Nieuwsbrief FLOT. Ten geleide. Personalia. Nummer 88, 18 november 2009

Nieuwsbrief FLOT Nummer 88, 18 november 2009

Ten geleide Als deze Nieuwsbrief verschijnt, is periode twee van het studiejaar al weer begonnen. Nog maar een maand en dan is het al weer kerstvakantie. Voor die tijd komt de staatssecretaris nog op werkbezoek, zullen we (eindelijk) het definitieve rapport van Hobéon over de accreditatie van de bachelors in huis hebben en zijn er meerdere bijzondere activiteiten zoals onze pilotschouw, de alumni-avond, optredens in het kader van Brabantse taal en cultuur en voor het eerst in de geschiedenis: een kerstontbijt voor alle medewerkers. Voor die laatste bijeenkomst zijn we nog op zoek naar collega’s die de bijeenkomst willen opluisteren. Belangstellenden kunnen zich melden bij het directiesecretariaat. Ook afgelopen periode zijn er weer verschillende vermeldenswaardige extraatjes voor en door collega’s en/of studenten georganiseerd. Zo blikken we in deze Nieuwsbrief terug op de ‘ Tilburgse dag van de Dialoog’ en op de eerste bijeenkomst in de vierdelige serie over ‘leren en veranderen’ naar aanleiding van het nieuwe boek van Sanneke. De innovatie-ochtend die in het teken stond van de implementatie van de kennisbasis, mag ook niet onvermeld blijven. Er was veel waardering voor de inhoud en de opzet van het programma. Een woord van dank aan de voortrekkers uit de opleidingen en zeker ook aan Arnoud en Wim is daarom op zijn plaats. Als de staatssecretaris op 7 december in Den Haag de kennisbasis in ontvangst neemt, zijn we in Tilburg al een eind gevorderd met de implementatie ervan en staan we in de starblokken voor fase 2: het ontwerpen van de toetsen en het ontwikkelen van de kennisbasis voor de masters. FLOT heeft de smaak te pakken: ook in 2010 zullen we landelijk in alle redactieteams participeren. Maar eerst 2009 goed afronden daarom: sterkte met de laatste loodjes! Ans Buys

Personalia Verjaardagen van collega’s November jarigen: Erik Kuil 2/11, Flip Strang 4/11, Harrie Verlegh 10/11, Hugo Luijten 11/11, Marly Gootzen 12/11, Hans Palings 12/11, Bas Jongenelen 12/11, Rik van Doeselaar 14/11, Henk Duymelinkc 14/11, Elize van der Wielen 15/11, Olga Ligtvoet 19/11, Jos Verhoosel 21/11, Petra van Dongen 24/11, Pierre Heldens 26/11, Kim Senders 29/11.

Audrey Seezink Het valt niet mee om haar te stuiten in haar woordendrift, want haar hoofd zit vol met wetenschappelijke dadendrang en ze legt de ‘gewone’ wereld even naast zich neer. Volgende week gaat ze promoveren en als u dit leest heeft ze al afscheid genomen van de paranimfen die haar begeleiden naar het promotiepodium. Maar voor het zover is, moet ze nog een paar dagen peentjes zweten en dan wordt ze tot overmaat van concentratiestoornis ook nog lastig gevallen voor dit interview. Want gemakkelijk is het niet, om een begrijpelijk antwoord te geven op vragen die de schijn van eenvoud lijken te hebben, maar soms verraderlijke afgronden kunnen bevatten.

In deze nieuwsbrief zijn alle links naar e-mailadressen en websites geactiveerd. Door erop te klikken, heb je direct toegang.

Redactie: [email protected] telefoon 06 - 41 01 16 26

Audrey Seezink is in 2006 begonnen bij de FLOT als docent onderwijskunde en was vooral betrokken bij de minor Onderwijskunde. Aanvankelijk had ze een kleine aanstelling bij M & M, maar toen ze een aantal werkzaamheden overnam van Rutger van de Sande, kwam de vaart erin. Sinds september werkt ze drie dagen per week bij het team NASK-Te. ‘Naast de minor Onderwijskunde doe ik flankerend onderwijs in jaar 2 en ik begeleid de voorbereidende module onderzoek bij de Master. Later dit jaar ga ik ook APV (Algemeen Professionele Vormgeving) erbij doen.’ Interessant onderzoeksgebied De titel van haar proefschrift luidt: Professionalisering van docenten voor competentiegericht onderwijs: De rol van docenten in competentiegericht vmbo. Daar ging natuurlijk het een en ander aan vooraf. ‘Toen ik mijn bul haalde voor cognitieve psychologie, wist ik dat ik nog niet klaar was’, vertelt ze. ‘Het promotietraject was voor mij een voor de hand liggende stap. Omdat mijn stage zich afspeelde in het competentiegericht leren, vooral de rol van het portfolio daarin, werd mijn interesse voor dit onderwerp gewekt. In 2003 ben ik begonnen met promotieonderzoek bij Johan van der Sanden, die in 2005 overleden is. Toen bestond het vmbo pas vier jaar en er was nog weinig bekend over het competentiegericht onderwijzen hoe dat zou moeten worden ingericht. De docenten werden hier voor ’t eerst mee geconfronteerd. Hoe zien docenten cgo, welke elementen vinden ze belangrijk, welke moeilijkheden komen ze tegen? Docenten zijn geen ervaringsdeskundigen en het cgo vereist een geheel andere rol voor de docent. Je gaat als docent meer inzoomen op de beroepscontext en minder op de afzonderlijke vakken. Met name op het vmbo is weinig onderzoek gedaan naar opvattingen en ideeën van docenten over competentiegericht onderwijs’, daarom leek mij dit een interessant onderzoeksgebied.’ Professionalisering In haar dissertatie staat professionalisering van docenten centraal. Ze onderzoekt dit gebied met behulp van verschillende studies.‘Ik heb specifiek gekeken hoe leerprocessen van docenten ingebed kunnen worden in de schoolcontext, met als doel individueel leren van docenten te verbinden met organisatieleren’, legt ze uit. Daaronder valt dus zowel het niveau van de individuele docent als de inrichting van de schoolorganisatie. Dat is een spanningsveld tussen individueel en collectief, maar het zijn twee trajecten die bij een juiste interactie een meerwaarde kunnen hebben voor de organisatieontwikkeling van de school. De ontwikkeling binnen de scholen is om leerwerkgemeenschappen te creëren. Hierin worden docenten betrokken bij het uitdenken en ontwikkelen van cgo. Op organisatieniveau zijn daar natuurlijk consequenties aan verbonden: klaslokalen moeten anders worden ingericht, professionaliseringstrajecten heroverwogen om docenten de gelegenheid te geven nieuwe onderwijsmaterialen te ontwikkelen.’ SOOP Om individueel leren te verbinden met organisatieleren gebruikt Audrey het SOOP-model: Schoolontwikkeling, Opleiden van leraren, Onderwijskundig onderzoek en Professionalisering van docenten. ‘Het doel van SOOP is om competentiegerichte leeromgevingen te ontwikkelen voor leerlingen. Je brengt hier de verschillende kennisgebieden bij elkaar waardoor je extra leermogelijkheden creëert. Docenten-inopleiding zijn nog niet beïnvloed door een schoolcultuur. Ze hebben nog frisse ideeën “out of the box” en denken creatiever. Want ze hebben nog geen bagage en kunnen daardoor innovatieve ideeën inbrengen.’ Conclusies Wat zijn belangrijke conclusies van haar onderzoek? ’Een van de uitkomsten is dat vmbo-docenten, docenten in opleiding en lerarenopleiders de samenwerking waarderen vanwege de verschillende diversiteiten en achtergronden. Maar ze zijn bang dat de kennisbasis afbrokkelt en dat het cgo te veel doorslaat naar participeren in beroepscontexten. In het huidige vmbo-systeem blijven de beroepsgerichte vakken te veel gescheiden van algemeen vormende vakken. Daardoor blijft het voor docenten en studenten moeilijk om betekenisvolle relaties te leggen tussen de verschillende vakken. Het blijkt dat de meeste docenten behoefte hebben aan ondersteuning om zich te professionaliseren. Door ze zelf te laten kiezen welke activiteiten ze daarin ondernemen, krijgen ze daarmee de regie over hun eigen professioneel proces.’

