DE NIEUWSBRIEF VAN MX.SYSTEMS / MAART 2010 / NR.4
INHOUD 1 — Nooit een punt achter .net —
2 — voorwoord — Jublieumjaar MX.Systems —
3 — de basis is wederzijds vertrouwen bert visschers van het waterschapshuis over iris en arco —
4 — programeren en timmeren aat van den heuvel —
5 — covs! — wadloopgidsen waarschuwen met mfps voor overstromingen —
6 — woningbouwcorporaties en gis —
Kennis, ervaring en handigheid opbouwen met nieuwe techniek
Nooit een punt achter .NET Handig, robuust, overzichtelijk en steeds sneller. Maar ook matig gedocumenteerd, vaak té flexibel en duizelingwekkend van omvang. Nogal tegengestelde eigenschappen, die desondanks alle op .NET van toepassing zijn. Bij MX.Systems hebben de voordelen duidelijk de overhand: zo’n tachtig procent van de nieuwbouwapplicaties wordt geprogrammeerd met de .NET-bouwstenen en de laatste versie van de Microsoft-ontwikkelomgeving.
loopt waarschijnlijk al weer achter de feiten aan. Het is gewoon niet mogelijk een punt achter .NET te zetten.
De bouwsteen is een soort lego-blokje. Aan dat blokje kun je zien waar het zo’n beetje voor bedoeld is. Vervolgens pas je het toe op basis van het idee dat je erover hebt. Dan blijkt dat object voortdurend iets te doen wat jij niet wilt, of het werkt veel te stroperig. Je zoekt er uitleg bij, maar de juiste informatie is lastig te vinden en helpt ook niet echt. Dan valt ineens het kwartje: “O, het moet zo!” Je bekijkt de uitleg nog een keer en leest er nu precies in wat je daarnet zelf als oplossing had bedacht.
“Bouwstenen met een duizelingwekkend aantal mogelijkheden”
Hoog tempo Deze combinatie van trial and error, inventiviteit en gedegen speurwerk zal de .NET-programmeur vertrouwd voorkomen. Het is een bekend verschijnsel in de IT: je bent met z’n allen bezig met een instrument dat nooit af is en dat in hoog tempo blijft veranderen. Een programmeur die denkt de handigste manier te hebben gevonden om iets te maken,
Toch zijn .NET en de variant voor het web, ASP.NET, erg in trek. Ook bij MX.Systems, waar het objectgeoriënteerde programmeren al veel wordt toegepast. Zo’n tachtig procent van alle nieuwbouwapplicaties is met .NET gebouwd, vooral voor webtoepassingen. De nieuwe techniek wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de bouw van webwinkels, forums, online
administratie, webservices en allerlei andere webapplicaties. Met ASP.NET kun je pagina’s opbouwen, gegevens uit een database tonen en wijzigen, websitebeveiliging regelen en gebruikersprofielen aanmaken. Data en functionaliteit .NET dankt zijn populariteit aan het werken met objecten: bouwstenen die zowel data als functionaliteit bevatten. Dat werkt sneller dan een hoop andere programmeertalen, waarbij heel veel codes ingetikt moeten worden. Daarnaast is het .NET-pakket voorzien van een goede ‘developer kit’, een handige en overzichtelijke ontwikkelomgeving die tegelijkertijd behoorlijk robuust is: een rijke gereedschapkist waarmee je vlug en goed complexe applicaties kan maken.
< 1 >
Beste lezer, In 2009 zijn we begonnen met de herinrichting van onze computerruimte. Daarvoor is een hogere aansluitwaarde van de elektriciteitsvoorziening nodig. In de lente van 2009 hebben we die aangevraagd. In onze onschuld gingen we er toen nog vanuit dat dit een erg eenvoudige zaak zou zijn. We hadden er echter niet op gerekend dat de nutssector in de ‘de-centralisatiefase’ zat. Eneco, onze elektriciteitsleverancier, is inmiddels gesplitst in drie bedrijven; een prachtig voorbeeld van functiescheiding. Na ongeveer negen maanden bellen, onderzoeken en ontvangen van vertegenwoordigers van de verschillende bedrijven, lag er eindelijk een offerte. Na ons zoveelste telefoontje kwamen zelfs de mensen bij Eneco tot de conclusie dat het, toen het nog één bedrijf was, veel eenvoudiger ging. En dan het geld: de uitvoering zélf was 3000 euro, maar de kosten om uiteindelijk tot deze offerte te komen, waren hier een veelvoud van. Ook in de ICT zien we dit verschijnsel regelmatig terugkeren. Toen de gemeenten een start maakten met hun automatisering, werden er verschillende gemeentelijke automatiseringscentra opgericht. Maar na verloop van tijd gingen de gemeenten gewoon weer hun eigen weg op het automatiseringspad. Op dit moment komen de centralisatiegedachten weer bovendrijven en zien we gemeenten weer hun ICT-krachten bundelen. Kortom, het is een golfbeweging die we eens in de 10 tot 15 jaar zien optreden. Maar wat is nu beter? Bij centralisatie zal het vaker over business-cases en procedures gaan, en minder over de wensen van de gebruiker. Bij de decentralisatie kunnen de vele gebruikerswensen de kosten verhogen. Er is één zekerheid. De golfbeweging kost vaak handen vol geld. Geld dat mijns inziens beter kan gaan naar de verbetering van de kwaliteit van de benodigde hulpmiddelen en de kwaliteit van de dienstverlening naar de burger.
