DECEMBER 2015 |
JAARGANG 24 | NUMMER 4
Nieuwsbrief EEN UITGAVE VAN HISTORISCHE VERENIGING HAERLEM
In dit nummer o.a.: - Ledenwerving - Interview penningmeester - Werkgroepen - Haerlemse Boekenmolen - Nieuw: prijsvraag
Links: Plattegrond van Jacob van Deventer, ca. 1560. De zuidwesthoek van de middeleeuwse binnenstad is nog onbebouwd. Ten zuiden van de gracht waren de Schuttersdoelen van het Sint-Jorisgilde, ten noorden de Ramen van de
Actuele informatie, meer nieuws en artikelen op haerlem.nl
lakenwevers. Rechts: Plattegrond van Pieter Wils uit 1646. Met blauwe kleur is het gebied gemarkeerd dat vanaf 1610 bebouwd werd. Het huizenblok op het Wilsonsplein is met een rode lijn aangegeven.
Dubbellezing in De Hoofdwacht
VINEX anno 1610 In samenwerking met het bureau Archeologie van de gemeente Haarlem organiseert onze vereniging een programma over een van de oudste stadsuitbreidingen in Haarlem op de plek die wij nu kennen als het Wilsonsplein. Het programma is verdeeld over twee avonden. De eerste avond is gewijd aan de stedenbouwkundige planning en de tweede avond aan het dagelijks leven in die wijk (zie onderaan pagina 2 voor het programma). Reserveer de datums van 21 en 28 januari in uw agenda. Nadere informatie en de wijze van aanmelding volgen begin januari. Ter voorbereiding treft u onderstaande achtergrondinformatie aan. Daarnaast is een bezoek aan de lopende tentoonstelling ‘VINEX anno 1610’ in het Archeologisch Museum aan te bevelen. De tentoonstelling loopt tot en met 28 februari 2016. En natuurlijk is u het artikel van de hand van Jaap Temmink in het Jaarboek 2014 over hetzelfde onderwerp niet ontgaan. De grote immigratie In de periode na de val van Antwerpen, tussen 1585 en 1622, verdubbelde het inwonertal van Haarlem door onder andere immigranten uit Frankrijk, Vlaanderen en Brabant. Een belangrijk deel van de immigranten was werkzaam in de textielnijverheid. Voor al die nieuwe mensen moest, bij voorkeur binnen de muren van de stad, huisvesting worden gevonden. Onbebouwde terreinen in de stad werden in gebruik genomen voor woningbouw. Vooral in het zuidwesten van de stad, waar tot dan de Schuttersdoelen en de Lakenramen gevestigd waren, zag men nog bouwmogelijkheden. Het stadsbestuur nam in 1610 het besluit om hier een grootscheeps nieuwbouwplan te realiseren. Uiteindelijk zouden er bijna 250 nieuwe woningen gebouwd worden.
Omstreeks 1810, ongeveer 200 jaar na de aanleg, is een deel van de woningen weer afgebroken. De vrijgekomen ruimte kennen we nu als het Wilsonsplein. Archeologisch onderzoek In 2011 en 2012 is archeologisch onderzoek uitgevoerd op het Wilsonsplein. Hierbij kwam een gracht aan het licht, de gracht die vroeger de scheiding vormde tussen de Schuttersdoelen en de Lakenramen. Deze gracht werd gedempt om woningen te kunnen bouwen. Dit huizenblok dat omstreeks 1610 gebouwd werd bestond uit vijftien woonhuizen. Bij dit onderzoek werden funderingen en tientallen waterputten, waterkelders en beerputten van dit woonblok vrijgelegd. lees verder op pagina 2
1
Colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van de Historische Vereniging Haerlem en verschijnt vier keer per jaar, ISSN: 1570-4785 De vereniging is een culturele Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) Website: www.haerlem.nl Verenigingszetel: De Hoofdwacht, Grote Markt 17 Postadres: Postbus 1105, 2011 BC Haarlem Secretaris: 06 46 54 09 92 e-mail
[email protected] Ledenadministratie: e-mail
[email protected] IBAN: NL89 INGB 0000 3778 82
Redactie: Frank-Michiel Boorsma, Peter Dammers (secretaris), Kees van der Jagt, Gerard Moolenaars, Rob Strobel (eindredacteur) en Pieter Winters E-mail:
[email protected] Vormgeving: Tekst & Uitleg, Haarlem Druk: Nederlof, Cruquius
vervolg van pagina 1
Tussen Schuttersdoelen en Lakenramen 1585-1610 Tussen 1585 en 1610 werd de gracht tussen de Schuttersdoelen en de Lakenramen gedempt. Dit gebeurde met stadsafval. Eigenlijk was het een soort vuilnisbelt. Van alles werd er gedumpt; schoenen, dierenbotten, kookpotten en bouwmaterialen. Er stonden nog geen huizen. We weten dus niet van wie dit afval precies geweest is. Het moet uit andere delen van de stad aangevoerd zijn. Waarschijnlijk gaf het stadsbestuur de opdracht om de gracht (met stadsafval) te dempen zodat hier een nieuwe wijk gebouwd kon worden. De grote hoeveelheid vondsten die tijdens de opgraving uit de oude grachtbedding werd verzameld werd geeft een goed beeld van de materiële cultuur en de voedingsgewoonten
in Haarlem tussen 1585 en 1610. Tussen het stadsafval bevinden zich onder andere enkele politiek getinte objecten zoals een monniksbeker en een haardsteen met een buste van Karel V en een spreukband waarop zijn motto ‘Plus Oltre’ (Steeds Verder) te lezen is. Dagelijks leven in een nieuwbouwwijk 1610-1810 Na de demping van de gracht verrees een huizenblok dat begrensd werd door de Raamgracht, Lange Raamstraat, Geusestraat en de Doelpoort. Van vier huizen zijn tijdens de opgraving funderingsresten teruggevonden. Vooral de dieper aangelegde waterputten, waterkelders, en beerputten zijn goed bewaard gebleven. Op de beerputten stonden secreten (‘wc huisjes’). Behalve beer werd er ook allerhande
De opgraving op het Wilsonsplein in 2011-2012
huishoudelijk afval in gestort. Dit is het afval van de bewoners: van de nieuwkomers uit het begin van de zeventiende eeuw en de mensen die de huizen tot 1810 bewoonden. De namen van de bewoners kennen we (nog) niet, maar door het onderzoek van de vondsten in deze putten en kelders zijn we talloze zaken over hen te weten gekomen. Dat ze bijvoorbeeld stekelrog aten, dat ze kanten mutsen droegen en dat ze Brabantse kookpotten gebruikten. In vijf (vroeg) zeventiende-eeuwse beerputten zijn kantklossen en weefspoelen gevonden die op textielnijverheid wijzen. Uit historische bronnen is bekend dat veel mensen in dit deel van de stad werkzaam waren in de textielnijverheid. Straatnamen als de Wolstraat, Drapenierstraat, Korte en Lange Lakenstraat herinneren daar ook tegenwoordig nog aan.
De uitwerking van het vondstmateriaal bij de archeologische dienst van Haarlem in 2013
VINEX anno 1610 dubbellezing Donderdag 21 januari en donderdag 28 januari 2016 in de Hoofdwacht. Programma donderdag 21 januari 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog - Bureau Archeologie Haarlem De opkomst en ondergang van een uitbreidingswijk
Programma donderdag 28 januari 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog - Bureau Archeologie Haarlem Huisraad
20:45 – 21:15 Ranjith Jayasena Archeoloog - Bureau Monumenten en Archeologie Amsterdam Stadsuitbreiding in de 17e eeuw
20:45 – 21:15 Henk van Haaster, Archeobotanicus en palynoloog BIAX 17e-eeuwse maaltijdresten
21:15 – 21:45 Maarten Enderman Bouwhistoricus - Monumenten en Archeologie ’s-Hertogenbosch Het (Haarlems) woonhuis in de 17e eeuw
21:15 – 21:45 Kinie Esser Archeozoöloog - Archeoplan Eco Vlees en visconsumptie in de 17e eeuw
2