Henk Naaijkens 2

Nieuws van binnen De dag van de dialoog in Tilburg: ontmoeten, uitwisselen en dromen over ‘gaan voor elkaar’ Dag van de dialoog, Mollergebouw Tilburg, 5 november 2009 Als onderdeel van de landelijke campagne ‘De Week van de Dialoog’ had Tilburg donderdag 5 november bestempeld als de Tilburgse dialoogdag. In Tilburg stond het thema: ‘Gaan voor elkaar… ik doe het, jij toch ook’ centraal. Om 11.00 uur stonden vier van de 51 Tilburgse tafels in het Mollergebouw gereed. Collega’s van de lerarenopleiding, studenten van de vakgroep Nederlands en de kop-opleiding en leerlingen van het ROC en het Theresialyceum namen deel aan deze haast drie uur durende dialoog. Al bij het begin van de verschillende gesprekken bleek dat eigenlijk niemand een heel duidelijk idee had van wat hij/zij hier kwam halen. Maar tegelijkertijd zorgde een nieuwsgierigheid naar de tafelgenoten en de dialoog zelf voor genoeg motivatie om te komen en de agenda een paar uur leeg te maken. De studenten van de vakgroep Nederlands waren getraind om als gespreksleiders te fungeren. Zij hadden de kennismakingsmomenten en de vragen om het thema goed met iedereen te kunnen bespreken voorbereid. Bij drie van de vier tafels werden zij geassisteerd door studenten van het ROC Zorg en Welzijn. Het voeren van de Dialoog gaat volgens een bepaalde methodiek waar luisteren, samenvatten en doorvragen belangrijke elementen zijn. Dit keer staat niet het overtuigen van de ander, maar het luisteren naar de ander centraal. Na de kennismakingsronde en de ronde waarin de eigen ervaringen centraal stonden kwam het dromen aan bod. Bij de deelnemers van de vier tafels waren de dromen divers. Zo gaf een student aan dat het toch mooi zou zijn als iedereen vanuit Passie, Pit en Interesse zijn leven kon inrichten en had een van de ROCstudenten de droom dat iedereen meer tijd voor familie kon vrijmaken, gewoon omdat het gezellig is en je altijd kunt gaan voor je familieleden… Achteraf kunnen we terugkijken op boeiende gesprekken die je leren luisteren naar mensen met wie je niet dagelijks aan tafel zit, en met dromen waar je nog nooit aan gedacht had. Op 19 november wordt door de Universiteit van Tilburg de onderzoeksuitkomst gepresenteerd over het rendement van de Dialoog, getiteld ‘Dialoog, betovering of onttovering’. Tot slot wil ik jullie voor meer informatie verwijzen naar de site www.tilburgindialoog.nl. Anoek Huisman

3

De eerste resultaten van traject Halfweg De rust van vertraagde tij Het traject Halfweg heeft als doel ervaren docenten te laten groeien en ontwikkelen binnen hun eigen professionele en persoonlijke kwaliteiten Promovenda Maud Slaats schetst een beeld van het traject, waarin ervaren docenten halverwege hun loopbaan op hun werk terugkijken en vooral vooruitkijken. Dat gebeurt in een veilige omgeving, met voldoende tijd en ruimte om na te denken en zich voor te bereiden op de toekomst. Maud Slaats is bij het traject betrokken als trainer-coach en als onderzoeker. De komende jaren zal de groep ervaren docenten tussen 40 en 55 jaar de docentenpopulatie gaan domineren. In het licht van het groeiende docententekort is het van belang ervoor te zorgen deze groep voor het onderwijs te behouden en om gebruik te maken van hun professionele kwaliteiten en expertise. Maar op dit moment krijgt deze groeiende groep juist weinig aandacht en passende ondersteuning bij hun professioneel leren, motivatie en inzet. Bovendien ondervinden veel ervaren docenten onbegrip, wat soms tot boosheid en frustratie leidt. Er wordt onvoldoende aandacht besteed aan het versterken van hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. En de nadruk ligt niet sterk genoeg op werkbeleving. De uitval van professionals die daardoor dreigt, moeten we voorkomen. Halfweg steekt daar onder andere op in. Halfweg In vogelvlucht Halfweg is een traject voor ervaren docenten. Zij vragen zich na jaren werken op school misschien af wat hun plezier heeft gegeven en wat moeilijke momenten waren en lastige kwesties. Ze willen vooral verder: maar hoe? Dit traject biedt hun de mogelijkheid hun persoonlijke en professionele kwaliteiten te waarderen en een nieuwe impuls te geven aan hun leerprocessen en de groei van hun collegiale netwerk. In alle rust en zorgvuldigheid, in een veilige omgeving, samen met een ervaren coach. Halfweg bestaat uit één individueel kennismakingsgesprek en tien groepsbijeenkomsten die plaatsvinden over een periode van ongeveer zes à zeven maanden. Meestal bestaan bijeenkomsten uit twee opeenvolgende dagen, of een gehele dag waarbij het dus mogelijk is om op een externe locatie in alle rust te werken. Aan een traject Halfweg nemen acht tot twaalf docenten deel. De bijeenkomsten staan in het teken van bijvoorbeeld het terugvinden of vergroten van passie en motivatie, het verbeteren en ontwikkelen van eigen manieren van werken. Maar ook het helder krijgen van vragen als: wat heb ik de afgelopen twintig jaar gedaan? Waar sta ik nu? Waar wil ik naar toe? Behalve daarover nadenken wordt er ook gewerkt aan een persoonlijk actieplan; om die gedachtes ook te vertalen naar concrete stappen. In het kader van talentontwikkeling gaat het om een nadere verkenning van vier belangrijke randvoorwaarden van talentvol werken: kunnen, willen, durven en mogen, en daarna doen. Uiteindelijk werken zij aan een persoonlijk ontwikkelingsplan waar ze al tijdens het traject mee aan de slag gaan. Een docent die deelneemt aan Halfweg is vooral ook een mens. Omdat beide aspecten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, ligt in het traject de nadruk op de persoon, ook al gaat het vaak over het werk. De deelnemers wisselen hun ervaringen uit bij het doorlopen van hun eigen, individuele pad. Zij krijgen alle gelegenheid om hun eigen leerspoor verder uit te bouwen. Want blijven leren staat centraal. Bij hun verdere professionalisering is belangrijk dat hun plannen realistisch zijn, dat ze met andere woorden ‘doorlaatbaar’ zijn en dat ze stroken met het professionaliseringsbeleid van de school. Daarvoor is regelmatig overleg met de directie nodig. Deelnemers worden dan ook gestimuleerd om in het kader van hun persoonlijke plannen van aanpak zelf het gesprek aan te gaan met teamleiders. Communicatie tussen docenten en directie / teamleiders speelt tenslotte een belangrijke rol in het dagelijkse werk en het inrichten van de eigen ontwikkeling. 4

