Noordoost Brabant is een 5 regio Tien topondernemers
spreken zich uit over kansen en uitdagingen
5
2
5-sterrenregio heeft de ambitie om Noordoost Brabant een regio van wereldklasse in Food, Health, Farma te maken. Excellente innovatie, duurzame samenwerking en verbinding tussen ondernemingen, overheid en onderwijs, zijn essentieel voor dit streven. Tien topondernemers vertellen over waar ze nu staan en wat hun wensen en dromen zijn voor de toekomst van 5-sterrenregio Noordoost Brabant.
3
Visies verbinden Bob Hutten is algemeen directeur van Hutten Catering in Veghel. Tim Kievits is CEO van biotechnologiebedrijf PamgGene in ’s-Hertogenbosch. ‘De 5-sterrenregio’, aldus Bob Hutten, ‘kan contexten openen tussen sectoren en bedrijven. In de foodsector zie ik een gat tussen marktvraag en aanbod. Neem oncologische voeding. Bij kankerpatiënten vermindert vaak de eetlust met bijna 50 procent. Speciale voeding is dan de oplossing. Dan gaat het vaak om kleinere hoeveelheden. Maar de industrie produceert vaak pas vanaf 100.000 stuks. Het gevolg is dat niemand dit voedingsvraagstuk oppakt. We moeten proeffabrieken bouwen voor het ontwikkelen van nieuwe voedingsconcepten, waar bedrijven compromisloos nieuwe ideeën bouwen en nieuwe producten vermarkten.’
‘Kwaliteit van leven is het overkoepelende thema’ Bob Hutten
4
Tim Kievits
Oncologie en voeding
5
Het moet er gewoon komen, vinden ze bij Hutten Catering. Speciale voeding voor kankerpatiënten. Eten moet ook voor hen een feest zijn. Mensen die pijn hebben moeten voeding krijgen die lekker smaakt. Dat kan door wei-eiwitverrijking. Het concept is inmiddels klaar. Er liggen tachtig recepturen, van worstenbroodjes tot soepen en pasta’s. Bob Hutten: ‘Nu moeten we de markt laten zien dat we het hebben en zeggen: Kom maar op en werk met ons samen om het naar de markt te brengen. Daarvoor is nodig dat verschillende partijen vanuit een breed perspectief naar het product kijken.’
Tim Kievits: ‘Wij verbeteren de kwaliteit van leven door geavanceerde technologie te ontwikkelen. PamGene maakt een chip die eiwitactiviteit in cellen zichtbaar maakt. Onderzoekers kunnen bovendien medicijnen op de chip aanbrengen en zien welke eiwitten op die medicijnen reageren. Hoogwaardige technologie waarvoor wij hoogwaardige partners in de regio nodig hebben, die net als wij de kwaliteit van leven willen verhogen. Daarvoor zie ik een taak weggelegd voor de 5-sterrenregio: verbind visie en gelijkgestemde ondernemers met elkaar. Organiseer ontmoetingen en zorg voor een visie die ruimte geeft aan ambitie.’ Volgens beide ondernemers is kwaliteit van leven een geschikt overkoepelend thema om regio en bedrijven te verbinden. ‘Samenwerken aan de beste kwaliteit van leven in de regio heeft iets groots! En richt zich op betekenis voor mensen. Laat dit de excellente regio zijn waar gedurfde initiatieven in food, farma & health gewoon snel tot ontplooiing komen.’
