Nieuwsflits mei 2014 Inhoud: Archeologische agenda Nieuw op de AVL-site Nieuws van de AVL Archeologisch nieuws
Beste lezer, Voor u ligt alweer de tweede AVL-nieuwsflits van 2014. Als vanouds met alleen maar archeologisch nieuws uit de regio of daarvoor relevant en zoals steeds kort en bondig gebundeld. Mocht u zelf nog een archeologisch nieuwtje kennen of willen reageren op een eerder verschenen bericht, meld het ons via
[email protected]. Wenst u deze nieuwsflits niet (meer) te ontvangen, dan kunt u zich afmelden via dezelfde weg.
Archeologische Agenda:
Nieuw op de AVL-website (intranet)
20 juni 2014 – Het Domein Sittard Opening tentoonstelling over bandkeramiek in Limburg
Via het intranet van de AVL-website kunt u een aantal zaken downloaden die in deze nieuwsflits beschreven worden. Bijvoorbeeld: - RCE-brochure ‘archeologie en gemeenten: vragen en antwoorden’ - Proefschrift beerputten Het intranet is te benaderen na inloggen met uw persoonlijk lidnummer en wachtwoord.
21 juni 2014 – Limburgs Museum Venlo Limburgse Archeologie Dag 2014
Nieuws van de AVL:
6 november 2014 – Stayokay Maastricht Avondlezing symposium Bandkeramiek o.l.v. Wil Roebroeks en Remco Kuijpers 7 & 8 november 2014 Stadsschouwburg Sittard 2 daags symposium Bandkeramiek 9 november 2014 Excursie symposium Bandkeramiek meer informatie: www.lgog.nl/AVLactiviteiten.htm
Input voor de Nieuwsflits of de Maasgouw Heeft u ook archeologische voelsprieten en kruipt u graag in de pen. Zowel voor de Nieuwsflits, als ons tijdschrift de Maasgouw zijn we steeds op zoek naar leuke artikelen en nieuwtjes. Meldt u aan via
[email protected] en wordt één van onze lokale berichtgevers. De grote AVL-enquête Als vereniging willen we onze leden goed ten dienste staan. Wij zijn dan ook uitermate benieuwd naar wat u van onze vereniging vindt en welke activiteiten en media u het meest apprecieert. Het invullen van onze enquête duurt slechts enkele minuten en met uw inbreng hopen wij in de toekomst nog beter aan uw wensen te kunnen voldoen. De bandkeramiek en de AVL De bandkeramiek is een archeologisch speerpunt. Zo is er vanaf 21 juni as. een tentoonstelling te bezoeken in het museum Het Domein te Sittard ‘Limburgs Atlantis, een ander verhaal over de eerste boeren’ en zal er tussen 6 en 9 november een euregionaal symposium over de bandkeramiek plaatsvinden. Meer informatie over de tentoonstelling: www.hetdomein.nl en over het symposium: www.lgog.nl/LBK-home.htm.
Archeologisch nieuws:
Eindredactie: © A. Van de Water, mei 2014 De Nieuwsflits is met de grootste zorg samengesteld uit diverse media. De redactie is echter niet verantwoordelijk voor foutieve informatie. Reacties zijn welkom via
[email protected] ovv. nieuwsflits. Zonder schriftelijke toestemming mag de nieuwsflits niet verspreid worden.
Verwachtingskaart uiterwaarden rivierengebied De verwachtingskaart uiterwaarden rivierengebied bestaat uit een rapport met onderliggende databases, basiskaarten en documentatie. Gezamenlijk bieden deze producten een overzicht van de in de uiterwaarden te verwachten archeologie voor 9 opeenvolgende archeologische tijdvakken: van 9500 v. Chr. tot aan de moderne tijd. De kaarten laten zowel de verwachtingen zien voor terrestrische (landgebonden) archeologie op en langs de oevers van de rivieren, als voor aquatische (watergebonden) archeologie langs de waterkant in de rivier. Via http://archeologieinnederland.nl/bronnen-en-kaarten/verwachtingskaartuiterwaarden-rivierengebied kan de kaart benaderd en geraadpleegd worden. Erfgoedstem, 22 mei 2014
De AVL is een sectie van het LGOG en wordt mede gefinancierd door de Provincie Limburg.
