NOTA INKOPEN EN AANBESTEDEN IN DE GEMEENTE LEIDERDORP

Nota Inkopen en Aanbesteden in de Gemeente Leiderdorp

NOTA INKOPEN EN AANBESTEDEN IN DE GEMEENTE LEIDERDORP

M. Zonnevylle Burgemeester

A.H. Schouten Gemeentesecretaris

Pagina 1 van 56


Inhoudsopgave Deel I: Beleid 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Inleiding Juridische kaders Beleidsuitgangspunten Verantwoordelijkheden t.a.v. het inkoop– en aanbestedingsbeleid Integriteit medewerkers en bestuurders van de gemeente Wat is (Europees) aanbesteden ? Doelstellingen van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid.

Bijlage 1: Drempelbedragen

5 6 6 7 7 8 9 11

Deel II: Uitvoering 8. 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14 8.15 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Het operationeel inkoop- en aanbestedingsdossier Inleiding Registratie en dossiervorming Inventariseren (stap 1): Specificeren (stap 2): Bepalen inkoopstrategie (stap 3): Opstellen aanbestedingsdocument (stap 4): Publicatie (stap 5): Vragen van potentiële inschrijvers (nota van inlichtingen) (stap 6): Indienen offertes en offerteopening (stap 7): Beoordelen offertes (stap 8): Vaststellen voorgenomen gunning, verificatiebijeenkomst en start bezwaarperiode (stap 9): Definitieve gunning en ondertekening contract (stap 10): Publicatie definitieve gunning (stap 11): Bestellen en bewaken (stap 12): Evaluatie en nazorg (stap 13): Percelenregeling Inkoopvoorwaarden Wet BIBOB Alternatieve inschrijvingen en innovatief aanbesteden Mandaat Ontwerp- en rekenvergoeding Meervoudig onderhandse aanbestedingen Speciale bepalingen bij werken Inwerkingtreding

13 13 14 14 14 15 16 20 20 20 21 22 22 23 23 24 24 24 25 26 26 26 26 27 28

Pagina 2 van 56


Bijlagen Bijlage 2: 2a en 2b diensten Bijlage 3: Wettelijke termijnen Bijlage 4: Het aanbestedingsdossier Bijlage 5: Voorbeeld aanbestedingsdocument openbare procedure Bijlage 6: Nota van inlichtingen Bijlage 7: Ontvangstbewijs offerte Bijlage 8: Proces verbaal van offerteopening Bijlage 9: Voorbeeldbrief voorlopige gunning winnaar(s) Bijlage 10: Voorbeeldbrief voorlopige afwijzing verliezer(s) Bijlage 11: Voorbeeld voorlopige afwijzing verliezer(s) obv selectiecriteria Bijlage 12: Voorbeeldbrief definitieve gunning winnaar(s) Bijlage 13: Voorbeeldbrief definitieve gunning verliezer(s) Bijlage 14: Voorbeeld offerteaanvraag onderhandse procedure

30 31 32 33 34 35 36 39 40 41 42 43 44

Bijlage a: Checklist opbouw offerte Bijlage b: Algemene gegevens inschrijver Bijlage c: Uitsluitingcriteria Bijlage d: Eigen verklaring rechtsgeldige ondertekening (U1) Bijlage e: Eigen verklaring behorende bij U2 t/m U7 Bijlage f: Eigen verklaring behorende bij hoofdstuk 4 Bijlage g: Programma van eisen Bijlage h: Algemene Inkoopvoorwaarden Leiderdorp

49 50 51 52 53 54 55 56

Pagina 3 van 56


DEEL I : BELEID

Pagina 4 van 56


1.

Inleiding

De gemeente Leiderdorp stelt zich met het vaststellen van het inkoop- en aanbestedingsbeleid ten doel om integer en doelmatig in te kopen en aan te besteden. Integer door te handelen overeenkomstig de beginselen van het aanbestedingsrecht en behoorlijk bestuur conform de Algemene Wet voor Bestuursrecht (AWB). Deze beginselen zijn voldoende concurrentie, transparantie, objectiviteit en non-discriminatie. Doelmatig door het efficiënt en effectief inzetten van publieke middelen. In het inkoop- en aanbestedingsbeleid is vastgelegd welke uitgangspunten en procedures worden gehanteerd. Bij de procedures die voorafgaan aan opdrachten, moet de gemeente zich opstellen als een betrouwbare partij die bij het verlenen van opdrachten volgens vaste regels en zonder willekeur of bevoordelen van partijen werkt. Bovendien moet B&W daar op een goede manier verantwoording over kunnen afleggen aan de gemeenteraad. Procedures moeten controleerbaar zijn. Wellicht ten overvloede zij vermeld dat via de accountantscontroles en auditing door de cluster Control inkopen regelmatig doorgelicht wordt. Dit inkoop- en aanbestedingsbeleid dient gevolgd te worden door alle ambtenaren van de gemeente Leiderdorp. Ook ingehuurde externe arbeidskrachten dienen zich in de uitvoering van werkzaamheden in opdracht van de gemeente te conformeren aan het inkoop- en aanbestedingsbeleid. Indien in dit document over ambtenaren wordt gesproken, worden hiermee dus ook extern ingehuurde arbeidskrachten bedoeld. Indien een aanbesteding in samenwerking met andere aanbestedende diensten wordt uitgevoerd, worden de normale regels voor aanbesteden gevolgd. Bij aanbesteding onder de Europese drempelwaarden zou er in dit geval discrepantie kunnen ontstaan tussen het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de verschillende aanbestedende diensten. Bij aanvang van het aanbestedingsproces dient vastgesteld te worden hoe hiermee omgegaan zal worden in de betreffende aanbesteding. Het beleidsdeel is vastgesteld in de Gemeenteraad van 27 december 2006. Het uitvoeringsdeel is vastgesteld in de B&W-vergadering van 24 oktober 2006.

Pagina 5 van 56


2.

Juridische kaders

Voor het inkoop- en aanbestedingsbeleid gelden de volgende juridische kaders: A

De rechtsbron van het aanbestedingsrecht is de Europese aanbestedingsrichtlijn 2004/18/EG. Deze is geïmplementeerd in Nederlandse wetgeving in het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten, het Bao. Bij het inrichten en volgen van aanbestedingsprocedures dient de gemeente de verplichtingen vervat in deze wetgeving na te leven. B Wet BIBOB, die de mogelijkheid biedt aan concrete bedrijven informatie te vragen over de integriteit van het bedrijf (zie hoofdstuk 11) C De Algemene Wet voor Bestuursrecht (AWB). D. De gemeente volgt het Bao en voor werken (zoals geadviseerd door de VNG) het Aanbestedingsreglement voor Werken (ARW2005). Met de toepassing van het ARW2005 voor werken voldoet de gemeente aan de voorschriften van het BAO en daarmee aan de voorschriften van de Europese richtlijn.

3.

Beleidsuitgangspunten

Voor het inkoop- en aanbestedingsbeleid worden de volgende beleidsuitgangspunten gehanteerd: 1. Juridisch verantwoord inkopen en aanbesteden: Naleving van interne en externe wet- en regelgeving (voldoende concurrentie, transparantie, objectiviteit en non-discriminatie) en de beginselen van behoorlijk bestuur. 2. Maatschappelijk verantwoord inkopen en aanbesteden: Een doelmatige besteding van publieke gelden en gelijke kansen voor iedere inschrijver. Bestuurders en ambtenaren handelen volstrekt integer, met toepassing van de juiste functiescheidingen en rekening houdend met ieders eigen verantwoordelijkheid. Ook andere belangen dan de prijs/kwaliteitverhouding kunnen een rol spelen zoals bijv. sociale werkvoorziening of bijzondere aandacht voor milieueisen. Hiervoor zal separaat beleid worden ontwikkeld. 3. Economisch verantwoord inkopen en aanbesteden: Bereiken van het meest optimale resultaat in relatie tot het gestelde gunningcriterium (laagste prijs of economisch meest voordelige aanbieding) 4. Innovatief aanbesteden: Realiseren van productvernieuwing- en verbetering. De gemeente zal in aankondigingen van innovatieve aanbestedingen aangeven of ontwerp –en rekenkosten worden vergoed. Deze bijdrage kan een stimulans zijn om innovaties aan te dragen. 5. Het vastgestelde integriteitbeleid van de gemeente Leiderdorp.

Pagina 6 van 56


4.

Verantwoordelijkheden t.a.v. het inkoop– en aanbestedingsbeleid

In het inkoop- en aanbestedingsbeleid dient een duidelijke scheiding tussen ambtelijke en de bestuurlijke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden te worden aangebracht. De beleidsformulering ten aanzien van aanbestedingen zoals het formuleren van uitgangspunten, doelstellingen, enz. is een bestuurlijke verantwoordelijkheid. Deze wordt vastgesteld door de Raad. De concernspelregels, die bij het aanbestedingsbeleid in acht moeten worden genomen en die in deze notitie zijn verwoord, zijn door het college van Burgemeester en Wethouders B&W vastgesteld. De uitvoering van het beleid, van inventariseren tot en met evaluatie en nazorg, is de verantwoordelijkheid van het college van Burgemeester en Wethouders. Zij zijn verantwoordelijk voor de juiste toepassing van de aanbestedingsregels. De verantwoording door het managementteam ten aanzien van de uitvoering van het aanbestedingsbeleid geschiedt als volgt: ¾ Het managementteam rapporteert éénmaal per kwartaal aan het college van Burgemeester en Wethouders over uitgevoerde aanbestedingen. ¾ Het managementteam rapporteert éénmaal per jaar aan het college van Burgemeester en Wethouders over de uitvoering van het aanbestedingsbeleid. De rapportage bevat een overzicht van de in het betreffende jaar gegunde werken, leveringen en diensten gerangschikt naar wijze van marktbenadering, omvang van de totale opdracht en de looptijd van het contract. Tevens wordt een vergelijking gemaakt van ramingen ten opzichte van aanneemsommen. ¾ Burgemeester en Wethouders brengen de rapportage vertrouwelijk ter kennis van de desbetreffende raadscommissie en de Raad. De evaluatie van het beleid, dat wil zeggen het bezien of conform de uitgangspunten is gehandeld en of een en ander effectief is geweest, is een bestuurlijke verantwoordelijkheid. Hiertoe zal éénmaal per 4 jaar op initiatief van het college van Burgemeester en Wethouders een evaluatie worden gehouden. Bij een evaluatie zal worden gekeken naar de drempelbedragen en zal aandacht worden geschonken aan de opgedane ervaringen. De resultaten van deze evaluatie zullen in een rapport door het college van Burgemeester en Wethouders aan de Raad worden voorgelegd.

5.

Integriteit medewerkers en bestuurders van de gemeente ¾ Medewerkers en bestuurders gaan strikt vertrouwelijk om met alle, in het kader van een inkoop- en aanbestedingsproces, ontvangen informatie in welke vorm dan ook. Informatie zal volstrekt vertrouwelijk blijven en zal slechts aan medewerkers en personen worden getoond die in het kader van een inkoop- en aanbestedingsproces daarvan kennis moeten nemen. De vertrouwelijkheid zal ook worden bewaard wanneer de offerte niet tot een overeenkomst zal leiden. ¾ Bij de onderhandelingen tussen de gemeente en een (potentiële) leverancier wordt de gemeente in beginsel vertegenwoordigd door minimaal twee ambtenaren. ¾ Bestuurders worden niet betrokken bij de onderhandelingen, zodat zij achteraf een onafhankelijk oordeel kunnen geven over het onderhandelingsresultaat. ¾ In het geval een medewerker of bestuurder privé een binding heeft met een

Pagina 7 van 56


(potentiële) leverancier, wordt de zakelijke relatie overgedragen aan een collega; (de schijn van) een vermenging van privé- en zakelijke belangen wordt te allen tijde vermeden. ¾ Leveranciers zien af van het geven van attenties, uitnodigingen, lunches, diners, kerstpakketten enz. aan medewerkers of bestuurders van de gemeente. ¾ Medewerkers of bestuurders die onverhoopt toch een attentie of iets dergelijks ontvangen, melden dit volgens de richtlijnen en gedragscodes van het integriteitbeleid van de gemeente.