Kiezen om te vertragen Het dagelijks leven bevat voor de meeste mensen te veel gehaastheid, het is altijd maar rennen, rennen, rennen ... En dat geldt zowel voor het werk, het huishouden, het gezin als de sociale relaties. Het traject Halfweg biedt de mogelijkheid om die hectiek los te laten en in rusttoestand te raken. Die rust is nodig om frustraties af te pellen of stil te kunnen staan om aan de toekomst te denken. Kiezen om te vertragen en op de rem te gaan staan, is moeilijk. Maar het loont de moeite. De cursus start met het emotionele niveau, want dat is nodig om een rustige denk- en werkbasis te krijgen. De deelnemers krijgen dus de ruimte om te spuien. Maar de aandacht richt zich altijd weer tot de eigen verantwoordelijkheid: in hoeverre heb ik er zelf voor gezorgd dat het zover gekomen is? En: Wat kan ik doen om daar iets aan te veranderen? En vervolgens gaan ze werken aan hun plan van aanpak. Waar deelnemers aan werken varieert vaak enorm. Hoewel er veel gedeelde ervaring is qua levensfase en loopbaanachtergrond, heeft ook iedere deelnemer zijn of haar eigen geschiedenis waar dus ook heel persoonlijke vervolgstappen (plannen van aanpak) door ontstaan. Tijdens het traject, maar ook erna, is er de mogelijkheid tot individuele coachingsgesprekken. Individuele coaching vindt plaats wanneer docenten bijvoorbeeld vastlopen of sommige zaken liever in een vertrouwelijk gesprek willen bespreken. De eerste ervaringen De afgelopen jaren is het traject Halfweg uitgevoerd op de Driestar, een hbo-instelling in Gouda en driemaal op De Goudse Waarden, een brede scholengemeenschap, eveneens in Gouda. Gedurende studiejaar 2008 – 2009 is bij FLOT een eerste pilot uitgevoerd met het traject Halfweg. Deze pilot was ondergebracht bij de expertisegroep Loopbaan. Deze eerste ronde is geëvalueerd met goede resultaten. Plan voor de nabije toekomst Besloten is om het traject ook in studiejaar 2009 – 2010 aan te bieden aan ervaren docenten binnen FLOT. Tijdens de trajecten wordt ook gezocht naar deelnemers die kunnen uitgroeien tot trainer-coach voor volgende trajecten op VO-scholen in de regio. De kandidaten zullen daarvoor een vervolgtraining krijgen, die in 2010 zal starten. Evaluaties van enkele deelnemers ‘Na een eerder gelopen traject van persoonlijke coaching was dit de voltooiing van een traject van ontwikkeling, dat een nieuw startpunt vormt in mijn carrière.’   ‘Ik waardeer ten zeerste de veilige sfeer die jullie als trainers hebben weten te bewerkstelligen, de momenten van rust en bezinning.’   ‘Ik beschouw dit project als iets bijzonders waarvan ik heb mogen deel uitmaken. Maar… ik weet ook dat het nog lang niet af is. Deelname heeft voor mij als gevolg gehad dat veel ideeën gevoelens die onder de oppervlakte borrelden gearticuleerd werden.’   ‘Halfweg heeft me terug gebracht naar het pad waar ik op wilde zitten (maar niet meer zat doordat ik afgleed naar oude gewoonten).’   ‘Energie gekregen, erg veel zin in het werk gekregen. Het heeft me aan het denken gezet en ik neem me voor dit echt vaker te doen.’   ‘Ik heb ervaren dat ik vele fijne en bijzondere collega’s heb. Ik ervaar het als vertraagde tijd dat ik hen (veel) beter heb mogen leren kennen.’ Jos Schilleman

5

Frits Achterberg is hoofdontwikkelaar van het traject Halfweg. Hij is trainer, coach, adviseur en docent op het IVLOS (Interfacultair Instituut voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Studievaardigheid) van de Universiteit van Utrecht. Hij heeft 25 jaar ervaring in het voortgezet onderwijs, als docent en als begeleider van docenten en coach. Onderwijspsychologe Maud Slaats heeft samen met hem de trajecten bij Fontys voorbereid. Het traject Halfweg vormt ook onderwerp van het promotieonderzoek van Maud Slaats, die ervan uitgaat dat wetenschap ten dienste staat van de onderwijspraktijk. Bij haar onderzoek blijft ze ook dicht bij die praktijk. Hoewel praktijkervaringen uitwijzen dat het traject succesvol is, wordt dit in de toekomst versterkt door wetenschappelijke bewijsvoering. Als je belangstelling hebt om deel te nemen aan traject Halfweg kun je contact opnemen met Maud Slaats, [email protected]

INTERNATIONALISERING IN DE LERARENOPLEIDING: STEEDS DUIDELIJKER AANWEZIG! Vanaf dit studiejaar met een vaste rubriek in de FLOT- medewerkersnieuwsbrief. Vanuit de Expertisegroep Internationalisering hopen we de collega’s in ieder nummer te kunnen informeren over interessante ontwikkelingen. Deze maand twee topics: ` - de start van ESES : English Stream for Excellent Students - studiebezoek aan de conferentie in Madrid van EAIE ( www.eaie.org ) De EAIE ( European Association for International Education ) bestaat sinds 1989 en organiseert jaarlijks een conferentie die inmiddels de Europese grenzen overstijgt; ook hoger onderwijsinstellingen uit Azië, VS, etc. zijn vertegenwoordigd. Naast een grote beurs waar gelegenheid is om kennis te maken met onderwijsinstellingen uit allerlei landen, zijn er lezingen, workshops en seminars, al dan niet gratis toegankelijk. De EAIE richt zich weliswaar niet expliciet op lerarenopleidingen of educatie in brede zin, maar biedt zeker mogelijkheden tot internationalisering van het curriculum en verbreding van je professionaliteit door bijvoorbeeld deelname aan seminars of workshops tijdens de conferentie of door participatie in Special Interest Groups of Professional Sections. Daarvan heb je o.a. ACE: Admission Officers & Credential Evaluators; over toelatingseisen, beoordeling en erkenning van diploma’s; EDC : Educational Cooperation with Developing Countries; LICOM: Languages for Intercultural Communication & Mobility; SAFSA: Study Abroad & Foreign Student Advisors Lidmaatschap van de EAIE is op persoonlijke titel; vanuit FLOT is Helma Dam als coördinator internationalisering lid. “Ik heb een positieve indruk gekregen van de organisatie en de conferentie als zodanig. Het lidmaatschap is zeker zinvol, actieve participatie in diverse werkgroepen die zich richten op het specifieke terrein van educatie zal vruchten kunnen afwerpen, ook voor andere FLOT-collega’s. In 2010 zal de volgende EAIE-conferentie plaatsvinden in Nantes; wellicht is te overwegen om dan met meerdere collega’s deel te nemen.”