Nieuwe inzichten Däölkesberg Rond de grot van de Däölkesberg in Valkenburg is aanvullend archeologisch onderzoek nodig. Dat zeggen vuursteenspecialist Hub Pisters en geoloog Victor Spauwen uit Valkenburg en ook senior archeoloog Ivo van Wijk van Archol. In 2009 heeft Archol de grond voor de ingang van de grot al onder de loep genomen en kwam daarbij tot de conclusie dat de grot in de middeleeuwen is uitgehakt en dat de prehistorische vuursteenafslagen die binnenin gevonden zijn van het ‘dak’ van de grot zijn gerold. Pisters en Spauwen zeggen in een rapportage over hun nieuwste bevindingen deze theorie onderuit te kunnen halen. In de grot is immers maar één soort vuursteen gevonden terwijl bovenop verschillende soorten liggen. „Het is onmogelijk dat maar één soort in de grot is gerold. Mensen hebben in de prehistorie de grot dus als schuilplek gebruikt en er bijlen gemaakt”, zegt Pisters. „Nu we weten dat op de grot meer vuursteensoorten lagen, is verder onderzoek nodig”, zeggen Pisters, Spauwen en Van Wijk. Dagblad de Limburger, 17 mei 2014 Romeinse weg in Heerlen Bij graafwerkzaamheden in Heerlen op de kruising van de Ruys de Beerenbroucklaan met de Bekkerweg is de Romeinse weg van Coriovallum (Heerlen) naar Aquis Granni (Aken) blootgelegd. Doordat ste aan het begin van de 20 eeuw in deze buurt al veel Romeinse graven zijn gevonden, werd verondersteld dat de weg hier ergens moest liggen. Nu is hij dan ook daadwerkelijk archeologisch aangetoond. De weg is bijzonder goed bewaard gebleven. De eerste fase (vroeg-Romeins) bestaat uit een verhard pakket van zo'n 5 meter. In de daarop volgende fasen is de weg flink verbreed, tot zo'n 8 meter. Het midden van het lensvormige verharde weglichaam is ongeveer 75 cm dik. Bijzonder is dat er nog karrensporen te zien zijn in een van de wegpakketten. Persbericht Themenmuseum Heerlen, 14 mei 2014 Foto: Diana Scheilen
Vikingen op kasteel de Keverberg? Dat het huidige kasteel De Keverberg met een ringmuur van mergelstenen de in de 12 eeuw op een plateauheuvel is gebouwd, was al duidelijk. Maar nu bij het ‘archeologisch ontgraven’ van de toekomstige liftschacht en trappenhuis laag voor laag de bodem wordt onderzocht, blijkt in een eerdere fase een wal rond de burcht te hebben gelegen. Xavier Van Dijk (RAAP): „Die wal was 1 meter tot 1 meter 40 hoog op het toenmalige maaiveld, gemaakt van geel zand met leem erop en zwarte afvallagen ertegen. Voor een ringwalburcht is de wal echter te jong en te laag. Die wallen zijn meestal ste de 2 tot 4 meter hoog en ringwalburchten zijn tussen de 8 en 10 eeuw gebouwd. Het materiaal dat we hier vinden is te dateren rond 1100. De kenmerken kloppen dus niet helemaal en daarom ben ik heel voorzichtig.” Toch houdt Van Dijk rekening met de mogelijkheid dat de kasteelruïne van de oorsprong een ringwalburcht was. Die zijn in de 9 eeuw met name gebouwd langs de Nederlandse kust als verdedigingswerk en werden bewoond door Vikingen. Dagblad de Limburger, 12 mei 2014 Het haantje van Buchten In Buchten (bij Sittard) is in de jaren 1970 een bronzen, met email versierd haantje gevonden. Lang dacht men dat het haantje bij een Romeinse villa behoorde, maar na onderzoek is men er achter gekomen dat de vindplaats een klein lokaal heiligdom voor de inheemse godin Arcanua betreft. Het haantje vormt nu een van de pronkstukken van de nieuwe archeologietentoonstelling van het Limburgs Museum. NRC Handelsblad, 1 mei 2014 Foto: Limburgs Museum 2