Uit de Haerlemse boekenmolen De afgelopen maanden is een aantal boeken verschenen waarop wij u hieronder graag attenderen. Op onze website komen ook recensies van nieuwe uitgaven. ‘Pieter Rixtel, een dichter zonder rust’ Van Pieter Rixtel, die leefde van 1643 tot 1673, was niet veel bekend. Maar dankzij het boek van Klaas de Jong dat onlangs in de Haerlem Reeks (no. 17) verscheen, is dat gemis in de geschiedschrijving nu verdwenen. Afkomstig uit Haarlem en werkzaam als o.a. boekhouder, kwam Rixtel op zijn 24ste bij de rederijkerskamer ‘De Wijngaardranken’ en zou vervolgens als dichter bekend worden. Zijn vroege dood maakt dat het oeuvre bescheiden bleef maar het is de moeite waard er kennis van te nemen. Omdat veel informatie over Pieter Rixtel uit de secundaire literatuur afkomstig is, lijkt het een immens werk om dit via archiefonderzoek bijeen te brengen maar het is Klaas de Jong gelukt om een lezenswaardige studie over deze nu wat minder vergeten dichter samen te stellen. Voor € 15,00 verkrijgbaar bij o.a. Boekhandel De Vries. ‘400 jaar Lutherse Kerk Haarlem’ De jaarvergadering van onze Vereniging in 2007 werd gehouden in de Lutherse Kerk en toen al werd er vooruit gekeken naar een publicatie als de kerk 400 jaar zou bestaan. Nu, acht jaar later, is die mijlpaal bereikt en in oktober vond in deze kerk aan de Witte Herenstraat de presentatie van ‘400 jaar Lutherse Kerk Haarlem’ plaats. De geschiedenis wordt verteld van het begin als schuilkerk, het ontstaan van het Lutherse hofje, de liturgie, portretten van de predikanten tot interviews met huidige Lutheranen. Het boek telt 224 pagina’s en is te koop voor € 27,50 in de boekhandel maar ook te bestellen bij de Lutherse Kerk. ‘Hier moet ik ingrijpen’ In oktober verscheen: ‘Hier moet ik ingrijpen’ van Sylvia Hubers met zoals de ondertitel van het boek aangeeft ‘zeer kort proza’. In de afgelopen jaren schreef Hubers niet alleen gedichten maar ook een groot aantal korte, grappige soms ook ernstige verhalen en verhaaltjes. In deze verhalenbundel zijn ruim tweehonderd van deze ‘miniaturen’ bijeengebracht en het nodigt uit om af en toe in
te bladeren en stukjes te (her)lezen. Het oeuvre van onze vorige stadsdichter is hiermee met opnieuw een lezenswaardige bundel aangevuld. Deze uitgave van Prometheus vindt u bij Athenaeum Boekhandel voor € 19,95. ‘Liefdewerk tot in eeuwigheid’ Van een andere immer productieve schrijver, Wim Cerutti, werd recent opnieuw een lijvig boekwerk gepresenteerd: ‘Liefdewerk tot in eeuwigheid. Geschiedenis van het Sint Jacobs Godshuis in Haarlem 1437-1715-2015’. De katholieke gemeenschap verzorgde hier de ouden en armen en omdat het gebouw in de Hagestraat gewijd was aan Sint-Jacobus, kreeg het zijn naam. Aan het eind van de vorige eeuw zou het bekender worden als het Rosenstock-Huessyhuis. Nog steeds gaan diverse sociale initiatieven in de stad van deze plek uit. Een degelijk gedocumenteerd werk zoals wij dat van Wim Cerutti gewend zijn. Dit boek van Uitgeverij Spaar en Hout is bij de Haarlemse boekhandels te koop voor € 27,50. ‘Tot op het bot’ Ten slotte aandacht voor ‘Tot op het bot’ van stadsarcheologe Anja van Zalinge en haar collega-archeologe Constance van der Linde. Dit boek verscheen naar aanleiding van de bijzondere vondsten op de Botermarkt en op het Begijnhof in 2012. Restanten van honderden mensen die in de middeleeuwen onze stad bevolkten en daar begraven waren. In dit mooi geïllustreerde werk zien wij hoe Haarlem er in de vijftiende eeuw uitzag, waarom juist op deze plekken begraven werd, welke ziektes men had en hoe de botten van deze Haarlemmers opgegraven zijn. Verteld wordt hoe de overblijfselen met de techniek van de eenentwintigste eeuw en het geduld van de medewerkers van Bureau Archeologie onderzocht werden. En ook hoe de botten van deze vroege Haarlemmers uiteindelijk in de herfst van 2014 een laatste rustplaats vonden in een graf op de begraafplaats aan de Kleverlaan. Deze uitgave van Uitgeverij Loutje ligt voor € 19,95 in de winkel. Op onze website vindt u een recensie van dit boek. Frank-Michiel Boorsma
3
Interview