Helma Dam

6

ESES: ENGLISH STREAM FOR EXCELLENT STUDENTS Bij de publicatie van deze Nieuwsbrief heeft de ‘kick-off’ bijeenkomst reeds plaatsgevonden; op dinsdag 10 november is door Anton van den Brink het startschot gegeven voor de nieuwe Engelstalige opleiding voor tto-docenten. Een uitdaging voor ‘high potentials’ onder onze 1e jaars studenten die kiezen voor een speciaal traject en bereid en in staat zijn daar ook extra in te investeren. Na de conferentie over TTO ( tweetalig onderwijs ) in februari 2009 en de breed aangegeven interesse bij het afnemend onderwijsveld die bleek op de conferentie “Samen opleiden” in juni 2009 zijn voorbereidende gesprekken gevoerd met collega-opleiders, ervaringsdeskundigen van ttoscholen uit de regio en het tto-netwerk, het Europees Platform en, last but not least, collega’s van de sectie Engels. In de komende onderwijsperiode zullen de 1e jrs. studenten geïnformeerd worden over deze keuzemogelijkheid en zal een selectieprocedure worden opgestart. Met ingang van periode 3 van het huidige studiejaar zal de onderwijsverstrekking in het Engels van start gaan aan deze groep studenten, aangevuld met een 10-tal Erasmus studenten uit verschillende EUlidstaten. Een rijke, internationale leeromgeving, waarin op een vanzelfsprekende manier de verschillende Europese onderwijssystemen, culturele achtergronden, diversiteit aan talen en omgangsvormen tussen leerling en docent een plek zullen krijgen. De studenten die deelnemen aan dit programma gaan stage lopen op een school waar zij zich ook gaan oriënteren op een tto afdeling en waar zij kunnen ruiken aan internationale projecten of ELOS-activiteiten. In het totale 4-jarige traject zijn voor de studenten stages op International Schools en scholen in het buitenland voorzien. Het is de bedoeling daarvoor het bestaande netwerk van FLOT-partners in Europa in te zetten en dat te doen in het kader van een Comenius project waarbij ook samen met die partners gewerkt kan worden aan de ontwikkeling van een digitaal begeleidings-instrument ten behoeve van die stages. Daarnaast zal het curriculum in het bachelor-programma worden verrijkt met European and international orientation, en worden de studenten getraind in een hoge beheersing van het Engels ( Cambridge Proficiency Level ) en CLIL-didactiek ( Content and Language Integrated Learning ).Ten behoeve hiervan zal een Taalwerkplaats Engels worden gecreëerd waar nascholing van tto-docenten kan plaatsvinden en waar FLOT-collega’s met een specifieke vraag op dit terrein terecht kunnen. De ‘English Stream’ wordt gecoördineerd door Helma Dam, als een logische aansluiting op haar activiteiten als coördinator internationalisering. Zij hoopt op korte termijn op de FLOT-site een eigen plek voor de ESESopleiding te kunnen openen waar de ontwikkelingen voor alle geïnteresseerden gevolgd kunnen worden.

Nieuws vanuit de mediatheek Moller: workshopruimte In de workshopruimte van de mediatheek kunnen studenten en docenten kennismaken met de mogelijkheden van het digitale schoolbord. Naast een eerste oriëntatie in het gebruik van het digitale schoolbord kan men ook terecht voor het ontwikkelen van lesmateriaal en het toepassen van didactische mogelijkheden   Meer weten over de digitale schoolborden? Kom gerust langs om een afspraak te maken. Telefoon: 0877 874 833 Mail: [email protected]   Tip: Je kunt vanuit je werkplaats oefenen met de software, en lessen voorbereiden. Start->alle programma’s-> Fontys-> Fontys installer->gele applicatie->klikken op utillities: Smart board 95uk of Active board 30 nl-> installeren.

7

De mediatheek presenteert nieuwe Workshop Informatievaardigheden Onder het motto: ‘zoeken wordt vinden’ presenteert de mediatheek de nieuwe workshop Informatievaardigheden 1. Deze gloednieuwe, volledig digitale productie van de gezamenlijke Fontys Mediatheken is het gevolg van intensieve samenwerking met het onderwijs. In deze workshop maak je kennis met informatievaardigheden in algemene zin. Aan de hand van diverse modules, opdrachten en oefeningen leer je hoe en waar je kunt zoeken naar kwalitatieve informatie. Belangrijke vaardigheden dus, waar studenten tijdens hun studie maar ook later veel profijt van kunnen hebben. In de workshop komen onder andere de Fontys Catalogus, Fontys FELIX, vakspecifieke databanken en het Internet aan bod. De focus ligt daarbij op het interpreteren van zoekresultaten en de kwalitatieve waarde van informatie. De workshop is zodanig opgezet, dat deze kan worden ingepast in onderdelen van het curriculum. De Workshop Informatievaardigheden 1 is in eerste instantie ontwikkeld voor eerstejaars Fontys studenten, maar kan door iedereen gevolgd worden. Het verdient echter de voorkeur om de workshop groepsgewijs en onder begeleiding van de informatiespecialist van de mediatheek te doorlopen. Neem hiervoor contact op met de mediatheek Reacties van studenten die de workshop al hebben gevolgd zijn positief. Zij kunnen zich alvast opmaken voor de Workshop Informatievaardigheden 2. Want binnen mediavoorzieningen wordt hard gewerkt om deze verdiepingsmodule te ontwikkelen. Naast het volgen van workshops kun je in de mediatheek ook terecht voor een presentatie over literatuuronderzoek/bronnenonderzoek. Je krijgt dan Informatie op maat, die naar wens aansluit bij een bepaald vakgebied of op een bepaald niveau. Meer weten hierover of over de workshop? Neem contact op met de mediatheek of mail naar [email protected]. Workshop informatievaardigheden 1 /presentatie literatuuronderzoek www.fontysmediatheek.nl/informatievaardigheden

OER bachelor 2009-2010 belangrijkste wijzigingen Artikel 4 Toelatingseisen bacheloropleiding Per 31 augustus 2007 zijn in het voortgezet onderwijs nieuwe profielen ingevoerd. In de OER 2009-2010 is per opleiding aangegeven met welke oude én nieuwe profielen studenten toelaatbaar zijn. Artikel 6 Vrijstelling op grond van toelatingsonderzoek (21+regeling) Nog steeds mag de DAT gebruikt worden bij de 21+-toets, maar vanaf dit jaar moeten daar criteria bij vermeld worden: •♣ De resultaten die de student bij deze test moet behalen zijn: Minimaal 32 punten (de scoremogelijkheid bij elk van de acht onderdelen van de DAT varieert van 1 punt (‘zeer laag’) tot 9 punten (‘zeer hoog’). Daarnaast dient de kandidaat een voldoende beoordeling te behalen op de volgende onderdelen: - eventueel te maken (vak)specifieke opdrachten - een afsluitend gesprek met de opleidingscoördinator van de opleiding Artikel 9 Overzicht onderwijseenheden en studiepunten Studenten vanaf het cohort 2008 hebben nog maar één (vrije) minor i.p.v. twee. In plaats van de minor Innovatief Beroepsonderwijs komen de volgende onderdelen: onderwijseenheid 3e-jaarsstage Ontwerpen van Onderwijs (OvO) Loopbaanleren in het Beroepsonderwijs (LOB) Vrije ruimte