Eerherstel voor de Neanderthaler Volgens Wil Roebroeks en Paola Villa is het beeld van de Neanderthaler als domme holbewoner niet juist. Er is geen archeologische onderbouwing van een veronderstelde cognitieve of gedragsmatige inferioriteit. Pas in de laatste decennia is bekend geworden hoe de moderne mens in Afrika, tijdgenoten van de Neanderthalers, leefde. Uit genetisch onderzoek is komen vast te staan dat beide groepen zich vermengd hebben waardoor mensen buiten Afrika 2 tot 6 % van hun DNA aan Neanderthalers hebben te danken. Volkskrant, 1 mei 2014 Van Neanderthaler tot stedeling Van Neanderthaler tot stedeling. Zo heet de nieuwe vaste archeologische expositie van het Limburgs Museum in Venlo. Het Limburgs Museum heeft alles uit de kast gehaald om het verleden van de archeologisch rijkste provincie van Nederland de uitstraling te geven die het verdient. „Meer aandacht voor de archeologie van Limburg, dat was al tien jaar geleden een strategische keuze”, zegt museumdirecteur Jos Schatorjé. „We wilden dat deel van het Limburgs verleden als een totaaloverzicht presenteren”. Dagblad de Limburger, 1 mei 2014 Foto’s: Laurens Eggen & Limburgs Museum
Gladiatoren in Limburgse villa In 1982 zijn in Maasbracht resten opgegraven van een Romeinse villa met fragmenten van een wandschildering. In de nieuwe permanente archeologische expositie in het Limburgs Museum in Venlo is een reconstructie te zien. De Nijmeegse archeoloog Louis Swinkels had de leiding over het onderzoek. Ondanks dat er zeer weinig is overgebleven, kan geconstateerd worden dat de wandschildering in Maasbracht, zoals vaak, verdeeld is in drie horizontale stroken. De vechtersbazen worden geportretteerd in de middelste strook. Het gaat om scènes uit een amfitheater. Bijzonder is dat naast de gladiatoren, ook het gezin dat in de villa woonde, is afgebeeld. Ze zijn geportretteerd in de kleding van die tijd en van de streek. „Uniek voor Nederland.” Dagblad de Limburger, 1 mei 2014
Illustratie: Limburgs museum / Foto’s: Gé Hindes
Museum Allard Pierson krijgt archeo-hotspot Vier grote cultuurfondsen steunden het project ‘archeo-hotspots’ van bedenker Wim Hupperetz. Doel van deze hotspots is de archeologie dichter bij de mensen te brengen. De eerste archeo-hotspot zal vanaf de zomer 2015 in het Allard Pierson museum van start gaan, maar het streven is om in de komende 2 jaar nog zes plekken in Nederland te voorzien van een zo’n hotspot. Ook moet het dan ook mogelijk worden om via Skype gesprekken te organiseren met archeologen op onderzoekslocatie. Volkskrant, 30 april 2014
3
Sporen van Neanderthalers gevonden bij tracé Buitenring Hoe vind je vuursteen, een teken dat Neanderthalers op een bepaalde plek waren? Meestal gebeurt dat toevallig, legt archeoloog-geoloog Rob Paulussen uit. Maar gericht zoeken, kan ook. En dat is precies wat er in Amstenrade (waar de Buitenring wordt aangelegd) is gedaan. Eerst is er handmatig geboord om te zien welke grondlagen er zitten. Daarna is besloten om in delen van de Buitenring verschillende diepe mechanische boringen te doen. Vervolgens is er op drie plekken waar sedimentvallen aangetroffen zijn, minutieus afgegraven. Daarbij zijn zo’n 35 vuurstenen en stukken vuursteen gevonden. Die vertellen in welke periode er bewoning van de Neanderthaler was. Dagblad de Limburger, 26 april 2014
Foto: Luc Lodder
Goudschat gevonden in Echt Op een akker in Echt is door een de landbouwer een goudschat uit het begin van de 5 eeuw aangetroffen. De schat bestaat uit een in Nederland nooit eerder aangetroffen combinatie van gouden munten en kapot geknipt zilveren vaatwerk. “Het gaat om een belangrijke vondst voor de laatRomeinse geschiedenis”, licht hoogleraar provinciaalRomeinse archeologie Nico Roymans van de VU toe. De opgravingen werden recentelijk afgesloten, vertelt hij. Het ging om een zogenoemde controle-opgraving, waarbij nieuwe dingen zijn gevonden. De archeologen zien de vondst als een sleutelstuk voor het begrip van de eindfase van het Romeinse gezag in Nederland, rond het jaar 411 na Christus. De schat wordt dan ook in het licht van de politieke en militaire chaos in die tijd geplaatst. Volkskrant, 25 april 2014 & Dagblad de Limburger, 26 april 2014
Foto: Universiteit van Amsterdam
