NIEUWSBRIEF 31– APRIL 2010
Beste, Je hebt via www.atelierartisjok.be ingetekend op de nieuwsbrief. De nieuwsbrief zal je wat meer wegwijs maken in diverse thema's rond planten en tuinarchitectuur. Suggesties om thema's te behandelen waarover je nog in het duister tast, zullen wij graag ter harte nemen. Laat maar komen op
[email protected]. Hier komt de volgende nieuwsbrief! Het thema van deze nieuwsbrief :
De Iris.
Deze bloem is niet alleen heel sierlijk en elegant, ze komt ook nog eens voor in bijna alle kleuren van de regenboog. Ook in de geschiedenis en in de wereld van de symboliek neemt ze een belangrijke plaats in. Laat je verrassen door de veelzijdigheid van deze plant.
Een goddelijke naam Volgens de Griekse mythologie dankt de Iris haar naam aan de godin Iris, die de boodschapper tussen de mensen en de goden was. Met haar gouden vleugels daalde ze langs de regenboog af naar de aarde als ze een bericht wou bezorgen.
De ene iris is de andere niet Irissen behoren tot de lissenfamilie en dat zie je vooral aan de bladeren. De bloemen hebben meestal drie hangende en drie staande bloemblaadjes. Je vindt de iris in veel kleuren en variëteiten. We kunnen ze in drie grote groepen indelen. Bovengronds zie je soms moeilijk het verschil, dus worden ze ingedeeld volgens hun wortelgestel. De bolirissen die meestal als snijbloem worden verkocht groeien uit een bloembol. Ze worden vaak niet zo hoog, maar ze maken dat goed met grote mooie bloemen. Dan heb je irissen die uit een wortelstok of rhizoom groeien. Zij verkiezen een droge, zonnige standplaats, anders gaat de wortelstok te snel rotten. En als laatste heb je de irissen als moerasplanten met gewone wortels die het liefst op een vochtige en vruchtbare bodem groeien. Ze doen het dan ook goed aan de rand van het water (vijver, beek,…). De gele lis (Iris pseudacorus) is hier een mooi voorbeeld van. Het is een inheemse plant die in de grachtkanten staat te bloeien vanaf mei. Na de bloei verschijnen er decoratieve zaaddozen. De baard in de keel Bij de Iris germanica spreekt men ook van baardirissen. Dit zijn irissen die ook uit een wortelstok groeien maar ze dragen op hun onderste (hangende) bloembladen draden die op een baard lijken. Die draden dienen eigenlijk als landingsbaan voor de bijen en hommels die de nectar van de bloem willen komen halen.
Een vleugje Iris Door de eeuwen heen werden zowel de bloemen als de wortelstokken van de iris gebruikt voor hun aangename geur. In de oudheid werd de geur zelfs beschouwd als een afrodisiacum. Hierbij wil ik zeker vermelden dat het om de geur gaat, want vooraleer je tot het zetten van een kopje iristhee over gaat is het misschien nuttig om te weten dat verse bladeren en wortels van alle irissen giftig zijn. In de middeleeuwen werd een zakje poeder van gemalen wortel op het lichaam gedragen, en de pruikendragers in de 18de eeuw strooiden het poeder in hun opzichtige haartooi. Ook nu nog maakt de aromatherapie gebruik van de harmoniserende werking van iriswortelessence. Ze zou een positieve invloed hebben op de creativiteit, liefde en intuïtie. Ook in verschillende verzorgingsproducten kan je de wortel terugvinden omwille van zijn voedende werking. Wat een iris en onze Vlaamse leeuw gemeen hebben De iris heeft ook vele oorlogen meegemaakt en wel als symbool voor een stad of natie. Het motief is ontstaan als symbool voor de stad Florence. De witte iris is daar een inheemse plant, die zelfs op de stadsmuren groeide. Oorspronkelijk was een witte iris tegen een rode achtergrond het symbool van de stad, maar later nam ook de belangrijkste familie uit Florence, nl. het geslacht de Medici, de gestileerde iris over in hun wapenschild. Catharina de Medici trouwde de Franse koning en introduceerde zo de afbeelding in Frankrijk. De afbeelding en het symbool van de Franse kroon, een witte lelie, vloeiden samen tot één geheel en de ‘fleur-delis’ - letterlijk leliebloem - was geboren. Ridders die in naam van die koning gingen vechten als de ‘Leliaards’ deden dat eigenlijk met een iris op hun wapenuitrusting. Leuk om weten is dat hun tegenstanders tijdens de Brugse metten en Guldensporenslag, de Liebaarts (later de Klauwaards) net hetzelfde doen en een ‘verkeerd’ symbool zullen gebruiken. Want liebaard betekend luipaard. En voor zover ik me herinner staat er op onze Vlaamse vlag … een leeuw.