stp 10 8 8 4 8

Artikel 16 Vormen van toetsing en toetsingscriteria In de OER van 2009-2010 zijn de regels voor de competentie-examens gewijzigd. FLOT is nog steeds verplicht elke voltijdstudent drie competentie-examens aan te bieden, maar studenten zijn niet langer verplicht er drie af te leggen. In de OER staat daarover het volgende: • FLOT organiseert voor de voltijdopleidingen drie competentie-examens, waarvan de eerste en derde verplicht zijn. De student heeft het recht om een aanvraag te doen voor het tweede competentieexamen. Studenten die een lio-stage willen volgen, moeten bij aanvang van die stage 180 studiepunten behaald hebben. Om die reden is voor deze groep het tweede competentie-examen verplicht. Als een student ervoor kiest het tweede competentie-examen niet te doen, dan heeft dat logischerwijs consequenties. Het eerstvolgende moment waarop hij/zij studiepunten kan verzilveren is dan het afrondende competentie-examen. Het afrondende competentie-examen behelst in dat geval jaar twee, drie en vier (180 studiepunten). Om die reden is de procedure van dit examen gewijzigd (zie bijlage 1c bij de OER bachelor). Patrick Eckringa

25 en 26 november 2009 is het zo ver! De jaarlijkse internationale conferentie “MscapeFest09” komt naar FLOT!   Wat is “Mscape”? Mscape is een gratis te downloaden programma waarmee je (op de pc) bestanden kunt koppelen aan gps-locaties op een topografische kaart. Als je dat geheel vervolgens laadt in een pda (uiteraard eentje met gpsvoorziening) dan zal dat bestand zich vanzelf openen wanneer iemand op de plek loopt die overeenstemt met het aangegeven gebied. Dat bestand kan dan bijvoorbeeld een opdracht bevatten, of een tip hoe je een vraagstuk kunt oplossen of waar je iets kunt vinden etc. In Mscape kun je werken met tekstbestanden, geluidsbestanden en plaatjes (gif of jpg) of filmpjes (flash). Wat aanspreekt in deze toepassing van mobiele technologie is dat leerlingen buiten het schoolgebouw spelenderwijs veel kunnen leren. De pda en gps in combinatie met de Mscapesoftware kan bij allerlei vakken worden ingezet. Denk hierbij aan bijvoorbeeld aardrijkskunde, biologie en geschiedenis.   Als beginner/geïnteresseerde kun je ervoor kiezen om alleen de woensdagochtend aan te sluiten. De woensdagmiddag en de donderdag zijn meer bedoeld voor gevorderde gebruikers van Mscape. Het programma staat nu op de website. Via www.Mscapers.com en op http://www.pmstudio.co.uk/events/wed-25112009-900am. Hier kun je je ook registreren. Deelname is gratis! Tom Toebes

Dinie Sperber exposeert in ‘Proost’ Sinds de zomervakantie is er in het Fontyscafé ‘Proost’ een expositie te zien van mediatheekmedewerker Dinie Sperber. Dinie werkt al twintig jaar bij Fontys en is vijftien jaar geleden begonnen met beeldende kunst. Over haar expositie zegt zij het volgende. ‘Ik heb vooral gekozen voor schilderijen die passen in de ruimte. Daarbij heb ik gekeken naar de bezoekers van ‘Proost’, de kleuren en het licht in de ruimte. Ik heb het werk onderverdeeld in drie thema’s. Vijf grafische werken gaan over communicatie, en dan vooral de stoornissen die hierin kunnen optreden. Vier schilderijen beelden vrouwenfiguren uit. Een groot werk, helemaal rechts, vertegenwoordigt een vrouwentorso.’ Ga zelf maar kijken, want de beschouwer mag zelf zijn of haar conclusies trekken, het gaat tenslotte om kunst. Ook in de mediatheek en in verschillende werkruimtes hangt werk van Dinie. Het grote schilderij 9

in de mediatheek, links van de balie, is aangekocht door mediavoorzieningen. Voor meer informatie mail naar: [email protected] . Kijk ook even op haar website: www.diniesperber.nl. Lentorenproject wint landelijke ADEF-prijs 2009 Tijdens de studiedag op 15 oktober werd bekendgemaakt dat het lentorenproject de landelijke ADEF-prijs 2009 heeft gewonnen. Zakia Bouhtala ontving uit handen van Ans Buys van Fontys Leraren Opleiding Tilburg deze prijs, die een erkenning betekent voor het Zeebraproject. Dit project wordt vanuit FLOT begeleid door Harry Schollen. Het lentorenproject wordt uitgevoerd in samenwerking met een aantal scholen in West-Brabant en Zeeland (Zeebra) onder auspiciën van de ADEF. Dit is het Algemeen Directeuren Overleg Educatieve Faculteiten, waarin alle directeuren deelnemen van de lerarenopleiding in het HBO. In het lentorenproject worden bovenbouwleerlingen havo/vwo didactisch geschoold om onderbouwleerlingen te helpen bij vakinhoudelijke problemen. Ze doen ervaring op met bijles geven en het coachen van medeleerlingen Zodoende ervaren ze hoe boeiend het kan zijn om deeltaken van een docent uit te voeren en raken ze geïnteresseerd in het beroep van leraar. Op hun beurt worden deze leerlingen weer gecoacht door studenten van de FLOT die hen de in de vorm van workshops de kneepjes van het vak uitleggen.

Zakia Bouhtala ontvangt uit handen van Ans Buys de ADEF-prijs.

Ongeveer honderdvijftig leerlingen van middelbare scholen in West-Brabant en Zeeland waren op de studiedag aanwezig om de workshops te volgen van FLOT-studenten. Het enthousiasme was groot, toen bekend werd gemaakt dat het project de prijs ten deel viel.

Tijdens de dag zelf is aan de studenten gevraagd workshops te gaan geven aan leerlingen van de middelbare scholen, dus de zogenaamde lentoren-in-opleiding of lentoren die al enige ervaring hebben maar voor het eerst op de lentorendag aanwezig zijn. Dit werd gedaan in tweetallen: een oude lentor of student samen met een gespecialiseerd vakdocent. Ik heb samen met een vierdejaars student Frans, Anouk Pijnen een workshop gegeven over het werken aan zelfvertrouwen. Door leerlingen zelf te laten zien hoe ze juist wel en geen zelfvertrouwen kunnen krijgen hebben we ze meegekregen in een boeiende workshop. Daarbij maakten we gebruik van eigen praktijkvoorbeelden en hebben deze ook echt in de praktijk uit laten beelden door de leerlingen. Hierdoor deden de leerlingen naar mijn mening goed mee met de workshops en was het voor mij heel interessant om te zien hoe de leerlingen steeds meer zelf de informatie opnamen en hoeveel inspiratie er in de leerling zit. Kortom zowel voor mij als voor de lentoren een zeer leerzame dag! Yannick Gosens, 2e jaars student Algemene Economie