5
Doelen stellen Peter Beckers is lid van de raad van bestuur van VION Food Group. Willy Spaan is bestuursvoorzitter van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. ‘Wij noemen onszelf VION Food bedrijf’, opent Peter Beckers. Het slachten van runderen en varkens leidt tot een bron aan ingrediënten en vleesproducten die we dagelijks op ons bordje terugvinden. In ons business-model zit veel toegevoegde waarde in het verder uit elkaar rafelen van bloed of beenderen. Zo bevat bloed ongelooflijk veel belangrijke eiwitten voor toepassingen in food, health en farma. Uit beenderen halen we beendermeel voor de petfood, beendervet voor de vetindustrie en gelatine wederom voor de food, health en farma industrie. We opereren wereldwijd met bijna 27.500 medewerkers, maar onze innovaties vinden voor een deel plaats in Brabant. Vion maakt heldere keuzes: niet of wel durven kiezen is het gevaar, maar tegelijkertijd de uitdaging, ook van de 5-sterren regio’. Willy Spaan: ‘Ik noem dit ziekenhuis weleens een stad van beroepen, met hoog opgeleide zorgprofessionals. Die zijn van nature nieuwsgierig en voortdurend bezig met het stellen van nieuwe, uitdagende doelen. In mijn optiek zou de 5-steren regio een duidelijke missie moeten hebben. Formuleer een ambitie. Zorg voor commitment. Maak een tijdspanne, met helder omschreven doelen. En toets de behaalde resultaten. Dat is de echte proof of the pudding. Durven we het te meten en als we het niet halen durven we dan te zeggen: gefaald? Of als we het wel halen: succes! Voor echt succes in innovatie, zo leert mijn betrokkenheid bij de ontwikkeling van het bioscience park in Leiden, is intensieve uitwisseling tussen de belanghebbende partijen essentieel.’ Beide bestuurders onderstrepen het belang van een ambitieus doel voor de 5-sterren regio. ‘Over tien jaar zou dit de gezondste regio in de wereld moeten zijn. Met zo’n ambitie breng je mensen in beweging. Burgers en ondernemers. Milieu en economie. Zo’n gezamenlijk doel werkt als een magneet. De gezondste regio in de wereld spreekt tot de verbeelding! Daar wil je graag wonen, werken en je kinderen laten opgroeien. Zo’n regio heeft de toekomst.’
6
Ergonomische afdeling
5
Bij de inrichting van het gebouw stelt het Jeroen Bosch Ziekenhuis een bijzonder doel: een volledig in hoogte verstelbare ergonomische opstelling voor de afdeling pathologie. Een lokaal bedrijf gespecialiseerd in roestvrijstalen meubels realiseert het in samenwerking met de pathologen. Wie de afdeling op loopt, ziet een prachtig ingerichte snijruimte. Alles in de ruimte kan omhoog. De krukken, de tafels en zelfs de kastjes. Nergens ter wereld is dit te vinden en het is allemaal zelf bedacht. Om dit soort samenwerkingsinitiatieven nog meer ruimte te geven, heeft het ziekenhuis een speciaal innovatieforum opgezet. Kennis delen in goede samenwerking met partners is de kern van succesvolle innovatie.
‘Duidelijke keuzen vragen meer dan je denkt’ Peter Beckers
Willy Spaan 7
Waarde toevoegen Algemeen directeur Ton de Weerd van Marel Stork in Boxmeer. Directielid Roel Schutten van ondernemersorganisatie ZLTO. ‘Onze fabriek’, benadrukt Ton de Weerd, ‘is een van de modernste in de wereld in productiesystemen voor de pluimveeverwerkende industrie. Hier in Boxmeer zitten vijf spelers van wereldformaat in de agro-industrie. MSD Animal Health Nederland (Intervet), Hendrix UTD BV, Nutreco, Marel Stork en Hendrix Poultry Breeders, dat het genetisch materiaal levert voor de legkippen. Bijna alle bedrijven zijn nummer 1, 2 of 3 in hun branche in de wereld. Je mag hier dus rustig spreken van een toplocatie. Wij hebben gekozen om onze kernactiviteiten in Boxmeer te houden. Daar ben ik trots op. Hier zit de kennis van machinebouw en het cluster van onze innovatiepartners. Alleen zo kunnen we samen op een snelle manier nieuwe producten beschikbaar maken voor de markt. Dat houdt de werkgelegenheid in onze regio.’
