Nieuwsbrief
januari 2015
Het Ingenieursbureau in beweging U was gewend om maandelijks een nieuwsbrief van het IBD te ontvangen. En toen….. was het opeens stil. Dat betekent niet dat er sinds juli niets is gebeurd. Integendeel! Eind 2013 is het IBD gestart met een grootschalige organisatieontwikkeling, die uiteindelijk eind vorig jaar heeft geleid tot een nieuw ondernemingsplan. Met onze technische ingenieursexpertise en lokale/regionale gebiedskennis zetten we in de toekomst zwaarder in op versterkt en verlengd opdrachtgeverschap voor gemeenten richting marktpartijen. Flexibiliteit, innovatie en duurzaamheid zijn daarbij belangrijke speerpunten. Organisatieontwikkeling Het Ingenieursbureau Drechtsteden (IBD) opereert in een dynamische wereld. Om optimaal mee te kunnen bewegen in die dynamiek, bleek het nodig meer focus en flexibiliteit aan te brengen in onze organisatie. Deze organisatieontwikkeling heeft het IBD breed opgepakt, waarbij het personeel via de Ondernemingsraad een prominente rol heeft gehad. De start van de nieuwe organisatie is gepland op 1 april 2015. Nieuwe directeur Tijdens de organisatieontwikkeling heeft Bart van Nies als directeur van het IBD gemeend dat dit proces beter tot stand kon komen met een nieuwe directeur. Per 1 september 2014 heeft hij zijn taken overgedragen aan Joris van de Looij. Aanvankelijk ging het om een waarneming, maar sinds 1 januari 2015 is Joris formeel de nieuwe directeur van het IBD. Hij zegt daarover: “Verbinden en samenwerken binnen ons netwerk is de grote kans voor het IBD de komende jaren. Wij positioneren ons als schakel tussen de (publieke) opdrachtgevers en de (private) marktpartijen. Wij zijn het verlengstuk van de publieke opdrachtgever en versterken hiermee zijn/haar opdrachtgeverschap. Het IBD is een waardevolle partner. Samen met alle IBD-ers werk ik de komende jaren graag aan deze mooie opdracht.”
Nieuwe manieren van communiceren Bij een nieuwe start passen ook nieuwe manieren van communiceren. Duidelijk is dat we onze kennis en ervaring op het gebied van onder meer projectbeheersing en kwalitatief aanbesteden actiever willen gaan delen en dat we de banden met onze partners willen versterken. We ontwikkelen daarvoor een nieuwe communicatiestrategie. Deze is nog niet afgerond en daarom halen we met deze nieuwsbrief nog even een ‘oud’ instrument uit de kast om de periode te overbruggen. In deze editie praten we weer graag bij over een aantal projecten van het IBD. We wensen u een voorspoedig 2015!
Nieuwsbrief
januari 2015 - 2
Slagvaardig IBD toont effectiviteit ‘verlengd opdrachtgeverschap’ Met ingang van dit jaar heeft de gemeente er een aantal taken bij: de jeugdhulp en extra taken voor maatschappelijke ondersteuning. Dordrecht organiseert zorg en ondersteuning gebiedsgericht in Sociale Teams en Jeugdteams. Eind november moest er voor drie van deze teams nog passende werkruimte worden gevonden. Door alle zeilen bij te zetten en effectief gebruik te maken van het netwerk, zorgde het IBD ervoor dat alle teams op 5 januari hun deuren konden openen. De decentralisatie van de zorgtaken naar de gemeente is een enorme opgave geweest in een zeer korte tijdsspanne. De huisvesting van enkele teams kon daardoor pas laat in gang worden gezet. Maar hoe regel je binnen één maand passende, kwalitatief hoogwaardige huisvesting op een goede locatie? Met die vraag stapten de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) van Dordrecht, in samenspraak met de afdeling Vastgoed, naar het IBD. Plek in de plint Mazin Abdullsada kwam met een snelle oplossing voor het Jeugdteam Wielwijk. “We waren nog bezig met de afronding van de ‘plint’ van de Piet Heinflat. Daar waren nog enkele bedrijfsruimtes beschikbaar. In eerste instantie was het niet optimaal, want de twee ruimtes die we nodig hadden, bevonden zich aan weerzijden van een portiek. Gelukkig was Woonbron snel bereid om een aantal deuren op te schuiven, waardoor we voor het Jeugdteam van twee aangrenzende ruimtes één kantoor konden maken.” De geschikte ruimte was niet alleen snel gevonden, maar door korte lijntjes en goede samenwerking ook binnen anderhalve week beschikbaar. Mazin: “Na twee dagen hadden we een volledige tekening en een kostenraming. De opdrachtgever ging snel akkoord en binnen een week was de aannemer, die al op de locatie aan het werk was, aan de slag. Zij hebben constructief meegedacht en extra services verleend, zoals het wegruimen van achtergebleven meubels.