10

Fileleed en invoegcapriolen. Hoewel ik menig column heb geschreven over mijn belevenissen in het openbaar vervoer ben ik inmiddels ook in de auto te vinden. Aangezien ik regelmatig naar het noorden van het land moet, is de reistijd zolang, dat ik me na 28 jaar autoloos nu toch aan het rijden waag. Het autorijden leek voor mij van te voren een hele rustige relaxte manier van reizen, zeker na de steeds groter wordende drukte in de trein. Maar met deze verwachting sloeg ik her en der toch een plankje mis. Op zich heeft het absoluut voordelen, het is ontspannend om eens niet de verhalen van wildvreemden aan te moeten horen, bovendien mis ik het blauwbekken op het station totaal niet. En wat in de trein absoluut niet kan: lekker meeblèren op muziek! Heerlijk.. En ik dacht ook af te zijn van de gehaastheid en het soms lompe en asociale gedrag van medepassagiers bij het in- en uitstappen. Maar dan blijkt dat ik me in sommige zaken toch wel stevig heb vergist. Ik ben een rustige rijder en leef nog in het idee dat het eigenlijk best bijzonder is dat zo’n metaal apparaat op vier wielen je van a naar b brengt (als je weet hoe zo’n ding werkt tenminste). Het begrip ‘file’ en ‘invoegen’ was voor mij eigenlijk nog een ver-van- mijn-bed-show. Toch leer ik snel: inmiddels ken ik de bekende alledaagse files uit mijn hoofd en zit ik soms net zo vloekend achter het stuur als menig ander wanneer iemand zigzaggend halsbrekende levensgevaarlijke inhaalmanoeuvres uithaalt met 160 km per uur. Hardrijders zijn doodrijders, inderdaad. Nu moest ik afgelopen week voor mijn onderzoek naar Gouda. En dan passeer ik natuurlijk de bekende ellendepunten: Eindhoven, Den Bosch, Utrecht (!). En zoals wellicht bekend, kom ik tijdens die route een aantal keren hetzelfde scenario tegen: van veraf zie je het al aankomen, de weg wordt een strook smaller, dus ritsen maar! En ritsen zou een simpel concept moeten zijn..maar dat is het niet zo blijkt als ik mijn medeweggebruikers observeer. Als ik dan, als zeer sociale bestuurster, een kilometer lang iedere auto van links de ruimte heb gegeven om in te voegen en dan op het punt dat de baan links toch echt ophoudt nog steeds een auto naast me heb die er per sé tussen wil, tja, dan komt het slechtste in me boven. Ook ik geef dan gas en denk met een egoïstische air: “Zoek het maar uit ook!” En heel gek, maar in negen van de tien gevallen lost de file zich na het invoegwerk ook op. Het zijn, naar mijn idee, de aso’s in het verkeer die zorgen voor de file! (en niet gewoon de drukte). En het zijn de invoegsituaties die ervoor zorgen dat wel blijkt dat ieder mens zijn/ haar donkere kant heeft.

Column

Ik althans wel. Maud Slaats

Maud Slaats is promovenda bij FLOT en schrijft maandelijks een column over haar dagelijkse belevenissen

11

Nieuws vanuit het bedrijfsbureau Organigram: In de medewerkers nieuwsbrief van 11 september jl. hebben wij de structuur van het Bedrijfsbureau onderwijszaken en stagezaken uiteengezet. Aan een organigram met daarin de foto’s van de medewerkers en hun voornaamste taken wordt nog gewerkt. In de volgende medewerkersnieuwsbrief verschijnt deze informatie.   Overzicht opleidingscontactpersonen: In dit overzicht kun je snel per opleiding en per studievorm VT/DT/Master de contactpersonen vinden die verantwoordelijk zijn voor de opleidingscoördinatie, intake, studieloopbaanbegeleiding 1e/2e/3e/4e en hoger jaars, flankerend onderwijs, roostering en examencommissie. Ook zijn toegevoegd in het tweede tabblad van het exceldocument de e-mailadressen van de contactpersonen per taakgebied, zodat heel snel b.v. alle studieloopbaanbegeleiders eerstejaars geselecteerd en aangeschreven kunnen worden. Wij denken, dat iedereen dit document als prettig en nuttig gaat ervaren. Het document staat op de website bij medewerkers/mededelingen/onderwijszaken.   Peoplesoft inrichting studie activiteiten 2009-2010 Tot en met studiejaar 2008-2009 richtten we PeopleSoft in met alle studieactiviteiten per toetsmoment*) waarbij voor de VT per fase, i.v.m. de twee herkansingsmogelijkheden. Gebleken is, dat het neerzetten van meerdere toetsmomenten leidt tot onduidelijkheid, inefficiëntie, foutgevoeligheid, niet-service gericht, etc. Om de studieresultaten niet in verschillende toetsmomenten op te hoeven zoeken, hebben we m.i.v. dit studiejaar 2009-2010 alle vakken per studiefase in één periode gezet. *) toetsmoment heet in de PeopleSoft ‘periode’. Deze periode heeft niets te maken met onze vier onderwijsperioden. Structuur / inrichting OUD / NIEUW VT OUDE SITUATIE In elk blok komen uiteindelijk alle studieactiviteiten voor de propedeutische fase, hoofdfase en afrondende fase in drie toetsmomenten (periodes) te staan.

Periode 1

Periode 2

Periode 5

Tentamen

1e herkansing

2e herkansing

NIEUWE SITUATIE M.i.v. studiejaar 09-10 zitten alle studieactiviteiten per fase in één toetsmoment. Propedeutische fase vanaf cohort 2009: Periode 1 Alle studieactiviteiten

12

Hoofdfase vanaf cohort 2008: Periode 1 Alle studieactiviteiten

Afrondende fase vanaf cohort 2006: Periode 1 Alle studieactiviteiten

Structuur / inrichting OUD / NIEUW DT en MASTER:

OUDE SITUATIE In elk blok zitten alle studieactiviteiten voor alle fases in drie toetsmomenten (periodes)

Periode 3

Periode 4

Periode 5

Tentamen

1e herkansing

2e herkansing

Fase: Propedeuse Hoofd Afrondend

Fase: Propedeuse Hoofd Afrondend

Fase: Propedeuse Hoofd Afrondend

NIEUWE SITUATIE M.i.v. studiejaar 09-10 zitten alle studieactiviteiten zitten per fase in één toetsmoment. Propedeutische fase vanaf cohort 2009: Periode 3 Alle studieactiviteiten

Hoofdfase studiejaar vanaf cohort 2009: Periode 4 Alle studieactiviteiten

Afrondende fase vanaf cohort 2009: Periode 5 Alle studieactiviteiten 13

In onderstaand overzicht wordt aangegeven per cohort (start studiejaar student) waar en hoe de studieresultaten te vinden zijn. Start studiejaar Voltijd Propedeutische fase jaar 1 2005 Progress 2006 studiejaar 06/07 periode 1, 2, 3, 4 en 5 2007 studiejaar 07/08 periode 1 en 2 2008 studiejaar 08/09 periode 1, 2 en 5 2009 studiejaar 09/10 periode 1 Start studiejaar Deeltijd 2005 2006 2007 2008 2009

Propedeutische fase jaar 1 Progress Progress studiejaar 07/08 periode 3, 4 en 5 studiejaar 08/09 periode 3, 4 en 5 studiejaar 09/10 periode 3

Hoofdfase jaar 2 jaar 3 studiejaar 06/07 studiejaar 06/07 periode 1 en 2 periode 1 en 2 studiejaar 07/08 studiejaar 07/08 periode 1 en 2 periode 1 en 2 studiejaar 08/09 studiejaar 08/09 periode 1, 2 en 5 periode 1, 2 en 5 studiejaar 09/10 studiejaar 09/10 periode 1 periode 1 (studiejaar 10/11) (studiejaar 10/11)