Grote vondst sierraden uit Bronstijd in Limburg Op een akker in de Limburgse gemeente Echt-Susteren heeft een amateurarcheoloog een belangrijke vondst gedaan. Hij trof op de akker een paletarmband en 84 andere bronzen voorwerpen uit de late bronstijd (1000800 v. Chr.) aan. De sierraden zijn in een relatief klein gebied van de akker gevonden. Waarschijnlijk is er dus sprake van een depot. In een dergelijk depot zijn de artefacten bij elkaar begraven uit veiligheidsoverwegingen of gebruikt als offer. Volgens het Limburgs Museum is het de grootste vondst uit de bronstijd die ooit in Limburg gedaan is. Het Limburgs Museum stelt ze vanaf 3 mei 2014 ten toon. Archeologie online, 24 april 2014 Natuurmonumenten stelt in mei bijzondere monumenten open Tijdens de Cultuur Monumenten Maand in mei en september stelt Natuurmonumenten talrijke bijzondere gebouwen, buitenplaatsen, tuinen, forten en molens open voor het publiek. Ook worden er allerlei speciale activiteiten georganiseerd, zoals rondleidingen en cultuurhistorische wandelingen. In Limburg opent onder ander Hoeve Lichtenberg, Fort Sint Pieter, Hoeve Zonneberg en De Kluis haar deuren. Meer info: https://www.natuurmonumenten.nl/activiteiten/agenda?f[0]=im_field_activity_ type%3A4365&f[1]=im_field_provincie%3A9. Natuurmonumenten, 24 april 2014
4
Een halve eeuw vuursteenmysterie Staatsbosbeheer viert dit jaar het vijftigjarig bestaan van de Werkgroep Prehistorische Vuursteenmijnen. De mannen die het Savelsbos ‘wereldberoemd’ maakten, weten nog goed hoe ze er voor het eerst naar binnengingen. „Na de prehistorie was hier nooit meer iemand binnen geweest. Wij hebben het hier ontgonnen, blootgelegd. Daar zijn we trots op.” Het was spectaculair, spannend en vermoeiend. Inmiddels is de vuursteenmijn van het Savelbos de best onderzochte en gedocumenteerde vuursteenmijn ter wereld. En toch is er nog veel onduidelijk. Er zijn miljoenen kilo’s vuursteen uit de berg gehaald. Schins: „Maar we vinden er nog geen 5 procent van terug. Waar is dat allemaal gebleven?” Er zijn vermoedelijk 3000 schachten, waarvan er 75 zijn blootgelegd. Maar van de prehistorische Foto: Frans Engelen (Links) en Sjeuf Felder in een mijnwerkers is nauwelijks iets bekend geworden. Hoe leefden prehistorische mijngang. ze, wat aten ze, hoe woonden ze, hoe begroeven ze hun © Peter Bosch en 'Werkgroep voor het Onderzoek van de Prehistorische Vuursteenmijnen' doden? De vuursteenmijnen blijven een ondergronds mysterie. Dagblad de Limburger, 14 april 2014 Boerderij in parkeergarage In hartje Valkenburg, op de plek waar een parkeergarage moet komen, zijn de archeologische resten van een boerderij en waterput gevonden. De vondsten dateren waarschijnlijk uit de periode rond 1200. Dagblad de Limburger, 10 april 2014 31 vergeten archeologische opgravingen ste Meer dan de helft van in totaal achtduizend opgravingen die in de 20 eeuw in Nederland werden gedaan, bleek nooit uitgewerkt te zijn door gebrek aan tijd en geld. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Ministerie van OCW startten zes jaar geleden samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het onderzoeksprogramma Odyssee, waarbinnen 31 ‘vergeten’ archeologische opgravingen opnieuw werden onderzocht. De afgelopen jaren hebben onderzoekers zich hierover gebogen. De resultaten van dit project worden vanaf medio april gepresenteerd in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden. Historiek.net, 28 maart 2014 Kaart met locaties van 31 vergeten onderzoeken (bron: NWO)