“ Omgekeerde procedure Tom Sanders: “Voor het sociale en jeugdteam centrum, heeft MO een onderkomen gevonden in het oude badhuis/ buurthuis aan de Bankastraat, een gemeentelijk monument dat al een aantal jaar te koop stond. We hebben daarbij de normale procedure eigenlijk omgekeerd. Normaal stel je eerst een programma van eisen op en ga je dan op zoek naar een ruimte. Nu hebben we eerst gekeken naar wat er beschikbaar was en vervolgens bepaald hoe we het pand zo efficiënt mogelijk konden inzetten. Korte lijntjes met MO, Vastgoed en de bestuurders, zorgden ervoor dat alles snel in gang kon worden gezet.” “Voor de aannemer was de vraag duidelijk: lukt het binnen een maand? En zo ja: lukt het binnen het budget. De eerste aannemer die op beide vragen ‘Ja’ kon antwoorden is het geworden. Een complicatie was dat het pand nog gebruikt werd als tijdelijke huisvesting van een circusschool. Op 12 december vertrokken zij en zijn we meteen met de aannemer naar binnen gegaan. Het was een enorme klus, want de staat van het pand liet nogal te wensen over. Maar iedereen heeft hard en met respect voor elkaar samengewerkt. Beslissingen tijdens de verbouwing moesten vaak binnen een half uur genomen worden en als er iets moest gebeuren ging dat in een sfeer van ‘Wie is er aanwezig? Wie heeft er tijd?’ We hebben dus zelf ook de handen uit de mouwen moeten steken. Op 24 december, precies voor de kerst, was de klus klaar. Binnen een maand! Een geweldige prestatie van alle betrokkenen en een bewijs dat het concept van ‘verlengd opdrachtgeverschap’ werkt: alleen als je de opdrachtgever, de situatie en de markt goed kent, kun je samen zo snel schakelen.”
Nieuwsbrief
januari 2015 - 3
Opening studiezaal Regionaal Archief Dordrecht Op 26 november werd de nieuwe studiezaal van het Regionaal Archief in Het Hof van Nederland officieel geopend. Wethouder cultuur en toerisme Piet Sleeking opende de nieuwe studiezaal met de lancering van de nieuwe website. Ook zocht hij in de beeldbank foto’s op uit de geschiedenis van de familie Sleeking. Het IBD is nauw betrokken bij dit project. Het IBD leverde de projectleiders voor de restauratie van Het Hof en voor de digitalisering van het archief. Het Regionaal Archief Dordrecht houdt – samen met de bewoners van Dordrecht en de regiogemeenten – het geheugen van de stad en omliggende gemeenten in stand. De collectie, die nog iedere dag groeit, bestaat uit duizenden archiefstukken. Samen geven ze een fraai beeld van het rijke verleden.
In het midden wethouder Piet Sleeking in de nieuwe studiezaal van het Hof.
Digitalisering Om het Regionaal Archief Dordrecht toegankelijker te maken en gebruikers nog beter te bedienen, is een belangrijk deel van het archief gedigitaliseerd. In de archiefdatabase zijn ruim 3,2 miljoen scans digitaal beschikbaar van onder meer bouwhistorische tekeningen, archeologische vondsten, prenten, kaarten, boeken, tijdschriften en kranten. Ook bevat het archief beeld- en geluidsfragmenten. Hiermee is het Regionaal Archief Dordrecht één van de grootste landelijke online gratis archieven. Medio 2015 zijn alle gedigitaliseerde stukken online raadpleegbaar en te downloaden. Het aantal bezoekers aan het archief via internet is met bijna 400.000 nu al honderd keer zo groot als het aantal bezoekers dat fysiek een kijkje neemt.
