JAARGANG 2 - NR4 - 12-2012
m e e N tis a Gr ee m
Het relatiemagazine van het Catharina Ziekenhuis
Nieuwe oplossingen voor enorme toename prostaatkanker Catharina Ziekenhuis gaat voor beste behandeling prostaatkanker
Meetbaar beter Catharina Hartcentrum geeft als eerste inzicht in uitkomsten behandelingen
50.000ste dotterbehandeling 50.000ste behandeling uitgevoerd in Catharina Ziekenhuis
Specifieke behandeling nodig voor hiv Catharina Ziekenhuis beschikt over een eigen hiv-behandelcentrum
Diny van Koesveld
Een beetje extra aandacht Dat verdient iedereen, vind ik. Daarom ben ik al 11 jaar vrijwilliger in het Catharina Ziekenhuis. Aandacht aan een ander geven is echt niet moeilijk. Een gesprek, een luisterend oor. En soms heel praktisch: samen naar de afspraak met de specialist, een taxi regelen, een kop koffie halen of een bloemetje in een vaas zetten. Het ziekenhuis is groot, patiënten zijn vaak wat zenuwachtig en niet iedereen kan terugvallen op familie of vrienden. Dat maakt ons werk zo waardevol. Want dat beetje extra aandacht kan veel verschil maken! Wilt u meer weten over vrijwilliger worden, kijk dan op www.catharinaziekenhuis.nl
Welkom
4
CATHARINA ZIEKENHUIS VERVULT BELANGRIJKE ACADEMISCHE REGIOFUNCTIE
6
UROLOOG EN HUISARTS WILLEN SAMEN DE BESTE ZORG LEVEREN
Colofon Catharina is een magazine voor relaties van het Catharina Ziekenhuis eN verschijnt vier keer per jaar. Het wordt verspreid in ons ziekenhuis en bij andere gezondheidsinstellingen. Oplage: 10.000
4 5 6
Academische regiofunctie
8
Wat zijn uw goede voornemens?
Op uw gezondheid! Uroloog en huisarts in gesprek
9 10
Kort nieuws
12 13
Kort nieuws
Meetbaar beter Kwaliteit van zorg zichtbaar
16
Zelf betalen? Zorg altijd voor een geldige verwijzing
14 15 16 17
Patiënt aan het woord
18 19
Handig om te weten
Redactie Marketing en Communicatie 040 - 239 8413. Catharina@ catharinaziekenhuis.nl Fotografie Audio Visuele Dienst
In dit nummer…
GOEDE PIJNBESTRIJDING, DAAR GA IK VOOR
Kort nieuws Profiel van een specialist Eerste IVF- baby 25 jaar geleden geboren in het Catharina Ziekenhuis
De verpleegkundig specialist
Opmaak & vormgeving credo.creatie Drukwerk DRUKKERIJ SNEP
17
EERSTE IVF-BABY NA 25 JAAR WEER TERUG IN HET CATHARINA ZIEKENHUIS
Rechten Catharina is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid gemaakt. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van de redactie.
Cover In Nederland wordt jaarlijks bij ruim tienduizend mannen prostaatkanker vastgesteld. Ruim 70 procent van hen is 65 jaar of ouder. Het Catharina Ziekenhuis is koploper als het gaat om de zorg rond een vergrote prostaat.
3
uitgelicht
Catharina Ziekenhuis vervult belangrijke ‘academische’ regiofunctie Het Catharina Ziekenhuis kan zich meten met de beste academische ziekenhuizen in Nederland. Zorgverzekeraars Nederland heeft een lijst samengesteld van ziekenhuizen die complexe medische ingrepen aanbieden. Daaruit blijkt dat het Catharina Ziekenhuis zeventien van de achttien complexe behandelingen uitvoert. Geen enkel ander niet-academisch ziekenhuis voert zoveel complexe operaties uit.
“Het Catharina Ziekenhuis vervult daarmee een ‘academische’ functie in de regio”, aldus voorzitter Piet Batenburg van de Raad van Bestuur van het Catharina Ziekenhuis. “Ziekenhuizen uit de hele regio verwijzen patiënten die moeilijke ingrepen moeten ondergaan door naar ons. Na zo’n ingreep gaat de patiënt vaak terug naar zijn of haar eigen vertrouwde ziekenhuis. Die hechte samenwerking met de andere ziekenhuizen in de regio maakt het voor ons ziekenhuis mogelijk complexe operaties te blijven doen.”
Nieuwe behandeltechnieken Als topklinisch ziekenhuis is het Catharina Ziekenhuis bovendien een groot opleidingscentrum voor artsen en verpleegkundigen. Landelijk speelt het ziekenhuis een belangrijke rol als het gaat om onderzoek en ontwikkeling van nieuwe behandeltechnieken. 4
Batenburg: “Het Catharina Ziekenhuis heeft een innovatief karakter. Altijd al gehad. Onze positie op deze lijst is dan ook een enorm compliment aan onze medisch specialisten. Hieruit blijkt hun kwaliteit en gedrevenheid. Het is bijzonder te zien dat we evenveel complexe operaties uitvoeren als enkele universitaire ziekenhuizen. Want alleen het Universitair Medisch Centrum Groningen, het Academisch Ziekenhuis Leiden, het UMC St. Radboud in Nijmegen, het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en het Universitair Medisch Centrum in Utrecht voeren net als het Catharina Ziekenhuis zeventien van de achttien complexe ingrepen uit.” Meer informatie: www.minimumkwaliteitsnormen.nl
Op uw gezondheid!
