Nieuwsbrief. VUmc Cancer Center Amsterdam. Twee miljoen euro voor innovatief onderzoek In nieuwe poli draait alles om de patiënt

Nieuwsbrief Nummer 17, juni 2011

VUmc Cancer Center Amsterdam Twee miljoen euro voor innovatief onderzoek In nieuwe poli draait alles om de patiënt Schenking geeft impuls aan borstkankeronderzoek

In deze nieuwsbrief 3 Voorwoord Sneller - Beter 4 • Column Stay in touch met Bob Pinedo

12 Waarom geeft Ú?



13 Borsttumoren mogelijk beter te opereren met

• KWF Kankerbestrijding, NWO en ZonMW steunen VUmc kankeronderzoek

5 VUmc CCA bouwt aan de toekomst

Mark Osinga schenkt echo-apparaat. En meer! – S chenking geeft impuls aan borstkankeronderzoek

echografie –Tussentijdse resultaten veelbelovend

VUmc Imaging Center: de top in beeldvorming

14 Money matters

achter één deur

• Periodiek schenken: veel voordelen

6 De lijst Twee miljoen euro in 2011 voor innovatief

• Ook vennootschappen kunnen giften aan goede doelen aftrekken

oncologisch onderzoek – VUmc CCA: steun voor innovatief oncologisch onderzoek, welzijnsprojecten,

Stichtingsnieuws

faciliteiten en apparatuur



8 VUmc CCA bouwt aan de toekomst

In Memoriam Guup Baron Kraijenhoff

15 Stichtingsnieuws

In de nieuwe VUmc CCA poli draait



• Gerard Kleisterlee koninklijk onderscheiden

alles om de patiënt –VUmc CCA diagnose en



• Afzwaaiende bestuursleden

behandeling: van idee naar realisatie

16 Vrienden

10 Kort nieuws 11 publicaties 2010: een goed oogstjaar



• 21 juni Midzomeravondfeest



• Onderzoek vroegdiagnostiek

Vrienden VUmc CCA • AGENDA

8

16 Stichting VUmc CCA genereert, organiseert en coördineert middelen ten behoeve van de infrastructuur van VUmc Cancer Center Amsterdam. Het doel van de stichting zoals vastgelegd in de statuten: het bevorderen, verrichten dan wel doen verrichten van klinisch, toegepast en fundamenteel wetenschappelijk oncologisch onderzoek én het faciliteren daarvan. Dit betekent: het mogelijk maken van onderzoek naar nieuwe diagnostiek en ontwikkelingen op het gebied van nieuwe behandelmethoden van kanker in VU medisch centrum te Amsterdam. Het opstarten en bevorderen van toegepast onderzoek (‘translationeel research’) op het gebied van nieuwe oncologische onderzoekslijnen. Het bevorderen en mogelijk maken van projecten en faciliteiten op het gebied van welzijn en welbevinden van patiënten voor en na klinisch onderzoek. Door middel van de nieuwsbrief worden relaties van de stichting VUmc CCA op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen, activiteiten en fondsenwerving.

Steun stichting VUmc CCA, ABN AMRO 44 50 40 459 2

Nieuwsbrief VUmc CCA

Voorwoord FACILITEITEN ONDERZOEK

WELZIJN

VUmc CCA gebruikt donaties voor het realiseren van faciliteiten als apparatuur en gebouwen, het initiëren van grensverleggend onderzoek en het bevorderen van het welzijn van onze patiënten.

Colofon Deze Nieuwsbrief is een uitgave van stichting VUmc Cancer Center Amsterdam Nummer 17, juni 2011 Correspondentieadres VUmc Cancer Center Amsterdam Postbus 7057 1007 MB Amsterdam Telefoon: 020 444342 / 356 [email protected] www.VUmc.nl/cca Redactie Winald Gerritsen, Harriëtte Loeffen Eindredactie: Laurian Zwart Tekstbijdragen Joke van Diemen, Guus van Dongen, Harriëtte Loeffen, Ursula Wopereis, VUmc -onderzoekers Beeld en foto’s D/Dock Design, DigiDaan, Riechelle M.M.J. van der Valk | StudioVU, Arend Velsink Met dank aan: Vormgeving & Productie Action in Marketing, Badhoevedorp Drukwerk Drukkerij Schuttersmagazijn onderdeel van de SMG Groep Hasselt Verzending TTC, Alkmaar

Sneller - Beter Als VUmc CCA zijn wij voortdurend op zoek naar manieren – methoden, technieken, apparaten – om de overlevingskansen voor patiënten met kanker te verhogen. VUmc heeft daarbij een bevoorrechte positie: het beschikt over een uitmuntend onderzoekscentrum met dito onderzoekers. Elk jaar is het weer een feest om rond de 20 onderzoeksvoorstellen te zien binnenstromen van al die bevlogen, getalenteerde onderzoekers. De subsidie van de stichting VUmc CCA maakt het mogelijk om risicovolle, nieuwe researchprojecten snel te kunnen uitvoeren. De lijst met nieuwe projecten in deze uitgave van de nieuwsbrief laat een mix zien van projecten met als hoofdlijn betere diagnostiek en translationeel onderzoek. Dit laatste betekent dat het onderzoek in het laboratorium vertaald moet kunnen worden naar een voordeel voor de patiënt. Bij de toppublicaties valt de snelle ontwikkeling van de researchgroep neuro-oncologie op. De intensieve samenwerking tussen David Noske (neurochirurg), Gert-Jan Kaspers (kinderoncoloog) en Tom Wurdinger (medisch bioloog) heeft tot een prachtige publicatie geleid. Het onderzoek naar leukemie en de ziekte van Kahler heeft heel hoog gescoord in 2010. De impact van de studie van de afdeling radiotherapie naar het effect van precisiebestraling bij longkanker is groot. Het verheugt de stichting VUmc CCA te zien dat de subsidies voor deze drie onderwerpen hebben geleid tot toponderzoek en resultaten.

cedures zijn gestroomlijnd, logistieke paden volledig gewijzigd en het team zorgt ervoor dat de ontvangst en begeleiding van de patiënten extra aandacht krijgt. En dat alles moet ertoe leiden dat op heel korte termijn – deze zomer gaat de nieuwe poli open – mensen met een vermoeden van kanker vaak al binnen 48 uur kunnen beschikken over een diagnose en een behandelplan op maat. ‘Op maat’, namelijk gebaseerd op een uiterst verfijnde analyse van alle genetische, biologische en andere voor de betreffende persoon relevante aspecten. Waarmee we de meest optimale behandeling kunnen bieden, gegeven de huidige stand van wetenschap en techniek. De wens om deze uiterst persoonsgerichte benadering ook een ‘huis’ te geven wordt deze zomer werkelijkheid. Op 28 september opent de nieuwe polikliniek voor diagnose en behandeling van kanker zijn deuren. Wat de gebeurtenis een bijzondere glans geeft is dat de nieuwe polikliniek voor het grootste deel mogelijk is gemaakt door meer dan 100.000 Nederlanders, die VUmc CCA ondersteunen met hun loten in de VriendenLoterij (voorheen Sponsor Bingo Loterij).