Frits Anema beleeft een historische bliksemcarrière
Vereniging Haerlem heeft een nieuwe penningmeester Toen Frits Anema (Padang NI 1938) in juni 2014 met zijn vrouw een huis kocht in het Haarlemse Ramplaankwartier, kon hij niet vermoeden dat zijn carrière, ruim na zijn pensioen, nog zo’n vlucht zou nemen. Uiteraard werd hij meteen lid van onze vereniging en drie maanden later ook van de Historische Werkgroep, waarin hij zich onder meer inzette voor de tentoonstelling over de Damstraat. Toen men er lucht van kreeg dat Anema jarenlang registeraccountant was bij ABN AMRO, werd hij benaderd voor het penningmeesterschap. Op de ledenvergadering van 30 juni werd hij als zodanig benoemd. De Zeistenaar in hart en nieren bezocht Haarlem al jaren omdat hij trouwde met Corry Groesbeek, dochter van de rijksarchivaris in Noord-Holland, mr. J.W. Groesbeek. Toen viel hem al de nabijheid van de historie en de intacte binnenstad op. Anema, vader van twee dochters en een zoon, heeft altijd al interesse voor geschiedenis gekoesterd,
Column
onder meer van zijn geboorteland Nederlands-Indië, van zijn latere woonplaats Zeist en vervolgens ook via de genealogie. Dat laatste leverde hem veel wetenswaardigs op, onder meer dat hij naaste familie is van Grote Pier (ca. 1480-1520), de legendarische Friese kaper, zeerover, krijgsheer en volksheld die in de zestiende eeuw heel wat Hollanders over de kling joeg in zijn vrijheidsstrijd. Anema verzekert ons dat hij de Haarlemse Hollanders verder met rust zal laten. Frits Anema nam het penningmeesterschap over van Jan-Dirk Enschedé en van Wim Slik. Wat Anema na zijn benoeming onder andere aanpakte, was het innen van de contributie. Tot nu toe verliep dat met acceptgiro’s. Met de accountmanager van ING heeft hij kunnen regelen dat waarschijnlijk begin december bij de leden een machtigingsformulier op de mat valt voor het komende jaar. Wanneer die zijn ingevuld, zal het mogelijk zijn om voortaan de contributie per automatische incasso te voldoen.
Anema vertelt dat er de afgelopen jaren wel tekorten zijn geweest, maar het komende jaar wordt er gestreefd naar een sluitende jaarrekening. Hij wijst erop dat de vereniging een culturele ANBI-instelling is, wat betekent dat zij een algemeen nut beogende instelling op cultureel gebied is. Daardoor is het mogelijk dat giften van particulieren voor 125% aftrekbaar zijn voor de inkomstenbelasting. Wel maakt hij zich zorgen over het dalende ledenaantal. Het is belangrijk de oorzaken hiervan te achterhalen. Verder zullen het bestuur, de werkgroep ledenwerving en alle leden zich moeten inzetten voor het werven van nieuwe leden. Er wordt nagedacht over een nieuwe flyer, maar verder zijn er nog veel vragen. Hoe kunnen we Haarlemmers benaderen en interesseren? Hoe passen onze activiteiten nog in de nieuwe tijd? Hierover nadenken is niet alleen een taak van het bestuur, maar van alle leden. Pieter Winters, redactie
Vliegen boven de stad
Op YouTube is al een aantal met behulp van een drone gemaakte filmpjes van Haarlemse monumenten te zien: De Nieuwe Bavo: https://www.youtube.com/watch?v=nLCExVD7RG8 De Grote kerk en de Nieuwe kerk: https://www.youtube.com/watch?v=xexUyXrMBKI De Bakenessertoren: https://www.youtube.com/watch?v=qZ9surjt__Q Allemaal even mooi en interessant, maar.... illegaal. Lees er de
regels (http://www.drones.nl/wetgeving/) maar eens op na. Het is namelijk verboden te vliegen boven aaneengesloten bebouwing; dat geldt zowel voor professionele als recreatieve gebruikers. En niet voor niets, want er is in Haarlem al een drone gevonden in iemands achtertuin en ook was volgens de politie een drone de oorzaak van een woningbrand. Niet doen dus, maar wel stiekem genieten van de vrucht van het misbruik door anderen. Peter van Wingerden