Kartelvorming of illegale prijsafspraken Uit het rapport van de parlementaire enquêtecommissie bouwnijverheid en berichten in de media, is gebleken dat er in het verleden in de bouw sprake was van ongeoorloofde kartelvorming en illegale prijsafspraken tussen aannemers onderling. Voor zover dat binnen haar mogelijkheden ligt, wil de gemeente voorkomen dat dergelijke praktijken zich in het heden en de toekomst kunnen voordoen. Inzake ongeoorloofde praktijken hanteert de gemeente de volgende uitgangspunten: ¾ Bij gerede verdenking wordt de zaak verder onderzocht. ¾ Zonodig wordt aangifte gedaan bij de bevoegde instanties. ¾ Bij een eventueel onderzoek verleent de gemeente alle medewerking. Zij stelt op verzoek documentatie ter beschikking aan de bevoegde instanties. ¾ Leveranciers waarvan de gemeente mag aannemen dat zij zich hebben ingelaten met ongeoorloofde praktijken (of een poging daartoe) kunnen voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld vijf jaar, worden uitgesloten van opdrachten. ¾ De schade die de gemeente lijdt als gevolg van ongeoorloofde praktijken zal – voor zover dit financieel en juridisch haalbaar is – worden verhaald op de veroorzaker(s).

6.

Wat is (Europees) aanbesteden ?

Aanbesteden is het, volgens op Europees niveau vastgestelde richtlijnen en het door de aanbestedende dienst zelf vastgestelde inkoop- en aanbestedingsbeleid, inkopen door overheidsorganisaties. De richtlijnen beschrijven vooral de selectiefase van het inkopen daar, waar het gaat om de selectie van leverancier en aanbieding. De richtlijnen bestaan uit algemene uitgangspunten en specifieke procedurevoorschriften. De belangrijkste algemene uitgangspunten zijn: Transparantie: het proces moet helder en duidelijk zijn. Er moet aan leveranciers van te voren duidelijk gemaakt worden wat de gemeente wil inkopen en hoe zij de aanbiedingen gaat beoordelen. Non discriminatie/Objectiviteit: alle inschrijvers op een aanbesteding worden gelijk behandeld en alle inschrijvers krijgen gelijktijdig dezelfde informatie. Gepaste mate van openbaarheid: afhankelijk van de aard en omvang dient een gepaste mate van openbaarheid in acht te worden genomen (zie paragraaf 8.7)

Pagina 8 van 56


In het proces van inkopen en aanbesteden wordt onderscheid gemaakt in werken, leveringen en diensten. Een werk is een product van bouw, dan wel civiel –of cultuurtechnische aard, dat in zijn geheel bestemd is om als zodanig een economische of technische functie te vervullen. Ook het ontwerp kan deel uitmaken van een werk. Een levering is een opdracht tot aankoop, leasing of huur van producten, inclusief installatiewerken. Een dienst is niet definitief omschreven en is een restbegrip voor alles wat geen werk of levering is. Bij een dienst bestaat een onderverdeling tussen diensten die onder: ¾ De volledige werking van de richtlijn vallen. Deze diensten worden 2A-diensten genoemd. ¾ Een deel van de richtlijn vallen. Deze diensten worden 2B-diensten genoemd. Voor deze 2Bdiensten zijn de wettelijke termijnen voor ‘ontvangst verzoek tot deelneming’ en ‘ontvangst offertes niet van toepassing. De gemeente mag deze termijnen naar redelijkheid zelf vaststellen. Een overzicht van 2A- en 2B-diensten is opgenomen in bijlage 2.

7.

Doelstellingen van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid. ¾ Het naleven van de relevante (Europese) wet- en regelgeving. ¾ Het bieden van gelijke kansen aan aanbieders van werken, leveringen en diensten om mee te dingen naar overheidsopdrachten. ¾ Het bevorderen van de doelmatigheid van overheidsbestedingen. ¾ Het optimaliseren van kostenbeheersing en kwaliteit, waarbij de opdrachtnemers worden gestimuleerd tot het uitbrengen van een zo voordelig mogelijke aanbieding. ¾ Het afleggen van verantwoording over de besteding van publieke gelden. ¾ Het waarborgen van de integriteit van het inkoop –en aanbestedingsproces, zowel op bestuurlijk, als op ambtelijk niveau.

Voorliggende kaders en regels gelden als minimum vereisten. Gemandateerde medewerkers functioneren bij inkoop en aanbesteding binnen deze kaders.

Pagina 9 van 56


BIJLAGE

Pagina 10 van 56


Bijlage 1: Drempelbedragen

Werken

Diensten

Leveringen

< 5.000

< 5.000

< 5.000

< 50.000

< 50.000

< 50.000

< 250.000

N.v.t.

N.v.t.

< 5.278.00

< 211.000

< 211.000

> 5.278.000

> 211.000

> 211.000

Procedure Enkelvoudig onderhands Meervoudig onderhands 3 offertes Meervoudig onderhands 5 offertes Nationaal (niet-) openbaar Europees (niet-) openbaar

Bevoegd Afdelingshoofd Afdelingshoofd

B&W B&W B&W

Alle bedragen zijn exclusief BTW

Korte toelichting Indien een andere aanbestedingsvorm dan in bovenstaand overzicht noodzakelijk wordt geacht, doet de desbetreffende afdeling onder verantwoordelijkheid van de directie hiertoe een met redenen omkleed voorstel aan het college van Burgemeester en Wethouders voorleggen. Aan de hand van bovenstaande tabel kan eenvoudig afgelezen worden welke procedure van toepassing is. Allereerst wordt de aard van het aan de besteden product bepaald, vervolgens wordt een raming gemaakt en dan kan ultimo de te volgen procedure uit de tabel worden afgelezen. Het verdere vervolg van de procedure als zodanig staat beschreven in het uitvoeringsdeel.

Pagina 11 van 56


DEEL II : UITVOERING

Pagina 12 van 56


8.

HET OPERATIONEEL INKOOP- EN AANBESTEDINGSPROCES

8.1

Inleiding

In dit hoofdstuk zullen de verschillende stappen in een aanbestedingsprocedure worden beschreven aan de hand van een Europese openbare procedure. Deze procedure met bijgevoegde voorbeelden kan ook worden gebruikt voor een nationale aanbesteding. De verschillende stappen zijn hieronder schematisch weergegeven en worden in paragraaf 8.3 tot en met 8.15 nader toegelicht. Stap 1 2 3

Omschrijving Inventariseren Specificeren Bepalen inkoopstrategie (selecteren van type procedure)

Geen Geen

Toelichting in paragraaf 8.3 8.4

Geen

8.5

Standaarddocument

4

Opstellen aanbestedingsdocument

Bijlage 5: Voorbeeld aanbestedingsdocument

8.6

5

Publicatie van het aanbestedingsdocument

Geen.

8.7

6

7 8 9

10 11 12 13

Bijlage 6: Nota van inlichtingen Bijlage 7: Ontvangstbewijs offerte Indien offertes en offerteopening en bijlage 8: Proces verbaal offerteopening Beoordelen offertes Geen Vaststellen voorgenomen gunning, Bijlage 9, 10 en 11: verificatiebijeenkomst en start Voorbeeld brieven bezwaarperiode voorgenomen gunning Bijlage 12 2n 13 Definitieve gunning en Voorbeeld brieven ondertekening contract definitieve gunning Publicatie definitieve gunning Geen Bestellen en bewaken Geen Evaluatie en nazorg Geen Vragen van potentiële inschrijvers

8.8

8.9 8.10 8.11

8.12 8.13 8.14 8.15

Pagina 13 van 56


8.2

Registratie en dossiervorming

De gemeente draagt zorg voor een zorgvuldige en volledige registratie van alle aanbestedingen. De dossiervorming speelt bij inkoop- en aanbestedingsprocedures een belangrijke rol. Niet alleen bij de verantwoording achteraf (zowel extern als intern), maar ook tijdens de uitvoering van het proces. Aan de hand van het dossier kan worden vastgesteld of het inkoop- en aanbestedingsproces rechtmatig is verlopen. Daarom wordt bij elke inkoop- en aanbestedingsprocedure een compleet en overzichtelijk dossier opgebouwd. Ten behoeve van de controle door o.a. de accountant zal van iedere aanbesteding een procesverbaal van inschrijving worden gemaakt, welk in het aanbestedingsdossier wordt gedaan. Dossiervorming valt onder verantwoordelijkheid van de budgetbeheerder. ¾ Van elk contact tussen de gemeente en een leverancier wordt een aantekening, dan wel een kort verslag gemaakt. ¾ Gespreksaantekeningen en alle relevante stukken (folders, brochures, enzovoort) worden gevoegd in een inkoopdossier, zodat alle stappen in het inkoopproces goed gedocumenteerd zijn vastgelegd. ¾ E-mails worden afgedrukt en bij het inkoopdossier gevoegd. ¾ Aanbestedingsdossiers worden centraal op de afdeling of binnen de projectorganisatie bewaard en na afronding van de aanbestedingsprocedure in het archief opgeslagen. In bijlage 4 is in een overzicht aangegeven welke zaken een aanbestedingsdossier dient te bevatten.

8.3

Inventariseren (stap 1):

De behoefte om een werk, levering of dienst in te kopen ontstaat vanuit de bedrijfsvoering van de gemeente, dan wel ter uitvoering van bestuurlijke besluiten. De binnen de organisatie gebruikelijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn van toepassing (zie mandaatregeling). Uitgangspunt is dat er voor elke uitgave financiële dekking is. In bepaalde gevallen kan van dat uitgangspunt worden afgeweken (aanbesteden onder voorbehoud), mits dat degelijk wordt onderbouwd. De afweging tussen zelf doen of uitbesteden gaat altijd vooraf aan de beslissing om een werk, levering of dienst in te kopen, dan wel aan te besteden. Het criterium bij die afweging is doelmatigheid. Per productsoort heeft het College soms al nadere regels vastgesteld. Zo geldt bijvoorbeeld voor de inhuur van extern personeel dat elke beslissing SMART (Specifiek Meetbaar Aanvaardbaar Realistisch Tijdgebonden) moet zijn. Daarbij moet in de onderbouwing onder meer expliciet worden aangegeven waarom de eigen medewerkers de opdracht niet kunnen uitvoeren.

8.4

Specificeren (stap 2):

Specificeren is het vaststellen van de behoefte aan een werk, dienst of levering in zowel kwalitatieve als kwantitatieve zin: 1. Behoeftebepaling in kwalitatieve zin: wat wordt er ingekocht 2. Behoeftebepaling in kwantitatieve zin: hoeveel wordt er ingekocht

Pagina 14 van 56


Opmerkingen bij punt 2: Om later in het inkoopproces te kunnen bepalen welke aanbestedingsprocedure gevolgd dient te worden zal een raming gemaakt moeten worden van het totale bedrag van de te gunnen opdracht inclusief eventuele opties, service, onderhoud en dergelijke waarvoor ingekocht gaat worden. Indien een contract voor een bepaalde periode wordt afgesloten dient uitgegaan te worden van het bedrag voor de totale duur van het contract inclusief eventuele optiejaren. Opdrachten mogen niet in onderdelen worden gesplitst ('opgeknipt') met als doel om onder bepaalde drempelbedragen te blijven. Als de opdracht een levering van gelijksoortige goederen of werkzaamheden betreft of de verschillende onderdelen gezamenlijk een eindresultaat beogen, wordt vrijwel altijd aangenomen dat er sprake is van één geheel. Dat wil niet zeggen dat niet in onderdelen (ook wel percelen genoemd) mag worden aanbesteed, maar wél dat op alle onderdelen de regelgeving van toepassing is. De gezamenlijke waarde van de onderdelen (percelen) is bepalend voor de vraag welke aanbestedingsprocedure moet worden toegepast. De percelenregeling is nader beschreven in hoofdstuk 9.

Een precieze en éénduidige bepaling van de behoefte in zowel kwalitatieve als kwantitatieve zin bepaalt voor een belangrijk deel het uiteindelijke succes van de aanbestedingsprocedure. Niet alleen voor wat betreft de inkoopcondities maar ook de mate waarin het geleverde aansluit bij de wensen van de gemeente. Reserveer dus voldoende tijd voor het formuleren van de specificaties !!!

