Nieuwsbrief Branches & Koepels Nummer 5, juni 2012
Na de val van het kabinet Rutte-Verhagen hebben VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie een akkoord gesloten om het begrotingstekort in 2013 terug te dringen tot de norm van 3%. In deze nieuwsbrief leest u de belangrijkste maatregelen op het terrein van zorg en sociale zekerheid.
Ga direct naar... Het lenteakkoord op hoofdlijnen Nederland nog steeds in recessie Minister Kamp wil SER-advies over versterking draagvlak cao-stelsel Controversieel verklaarde dossiers Zorg Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars Vermogenstoets bij zorgtoeslag Uitgaven aan zorg stijgen met 3,2% in 2011 Adviesaanvraag over stelsel gezond en veilig werken Beperkt effect van Deeltijd WW Hogere premiekorting voor aannemen oudere en kwetsbare werknemers In dienst nemen AOW’er wordt aantrekkelijker
Lenteakkoord op hoofdlijnen Het Lenteakkoord van VVD, CDA, D66, GroenLinks en Christen-
dat meetelt bij het bepalen van het inkomen waarover de eigen bijdrage wordt berekend. - Mensen in AWBZ die relatief weinig zorg nodig krijgen minder snel aanspraak op intramurale zorg en sneller zorg thuis.
Unie omvat in totaal € 16 miljard aan bezuinigingen, lastenver-
- Versnelling scheiden wonen en zorg: Eerder (per 1
zwaringen en hervormingen. De hervormingen op het terrein
januari 2013 ipv 2014) en voor een grotere groep
van zorg, pensioen en sociale zekerheid komen hieronder aan
cliënten die lichtere vormen van zorg nodig hebben.
de orde.
- De voorgenomen bezuinigingen op het persoonsgebonden budget (pgb) worden verzacht. - IQ-maatregel (mensen met een IQ tussen 70 en 85
Maatregelen zorg
zouden aanspraak op AWBZ verliezen volgens
Meer eigen betalingen
regeerakkoord Rutte) wordt geschrapt.
- Eigen risico gaat naar € 350,- (compensatie via zorgtoeslag voor lage inkomens). - Eigen bijdrage van € 7,50 per ligdag voor verblijf in ziekenhuis (instellingen voor medisch specialistische zorg). Deze eigen bijdrage geldt als compensatie voor de voeding- en verblijfskosten. - Eigen bijdrage van 25% voor gehoortoestellen.
Kleiner pakket - Rollator verdwijnt uit het basispakket.
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten - Vermogensinkomensbijtelling van 8% naar 12%. Dit is het percentage van het vermogen (boven een vrijstelling)
Overige maatregelen - Onderzoek naar verlaging norminkomen van medisch specialisten. - Besparing van 75 miljoen in GGZ via bestuurlijk akkoord met aanbieders en verzekeraars. - Eigen bijdrage in de GGZ wordt gedeeltelijk teruggedraaid (via compensatie voor kwetsbare groepen). - Maximumtarieven kaakchirurgie worden neerwaarts bijgesteld. - Vergoeding van vervoerskosten voor instellingen gaat omlaag.
- Er is vanaf 2013 100 miljoen per jaar beschikbaar voor preventie en palliatieve zorg (zorg aan patiënten met een ongeneeslijke ziekte in de laatste fase van hun
Na 2023 wordt de AOW-leeftijd aan de levensverwachting gekoppeld.
In 2014 zal de pensioenleeftijd voor aanvullende
leven). Hiervan is € 44 miljoen beschikbaar voor
pensioenen worden verhoogd naar 67 jaar (raakt
dieetadvisering en € 26 miljoen voor preventie van
uitsluitend nieuwe opbouw). Daarna wordt deze gekoppeld
overgewicht.
aan de levensverwachting. De fiscale maximale opbouwpercentages voor het aanvullend pensioen
Maatregelen Pensioen
(Witteveenkader) worden neerwaarts aangepast met 0,1%
Verhoging pensioengerechtigde leeftijd: Eerste stap in 2013
in 2014 (naar 1,9% eindloon, 2,15% middelloon).
door de AOW-leeftijd met 1 maand te verhogen. Ook in 2014 en 2015 stijgt de AOW-leeftijd met 1 maand. Daarna
Maatregelen sociale zekerheid
volgen in 2016, 2017 en 2018 jaarlijkse stappen van 2
Werkgevers gaan vanaf 2014 de eerste zes maanden van
maanden en in 2019 een stap van 3 maanden zodat de
de WW uitkering betalen. De duur en hoogte van de
AOW-leeftijd uitkomt op naar 66 jaar. Vervolgens stijgt de
WW-uitkering blijven ongewijzigd.
pensioenleeftijd in 2023 naar 67 jaar.