4
Mededelingen
Uit het bestuur Oproep: leden werven leden! De Historische Vereniging Haerlem heeft een rijk verenigingsleven met diverse activiteiten en werkgroepen, geregeld haalt de vereniging de media rond ontwikkelingen in onze stad. En onvolprezen is ons Jaarboek. Helaas loopt het ledental de laatste jaren terug, mogelijk als gevolg van de algemene trend. Er is een projectgroep opgericht voor extra ledenwerving. Daarnaast doe ik een beroep doen op onze leden. Want de leden van onze mooie vereniging zijn tevens onze ambassadeurs. Veel Haarlemmers kennen onze vereniging nog niet: maak familie, vrienden en buren attent op onze vereniging en haar activiteiten, neem een introducé(e) mee naar een lezing. Voor de komende feestdagen nog een tip: doe een lidmaatschap cadeau! Frans Willem Lantink, voorzitter Vacatures in het bestuur Wie heeft er belangstelling voor het vervullen van een bestuursfunctie binnen onze vereniging? Er zijn/komen enkele
bestuursfuncties vacant. De secretaris kan via
[email protected] nadere toelichting geven. Peter van Wingerden, vicevoorzitter Nieuwjaarsreceptie Net als in ieder ander jaar vindt onze Nieuwjaarsreceptie plaats op 6 januari in De Hoofdwacht. Aanvangstijd 17.00 uur. Alle leden zijn van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. Tijdens de bijeenkomst zal Dineke Lentz, voorzitter van de Werkgroep Excursies en Lezingen, het programma voor het komende jaar presenteren. Harco Gorter, secretaris Van de ledenadministratie Uw e-mailadres Maandelijks houden wij onze leden via hun e-mailadres op de hoogte van onze verenigingsactiviteiten. Hebt u de laatste tijd niets ontvangen? Geef dan uw (nieuwe) e-mailadres door aan
[email protected].
Prijsvraag - Gezien in Haarlem Ik liep door een Haarlems museum en zag dit prachtige portret (foto: René Gerritsen), geschilderd door ................................................................... en voorstellend ................................................................. . Mail de oplossing naar
[email protected] vóór 1 januari. De prijs is een boekenbon van 25 euro. Bij meerdere goede inzendingen beslist het lot. Oplossing in de volgende Nieuwsbrief.
Cadeausuggestie! Maak iemand blij met een lidmaatschap van onze mooie vereniging en geef daarbij het laatste jaarboek als geschenk. Een mooi cadeau én u steunt een goed doel, want dat doet u als u onze vereniging steunt. Een goed idee voor Sinterklaas of Kerst. En dat voor slechts € 25,-. U stuurt eenvoudigweg een email naar
[email protected] of een brief naar de Vereniging Haerlem, postbus 1105, 2001 BC Haarlem met het verzoek om een cadeaulidmaatschap met opgave van uw contactgegevens. U wordt door ons benaderd voor het boek en de verdere administratie. Het cadeau lidmaatschap geldt uiteraard voor het komende kalenderjaar; voor het einde van het volgende jaar ontvangt de begiftigde een
verzoek of hij/zij het lidmaatschap wenst te verlengen voor eigen rekening. We groeien naar de 2000 leden. Ieder lid heten we van harte welkom en het 2000e lid zal feestelijk worden onthaald. Kerst- en andere kaarten, agenda, verjaardagskalender en meer ‘De Kaartenmakers’ heeft ook dit jaar onder het motto Mooi Haarlem onder meer bovengenoemde producten voor of in samenwerking met de Historische Vereniging Haerlem gemaakt. Op de website vindt u in de rubriek INFO onder NIEUWS informatie over de verkrijgbare artikelen, de wijze van bestellen en van betaling. Of u kunt
5
ze direct kopen op De Hoofdwacht tijdens de openstelling vanwege de Haarlemse Kerstmarkt op 12 en 13 december van 11.00 – 17.00 uur.