‘Het is de kunst om de kracht van al die bedrijven vrij te maken’ Ton de Weerd
8
Roel Schutten
‘Ondernemerschap en innovatie gaan hand in hand’, aldus Roel Schutten. ‘Brabantse boeren en tuinders realiseren samen met ketenpartners voor bijna 10 miljard aan toegevoegde waarde. Het ondernemerschap in de groene ruimte wordt diverser en duurzamer. De tuinder is een leverancier van tomaten, maar steeds meer ook een producent van energie en de varkenshouder heeft wellicht ook een vergisting-installatie op zijn bedrijf. Agrarische ondernemers willen echt waarde toevoegen voor consumenten en zijn overtuigd dat dat op een duurzame, verantwoorde manier moet. Duurzaam ondernemen is echter een ding, dat bedrijfseconomisch verantwoord doen, een ander. De meerwaarde van de 5-sterrenregio ligt erin overheid en onderwijs samen te brengen en die spanning om te zetten in energie. Innoveren, zo vinden beiden, kun je nooit alleen. ‘Om te kunnen innoveren in een sector is het van belang dat alle schakels van de keten in een gebied aanwezig zijn. In Noordoost-Brabant zitten alle agro-industriële partijen bij elkaar. De regio kan zich ontwikkelen tot een innovatieve kraamkamer: hier bedenken en vervolgens exporteren.’
Young professionals
5
Bedrijven krijgen steeds meer de taak om student en jonge medewerkers te inspireren. Binnen de agrarische sector is er frequent overleg tussen bedrijven als Marel Stork, MSD Animal Health Nederland (Intervet), Hendrix UTD BV en Nutreco. Hieruit is het Young Professionals Netwerk voortgekomen. Mochten jongeren een andere uitdaging willen, dan kunnen ze makke-lijker de stap maken van het ene naar het andere bedrijf. Zo blijven jongeren voor de regio behouden. Een ander initiatief is het aanbieden van praktijkgericht onderwijs binnen de bedrijven zelf. Zo heeft MSD Animal Health Nederland (Intervet) in Boxmeer een laborantenschool-dependance opgezet.
9
Helderheid creëren Paul Bleijs is directeur van de Heineken brouwerij in ’s-Hertogenbosch. Huub Fransen is directeur van diervoederspecialist Fransen Gerrits in Erp. ‘Dit is een complexe brouwerij’, aldus Paul Bleijs. ‘Wij maken 52 soorten bier die andere brouwerijen niet kunnen maken. De uitdaging is om alle bieren op de hoogste kwaliteit te brouwen, zonder de kosten uit het oog verliezen. Wij willen de meest efficiënte specialiteitenbrouwerij zijn; dat maakt ons trots. Die boodschap dragen we uit naar onze mensen, zodat zij hun job iedere dag een beetje beter willen doen. Dat lukt alleen als je boodschap helder is. Het mobiliseert de hele organisatie rond één doel. Datzelfde geldt voor de 5-sterrenregio: vertel een helder verhaal waar inwoners en ondernemers trots op kunnen zijn. Alleen dan wordt de 5-sterrenregio een krachtige eenheid.’ ‘Helderheid en eenvoud zijn essentieel voor succes’, onderschrijft Huub Fransen. ‘Voor ons bedrijf ligt het wat moeilijker dan voor Heineken: wie geen boer is, kent ons niet. Onze onderneming richt zich op professionals. Tegen burgers zou ik zeggen dat we niet gewoon voer maken, maar hoogwaardig voedsel. We vragen ons voortdurend af of soja duurzamer kan worden gemaakt of hoe we het gebruik van antibiotica kunnen verminderen. Er schuilt een heel verhaal achter ons voedsel. Wij hebben mensen nodig die dat verhaal kunnen vertellen. Ik zou daarom een oproep willen doen aan de onderwijsinstellingen in de regio. Wij hebben vakmensen nodig, mensen die weten wat een varken eet, hoe een varken gehouden wordt, wat een varken doet en wat de boer moet doen.’ Heineken brouwt premium bier, Fransen Gerrits produceert hoogwaardig veevoer. Twee heldere verhalen van twee ondernemers. ‘Wij dagen de 5-sterrenregio uit om te kiezen voor een helder verhaal. Dan blijft Brabant met de bedrijven in food, health en farma de tweede pijler van de Nederlandse economie.’