Maar er gloort meer aan de horizon. Nog zo’n droom is: alle beeldvormende apparatuur met alle onderzoekers op het gebied van beeldvorming onder één dak. De stichting VUmc CCA heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in nieuwe apparatuur (PET-CT scan, CT-scan, Cone Beam) en de uitbreiding van het Radionucliden Centrum. De ambitieuze plannen voor een nieuw Ook met trots zie ik onze nieuwe poli sneldiagnos- imaging centrum op Europees topniveau is een tiek ‘groeien’. Her en der zijn inmiddels de steigers prachtige droom die de komende jaren zal worden verwijderd en is het gebouw in wording te zien. gerealiseerd. Uiterlijk verschilt de blauw gekleurde dakopbouw niet zo veel van eerder gerealiseerde opbouwen. Sneller. Alles gaat sneller. Alles kan sneller. De Maar: eenmaal binnen vallen meteen de verschilverwerkingscapaciteit van screeningsapparatuur. len op. De ruimtes zijn licht, er is gebruik gemaakt Onze eigen werkprocessen. Zodat mensen sneller van natuurlijke materialen en kleuren, er komen geholpen kunnen worden, sneller weten waar zij overal comfortabele fauteuils en hoekjes waar aan toe zijn. Maar snelheid is natuurlijk geen doel patiënten en hun begeleiders rustig kunnen op zich. Mensen beter maken, daar draait het bij wachten of werken. Er is niet alleen veel aandacht ons allemaal om. Sneller - beter. besteed aan de inrichting maar vooral ook aan de organisatie van de zorg. De zorg draait er meer dan ooit om de patiënt. De zorgverleners komen Winald Gerritsen naar de patiënt toe in plaats van andersom. Prointernist-oncoloog en directeur VUmc CCA Nieuwsbrief VUmc CCA

3

Column

Stay in touch met Bob Pinedo Bij zijn afscheid als hoogleraar geneeskundige oncologie in oktober 2008 sprak Bob Pinedo de wens uit om vooral 'in touch' te blijven met VUmc. Met zijn afscheidscadeau, het communicatieproject Stay in Touch, zullen projecten worden gefinancierd – zowel in de nieuwe polikliniek oncologie in Amsterdam als in het door hem opgerichte centrum voor vroegdiagnostiek van borst- en baarmoederhalskanker op Curaçao - gericht op kennisuitwisseling.

Kumindamentu for di Korsow - Groeten uit Curaçao Na de symbolische opening op 24 mei 2010 is in de maand erna alle apparatuur en software geïnstalleerd en is een eerste training met gebruik van de Ibob-software gedaan. Dit is een informatiesysteem voor bevolkingsonderzoek borstkanker dat ook in Nederland wordt gebruikt. In juli begon de pilot voor het bevolkingsonderzoek met de training on-the-job van laboranten en radiologen in screeningsmammografie door het LRCB (Landelijk Referentiecentrum voor Bevolkingsonderzoek Borstkanker). We begonnen voorzichtig met de medewerking van een groep vrouwen, die goed op de hoogte waren gesteld van het feit dat er trainingen zouden zijn en dat zij te maken zouden krijgen met kinderziektes! Dankzij hun vriendelijke en geduldige medewerking zijn alle trainingen goed verlopen en hebben we nu parttime screeningslaboranten en screeningsradiologen. Helaas beschikten we nog niet over gegevens uit het bevolkingsregister. Via mond-tot-mondreclame, instanties en bedrijven probeerden we de vrouwen uit te nodigen. Daarmee hebben we tot op heden ongeveer 1500 cliën-

ten onderzocht. Intussen hebben we in februari 2011 de NAW-gegevens van enkele buurten gekregen om mee te proefdraaien. De pilot van het echte bevolkingsonderzoek, waarbij we buurt voor buurt de vrouwen persoonlijk gaan uitnodigen, gaat dus binnenkort beginnen. Daarvoor wordt een informatiecampagne gehouden om de bevolking voorlichting te geven over borstkankerscreening, wat het inhoudt en wat de effecten ervan zijn. De cliënten zijn totnutoe tevreden met de ontvangst hier. De meest voorkomende opmerking: ‘Tja het onderzoek met mammografie doet even pijn’. Alle begin is moeilijk. Ondanks alle inspanningen loopt de software hier en daar vast, is een en ander nog niet goed gesynchroniseerd en dergelijke. Maar al doende halen we dat er uit met behulp van de leveranciers (o.a. uit Nederland). We zijn erg blij met ieders medewerking en met de voortgang, maar… er is nog veel te doen!

Wordt vervolgd

KWF Kankerbestrijding, NWO en ZonMW steunen VUmc kankeronderzoek Naast de donateurs van het CCA is er een reeks organisaties die VUmc kankeronderzoek ook in 2010 weer royaal ondersteunde. Dit waren onder andere KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en ZonMw. NWO droeg in 2010 bijna 1 miljoen euro bij in de vorm van subsidies en beurzen. Het leeuwendeel (800.000 euro) ging naar Tom Wurdinger. Zijn onderzoek richt zich op het tegengaan van hersentumorgroei. Met de bijdrage bouwt hij een 4

Nieuwsbrief VUmc CCA

eigen onderzoeksgroep op. KWF Kankerbestrijding kende naast een aanzienlijke subsidie ook de KWF translational oncology award 2010 toe aan Linda Bosch. Tachtig procent van het budget van KWF Kankerbestrijding, dat door particuliere donateurs wordt opgebracht, gaat naar wetenschappelijk kankeronderzoek. ZonMw financiert - namens de overheid gezondheidsonderzoek én stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis. Bij de selectie van subsidievoorstellen zoekt ZonMw altijd de ’vernieuwing in combi-

natie met kwaliteit’. Tanja de Gruijl ontving van ZonMw een subsidie van 500.000 euro als bijdrage aan een klinische trial met patiënten met Acute Myeloïde Leukemie (AML). Ook werden bijdragen ontvangen van de stichting STOPhersentumoren.nl en werden door de Nederlandse vereniging voor klinische voeding en metabolisme (NESPEN) en de Stichting Technische Wetenschappen van NWO awards toegekend aan respectievelijk Marjan van Bokhorst en Lynda Juffermans.

VUmc CCA bouwt aan de toekomst

VUmc Imaging Center: de top in beeldvorming achter één deur Rond 2015 moet het zover zijn: dan wil VUmc alle activiteiten die te maken hebben met beeldvormende technieken samen in één, nagelnieuw VUmc Imaging Center Amsterdam onderbrengen. Het gebouw zal verrijzen aan de Van der Boechorststraat en aansluiten op het ziekenhuis. De totale kosten worden geschat op 120 miljoen euro. Top-zorg en dito onderzoek, onderwijs en valorisatie in een modern en vooral flexibel gebouw. “Dit betekent dat er nog betere mogelijkheden ontstaan om de ontwikkeling van kanker beter te begrijpen en om patiënten ‘therapie op maat‘ te bieden,” aldus projectleider prof. dr. Guus van Dongen.

O

m het ambitieuze Imaging Center te kunnen realiseren is ongeveer 20 miljoen euro aan externe financiering nodig. Hiervoor zal de komende tijd op diverse manieren gezocht worden naar subsidies voor innovatie en hoogwaardige onderzoeksinfrastructuur, maar ook naar bijdragen vanuit stichtingen en ondernemende particulieren die sneller resultaat willen zien uit klinisch onderzoek.

VUmc: binnenkort één van de eerste centra ter wereld met een gecombineerde PET-MRI scanner Beeldvorming speelt een steeds belangrijkere rol in alle stadia van het behandelproces. Van de eerste diagnose en het vaststellen van een behandelplan, tot geleiding van therapie zoals operatie, bestraling en/of chemotherapie. En ook bij het vroegtijdig vaststellen van de effectiviteit van behandeling spelen de hoog-technische beelden een prominente rol. De anatomische beelden verkregen met een CT- of een MRI-scanner worden steeds vaker gecombineerd met functionele beelden van een PET-scanner. Naar verwachting plaatst

VUmc binnenkort als één van de eerste centra in de wereld een gecombineerde PET-MRI scanner. Deze maakt gelijktijdig beelden van zowel de anatomie van de patiënt als de biologie van de tumor. Ook wordt steeds vaker gebruik gemaakt van contrastmiddelen of

