NIEUWS 2 > Psychologie en Rechten worden te populair > Nieuw rechteninstituut aan de Zuidas

WEEKBLAD VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT JAARGANG 58 4 NOVEMBER 2010

NIEUWS 2 > Psychologie en Rechten worden te populair > Nieuw rechteninstituut aan de Zuidas

ad valvas

OPINIE 4 ‘De actieve student sterft uit (met dank aan het kabinet)’

BRIEVEN 4 NIEUW LICHT 5 UIT 13 PP 15

08

Virus in de aanval

DAVID MAUSSANG-DETAILLE/TON VAN JOLE

P7

LUNCHPAUZECONCERTEN HERFSTSERIE 2010 op het Couperinorgel in de aula van de Vrije Universiteit Dinsdag 12.30-12.50 uur 9 NOVEMBER JOS VAN DER KOOY Werken van Christian Ehrbach, Henry Purcell, Johan Sebastian Bach en improvisatie 16 NOVEMBER PETER OUWERKERK Werken van Peter Planyavsky, Georg Muffat en Jean Langlais De toegang is gratis; www.vu.nl/orgel

DIMMEN 5 VU-studenten moesten in Afrika hun tempo en ambities wel wat temperen. KOERSVAST 8-9 Het

instellingsplan is af. ‘Over een paar jaar zal de VU er wezenlijk anders uitzien.’ SLIMME COMBI 10 De verdienstelijke samenwerking tussen wetenschappers en kleine bedrijven. DOWNLOADACADEMIE 11 De rol van iPad en iTunes in het nieuwe onderwijs.

Versleep je bank, draai die kast en kies een tapijt met de UILENSTEDE KAMERPLANNER www.advalvas.vu.nl

2 nieuws

ad valvas 4 november 2010


in het nieuws 3

Stop voor rechten en psychologie De rechten- en psychologieopleidingen zijn zo populair dat ze te veel studenten trekken. De kwaliteit van het onderwijs komt onder druk, vinden de universiteiten. Daarom hebben acht psychologie- en twee rechtenopleidingen al een studentenstop ingevoerd. Maar de rectoren van de Nederlandse universiteiten willen nu een landelijke numerus fixus voor deze opleidingen. Ze gaan samen afspraken maken over de omvang van de instroom. (HOP)

Rechteninstituut aan Zuidas De faculteit Rechten heeft samen met een groot aantal bedrijven aan de Zuidas een nieuw juridisch instituut opgericht: het Zuidas instituut voor financieel recht en ondernemingsrecht (Zifo). Het instituut wil zich gaan bezighouden met nieuwe juridische problemen binnen de financiële wereld, waarvoor nog geen of weinig wetgeving bestaat. De opkomst van toezichtsinstanties bij pensioenfondsen is zo’n onderwerp, evenals de regulering van hedgefondsen. (WV)

Toch geen cao Even leek het erop dat er eindelijk een akkoord was over een universitaire cao, maar vorige week hebben de universiteiten het onderhandelaarsakkoord toch verworpen. De VSNU noemde het akkoord onverantwoord omdat het zou inhouden dat er arbeidsplaatsen moeten verdwijnen en de werkdruk omhoog gaat. Het betekent dat de beloofde vijfhonderd euro, die alle universiteitsmedewerkers in november zouden krijgen niet doorgaat, evenmin als de loonsverhoging van een half procent voor volgend jaar. (WV)

Dr. Mulisch ‘Prins Carnaval van de Filosofie’, noemde Ad Valvas de afgelopen zaterdag overleden schrijver Harry Mulisch. Dat was in juni 2002, naar aanleiding van zijn benoeming tot doctor in de filosofie aan een gelegenheidsuniversiteit Felix & Sofie (een samenwerking tussen VU, UvA, Filosofie Magazine en Z-Magazine), die op één avond werd geopend en ook weer opgeheven door de toenmalige (demissionaire) minister van Onderwijs Loek Hermans. Mulisch moest zijn proefschrift verdedigen tegenover een groep opponenten die het hem niet al te moeilijk maakten. Dat hij zich de inhoud niet meer zo goed kon herinneren omdat hij het al zo lang geleden had geschreven, werd bijvoorbeeld zonder meer geaccepteerd. (PB)

MAANDAG 1 NOVEMBER, 13.16 UUR. De balie staat er al, maar de mensen kunnen er nog niet in. Initium, het nieuwe gebouw van Rechten, wordt na de kerst in gebruik genomen. FOTO: M&C-VU/ RIECHELLE VAN DER VALK

Toekomst Onderwijscentrum onzeker

Het Onderwijscentrum VU wordt mogelijk opgesplitst. Het bestuur stelde twee commissies aan die moeten onderzoeken of de taken ergens anders ondergebracht kunnen worden. Het bestuurscollege denkt dat de onderwijs- en onderzoekstaken van het centrum beter bij de faculteit Psychologie en Pedagogiek passen. De dienst Studentenzaken en de Universiteitsbibliotheek zouden mogelijk de andere dienstverlening overnemen. Directeur Onderwijscentrum Jos Beishuizen is verdrietig over de opdeling van het centrum, maar probeert een zo goed mogelijke oplossing te vinden. “Het is de bedoeling dat we onze krachten met andere diensten en faculteiten gaan bundelen.” Volgens hem is de eventuele opdeling geen bezuinigingsactie, maar begon het snelgroeiende centrum te veel op een faculteit te lijken. In december neemt het bestuur een beslissing. (FB)

Meer Veni-beurzen De VU heeft negentien van de 161 Veni-beurzen voor jonge onderzoekers van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek toegewezen gekregen. Met de beurs van 250

VUmc scoort Het VUmc staat op de zestiende plaats in de ranglijst van alle ziekenhuizen van Nederland. Dat blijkt uit de Dr. Yep-gids die maandag gepresenteerd werd. Het VUmc scoorde goed bij de behandeling van borst- en blaaskanker, slokdarmverwijdering en knievervanging. Dr. Yep is een nieuwe Michelin-gids voor de zorg en gebruikt patiëntenervaringen en mystery guests om de ziekenhuizen te beoordelen. (FB)

Salarisplafond Minister Donner wil, net als het vorige kabinet, dat er een maximum komt aan salarissen in de semi-publieke sector. Maar het duurt nog even voor er een wet is, zei hij in antwoord op Kamervragen. Vorige week publiceerde de Algemene Onderwijsbond nog een lijst met topverdieners bij onderwijsinstellingen. Die wordt bij de universiteiten met 350 duizend euro aangevoerd door Aalt Dijkhuizen, de collegevoorzitter van Wageningen Universiteit. VU-voorzitter René Smit is met 288 duizend een goede tweede. (HOP)

Voorlopig geen Acta-bar

Fotosynthese Het fotosyntheseonderzoek van hoogleraar biofysica Rienk van Grondelle heeft een grote onderzoekssubsidie gekregen van de Europese Research Council. Van Grondelle krijgt deze zogeheten ERC Advanced Grant van bijna drie miljoen euro voor zijn grensverleggende onderzoek naar de rol van chlorofyl bindende eiwitten. Fotosynthese is het proces dat planten, algen en sommige bacteriën gebruiken om de energie van de zon vast te leggen in energierijke chemische verbindingen. De onderzoeksgroep van Van Grondelle is op zoek naar efficiënte manieren om alternatieve energie te maken uit fotosynthese. (WV)

Hoewel studenten tandheelkunde ijveren voor een bar in hun nieuwe gebouw is het onduidelijk of deze er daadwerkelijk komt. “In ons oude gebouw hadden we een bar”, vertelt voorzitter van de facultaire studentenraad Floris Hartman. “Dat was niet alleen erg gezellig, het was ook handig omdat je daar gemakkelijk docenten kon aanspreken.” In de nieuwbouwplannen is hier geen ruimte voor opgenomen en het bestuur denkt nog na of er een bar moet komen. “We willen eerst onderzoeken hoeveel een verbouwing en de aanpassing van het cateringcontract gaan kosten”, zegt decaan Albert Feilzer. “In mijn prioriteitenlijst staat dit niet hoog, een operatieruimte bij implantologie gaat voor. Hier op de campus is al een café en het is maar een kleine groep, vijf procent van de docenten en studenten, die van de faciliteit gebruik maakt.” (FB)

Eerstejaars taalvaardiger De verplichte taaltoets voor eerstejaars is dit jaar iets beter gemaakt dan vorig jaar. Van de 4268 deelnemers heeft 12,6 procent laag gescoord. Die moeten verplicht bijspijkeren. Vorig jaar was dat 13,8 procent. 40,2 procent scoorde gemiddeld, vorig jaar was dat 44,1 procent. Een hoge score (80 procent of meer van de antwoorden goed) behaalde 47,2 procent van de deelnemers. Vorig jaar was dat 42,1 procent. “We hebben nog geen definitieve uitslag”, aldus Eline van Stralen van het VU-Taalloket. “Op 15 en 16 november doen nog tussen de honderd en honderdvijftig studenten een inhaaltoets.” (PB)

duizend euro kunnen de wetenschappers drie jaar onderzoek doen na hun promotie. Hoewel het aantal beurzen is gestegen, is het aantal afgewezen aanvragers toegenomen. Er kwam 21 procent meer aanvragen binnen, in totaal 982. Slechts zestien procent van de voorstellen is beloond. 42 procent van de laureaten is vrouw. (HOP/DdH)

+++++++++++++++++++++++++++++++++

Nieuwe huisschrijver Ronald Giphart is volgend jaar de nieuwe schrijver op locatie. Hij volgt per 1 februari Renate Dorrestein op. Giphart, die onder meer columnist bij de Volkskrant is, koos als motto ‘omzien in verwondering’. Zondag 7 november verschijnt zijn nieuwe roman IJsland. (DdH) FOTO: KEKE KEUKELAAR

Gratis rocken Wie wil vrijdag 5 november naar de Eastpak Antidote Tour in popcentrum 013 in Tilburg? Met optredens van de rockband SUM 41, The Black Pacific, Riverboat Gamblers en Veara. De namen van de eerste twee mailers komen op de gastenlijst bij 013. Stuur een mail naar [email protected]. (WC)

www. advalvas. vu.nl OPINIE Het bestuur moet verantwoordelijkheid nemen Docent en promovendus bij geschiedenis Ronald Kroeze ziet de regeringsverklaring van Rutte als één grote oproep aan het college van bestuur om oog te hebben voor de menselijke maat en vakmanschap.

HELP Paper schrijven in één nacht Uit de schulden komen POLL (uitslag) Wanneer ga jij naar een (studenten)arts? 51,2% Nooit 32,6% Als mijn arm eraf valt 5,8% Als ik zwanger ben

Dara Faizi wint cabaretfestival Derdejaars communicatiewetenschappen Dara Faizi (22) won vorige week het Groninger Studenten Cabaret Festival. ‘Ik ben nu officieel een talent.’ TEKST: FLOOR BAL

FOTO: MAARTEN ALBRECHT Gefeliciteerd! Je hebt de jury- en de publieksprijs gewonnen. Was je zo goed dat je de concurrentie verpletterd hebt? “Nee, het was een heel spannende finale. Ik hoopte natuurlijk stiekem dat ik zou winnen, maar dit had ik niet verwacht. De jury vond mij een verademing tussen de snelle comedy-acts die nu erg populair zijn. Ik ben geen rondstuiterende ADHD’er, ik neem mijn rust. In hun rapport staat dat ik een ernstig verhaal met ingetogen drama en humor breng.” Drama? Is dat wel humor om te lachen? “Op mijn negende ben ik met mijn moeder vanuit Afghanistan hierheen gevlucht, mijn vader is gesneuveld. In mijn programma vertel ik over het leven van een vluchteling, over het wonen in een asielzoekerscentrum. Zo doe ik een sketch over een Iraanse man die zelfmoord wilde plegen omdat hij uitgeprocedeerd was. Dat deed ik op zo’n manier dat de 750 mensen in de zaal in een deuk lagen. Veel immigranten gebruiken humor om te relativeren. Het is een goede vorm voor dat verhaal.” Waarom moesten jullie vluchten? “Wat denk je zelf ?” Grappend: “We konden geen reservering in goede restaurants krijgen, dat was de druppel. Mijn teksten zijn persoonlijk, maar de informatie over mijn privéleven probeer ik te beperken. Het is ook niet mijn plan om eeuwig de vluchteling uit te hangen, dat zou te eenzijdig worden. Maar ik zou gek zijn geweest als ik dit niet in mijn eerste programma had verwerkt. Het is mijn unique selling point.”

4,7% Als ik het niet meer zie zitten

Leer je dat soort dingen tijdens je studie communicatiewetenschappen? “Mijn studie inspireert me wel, mijn teksten schrijf ik vooral als ik aan het studeren ben. Het is vaak saaie stof, dan kom ik tot rust. Als ik een artikel over massapsychologie lees, dan zet me dat aan het denken. Dat levert weer stof op. Ik heb zes maanden niet gestudeerd en toen merkte ik dat ik simpeler werd. Van mezelf ben ik lui, door mijn studie houd ik mijn geest bezig. Daarom wil ik zo lang mogelijk doorstuderen.” Wat deed je in die zes maanden dat je niet studeerde? “Op mijn achttiende deed ik twee keer mee aan het open podium in Theater Nes. Dat ging zo knettergoed, dat ik gevraagd werd voor standupgroep Comedy Explosion. Een redacteur van BNN-programma De nieuwste show zag mij daar. Ze zochten nog een allochtoon die Nederlandse volzinnen kon uitspreken en ik ben één van de acht buitenlanders die dat lukt. Daarna is me nog ander televisiewerk aangeboden, maar die hadden minder met cabaret te maken. Ik had geen zin om in Try before you die met een dildo in mijn oor over straat te rennen. Daarom besloot ik om mij echt op theater te richten.” Waarom ga je niet fulltime als cabaretier aan de bak? “Waarom zou ik stoppen met mijn studie? Als mijn cabaretcarrière mislukt, kan ik alleen als tapijtverkoper aan de slag. Het winnen van deze prijs is wel goed voor mijn carrière, ik ben nu officieel een talent. Sowieso mag ik tien tryouts door heel Nederland doen. Dat heeft geen effect op mijn studie, als ik ’s avonds optreed, volg ik thuis via blackboard mijn colleges. Sjekkie en cola erbij, heerlijk.”

Bekijk Faizi in het echt > De COMEDY EXPLOSION is een stand-up collectief dat THEATER NES als basis heeft. Elk weekend wordt daar ‘gestand-upt’. Ook toert het collectief door Nederland. > Optredens van de cabaretier in DE NIEUWSTE SHOW kun je online bekijken via advalvas.vu.nl. > Nog meer over Faizi op darafaizi.nl. Reageren? Mail naar [email protected].