gezond
Voorkomen is beter dan genezen
Goed voorbereid op wintersport Kijkt u er ook al zo naar uit? Lekker op wintersport. Met een goede conditie zult u er nog meer van kunnen genieten èn heeft u minder kans op blessures. Knieën moeten heel wat klappen opvangen als de pistes een beetje hobbelig zijn, de bovenbenen zijn nodig voor de kracht en de rug moet soepel zijn om lekker voort te kunnen bewegen en om goed in balans te blijven. Die spieren kunt u allemaal trainen met gerichte oefeningen. Zorg er ook voor dat u voldoende bent uitgerust als u de latten onderbindt. Wie moe is, loopt het risico om te vallen en dus om blessures op te lopen. Een goede conditie en soepele spieren en gewrichten zijn dan ook echt belangrijk om lekker te kunnen genieten van de wintersport. Meer informatie kunt u vinden bij de diverse gezondheidscentra en sportscholen
Tip voor de winter:
Blijf in beweging Veel mensen bewegen in de winter minder dan in de zomer. Lopen in de kou vindt lang niet iedereen aantrekkelijk en een stuk fietsen is ook niet aan te raden als er sneeuw of ijs ligt. Weet u wat een goede sport is voor de winter? Zwemmen. Door twee keer per week te zwemmen houdt u spieren en gewrichten soepel en blijft u in goede conditie.
Meer grip op sneeuw en ijs Winter betekent: kans op sneeuw en gladheid. Om ongelukken te voorkomen is het raadzaam u goed voor te bereiden. Als u veilig door de sneeuw of over gladde wegen wilt lopen, zijn sneeuwijzers of antislipnoppen een uitkomst. U kunt ze eenvoudig onder uw schoenen bevestigen. Zorg dat u ze bij u heeft, zodat u niet voor vervelende of zelfs gevaarlijke verrassingen komt te staan. De sneeuwijzers en antislipnoppen zijn bij diverse winkels verkrijgbaar.
5
DE HUISARTS
‘Onze samenwerking is hecht. Ik kan vrijwel altijd bij hem terecht’ In Nederland worden per jaar bij meer dan 10.000 mannen prostaatkanker vastgesteld. Ruim 70 procent van hen is 65 jaar of ouder. Doordat Nederland vergrijst en doordat deze vorm van kanker steeds sneller wordt ontdekt, verwacht uroloog Evert Koldewijn een grote toename de komende jaren, tot ongeveer 17.000 in 2020. Samen met huisarts Martien Kroon wil hij de beste zorg leveren aan zijn patiënten.
Martien Kroon, huisarts
6
“We hebben een goed team in het Catharina Ziekenhuis, met urologen, radiotherapeuten en artsassistenten. Met elkaar kunnen we heel wat werk verzetten”, zegt Evert Koldewijn. “Er komt een grote golf ouderen aan in Brabant en daardoor ook een enorme toename van het aantal mannen met prostaatkanker. Gezien de kosten bekijken we of de huisarts een deel van de nabehandelingen kan doen. Voor de patiënt is het bovendien prettig om gezien te worden door de eigen huisarts.” Vanaf februari gaat Koldewijn in een werkgroep met urologen en huisartsen onderzoeken welke patiënten met prostaatkanker na behandeling terug kunnen naar de huisarts. Dat zal een kleine groep zijn, en bovendien moet de huisarts daartoe bereid zijn en de juiste kennis en vaardigheden hebben. Martien Kroon, huisarts in Son: “De nazorg kunnen wij bij een deel van de patiënten zelf doen in onze praktijk. Mocht ik tegen dingen aanlopen waar ik niet voldoende kennis van of ervaring mee heb, dan bel ik Evert. Onze samenwerking is hecht. Ik kan vrijwel altijd bij hem terecht. Laatst had ik een dringende vraag, die hij beantwoordde terwijl hij aan het opereren was!”
De prostaat is een klier, zo groot als een kastanje, en zit onder de blaas. Veel mannen krijgen, als ze ouder worden, moeite met plassen. Een vergrote prostaat kan een oorzaak zijn voor deze klachten. Dit wordt ook wel BPH genoemd: Benigne Prostaat Hyperplasie. De vergroting is in dit geval goedaardig; hierbij is dus geen sprake van kanker. Het Catharina Ziekenhuis is koploper als het gaat om de zorg rond een vergrote prostaat. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond.
Eén lijn trekken De samenwerking is volgens huisarts en specialist zeker bij prostaatkanker heel belangrijk. Bij de meeste mannen wordt de prostaat na het veertigste jaar langzaam groter. Kroon: “Goedaardige vergrotingen leiden op den duur tot klachten terwijl prostaatkanker in het prille stadium zelden klachten geeft. Prostaatkanker komt vaak toevallig aan het licht bij een medische keuring. Bij een deel van de mannen is een operatie noodzakelijk, maar bij een deel niet. Dan moet je als arts zeggen: ‘Meneer, u heeft prostaatkanker, maar we hoeven er niets aan te doen. Wil je de ongerustheid wegnemen bij de patiënt, dan is het belangrijk om dit goed toe te lichten en om als huisarts en specialist één lijn te trekken.” Samenwerking Canisius ziekenhuis Is een operatie wel noodzakelijk, dan kan dit sinds kort ook met robottechnologie. Koldewijn: “Patiënten vragen daar zelf om. Samen met het Canisius ziekenhuis in Nijmegen gaan wij binnenkort robotoperaties uitvoeren in Nijmegen, de zogenaamde Da Vinci robot prostatectomie. Onze patiënten komen daarna weer in behandeling in ons ziekenhuis. Of ze gaan terug naar hun huisarts.” Kroon: “De uroloog kan via de robotarmen zeer secuur opereren. Dit leidt tot minder nadelen voor de patiënt (red. minder bloedverlies en minder risico op complicaties)”. Meer informatie: Urologie Telefoon: 040 - 239 7040
Evert Koldewijn, uroloog
7
wat doet u hier?