Door de unieke combinatie van CCA en Imaging Center zal VUmc haar leidende internationale positie in de strijd tegen kanker verder versterken

tracers die specifieke informatie verschaffen over de agressiviteit van de ziekte. Daarnaast kan met dergelijke scanners het gedrag en de effectiviteit van medicijnen in beeld gebracht worden. “Als die functies in de scanner al bij elkaar komen, dan is het noodzakelijk om ook de bijbehorende specialisten vlakbij elkaar te hebben, zodat kennis en kunde gedeeld kan worden voor het beste resultaat,” aldus Van Dongen. Bovendien zijn er in het huidige VUmc geen mogelijkheden om nieuwe scanners te plaatsen, terwijl de vraag naar imaging alleen maar toeneemt. Dat is dan ook de reden dat alle vakgroepen die met ‘imaging’ te maken hebben, zoals radiologie, nucleaire geneeskunde & PET research met hun Radionucliden Centrum, het LaserLab, de BV Cyclotron, het Image Analyse Centrum en de Fysica en Medische Technologie, straks in het nieuwe VUmc Imaging Center worden samengebracht. Deze setting geeft tevens uitgelezen mogelijkheden om nauw samen te werken met innovatieve (inter)nationale bedrijven op het gebied van imaging en medicijnontwikkeling, en zal een magneetwerking hebben bij het aantrekken van toptalent. Door de unieke combinatie van CCA en Imaging Center kan VUmc zijn leidende internationale positie in de strijd tegen kanker verder versterken. Nieuwsbrief VUmc CCA

5

De lijst VUmc CCA: steun voor innovatief oncologisch onderzoek, welzijnsprojecten, faciliteiten en apparatuur

Twee miljoen euro in 2011 voor innovatief oncologisch onderzoek Een van de speerpunten van VUmc CCA is het stimuleren van innovatief onderzoek. Daarnaast steunt de stichting welzijnsprojecten en faciliteiten. VUmc-medewerkers kunnen eens per jaar een aanvraag indienen. De wetenschappelijke inhoud van de projecten wordt beoordeeld door de wetenschapscommissie van het onderzoeksinstituut, waarna de directie een voordracht doet aan het stichtingsbestuur van VUmc CCA. Voor 2011 is voor een totaal van ruim twee miljoen euro aan projecten goedgekeurd.

Goedgekeurde Researchprojecten 2011 Therapeutic target identification € 275.000,-

Blood platelets € 285.000,-

Op zoek naar methoden die de leukemie-initiërende cellen doden.

Hoe kan betere kennis over bloedplaatjes helpen bij kankerdiagnostiek?

Bij mensen met acute myeloide leukemie (AML) komt de ziekte na een eerste succesvolle chemobehandeling vaak weer terug. Verbetering kan alleen bereikt worden door een gerichtere therapie. In dit project gaat Linda Smit op zoek naar methoden die de leukemie-initiërende cellen doden en de ‘normale’ cellen met rust laten.

Bloedplaatjes spelen een belangrijke rol in kanker. Met dit project gaan Tom Wurdinger en zijn team het potentieel van bloedplaatjes voor de diagnostiek van kanker nader onderzoeken.

Uncovering the cellular respons € 275.000,-

Development radiolabeled tyrosine kinases € 280.646,-

Welke therapie-combinaties leveren het beste resultaat op?

Met behulp van PET-imaging de effectiviteit van tyrosine kinases beter voorspellen.

Steeds vaker worden bij de behandeling van kanker verschillende therapieën gecombineerd. In dit onderzoek richt Victor Thijssen zich op de vraag hoe bestraling het beste gecombineerd kan worden met het remmen van bloedvatgroei in tumoren.

6

Nieuwsbrief VUmc CCA

Tyrosine kinases zijn een belangrijke enzymklasse in de strijd tegen kanker. De huidige tyrosine kinaseremmers zijn slechts in een gedeelte van de patiënten effectief. In dit onderzoek willen Alex Poot en zijn mede-onderzoekers Guus van Dongen en Bert Windhorst met behulp van PET-imaging een methode ontwikkelen om met grotere zekerheid te kunnen voorspellen of een behandeling effectief zal zijn.

Modulating Notch-signaling € 266.702,-

Sweet spot in colon cancer € 179.001,-

Hoe tumor-specifieke T-cellen effectiever tegen de tumor te richten.

Waarom dragen juist darmkankercellen abnormale suikers? En hoe beïnvloeden deze de immuunreactie tegen de tumor?

Voor het slagen van immunotherapie van kanker is het cruciaal om cellen van het immuunsysteem (T-cellen) optimaal te activeren. In Wendy Ungers project wordt gezocht naar een nieuwe manier om deze tumor-specifieke T-cellen effectief tegen de tumor te richten.

Vergeleken met gezonde cellen, bevatten tumorcellen vaak afwijkende suikers op hun celoppervlak. Sandra van Vliet gaat deze subsidie gebruiken om te onderzoeken waarom juist darmkankercellen deze abnormale suikers dragen en hoe deze suikers de immuunreactie tegen de tumor beïnvloeden.

Glioneuronal tumors € 50.000,-

Diffuse pontine glioma € 50.000,-

Meer kennis over de moleculaire achtergrond van Glioneuronale hersentumoren moet leiden tot gerichter behandelmethoden.

Op zoek naar nieuwe behandelmethoden en medicijnen voor DIPG, een kankersoort die vooral kinderen treft.

Glioneuronale hersentumoren komen relatief vaak voor bij kinderen en zijn tot nu toe vaak lastig precies te classificeren. Pieter Wesseling en Bauke Ylstra willen in hun onderzoek de moleculaire achtergrond van deze tumoren verder ontrafelen. Het doel is meer houvast te krijgen bij de diagnostiek én een betere, meer gerichte behandeling. Dit project is mede mogelijk gemaakt door de Van Reekum-van Moorselaar stichting.

Diffuus intrinsiek ponsglioom (DIPG) is een zeer agressieve hersenstamtumor die voornamelijk bij kinderen voorkomt. Met een gemiddelde overleving van ongeveer 9 maanden heeft DIPG de slechtste prognose van alle vormen van kinderkanker. In het laboratorium gaan Esther Hulleman en haar assistente Susanna Veringa een paar duizend natuurlijke en chemische stoffen testen op hun vermogen om groei van DIPG-cellen te remmen of celdood te bevorderen.

Comprehensive molecular characterization € 300.000,-

Ontwikkeling van vernieuwende analysemethoden van baarmoederhalskanker. In deze studie gaan Saskia Wilting en Wessel van Wieringen met hun team vernieuwende analysemethoden ontwikkelen om het ontstaan van baarmoederhalskanker op moleculair niveau nauwkeurig in kaart te brengen. De resultaten zullen bijdragen aan een verbetering van het huidige bevolkingsonderzoek en de behandeling van baarmoederhalskanker.

Goedgekeurde Welzijnsprojecten 2011

Predictive factors for severe weight € 100.000,-

Gastvrouwen 2011 € 34.952,-

Tijdig een doelmatige voedingsbehandeling starten dankzij betere inschatting van risico’s.

CCA stelt geld beschikbaar om ook in 2011 een groot aantal gastvrouwen – én heren – in te zetten om patiënten bij hun eerste bezoek welkom te heten en wegwijs te maken. Deze taak wordt vervuld door vrijwilligers (in totaal 21 in 2011). Het toegekende bedrag wordt door projectleider Hans Kaufman gebruikt voor reis- en onkostenvergoeding en voor de begeleiding van de vrijwilligers.

Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij patiënten met hoofdhalstumoren en veroorzaakt een scala aan complicaties. In dit project onderzoekt Jacqueline Langius onder andere welke factoren het gewichtsverlies veroorzaken. Patiënten die risico lopen kunnen zo beter worden geïdentificeerd, zodat vroegtijdig een doelmatige voedingsbehandeling gestart kan worden. Nieuwsbrief VUmc CCA

7

VUmc CCA bouwt aan de toekomst

In de nieuwe VUmc CCA poli draait alles om de patiënt Vumc CCA diagnose en behandeling: van idee naar realisatie verantwoordelijk voor de concrete invulling van de nieuwe poli is enthousiast: “De wachtruimtes zijn hoog en licht. Het heeft niets ziekenhuisachtigs! In de nieuwe poli is heel veel aandacht besteed aan de entourage. De poli is enorm stijlvol en straalt echt vriendelijkheid uit.’’

De zorgverlener komt naar de patiënt toe in plaats van andersom

Daktuin nieuwe polikliniek

In september opent het nieuwe centrum voor de diagnose en behandeling van kanker zijn deuren voor de eerste patiënten. Hoe is het idee ontstaan? En wat maakt het nieuwe centrum zo bijzonder? Hoe gaat het nieuwe centrum er uitzien? En wat verandert er allemaal voor patiënt én voor alle VUmc-medewerkers? Eén ding is zeker: in het nieuwe centrum van VUmc CCA draait de zorg meer dan ooit om de patiënt.