8.5

Bepalen inkoopstrategie (stap 3):

Er bestaan vele verschillende aanbestedingsvormen. De te volgen aanbestedingsvorm is afhankelijk van de totale waarde van de opdracht (zie ook § 8.4). Aan de hand van de vastgestelde drempelbedragen wordt de te volgen aanbestedingsprocedure gekozen. De drempelbedragen per procedure zijn opgenomen in bijlage 1. De volgende aanbestedingsprocedures worden onderscheiden: 1. Gunning uit de hand (enkelvoudig onderhands): men kiest zelf een leverancier uit. Er is geen sprake van concurrentie tussen leveranciers. 2. Onderhandse aanbesteding: een aanbesteding waarvoor een beperkt aantal van ten minste drie natuurlijke of rechtspersonen tot inschrijving wordt uitgenodigd, met dien verstande dat het uit te nodigen aantal in de regel niet meer bedraagt dan zes. 3. Openbare procedure: een aanbesteding die algemeen (nationaal) bekend wordt gemaakt en waarbij een ieder kan inschrijven. 4. Niet-openbare procedure: aanbesteding met voorafgaande selectie is een aanbesteding die algemeen (nationaal) bekend wordt gemaakt, waarbij een ieder zich als gegadigde kan aanmelden. De aanmeldingen worden beoordeeld op basis van een aantal vooraf geformuleerde criteria. De beste -tenminste vijf- inschrijvers worden uitgenodigd een offerte uit te brengen. 5. Europese openbare procedure: Dit houdt in dat alle belangstellenden direct een offerte mogen indienen naar aanleiding van de Europese publicatie van het aanbestedingsdocument. 6. Europese niet-openbare procedure: alle belangstellenden mogen zich aanmelden voor deelname aan de aanbestedingsprocedure, waarna er een selectie plaatsvindt op basis van selectiecriteria. De aanbestedende dienst nodigt vervolgens de beste -minimaal vijf- inschrijvers uit een offerte in te dienen.

Pagina 15 van 56


Opmerkingen bij keuze procedure: - tijdsdruk is nooit een reden om af te wijken van de inkoop- en aanbestedingsprocedure. - te allen tijde dient de concurrentiestelling gewaarborgd te blijven (gunning uit de hand zo min mogelijk toepassen). - Indien een aanschaf of aanbesteding "politiek gevoelig, technisch risicovol of commercieel risicovol is" dient B&W geïnformeerd te worden over mogelijke consequenties. Mogelijkheden voor (kleinere) lokale ondernemers: Op grond van het Leiderdorpse inkoopbeleid, moeten diensten en leveringen boven de € 50.000 en de werken boven de € 250.000 openbaar worden aanbesteed. Dat wil zeggen dat onder deze bedragen volstaan kan worden met het opvragen van minimaal drie of vijf offertes. De betreffende afdelingen zijn hierin vrij om een onderneming/ leverancier om een offerte te verzoeken. Bij een openbare aanbesteding kan voorgeschreven worden dat, in geval van onderaanneming, lokale aannemers worden uitgenodigd een offerte uit te brengen. De hoofdaannemer is echter niet verplicht en kan niet verplicht worden, aan de lokale onderaannemer te gunnen. Men kan ook denken aan het onderverdelen van de opdracht in percelen. De opdracht wordt wel in zijn geheel aanbesteed, het totaalbedrag van de opdracht wordt genomen, maar daarbinnen vallen kleinere verschillende opdrachten. Op die manier kunnen lokale ondernemers inschrijven op een dergelijke “deel-opdracht”. Er zijn echter maar een bepaald soort opdrachten die zich voor een dergelijke constructie lenen. Gunning aan SW (Sociale Werkplaats) bedrijven: De gemeente mag opdrachten met een waarde die uitkomt boven de Europese drempelbedragen (zie bijlage 1) niet onderhands gunnen aan één sociale werkplaats. Wel kan de opdracht worden voorbehouden aan ‘werkplaatsen’. De opdracht dient in dit geval binnen de specifieke doelgroep van werkplaatsen in concurrentie moeten worden aanbesteed.

8.6

Opstellen aanbestedingsdocument (stap 4):

De bestekken die zijn opgesteld volgens de regelgeving van de systemen ’Rationalisering Automatisering Wegenbouw’ (RAW ) en de Standaardbestekken Utiliteitsbouw (STABU), zijn geautomatiseerde vormen van bestek beschrijvingen. Landelijk worden deze systemen bijgehouden door de stichting CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek) en de STABU (Bouwbreed Informatiesysteem). De gemeente gebruikt deze bestekken zoveel mogelijk voor de werken. Bij opdrachten in de GWW (grond-, wegen waterbouw) sector zal de aanbesteding zoveel mogelijk worden gehouden met verwijzing naar de RAW –bestekken. Voor andere niet onderhandse aanbestedingen is in bijlage 5 een standaard aanbestedingsdocument opgenomen. In het document zijn cursief, onderstreept en tussen << en >> opmerkingen toegevoegd over informatie die ingevuld dient te worden. Naast de opmerkingen in het voorbeeld aanbestedingsdocument zijn in deze paragraaf nog aan aantal belangrijke aandachtpunten opgenomen. Hierbij wordt verwezen naar de paragraaf uit het voorbeeld aanbestedingsdocument waarop de opmerkingen betrekking hebben. In bijlage 14 is een voorbeeld document opgenomen ten behoeve van onderhandse aanbestedingen.

Pagina 16 van 56


Opmerking bij § 4.2 Planning aanbestedingsprocedure: De termijnen verbonden aan de verschillende stappen uit het aanbestedingsproces zijn in een Europese procedure gebonden aan minimum termijnen. In een nationale procedure zijn een aantal termijnen vrij. In het overzicht in bijlage 3 vindt u een overzicht van de wettelijke minimum termijnen per aanbestedingsprocedure. Opmerking bij § 4.7 Beoordelingsprocedure (selectie en gunning criteria): Bij de selectie van leveranciers wordt bekeken of een leverancier in beginsel geschikt is om te leveren of om de dienst te verrichten, bijvoorbeeld of een bedrijf financieel sterk genoeg is en over voldoende gekwalificeerd personeel beschikt. Bij de gunning kijkt men naar welke aanbieding het meest aantrekkelijk is. Voor de selectie en gunning worden er criteria opgesteld waarop leveranciers en aanbiedingen worden beoordeeld. Belangrijke voorwaarden voor deze criteria zijn dat ze relevant en proportioneel moeten zijn voor de opdracht. Met andere woorden: de selectiecriteria gaan over wie de aanbieding doet, de gunningcriteria over de aanbieding zelf. Begrippen met betrekking tot de aanbieder: Uitsluitingcriteria

:

Wanneer een inschrijver hieraan niet voldoet zal dit uitsluiting van de procedure tot gevolg hebben. De uitsluitingcriteria vormen een 'gesloten systeem'. Dit betekent dat de gemeente alleen uitsluitingcriteria mogen stellen die in de aanbestedingswetgeving worden genoemd. Andere uitsluitingcriteria zijn verboden. Deze criteria zijn in bijlage 3 van het voorbeeld aanbestedingsdocument opgenomen).

Financiële geschiktheideisen

:

Eisen die een aanbestedende dienst stelt aan de financieeleconomische situatie van een inschrijver. Deze criteria zijn opgenomen in bijlage 6 van het voorbeeld aanbestedingsdocument.

Technische geschiktheideisen

:

Eisen die een aanbestedende dienst stelt aan de technische bekwaamheid van een inschrijver. Deze criteria zijn opgenomen in bijlage 9 van het voorbeeld aanbestedingsdocument.

Overige geschiktheideisen

:

Overige eisen die aan de inschrijver gesteld worden. Deze criteria zijn opgenomen in bijlage 11 van het voorbeeld aanbestedingsdocument.

In een openbare procedure worden aan deze criteria geen punten toegekend. Het gaat uitsluitend om de vraag of een potentiële leverancier aan de gestelde criteria kan voldoen. Kan een leverancier hieraan niet voldoen dan wordt de inschrijving niet verder in behandeling genomen (zie ook opmerkingen bij kan of zal worden uitgesloten in paragraaf 8.10) In een niet-openbare procedure worden in eerste instantie wel punten toegekend aan de verschillende criteria. Op basis van de behaalde scores worden de beste (minimaal 5) leveranciers geselecteerd. Aan deze geselecteerde leveranciers wordt gevraagd een aanbieding te doen. Bij de uiteindelijke beoordeling en gunning mogen de behaalde scores op de hierboven genoemde criteria

Pagina 17 van 56


niet meer worden meegenomen bij het de vaststelling van de uiteindelijke winnaar. Alle geselecteerde partijen beginnen dus na de eerste selectie weer op nul. Nadere toelichting: Er zijn 7 inschrijvers bij een niet-openbare aanbesteding. Op basis van de selectiecriteria behalen deze 7 inschrijvers een totale score. Het betreft hier dus scores die betrekking hebben op de aanbieder/inschrijver. De behaalde scores worden niet in de uiteindelijke gunning meegenomen. Vervolgens wordt een bepaald aantal beste inschrijvers uitgenodigd om een aanbieding te doen. In het aanbestedingsdocument is aangegeven hoeveel inschrijvers hiertoe uitgenodigd zullen worden. Deze aanbieding gaat uitsluitend over de te gunnen opdracht. De uiteindelijke gunning wordt dus alleen bepaald aan de hand van de aanbieding die gaat over de te gunnen opdracht. De eerder behaalde scores, die betrekking hebben op de aanbieder/inschrijver spelen in de uiteindelijke gunning geen enkele rol. Kortom: gunning mag alleen plaatsvinden op basis van het programma van eisen en de gunningcriteria. Met andere woorden: alleen op basis van criteria die betrekking hebben op de aanbieding en dus niet op de aanbieder. De volgende begrippen hebben betrekking op de aanbieding: Programma van eisen

: Minimumeisen die een aanbestedende dienst stelt aan de uitvoering van de dienstverlening op het moment dat een inschrijver die dienst ook daadwerkelijk gaat uitvoeren. Het programma van eisen is in bijlage 14 van het voorbeeld aanbestedingsdocument opgenomen.

Gunningcriteria

: Criteria op basis waarvan een aanbestedende dienst overgaat tot gunning van een opdracht aan een Inschrijver. Er zijn slechts twee criteria mogelijk, de laagste prijs of de economisch meest voordelige aanbieding. Bij het criterium laagste prijs wordt gegund aan de leverancier die voor de laagste prijs heeft geoffreerd. Bij toepassing van het criterium ‘economisch meest voordelige aanbieding wordt een aantal subcriteria gesteld (bijv. prijs, levertijd, kwaliteit). De gunningcriteria zijn in bijlage 15 van het voorbeeld aanbestedingsdocument opgenomen.

Opmerking bij bijlage 14 en 15 Programma van eisen en gunningcriteria. Omschrijving van de gewenste specificaties: In de technische specificaties worden de kenmerken omschreven waaraan materialen, leveringen of diensten moeten voldoen om conform hun bestemming gebruikt te kunnen worden. De technische specificaties moeten op zodanige wijze in de aanbestedingsstukken (aankondigingen van opdrachten, bestekken en aanvullende stukken) worden vermeld dat er geen onrechtvaardige belemmeringen voor concurrenten ontstaan. Tot de te vermelden kenmerken behoren zaken als milieuvriendelijkheid, ontwerp, overeenstemmingbeoordeling, geschiktheid voor het gebruik, veiligheid, afmetingen, kwaliteitszorg en productiemethoden. In het geval van overheidsopdrachten voor werken komen daar nog de voorwaarden voor proefnemingen, controles en de oplevering van de werken, alsook de constructietechnieken bij. Bij de opstelling van de technische specificaties moet de aanbestedende dienst zich aan de nationale normen houden die afgeleid zijn van Europese normen, Europese technische