‘Ik ben een van de acht buitenlanders die Nederlandse volzinnen kunnen uitspreken’

Is er op de VU verzet tegen de komst van een Inholland-gebouw? In Het Parool stond een bericht dat Inholland-bestuursvoorzitter Geert Dales mede vertrokken is na een ruzie over de verhuizing naar de VU-campus. Hij zou de VU onder druk hebben gezet om het nieuwe Inholland-gebouw voor 2016 op te leveren. De hogeschool had op dat moment dringend ruimtegebrek doordat het oude gebouw per 2012 verlaten moest worden. Hoe zit dat? “Ik begrijp alle opwinding niet zo. Wij hebben begin 2007 een afspraak met Inholland gemaakt over uitbreiding hier op de campus. Hogeschool Inholland beschikt al over ruimtes in onder meer het OZW-gebouw. We hebben altijd gezegd dat realisatie van de ontwikkeling tot een stadscampus afhing van noodzakelijke ingrijpende wijzigingen van het bestemmingsplan van het gebied en het ontwikkelen van een visie. Toen de heer Dales aantrad, vond hij dat dat allemaal te lang zou gaan duren. Daarom

heeft hij gekeken of ze elders in de stad een plek konden vinden. Dat is niet gelukt en daarom heeft Inholland gevraagd of vestiging op de campus alsnog mogelijk is.”

3,5% Ik ga voor de morning-after pil 2,3% Als ik geslachtsziekte vermoed Eindstand woensdag 3 november

NIEUWE POLL Studeren met de iPad: collegezalen kunnen gesloopt worden Geef je mening op advalvas.vu.nl > poll

Volg Ad Valvas via Twitter

> Kwestie Hogeschool Inholland op de VU-campus deskundige René Smit, bestuursvoorzitter VU

Geert Dales zou met een rechtszaak gedreigd hebben omdat de bouw vertraging opliep. “Dat las ik ook in de krant, maar ik weet niets van een rechtszaak. We zijn ook niet door Inholland onder druk gezet. Onze afspraken zijn klip en klaar, er is geen sprake van vertraging.” Hoezo is er geen vertraging? Het gebouw komt twee jaar later dan Dales had gehoopt? “We hebben altijd een realistische tijdsplanning gehad. Ook Inholland moet zich daarnaar voegen. Zo’n gebouw staat er niet zomaar, vooral niet omdat er ook een parkeergarage onder komt en tegelijkertijd ook gebouwen van de VU moeten worden gerealiseerd. De ontwikkeling

van de campus gaat volgens het bestemmingsplan van de gemeente.” Er zou op de VU verzet tegen de komst van Inholland zijn. Dat is begrijpelijk wanneer je ziet dat de universiteit zelf een groot tekort aan ruimte heeft. “De realisatie van dit plan gaat niet ten koste van de VU. Het plan dat wij ontwikkelen voor de campus beslaat veel meer ruimte dan wij als universiteit nodig hebben. We willen een stadscampus creëren met ruimte voor bedrijven, woningen en ook met andere onderwijsinstellingen. De realisatie van nieuwe universiteitsgebouwen hangt - nu het bestemmingsplan ruimte maakt - vooral van de financiering af. Als we het geld hebben, dan kunnen we bouwen. Binnenkort zullen de plannen daarvoor worden gepresenteerd.” (FB) Reageren? Mail naar [email protected].

4 opinie


studenten 5


STUDENTEN

>raad

Onthaasten in Tanzania

‘Meer betalen voor minder kwaliteit’

In Afrika loop je met je Hollandse VOC-mentaliteit al snel stuk, ontdekten elf VUstudenten afgelopen zomer in Tanzania.

Het nieuwe kabinet gaat studenten een flinke rekening presenteren, vreest Steven Veeger, voorzitter van de universitaire studentenraad.

TEKST: PETER BREEDVELD

FOTO’S: CHRISTER GULDEMOND Stel, je bent een ambitieuze student business administration. Dankzij een van je docenten, Christer Guldemond, krijg je de kans om in het kader van je studie bedrijfskundig onderzoek te doen in Tanzania, in samenwerking met een groep Tanzaniaanse studenten van de Mzumbe University in Morogoro. Het kost wel wat: bij elkaar zo’n 1200 euro, en daarnaast moet je zelf op zoek naar bedrijven die je willen sponsoren. Dat lukt! Gewapend met je laptop en je VOC-mentaliteit reis je naar Afrika om daar in tweeëneenhalve week even een paar spijkers met koppen te slaan. Veel tijd heb je immers niet, en je kunt terug in Nederland niet met lege handen aankomen.

Waar ben je bang voor? “Als ik de voornemens van de regering lees, vermoed ik dat er minder mensen gaan studeren - zeker bij de masteropleidingen - en dat de doorstroming van hbo’ers naar de universiteit stagneert. Dat is niet alleen sneu voor de betrokken mensen, maar ook slecht voor de samenleving als geheel.”

Je kunt toch gewoon in drie jaar je bachelor halen? “Zeker. Als de opbrengsten van deze bezuinigingen worden geherinvesteerd in de kwaliteit van het onderwijs, kan ik me daar in vinden. Het tegengestelde is waar. Universiteiten krijgen juist steeds mínder geld per student, naast een boete voor langstudeerders. Toekomstige studenten krijgen dus minder kwaliteit voor een hogere prijs!” De VVD had toch beloofd dat er extra geld voor het onderwijs zou komen? “Ja, afschaffen van de studiebeurs in ruil voor beter onderwijs, was de belofte van Rutte. Maar ik ben bang dat er alleen maar wordt bezuinigd. Per slot van rekening moet de hypotheekrenteaftrek in stand worden gehouden. Dat vind ik geen goede keuze. De samenleving heeft steeds meer hoogopgeleide mensen nodig. Investeringen in onderwijs en studenten verdienen zichzelf terug, zie het rapport van de commissie-Veerman. Dat zou liberalen toch aan moeten spreken. Kijk, als de collegegelden zouden worden verhoogd om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, had ik dat nog kunnen begrijpen.” (DdH) Reageren? Mail naar [email protected].

>Post

Reageren op artikelen in Ad Valvas of uw mening geven over actuele zaken? Uw bijdragen (max. 300 woorden) zijn welkom op: [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor uw brief in te korten.

Ontbijtclub Op maandagmorgen zijn er veel files en wellicht willen allerlei mensen wat vroeger van huis gaan als je vervolgens op de VU terecht kunt in een Ontbijtclub. Een goede plek daarvoor is de grote ruimte op de eerste verdieping van het hoofdgebouw. En een ruime keuze van brood, fruit en melkproducten zoals bij een Israëlisch ontbijt (geen vlees, wel vis) zal vast in de smaak vallen. Kan Ad Valvas een enquête

Lakens uitdelen Aniek Konings, Gregor Noltes en Joost de Boer waren drie van die elf VU-studenten. Ze hielden het tempo er stevig in, waren resultaatgericht, maar op een gegeven moment was de maat vol bij hun Tanzaniaanse partners. Hé, hallo, je bent hier niet in Nederland, dit is Afrika. We stellen elkaar hier eerst even op ons gemak, voordat we tot zaken overgaan. Een praatje maken, weet je wel? En oudere studenten behandel je met een zeker respect, en als vrouw ga je al helemaal niet de lakens uitdelen. “Wij werkten met onze laptops”, vertelt Konings, “en zij met potlood en papier. We hadden dus de neiging om dingen van ze over te nemen, want met de computer gaat het nou eenmaal sneller, hè.” “Dat bleken ze totaal verkeerd op te vatten”, aldus Noltes. “Ze voelden zich door ons eigenlijk nogal op hun plek gezet.” De VU-studenten werd gezegd te wachten in hun hotel, terwijl hun docent, Guldemond, door de Tanzanianen op het matje werd geroepen in een hotel verderop in de straat. Later kwam hij verslag uitbrengen: “De studenten willen graag door met het project, maar of het met íets minder pushen kon.” Nu voelden de VU-studenten zich op hun nummer gezet. “Het was even slikken”, vertelt De Boer, “en we waren het niet overal mee eens,

Kom in actie tegen het kabinet! Studeren is méér dan college volgen en met je neus in de boeken zitten. Helaas is er steeds minder tijd om je te ontwikkelen naast je studie. Dat vindt Tomas Wiewel, voorzitter SRVU. De plannen die het kabinet heeft als het om studenten gaat, draaien voornamelijk om bezuinigen. Een student mag nog maar drie jaar over zijn bachelor doen, als het langer duurt, betaalt de student dat ook maar zelf. Daarnaast gaan de huren omhoog, het minimumloon omlaag en de tijdsdruk op de studie dus nog meer omhoog. Voor een student worden het zeer magere jaren. Deze jaren zullen voornamelijk bestaan uit: opstaan, studeren, werken, studeren, tweede baan en zo vroeg mogelijk weer gaan slapen omdat de volgende dag er weer net zo uitziet. Volgens Studned.nl gaat de student er 3,5 procent aan koopkracht op achteruit. Dat komt alleen al doordat de studiefinanciering niet meestijgt met de inflatie. Bovendien is er haast geen tijd meer voor

houden omtrent de belangstelling en bij de cateraar informeren naar de mogelijkheden? Jitso Keizer, Ad Valvas-lezer

Verantwoordelijkheid Op 26 oktober presenteerde premier Rutte zijn regeringsverklaring. Het bleek een oproep aan het bestuur (CvB) om verantwoordelijkheid te nemen. Door allereerst haar lobbywerk te verbeteren, want de regering sprak wederom uit dat Nederland een plek in de internationale top-5 van kenniseconomieën ambieert. Het is zaak dat het CvB de politiek dwingt haar ambitie vervolg te geven. Zeker als wordt beseft dat het middelbaar onderwijs de vorige kabinetsperiode 1 miljard extra regelde, terwijl de universiteiten nauwelijks profiteerden van een professor als minister van Onderwijs (Plasterk),

een sociaal leven als je zó hard moet studeren en werken.

Geen ruimte Gelukkig zijn er nog studenten die hier iets aan willen veranderen. ’s Morgens staan zij te flyeren om medestanders te zoeken en overdag werken zij zich een slag in de rondte met lobbyen, acties voorbereiden, studeren en werken. Maar dit type student dreigt uit te sterven. Er is gewoon geen ruimte voor in de plannen van het kabinet. Een jaar actief zijn bij een studie- of studentenvereniging kost je ook over het algemeen een jaar extra studie. Als aan dat extra studiejaar een prijskaartje zit van dubbel tot kostprijs-collegegeld is het niet meer te doen. Studieverenigingen zullen één voor één over de kop gaan bij gebrek aan bestuurders en vrijwilligers. Een student kan zich dus niet meer actief nuttig maken voor de universiteit, de maatschappij of zijn eigen cv.

Doe iets! Maar er valt iets te doen aan dit doemscenario. Studenten en medewerkers van de VU kunnen in opstand komen tegen de plannen van het

en het CvB geen noemenswaardig voordeel wist te halen uit het VU-kabinet. Vervolgens moet het CvB het vakmanschap waarborgen, want Rutte stelde: “In de publieke sector wil het kabinet veel meer ruimte voor vakmanschap. Voor de vakman en vakvrouw in het onderwijs (…). De verhouding tussen management en werkvloer moet veranderen (…) Schaalverkleining is belangrijk…” Plasterk die vorig jaar als afsluiting te gast was in mijn college politieke geschiedenis wees er toen al op dat universiteiten te veel geld uitgeven aan managementtaken, maar dat toezicht hierop aan de universitaire gemeenschap zelf is. Voor een universiteit die als kerntaken onderwijs, onderzoek en valorisatie heeft, is succes afhankelijk van behoud van talentvolle docenten en onderzoekers; ofwel vakmensen. Dit betekent dat er debat moet worden gevoerd over de verhouding wetenschappelijk personeel (wp) / niet-wetenschappelijk personeel (nwp).

kabinet. De SRVU-studentenvakbond neemt samen met Comité SOS het voortouw. Studenten die wél willen zorgen dat zij en hun collega’s na hen kunnen studeren en zich kunnen ontwikkelen tijdens hun tijd op de VU, roept de SRVU op om zich te verenigingen. Motiveer medestudenten, zet acties op, schrijf voorstellen voor een beter beleid of opiniestukken. Help mee aan toegankelijk, onafhankelijk, kwalitatief hoogwaardig onderwijs, meld je aan via [email protected] of kom langs op kamer N-096. De SRVU organiseert deze maand informatiebijeenkomsten voor studenten die lid willen worden van een commissie: Internationalisering op dinsdag 9 november om 17.30 uur, Huisvesting op dinsdag 16 november om 16 uur en Duurzaamheid op woensdag 17 november om 17.30 uur. Wij hebben nog de tijd en het geld om ons te verdedigen tegen de plannen, aankomende studenten niet meer…

Achter het aanrecht Het conflict broedde al een paar dagen, en de VU-studenten hadden ook wel iets van irritatie bij de Tanzanianen gemerkt. “Ze werden steeds stiller”, aldus Konings, “en op een gegeven moment kwamen ze ook gewoon te laat opdagen op de afspraken.” Maar goed, tweeënhalve week ís maar kort, en de we wáren daar om te werken. Niet dat er geen plezier werd gemaakt. In het kader van de teambuilding werd er gevoetbald, de studenten, Tanzanianen en Nederlanders, zijn op safari geweest en hebben musea bezocht. En uiteindelijk is iedereen als vrienden uit elkaar gegaan. “Een van de studenten zei nog dat onze ontmoeting voor hem een eyeopener was geweest”, vertelt De Boer. “Hij zei

We stellen elkaar hier eerst even op ons gemak

de toekomstmogelijkheden bekeken.

Bom ontploft “Je moet je voorstellen dat er nog niks gedaan was op dat gebied”, aldus De Boer. Christer Guldemond had een contract met de Mzumbeuniversiteit gesloten, maar er was nog geen contact met lokale bedrijven gelegd, er waren geen voorstudies, niks.” In de stad Dar es Salaam hebben de studenten het archief bezocht van een ministerie. “Het leek wel of er een bom was ontploft”, beschrijft Noltes. “Er zat totaal geen systeem in. Je moest pakken wat er voor je lag en dan maar kijken of je er wat aan had.” De oogst van dat archiefonderzoek was een rapport uit de jaren tachtig. “We hebben gewoon te weinig tijd gehad voor een gedegen analyse op macroniveau”, constateert Noltes. “Maar op microniveau hadden we meer succes.” Waar in Morogoro vooral behoefte aan is, ontdekte de groep, is een inventieve manier om met het relatief kleine aantal medisch specialisten toch de hele bevolking te kunnen bedienen. “Bijvoorbeeld door de behandelruimtes in klinieken zo in te richten dat een ambulante specialist er zijn spullen voor een dagdeel in de week kan uitzetten”, licht De Boer toe.