12345
Paul Hilkhuysen, Directeur MX.Systems
> Vervolg van pagina 1 En dan is er natuurlijk de kwantiteit. .NET bevat een enorm aantal objecten, die een duizelingwekkend aantal mogelijkheden opleveren. Feed back Die zeer rijk gevulde ‘standaardbibliotheken’ met bouwstenen brengen natuurlijk ook problemen met zich mee. Want welk object ga je hoe gebruiken? De documentatie van Microsoft staat nog in de kinderschoenen, dus programmeurs worden niet echt bij de hand genomen. Informatie over wat je met de objecten kan doen en hoe je ze kunt gebruiken, is lastig te vinden. Er staan wel voorbeelden in de documentatie, maar die zijn vaak zo ingewikkeld en uitgebreid, dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Microsoft krijgt gelukkig wel een hoop feedback van de vele .NET-gebruikers en past deze informatie weer toe om de help-functie te verbeteren. Maar verder moet de programmeur vooral op het web, bij de ‘community’ naar antwoorden zoeken, creatief zijn en veel uitproberen. Wie, zoals de medewerkers van MX.Systems, veel met DOT.NET werkt, vergroot werkende weg zijn kennis, ervaring en handigheid. Daardoor is het mogelijk om steeds beter en sneller met de nieuwe techniek te werken en gaan de voordelen van .NET zich uitbetalen. Voor blijvend succes is er vervolgens één belangrijke voorwaarde: kijk regelmatig of het toch niet ondertussen weer handiger kan. Vaak betekent dat weer opnieuw beginnen en nóg beter worden.
Jublieumjaar MX.Systems Behalve dat het jaar 2000 in het teken stond van een nieuw millennium, was er destijds een aantal andere belangrijke nieuwsfeiten. Zo bereikte de AEX, de belangrijkste graadmeter van de Amsterdamse effectenbeurs, de hoogste stand ooit (701,56 punten). En was Nederland het eerste land ter wereld waar euthanasie werd gelegaliseerd. Verder bracht Nina Brink onder veel media-aandacht haar World Online naar de beurs. Wat in 2000 niet de krantenkoppen heeft gehaald, maar voor alle betrokkenen wel een zeer belangrijk moment betekende, was het ontstaan van MX.Systems. Dit jaar wordt dus het tienjarig bestaan gevierd. In de afgelopen tien jaar is er veel gebeurd en zijn vele projecten de revue gepasseerd. MX.Systems heeft zich gedurende deze periode bewezen als gespecialiseerd applicatiebeheerder met de nodige materiedeskundigheid, als diensten- en kennisleverancier op het gebied van Geografische Informatie Systemen en als test-centrum. Dit alles ondersteund door een ISO-gecertificeerd bedrijfsproces. Kijkend naar het verleden ziet MX.Systems daarom met veel vertrouwen de toekomst tegemoet.