Identiteit woonlocatie steeds belangrijker bij verkoop huis Archeologie kan woningen beter verkoopbaar maken. De meerwaarde van plekken met een bijzonder verhaal wordt in de praktijk echter amper benut. Locatiemanager Rick Gijzen van Bouwfonds Ontwikkeling ziet de kansen volop. Regio’s en gebiedsontwikkelingen zijn immers met elkaar in concurrentie. Wie koopt waar? Bij de beslissing weegt de identiteit van de woonlocatie sterk mee. De plek waar mensen zich thuis willen voelen, is verbonden met emotie. “Identiteit wordt steeds belangrijker”, stelde Gijzen. Cobouw, 21 maart 2014 Bijzondere vondst in Kasteel Montfort In de zuidoostelijke toren van kasteel Montfort is bij het opschonen van het vloeroppervlak een put van mergelsteen ontdekt. Fedor Coenen van de Stichting Kasteel Montfort spreekt van een bijzondere ontdekking omdat waterputten doorgaans niet in torenkelders worden gevonden. Daarbij vormt de toren waarin de put gevonden is zo goed als zeker de toegang tot het de zuidoostelijk bolwerk van de 16 eeuwse vestingwerken. Op basis hiervan durft Coenen de conclusie te trekken dat de put van mergelsteen zelfs voor deze vestingwerken is gebouwd. „Dat betekent dat deze nog ouder is, dus middeleeuws.” Dagblad de Limburger, 20 maart 2014
5
EAA 2017 in Maastricht Het duurt nog even voor het zover is, maar de gemeente Maastricht en de provincie Limburg vinden het zulk geweldig nieuws dat ze het nu al groots aankondigen. Het jaarlijkse congres van de Europese Vereniging van Archeologen (EAA), wordt in 2017 in Maastricht gehouden. De Limburgse hoofdstad heeft daarmee andere kandidaatsteden als Barcelona en Basel achter zich gelaten. De Provincie Limburg heeft een belangrijke taak om het archeologisch verleden van Limburg onder een breed publiek te verspreiden, geeft gedeputeerde Noël Lebens aan. ,,Archeologische vondsten vertellen immers het verhaal van de rijke historie van onze provincie. Dat verhaal willen we voor iedereen toegankelijk maken, om zo de bekendheid van Limburgers met het archeologische verleden te vergroten. Met het ondersteunen van het congres, en met name aan het randprogramma, dragen wij bij aan deze doelstelling.” Dichtbij.nl, 19 maart 2014 Houtbibliotheek digitaal beschikbaar De 200 jaar oude houtbibliotheek (oftewel een xylotheek) van slot Hohenheim is digitaal beschikbaar. Van de 189 banden zijn de rug (bestaande uit de schors van de boom), de handgeschreven beschrijving, en de inhoud (bestaande uit monsters van blad, zaden, takdoorsnede, een plankje, enz.) gefotografeerd. De houtbibliotheek is te benaderen via de link: https://www.unihohenheim.de/uniarch/Xylothek%20_%20Seite/Xylothek_index.html. nieuwsbericht Universiteit Leiden, 14 maart 2014 Uniek: crowdfunding voor archeologische opgraving Een unieke situatie in de Nederlandse archeologie: een Dreumelse stichting wil archeologisch onderzoek in het dorpshart van Dreumel financieren door middel van crowdfunding. Voorzitter Jos van Koolwijk: “We proberen zo veel mogelijk geld binnen te halen. Het eerste weekend was zeer succesvol en er kwamen veel spectaculaire vondsten naar boven. Daarom willen we dit onderzoek graag voortzetten.” Tussen de vondsten die in het eerste weekend gedaan zijn, bevinden zich onder andere een Karolingische sleutel en een Romeinse dakpan. Door crowdfunding probeert de Dreumelse stichting ook het draagvlak voor archeologie in het dorp te vergroten. De Erfgoedstem, 12 maart 2014 Wandelroute langs vuursteenmijnen De gemeenten Eijsden-Margraten en Voeren hebben een 23,7 kilometer lange wandelroute uitgezet langs diverse vuursteenwinplaatsen. Wandelaars kunnen de tocht lopen met behulp van een brochure en een mobiele applicatie voor de smartphone, die beide gratis verkrijgbaar zijn. Via de app krijgen wandelaars informatie over bezienswaardigheden en historische bijzonderheden die te maken hebben met de winning van vuursteen. Onder meer oude vuursteenwinplaatsen in Rijckholt, St. Geertruid, Banholt, Mheer, Hoogbos, Mesch en de Voerstreek zijn in de wandelroute opgenomen. www.limburger.nl, 7 maart 2014
6