Pagina 18 van 56


goedkeuringen en internationale normen. Vooral op milieugebied kan de aanbestedende dienst ook prestatie-eisen en functionele eisen (bijvoorbeeld: Europese milieukeurmerken ) vastleggen. Een inschrijving moet in aanmerking worden genomen, indien de inschrijver kan aantonen dat de door hem voorgestelde oplossingen op gelijkwaardige wijze voldoen aan de eisen in de technische specificaties. Een technisch dossier of een testverslag van een erkende organisatie (laboratorium, inspectie- en certificatieorganisatie) kan een passend middel zijn om dit te bewijzen. In de technische specificaties mag in beginsel geen melding worden gemaakt van een fabrikaat, noch van een specifiek procédé. Ook mag niet worden verwezen naar een bepaald merk, octrooi of een bepaald type productie. De gewenste specificaties kunnen worden onderverdeeld in: A. Minimum eisen: de minimale eisen waaraan een werk, dienst of levering moet voldoen. Deze eisen worden verwoord in het programma van eisen. B. Weging van de kwaliteit van een te leveren werk, dienst of levering. Dit geschiedt aan de hand van de gunningcriteria. Het gunningcriterium kan zijn laagste prijs of economisch meest voordelige aanbieding. Voor de criteria zoals opgenomen in het programma van eisen wordt alleen vastgesteld of de aanbieding hieraan voldoet of niet. Er vindt dus geen weging van de aanbiedingen ten opzichte van elkaar plaats (met andere woorden: er worden geen punten toegekend). Let dus op dat je de eisen als ‘gesloten vragen’ formuleert. De inschrijver moet de vraag dus alleen met akkoord of niet akkoord kunnen beantwoorden. Aan elk gunningcriterium wordt een maximaal te behalen aantal punten toegekend. Het is niet toegestaan met relatieve scores te werken. Voorbeeld 1: objectief meetbare antwoorden Categorie 1: maximaal 90 punten te behalen Prijs ligt tot 2,5% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 2,5% en 5% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 5% en 10% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 10% en 20% hoger dan laagste prijs

: 5 punten aftrek : 10 punten aftrek : 18 punten aftrek : 30 punten aftrek

Categorie 2: maximaal 60 punten te behalen Prijs ligt tot 2,5% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 2,5% en 5% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 5% en 10% hoger dan laagste prijs Prijs ligt tussen 10% en 20% hoger dan laagste prijs

: 3 punten aftrek : 7 punten aftrek : 12 punten aftrek : 20 punten aftrek

Voorbeeld 2: subjectief meetbare antwoorden Geef per criterium aan wat de maximaal te behalen score is. Om een subjectieve beoordeling zoveel mogelijk objectief te maken kennen vervolgens minimaal 3 personen de offertes. Elk van deze drie personen kent per criterium een score toe tot maximaal de maximaal te behalen score voor het betreffende gunningcriterium. De door de minimaal 3 personen onafhankelijk van elkaar toegekende scores worden per criterium getotaliseerd en gedeeld door het aantal beoordeelaars.

Pagina 19 van 56


8.7

Publicatie (stap 5):

Nationale en Europese (niet-) openbare aanbestedingen (dus onderhandse aanbestedingen niet) worden gepubliceerd via www.aanbestedingskalender.nl en op de eigen website van de gemeente Leiderdorp. De aanbestedende ambtenaar regelt dit via zijn/haar webbeheerder. Desgewenst kan de afdeling GW als meest aanbestedende afdeling hierin faciliteren.

8.8

Vragen van potentiële inschrijvers (nota van inlichtingen) (stap 6):

Belangstellende wordt de mogelijkheid geboden om uitsluitend schriftelijk over de inhoud van het aanbestedingsdocument vragen te stellen. Alle binnengekomen vragen worden verzameld en geanonimiseerd beantwoord. Er wordt dus niet gecommuniceerd welke partij welke vragen heeft gesteld. De gemeente (of een vertegenwoordiger van de gemeente zoals bijvoorbeeld een ingenieursbureau) beantwoordt de vragen en stelt deze aan alle belangstellenden (dus ook de partijen die het aanbestedingsdocument hebben opgevraagd maar geen vragen hebben gesteld) ter beschikking. De nota van inlichtingen maakt integraal onderdeel uit van het aanbestedingsdocument. Er vinden dus geen gesprekken plaats met potentiële leveranciers. De gemeente kan ook zelf via de nota van inlichtingen nog aanvullingen doen. Let op: middels de nota van inlichtingen kunnen nog wijzigingen aangebracht worden op het aanbestedingsdocument. Het is echter niet toegestaan om de gunningcriteria en de wegingsfactoren te wijzigingen. Een voorbeeld van een nota van inlichtingen is als bijlage 6 bijgevoegd.

8.9

Indienen offertes en offerteopening (stap 7):

Offertes dienen uiterlijk op de in het aanbestedingsdocument aangegeven datum en tijdstip door de gemeente te zijn ontvangen. In het gebouw aanwezig is op tijd. Te laat ingediende offertes worden niet meer in ontvangst genomen dus ook niet geopend. Het indienen van een offerte wordt vastgelegd op het ontvangstbewijs (1 deel bestemd voor gemeente Leiderdorp, 1 deel bestemd voor inschrijver). Een voorbeeld van een ontvangstbewijs is als bijlage 7 bijgevoegd. De opening van de offertes is in principe openbaar. Dit betekent dat inschrijvers in de gelegenheid gesteld dienen te worden om bij de opening van de offertes aanwezig te zijn. De opening van de offertes kan plaatsvinden op elk willekeurig tijdstip maar niet eerder dan 24 uur na het uiterlijke tijdstip waarop de offertes ontvangen dienen te zijn. Bij de offerteopening zijn minimaal 2 (door de verantwoordelijke voor de aanbesteding te selecteren) ambtenaren van de gemeente aanwezig te zijn. De postbus waarnaar offertes gestuurd kunnen worden, dient exact op het genoemde uiterlijke tijdstip waarop offertes ingediend in aanwezigheid van minimaal 2 (door de verantwoordelijke voor de aanbesteding te selecteren) ambtenaren van de gemeente Leiderdorp te worden geleegd. Tijdens het openen van de offertes wordt gecontroleerd of de offerte compleet is ingeleverd. Vastgesteld wordt of de ingediende offerte voldoet aan de eisen zoals gesteld in het aanbestedingsdocument. Er vindt dus alleen controle plaats op aanwezigheid van alle exemplaren, maar geen inhoudelijk beoordeling op de volledigheid van de ingediende offertes.

Pagina 20 van 56


Niet volledige offertes worden terzijde gelegd en niet verder beoordeeld. Eventueel kan aan alle inschrijvers worden gevraagd of de leverancier(s) waarvan exemplaren ontbreken deze alsnog mogen inleveren. Als alle inschrijvers aanwezig zijn kan dit worden vermeld op het proces verbaal. Indien niet alle inschrijvers aanwezig zijn, zal de vraag schriftelijk aan alle inschrijvers worden voorgelegd. Inschrijvers dienen hierop ook schriftelijk te antwoorden. Van de offerte opening wordt een proces verbaal opgemaakt. Een voorbeeld hiervan vindt u in bijlage 8. Alle aanwezige inschrijvers dienen het proces verbaal aan het einde van de openingssessie voor akkoord te ondertekenen. De ontvangen poststukken worden na opening centraal ingeboekt. Slechts 1 offerte op een aanbesteding: De gemeente moet hier een keuze maken uit de volgende 2 mogelijkheden: 1. De offerte openen. 2. De offerte ongeopend retourneren naar inschrijver. De keuze wordt gemaakt door de verantwoordelijke budgethouder. Maak in beide gevallen een proces verbaal van offerte opening op (zie bijlage 8). Indien wordt gekozen voor optie 1 (offerte openen), dient de normale procedure van offerte opening zoals beschreven in deze paragraaf te worden gevolgd. Indien wordt gekozen voor optie 2 (niet openen) dient op het proces verbaal van offerteopening te worden vermeld dat de ontvangen offerte niet is geopend en per ommegaande geretourneerd is naar inschrijver. Indien wordt besloten de offerte niet te openen zal met inschrijver een redelijke vergoeding voor de uitgevoerde werkzaamheden (bij. offerte opstellen, calculeren) overeengekomen worden Ook kan ervoor worden gekozen om met de betrokken inschrijver een onderhandeling opgestart worden, waarbij de ingediende calculatie als startdocument kan dienen.

8.10

Beoordelen offertes (stap 8):

Beoordeel de ontvangen en volledige offertes zoals beschreven in het aanbestedingsdocument. Bij de selectiecriteria en het programma van eisen wordt een onderscheid gemaakt tussen zal worden uitgesloten (bij uitsluitingcriteria en nadere selectiecriteria) en kan worden uitgesloten (bij financiële en economische geschiktheideisen, geschiktheideisen technische en beroepsbekwaamheid en het programma van eisen. Dit onderscheid wordt bewust gemaakt om het risico van mislukken van de aanbesteding te minimaliseren. Daar waar is aangegeven dat zal worden uitgesloten, zal ook elke inschrijver die niet aan de gestelde criteria kan voldoen moeten worden uitgesloten. Als geen van de aanbieders kan voldoen betekent dit dat de aanbesteding mislukt is en opnieuw zal moeten worden gestart. In de gevallen dat er wordt gesproken over kan worden uitgesloten, bestaat de mogelijkheid om in geval geen van de inschrijvers aan een bepaald criterium kunnen voldoen dit criterium niet mee te nemen in de beoordeling. De aanbestedingsprocedure kan dus worden voortgezet. Let op ! Het laten vervallen van één of meerdere geschiktheideisen kan alleen als geen van de inschrijvers aan het gestelde criterium kan voldoen.

Pagina 21 van 56


8.11

Vaststellen voorgenomen gunning, verificatiebijeenkomst en start bezwaarperiode (stap 9):

De gemeente mag geen overeenkomst aangaan op basis van een gunningbeslissing voordat 15 kalenderdagen zijn verstreken na de mededeling van de gunningbeslissing. De mededeling van de gunningbeslissing moet ten minste de gronden van die gunningbeslissing bevatten. Dit is noodzakelijk om te waarborgen dat ondernemers die een rechtsmiddel willen aanwenden tegen de gunningbeslissing daadwerkelijk 15 kalenderdagen de tijd hebben om dit rechtsmiddel aan te wenden, en bijvoorbeeld niet een gedeelte van deze termijn kwijt zijn aan het achterhalen van de gronden van de gunningbeslissing. De bezwaarperiode is een ‘stand still’ periode. Dit betekent dat er tijdens deze periode geen activiteiten mogen plaatsvinden. Het is dus raadzaam om nadat de uitslag van de aanbesteding bekend is, allereerst een verificatiebijeenkomst met de voorgenomen winnaar te organiseren. In deze verificatiebijeenkomst stelt de gemeente vast of de offerte van de winnaar op de juiste wijze geïnterpreteerd is en daarmee juist beoordeeld. Na deze verificatiebijeenkomst worden alle inschrijvers geïnformeerd over het voorgenomen gunningbesluit. Voorbeeldbrieven om de voorgenomen gunning aan inschrijvers kenbaar te maken vindt u in de bijlagen 9, 10 en 11. Aan het college van Burgemeester en Wethouders worden (in geval van een gunning ondertekend door B&W) de volgende rapportages opgeleverd. ¾ Een aanbestedingsrapportage, tenminste inhoudende het resultaat van de aanbesteding inclusief directiebegroting. ¾ Een rapportage over de voortgang van de werkzaamheden, tenminste op de helft van de voorziene realisatieperiode.

8.12

Definitieve gunning en ondertekening contract (stap 10):

De gemeente hanteert als uitgangspunt dat alle (leverings)afspraken en overeenkomsten met leveranciers boven € 1.000 schriftelijk worden vastgelegd in een overeenkomst, die is getekend door bevoegde personen. Schriftelijke vastlegging onder € 1.000 is facultatief. Ten aanzien van mondelinge afspraken en e-mail geldt:: ¾ Medewerkers van de gemeente betrachten de grootst mogelijke terughoudendheid bij het maken van mondelinge afspraken. Mondeling gemaakte afspraken zijn altijd onder voorbehoud van instemming van het gemeentebestuur. ¾ Elke mondelinge afspraak wordt zo spoedig mogelijk schriftelijk bevestigd. Overige uitgangspunten met betrekking tot contracteren: ¾ Voor regelmatig terugkerende bestellingen sluit de gemeente zo mogelijk raamovereenkomsten, mits dat voor de gemeente aantoonbaar voordeliger is. Een overeenkomst tussen een aanbestedende dienst en een of meer leveranciers met het doel gedurende een bepaalde periode de voorwaarden inzake te plaatsen opdrachten vast te leggen, met name wat betreft de prijs en, in voorkomend geval, de beoogde hoeveelheid. Raamovereenkomsten kunnen maar worden gesloten voor maximaal 4 jaar (incl. eventuele optiejaren).