D

e bouw is nog in volle gang, maar de eerste lampen hangen al en de nieuwe, halfronde en uitnodigende patiëntenbalies zijn geplaatst. De steigers voor de hoge, glazen wanden die uitkijken op de daktuin-in-wording zijn verwijderd en bieden een adembenemend uitzicht op voorjaarswolken die zich scherp aftekenen tegen de blauwe lucht rondom. Wij bevinden ons in de ruimte die vanaf september dienst gaat doen als ontvangstruimte voor patiënten die voor de spreekuren of voor dagbehandeling komen naar het nieuwe kankercentrum. Wat bij betreding meteen opvalt is de overweldigende hoeveelheid licht die de ruimte van alle kanten binnenstroomt. Dit is géén ziekenhuis, lijkt de ruimte te willen uitschreeuwen. Al is de hele vloer nog bedekt met karton, je ziet de comfortabele zithoeken al voor je. Vanuit de centrale ontvangsthal kun je straks de daktuin op: op zes-hoog kunnen patiënten en hun begeleiders daar even op adem komen, of in een van de zithoekjes een boek lezen. De rondleiding voor de medewerkers is bijna ten einde. Yvette Schotsman, verpleegkundig hoofd medische oncologie en mede 8

Nieuwsbrief VUmc CCA

Qua inrichting én indeling verschilt het nieuwe gebouw inderdaad hemelsbreed van de oude kliniek. Ook de werkwijze en benadering van de patiënt is anders. In de nieuwe kliniek komen de zorgverleners naar de patiënt toe, in plaats van andersom. De patiënt kan er terecht voor een snelle diagnose, een spreekuurgesprek met verschillende betrokken specialisten tegelijk, dagbehandeling en allerlei faciliteiten gericht op zijn welbevinden. En dit alles in een omgeving die ruim is en licht, met veel groen en comfortabele zithoeken. Zorgmanager Gerda Berkhout, nauw betrokken bij de realisatie van de het centrum: “De nieuwe polikliniek is een mooie aanleiding om verbeteringen door te voeren. Maar de patiënt moet blijvend de mogelijkheid krijgen zich goed te voelen en goed bediend te worden. We zullen daarom ook in de nieuwe poli continu onderzoeken hoe de zorg het beste bij de wensen van de patiënt kan blijven aansluiten.”

Een diagnose en behandelplan binnen 48 uur De wens om sneldiagnostiek voor kankerpatiënten in te voeren lag mede ten grondslag aan de plannen voor de nieuwe polikliniek. Winald Gerritsen, directeur van VUmc CCA en internistoncoloog: “Wij zien kankerpatiënten uit het hele land en willen de onzekerheid waarin zij verkeren verkorten. Daarom concentreren we binnen ‘VUmc CCA-diagnose en behandeling’ al het medisch onderzoek in één dag en krijgt 80% van de patiënten binnen 48 uur een diagnose en behandelplan op maat.” Voor alle kankersoorten is heel scherp gekeken hoe de duur van de onderzoeksperiode kan worden bekort tot een absoluut minimum. Door het hele zorgproces grondig door te lichten en helemaal opnieuw in te richten, is voor een groot aantal kankersoorten de doorlooptijd van de onderzoeken tot aan de uitslag en het vaststellen van het individuele behandelplan drastisch bekort. Deze trajecten zijn neergelegd in zogenaamde ‘zorgpaden’. Voor 24 kankersoorten is per september sneldiagnostiek mogelijk.

Multidiscipliniare aanpak De nieuwe aanpak vraagt niet alleen een nieuwe organisatiestructuur, maar ook een radicaal andere inrichting van de werkprocessen en een nieuwe manier van werken. Belangrijk in de nieuwe werkwijze is de multidisciplinaire benadering. Alle patiënten worden standaard besproken in een overleg waaraan alle betrokken specialismen deelnemen. Deze specialisten houden ook allemaal in de nieuwe poli hun spreekuren, zodat de patiënten een centraal punt hebben waar zij zich op kunnen oriënteren. Om hen optimale vrijheid te geven de wachttijd door te brengen zoals zij dat willen, krijgen patiënten tracers mee. Zij worden opgepiept zodra een uitslag gereed is of een afspraak kan plaatsvinden. Bovendien zullen de patiënten non-stop geïnformeerd worden via digitale informatieborden. De zomermaanden zullen door een team van zorgmanagers worden besteed aan de verplaatsing van de poliklinieken, de inrichting van de ruimtes en het organiseren van multi-disciplinaire spreekuren met chirurgische specialismen en radiotherapie.

De mondige patiënt VUmc richt zich ook op de ‘mondige patiënt’, die zich vooraf uitgebreid oriënteert op internet, een heel actieve opstelling heeft gedurende het diagnose- en behandelproces en een ‘volwaardige’ plek opëist tijdens de hele behandeling. Gerritsen: “We stimuleren de patiënt en zijn naaste om zelf een actieve rol te spelen in het proces van zorg en behandeling. De patiënt maakt als het ware onderdeel uit van het zorgteam.” In het nieuwe gebouw zijn alle faciliteiten, het hele werkproces én de mensen erop ingesteld

deze nieuwe patiëntbenadering te realiseren. Vanaf deze zomer is alle informatie over de nieuwe polikliniek, alle diensten, de sneldiagnostiek en de zorgpaden digitaal beschikbaar op een geheel vernieuwd deel van de website van VUmc.

Brightsite VUmc Veel aandacht is besteed aan de omgeving waarin mensen wachten op een afspraak, uitslag of behandeling. “Tijdens zo’n onderzoeksdag vertoeven mensen een hele dag in en om het ziekenhuis,” aldus Gerritsen. “Wij willen hen gastvrij ontvangen in een omgeving waar ze zich plezierig voelen en zich kunnen ontspannen, hun wachttijd prettig kunnen besteden en er niet constant aan herinnerd worden dat ze zich in een ziekenhuis bevinden.” Het nieuwe centrum is ontworpen volgens het principe van ‘healing environment’, dat speciaal voor VUmc is vertaald in Brightsite VUmc: hoge, lichte ruimtes en gebruik van natuurlijke materialen en groen. De bijzondere omgevingscondities bieden ook ruimte voor zelfstandigheid en ontmoeting en creëren een sfeer waarin de patiënt en zijn begeleider in alle rust hun tijd kunnen doorbrengen. Er staan pc’s zodat de patiënten en hun naasten kunnen emailen, werken, informatie opzoeken, naar muziek luisteren of een film bekijken. Net als thuis. Als een patiënt zich prettig en ontspannen voelt, versnelt dit het genezingsproces. Dit komt niet alleen tot uitdrukking in de inrichting, maar blijkt ook uit een aantal bijzondere voorzieninMedewerkers kijken rond op hun toekomstige werkplek

Nieuwsbrief VUmc CCA

9

KORT NIEUWS Dealingroom ABN AMRO fietst voor kankeronderzoek

gen. Zo kunnen patiënten en ook hun partner gebruik maken van psychosociale zorg en wordt informatie verstrekt over bijvoorbeeld bewegen en gezonde voeding. Diëtistes en fysiotherapeuten houden spreekuur. Er zijn gezonde snacks te verkrijgen en er zijn workshops huidverzorging voor kankerpatiënten. Aandacht voor een goede verzorging van geest en lichaam zijn zeker voor kankerpatiënten van groot belang. Het kan hen helpen de ziekteperiode draaglijker te maken.