Emancipatie is nodig echt dat hij zich nu pas goed had gerealiseerd dat er voor vrouwen meer is weggelegd dan een plek achter het aanrecht.” En de studenten hebben resultaten geboekt. Voor de non-profitorganisatie Pharmaccess, die zich toelegt op ontwikkelingen in de Afrikaanse gezondheidszorg in de private sector, hebben ze de behoeften in Morogoro gepeild. Voor de organisatie Yente, die zich ten doel stelt vrouwelijk ondernemerschap te versterken, hebben ze de situatie ter plekke onderzocht en

De sponsoren > Het budget voor het TANZANIA-PROJECT van docent business administration CHRISTER GULDEMOND was in totaal 34.000 euro. Daarvan nam de faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde er 10.000 voor haar rekening, opdrachtgever PharmAccess droeg 10.000 euro bij en de Stichting Het Vrije Universiteitsfonds 550 euro. > De rest werd door de deelnemende studenten bij elkaar geschraapt.

“Sowieso moeten er meer artsen en specialisten worden opgeleid”, aldus Konings. “Nu moeten mensen vijf uur reizen naar de dichtstbijzijnde kliniek, terwijl in hun eigen dorp de traditionele medicijnmannen nog een enorme invloed hebben. Er is ook een groot tekort aan goede apparatuur, koelingen voor medicijnen, bijvoorbeeld. En meer medicijnen. Nu wordt bij veel kwalen paracetemol voorgeschreven, van hoofdpijn tot malaria.” Modernisering is hard nodig. “Op het gebied van bloedonderzoek, bijvoorbeeld”, zegt De Boer. “Als dat efficiënter en beter kan, kan de vraag beter bepaald worden en wordt er door de klinieken geld verdiend dat weer kan worden geïnvesteerd voor uitbreiding en innovatie.” Voor vrouwen, die nu vooral bijverdienen met vlechtwerk, fruit en cosmetica, is een netwerk nodig, concludeerden de studenten voor Yente. “Maar de internetmogelijkheden in Tanzania zijn zeer beperkt, dus daar moet het niet van komen”, aldus Noltes. Emancipatie is nodig, want van de vrouwen wordt verwacht dat thuis het eten klaar staat en het huis aan kant is, al te veel ambitie op ondernemersgebied is dus niet gewenst. Reageren? Mail naar [email protected].

Tomas Wiewel is voorzitter SRVUstudentenvakbond en student geschiedenis Reageren? Mail naar [email protected].

Want 2045 wp’ers worden nu door 1564 nwp’ers ondersteund (wp-nwp ratio: 57%-43%); een onnatuurlijke verhouding. Onbegrijpelijk is het dat de ‘menselijke maat’ op de VU ver te zoeken is. Een dag na Ruttes verhaal bleek dat het CvB nog steeds te veel verdient, met Smit (288.900 euro) landelijk op plek 3. En dat terwijl kabinet, AOB en VU-OR al jaren roepen om handhaving van de Balkenende-norm (188.000 euro) en vakmensen, zoals promovendi en hoogleraren beduidend minder verdienen. In een klimaat waarin een kabinet VU-retoriek hanteert, faculteiten moeten bezuinigen en het wp wordt voorgehouden verantwoordelijkheid te nemen, moet ook het CvB oog hebben voor menselijke maat, verantwoordelijkheid en vakmanschap. Ronald Kroeze, docent en promovendus bij Geschiedenis, faculteit Letteren.

>Nieuwe lichten Hoe is het om te studeren als dat niet in je familie zit? Ad Valvas volgt drie eerstegeneratiestudenten. Deze week: Daan Egberts. M&C-VU/RIECHELLE VAN DER VALK

Wat voor slechts gaat deze regering dan doen? “Wie langer dan drie jaar over de bachelor doet, moet veel meer collegegeld gaan betalen bijvoorbeeld. Ook krijg je voor een masteropleiding geen studiefinanciering meer en het collegegeld gaat fors omhoog. Bovendien dreigt het premasterjaar voor hbo-studenten te verdwijnen.”

maar ergens hadden ze natuurlijk ook wel een punt. Het is hún land, wij zijn daar te gast, en dan heb je je maar aan te passen.”

“Vorige week tentamen gehad”, vertelt eerstejaars economie Daan Egberts (19). “Het ging niet helemaal zoals ik had gehoopt. Ik heb namelijk niet zo goed geleerd. Het was een tentamen marketing, en veel termen was ik vergeten.” Ja, Egberts wéét dat je bij een universitaire

studie geen moment moet verslappen. “Maar ik had de week tevoren veel gewerkt om mijn collegegeld bij elkaar te krijgen. Ik heb toch nog geld van iemand moeten lenen, maar dat moet ik natuurlijk ook weer terugbetalen.” De geldproblemen zijn zo nijpend dat Egberts nog niet eens alle boeken heeft kunnen aanschaffen die hij nodig heeft. Hij wil graag een aanvullende studiebeurs, maar stuit daarbij op de stugge bureaucratie. “Ik heb nu een gesprek gehad met de studentendecaan, die stuurt een brief naar de Dienst Uitvoering Onderwijs. En de komende maand krijg ik alsnog de financiële overbrugging voor de maanden juli en augustus waarop ik recht heb omdat ik van het vwo naar de universiteit ging. Dat moest je speciaal

aanvragen en dat wist ik niet. Dat is vierhonderd euro en dat is veel geld voor me.” Een andere reden dat Egberts niet heeft gestudeerd, is het vertrek van zijn vriendin vlak voor de tentamens begonnen, naar Sjanghai en Nieuw-Zeeland. Hij zal haar een halfjaar moeten missen. “Vlak voor ze wegging heb ik twee dagen met haar doorgebracht en tja, toen kwam ik ook niet aan studeren toe.” Er zit ook een positieve kant aan de lange afwezigheid van zijn meisje: “Nu kan ik me wel beter op mijn studie concentreren.”(PB) De andere twee eerstegeneratiestudenten die Ad Valvas dit jaar volgt, zijn Hedy Kasanrawi en Zainab Noor el Hejazi.

wetenschap 7


Bel Maarten de Wit voor gratis advies en meer informatie over de advertentiemogelijkheden.

��

��

��

Een virus als wolf in schaapskleren

deze maand:

Minstens vijftig procent van de bevolking is besmet met het cytomegalovirus. Farmacochemici vermoeden een relatie tussen dit virus en kanker.

Op Sterk Water Comedy Explosion Javier Guzman Open Podium Maz Jobrani Lazy Sunday Sessions www.comedytheater.nl Veldhuis & Kemper

TEKST: WELMOED VISSER BEELD:

DAVID MAUSSANG-DETAILLE/TON VAN JOLE

Snel een tijdelijke studentenwoning? www.ymere.nl

zoekt een STUDENT als

ADMINISTRATIEF MEDEWERKER (8 – 16 uur per week)

invoerwerkzaamheden inbinden rapporten

Bijverdienen?

verzorgen mailingen overige administratieve werkzaamheden

Heb je interesse, dan kun je bellen 020-6208339 en vragen naar Edwin Draaijer. Administratieve Serviceverlening aan Kunstbedrijven (ASK), adres: Herengracht 566 1017 CH AMSTERDAM

VU-farmacochemici ontrafelen de werking van virale eiwitten

cent A N5 O N Iper E Mminuut

W W W. S E N S O O R . N L

Flexibel, afwisselend werk op oproepbasis in centrum Amsterdam! Klein marktonderzoekbureau zoekt enquêteurs voor telefonisch onderzoek (op kantoor) en bezoekers onderzoek tijdens beurzen in de RAI. Ben je 18 jaar of ouder, in staat op een nette manier te communiceren en meerdere dagen of avonden per maand beschikbaar?

Bel dan ibt marktonderzoek: 4288429!!

8e

editie!

vrijdag 12 en zaterdag 13 november Amsterdam RAI Ontdek jouw mogelijkheden bij de Overheid

Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

www.carrierebeursoverheid.nl

Cmv (cytomegalovirus) lijkt voor de meeste mensen een onschuldige aandoening. Je loopt het op via speeksel- of slijmcontact en wordt er nauwelijks ziek van. Een beetje grieperig hooguit. Daarna nestelt het virus, dat tot de herpesfamilie behoort, zich in je lichaam en blijft daar zitten. Bij een verminderde weerstand wordt het weer actief en kun je er alsnog ziek van worden. Ook dat lost het lichaam vrijwel altijd zelf wel weer op. Bij een structurele aantasting van de weerstand, zoals aids-patiënten hebben, of bij mensen die weerstandsremmers slikken omdat ze een donororgaan hebben, wordt cmv ineens wel gevaarlijk. Dan blijkt het virus plots een hardnekkige vijand. Maar voor verreweg de meeste geïnfecteerden geldt dat het virus slaapt in hun lichaam. Daarom wordt cmv niet echt als een problematisch virus gezien. Toch zijn er steeds meer aanwijzingen dat het virus minder onschuldig is dan het lijkt. Farmacochemici van de onderzoeksgroep Medicinal Chemistry van de VU ontdekten dat het eiwit US28 dat wordt aangemaakt door het virus, de groei van bepaalde typen tumoren versnelt. Die tumoren komen onder meer voor in de hersenen en de dikke darm. Het gaat om agressieve vormen van kanker. Hun onderzoeksresultaten publiceerden de wetenschappers afgelopen augustus in het toptijdschrift Science Signalling. Op maandag 1 november verscheen nog een opmerkelijk artikel in het Journal of Clinical Investigation dat de onderzoeksgroep samen met wetenschappers uit New York schreef. Uit deze studie blijkt dat transgene muizen, die zelf US28 aanmaken, veel vaker tumoren krijgen dan gewone muizen die het eiwit niet aanmaken. Dat suggereert dat het eiwit niet alleen een rol speelt bij het versnellen van tumorgroei, maar deze ook in gang kan zetten.

Over elkaar groeien Hoogleraar Martine Smit, hoofd van de onderzoeksgroep: “Het virale US28-eiwit lijkt op

receptoreiwitten die je van nature in je lichaam hebt. Receptoreiwitten zorgen voor communicatie in en tussen cellen. Dit type is onder andere betrokken bij het remmen van ontstekingen. Nu lijkt het erop dat die US28 eiwitten waarschijnlijk de communicatie overnemen en het lichaam op de plek van de ontsteking juist aanzetten tot ongeremde celgroei.” Nog een bewijs dat het virale eiwit betrokken lijkt te zijn bij tumorgroei is dat de onderzoekers deze eiwitten hebben teruggevonden in hersentumoren van mensen. Toch wil Smit een slag om de arm houden in haar claims: “We hebben gekeken naar de effecten van losse US28-eiwitten. Je weet natuurlijk nooit helemaal zeker of die hetzelfde effect hebben bij een virusinfectie, waarbij het virus ook nog andere virale eiwitten aanmaakt. Maar dat is wel aannemelijk.” David Maussang-Detaille bekeek voor zijn promotieonderzoek wat gezonde cellen doen onder invloed van US28. “Ze vermeerderen zich veel sneller dan andere cellen op een manier die typisch is voor tumorgroei”, vertelt hij. De cellen gingen onder invloed van het eiwit kriskras over elkaar heen groeien, terwijl er normaal gesproken een keurig laagje van cellen ontstaat.

inderdaad meer tumoren hebben en dat ze zelfs veel meer tumoren krijgen als ze eenmaal last hebben van ontstekingen. Het werk van Maussang-Detaille, die inmiddels weer terug is aan de VU, en zijn opvolger leverde hem de al genoemde publicatie op in het Journal of Clinical Investigation. Is US28 het enige schadelijke eiwit dat via virussen ons lichaam binnenkomt? Smit: “Er zijn meer chronische ziekten die worden geassocieerd met ontstekingen waarbij virale eiwitten wellicht een rol spelen: atherosclerose, multiple sclerose. Het cmv-virus heeft naast US28 nog drie soortgelijke receptoreiwitten. Andere virussen hebben vergelijkbare eiwitten. Er is dus nog heel veel te onderzoeken.” Reageren? Mail naar advalvas.vu.nl.

Dan maar een prik? Het onderzoek van de groep Medicinal Chemistry bewijst dat er lang niet altijd een diepe kloof ligt tussen fundamenteel onderzoek en maatschappelijke issues. Want als cmv een rol speelt bij het ontstaan van kanker, dan werpt dat een heleboel maatschappelijke vragen op: moeten we voorzichtiger omgaan met cmv? De verspreiding van het virus actief tegengaan? Een vaccin ontwikkelen en wellicht iedereen inenten? Smit: “Het zou mij niet verbazen als er meer aandacht komt voor virussen als cmv. Je ziet het bij hpv (humaan papillomavirus) en baarmoederhalskanker. Daar worden nu alle meisjes die dat willen, tegen ingeënt.”

Andere chronische ziekten Dan de proefdierstudie. In New York deed Maussang-Detaille onderzoek naar genetisch gemanipuleerde muizen die het eiwit US28 zelf aanmaken. Hij bekeek of deze muizen meer of minder tumoren in hun ingewanden hebben dan gewone muizen. De studie leverde het inzicht op dat muizen die zelf US28 aanmaken,

Succesvol onderzoek > Bij de onderzoeksgroep Medicinal Chemistry werken 32 mensen, van wie 17 in de farmacologische groep van hoogleraar Martine Smit. > De groep doet fundamenteel onderzoek naar de rol van virale en niet-virale RECEPTOREIWITTEN bij onder andere ontstekingsziekten. > Smit kreeg in 2000 een KNAW-beurs en in 2006 een VIDI-beurs voor haar onderzoek naar virale eiwitten. Dat was het begin van de onderzoekslijn. > Inmiddels heeft de groep 2 VENI-beurzen binnengesleept en verschillende artikelen gepubliceerd in toptijdschriften. > David Maussang-Detaille kreeg in 2010 de prijs voor het BESTE PROEFSCHRIFT binnen de farmaceutische wetenschappen in Nederland.