Wat zijn uw goede voornemens voor 2013? Luc van Eijk (14 jaar) en zijn vader Kees
Kampioen worden
Luc: “Kampioen worden met ons voetbalteam, de C5 van Rhode uit St. Oedenrode. We winnen bijna nooit, dus dat zou geweldig zijn. Ook voor mijn vader, hij is onze coach.” Kees: “Ja, een ambitieus voornemen van Luc. Het zou mooi zijn, maar nu hebben we het ook heel leuk met elkaar, hoor. Persoonlijk heb ik een ander voornemen: minder zeurderig zijn. Onze maatschappij wordt steeds ‘klageriger’ en daar wil ik niet in meegaan. Laten we positief blijven. Ik wil trouwens nog wel zeggen dat ik heel blij ben met dit ziekenhuis. Nu zijn we hier voor Luc, maar tien jaar geleden heb ik een openhartoperatie ondergaan met drie bypasses. Goed dat dit soort mooie ziekenhuizen er zijn!”.
8
Germaine Besse en haar moeder Wilma Besse
Genieten van elkaar
Wilma: “Gezond blijven, dat is mijn grootste wens. Ik hoop nog een aantal jaren in goede gezondheid van het leven te genieten, nu samen met mijn dochter.” Germaine: “Veertig jaar lang heb ik mijn moeder nauwelijks gezien. Ik woonde in Israël, waar mijn drie kinderen nog studeren. Speciaal voor mijn moeder ben ik terug naar Nederland gekomen, omdat de ouderenzorg zo slecht is hier. Ik ben mijn eigen privébedrijf gestart om ouderen de kans te geven respectvol oud te worden en zelf de zorg te kunnen kiezen die zij nodig hebben. Ik geniet dat ik nu bij mijn moeder woon en voor haar kan zorgen. Mijn goede voornemen is dus vooral: genieten.”
Sahar
Goede gezondheid
Sahar komt net terug van een controleafspraak in het ziekenhuis en heeft goed nieuws gekregen van de specialist. “Zes maanden geleden kreeg ik klachten. Het was niet meteen duidelijk waar die klachten vandaan kwamen. De artsen bleven net zo lang zoeken, tot ze de oorzaak vonden. Ik ben heel blij met de zorg in het Catharina Ziekenhuis. Voor het nieuwe jaar heb ik heel wat plannen, voor mijzelf en mijn kinderen. Toch vind ik een goede gezondheid het allerbelangrijkste.”
Nihan en Mete Berk (8 maanden)
Nog een kindje krijgen
“Ik zou in 2013 heel graag nog een kindje krijgen. Ik geniet van Mete Berk. Hij is heel makkelijk, slaapt goed, drinkt goed. De zwangerschap was een mooie tijd en de bevalling hier in het ziekenhuis ging ook prima. Een broertje of zusje voor Mete Berk zou heel welkom zijn!”
Ziekenhuizen organiseren beurs ‘Duizend Borsten’
kort nieuws
De mammacare-teams van zes ziekenhuizen in Noord-Brabant organiseerden op woensdag 31 oktober in het Evoluon in Eindhoven de beurs ‘Duizend Borsten’. Ruim duizend mensen bezochten de beurs: borstkankerpatiënten, maar ook familie, vrienden, buren, collega’s en andere belangstellenden. Duizend Borsten is een informatieve ‘entertainmentbeurs’; naast informatie waren er diverse workshops, modeshows, lezingen en stands. Olympisch Kampioen Maarten der Weijden gaf een presentatie over ‘Hoe om te gaan met tegenslag’. Schrijver Kluun vertelde over ‘de borst van de man’ en schrijfster van het boek ‘Meisje met de 9 pruiken’, Sophie van der Stap vertelde haar persoonlijke verhaal. Professionele fotografen maakten bijzondere portretten die de bezoekers gratis thuisgestuurd kregen. De beurs wordt sinds 2010 jaarlijks in oktober georganiseerd op verschillende locaties in het land. Meer informatie: www.duizendborsten.nl
Bloedprikken kan tot 20.00 uur
Catharina Ziekenhuis wil patiëntenzorg in Paramaribo verbeteren
Bloedprikken of urine inleveren kan van 2 januari tot en met 28 juni 2013 bij ons ook in de avond. De polikliniek Bloedafname is dan van maandag tot en met vrijdag geopend van 08.00 - 20.00 uur, met uitzondering van de feestdagen. We hopen met de langere openingstijden patiënten van dienst te zijn die overdag andere verplichtingen hebben. Dit proberen we 6 maanden uit.
Het Catharina Ziekenhuis heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het St. Vincentius ziekenhuis in Paramaribo. Door middel van uitwisselingsprojecten wil het Catharina Ziekenhuis de patiëntenzorg in Paramaribo verbeteren. Eerder al werd een ziekenhuis in Haïti ondersteund en op dit moment is het ziekenhuis ook nog actief in Nickerie (Suriname). Het benodigde geld voor de projecten komt onder meer van donaties en van de medewerkers van het ziekenhuis zelf. Meer informatie: www.catharinaziekenhuis.nl onder het kopje ‘Laatste nieuws’
9
uitgelicht
Catharina Hartcentrum maakt als eerste in Nederland kwaliteit van zorg zichtbaar 10
Op initiatief van het Catharina Ziekenhuis en in samenwerking met het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht en Nieuwegein, geven de cardiologen en cardiothoracaal chirurgen als eersten in Nederland inzicht in de uitkomsten van hun behandelingen. “Deze aanpak vergroot onze inzichten en daardoor kunnen we de kwaliteit van zorg nog verder verbeteren.” Aan het woord is Dennis van Veghel, manager Cardiologie en Cardiothoracale Chirurgie in het Catharina Ziekenhuis en projectleider Meetbaar Beter. Dat is de naam van het nieuwe systeem waarmee de cardiologen en cardiothoracaal chirurgen meten wat het effect is van bepaalde ingrepen op onder meer de kwaliteit van leven van de patiënt. Bijvoorbeeld: hoe vaak is een heropname nodig na een dotterbehandeling? En heel specifiek: hoe vaak is dat bij mensen die eerder al een hartinfarct hebben gehad, of die diabetes hebben? Van Veghel: “Dit geeft ons nieuwe inzichten. We maken die gegevens ook inzichtelijk voor onze patiënten, zodat zij zien wat zij van een behandeling mogen verwachten en hoe wij onze zorg blijven verbeteren.”