Nederlandse publiek maakt nieuwe centrum mogelijk Het gebouw is totstandgekomen dankzij een groots opgezette actie van stichting VUmc CCA in samenwerking met de Sponsor Bingo Loterij (VriendenLoterij is de nieuwe naam per 2011). Langs deze weg wordt naar verwachting ruim 19 miljoen euro, oftewel 90% van het te financieren bedrag, bijgedragen door het Nederlandse publiek. Een aantal jaren geleden realiseerde stichting VUmc CCA ook al het kanker-researchgebouw, dat eveneens het resultaat was van een zeer succesvolle publiek-private samenwerking. Translationeel onderzoek is mogelijk door de nauwe samenwerking van onderzoeker en arts en de fysieke nabijheid van kliniek en lab. Architectenforum en D/Dock Design zijn verantwoordelijk voor het ontwerp én het interieurconcept. Op woensdag 28 september vindt de officiële opening plaats. Het Nederlandse publiek, en in het bijzonder alle lothouders van de VriendenLoterij die de nieuwe poli mogelijk hebben gemaakt, worden op zaterdag 1 oktober bedankt voor hun steun en uitgenodigd de nieuwe kliniek te bezichtigen.

VUmc Cancer Center Amsterdam ontvangt meer dan 3,3 miljoen euro van de VriendenLoterij Tijdens het Goed Geld Gala van de Vriendenloterij (voorheen Sponsor Bingo Loterij) kreeg VUmc Cancer Center Amsterdam in februari een prachtige cheque uitgereikt ter waarde van 3.311.840 euro. Het is de opbrengst over het jaar 2010. Net als in voorgaande jaren ontving VUmc CCA daarmee het hoogste bedrag van de goede doelen op het gebied van gezondheid en welzijn. Over het jaar 2010 werd ruim 45 miljoen euro uitgereikt aan de goede doelen van de VriendenLoterij.

10

Nieuwsbrief VUmc CCA

In juni vorig jaar fietste kankerpatiënt Steve Ostendorf met vijftig collega’s van de dealingroom van ABN AMRO en Fortis Markets een sponsortocht van honderd kilometer. De tocht leverde samen met andere acties ruim 15.000 euro op! Na zijn behandeling wilde Steve graag iets terugdoen. Hij regelde dat de opbrengsten van de fietstocht ten goede kwamen aan VUmc CCA. “De dealingroom is een competitieve omgeving. Juist daarom vond ik het hartverwarmend om te zien hoe snel iedereen zich aanmeldde en inzette om gezamenlijk het doel te bereiken,” aldus een tevreden Steve. Ook dit jaar hebben Steve en zijn collega’s van het Markets Team van ABN AMRO zich weer ingezet om, naast het leveren van een geweldige sportprestatie, geld bijeen te fietsen voor VUmc CCA. Het management van ABN AMRO Markets ondersteunt deze actie wederom met een bijdrage voor de sportieve inzet. De tocht werd verreden op 28 mei. VUmc CCA is heel blij dat de Treasury Tour ons ook dit jaar weer steunt.

ZuidAsRun 2011 adopteert ‘Samen in Beweging tegen Kanker’ Op 29 mei renden duizenden ‘bewoners’ van de Zuidas – juristen, bankiers, consultants, ambtenaren én medici – tijdens de ZuidAsRun geld bij elkaar voor het programma ‘Samen in Beweging tegen Kanker’ van VUmc CCA. Kankerpatiënten blijven fitter als zij veel bewegen. Daarom zamelt VUmc CCA geld in voor hometrainers, loopbanden en roeiapparaten. Én voor de oefenruimte en de informatievoorziening. ZuidAsRun 2011 leverde 20.000 euro op. Zie: www.zuidasrun.nl.

IBB: goed idee! VUmc CCA dankt IBB Amsterdam voor diens gulle gift. Het bedrijf wilde aan het eind van het jaar zijn relaties op een bijzondere wijze bedanken voor de samenwerking in 2010. Men heeft dit uitgedrukt in de vorm van een donatie voor kankeronderzoek voor het internationale VUmc Cancer Center Amsterdam. "In dit jaargetijde, waarin geven centraal staat, is deze gift volgens ons het mooiste en meest passende relatiegeschenk," aldus het IBB-team. VUmc CCA is IBB zeer erkentelijk voor de prachtige donatie en zal dit bestemmen voor kankeronderzoek. IBB is een jong, internationaal georiënteerd bedrijf gevestigd in Amsterdam, dat horloges en sieraden levert aan de betere juweliers en warenhuizen in Europa.

publicaties

2010: een goed oogstjaar VUmc-onderzoekers nemen een vooraanstaande positie in in het internationale onderzoeksveld. Zeker op het gebied van kankeronderzoek behoort VUmc tot de beste tien universiteiten van Europa. Met regelmaat publiceren VUmc-onderzoekers in prestigieuze internationale vaktijdschriften als Nature Reviews, Blood, Cancer Cell of het Journal of Clinical Oncology. In wetenschappelijke kringen wordt het belang van de tijdschriften waarin gepubliceerd wordt onder andere uitgedrukt met behulp van een zogenaamde ‘impactfactor’. Deze wordt weergegeven met een cijfer dat verwijst naar de mate waarin artikelen in deze tijdschriften worden geciteerd (zie de cijfers achter de betreffende publicaties). Hieronder volgt een selectie uit wetenschappelijke publicaties waaraan VUmc-medewerkers een substantiële bijdrage hebben geleverd en die in 2010 zijn verschenen. Zonder uitzondering zijn het artikelen met een hoge impactfactor. De VUmc auteurs Mir SE, Hamer PCD, Balaj L, Niers JM, Kaspers GJL, Vandertop WP, Cloos J, Wurdinger T. De publicatie Mir SE, Hamer PCD, Krawczyk PM, Balaj L, Claes A, Niers JM, Van Tilborg AAG, Zwinderman AH, Geerts D, Kaspers GJL, Vandertop WP, Cloos J, Tannous BA, Wesseling P, Aten JA, Noske DP, Van Noorden CJF, Wurdinger T. In Silico Analysis of Kinase Expression Identifies WEE1 as a Gatekeeper against Mitotic Catastrophe in Glioblastoma. Cancer Cell 2010; 18: 244-257 [25.288]

De VUmc-auteurs Visser O, Lagerwaard FJ, Slotman BJ, Senan S. De publicatie Palma DA, Visser O, Lagerwaard FJ, Belderbos J, Slotman BJ, Senan S. Impact of Introducing Stereotactic Lung Radiotherapy for Elderly Patients With Stage I Non-Small-Cell Lung Cancer: A Population-Based Time-Trend Analysis. J Clin Oncol 2010; 28: 5153-5159 [17.793]

Het onderzoek

Het tijdschrift

Uitschakeling van het enzym WEE1-kinase met een

Het artikel verscheen in Cancer Cell, het meest

klein molecuul kan mogelijk voorkomen dat hersentu-

gerenommeerde op kanker gerichte tijdschrift ter wereld.

moren na behandeling weer terugkomen. Bij muizen werkt deze aanpak prima, als het ook bij mensen blijkt

Bijzonder

te werken, is dat zeer goed nieuws: tot nu toe is de kans

Dit onderzoek heeft aandacht gekregen in de landelijke pers (NOS-

om een hersentumor (GBM) te overleven nihil. Een

Journaal, RTL-Nieuws, Hart van Nederland, de landelijke dagbladen).

klinische trial met WEE1-remmer voor hersentumorpatiënten is voorbereid, maar wacht op goedkeuring van

Toppublicatie

de fabrikant (Merck).

Internationale citation rate: HOOG

Het onderzoek

Het tijdschrift

Patiënten met niet-uitgezaaide (stadium I) longkanker

Dit artikel verscheen in het internationaal toonaangevende tijdschrift

van 75 jaar en ouder, blijven langer leven dan tien jaar

Journal of Clinical Oncology.

geleden. Dit is louter te danken aan de nieuwe behandelmethodiek stereotactische precisiebestraling. Tien

Bijzonder

jaar geleden bleef de helft van de 75+ patiënten met

Een groot deel van de oudere patiënten kwam tien jaar geleden niet in

stadium I longkanker tenminste 16 maanden leven na

aanmerking voor een operatie of bestraling omdat ze niet fit genoeg

de diagnose. De patiënten werden destijds geopereerd,

waren. Zij kunnen nu wel worden behandeld met stereotactische

‘gewoon’ bestraald of helemaal niet behandeld. Nu

bestraling, die bij longkanker drie tot maximaal acht dagen heel

stereotactische precisiebestraling mogelijk is, is dat 21

nauwkeurig in hoge doses wordt toegediend.

maanden. Deze VUmc-studie werd verricht onder bijna 900 patiënten in Noord-Holland.