Het CMV-virus nadert een lichaamscel

Tegen cmv bestaat nog geen vaccin. Het is duur om dat te ontwikkelen. En er zijn ook nog andere mogelijkheden om in te grijpen, vertelt Smit: “Je kunt virusremmers inzetten, of proberen om ontstekingen te remmen bij mensen die besmet zijn met cmv, want uit ons onderzoek blijkt dat dit soort tumoren door ontstekingen kunnen ontstaan”, vertelt Smit. “Of je kunt medicijnen ontwikkelen die eiwitten als US28 te lijf gaan.” Dat laatste zou helemaal niet vreemd zijn: zo’n dertig procent van de bestaande medicijnen grijpt in op zogeheten receptoreiwitten, zoals US28 er een is. Medicijnen die werken op dit specifieke eiwit zijn er nog niet. Het muizenonderzoek van Maussang-Detaille laat zien dat stoffen die de werking van US28 blokkeren - er is een gen gevonden dat dat doet - tumorgroei kunnen vertragen, maar niet terug kunnen draaien.

>Kort Minder pillen bij hiv

Geldverspilling

Verstoorde hersenen

Moslimevangelisatie

Bij de meeste hiv-patiënten werkt een behandeling met één medicijn net zo goed als de gangbare, levensreddende combinatie van drie medicijnen. Dit concludeert arts-onderzoeker Wouter Bierman in zijn proefschrift waarop hij 26 oktober aan het VU medisch centrum promoveerde. Therapie met één medicijn geeft minder bijwerkingen en leidt tot minder virusresistentie. Bovendien is het goedkoper, wat vooral belangrijk is voor patiënten in bijvoorbeeld Afrika. Bierman onderzocht de werking van proteaseremmers die voorkomen dat hiv nieuwe virussen aanmaakt. Momenteel is een combinatie van drie medicijnen gebruikelijk. Maar Bierman laat zien dat slechts één proteaseremmend medicijn bij de meeste patiënten in staat is om het virus te onderdrukken. (FB)

De Nederlandse overheid moet het Amerikaanse voorbeeld volgen om een eind te maken aan de gigantische verspilling bij ict-projecten. Dat zegt hoogleraar informatiesystemen Chris Verhoef in De Telegraaf van 30 oktober. Verhoef onderzocht honderden grote ict-projecten bij de overheid en telde verliezen van tussen vierhonderd miljoen en twee miljard euro. De projecten waar het fout gaat, zijn steevast te groot. Sancties tegen de verantwoordelijke managers zijn er niet. Die krijgen gewoon promotie. Verhoef vindt dat niet elk ministerie en elke gemeente een eigen ict-afdeling moet hebben. Hij pleit voor een wetgeving zoals in de VS. Daar mag een gemeente niet zelf doen wat de markt kan. (PB)

Emotionele mishandeling van kinderen heeft invloed op de fysieke ontwikkeling van hun hersenen. Dit blijkt uit een onderzoek van onder meer het VUmc dat recent is gepubliceerd in Biological Psychiatry. Via hersenscans konden de onderzoekers constateren dat de mediale frontale cortex gemiddeld zo’n zeven procent kleiner is bij mensen die zeggen een slechte jeugd te hebben gehad. Dit deel van de hersenen heeft te maken met stressregulering, depressies en angststoornissen. Uit proeven met ratten was deze invloed al bekend. Volgens de onderzoekers blijkt uit de resultaten dat de gevolgen van ernstige vernedering of emotionele verwaarlozing van kinderen vergelijkbare gevolgen op latere leeftijd hebben als fysieke mishandeling en seksueel misbruik. (DdH)

Kerken moeten op respectvolle wijze onder moslims evangeliseren. Dat schrijft Bernard Reitsma, bijzonder hoogleraar De kerk in de context van de islam, in de nota Integriteit en respect van de Protestantse Kerk in Nederland. Het rapport stelt volgens dagblad Trouw dat het christendom een missionaire religie is. ‘De boodschap van de kerk maakt aanspraak op universele geldigheid.’ Hierin staat dat christenen en moslims op maatschappelijk vlak de handen moeten ineenslaan, maar dat samen bidden uitgesloten is. Ook interreligieuze vieringen zitten er niet in. ‘Het gebed tot de drie-enige God en in de naam van Christus onderscheidt het gebed van de kerk wezenlijk van dat van de moskee. De kerk bidt wel naast maar niet samen met moslims.’ (FB)

8 instellingsplan 2011-2015

In het nieuwe instellingsplan staan de uitgangspunten voor het beleid van de komende vier jaar. Programmacommissies gaan deze uitwerken voor de thema’s: internationalisering, huisvesting, bedrijfsvoering, onderwijs en onderzoek. Hieronder de belangrijkste punten voor onderwijs en onderzoek.

Bachelors > In principe moet ELKE OPLEIDING KOSTENDEKKEND zijn > Volgend studiejaar OVERAL invoering BINDEND STUDIEADVIES > Experimenten met BREDE bachelors > Invoering blok ACADEMISCHE VORMING > Meestal Nederlandstalig met Engelstalige minors > INTERNATIONALE ERVARING voor alle bachelors > 5,5 MILJOEN KOSTENREDUCTIE

Masters > > > > >

Instroom van MINIMAAL 20 studenten Er komen academische BEROEPSMASTERS HARDE KNIP met bachelor Masters MOGEN SELECTEREN aan de poort Zoveel mogelijk GEZAMENLIJKE GRADUATE SCHOOLS met UvA > ENGELSTALIG met enkele uitzonderingen, zoals Nederlands recht > KWART studenten komt uit het BUITENLAND > 1,5 MILJOEN BEZUINIGEN

Onderzoek > THEMA’S: Human Health & Life Sciences, menselijke schaal en duurzaamheid > Bijna al het onderzoek onderbrengen bij INTERFACULTAIRE instituten > Echt meetellen in INTERNATIONALE RANKINGS > Projecten moeten in principe voldoende TWEEDE en DERDE GELDSTROOM GENEREREN > Extra geld en aandacht voor TOPONDERZOEKERS > Invoering vijfjarige tenure track voor JONG TALENT > KWART wetenschappers NIET-NEDERLANDER > CAMPUS wordt volledig TWEETALIG

De scherpe kantjes zijn eraf De toekomstplannen van de VU staan voor de komende vier jaar vast. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. DIRK DE HOOG

overboord gezet. In het instellingsplan staat nog steeds dat ‘uitgangspunt is dat elke opleiding kostendekkend is.’ Hoe dat te bereiken mogen de faculteiten zelf uitzoeken, want zeggenschap over het onderwijs willen ze niet uit handen geven. Zelfs als ze kleine verliesgevende opleidingen in stand willen houden, mogen ze dat, mits ze bij andere opleidingen maar genoeg geld verdienen om als geheel quitte te draaien.

Applaus ‘Is de VU in 2025 omgevormd tot louter een internationale top research medical school?’ Die vraag gonsde begin dit jaar door de wandelgangen na de eerste werkconferenties over een nieuw instellingsplan. Universiteiten moeten zich tenslotte duidelijk profileren, maatschappelijk nuttig zijn en geld verdienen. En de VU besteedt toch al meer dan de helft van het geld aan Human Health & Life Sciences. Al snel benadrukte collegevoorzitter René Smit dat de alfa- en gammafaculteiten niet in de uitverkoop gaan. Ze moeten alleen ook zelf een overkoepelend thema vinden waarmee ze zich beter kunnen profileren om de buitenwereld van hun nut te kunnen overtuigen.

Rentmeesters van Gods schepping Uiteindelijk zijn die thema’s er gekomen. De VU richt zich ook op ‘duurzaamheid’ en ‘de menselijke schaal’, zoals ware rentmeesters van Gods schepping betaamt. Daarmee lijkt de lucht geklaard en kunnen alle faculteiten weer eendrachtig verder. Ware het niet dat de decaan van de economische faculteit het allemaal veel te vaag vindt. Maar ja, die ligt wel vaker dwars… Bijvoorbeeld bij een ander heikel punt: al het onderzoek onderbrengen in een beperkt aantal interfacultaire onderzoeksinstituten. Die instituten komen er wel degelijk, maar hoeveel en welk percentage onderzoek daar wordt ondergebracht, is wijselijk weggelaten in het definitieve instellingsplan. Net als de norm van tachtig eerstejaars per bacheloropleiding. Tweederde van de bestaande opleidingen blijkt namelijk niet aan die norm te voldoen. Daarmee is de kern van de boodschap van Smit, kostenefficiëntie, echter nog niet

Enkele ambities uitgedrukt in cijfers:

Plaats in onderzoeksranking van Universiteit Leiden Vrouwelijke hoogleraren Positie in Nationale Studenten Enquête Bachelordiploma binnen vier jaar gehaald* Bachelorstudenten die extra onderwijs volgen Onderwijsevaluaties met minimale score 4 (van 5) Verhouding wetenschappelijk/ondersteunend personeel Inkomsten postinitieel onderwijs (in miljoenen) Aandeel tweede en derde geldstroom

Zo zijn de scherpe kantjes uit het instellingsplan gehaald na veel heen en weer praten. De theologische faculteit wist nog een eervolle vermelding te behalen vanwege alle opleidingen voor geestelijk raadsman die het de afgelopen jaren wist binnen te slepen. Van hindoestanen tot islamieten en orthodoxe christenen; alles is mogelijk. In de laatste vergadering wist de ondernemingsen studentenraad nog een belangrijk puntje te scoren. Aan de zinsnede dat ‘onderzoek met onvoldoende tweede en derde geldstroominkomsten wordt afgebouwd’, werd toegevoegd dat projecten die belangrijk zijn voor de profilering van de VU niet altijd aan deze norm hoeven te voldoen. Hoe belangrijk is die overwinning? De discussie ging nog even of het zou gaan over een ‘beperkt’ aantal uitzonderingen, of gewoon ‘uitzonderingen’. Men werd het erover eens dat taalkundig gezien het woordje ‘beperkt’ geschrapt kon worden. Iedereen blij en het instellingsplan met applaus goedgekeurd.

Richtingwijzers Stelt het nu nog iets voor? “Het is net als bij de Bijenkorf”, zei de decaan in de lift van het hoofdgebouw op weg naar zijn faculteit. “Er staat een mooie gevel omheen, maar daarachter houdt iedereen zijn eigen winkeltje.” De voorzitter van de ondernemingsraad Johan Sturm betwijfelt die uitspraak. “Er zijn heel wat richtingwijzers neergezet die de komende tijd tot echte keuzes dwingen.” Dat vindt collegevoorzitter Smit natuurlijk ook, alleen sprak hij over “het kompas voor de toekomst klaar hebben”. Op zijn Smits: “Het wezen van de VU verandert niet, maar over een paar jaar zal de universiteit er wezenlijk anders uitzien.”

Bestuursvoorzitter René Smit legt uit wat er aan de VU gaat veranderen. In het instellingsplan staan drie speerpunten geformuleerd, namelijk Human Health en Life Sciences, de menselijke schaal en duurzaamheid. Waarom juist deze drie? “Ik noem het geen speerpunten, maar thema’s. Die zijn bedoeld om de buitenwereld te laten zien wat we in hoofdlijnen nu al doen, niet om van bovenaf een sturingsprogramma aan de universiteit op te leggen. Het gaat erom dat de rest van de samenleving weet wat de VU te bieden heeft. Dan is het noemen van honderd opleidingen en onderzoeksprogramma’s niet adequaat. We moeten er meer werk van maken om te laten zien wat we doen met de belastingcenten die we krijgen. Potentiële partners zijn geïnteresseerd in de terreinen waarop we ons profileren en waarin we excelleren. We moeten daar meer werk van maken, want we hebben hard extra derde geldstroom nodig.”

onderzoeksrankings komen én in de top van Nederlandse onderwijsuniversiteiten. Gaat dat wel samen? “Dat vind ik onze uitdaging. Toponderwijs en toponderzoek horen hand in hand te gaan om een stevige research based universiteit te zijn. Als je het onderzoek verwaarloost, kom je ook op het gebied van onderwijs in een neerwaartse spiraal terecht. We willen een topacademie blijven, daarom gaan we scherpe keuzes maken. Nu lekt te veel onderzoeksgeld weg naar het onderwijs. Onderwijs mag niet meer kosten dan dat we ervoor krijgen. Mijn stelling is dat

het goedkoper kan met zelfs verbetering van de kwaliteit.” Doelstelling is vijftien procent bezuinigen per student? “Ik noem geen getallen, want die gaan een eigen leven leiden. Het gegeven is dat er meer studenten komen, maar dat we beperkt extra middelen van de overheid krijgen. Dus per student is er steeds minder geld. Als we het onderwijs daar niet aan aanpassen door meer differentiatie en flexibiliteit, raken we steeds meer onderzoeksgeld kwijt aan onderwijs. Die

2010

2015

85ste 11% 14 56% 2,9% 25% 1,3 : 1 13 35%

80ste 20% top-5 70% 10% 60% 1,5 : 1 20 40%

‘We zoeken brede samenwerking met de UvA vanuit onze kracht en eigenheid’

Betekent dit dat het bacheloronderwijs nog massaler wordt? “Niet per se. Er zijn nu heel veel kleine opleidingen. Door vakken gemeenschappelijk aan te bieden of delen van bachelors samen te voegen tot bredere opleidingen, kun je efficiënter werken zonder gelijk enorm massale studies te creëren. Bovendien kun je het onderwijs ook slimmer en moderner inrichten met bijvoorbeeld meer werkgroepen begeleid door masterstudenten, meer gebruik van computers en internet, digitaal tentamineren en dergelijke.”

Hoe onderscheidend is dan bijvoorbeeld Human Health en Life Sciences? Daar is ongeveer iedereen in de wereld mee bezig! “We moeten vooral laten zien waar we binnen dat thema op focussen. Bijvoorbeeld bij neuroscience, oncologie en sociale geneeskunde staan we aan de wereldtop. We werken samen met topinstituten in Europa en komen niet met iets heel nieuws, maar profileren onze sterke kanten. Nu al besteden we zestig procent van ons onderzoeksgeld aan dit terrein. Ook met de andere twee thema’s zijn we al langer bezig. We hebben een toonaangevend Instituut voor Milieuvraagstukken bijvoorbeeld als het om duurzaamheid gaat. En bij verschillende faculteiten bestaat een jarenlange onderzoekstraditie rondom de verhouding individu, overheid en maatschappelijke organisaties. Dat laatste proberen we nu te vangen met het thema Human Scale.” Heeft het bestuur niet te veel ambities tegelijk? En hoog in internationale

Alle bacheloropleidingen krijgen een academische kern. Die bestaat onder andere uit academisch schrijven, Engelse taalvaardigheid, methoden en technieken en statistiek, voor zover van toepassing. In de kern is aandacht voor de identiteit van de VU. Studenten worden gestimuleerd na te denken over hoe zij op een verantwoordelijke manier in de toekomst cruciale posities kunnen innemen in de samenleving. Wijsgerige vorming en ethiek nemen een belangrijke plaats in binnen de academische kern. Aan de kern is een tutorsysteem of mentoraat verbonden Bron: Instellingsplan 2011-2015, blz. 26

wig moet weg. Daarom horen de faculteiten kostenefficiënt te werken. Dat wordt in de toekomst steeds belangrijker. We krijgen voor bachelorstudenten nog maar voor drie jaar betaald bijvoorbeeld. We gaan niet van bovenaf voorschrijven welke opleidingen er mogen zijn en hoe die worden

ingericht. Maar de faculteiten horen wel de tering naar de nering te zetten. Dat klinkt als een technisch financieel verhaal, maar we hebben het niet zelf bedacht. Dat is de realiteit die op ons afkomt.”