Pagina 22 van 56


¾ Overeenkomsten worden vóór ondertekening namens de gemeente eerst ter toetsing voorgelegd aan de gemeentelijke juridisch medewerkers dan wel een door de gemeente aan te wijzen externe jurist. ¾ Bij opdrachten die, de eigen financiële bevoegdheid te boven gaan, wordt net als bij mondelinge afspraken altijd het voorbehoud gemaakt van toestemming van de bestuurder, gemeentesecretaris dan wel het afdelingshoofd. Raamovereenkomst: Een raamovereenkomst is een overeenkomst tussen de gemeente en 1 of minimaal 3 leveranciers, met als doel om gedurende een bepaalde periode de voorwaarden inzake te gunnen opdrachten vast te leggen. Bij gunning van opdrachten die op de raamovereenkomst gebaseerd zijn mogen de partijen geen substantiële wijzigingen aanbrengen in de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden. Een raamovereenkomst dient door de gemeente te worden aanbesteed als een normale overheidsopdracht. De drempelbedragen en verschillende aanbestedingsprocedures dienen dus gevolgd te worden. Vervolgens zal de gemeente op basis van de raamovereenkomst nadere opdrachten plaatsen. Indien een raamovereenkomst met meerdere leveranciers wordt aangegaan kan per opdracht een mini competitie worden uitgeschreven. In deze competitie worden de bepalingen voor een specifieke afroep, binnen de kaders van de raamovereenkomst, verfijnd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke prijs/kwaliteit verhoudingen of levertijden. Het inhuren van preferred suppliers kan alleen via een raamovereenkomst die tot stand is gekomen middels een aanbestedingsprocedure. Opdrachten in een segment waarvoor een raamovereenkomst afgesloten is, dienen uitsluitend geplaatst te worden bij de leverancier(s) waarmee de overeenkomst afgesloten is. Gunning aan andere leveranciers is dus niet toegestaan.

8.13

Publicatie definitieve gunning (stap 11):

Binnen maximaal 48 kalenderdagen na de definitieve gunning dient de gunning gepubliceerd te worden. Gebruik hiervoor dezelfde publicatiemiddelen als die je hebt gebruikt bij de publicatie van het aanbestedingsdocument. De definitieve gunning wordt gepubliceerd via www.aanbestedingskalender.nl en op de eigen website van de gemeente Leiderdorp (zie ook paragraaf 8.7).

8.14

Bestellen en bewaken (stap 12):

Bestellingen geschieden volgens de bepalingen van de overeenkomst. De verantwoordelijkheid voor het bewaken van de afspraken en het controleren van de leveringen ligt zo laag mogelijk in de gemeentelijke organisatie. In de praktijk betekent dit bij leveringen en/of diensten de budgetbeheerder deze taak uitvoert. In geval van werken is dit, afhankelijk van de fase waarin een werk zich bevindt, de projectleider, directievoerder of toezichthouder op de uitvoering.

Pagina 23 van 56


8.15

Evaluatie en nazorg (stap 13):

Leveranciers worden periodiek getoetst op de geleverde prestaties. Aan de hand van een aantal prestatie-indicatoren wordt vastgesteld in welke mate de gemaakte afspraken (prijs, kwaliteit, enz) worden nagekomen. De resultaten van de evaluatie worden vastgelegd op een standaard formulier. Leveranciers waarmee slechte ervaringen zijn opgedaan worden -daar waar mogelijk- niet meer uitgenodigd om offerte uit te brengen. Alle leveranciers worden getoetst op prestatie-indicatoren als de geboden kwaliteit (onder meer in verhouding tot de prijs), leveringsbetrouwbaarheid, betalingsvoorwaarden, continuïteit bedrijfsvoering, bereikbaarheid, dienstverlening en support / after sales. De gegevens die voortkomen uit de periodieke evaluatie van leveranciers zijn uitsluitend bedoeld voor intern gebruik door de betreffende medewerkers van de gemeente. Hiermee wordt strikt vertrouwelijk omgegaan. Deze gegevens worden niet aan derden verstrekt. Eventuele problemen dan wel klachten worden door de contactpersoon van de gemeente besproken met de leverancier.

9.

Percelenregeling

De gemeente is bevoegd een opdracht in percelen te verdelen. Wanneer een opdracht wordt verdeeld in percelen, wordt de waarde van elk perceel in aanmerking genomen om te beoordelen of het Europese drempelbedrag wordt bereikt. Wanneer de waarde van alle percelen gelijk is aan of meer bedraagt dan dat drempelbedrag, dan zijn de bepalingen van de Europese aanbestedingsrichtlijn van toepassing op alle percelen. De percelen moeten dan met toepassing van de richtlijn worden aanbesteed. Er geldt een uitzondering op voornoemde regel. De gemeente mag van het voorgaande afwijken voor percelen waarvan de geraamde waarde, exclusief BTW, minder dan € 80.000 bedraagt in het geval van een levering of dienst en minder dan € 1.000.000 in geval van een werk. Deze percelen mogen onderhands gegund worden. Voorwaarde hierbij is wel dat de som van de onderhands gegunde percelen niet meer dan 20% van de totale waarde van alle percelen tezamen omvat. De overige percelen, die dus niet onderhands gegund worden, moeten wel worden aanbesteed conform het BAO en ARW2005.

10.

Inkoopvoorwaarden

Op alle inkopen van de gemeente zijn de inkoopvoorwaarden van de gemeente Leiderdorp van toepassing. Alleen in uitzonderlijke gevallen zal gebruik worden gemaakt van de leveringsvoorwaarden van de leverancier. Alvorens akkoord gegaan wordt met de voorwaarden van een leverancier zullen deze eerst voorgelegd dienen te worden door aan de gemeentelijke juridisch medewerkers dan wel een door de gemeente aan te wijzen externe jurist.

Pagina 24 van 56


11.

Wet BIBOB

Op 1 januari 2003 is de Wet bevordering integriteitbeoordeling door het openbaar bestuur (Wet BIBOB) grotendeels in werking getreden. De Wet BIBOB biedt de mogelijkheid voor een aanbestedende dienst om het 'Bureau BIBOB' om advies te vragen. Het gaat daarbij om bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) aan te wijzen sectoren van bedrijven, waartoe naar verwachting zullen behoren de bouwnijverheid, de automatisering en opdrachten met een milieutechnisch karakter. Advies kan worden gevraagd over: ¾ Feiten en omstandigheden die grond kunnen opleveren voor de toepassing van de wet BIBOB op de gegadigde (dan wel in voorkomend geval: een onderaannemer) van een van de uitsluitingcriteria uit de Europese aanbestedingsrichtlijnen (welke criteria o.g.v. art. 5 lid 1 van de wet kunnen worden toegepast op opdrachten die niet onder de richtlijnen vallen). Deze uitsluitinggronden zijn er onder meer op gericht om niet-solide en malafide gegadigden van deelneming uit te sluiten. ¾ De mogelijkheid dat een gegadigde of onderaannemer wordt gefinancierd uit gepleegde strafbare feiten verkregen of te verkrijgen voordelen; dit dienen aan de opdracht gerelateerde strafbare feiten te zijn (bijv. frauderen met facturen). ¾ De mate van gevaar dat een gegadigde ingeval van gunning aan hem, dan wel een onderaannemer, bij de uitvoering van de opdracht strafbare feiten zal plegen. Het advies kan worden gevraagd: ¾ Voordat een beslissing wordt genomen omtrent gunning. ¾ T.a.v. de acceptatie van een onderaannemer (indien die acceptatie door de aanbestedende dienst is voorzien in het bestek). ¾ Indien een aanbestedende dienst een lopende overeenkomst wil ontbinden ingeval een van de genoemde drie situaties zich voordoet (mits hierin in die overeenkomst is voorzien). Een advies kan worden ingewonnen indien na eigen onderzoek vragen blijven bestaan over: ¾ De bedrijfsstructuur. ¾ De financiering. ¾ Omstandigheden in de persoon van de aanvrager. In aanbestedingsdocumenten moet (voor zover het opdrachten betreft in de krachtens artikel 5, tweede lid, van de Wet BIBOB aan te wijzen sectoren) standaard de volgende zinsnede worden opgenomen: 'Gegadigden dienen er rekening mee te houden dat de gemeente Leiderdorp, alvorens tot gunning over te gaan, advies kan inwinnen als bedoeld in artikel 9 lid 2 van de Wet bevordering integriteitbeoordeling door het openbaar bestuur'. In de Wet BIBOB wordt aangegeven dat aanbestedende diensten wordt geadviseerd om de gronden waarop gegadigden kunnen worden uitgesloten van deelneming aan een aanbesteding, in de te sluiten overeenkomsten op te nemen als ontbindende voorwaarde. Ontbinding van de overeenkomst is dan mogelijk indien gedurende de looptijd van de overeenkomst ondermeer blijkt dat het bedrijf (kort gezegd) malafide is.

Pagina 25 van 56


12.

Alternatieve inschrijvingen en innovatief aanbesteden

Ten einde de aanbestedingen te optimaliseren zal de gemeente ook kijken naar de mogelijkheden om innovatief aan te besteden. Bij het realiseren van de opdracht kunnen subjectieve en creatieve aspecten worden ingebracht, alsmede alternatieven worden aangedragen, mits duidelijk wordt voldaan aan van tevoren aangegeven criteria. Hierbij formuleert de opdrachtgever de functionele eisen en wordt de uitwerking van die functionele eisen en de uitvoering overgelaten aan de uitvoerende partij. Deze wijze van aanbesteden vraagt extra aandacht voor de wijze waarop het “Programma van Eisen” dient te worden opgesteld. De effecten van innovatief aanbesteden moeten zijn, dat de inschrijver streeft naar inzet van nieuwe ontwikkelingen en technieken en zich inspant naar totaal oplossingen te zoeken. De gemeente zal in aankondiging van een innovatieve aanbesteding aangeven of ontwerp –en rekenkosten worden vergoed. Deze bijdrage kan een stimulans zijn om innovaties aan te dragen.

13.

Mandaat

. Het college van Burgemeester & Wethouders draagt er intern zorg voor dat bij het inkopen van goederen, diensten of bij het doen uitvoeren van opdrachten een leidinggevende of medewerker verantwoordelijk is, welke voldoende gemandateerd is en beslissingen neemt over het verloop van de aanbestedingsprocedure en de gunning. Indien nodig zullen bij opdrachten of leveringen meerdere interne of externe adviseurs worden benoemd in een aanbestedingsteam.

14.

Ontwerp- en rekenvergoeding

De gemeente zal geen ontwerp- of rekenvergoedingen betalen en dit uitsluiten bij toepassing van bestaande aanbestedingsreglementen, indien sprake is van een correct en volledig bestek. Bij complexere werken, leveringen of diensten zal de gemeente zich er rekenschap van geven in hoeverre, een ontwerpvergoeding moet worden toegekend. In aankondigingen van innovatieve aanbestedingen zal de gemeente aangeven of ontwerp –en rekenkosten worden vergoed. Deze bijdrage kan een stimulans zijn om innovaties aan te dragen.

15.

Meervoudig onderhandse aanbestedingen

Zoals weergegeven in bijlage 1, maakt de gemeente voor aanbestedingen van diensten en leveringen met een totale waarde tussen € 5.000 en € 50.000 en voor aanbestedingen van werken met een totale waarde tussen € 5.000 en € 250.000, gebruik van meervoudig onderhandse aanbestedingen. In bijlage 14 vindt u een voorbeelddocument, dat gebruikt kan worden als uitgangspunt voor dit soort aanbestedingen. Om de keuze van leveranciers, die gevraagd zal worden offerte uit te brengen, zo integer mogelijke te laten verlopen, dient de volgende procedure gevolgd te worden:

Pagina 26 van 56


¾ Potentiële leveranciers worden altijd schriftelijk uitgenodigd om offerte uit te brengen. Het aantal uit te nodigen partijen is afhankelijk van de (geschatte) totale omvang van de opdracht en staat vermeld in bijlage 1. ¾ Potentiële leveranciers worden door minimaal 2 verschillende ambtenaren, onafhankelijk van elkaar, uitgenodigd. Deze ambtenaren bepalen gezamenlijk hoeveel leveranciers elke individuele ambtenaar uitnodigt. Let op: Niemand weet dus van elkaar ‘wie’ wie heeft uitgenodigd. ¾ De coördinator of het afdelingshoofd zorgt voor getekende uitnodigingsbrieven zonder aanhef met alle toebehoren (bestek, tekeningen, enz.). ¾ De medewerker die een partij uitnodigt, zorgt zelf voor het versturen van de door de coördinator of het afdelingshoofd getekende uitnodiging met alle toebehoren. Zorg ervoor dat de uitnodigingen allemaal op dezelfde dag worden verstuurd om er zeker van te zijn dat alle uit te nodigen partijen dezelfde tijd krijgen voor het uitbrengen van de offerte. Let bij het maken van de keuze voor een uit te nodigen leveranciers op de volgende zaken: ¾ Er dient door het afdelingshoofd een lijst te worden samengesteld van bedrijven die in het verleden een slechte prijs / kwaliteit verhouding en/of samenwerking hebben geleverd. ¾ Bij herhaling “Hoge inschrijvers” dient een bedrijf niet meer te worden uitgenodigd. Two strikes = out! ¾ De laagste inschrijver voor soortgelijke werkzaamheden wordt maximaal driemaal achtereen uitgenodigd.