Afstudeerfase jaar 4 studiejaar 08/09 periode 1 studiejaar 09/10 periode 1 (studiejaar 10/11)

Hoofdfase jaar 2 jaar 3 Progress Progress Progress Progress studiejaar 07/08 studiejaar 07/08 periode 3, 4 en 5 periode 3, 4 en 5 studiejaar 08/09 studiejaar 08/09 periode 3, 4 en 5 periode 3, 4 en 5 studiejaar 09/10 studiejaar 09/10 periode 4 periode 4

Afstudeerfase jaar 4 Progress Progress studiejaar 07/08 periode 3, 4 en 5 studiejaar 08/09 periode 3, 4 en 5 studiejaar 09/10 periode 5

(studiejaar 11/12) (studiejaar 12/13)

Voordelen nieuwe inrichting voor studenten en docenten: • Overzichtelijker, je hoeft maar in één periode van een bepaalde fase te kijken waardoor je in één oogopslag ziet of het resultaat van een studieactiviteit al verwerkt is en welke studieactiviteiten nog “open” staan. • Eenvoudiger voor docenten om zelf de propedeuse juist aan te vragen. • Kostenbesparend minder pagina’s cijferuitdraai. • Tijdbesparend, uitdraaien gaan sneller en printopdrachten zijn korter. Wat niet meer uit deze studievoortgang te halen valt is hoeveel kansen een student benut heeft voor een tentamen. Mocht hier aanleiding toe zijn, dan kan altijd het studentenarchief geraadpleegd worden. Een onvoldoende wordt namelijk overschreven met een voldoende resultaat. Wij zijn ervan overtuigd, dat deze nieuwe inrichting voor een ieder efficiënter en duidelijker is. Deze informatie komt ook op de website onder medewerkers/onderwijszaken/studievoortgangsregistratie.

Personele aangelegenheden: Onze Nannique Spijkers heeft nu bijna vier weken geleden een aanrijding met een auto gehad. Nannique reed op haar fiets. Zij heeft een gecompliceerde beenbreuk en een zware hersenschudding. Het gaat gelukkig voorspoedig met haar. Haar werkzaamheden voor de verzoeken van vrijstellingen en verklaringen voor de NVT (ook voor de Taaltoets) worden waargenomen door Ellen Fens (uitzendkracht) [email protected].

Elize van der Wielen

14

Nieuws vanuit het lectoraat Leren doe je altijd en overal… Dit was de titel van het eerste college uit de vierdelige collegereeks ‘Leren en Veranderen’, gebaseerd op het gelijknamige boek van lector Sanneke Bolhuis. Ruim 70 aanwezigen hebben het college bijgewoond: studenten van bachelor en masteropleidingen, docenten van FLOT, docenten van scholen uit het werkveld van FLOT, collega’s van Fontys OSO, etc. In het college nam Sanneke Bolhuis ons mee in de wereld van het leren. Vaak denk je bij het woord ‘leren’ meteen aan het schoolse, georganiseerde leren, maar dat was niet de focus van dit college; we hebben meer gehoord over het alledaagse leren. Hoe gaat dat in zijn werk? Heel simpel om te beginnen: we kregen een foto van een stoel te zien. Iedereen in de zaal herkende dit als een stoel, maar waar zie je dat aan en hoe heb je dat geleerd? - Het heeft 4 poten, maar niet alles met 4 poten is een stoel (denk aan een hond of een koe) - Je kan er op zitten, maar je zou er ook op kunnen staan.

Door te experimenteren (op de hond kan je niet zitten; je valt als je op de stoel gaat staan), door na te doen (andere mensen zitten op stoelen) en door invloed van je omgeving (je opvoeders maken duidelijk dat het de bedoeling is dat je op een stoel zit en niet staat) leer je de betekenis en gebruiksmogelijkheden van een stoel kennen. En als je eenmaal bekend bent met het fenomeen stoel herken je stoelen ook als ze er anders uitzien (een schommelstoel, keukenstoel, fauteuil, strandstoel etc): je gaat ervaringen generaliseren. Door dit voorbeeld te ontrafelen werden we ons gewaar van de manieren hoe je iets kunt leren: door waar te nemen en (onbewust) nadoen. Mensen leren echter ook ‘tussen de regels door’ sociale betekenissen. Als voorbeeld daarvan noemde Sanneke de afwas. Hoe gaat het er aan toe bij de afwas? Is het een gezellig sociaal moment waarop je bijpraat? Word je op je vingers getikt als je een bord laat vallen? Wordt er zuchtend door de berg vuile vaat heengewerkt onder het gemopper ’dat is toch dom vrouwenwerk?” Al deze toevoegingen aan de handeling afwassen worden ook mee-geleerd en (onbewust) mee overgedragen. Een leuk onderdeel in het college waren enkele filmpjes die studenten hebben gemaakt over leren. In de filmpjes stelden ze aan ouders, familie en bekenden een aantal vragen: “waar ben je goed in?, hoe is dat gekomen?, kan je er nog beter in worden? Hoe kan je er beter in worden?” . Het leuke van de filmpjes was dat mensen allerlei dingen als voorbeeld gaven, bv goed in organiseren, in fotograferen, ‘mijn werk’. Ook was het interessant om te horen HOE ze er goed in waren geworden: enthousiasme, het al lang doen, door het veel te doen, door naar anderen te kijken. Ook was iedereen van mening dat hij/zij nog beter kon worden “natuurlijk kan dat!” bijvoorbeeld door het nog vaker te doen, door feedback te vragen, bij

15

collega’s te kijken. Ook de deelnemers aan het college moesten deze vraag beantwoorden en in groepen bespreken, waarin we tot vergelijkbare conclusies kwamen. Het was een activerend college en Leren doe je inderdaad overal en altijd! Het volgende college vindt plaats op maandag 1 februari 2010, eveneens van 15.00-17.00 uur. Het thema is dan ‘leren in een botsing van culturen, durf jij het aan?” Geef je op voor dit college via de website van FLOT http://www.fontys.nl/flot/default.asp?idsitestructurenode=324950) Deelname is gratis. Quinta Kools, lectoraat Leerstrategieën

Nieuws van Fontys Van de Raad van Bestuur Fontysopleidingen Pedagogiek en Podotherapie locatie Amsterdam naar INHolland. Voor meer informatie klik hier www.fontys.nl/portal/nieuws.aspx?id=9990&nieuws_idartikelsoort=12

Fontys Hogescholen organiseert op 8 december 2009 een congres met als titel:

“Onbeperkt studeren”? Studeren met een functiebeperking bij Fontys Hogescholen Voor wie: docenten, decanen, slb’s, studenten en leden van examencommissies. Waar: Tilburg, Mollergebouw Tijd: 13.30 -17.00 uur Houdt deze datum vrij en noteer het alvast in je agenda. De officiële uitnodiging volgt binnenkort..