Academische kern

Op naar de top

*exclusief uitval in eerste jaar

‘Dit plan is niet van bovenaf opgelegd’

M&C-VU/PETER VALCKX

In het kort

9


Bestuursvoorzitter René Smit: ‘Nu lekt te veel onderzoeksgeld weg naar het onderwijs’

Is het instellingsplan een aanzet voor een fundamentele verandering van de universiteit? “Het is vooral een gezamenlijke agenda die we de komende jaren hebben af te werken. Welke bedreigingen komen op ons af en welke inventieve oplossingen kunnen we daarop verzinnen? Het is geen van bovenaf opgelegd plan van hoe we de toekomst tegemoet treden. Daarom gaan op een zestal terreinen programmacommissies aan de slag om ideeën verder uit te werken in concrete voorstellen. “Er staat ook een duidelijke bezuinigingsdoelstelling in het plan. De komende vier jaar moeten we per saldo minstens twintig miljoen euro ombuigen omdat we minder geld van het Rijk krijgen én om nieuwe ambities te financieren. De helft daarvan moet binnenkomen door een betere en efficiëntere bedrijfsvoering. En we zullen meer gaan betalen voor onze huisvesting. De afgelopen decennia hebben we te goedkoop gewoond. De gebouwen voldoen bij lange na niet meer aan de eisen en kunnen het groeiende studentenaantal niet meer bolwerken. Of je nu renoveert of nieuwbouw neerzet, in beide gevallen zijn we meer geld kwijt dan we nu gewend zijn.” En het college wil besparen op sport en cultuur… “Dat valt te bezien. We willen het anders organiseren. Ons uitgangspunt is het schaarse

geld aan onderwijs en onderzoek te besteden. Nu gaat daar een paar miljoen van naar sport, cultuur en andere voorzieningen die niet tot de kerntaken van de universiteit horen. Waarom willen we een eigen sportcentrum? Er zijn een heleboel sportclubs in de stad. Daar kunnen we meer gebruik van maken en mee samenwerken. Voetbalclub Buitenveldert stelt ook studententeams op bijvoorbeeld. Ik kan me voorstellen dat allerlei sportorganisaties en fitnesscentra studenten en medewerkers graag als lid hebben. Zo’n verhaal kun je ook voor cultuur houden. Er zijn vast wel filmhuizen die elke week een voorstelling op de campus willen organiseren. En theatergroepen die de Griffioen nu en dan willen huren.” Meer samenwerking met de UvA wordt nadrukkelijk genoemd. Gaan we naar een soort federatie van Amsterdamse universiteiten toe? “Ach. Ik heb geen zin om over allerlei organisatorische verbanden te filosoferen. Uitgangspunt is dat twee topuniversiteiten in Amsterdam samen een aantrekkelijk internationaal aanbod bieden. Door programma’s op elkaar af te stemmen, kunnen we allebei de diepte in op onze sterke punten en toch een breed onderwijs- en onderzoeksaanbod bieden. Dat trekt talentvolle studenten en wetenschappers uit de hele wereld hier naartoe. “Brede samenwerking tussen de VU en de UvA geeft ook meer mogelijkheden voor partnerships met andere onderzoeksorganisaties en bedrijfsleven. Die partners zullen we de komende jaren hard nodig hebben. “Mijn uitgangspunt is dat we samenwerking zoeken vanuit onze kracht en eigenheid. Het is geen bod uit zwakte. De VU wil met dit instellingsplan juist laten zien waar ze zelf voor staat en wat ze kan bijdragen aan het oplossen van actuele maatschappelijke vraagstukken. Kortom op welke terreinen we ons willen profileren, juist in tijden van krimp, zodat we sterker worden en trots kunnen zijn op wat we over een paar jaar hebben bereikt.” (DdH) Reageren? Mail naar [email protected].

Bijbanen op de campus De VU wil stimuleren dat studenten hun bijbanen zoveel mogelijk op de campus hebben, om zo de binding met hun studie en de academische gemeenschap te versterken. Doelstelling is dat in 2015 tien procent van de VU-studenten op de campus werkt (in 2010 is dit vijf procent). Studenten worden meer ingezet als tutor van eerstejaars, teaching assistant van hoogleraren, onderzoeksassistent, of in ondersteunende functies bij diensten en faculteiten. De mogelijkheid om hiervoor een VUstudentenuitzendbureau op te richten, gerund door studenten, wordt onderzocht. Bron: Instellingsplan 2011-2015, pag. 27

10 onderwijs


Beleid

Innovaties

Succesvol samenwerken met kleine bedrijven

Colleges volgen in de tram, met je iPod

Samenwerken met het bedrijfsleven, daar zijn Nederlandse universiteiten heel goed in. Ze horen op dat punt zelfs bij de beste ter wereld, volgens de Timesranking. Hun geheim? ‘Ga met kleine bedrijven in zee en blijf onafhankelijk.’

gen: top of the bill. Op het deelgebied innovation staan maar liefst drie Nederlandse instellingen in de top-tien van de Times Higher Education World University Ranking. Leiden voert samen met een aantal buitenlandse universiteiten de lijst aan en de technische universiteiten van Eindhoven en Delft bezetten de negende en de tiende plaats. De VU staat op de 26ste plaats in deze lijst. De Times-lijst is gebaseerd op het totaal aan inkomsten uit de industrie (de zogeheten derde geldstroom) en wordt afgezet tegen het aantal werknemers per instelling. Dus omgerekend krijgen deze universiteiten per werknemer veel geld van het bedrijfsleven.

Het einde van de syllabus is nabij. iPad, smartphone en 3D-simulaties veroveren collegezaal en practicumruimte.

TEKST: ROBERT VISSCHER/HOP

Maar niet via de grote multinationals, zoals Shell en Philips. Opvallend genoeg werken universiteiten vooral samen met relatief kleine bedrijven, stelt hoogleraar composietmaterialen en constructies Adriaan Beukers van de TU

FOTO: M&C-VU/PETER SMITH

Stel, een medische wetenschapper ontwikkelt een wondermiddel, waarmee hij een ernstige ziekte kan genezen. Dan wil hij uiteraard dat het middel de patiënten zo snel mogelijk bereikt. Maar hoe krijgt hij dat voor elkaar? Waar haalt hij geld vandaan om het medicijn te testen? En hoe brengt hij het op de markt, zodat het uiteindelijk in het medicijnkastje van patiënten belandt? In zo’n geval kun je maar het best met een bedrijf in zee gaan, ontdekte hoogleraar GertJan van Ommen, hoofd Humane en Klinische Genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum en oprichter van het Genome Technology Center. Samen met collega’s ontwikkelde hij een ‘genetische therapie’ tegen de spierziekte Duchenne. De eerste resultaten zijn zeer veelbelovend en Van Ommen wil de therapie zo snel mogelijk toepassen op patiënten. “Maar zonder samenwerking met de industrie is dat vrijwel onmogelijk. In de ontwikkeling van de therapie moeten miljoenen gestoken worden.”

Beter onderzoek In 2003 kwam hij in contact met het bedrijf Prosensa. “Dat mocht onze octrooien gebruiken en wij konden verder werken aan de ontwikkeling van de therapie”, zegt Van Ommen. De samenwerking is medisch succesvol – het daadwerkelijke geneesmiddel komt steeds dichterbij – maar ook in financieel opzicht. Want Prosensa sloot weer een overeenkomst met de grote farmaceut GSK voor een totaalwaarde van maar liefst 455 miljoen euro als alle vervolgstappen slagen. Is dat het geval, dan ontvangt de Universiteit Leiden daar zo’n tien procent van. Van Ommen: “Met het geld kopen wij nieuwe apparatuur, zetten we meer mensen in en doen we daardoor beter onderzoek.” Het is een van de grote triomfen in de samenwerking met het bedrijfsleven. Nederlandse universiteiten zijn daar goed in, om niet te zeg-

De VU en het bedrijfsleven VU-wetenschappers die hun uitvindingen op de markt willen brengen, kunnen op de VU terecht bij het Technology Transfer Office (TTO). Ada Kruisbeek, hoogleraar kennisvalorisatie aan het VUmc en wetenschappelijk directeur van het TTO: “Er zijn bij de VU en het VUmc honderden projecten waarin wetenschappers met bedrijven samenwerken.” Kruisbeek onderschrijft de stelling helemaal niet dat de samenwerking tussen wetenschappers en kleine bedrijven beter loopt dan die tussen wetenschappers en grote bedrijven: “Dat ligt aan de situatie. Voor sommige projecten heb je juist meer aan grote bedrijven.” Zo werkt het VUmc samen met Philips in een project dat nieuwe methodes ontwikkelt om lichaamsweefsel in beeld te brengen. Wetenschappelijke objectiviteit is volgens Kruisbeek goed te waarborgen met afspraken en transparantie. (WV)

TEKST: PETER BREEDVELD

FOTO’S: WILLEM-JAN VAN ZEIST

Te toegepast

Successen wekken al snel de jaloezie van andere afdelingen

Delft. “Tot twintig jaar geleden investeerden grote Nederlandse bedrijven in onderzoek aan universiteiten. Na het verdwijnen van de meeste afdelingen research & development zijn ze vooral met hun kwartaalcijfers bezig en niet meer met onderzoek.” Ook voor Van Ommen was de samenwerking met grote bedrijven vrijwel onmogelijk. “De ziekte van Duchenne is zeer zeldzaam. De grote industrie heeft weinig belangstelling voor de ontwikkeling van therapieën. Kleine, specialistische bedrijven hebben dat wel.” Beukers was inventief genoeg om zijn eigen markt te creëren: hij moedigde afstudeerders aan om bedrijven te starten met behulp van de ruim vijftig patenten die zijn groep de afgelopen tien jaar aanvroeg. Er kwamen succesvolle bedrijfjes uit voort met namen als Dutch Thermoplastic Composits (werkt mee aan de Boeiing 787), Actiflow (stromingspecialisten) en Taniq (makers van vezelversterkte rubberconstructies). “Zij starten onderzoeksprojecten en vragen daarvoor subsidie aan”, zegt Beukers. “Een deel van dat geld komt tot mijn genoegen vaak bij ons terecht. Neem Taniq. Dat ontving onlangs 324 duizend euro via het Europese Eurekaprogramma. Daarvan investeert het bedrijf 42 duizend in onderzoek dat wij verrichten. En dat is slechts het resultaat van één aanvraag.” Samenwerking met de industrie is noodzakelijk, zegt hij. “Normaal gesproken ontvangen afdelingen weleens geld van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Maar NWO vindt ons onderzoek te toegepast en dus krijgen we niets. Zonder geld uit de industrie heb ik geen lab, promovendi of postdocs.”

Moleculair bioloog Sue Gibbs en Rik Scheper, hoogleraar bij de afdeling Pathologie van VUmc

Nieuwe huid Een voorbeeld van een succesvolle samenwerking tussen wetenschap en het bedrijfsleven is het bedrijf A-Skin, dat nieuwe huid maakt voor chronische open wonden. Sue Gibbs, hoofd van het Dermatologie laboratorium van het VUmc ontdekte in 2005 hoe ze huid van patiënten in het laboratorium kon kweken. Samen met hoogleraar Rik Scheper vroeg ze patent aan. Door de stukjes huid op de wond te leggen, wordt het genezingsproces op gang gebracht en groeit de huid dicht. Om die techniek verder te ontwikkelen, werd het bedrijf A-Skin opgericht, waarvan Gibbs, naast haar werk bij het VUmc, directeur is. Binnenkort gaan de eerste klinische onderzoeken met patiënten van start. (WV)

Maar ook de wetenschap zelf loopt gevaar. Blijven onderzoekers wel objectief als ze met het bedrijfsleven samenwerken? Zo’n pact tussen universiteit en commercie is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Wetenschappers moeten vooral uitkijken dat ze niet in

Robbert Dijkgraaf, KNAW-voorzitter: ‘De onafhankelijkheid mag absoluut niet in het geding komen’

Dodelijk voor reputatie De tot dusver geboekte successen hebben ook een keerzijde: ze wekken al snel de jaloezie van andere afdelingen. De TU Delft mag dan een goede omgeving zijn voor samenwerking met de industrie, sinds een paar jaar dreigt er gevaar. Beukers: “Er zijn binnen de faculteit financiële problemen. Die worden niet bij de wortel aangepakt. Managers denken met het geld van bedrijven dat wij binnenhalen, de bodemloze put van andere afdelingen te moeten aanvullen. Daardoor kan ik minder onderzoek doen en minder opdrachten binnenslepen, en zo raken we in een doodlopende neerwaartse spiraal.”

valkuilen trappen, waarschuwt de president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Robbert Dijkgraaf. “De onafhankelijkheid mag absoluut niet in het geding komen”, benadrukt hij. “Onafhankelijkheid is de kracht van de universiteit. De beloning voor het onderzoek mag niet afhangen van de uitkomst. Echte misstappen zijn overigens zeldzaam. Maar op het moment dat het gebeurt, wordt het enorm opgeblazen en gezien als karakteristiek voor de wetenschap. Dat is dodelijk voor de reputatie.”

Zelfs de schijn van belangenverstrengeling moeten wetenschappers vermijden. Ruim twee jaar geleden kwam een bijzonder hoogleraar van Wageningen Universiteit in het nieuws, die tevens onderzoeksdirecteur bij Campina was. Hij noemde melk gezond. Wij van WC-eend adviseren WC-eend, schamperde de Volkskrant toen. Goede afspraken zijn cruciaal, zeggen ook Van Ommen en Beukers. Maar ach, de industrie is zo kwaad nog niet. “Die waardeert onze onafhankelijkheid juist”, zegt Van Ommen. “Slecht onderzoek beschadigt ook hun reputatie. De industrie is als de dood dat mensen te horen zouden krijgen dat resultaten zijn gemanipuleerd.”