Daartegenover staat dat ontslagvergoedingen worden
Volgens het pensioenakkoord van de sociale partners zou
beperkt. Het resterende deel van de ontslagvergoeding
de AOW-leeftijd in 2020 in één keer van 65 naar 66 jaar
wordt gebruikt voor (om)scholing en van werk-naar-werk
gaan. In 2025 zou dat 67 jaar worden. Het Lenteakkoord
trajecten.
voorziet niet in een verhoging van de AOW-uitkering. In
In 2013 wordt de WW-premie voor werkgevers tijdelijk
het pensioenakkoord was een verhoging van de AOW met
verhoogd (500 miljoen extra inkomsten), vooruitlopend op
0,6% afgesproken.
hervorming WW / ontslag per 2014.
Er komt een voorschotfaciliteit om de inkomensgevolgen te
De maximumduur van de wachtgeldregeling voor politici
beperken voor mensen die weinig mogelijkheden hebben
wordt per 1 september 2012 gelijkgesteld aan de maximum
om het verlies te compenseren. Daarnaast zal de
WW-duur.
partnertoeslag enkele maanden langer doorlopen.
Er komt één eenduidige ontslagroute (civielrechtelijk stelsel met verplichte hoorprocedure in het bedrijf).
Beperking Vitaliteitspakket: de invoering van nieuwe
Algemeen Nederland nog steeds in recessie
werkbonus per 2013 voor oudere werknemers gaat niet
De economie is volgens cijfers van het CBS in het eerste
door en de werkbonus voor werkgevers voor het in dienst
kwartaal van 2012 met 1,1% gekrompen ten opzichte van een
hebben van 62-plussers wordt afgeschaft.
jaar eerder. Met de krimp slonk de economie voor het derde
De Wet werken naar vermogen gaat niet door. Ook de
achtereenvolgende kwartaal ten opzichte van een kwartaal
huishoudinkomenstoets in de Wet Werk en Bijstand wordt
eerder. Een afname van de investeringen is de belangrijkste
met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 afgeschaft.
reden voor de krimp van het eerste kwartaal dit jaar: 4,2% lager dan een jaar eerder. Vooral de bouwinvesteringen liepen
Maatregelen arbeidsvoorwaarden
terug, omdat er minder kon worden gewerkt. De verdere
Nullijn voor ambtenaren (geldt niet voor zorgsector) en
daling van de consumptie door huishoudens versterkte de
politici gedurende twee jaar.
Bevordering van loonmatiging in de marktsector door de
economische neergang. De consumenten besteedden 1,1% minder dan een jaar eerder. De werkloosheid is in april 2012
tabelcorrectiefactor in de belastingen één jaar niet toe te
met 24.000 personen gestegen tot 465.000. Dat is 6,2% van de
passen (waardoor loonstijging wordt belast tegen hoger
beroepsbevolking. Deze stijging is relatief sterk. Gemiddeld
marginaal tarief).
over de afgelopen 3 maanden nam de werkloosheid met 7.000
Tijdelijke werkgeversheffing voor hogere inkomens (16% over deel > € 150.000,-) in 2013.
Daarnaast stijgt de werkgeversheffing op excessieve vertrekbonussen van 30% naar 75%.
personen per maand toe. De Nederlandse Bank (DNB) voorspelt dat de Nederlandse economie de komende twee jaar nauwelijks aantrekt doordat de uitgaven van consumenten blijven dalen. Huishoudens zien hun inkomens, gecorrigeerd voor inflatie, volgens DNB tot en met eind volgend jaar nog eens met 4% dalen.
Die zwakke inkomensontwikkeling zet samen met de dalende huizenprijzen een zware rem op de economische groei.
Zorg Controversieel verklaarde dossiers Zorg De Tweede Kamer heeft onderstaande dossiers op 30 mei 2012
Minister Kamp wil SER-advies over versterking draagvlak
controversieel verklaard. Dat wil zeggen dat behandeling
cao-stelsel
wordt uitgesteld tot na de verkiezingen op 12 september.
Minister Kamp (SZW) is van plan de SER om advies te vragen
1. Zorgverzekeringswet: Onder meer aanpassing artikel 13
over het draagvlak voor het cao-stelsel. Omdat cao-afspraken doorgaans gelden voor alle werknemers, is het belangrijk dat de partijen die cao-afspraken maken voldoende steun hebben.