Provincie zoekt nieuw archeologie-depot De provincie gaat op zoek naar een nieuwe plek voor de opslag van haar archeologische vondsten. Het huidige depot in het Centre Céramique in Maastricht is te klein geworden. De huur daarvan wordt dan ook per 1 maart 2015 opgezegd. Per die datum vertrekt het depot ook uit een kleinere opslagplaats in de Maastrichtse wijk Heugem. De nieuwe locatie moet 3 keer zo groot zijn als de huidige. Ook moet de vloer een aantal zware objecten zoals een sarcofaag kunnen dragen. Volgens de provincie is een aantal leegstaande monumentale gebouwen beschikbaar die aan de eisen voor een archeologisch depot voldoen. Een keuze is nog niet gemaakt. L1, 27 februari 2014 Het mysterie van de mikwe (of bijzondere kelder?) Op 20 februari jl. is er in het Limburgs museum een wetenschappelijke bijeenkomst geweest waarbij diverse deskundigen spraken en discussieerden over de betekenis van de ‘mikwe’. Uitsluitsel en een definitieve interpretatie is er niet. Het zal waarschijnlijk voor altijd een mysterie blijven. Voor het Limburgs Museum staat echter vast dat het iets bijzonders in handen heeft. In elk geval kan de Venlonaar er goed om lachen. Dagblad de Limburger, 20 februari 2014
Foto: Laurans Eggen
www.archeologieinnederland.nl Uit een enquête die de Rijksdienst in 2013 tijdens de Reuvensdagen, hét landelijke congres voor archeologen, afnam onder bijna 300 werkenden en studenten in de archeologie, kwam naar voren dat archeologische professionals op zoek zijn naar één online plek waar alle archeologische informatie is te vinden. De website www.archeologieinnederland.nl maakt nu een start met de bundeling van deze informatie. De Rijksdienst streeft ernaar om de website aankomend jaar uit te breiden met kennis vanuit meerdere archeologische organisaties en met partners te werken aan een breed gedragen portal binnen het archeologisch vakgebied. Kaarten, publicaties en praktische informatie zijn nu nog sneller en eenvoudiger te bereiken. Deze nieuwe website is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Ideeën of verbeterpunten kunnen steeds doorgegeven worden aan de RCE-projectleider Noor Vos,
[email protected]. Persbericht RCE, 13 februari 2014 Antwoord op veelgestelde vragen over archeologie De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft veelvoorkomende vragen van gemeenten over archeologie gebundeld in een nieuwe Lijst van Vragen & Antwoorden. Gemeenten zorgen over het algemeen goed voor archeologie en houden rekening met dit erfgoed, bijvoorbeeld bij het vaststellen van een bestemmingsplan. Toch stelden vorig jaar tijdens diverse bijeenkomsten meer dan 100 gemeenteambtenaren belangrijke vragen over de omgang met archeologie. Daarom heeft de Rijksdienst nu een lijst samengesteld van deze veelgestelde vragen met praktische antwoorden. De RCE-publicatie is te downloaden via de AVL-website. Persbericht RCE, 29 januari 2014
7
Ligne-terrein levert 7000 jaar oud offerplaats op. Bij archeologisch onderzoek in Sittard, op het Ligneterrein, zijn twee potten van ongeveer 7000 jaar oud gevonden. Vermoed wordt dat ze in die tijd als offer voor de Geleenbeek hebben gediend. Volgens geoarcheoloog René Isarin gaat het om een bijzondere vondst. De Limburger (eind jan 2014)
Foto: RMO
Een frisse kijk op de oude beerput Elk mens moet regelmatig naar de WC, maar in historische bronnen is weinig te vinden over de logistiek hierachter. Archeoloog en historica Roos van Oosten was benieuwd naar de afvalproblematiek achter onze ontlasting – waar bleef de poep en veranderde dat door de tijd heen – en wijdde haar proefschrift aan de beerput, de voorloper van ons toilet. De integrale scriptie kan via de AVL-website gedownload worden. Kennislink, 21 januari 2014 Hunebedbouwers haalden stenen van ver Uit het promotieonderzoek van geologe Marijke Bekkema blijkt dat de hunebedbouwers hun stenen selecteerden op kleur en dat ze deze soms van ver haalden. Marijke Bekkema studeerde afgelopen december af op de herkomst van hunebedstenen. Wat blijkt nu; het lijkt er sterk op dat de bouwers hun stenen selecteerden op kleuren dat ze daardoor deze soms van ver haalden. Dit is een interessant gegeven omdat er over het algemeen vanuit werd gegaan dat hunebedbouwers de stenen gebruikten die ze voorhanden hadden. Nu blijkt dus dat er ook stenen gehaald werden van verder afstanden. Volkskrant, 20 januari 2014
8