Therapie tegen migraine Zo gaat dat dus aan Nederlandse universiteiten: kies kleine bedrijfjes uit en investeer het verdiende geld weer in onderzoek. Daarom scoren ze wereldwijd zo goed op het punt van samenwerking met de industrie. In het geval van de therapie van Van Ommen tegen de ziekte van Duchenne raken nu ook grotere bedrijven geïnteresseerd: “Omdat we via ons onderzoek naar specifieke ziekten ook meer te weten komen over de werking van andere ziekten en therapieen. Wij zijn momenteel bezig om een therapie te ontwikkelen tegen reuma en migraine. Ook daarvoor zou ik graag weer samenwerken met de industrie.” Reageren? Mail naar: [email protected].

Zonder iPad redt een student het niet op de VU van de zeer nabije toekomst. Tijdens colleges en practica maakt hij er zijn aantekeningen op, in de tram naar huis volgt hij nog even een college of instructie via een podcast op iTunes. De rechtenstudent leert in een virtuele omgeving te bepalen of en wanneer iemand aansprakelijk kan worden gesteld voor schade aan derden, de archeologie- of geschiedenisstudent loopt tegelijkertijd door het oude en het moderne Athene, aan de hand van kaarten uit verschillende perioden, die op zijn iPad over elkaar zijn geschoven. Eén enkele muisklik en hij is voorzien van alle relevante informatie over de plek waarop hij zich op dat moment bevindt. ‘Mobiel leren’ heet dat en daar werden twee weken geleden, op een symposium met workshops over innovatie in het onderwijs, een paar sterke staaltjes van gedemonstreerd. KNO-arts Jochen Bretschneider liet zien hoe studenten geneeskunde via podcasts colleges kunnen volgen, inclusief close-ups van allerlei praktijkhandelingen. Zo kunnen de studenten colleges volgen op momenten die hén goed uitkomen, ze zijn goed in te passen in hun hectische en overvolle bestaan en vooral voor coassistenten een uitkomst.

zijn van minstens een smartphone, een mobiele telefoon met allerlei computertoepassingen. Ruim een kwart (27,5 procent) van de Nederlandse studenten heeft al zo’n ding, blijkt uit de Nationale Studentenenquête 2010, die is ingevuld door 32 procent van de VU-studenten. Linda Mebus van het VU Onderwijscentrum citeerde nog een aantal feiten uit die enquête, onder meer dat bijna dertig procent (28,9) van de studenten wel te porren is voor zogenaamde ‘weblectures’ die ze op een smartphone kunnen volgen, en dat de meeste voorstanders tandheelkunde, economie, bedrijfskunde en geneeskunde studeren. ‘Weblectures’, ‘vodcasts’, ‘slidecasts’, ‘screencasts’, ‘podcasts’ en ‘videoconferences’ kunnen worden gedownload van iTunes, waar universiteiten overal ter wereld een plek hebben op iTunes University. Een dikke zeventig procent van de studenten heeft echter nog geen smartp-

Geld is vaak een pretbederver, als het om innovatie in het onderwijs gaat hone of een vergelijkbaar apparaat. De faculteit Exacte Wetenschappen heeft kennelijk haar zinnen gezet op een snelle terugdringing van dat aantal. Dit jaar kregen alle tachtig eerstejaars aan die faculteit een iPad (à 500 euro) in bruikleen, te beschouwen als een gift bij voltooiing van de studie.

Gratis iPad

Virtueel tijdreizen

“Alles wat je nodig hebt zijn een camera, twee lampen, een achtergrondscherm, software om video’s te bewerken en een iMac”, aldus Bretschneider. Bij elkaar een investering van zo’n 5000 euro. Op iTunes, waarmee iPod-bezitters hun muziek, video’s en audioboeken downloaden, kan iedereen zich gratis abonneren op de podcasts (ga naar de iTunes Store en voer in het zoekveld ‘KNO VUmc’ in). Studenten moeten daarvoor wel in het bezit

Een digitale opname van een computerbeeldscherm, vaak voorzien van audiocommentaar.

De studenten mogen een beetje experimenteren met het ding, legde promovendus Willem-Jan van Zeist van de faculteit uit. “We hopen dat daarmee enkele dingen worden geïnitieerd.” Op de iPad kunnen onder andere filmpjes met veiligheidsinstructies worden gedownload en instructies voor practica. Tijdens hoorcolleges wordt de iPad gebruikt voor het maken van aantekeningen, er kunnen e-studieboeken worden gedownload en nog veel meer. Er is ook al opgetreden tegen studenten die tijdens een college met de iPad zaten te gamen. Volgens Van Zeist komt het gebruik van de iPad de studieresultaten ten goede. “Omdat studenten de instructiefilmpjes meerdere malen terugkijken, zijn hun vragen van veel hoger niveau.” Ook voor het doen van veldwerk zijn smartphone en iPad uitstekende instrumenten, bleek uit een workshop van Jan Paul Crielaard, universitair docent mediterrane archeologie, en Maurice de Kleijn, archeoloog en GIS-specialist, verbonden aan het SPINlab, het Spatial Information Laboratory. GIS is een geografisch informatiesysteem waarmee ruimtelijke gegevens over geografische objecten, worden opgeslagen, beheerd, bewerkt, geanalyseerd, geïntegreerd en gepresenteerd. De Kleijn liet een website zien waar studenten tijdens hun excursie kunnen inloggen, om zo bijvoorbeeld, met behulp van het satellietplaatsbepalingssysteem GPS, aan de hand van antieke kaarten een archeologische ontdekkingstocht door het moderne Athene te maken, virtueel tijdreizen, als het ware. Ze kunnen hun positie bepalen, plattegronden, digitale reconstructies en foto’s opvragen en zelf audiovisuele gegevens toevoegen en koppelen aan een digitale kaart.

Videoconference

Beter inzicht

Woordenlijst voor digibeten Podcast

Samentrekking van ‘iPod’, de draagbare MP3speler van Apple, en ‘broadcasting’ (Engels voor uitzenden), een uitzending op internet dus, af te spelen op je iPod, al is het gebruik inmiddels uitgebreid op tal van andere apparaten.

Weblecture

Een opname van bijvoorbeeld een presentatie, een hoorcollege, een lezing of een workshop die met behulp van een webbrowser bekeken kan worden.

VODcast

Combinatie van Video on Demand (VOD) en ‘podcast’. Een videoblog.

Slidecast

De diavariant van de VODcast.

Screencast

Een set van interactieve telecommunicatietechno logieën die het mogelijk maakt te vergaderen met wie je ook maar wilt, waar ook ter wereld, zonder uit je bureaustoel te komen.

11

Naast de integratie van iPad en smartphone in het curriculum zijn er moderniseringen van traditioneler toepassingen van moderne technologie in de collegezaal. Waar vroeger een

Alle eerstejaars Exacte Wetenschappen hebben een iPad in bruikleen. Een mooie stok achter de deur, want als ze afstuderen, mogen ze het ding houden. videomonitor op een karretje naar binnen werd gereden om een filmpje te laten zien, kijken studenten scheikunde nu met 3D-brillen op naar visualities van chemische reacties. “Cruciaal voor bijvoorbeeld drug design”, aldus chemicus Maikel Wijtmans tijdens zijn workshop. Voorheen werd de positie van moleculen ten opzichte van elkaar altijd in 2D, met behulp van symbolen, op papier beschreven, nu zien studenten het letterlijk voor zich. “En dat leidt tot een duidelijk beter inzicht”, aldus Wijtmans. Ook bij Tandheelkunde wordt in 3D gewerkt, als de studenten op virtuele kiezen leren boren. Geld is vaak een pretbederver, als het om innovatie in het onderwijs gaat. In dezelfde workshop waar Wijtmans zijn 3D-moleculen presenteerde, demonstreerde jurist Arno Lodder een gesimuleerde situatie aan de hand waarvan rechtenstudenten moeten bepalen of iemand aansprakelijk kan worden gesteld voor bepaalde schade. De simulatie oogde nogal primitief, en dat kwam doordat het budget beperkt is, zei Lodder. Ook het Onderwijscentrum heeft te maken met forse bezuinigingen (een half miljoen euro, vijftig procent van het totale budget) waardoor allerlei applicaties niet meer kunnen worden betaald. “We zijn nu dan ook vooral op zoek naar goedkope alternatieven”, aldus Linda Mebus. Reageren? Mail naar [email protected].

Start-up iTunesVU > Op 4 november organiseert de VU een officiële ‘START-UP’ van haar activiteiten op iTunesUniversity. De TU Delft en Open Universiteit hebben de Nederlandse primeur, en vanaf januari 2011 zullen VU en Vumc er ook een plek hebben. “Wij hebben vooral gekeken naar hoe de Open Universiteit zich er presenteert”, zegt Nick Henning van de dienst Marketing & Communicatie. “We willen net als de Open Universiteit een indeling op thema’s in plaats van faculteiten, bijvoorbeeld het thema ‘Health’. > De start-up op donderdag 4 NOVEMBER is bedoeld voor docenten en ondersteunend personeel die zich bezighouden met WEBLECTURES en MOBILE LEARNING. Met hen willen de dienst Marketing & Communicatie, de Universiteitsbibliotheek en het Onderwijscentrum discussiëren over de manier waarop iTunesU wordt ingezet.

12 COLOFON

“In mijn Leidse master ontwikkelde ik politiekbestuurlijk gevoel.”

uit! 13


Onder redactie van Kamer114 Griffioen: Dick Roodenburg

Ad Valvas is het redactioneel onafhankelijke weekblad van de Vrije Universiteit. Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de hoofdredacteur.

café

Adres: De Boelelaan 1105, kamer 0-E-60, 1081 HV Amsterdam, tel. 0205985630, e-mail: [email protected], fax: 020-5985639.

Tipsy zonder drank

Adjes naar: [email protected]. Redactiesecretariaat: Barbara Vazquez (5985630, [email protected]). Redactie: Marieke Schilp (hoofdredacteur, 5985632, [email protected]), Win Castermans (eindredacteur, 5985640, [email protected]), Floor Bal (5985638, [email protected]), Peter Breedveld, (5985631, [email protected]), Dirk de Hoog (5985637, [email protected]), Welmoed Visser (eindredacteur, 5985634, [email protected]). Redactie cultuur: Kamer 114 (Florence van Berckel, Kees Driessen, Nicole Santé), Dick Roodenburg (Griffioen).

> Schrijver Bart Moeyaert draagt zijn sprankelende interpretatie van Het Paradijs voor, op de klanken van Die Jahreszeiten van Joseph Haydn door het Nederlands Blazers Ensemble.

, Buijsse d n a l e Ro t, deed n a t l u s con Leiden. n i r e t ijn mas

z

Adviesraad: prof. H. van den Heuvel (voorzitter), J. de Berg, H. Invernizzi, E. van Mossevelde, J. W. Sap. Advertenties: opgeven bij Bureau Van Vliet, postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. (023) 5714745, fax (023) 5717680. Ook voor ‘Adjes commercieel’. Advertenties van VU-geledingen opgeven bij het secretariaat, tel. 85630. Productie: Dijkman Offset, Diemen. Abonnement: per jaargang € 35,50. Later in het jaar per gemiste editie € 0,75 minder. Betaling per acceptgirokaart, aan te vragen bij het secretariaat.

QUERIDO

Columnisten: Ludi Koning, Daphne Lentjes. Medewerkers: Roos van Rijswijk, Robert Visscher. Copyright HOP-kopij: Hoger Onderwijs Persbureau, Leiden.

Ook je master doen in Leiden?

Het café als een verlengstuk van je eigen huiskamer is een concept dat in Amsterdam vaste voet aan de grond krijgt. Plekken waar je thuiskomt, wegzakt in een luie stoel, met een kopje thee en een stukje zelfgebakken taart. Tipsy dus.

> Maandag 8 november, Concertgebouw (Kleine Zaal), 20.15 uur, 35 euro. NB: Studenten kunnen 1 uur van tevoren een ‘sprintkaartje’ kopen voor 10 euro! > Ook als prachtig prentenboek met tekeningen van Wolf Erlbruch en op cd verkrijgbaar. (FvB)

Kom naar de Mastermaand november en kies uit bijna honderd masters. Kijk voor programma's en data op mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

film

Op z’n Frans

Daar kun je dan vast ook een goeie cocktail drinken! Hm... dat kan wel, maar dan moet je wel zelf ff een workshop opzetten. Want Tipsy is een zogenaamd creative café, en er wordt geen alcohol geschonken. Creative café? Je ziet het al als je binnenkomt. Een fijn bij elkaar gesleept, maar toch smaakvol interieur. Kunst aan de muur, zelfgeknutselde sieraden en kledingstukken te koop. Een eigenares die aan een tafeltje wat naait en je met een grote glimlach van grote koppen thee en nog grotere punten zelfgemaakte taart voorziet. En die workshops? Tipsy wil een plek zijn waar mensen elkaar ontmoeten en creatief bezig zijn. Dus kun je er je eigen workshop, concert of feestje houden. Dat is het? Nee zeg. Er zijn ook filmavonden, tot en met januari nog met het thema ‘Best Foreign Language Films’, elke donderdag om 20.30 uur. Voor maar 3,50 euro. En als je van tevoren een hapje wilt eten (biologisch, vis, vlees of Japans), dan kan dat voor 12,50 euro in totaal. Bijna te mooi om waar te zijn. En dan is er ook nog elke maandag dj Plasma, die lekker een potje muziek draait: van new wave en electro tot underground classics. Niks te klagen? De openingstijden. Donderdag tot en met zaterdag van 10 tot 20. En maandag van 20 tot 22 uur. Wij willen meer! (NS) Tipsy, Zaagmolenstraat 8-hs. Kijk op tipsyamsterdam.nl.