ZVW: vervallen verplichting om niet-gecontracteerde zorg te vergoeden bij natura-polissen. 2. Winstuitkering zorg: Meer ruimte voor private
Hoewel het huidige cao-stelsel volgens de minister voldoende
investeerders, zoals pensioenfondsen, om te investeren
draagvlak heeft, is versterking op de (middel)lange termijn
in ziekenhuizen.
nodig gelet op maatschappelijke ontwikkelingen zoals
3. Beginselenwet AWBZ-zorg: Afdwingbare rechten voor
individualisering, decentralisering in de arbeidsvoorwaarden
patiënten en duidelijke afspraken met zorgaanbieder over
vorming en flexibilisering in arbeidsrelaties. Vakbonden
hun wensen en voorkeuren betreffende hun kwaliteit van
experimenteren al met manieren om een breder draagvlak
leven.
te krijgen van werknemers. De minister is bereid nieuwe
4. Overheveling begeleiding AWBZ naar Wmo: Begeleiding
initiatieven van werkgevers en werknemersorganisaties te
wordt voortaan geregeld door gemeenten in plaats van
ondersteunen. Hij gaat de SER vragen of deze initiatieven
zorgkantoren. Volgens het huidige plan zijn gemeenten
van partijen voldoende zijn om steun voor het cao-stelsel op
vanaf 2013 verantwoordelijk voor de mensen die voor het
(middel)lange termijn te behouden, of dat (ook) nagedacht
eerst of opnieuw een beroep doen op begeleiding en vanaf
moet worden over een herstructurering van het cao-stelsel en
2014 voor alle mensen die in aanmerking komen voor
het algemeen verbindend verklaren van cao’s.
begeleiding.
5. Wet Clientenrechten Zorg: Versterking van rechtspositie van
zorgtoeslag ontneemt. Boven deze grens hebben mensen
de cliënt. De cliënt moet straks makkelijker kunnen kiezen
volgens het kabinet geen inkomensondersteuning nodig.
voor de zorgaanbieder die bij hem en zijn zorgvraag past.
De hoogte van het heffingvrije vermogen in box 3 in 2013 is
Wie niet tevreden is, kan daarover eenvoudiger en
pas aan het einde van dit jaar bekend. In 2012 is het heffing
effectiever een klacht indienen. De Wcz regelt ook de
vrije vermogen € 21.139 voor een alleenstaande. Voor partners
verantwoordelijkheden van zorgaanbieders voor de
geldt het dubbele. Voor mensen van 65 jaar en ouder geldt
kwaliteit van zorg.
onder omstandigheden een extra heffingvrij vermogen.
Op 8 mei 2012 heeft de Eerste Kamer besloten om alle
De eigen woning valt niet onder het vermogen uit box 3.
lopende wetsvoorstellen niet controversieel te verklaren. Dit betekent onder meer dat het wetsvoorstel Normering
Uitgaven aan zorg stijgen met 3,2% in 2011
Topinkomens zal worden behandeld.
De uitgaven in de zorg zijn volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in 2011 met 3,2% gestegen ten opzichte van
Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars
2010. In totaal werd in 2011 € 90 miljard aan gezondheids- en
De Ministerraad heeft besloten om het wetsvoorstel
welzijnszorg uitgegeven. De stijging is minder hoog dan in de
Uitvoering AWBZ door zorgverzekeraars niet in te dienen bij
voorgaande periode. Tussen 2004 en 2008 stegen de kosten
de Tweede Kamer. De geplande ingangsdatum van 1 januari
met 6,4% per jaar, waarna de stijging langzaam begon te
2013 is daardoor niet meer haalbaar.
dalen. Per hoofd van de bevolking kost de zorg € 5.392 (in 2010: € 5.247). Het aandeel van de uitgaven aan de zorg in het
Vermogenstoets bij zorgtoeslag De overheid maakt per 1 januari 2013 het recht op zorgtoeslag onder andere afhankelijk van de hoogte van het vermogen. De Eerste Kamer heeft hiertoe een wetsvoorstel aangenomen, dat huishoudens met een vermogen dat hoger is dan het heffingvrij vermogen uit box 3, plus € 80.000 het recht op
totale bruto binnenlands product stijgen naar ongeveer 14,9%.