Zelf op zoek Hieronder enkele tips als je zelf een Iris gaat uitkiezen: Bolirissen bloeien van april tot mei en worden best geplant in het najaar (september-oktober). Ze houden van een kalkhoudende bodem. Soorten hier zijn de Iris hollandica of Hollandse boliris, Iris reticulata of dwergiris en de Iris hispanica of Spaanse boliris. Enkele variëteiten:
Iris ‘Angel Wings’
Iris ‘Katherine Hodgkin’
Iris reticulata
Irissen met wortelstok houden van een droge, kalkrijke bodem en een standplaats in volle zon. Bloei kan je verwachten van mei tot juni. Iris germanica of baardiris, Iris foetidissima of stinkende lis en Iris Pumila of zwaardlelie behoren tot deze groep. Enkele variëteiten:
Iris germanica ‘Babbling Brook’ Iris germanica ‘Black Knight’
Iris foetidissima vormt zeer decoratieve zaaddozen in de herfst
Iris germanica ‘White Knight’
Irissen met gewone wortels houden van een vochtige, zure grond, ideaal als oeverbeplanting dus. Zij houden van een standplaats in de volle zon, maar lichte schaduw kan ook. Ze bloeien van mei tot juli. Iris sibirica of Siberische lis en Iris ensata of Japanse lis zijn de meest voorkomende soorten, naast de inheemse wilde variëteit, Iris pseudacorus. Enkele variëteiten:
Iris sibirica ‘Blue King’
Iris ensata ‘Velvety queen’
Iris sibirica ‘Butter and Sugar’
Iris ensata ‘Activity’
Iris sibirica ‘Snow Queen’
Iris ensata ‘Cry of rejoice’
Iris ensata ‘White ladies’
Alle genoemde irissen kunnen bij ons besteld worden. Dit is natuurlijk maar een greep uit het aanbod. We staan altijd klaar voor verdere vragen of informatie.
Atelier Artisjok zet zijn tenten op! Nu de lente volop in het land is en iedereen geniet van de eerste zonnestralen is het ook tijd voor de eerste tuinbeurzen. En dit jaar vonden we dat Atelier Artisjok niet mocht ontbreken. We slaan onze tenten op in de abdij van Male waar de zusters jaarlijks de poorten openzetten voor de gezellige tuinbeurs ‘Gardens of excellence’. De beurs is toegankelijk op vrijdag 23 april van 13u tot 18u en op zaterdag 24 en zondag 25 april van 10u tot 18u. We heten er u alvast van harte welkom!
Bij een beurs hoort natuurlijk ook een stand. Na heel wat denkwerk kwamen we tot een ontwerp dat uitstraalt waar Atelier Artisjok voor staat. De onderstaande schets is weliwaar gestileerd.
Aan de nieuwsbrief van Atelier Artisjok hangt telkens een "actie van de maand" vast. Deze rubriek verruimt de vroegere “plant van de maand”. De “actie van de maand” betreft een plant, product of accessoire die ons bijzonder is opgevallen, of die wij aan uitzonderlijke voorwaarden kunnen aanbieden.
De actie van deze maand heeft alles te maken met onze stand op de beurs. De materialen die we gebruiken in de stand zijn na de beurs te koop aan een zeer voordelige prijs. Wij bieden aan: 3 panelen vlechtwerk uit hazelaar 120/180 (hoogte = 180) 3 panelen vlechtwerk uit hazelaar 150/180 (hoogte = 180) Een leuk plantenassortiment dat in april-mei aantrekkelijk is. In het aanbod zit een gevarieerd assortiment van varens, Euphorbia, Helleborus, Malus,…
Laat ons iets weten als je geïnteresseerd bent. De prijzen zijn nog niet exact gekend, maar we stellen een lijstje op dat na de beurs verspreid wordt. Voor meer info kan je steeds bij Atelier Artisjok terecht (0495/10.59.18). Komt deze nieuwsbrief niet goed door, of verschijnt één en ander niet zoals het hoort, laat het ons dan weten. Inhoudelijke opmerkingen zijn eveneens welkom. Vind je de nieuwsbrief interessant, stuur deze dan door naar gelijkgezinden die nog niet met Atelier Artisjok vertrouwd zijn. Op onze site kan iedereen vrijblijvend intekenen op de nieuwsbrief. Wil je de nieuwsbrief niet langer ontvangen? Een eenvoudig mailtje terug volstaat. De volgende nieuwsbrief verschijnt half mei. Uiteraard kan je je dan ook verwachten aan een nieuwe actie van de maand.
Peter en Katelijne 0495/10.59.18 www.atelierartisjok.be