Toegevoegde waarde Bijzonder is dat alle veertig betrokken specialisten tekenden voor Meetbaar Beter. “Zij hebben er vertrouwen in dat zij goed werk leveren en willen waar mogelijk de kwaliteit verbeteren.” Van Veghel benadrukt dat het niet de bedoeling is scores van verschillende ziekenhuizen of hartcentra te vergelijken. “Dat is ook niet eenvoudig, want elke patiënt heeft specifieke ‘patiëntkenmerken’ die meewegen. Een acute dotterbehandeling is nu eenmaal risicovoller dan een planbare en bij een patiënt die niet eerder een hartinfarct heeft gehad zijn de lange termijnverwachtingen beter dan wanneer er al eerder een hartinfarct is geweest. Je kunt zonder aanvullende informatie niet zinvol spreken over ruwe sterftecijfers. Dat is ook niet ons doel. Het gaat ons er echt om onze inzichten te vergroten, daar transparant over te zijn, en zo toegevoegde waarde te leveren voor onze patiënten:
Wat kan een patiënt verwachten en hoe kunnen we de resultaten verbeteren?”
Toekomstperspectief Vooralsnog richt Meetbaar Beter zich op de behandeling van kransslagaderlijden en dan met name de dotterbehandeling en bypass operaties. De komende jaren wordt Meetbaar Beter verder doorontwikkeld naar andere veelvoorkomende ziektebeelden en ingrepen binnen de hartcentra. Diverse grote andere hartcentra in Nederland hebben serieuze belangstelling getoond om deel te gaan nemen aan Meetbaar Beter. Als het aan de initiatiefnemers ligt mogen alle hartcentra aansluiten.
Meetbaar Beter In samenwerking met The Decision Group hebben het Catharina Ziekenhuis en het St. Antonius Ziekenhuis een methode ontwikkeld die is toegepast binnen Meetbaar Beter. Met deze methode worden niet alleen de medische uitkomsten gemeten, maar ook de gezondheidswinst op langere termijn en de kwaliteit van leven na een ingreep. Tegelijkertijd geven de uitkomsten nieuwe inzichten op basis waarvan artsen de zorg voor de patiënt verder kunnen verbeteren. De methodiek en de uitkomstindicatoren van Meetbaar Beter zijn gevalideerd door een internationale wetenschappelijke adviesraad. Daarnaast is afstemming gezocht bij een klankbordgroep met daarin vertegenwoordigd de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), het ministerie van VWS, de Hart&Vaatgroep alsmede de grootste zorgverzekeraars in Nederland.
Meer informatie: www.meetbaarbeter.com
11
kort nieuws
Catharina Ziekenhuis geselecteerd als kwaliteitsziekenhuis Het Catharina Ziekenhuis heeft van verzekeraar Achmea het predicaat kwaliteitsziekenhuis gekregen voor de behandelingen van ‘dikke darmkanker’ en ‘de zorg na een beroerte’. Achmea heeft alle Nederlandse ziekenhuizen met elkaar vergeleken wat betreft zorginhoud, toegankelijkheid en patiëntgerichtheid. Het gaat hierbij om zaken als de snelheid waarop iemand in een acute situatie geholpen wordt, het wegblijven van complicaties na een behandeling, de ervaringen van de patiënt, de wachttijden en het naleven van richtlijnen en protocollen. De ziekenhuizen die goed scoren op deze punten zijn benoemd tot kwaliteitsziekenhuis zodat zo veel mogelijk mensen een keuze kunnen maken voor deze beste ziekenhuizen. Meer informatie: www.catharinaziekenhuis.nl
Donorweek 2012: mooi resultaat!
50.000ste dotterbehandeling in Catharina Ziekenhuis
Met een mooi resultaat hebben medewerkers van het Catharina Ziekenhuis de nationale Donorweek afgesloten. Maar liefst 171 mensen hebben zich geregistreerd bij de donorstand in de hal naar de poliklinieken. Dit zijn er 120 meer dan vorig jaar. Veel geïnteresseerden bezochten de stand om antwoord te krijgen op hun vragen. In totaal zijn er circa 900 donorregistratieformulieren meegegeven.
Bent u al donor? Registreren kan ook nu nog, via www.jaofnee.nl. Voor meer informatie over orgaan-en weefseldonatie kunt u terecht bij onze donatiecoördinator Jacqueline van Dongen: jacqueline.v.dongen @catharinaziekenhuis.nl, of 040 - 239 95 56.