16.

Speciale bepalingen bij werken

Een variatie op de traditionele aanbestedingsvormen betreft de bijzondere contractvormen bij werken. Bij bijzondere contractvormen kan onderscheid worden gemaakt tussen design & construct, bouwteam, raamcontract (bijv. voor meerjarige onderhoudscontracten) en turnkey. De gemeente Leiderdorp volgt voor werken de ARW2005. Al in het voorbereidingsstadium van een werk kan gebruik worden gemaakt van de kennis van een aannemer, waardoor de kans op innovatieve oplossingen wordt vergroot. Door de voorbereiding en uitvoering te integreren in één opdracht is het mogelijk om reeds te beginnen met de uitvoering van onderdelen van het werk zonder dat het gehele werk al is voorbereid, hetgeen tot tijdwinst kan leiden. Het toepassen van een bijzondere contractvorm vraagt om bijzondere aandacht voor de aanbestedingsprocedure. Doordat er geen sprake is van een vaststaand ontwerp en bestek heeft de aannemer meer vrijheid bij het bepalen van een technische oplossing. Dit is bijvoorbeeld mogelijk: ¾ Als specifieke kennis van de leverancier in de voorbereidingsfase gewenst is. ¾ Als de standaardprocedure ertoe zou leiden dat de uitvoering van het werk een onaanvaardbare vertraging oploopt. ¾ Als inschrijvers daardoor naar verwachting niet de gewenste mate van risico zullen wensen te aanvaarden en/of niet bereid zullen zijn de gewenste expertise aan de gemeente ter beschikking te stellen. Het is van belang om de eisen waaraan het werk moet voldoen duidelijk in een vraagspecificatie te omschrijven. Ook de wijze waarop de selectie en gunning tot stand komt dient eenduidig te worden aangegeven.

Pagina 27 van 56


Publiek-Private Samenwerking (PPS): PPS is een samenwerkingsverband waarbij overheid en bedrijfsleven, met behoud van eigen identiteit en verantwoordelijkheid, gezamenlijk een project realiseren op basis van een heldere taaken risicoverdeling. De verdeling van verantwoordelijkheden, taken en risico’s wordt contractueel vastgelegd. Het doel van PPS is het realiseren van meerwaarde: een kwalitatief beter eindproduct voor hetzelfde geld, of dezelfde kwaliteit voor minder geld. Dit ligt binnen bereik als overheid en bedrijfsleven ieder datgene doen waar ze het best in zijn; er ontstaat zo een win-win situatie.

17.

Inwerkingtreding

Het nieuwe inkoop- en aanbestedingsbeleid treedt in werking op 1 januari 2007 en zal gelden voor onbepaalde tijd. Bij tussentijdse wijziging van de regelgeving en met name na aanpassing van de Uniforme Aanbestedingsreglementen, dan wel het in werking treden van een aanbestedingswet, zal deze beleidsnotitie worden herzien, dan wel worden ingetrokken.

Pagina 28 van 56


BIJLAGEN

Pagina 29 van 56


Bijlage 2: 2a en 2b diensten 2A-Diensten waarop de volledige procedure (prioritair) van toepassing is • Onderhouds- en reparatiediensten. • Diensten voor vervoer over land, met inbegrip van diensten voor vervoer per pantserwagen en koeriersdiensten, postvervoer uitgezonderd. • Diensten voor luchtvervoer van passagiers en vracht, met uitzondering van postvervoer. • Postvervoer over land en door de lucht . • Telecommunicatiediensten. • Financiële diensten. • Verzekeringsdiensten. • Bankverzekeringen en diensten i.v.m. beleggingen. • Computer- en aanverwante diensten. • O & O-diensten. • Diensten van accountancy, controle en boekhouding. • Diensten voor marktonderzoek en peiling van de openbare mening. • Diensten voor bedrijfsadvisering en aanverwante diensten. • Bouwkundige diensten: technische en geïntegreerde technische diensten; diensten van stedenbouw en landschapsarchitectuur; diensten voor aanverwante technische en wetenschappelijke advisering; diensten voor het uitvoeren van technische proeven en analyses. • Advertentie- en reclamediensten. • Diensten voor het schoonmaken van gebouwen en het beheer van onroerende goederen. • Uitgeverij- en drukkerijdiensten, in regie of op contractbasis. • Riolering en vuilophaaldiensten. • Afvalverwerking en aanverwante diensten.

2B-Diensten waarop de beperkte procedure (residuair) van toepassing is • Hotel- en restauratiediensten • Spoorwegdiensten • Vervoersdiensten over het water • Diensten voor ondersteunend en hulpvervoer • Diensten van juridische aard • Plaatsing van personeel en personeelsverschaffing • Opsporings- en bewakingsdiensten, uitgezonderd vervoer per pantserwagen • Diensten voor het onderwijs en beroepsonderwijs • Gezondheids- en sociale diensten • Diensten voor recreatie, cultuur en sport • Andere diensten

Pagina 30 van 56


Bijlage 3: Wettelijke termijnen Het in dit overzicht genoemde aantal dagen zijn kalenderdagen, dus geen werkdagen.

Omschrijving

Europees openbaar

Europees nietopenbaar

Nationaal openbaar

Nationaal nietopenbaar

Publicatie

Ontvangst verzoek tot deelneming

Ontvangst offertes

Versturen/ publiceren nota van inlichtingen

Bezwaarperiode voorgenomen gunning

Publiceren gunning

Minimaal 37 dagen na publicatie

N.v.t.

Minimaal 52 dagen na publicatie

Minimaal 40 dagen na versturen uitnodiging deelname

Werken: Minimaal 36 dagen na publicatie Diensten en leveringen: redelijke termijn (vuistregel: minimaal 15 dagen)

Minimaal 7 dagen voor datum dat offertes ingediend moeten zijn 15 dagen na versturen brieven voorgenomen gunning Maximaal 48 dagen na gunning (te rekenen vanaf datum tekenen contract)

Minimaal 7 dagen voor datum dat offertes ingediend moeten zijn 15 dagen na versturen brieven voorgenomen gunning Maximaal 48 dagen na gunning (te rekenen vanaf datum tekenen contract)

N.v.t.

Werken: Minimaal 21 dagen na publicatie Diensten en leveringen: redelijke termijn (vuistregel: minimaal 15 dagen) Werken: Minimaal 21 dagen na publicatie Diensten en leveringen: redelijke termijn (vuistregel: minimaal 15 dagen)

Minimaal 7 dagen voor datum dat offertes ingediend moeten zijn

Minimaal 7 dagen voor datum dat offertes ingediend moeten zijn

15 dagen na versturen brieven voorgenomen gunning

15 dagen na versturen brieven voorgenomen gunning

Maximaal 48 dagen na gunning (te rekenen vanaf datum tekenen contract)

Maximaal 48 dagen na gunning (te rekenen vanaf datum tekenen contract)

Pagina 31 van 56


Bijlage 4: Het aanbestedingsdossier

INHOUD AANBESTEDINGSDOSSIER <> (intern nummer <>)

Tab Tab 1 Tab 2 Tab 3 Tab 4 Tab 5 Tab 6 Tab 7 Tab 8 Tab 9 Tab 10

Omschrijving Aanbestedingsdocument <> Details publicatie bestek Nota van inlichtingen, ingediende vragen en details publicatie nota van inlichtingen Overzicht partijen die aanbestedingsdocument aangevraagd hebben Ontvangstbevestigingen offertes Proces verbaal van opening en afmeldingbrieven van geïnteresseerde Beoordeling offertes Brieven voorgenomen gunning en afwijzing Brieven definitieve gunning en afwijzing + details publicatie gunning Overige relevante correspondentie

Bijlagen bij aanbestedingsdossier: 1. Ontvangen offertes

Pagina 32 van 56


Bijlage 5: Voorbeeld aanbestedingsdocument openbare procedure Een voorbeeld van een aanbestedingsdocument voor een openbare (Europese) aanbesteding vindt u op het intranet van de gemeente Leiderdorp.

Pagina 33 van 56


Bijlage 6: Nota van inlichtingen

NOTA VAN INLICHTINGEN (totaal <> blz.) BEHORENDE BIJ AANBESTEDING <> GEMEENTE LEIDERDORP (nummer <>) Volg nr

Vraag

Antwoord

1 2 3 4

Pagina 34 van 56


Bijlage 7: Ontvangstbewijs offerte EXEMPLAAR BESTEMD VOOR AANBIEDER (in te vullen door medewerker gemeente Leiderdorp)

Ontvangstbewijs aanbesteding <> Dossiernummer <> SLUITINGDATUM <> OM <> UUR (Offertes ingeleverd na deze datum worden niet geaccepteerd)

Naam medewerker gemeente Leiderdorp Functie medewerker gemeente Leiderdorp Tijdstip ontvangst

Datum ontvangst

Handtekening

✄

✄

✄

(Hierlangs afknippen)

EXEMPLAAR BESTEMD VOOR GEMEENTE LEIDERDORP (in te vullen door vertegenwoordiger aanbieder)

Ontvangstbewijs aanbesteding <> Dossiernummer <> SLUITINGDATUM <> OM <> UUR (Offertes ingeleverd na deze datum worden niet geaccepteerd)

Naam aanbieder Adres aanbieder Postcode en plaats aanbieder Land aanbieder Naam vertegenwoordiger van aanbieder Functie vertegenwoordiger van aanbieder Datum ontvangst

Tijdstip ontvangst

Handtekening Pagina 35 van 56


Bijlage 8: Proces verbaal van offerteopening

Heden, <> om <> uur op het stadhuis <> van de gemeente Leiderdorp aan <> te Leiderdorp, zijn de inzendingen van de <> geopend. Deze is op <> onder nummer <> Europees <> gepubliceerd. De inschrijvingen zijn in een openbare bijeenkomst geopend, in aanwezigheid van:

AANWEZIG NAMENS DE GEMEENTE LEIDERDORP Handtekening Naam Functie voor akkoord

Dit document bestaat in totaal uit

pagina’s.

Pagina 36 van 56


AANWEZIGE AANBIEDERS Naam bedrijf

Naam vertegenwoordiger

Handtekening voor akkoord

Pagina 37 van 56


OVERZICHT ONTVANGEN OFFERTES Naam bedrijf Offerte volledig ja/nee ? Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee, Ja Nee,

Pagina 38 van 56


Bijlage 9: Voorbeeldbrief voorlopige gunning winnaar(s)

Naam T.a.v. Adres PC en Woonplaats

Geachte ………., De afgelopen periode zijn de aanbiedingen voor de aanbesteding <> (nr. <>) ingediend en daarna door de gemeente tegen elkaar afgewogen. In de afweging waren drie fasen te onderscheiden: 3. Beoordeling op basis van de selectiecriteria zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 4. Beoordeling op basis van het programma van eisen zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 5. Beoordeling op basis van het gunningcriterium ‘laagste prijs’ zoals verwoord in de paragraaf … en bijlage … van het bestek. Indien een offerte niet voldeed aan de selectiecriteria of minimumeisen is deze niet verder beoordeeld op basis van de gunningcriteria. De procedure is ook als zodanig beschreven in paragraaf … van het bestek. Uit de afweging is gebleken dat uw aanbieding kan worden aangemerkt als <<de economisch meest voordelige aanbieding of de aanbieding met de laagste prijs>>’. Ik kan u dan ook mededelen dat wij voornemens zijn de opdracht aan uw organisatie te gunnen. Aanbieders die het niet eens zijn met ons voorgenomen gunningbesluit kunnen binnen 15 dagen tegen het besluit een bezwaar indienen of een gerechtelijke procedure starten. Indien geen van de aanbieders van deze mogelijkheid gebruik maakt, zal na deze termijn een overeenkomst met u als winnaar van de aanbesteding worden gesloten en zullen wij met de uitvoering van de overeenkomst (per <>) beginnen. Dit bericht is op <> ook reeds via e-mailadres: <<e-mail adres>> aan u verzonden.

Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Leiderdorp,

Pagina 39 van 56


Bijlage 10: Voorbeeldbrief voorlopige afwijzing verliezer(s)


Geachte ………., De afgelopen periode zijn de aanbiedingen voor de aanbesteding <> (nr. <>) ingediend en daarna door de gemeente tegen elkaar afgewogen. In de afweging waren drie fasen te onderscheiden: 6. Beoordeling op basis van de selectiecriteria zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 7. Beoordeling op basis van het programma van eisen zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 8. Beoordeling op basis van het gunningcriterium ‘economisch meest voordelige aanbieding’ zoals verwoord in de paragraaf … en bijlage … van het bestek. Indien een offerte niet voldeed aan de selectiecriteria of minimumeisen is deze niet verder beoordeeld op basis van de gunningcriteria. De procedure is ook als zodanig beschreven in paragraaf … van het bestek. Helaas moet ik u mededelen dat wij de opdracht niet aan uw organisatie zullen gunnen. Uit de ontvangen offertes hebben wij die van <> aangemerkt als <<de economisch meest voordelige aanbieding of de aanbieding met de laagste prijs>>. Hieronder is in de beoordelingsmatrix weergegeven waarom …….de aanbesteding heeft gewonnen en niet uw organisatie. Score <>: <<score winnaar>> Uw score: <<score geadresseerde>> Wij zijn voornemens de opdracht te gunnen aan . Indien u het niet eens bent met ons voorgenomen gunningbesluit kunt u binnen 15 dagen tegen de voorgenomen gunning bezwaar indienen of een gerechtelijke procedure starten. Indien u gebruik wilt maken van de mogelijkheid dient u ons hiervan binnen een termijn van 15 dagen na dagtekening van deze brief op de hoogte te brengen. Dit bericht is op <> ook reeds via e-mailadres: <<e-mail adres>> aan u verzonden. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Leiderdorp,

Pagina 40 van 56


Bijlage 11: Voorbeeld voorlopige afwijzing verliezer(s) o.b.v. selectiecriteria


Geachte ………., De afgelopen periode zijn de aanbiedingen voor de aanbesteding <> (nr. <>) ingediend en daarna door de gemeente tegen elkaar afgewogen. In de afweging waren drie fasen te onderscheiden: 9. Beoordeling op basis van de selectiecriteria zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 10. Beoordeling op basis van het programma van eisen zoals verwoord in paragraaf … en bijlage … van het bestek. 11. Beoordeling op basis van het gunningcriterium ‘economisch meest voordelige aanbieding’ zoals verwoord in de paragraaf … en bijlage … van het bestek. Indien een offerte niet voldeed aan de selectiecriteria of minimumeisen is deze niet verder beoordeeld op basis van de gunningcriteria. De procedure is ook als zodanig beschreven in paragraaf … van het bestek. Helaas moet ik u mededelen dat wij de opdracht niet aan uw organisatie zullen gunnen. Uit de ontvangen offertes hebben wij die van <> geselecteerd. U offerte is uitgesloten voor verdere beoordeling omdat u niet heeft voldaan aan selectiecriterium <>. Wij zijn voornemens de opdracht te gunnen aan . Indien u het niet eens bent met ons voorgenomen gunningbesluit kunt u binnen 15 dagen tegen de voorgenomen gunning bezwaar indienen of een gerechtelijke procedure starten. Indien u gebruik wilt maken van de mogelijkheid dient u ons hiervan binnen een termijn van 15 dagen na dagtekening van deze brief op de hoogte te brengen. Dit bericht is op <> ook reeds via e-mailadres: <<e-mail adres>> aan u verzonden. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Leiderdorp,

Pagina 41 van 56


Bijlage 12: Voorbeeldbrief definitieve gunning winnaar(s)


Geachte ………., In ons schrijven van ..-..-2006 hebben wij u geïnformeerd over de uitslag van de aanbesteding <> (nr. <>) en de voorgenomen gunning van de opdracht aan uw organisatie. De gemeente heeft binnen de gestelde termijn van 15 dagen geen bezwaren tegen het voorgenomen gunningbesluit ontvangen. De opdracht is daarom definitief aan u gegund. De overeenkomst zal ingaan op <> voor de duur van <> met daarna een optie tot verlenging voor maximaal <>. Wij zullen zo spoedig mogelijk contact met u opnemen voor het ondertekenen van de overeenkomst. Wij danken u voor uw deelname aan de aanbestedingsprocedure en zien uit naar een prettige samenwerking. Dit bericht is op <> ook reeds via e-mailadres: <<e-mail adres>> aan u verzonden. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Leiderdorp,

Pagina 42 van 56


Bijlage 13: Voorbeeldbrief definitieve gunning verliezer(s)


Geachte ………., In ons schrijven van ..-..-2006 hebben wij u geïnformeerd over de uitslag van de aanbesteding <> (nr. <>) en de voorgenomen gunning van de opdracht aan <>. De gemeente heeft binnen de gestelde termijn van 15 dagen geen bezwaren tegen het voorgenomen gunningbesluit ontvangen. De opdracht is daarom definitief aan <>. De overeenkomst zal ingaan op <> voor de duur van <> met daarna een optie tot verlenging voor maximaal <>. Wij danken u voor uw deelname aan de aanbestedingsprocedure. Dit bericht is op <> ook reeds via e-mailadres: <<e-mail adres>> aan u verzonden. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Leiderdorp,

Pagina 43 van 56


Bijlage 14: Voorbeeld offerteaanvraag onderhandse procedure 1. Beschrijving en omvang van de opdracht <>

2. Aanbestedingsprocedure

2.1 Type aanbestedingsprocedure De gemeente Leiderdorp (hierna te noemen ‘de gemeente’) wil op objectieve wijze een keuze maken voor de aanbesteding van <>. De selectieprocedure zal, conform het inkoop- en aanbestedingbeleid van de gemeente, worden uitgevoerd door middel van een meervoudige onderhandse aanbesteding. In totaal worden een <> leveranciers uitgenodigd om offerte uit te brengen. 2.2 Inwinnen van informatie (nota van inlichtingen) Vragen en opmerkingen over dit aanbestedingsdocument dienen uiterlijk op <> om <> uur per e-mail te worden ingediend bij<>. Hierbij dient aangegeven te worden op welk deel van het aanbestedingsdocument de vraag betrekking heeft. De vragen dienen opvolgend te worden genummerd. Alléén per e-mail gestelde en op tijd ontvangen vragen zullen worden geanonimiseerd en uiterlijk <> om <> uur worden beantwoord middels de nota van inlichting (NVI). De NVI dient te worden beschouwd als integraal onderdeel van het aanbestedingsdocument.

Pagina 44 van 56


3. Tijd, plaats en wijze van indienen van offertes De offerte dient in tweevoud en in de Nederlandse taal uiterlijk op <> om <> ontvangen te zijn. Ná dit uur ontvangen offertes zullen van beoordeling worden uitgesloten. De inschrijving dient te worden aangeleverd op het volgende adres: Postadres: Gemeente Leiderdorp t.a.v. <> <> <> Bezorgadres: Gemeente Leiderdorp <> <> Indien de inschrijving per post wordt verzonden dient gebruik te worden gemaakt van een gesloten envelop waarop vermeld staat: Offerte <> niet openen!!!! Het risico van slechte of vertraagde postbezorging, files, etc. is voor rekening van de inschrijver. Met strafport bezwaarde inzendingen zullen worden geweigerd. Per telex, telefax of e-mail ingediende inschrijvingen zullen niet worden geaccepteerd. Inschrijvingen die om welke reden dan ook niet op tijd zijn ontvangen bij de gemeente Leiderdorp zullen terzijde worden gelegd en niet in behandeling worden genomen. Vermeld bij het insturen van de offerte altijd het referentienummer van deze aanbesteding. Dit nummer is 2006-1708. Geef tevens duidelijk aan op de envelop of doos dat het hier een offerte betreft voor de aanbesteding <> en dat deze niet voor de sluitingsdatum (<> om <> uur) mag worden geopend.

Pagina 45 van 56


4. Voorwaarden voor deelneming 4.1 Inleiding De gemeente hanteert de onderstaande voorwaarden voor deelname aan deze aanbestedingsprocedure. Door ondertekening van bijlage f van dit aanbestedingsdocument verklaard inschrijver volledig en onvoorwaardelijke akkoord te gaan met de in dit hoofdstuk vermeldde voorwaarden voor deelneming aan deze aanbestedingsprocedure. 4.2 Voorbehoud De in deze offerteaanvraag gestelde eisen en vragen zijn gebaseerd op de op dit moment bekende huidige en toekomstige situatie bij de gemeente. Inschrijvers kunnen geen enkel recht ontlenen aan de in dit document genoemde planning, aantallen, oplossingen of specificaties. Deze dienen slechts ter indicatie van de dienstverlening en als basis voor de vergelijking tussen verschillende inschrijvers. De in dit document gevraagde oplossingen zijn gebaseerd op de op het moment van schrijven bekende en beschikbare technologie. Ontwikkelingen in de techniek of in de markt kunnen er voor de gemeente aanleiding toe geven om van inschrijvers te verlangen dat op het moment van levering van de prestatie wordt voldaan aan de dan vigerende standaarden en prestaties. 4.3 Tijdelijke of definitieve stopzetting De gemeente behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, bij onvoorziene omstandigheden de gehele aanbestedingsprocedure tijdelijk of definitief te stoppen. Voor dit risico kan de gemeente (zolang de opdracht formeel nog niet is gegund) niet aansprakelijk worden gesteld. Inschrijvers kunnen op geen enkele wijze hieraan rechten ontlenen, noch is de gemeente op wat voor wijze dan ook in dit geval schadeplichtig. Inschrijvers zijn zich hiervan bewust en aanvaarden het feit dat zij meedoen aan deze aanbesteding voor eigen rekening en risico. 4.4 Kostenvergoeding Inschrijvers hebben zowel vanwege het hierboven beschreven voorbehoud als in het algemeen geen recht op vergoeding van enigerlei kosten, gemaakt in het kader van deze aanbesteding. 4.5 Onjuistheden Deze offerteaanvraag met alle bijbehorende bijlagen is met zorg samengesteld. Mocht u desondanks tegenstrijdigheden en/of onvolkomenheden tegenkomen dan dient u dat aan te geven door middel van het sturen van een e-mail naar <<e-mail adres invullen>> indien naderhand blijkt dat deze offerteaanvraag tegenstrijdigheden en/of onvolkomenheden bevat welke niet door inschrijvers zijn opgemerkt zijn deze voor risico van de inschrijvers. 4.6 Communicatie Bij constatering van enig contact tussen inschrijver en leden van de beoordelingscommissie of het projectteam, uitgezonderd contact volgens bovenstaande procedure, zal de inschrijver niet meer voor beoordeling in aanmerking komen. 4.7 Nederlandse taal Alle correspondentie (zowel schriftelijk als mondeling) zal en dient te geschieden in de Nederlandse taal.