Werkgroepen
Waarom heeft ie geen plasemmer? In de afgelopen periode hebben drie schoolbezoeken van het Wie wat bewaart, heeft wat!-programma nieuwe stijl plaatsgevonden. Voor het eerst ontvingen wij twee groepen 3, kinderen van 6 à 7 jaar. Dat was wel even wennen. Deze leeftijd is beweeglijker dan wat we van groep 4 gewend waren. Bovendien zijn ze erg nieuwsgierig naar de wc... Eén van de nieuwe elementen die we hebben ingebracht, is de kinderen op een groot vel laten opschrijven wat ze op de deur zouden zetten als zij in het cachot zouden zitten. Dat er goed naar het cachot wordt gekeken, blijkt wel uit de opmerking van een van hen dat er geen plasemmer voor de gevangene is. Ook zijn er aanvullende materialen zoals zoekplaatjes en puzzels gemaakt, omdat wij in het nieuwe systeem de kinderen langer op bezoek hebben en dus niet kunnen volstaan met alleen verhalen vertellen. Na evaluaties door onszelf en door de leerkrachten, hopen we dat met ingang van het schooljaar 2016/17 het vernieuwde programma in het Cultuurmenu van Hart wordt opgenomen. Daarmee krijgt het programma een grotere markt. Nieuwe gevelstenen Op twee donderdagmiddagen in oktober hebben in het souterrain negen enthousiaste kinderen en volwassenen aan de workshop ‘Gevelstenen maken’ meegedaan. Willy Mense (Stichting Geveltekens) heeft verteld over het waarom en wanneer van gevelstenen en de deelnemers meegenomen op een kleine excursie langs gevelstenen in de buurt van De Hoofdwacht. Daarna is er onder leiding van keramiste Rita van der Wijden door ieder een eigen
ontwerp getekend, dat later in een kleireliëf is aangebracht. Na een droogperiode zijn de stenen de oven ingegaan, waardoor de kleuren nog beter tot hun recht kwamen. Donderdag 19 november zijn de stenen in het Museum Haarlem een tijdje tentoongesteld. Uiteindelijk heeft iedere steen een mooie plek bij de deelnemers thuis gekregen. De workshop is met veel plezier opgezet en uitgevoerd, zodat we ons een herhaling ervan hebben voorgenomen. Het interview vooraf in het Haarlems Dagblad (zie ook de website) heeft de vereniging veel publiciteit opgeleverd. Stripalbum Haarlem 770 Op de website staat een verslag van de feestelijkheden van 23 november, de dag van de Haarlemse stadsrechten. Vanwege het lustrumjaar waren er ditmaal extraatjes zoals een stripalbum Haarlem 770 en een goody bag van de Stichting Erfgoed Haarlem. Zowel aan het stripalbum als aan de goody bag werkten alle aangesloten erfgoedinstellingen mee. Nieuwe leden Onze werkgroep is met de komst van twee nieuwe leden weer op oude sterkte. Andrea Roosen, die vrijwilligster is geweest in het Museum Haarlem en bij de collectie Joh. Enschedé, draait al een tijdje mee. Zij heeft veel nieuwe ideeën aangedragen voor de ontvangst van de schoolbezoeken ‘nieuwe stijl’. Kortgeleden hebben we Monique Veelenturf mogen begroeten, zij is leerkracht in groep 4 van een Haarlemse basisschool. Ook van haar adviezen verwachten we veel. Marjorie Vroom, Werkgroep Jonge Muggen
Sneakpreview Jaarboek 2015 Een tipje van de sluiers, die wij gaan oplichten in ons komende Jaarboek: De ontdekking van een gevelsteen uit 1978 op Burgwal 1 (Afb. 1), de signalering van een nieuwe gevelsteen in de Justus van Maurikstraat 3 (Afb. 2), de restauratie van de gevelreclame van Friesche Vlag in de 2
1
Voorhelmstraat 28 (Afb. 3) en de komst van nieuwe gevelstenen op het Drilsmaplein en in de Kroonhof op de Schouwtjeslaan in opdracht van Elan wonen. Martin Busker, voorzitter Stichting Gevelstenen Vereniging Haerlem (SGVH) 3
Foto’s: Martin Busker
6
Jong talent en Werkgroep bekommeren zich om erfgoed Karen Schenk – Monumententalent 2015 Op 12 november is op het Nationaal Monumentencongres 2015 door minister Bussemaker van OCW aan Karen Schenk, lid van de werkgroep G&O, de prijs van Jong Monumententalent 2015 uitgereikt. Karen, medewerker erfgoed bij de gemeente Haarlem, krijgt de prijs voor haar werk aan het ‘open data’ systeem waarmee al het cultuurhistorisch erfgoed van de gemeente Haarlem toegankelijk moet worden voor ambtenaren én inwoners. “Met ´onverbiddelijke inzet en volharding´ creëerde zij samen met haar collega’s een datasysteem dat werkt als interne, afdelingsoverstijgende bron voor kennis en analyse van het Haarlemse erfgoed. Het systeem is open-source en daarmee straks ook beschikbaar voor inwoners van de gemeente. Karen heeft er niet alleen voor gezorgd dat het systeem nu daadwerkelijk bestaat, maar ook dat alle afdelingen en diensten die bij de ontwikkeling betrokken