Het Catharina Ziekenhuis heeft haar 50.000ste dotterbehandeling uitgevoerd. Het ziekenhuis was in september 1980 het tweede ziekenhuis van Nederland dat deze behandeling aanbood. Een dotterbehandeling duurde toen nog een halve dag. Nu staat er gemiddeld minder dan een uur voor. Het Catharina Ziekenhuis voert per dag acht tot tien dotterbehandelingen uit; op jaarbasis zijn dat meer dan 3.000 verrichtingen. Daarmee is het Catharina Ziekenhuis veruit het grootste hartcentrum van Nederland. Door de expertise en ervaring die de specialisten hebben dankzij de grote patiëntenaantallen is optimale kwaliteit en veiligheid van de dotterbehandelingen maximaal gewaarborgd. Meer informatie: Cardiologie Telefoon: 040 - 239 70 00
12
Een behandeling in het ziekenhuis?
UITGELICHT
Zorg altijd voor een geldige verwijzing
Komt u voor een behandeling in het Catharina Ziekenhuis? Dan zou het heel vervelend zijn als u de kosten daarvoor zelf moet betalen. Wanneer u een geldige verwijzing van een huisarts, verloskundige of een medisch specialist heeft, hoeft dat ook niet. Dan kunnen wij de zorgkosten declareren bij uw zorgverzekeraar. Als u beschikt over een geldige verwijzing, valt de zorg die u krijgt in een ziekenhuis onder de wet Zorgverzekering. Wij adviseren u dan ook om voorafgaand aan het bezoek aan het ziekenhuis, altijd eerst langs te gaan bij uw huisarts, verloskundige of uw medisch specialist. Zij kunnen u het beste adviseren en besluiten of, en welke doorverwijzing nodig is. Daarmee voorkomt u dat u zelf moet betalen voor uw zorg.
• specialist ouderengeneeskunde/verpleeghuisarts, • jeugd(gezondheidszorg)arts; alleen verwijzing naar kinderarts, oogarts of orthopeed • c onsultatiebureau-arts; alleen verwijzing naar kinderarts, oogarts of orthopeed • bedrijfsarts, • tandarts voor kaakchirurgische behandeling, • optometrist voor verwijzing naar oogarts.
Spoedeisende hulp Voor spoedeisende hulp is een uitzondering gemaakt. Als u medisch niet in staat was vooraf een huisarts of verloskundige te raadplegen, valt deze zorg gewoon onder uw zorgverzekering en declareert het Catharina Ziekenhuis bij uw zorgverzekeraar.
Als u geen verwijzing heeft, gelden dezelfde regels als bij een patiënt die niet verzekerd is. U betaalt dan een voorschot, voorafgaand aan uw bezoek aan de arts. Na de behandeling krijgt u de eindafrekening thuis gestuurd.
Verwijzers Soms worden verwijzingen door andere artsen ook geaccepteerd door zorgverzekeraars. Dit is per maatschappij verschillend; raadpleeg daarom altijd vooraf uw polisvoorwaarden. In de meeste gevallen worden de volgende artsen ook geaccepteerd als verwijzer: • arts verstandelijk gehandicapten,
Toch een verwijzing Als u kunt aantonen dat u alsnog een verwijzing van uw huisarts of verloskundige heeft gekregen, stort het Catharina Ziekenhuis de door u betaalde voorschotten terug. Hiervoor kunt u tijdens kantooruren terecht bij de Debiteurenadministratie. Meer informatie: Debiteurenadministratie Catharina Ziekenhuis Telefoon: 040 - 239 89 43 13
Patiënt aan het woord
‘ Ik wil het taboe rond hiv doorbreken’
Links: Betsy Korsten, rechts: Suzanne de Munnik
Twee maanden lang had Elise (24) koorts, een hoge bloeddruk en voelde zich erg ziek. Het hiv-virus bleek de boosdoener. Nu, twee jaar later, komt Elise met haar verhaal naar buiten. “Het taboe moet doorbroken worden, want hiv kan echt iedereen overkomen. Mijn advies: laat je testen. Met goede medicatie kun je honderd worden.” “Ik schrok enorm, dacht dat ik snel dood zou gaan toen ik hoorde dat ik hiv-positief was”, zegt Elise. “In het Catharina Ziekenhuis werd me meteen duidelijk gemaakt dat ik behandeld kon worden. Je kunt het virus namelijk onderdrukken als je er op tijd bij bent, en dat was ik gelukkig. Met de juiste medicijnen wordt hiv dan geen aids. Het verraderlijke is dat sommige mensen pas na vijftien jaar klachten krijgen. Ik wil dan ook iedereen die ooit onveilige seks heeft gehad oproepen om zo snel mogelijk een hiv-test te doen.”
Steun Elise is heel blij met de steun van hiv-verpleegkundige Betsy Korsten, die samen met haar collega Suzanne de Munnik al twaalf jaar lang fulltime hiv-patiënten begeleidt in het Catharina Ziekenhuis. “Betsy stelde me gerust en gaf goede uitleg. Na het eerste gesprek met haar was het alsof er duizend kilo van me afviel. Betsy gaf me het gevoel: samen komen 14
we er wel. En dat is ook zo. We zijn nu twee jaar verder, ik neem dagelijks drie tabletten en ik voel me goed. Absoluut niet ziek. Ik besef dat ik chronisch ziek ben, maar klachten heb ik niet.”
Testweek “Er zijn zoveel vooroordelen over hiv”, zegt hiv-verpleegkundige Betsy. “Nee, het is geen homoziekte en nee, het zijn niet alleen prostituées en junks die hiv krijgen. Junks kunnen hun gebruikte naalden inruilen en prostituées worden begeleid door de GGD. Het zijn veel meer jonge vrouwen, zoals Elise. Vaak denken mensen na verloop van tijd dat het wel goed zit in hun relatie en dat ze daarom niet meer veilig hoeven vrijen. Zeker als je verliefd bent, besef je de risico’s niet. Daarom hebben we begin december de testweek gedaan in het Catharina Ziekenhuis (zie kader, red.). Zodat iedereen die twijfelt zich kan laten testen en bij besmetting zo snel mogelijk behandeld kan worden.”