Het is een kronkel: onze meest nationalistische partij, de PVV, is verantwoordelijk voor de grootste korting op de nationale kunsten. Terwijl de Fransen, nationalistisch over de hele linie, hun eigen filmwereld altijd stevig voortrekken. En dat werkt; veel films en een groot bioscoopaandeel in eigen land. Ook in Nederland schiet het aandeel altijd omhoog als de financiering wordt vereenvoudigd: een simpele wetmatigheid. Die Franse films belanden hier natuurlijk niet allemaal in de bioscoop. Logisch. Het minifestival Ciné Prémières geeft daarom elk jaar een update. In De Uitkijk en in het Filmmuseum, dus lekker centraal. Daarna stappen op het Leidseplein! Maar eerst: de vreemde, vervreemdende, onnavolgbare en uiteindelijk behoorlijk gore horrorfilm Amer (in de stijl van de Italiaanse giallo uit de jaren zeventig); de droogkomische, onweerstaanbare, op niets lijkende Gérard Depardieu-roadmovie Mammuth; de strak gespeelde, mooi geschreven gevangenisfilm Qu’un seul tienne et les autres suivront en – een film die wel later uitkomt in de bioscoop – de prachtige, trage, reflectieve en uiterst relevante film Des hommes et des Dieux, over een christelijke missie die stand probeert te houden in radicaliserend en burgeroorlogend islamitisch Afrika. (KD) Ciné Prémières vindt plaats van 4 t/m 10 november in filmtheater De Uitkijk (Prinsengracht 452) en EYE, voorheen het Filmmuseum (Vondelpark 1). Voor het volledige programma, zie cinepremieres.nl.

thuis

Griffioen

JOCHEM JURGENS

Vormgeving: Rob Bömer (5985633, [email protected]). Fotografen: Marijn Alders, Jordi Huisman, Christiaan Krouwels. Illustratoren: Merlijn Draisma, Nico den Dulk, Linda van Erve, Bas van der Schot, Berend Vonk.

muziek

Cabaret proeven

Denk eens aan Utrecht Niet Amsterdam, maar Utrecht is onlangs verschenen als literair stadsportret. Namelijk: na de succesvolle honderd radioboeken (nog steeds gratis op radioboeken.eu*) heeft het Vlaamse cultuurhuis deBuren onlangs het multimediale project Citybooks geïntroduceerd. Onder het motto ‘Om meer van Europa te houden moeten wij ook haar steden beter leren kennen’ stuurt deBuren om beurten vijf schrijvers, een fotograaf en een videokunstenaar naar een Europese stad, waar ze twee weken in residentie gaan. Wat de kunstenaars beleven, ervaren, horen, zien, voelen en proeven gieten ze in een nieuw literair verhaal, essay of poëzie en/of foto- en videoverslag. Dat kun je gratis lezen (in meer talen), beluisteren, bekijken én downloaden (als e-book) op city-books.eu. (FvB) * Inmiddels ook in het Spaans

Wat is nou leuker dan een cabaretier in je eigen keuken! Op Uilenstede kunnen ze daarover meepraten. Voor de vierde keer alweer organiseert de Griffioen een avond met optredens in keukens van studenteneenheden op Uilenstede. De avond begint om 19.30 uur in de foyer van de Griffioen. Daar kun je je inschrijven voor een serie van drie optredens van elk een half uur. De twaalf cabaretiers hebben elk hun eigen stek en het publiek wordt door een gids in groepjes rondgeleid langs drie van die locaties. De diverse routes met de optredende artiesten worden aan het begin van de avond bekendgemaakt. Het programma is weer een mix van iets bekendere namen en nieuwe talenten. Kijk op de Griffioen-website voor de volledige lijst van de cabaretiers die meedoen. Pieter Derks, Nathalie Baartman, Vincent Geers en het duo Geen Familie komen later in dit seizoen terug naar de Griffioen met hun nieuwe avondvullende voorstelling. In de Uilenstede-keukens krijg je daar nu al een voorproefje van. (DR)

Nathalie Baartman

Griffioen Keuken Cabaret Festival, maandag 15 november, verzamelen om 19.30 uur in de Griffioen-foyer, studenten: 8 euro / personeel VU: 11,50 euro. Uilenstede, Amstelveen. Meer info & online bestellen op griffioen.vu.nl.


VACATURES In dit overzicht vindt u de meest recente vacatures van de Vrije Universiteit. Op www.intranet.vu.nl/vacatures is een volledig overzicht beschikbaar van alle vacatures waarvoor de Vrije Universiteit eerst twee weken intern werft. In deze periode staan de vacatures open voor VU-medewerkers waarbij de door Human Resource Management geoormerkte herplaatsingskandidaten voorrang genieten. Vacatures waarvan kan worden aangenomen dat hiervoor geen geschikte interne kandidaten voorhanden zijn, worden gelijktijdig met bovenvermelde interne publicatie in de externe media geplaatst en zijn te bekijken op www.vu.nl/ vacatures.

Promovendus Rechtsgeschiedenis v/m

Voor 1,0 fte Faculteit der Rechtsgeleerdheid Het salaris bedraagt in het eerste jaar € 2.042,oplopend tot € 2.612,- bruto per maand in het derde jaar.

Promovendus Toegepaste Cognitieve Psychologie v/m

Voor 1.0 fte Faculteit der Psychologie en Pedagogiek Het salaris bedraagt in het eerste jaar € 2.042,oplopend tot € 2.612,- bruto per maand in het derde jaar.

Office Manager/Secretaresse van de Directeur VU Connected v/m Voor 1.0 fte VU Connected Salaris maximaal € 3.028,- bruto per maand.

Proefdierverzorger/Biotechnicus v/m Voor 0,8 fte Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen Salaris maximaal € 2.433,- bruto per maand.

Bestuurssecretaris voor CvB-vergadering en andere bestuurlijke overleggen v/m

Voor 1.0 fte Bureau Bestuurszaken Salaris maximaal € 4.970,- bruto per maand.

ADJES Adjes zijn uitsluitend voor particuliere regeladvertenties zonder commercieel oogmerk. Kosten: 9 euro voor de eerste drie regels (circa 30 woorden), plus titel van maximaal 20 tekens (inclusief spaties). Elke extra regel 2 euro meer (max. 3 regels extra). Betaling à contant op de redactie of via overschrijving (je krijgt de factuur via e-mail toegezonden); Opgave vóór maandag 12 uur ter redactie (kamer 0E-60, Hoofdgebouw), of per e-mail: [email protected]. (NB: de redactie is op vrijdag gesloten).

Radio maken?

Geïnteresseerd in Amsterdams nieuws? Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport? Word dan vrijwilliger bij Amsterdam FM. Meer informatie op www.amsterdamfm.nl.

Iets te verhuizen?

Bel de verhuis-taxi voor verhuizen van-stoeptot-stoep voor 35 euro per rit. Bel Taco 0644864390.

Maatjes gezocht

Het Nederlandse Rode Kruis Amsterdam zoekt enthousiaste vrijwilligers die een maatje willen zijn voor een andere Amsterdammer die behoefte heeft aan meer contact. Als vrijwilliger gaat u twee keer per maand samen met de deelnemer iets leuks ondernemen. Daarnaast biedt u een luisterend oor en helpt u de deelnemer weer (oude) activiteiten op te pakken. Bent u of kent u iemand die hier in geïnteresseerd is, neem dan contact op met Liesbeth Elberse: Email; [email protected] of Tel: 020-6226211.

Postdoc position ‘Firm Behaviour, Zondag naar de kerk? Policy and Transport Outcomes’ www.studentenekklesia.nl, 11 uur, De Rode f/m Hoed. Keizersgracht 102 – Amsterdam. For 1.0 fte Faculty of Economics and Business Administration Salary is maximum € 3.755,- gross per month.

Medewerker Personeelszaken v/m

Voor 0,6 fte Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Salaris maximal € 2.682,- bruto per maand.

Medewerker Studentenzaken (Planner/Roosteraar) v/m

Voor 0.7 fte Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen Salaris maximaal € 3.028,- bruto per maand.

Senior Adviseur Arbeidsvoorwaarden met focus op Pensioenen en Sociale Zekerheid v/m

Voor 0.8 fte Human Resource Management (Expertisecentrum) Salaris maximaal € 4.970, - bruto per maand.

Docent/Acquisiteur v/m

Voor 0.6 fte Onderwijscentrum VU Salaris maximaal € 4.970,- bruto per maand.

Poekoelan Kung Fu

Zoek je een dynamische, effectieve vechtkunst? Wil je met leuke mensen trainen en leren jezelf effectief te verdedigen? Je kunt nu nog inschrijven voor de najaarscursus op di of do avond of za om 12 uur. Studenten betalen 49,95 euro (ipv 149,95) en je kunt een introducee meenemen. Schrijf je samen in dan betaalt de introducee ook het studententarief. De cursus loop tot aan de kerstvakantie. Schrijf je NU in op: www.followthedragon.nl of bel 020-6702761.

Scriptie schrijven

Cursus voor studenten die bezig zijn met het schrijven van een scriptie in de bachelor- of masterfase. Data: ma. 8, 15, 22, 29 nov, 18.30 – 21.30 uur. Inschrijven: via Internet of studentenbalie, 0A-11, open: 10.00-17.00. Kosten: studenten 70 euro + aanschaf boek.

Scriptie in het Engels schrijven?

Writing your dissertation, thesis or research paper in English? Let a native English corrector/ proofer help. For as little as a cent a word. Email copyproofi[email protected].

Omgaan met verlegenheid

Denk je vaak negatief over jezelf ? Heb je problemen met contact leggen en onderhouden? Dan kan deze cursus iets voor jou zijn. Data:

ma, 8, 15, 22, 29 nov, 6, 13 dec, 16.00 – 18.00 uur. Intakegesprek voorafgaand aan inschrijving via studentenpsychologen, tel. (020) 5985010. Kosten: VU-studenten 30 euro.

Communicatie en assertiviteit

Cursus voor studenten die helder, eenduidig en zonder misverstanden willen communiceren en willen leren om beter voor zichzelf op te komen. Data: do. 11, 18, 25 nov, 2, 9, 16 dec, 9.00-21.00 uur. Inschrijven: via Internet of studentenbalie, 0A-11, open: 10.00-16.30 uur. Kosten: studenten 70 euro.

Zelfmanagement voor uitstellers

Digitale cursus voor VU-studenten die aan hun uitstelgedrag willen werken. 5-wekelijks programma in Blackboard, kan iedere week starten. Inschrijven: via Internet of studentenbalie, 0A11, open: 10.00-17.00 uur. Kosten: 30 euro.

Studievaardigheden

Cursus voor iedereen die hoofd- en bijzaken in wetenschappelijke teksten wil leren onderscheiden en /of zijn studeergedrag wil verbeteren. Data: wo. 17, 24 nov, 1, 8 dec, 19.00 – 21.00 uur. Inschrijven: via Internet of studentenbalie, 0A-11, open: 10.00-16.30 uur. Kosten: studenten 45 euro.

IDEE

IDEE 2011 zoekt creatieve mensen voor de organisatie van de komende introductieweek voor eerstejaarsstudenten. Vergoeding 750 euro. Voor informatie mail [email protected] of www.vuideeweek.nl.

Eigen boek schrijven?

Déjà-VU, het studentenhandboek voor eerstejaars zoekt redactieleden. Vergoeding 750 euro. Voor informatie mail [email protected] of bel 020-5985076.

COMMISSIE IDEE 2011

Wij zoeken enthousiaste organisatoren voor een daverende eerstejaars introductieweek. Voor informatie mail [email protected] of kijk op www.vuideeweek.nl.

Voor informatie mail [email protected] of bel 020-5985076.

Gezocht: duizendpoot met humor. Ik studeer social sciences aan AUC maar kan door mijn handicap- geen coordinatievermogen- niet zelfstandig schrijven, praten of de dagelijkse dingen doen. Ik woon in de AUC studentenflat. Je wordt getraind in FC. PGB 15 /u en min 15 uur pw. Info zie Ad Valvas van 21 oktober. [email protected] en www.thiandigrooff.nl.

Affiniteit met kunst en geldzaken?

Kunststichting (www.mhnk.nl) zoekt nieuwe penningmeester. Een leerzame ervaring en goed voor je CV. Mail voor info: [email protected].

De Preek van de Leek

Prominente politici en cultuurdragers gaan voor in een kerkdienst. De diensten zijn ‘s middags om 17 uur in de Singelkerk bij het Koningsplein (Singel 452). Op 7 november met Nebahat Albayrak. Zie ook: www.preekvandeleek.nl.

Rouwgroep

Binnenkort gaat er bij het Studentenpastoraat Amsterdam voor studenten die een familielid zijn verloren weer een nieuwe rouwgroep van start. De bijeenkomsten zullen wekelijks plaatsvinden op de woensdagmiddag van 13.30-16.00 uur. Mail voor meer info naar [email protected].

NT2 Cursus Presenteren

Academisch Nederlands (schriftelijk en mondeling presenteren) voor studenten met een buitenlandse vooropleiding. Intake: vrijdag 5 nov, tussen13.00 en 17 uur of op afspraak in 8A-42. 3 ECTS-punten mogelijk. [email protected].

NT2 Bijspijkeren Plus!

Cursus voor gevorderde NT2-ers. Inhoud: Nederlands bijspijkeren plus beter leren schrijven en spreken voor een groep plus je woordenschat vergroten. Studenten hebben voorrang. Intake: vrijdag 5 nov, 13.00-17.00 uur in 9A-02.

Redactie gezocht

Déjà-VU, het studentenhandboek voor eerstejaars zoekt redactieleden. Vergoeding 750 euro.

De agenda staat op advalvas.vu.nl/agenda.

Meewerken aan een prachtige gemeente.

De gemeente Ouder-Amstel is in verband met het vertrek van de huidige medewerker voor haar afdeling Griffie op zoek naar een

Medewerker raadsgriffie m/v (14 uur p.w) Functie In de functie van medewerker raadsgriffie ondersteun je de Griffier en de raadsleden door het uitvoeren van verschillende activiteiten. Je bent verantwoordelijk voor de verslaglegging van de vergaderingen van de raad(scommissies). Daarnaast ben je betrokken bij het verspreiden en beheren van raadsstukken en bewaak je afspraken en toezeggingen. Wie zoeken wij? Je hebt minimaal een MBO werken denkniveau en hebt ervaring met verslaglegging van vergaderingen (notuleren). Bij voorkeur heb je enige affiniteit met, of interesse in het gemeentelijk bestuur. Je bent ’s avonds makkelijk inzetbaar om vergaderingen, die vaak op donderdagavond worden gepland, bij te wonen.

vrijdag12 & zaterdag13 november Amsterdam RAI

Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van

www.carrieredagen.nl

onderdeel van de

De VSNU heeft het onderhandelaarsakkoord dat begin oktober met de vakbonden was bereikt over een nieuwe CAO afgewezen. De volledige tekst van het VSNU-persbericht van 26 oktober 2010 is als volgt: ‘Het algemeen bestuur van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) heeft tijdens zijn vergadering van 25 oktober 2010 besloten het onderhandelaarsakkoord CAO-NU 20102011 niet over te nemen. Bij het begin van de onderhandelingen was al duidelijk dat er in de budgetkaders geen compensatie voor loonontwikkeling zit. Intussen is gebleken dat de budgetten van de universiteiten verder onder druk komen te staan door de rijksbegroting 2011 en het regeerakkoord. Die zullen arbeidsplaatsen kosten. Om een CAO-loonsverhoging te kunnen bieden zouden de universiteiten meer arbeidsplaatsen moeten opheffen en de werkdruk opvoeren. Dat vinden ze onverantwoord. De huidige (verlengde) CAO heeft nog een looptijd tot 1 maart 2011. Over verdere ontwikkelingen houden wij u op de hoogte.’