Toppublicatie Internationale citation rate: HOOG

De VUmc-auteurs Regelink JC, van Roessel CHM, van Galen KPM, Ossenkoppele GJ, Huijgens PC, Zweegman S. De publicatie Regelink JC, van Roessel CHM, van Galen KPM, Ossenkoppele GJ, Huijgens PC, Zweegman S. Long-Term Follow-Up of Tandem Autologous Stem-Cell Transplantation in Multiple Myeloma. J Clin Oncol 2010; 28: E741-E743 [17.793]

Het onderzoek Patiënten met een Multipel Myeloom zijn zonder een stamceltransplantatie niet te genezen. Er zijn echter hoopgevende resultaten te melden bij patiënten bij wie ooit een dubbele stamceltransplantatie is uitgevoerd met eigen stamcellen. Een hernieuwde analyse na gemiddeld 14 jaar toonde dat ongeveer 10% van de patiënten zonder ziekte was. Dit suggereert dat er patiënten zijn bij wie de ziekte zeer lang onder controle te houden is zonder dat nieuwe middelen worden gebruikt. Verder bleek dat met twee stamcel-transplantaties de ziekte beter te controleren is dan met één. En ook dit resultaat werd pas zichtbaar door de patiënten zeer langdurig te volgen.

Het tijdschrift Dit artikel verscheen in het internationaal toonaangevende tijdschrift Journal of Clinical Oncology. Bijzonder De resultaten van deze recente analyse van Amerikaanse en Europese studies tonen aan hoe belangrijk het is patiënten over een langere tijd te blijven volgen. Tot nu toe werden dit soort analyses met zo’n langdurige follow-up maar heel zelden uitgevoerd. Toppublicatie Internationale citation rate: HOOG

Nieuwsbrief VUmc CCA

11

Oncologisch chirurg Petrousjka van den Tol en onderzoeksleider Nicole Krekel demonstreren de scanner aan Mark Osinga. Van den Tol: “Wij zijn hier enorm blij mee. Mark heeft het onderzoek echt een impuls gegeven. We willen de echogeleide chirurgie graag uitrollen over Nederland en West-Europa. Met deze drie scanners kunnen we op termijn meer mensen helpen.”

Waarom geeft ú?

Mark Osinga schenkt echo-apparaat. En meer! Schenking geeft impuls aan borstkankeronderzoek Toen in 2004 bij zijn vrouw Marian darmkanker met uitzaaiingen werd geconstateerd besloot ondernemer Mark Osinga om alles voor zijn kinderen vast te leggen. Na haar overlijden publiceerde hij zijn dagboek. De opbrengst komt ten goede aan experimenteel kankeronderzoek. Van de 11.000 exemplaren zijn er inmiddels 6.000 verkocht.

M

aar dat was niet het enige dat Osinga deed. Toen hij eenmaal besloten had waaraan hij de opbrengsten wilde schenken – een apparaat voor echolgeleide chirurgie - , bood hij ook aan om namens VUmc te bemiddelen bij de aankoop van de scanner. Met bijzonder veel succes. Want producent Toshiba stelde recentelijk nog twee exemplaren belangeloos ter beschikking van het onderzoeksteam.

Echogeleide chirurgie Winald Gerritsen, directeur van VUmc CCA, attendeerde Osinga op een onderzoeksproject naar echogeleide chirurgie bij borstkanker. “Normaal gesproken opereert de chirurg op de tast, 12

Nieuwsbrief VUmc CCA

maar met behulp van een scanner op de OK zíét hij nu ook wat hij doet,” vertelt Osinga enthousiast. “Daardoor kan de tumor mogelijk vaker in een keer worden verwijderd en hoeft minder gezond borstweefsel weggehaald te worden. Behalve gezondheidswinst betekent dat een mooier cosmetisch resultaat. Dat is belangrijk, want veel patiënten krijgen op termijn psychische of sociale problemen door de verminking na een operatie. Iedereen wil er toch goed uitzien? Dit onderzoek is helemaal in de geest van Marian, dus daar wil ik graag aan bijdragen.” Dit artikel verscheen eerder in het aprilnummer van Eigen-wijs, het donateursblad van VUmc.

Mark Osinga’s boek Lekker Dood is nog steeds te verkrijgen. Kijk voor meer informatie en bestelmogelijkheden op www.lekkerdood.nl. De opbrengst van het boek gaat naar VUmc CCA.

Borsttumoren mogelijk beter te opereren met echografie Tussentijdse resultaten veelbelovend De schenking van Mark Osinga én zijn actieve bemoeienissen bij de schenkingen door Toshiba van twee scanners, hebben een enorme impuls gegeven aan het borstkankeronderzoek van VUmc. Zo startte de afdeling oncologische chirurgie van VUmc mede dankzij de aanwezigheid van deze technisch hoogstaande apparatuur, in september 2010 met een onderzoek om na te gaan wat de effecten zijn van gebruik van echografie tijdens een borstkankeroperatie. Inmiddels zijn 70 patiënten geopereerd en de tussentijdse resultaten zijn veelbelovend.

B

orstkanker wordt gelukkig in een steeds vroeger stadium vastgesteld. Hierdoor kan in de meeste gevallen een borstsparende ingreep worden uitgevoerd. Bij borstsparende operaties wordt alleen de kwaadaardige afwijking verwijderd, met het doel de vorm en het uiterlijk van de borst zo goed mogelijk te behouden. Het cosmetisch resultaat van de borst na de operatie is erg belangrijk, want een slecht resultaat kan psychisch en sociaal belastend zijn voor de vrouw in kwestie. Daarom moet tijdens de operatie niet alleen de afwijking volledig worden verwijderd, maar ook zo min mogelijk gezond borstweefsel met de tumor worden meegenomen.

Betere kwaliteit van leven Wanneer de chirurg tijdens de operatie van voelbare borsttumoren een echo-apparaat gebruikt, kan hij de afwijking niet alleen voelen, maar ook nog eens zien. Het doel van dit project is dan ook om te onderzoeken of met behulp van echografie minder gezond borstweefsel verwijderd wordt en of dit de uiterlijke gevolgen inderdaad beperkt. Een belangrijk doel is ook te onderzoeken of de tumor meteen in zijn geheel kan worden verwijderd. Hierdoor zouden minder her-operaties nodig zijn, wat weer leidt tot een betere oncologische behandeling en opnieuw betere cosmetische resultaten. Naast al deze voordelen is echografie bovendien een gemakkelijk hanteerbare, betrouwbare en zeer patiëntvriendelijke methode. Na de ingreep, zo is de verwachting, zal de vrouw die met deze methode is behandeld ook een verbetering van de kwaliteit van leven ondervinden ten opzichte van de oude situatie.

Veelbelovend De resultaten zijn tot nu toe veelbelovend. In de periode voorafgaand aan de start van het gerandomiseerde onderzoek zijn dertig patiënten met de chirurgische echo geopereerd, onder begeleiding van chirurg Petrousjka van den Tol. "De tumor bleek bij deze groep op één na helemaal weg te zijn, terwijl het verwijderd borst-

weefsel zo minimaal mogelijk was." Sinds oktober is de studie officieel van start en inmiddels zijn 70 patiënten van de in totaal voor het onderzoek nodige aantal van 120 geopereerd. Ondanks de positieve resultaten is het niet gemakkelijk om iedereen te overtuigen. "Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen en specialisten houden graag aan hun eigen geloof vast. Gelukkig zijn de deelnemende ziekenhuizen allemaal heel enthousiast."