Gratis sneltest hiv in het Catharina Ziekenhuis In Nederland zijn 19.000 mensen geregistreerd met hiv. Jaarlijks komen daar 1.100 mensen bij. Vier op de tien mensen die geïnfecteerd zijn met het hiv-virus, weten dat zelf niet. Dit was aanleiding om in de week rond Wereldaidsdag een gratis en anonieme sneltest aan te bieden in het Catharina Ziekenhuis. Het hiv-behandelcentrum van het Catharina Ziekenhuis is sinds 2002 een van de 26 hiv- behandelcentra van Nederland. Hiv mag alleen in deze centra behandeld worden, omdat de behandeling specifieke expertise vereist. Meer informatie: Inwendige geneeskunde Telefoon: 040 - 239 72 20
Catharina Ziekenhuis winnaar Patiëntveiligheid Award 2012 Het Catharina Ziekenhuis heeft de Patiëntveiligheid Award 2012 gewonnen. Het project ‘In het geweer tegen medicatiefouten: implementatie en borging van een medicatie-VMS’ kreeg de meeste stemmen. Dankzij het project is het aantal medicatiefouten in het ziekenhuis aantoonbaar afgenomen. De jaarlijkse Nationale Patiëntveiligheid Award wordt uitgereikt aan het initiatief dat concreet en meetbaar meehelpt aan het voorkomen van schade. Zoals bijvoorbeeld schade door verkeerde medicatie. Het ziekenhuis heeft een systeem opgezet waarmee medicatiefouten aantoonbaar verminderen. Ziekenhuisapotheker dr. Robert ten Broeke is trots op de eerste resultaten: “Na invoering van het systeem is het aantal medicatieincidenten op de afdeling Algemene Chirurgie van ons ziekenhuis met 32 procent gedaald!” Met het prijswinnende medicatiesysteem, dat door elk ziekenhuis te gebruiken is, levert het Catharina Ziekenhuis een heel belangrijke bijdrage aan veiligere zorg voor patiënten in Nederland. Meer informatie: www.catharinaziekenhuis.nl
kort nieuws
Amerikaanse hoogleraar traint Catharina uroloog Op 22 oktober bezocht prof. dr. Steve Wilson het Catharina Ziekenhuis. Hij is voormalig hoogleraar aan de Universiteit van Arkansas in de VS en een autoriteit op het gebied van penisprotheses. Samen met het Haga ziekenhuis in Den Haag en het St Radboud ziekenhuis in Nijmegen worden er in het Catharina Ziekenhuis de meeste penisprotheses geplaatst van Nederland. Het streven naar minder infectiegevoelige protheses en verbeterde pomp- en ballonmechanismen hebben geleid tot de ontwikkeling van nieuwere modellen. Aangezien het Catharina Ziekenhuis altijd op zoek is naar verbeteringen heeft Eric Vrijhof, uroloog in het Catharina Ziekenhuis aan dr. Wilson gevraagd een demonstratie te geven van deze nieuwere modellen en de urologen uit de drie ziekenhuizen bij te scholen.
Van links naar rechts: Dr Rene Kropman (Haga ziekenhuis), Dr Kathleen D’Hauwers (St Radboud ziekenhuis), Prof Steve Wilson en Dr Eric Vrijhof (Catharina Ziekenhuis)
Meer informatie: Urologie Telefoon: 040 - 239 70 40
Van 130 naar 60 kilo
Ooit woog ze 130 kilo en toen het besef kwam dat ze echt ziek was, veranderde dat het leven van Marieke Kools. Na een maagoperatie in het Catharina Ziekenhuis besloot ze veel te gaan sporten en dat resulteerde in een gewichtsverlies van ruim 60 kilo. Zondag 14 oktober 2012 liep ze de halve marathon van Eindhoven. Saillant detail: Marieke Kools is obesitasverpleegkundige in het Catharina Ziekenhuis en staat dagelijks in contact met mensen die continu strijden tegen overgewicht. Meer informatie: Onbesitascentrum Telefoon: 040 - 239 98 50 15
Profiel van een specialist
‘Goede pijnbestrijding, daar ga ik voor’ Pijn lijden is niet acceptabel voor Gaël Smits, spoedeisende hulp arts in het Catharina Ziekenhuis. Pijnbestrijding is dan ook zijn aandachtsgebied geworden. Hij introduceerde nieuwe technieken zoals een morfineachtige neusspray. Zijn drive: “Pijn lijden is onnodig.”
Smits was een van de eerste spoedeisende hulp artsen in Nederland. Nog niet zo lang geleden werd de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) bemand door een arts-assistent, die vaak weinig ervaring had. De komst van SEH-artsen heeft de patiëntenzorg op de SEH sterk veranderd. Smits: “De eerste opvang in het eerste uur is essentieel. Wij denken breed: als iemand bijvoorbeeld binnenkomt met pijn op de borst denk ik niet aan hartklachten alleen. Pijn op de borst kan veel oorzaken hebben. Dankzij de brede opleiding, en dankzij tien jaar werkervaring ben ik in staat snel een diagnose te stellen, beslissingen te nemen en hulp op te starten. Dat is het beste voor de patiënt.”