< 2 >
“26 waterschappen maken nu gebruik van dezelfde database en gegevensmodellen”
Bert Visschers van het Waterschapshuis over IRIS en ARCO
“De basis is wederzijds vertrouwen” ‘ Rendement door samenwerking’ was het motto toen een aantal jaren geleden het Waterschapshuis ontstond. En dus moesten er ook snel gezamenlijke informatiesystemen komen, zoals IRIS. Goed idee, lastig om in praktijk te brengen. Maar na een leerzaam begin is het steeds beter gaan lopen. Ook het beheerdersconsortium ARCO (bestaande uit Grontmij, Nieuwland en MX.Systems) krijgt een goed cijfer. Organisaties hebben er veel voordeel bij als ze informatiesystemen delen: het beheer, onderhoud en ontwikkeling kunnen op één plek en de standaardisatie neemt toe. “Vanwege die voordelen is in 2005 het Waterschapshuis opgericht”, zegt procesleider beheer Bert Visschers.
contract met ARCO zonder problemen met één jaar verlengd hebben. Verder maken we ons nu op voor nieuwe ontwikkelingen.” Web services Die ontwikkelingen hebben een sterk vertrekpunt: er maken nu 26 waterschappen gebruik van dezelfde database en gegevensmodellen. Bert: “Het systeem is voor een flink deel gestandaardiseerd. Ook dát is een goede basis voor nieuwe ontwikkelingen. De bedoeling is een moderne architectuur te ontwikkelen, die werkt met databases met Basisregistraties en Kernregistraties van de waterschappen, webservices en
“We maken ons op voor nieuwe ontwikkelingen”
Snelle transitie Een van de projecten ging om de vervanging van Intwis en GIS-ZES. Dit waren systemen ter ondersteuning van een aantal primaire functies; onmisbare applicaties bij het werk aan waterkeringen en watersystemen. Voor die twee moest één ander geografisch informatiesysteem in de plaats komen. Bert: “Dat werd IRIS, een systeem op basis van Intwis, met als hoofdcomponenten Oracle, ArcGIS, Business Objects en sommige rapportages in SQL Word. Het beheer van IRIS hebben we Europees aanbesteed. Het consortium ARCO heeft de opdracht uiteindelijk gegund gekregen.” ARCO, waarbinnen MX.Systems het beheer en onderhoud verzorgt, kreeg te maken met een moeizame start. “Dat was ook niet zo verwonderlijk”, zegt Bert, “Het Waterschapshuis was een hele nieuwe organisatie, bij ARCO zelf moesten ze nog aan elkaar wennen en een snelle transitie van dit soort complexe systemen is erg lastig. Bij alle partijen zat wel iets van onderschatting. Maar ja, dat zeg ik wel met de kennis van nu. Ondertussen hebben we gezamenlijk een inhaalslag gemaakt en loopt het momenteel zo goed, dat we het
een enterprise service bus. Daarmee kun je het systeem flexibeler inrichten, de gegevensopslag versterken en de functionaliteit moderniseren. Verder maken webservices het makkelijker om informatie ook aan andere partijen dan de waterschappen beschikbaar te stellen.” Overigens hebben het Waterschapshuis en ARCO de afgelopen jaren niet alleen veel technisch-inhoudelijke kennis vergaard. “We hebben nu ook een uitgewerkte SLA (Service Level Agreement) en een DAP (Dossier Afspraken en Procedures). Daardoor kunnen we de volgende aanbesteding al weer een stuk beter aanpakken.” En de samenwerking met ARCO? “Die loopt goed, de basis is nu wederzijds vertrouwen.” Het Waterschapshuis en ARCO hebben de afgelopen jaren dus duidelijk samen een aantal goede stappen gezet en ervaring opgedaan. Is het resultaat dan ook ‘Rendement door samenwerking’? “Ja, en daarom kunnen we nu ook met een nieuw motto verder: ‘Gezamenlijk werken aan duurzame informatievoorziening’.”
< 3 >
“Honderd jaar geleden was ik misschien wel timmerman geweest”
De mens achter de MX’er: Aat van den heuvel
Programmeren en timmeren Je kunt bouwen op de oude manier, en je kunt bouwen op de nieuwe manier. In de automatisering kan die nieuwe manier dan al razendsnel weer oud zijn. Misschien dat Aat van den Heuvel daarom ook heel ambachtelijk meubels bouwt. Hoewel zijn werk bij MX.Systems hem voortdurend fascineert. “Als je wilt, kun je jezelf bijna tot in het oneindige blijven specialiseren.” Aat heeft als programmeur vanaf 1992 zo’n beetje alle organisatieveranderingen meegemaakt die tot MX.Systems hebben geleid. En hij heeft op zijn vakgebied ook de steeds snellere veranderingen in automatisering aan zich voorbij zien trekken. “Bij iets wat ik een tijdje geleden gebouwd heb, denk ik: ‘Goh, dat zou ik nu echt helemaal anders doen.’”