10
Kennis delen
5
Cruciaal voor een sterke regio is de optimale beschikbaarheid en uitwisseling van kennis tussen ondernemers en kennisinstituten. Daartoe heeft Heineken de samenwerking gezocht met Avans Hogeschool. Het idee is dat HAS en het Koning Willem I College in een later stadium aanhaken. Samen bouwen Heineken en Avans een knowledge transfer centre op. Studenten verdiepen zich een half jaar in technieken om productiviteit en efficiëntie te verbeteren. Bedrijven als Heineken geven de studenten de gelegenheid waardevolle praktijkervaring op te doen. Het midden- en kleinbedrijf kan deze opgedane kennis naderhand via het AVANS knowledge transfer centre weer inhuren. Ondernemingen en kennisinstituten bouwen zo aan een regio waarin duurzame relaties centraal staan.
‘Dynamiek zorgt voor groei’ Huub Fransen
Paul Bleijs
11
Bruggen bouwen Bioloog Guido Zaman en chemicus Rogier Buijsman zijn directeuren van het door hen opgerichte Netherlands Translational Research Center (NTRC). ‘Wij zijn beiden oud-medewerkers van MSD/Organon’, opent Guido Zaman. ‘Toen de reorganisaties bekend werden, hebben we ons bedrijf NTRC opgericht. Onze missie is een bijdrage te leveren aan de bestrijding van ziekten. Wij doen dat door zelf medicijnen te ontwikkelen of een deel van dat ontwikkelingsproces te doen. Ons bedrijf slaat de brug over het ‘innovatiegat’ dat bestaat tussen de conceptuele biologie die aan universiteiten wordt bedreven en het feitelijke geneesmiddelenonderzoek van farmaceutische bedrijven. Wij vertalen academische resultaten naar een stof die klaar is voor klinische onderzoeken. Daar nemen farmaceutische bedrijven het van ons over.’
Rogier Buijsman
Guido Zaman
‘Onze missie is om een bijdrage te leveren aan de bestrijding van ziekten’ 12
‘De ontwikkeling van een geneesmiddel is even ingewikkeld als de lancering van een spaceshuttle’, vervolgt collega-directeur Rogier Buijsman. ‘Een geneesmiddel lijkt misschien één stofje, maar er schuilt veel technologie achter. Het onderzoek naar een nieuw geneesmiddel duurt rustig twaalf tot zestien jaar. Het kost zoveel tijd, omdat je de werkzame stof steeds actiever wilt krijgen. Ook verminder je de bijwerkingen, net zo lang tot het resultaat geschikt is om op de markt worden gebracht.’ De directeuren geloven heilig in de toegevoegde waarde van samenwerking met andere partijen. Ze zien daarin voor de 5-sterrenregio een belangrijke rol weggelegd om samenwerking tussen ondernemingen en kennisinstituten in de regio en daarbuiten te bevorderen. ‘De opstartkosten van een bedrijf in onze branche liggen hoog. Je hebt laboratoria nodig, goede infrastructuur en hoogopgeleide mensen. De 5-sterrenregio zou een rol kunnen spelen in het faciliteren van dergelijke bedrijven, maar ook in het interesseren van investeerders.’
Concentratie van kennis
5
Bruggen bouwen is de centrale gedachte achter het Life Sciences Park in Oss. Op het voormalige terrein van MSD Research zullen talloze kleine, innovatieve bedrijven op het gebied van farmacie zich vestigen, waaronder ook NTRC. Die bedrijven, werkzaam op verschillende deelterreinen van life sciences, kunnen profiteren van elkaars expertise. Per saldo zal de 5-sterrenregio door de concentratie van farmaceutische kennis een enorme impuls krijgen. Gemeentelijke, provinciale en landelijke overheden zoals het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zijn betrokken bij de realisatie van de campus. Life Sciences is door de rijksoverheid benoemd tot een van de negen topsectoren van de Nederlandse economie. De 5-sterrenregio herbergt over een paar jaar een topcampus in een van die sectoren.
13
5-sterrenregio Noordoost Brabant is sterk in Food, Health en Farma. Als we investeren in duurzame samenwerking, excellente innovatie en gedurfd ondernemerschap, wacht een mooie toekomst voor de regio. Groeit u met ons mee?
14
5
15
5 Excellence in Food Health Farma
www.5-sterrenregio.nl