Vernieuwingen Speciale aandacht heeft Smits voor pijnbestrijding en sedatie (slaapmedicatie, red.). “Ik zag dat mensen meer pijn leden, dan in mijn ogen noodzakelijk was. Een kind dat even moest ‘doorbijten’ bij het zetten van een botbreuk, is voor mij niet acceptabel. Net zo min als volwassenen die een veel te lage dosering morfine krijgen. Ik ben heel blij dat het Catharina Ziekenhuis open staat voor vernieuwingen. Zo gebruiken we nu al een jaar een morfineachtige neusspray bij kinderen. Dit werkt heel goed; binnen enkele minuten zie je een kind 16
dat overstuur was, helemaal rustig worden. Sinds twee maanden hebben we ook een spray die geconcentreerd genoeg is voor volwassenen. Ook zetten wij geen injectie met pijnbestrijding meer in de bovenbeenspier, maar geven een infuus. Dat werkt veel sneller. Wat betreft sedatie: “we hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in scholing van onze artsen. Hierdoor kunnen zij sedatie op een zeer veilige manier toepassen bij meer patiënten. Bijvoorbeeld bij een heup die uit de kom is of bij het insnijden van een abces (ontstekingen met pus, red.). We brengen de patiënten in een bepaalde slaaptoestand, waarbij ze heel afwezig reageren, maar zich later totaal niets van de ingreep herinneren.”
Handen en verstand Smits ziet nog volop uitdagingen. Naast zijn fulltime baan in het Catharina Ziekenhuis geeft hij les over pijnbestrijding en sedatie, werkt hij regelmatig een dag op de ambulance om ‘feeling te houden met de spoedzorg buiten het ziekenhuis’, speelt hij als saxofonist in twee bands en is hij vader van twee jonge kinderen. “Vroeger wilde ik iets met mijn handen doen én met mijn verstand: daar krijg ik als spoedeisende hulp arts in het Catharina Ziekenhuis alle ruimte voor.”
gedreven door het leven
Eerste IVF-baby 25 jaar geleden geboren in Catharina Ziekenhuis 25 jaar geleden zag de eerste IVF-baby het levenslicht in het Catharina Ziekenhuis. Of beter gezegd: baby’s. Want op 22 mei 1988 zijn Bart en Anoek van der Leest geboren. Hun moeder Jacqueline was de eerste vrouw die via de toen nog nieuwe vruchtbaarheidsbehandeling - In Vitro Fertilisatie – een tweeling kreeg. “Geweldig, wat waren wij blij! Zonder dokter Van Dop had ik die twee nooit gekregen.” Gynaecoloog Peter van Dop bracht deze nieuwe techniek namelijk naar Eindhoven. Hij herinnert zich de allereerste baby’s nog goed. “Bij de derde poging hadden we succes. Bij onze Franse collega’s lukte het pas na 115 pogingen en die zwangerschap liep uit op een miskraam. Bij ons werd een gezonde tweeling geboren, geweldig!”. Ook moeder Jacqueline was blij: “Via de reguliere weg lukte het ons niet zwanger te worden. Juist in die tijd was dr. Van Dop bezig met het opzetten van een IVF-kliniek. De artsen hebben mij zo goed begeleid dat ik het geen enkel moment spannend of eng vond, ook al was ik was een van de eerste patiënten. Dr. Van Dop is laatst bij mij thuis geweest ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de kliniek; dat vond ik veel spannender!”.
Pionieren 25 jaar geleden zag de behandeling er compleet anders uit dan
tegenwoordig. Van Dop: “Bij mijn aanstelling in Eindhoven had ik één voorwaarde: ik wilde hier een IVF-kliniek starten. Dat mocht, maar er was nog helemaal niets. Het was echt pionieren. We zijn op zoek gegaan naar de benodigde apparatuur en de juiste mensen en hebben vervolgens een bezemkast ingericht als fertiliteitslaboratorium.” De eerste patiënten moesten volledig onder narcose en Van Dop isoleerde via een kijkoperatie de eicellen. Het laboratorium bevond zich op de 11de etage, de OK op de eerste. Een steriele ‘kar’ reed op en neer tussen de afdelingen. “Onvoorstelbaar”, vindt Minouche van Rumste, die de functie van Van Dop heeft overgenomen na zijn pensioen in 2011. “We hebben nu een modern laboratorium en IVF gebeurt poliklinisch, via een inwendige echo. Geen narcose, geen operatie, maar een vaginale ingreep. En we zijn inmiddels in staat om ook via andere technieken
de kinderwens te vervullen, zoals kunstmatige insemimatie, sperma injectie en het vitrificeren van eicellen, een nieuwe techniek om eicellen in te vriezen.”
1.100 vruchtbaarheidsbehandelingen per jaar
Het Catharina Ziekenhuis was het derde ziekenhuis in Nederland waar IVF werd toegepast en het tweede niet-academische ziekenhuis. Nog altijd is het IVF centrum het enige in de regio Zuidoost Brabant. Jaarlijks worden 1.100 vruchtbaarheidsbehandelingen uitgevoerd en het slagingspercentage is hoog: 30 procent per embryoterugplaatsing. Het Catharina Ziekenhuis behoort daarmee tot de koplopers. Meer informatie: IVF-centrum Telefoon: 040 - 239 71 00 17
Handig om te weten
Bezoekadres Michelangelolaan 2 5623 EJ Eindhoven Postadres Catharina Ziekenhuis Postbus 1350 5602 ZA Eindhoven Algemeen telefoonnummer 040 - 239 91 11 Bezoektijden Dagelijks van 13.30 tot 14.15 uur en van 18.45 tot 19.45 uur. Bezoekersrestaurant Maandag t/m vrijdag: 07.30 tot 20.30 uur. Zaterdag en zondag: 12.00 tot 20.00 uur.
Ponsplaatje Bij de Patiëntenregistratie in de centrale hal kunt u een (nieuw) ponsplaatje laten maken. Neem hiervoor een bewijs van inschrijving van uw zorgverzekeraar en een legitimatiebewijs mee.
