NIEUWSBRIEF 57 – juni 2012
Beste, Je hebt via www.atelierartisjok.be ingetekend op de nieuwsbrief. De nieuwsbrief zal je wat meer wegwijs maken in diverse thema's rond planten en tuinarchitectuur. Suggesties om thema's te behandelen waarover je nog in het duister tast, zullen wij graag ter harte nemen. Laat maar komen op
[email protected]. Hier komt de volgende nieuwsbrief! Het thema van deze nieuwsbrief :
Bijen in de tuin. Je hoorde dit voorjaar wellicht alarmerende berichten omtrent
onze bijenpopulaties en alle gevolgen van dien. We schrikken van de berichten want we willen allemaal graag een mooie toekomst voor de bijen (zolang ze niet te dicht komen); daar zijn we het over eens. De bestuiving weet je wel… Hoe zit het nu met bijen in de tuin en wat kunnen we betekenen voor de bij? Bepaalt de bij de stijl? Je kan een tuin ambiëren als deze
Maar ook als deze
Maakt deze stijlkeuze een verschil voor de bij? Wees gerust, de bij houdt zich niet bezig met stijlen. Waar het om draait zijn de planten die je gebruikt. Waarom heeft de bij onze hulp nodig? De flora waar bijen hun voedsel zoeken verarmt continu. Akkers worden doorlopend bewerkt met herbiciden/pesticiden, monoculturen (vb. maïs) voeren de toon, bermen worden gemaaid, weiden worden overbemest en intensief begraasd… Hier en daar is er wat kentering door het beleid van de overheid, maar als bijenpopulatie mag gelden als barometer van onze ecologie, dan is nog veel werk aan de winkel. We zien dat de weerstand van de bijenvolken tegen weersomstandigheden, ziekten en parasieten in snel tempo afneemt. De imker heeft zijn handen vol om de bijen door de winter te helpen. Het stuifmeel van de nog aanwezige bloemen in het landbouwgebied is minderwaardig (vb. van maïs), waardoor bijen het moeilijk krijgen. Door de schaal en het tempo waarop de verarming van onze flora plaats heeft in het landbouwgebied, wordt de rol die onze tuinen speelt in de ecologie steeds belangrijker voor het in stand houden van de bij, en doorgetrokken ook voor andere fauna zoals vlinders en vogels. Zonder is gezonder Insecten zijn rechtstreekse slachtoffers van herbiciden- of pesticidengebruik. Ze komen direct in contact met de gebruikte producten op bloeiende planten en vaak treedt massale sterfte op na een contaminatie. Vooral de nieuwe generatie systemische middelen is schadelijk. De mens is zich hier vaak niet bewust van. De verpakkingen van allerlei middelen ter bestrijding van schimmels, ziektes,… zien er dan ook zo onschuldig uit. Vaak vrolijk gekleurd, met een laagdrempelige uitleg over de werkzaamheid en de toepassing… Het voelt bijna als een goede daad om die middelen toe te passen. Niet-gebruikers zijn toch alternatievelingen die tegen alles zijn? Toch zie je haast op elke verpakking dat het product schadelijk is voor bijen. Niet doen dus, ermee kappen. Voor vele kwalen zijn er biologische middelen verkrijgbaar. Werk ook eens met plantversterkende middelen met een ziekteonderdrukkende werking in plaats van het louter curatief behandelen. We informeerden je al over de toepassingen van EM (effectieve-micro-organismen). Wel, die benadering loont! Zonder schade voor de ecosystemen. Ook oenosan hoort thuis bij de plantversterkende middelen; vraag ernaar. Zie ook www.zonderisgezonder.be
Wist je dat bijen die in contact komen met gifstoffen en die niet meteen sterven, vaak verzwakt worden, hun navigatievermogen verliezen en bv. hun hygiënisch gedrag verleren, waardoor de korf een chaos wordt en het bijenvolk uiteindelijk instort? Een nieuwe bedreiging voor bijen zijn genetisch gemodificeerde planten. Bij genetisch gemodificeerde planten die ziekteresistent zijn zou er geen invloed zijn naar de bij toe omdat het ingebrachte eiwit neutraal is voor de stofwisseling van de bij. Bij insectenresistente planten is er in sommige gevallen wel een negatieve impact aantoonbaar maar het onderzoek moet nog ten gronde worden gevoerd. De negatieve impact gaat van sterfte over een verminderde levensduur tot het disfunctioneren (verzwakt leervermogen). Vergeet ook niet dat bijen kruisbestuiving veroorzaken tussen gemodificeerde en niet-gemodificeerde planten, waardoor we de keuze tussen beide niet meer in de hand houden. Wat interesseert bijen in je tuin? De bijtjes en de bloemetjes, onafscheidelijk! Bijen hebben bloemen nodig voor hun voedsel en bloemen zijn in hun voortbestaan afhankelijk van de bestuiving. Deze wordt in vele gevallen door de bijen verzekerd. De bij bezoekt veel bloemen na elkaar, draagt veel stuifmeel mee en komt in contact met de stamper. Vooral de honingbij is de beste bloembestuiver. De honingbij is bloemvast, dwz dat ze alle bloemen van dezelfde bloemsoort bevliegt tot deze is uitgebloeid.