Gezondheidsmanagement
Sociale Zekerheid
Adviesaanvraag over stelsel gezond en veilig werken
effect heeft gehad op het verminderen van de werkloosheid.
Staatssecretaris de Krom van SZW heeft de SER gevraagd
Het herstel van de omzet en het banenbehoud zijn ‘’niet
advies uit te brengen over het stelsel voor gezond en veilig
wezenlijk beter’’ geweest bij bedrijven die een beroep hebben
werken. Het kabinet constateert dat het niveau van de
gedaan op de crisisregeling ten opzichte van ondernemingen
arbeidsomstandigheden in Nederland in het algemeen goed
die dat niet hebben gedaan. Bedrijven die zwaar door de
is. Door marktwerking is er meer keuze in de arbodienst-
vorige crisis werden getroffen, konden met behulp van
verlening, met lagere kosten voor bedrijven. Sociale partners
WW-geld hun personeel tijdelijk minder laten werken en zo
hebben een sterkere positie, zoals ook blijkt uit hun inzet voor
toch hun vakkrachten in dienst houden. Op de deeltijd-WW en
de ontwikkeling van arbocatalogi. De beleidsagenda van het
de bijzondere werktijdverkorting deden in totaal 8.762
kabinet is gericht op versterking van de verantwoordelijkheid
werkgevers een beroep voor bij elkaar 121.890 werknemers.
en zelfwerkzaamheid van partijen in het stelsel: meer ruimte
De regelingen hebben in totaal € 460 miljoen gekost.
voor maatwerk en zelfregulering, en meer invloed op het
Minister Kamp (SZW) stelt dat niet zomaar gezegd kan worden
beleid en kennisactiviteiten. Het kabinet wil de zienswijze van
dat de crisisregelingen weinig nut hebben gehad.
de SER vernemen op de wijze waarop partijen in het stelsel
Volgens hem was belangrijk om paniek en een overreactie bij
kunnen bijdragen aan de uitvoering van de beleidsagenda en
werkgevers om personeel te gaan ontslaan te voorkomen. Hij
over de mogelijkheden om de verbinding tussen bedrijfs-
wijst er ook op dat bedrijven die gebruik hebben gemaakt van
gezondheidszorg en reguliere zorg te verbeteren.
de deeltijd-WW en de bijzondere werktijdverkorting harder
De SER wordt verzocht het advies voor 1 november 2012 uit te
door de crisis zijn geraakt dan de niet-gebruikers.
brengen.
Hogere premiekorting voor aannemen oudere en kwetsbare
Beperkt effect van Deeltijd WW Uit onderzoek blijkt dat de deeltijd-WW slechts een beperkt
werknemers
Hoewel het totaalpakket aan mobiliteitsbonussen in het Lenteakkoord fors is beknot, gaat de bonus voor werkgevers
Pensioen en Inkomen
om oudere uitkeringsgerechtigden en arbeidsgehandicapten
In dienst nemen AOW’er wordt aantrekkelijker
aan te nemen juist omhoog. Dit blijkt uit een wijziging van
Bedrijven hoeven AOW’ers straks nog maar zes weken het loon
de Wet financiering sociale verzekeringen (Wfsv).
door te betalen bij ziekte, in plaats van twee jaar. Voor
De huidige bonus gaat met € 500 omhoog naar € 7.000 per
werkgevers is de langdurige loondoorbetaling bij ziekte nu
jaar (maximaal drie jaar) voor elke werknemer uit deze
nog een forse belemmering om gepensioneerden in dienst te
kwetsbare groep die wordt aangenomen. De beleidsinzet
houden of te nemen. Ook de huidige verplichting dat slechts
wordt hiermee verschoven van het in dienst houden naar het
drie keer achter elkaar een tijdelijk contract mag worden
in dienst nemen van werkzoekenden met de meeste afstand
aangeboden, is een hinderpaal bij het aannemen van AOW’ers.
tot de arbeidsmarkt.
Daarom komen er ruimere mogelijkheden om AOW’ers een tijdelijk contract aan te bieden. Verder wordt het voor de AOW’ers zelf interessanter om te blijven doorwerken. Zo krijgen ze recht op het wettelijk minimumloon. Ten slotte staat in het wetsvoorstel dat het dienstverband automatisch eindigt bij het bereiken van de AOW-leeftijd, tenzij daar andere afspraken over gemaakt zijn tussen werkgever en werknemer. Minister Kamp (SZW) heet het wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State heeft gestuurd. De maatregelen moeten per 1 juli 2013 ingaan.