Spoedpost Catharina ‘s Avonds, ‘s nachts en in het weekend kunt u bij onze Spoedpost terecht voor dringende medische zorg. Locatie: achterzijde ziekenhuis (Churchillaan). Telefoon: 0900 - 8861 (10 ct/minuut).
Parkeerabonnement Komt u vaker in het ziekenhuis? Dan kunt u bij de receptie een persoonlijk parkeerabonnement kopen. Dit kost € 35,- per jaar.
Patiëntenvoorlichting Voor extra informatie over ziekten, onderzoeken en behandelingen. Locatie: route 21. Telefoon: 040 - 239 84 13 E-mail: patienten.voorlichting@ catharinaziekenhuis.nl.
Bloedprikken Maandag t/m vrijdag: 08.00 tot 20.00 uur. U kunt zonder afspraak terecht. Locatie: route 66.
Agenda Informatie-ochtend voor mensen met trombose Donderdag 17 januari 2013, van 09.00 tot 10.45 uur Donderdag 21 februari 2013, van 09.00 tot 10.45 uur Thema-avond ‘Bevallen in het ziekenhuis’ Donderdag 10 januari 2013, van 19.30 tot 21.30 uur Informatiebijeenkomst ‘Stoppen met roken’ Woensdag 9 januari 2013, van 10.00 tot 11.30 uur Woensdag 6 februari 2013, van 10.00 tot 11.30 uur Woensdag 6 maart 2013, van 10.00 tot 11.30 uur Informatie-avond ‘Ooglaseren’ Woensdag 23 januari 2013, van 20.00 tot 22.00 uur Dinsdag 5 maart 2013, van 20.00 tot 22.00 uur
Ga voor meer informatie en aanmelden naar www.catharinaziekenhuis.nl/evenementen
18
Patiëntenbelangen Voor het opvragen van uw medisch dossier of het bespreken van een klacht. Locatie: route 16. Telefoon: 040 - 239 84 10 Cliëntenraad Belangenbehartiging van patiënten en hun naasten binnen ons ziekenhuis. Telefoon: 040 - 239 89 20 (Maandag, dinsdag en donderdag van 08.00 tot 14.00 uur). E-mail: infoclientenraad@ catharinaziekenhuis.nl.
Column
De verpleegkundig specialist Ze zijn geen arts en geen verpleegkundige: de verpleegkundig specialisten. Dankzij een gerichte medische opleiding kunnen zij artsen ondersteunen in hun drukke praktijk. Jennifer Demelinne is verpleegkundig specialist ONCOLOGIE in het Catharina Ziekenhuis. In haar column leest u over haar werkzaamheden.
“ Wat u me ook voorstelt, ik doe alles om behandeld te worden.” Ze stapt fier de spreekkamer binnen en zegt: “Wat u me ook voorstelt, ik doe alles om behandeld te worden. Dat u dat vast weet”. Glimlachend ontvang ik deze dappere dame van achter in de zeventig, samen met haar zus en een vriendin. “Binnenkort heb ik een reis gepland naar mijn zus in Amerika”, voegt ze er nog aan toe. Alsof ik haar niet direct geloof op de bijna ondeugende blik in haar ogen, waarmee ze haar woorden kracht bij zet.
wel of niet opereren aan een tumor van de alvleesklier. Wat telt is niet per definitie de kalenderleeftijd (de echte leeftijd), maar de ‘biologische leeftijd’. Is de patiënt actief, wat wil diegene (nog) in het leven, welke andere ziektes heeft de patiënt, heeft hij of zij een gezonde levensstijl? Bij mevrouw is haar biologische leeftijd lager dan haar kalenderleeftijd. Maar toch. Het is een grote operatie met een aanzienlijke kans op complicaties.
Bij mevrouw is recent alvleesklierkanker geconstateerd. De enige mogelijkheid om te genezen is een grote operatie waarbij de tumor wordt weggehaald. De chirurg legt uit dat hij in het geval van mevrouw pas tijdens de operatie kan beoordelen of dit lukt. Er is geen leeftijdsgrens verbonden aan het
De chirurg geeft mevrouw twee opties. De grote operatie waarbij geprobeerd wordt de tumor te verwijderen, of een relatief kleine ingreep waarbij de tumor niet wordt verwijderd, maar de klachten worden opgeheven. De eerst optie betekent kans op genezing, maar een lang herstel. De tweede
betekent korter leven, met zo lang mogelijk behoud van haar huidige, goede conditie. De chirurg en ik bespreken alle voor- en nadelen uitgebreid met mevrouw. Ze is er stil van. We spreken af dat ze er goed over nadenkt en maken een volgende afspraak om een besluit te nemen. Ze kiest voor de grote operatie. Alles of niets. Tijdens de operatie blijkt dat de tumor niet kan worden verwijderd. Alsnog wordt de kleinere ingreep verricht, zodat ze zo lang mogelijk zonder klachten is. Nadat ze ontslagen is uit het ziekenhuis komt ze op het spreekuur. Ze legt zich neer bij de situatie, maar is blij dat ze er alles aan heeft gedaan. Met groot respect voor haar keuzes, neem ik afscheid van een dappere dame.
19
“Die leuke meiden halen de zwaarte eraf.” Claudia van Ruiten (41) uit het Limburgse Beesel is sinds vorige maand klaar met de radiotherapie voor haar borstkanker. “Ik kon kiezen uit Maastricht of Eindhoven. Het werd Eindhoven omdat ik hier werk. Ik zag er behoorlijk tegenop. Vier weken lang, elke dag voor vijf minuten bestralen naar het Catharina Ziekenhuis. Maar de verpleegkundigen zijn vriendelijk en werken efficiënt. Dat maakt alles een stuk minder zwaar”.
www.catharinaziekenhuis.nl