Bloemen trekken bijen aan met hun kleur en vertonen zelfs voor de mens onzichtbare honingmerken; dit zijn de meest aanlokkelijke plaatsjes voor het vinden van nectar. Doordat bijen geen rood waarnemen, zie zij het groen van gras als een soort van middelgrijs (bladeren absorberen vooral rode lichtstralen), waartegen de kleur van bloemen fel afsteekt. Bijen zien overigens ook ultraviolet, wat wij als mens niet zien. De bloem is best enkelvoudig; dan is het stuifmeel Bijen hebben het niet zo begrepen op gevuldbloemigen.
goed bereikbaar.
Om de bijenvolken na de winter een vlotte doorstart te kunnen geven in het prille
vroegbloeiers essentieel. Maar daar dienen jaarrond bloeiende planten te staan.
voorjaar zijn
houdt het niet bij op; er
Vergis je niet in de benaming “bloem”. Ook bomen bloeien en bijvoorbeeld wilgen zijn goede bijenplanten. Er bestaan lijsten gaande van éénjarigen over vaste planten tot struiken en bomen, met vermelding van de bloeitijd, de hoeveelheid nectar die wordt geproduceerd,… Een ellenlange oplijsting heeft weinig zin maar als je echt je tuin op bijen wil inrichten, contacteer ons dan. We geven je alle nodige info en zelfs het advies van schoonvader-imker Norbert Demonie kan ingewonnen worden. Ook het beheer van planten heeft invloed op de rol ervan in het bijenbestaan. Buxus is een prima bijenplant wegens veel stuifmeel, maar in kortgeschoren vorm raakt de buxus niet in bloei en wordt hij dus waardeloos voor de bij. Of de planten wild of gecultiveerd, inheems of exotisch zijn maakt de bijen op zich niet zoveel uit. Een selectie van interessante planten: -
Alle distelsoorten Sommige tuinkruiden: lavendel, munt, dille, venkel, tijm… Engelwortel Vingerhoedskruid Gipskruid Moerasspirea Lupine Wilde margriet Herfstaster Crocus Sneeuwklokje Duizendblad Wilde marjolein Ezelsoor Sedumsoorten Heide Klimop Klaver Phlox Boskamperfoelie Hortensia
-
Meidoorn Vlinderstruik Wilg Linde …
In de moestuin zijn groenbemesters aangewezen: facelia, mosterdzaad, bernagie, raapzaad. Vergeet ook niet hoekjes en kantjes in te richten in de bijentuin. Afgestorven plantenstengels, dood hout en materiaal met kleine holtes bieden bijen de noodzakelijke
nestgelegenheid.
Bijentuinen Onze weide vol distels zou ongetwijfeld het beste bijenoord van de streek zijn als we de distels in bloei zouden laten komen, maar verstandig als we zijn hebben we de distels netjes gemaaid om het uitzaaien te voorkomen. Voor de rest werken we wel aan een bij-vriendelijke tuin met onder meer sleedoorn- en appelbloesem, wilg, en veel bloeiende vaste planten. De tuin is evenwel nog maar in zijn beginstadium van aanleg; nog niet veel te zien dus.
Interessante bijentuinen die je kan bezoeken om inspiratie op te doen zijn onder meer: -
De tuin van schoonouders Norbert en Annemie, Kalsijdeweg 18 te Stalhille. Trek er heen, geniet van hun sappige verhalen, schaf je een pot honing aan en proef een ambachtelijk gebrouwen honingbier.
-
De bijentuin van Jette won in 2011 de Groene Pluim. We vinden evenwel niet zoveel informatie over deze tuin.
-
…eigenlijk stellen we vast dat bijentuinen in onze contreien haast ontbreken. Een gat in de markt? We gingen op zoek en vonden onder meer de website van “The Melissa Garden” in Californië. Een initiatief dat navolging verdient. De aanleg startte in 2007 met een bloementuin, een boomgaard, een vijver, een bosrand,….
Bijenhotels Het is tegenwoordig trendy om een eigen bijenhotel te openen in de tuin. Heel knap maar vergeet er vooral de bloemen niet bij! Onderstaand voorbeeld dat we fotografeerden in Gera tijdens de Bundesgartenschau scoort niet te goed in dat opzicht.
Om terug te keren op stijl… Het valt ons op dat tuinen ofwel heel strak gestileerd worden en weinig bloei bevatten, ofwel net heel nonchalant en bloeirijk zijn maar alle structuur missen. Het is voor ons een prettige uitdaging om eigentijdse, duurzame en stijlvolle bijentuinen te ontwerpen. Ze mogen best wat klasse hebben. Misschien kunnen we binnenkort het lijstje van bijentuinen aanvullen met een origineel concept van Atelier Artisjok? We zullen in eigen tuin beginnen!
Voor meer info over deze nieuwsbrief kan je steeds bij Atelier Artisjok terecht (0495/10.59.18). Komt deze nieuwsbrief niet goed door, of verschijnt één en ander niet zoals het hoort, laat het ons dan weten. Inhoudelijke opmerkingen zijn eveneens welkom. Vind je de nieuwsbrief interessant, stuur deze dan door naar gelijkgezinden die nog niet met Atelier Artisjok vertrouwd zijn. Op onze site kan iedereen vrijblijvend intekenen op de nieuwsbrief. De volgende nieuwsbrief verschijnt half juli. Peter en Katelijne 0495/10.59.18 www.atelierartisjok.be