Beter én voordeliger Onderzoeker Nicole Krekel van VUmc: “Voor niet-voelbare borsttumoren gebruiken we tijdens de operatie al echografie om de tumor te identificeren en te verwijderen. Hiermee wordt vaker radicaal geopereerd dan met andere methoden. De resultaten van echogeleid opereren van niet-voelbare tumoren zijn zelfs beter dan die van de huidige operaties van voelbare tumoren. Die bevinding gaan we daarom nu verder onderzoeken.” Krekel verwacht verder dat deze manier van opereren op den duur kostenbesparend is. “Er moet natuurlijk radiologische apparatuur aangeschaft worden, maar als er minder operaties nodig zijn, wordt de behandeling een stuk voordeliger.”

Financiering en samenwerking Stichting Pink Ribbon stelt geld beschikbaar voor de tweejarige studie, waaraan behalve VUmc ook Medisch Centrum Alkmaar, Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk, Kennemer Gasthuis in Haarlem, de Gelderse Vallei in Ede en het Waterlandziekenhuis in Purmerend meewerken.

KORT NIEUWS Student Hospitality Crew Veel studenten geneeskunde willen congressen bijwonen, maar de toegangskosten vormen vaak een bezwaar. Twee studenten, Michael de Neree tot Babberich en Gem Kramer, hebben daar een oplossing voor gevonden: de Student Hospitality Crew. Het idee is simpel: congresorganisatoren kunnen studenten 'inhuren' als zaalwacht, voor begeleiding van sprekers, registratie van deelnemers of andere taken. Als tegenprestatie krijgen de studenten naast een onkostenvergoeding in hun pauzes de mogelijkheid om presentaties en workshops te volgen. (zie: www.studenthospitalitycrew.org) Nieuwsbrief VUmc CCA

13

MONEY MATTERS

STICHTINGSNIEUWS

Periodiek schenken: veel voordelen

In Memoriam

Steunt u een project van het VUmc CCA en bent u van plan dit te blijven doen? Overweeg dan een periodieke schenking. Een periodieke schenking is een afspraak om gedurende vijf jaar of langer een gift te doen. Deze schenking verzekert VUmc CCA voor een langere tijd van financiële steun én is voordelig voor u. De voordelen op een rijtje: - Uw gift is volledig (100%) aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Er zijn geen minimale of maximale bedragen aan verbonden. - Hoe hoger de schenking, hoe hoger het bedrag dat u van de inkomstenbelasting kunt aftrekken. - Uw toegezegde gift wordt door een notaris vastgelegd. U hoeft echter de notaris niet te bezoeken. Wij regelen de hele afhandeling voor u en u krijgt de akte van ons thuisgestuurd. - U bepaalt zelf of u het bedrag per jaar, per half

jaar of per kwartaal wilt betalen. - Voor schenkingen boven de 200 euro per jaar betaalt u geen notariskosten voor het opmaken van de akte als u gebruik maakt van onze huisnotaris.

Ook vennootschappen kunnen hun giften aan goede doelen aftrekken van hun fiscale winst. Het bedrag dat aftrekbaar is heeft, evenals in de inkomstenbelasting, een ‘drempel’ en een maximum. De drempel voor de vennootschapsbelas14

Nieuwsbrief VUmc CCA

Op 27 januari jl. namen we in de prachtige Kloosterkerk in Den Haag afscheid van een van de pioniers van VUmc Cancer Center Amsterdam.

Als u ervoor kiest om op deze wijze het CCA te steunen, dan zullen uw bijdragen voortaan lopen via het VUmc fonds. Dit heeft louter administratieve redenen. Uw bijdragen blijven geoormerkt voor het CCA en desgewenst voor het project van uw keuze. Op onze website vindt u uitgebreide informatie over een periodieke schenking, uitleg over de procedure en het formulier om een periodieke schenking in gang te zetten. Uiteraard kunnen wij u dit ook per post sturen of lichten zaken toe. Wij zijn u hierbij graag van dienst.

Meer dan 25 jaar lang was Guup Kraijenhoff steun en toeverlaat voor de stichting CCA en de voorgangers van deze stichting. Hij voorzag ons waar mogelijk van advies. Vaak vond het overleg in de avonduren en op de zondag plaats. Achteraf bleek Guup dan steeds weer gelijk te hebben gehad met zijn adviezen. Met humor en nobel gedrag kon hij mensen bij elkaar brengen en stimuleren. Door

Voor informatie kunt u ons bellen op 020 444 3165 of mailen naar [email protected].

Ook vennootschappen kunnen giften aan goede doelen aftrekken In de vorige nieuwsbrief gingen wij in op het schenken aan goede doelen (ANBI) in de periode vanaf 1 januari 2010. Daarbij hebben we aangegeven dat giften die in privé gedaan worden, aftrekbaar zijn voor de inkomstenbelasting (tegen het progressieve tarief van maximaal 52% in box 1), mits zij binnen bepaalde limieten vallen of als periodieke gift kwalificeren. Het kan zijn dat u giften wilt doen, die moeilijk binnen het in de inkomstenbelasting vastgelegde kader te passen zijn, bijvoorbeeld omdat uw box 1 inkomen beperkt is, of omdat u zich niet wilt binden aan een periodieke gift. Indien u als grootaandeelhouder de beschikking hebt over een eigen vennootschap, kan het volgende interessant voor u zijn.

Guup Baron Kraijenhoff

ting is 227 euro. Giften boven dit bedrag zijn (voor het meerdere) aftrekbaar. De maximumaftrek wordt bepaald op 10% van de fiscale winst. Een vergelijkbare systematiek als geldt voor (nietperiodieke) giften in de inkomstenbelasting.

zijn betrokkenheid, interesse en kennis heeft hij veel voor ons instituut betekend. Daarbij speelde zijn ondernemerschap en zijn netwerk in het bedrijfsleven een cruciale rol. Bob Pinedo: “Voor mij persoonlijk was Guup een echte raadsman en een goede vriend. Ik heb hem in 1961 in mijn studententijd leren kennen, toen ik met mijn oom bij hem en Yvonne op bezoek was in Nijmegen. Sindsdien is ons contact blijven

De giftenaftrek leidt op dit moment bij vennootschappen tot een directe belastingbesparing van 25% (het maximale tarief van de vennootschapsbelasting in 2011). Daarnaast wordt, op termijn, nog eens 25% aanmerkelijk belangheffing over de ‘restantwinst’ bespaard. De resulterende totale belastingbesparing bedraagt daarmee 43,75% (25% + 18,75% (75% *25%)).

bestaan. Hij heeft mij in mijn carrière als een tweede vaderfiguur gesteund. Zijn enorme ervaring in de pharmaceutische wereld was daarbij welkom. In mijn poging de drie Amsterdamse instituten nader tot elkaar te brengen heeft Guup op zijn bijzondere manier het bestuur van het European Cancer Center voorgezeten. Ook daarin is

Kort gezegd volgt uit het bovenstaande het volgende. Soms kan, door een gift (deels) via de vennootschap en (deels) via de directeur grootaandeelhouder in privé te doen, maximaal gebruik worden gemaakt van de aftrekmogelijkheden.

hij zijn tijd voor geweest. Een zeer bijzondere man met grote visie, van wie ik veel heb geleerd.” Wij zullen deze unieke persoonlijkheid missen. Guup Kraijenhoff is 88 jaar geworden.

Pereira BV www.pereiraconsultants.com

Bestuur stichting VUmc CCA

STICHTINGSNIEUWS Gerard Kleisterlee koninklijk onderscheiden Op donderdag 31 maart jl. ontving de voorzitter van de stichting VUmc CCA, de heer G.J. Kleisterlee, een Koninklijke Onderscheiding uit handen van Maxime Verhagen, minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. De heer Kleisterlee werd uitgeroepen tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Sinds 2003 is de heer Kleisterlee – in diverse voorzittersrollen – zeer nauw betrokken bij de activiteiten van wat nu stichting VUmc CCA is. Hij heeft bijvoorbeeld een grote bijdrage geleverd aan de totstandkoming, in 2006, van het

nieuwe research-laboratorium voor VUmc CCA en aan de in september te openen polikliniek. Hij kreeg de onderscheiding wegens zijn bijzondere verdiensten voor onder andere VUmc CCA en het Innovatieplatform. De heer Kleisterlee kan gerekend worden tot één van de meest vooraanstaande CEO’s van ons land. Hij was vanaf 2001 President en Voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Philips Electronics N.V. waar hij dit voorjaar met pensioen is gegaan. Hij gaat zich wijden aan een reeks commissariaten en blijft ook verbonden aan stichting VUmc CCA.