waren, met het ‘erfgoedvirus’ zijn besmet”, aldus de gemeente die haar voor de prijs nomineerde. De jury vond haar werk “een voorbeeld van toekomstgericht handelen”. Karen ontving als prijs een overnachting voor twee personen bij het Kraanhotel op de NDSM-werf en mag een ontwikkeltraject volgen, dat zij samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kan vormgeven. Behoud muurreliëf Tollenaar In een muur van de voormalige broodfabriek van Vermaat aan de Paul Krugerkade bevindt zich een enorm gemetseld muurreliëf ‘Ode aan de bakker’ van Levinus Tollenaar. De broodfabriek wordt gesloopt voor woningbouw en met de sloop dreigt ook dit interessante reliëf uit de wederopbouwtijd te verdwijnen. Al eerder was aan het gemeentebestuur gevraagd om het reliëf als monument te bestempelen, maar dat lukte niet. Gerard Moolenaars van de werkgroep heeft zich ingezet voor behoud ervan en
het ziet er naar uit dat dit gaat lukken. Ontwikkelaar Amvest gaat proberen de muur met het reliëf in te passen in de geplande nieuwbouw. Toekomst ‘Koningstein’ Moet Koningstein, het grote 60-er jaren gebouw aan het Spaarne, wel of niet gesloopt worden? Gemeente en buurt vinden van wel, G&O heeft daar bezwaar tegen. Wij zijn van mening dat het gebouw Koningstein gehandhaafd dient te blijven vanwege het kenmerkend karakter voor een tijdsbeeld, dat in Haarlem maar van korte duur is geweest. Het gebouw is geschikt om er een woonbestemming aan te geven, gevels kunnen aangepast worden en balkons ingebouwd. Deze zienswijze is bij de gemeente ingebracht. Auke Douma, Werkgroep Gebouw en Omgeving
Karen Schenk (l) met minister Jet Bussemaker, foto: Joost Enkelaar Muurreliëf Tollenaar, foto: Auke Douma
Oproep: Leden werven, hoe doe je dat? De projectgroep Ledenwerving heeft al veel goede plannetjes opgezet over het aantrekken van nieuwe leden. Of die plannenmakerij enig uitzicht op resultaat biedt, zouden we graag eens willen doornemen met iemand die in zijn of haar werkzame
7
leven in de marketing heeft gewerkt. Iemand die ons gericht kan adviseren welke methoden van ledenwerving het beste aanslaan. Bent u misschien diegene? Schrijf dan een berichtje naar Marjorie Vroom,
[email protected].
Agenda
Excursies en Lezingen
Aanmelding voor de hieronder vermelde activiteiten via onze website www.haerlem.nl of de voicemail van de excursietelefoon T 06 37 36 14 59, tenzij in de aankondiging anders vermeld. Betalingen gaarne op onze bankrekening NL 89 INGB 0000 37 78 82 onder vermelding van de activiteit. Voor overige contacten kunt u een e-mail sturen aan
[email protected]. Kijk voor eventuele wijzigingen op de website en let op berichten in uw mailbox! Indien verwezen wordt naar een vorige Nieuwsbrief kunt u deze ook terugvinden op de website. Algemeen Zoals inmiddels gebruikelijk in deze periode van het jaar is uw werkgroep Excursies en Lezingen druk bezig met het ontwikkelen van het programma 2016. Activiteiten in de maand december worden
niet georganiseerd. Maar...! Houd de website van de Vereniging Haerlem in de gaten in verband met openstelling van De Hoofdwacht tijdens de kerstmarkt medio december. Januari Woensdag 6 januari 2016 Nieuwjaarsreceptie Alle leden zijn om 17.00 uur welkom in De Hoofdwacht. Zie verder mededelingen uit het Bestuur. Donderdagen 21 en 28 januari 2016 VINEX anno 1610: dubbellezing Zie het hoofdartikel in deze Nieuwsbrief met het programma. Reserveer deze datums vast in uw agenda. Nadere informatie, onder meer over de mogelijkheid tot aanmelding, volgt begin januari. Wanneer zich voor de verschijning van de volgende Nieuwsbrief nog andere excursies
8
en lezingen aandienen, zult u daarvan via e-mail en de website www.haerlem.nl op de hoogte worden gebracht.