Nieuws van buiten ADEF ICT conferentie ‘Implementatie van de Kennisbasis ICT’ 10 december 2009 Voor meer informatie klik hier http://www.leroweb.nl/lero/home/2519

Partnerschap Lyceo Examentraining met Fontys Lerarenopleiding Tilburg Per 5 november 2009 zijn Lyceo Examentraining en Fontys Lerarenopleiding Tilburg een samenwerking aangegaan op het gebied van examentrainingen voor Havo en Vwo scholieren. Vanaf december 2009 worden er trainingen georganiseerd op de campus van Fontys Lerarenopleiding Tilburg. Voor meer informatie klik hier. http://www.lyceo.nl/page/fontys-tilburg/

16

41 41 42 42 42 43 43 43 43 44 45 45 45 45 45 45 46 46 46 46 46 46 46 46 47 47 47 47 47 47 47 47 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 50 50 50 50 51 51 51 51 51 51 52 52 52 53 53 2010 1 1 1 2 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 7 8 8 8 8 8 9 9 9

12-10-09

Onderwijs 7

19-10-09

Onderwijs 8

26-10-09 02-11-09

Onderwijsvrij (Her)tentamens

3

02-11 SLB bijeenkomst: tijdens vergaderband 08.30-10.30 04-11 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30

09-11-09

Kantelweek

Instituutsagenda 2

09-10 Kenniskring Eigentijds Toetsen en Beoordelen 09.30-12.30 09-10 overleg regel MT 09.00-12.00 12-10 IMR-vergadering 17.15-19.15 14-10 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 16-10 overleg beleids MT met lectoren 13.00-16.00 19-10 teamoverleg: tijdens vergaderband 08.30-10.30 21-10 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 22-10 FCD/OD bijeenkomst 09.00-12.00 23-10 overleg regel MT 09.00-12.00

16-11-09

Onderwijs 1

23-11-09

Onderwijs 2

30-11-09

Onderwijs 3

07-12-09

Onderwijs 4

14-12-09

Onderwijs 5

21-12-09

Onderwijsvrij

28-12-09

Onderwijsvrij Onderwijsvrij

04-01-10

Onderwijs 6

11-01-10

Onderwijs 7

18-01-10

Onderwijs 8

25-01-10

(Her)tentamens

01-02-10

Kantelweek

08-02-10

Onderwijs 1

15-02-10 22-02-10

Onderwijsvrij Onderwijs 2

01-03-10

Onderwijs 3

05-11 Conferentie beroepsonderwijs 06-11 Kenniskring Eigentijds Toetsen en Beoordelen 09.30-12.30 09-11 Masterclass lectoraat 15.00-17.00 11-11 Innovatieochtend 09.00-12.00

AS;IBO

AS;IBO

Herfstvakantie Geen stageactiviteiten; m.u.v. Kopopleiding Kopopleiding start oriënterende stage (blok, volle week)*

AS;IBO Start Kopopleiding hoofdfase stage (lint) op woe,do*

11-11 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 11-11 SLB professionalisering 13.00-16.00 11-11 docenten werkplaats 13.00-16.00 12-11 FO-bijeenkomst 13.00-16.00 13-11 overleg regel MT 09.00-12.00 16-11 FO/SLB jaar 1 bijeenkomst op teamniveau: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS (Kop) Start hoofdfase stage maatschappijleer op do, vrij* 18-11 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 Start blokstage Innovatief Beroepsonderwijs 18-11 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 op ma, di, do en vrij* 19-11 Alumni-avond 17.00-21.00 20-11 overleg beleids MT 13.00-16.00 21-11 Open dag 10.00-14.30 23-11 actie-onderzoek Bachelor intervisie: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS (ma, Kop);IBO 23-11 studentenraad 16.00-17.00 23-11 IMR-vergadering 17.15-19.15 25-11 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 27-11 Kenniskring Eigentijds Toetsen en Beoordelen 09.30-12.30 27-11 pilotschouw (hele dag) 30-11 overleg expertisegroepen: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS (ma, Kop);IBO 02-12 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 03-12 FCD-bijeenkomst 09.00-12.00 04-12 overleg beleids MT 13.00-16.00 07-12 teamoverleg: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS (ma, Kop);IBO 09-12 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 10-12 ADEF-ICT conferentie 10.00-16.00 11-12 overleg regel MT 09.00-12.00 14-12 bijeenkomst opleidingscoördinatoren: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS (ma, Kop);IBO 16-12 Kerstontbijt 16-12 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 16-12 docenten werkplaats 13.00-16.00 17-12 Koersdagen MT 18-12 Koersdagen MT Kerstvakantie: onderwijsvrij 21 t/m 24-12 (gebouw open) 25-12 gebouw gesloten Kerstvakantie: collectieve sluiting 28-12 t/m 01-01, gebouw gesloten 04-01 jaaropening FLOT 9.00-10.00 06-01 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 08-01 overleg regel MT 09.00-12.00 11-01 overleg expertisegroepen: tijdens vergaderband 08.30-10.30 11-01 IMR-vergadering 17.15-19.15 13-01 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 15-01 Kenniskring Eigentijds Toetsen en Beoordelen 09.30-12.30 15-01 overleg beleids MT 13.00-16.00 18-01 teamoverleg: tijdens vergaderband 08.30-10.30 20-01 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 22-01 overleg regel MT 09.00-12.00 25-01 actie-onderzoek Bachelor intervisie: tijdens vergaderband 08.30-10.30 27-01 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 28-01 FCD-bijeenkomst 09.00-12.00 29-01 overleg beleids MT met lectoren 13.00-16.00 01-02 Masterclass lectoraat 15.00-17.00 02-02 Innovatieochtend 09.00-12.00

AS;HS (ma, Kop);IBO

AS;HS (ma, Kop) ;IBO

AS;HS(ma);IBO Afsluiting Kopopleiding hoofdfase stage (lint)* Geen stageactiviteiten

AS;HS(ma);IBO Start oriënterende stage (blok, volle week)*

02-02 SLB professionalisering 13.00-16.00 03-02 bijeenkomst docenten voorbereiding onderzoek master 11.00-12.30 03-02 docenten werkplaats 13.00-16.00 04-02 Studiedag Pakkende Vorm! 04-02 FO-bijeenkomst 13.00-16.00 05-02 Kenniskring Eigentijds Toetsen en Beoordelen 09.30-12.30 05-02 overleg regel MT 09.00-12.00 08-02 FO/SLB jaar 1 bijeenkomst op teamniveau: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS 10-02 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 Start oriënterende stage (lint) op woe en do* 12-02 overleg beleids MT 13.00-16.00 Start hoofdfase stage (m.u.v. maatschappijleer) op do,vrij* 12-02 diploma-uitreiking Start afrondende stage (blok)* Start stage Innovatief Beroepsonderwijs op do* (doorstart) Start Kopopleiding afrondende stage (lint) op woe,do,vr* Krokusvakantie 22-02 overleg expertisegroepen: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS;OS;IBO 22-02 studentenraad 16.00-17.00 22-02 IMR-vergadering 17.15-19.15 24-02 intervisiebijeenkomst begeleiders onderzoek master 11.00-12.30 26-02 overleg regel MT 09.00-12.00 01-03 teamoverleg: tijdens vergaderband 08.30-10.30 AS;HS;OS;IBO 03-03 overleg coördinatoren masteropleidingen (incl. accreditatie) 11.00-12.30 05-03 overleg beleids MT 13.00-16.00

41 41 42 42 42 43 43 43 43 44 45 45 45 45 45 45 46 46 46 46 46 46 46 46 47 47 47 47 47 47 47 47 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 50 50 50 50 51 51 51 51 51 51 52 52 52 53 53 1 1 1 2 2 2 2 2 3 3 3 3 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 7 8 8 8 8 8 9 9 9

17