Afzwaaiende bestuursleden In de vorige nieuwsbrief heeft u kunnen lezen over de fusie van stichting Avanti STR, CCA en de nieuwe bestuursleden van de gefuseerde stichting VUmc CCA. Het moment van de fusie is voor sommige bestuursleden ook een mooie gelegenheid om, na jarenlang actief betrokken te zijn geweest, een stapje terug te doen als bestuurslid. Graag willen wij deze bestuursleden heel hartelijk danken voor hun inzet, gedrevenheid en passie om mee te werken aan de realisatie van de doelstellingen van stichting VUmc CCA. Met trots stellen wij vast dat het bestuur van de stichting bestaat uit een groep betrokken bestuurders die zich, naast hun dagelijkse drukke werkzaamheden, voor een lange termijn hebben gecommitteerd aan stichting VUmc CCA. De bestuursleden vormen als bestuur een team met een missie dat de afgelopen 25 jaar bijzondere successen heeft geboekt en een aantal bijzondere ontwikkelingen binnen VUmc mogelijk heeft gemaakt. Dankzij deze inspanningen heeft VUmc een toppositie kunnen realiseren op het gebied van kankeronderzoek en patiëntenzorg, waarvan patiënten van VUmc uit heel Nederland profiteren.

Cees van der Hoeven Cees van der Hoeven heeft een lange geschiedenis bij het bestuur van stichting VUmc CCA. Bob Pinedo en hij hebben elkaar leren kennen tijdens hun jeugd op Curaçao. Als bestuursvoorzitter van Ahold heeft Van der Hoeven destijds gezorgd voor belangrijke donaties aan SBGO, de voorloper van CCA. Vanaf 1995 tot 2001 vervulde hij de rol van voorzitter. In 2010 nam hij na ruim 17 jaar afscheid als bestuurslid.

Alexander Rinnooy Kan Betrokken bestuurder bij SBGO en heeft jarenlang zitting gehad in het Algemeen Bestuur van stichting CCA.

Alex van Heeren Alex van Heeren is enkele jaren als bestuurslid van het Algemeen Bestuur van stichting CCA betrokken geweest.

Piet Blankendaal Piet Blankendaal is ruim acht jaar betrokken geweest als bestuurslid. Als geen ander heeft hij zich ingezet voor de stichting en heeft op persoonlijke titel grote donaties gedaan om de aanschaf van belangrijke apparatuur, zoals miljoenenprojecten PET scan en de robotchirurg, mogelijk te maken. De betrokken ondernemer uit Tuitjenhorn, waar zijn bedrijf alsmede zijn dierentuin gevestigd is, heeft bovendien een belangrijke rol gespeeld tijdens het succesvolle ‘Food for Life’ evenement dat in 2009 voornamelijk op zijn terrein plaatsvond.

David Reinhoudt Een gedeelde belangstelling voor chemische structuren leiden vanaf 1978 tot het aangaan van een bijzondere binding tussen David Reinhoudt en Bob Pinedo. Samenwerking op wetenschappelijk gebied en wederzijdse betrokkenheid heeft geleid tot een vriendschap die al ruim 34 jaar bestaat. Bij de oprichting van SBGO, in 1984, was hij betrokken als adviseur en bestuurslid. In 2010, 26 jaar later, neemt hij afscheid als bestuurslid.

Nieuwsbrief VUmc CCA

15

VRIENDEN 21 juni Midzomeravondfeest Vrienden VUmc CCA Het Noordzeestrand is – net als in 2010 - het decor voor een zinderende zomeravond… U ontmoet oude en nieuwe Vrienden in een informele setting in het Beachhouse in Zandvoort. Een zesgangen walking diner wordt voor u verzorgd door de culinaire top van Kennemerland en er is muziek (d.j. van Buddha Bar en een optreden door Pearl). In een korte inspirerende sessie o.l.v. Winston Gerschtanowitz vertelt het VUmc-team over vroegdiagnostiek: over waarom het zo belangrijk is er bij een vermoeden van kanker zo vroeg mogelijk bij te zijn en hoe de Vrienden aan dit onderzoek bij (kunnen) dragen. Want daar draait het deze avond uiteindelijk om: mensen samenbrengen die samen de strijd tegen kanker aangaan. Datum: Dinsdag 21 juni van 19.00 - 23.00 uur Kosten: € 100,00 per persoon Locatie: Beachhouse by Cobraspen, Boulevard Barnaart, Zandvoort Informatie: [email protected] of bel 020 - 444 36 09. Zie ook www.VUmc.nl/ccavrienden

Darmkanker is een sluipmoordenaar. Vroege diagnose is van levensbelang. Sluit u aan bij de Vrienden van VUmc CCA. Deze zes topkoks (samen acht Michelinsterren!) verzorgen op 21 juni een diner voor de Vrienden van VUmc CCA. V.l.n.r. Alain Alders (De Vrienden van Jacob), Huub van der Velden (Cheval Blanc), Lucas Rive (De Bokkedoorns), Mark Gratama (ML), Jan Sobecki (Chapeau), Moshik Roth (& Moshik in ’t Brouwerskolkje)

Vriendenconcept Denise Prins is één van de groep van vijftien mensen die zich met hart en ziel inzetten om van de Vrienden van VUmc CCA een succes te maken Denise Prins is zakenvrouw en moeder van vier kinderen. Zij verloor haar beide ouders aan kanker. Haar kinderen zijn de reden waarom zij zich met veel enthousiasme inzet voor het onderzoek naar vroegdiagnostiek van VUmc CCA. “Ik wil de angst wegnemen dat mijn kinderen met deze nare ziekte te maken krijgen.”

Vrienden Toen Denise werd gevraagd om zich in te zetten voor de fondsenwerving van het CCA hoefde ze niet lang na te denken: "Om wat tegen kanker te kunnen doen, moet je er zo vroeg mogelijk bij zijn. Ons doel is om zoveel mogelijk geld op te halen voor het onderzoek naar vroegdiagnostiek bij darmkanker. Een van de manieren om geld te werven is ons Vriendenconcept. Vanaf 1000 euro per jaar voor een periode van drie jaar, ben je vriend van het CCA. Vanaf oktober 2009 hebben we een prachtig aantal vrienden mogen verwelkomen en is er al 450.000 euro voor onderzoek bijeengebracht. Het is mijn taak om uit te leggen waarom het CCA zo belangrijk is en daar zet ik me actief voor in."

Onderzoek vroegdiagnostiek Sinds de start in oktober 2009 is door de Vrienden al meer dan 450.000 euro aan donaties toegezegd. Voor de tweede fase en afronding van het onderzoek is nog eens eenzelfde bedrag nodig. Professor dr. Gerrit Meijer en zijn onderzoeksgroep zoeken naar biologische markers in ontlasting die kunnen duiden op (voorstadia) van kanker. Op grote schaal wordt daarvoor ontlasting verzameld van personen in Amsterdam en Rotterdam die deelnemen aan een screeningsstudie naar dikke darmkanker. De resultaten kunnen worden vertaald naar een landelijk bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker voor 50+ers.

Agenda

21 juni  Midzomeravondfeest Vrienden VUmc CCA in Beachhouse, Zandvoort 15 juli Concert Orkest van het Oosten in Enschede, fondsenwerving voor gezamenlijk kankeronderzoek Universiteit Twente en VUmc CCA 20 september Labrondje. Thema: hersentumoren 28 september Opening nieuwe poli VUmc CCA diagnose en behandeling 13 oktober Labrondje. Thema: Borstkanker 14 oktober Infoavond borstkanker voor patiënten en hun naasten 16 november Labrondje. Thema: Hoofdhalstumoren 29 november Labrondje. Thema: Dikke darmkanker wijzigingen voorbehouden 12 december Labrondje. Thema: Prostaatkanker