Wilt u nog per 1 januari 2011 meedoen aan het keuzemodel arbeidsvoorwaarden, dan dient u uw keuzeformulier en eventuele bijlagen vóór 15 november 2010 in te leveren. Kiest u voor een latere ingangsdatum in 2011, dan dient u het formulier altijd minimaal zes weken van te voren in te sturen. Het keuzeformulier kunt u downloaden via intranet. Uitgebreide informatie kunt u nalezen via www.intranet.vu.nl/keuzemodel

Welke

keuze past

?

bij mij

www.intranet.vu.nl/keuzemodel

In november zijn er maar liefst vier medewerkersvoorstellingen met de bekende maaltijden vooraf. Op 16 november Gare du Nord met ‘Love for Lunch’ in aula Hoofdgebouw. De andere voorstellingen zijn in de Griffioen: 5 november Gé Reinders, 19 november Chris Chameleon en 30 november Monica Triga. Kaarten € 3,- per stuk (maximaal twee per persoon) en € 1,50 reserveringskosten per bestelling. Bestellen via de webadressen in de uitnodiging die u op uw werkplek ontvangt. U kunt ze ook op de dag zelf vanaf 17.00 uur kopen aan de Griffioen-kassa voor € 4,50. De medewerkersvoorstellingen zijn een initiatief van de OR en worden georganiseerd door Cultuurcentrum Griffioen. Info: Eric-Jan Hartstra, [email protected] ��

Colofon Eindverantwoordelijkheid PersoneelsPagina Human Resource Management, Marketing & Communicatie Redactie Jessy van Geloven (eindredacteur/ coördinator), Anita Mussche, Marleen Albers Beeld Yvonne Compier (M&C), Marieke Wijntjes Vormgeving Rudie Jaspers (M&C)

Geïnteresseerd? Kijk voor meer informatie over onze gemeente, onze arbeidsvoorwaarden en volledige vacaturetekst op onze website www.ouder-amstel.nl Je kunt tot 13 november 2010 solliciteren. Stuur je brief naar de gemeente Ouder-Amstel, t.a.v. P&O, Postbus 35, 1190 AA Ouderkerk aan de Amstel. Of mail deze naar: [email protected]

PP

Jaargang 3 - nr. 5 - 4 november 2010 - www.intranet.vu.nl/pp - Reageren? [email protected]

1 miljoen kilo afval

Lever uw keuze op tijd in

Medewerkersvoorstellingen

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

Dé carrièrebeurs in het najaar voor student, starter en professional!

Geen onderhandelaarsakkoord CAO

personeelspagina

14 ad hoc

Rodney Voorn legt dagelijks vele kilometers af met de vuilcontainers. “Het is lekker zelfstandig werk.”

Vijftien ton papier en vijftien ton restafval produceren wij elke week op de VU. En dan zijn er nog tien soorten afval die worden gescheiden. Traag schuift het hek om het vuilnisdepot open. Rodney Voorn rijdt een paar rammelende containers met oud papier het terreintje naast het Transitorium op. Met zijn lading is hij een kwartier onderweg geweest in het onderaardse gangensysteem van het Hoofdgebouw naar hier. Doordat hij daar maar op twee plekken uit kan, moet hij zijn routes efficiënt plannen, hij is permanent bezig met containers afvoeren en legen bij het depot. Zwaar werk, maar hij vindt het leuk. Het is lekker zelfstandig. Er werken vijf fte aan het afvoeren van ons afval, per jaar produceren we ongeveer een miljoen kilo vuilnis. In het afvoeren van het oud papier gaat de meeste tijd zitten. Vijftien ton papier per week wordt er afgevoerd, zestig kubieke meter. De pers van het vuilnisdepot reduceert dat tot een kwart van het volume. Per dag zijn twee man alleen al vier uur per gebouw bezig om de papiercontainers uit het Hoofdgebouw en het W&N-gebouw te legen. Een kwestie van veel heen en weer en op en neer van elke verdieping naar de kelder met de bekende blauwe kliko’s. Daar worden ze geleegd in de grote containers die Voorn met drie stuks tegelijk aan zijn elektrische karretje hangt. Vijftienduizend kilo papier is veel, maar toch daalt het papierverbruik al jaren. Met het fors gestegen aantal studenten en medewerkers is de hoeveelheid afgevoerd papier niet gestegen. Het digitaal versturen van post en nieuwsbrieven is daarvan de voornaamste reden. Nog eens vijftien ton afval komt uit onze prullenbakken. De schoonmakers verzamelen dat in de groene restafvalcontainers, die ook weer naar het vuilnisdepot worden getransporteerd om te worden samengeperst. Hout bij hout Een collega van Voorn komt aanrijden met iets wat op stalen pijpen lijkt. Binnen de hekken van het vuilnisdepot worden twaalf soorten

afval gescheiden. Hout gaat bij hout, tuinafval bij tuinafval en een koelkast bij de koelkasten. Meubilair wordt uit elkaar geschroefd door de medewerkers, zodat een tafelblad bij het hout kan en het frame bij het oud ijzer. Bijzonder medisch of biologisch afval gaat in speciale vaten die in hun geheel in de verbrandingsoven worden gegooid. De bakken met verwelkte broodjes en ander bio-afval uit het restaurant zijn voorbestemd voor de composthoop en er is een glascontainer waarin een verrassende hoeveelheid wijnflessen ligt. Er wordt toch heel wat afgeborreld op de VU. Afvalverwerkingsbedrijf SITA haalt alles op bij het vuilnisdepot en zorgt dat het elders in Nederland bij verwerkingsbedrijven terechtkomt, die het gegarandeerd volgens de honderden strenge richtlijnen verwerken of recyclen. De computers, monitoren, printers, kortom alles waar een snoer aan zit, leveren bijvoorbeeld metalen op die kunnen worden hergebruikt. Sommige soorten afval, zoals papier en metaal, brengen nog iets op. Begin dit jaar lag de papierprijs even op nul euro, nu levert een ton alweer 45 euro op. Geheimen zijn veilig En wat gebeurt er nu eigenlijk met de vertrouwelijke stukken die we door de brievenbus in de afgesloten blauwe bakken stoppen? Staan Voorn en collega’s die stuk voor stuk door de versnipperaar te duwen? Gelukkig voor hen niet: de bakken worden volautomatisch geleegd in een verzegelde bak, die naar het verwerkingsbedrijf wordt vervoerd. Daar wordt er direct pap van gemaakt. Uw geheimen zijn veilig. Door de opbrengsten van het afval kan de VU het zich veroorloven om er zoveel afvalstromen op na te houden. Lang niet alle bedrijven scheiden hun afval in zo veel stromen, de meeste houden het bij papier, restafval en al het overige. De VU vindt echter dat zij meer moet doen dan dat en doordat sommige afvalstromen renderend zijn kan dat ook. Volume is daarbij belangrijk: de VU produceert genoeg om het voor SITA aantrekkelijk te maken om ons afval gescheiden op te halen. Voor twintig wijnflessen komt het bedrijf niet opdraven, voor een volle container glas eens in de drie maanden wel. Die borrels zijn dus best een goed idee.

Het cadeau van... Yvonne Kops ‘Experiment met het nieuwe werken’

Directeur bedrijfsvoering Rechten Yvonne Kops geeft de VU voor haar 130ste verjaardag iets waar ze al twee jaar aan werkt: een experiment. Haar faculteit verhuist eind december naar Initium, het nieuwe gebouw achter het Hoofdgebouw dat op 1 november is opgeleverd. Daar gaat men op een hele nieuwe manier werken. “Wij bieden de VU een goed experiment aan om te kijken hoe we in de toekomst

op de nieuwe campus kunnen werken.” Dat vraagt veel van de medewerkers, beseft Kops. Eigen kamers hebben die niet meer in Initium. Iedereen kiest ’s morgens een een- of tweepersoons werkkamer, ’s avonds moeten ze die weer leeg achterlaten. Hun spullen bewaren ze in hun eigen kast op de gang. Daarin kunnen ze maar een heel beperkte hoeveelheid boeken en papieren kwijt. Kops begrijpt dat mensen liever een eigen kamer houden met hun eigen sfeer, maar op die manier zou de faculteit snel weer uit het gebouw groeien. Omdat de kamers nu gemiddeld zestig procent van de tijd leeg staan, was flexibel werken de oplossing. Rechten steekt nu haar nek uit: “We doen iets heel nieuws, dus we moeten echt eerlijk kijken wat goed en wat minder goed werkt. Daar kan de hele universiteit straks van profiteren.”

16 ad rem


>Lentjes

>Griff

Studiekeuze moeilijk? Beroepskeuze al helemaal! Student-reporter Roos van Rijswijk heeft nog geen idee wat ze wil. Deze week loopt ze mee met een yogadocent. Ik ben niet zo stressbestendig, blijkt in een tentamenweek. Daarom besloot ik deze keer tussen de thermoskannen koffie, het uitstelgedrag en de hysterische huilbuien door: misschien moet ik iets heel relaxeds worden later. Yogadocent bijvoorbeeld! Dat ik nooit een yogales had gevolgd, mocht de pret niet drukken. Peter Hin begroet mij in spiritueel centrum de Roos waar je – even voor de liefhebber – ook de cursus ‘Sjamanistische dood’ kunt volgen. Aan Hin zelf is gelukkig niets sjamanistisch, laat staan dood. Het is gewoon een gezonde kerel die zichzelf toevallig in de knoop kan leggen en die lesgeeft aan 350 (!) mensen die graag even een moment van rust in hun week hebben. “Nee, ik ben niet zo zweverig. De tijd van zolderkamertjes, tenen lezen en wierook is echt wel voorbij in de yoga. Ik zou graag hebben dat yogadocent op den duur gewoon als normaal beroep wordt gezien.” Even later kijk ik naar mijn benen, die ik zo hoog mogelijk in de lucht moet steken. Ik doe ‘de kaars’. Ik wiebel een beetje. Volgens mij loop ik paars aan en ik kraak een beetje. Het doet zeer. Hin doet ook een kaars, maar klinkt zeer ontspannen: “voel die rug maar”, zegt hij met een rustige stem tegen zijn leerlingen. “Auw!” klinkt er. En: “ha, lekker!” Ik denk, naast aan spieren op plaatsen waar je ze niet verwacht, vooral aan mijn tentamens. Hin, die de namen van al zijn cursisten kent, runt - naast de vele lessen die hij geeft - zijn eigen opleiding voor yogadocenten (duur: vier jaar). “Ik vind als docent het werken met mensen ontzettend fijn. Ik ben ook opgeleid tot psychosociaal coach, dat zit echt in me. Het is nu even druk met de opleiding, maar er komt meer personeel. Dan kan ik me weer meer op het coachen focussen. En

>Tamara

M&C/SUZANNE DORRESTEIN

>Roos draait mee (21) wat meer ontspannen!”, vertelt hij. Na afloop van de les voel ik me verdacht flexibel. Fijn, als je mensen dat gevoel mee kunt geven. De volgende ochtend blijft de verwachte spierpijn uit. En ren ik, traditiegetrouw, panisch (doch soepel) rond om een verdwenen studieboek te vinden en in een zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk koffie te zetten. Ik wil nooit meer stress! Zouden de docenten die Hin opleidt weleens een tentamen moeten maken?

+ lekker soepel bewegen – doet wel even zeer

Roos snakt naar een beroep zonder stress

Sarah Deze week geen update van excellente werkomgevingen op de VU. Want nu zit ik weer even in Italië, alwaar ik bij mijn vriend logeer en me bezighoud met het slijmen bij Italiaanse professoren, schrijven, literatuuronderzoek en andere linkse hobby’s. Nu wil ik natuurlijk niet discrimineren, demoniseren en/of mezelf vergalopperen, maar Italië is toch best een apart land. Terwijl ik via nu.nl op de hoogte probeer te blijven van het Nederlandse gesteggel over Zweedse en Turkse paspoorten, hebben ze hier in Italië hun eigen brekend nieuws. Ze heet Sarah. Heette, moet ik zeggen, want Sarah is dood. Sarah was een blond (geverfd?) meisje van vijftien uit Avetrana, een gemeente van zevenduizend zielen in de provincie Tarente, vijftien kilometer van de plek waar ik op dit moment bivakkeer. Afgelopen zomer werd Sarah vermist. Haar moeder was live in Chi l’ha visto, een soort spektakelversie van Opsporing verzocht. Waar ze live te horen kreeg dat het lichaam van haar dochter was gevonden, gewurgd, en in een put gedumpt. Sindsdien heeft het onderzoek naar de moord op Sarah het Italiaanse nieuws volledig in zijn greep. Of althans het nieuws op de televisie, en in het huis van mijn schoonouders wordt er iedere dag om één uur geluncht met pasta, vlees, wijn, salade, fruit, koffie en het televisiejournaal. Wat kun je twee maanden na een moord nog dagelijks op het journaal te vertellen hebben? Er zijn twee verdachten gearresteerd. Daar zijn beelden van. Die worden iedere dag weer opnieuw uitgezonden. De put wordt gefilmd, alsof vastgesteld moet worden dat die nu echt leeg is. De familieleden van Sarah zijn geïnterviewd. De buren. De mensen in de straat. Alle zevenduizend inwoners van Avetrana zijn inmiddels op tv geweest. Als je in Avetrana een bar in loopt, is de kans groot dat je wordt aangesproken door een journalist die wil weten of je uit het dorp komt en of je weet wie Sarah vermoord heeft. Ik weet dat ik niet overdrijf, want het is me vorige week zelf overkomen. Het dorp barst uit zijn voegen van de journalisten, flitslichten, camera’s en geluidswagens. Het is een soort nationale dramaserie, met iedere dag een nieuwe aflevering, waarin niets gebeurt, maar waarnaar je toch blijft kijken. Mijn schoonvader geloofde me niet toen ik zei dat in Nederland niemand ooit van Sarah heeft gehoord. Bij ons gaat het nieuws over het verschil tussen Turken en Zweden, zei ik. Daar moest hij om lachen. Daphne Lentjes is archeoloog en werkt aan haar promotieonderzoek.

NIEUWS 2 > Psychologie en Rechten worden te populair > Nieuw rechteninstituut aan de Zuidas

Recommend Documents