de regio Twente een kleine stijging zien, net als de regio Overijssel. Alle andere regio’s laten een daling zien. Tabel 19 Ontwikkeling werkgelegenheid toerisme- en recreatiesector in verschillende toeristengebieden (bron: LISA 2008 - 2012) 2008

2009

2010

2011

2012



Twente

16.786

16.540

16.756

16.749

16.794

0%

0%

Overijssel

30.665

30.842

31.594

31.412

31.888

2%

4%


26.270

26.070

26.530

26.860

26.820

0%

2%

Achterhoek

12.230

12.400

12.440

12.620

12.580

0%

3%


17.420

17.430

17.530

17.430

17.390

0%

0%


38.740

38.900

38.100

38.510

37.980

-1%

-2%

Zuid-Limburg

21.230

21.110

20.600

20.630

20.050

-3%

-6%

Zeeland

14.540

14.660

14.760

14.630

14.240

-3%

-2%

Nederland

489.790

490.580

493.910

500.800

499.780

0%

2%

Pagina 24

5

Totalen 2012

5.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komen de totalen voor dagrecreatie, verblijfsrecreatie en werkgelegenheid terug in een overzichtelijk schema. Dit schema dient als samenvatting van de voorgaande hoofdstukken.

5.2

Totalen toerisme- en recreatiesector in Twente 2012

In onderstaand schema zijn de totalen weergegeven aangaande dag- en verblijfsrecreatie in Twente. Uit dit schema blijkt dat in 2012 er in Twente 745.370.000 euro aan bestedingen door Nederlanders en buitenlanders gedaan zijn tijdens dag- of verblijfsrecreatieve bezoeken. Tabel 20 Totalen activiteiten, overnachtingen en werkgelegenheid in Twente 2012 (bron: CVTO 2012-2013, CVO 2012, CBS 2012, TTM 2009)* Totaal Nederlanders

Totaal buitenlanders *

Totaal

Aantal activiteiten **

43.700.000

2.700.000

46.400.000

Aantal overnachtingen

3.450.000

190.000

3.640.000

-

-

16.794

Bestedingen tijdens activiteiten **

€ 544.400.000,-

€ 49.700.000,-

€ 594.100.000,-

Bestedingen tijdens overnachtingen

€ 121.310.000,-

€ 29.960.000,-

€ 151.270.000,-

Totaal Bestedingen Twente 2012

€ 665.710.000,-

€ 79.660.000,-

€ 745.370.000,-

Aantal werkzame personen Bestedingen (exclusief vaste kosten)

* **

Aantallen voor buitenlanders indicatief bepaald Cijfers voor activiteiten op basis van CVTO meting 2012-2013

Pagina 25

Pagina 26

Bijlage 1 Toeristengebieden

Afbeelding 1 Toeristengebieden in Nederland (bron: CBS 2010) (* benchmarkgebied)

* * * * *

Bijlage 2 Indeling dagrecreatieve activiteiten Buitenrecreatie: Recreëren aan water (zee, meer, rivier, plas e.d.)*) Recreëren niet aan water (park, bos e.d.)*) Wandeling voor plezier Fietstocht voor plezier Toertochtjes met de auto Toertochtjes met de motor Tocht met rondvaartboot *) bijv. zonnen, luieren, picknicken, e.d. Waterrecreatie en -sport: Kanoën Roeien Surfen Varen met motorboot / jacht Vissen Zeilen Zwemmen in binnenbad (niet in verenigingsverband) Zwemmen in buitenbad Zelf sporten (niet in verenigingsverband): Atletiek Aquajoggen Badminton Basketbal Biljarten/snooker/poolen Darten Duiken Denksport (bridge, schaken, dammen, etc.) Fitness / aerobic / steps / spinning / etc. Golf Gymnastiek / turnen Handbal Hockey Honkbal / softbal Jeu de Boules Joggen / hardlopen / trimmen Korfbal Mountainbiken Paardensport Schaatsen Schietsport/handboog Skaten / skeeleren Skiën / langlaufen / snowboarden Squash Tafeltennis Tennis Vecht- en verdedigingssport Voetbal Volleybal Wandelsport Waterpolo Wielrennen

Sportwedstrijd bezoeken: Betaald voetbalwedstrijd (o.a. ere- en eerste divisie) Professionele wedstrijd andere sport Wellness / beauty / ontspanning (niet in verenigingsverband): Schoonheid- en beauty behandeling Kuurbaden Sauna bezoek Yoga / Tai Chi / Meditatie e.d. Zonnebank Attracties bezocht: Attractiepark / pretpark Ballonvaart ondernomen Dierentuin / vogelpark / zeeaquarium / etc. Kermis Rommelmarkt / vlooienmarkt / zwarte markt Speeltuin Sier- en heemtuin Kinderboerderij Boerderij (agro-toerisme) Evenement bezocht: Beurs / tentoonstelling / show Cultureel evenement / festival Jaarmarkt / braderie / corso Kerstmarkt (alleen in nov. / dec.) Muziek evenement / festival Recreatief winkelen: Factory Outlet Center Gewinkeld in binnenstad Meubelboulevard, woonmall bezocht Cultuur: Ballet / dansvoorstelling bezocht Bezoek aan oudheidkundige objecten Bioscoop of filmhuis bezocht Cabaretvoorstelling bezocht Concert (pop/jazz/blues/rock) bezocht Galerie of atelier bezocht Klassiek concert/opera/operette bezocht Monument / bezienswaardigheid bezocht (zoals kastelen, kerken, dorpen of stadsdelen) Museum bezocht Musical bezocht Toneelvoorstelling bezocht Uitgaan: Bar / café bezoek Bowlen / kegelen Casino, speelhal e.d. Dance- / houseparty Discobezoek Op terras zitten Uit eten in restaurant / eetcafé Uit eten (fastfood / snackbar)

Twente Toerisme Monitor

Recommend Documents