Studiezaal Met de studiezaal in het Hof behoudt de stad naast het digitale archief de faciliteit van een echte studiezaal. Voor de opening van de studiezaal van het Regionaal Archief Dordrecht hield journaliste en schrijfster Suzanna Jansen een betoog over de waarde en belang van archieven. De schrijfster van onder meer Het pauperparadijs heeft voor dit boek veel archiefonderzoek gedaan. Het Hof in gebruik De studiezaal is een van de resultaten van de grote restauratie van het Rijksmonumentale gebouwcomplex van het Hof. Naast de studiezaal wordt in het Hof ook een nationaal museum gerealiseerd. Daar kunnen bezoekers straks op interactieve en fysieke wijze de rol van Dordrecht in de vaderlandse geschiedenis beleven. Het museum opent in het voorjaar Ook waren voor de speciale gelegenheid enkele archiefstukken in de studiezaal tentoongesteld waar onder een van de laatste brieven die 2015 zijn deuren.
de bekende Dordtenaar Johan de Witt acht dagen voor zijn dood in 1672 heeft geschreven. In deze brief verduidelijkt hij zijn gedwongen aftreden als raadspensionaris en verzoekt brieven betreffende staatsaangelegenheden niet langer aan hem te richten.
Nieuwsbrief
januari 2015 - 4
IBD ontwerpt woonruimte van de toekomst Het IBD heeft duurzaamheid en innovatie hoog in het vaandel staan. Vanuit dit oogpunt stimuleert het bureau medewerkers om vanuit hun kennis en kunde te komen tot nieuwe projecten en concepten die een bijdrage leveren aan een duurzame leefomgeving. Mooi meegenomen is als ze ook nog tot de verbeelding spreken. Tot de verbeelding spreekt Ecoblock zeker. Ruud Hoogstad is er de geestelijk vader van. Hij pakte de handschoen op en ontwikkelde vanaf de eerste schets dit innovatieve concept. Een Ecoblock is van buiten een grote kubus, die door de spiegelende buitenkant opgaat in zijn omgeving. Van binnen is het een uitgekiend onderkomen waar je op een oppervlakte van 3 x 3 meter alles tot je beschikking hebt, bed, stoel, tafel, keuken, douche, wc, om comfortabel een tijd te verblijven. De Ecoblock is energetisch zelfvoorzienend. Hij is zo goed geïsoleerd dat er nauwelijks energie nodig is om een behaaglijke temperatuur te realiseren en dit ook zo te houden. Daarmee voldoet hij aan de eisen voor het ‘passiefhuis-certificaat’. Voor het interieur worden duurzame materialen gebruikt en de benodigde energie wordt opgewekt via zonnepanelen. Door de geringe afmetingen is Ecoblock multifunctioneel inzetbaar en eenvoudig te verplaatsen, ook zorgt de geringe ‘footprint’ en omvang voor een minimale verstoring van de omgeving waarin hij zich bevindt. Ruud Hoogstad ziet voor zijn Ecoblock goede mogelijkheden als tijdelijke woning. Bijvoorbeeld als logeerplek in de natuur voor een midweekje weg, ergens in een kreekje waar je in alle rust kan wegkruipen, of juist in het centrum van een stad langs een oever, of op een andere vergeten plek. Toeristen kunnen zo op diverse unieke en mooie plekken in de bebouwde omgeving en in de natuur overnachten waar je anders nooit de kans voor krijgt. Ook kan hij geplaatst als tijdelijke studentenkamer op het dak van een gebouw. Dit laatste in combinatie met het activeren van zo’n dak tot daktuin biedt interessante mogelijkheden. ‘Als Ingenieursbureau is het natuurlijk onze eerste taak om binnen ons vakgebied onze opdrachtgevers zo goed mogelijk van dienst te zijn’, zegt Ruud Hoogstad, ‘maar het is ook mooi dat de ruimte er is om nieuwe dingen te ontwikkelen en dit vervolgens ook naar buiten uit te dragen’. Die fase is nu aangebroken. Op dit moment wordt gewerkt aan het creëren van draagvlak binnen de Drechtsteden gemeenten en andere geïnteresseerden om Ecoblock verder te ontwikkelen. Hierbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan het inzetten van lokale ondernemingen en onderwijsinstellingen. Dit laatste door bijvoorbeeld als leerproject leerling timmerlieden het interieur te laten bouwen. Zodoende is het mogelijk de plaatselijke werkgelegenheid te vergroten en een ieder op zijn manier een bijdrage te laten leveren aan een duurzame leefomgeving.