”En voor je het weet is er al weer een nieuwe ontwikkelomgeving met bijbehorende runtime tot stand gekomen” Hoe dan? “Ik probeer nieuwe technologieën een beetje naar me toe te trekken. De laatste jaren is dat vooral het .NET-platform: een hele mooie ontwikkelomgeving om snel allerlei applicaties en services te maken.” Is die nieuwe technologie een beetje te behappen? “Microsoft begeleidt je wel een beetje. Ik wil niet zeggen dat zo’n ontwikkeling onmogelijk bij te houden is, maar alleen al binnen .NET kun je je op vele verschillende niveaus
specialiseren. En voor je het weet is er al weer een nieuwe ontwikkelomgeving met bijbehorende runtime tot stand gekomen.” Soms lastig, maar vooral interessant? “Ja, je specialiseert je niet in iets van twintig jaar geleden, wat vervolgens niet meer verandert. Dat zou saai zijn. Het werk is juist leuk omdat je steeds ziet hoe je dingen waar je vroeger lang over deed, veel sneller kunt maken. De keerzijde is dat de systemen ook steeds complexer worden. Uiteindelijk maakt het in tijd misschien niet zo veel uit. Alleen kun je steeds meer automatiseren.” Wat was je gaan doen als je honderd jaar geleden was geboren? “Meubels maken is een van mijn hobby’s. Laatst heb ik bijvoorbeeld een bureau gemaakt en een kast voor m’n dochtertje. Helemaal op maat natuurlijk en dus heel efficiënt. Misschien dat ik dat honderd jaar geleden wel als mijn beroep gekozen had.” Heb je nog hobby’s die met IT te maken hebben? “Ik zit zeker niet de hele dag te twitteren; dat interesseert me niet zo. Maar ik hou wel van digitale fotografie en computeren met muziek. Ik heb m’n computer aangesloten op een surround-versterker en mijn hele muziekcollectie gedigitaliseerd. ‘Verliesvrij’, want MP3 heeft te weinig kwaliteit. Downloaden doe ik ook en ik ben lid van de grootste fonotheek van Europa, in Rotterdam. Het is gewoon erg leuk, want je kunt overal je gegevens vandaan halen. Wat dat betreft lijkt het wel wat op het programmeerwerk hier. Maar ik luister natuurlijk ook lekker naar al die muziek.”
< 4 >
COVS! MX.Systems en Ensaco hebben gezamenlijk gewerkt aan de ontwikkeling van webapplicatie COVS! (Crisis Organisatie Volg Systeem). COVS! is een toepassing waarmee calamiteitenteams, bedrijfshulpverleners en hulpdiensten informatie over calamiteiten kunnen registreren en raadplegen. Het is ook toepasbaar als virtueel kennisnetwerk.
Met COVS! zijn onder andere gegevens over cursisten en opleidingen op het gebied van rampenbestrijding vast te leggen. Het gaat dan bijvoorbeeld om vaardigheden en expertises, gevolgde trainingen, opleidingsprogramma, oefenkalender en bindingsroosters. Vanuit het systeem zijn (automatisch) uitnodigingen te versturen voor het volgen van een (vervolg)training of oefening. COVS! geeft op ieder gewenst tijdstip op basis van de gevolgde opleidingen en oefeningen inzicht in het kwaliteitsniveau van de eigen organisatie. Netwerken
Door de toepassing van Web 2.0-technieken kan een netwerk binnen de eigen organisatie actief ondersteund worden. Daarnaast biedt COVS! de mogelijkheid om te netwerken met gebruikers van aangesloten instanties buiten de eigen organisatie. Verder heeft COVS! een forumfunctionaliteit, waarmee gebruikers ervaringen uit kunnen wisselen, verbetervoorstellen kunnen doen en elkaar van tips en trucs kunnen voorzien. Op termijn is COVS! uit te breiden als kennissysteem voor organisaties. Alle relevante documentatie, zoals scenario’s, aanvalsplannen, procedures, een telefoonlijst en contactpersonen voor noodsituaties, kunnen worden opgeslagen en geraadpleegd. Meer informatie
COVS! gaat binnenkort als pilot draaien. Wie hierover op de hoogte wil blijven en nadere informatie over de mogelijkheden van COVS! wil hebben, kan contact opnemen met de Salesafdeling van MX.Systems. www.mx-groep.nl en www.ensaco.nl
Wadloopgidsen waarschuwen met MFPS voor overstromingen Als het water tot boven de 1.50 meter stijgt, overstromen de Friese buitendijkse landerijen. Waarschuwingen zijn dus gewild. Pier Soepboer en Harry Feenstra ontwikkelden daarom op basis van MFPS een mailservice.