Pagina 46 van 56


4.8 Vertrouwelijkheid De informatie in de offerteaanvraag zal volstrekt vertrouwelijk blijven en zal slechts aan medewerkers en personen worden getoond die voor het uitbrengen van de offerte daarvan kennis moeten nemen. De vertrouwelijkheid zal ook worden bewaard wanneer de offerte niet tot een overeenkomst zal leiden. 4.9 Intellectueel eigendom Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van de gemeente niets uit deze offerteaanvraag worden verveelvoudigd (anders dan voor het doel van deze offerteaanvraag) door middel van druk, fotokopie, microfilm, of anderszins. Dit is zowel van toepassing op de gehele offerteaanvraag als op delen van de offerteaanvraag. 4.10 Opbouw offerte De offerte van inschrijver is opgebouwd conform de checklist zoals opgenomen in 14a van dit aanbestedingsdocument. 4.11 Ontbreken informatie Het risico van het ontbreken van informatie en/of antwoorden door onjuiste of onvolledige overname van overzichten, gegevens of verklaringen, berust bij inschrijver en kan leiden tot uitsluiting van verdere beoordeling of puntenverlies bij de beoordeling van de gunningcriteria. 4.12 Instemming Het indienen van een offerte houdt in dat inschrijver instemt met alle in dit aanbestedingsdocument genoemde voorwaarden voor deze aanbestedingsprocedure. 4.13 Contactpersonen inschrijver De gemeente wenst het contact met inschrijver te laten verlopen via één contactpersoon en één plaatsvervanger van deze contactpersoon. De namen en telefoonnummers van de contactpersoon en zijn/haar plaatsvervanger dienen in bijlage a te worden vermeld. 4.14 Inkoopvoorwaarden De algemene inkoopvoorwaarden van de gemeente (zie 14h) zijn van toepassing zijn in deze aanbesteding en op de te sluiten raamovereenkomsten. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden van inschrijver, hoe ook genaamd, wordt hiermee uitdrukkelijk van de hand gewezen. 4.15 Geldigheid offerte De offerte heeft een geldigheid van <> maanden te rekenen vanaf de uiterste datum voor het indien van de offertes (<>). 4.16 Door inschrijver verstrekte informatie De door inschrijver verstrekte informatie wordt na afloop niet geretourneerd, tenzij deze te laat is ontvangen.

Pagina 47 van 56


5. Beoordelingsprocedure De offertes worden in eerste instantie gecontroleerd op volledigheid. Het ontbreken van informatie kan leiden tot uitsluiting van verdere beoordeling. Vervolgens worden de offertes beoordeeld aan de hand van uitsluitingcriteria (14c). Indien inschrijver niet kan voldoen aan de uitsluitingcriteria zal haar offerte worden uitgesloten van verdere behandeling Daarna zullen de offertes die aan de uitsluitingcriteria hebben voldaan op basis van het programma van eisen worden beoordeeld. Een offerte die niet voldoet aan de gestelde minimumeisen kan worden uitgesloten van verdere behandeling. Het programma van eisen is opgenomen in bijlage g. De offertes die ook aan de in het programma van eisen gestelde minimumeisen voldoen worden vervolgens aan de hand van de gunningcriteria beoordeeld. Het gunningcriterium ‘laagste prijs’ is hierbij van toepassing. Inschrijver vermeldt in haar aanbiedingsbrief, rekening houdend met de in het programma van eisen gestelde minimum eisen, haar totaalprijs voor de uitvoering van de opdracht.

6. Gunning Na beoordeling van de ontvangen offertes zal de opdracht worden gegund aan de inschrijver waarvan de offerte als <<‘laagste prijs of economisch meeste voordelige aanbieding>>’ kan worden aangemerkt. De Wet BIBOB biedt de mogelijkheid voor een aanbestedende dienst om het 'Bureau BIBOB' om advies te vragen. De gemeente zal, indien zij dit in het kader van deze aanbesteding van belang acht, gebruik maken van deze mogelijkheid.

Pagina 48 van 56


Bijlage a: Checklist opbouw offerte

Omschrijving

Aanleveren in format conform

Aanbiedingsbrief met daarin vermeld de door Eigen format inschrijver aangeboden totaalprijs voor het inschrijver uitvoeren van het project. Algemene gegevens inschrijver Bijlage 2 Eigen verklaring rechtsgeldige ondertekening inclusief bewijs van inschrijving in het Bijlage 4 + bewijs Handelsregister of een buitenlandse tegenhanger van inschrijving daarvan conform de in het land van vestiging geldende wetgeving. Eigen verklaring behorende bij U2 t/m U7 Bijlage 5 Verklaring van de fiscus of een andere bevoegde Format van fiscus of overheidsinstantie van het land van oorsprong of andere bevoegde van herkomst behorende bij U8 overheidsinstantie Eigen verklaring behorende bij hoofdstuk 5 Bijlage 6 Ingevuld overzicht programma van eisen Bijlage 7 Eventuele bewijsstukken m.b.t. programma van Eigen format eisen inschrijver

Plaats in offerte inschrijver Tab 1 Tab 2

Tab 3

Tab 3 Tab 3 Tab 4 Tab 5 Tab 5

Pagina 49 van 56


Bijlage b: Algemene gegevens inschrijver

Gegevens inschrijver Handelsnaam Statutaire naam Postbus Postcode/ Plaats Straatnaam en huisnummer Postcode/ Plaats Telefoonnummer Telefaxnummer Website

1e contactpersoon van inschrijver voor deze aanbesteding Naam 1e contactpersoon Functie Telefoonnummer Telefoonnummer mobiel E-mail adres Vervangende contactpersoon van inschrijver voor deze aanbesteding Naam vervangende contactpersoon Functie Telefoonnummer Telefoonnummer mobiel E-mail adres

Pagina 50 van 56


Bijlage c: Uitsluitingcriteria Indien één van de onderstaande uitsluitingcriteria (U1 t/m U8) op inschrijver van toepassing is zal worden besloten haar offerte niet verder in behandeling te nemen. Nr.

U1

U2

U3

U4

U5

U6

U7

U8

Uitsluitingcriteria

In te dienen bewijsstuk

Inschrijver dient bijlage 4 volledig ingevuld inclusief een bewijs van inschrijving in het Handelsregister of Inschrijver staat niet ingeschreven in het een buitenlandse tegenhanger Handelsregister of een buitenlandse daarvan conform de in het land van tegenhanger daarvan conform de in zijn land vestiging geldende wetgeving, niet van vestiging geldende wetgeving. ouder dan drie maanden te rekenen vanaf de uiterste datum voor het indien van de offertes bij te voegen. Inschrijver verkeert in staat van faillissement, vereffening, akkoord of surséance van betaling, dan wel zijn werkzaamheden heeft gestaakt of in een andere soortgelijke toestand verkeert ingevolge een gelijkaardige nationaal rechtelijke procedure. Inschrijvers faillissement is aangevraagd, of tegen inschrijver is een procedure van vereffening of akkoord of surséance van betaling dan wel een andere soortgelijke nationaal rechtelijke procedure aanhangig gemaakt. Inschrijver is, bij een rechterlijke beslissing die kracht van gewijsde heeft, veroordeeld geweest voor een delict dat zijn Inschrijver dient bijlage 5 volledig beroepsmoraliteit in het gedrang brengt. ingevuld bij te voegen. Inschrijver heeft in de uitoefening van zijn beroep een ernstige fout begaan, vastgesteld op elke grond die de aanbestedende diensten aannemelijk kunnen maken. Inschrijver heeft niet aan zijn verplichtingen voldaan ten aanzien van de betaling van de sociale verzekeringsbijdragen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij gevestigd is of van het land van de aanbestedende dienst. Inschrijver heeft zich in ernstige mate schuldig gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van de inlichtingen die overeenkomstig dit hoofdstuk kunnen worden verlangd. Als bewijs dient inschrijver een Inschrijver heeft niet aan zijn verplichtingen verklaring van de fiscus of een andere voldaan ten aanzien van de betaling van zijn bevoegde overheidsinstantie van het belastingen overeenkomstig de wettelijke land van oorsprong of van herkomst, bepalingen van het land waar hij gevestigd waaruit blijkt dat door inschrijver is of van het land van de aanbestedende steeds aan voornoemde dienst. verplichtingen voldaan is, bij te voegen.

Pagina 51 van 56


Bijlage d: Eigen verklaring rechtsgeldige ondertekening (U1) Invulinstructie: De bevoegdheid van vertegenwoordiger blijkt wel/niet uit de bijgevoegde inschrijving in het handelsregister of een buitenlandse tegenhanger daarvan. Let op ! het bewijs van inschrijving dient inschrijver bij deze bijlage te voegen. Indien er sprake is van een machtiging, dient de bevoegdheid van de machtigingverlener direct te blijken uit de bijgevoegde inschrijving in het handelsregister of een buitenlandse tegenhanger daarvan.

Antwoord op invulinstructie Wel Niet

Machtiging noodzakelijk ? Nee Ja

In te vullen en ondertekenen verklaring ? Uitsluitend verklaring A Verklaring A en B

Verklaring A: Bevoegdheid blijkt direct uit inschrijving Handelsregister Naam inschrijver Ten deze vertegenwoordigd door Functie vertegenwoordiger Verklaart hierbij dat: dat hierboven genoemde vertegenwoordiger bevoegd is inschrijver, in het kader van deze aanbestedingsprocedure, rechtgeldig te vertegenwoordigen. Deze bevoegdheid blijkt: • uit de inschrijving in het Handelsregister of een buitenlandse tegenhanger daarvan; • uit een machtiging middels verklaring B in deze bijlage. Handtekening rechtsgeldige vertegenwoordiger

Plaats en datum

Verklaring B: Machtiging Naam machtigingverlener Functie machtigingverlener Verklaart hierbij dat: dat de in verklaring A in deze bijlage genoemde vertegenwoordiger van inschrijver, gemachtigd is om inschrijver in het kader van deze aanbestedingsprocedure, rechtsgeldig te vertegenwoordigen. Handtekening machtigingverlener

Plaats en datum

Pagina 52 van 56


Bijlage e: Eigen verklaring behorende bij U2 t/m U7

Naam inschrijver Ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door Functie rechtsgeldige vertegenwoordiger Verklaart hierbij dat: • Zij niet in staat van faillissement, vereffening, akkoord of surseance van betaling verkeert dan wel haar werkzaamheden heeft gestaakt of in een andere soortgelijke toestand verkeert ingevolge een gelijkaardige nationaal rechtelijke procedure. • Haar faillissement niet is aangevraagd, tegen haar geen procedure van vereffening of akkoord of surseance van betaling dan wel een andere soortgelijke nationaal rechterlijke procedure aanhangig is gemaakt. • Zij niet bij een rechtelijke beslissing die kracht van gewijsde heeft, veroordeeld is geweest voor een delict dat zijn beroepsmoraliteit in het gedrang brengt. • Zij niet in de uitoefening van haar beroep een ernstige fout heeft begaan, vast gesteld op elke grond die de opdrachtgever aannemelijk kan maken. • Gemelde onderneming geen onderneming is die niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van zijn belastingen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij gevestigd is of in het land van de aanbestedende dienst. • Zij zich niet in ernstige mate schuldig heeft gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van de inlichtingen of deze inlichtingen niet heeft verstrekt.

Handtekening rechtsgeldige vertegenwoordiger

Plaats en datum

Pagina 53 van 56


Bijlage f: Eigen verklaring behorende bij hoofdstuk 4

Naam inschrijver Ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door Functie rechtsgeldige vertegenwoordiger Verklaart hierbij dat: zij volledig en onvoorwaardelijke akkoord te gaat met de in hoofdstuk 4 van dit aanbestedingsdocument vermeldde voorwaarden voor deelneming aan deze aanbestedingsprocedure. Dit hoofdstuk 4 bevat de volgende paragrafen: 4.1 Inleiding 4.2 Voorbehoud 4.3 Tijdelijke en definitieve stopzetting 4.4 Kostenvergoeding 4.5 Onjuistheden 4.6 Communicatie 4.7 Nederlandse taal 4.8 Vertrouwelijkheid 4.9 Intellectueel eigendom 4.10 Opbouw offerte 4.11 Ontbreken informatie 4.12 Instemming 4.13 Contactpersonen inschrijver 4.14 Inkoopvoorwaarden 4.15 Geldigheid offerte 4.16 Door inschrijver verstrekte informatie Handtekening rechtsgeldige vertegenwoordiger

Plaats en datum

Pagina 54 van 56


Bijlage g: Programma van eisen Inschrijver dient in de kolom ‘Akkoord ja/nee’ per gestelde eis aan te geven of zij akkoord gaat met deze eis. Indien inschrijver volledig en zonder enig voorbehoud akkoord gaat dan vult zij ‘ja’ in. Indien inschrijver niet of slechts gedeeltelijk akkoord gaat met de gestelde eis dan vult zij ‘nee’ in. Nr.

Eisen

Eventuele toelichting en bewijsstukken

Akkoord ja/nee

Pagina 55 van 56


Bijlage h: Algemene Inkoopvoorwaarden Leiderdorp

Pagina 56 van 56

NOTA INKOPEN EN AANBESTEDEN IN DE GEMEENTE LEIDERDORP

Recommend Documents