Nieuwsbrief
januari 2015 - 5
Nieuw Carillon in het Dordtse Stadhuis In de toren van het stadhuis hingen tot voor kort twee klokken in de stadhuistoren. Begin december werd daaraan een voormalige reizende Paccard-beiaard uit Frankrijk toegevoegd, bestaande uit 50 klokken. Het IBD boog zich in het voortraject over de constructieve-, bouwkundige- en vergunningsplichtige aspecten. Projectleider Johan de Korte begeleidde ook de montage van het carillon. Geen eenvoudige klus, daar de beiaard nagenoeg de gehele binnenruimte van het torentje in beslag neemt. Het carillon is naar verwachting in februari 2015 bespeelbaar Volgens kenners wordt dit de mooiste kleine beiaard van ons land, met lichte, heldere en vrolijke klanken. Rijke geschiedenis Het Stadhuis van Dordrecht werd in 1383 door Vlaamse kooplieden gebouwd. Oorspronkelijk was het gebouw bedoeld als markthal voor de handel van lakenstoffen. Na enkele verbouwingen werd het in 1544 in gebruik genomen als stadhuis. Het gebouw raakte zijn middeleeuwse gevel kwijt bij een grote verbouwing in de 19e eeuw. Stadsarchitect G.N. Itz gaf het Stadhuis toen zijn huidige classicistische stijl en trap met leeuwen. De klokken in de toren bleven daarbij gewoon behouden. De grootste en oudste klok hangt bovenin en dateert uit 1449 De 2e kleinere klok daaronder dateert uit 1517. Voorbereidingen Na een vooronderzoek naar de haalbaarheid is in 2004 door de gemeente Dordrecht in samenwerking en op advies van de stadsbeiaardier Boudewijn Zwart een voormalige reizende Paccard-beiaard uit Frankrijk aangekocht, bestaande uit 50 klokken. Hierna werd gestart met de voorbereidingen om de beiaard ook daadwerkelijk te kunnen gaan gebruiken. De Beiaardier schreef een klokkenbestek. Hierin werden eisen beschreven werden voor het vervangen van de klepels, het leveren van een klokkestoel, het klavier en de tractuur. Dit leidde na aanbesteding tot de eerste contacten met de Koninklijke Klokkengieterij Petit&Fritsen. Het Ingenieursbureau Drechtsteden boog zich over de constructieve-, bouwkundige- en vergunningsplichtige aspecten. Plannen gewijzigd Aanvankelijk was het de bedoeling om de nieuwe beiaard te laten bespelen bij bruiloften, bij bijzondere gebeurtenissen en een half uur op de zaterdagmiddag. Daarnaast zou de beiaard gebruikt worden door leerlingen van Boudewijn Zwart van de beiaardschool. Daarvoor was een geluidsisolerende omkasting bedacht, die tijdens het oefenen van de leerlingen de schalmgaten aan de binnenzijde afsloot. Zo zou het geluid in directe omgeving niet of nauwelijks hoorbaar zijn. Bij het indienen van de vergunningen, in 2007, kwamen er echter bezwaren tegen deze plannen. De Raad van State nam deze bezwaren over. Pas in 2013 zijn vervolgens de plannen voor het carillon gewijzigd. Het carillon zou niet meer gebruikt worden voor concertante bespelingen en als oefencarillon voor de Dordtse beiaardschool. Met deze uitgangspunten zijn alle partijen opnieuw aan de slag gegaan. Het Ingenieursbureau Drechtsteden kreeg opdracht van de sector Maatschappelijke Ontwikkeling om de onderhandelingen met Petit&Fritsen te heropenen en een aangepaste vergunningsaanvraag in te dienen. Parallel aan dit traject moest de APV nog iets worden aangepast om de vergunning te kunnen verlenen. Overleg met omwonenden Vóór het indienen van de vergunningaanvragen heeft er uitgebreid overleg plaatsgevonden met de omwonenden. In het Stadhuis werden de plannen toegelicht met foto’s en tekeningen. Sommigen bewoners toonden zich sceptisch of waren zelfs tegen de plannen, maar er waren ook veel enthousiaste geluiden. (vervolg zie volgende pagina)