Het door MX.Systems ontwikkelde MFPS (Multi Functioneel Presentatie Station) is duidelijk niet alleen voor de oorspronkelijke gebruikers van Rijkswaterstaat interessant. Al bijna 75 particulieren en mensen uit het Noord-Friese bedrijfsleven maken gebruik van het systeem van Soepboer en Feenstra. Schaapherder
Het gaat om twintig boeren, twintig medewerkers van Staatsbosbeheer en dertig van It Fryske Gea. Zij krijgen gratis een mailtje als het
< 5 >
water binnen 24 uur een stand van 1.50 meter of meer boven NAP gaat bereiken. Ook op Ameland, met zo’n 400 hectare buitendijks gebied en vergelijkbare omstandigheden, is interesse. Hier krijgen een schaapherder en een opzichter van It Fryse Gea de mailtjes. Binnenkort kunnen geïnteresseerden ook een sms-bericht ontvangen als hun land dreigt te overstromen. Voor het abonnement zelf moeten ze betalen, maar het ontvangen van mails is gratis. Soepboer en Feenstra zijn gidsen van het wadloopcentrum Fryslân. Feenstra werkt daarnaast bij de gemeente Ferwerderadiel en Soepboer is meer dan veertig jaar betrokken geweest bij de dijkbewaking. Bron: Leeuwarder Courant
AAN- OF AFMELDEN VOOR MX.PRESS:
[email protected] ONDERWERP: ‘NIEUWSBRIEF’
COLOFON UITGAVE MX.SYSTEMS PATRIJSWEG 32 2289 EX RIJSWIJK (ZH) T 070 307 37 37 F 070 307 37 00 WWW.MX-GROEP.NL TEKST KEES KAPTEIN TEKSTEN, RIJSWIJK ONTWERP STUDIO KOELEWIJN, DEN HAAG DRUK ANDO, DEN HAAG
Woningcorporaties en GIS Steeds meer woningcorporaties verkennen de ruimtelijke mogelijkheden van hun data en ontdekken de kansen van het gebruik van GIS (Geografisch Informatie Systeem). In het werkveld van woningcorporaties staat een grote hoeveelheid informatie centraal, die juist in een ruimtelijke context meerwaarde krijgt. In veel situaties is ‘locatie’ ook een cruciale verbindende schakel. Woningcorporaties kunnen GIS gebruiken voor de ruimtelijke presentatie van bedrijfseconomische gegevens van verhuurde objecten. Daarnaast is GIS handig om voorzieningen voor bewoners te plannen en om af te wegen in welk deel van een gemeente een verruiming van het woningaanbod wenselijk is. Bij de planning van dagelijkse werkzaamheden buiten de deur komt een GIS ook van pas. Je kunt er bijvoorbeeld kaartjes mee maken en een optimale route berekenen. Huurders Met een GIS kunnen potentiële huurders direct de locatie van beschikbare woningen zien en informatie krijgen over de ligging van woningen ten opzichte van hulpposten, scholen en winkels. Verder zijn leeftijdsopbouw, opleidingsniveau en andere gegevens over de wijk met GIS voor klanten en voor de corporaties zelf gemakkelijk toegankelijk te maken.
Uitgebreide analyses worden bij voorkeur gemaakt met een desktop-GIS-applicatie. Een GIS-internetapplicatie is een geëigend middel om resultaten van dit soort analyses te publiceren en interactief beschikbaar te stellen. MX.Systems heeft op basis van een opensourceplatform speciaal voor woningcorporaties zo’n internetapplicatie ontwikkeld. De applicatie leent zich onder meer voor ruimtelijk zoeken en is ook geschikt om klantgegevens en informatie over verhuureenheden mee te raadplegen. Bovendien is deze applicatie een handig instrument om op basis van ruimtelijke selecties mailings en rapportages te genereren, en om gebruikers toegevoegde notities in een aparte kaartlaag te laten uitwisselen. Ten slotte laten interne en externe webservices zich gemakkelijk integreren binnen de applicatie, waardoor voor elk gewenst niveau en elke gewenste medewerkersgroep precies de juiste informatie beschikbaar is. MX.Systems geeft advies over hoe de data op orde te brengen zijn en hoe GIS-oplossingen binnen de randvoorwaarden van de organisatie optimaal geïntegreerd kunnen worden in werkprocessen.
< 6 >