Nieuwsbrief
januari 2015 - 6
Vervolg: Nieuw Carillon in het Dordtse Stadhuis Knappe puzzel In oktober 2014 werd uiteindelijk de langverwachte vergunning verleend. Projectleider Johan de Korte zorgde ervoor dat Petit&Fritsen (inmiddels overgenomen door de Koninklijke Eijsbouts) en een bouwkundige aannemer snel aan de slag konden. In week 49 werden de eerste onderdelen van de stalen klokkestoel door het tijdelijk opengemaakte galmgat aan de Stadhuispleinzijde met een hoogwerker naar binnen gehesen. Een week later volgde het bovenste deel van de klokkestoel met de klokken, waaronder ook de oorspronkelijke kleine klok uit 1517 (de oudste klok is blijven hangen). De montage was door de omvang van de beiaard een behoorlijke klus. Sommige klokken hangen slechts 20 mm vanaf de buitenwand wat aangeeft wat een enorme puzzel het is geweest om alle klokken op hun plaats te krijgen. Het klavier is nog in de maak en wordt half januari 2015 verwacht. Vervolgens kan de tractuur worden aangesloten zodat in februari 2015 het carillon bespeelbaar is.
Gebouw De Holland opgeleverd en overgedragen aan NOM Na een renovatie van zo’n anderhalf jaar, werd gebouw De Holland op 18 december 2014 opgeleverd. Een dag later werd de sleutel overgedragen aan het Nederlands Onderwijs Museum, dat het gebouw op 23 december betrok. Naar verwachting opent het NOM in maart of april 2015 zijn deuren. Het gebouw dat bekend staat als ‘De Holland’, werd in 1939 gebouwd als nieuw hoofdkantoor van brandverzekeringsmaatschappij ‘De Holland van 1859’. Later deed het nog dienst als AH-supermarkt en Kwantumvestiging. Het gemeentelijke monument is gerestaureerd aan de hand van de oorspronkelijke tekeningen van architect Sybold van Ravesteyn en heeft dus een nieuwe bestemming gekregen als onderwijsmuseum. De Holland is door zijn goed bereikbare locatie en open structuur, met veel licht en lucht, hiervoor uitstekend geschikt. Bij de restauratie zijn onder meer de ‘dozen’ aan weerszijden gesloopt en is het souterrain verlaagd om meer hoogte te krijgen voor de expositie- en kantoorruimtes. De fundering is daarbij volledig vernieuwd en de zijgevels zijn weer voorzien van ramen, zoals in het originele ontwerp. Vanwege zijn nieuwe publieksfunctie is het gebouw ook toegankelijk gemaakt voor rolstoelgebruikers. De Holland werd drie maanden later opgeleverd dan gepland. Dat was het gevolg van verschillende onvoorziene zaken, met name ondergronds. Projectleider Ben de Fretes: “Al met al was het zeker geen standaard project. We hebben veel details en oplossingen ter plekke moeten bedenken. Uiteindelijk zijn alle partijen tevreden met resultaat. Het is mooi dat we dit unieke gebouw voor de stad hebben kunnen behouden en dat ook mensen van na 1985 het nu in zijn volle glorie kunnen zien.” Op dit moment is het NOM aan het inhuizen. Het meubilair moet nog ontworpen en aangebracht worden en de tuin aangelegd. Boven de entree wordt binnenkort een reproductie van het oorspronkelijke beeld geplaatst. Daarnaast is via crowdfunding geld ingezameld om ook de oorspronkelijke schoorsteen/ reclamezuil op het dak terug te brengen. Het lijkt erop dat dit later dit jaar zal gebeuren.
Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Ingenieursbureau Drechtsteden Spuiweg 5-9 3311 GT Dordrecht Tel. 078-770 2810 ingenieursbureaudrechtsteden.nl Reageren? Mail:
[email protected]
